MC LC

M u Ni dung... A. Phm vi nghin cu. B. Kt cu tiu lun.. C. Ni dung tng phn I. II. Mt s nh ngha..

2 3 3 3

Vai tr ca php lut trong qu trnh xy ng nn kinh t hng ha nhiu thnh phn nh hng XHCN. 4 III. S tc ng tr li ca kinh t i vi php lut 13 IV. Mt s gii php xut kin ngh 13 Kt lun 15

LI M U
Trong thi k qu ln ch ngha x hi nc ta, ng v Nh nc ta c nhiu ch trng, ng li pht trin nn kinh t quc dn. Trong vic pht trin nn kinh t hng ho l nhim v c bn nht. Nc ta l mt nc nng nghip lc hu, kinh t i ln ch yu l sn xut nh, t cung, t cp. mt s vng ni cn mang m du n ca kinh t t nhin. Li tri qua nhiu nm chin tranh, nn kinh t nc ta khng th vn dy ni mt cch vng chc, hng ho sn xut ra khng phc v cho nhu cu tiu dng ca ngi dn. Hn th na kinh t hng ho nc ta li c mt thi gian di hot ng theo c ch ca nn kinh t tp trung ch huy. Do vy vic xy dng mt quan h sn xut mi to iu kin cho lc lng sn xut pht trin nhm thc y nn kinh t hng ho pht trin l mt vic lm ti quan trng ca ng v Nh nc ta trong thi k qu ln ch ngha x hi. Tuy nhin, trong qu trnh pht trin ny sinh mt s vn tiu cc nh lm pht, tht nghip, khng hong v t nn x hi khin kinh t khng th pht trin n nh, bn vng. T t ra yu cu phi xy dng khung kh php l, h thng php lut cho hot ng sn xut kinh doanh din ra hiu qu. T nhng tc ng ca php lut i vi kinh t em xin la chn ti : "Vai tr ca php lut trong qu trnh xy dng nn kinh t hng ha nhiu thnh phn theo nh hng XHCN c s qun l ca nh nc Vitj Nam hin nay".

NI DUNG
A. Phm vi nghin cu ti
Trong ti ny chng em tp trung nghin cu v cc vn c bn v php lut, kinh t hng ha nhiu thnh phn nh hng XHCN vai tr qun l ca nh nc v php lut i vi nn kinh t, trn c s ua ra cc gii php nhm thc y nn kinh t nc ta pht trin.

B. Kt cu tiu lun gm cc ni dung sau

I. II. III. IV. Mt s nh ngha Vai tr ca php lut trong qu trnh xy ng nn kinh t hng ha nhiu thnh phn nh hng XHCN S tc ng tr li ca kinh t i vi php lut Mt s gii php, xut, kin ngh

C. Ni dung tng phn

I. Mt s nh ngha 1. Php Lut Php lut l h thng cc quy tc x s do nh nc ban hnh hoc tha nhn v m bo thc hin, th hin ch ca giai cp thng tr trong x hi, l yu t iu chnh cc quan h x hi nhm to ra trt t v n nh trong x hi c im ca php lut - Php lut c tnh quy phm ph bin - Quy phm php lut c tnh xc nh cht ch v mt hnh thc - c nh nc m bo thc hin bo v quyn li giai cp thng tr v m bo trt t an ton x hi. 2. Kinh t hng ha Kinh t hng ha l kiu t chc kinh t- x hi m sn phm sn xut ra bn, trao i trn th trng. Trong kiu t chc m ton b qu trnh sn xut- phn phi, trao i- tiu dung sn xut ra ci g, cho ai u thng qua mua bn v h thng th trng v do th trng quyt nh. c im nn kinh t hng ha nc ta - Nn kinh t hng ha nc ta l nn kinh t hng ha km pht trin mang tnh t cung t cp ang chuyn dn sang nn kinh t hng ha pht trin t thp ln cao. - Nn kinh t hng ha nc ta l nn kinh t hng ha nhiu thnh phn mang tnh qu .
3

- Nn kinh t hng ha nc ta pht trin theo nh hng XHCN vi vai tr ch o ca kinh t nh nc v s qun l v m ca nh nc. II. Vai tr ca php lut trong qu trnh xy ng nn kinh t hng ha nhiu thnh phn nh hng XHCN

