V Minh H

Thit k bi ging

a
Nng cao Tp hai
Nh xut bn h ni
1

Chng 5 Nhm HaLogen

Tit 47
A - Mc tiu 1. HS bit:

Khi qut v nhm halogen

Nhm halogen gm nhng nguyn t no. V tr v vai tr ca chng trong bng tun hon cc nguyn t ho hc. c im chung v cu to nguyn t, lin kt ho hc trong cc phn t halogen. Tnh cht ho hc c trng ca cc halogen l tnh oxi ho mnh. Mt s quy lut bin i tnh cht vt l, tnh cht ho hc ca cc halogen trong nhm. 2. HS hiu: V sao tnh cht ho hc ca cc halogen bin i c quy lut. Nguyn nhn s bin i tnh cht phi kim ca cc halogen l do s bin i v cu to nguyn t, m in... Cc halogen c s oxi ho 1; tr flo, cc halogen khc c th c cc s oxi ho + 1, + 3, + 5, + 7 l do m in v cu to lp electron ngoi cng ca chng. B - Chun b ca GV v HS GV: My chiu, bt d, giy trong. Bng tun hon cc nguyn t ho hc. HS: n li cc kin thc v cu to nguyn t, khi nim v m in, s oxi ho... Rn luyn k nng vit cu hnh electron.
2

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. nhm halogen trong BNG TUN HON cc nguyn t (9 pht) GV: Yu cu HS quan st v tr ca cc nguyn t halogen trong bng tun hon v nhn xt (GV chiu cc cu hi nh hng s quan st ca HS ln mn hnh): HS: Quan st bng tun hon v nhn xt: Nhm halogen gm cc nguyn t thuc nhm VII A: Flo ( s 9, chu k 2) Clo ( s 17 chu k 3) Brom ( s 35 chu k 4) Iot ( s 53 chu k 5) Atatin ( s 85 chu k 6)

+ Nhm halogen gm nhng nguyn t no? + Nu v tr ca tng nguyn t. GV: + Gii thiu: halogen ting latinh c ngha l sinh ra mui. + Atatin khng gp trong thin nhin, n c iu ch nhn to bng cc phn ng ht nhn Nhm halogen c nghin cu y gm flo, clo, brom, iot.

Hot ng 2 II. cu hnh electron nguyn t v cu to phn t ca cc nguyn t trong nhm halogen (14 pht) GV: HS:

Yu cu cc nhm HS tho lun vi Tho lun nhm theo cc ni dung m GV yu cu: cc ni dung sau: + Vit cu hnh electron lp ngoi ca Cu hnh electron lp ngoi cng cc nguyn t halogen, nhn xt v s ca nguyn t cc halogen l: ns2np5 ging nhau v khc nhau v cu hnh lp ngoi cng ca cc halogen.
3

 Nhn xt s electron c thn trng thi c bn v trng thi kch thch. T so snh v gii thch v s oxi ho ca cc halogen. Vit cng thc cu to ca cc phn t halogen v nhn xt v lin kt gia cc nguyn t.

*) So snh: + Lp ngoi cng ca nguyn t cc halogen u c 7 electron. + trng thi c bn, nguyn t cc halogen u c 1 electron c thn. Lp electron ngoi cng ca flo l lp 2 nn khng c phn lp d. Nguyn t clo, brom, iot c phn lp d cn trng, trng thi kch thch c th c 3, 5 hoc 7 electron c thn. GV: HS: Gi cc nhm pht biu kin, GV Phn t n cht halogen gm 2 chiu ln mn hnh. nguyn t, lin kt vi nhau bng lin kt cng ho tr khng cc. Cng thc phn t: X2 Cng thc cu to: X X. Cng thc electron: : X : X :
.. .. .. ..

Hot ng 3 III. khi qut v tnh cht ca cc halogen (20 pht) GV: 1) Tnh cht vt l: HS:

Chiu ln mn hnh v gii thiu mt Nghe v ghi bi. s tnh cht vt l c bn ca cc nguyn t halogen nh trng thi, mu sc, nhit nng chy, nhit si, m in... 2) Tnh cht ho hc: GV: Chiu cc h thng cu hi ln mn hnh v gi HS ln lt tr li: Da vo cu hnh electron ca nguyn t cc halogen, em hy d on v tnh cht ho hc c bn ca cc halogen?
4

Tr li cc cu hi ca GV.

 So snh cc tnh cht c bn ca cc halogen? Nhn xt v d on v cc s oxi ho ca flo, clo, brom, iot. GV: Chiu v tm tt cc ni dung cn tr li ca cc cu hi trn. Hot ng 4 Cng c bi bi tp v nh (2 pht) GV: HS:

Gi mt HS tm tt li cc ni dung c Nu li cc ni dung c bn, khi qut bn v nhm halogen v nhm halogen. GV: Ra bi tp v nh: 1, 2, 3, 4, 5, 6 (SGK tr. 119)

Tit 48
A - Mc tiu 1. HS bit:

clo

Mt s tnh cht vt l, ng dng, phng php iu ch clo trong phng th nghim v trong cng nghip. Clo l cht kh c. 2. HS hiu: Tnh cht ho hc c bn ca clo l tnh cht oxi ho mnh: oxi ho kim loi, phi kim v mt s hp cht. Clo c tnh oxi ho mnh l do m in ln. Trong mt s phn ng clo cn th hin tnh kh. 3. HS vn dung: Vit cc phng trnh ho hc minh ho cho tnh oxi ho mnh v tnh kh ca clo, phng trnh ho hc ca phn ng iu ch clo trong phng th nghim.
5

B - Chun b ca GV v HS GV: Tranh v s bnh in phn dung dch NaCl c mng ngn. Hai l cha kh clo iu ch sn, y np, n cn, kp st... C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 kim tra bi c cha bi tp v nh (5 pht) GV: Kim tra l thuyt HS 1: Cu hnh electron nguyn t ca cc nguyn t trong nhm halogen c im g ging v khc nhau? T nu khi qut v tnh cht ca cc halogen. GV: Gi HS 2 cha bi tp 5 (SGK 119) GV: Nhn xt v chm im. Hot ng 2 I. tnh cht vt l ca clo (5 pht) GV: HS: HS2: Cha bi tp 5 (SGK tr. 119) HS1: Tr li l thuyt.

Cho HS quan st l thu tinh cha clo Nu tnh cht vt l ca clo: yu cu HS quan st kt hp vi c iu kin thng, clo l cht kh SGK v nu tnh cht vt l ca clo. mu vng lc, mi xc, nng hn khng 71 kh 2,5 ln (d Cl2 = 2,5). 29 KK Clo tan va phi trong nc to thnh nc clo. Clo c.
6

Hot ng 3 II. tnh cht ho hc ca clo (20 pht) GV: HS: Yu cu HS vit cu hnh electron ca Vit cu hnh electron v d on tnh clo, tra bng m in v d on tnh cht ho hc c bn ca clo: cht ho hc c bn ca clo. Cu hnh: 3s23p5 Nguyn t clo d thu thm 1 electron

tr thnh anion Cl :
Cl + 1 e Cl
3s23p5 3s23p6
0

Clo c m in 3,16 (nh hn m in ca flo v oxi. V vy trong cc hp cht vi flo, oxi, clo c s oxi ho dng (+ 1, + 3, + 5, + 7), cn trong cc hp cht vi nguyn t khc: clo c s oxi ho m (1) Clo l mt phi kim hot ng mnh, trong mt s phn ng, clo cng th hin tnh kh. Tnh cht ho hc ca clo GV:
GV gii thiu cc tnh cht ca clo v yu cu HS vit phng trnh phn ng minh ho (HS ghi r s oxi ho ca cc nguyn t c s thay i).

1) Tc dng hu ht kim loi:

2 Na + C l2 2 Na Cl 2 Fe + 3C l2 2 Fe Cl3
2) Tc dng vi hiro:
0
0

+3

GV:

Trong cc phn ng trn, clo th hin H 2 + Cl 2 2 Cl tnh kh hay tnh oxi ho? S oxi ho Trong cc phn ng tnh cht 1, 2: clo ca clo tng hay gim? (gi HS tr li). th hin tnh oxi ho. GV: 3) Tc dng vi nc v dung dch Hng dn HS vit cc phng trnh kim:
phn ng ca clo vi nc, dung dch H2O + Cl 2 R Cl + H Cl O
7
0 +

NaOH, dung dch KOH. Xc nh s oxi ho ca cc nguyn t v nhn xt v vai tr ca clo cc phn ng trn.

Cl 2+ 2NaOHNa Cl + Na Cl O + H2O
(Nc gia ven)

Nc clo v nc gia ven c tnh ty mu. Trong cc phn ng trn: clo va l cht oxi ho, va l cht kh cc phn ng trn l nhng phn ng t oxi ho kh.

GV:

HS:

Nu cu hi: Nh vi git nc clo mi c iu ch v vi git nc gia ven vo mu giy qu tm th qu tm chuyn mu nh th no?

GV:

Tr li cu hi

4) Tc dng vi mui ca cc halogen Gii thiu vi HS: clo khng oxi ho khc: c ion F nhng oxi ho c ion Br v ion I trong dung dch mui halogenua. GV:

Yu cu HS ghi cc s oxi ho ca cc nguyn t vo phng trnh phn ng.

GV:
Cc phn ng trn chng minh trong nhm halogen: tnh oxi ho ca clo mnh mnh hn brom v iot.

C l 2 + 2NaBr 2Na Cl + B r2 C l 2 + 2NaI 2Na Cl + I 2

0

GV:
Gii thiu: clo oxi ho c nhiu cht khc (GV hng dn HS vit phng trnh phn ng v xc nh s oxi ho ca cc nguyn t).

5) Tc dng vi cht kh khc:

Cl 2 + 2H2O + S O2 2H Cl + H 2 SO 4 Cl 2 + 2 Fe Cl 2 2 Fe Cl3
0
+2

+4

+6

+3 1

Hot ng 4 (5 pht) III. ng dng IV. Trng thi t nhin GV:

Yu cu HS c SGK v tm tt phn ng dng, trng thi t nhin.

HS:
+ Nu ng dng: + Trng thi t nhin:

Hot ng 5 V. iu ch (7 pht) GV: 1) Trong phng th nghim:

Nu nguyn liu iu ch clo v lm *) Nguyn liu: th nghim iu ch clo. + Cc cht oxi ho mnh nh: MnO2, gi HS vit phng trnh phn ng KMnO4, KClO3 ... iu ch clo t KMnO4, MnO2, KClO3 + Axt HCl c. v cch thu kh clo (ghi r s oxi ho Phng trnh: ca cc nguyn t v cn bng phng +4 + +2 0 to trnh phn ng bng phng php thng Mn O2 + 4 H Cl Mn Cl2 + Cl 2 bng electron). + H2O 2K Mn O4 + 16H Cl 2KCl + 2 Mn Cl2
0
+7 +2

+ 5 Cl 2 + 8H2O K Cl O3 + 6HCl K Cl + 3 Cl 2
+5

+ 3H2O
*) Cch thu kh clo: phng php y khng kh t ng bnh thu.

GV:
Yu cu HS gii thch v vai tr ca H2SO4 c, dung dch NaCl, bng tm NaOH trong cc dng c, s iu ch kh clo. Hi HS: Khi thu kh clo, v sao ta phi t ng bnh thu?

HS:
Tr li cc cu hi ca GV.

2) Trong cng nghip: GV: HS:

Gii thiu cch sn xut clo trong cng Clo c c sn xut bng cch in nghip. phn dung dch NaCl c mng ngn.
dp MN GV treo tranh v phn tch vai tr ca 2NaCl + 2H2O 2NaOH mng ngn gi HS vit phng trnh + Cl2 + H2 phn ng.

Hot ng 6 Cng c bi Bi tp v nh GV: HS:

Yu cu HS nhc li cc ni dung chnh Nhc li cc ni dung chnh ca bi. ca bi.

Bi tp v nh: 1, 2, 3, 4 (SGK tr. 125).

Tit 49
A - Mc tiu

Luyn tp

Cng c cc kin thc c bn v tnh cht vt l, tnh cht ho hc v iu ch clo. Rn luyn k nng vit cc phng trnh phn ng ca clo v phn ng iu ch. Tip tc rn luyn k nng xc nh s oxi ho v cn bng cc phng trnh phn ng oxi ho kh. Rn luyn k nng lm cc bi tp tnh ton.

10

B - Chun b ca GV v HS GV:
My chiu, giy trong, bt d.

HS:
Hc k bi c.

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. kim tra bi c cha bi tp v nh (20 pht) GV:

Kim tra l thuyt hai HS: - Nu tnh cht ho hc ca clo, vit cc phng trnh phn ng minh ho. - Nu nguyn tc iu ch clo trong phng th nghim v trong cng nghip. Vit cc phng trnh phn ng iu ch clo.

HS1 v HS2:
Tr li l thuyt.

GV:

HS3:

Gi HS ln cha bi tp 3, 4 (SGK tr. Cha bi tp 3: (SGK 125) 125) Bi tp 3: Phng trnh phn ng:

MnCl2 + Cl2 MnO2 + 4HCl

+ 2H2O (1) Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O (2)
n MnO2 =

to

69,6 = 0,8 (mol) 87

nNaOH ban u = 0,5 4 = 2 (mol) theo phng trnh 1:

11

n Cl2 = n MnO2 = 0,8 (mol)

theo phng trnh 2: nNaOH phn ng = 2 n Cl2 = 0,82 = 1,6 (mol) nNaCl = nNaClO = n Cl2 = 0,8 (mol) nNaOH cn d = 2 1,6 = 0,4 (mol)

+ Nng mol ca cc cht trong dung dch thu c sau phn ng l: 0, 4 C M (NaOH) = = 0,8 M 0,5
C M (NaCl) = C M (NaClO) =
HS4:

0,8 = 1,6 M 0,5

a) 2Fe Cl2 + Cl2 2FeCl3 Cl2 l cht oxi ho. b) Cl2 + SO2 + H2O 2HCl + H2 SO4 Cl2 l cht oxi ho. c) 6KOH + 3Cl2 5K Cl + K Cl O3
+3H2O
0 1 +5 0 +4 1 +6

+2

+3 1

Cl2 va l cht oxi ho, va l cht kh.

GV:

Gi cc em HS khc ln nhn xt, GV b xung v chm im.

Hot ng 2 II. luyn tp (24 pht) GV:

Chiu bi tp 1 trong phiu hc tp ln mn hnh yu cu HS lm bi tp vo v.

