Professional Documents
Culture Documents
vn
45
Chuyen e 7: HE THC LNG TRONG TAM GIAC
TOM TAT GIAO KHOA
I. Cac ky hieu:
A, B, C: la cac goc nh A, B, C
a, b, c : la o dai cac canh oi dien vi cac nh A, B, C
h
a
, h
b
, h
c
: la o dai cac ng cao ha t cac nh A, B, C
m
a
, m
b
, m
c
: la o dai cac ng trung tuyen ke t A, B, C
l
a
, l
b
, l
c
: la o dai cac ng phan giac trong ke t A, B, C
R : la ban knh ng tron ngoai tiep tam giac ABC
r : la ban knh ng tron noi tiep tam giac ABC
p =
2
1
(a+b+c) : la na chu vi tam giac ABC
S : la dien tch tam giac ABC
c
a
b
m
a
l
a
h
a
H D
M
B
A
C
II. Cac he thc lng trong tam giac vuong :
Trong tam giac vuong ABC . Goi b
'
, c
'
la o dai cac hnh chieu cac canh goc vuong len canh huyen ta co
cac he thc:
= =
= =
= =
= =
=
+ =
=
+ =
= =
gB b tgC b c
gC c tgB c b
B a C a c
C a B a b
c b h a
c b h
c b h
c b a
c a b a b
cot . .
cot . .
. 7
cos . sin .
cos . sin .
. 6 . . . 5
1 1 1
. 4
. . 3
. 2
. . . 1
2 2 2
' ' 2
2 2 2
' ' 2
c &
2
Chuyn LTH Hunh Ch Ho boxmath.vn
46
c b
a
h
c'
b'
H
A
B C
II. Cac he thc lng trong tam giac thng
1. nh ly ham so COSIN:
Trong tam giac ABC ta luon co :
C ab b a c
B ca a c b
A bc c b a
cos 2
cos 2
cos 2
2 2 2
2 2 2
2 2 2
+ =
+ =
+ =
c b
a
A
B
C
Ghi nh: Trong mot tam giac, bnh phng moi canh bang tong bnh phng hai canh kia tr i hai
lan tch hai canh ay vi cosin cua goc xen gia chung.
He qua: Trong tam giac ABC ta luon co :
bc
a c b
A
2
cos
2 2 2
+
= ,
ac
b c a
B
2
cos
2 2 2
+
= ,
ab
c b a
C
2
cos
2 2 2
+
=
2. nh ly ham so SIN:
Trong tam giac ABC ta co :
R
C
c
B
b
A
a
2
sin sin sin
= = =
He qua: Vi moi tam giac ABC, ta co:
C R c B R b A R a sin 2 , sin 2 , sin 2 = = =
Chuyn LTH Hunh Ch Ho boxmath.vn
47
c
a
b
O
A
B
C
Ghi nh:
Trong mot tam giac, ty so gia mot canh cua tam giac va sin cua goc oi dien vi canh o bang ng knh
ng tron ngoai tiep tam giac.
3. nh ly ve ng trung tuyen:
Trong tam giac ABC ta co :
4 2
4 2
4 2
2 2 2
2
2 2 2
2
2 2 2
2
c b a
m
b c a
m
a c b
m
c
b
a
+
=
+
=
+
=
4. nh ly ve dien tch tam giac:
Dien tch tam giac ABC c tnh theo cac cong thc sau:
a b c
1 1 1
1. S ah bh ch
2 2 2
1 1 1
2. S absinC acsinB bcsinA
2 2 2
abc
3. S
4R
4. S pr
5. S p(p a)(p b)(p c)
= = =
= = =
=
=
=
c
a
b
m
a
M
B
A
C
Chuyn LTH Hunh Ch Ho boxmath.vn
48
c
a
b
h
a
H
B
A
C
5. nh ly ve ng phan giac:
b a
C
ab
l
c a
B
ac
l
c b
A
bc
l
c b a
+
=
+
=
+
=
2
cos 2
;
2
cos . 2
;
2
cos . 2
CAC DANG TOAN C BAN
Dang 1: CHNG MINH ANG THC LNG GIAC TRONG TAM GIAC
e chng minh ang thc lng giac A=B ta co the thc hien theo mot trong cac phng phap sau
Phng phap 1: Bien oi ve nay thanh ve kia
Phng phap 2: Xuat phat t mot mot he thc ung a biet e suy ra ang thc can chng minh
V DU MINH HOA:
V du 1: Cho tam giac ABC. Chng minh cac ang thc sau:
a)
A B C
sin A sinB sinC 4. cos . cos . cos
2 2 2
+ + =
b)
2 2 2
sin A sin B sin C 2 2cosA. cos B. cosC + + = +
V du 2: Cho tam giac ABC. Chng minh cac ang thc sau:
a) tgA tgB tgC tgA.tgB.tgC + + = ( ABC khong vuong)
b)
A B B C C A
tg .tg tg .tg tg .tg 1
2 2 2 2 2 2
+ + =
Dang 2: CHNG MINH BAT ANG THC LNG GIAC TRONG TAM GIAC
I. Bat ang thc trong tam giac :
Neu a, b, c la ba canh cua mot tam giac th :
a > 0, b > 0, c > 0
b c a b c < < +
c a b c a < < +
a b c a b < < +
a b c A B C > > > >
II. Cac bat ang thc c ban :
1. Bat ang thc Cauchy:
Chuyn LTH Hunh Ch Ho boxmath.vn
49
Cho hai so khong am a; b ta co :
2
a b
ab
+
Dau "=" xay ra khi va ch khi a=b
Tong quat :
Cho n so khong am a
1
,a
2
,...a
n
ta co :
1 2
1 2
...