S tc ng ca php lut n cc hot ng kinh t c thc hin thng qua mt c ch phc tp. Hot ng sn xut kinh doanh c tin hnh thng qua hot ng c thc ca con ngi v phi tun theo nhng quy lut kinh t khch quan. Php lut khng t ra cc quy lut m ch tc ng n hnh vi ca ngi kinh doanh, t ra cc tiu chun cho con ngi tun th, chp hnh. ng thi php lut cn th hin yu cu ca nh nc i vi cc n v kinh t di dng quyn v ngha v ca ch th. Do vy, php lut tr thnh mt cng c v cng quan trng gip nh nc qun l kinh t. Hn na qun l kinh t bng php lut l mt cch qun l v cng khoa hc, v c tnh d bo nn n c kh nng (d khng hon ton) theo kp c s pht trin ca kinh t nc ta. Vai tr ca php lut i vi nn kinh t nc ta c th hin nhng mt sau: 1. Trc ht, php lut xc lp v iu chnh cc quan h s hu. Quan h s hu l quan h kinh t c bn ca x hi nn quyn s hu l mt trong cc quyn c bn ca cng dn v c nhiu hc gi quan nim l mt quyn tnhin, thing ling v bt kh xm phm ca con ngi. Vit Nam, php lut xc nh r ch v hnh thc s hu, vai tr ca tng hnh thc cng nh vic xc lp v bo v quyn s hu. Thm ch quan h s hu kinh t c a vo Hin php vn bn c hiu lc php l cao nht. Nu nh theo tinh thn iu 18 Hin php 1980 l thnh phn kinh t quc doanh thuc s hu ton dn gi vai tr ch o trong nn kinh t quc dn th n Hin php 1992, theo tinh thn ca cng cuc i mi nm 1986, ti iu 15 Hin php 1992 ghi nhn: Nh nc pht trin nn kinh t hng ha nhiu thnh phn theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc, theo nh hng x hi ch ngha. C cu kinh t nhiu thnh phn vi cc hinh thc t chc sn xut, kinh doanh a dng da trn ch s hu ton dn, s hu tp th, s hu t nhn, trong s hu ton dn v s hu tp th l nn tng. Hin php cn quy nh cc c s sn xut kinh doanh thuc mi thnh phn kinh t phi thc hin y cc ngha v i vi Nh nc, bnh ng trc php lut. Cng dn c quyn s hu v thu nhp hp php, ca ci dnh, nh , t liu sinh hot, t liu sn xut, vn v ti sn khc trong doanh nghip hoc trong cc t chc khc. Nh nc bo
4

h quyn s hu hp php ca cc ch th. Cc quy nh trn ca Hin php cng c c th ha trong b lut dn s v cc vn bn php lut khc. Nhm p ng yu cu ca nn kinh t th trng l nn kinh t c rt nhiu ch th tham gia sn xut kinh doanh, s dng t liu sn xut theo nhiu cch khc nhau thu c li ch kinh t, b lut dn s (nm 2005) th hin quan im v s hu rng hn so vi trc. B lut cp n nhng ni dung php l c bn nh: i tng ca quyn s hu l cc ti sn c thc, c th l hu hnh (tin, hin vt,) hoc v hnh (quyn s hu tr tu, quyn i n,) (iu 163). Hay nh iu 164 quy nh v quyn s hu: Quyn s hu bao gm quyn chim hu, quyn s dng v quyn nh ot ti sn ca ch s hu theo quy nh ca php lut. Ch s hu l c nhn, php nhn, ch th khc c ba quyn l quyn chim hu, quyn s dng, quyn nh ot ti sn. Ch s hu c thc hin mi hnh vi theo ch ca mnh i vi ti sn nhng khng c gy thit hi hoc lm nh hng n li ch ca nh nc, li ch cng cng, quyn, li ch hp php ca ngi khc (iu 165)...Bn cnh quyn, ch s hu cn c ngha v trong mt s trng hp nht nh nh trong vic xy ra nhng tnh trng cp thit, trong vic bo v mi trng, trong vic tn trng, m bo trt t an ton x hi... Ngoi ra, php lut cn quy nh kh nhiu bin php bo v quyn s hu, t cc bin php dn s nh quyn khiu kin i li ti sn hp php; quyn yu cu i bi thng thit hi ca ch s hu, ngi chim hu hp php, n cc bin php hnh chnh, hnh s... 2. Th hai, php lut ng vai tr tch cc vo vic t chc, qun l v iu tit kinh t. Php lut xc nh r ch kinh t, cc thnh phn kinh t, cc hnh thc s hu, chnh sch ti chnh, thu, tin t, gi c u t, thu nhp, c ch kinh t, cc phng php qun l kinh t qua tc ng ti c cu, s tng trng s n nh ca nn kinh t. Php lut th ch ha cc chnh sch kinh t ca h nc, iu chnh cc hp ng kinh t, quy nh trnh t th tc k kt hp ng kinh t, trnh t v th tc gii quyt tranh chp kinh t bo v li ch kinh t chnh ng ca cc ch th. iu tit kinh t, nh nc s dng nhiu cng c khc nhau, trong php lut l cng c quan trng nht v c tc ng ln nht. Vai tr ny ca php lut c th hin thng qua vic th ch ha chin lc, chnh sch v k hoch pht trin t nc trong tng giai on trin khai thc hin. Php lut tha nhn s tn ti v bnh ng ca cc thnh phn kinh t, cc hnh thc s hu, to iu kin cho chng pht
5

