Ngun: https://www.facebook.

com/groups/Ottamasara

Chnh t duy
Bi ging ca Thin s Mogok, Min in T khu Chn Tu dch (2013)
*** Chng ta s dch bi php ca Ngi Mogok, phn ny lin quan ti chnh t duy sammsankappa, tc l suy ngh mt cch chn chnh. y l ch dn trc tip ca Ngi Mogok cho cc thin sinh. Theo hng dn ca php mn ny, u tin chng ta cn tp trung trn hi th, quan st s ra vo ca hi th. Mi ngi c th ngi hnh thin thin vin hoc nh hoc bt k ni no chng ta thy c s yn tnh v thun li cho vic hnh thin. Vi vic tp trung quan st trn hi th trong giai on u nh vy, chng ta s dn dn thit lp c nh tm, t c s nht tm trn i tng. Sau khi chng ta t c s nh tm v tm tr nn n nh th lc ny chng ta bung i tng hi th. Sau khi bung i tng hi th, chng ta quan st bt k cc hin tng g sinh khi trn thn, chng ta c th cm thy nga (nga chn, nga tay, nga sau lng hay bt k phn no trn c th...), ri chng ta ghi nhn c cc rung ng, v bt k ci g sinh khi trn thn, v d: ngi mnh tr nn nng hn, hoc thn th chng ta mt, nng hay lnh, cc rung ng, nga ... bt k hin tng g trn thn chng ta u ghi nhn c. Lc ny, chng ta cn quan st trong mt trng thi nh tm do s nht tm. y, ngi Sayadaw c a ra mt v d: Nu chng ta t c trng thi nh tm nh vy, chng ta ngi trong mt cn phng c ci trn cao 3 mt, nu c mt con thch sng rt t trn trn nh xung di t th ting ng ca n rt l kh, rt nh th chng ta cng c th ghi nhn c ngay c khi ting ng v cng nh v nh nh vy. Nu trong mt trng thi nh tm nh vy, chng ta s c kh nng quan st v pht hin cc i tng rt vi t, rt nh. Khi m chng ta t c s nh tm, lc ny chng ta bt u bung hi th v quan st bt k nhng ci g sinh khi trn thn, chng ta s thy rt nhiu, c th l nhng ci nga, ci au, ci nng, ci t t, ci rung rung...Tt c nhng ci hin tng ny th hin s tan hoi ca c th. c Pht cng ch dy cho chng ta, ch khi chng ta t c trng thi nh tm nht nh, chng ta mi c th nhn ra v quan st c cc hin tng trn thn mnh, v khng ch l cc hin tng trn thn (au, nga, t, nng), m cn l cc hin tng tm, chng hn cc suy ngh, mong mun. Khi c cc trng thi nh tm, chng ta s quan st c c hai hin tng xy ra trn thn v trn tm ng vi bn cht thc s ca n, l yath-bhta paccayati. Va ri l nhng hin tng sanh khi trn thn, chng ta thy n cng lm pht sinh cc cm th, c th l cm th kh, cm th lc hay cm th trung tnh (tc l cm th khng

