Trung tâm Bồi Dưỡng Kiến Thức QUANG MINH

423/27/15, Lạc Long Quân, P.5, Q.11. Điện thoại: (08) 73057668

Đề thi thử vào lớp 10 chuyên toán Đề số 2

Bài 1. a) Giải phương trình x 2 − x + 5 = 5
2 xy ⎧ = x2 + y ⎪x + 2 x − 2x + 5 ⎪ b) Giải hệ phương trình ⎨ 2 xy ⎪y + = y2 + x 2
⎪ y − 2y + 5 ⎩

c) Tìm các số tự nhiên m sao cho phương trình x 2 − ( 2m + 3) x + 2m + 2 = 0 ( m

là tham số) có
2

các nghiệm đều là những số nguyên. Bài 2. a) Hãy tìm tất cả các số tự nhiên không
thể biểu diễn thành tổng của một vài số tự nhiên liên tiếp. b) Tìm số dư của phép
chia đa thức ( x − 1)
2009

+ ( x − 2)

2010

cho đa thức x 2 − 3x + 2

Bài 3. Cho hai đường tròn ( O ) và ( I ) cắt nhau tại hai điểm A, B . Một cát
tuyến thay đổi qua A cắt

( O ) tại C và cắt ( I ) tại ( I ) cắt nhau tại P .

D ( A nằm giữa C , D ). Tiếp tuyến tại C của ( O ) và tiếp tuyến tại D của

a) Chứng minh rằng đường tròn ngoại tiếp tam giác PCD luôn đi qua một điểm cố
định. b) Gọi J là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác PCD . Chứng minh rằng J luôn
thuộc một đường cố định. Bài 4. Cho hình thang ABCD ( AB // CD, AB > CD ) có AD =
a, BC = b ngoại tiếp đường tròn ( O ) . Đường trung bình MN của hình thang chia
nó ra thành hai hình có tỷ số diện tích bằng
5 . Tính độ 11

dài hai đáy của hình thang. Bài 5. a) Trong một cuộc thi đấu cờ của sinh viên
nhưng có hai bạn học sinh trung học phổ thông cùng tham gia. Hai bạn này được
tổng số điểm là 6.5 còn tất cả các sinh viên đều bằng điểm nhau. Hỏi có bao nhiêu
sinh viên tham dự giải (trong giải, mỗi người gặp với mỗi người khác một lần,
thắng được 1 điểm, hòa 0.5 và thua 0 điểm). b) Có một tờ giấy. Người ta cắt nó ra
thành 6 hay 12 mảnh. Mỗi mảnh nhận được người ta lại cắt ra thành 6 hay 12 mảnh,
hay giữ nguyên,…Hỏi liệu bằng cách như vậy ta cắt tờ giấy đã cho ra làm 40 mảnh
được không. Chứng minh rằng, có thể nhận được một số mẩu bất kỳ lớn hơn 40.
1

Nguyễn Tăng Vũ – Trường Phổ Thông Năng Khiếu http://vuptnk.tk

Trung tâm Bồi Dưỡng Kiến Thức QUANG MINH
423/27/15, Lạc Long Quân, P.5, Q.11. Điện thoại: (08) 73057668

Hướng dẫn giải Bài 1. a) x 2 − x + 5 = 5 Điều kiện x + 5 ≥ 0 ⇔ x ≥ −5 Đặt t = x +

5 ( t ≥ 0 ) , suy ra t 2 = x + 5 . Khi đó ta có hệ:
⎧ x2 = t + 5 ⎪ ⎨2 ⎪t = x + 5 ⎩

(1) ( 2)

Lấy (1) trừ ( 2 ) ta có

x 2 − t 2 = t − x ⇔ ( x − t )( x + t ) + x − t = 0 ⇔ ( x − t )( x + t + 1) = 0 t
= x ⇔ t = −1 − x