trin v bo v chng, quy nh quyn v ngha v php l ca cc ch th sn xut kinh doanh nhm iu chnh cc quan h kinh t theo hng m Nh nc mong mun. Thng qua cc quy nh v thu, ti chnh, tin t, gi c, u t, php lut gp phn c cu li cc ngnh kinh t nhm ci bin nn kinh t nc ta t mt nn kinh t nng nghip lc hu tr thnh nn kinh t cng nghip hin i ng thi iu tit nn kinh t theo hng va m bo s tng trng ca kinh t, va m bo s n nh kinh t, nht l trong thi im lm pht tng cao nh th ny. Trc nm 1986, nh nc ta thc hin chnh sch bao cp v kinh t, khng cho php nhng doanh nghip t nhn v nhng doanh nghip c vn nc ngoi u t vo Vit Nam. Nhng t sau cng cuc i mi nm 1986, t nc ta bt u ci tri nn kinh t bng nhiu chnh sch. V d m rng hp tc kinh t vi nc ngoi, phc v s nghip cng nghip ha hin i ha, pht trin kinh t quc dn trn c s khai thc v s dng c hiu qu cc ngun lc ca t nc; Quc hi nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam thng qua Lut u t nc ngoi ti Vit Nam trong k hp th 10 Quc hi kha IX ngy 12 thng 11 nm 1996. y l b lut nhm khuyn khch u t nc ngoi vo Vit Nam, ngay khi ra i, b lut ny pht huy c vai tr to ln ca n i vi nn kinh t nc ta. Chng hn nh iu 21 trong lut ny quy nh: Trong qu trnh u t vo Vit Nam, vn v ti sn hp php khc ca cc nh u t nc ngoi khng b trng dng hoc tch thu bng bin php hnh chnh, doanh nghip c vn u t nc ngoi khng b quc hu ha. Nh nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam bo h quyn s hu cng nghip, bo m li ch hp php ca cc nh u t nc ngoi trong hot ng chuyn giao cng ngh ti Vit Nam. Trong trng hp do thay i quy nh ca php lut Vit Nam m lm thit hi n li ch ca doanh nghip c vn u t nc ngoi v cc bn tham gia hp ng hp tc kinh doanh c cp giy php, th nh nc c bin php gii quyt tha ng i vi quyn li ca nh u t. Ngoi ra, trong Lut u t nc ngoi ti Vit Nam nm 1996 cn rt nhiu nhng quy nh khc m bo quyn li ca doanh nghip nc ngoi khi tham gia v nn kinh t Vit Nam, khuyn khch u t nh: iu 31, iu 32, iu 39... Ngoi ra m bo s n nh kinh t, thng qua php lut, cc php lnh,... nh nc ta cn t ra cc quy nh v gi v vic mua thc, c ph hin nay; v gi in, ga; mc trn li sut tit kim (i vi nm 2011 l 14%), t gi hi oi,... Php lut gp phn thit lp c ch qun l kinh t mi vi s kt hp nhiu bin php qun l khc nhau, trong cc bin php kinh t l ch yu. Thng qua vic tc ng trc tip n li ch kinh t ca cc ch
6