12

Bi tp 1:

HS:

Hon thnh phng trnh phn ng cho s : Cl2 HCl BaCl2 NaCl Cl2
4

Lm bi tp vo v: 1) Cl2 + H 2 HCl 2) Ba(OH)2 + 2HCl BaCl2 + 2H2O

0 0

to

3) BaCl2 + Na2SO4 BaSO4 + 2NaCl Trong cc phn ng trn, phn ng no dp MN 2NaCl 4) 2NaCl + 2H2O l phn ng oxi ho kh? v sao?
0 0

+ Cl2 + H 2 Trong cc phn ng trn, phn ng 1, 4 l phn ng oxi ho kh v c s thay i s oxi ho ca cc nguyn t.
GV:

Chiu bi lm ca mt s HS ln mn hnh v nhn xt.

GV:

Yu cu HS lm bi tp 2 (GV chiu bi ln mn hnh)

Bi tp 2:

C hn hp gm Fe v kim loi A c ho tr khng i x.

Nu ho tan hn hp trong HCl d, thu c 7,84 lt kh. Nu cho hn hp trn tc dng ht vi clo th cn mt th tch l 8,4 lt a) Tnh th tch kh clo ho hp vi kim loi A, bit rng trong hn hp, t l s nguyn t Fe v A l 1: 4. b) Nu khi lng kim loi A trong hn hp l 5,4 gam th A l kim loi g? (th tch cc kh o ktc) GV: HS:

Gi v hng dn HS lm tng bc. Vit phng trnh phn ng:

13

GV chiu ln mn hnh.

Fe + 2HCl FeCl2 + H2 a a x A + xHCl AClx + H2 2

(1)

(2) (3) (4)

2Fe + 3Cl2 2FeCl3 a 1,5a x A + Cl2 AClx 2 4a 2ax

to

+ Gi s mol Fe c trong hn hp mi th nghim trn l a s mol ca A l 4a + Ta c h:

7,84 = 0,35 a + 2ax = 22, 4 1,5a + 2ax = 8, 4 = 0,375 22, 4

Gii h phng trnh ta c: a = 0,05 ax = 0,15

x=3

a)
th tch kh clo ho hp vi kim loi A l: VCl2 (4) = 2ax 22,4

= 0,3 22,4 = 6,72 lt b) MA = 5, 4 = 27 0,2

Vy A l Al.

14

Hot ng 4 (1 pht) GV:

Ra bi tp v nh: bi tp 5.8; 5.9; 5.12; 5.18; 5.19 (sch bi tp trang 39, 40)
Phiu hc tp Bi tp 1:

Hon thnh phng trnh phn ng cho s : Cl2 HCl BaCl2 NaCl Cl2 Trong cc phn ng trn, phn ng no l phn ng oxi ho kh? V sao?
Bi tp 2:
1 2 3 4

C hn hp gm Fe v kim loi A c ho tr khng i x.

Nu ho tan hn hp trong HCl d, thu c 7,84 lt kh. Nu cho hn hp trn tc dng ht vi clo th cn mt th tch l 8,4 lt

a) Tnh th tch kh clo ho hp vi kim loi A, bit rng trong hn hp, t l s nguyn t Fe v A l 1: 4. b) Nu khi lng kim loi A trong hn hp l 5,4 gam th A l kim loi g? (th tch cc kh o ktc)

Tit 50
A - Mc tiu 1. HS bit:

Hiro clorua axit clohiric

Tnh cht vt l, tnh cht ho hc ca hiro clorua v axit clohiric. Tnh cht ca mui clorua v cch nhn bit ion clorua.
2. HS hiu:

Trong phn t HCl: clo c s oxi ho 1 l s oxi ho thp nht, v vy HCl th hin tnh kh.
15

 Nguyn tc iu ch hiro clorua trong phng th nghim v trong cng nghip.

3. HS vn dng:

Vit phng trnh ho hc minh ho cho tnh axit v tnh kh ca axit clohidric. Nhn bit hp cht cha ion clorua.
B - Chun b ca GV v HS GV:

Chun b ho cht, dng c lm th nghim: th tnh tan ca hiro clorua trong nc. Bnh cha kh hiroclorua. Qu tm. Chu thu tinh ng H2O. Th nghim iu ch hiro clorua; th nghim nhn bit ion Cl Ho cht: NaCl, H2SO4, c, dung dch AgNO3, dung dch NaCl. Dng c: n cn, ng nghim, ng dn kh, gi st.
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. kim tra bi c cha bi tp v nh (10 pht) GV: HS1:

Kim tra l thuyt HS 1: Nu cc tnh cht ho hc ca clo

Gi hai HS cha bi tp 3, 4 (SGK tr. 125)

Tr li l thuyt

HS2:

Cha bi tp 3 (SGK tr. 125)

16

Bi tp 3: Phng trnh: MnO2 + 4HCl MnCl2 + 2H2O + Cl2 n MnO2 = 69,6 = 0,8 mol 55 + 16 2 (1)
to

theo phng trnh (1): n Cl2 = n MnO2 = 0,8 mol Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O nNaOH ban u = 0,5 4 = 2 mol theo phng trnh 2: nNaCl = nNaClO = n Cl2 = 0,8 mol
nNaOH phn ng = 0,8 2 = 1,6 mol

nNaOH d = 2 1,6 = 0,4 mol *) dung dch thu c sau phn ng c: NaOH, NaCl, NaClO.
CM NaCl = CM NaClO =

0,8 = 1,6M 0,5

CM NaOH =
HS3:

0, 4 = 0,8M 0,5

Cha bi tp 4 (SGK 125) a) 2 Fe Cl2 + Cl 2 2 Fe Cl3 Cl2 l cht oxi ho. b) Cl2 + SO2 + H2O 2HCl + H2SO4 Cl2 l cht oxi ho.
17
+2
0

+3

c) 6KOH + 3 Cl 2 5K Cl + K Cl O3 + 3H2O Cl2: va l cht kh va l cht oxi ho.

GV:
0

+5

d)

0 + Gi HS khc nhn xt GV chm 2Ca(OH)2 + 2 Cl 2 Ca (Cl O)2 im.

+ Ca Cl2 + 2H2O
Cl2: va l cht kh va l cht oxi ho.
Hot ng 2 I. tnh cht vt l (5 pht) GV: HS:

Cho HS quan st bnh ng kh HCl,

Quan st th nghim v nhn xt v cc

sau lm th nghim th tnh tan ca tnh cht vt l ca hiro clorua. hiro clorua trong nc yu cu HS nhn xt v tnh cht vt l ca hiro clorua.
GV:

Thng bo b xung cc tnh cht cn li.

Hot ng 3 II. tnh cht ho hc (15 pht) GV: HS:

Gii thiu: hiro clorua kh khng lm qu tm i mu, khng tc dng vi CaCO3 gii phng kh CO2.
Dung dch hiro clorua trong nc

Nghe ging v ghi bi.

gi l dung dch axit clohiric.

18

1) Tnh axit ca dung dch HCl GV: HS:

Yu cu cc nhm tho lun d on Tho lun nhm d on tnh cht tnh cht ho hc ca HCl (da vo ho hc ca HCl: trng thi oxi ho ca clo, thnh phn Dung dch HCl l axit mnh. phn t...) v vit cc phng trnh phn Tc dng vi oxit baz. ng minh ho. 2HCl + CaO CaCl2 + H2O
Tc dng vi baz.

NaOH + HCl NaCl + H2O Mg(OH)2 + 2HCl MgCl2 + 2H2O CaCO3 + 2HCl CaCl2 + CO2 + H2O Gi HS rt ra c tnh oxi ho Tc dng vi kim loi (ng trc H ca nguyn t hiro trong phn t HCl trong dy hot ng ho hc) ( phn ng vi kim loi). Zn + 2HCl ZnCl2 + H2
2) Tnh kh ca HCl GV: HS: GV:

Tc dng vi mui.

Gi HS gii thch: v sao HCl ( th kh v trong dung dch) c tnh kh?

GV:

K2 C 2 O7 + 14H Cl 3 Cl 2 + 2K Cl
+3 1

+6

+ 2 Cr C l3 + 7H2O 2K Mn O4 + 16H Cl 2KCl

+2
0

Kt lun v tnh cht ca HCl:

Tnh axt mnh, tnh oxi ho. Tnh kh.

+7

+ 2 Mn Cl2 + 5 Cl 2 + 8H2O
Hot ng 4 (5 pht) III. iu ch 1) trong phng th nghim

GV:

Lm th nghim iu ch HCl v gii thiu nguyn liu iu ch, cch lp t.

19

GV:

HS:

Yu cu HS nhc li nguyn tc iu iu ch hiro clorua t NaCl rn v ch hiro clorua trong phng th axt sunfuric m c: nghim (nguyn liu, cch thu, phng t o <250o C > NaCl + H2SO4 NaHSO4 trnh phn ng...) (rn) (c) + HCl 2NaCl + H2SO4 Na2SO4
(rn) (c)
t o > 400o C

+ 2HCl

+ Cch thu kh HCl:

Thu kh HCl bng cch y khng kh (t ng bnh thu) Ho tan kh HCl vo nc, ta c dung dch axt clohiric
2) Trong cng nghip: GV: HS:

Gii thiu cch sn xut HCl trong Nghe ging v ghi bi. cng nghip.
Hot ng 5 IV. mui ca axit clohiric. nhn bit ion clorua (5 pht) GV: 1) Mui ca axt clohiric:

S dng bng tnh tan v gii thiu v HS: mui ca axit HCl yu cu HS nhn Nhn xt v tnh tan ca mui clorua: xt v tnh tan. a s mui clorua d tan trong nc: NaCl, KCl, MgCl2...
Mt s mui clorua hu nh khng tan: AgCl, PbCl2, CuCl...
GV:

Gii thiu v mt s mui c ng dng quan trng. V d: NaCl, ZnCl2, AlCl3...

20

2) Nhn bit ion clorua: GV: HS:

Lm th nghim: nh dung dch Rt ra nhn xt: AgNO3 vo dung dch NaCl yu cu Dung dch AgNO3 l thuc th HS nhn xt hin tng v nu cch nhn bit ion Cl (hin tng: xut hin nhn bit ion Cl . Vit phng trnh kt ta trng) phn ng. AgNO3 + NaCl NaNO3 + AgCl
Hot ng 6 (4 pht) Cng c bi Bi tp v nh GV: HS:

Gi HS nhc li cc ni dung chnh ca bi.

GV:

Nhc li ni dung chnh ca bi.

Yu cu HS lm bi tp 1:
Bi tp 1: HS:

Trnh by phng php ho hc Nu cch lm bi tp 1 phn bit cc dung dch: HCl, HNO3, nh s th t cc l ho cht v ly mu th. NaCl, NaNO3. Nh cc git dung dch vo qu tm.
Nu qu tm chuyn : l dung dch HCl, HNO3 (nhm 1). Nu qu tm khng chuyn mu l NaCl, NaNO3 (nhm 2).

+ Ln lt nh dung dch AgNO3 vo cc dung dch ca nhm 1 v nhm 2.

nhm 1: nu c kt ta l dung dch HCl, cn li l dung dch HNO3

HCl + AgNO3 AgCl + NaNO3

nhm 2: nu c kt ta l dung dch NaCl. NaCl + AgNO3 AgCl + NaNO3

cn li l NaNO3.
21

GV:

Nhn xt bi lm ca HS v chm im.

Bi tp v nh: 1, 2, 3, 4, 5, 6 (SGK tr. 130).

Tit 51 52
A - Mc tiu 1. HS bit:

Hp cht c oxi ca clo

Cng thc, tn gi mt s oxit v axit c oxi ca clo. Quy lut bin i tnh oxi ho v bn ca cc hp cht c oxi ca clo. Tnh cht chung ca cc hp cht c oxi ca clo l tnh oxi ho. Phn ng iu ch v ng dng ca nc Gia-ven, mui clorua vi.
2. HS hiu:

Trong hp cht c oxi ca clo, clo c s oxi ho dng. Hp cht c oxi ca clo c tnh oxi ho.
3. HS vn dng:

Gii thch tnh ty trng, st trng ca nc Gia-ven v clorua vi. Vit c mt s phn ng iu ch nc Gia-ven, clorua vi, mui clorat.
B - Chun b ca GV v HS GV:

My chiu, giy trong, bt d, bng nhm.. Nc Gia-ven. Mu clorua vi, KClO3, giy mu. ng ht, ng nghim, kp g.

22

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 kim tra bi c cha bi tp v nh (10 pht) GV: HS1:

Kim tra l thuyt HS 1: Nu cc tnh cht ho hc ca HCl. Gii thch v vit phng trnh phn ng minh ho. Gi hai HS cha bi tp 4, 6 (SGK tr. 130)

Tr li cu hi l thuyt

HS2:

Cha bi tp 4 (SGK tr. 140) a) Axit HCl c th tham gia phn ng oxi ho kh v ng vai tr ca cht oxi ho: 2 HCl + Zn ZnCl2 + H 2 6 HCl + 2 Al 2 AlCl + 3 H 2 b) Axit HCl l cht kh: KClO3 + 6HCl KCl + 3Cl2 + 3H2O MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
HS3:
to +
0

+2

+3

Cha bi tp 6 (SGK tr. 140) Bi tp 6: Cc phng trnh phn ng:

2HCl H2 + Cl2
to

(1) (2)

HCl + AgNO3 AgCl + HNO3 Theo phng trnh (2)

23

nAgCl =

7,175 = 0,05 mol 108 + 35,5

theo u bi: n Cl2 < n H2 gi s mol Cl2 phn ng l a

nHCl (1)= 2a

Ta c: s mol HCl c trong dung dch A l: (385, 4 + 73a) 0, 05 =2a nHCl (1)= 50

100a= 19,27 + 3,65a a = 0,2

nHCl (1) = 2a = 0,4 mol nHCl thu c ti a l: 0,3 2 = 0,6 mol 0, 4 Hiu sut phn ng = 100% 0,6 = 66,67%
GV:

C th gi HS lm bi tp 6 theo cch khc. GV cha v chm im.

Hot ng 2 I. s lc v cc oxit v cc axit c oxi ca clo (5 pht) GV: HS: Gii thiu v cc oxit v cc axit c Nghe ging v ghi bi. oxi ca clo (GV chiu ln mn hnh: cng thc ca cc axit, cch gi tn cc axit c oxi ca clo v nguyn tc gi tn cc mui):
+

HClO : axit hipoclor

+3

HClO2 : axit clor.

24

+5

HClO3 : axit cloric.

+7

HClO 4 : axit pecloric.