1 + 21 x1 = 2 Với t = x ( x ≥ 0 ) thế vào (1) ta có: x 2 = x + 5 ⇔ x 2 − x −

5 = 0 ⇔ 1 − 21 (l ) x2 = 2 −1 + 17 (l ) x1 = 2 2 2 Với t = −1 − x (
x ≤ −1) thế vào (1) ta có: x = −1 − x + 5 ⇔ x + x − 4 = 0 ⇔ −1 − 17 x2 = 2

Vậy tập nghiệm của phương trình S = ⎨

2 xy ⎧ = x2 + y ⎪x + 2 x − 2x + 5 ⎪ b) ⎨ 2 xy ⎪y + = y2 + x 2 ⎪ y − 2y + 5 ⎩

⎧1 + 21 −1 − 17 ⎫ ⎪ ⎪ ; ⎬ 2 ⎪ 2 ⎪ ⎩ ⎭

(1) ( 2)
⎞ ⎟ = x2 + y 2 + x + y 2 y − 2y + 5 ⎟ ⎠ 1 1

Cộng (1) và (2) vế theo vế ta có

⎛ 1 x + y + 2 xy ⎜ + ⎜ x2 − 2x + 5 ⎝ ⎛ 1 ⇔ 2 xy ⎜ + 2 ⎜ x − 2x + 5 ⎝

⎞ ⎟ = x2 + y 2 2 y − 2y + 5 ⎟ ⎠

Ta có

Nguyễn Tăng Vũ – Trường Phổ Thông Năng Khiếu http://vuptnk.tk

Trung tâm Bồi Dưỡng Kiến Thức QUANG MINH
423/27/15, Lạc Long Quân, P.5, Q.11. Điện thoại: (08) 73057668

x2 − 2 x + 5 = ⇒0< 1
2

( x − 1)
≤

+ 4 ⇒ 0 < x2 − 2x + 5 ≤ 2

x − 2x + 5 1 1 Tương tự ta có 0 < 2 ≤ y − 2y + 5 2

1 2

Do đó 2 xy ⎜

⎜ x2 − 2x + 5 ⎝

⎞ ⎟ ≤ 2 xy ≤ x 2 + y 2 2 y − 2y + 5 ⎟ ⎠ 1

Đẳng thức xảy ra khi x = y = 0 hoặc x = y = 1 Thử lại ta thấy ( 0;0 ) và (1;1) là
nghiệm của hệ phương trình. Vậy hệ phương trình có hai nghiệm ( x; y ) là ( 0;0 )
và (1;1) c) x 2 − ( 2m + 3) x + 2m + 2 = 0
2

Điều kiện Δ = ( 2m + 3) − ( 2m + 2 ) ≥ 0
4

Gọi x1 , x2 ( x1 ≥ x2 ) là hai nghiệm của phương trình.

⎧ x1 + x2 = ( 2m + 3)2 ⎪ . Vì m ∈ Với điều kiện trên ta có ⎨ ⎪ x1 x2 = 2m + 2 ⎩ ⇒
2m + 2 > 0 ⇒ x1 , x2 > 0 ⇒ x1 , x2 ≥ 1

Từ hệ trên ta có

( x1 + x2 ) = ( x1 x2 + 1)

2 2

Mặt khác (1 − x1 )(1 − x2 ) ≥ 0 ⇒ x1 x1 + 1 ≥ x1 + x2 ≥ 2 , suy ra ( x1 x2 + 1) ≥

2 ( x1 x2 + 1) > x1 + x2 Vậy không tồn tại số tự nhiên m để phương trình trên có
hai nghiệm nguyên. Bài 2. a) Ta tìm tất cả các số tự nhiên có thể biểu diễn được
thành tổng của một vài số tự nhiên liên tiếp. Chú ý rằng một số tự nhiên n luôn có
thể biểu diễn dưới dạng n = 2k .r trong đó r là số lẻ và r ≥ 1, k ≥ 0 . Giả sử n
có thể biễu diễn được thành tổng của một vài số tự nhiên, khi đó tồn tại số tự
nhiên
a, p ( p > 1) sao cho n = a + ( a + 1) + ... + ( a + p − 1) ⇔ 2k .r =

( a + a + p − 1) . p ⇔ 2k +1.r = p
2
( 2a + p − 1)