th sn xut kinh doanh, bng vic quy nh cc bin php thng tin, khuyn khch vt cht, pht tin, bi thng thit hi, php lut c th iu chnh cc hot ng sn xut kinh doanh theo hng m Nh nc mong mun. Php lut cn c th gp phn c cu li cc ngnh kinh t thng qua vic quy nh nhng mt hng cm xut nhp khu, h tr gi, t l u t trc tip. Nhng quy nh trn c th khuyn kch s pht trin ca ngnh ny cng nh km hm s pht trin ca ngnh khc theo mong mun ca nh nc. V d nh khi gi xng du th gii ln cao, m bo li ch cho ngi tiu dng v cc doanh nghp kinh doanh xng du, Nh nc a ra chnh sch tr gi i vi mt hng ny gip cho ngi tiu dng vn c mua xng du vi mc gi hp l m doanh nghip cng khng b thit hi. Bn cnh , vi nhng mt hng m Nh nc mun km hm vic nhp khu n th thng qua php lut Nh nc li nh nhng mc thu cao i vi nhng mt hng nh thuc l (60% gi bn); bia, ru nhp khu (45%);...Nhng vi vic Vit Nam gia nhp WTO (2007) th nhng quy nh ca php lut trong vic tr gi cng nh quy nh cc loi thu u khng c vi phm cam kt Vit Nam k. 3. Th ba, php lut cn l cng c iu tit li ch ca cc ch th khi tham gia th trng Li ch kinh t l vn c bit quan trng trong nn kinh t th trng bi l li nhun va l mc tiu, va l ng lc ca ch th sn xut kinh doanh. t c li nhun ti a, cc ch th sn xut kinh doanh sn sng p dng nhng tin b khoa hc k thut, tm kim th trng, tm kim cc bin php sn xut kinh doanh c hiu qu,...nhng ng thi h cng sn sng s dng cc bin php tiu cc nh: cnh tranh khng lnh mnh, trn thu, la o,...Do vy, php lut l cng c khng th thiu iu tit li ch cc ch th. Php lut quy nh khun kh cnh tranh khuyn khch hnh vi ng, thc y s tng trng ca kinh t; ng thi quy nh nhng bin php x l nhng hnh vi cnh tranh khng lnh mnh nhm bo v li ch ca ngi sn xut, ngi lao ng v c bit l ngi tiu dng. Ti iu 4 Lut Cnh tranh nm 2004 c quy nh v nguyn tc cnh tranh trong lnh vc kinh t nh sau: 1. Doanh nghip c t do cnh tranh trong khun kh php lut. Nh nc bo h quyn cnh tranh hp php trong kinh doanh. Vic cnh tranh phi c thc hin theo nguyn tc trung thc, khng xm phm n li ch ca Nh nc, li ch cng cng, quyn v li ch hp php ca doanh nghip, ca ngi tiu dng v phi tun theo cc quy nh ca Lut ny.

Cng trong b lut ny ti iu 13 c quy nh c th v Cc hnh vi lm dng v tr thng lnh th trng b cm: Cm doanh nghip, nhm doanh nghip c v tr thng lnh th trng thc hin cc hnh vi sau y: - Bn hng ho, cung ng dch v di gi thnh ton b nhm loi b i th cnh tranh; - p t gi mua, gi bn hng ha, dch v bt hp l hoc n nh gi bn li ti thiu gy thit hi cho khch hng; - Hn ch sn xut, phn phi hng ho, dch v, gii hn th trng, cn tr s pht trin k thut, cng ngh gy thit hi cho khch hng; - p t iu kin thng mi khc nhau trong giao dch nh nhau nhm to bt bnh ng trong cnh tranh; - p t iu kin cho doanh nghip khc k kt hp ng mua, bn hng ho, dch v hoc buc doanh nghip khc chp nhn cc ngha v khng lin quan trc tip n i tng ca hp ng; - Ngn cn vic tham gia th trng ca nhng i th cnh tranh mi. Nhng quy nh ca php lut v bo v ngi tiu dng quy inh trch nhim, ngha v ca ngi sn xut, kinh doanh i vi cc loi hng ha, dch v gy tn hi n quyn li ca ngi tiu dng, c bit l nhng loi hng ha nh hng n sc khe v s an ton ca con ngi, xc nh nhng ch ti cho hnh vi lm hng gi, hng nhi, hng km cht lng. Php lut thit lp c ch hu hiu gii quyt nhanh chng v hiu qu cc khiu ni ca ngi tiu dng. Hin ti, quyn li ca ngi tiu dng c bo v bi cc quy nh trong cc vn bn lut nh: Lut Doanh nghip (nm 2005), Lut Thng mi (nm 2005), Php lnh bo v quyn li ngi tiu dng (nm 1999),... C th, trong Php lnh bo v quyn li ngi tiu dng (1999) c quy nh: T chc, c nhn sn xut, kinh doanh hng ho, dch v phi gii quyt kp thi mi khiu ni ca ngi tiu dng v hng ho, dch v ca mnh khng ng tiu chun, cht lng, s lng, gi c cng b hoc hp ng giao kt; thc hin trch nhim bo hnh hng ho, dch v i vi khch hng (iu 16), hoc Ngi no sn xut, kinh doanh hng cm, thuc cha bnh gi, thc phm gi v cc loi hng gi khc; thc phm khng bo m tiu chun v sinh, an ton; sn xut, kinh doanh, tiu dng hng ho, dch v gy nhim nghim trng n mi trng, nguy hi n tnh mng, sc kho ca con ngi, tri vi thun phong m tc; thng tin, qung co sai s tht; gian ln trong cn, ong, o, m hoc c hnh vi khc vi phm php lut v bo v quyn li ngi tiu dng th tu theo tnh cht, mc vi phm m b x pht hnh chnh hoc truy cu trch nhim hnh s; nu gy thit hi cho ngi tiu dng th phi bi thng theo quy nh ca php lut. (iu 26)
8