GV: HS: Gi mt HS xc nh s oxi ho ca Xc nh s oxi ho ca clo. clo trong cc axit trn (GV chiu ln mn hnh) GV:
Chiu ln mn hnh v gii thiu s thay i tnh oxi ho, tnh axit ca cc axit c oxi ca clo:
Tnh bn v tnh axit tng
+ +3 +5 +7

H Cl O, H Cl O2, H Cl O3, H Cl O4 Kh nng oxi ho tng

Hot ng 3 III. nc Gia-ven, clorua vi, mui clorat (20 pht) GV: 1) Nc Gia-ven
Gi mt HS vit phng trnh phn ng HS: to thnh nc Gia-ven Vit phng trnh phn ng: Cl2 + 2NaOH Na Cl +Na Cl O+H2O
Nc Gia-ven
+

GV:

HS:

Gii thch v tnh oxi ho ca nc Nghe v ghi bi: Gia-ven (chiu phng trnh phn ng L mui ca axit rt yu, NaClO ln mn hnh) gi mt HS so snh (trong nc Gia-ven) d tc dng vi tnh axit ca axit HClO vi H2CO3... CO2 ca khng kh to thnh axit hipclor NaClO + CO2 + H2O NaHCO3 + HClO
25

- Do c tnh oxi ho mnh, axit HClO c tc dng st trng, ty trng si vi, giy...

GV:

HS:

Gi mt HS nu ng dng ca nc Nu ng dng: nc Gia-ven c tnh Gia-ven (GV chiu ln mn hnh). oxi ho mnh, c dng ty trng si vi, giy. N cn c dng st trng v ty u nh v sinh.

2) Clorua vi: GV: HS:

Gii thiu phn ng, iu kin ca Vit phng trnh phn ng: cho kh phn ng to thnh clorua vi v chiu Cl2 tc dng vi vi ti hoc vi sa. ln mn hnh 30o C Cl2 + Ca(OH)2 CaOCl2 gi HS xc nh s oxi ho ca clo + H2O trong phn ng.

GV:
Gii thch: clorua vi l mui hn hp ca canxi vi hai loi gc axit l clorua ( Cl ) v hipoclorit (ClO) hng dn HS xc nh s oxi ho ca clo trong phn t CaOCl2 xc nh s oxi ho ca clo trc v sau phn ng.

GV:

HS:

Cho HS quan st mu clorua vi v Quan st v nhn xt tnh cht vt l nhn xt mt s tnh cht vt l. ca clorua vi: l cht bt mu trng, c mu xc ca kh clo

GV:
Gii thch v tnh oxi ho mnh ca clorua vi hng dn HS vit phng trnh phn ng ca clorua vi vi HCl v vi CO2, H2O (trong khng kh m) GV chiu li phng trnh phn ng ln mn hnh.
26

HS:
Vit phng trnh phn ng: - Khi tc dng vi axit HCl, clorua vi gii phng kh Cl2: CaOCl2 + 2HCl CaCl2 + Cl2 + H2O - Trong khng kh m, clorua vi tc

dng vi CO2, hi nc lm thot ra axit hipoclor: 2CaOCl2 + CO2 + H2O CaCO3 + CaCl2 + 2HClO

GV:
Gi HS nu ng dng ca clorua vi, sau GV chiu cc ng dng ca clorua vi ln mn hnh.

3) Mui clorat: GV:

Gii thiu: mui clorat l mui ca axit cloric (HClO3). Mui clorat quan trng hn c l kali clorat (KClO3).

GV:
Yu cu HS vit phng trnh phn ng ca clo vi dung dch KOH, sau GV hng dn HS vit phng trnh phn ng to ra kali clorat v so snh iu kin ca 2 phn ng trn, xc nh s oxi ho ca clo trong phng trnh phn ng.

a) iu ch HS:
Vit phng trnh phn ng: khi cho clo tc dng vi dung dch kim nng th phn ng khng to ra mui hipoclorit m to ra mui clorat: 3 Cl 2 + 6KOH 5K Cl + K Cl O3 + 3H2O
0 to +5

GV:
Gi mt HS cho bit vai tr ca clo trong phn ng trn (Cl2 va l cht oxi ho, va l cht kh.)

GV:
Gii thiu: kali clorat cn c iu ch bng cch in phn dung dch HCl 25% nhit 70oC 75oC (GV chiu cu ny ln mn hnh).

HS:
Ghi bi v nghe ging.

27

b) Tnh cht GV: HS:

Cho HS c SGK hoc quan st mu Quan st mu KClO3 v nhn xt v KClO3 v nhn xt tnh cht vt l

GV gii thiu thm v gi HS lin + trng thi rn: h kin thc c nu c mt s tnh KClO3 l cht oxi ha mnh: cht ho hc ca KClO3 nh tnh cht to 2KCl + 3O2 2KClO 3 oxi ho mnh. Hn hp KClO3 vi S v C s n khi p mnh.
c) ng dng GV:
Gi HS c SGK v nu ng dng ca KClO3.

HS: ng dng:
c SGK v nu ng dng ca KClO3.

Hot ng 4 Cng c bi bi tp v nh GV: G HS nhc li cc ni dung chnh ca bi (GV chiu ln mn hnh). GV: Yu cu HS lm bi tp 4 (SGK tr. 134). HS: H thng li ni dung ca bi. HS: Lm bi tp 4 (SGK tr. 134) vo v: a) iu ch nc Gia-ven:

NaHSO4+ HCl NaCl + H2SO4

(rn) (c)
to

to

4HCl + MnO2 MnCl2 + Cl2 (c) + H2O Cl 2 + NaOH Na Cl + Na Cl O + H2O

Nc Gia-ven
0 +

b) Kali clorat:

5KCl + KClO3 3CL2 + 6KOH + 3H2O

28

to

c) Clorua vi:

CaOCl2 + H2O Cl2 + Ca(OH)2

(k) (r)
to

30o C

d) Oxi: 2KClO3 2KCl + 3O2

GV:
Chiu bi lm ca mt s HS ln mn hnh v nhn xt, chm im.

Bi tp v nh: 1, 2, 3, 5, (SGK tr. 134).

Tit 53 54

Luyn tp v clo v hp cht ca clo

A - Mc tiu 1. Cng c kin thc

Cu to nguyn t, cu to phn t, tnh cht v ng dng ca clo. Hp cht ca clo:

+ Hp cht c oxi ca clo c tnh oxi ho. + Axit clohiric c tnh axit mnh v c tnh kh ca gc clorua.

iu ch clo v hp cht ca clo.

2. Rn k nng

Gii thch tnh cht oxi ho mnh ca clo v hp cht c oxi ca clo bng kin thc hc (cu to nguyn t, m in, s oxi ho...). Vit cc phng trnh ho hc gii thch, chng minh tnh cht ca clo v
hp cht ca clo.
29

B - Chun b ca GV v HS GV:
My chiu, bt d, giy trong, bng nhm.

HS:
n tp cc kin thc v clo v cc hp cht ca clo.

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 A. kin thc cn nm vng (15 pht) GV: HS:

Yu cu HS vit cu hnh electron Vit cu hnh electron ca clo: d on tnh cht ca clo. Cl (Z = 17): 1s22s22p63s23p5 GV: Nhn xt: v d on tnh cht ca clo. Yu cu HS tho lun nhm in vo HS: cc ni dung c trong bng sau: Tho lun nhm in cc ni dung ca bng.

Tnh cht vt l Clo Hiro clorua Nc Gia-ven Clorua vi Kali clorat

Tnh cht ho hc

iu ch

CTPT, CTCT

GV:
Chiu bi lm ca cc nhm ln mn hnh, nhn xt, chm im.
30

Hot ng 2 B. bi tp (28 pht) GV:

Yu cu HS lm bi tp 1, 2, 3, 4, 5, 6 vo v. Sau GV gi mt s HS ln cha, hoc chiu bi lm ca HS ln mn hnh v nhn xt.

HS:
Lm bi tp vo v.

GV:

Bi tp 1: chn B

Gi HS vit phng trnh phn ng ca Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O bi tp 1 ln bng. Cl2 + 2NaBr 2NaCl + Br2 Cl2 + 2NaI 2NaCl + I2

Bi tp 2:
Phng trnh phn ng: 1) Cl2 + 2Na 2NaCl 2) 2NaCl + 2H2O NaOH + Cl2 + H2 3) NaClr + H2SO4 NaHSO4 + HCl 4) HCl + NaOH NaCl + H2O 5) 4HCl + MnO2 MnCl2 + Cl2 + 2H2O 6) Cl2 + H2 2HCl
t
o

to

dp MN

to

to

Bi tp 3:
1) a) 2 K + Cl 2 2 K Cl
0 0 to +1

2K Cl + 3 O2 b) 2K Cl O3
c) K2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2KCl

+5 2

to

31

d) 2K Br + Cl 2 2K Cl + Br2 2) Cc phn ng phn a, b, d l phn ng oxi ho kh.

Bi tp 4:
1) Cl2 + Ca(OH)2 CaOCl2 + H2O 2) CaOCl2 + 2HCl CaCl2 + Cl2 + H2O 3) Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O 4) NaClO + 2HCl NaCl + Cl2 + H2O 5) Cl2 + 6KOH KClO3 + 5KCl + 3H2O 6) KClO3 + 6HCl KCl + 3Cl2 + 3H2O
to 30o C

GV:

Bi tp 5:
(1) (2)

GV c th gi HS lm bi tp 5 bng Phng trnh phn ng: cc bc: Mg + Cl2 MgCl2 - Vit phng trnh phn ng. 2Mg + O2 2MgO

- t n s v lp phng trnh da 2Al + 3Cl2 2AlCl3 (3) vo s electron cho, nhn. (4) 4Al + 3O2 2Al2O3 - Gii h phng trnh, tnh ton. Gi s mol Cl2 v O2 c trong hn hp A ln lt l x, y

Theo nh lut bo ton khi lng:

mhn hp A = 37,05 (4,8 + 8,1) = 24,15 gam nMg = 4,8 = 0,2 (mol) 24 8,1 = 0,3 (mol) nAl = 27

Phng trnh nhng electron:

32

Mg Mg + 2e

+2

0,2 mol
0 +3

0,4 (mol e)

Al Al + 3e

0,3 0,9 (mol e) Phng trnh nhn e: O2 + 4e 2 O y 4y

Cl2 + 2e 2 Cl x 2x v s electron nhng = s electron nhn, ta c: 2x + 4y =1,3 71x + 32 y = 24,15 Gii h phng trnh ta c: x = 0,25 y = 0,2 Thnh phn phn trm theo th tch ca hn hp A l: 0,25 %Cl2 = 100% = 55,56% 0, 45 %O2 = 100% 55,56% = 44,44%
Thnh phn phn trm theo khi lng ca hn hp 0,25 71 %Cl2 = 100% = 73,5% 24,15

%O2 = 26,5% HS:

S tinh ch NaCl nh sau: Cho hn hp vo nc v khuy u, thm BaCl2 d vo dung dch ta c:
33

Hn hp dung dch Na2SO4, MgCl2, CaCl2, CaSO4, NaCl

Kt ta: BaSO4, CaSO4

Dung dch cn li MgCl2, CaCl2, NaCl, BaCl2 + dung dch Na2CO3 (d)

Kt ta: MgCO3, CaCO3, BaCO3

Dung dch NaCl, Na2CO3 d + HCl d

Kh CO2

Dung dch NaCl, HCl d

un nng

Hi HCl, H2O

Cht kt tinh NaCl

GV:

HS:

Gi mt HS nu cch lm v gi HS Nu cch lm v vit phng trnh phn khc vit phng trnh phn ng ng: Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl CaSO4 + BaCl2 BaSO4 + CaCl2 MgCl2 + Na2CO3 MgCO3 + 2NaCl
34

BaCl2 + Na2CO3 BaCO3 + 2NaCl CaCl2 + Na2CO3 CaCO3 + 2NaCl Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + H2O + CO2
GV:

Nhn xt phn luyn tp ca HS v chm im.

Hot ng 3 GV: HS:

Kt lun, tng kt li cc ni dung l thuyt v cc dng bi tp luyn tp trong tit hc.

Nghe ging.

Tit 55

Bi Thc hnh s 3: tnh cht ca cc halogen

A - Mc tiu

Tp luyn lp rp mt dng c th nghim n gin lm vic vi ho cht c nh clo v cc halogen khc. Cng c cc thao tc th nghim, k nng quan st, nhn xt cc hin tng xy ra v vit phng trnh ho hc. Khc su kin thc v tnh oxi ho mnh ca cc halogen. So snh kh nng oxi ho ca mt s halogen.
B - Chun b ca GV v HS GV: 1) Dng c th nghim:

ng nghim: 5 Kp ng nghim:1

ng ht nh git : 5 Nt cao su c l: 1
35

 Gi ng nghim: 1 B gi th nghim: 1
2) Ho cht:

Tha xc ho cht: 1 ng thu tinh hnh ch L: 1 n cn: 1

KClO3 hoc KMnO4. Dung dch NaCl. Dung dch NaI. Nc iot. Bng.
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV

Dung dch HCl c. Dung dch NaBr. Nc clo. H tinh bt.

Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. kim tra cc ni dung l thuyt cn c cng c bng cc th nghim trong bui thc hnh (10 pht) GV:

+ Nu mc ch ca bui thc hnh, nu r cc ni dung l thuyt cn c cng c trong bi. + Gi HS nhc li nhng ni dung chnh sau: HS: 1) Cch iu ch kh clo trong phng th nghim, phn ng ca clo vi nc, Nhc li cc ni dung l thuyt v ghi li vo gc bng bn phi. tnh ty mu ca clo m. 2) So snh tnh oxi ho ca cc halogen. 3) Tc dng ca iot vi h tinh bt.
Hot ng 2 II. tin hnh th nghim (25pht) GV:

Hng dn HS lm cc th nghim (nh trong SGK) v ghi li hin tng, gii thch... theo mu tng trnh sau:
36

Tng trnh: bi thc hnh s 3: tnh cht ca cc halogen

TT 1 Tn th nghim iu ch clo. Tnh ty mu ca kh clo m Cch tin hnh + Lp dng c nh hnh 5.9 (SGK tr. 151) + Bp nh phn cao su ca ng nh git dung dch HCl chy xung ng nghim c cha KClO3. + Nh vi git nc clo ln lt vo 3 ng nghim cha: NaCl, NaBr, NaI. + Nh vi git nc brom ln lt vo 3 ng nghim cha NaCl, NaBr, NaI. + Nh dung dch I2 vo 3 ng nghim: NaCl, NaBr, NaI. 3 Tc dng ca iot vi h tinh bt + Nh mt git nc I2 vo ng nghim c cha h tinh bt. Hin tng Gii thch v vit PTP

So snh tnh oxi ho ca clo, brom, iot.

GV:

HS:

Yu cu cc nhm bo co kt qu th nghim.
GV:

Cc nhm bo co kt qu th nghim.

Nhn xt v cht li cc hin tng th nghim cng c cho cc ni dung l thuyt nu u tit hc.
Hot ng 3 (10 pht) HS:

Dn ra dng c th nghim v hon thnh tng trnh.

