CNG TC NGHIN CU KHOA HC V PHT TRIN DC LIU TI LM NG T NM 2006 N NAY

DS. Nguyn Th Bin Ch tch Hi Dc liu tnh Lm ng Lm ng c c im v a l, a hnh, th nhng, kh hu, thy vn a dng c bit nn ngun thc vt, ng vt lm thuc phong ph, v vy t ngy thnh lp tnh n nay, nhiu n v, c nhn trong v ngoi tnh rt quan tm n cng tc nghin cu khoa hc v pht trin dc liu. K t nm 2006 n nay, ti tnh Lm ng thc hin 3 ti cp nh nc, 5 ti cp B, 7 ti cp tnh v nhiu ti cp c s, ngoi ra cn c 2 lun n tin s, 1 lun vn tt nghip chuyn khoa 2 v dc liu. Trong Hi vin t chc v c nhn ca Hi dc liu thc hin 2 ti cp nh nc, 1 ti cp B, 3 ti cp tnh v mt s ti cp c s. C th: Trung tm Nghin cu trng v ch bin cy thuc Lt trc thuc Vimedimex thnh ph H Ch Minh nghin cu ti Bo tn ngun gen v ging cy thuc ( ti cp nh nc, thi gian 2005-2010). Kt qu bo tn v lu gi ngun gen 250 loi cy thuc, lp h s l lch, lu hnh nh 500 cy thuc v bo tn trong din tch 1 ha. ti Nghin cu quy trnh cng ngh tch chit hot cht sinh hc t l cy thng v cy da cn Vit Nam to ngun nguyn liu lm thuc chng ung th v xut khu ( ti cp nh nc, thi gian 2007-2010). Kt qu xy dng quy trnh cng ngh tch chit 10-DAB, quy trnh cng ngh bn tng hp Taxol v Taxotere, quy trnh cng ngh tch chit Vinblastin v Vincristin lm ra sn phm 650g 10-DAB, 200mg Taxotere, 100g Vinblastin v 1g Vincristin. Chun b ng dng cng ngh vo sn xut qua d n xy dng nh my sn xut Taxol quy m 30kg 10-DAB v 10kg Taxol/nm. ti Nghin cu pht trin v khai thc ngun gen cy thuc c trng Ty Nguyn to vng dc liu phc v sn xut cng nghip dc ( ti cp B Y t, thi gian 2007 - 2012). Kt qu xy dng quy trnh nhn ging, trng, chm sc, thu hi v ch bin Thng , quy trnh nhn ging v trng Ng gia b, quy trnh nhn ging Bnh vi; to vng nguyn liu 7 ha cung cp nguyn liu l Thng cho ti chit xut 10DAB v Taxol lm thuc chng ung th. ti Nghin cu quy trnh k thut trng cy thng to ngun nguyn liu lm thuc cha bnh ( ti cp tnh, thi gian 20072009), Kt qu xy dng quy trnh k thut trng thng , tiu chun nguyn liu l thng , chn lc 9 dng thng c hm lng hot cht cao, bo tn 50 dng thng .