Ngoi ra, php lut cn khng nh nguyn tc t do hp ng, ghi nhn v to c s php l cho vic thc hin nguyn tc t do kinh doanh, m rng quyn cho cc doanh nghip trong vic nh ot cc vn pht sinh trong hot ng sn xut kinh doanh, nguyn tc mi doanh nghip khng phn bit hnh thc s hu u c bnh ng trc php lut, to ra mt sn chi chung cho cc ch th sn xut kinh doanh. Php lut quy nh v th tc gii quyt tranh chp kinh t, php lut bo v quyn li ca cc ch n v ngi lao ng trong trng hp doanh nghip b ph sn, bo v quyn li cho cc ch th sn xut kinh doanh khi xy ra tranh chp gia h, ng thi m bo tnh nghim minh ca php lut. Trong Lut ph sn (nm 2004) c nhng quy nh v vic bo v quyn li ca ch n v ngi lao ng trong trng hp doanh nghip b ph sn nh sau: Trng hp Thm phn ra quyt nh m th tc thanh l i vi doanh nghip, hp tc x th cc khon n cha n hn vo thi im m th tc thanh l c x l nh cc khon n n hn, nhng khng c tnh li i vi thi gian cha n hn (iu 34), hay ti khon 1 iu 37 trng b lut ny cng quy nh v th t phn chia ti sn khi doanh nghip ph sn: Trng hp Thm phn ra quyt nh m th tc thanh l i vi doanh nghip, hp tc x th vic phn chia gi tr ti sn ca doanh nghip, hp tc x theo th t sau y: - Ph ph sn; - Cc khon n lng, tr cp thi vic, bo him x hi theo quy nh ca php lut v cc quyn li khc theo tho c lao ng tp th v hp ng lao ng k kt; - Cc khon n khng c bo m phi tr cho cc ch n trong danh sch ch n theo nguyn tc nu gi tr ti sn thanh ton cc khon n th mi ch n u c thanh ton s n ca mnh; nu gi tr ti sn khng thanh ton cc khon n th mi ch n ch c thanh ton mt phn khon n ca mnh theo t l tng ng. 4. Php lut gp phn to ra iu kin gii quyt nhng vn x hi pht sinh t nn kinh t Ging nh cc nc khc trn th gii, nn kinh t th trng nc ta cng bc l y nhng u nhc im ca nn kinh t th trng ni chung. Nn kinh t th trng nc ta c nhng u im nh kch thch vic p dng tin b khoa hc k thut vo sn xut; thc y cc nh sn xut, kinh doanh nng ng, i mi thng xuyn; c ch th trng cn c kh nng t ng iu tit nn sn xut x hi, kch thch s pht trin sn xut, tng trng kinh t theo c chiu rng v chiu su, tng cng chuyn mn ha sn xut,...Song bn cnh nhng u im trn nn kinh t th trng nc ta cn bc l kh nhiu nhc
9