37

Tit 56
A - Mc tiu 1. HS bit:

flo

Trng thi t nhin ca flo. Phng php duy nht iu ch flo l phng php in phn. Flo l phi kim c tnh oxi ho mnh nht. Trong cc hp cht, flo ch th hin s oxi ho 1. Tnh cht v cch iu ch hiro florua, axit flohidric, oxi florua (OF2).
2. HS hiu:

Flo l phi kim mnh nht. Trong cc hp cht, flo ch th hin s oxi ho 1 l do flo c m in ln nht v lp electron ngoi cng ca nguyn t ch c mt electron c thn. iu ch flo ch dng phng php duy nht l phng php in phn v flo l cht oxi ho mnh nht. 3. HS vn dng:

Vit cc phng trnh ho hc minh ho cho tnh cht phi kim ca flo.
B - Chun b ca GV v HS GV: HS:

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. trng thi t nhin iu ch (10 pht) GV: 1) Trng thi t nhin:

GV gii thiu v chiu ln mn hnh: Trong t nhin, flo ch tn ti dng hp cht (GV yu cu HS gii thch).
38

GV:

HS:

Thuyt trnh: trong t nhin, flo tn ti Da vo c im flo l phi kim mnh dng hp cht nh: men rng, l mt nht gii thch. s loi cy, khong vt florit (CaF2) v criolit (Na3AlF6).
2) iu ch: GV: HS:

Gii thiu: v flo c tnh oxi ho mnh nht nn phng php duy nht iu ch flo l dng dng in oxi ho ion F (thng dng phng php in phn hn hp KF + 2HF nng chy).

Nghe ging v ghi bi.

Hot ng 2 II. Tnh cht ng dng (20 pht) 1) Tnh cht GV:

Gii thiu v cc tnh cht vt l ca flo: iu kin thng, flo l cht kh mu lc nht, rt c. GV: HS: Yu cu HS nu khi qut v m Nu: Flo l nguyn t c m in ln nht flo l phi kim mnh nht. in, tnh phi kim ca flo. GV: HS: Gii thiu cc phn ng chng minh Nghe ging v ghi bi. flo l phi kim mnh nht. Flo oxi ho c tt c cc kim loi k c vng v platin 3 F2 + 2 Au 3 Au F3
o
o +3 1

Phn ng ca flo vi hiro n mnh ngay nhit rt thp, phn ng to nhit mnh. H2 + F2 2HF

(k)

(k)

(k)
39

 Phn ng vi nhiu hp cht:

2 F2 + 2H2O 4HF + O2
nh vy flo oxi ho c oxi t s oxi ho 2 ln 0. Kt lun:

Flo l phi kim mnh nht

2) ng dng: GV:

Yu cu HS c SGK v nu cc ng dng ca flo.

Hot ng 3 (10 pht) III. Mt s hp cht ca flo 1) Hiro florua v axit flohiric GV: HS:

Gii thiu phng php iu ch hiro Nghe ging v vit phng trnh phn florua v gii thch. Sau GV gi HS ng. vit phng trnh phn ng. + Phng php iu ch hiro florua l cho canxi florua tc dng vi H2SO4 c 250OC. Phng trnh: CaF2 + H2SO4 c CaSO4 + 2HF
GV: HS:

Gii thiu v cc tnh cht ca axit Hiro florua tan v hn trong nc to flohidric ra dung dch axit flohiric + Axit flohiric l axit yu nhng c tnh cht c bit l n mn thu tinh. Phng trnh: 4HF + SiO2 SiF4 + 2H2O
GV:

Gii thiu ng dng khc thu tinh ca dung dch HF v cch bo qun dung
40

dch HF l ng trong cc chai, l bng cht do.

GV: HS:

Gii thiu v cc mui florua.

Nghe ging v ghi bi: Mui ca axit flohiric l florua u d tan trong nc (khc vi AgCl, AgBr, AgI).
2) Hp cht ca flo vi oxi:

GV:

HS:

Yu cu HS snh m in ca flo v oxi bit s oxi ho ca flo v oxi

+2 1

Nghe ging v ghi bi 2 F + 2Na H 2Na + H2O + O F2

Trong phn ng trn:
o
o

+2

trong hp cht O F2
GV gii thiu phn ng iu ch OF2 yu cu HS xc nh cht oxi ho, cht kh trong phn ng trn.

F2 l cht oxi ho O2 l cht kh

Hot ng 4 (4 pht) Cng c bi bi tp v nh GV: HS:

Gi mt HS nhc li ni dung chnh Nhc li cc ni dung chnh ca bi v ca bi. Nu cc im cn lu v tnh cc im cn lu . cht ca flo v cc hp cht ca flo. GV: Yu cu HS lm bi luyn tp. Bi tp 1:
HS:

Vit cc phng trnh phn ng xy ra Lm bi tp. khi cho flo ln lt tc dng vi S, I2, Cc phng trnh phn ng: SiO2, Cu. S + 3F2 SF6 I2 + 5F2 2IF5 SiO2 + 2 F2 SiF4 + O2 Cu + F2 CuF2
41

 Bi tp v nh: 1, 2, 3, 4, 5, (SGK 139)

Phiu hc tp Bi tp 1: Vit cc phng trnh phn ng xy ra khi cho flo ln lt tc dng vi S, I2, SiO2, Cu.

Tit 57
A - Mc tiu 1. HS bit:

brom

Trng thi t nhin, phng php iu ch v tnh cht ho hc ca brom. Phng php iu ch v tnh cht mt s hp cht ca brom
2. HS hiu:

Brom l cht kh c tnh oxi ho mnh nhng km flo v clo, khi gp cht oxi ho mnh brom th hin tnh kh. Tnh cht ging v khc nhau gia hp cht vi hiro, hp cht vi oxi ca clo v brom.
B - Chun b ca GV v HS GV:

My chiu, giy trong, bt d. Th nghim: oxi ho I bng Br2. Ho cht: dung dch KI, nc brom. Dng c: ng nghim, gi ng nghim, ng nh git.

42

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 kim tra bi c cha bi tp v nh (10 pht) GV: HS:

Kim tra l thuyt HS 1: Vit cc Vit cc phng trnh phn ng phng trnh phn ng chng minh chng minh flo l phi kim mnh nht: flo l phi kim hot ng mnh nht. + Flo oxi ho c tt c cc kim loi 3F2 + 2Au 2AuF3 + Flo phn ng vi hiro ngay c trong bng ti, nhit thp: H2 + F2 2HF + Flo oxi ho c oxi O2 ln Oo: 2F2 + 2H2O 4HF + O2
GV: HS2:

Gi hai HS cha bi tp 4, 5 (SGK tr. 139).

Cha bi tp 4 (SGK tr. 139) + Tnh cht khc nhau gia axit flohiric v axit clohiric:
Axit flohiric l axit yu, c phn ng vi SiO2.

4HF + SiO2 2H2O + SiF4

Axit clohidric l axit mnh, khng phn ng vi SiO2.

+ Tnh cht khc nhau gia mui florua v mui clorua: AgCl khng tan trong nc, AgF d tan.
HS3:

Cha bi tp 5 (SGK 139): Phng trnh phn ng: AgNO3 + NaCl NaNO3 + AgCl
43

nNaCl = 0,1 0,1 = 0,01 mol

v AgNO3 d NaCl phn ng ht. nAgCl = nNaCl = 0,01 mol mAgCl = 0,01 143,5 = 1,435 gam
Hot ng 2 I. trng thi t nhin iu ch (5 pht) 1) Trng thi t nhin Gii thiu chung v trng thi t nhin HS: ca brom v chiu ln mn hnh. Nghe ging v ghi bi. GV: 2) iu ch Yu cu HS nghin cu SGK v nu HS: nguyn liu v cch iu ch brom (GV Nghin cu SGK v nu: chiu ln mn hnh). + Ngun chnh iu ch Br2 l nc bin. + thu c Br2, ngi ta oxi ho ion Br bng Cl2: GV:

2NaBr + Cl2 2NaCl + Br2

Hot ng 3 II. tnh cht ng dng (15pht) GV: 1) Tnh cht: HS:

Gii thiu mt s tnh cht vt l c bn ca brom (chiu ln mn hnh).

GV:

Nghe ging v ghi bi. Brom l cht lng, mu nu, d bay hi. Brom rt c. Brom ri vo da tay gy bng nng. HS:

Cho cc nhm tho lun v rt ra cc Tho lun nhm v rt ra cc nhn xt im chnh v tnh cht ho hc ca sau: brom, so snh hot ng, tnh oxi + Brom l cht oxi ho mnh nhng ho ca brom vi clo, flo, iot v vit km flo, clo. phng trnh phn ng minh ho + Brom oxi ho nhiu kim loi.
44

2Al + 3Br2 2AlBr3 + Tc dng vi hiro khi un nng: H2 + Br2 2HBr

tO

tO

+ Brom oxi ho c I :
GV:

2NaI + Br2 2NaBr + I2 HS:

C th gi hoc gii thiu thm cc + Brom tc dng vi nc tng t clo tnh cht m HS cha bit (GV chiu nhng phn ng kh khn hn: kin ca HS ln mn hnh v nhn xt, Br + H O HBr + HBrO 2 2 b xung hon chnh). + Brom th hin tnh kh khi gp cht oxi ho mnh: Br2 + 5Cl2 + 6H2O 10HCl + 2HBrO3
2) ng dng:
tO

SGK tr. 141

Hot ng 4 III. mt s hp cht ca brom (10 pht) GV: 1) Hiro bromua v axit brom hiric:

Gii thiu: iu ch c hiro + Phn ng iu ch hiro bromua: bromua, ngi ta thu phn photphua tri PBr2 + 3H2O H3PO4 + 3HBr bromua (GV chiu phn ng ln mn hnh). GV: Gi HS so snh s khc nhau gia phng php iu ch hiro clorua v hiro bromua v gii thch do tnh kh ca Br mnh hn ca Cl GV: HS: Gii thiu cc tnh cht vt l ca hiro Nghe v ghi bi. bromua v axit brom hiric (chiu ln + nhit thng: HBr l cht kh mn hnh). khng mu, bc khi trong khng kh
45

m v rt d tan trong nc. Dung dch HBr trong nc gi l dung dch axit brom hiric. + Axit HBr l mt axit mnh, mnh hn axit HCl + Tnh kh ca HBr (trng thi kh, dung dch) mnh hn HCl: 2HBr + H2SO4 c Br2 + SO2 + 2H2O + Dung dch HBr khng mu, lu trong khng kh c mu vng nu do c phn ng: 4HBr + O2 2H2O
GV: HS:
0 2 0

+ 2 Br2

Nu ng dng ca AgBr v chiu phng trnh phn ng ln mn hnh.

Nghe ging, ghi bi. + AgBr c s dng trong k thut phim nh do c phn ng phn hu khi gp nh sng: 2AgBr 2Ag + Br2
2) Hp cht c oxi ca brom:

GV:

HS:

Gii thiu: cc hp cht c oxi ca brom c thnh phn tng t hp cht c oxi ca clo GV gi mt HS nu cng thc cc axit c oxi ca brom v gi tn.

+ Cc axit c oxi ca brom: HBrO : axit hipobrom HBrO2: axit brom HBrO3: axit bromic HBrO4: axit plo bromic + Tnh bn, tnh oxi ho ca HBrO yu hn HClO.

GV:

HS:

Gi mt HS khc nhn xt v cc s Cc s oxi ho ca brom: oxi ho ca brom v so snh vi clo. 1, 0, + 1, + 3, + 5, + 7 (tng t clo)
46

Hot ng 5 Cng c bi bi tp v nh GV: HS:

C th t chc cho HS tho lun nhm Tho lun nhm rt ra cc kt lun khc su cc kin thc trng tm ca sau: bi hc bng cc cu hi sau:
1) So snh tnh oxi ho ca brom v clo, 1) Brom l cht oxi ho mnh flo, iot v minh ho bng phng trnh + Tnh oxi ho ca brom yu hn ca phn ng. clo, flo nhng mnh hn iot.

+ Brom th hin tnh kh khi gp cht oxi ho mnh.

2) So snh tnh axit, tnh kh ca HBr 2) vi HCl v minh ho bng phng trnh + HBr c tnh kh mnh hn HCl. phn ng. + Dung dch HBr c tnh axit mnh hn dung dch HCl. GV:

Gi cc nhm trnh by, GV nhn xt, b xung v tm tt ln mn hnh

Bi tp: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 (SGK, tr. 142).

Tit 58
A - Mc tiu 1. HS bit:

iot

Trng thi t nhin, phng php iu ch v ng dng ca iot. Tnh cht ho hc ca iot v mt s hp cht ca iot. Phng php nhn bit iot.
47

2. HS hiu:
Iot c tnh oxi ho yu hn cc halogen khc. Ion I c tnh kh mnh hn cc ion halogen khc.

3. HS vn dng:

Vit phng trnh phn ng minh ho cho tnh cht ca iot v hp cht ca iot.
B - Chun b ca GV v HS GV:
My chiu, giy trong, bt d. Th nghim: tc dng ca iot vi h tinh bt. Dng c: ng nghim, ng ht. Ho cht: Iot (tinh th), cn, nc.

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 kim tra bi c cha bi tp v nh (10 pht) GV: HS1:

Kim tra l thuyt HS 1: so snh tnh Tr li cu hi l thuyt v vit phng oxi ho ca brom vi clo. Vit cc trnh phn ng vo gc bng bn phi. phng trnh phn ng minh ho. GV: HS2: Gi HS 2 cha bi tp 5 (SGK tr. 142). Cha bi tp 5 (SGK tr. 142). + Khi lng brom lng cn iu ch l: mBr = 3 3,12 = 9,36 kg
2

= 9,36.103 gam + Phng trnh phn ng: Cl2 + 2NaBr 2NaCl + Br2 Theo PT: 22,4 ... 2 103 ... 160 y (lit) x (gam) 9,36.103
48

 mNaBr=

9,36.103 2 103 =12051 g 160

th tch dung dch NaBr cn dng l: 12051 VddNaBr = = 301,275(lit) 40 VCl =

2

9,36.103 22, 4 = 1301,4 (lt) 160

GV:

Gi cc em HS khc nhn xt, GV chm im

Hot ng 2 I. trng thi t nhin iu ch (5 pht) GV: 1) Trng thi t nhin:

GV cho HS c SGK, sau GV yu SGK tr. 143 cu HS nu trng thi t nhin, cch iu ch iot. GV: 2) iu ch Nhn xt, b xung v chiu ln mn hnh SGK tr. 143

Hot ng 3 II. tnh cht ng dng (15 pht) 1) Tnh cht: GV: HS:

Gii thiu mt s tnh cht vt l ca + nhit thng, iot l tinh th mu iot, hin tng thng hoa. en tm c v sng kim loi, khi b un nng nh, iot bin thnh hi mu tm, khi lm lnh, hi iot chuyn thnh tinh th, khng qua trng thi lng. Hin tng ny gi l s thng hoa. + Iot tan t trong nc, to ra dung dch nc iot. Iot tan nhiu trong cc dung mi hu c nh ru etylic, benzen...
49

GV:

HS:

Gii thiu v tnh cht ca iot: tc dng vi h tinh bt v gii thiu thuc th nhn ra iot l tinh bt. GV lm th nghim.
GV:

Nghe ging v ghi bi.