kh, khng lc). Ch khi no chng ta t c nh tm, hay s an n ca tm th lc ny chng ta mi ghi nhn c cc hin tng sinh khi trn thn v trn tm, bao gm c cc cm th lin quan ti thn v cc suy ngh, mong mun, c mong tt c u th hin trn thn ng un, tt c l mt dng lin tc tri chy v lin tc sinh dit, th hin bn cht v thng ca thn v tm. Mi u chng ta khng cm thy mt cm th no c bit c. Ri t nhin chng ta cm thy mt cm th nga ngy hay kh chu, iu ny th hin thn ca chng ta ang tin trnh tan hoi. Tm cng nh vy, khi tm ang trng thi nh tm, an n, khng c mt suy ngh c bit no xy ra, v ri t nhin cc suy ngh xut hin rng chng ta mun tr v nh, mun i tm, mun bi sng ... iu ny cng th hin s tan hoi, hoi dit ca cc tin trnh tm. Nu quan st nh vy ta thy ton b cc tin trnh lin quan n thn v tm khng c g khc ngoi s sanh khi v hoi dit. Nu quan st cc tin trnh sinh dit nh vy, n mt lc no ta s nhn thy y ch l mt tin trnh t nhin, khng c n ng, khng c n b. Tt c mi hin tng din ra, thin sinh ch cn quan st di gc sinh khi hot dit, khng cn c hnh bng ca mt con ngi c th nh n ng, n b, tr con, b con, h hng. Thin sinh nhn ra rng, nu chng ta c gi l n ng hay n b th ch l khi nim, tn gi m thi, v bn cht thc s ca tt c cc hin tng ny l s sinh khi hoi dit. n giai on ny, 5 gic quan ca chng ta s ng li, v ch cn tm. Lc ny ngi thin sinh s nhn ra khng c g khc ngoi tin trnh tan hoi, hay ni mt cch khc, mi hin tng u sinh khi v dit i. y n th hin mt c tnh l viparinma-lakkhana l mt tng hay mt du hiu, th hin bn cht ca hin tng. vipari biu hin s sanh khi, s tan hoi, khng c mt ci g khc ngoi s sinh khi v dit i. Lakkhana biu hin ca n l kh . Viparinma l s thay i, lun lun thay i, trc th khng c, by gi xut hin, ri li thay i, v ri c nh vy, y l s thay i mt cch lin tc. V nhng thay i th hin bn cht ca kh. Ngi Sayadaw khuyn ngh khong 10-15 pht u chng ta tp trung quan st trn hi th t c s nh tm. Khi s nh tm t c, tc l c c s nht tm, ta bung hi th v quan st bt k ci g sinh khi din ra trn thn ca mnh. Chng ta s nhn thy c rt nhiu hin tng trc y khng c v by gi n sanh khi trn thn. N c th l ci au, ci nga, ci nng,...m khng ch l thn m cn din ra tm. C quan st nh vy chng ta s thy n sanh khi, ri dit i. Quan st c nh th, ta s i ti c kt lun: mi hin tng lun trng thi tan hoi, trng thi thay i; n xut hin, ph by thc tng ca n. Bn cht ca cc hin tng sinh dit trn thn tm ny chnh l Kh . Thin sinh ch cn quan st hin tng sinh dit m thi. Tt c l s thay i, tan hoi, ht ci ny sinh khi dit i, li c mt ci khc thay vo , sinh khi ri li dit i. Thm ch ngay c lc ny cng khng cn thit phi phn bit u l danh, u l sc, u l n ng, u l n b, u l con ngi ... m bn cht ca cc hin tng y ch l sinh khi v dit i, bt k n l ci g. Lc ny ngi thin sinh s b qua cc hin tng trn thn v tm, v d nh chng ta cm thy au trn thn, au chn, nga tay,...ri cc tin trnh xy ra trong tm, lc ny ngi ta cng khng quan tm nhiu n cc hin