im, nhiu mt tiu cc cn phi khc phc, nhiu vn x hi cn phi gii quyt, gii quyt nhng vn ny cn phi c s tc ng ca php lut, vai tr ca php lut i vi nhng nh hng ca nn kinh t th trng i vi x hi cng th hin r thng qua vic gii quyt nhng vn ny. Cng vi khng hong kinh t, tnh trng tht nghip l cn bnh kh cha ca nn kinh t th trng. Hin ti, t l tht nghip Vit Nam cn mc cao (2,88% trong nm 2010 Theo vnexpress.net) v ang l mt trong nhng vn nng bng ca x hi. Php lut gp phn gii quyt vn tht nghip bng vic quy nh trch nhim ca Nh nc, ca cc doanh nghip v ca ton x hi trong vic gii quyt vic lm. Ti khon 3 v 4 iu 17 Lut Lao ng nm 1994 c quy nh: 3- Cc doanh nghip phi lp qu d phng v tr cp mt vic lm theo quy nh ca Chnh ph kp thi tr cp cho ngi lao ng trong doanh nghip b mt vic lm. Chnh ph c chnh sch v bin php t chc dy ngh, o to li, hng dn sn xut kinh doanh, cho vay vn vi li sut thp t qu quc gia gii quyt vic lm, to iu kin ngi lao ng tm vic lm hoc t to vic lm; h tr v ti chnh cho nhng a phng v ngnh c nhiu ngi thiu vic lm hoc mt vic lm do thay i c cu hoc cng ngh. S phn ha giu ngho ngy cng gay gt trong x hi cng l mt h qu khng mong i t nn kinh t th trng. nc ta hin nay, s phn ha giu ngho, s chnh lch v mc sng gia thnh th v nng thn, gia ng bng v min ni,... kh su sc. Php lut gp phn tch cc vo vic gim bt s phn ha, s chnh lch ni trn thng qua vic quy nh ch thu thu nhp ly tin, ch tr cp u i i vi nhng ngi c cng vi t nc, ch cho vay vn thc hin vic xa i gim ngho trong x hi; quy nh mc lng ti thiu cho ngi lao ng,... Ngoi ra, nn kinh t th trng cn c mt nhc im khng th trnh khi na l nhim mi trng. Vic chy theo li nhun khin cc ch th sn xut kinh doanh khai thc v t chc cc ti nguyn thin nhin, thc hin khng nghim tc vic x l cht thi cng nghip, s dng cc ha cht,...gy nhim mi trng nghim trng. Trc tnh hnh ng bo ng th nh mc cng t ra mt s lut bo v mi trng nh: cc quy nh ca Hin php, Lut t ai, Lut ti nguyn nc, Lut Bo v mi trng,... Chng hn ti khon 1 iu 66 Lut bo v mi trng (nm 2005) c quy nh v trch nhim qun l cht thi nh sau: T chc, c nhn c hot ng lm pht sinh cht thi c trch nhim gim thiu, ti ch, ti s dng hn ch n mc thp nht lng cht thi phi tiu hu, thi b. Cn ti iu 127 ca b lut
10

ny quy nh v vic x l vi phm i vi nhng ch th gy nn nhim mi trng: 1. Ngi vi phm php lut v bo v mi trng th tu tnh cht, mc vi phm m b x pht vi phm hnh chnh hoc b truy cu trch nhim hnh s; nu gy nhim, suy thoi, s c mi trng, gy thit hi cho t chc, c nhn khc th cn phi khc phc nhim, phc hi mi trng, bi thng thit hi theo quy nh ca Lut ny v cc quy nh khc ca php lut c lin quan. Ngi ng u t chc, cn b, cng chc li dng chc v, quyn hn gy phin h, nhng nhiu cho t chc, cng dn, bao che cho ngi vi phm php lut v bo v mi trng hoc thiu trch nhim xy ra nhim, s c mi trng nghim trng th tu tnh cht, mc vi phm m b x l k lut hoc b truy cu trch nhim hnh s; trng hp gy thit hi th cn phi bi thng theo quy nh ca php lut. Tt c cc quy nh trn ca php lut gip cho vic kim sot vic khai thc v s dng cc ti nguyn thin nhin mt cch hp l; ng thi, c th ngn chn tnh trng tn ph v gy nhim mi trng, bo v mi trng sinh thi Vit Nam ni ring v th gii ni chung. 5. Php lut c tc dng to dng mi trng php l cho cc hot ng kinh t ca cc t chc v c nhn c tin hnh thun li, c trt t v t hiu qu kinh t cao. Trong thi k qu ln ch ngha x hi th php lut phi tha nhn s tn ti ca cc thnh phn kinh t khc nhau, to iu kin cho chng cng tn ti v pht trin, khng nn loi tr hay hn ch chng m phi c gng kim sot chng, nh hng, iu tit s pht trin ca chng, khai thc ti a tnh nng ng, tnh hiu qu ca chng. iu ny c nh hng rt ln ti s tng trng ca nn kinh t, gp phn tng thu nhp quc dn v nng cao i sng nhn dn. s qun l ca nh nc i vi nn kinh t ch c th thc hin v pht huy y nht, c hiu qu nht khi c xc nhp gia mt hnh thc php lut nht nh v c bo m thc hin bi mt c ch php lut thch hp. C th ni, trong thi i hin nay php lut tr thnh mt b phn cu thnh ca nn kinh t. Thiu php lut, nn kinh t, nht l nn kinh t th trng rt kh vn hnh hoc vn hnh khng c hiu qu, cc hot ng kinh t s tr nn hn lon, khng th kim sot. a ra nhng bin php kim tra, gim st i vi cc hot ng kinh t ca cc t chc v c nhn nh ch th no c thm quyn kim tra, gim st? kim tra gim st nhng hot ng kinh t g? i vi cc t chc n v kinh t no? Quy nh cc bin php bo v li ch ca cc ch th sn xut kinh doanh, bo v li ch ca ngi tiu dng v li ch chung ca ton x hi. X l nhng hin tng tiu cc trong
11