Vì ( 2a + p − 1) − p = 2a − 1 lẻ nên ( 2a + p − 1) và p không cùng tính chẵn lẻ Do

đó ⎨
⎧p = r
k +1 ⎩2a + p − 1 = 2

(1) hoặc ⎨

⎧ p = 2k +1 ⎩ 2a + p − 1 = r

(2)

Trong hai trường hợp trên ta đều có r > 1 . Ngược lại một số tự nhiên có dạng 2k
.r trong đó r > 1 thì ta luôn có thể biểu diễn thành tổng của r số tự nhiên liên
tiếp là: 2k −
r −1 k r −1 r −1 ,2 − + 1,..., 2k − + r −1 2 2 2
3

Nguyễn Tăng Vũ – Trường Phổ Thông Năng Khiếu http://vuptnk.tk

Trung tâm Bồi Dưỡng Kiến Thức QUANG MINH
423/27/15, Lạc Long Quân, P.5, Q.11. Điện thoại: (08) 73057668

Do vậy một số có thể biểu diễn được thành tổng các số tự nhiên liên tiếp khi và
chỉ khi có dạng 2k .r trong đó r là số lẻ lớn hơn 1. Từ đó suy ra những số tự
nhiên không thể biểu diễn thành tổng của một vài số tự nhiên liên tiếp là những số
có dạng n = 2k ( k ≥ 1) b) Đặt f ( x ) = ( x − 1)
2009

+ ( x − 2)

2009

, Gọi P ( x ) , R ( x ) lần lượt là đa thức thương và đa thức dư của

phép chia, ta có R ( x ) có bậc cao nhất là 1 nên có dạng R ( x ) = ax + b Khi đó

: f ( x ) = ( x 2 − 3x + 2 ) P ( x ) + ax + b Ta có f (1) = a + b ⇔ 1 = a + b Và f
( 2 ) = 2a + b ⇔ 1 = 2a + b Ta có hệ ⎨
⎧a + b = 1 ⎧a = 0 ⇔⎨ ⎩2a + b = 1 ⎩b = 1

(1) ( 2)

Vậy đa thức dư là R ( x ) = 1 . Bài 3.

P

a) Ta có CBA = PCA (Do PC là tiếp tuyến của đường tròn ( O ) ) và DBA = PDA (Do PD
là tiếp tuyến của đường tròn ( I ) ) Suy ra CBD = CBA + DBA = PCA + PDA
J D A C K O H I

Mà PCA + PDA + CPD = 1800 nên

CBD + CPD = 1800 Do đó tứ giác PABD nội tiếp Vậy đường tròn ngoại tiếp tam giác
PCD luôn đi qua điểm cố định B . b) Gọi H là giao điểm của OJ và BC; K là giao
điểm của IJ và BD. Ta có JH, JK lần lượt là đường trung trực

của BC và BD. Suy ra JHB = JKB = 900 Do đó JHBK nội tiếp, suy ra HJK + HBK = 1800
(1)

Mặt khác ta chứng minh được tam giác ΔOBI ∪∩ ΔCBD BOI = BCD, BIO = BDC , suy ra
OBI = CBD = HBK (2)
4

Nguyễn Tăng Vũ – Trường Phổ Thông Năng Khiếu http://vuptnk.tk

Trung tâm Bồi Dưỡng Kiến Thức QUANG MINH
423/27/15, Lạc Long Quân, P.5, Q.11. Điện thoại: (08) 73057668

Từ (1) và (2) ta có OJI + OBI = 1800 nên tứ giác JOBI nội tiếp. Vậy điểm J luôn
thuộc đường tròn ngoại tiếp tam giác OBI cố định. Bài 4.
D X C Y T N M O

Đặt AB = y, CD = x (với 0 < x ≤ y ) Hình thang ngoại tiếp đường tròn (O) nên ta
có AB + CD = AD + BC hay x + y = a + b Suy ra đường trung bình MN =
1 1 1 ( AB + CD ) = ( x + y ) = ( a + b ) ⇒ x + y = a + b (1) 2 2 2