HS:

Yu cu HS da vo bng tun hon d + Iot l cht oxi ho mnh nhng km on tnh cht ca iot v so snh vi cc brom. halogen khc. Sau gi HS vit + Iot oxi ho c nhiu kim loi phng trnh phn ng minh ho. nhng phn ng ch xy ra khi un nng hoc c cht xc tc:
2 2 Al + 3 I 2 2 Al I3

xt,H O

+3 1

+ Tc dng vi hiro nhit cao, c xc tc (phn ng thun nghch v l phn ng to nhit): 2HI H2 + I2
2) ng dng: GV: HS:
to

Gi HS nu c cc ng dng + Cn iot (dung dch I2 5% trong ru ca iot GV b xung v chiu ln etylic) lm cht st trng. mn hnh. + Mui iot (mui n trn vi mt lng nh KI hoc KIO3) gip chng ta c th phng v cha bnh bu c.
Hot ng 4 III. mt s hp cht ca Iot (10 pht) 1) Hiro iotua v axit iothiric GV: HS:

Gii thiu v chiu cc ni dung chnh + Hiro iotua km bn vi nhit hn so ln mn hnh. vi cc hiro halogen khc: 2 H I I 2 + H 2
50
+1 1

300 0 C

+ Hiro iotua d tan trong nc to thnh dung dch axit iot hiric. Axit HI l mt axit rt mnh (mnh hn axit HCl, axit HBr). + Hiro iotua c tnh kh mnh, mnh hn c hiro bromua H2 S O4 + 8HI 4 I 2 + H2 S
+6

+ 4H2O 2FeCl3 + 2HI 2FeCl2 + I2 + 2HCl

2) Mt s hp cht khc:

+ a s mui iotua d tan trong nc, nhng mt s mui iotua khng tan nh AgI (mu vng), PbI2 (mu vng). + Ion iotua b oxi ho khi gp clo, brom: 2NaI + Cl2 2NaCl + I2 2NaI + Br2 2NaBr + I2
Hot ng 5 Cng c bi Bi tp v nh GV: HS:

Gi mt HS nhc li ni dung chnh ca bi (c bit so snh tnh oxi ho ca I2 vi Cl2, Br2 v tnh kh, tnh axit ca HI so vi axit HCl, HBr).

Nhc li cc ni dung ca bi.

Bi tp v nh: 1, 2, 3, 4, 5, 6 (SGK tr. 145).

51

Tit 59
A - Mc tiu 1. Cng c kin thc

Luyn tp chng 5

Cu to nguyn t, tnh cht, ng dng ca cc halogen v mt s hp cht ca chng. So snh, rt ra quy lut v s bin i tnh cht ca cc halogen v mt s hp cht ca chng. 2. Rn k nng Vn dng l thuyt ch o v cu to nguyn t, bng tun hon cc nguyn t ho hc, lin kt ho hc, phn ng oxi ho kh gii thch tnh cht ca cc halogen v hp cht ca halogen. Vit phng trnh phn ng chng minh cho tnh cht ca cc halogen v hp cht ca halogen.
B - Chun b ca GV v HS GV:

My chiu, giy trong, bt d. HS: n li cc l thuyt v cu to nguyn t v tnh cht ca cc n cht halogen v cc kin thc c trong chng.
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. cu to nguyn t v tnh cht ca cc n cht halogen (20 pht) GV: HS:

Yu cu cc nhm tho lun vi cc Tho lun nhm theo cc ni dung m ni dung sau (GV chiu cu hi gi GV gi . ln mn hnh):
52

1) Vit cu hnh electron ca flo, clo, brom, iot. Cu hnh vit di dng lng t. Rt ra nhn xt v s ging v khc nhau v cu hnh electron, v m in. 2) Da vo cu hnh electron, d on tnh cht ho hc, tnh kh, tnh oxi ho ca cc halogen. 3) So snh tnh oxi ho ca cc halogen v vit cc phng trnh phn ng minh ho. GV: HS:

Gi cc nhm ln lt nu kin ca Cc nhm pht biu kin: nhm mnh v tng ni dung trn (GV 1) Cu hnh electron: b xung, nhn xt v chiu ln mn F : [He] 2s22p5 hnh). Cl: [Ne] 3s23p5 Br: [Ar] 3d104s24p5 I : [Kr] 4d105s25p5
Nhn xt:

+ Ging nhau: Lp electron ngoi cng c 7 electron, c cu hnh: ns2np5. + Khc nhau: T Flo n iot, lp electron ngoi cng cng xa ht nhn, lc ht ca ht nhn i vi electron ngoi cng cng yu hn. Flo khng c phn lp d trng ngoi cng, cc halogen khc c phn lp d trng.
2) m in:

F : 3,89; Cl : 3,16 Br : 2,96; I : 2,66

53

+ Cc halogen c m in ln. + m in gim dn t flo n iot.

3) Tnh cht ho hc:

+ Halogen l nhng phi kim c tnh oxi ho mnh. + Tnh oxi ho gim dn t flo n iot. + Flo khng th hin tnh kh (khng c s oxi ho dng), cn cc halogen khc c th hin tnh kh, tnh kh tng dn t clo n iot.
Hot ng 2 II. bi tp v cc halogen v hp cht (24 pht) GV: HS:

Yu cu HS chun b bi tp s 2, 3, 4 SGK tr. 149.

GV:

Chun b bi tp 2, 3, 4 (SGK tr. 149).

HS1:

Gi 3 HS ln cha 3 bi tp trn bng. (GV chm im v ca mt vi HS khc).

Cha bi tp 2 (SGK tr. 149). + Ly mu th v nh s th t. + Nh vo mi ng nghim vi git h tinh bt, sau cho dung dch nc clo vo cc ng nghim. Nu trong ng nghim c cht mu xanh to thnh, ng nghim cha NaI: Cl2 + 2NaI 2NaCl + I2 Nu thy dung dch chuyn sang mu vng l dung dch NaBr: Cl2 + 2NaBr 2NaCl + Br2 + Cn li l dung dch NaCl.
HS2:

Cha bi tp 3 (SGK tr. 149)

54

A: Cl2 B: HCl C: HClO Phng trnh: Cl2 + H2 2HCl Cl2 + H2O HCl + HClO Cl2 + SO2 + 2H2O 2HCl + H2SO4 2HClO 2HCl + O2
HS3:
tO

Cha bi tp 4 (SGK tr. 149). Kh A: SO2 Kh B: HI. V: SO2 + Br2 + 2H2O 2HBr + H2SO4
(dung dch khng mu)

Br2 + 2HI I2 + 2HBr

(nu thm)

Hot ng 3 (1 pht) GV:

Ra bi tp v nh: 1, 5, 6, 7 (SGK tr. 150) Dn HS n tp v cc hp cht ca halogen.

55

Tit 60
A - Mc tiu 1. Cng c kin thc

Luyn tp chng 5 (tip)

Cu to nguyn t, tnh cht, ng dng ca cc halogen v mt s hp cht ca chng. So snh, rt ra quy lut v s bin i tnh cht ca cc halogen v mt s hp cht ca chng.
2. Rn k nng

Vn dng l thuyt ch o v cu to nguyn t, bng tun hon cc nguyn t ho hc, lin kt ho hc, phn ng oxi ho kh gii thch tnh cht ca cc halogen v hp cht ca halogen. Vit phng trnh phn ng chng minh cho tnh cht ca cc halogen v hp cht ca halogen.
B - Chun b ca GV v HS GV:

Phiu hc tp, bt d, my chiu,....

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. n tp l thuyt II. hp cht ca halogen (15 pht) 1) Hiro halogenua v axit halogenhiric GV: HS:

Yu cu cc nhm HS tho lun vi Tho lun nhm theo cc ni dung m ni dung sau (GV chiu ni dung cn GV yu cu (ghi li vo bng nhm). tho lun ln mn hnh):
56

1)

Vit cng thc ca cc hiro halogenua v axit halogen hiric. + So snh tnh axit ca cc halogen hiric. + So snh tnh kh ca cc halogenua. + So snh phn ng vi dung dch AgNO3 v mu sc ca cc kt ta bc halogenua. + So snh s oxi ho ca cc halogen trong cc hp cht c oxi.
GV: HS:

Yu cu i din cc nhm tr li theo tong ni dung trn (hoc treo bng ca cc nhm ln nhn xt).

Tr li tng ni dung cc cu hi trn. + Cng thc: HF, HCl, HBr, HI. + nhit thng, cc halogenua u l cc cht kh, d tan trong nc to ra axit halogen hiric. + T HF n HI tnh axit mnh dn. + Tnh kh tng ln t HCl n HI. + Ion F khng tc dng vi dung dch AgNO3, cc ion halogenua cn li u tc dng vi dung dch AgNO3 to ra kt ta, trong : AgCl mu trng, AgBr, AgI mu vng.
2) Hp cht c oxi ca halogen:

Trong cc hp cht c oxi, cc nguyn t clo, brom, iot c s oxi ho dng, nguyn t flo c s oxi ho 1.
GV:

Nhn xt, b xung ri chiu ln mn hnh.

57

Hot ng 2 III. phng php iu ch halogen (5 pht) GV: HS:

T chc cc nhm tho lun vi ni Tho lun nhm vi cc ni dung m dung sau: Nu phng php iu ch GV nu. cc halogen v gii thch. 1) iu ch F2: in phn hn hp HF v KF. 2) iu ch Cl2: a) Cho axit HCl c tc dng vi cc cht oxi ho mnh nh MnO2, KMnO4. b) in phn dung dch NaCl c mng ngn. 3) iu ch Br2: Dng Cl2 oxi ho Br trong NaBr, KBr (c trong nc bin). 4) iu ch I2: Oxi ho ion I trong NaI (NaI c tch ra t rong bin).
Hot ng 3 Bi tp (24 pht) GV:

Chiu ln mn hnh bi tp 1 (trong phiu hc tp) v yu cu lm vo v.

Bi tp 1:

Hon thnh cc phng trnh phn ng: 1) HCl + ? Cl2 + ? + ? 2) ? + ? CuCl2 + ? 3) HCl + ? ? + ? + CO2 4) NaBr + ? Br2 + ? 5) NaI + ? I2 + ? 6) ? + ? SiF4 + ?
58

7) NaCl + ? HCl + ? 8) FeCl2 + ? FeCl3

GV: HS:

Gi mt HS ln lm bi tp v nhn Lm bi tp vo v. xt. Bi tp 1: hon thnh cc phng trnh phn ng:

t Cl2 + MnCl2 1) 4HCl + MnO2
o

+ 2H2O 2) CuO + 2HCl CuCl2 + H2O 3) 2HCl + Na2CO3 2NaCl + H2O + CO2 4) 2NaBr + Cl2 Br2 + 2NaCl 5) 2NaI + Br2 I2 + 2NaBr 6) 4HF + SiO2 SiF4 + 2H2O
t 7) 2NaCl + H2SO4 2HCl
o

(r)

(c)

+ Na2SO4

8) 2FeCl2 + Cl2 2FeCl3

GV:

Chiu bi tp 2 ln mn hnh
Bi tp 2: HS:

Chn cc cht A, B, C, D, E cho ph Lm bi tp vo v. hp v hon thnh s sau: Chn cc cht cho ph hp v d: HCl Giaven A : Cl2 4 6 HCl A B D A KClO3 C : NaCl 1 2 3 5 7 8 E : AlCl3 E Phng trnh: MnCl2 + Cl2 1) 4HCl + MnO2 + 2H2O
59
tO

B : FeCl3

2) 2Fe + 3Cl2 2FeCl3 3) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl 4) 2NaCl + H2SO4 Na2SO4 (r)
dp;mn tO

tO

+ 2HCl + Cl2 + H2

5) 2NaCl + 2H2O 2NaOH 6) Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O 7)3Cl2 + 6KOH 5KCl + KClO3 + 3H2O 8) 3Cl2 + 2Al 2AlCl3
GV:
t
O

Chiu bi lm ln mn hnh v gi HS khc nhn xt. GV chm im.

GV:

Yu cu HS lm bi tp 3 (GV chiu bi ln mn hnh).

Bi tp 3: HS:

Hn hp A gm Fe v kim loi R c ho tr khng i. Chia 11 gam hn hp A thnh 2 phn bng nhau: Phn 1: ho tan hon ton trong dung dch HCl d, thu c 4,48 lt kh H2 (ktc). Phn 2: tc dng va vi 5,04 l kh clo (dktc), thu c m1 gam mui clorua. a) Xc nh kim loi R v tnh khi lng ca mi kim loi c trong 11g hn hp A.
60

Lm bi tp 3 Phng trnh phn ng: Phn 1: Fe + 2HCl FeCl2 + H2 a a 2R + 2nHCl 2RCln + nH2 bn b 2 Phn 2: 2Fe + 3Cl2 2FeCl3 a 1,5a (3) (1) (2)

2R + nCl2 2RCln bn b 2

(4)

+ Gi s mol Fe v R c trong5,5 gam hn hp l a v b. theo phng trnh 1, 2 ta c: bn a+ = 0,2 2 56a + b MR =5,5 + theo phng trnh 3, 4: bn = 0,225 1,5a + 2 gii h phng trnh ta c: a = 0,05 bn = 0,3 b MR=2,7 b= 0,1 ; n=3 ; MR = 27 vy R l Al + Trong 5,5 gam hn hp A c: mFe = 0,05 56 = 2,8 gam. mAl = 5,5 2,8 =2,7 gam. b) Tnh m1
GV: b) Tnh m1:

Gi HS ln cha bi tp, GV nhn xt.

Theo nh lut bo ton khi lng, ta c: m1 = mhn hp A + m Cl2 m1 = 5,5 + 0,225 71 = 21,475 (g)

Hot ng 4 Dn d (1 pht)

Dn d HS lm cc bi tp cn li trong bi luyn tp v chun b thc hnh.