qu trnh hot ng kinh t ca cc ch th kinh t. Php lut thng xc nh ch th c thm quyn x l v cc bin php m h c th p dng ngn nga v trng pht nhng hnh vi vi phm php lut, nhng hot ng tiu cc trong cc hot ng kinh t. i vi cc t chc, n v kinh t khi tin hnh cc hot ng sn xut, kinh doanh u phi da trn nhng quy nh ca php lut. Php lut l c s php l cc ch th thc hin cc hot ng sn xut, kinh doanh. Nhng quy nh php lut v trnh t, th tc trong ng k kinh doanh, lin quan n cc hot ng kinh t ngy cng tr nn n gin, thun li, thng thong hn lm cho cc hot ng u t trong v ngoi nc tng ln, tit kim c thi gian, cng sc, tin bc ca cc t chc v nhn dn. 6. Php lut gip cho thnh phn kinh t nh nc vn ln hot ng hiu qu hn cng cnh tranh lnh mnh vi cc thnh phn kinh t khc. Khi nh nc tuyn b cc thnh phn kinh t bnh ng, php lut cho php cc doanh nghip nc ngoi u t ti Vit Nam thu ht c vn, cng ngh ca nc ngoi u t vo Vit Nam, kch thch s tng trng ca nn kinh t Vit Nam; vic giao quyn t ch cho cc n v sn xut, kinh doanh nng cao tnh nng ng sng to, trch nhim v hiu qu trong hot ng kinh t ca cc n v kinh t . 7. Bn cnh nhng tc ng tch cc php lut cng gy ra mt s tc ng tiu cc n nn kinh t Khi php lut phn nh khng ng, nhng quy nh ca php lut qu cao hoc qu thp so vi trnh pht trin kinh t th chng s km hm s pht trin ca kinh t thm ch lm kinh t pht trin lch hng v mang li nhng tc hi nht nh cho nn nu php lut khng ph hp vi s pht trin ca nn kinh t tt hu so vi tin trnh pt trin kinh t ca th gii. Nu cc quy nh ca php lut cao hn trnh ca nn kinh t th nn kinh t s khng th p ng cc quy nh . T dn n khng hong, thieeud ht trm trng ngun lc kinh t. Cn nu cc quy nh ca php lut thp hn trnh pht trin ca nn kinh t th nn kinh t s b km hm bi cc quy nh lc hu bo th. S thiu ht v cc quy nh php lut i vi cc linh vc nht nh m hu nh l trong cc linh vc kinh t cn mi xut hin lm thiu ht c s php l bo m cho cc thnh phn kinh t, cc t chc c nhn c th ch ng bnh ng tu do to chc sn xut kinh doanh nhng ngnh ngh m php lut khng cm trong c nhiu ngnh ngh mi l .
12

H thng php lut nu khng ph hp s nh hng tiu cc khng nh i vi nn kinh t. Tuy nhin nh nc ang ngy cng ch trng trong vic xy dng v ban hnh cc vn bn quy phm php lut ph hp, c th p ng nhu cu pht trin ca nn kinh t.

