Trong cc phng php in ha nghin cu v s n mn kim loi, c s dng ph
bin nht l cc php o sau: - Xc nh th n mn trng thi tnh (Eam) - o ng cong phn cc (i-E) - Xc nh s bin thin ca Eam theo thi gian - Xc nh mi quan h i-t trong qu trnh phn cc th khng i (Potentiostatic) - Xc nh mi quan h E-t trong qu trnh phn cc mt dng khng i (Galvanostatic) - Phng php o tng tr Phn II: THC HNH Nghin cu kh nng n mn ca in cc Cu trong dung dch axit 1. H in cc: in cc lm vic (WE): Cu in cc so snh (RE): AgCl/Ag in cc i (CE): Thp khng g. 2. Dung dch in ly: hn hp dung dch NaCl + H2SO4 ; 3. My o: CPA-HH5M 4. Phn mm: PGSDynamic v PGSStatic. Phn III: KT QU V THO LUN 1. Th ng: Xc nh tc n mn a) ng cong phn cc: o in tr phn cc + ng dng th (hnh 1) l kt qu tng hp ca cc dng anod (i a) v dng cathod (ic) xy ra trn b mt in cc. Theo l thuyt ng cong phn cc ny tun theo phng trnh Butler-Volmer. Dng cng thp, ng hc cng kh khn th cng cn c qu th hot ha ln t ti mt gi tr dng no . + T ng cong phn cc cho php xc nh c dng n mn im v tc n mn (g/S.t): A.i am .t m = m = S.t n.F Trong : A = nguyn t lng ca kim loi (gam) iam = dng n mn (A) t = thi gian din ra qu trnh n mn (gi, ngy m, thng, nm) n = s electron trao i trong qu trnh oxy ha kh F = hng s Faraday (C.mol1) S = din tch mu (cm2)
Hnh 1. ng cong phn cc ca in cc Cu
trong dung dch hn hp NaCl + H2SO4 * S liu thu c t phn mm: V ==> U = -0.1229 + 0.1847* I Corr. Potential : -0.1229 vol, Pol. resistance : 184.6553 Ohm Corr. density : 3.5323E-0002mA Equal to 1.0250E-0005mg.S or 3.6321E-0001mm/year * T cc d liu thu c trn ta c: - Th n mn Eam = -0.1229 V - in tr phn cc l: 184.6553 - Mt dng n mn l : 3.5323.10-2mA/cm2 - Tc n mn l : 3.6321.10-1 mm/nm Lu : Php o in tr phn cc tin hnh qu th rt nh do dng quan h cng rt nh. iu ny c ngha l dng trao i (dng t) c th ng gp mt cch ng k vo to tn hiu nhiu. Cn ch loi tr sai s ny nu c. C th s dng mt thit b s dng tn hiu tn s ln trc khi o in tr xc nh in tr nn v dung dch. iu ny cn ch vi nhng h m in tr RP khng ln v in tr dung dch cao ( dn thp), ng gp ng k vo gi tr o c. V vy tc n mn tnh c s nh hn gi tr thc t. Nu thc hin php o xc nh in tr dung dch v nn trc th in tr o c s phi tr i cc gi tr ny c gi tr thc. Hoc ci thin tnh dn in ca dung dch in ly. Thun li ca k thut ny l o dng o ti th gn nh khng i nn dng thay i gn nh l bng 0, do in tr Ohm hu nh khng c ngha. Nn s dng tc qut chm. Nu ng i-E l mt ng cong (khng thng khi i qua i=0), in tr phn cc c th tnh bng cch v mt on thng tip tuyn vi ng cong ti Eam v i = 0. o in tr phn cc l qu trnh o nhanh nh gi tc n mn. tc qut th 0,1mV/s, vi khong th 50mV cn cha n 10 pht. Vic o nhanh cng lm cho php o in tr phn cc rt hu ch cho cc thc nghim nh nh gi nh tnh cc cht c ch. V in th p vo khng xa khi th n mn nn mu khng b ph hy trong qu trnh o, do mu c th s dng cho cc nghin cu khc. Vic qut nghch c th dung cp mt ng cong i-E ghi li nhng du vt ng thun b qua khng ghi c. b) ng ngoi suy Tafel:
ng ngoi suy Tafel catot v anot chnh l phng trnh:
i = log icorr Hay ng -logi l ng thng c dc . Khi = 0 (ti Eam), logi/iam = 0 hay i = iam.