61

Phiu hc tp Bi tp 1:

Hon thnh cc phng trnh phn ng: 1) HCl + ? Cl2 + ? + ? 2) ? + ? CuCl2 + ? 3) HCl + ? ? + ? + CO2 4) NaBr + ? Br2 + ? 5) NaI + ? I2 + ? 6) ? + ? SiF4 + ? 7) NaCl + ? HCl + ? 8) FeCl2 + ? FeCl3
Bi tp 2:

Chn cc cht A, B, C, D, E cho ph hp v hon thnh s sau: HCl 4

1 2 3 5

Giaven 6
7

HCl A B D A KClO3 8 E
Bi tp 3:

Hn hp A gm Fe v kim loi R c ho tr khng i. Chia 11 gam hn hp A thnh 2 phn bng nhau: Phn 1: ho tan hon ton trong dung dch HCl d, thu c 4,48 lt kh H2 (ktc). Phn 2: tc dng va vi 5,04 l kh clo (dktc), thu c m1 gam mui clorua. a) Xc nh kim loi R v tnh khi lng ca mi kim loi c trong 11g hn hp A. b) Tnh m1

62

Tit 61

Bi thc hnh s 4: Tnh cht ca cc halogen

A - Mc tiu

Cng c k nng tin hnh th nghim, quan st nhn xt v vit tng trnh. Khc su tnh ty mu ca nc Gia-ven. Lm quen vi vic gii mt bi ton thc nghim v nhn bit cc dung dch bng nhng phng n khc nhau.
B - Chun b ca GV v HS GV: 1) Dng c th nghim:

ng nghim: 5. Cp ng nghim: 1 Tha xc ho cht: 1 B gi TN thc hnh: 1

2) Ho cht:

ng nh git: 5 Gi ng nghim: 5 Bnh thu tinh c nh, Nt c ng nh git: 4 CaCO3 Zn vin. Dung dch HNO3 Dung dch NaCl Dung dch AgNO3 Vi (giy) mu Dung dch CuSO4 Dung dch NaOH

Bt CuO. Cu phoi bo. Dung dch HCl. Dung dch NaNO3. Dung dch hoc giy qu tm. Bt CaCO3. Nc Gia-ven. Mt s kim loi, phi kim v mui khc.

63

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. kim tra cc ni dung l thuyt cn c cng c trong bi (10 pht) GV: HS:

Yu cu HS nhc li cc ni dung l Nhc li cc ni dung l thuyt v ghi thuyt sau: li vo gc bng bn phi. 1) Tnh cht ca axit HCl. 2) Thnh phn v tnh cht ca nc Gia-ven 3) Thuc th nhn ra ion Cl .
Hot ng 2 II. tin hnh cc th nghim (25 pht) GV: HS:

Hng dn HS lm cc th nghim v Lm th nghim v ghi li cc hin yu cu HS ghi li cch tin hnh, hin tng th nghim. tng vo mu tng trnh sau (ring th nghim 3: phn bit cc dung dch b mt nhn, GV yu cu cc nhm tho lun v ghi li cch tin hnh):
Phng trnh phn ng v gii thch

STT 1

Tn th nghim Tnh axit ca axit HCl

Cch tin hnh + Cho Cu(OH)2 vo ng nghim cha dung dch HCl + Cho CaCO3 vo ng nghim cha dung dch HCl + Cho 1ming Zn vo ng nghim cha dung dch HCl

Hin tng

64

STT 2

Tn th nghim Tnh ty mu ca nc Gia-ven

Cch tin hnh + B mt ming vi hoc giy mu vo ng nghim + Nh tip vi git nc Gia-ven.

Hin tng

Phng trnh phn ng v gii thch

Bi tp: phn bit 4 dung dch: HCl, NaCl, NaNO3, NaOH

GV:

HS:

Yu cu HS nu hin tng ca cc th nghim 1, 2. HS nu cch phn bit 4 dung dch th nghim 3.

GV:

Bo co th nghim.

Nhn xt v b xung.
Hot ng 3 (10 pht)

Dn, ra dng c v lm tng trnh.

65

Chng 6 Nhm Oxi

Tit 62
A - Mc tiu 1. V kin thc:

Khi qut v nhm oxi

HS bit: K hiu ho hc, tn gi v mt s tnh cht vt l c bn ca cc nguyn t trong nhm VI A (nhm oxi). HS hiu: V tr nhm oxi trong bng tun hon (nhm VI A). Cch xc nh s oxi ho ca cc s nguyn t trong hp cht. Tnh cht ho hc c trng ca nhm l tnh phi kim mnh (nhng km cc nguyn t nhm halogen). S bin i m in, bn knh nguyn t, nng lng ion ho v mt s tnh cht vt l ca cc nguyn t trong nhm. S khc nhau gia oxi v cc nguyn t trong nhm. S bin i tnh cht ho hc ca cc n cht trong nhm. S bin i tnh cht cc hp cht vi hiro v hp cht hiroxit ca cc nguyn t trong nhm. Mi quan h gia cu to (cu hnh electron) v tnh cht. 2. V k nng: Vit c cu hnh electron dng tng qut ca nhm VI A v ca cc nguyn t trong nhm dng lng t trng thi c bn v kch thch. Da vo cu hnh electron lp ngoi cng c th d on c tnh oxi ho mnh ca cc nguyn t trong nhm v mt s tnh cht khc ca nguyn t. Vit c cc phng trnh ho hc chng minh tnh oxi ho ca cc nguyn t trong nhm.
66

B - Chun b ca GV v HS GV:

Bng tun hon cc nguyn t ho hc (bng 6.1, SGK). My tnh, my chiu.

HS:

n li kin thc v cu to nguyn t, k nng vit cu hnh; cc khi nim v s oxi ho, m in, nng lng ion ho, bn knh nguyn t.
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 (9 pht) I. v tr nhm oxi trong bng tun hon cc nguyn t GV: HS:

Chiu bng tun hon ln mn hnh v Kt lun: Nhm VI A gm cc nguyn hng dn HS quan st cc nguyn t t oxi (O), lu hunh (S), selen (Se), trong nhm VIA. telu (Te) v poloni (Po) gi l nhm oxi. Yu cu HS vit k hiu ho hc v gi tn cc nguyn t trong nhm. Cho bit trng thi tn ti iu kin thng v tnh ph bin trong t nhin ca chng. Oxi l nguyn t ph bin nht trn tri t, chim khong 20% th tch khng kh, khong 50% khi lng v tri t, khong 60% khi lng c th con ngi, 89% khi lng nc. Lu hunh c nhiu trong lng t, c trong thnh phn ca du th, khi ni la, c th sng. Selen l cht bn dn rn, mu nu . Selen dn in km trong bng ti, dn in tt khi c chiu sng. Telu l cht rn, mu xm, thuc loi nguyn t him. Poloni l nguyn t kim loi, c tnh phng x.
67

Hot ng 2 II. cu to nguyn t ca nhng nguyn t trong nhm oxi (10 pht) 1) Ging nhau GV: HS:

Hng dn HS vit cu hnh electron Nguyn t ca cc nguyn t nhm lp ngoi cng ca cc nguyn t trong oxi c 6 electron lp ngoi cng nhm oxi v biu din di dng (ns2np4) c 2e c thn trng thi c bn. lng t. Yu cu HS nhn xt s ging nhau v: - Cu to lp v electron.

np4 ns2 - Kh nng nhn electron c s oxi ho 2. Nguyn t ca nhng nguyn t ny c kh nng thu thm 2 electron t GV b xung, nhn xt. cu hnh electron bo ho bn vng (ns2np6). Cc nguyn t trong nhm oxi c tnh oxi ho v c th to nn nhng hp cht, trong chng c s oxi ho 2.
Hot ng 3 2) S khc nhau gia oxi v cc nguyn t trong nhm GV: HS:

Tho lun theo nhm v tr li cc ni So snh cu hnh electron ca nguyn dung: t O vi cc nguyn t cn li trong So vi O cc nguyn t S, Se, Te cn c phn lp d trng (cha c electron) nhm (S, Se, Te). Nhng electron lp ngoi cng ca trng thi c bn: GV hng dn HS tr li cc ni dung: cc nguyn t S, Se, Te khi c kch thch, chng c th chuyn n nhng obitan d cn trng to ra lp ngoi cng c nhiu electron c thn hn,
68

Khi b kch thch, cc electron phn lp np v ns ln lt c th nhy ln phn lp nd to ra 4 hoc 6 electron c thn.

hy cho bit c bao nhiu trng hp c 2 trng hp kch thch: nh vy? np

3

nd1

ns2 np
4

ns2

nd0

Kch thch

ns1

np
3

nd2

GV gi HS kt lun v s electron ca Kt lun: cc nguyn t trng thi kch thch. Khi tham gia phn ng vi nhng nguyn t c m in ln hn, nguyn t ca cc nguyn t S, Se, Te c kh nng to nn nhng hp cht c lin kt cng ho tr, trong chng c s oxi ho + 4 hoc + 6.
GV:

GV chiu bi tp s 3 v s 4 (SGK) ln mn hnh HS luyn tp.

Hot ng 4 III. Tnh cht ca cc nguyn t trong nhm oxi 1) Tnh cht ca n cht (5 pht) GV: HS:

Da vo bng m in, bn knh Tho lun theo nhm v a ra cc nhn xt: nguyn t ca cc nguyn t, GV yu L nhng nguyn t phi kim mnh cu HS nhn xt: (tr Po). Mc tnh phi kim ca cc nguyn C tnh oxi ho mnh, tuy nhin yu t trong nhm oxi? hn halogen cng chu k.
69

 So snh tnh phi kim ca cc nguyn Tnh cht ny gim dn t O n Te. t nhm oxi vi halogen trong cng chu k? S bin i tnh phi kim (t O n Te)?
Hot ng 5 GV: 2) Tnh cht ca hp cht (5 pht) HS:

GV hng dn HS chun b:

Vit cng thc phn t ca hp cht HS tho lun nhm v trnh by: vi hiro, hp cht hiroxit ca cc Hp cht vi hiro: nguyn t nhm oxi? H 2O H2S H2Se H2Te Da vo s bin i bn knh nguyn Lng (Kh mi kh chu) t, m in v quy lut bin i tnh Dung dch trong nc cht ca hp cht theo nhm A trong Tnh axt yu bng tun hon, hy rt ra cc kt lun v s bin i: Hp cht hiroxit l nhng axit: H2SO4; + m in ca cc hp cht vi H2SeO4; H2TeO4 hiro ca cc nguyn t nhm oxi. bn gim dn theo dy: + Tnh axit ca cc hiroxit ca cc H2SO4; H2SeO; H2TeO4 nguyn t nhm oxi.
Hot ng 6 Cng c bi (1 pht)

GV hng dn HS lm cc bi tp 1, 2, 5 (SGK).

70

Tit 63
A - Mc tiu 1. HS bit: ng dng v phng php iu ch oxi. 2. HS hiu:

oxi

Tnh cht ho hc c bn ca oxi l tnh oxi ho mnh. Nguyn tc iu ch oxi trong phng th nghim l phn ng phn hu hp cht giu oxi v khng bn. 3. HS vn dng: Vit phng trnh ho hc chng minh tnh cht oxi ho mnh ca oxi v mt s phng trnh ho hc iu ch oxi trong phng th nghim. Gii c mt s bi tp c ni dung lin quan.
B - Chun b ca GV v HS GV:

My tnh, my chiu, cc phn mm th nghim. Dng c v ho cht phc v cho th nghim. + Ho cht: Na, Mg, C, S, BH2O2, MnO2, H2O, C2H5OH. + Dng c: Bnh tam gic c nt, mui thu tinh, b dng c iu ch oxi t cht lng.
HS:

n tp cc tnh cht ca nhm oxi.

C - Tin trnh dy - hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. cu to phn t oxi (5 pht) GV: HS: Tho lun nhm 2 2 4 8 O: 1s 2s 2p

71

Gi HS tho lun: Vit cu hnh electron ca oxi?

 Biu din s phn b electron trong S phn b trong cc obitan: cc obitan ( lng t) Nhn xt s electron c thn. Vit cng thc cu to ca O2. 1s2 2s2 2p4

CTPT: O2 CTCT: O=O

Hot ng 2 II. tnh cht vt l v trng thi t nhin ca oxi (2 pht) GV: HS:

Thu sn mt bnh kh oxi v cho HS Tho lun: quan st, t rt ra nhn xt v tnh Oxi l cht kh khng mu, khng cht vt l. mi, khng v, hi nng hn khng kh: 32 d O2 = 1,1 >1 29 KK - Kh O2 tan t trong nc. - Kh O2 duy tr s sng, s chy. - Oxi ho lng 183oC (p=1atm)
GV:

GV b xung cc tnh cht cn thit (theo SGK).

Hot ng 3 III. tnh cht ho hc ca oxi (5 pht) GV: HS: tho lun:

Nguyn t O (2s22p4) c 6 electron Da vo cu hnh electron v m lp ngoi cng, t cu hnh electron 2 6 in ca O hy so snh vi m in ca kh him (2s 2p ), n d nhn thm ca cc nguyn t khc? Rt ra tnh 2 electron O c s oxi ho (2): 2 cht c trng ca oxi? Mc hot 0 O +2e O ng? T chc cho HS tr li cc ni dung:
72

 D on s oxi ho ca oxi trong cc Oxi th hin tnh oxi ho. phn ng? O = 3,44 ch nh hn F = 3,98 oxi th hin tnh oxi ho mnh. Oxi l nguyn t phi kim hot ng, c tnh oxi ho mnh.
Hot ng 4 1) Tc dng vi kim loi (5 pht) GV: HS:

Hng dn cc nhm HS lm mt s Quan st th nghim v rt ra nhn xt, th nghim v phn ng ca oxi vi kim vit phng trnh ho hc ca cc phn loi: ng: - t chy Na trong bnh ng kh oxi. - t chy Mg trong bnh ng kh 0 +2 2 0 to 2 Mg O 2 Mg + O2 oxi. Oxi tc dng vi hu ht cc kim loi (tr Au, Pt...) to ra hp cht ion.
Hot ng 5 2) Tc dng vi phi kim (5 pht) GV: HS:

4 Na + O2 2 Na 2 O

to

+1 2

Hng dn cc nhm HS lm mt s Quan st th nghim v rt ra nhn xt, th nghim v phn ng ca oxi vi phi vit phng trnh ho hc: 0 0 +4 2 kim: to S + O2 S O2 - t chy S trong bnh kh O2 - t chy C trong bnh kh O2 - t chy P trong bnh kh O2
C + O2 C O2
0

to

+4 2

Yu cu HS nhn xt, vit cc phng trnh phn ng xy ra? Xc nh s oxi Oxi tc dng vi nhiu phi kim to ra oxit, l nhng hp cht cng ho tr ho? c cc.
73

2 P2 O5 4 P + 5 O2

to

+5 2

Hot ng 6 3) Tc dng vi hp cht (5 pht) GV: HS:

Hng dn cc nhm HS lm th Quan st th nghim. nghim: t chy ru C2H5OH ng trong bt s ngoi khng kh. GV: HS: Yu cu HS quan st hin tng, rt ra Phng trnh phn ng chy ca nhn xt v vit phng trnh ho hc C2H5OH trong oxi khng kh: ca phn ng. 2 0 +4 to 2 C O2 C 2 H5OH + 3 O2
2

+ 3H2 O nhit cao, nhiu hp cht v c B sung: Cc qu trnh oxi ho u to v hu c (C2H5OH, H2S...) chy trong nhit, trong cc hp cht to thnh oxi kh oxi to ra oxit l nhng hp cht c s oxi ho 2 (tr hp cht vi flo v cng ho tr. hp cht peoxit)
GV: Hot ng 7 IV. ng dng ca oxi (5 pht) GV: HS:

Hng dn HS nghin cu SGK v qua - Nhu cu th, h hp trong i sng thc t rt ra mt s ng dng ca oxi con ngi v ng vt. trong i sng cng nghip. - S dng trong cng nghip, y hc, v Chiu hnh 6.3 (tr 160, SGK) ln mn tr... hnh cho HS nhn xt.
V. iu ch oxi (5 pht) Hot ng 8 1) Trong phng th nghim GV: HS:

Hng dn HS lm th nghim iu Cc nhm HS lm th nghim. ch v thu kh oxi t KMnO4. Phn tch Nhn xt: Trong phng th nghim, mt s k thut. ngi ta iu ch O2 bng phn ng
74

 Lp hi chc ming ng nghim phn hu nhng hp cht giu oxi v xung. Gii thch? km bn vi nhit. V sao phi thu kh oxi bng cch y V d: KMnO4, KClO3, H2O2 nc? Cc phng trnh ho hc: Yu cu HS nhn xt v phng php iu ch oxi trong phng th nghim. to K2MnO4 + MnO2 + 2KMnO4 + O2
2 2KClO3 2KCl + 3O2
2 2H2O2 2H2O + O2

MnO

tO

MnO

Hot ng 9 2) Trong cng nghip (5 pht) GV: HS:

Gii thiu mt s phng php sn xut O2 dng trong cng nghip v hng dn HS vit phng trnh ho hc.

a) T khng kh: (s SGK, tr 161) b) T nc: in phn dung dch nc c cha NaOH, H2SO4: 1 dp H2O H2 + O2 H 2SO 4 2

Hot ng 10 Cng c bi bi tp v nh (3 pht) GV:

Gip HS tm tt li nhng kin thc trng tm hc. Hng dn HS gii bi tp: 1, 2, 3, 4, 5 (SGK).

75

Tit 64
A - Mc tiu 1. HS bit:

Ozon v hiro peoxit

Cu to phn t O3 v H2O2. Mt s ng dng ca O3 v H2O2. 2. HS hiu: O3 v H2O2 c tnh oxi ho l do d phn hu to ra O2. H2O2 c tnh kh v tnh oxi ho l do nguyn t oxi trong H2O2 c s oxi ho 1 l s oxi ho trung gian gia s oxi ho 0 v 2 ca oxi. 3. HS vn dng: Gii thch c vic ng dng O3, H2O2 lm cht ty mu v st trng. Vit c cc phng trnh ho hc minh ho cho tnh cht ho hc ca O3 v H2O2. Phn bit c tnh oxi ho ca O3 mnh hn O2 nh cc phn ng. Gii thch c mt s bi tp c ni dung lin quan.
B - Chun b ca GV v HS GV:

Ho cht: H2O2, dung dch KI, dung dch KMnO4, dung dch H2SO4 long, h tinh bt, qu tm. Dng c: ng nghim, ng ht, kp ng nghim, gi ng nghim. My tnh, my chiu. HS: n tp v tnh cht ca oxi.
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

I. ozon GV:

Thng bo: oxi (O2) v ozon (O3) l hai dng th hnh ca nguyn t oxi.
76

Hot ng 1 (5 pht) GV: 1) Cu to phn t ca ozon HS:

Hng dn HS phn tch:

Phn t ozon c ba nguyn t oxi lin Tho lun, xut cng thc cu to ca ozon (O3): kt vi nhau. Mi nguyn t oxi c 6 electron ngoi cng. Vn dng quy tc bt t (8e) vit cng thc cu to ca O3 O
Lin kt cho nhn Lin kt cng ho tr

O O Nhn xt: Yu cu HS nhn xt cng thc cu to Ozon c 3 nguyn t oxi lin kt vi ca O3: nhau. Phn loi lin kt. Nguyn t oxi trung tm to nn mt lin kt cho nhn vi mt trong hai S lin kt. nguyn t oxi v hai lin kt cng ho tr vi nguyn t oxi cn li.
GV: Hot ng 2 (15 pht) 2) Tnh cht ca ozon GV: a) Tnh cht vt l HS:

Hng dn HS c SGK rt ra cc Kt lun: tnh cht vt l ca ozon? Ozon l cht kh. Trng thi? Mi c trng. Mu sc? mi v? Mu xanh nht. Nhit si (ho lng)? Ho lng 112oC (tos) Kh nng ho tan? Ozon tan nhiu trong nc hn oxi.
GV: b) Tnh cht ho hc HS:

Gi HS phn tch: phn t O3 c mt lin kt cho nhn km bn hn lin kt i c kh nng phn hu thnh O2 v O.

Vit phng trnh phn ng: O3 O2 + O

77

GV:

HS:

Sn phm ca qu trnh phn hu O3 l Nhn xt: ozon c tnh oxi ho rt oxi nguyn t c tnh oxi ho mnh hn mnh, mnh hn oxi. oxi phn t. Hy so snh tnh oxi ho Cc phng trnh phn ng: ca ozon v oxi? Ag + O2 (khng xy ra). 2Ag + O3 Ag2O + O2 (1) O2 + KI + H2O (khng xy ra) O3 + 2KI + H2O I2 + 2KOH + O2 (2)
GV:

Hng dn HS vit cc phng trnh ho hc chng minh cho tnh oxi ho mnh ca ozon v so snh kh nng phn ng vi oxi.
GV:

Hng cho HS: phn ng (2) dng nhn bit kh ozon v trong sn phm c I2 to ra lm xanh h tinh bt. GV hng cho HS lm bi tp 2 (SGK) luyn tp.
Hot ng 3 (5 pht) 3) ng dng ca ozon GV: HS:

Hng dn HS c SGK, rt ra cc Nhn xt: nhn xt v ng dng ca ozon. Lm sch khng kh, kh trng (y t). GV: Ty trng (cng nghip). B xung: trn tng cao ca kh quyn, Bo v tri t, ngn nga tia t ngoi O3 c to thnh t O2 do nh hng (t nhin). ca tia cc tm (uv) hoc s phng in trong cn dng: 3O2 2O3
78
uv

II. Hiro peoxit Hot ng 4 1) Cu to phn t ca hiro peoxit GV: HS:

Hng dn HS tm hiu cng thc phn Tho lun: t v cng thc cu to ca hiro peoxit Cng thc phn t: H2O2 theo SGK: Cng thc cu to: Cng thc phn t. H Cng thc cu to. O O Nhn xt v cc lin kt trong phn t. H S oxi ho ca oxi trong phn t. Phn t H2O gm 2 lin kt cng ho tr c cc H O v mt lin kt cng ho tr khng cc O O. S oxi ho ca O l 1.
Hot ng 5 (10 pht) GV: 2) Tnh cht ca hiro peoxit

Cho HS quan st l ng H2O2 v tm a) Tnh cht vt l hiu SGK rt ra cc tnh cht vt l HS: c bn: Nhn xt: Trng thi? Hiro peoxit l cht lng. Mu sc? Khi lng ring? Nhit ng c? Kh nng ho tan? Khng mu. d = 1,45 gam/cm3 to (ho rn) = 0,48oC. Tan trong nc theo bt k t l no.
Hot ng 6 b) Tnh cht ho hc GV: HS:

Hng dn HS lm cc th nghim sau:

TN1: Tnh bn ca phn t H2O2.

Cc nhm HS thc hin cc th nghim.

79

TN1: Tnh bn ca phn t H2O2 GV:

Cho vo ng nghim khong 2 ml dung B sung: H2O2 l cht km bn, d b dch H2O2, cho tip mt t MnO2. phn hu thnh H2O v O2, phn ng ng nghim nng ln phn ng to nhiu nhit. S phn hu xy ra to nhit kh O2 thot ra. MnO2 nhanh nu c mt cht xc tc MnO2. 2H2O2 2H2O + O2
TN2: Tnh oxi ho ca H2O2

TN2: Tnh oxi ho ca H2O2

Cho vo ng nghim khong 4 ml dung dch H2O2, cho thm khong 2ml dung dch KI (khng ly d). Ly 1/2 th tch dung dch phn ng, nh vi git h tinh bt dung dch mu xanh c I2 Ly 1/2 th tch cn li cho phn ng vi phenolphtalein mu hng dung dch baz.
GV:

Yu cu HS xc nh cht oxi ho v cht kh trong phn ng trn. GV H2O2: cht oxi ho. hng dn HS vit phng trnh phn KI : cht kh. 1 +3 2 +5 ng H2O2 vi KNO2? kt lun? H2 O2 + K N O2 H2 O + K N O3 H2O2: cht oxi ho. KNO2: cht kh.
Kt lun:

H2 O2 + 2K I I 2 + 2K O H

H2O2 c tnh oxi ho khi tc dng vi cht kh.

TN3: Tnh kh ca H2O2 TN3: Tnh kh ca H2O2

Cho vo ng nghim khong 2 ml dung dch KMnO4 long, nh thm vi git dung dch H2SO4 long. Thm vo dung dch thu c khong 2 ml dung dch H2O2
80

 Mu tm ca dung dch nht dn v mt mu, c bt kh bay ra (O2). Phng trnh phn ng: 5 H2 O 2 + 2K Mn O4 + 3H2SO4 2 Mn SO4 + 5 O2 + K2SO4 + 8H2O
GV:
+2

+7

Yu cu HS xc nh cht oxi ho, cht kh ca phn ng.

Ag2 O + H2 O2 2 Ag + H2O + O2

+1

GV b xung: H2SO4 lm mi trng H2O2: cht kh. cho phn ng (khng thay i s oxi KMnO4, Ag2O: cht oxi ho. ho) Kt lun: GV hng dn HS vit thm phng H2O2 c tnh kh khi tc dng vi cht trnh Ag2O vi H2O2. oxi ho.
Hot ng 7 (5 pht) 3) ng dng ca hiro peoxit GV: HS:

Hng dn HS tm hiu SGK v lin h - i sng. vi thc tin rt ra cc ng dng c - Y t. bn ca H2O2? - Cng nghip. - Mi trng.
Hot ng 8 (5 pht) Cng c bi bi tp v nh GV:

Hng dn HS tng kt cc tnh cht ho hc c bn ca O3 v H3O2 l:

Ozon c tnh oxi ho mnh. Hiro peoxit va c tnh oxi ho, va c tnh kh. Bi tp v nh: 1, 2, 3, 4, 5, 6 (SGK).
81

Tit 65
A - Mc tiu

Luyn tp

Cng c li cc ni dung c bn v tnh cht ca cc halogen, ca oxi v cc hp cht ca chng. Rn luyn k nng lm cc bi ton c lin quan n cc halogen, oxi...
B - Chun b ca GV v HS GV:

My chiu, giy trong, bt d.

HS:

n tp cc kin thc c.
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. bi tp 1 (7pht) GV:

Chiu bi tp 1 ln mn hnh, yu cu HS lm bi tp vo v, sau GV gi mt HS ln cha. GV nhn xt, chm im. Bi tp 1: HS: Cho st tc dng vi axit clohiric thu Lm bi tp 1 vo v. c kh X, nhit phn kalipemanganat Kh X: H 2 thu c kh Y. un kali clorat vi manganioxit cng thu c kh Y. Kh Kh Y: O2 Z thu c t phn ng ca axit Kh Z: Cl2 clohidric c vi kalipemanganat. Xc Cc phng trnh phn ng: nh X, Y, Z v vit cc phng trnh Fe + 2HCl FeCl2 + H2 phn ng xy ra.
82

2KMnO4 K2MnO4 + MnO2 + O2

2 2KCl + 3O2 2KClO3

tO

MnO ,t o

2KMnO4 + 16HCl 2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2 + 8H2O

Hot ng 2 Bi tp 2 (12 pht) GV:

Chiu bi tp 2 ln mn hnh, yu cu cc nhm tho lun lm bi tp 2 v ghi li vo v v bng nhm.

Bi tp 2: HS:

Cho s cc phn ng sau: a) KMnO4 A + B + M b) KMnO4 + X D + E + Y + Q c) B + X E + Q + Y

tO t
O

Tho lun nhm lm bi tp 2 Bi tp 2: a) 2KMnO4 K2MnO4 + MnO2 + O2

(A) (X) (D) (Y)
tO
tO

(B)

(M) (E) (Q)

D + M d) KClO3
e) KClO3 + X D + Q + Y g) D + Q T + Y + R h) R + Y X i) Y + T D+Q+F k) X + T D + Q
tO tO

t ,xt

b) 2KMnO4 + 16HCl 2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2 + 8H2O c) MnO2 + 4HCl (B) (X) MnCl2 + 2H2O + Cl2
(E)
t o ,xt

dp,MN

(Q)

(Y)

d) 2KClO3 2KCl + 3O2

(D) (M) hy chn cc cht thch hp vi A, B, C, D ... X, T v vit phng trnh phn e) KClO + 6HCl KCl + 3H O + 3Cl 3 2 2 ng. (D) (Q) (Y)

g) 2KCl + 2H2O 2KOH + Cl2 + H2

(T) (Y) (R)

dp,MN

83

h) H2 + Cl2 2HCl
(R) (Y)
tO

tO

(X)

i) 3Cl2 + 6KOH 5KCl + 3H2O

(Y) (T) (D) (Q)

+ KClO3
(F)

k) HCl + KOH KCl + H2O

(X) (T) (D) (Q)

GV:

Chiu bi lm ca cc nhm ln mn hnh, nhn xt v chm im.

Hot ng 3 Bi tp 3 (13 pht) GV:

Chiu bi tp 3 ln mn hnh, gi HS nu hng gii bi tp (nu cn, GV gi ).

HS: Cho 3,8 gam hn hp P gm Mg, Al, Lm bi tp 3 Zn, Cu tc dng hon ton vi O2 d Phng trnh phn ng: thu c hn hp Q c khi lng 5,24 Cho hn hp tc dng vi O2 gam. Tnh th tch dung dch HCl 2M 2Mg + O2 2MgO 0,5x x (ti thiu) ho tan hon ton hn x Bi tp 3:

(1) (2) (3)

hp Q.