III.

S tc ng tr li ca kinh t i vi php lut

Nn kinh t ca nc ta ang c xy dng trn c s nn sn xut nh l, sn xut nng nghip chim t trng ln v s pht trin kinh t khng ng u gia cc khu vc. Bi vy, Nh nc phi to tin cho nn kinh t hng ha, nhiu thnh phn vi s hnh thnh v pht trin ng b ca cc loi hnh th trng nh th trng hng ha, th trng lao ng, th trng dch v. Nn kinh t ca nc ta hin nay c xy dng v pht trin trn c s nn kinh t k hoch ha tp trung cao , da ch yu trn hnh thc s hu cng, c qun l bng phng php hnh chnh, phng php mnh lnh, phc tng v theo c ch quan liu, bao cp.Cho nn, php lut nc ta cn phi tr thnh cng c xa b trit c ch thit lp mt c ch kinh t mi m bo cho kinh t th trng vn hnh theo ng cc quy lut ring ca n nh: quy lut cnh tranh, quy lut gi tr S thay i ca h thng php lut kinh t phi p ng c vic chuyn cc quy nh mang tnh cht mnh lnh, phc tng sang quy nh mang tnh cht bnh ng knh thch s nng ng, sng to ca ngi lao ng, coi trong cht lng, hiu qu v li ch. Nn kinh t ca Vit Nam hin nay ly thnh phn quc doanh lm ch o. Nh nc nht qun lu di chnh sch pht trin nn kinh t hng ha nhiu thnh phn, gii phng sc lao ng Nn kinh t ca nc ta theo nh hng x hi ch ngha. Vic s dng c ch th trng, p dng cc hnh thc kinh t, phng php qun l cu kinh t th trng l kch thch sn xut, y nhanh qu trnh CNH-HH t nc, pht trin kinh t ng hng XHCN. IV. Mt s gii php xut kin ngh T nhng tc ng tiu cc ca php lut i vi nn kinh t, cn phi
13

c mt s bin php thc y nn kinh t pht trin: - Cn hon thin h thng php lut kinh t nc ta to ra mi trng php l ph hp cho s pht trin kinh t. Hin php mi ban hnh l vn bn c bn khng nh nhng nguyn tc nn tng trn lnh vc kinh t. Trc mt cn khn trng sa di b sung v ban hnh mi mt s h thng vn bn php lut kinh t ph hp vi yu cu mi. m bo thc s bnh ng gia cc nn kinh t, bo m long tin gia cc nh doanh nghip trong v ngai nc vi php lut, cn phi ban hnh cc vn bn php lut do c quan c quyn lc cao nht l Quc hi ban hnh - Pht trin nn kinh t c k hoch, bo m li ch kinh t ton dn vi kinh t ca cc t chc sn xut kinh doanh. - T chc cung cp thng tin, dch v cho cc ch th tham gia kinh t . - C th v n gin ha cc khu trong qu trnh thc hin php lut, c bit trong cc lnh vc u t, to iu kin kinh t thu ht vn u t nc ngoi. - Nng cao tinh thn trch nhim ca ngi thc hin ph lut trong kinh t ni ring v trong i sng ni chung - Chm lo phc li x hi cho mi thnh vin ch quan tm ti cc i tng x hi

14

KT LUN Nh vy, php lu t c vai trn v cng quan tr ng i vi s pht tri n kinh t hng ha nhi u thnh ph n nh hng XHCN nc ta hin nay. N ng vai tr tch cc trong vic t chc qun l v iu tit nn kinh t, l c s thc hin cc chnh sch kinh t, cc mc tiu kinh t ca nh nc v x hi a nn kinh t hng ha nc ta pht trin snh ngang vi cc nc trong khu vc v trn th gii. Tuy nhin n cng c th km hm s pht trin, lm nn kinh t tht li v tr nn lc hu nu n khng ph hp, tng ng vi trnh ca nn kinh t. Do vy khi xy dng, hon thin v thc hin php lut cn xut pht t nhng iu kin kinh t-x hi thc t ca t nc,c bit l trong giai on cng nghip ha hin i ha ca Vit Nam hin nay.Vic nhn thc ng n vai tr ca php lut i vi nn kinh t s c ngha rt ln trong vic xy dng v pht trin t nc,gp phn xy dng nh nc x hi ch ngha Vit Nam giu p, vng mnh.

15