Hnh 2. ng ngoi suy Tafel ca in cc Cu
trong dung dch hn hp NaCl + H2SO4 * S liu thu c t phn mm: V ==> Uanod = -0.0397 + 0.0759 * log j V ==> Ucatod = -0.8977 + -0.8887 * log j Stational Potential : -0.1072 vol Stational density : 1.2896E-0001mA Equal to 3.7423E-0005mg.S or 1.3260E+0000mm/year * T cc d liu thu c trn ta c: - Th n mn Eam = -0.1072 V - Mt dng n mn l : 1.2896.10-1mA/cm2 - Tc n mn l : 1.3260 mm/nm u im: - C th s dng cho vic o trc tip dng n mn, nhanh so vi phng php trng lng, rt thun tin cho vic nghin cu cc cht c ch, cc cht oxy ha v so snh cc hp kim khc nhau. - Qu trnh c iu khin bng cng c v do c tnh ng lot gia cc phng th nghim khc nhau. Nhc im: - Mu khng dng li c cho cc php o khc sau khi phn cc ngoi suy Tafel. - Phn cc nng v st th Ohm c th lm gim vng tuyn tnh, do vic ngoi suy n iam s kh hn. Nu iu ny xy ra, an ton nht l o Iam ti im ng ngoi suy Tafel catt ct Eam. Ngi ta c th gim nh hng phn cc nng bng cch khuy dung dch. Trnh st th Ohm bng vic thit k bnh in phn sao cho ph hp vi iu kin thc nghim hoc dng k thut phn hi dng, k thut ngt dng. - p dng tt cho h c mt phn ng oxy ha kh. Yu cu: - K thut th ng i hi th n mn phi n nh v khng thay i trong qu trnh o.
- Vic qut th ng cn phi chm m bo thuc tnh trng thi bn
Nhn xt: T s liu trn ta thy c s chnh lch gia hai phng php c th do cc nguyn nhn sau : - H o thc nghim cha iu kin tun theo phng trnh Tafel. - Vic la chn im tip tuyn trn ng thc nghim cha chnh xc. - Thng thng vic o ng phn cc thng c qut th mt khong 25mV xung quanh th n mn E am. Thc t y do vic qut th tng i rng (-0,7V n 0,3V) nn c th dn n im tip tuyn cha c chn ng. c) Qut th tun hon (CV) Phng phap von-ampe vong la phng phap quen thuc trong cac nghin cu in hoa. Ban cht cua chung la phng phap th ng (potentiodynamic), th c quet phn cc vi tc khng i theo chiu m dn ti mt gia tri xac inh ri lp tc cho phn cc ngc lai va quan sat ap ng dong. Mi bc quet tin c tip tuc bi mt bc quet lui v phia ban u. Phng trinh ng von-ampe trong trng hp kh thun nghich ion kim loai thanh kim loai trn in cc rn ia tr a c Delahay thit lp, 200C co dang:
E = Constant + Trong o: E
0,058 lg ( I gh I ) n
: in th
I gh : dong gii han
I : dong o c n : s electron trao i trong phn ng oxi ha kh thun nghch Phn tich ap ng dong co th cho thng tin v nhit ng hoc va ng hoc cua qu trnh vn chuyn electron tai b mt dung dich - in cc, cung nh ng hoc va c ch cua cac phan ng hoa hoc dung dich.