1 1 x+ y⎞ ⎛ Ta có S ABMN = OZ . ( AB + MN ) = OZ . ⎜ y + ⎟ 2 2 2 ⎠ ⎝
1 1 x+ y⎞ ⎛ Và S DMNC = .OX . ( MN + CD ) = OX ⎜ x + ⎟ 2 2 2 ⎠ ⎝ Ta có S MNCD 5 =
S AMNB 11
1 x+ y⎞ ⎛ OK . ⎜ x + ⎟ 2 2 ⎠ 5 ⎝ ⇔ = 1 x + y ⎞ 11 ⎛ OZ . ⎜ y + ⎟ 2 2 ⎠ ⎝ a+b⎞ a+b⎞
⎛ ⎛ ⇔ 11⎜ x + ⎟ = 5⎜ y + ⎟ 2 ⎠ 2 ⎠ ⎝ ⎝ ⇔ 3 ( a + b ) = 5 y − 11x

Từ (1) và (2) ta có x =

(a + b) , y = 7
8

(a + b)
5

Nguyễn Tăng Vũ – Trường Phổ Thông Năng Khiếu http://vuptnk.tk

Trung tâm Bồi Dưỡng Kiến Thức QUANG MINH
423/27/15, Lạc Long Quân, P.5, Q.11. Điện thoại: (08) 73057668

Bài 5

a) Gọi số sinh viên dự giải là x x ∈ Số trận đấu diễn ra là

) , khi đó có x + 2 người tham gia dự giải.

( x + 1)( x + 2 )
2

trận. Ta thấy mỗi trận thì tổng số điểm là 1, nên tổng số điểm

của tất cả người tham gia dự giải là

( x + 1)( x + 2 ) .
2

2 Vì tất cả các sinh viên đều có số điểm như nhau nên gọi m là số điểm của mỗi
sinh viên, ta có
x x 2 Suy ra 11 x ⇒ x = 11 vì tổng số điểm hai học sinh là 6.5 nên x ≠ 1 Vậy số
sinh viên tham gia dự giải là 11 b) Ta nhận thấy rằng sau mỗi lần cắt thì số giấy
sẽ tăng lên là 5 hoặc 11 mảnh giấy. Giả sử ta đã tiến hành m lần phép cắt thành 6
mảnh và n lần phép cắt thành 12 mảnh thì số lượng mảnh giấy nhận được là 1 + 5m +
11n . Ta xét phương trình 1 + 5m + 11n = k Ý đầu tiên của bài toán ta chứng minh
phương trình vô nghiệm với k = 40 . Thật vậy ta có 11n ≤ 40 ⇒ n = 0,1, 2,3 thử
trực tiếp thì ta có không có số nguyên m nào thỏa
m, 2 m ∈
*

Suy ra tổng số điểm của các sinh viên là

( x + 1)( x + 2 ) − 6.5

( x + 1)( x + 2 ) − 6.5 ⇔ 2m = x 2 + 3x − 11 và mx =

phương trình trên. Ý sau tương đương với chứng minh phương trình luôn có nghiệm
tự nhiên với k ≥ 41 . Để chứng minh điều này trước hết ta cần chứng minh phương
trình có nghiệm với k = 41, 42, 43, 44 và k = 45 . Với k = 41 thì m = 8, n = 0
Với k = 42 thì m = 6, n = 1

Với k = 43 thì m = 4, n = 2 Với k = 44 thì m = 2, n = 3 Với k = 45 thì m = 0, n =

4 Nếu k > 45 thì k = 5 y + x trong đó x ∈ {41, 42, 43, 44, 45} (như 47 = 5.1 +
42 ) Khi đó phương trình 1 + 5m + 11n = k ⇔ 1 + 5m + 11n = 5 y + x ⇔ 1 + 5 ( m − y
) + 11n = x luôn có nghiệm với x ∈ {41, 42, 43, 44, 45} như đã chứng minh trên.

Nguyễn Tăng Vũ – Trường Phổ Thông Năng Khiếu http://vuptnk.tk