. ...
n
n
n
a a a
a a a
n
+ + +
Dau "=" xay ra khi va ch khi a
1
= a
2
=...= a
n
2 . Bat ang thc Bunhiacopski :
Cho bon so thc a,b,x,y ta co :
2 2 2 2 2
( ) ( )( ) ax by a b x y + + +
Dau "=" xay ra khi va ch khi ay = bx
Tong quat :
Cho hai bo so
1 2
( , ,... )
n
a a a va
1 2
( , ,..., )
n
b b b ta co :
2 2 2 2 2 2 2
1 1 2 2 1 2 1 2
( ... ) ( ... )( ... )
n n n n
a b a b a b a a a b b b + + + + + + + + +
Dau "=" xay ra khi va ch khi
1 2
1 2
...
n
n
a a a
b b b
= = = vi quy c rang neu mau bang 0 th t cung bang
3) Bat ang thc c ban:
a) Cho hai so dng x, y ta luon co:
1 1 1 1
( )
4
+
+ x y x y
Dau "=" xay ra khi va ch khi x = y
b) Vi moi so thc x, y ta luon co: xy y x 2
2 2
+
Dau "=" xay ra khi va ch khi x = y
III. Bat ang thc JENSEN :
1) Neu ham so y=f(x) co ao ham cap hai f''(x) < 0 ) ; ( b a x (f la ham loi) th
Vi moi ) ; ( ,..., ,
2 1
b a x x x
n
ta co:
)
...
(
) ( ... ) ( ) (
2 1 2 1
n
x x x
f
n
x f x f x f
n n
+ +
+ + +
) 2 ( n
Dau "=" xay ra khi va ch khi
n
x x x = = = ...
2 1
2) Neu ham so y=f(x) co ao ham cap hai f''(x) > 0 ) ; ( b a x (f la ham lom) th
Chuyn LTH Hunh Ch Ho boxmath.vn
50
Vi moi ) ; ( ,..., ,
2 1
b a x x x
n
ta co:
)
...
(
) ( ... ) ( ) (
2 1 2 1
n
x x x
f
n
x f x f x f
n n
+ +
+ + +
) 2 ( n
Dau "=" xay ra khi va ch khi
n
x x x = = = ...
2 1
e chng minh ang thc lng giac A<B (>, , ) ta co the thc hien theo mot trong cac phng
phap sau:
Phng phap 1: Bien oi bat ang thc can chng minh en en mot bat ang thc hien nhien ung
Phng phap 2: S dung cac bat ang thc c ban a biet (Co si, BCS,...) e suy ra bat ang thc can
chng minh
V DU MINH HOA:
V du 1: Cho tam giac ABC. Chng minh rang:
8
1
2
sin .
2
sin .
2
sin
C B A
V du 2: Cho tam giac ABC. Chng minh rang:
a)
2
3 3
2
cos
2
cos
2
cos + +
C B A
b)
2
3 3
sin sin sin + + C B A
c) 3
2 2 2
+ +
C
tg
B
tg
A
tg
V du 3: Cho tam giac ABC. Chng minh rang:
a)
8
3 3
2
cos .
2
cos .
2
cos
C B A
b) 3 3 + + tgC tgB tgA
c)
3 3
1
2
.
2
.
2
C
tg
B
tg
A
tg
Dang 3: NHAN DANG TAM GIAC
KIEU E TOAN 1:
(
(
(
(
(
(
=
8
3 3 2
2
sin
2
sin
2
sin
) ( 4
C B A
bc a p p
trong o BC = a, AB = c,
2
c b a
p
+ +
=
--------------------------------Het---------------------------