tng nh vy. V ngi thin sinh ch tp trung quan st vo bn cht ca cc hin tng: l sinh khi v dit i. l i tng duy nht ca ngi thin sinh. Ngi thin sinh khi chuyn sang mt giai on gi l Qun php Dhammnupassana quan st cc hin tng, s thay i, sinh khi v dit i, v bn cht ca n l kh. Nu chng ta c th quan st c kh th Maggasacca o sanh khi. Lc ny nu chng ta c th quan st c bn cht ca cc hin tng di gc tan hoi ca n v thy c bn cht kh trong cc hin tng th c ngha l chng ta quan st cng vi o nhn tc l cc o tm sanh khi. iu c ngha chng ta quan st cc hin tng ng vi bn cht thc s ca chng quan st nh chng l. Khng c g khc ngoi hin tng sinh dit s tan hoi s thay i. S sinh dit chnh l kh. Hiu ra c, nhn ra c iu chnh l thit lp c chnh t duy. Khi quan st c, thin sinh s nhn thy rng ton b thn ng un ny, thn xc ny ca ta ch l mt khi kh. Khng c g khc ngoi biu hin ca khi kh m thi. Nu chng ta nhn ra c bn cht kh ca cc hin tng, c th ni ta ang quan st vi o nhn hay minh nhn, hay quan st cng vi s hiu bit bn cht thc s ca cc hin tng, cn gi l minh vijj, i lp vi v minh l avijj. Chng ta quan st cng Minh quan st bng tu nhn. Khi quan st bng tu nhn nh vy tc l maggasacca sanh khi. Maggasacca l mt kt qu do qu trnh quan st ca chng ta. Khi thy maggasacca nh vy th khng cn thit phi cu xin, k c l cu xin c Pht ban pht cho chng ta c c o Qu, thnh cng trong vic tu tp ca mnh. y l mt tin trnh, khi cc nhn duyn hi t n sinh khi. Ta khng phi cu xin bt k ai c. Lc ny tu nhn ly Nit Bn lm i tng. mc cao hn th Nit Bn s l i tng quan st. Thng thng, chng ta nhn s thy c n ng, c n b, c con ngi. l ci nhn rt bnh thng ca mt ngi cha qua hnh thin. Khi chng ta cng phu tu tp th n mt giai on chng ta khng cn thy mt ci g khc na, thm ch khng cn thy danh, khng cn thy sc, khng c con ngi, khng c n ng, khng c n b...tt c cc hin tng khng c g khc ch l s sanh dit. N th hin bn cht hot dit ca n. Sanh dit y l kh, tin trnh hot dit y l kh. Nhn ra c iu , chng ta quan st bng tu nhn. n giai on ny chng ta cng thy khng c ta, cng khng c ngi khc, tt c cc hin tng bn trong bn ngoi u ch c cng bn cht sinh dit m thi. N th hin bn cht kh. N din ra mt cch t ng, khng c ai kim sot , khng c ai can thip vo tin trnh ny. Ri bn cht y l s v ng ca cc hin tng. Bn cht kh chnh l tin trnh tan hoi. Ti sao tin trnh tan hoi li xy ra? l sinh v dit. S sinh dit ny th hin bn cht v thng. y chng ta thy c tam tng, bn cht ca cc hin tng th hin qua tam tng: v thng kh - v ng. y c c tnh ca kh. T c tnh ca kh ta thy v ng, ri thy v thng. Ngi X Li Pht cng a ra mt v d l Du chn voi. Con voi c coi l con vt ln nht ti th gian ny. Khi i bao gi n cng li du chn ca n. Nu c con ch chy theo

du chn con voi, liu du chn con ch c th bao ph c du chn con voi hay khng? iu khng bao gi xy ra c. Du chn con ch bao gi cng ch nm gn trong vng du chn con voi m thi. Cc tam tng y: kh - V thng V ng tu trung li l tin trnh thay i, biu hin s sanh dit ca cc hin tng m thi. Lc ny Dukkha sacca Kh s tr thnh i tng quan st ca chng ta. V chng ta quan st bng o i tng quan st l Kh . Nu c th quan st ly kh lm i tng th chng ta s khng chy theo cc li dng, c ngha i th, nghip hu s khng th no xen vo s quan st ca chng ta. Chng ta cng khng chy theo ci kh. Nh vy chng ta ri xa c hai thi cc kh hnh v li dng y chnh l con ng Trung o. Vi con ng Trung o ny, chng ta cng s t c cc tng Thnh: Tu Hon, T Hm,... Vic p dng l thuyt nh th ny cn c tin hnh lin tc k c khi chng ta tr v nh. Trong tt c cc hin tng chng ta quan st khng c g khc hn s th hin cc tin trnh sinh dit. N th hin s thay i v tan hoi, n th hin bn cht kh ca cc hin tng. Ngi thin sinh s thy rng chng ta lun i trn con ng trung o vi s quan st nh th ny. Chng ta ri b cc thi cc li dng v kh hnh, khng cho i, th v nghip hu xen vo trong s quan st ca mnh. Bt k mt thi im no trong s quan st sinh dit ny khi s quan st tr nn v cng sng t, r rng, ci s ging nh mt ting st lm chy ri mt gc cy, bng gc cy. S quan st to cho mt nng lc, khi nng lc mnh s to cho mt ting st. Tia chp ting st le ln thc hin chc nng ca n." ***