- Cng ty C phn Dc Lm ng ( Ladophar): xy dng mt nh my dc phm t tiu chun thc hnh tt sn xut theo khuyn co ca t chc y t th gii (GMP- WHO), 1 xng sn xut ng dc v 1 xng chit xut ch bin actis i vo hot ng. T nm 2006 n nay, Cng ty nghin cu sn xut 12 mt hng mi t dc liu, nghin cu trng 1 ha actis theo tiu chun Viet GAP. Cng ty sn xut c 52 mt hng thuc v thc phm chc nng. Mt s mt hng t danh hiu Hng Vit Nam cht lng cao v danh hiu Sao Vng t Vit. - Cng ty TNHH Khi Nguyn thc hin D n Sn xut th nghim v ch bin nm Hu th, nm ng c ( ti cp tnh). Kt qu xy dng quy trnh trng, ch bin v sn xut th nghim nm Hu th, nm ng c. - Vn quc gia Bidoup Ni B thc hin ti iu tra phn loi nm di tn rng thng tnh Lm ng. Kt qu iu tra pht hin 65 loi nm, trong c 30 loi n c v dc liu, 35 loi nm c. - Vn phng Hi Dc liu nghin cu, iu tra, su tm cc loi lm thuc ti Lm ng lp Danh lc ti nguyn dc liu Lm ng, bao gm 1616 loi cy thuc thuc 237 h, 165 loi ng vt lm thuc thuc 102 h v 21 loi khong vt lm thuc. Cc n v, c nhn trong v ngoi tnh thc hin cc ti nghin cu khoa hc: - ti Xy dng cng ngh ly trch hp cht c hot tnh sinh hc trong Actiso do PGS- TS Nguyn Ngc Hnh - Vin Cng ngh ha hc lm ch nhim. Kt qu kho st thnh phn ha hc c bn, xc nh hm lng poly phenol ton phn, flavonoid ton phn trong cy actis v xy dng quy trnh chit xut Cynarin v Cynaroside vi hiu sut cao. - ti iu tra, nh gi ngun ti nguyn dc liu Lm ng v nh hng pht trin mt s loi c hu c gi tr kinh t cao do DS Phan Vn v TS Trn Cng Lun- Trung tm Sm v Dc liu thnh ph H Ch Minh lm ch nhim. Kt qu iu tra ti 76/148 x, phng, su tm, thng k c 1247 cy thuc trong 206 h thc vt (Trong c 754 cy thuc tha k t danh mc cy thuc Lm ng do S Y t iu tra nm 1994), lp b mu tiu bn 477 loi cy thuc v bo tn 50 loi cy thuc trng trong din tch 1 ha. - Vin Sinh hc Ty nguyn nghin cu ging v tnh v sn xut sinh khi r cy Sm Ngc linh, h thng nui cy lp mng t bo trong nghin cu chng trnh pht sinh hnh thi v bo tn cy Sm Ngc linh. Nghin cu nui cy t bo n cy thng . Ngoi ra cn nghin cu phn lp, chit tch cc cht c hot tnh sinh hc t mt s cy thuc chn lc thuc h Asteraceae (Cc) v h Commelinaceae (Thi li) Lm ng.

- Ti Cng ty TNHH Hoa lan Thanh Quang thnh ph Lt, sau 3 nm tp trung nghin cu th nghim nhn ging v trng thnh cng ging sm Ngc linh bng phng php nui cy m ti thnh ph Lt tnh Lm ng. - Khoa Sinh Trng i hc Lt su tm 62 loi thc vt c ngi Churu ang s dng lm thuc v iu tra su tm mt s bi thuc ca ng bo dn tc Ngoi ra cn c 2 ti lm lun n tin s nh gi tnh an ton v hiu qu iu tr hi chng ri lon Lipid mu ca nm Hng chi Lt , lun n Nghin cu c im sinh hc lm hc v k thut trng cy thng v 1 lun vn tt nghip chuyn khoa 2 vi ti Tc dng cy Bch hc trong iu tr cao huyt p Song song vi cng tc nghin cu khoa hc v dc liu, trong nhng nm qua nhiu vng trong tnh pht trin nui trng cc cy, con lm thuc: Ti thnh ph Lt, huyn Lc Dng trng actis, huyn Lm H trng sinh a, ng quy, xuyn khung, hi. Huyn c Trng trng sa nhn, b cng anh. Huyn n Dng trng mc ca. Huyn Di Linh trng ca cao. Huyn Bo Lm trng qu. Thnh ph Bo Lc trng ng quy. Huyn Huoai trng ca cao, nhn trn, d, iu. Huyn Th trng ca cao, s hng chanh, iu. Huyn Ct Tin trng ca cao, gc, dip h chu. Cc vng nui ng vt nh: nui hu ti thnh ph Lt, d ti huyn Lm H, tc k ti huyn Bo Lm, nhm ti huyn Huoai Cng tc nghin cu khoa hc v pht trin dc liu ti tnh Lm ng c nhiu chuyn bin nn gp phn cung cp nguyn liu lm thuc cho cc c s sn xut v cc phng chn tr y hc c truyn phc v nhn dn trong tnh, ngoi tnh v xut khu. Hin nay mt s n v, c nhn trong tnh Lm ng ang tip tc thc hin cc ti nghin cu khoa hc nhng nm trc chuyn sang nh nghin cu chi nm Cordyceps vng ni cao v kho st tim nng ng dng ca chng trong y dc. iu tra nh gi ngun ti nguyn thc vt c hot tnh chng ung th ca Vn quc gia Bidoup- Ni B v nh hng pht trin mt s loi c hot tnh sinh hc cao. ng thi thc hin 2 ti cp tnh c duyt theo k hoch nm 2012 v dc liu l Nghin cu nui cy ng trng h tho ti Lm ng v Nghin cu cng ngh v thit b sy Actis phc v tiu dng trong nc v xut khu. Tin rng trong nhng nm ti, cng tc nghin cu khoa hc v cng tc pht trin dc liu ca tnh Lm ng s t c nhiu kt qu tt hn na./-