Hnh 3. ng CV ca in cc Cu trong dung dch hn hp NaCl + H2SO4
Nhn trn hnh 3 ta thy xut hin 1 pic chiu kh iu c ngha Cu 2+ tan trong qu trnh n mn b kh tr li thnh Cu, nhng y khng thy xut hin pic oxi ha Cu c th do khong th qut cha n vng th xut hin pic oxi ha ca Cu. cyc Q+ QQ Qt(mC) 1 94.44 -99.18 -4.7398 193.62 2 98.91 -105.8 -6.8581 204.69 3 100.9 -108.3 -7.4392 209.19 4 101.1 -108.9 -7.7607 210.05
101.3
-108.4
-7.0929
209.73
Hnh 4. th bin i in lng Q ca in cc Cu
trong dung dch hn hp NaCl+H2SO4 T th v in lng Q qua 5 vng qut ta thy |Q+| v |Q-| u gim iu chng t sau mi ln qut in lng trao i trn b mt in cc u gim, iu c th gii thch l do s khuch tn cc nng ion kim loi n b mt in cc chm trong khi tc qut nhanh lm cho in lng Qt gim. - Tc qut
Hnh 5. ng CV ca in cc Cu trong dung dch hn hp [Fe(CN)6]3-/[Fe(CN)6]4-
cc tc qut th khc nhau. Thng thng th chiu cao pic t l thun vi tc qut v tun theo phng trnh Randles Sevcik: 3
I p = (2, 69.105 )n2 AC* D 2 v2
Trong : n : s in t tham gia phn ng.
v : tc qut th (mV/s) A : din tch in cc (cm2) C*: nng cht in hot (mol/l) D : h s khuch tn (cm2/s) Nhng y ta thy tc qut cng ln th ip cng gim iu c th gii thch nh sau: Khi tc qut ln th thi gian p th th n mn ca Cu rt ngn do Cu b n mn t nn ip nh khi tc qut cng chm th lng Cu b n mn cng nhiu nn ip cao hn. 2. Dng ng p dng trong khong t -1mA n 1mA vi tc qut 0,5mA/s theo di s bin i ca th, theo kt qu thu c t hnh 6 ta thy khi dng tng th th cng tng theo v ngc li.
Hnh 6. S ph thuc ca th vo dng ca in cc Cu
trong dung dch hn hp [Fe(CN)6]3-/[Fe(CN)6]43. Th tnh p th U1=-0,5V, U2=0,5V trong thi gian 1s qut 5 chu k kt qu thu c hnh 7.
Hnh 7. S ph thuc ca dng vo thi gian ti U1=-0,5V, U2=0,5V
* S liu thu c t phn mm: (1) At -0.5 V, Q=-9.1488176mC/cm^2 (2) At 0.5 V, Q=14.426844mC/cm^2 (3) At -0.5 V, Q=-12.528857mC/cm^2 (4) At 0.5 V, Q=14.442243mC/cm^2 (5) At -0.5 V, Q=-12.660009mC/cm^2 (6) At 0.5 V, Q=14.46859mC/cm^2 (7) At -0.5 V, Q=-12.690492mC/cm^2 (8) At 0.5 V, Q=14.496227mC/cm^2 (9) At -0.5 V, Q=-12.741688mC/cm^2 (10) At 0.5 V, Q=19.695241mC/cm^2 Total Q= 17.75928mC/cm^2 U1= -0.5V Total Q1= -59.769864mC/cm^2 U2= 0.5V Total Q2= 7.529144mC/cm^2
Hnh 8. S ph thuc ca dng vo thi gian
ti U=-0.5V v 0,5V khi chuyn v 0 T ta c: Tng in lng trao i trn b mt in cc qui v 1cm2 sau 5 chu k: -0,5V l -59.769864 mC 0,5V l 7.529144 mC Tng in lng trao i ca h l Q= 17.75928 mC 4. Dng tnh p dng ti I1=-0,5mA v I2=0,5mA trong thi gian 5s v qut 5 chu k. Kt qu thu c hnh 9
Hnh 9. S ph thuc ca th vo thi gian ti I1=-0,5mA, I2=0,5mA