4Al + 3O2 2Al2O3 y 3/4y y/2 2Zn + O2 2ZnO z 0,5z z

(4) 2Cu + O2 2CuO t 0,5t t + Ho tan hon ton hn hp Q bng dung dch HCl c cc phn ng: MgO + 2HCl MgCl2 + H2O x 2x
84

(5)

Al2O3 + 6HCl AlCl3 + 3H2O y/2 3y ZnO + 2HCl ZnCl2 + H2O z 2z

(6) (7)

(8) CuO + 2HCl CuCl2 + H2O t 2t GV: + Gi s mol Mg, Al, Zn, Cu c trong Gi HS lm tng phn, GV chiu ln 3,8 gam hn hp ln lt l x, y, z, t mn hnh. Nhn xt: theo cc phng trnh trn ta thy: nHCl (5, 6, 7, 8)= 4n O2 (1, 2, 3, 4) theo nh lut bo ton khi lng: m O2 (1, 2, 3, 4) = mQ mP = 5,24 3,8 = 1,44 gam n O2 = 1, 44 = 0,045 mol 32

s mol HCl ti thiu cn dng ho tan hn hp Q l:

nHCl (5, 6, 7, 8) = 4 n O2 = 4 0,045 = 0,18 mol Th tch dung dch HCl 2M ti thiu cn dng l: 0,18 Vdd HCl = = 0,09 (lit) 2
Hot ng 4 Bi tp 4 (12 pht) GV:

Chiu bi tp 4 ln mn hnh, yu cu HS lm bi tp vo v.
85

Bi tp 4:

Sau mt thi gian un nng 18,96gam KMnO4, ngi ta thu c 18,32 gam hn hp cht rn A. Thm m gam KClO3 vo hn hp A c hn hp B. Cho B tc dng hon ton vi dung dch HCl c, un nng nh c 12,544 lit kh Cl2 ktc. Tnh m?
GV: HS:

Gi mt HS vit phng trnh phn ng v xc nh thnh phn ca A, B.

nKMnO =
4

18,96 = 0,12 (mol) 158

o

Phng trnh phn ng:

t 2KMnO4 K2MnO4 + MnO2 + O2(1)

0,04

0,02

0,02

0,02

+ Cht rn A gm K2MnO4,MnO2, KMnO4 d. Theo nh lut bo ton khi lng: m O2 = 18,96 18,32 = 0,64 gam

n O2 = nKMnO
nKMnO

0,64 = 0,02 mol 32

4 phn ng

= 0,04 mol

4 d

= 0,12 0,04 = 0,08 mol

+ Cht rn B gm: K2MnO4: 0,02 mol MnO2 : 0,02 mol KMnO4 : 0,08 mol KClO3 : x mol
GV:

Gi v dn dt HS gii bi tp.

Cho B tc dng vi HCl c cc phn ng:

86

K2MnO4 + 8HCl 2KCl + MnCl2 0,02 + 4H2O + 2Cl2 (1) 0,04 MnO2 + 3HCl MnCl2 + 2H2O 0,02 + Cl2 (2) 0,02 2KMnO4 + 16HCl 2KCl + 2MnCl2 0,08 + 5Cl2 + 8H2O (3) 0,2 KClO3 + 6HCl KCl + 3Cl2 + 3H2O (4) x 3x 12,544 = 0,56 mol n Cl2 (2, 3, 4, 5)= 22, 4
tO

0,04 + 0,02 + 0,2 + 3x = 0,56 x = 0,1 mol

m = 0,1 122,5 = 12,25gam
Hot ng 5 (1 pht) GV:

Dn d HS n tp lm bi kim tra.
Phiu hc tp Bi tp 1:

Cho st tc dng vi axit clohidric thu c kh X, nhit phn kalipemanganat thu c kh Y. un kali clorat vi mangan ioxit cng thu c kh Y. Kh Z thu c t phn ng ca axit clohiric c vi kalipemanganat. Xc nh X, Y, Z v vit cc phng trnh phn ng xy ra.
Bi tp 2:

Cho s cc phn ng sau:

A + B + M a) KMnO4
tO

b) KMnO4 + X D + E + Y + Q c) B + X E + Q + Y
87
tO

d) KClO3 D + M e) KClO3 + X D + Q + Y g) D + Q T + Y + R h) R + Y X i) Y + T D+Q+F k) Y + T D + Q Hy chn cc cht thch hp vi A, B, C, D... X, T v vit phng trnh phn ng.
Bi tp 3:
tO

t o ,xt

dp,MN

tO

Cho 3,8 gam hn hp P gm Mg, Al, Zn, Cu, tc dng hon ton vi O2 d thu c hn hp Q c khi lng 5,24 gam. Tnh th tch dung dch HCl 2M (ti thiu) ho tan hon ton hn hp Q.
Bi tp 4:

Sau mt thi gian un nng 18,96gam KMnO4, ngi ta thu c 18,32 gam hn hp cht rn A. Thm m gam KClO3 vo hn hp A c hn hp B. Cho B tc dng hon ton vi dung dch HCl c, un nng nh c 12,544 lit kh Cl2 ktc. Tnh m?

Tit 66

Kim tra 1 tit

Cu 1: Dung dch axit HCl c cc tnh cht ho hc sau:

A. Ch l mt dung dch axit mnh. C. Ch c tnh oxi ho. A. HClO, HClO4, HClO3, HClO2 C. HClO4, HClO3, HClO2, HClO
88

B. Ch c tnh kh D. C th c c A, B, C B. HClO, HClO2, HClO3, HClO4 D. Tt c u sai.

Cu 2: Dy cc cht c sp xp theo th t tnh oxi ho gim dn l:

Cu 3: Nc Gia-ven c to thnh bng cch sau:

A. Cho kh clo vo dung dch NaOH. B. in phn dung dch mui n c mng ngn. C. in phn dung dch NaCl khng c mng ngn. D. C A v C
Cu 4: Cch thu kh clo (trong phng th nghim) l:

A. y nc B. y khng kh t ng bnh thu C. y khng kh (t p bnh thu) D. C A v B

Cu 5: Nh vi git nc Gia-ven vo qu tm. Qu tm s i mu:

A. C. Chuyn ri mt mu A. Dung dch AgNO3 C. Dung dch phenolphtalein A. NaCl, H2O B. KMnO4, KClO3, NaCl v HCl

B. Xanh D. Mu trng. B. Qu tm m D. Khng phn bit c.

Cu 6: C th phn bit 3 bnh kh HCl, Cl2, H2 bng thuc th sau:

Cu 7: Cc ho cht c th dng iu ch clo trong phng th nghim l:

C. K2MnO4, KClO3, MnO2, K2Cr2O7, KMnO4 v HCl D. Tt c cc trng hp trn.

Cu 8: Cho bit cng thc ho hc ca clorua vi?

A. CaCl2 C. CaOCl2

B. Ca(OCl)2 D. Ca(OCl3)2

Cu 9: Cho hn hp A gm clo v oxi tc dng va vi hn hp B c cha 4,8 gam magie v 8,1 gam Al thu c hn hp C c khi lng 37,05gam. Thnh phn phn trm v th tch ca hn hp A l:

A. 55,56% v 44,44% C. 50% v 50%

B. 25% v 75% D. Tt c u sai

89

Cu 10: Tm cu ng trong cc cu sau y:

A. Clo l cht kh khng tan trong nc. B. Clo c s oxi ho 1 trong mi hp cht. C. Clo c tnh oxi ho mnh hn brom v iot. D. Clo tn ti trong t nhin di dng n cht v hp cht. Cu 11: Trong cc dy cht di y, dy no gm cc cht u tc dng c vi dung dch HCl ? A. Fe2O3, KMnO4, Cu; C. CaCO3, H2SO4, Mg(OH)2 B. Fe, CuO, Ba(OH)2 D. AgNO3 (dd), MgCO3, BaSO4

Cu 12: Trong cc dy cht di y, dy no gm ton cc cht c th tc dng vi clo ?

A. Na, H2, N2 C. KOH(dd), H2O, KF(dd)

B. NaOH (dd), NaBr(dd), NaI(dd) D. Fe, K, O2

Cu 13: Dung dch no trong cc dung dch axit sau y khng c cha trong bnh bng thu tinh ?

A. HCl C. HF

B. H2SO4 D. HNO3

Cu 14: Trong cc tnh cht sau, nhng tnh cht no khng phi l chung cho cc Halogen?

A. Nguyn t c kh nng thu thm mt electron. B. To ra vi hiro hp cht c lin kt phn cc C. C s oxi ho 1 trong mi hp cht D. Lp electron ngoi cng ca nguyn t c 7 electron Cu 15: Ch ra iu sai: A. Clo tc dng vi st to ra st III clorua B. Flo y c clo ra khi dung dch NaCl C. Flo c bn knh nguyn t nh nht trong cc halogen D. Flo l nguyn t phi kim mnh nht Cu 16: Cho 1,2 gam mt kim loi R ho tr II tc dng ht vi clo, thu c 4,75 gam mui clorua. R l: A. Zn B. Ca C. Cu
90

D. Mg

Cu 17: S oxi ho ca clo trong clorua vi l:

A. 1 C. 0
Cu 18: Cho s phn ng

B. + 1 D. + 1 v 1 A + B C + CaSO4 C + SiO2 E + H2O

Cng thc ho hc ca A, B, C, D tho mn s trn ln lt l: A. CaCl2, H2 SO4, HCl, H2SiO3 C. NaF, H2SO4, HF, H2SiO3 A. Kh clo C. Dung dch AgNO3
Cu 20: Cho s :

B. NaCl, H2SO4, HCl, H2SiO3 D. CaF2, H2SO4, HF, SiF4 B. H2SO4 c D. Dung dch BaCl2 X

Cu 19. Thuc th phn bit 2 dung dch NaF v NaCl l:

Cl2 Y Cng thc ca X, Y c th l: A. KClO3, HCl C. AgCl, HCl B. MnO2, HCl D. NaCl, HCl

Cu 21: Cho 22 gam hn hp mui ca natri v hai halogen thuc hai chu k k tip nhau trong bng tun hon tc dng va vi 0,3 mol AgNO3 thu c m gam kt ta dung dch thu c khng cn cha mui halogennua. Hai nguyn t halogen ln lt l:

A. F v Cl C. Cl v Br

B. Br v I D. I v At

Cu 22: Cho dung dch c cha 16,15 gam hn hp gm NaCl, NaBr tc dng vi clo (d). Sau phn ng, lm bay hi dung dch thu c, sy kh, thy khi lng mui khan thu c l 11,7gam. Thnh phn phn trm v khi lng ca NaCl c trong hn hp ban u l:

A. 50% C. 63,78%

B. 36,22% D. Tt c u sai
91

Cu 23: Cho s :

Cl2 + KOH A + B + H2O

A + D + H2O Cl2 + KOH

Cng thc ho hc ca A, B, D ln lt l: A. KCl, KClO, KClO4 C. KCl, KClO, KClO3
Cu 24: Khi lng kt ta m cu 22 l:

tO

B. KClO3, KCl, KClO D. KClO3, KClO4, KCl

A. 47,5 B. 22,10 C. 16,575 D. 51,95 Cu 25: Cho phn ng sau: Cl2 + NaOH X + Y + H2O Clo ng vai tr g? A. Ch l cht kh B. Ch l cht oxi ho C. Khng phi l cht oxi ho, khng phi l cht kh. D. Va l cht oxi ho, va l cht kh. Cu 26: Trong nc bin c mt lng nh NaBr. Lm bay hi nc bin, loi b NaCl kt tinh thu c dung dch A c hm lng NaBr l 40gam/lt. Tnh th tch dung dch A thu c 3 lit Br2 lng (d=3,12 g/ml) A. 288 lit B. 290 lit C. 308 lit D. 301,3 lit Cu 27: Nguyn t nguyn t M c 2 electron lp ngoi cng.

Nguyn t nguyn t X c 5 electron lp ngoi cng. Nguyn t nguyn t Y c 6 electron lp ngoi cng.
Chng u thuc nhm A ca bng tun hon. Hp cht to ra gia M, X, Y ln lt l: B. M2X3; MY A. M3X2, M3Y C. M3X2; MY D. M5X2; MY2
Cu 28: C cc nguyn liu: CaO, KMnO4, H2O, dung dch HCl. Ngi ta dng cc nguyn liu trn iu ch 800gam dung dch clorua vi 5,08%. Khi lng CaO v H2O phn ng l:

A. 1,68gam; 783,2gam C. 17,92 gam; 759,36gam

92

B. 20 gam; 750gam D. 18,14gam; 743,22gam

Cu 29: Hn hp A gm Mg, Al, Fe, Zn. C 2 gam A tc dng vi HCl d to ra 1,0 gam kh. Nu chp 2gam A tc dng vi Cl2 d thu c 5,763gam hn hp mui. %Fe trong A l:

A. 14% C. 19,2%

B. 16,8% D. 22,4%

Cu 30: M l mui ca mt axit c oxi ca clo. Nhit phn M c cht rn X v kh Y. in phn nng chy X c cht rn P v kh Q. P tc dng c vi Y to ra F. Cho F vo nc, c dung dch K, cho Q tc dng vi dung dch K un nng c M, X v nc. Cng thc ca M, X, Q, F l:

M A. KCl B. KClO3 C. KClO3 D. KClO4

X KClO2 KCl KClO KCl

Q Cl2 Cl2 Cl2 Cl2

F K2O K2O Cl2O K2O

Tit 67
A - Mc tiu 1. HS bit c:

Lu hunh

Hai dng th hnh ph bin ca lu hunh l t phng v n t. nh hng ca nhit vi cu to v tnh cht vt l ca lu hunh. ng dng v sn xut lu hunh.
2. HS hiu c:

V tr, cu hnh electron lp electron ngoi cng dng lng t (obitan) ca nguyn t lu hunh trng thi c bn v trng thi kch thch. Cc s oxi ho ca lu hunh: 2, 0, + 4, + 6. Tnh cht ho hc: lu hunh va c tnh oxi ho va c tnh kh.
93

3. HS vn dng:

D on tnh cht, kim tra, kt lun c v tnh cht ho hc ca lu hunh. Vit phng trnh ho hc chng minh tnh oxi ho v tnh kh ca lu hunh. Tin hnh th nghim hoc quan st th nghim, hnh nh, phn mm m phng th nghim,... rt ra nhn xt v tnh cht ho hc ca lu hunh. Gii c mt s bi tp c ni dung lin quan.
B - Chun b ca GV v HS GV:

My tnh, my chiu, hnh v tinh th lu hunh, phn mm th nghim. Ho cht: S, Al, kh O2, kh H2. Dng c: ng nghim, bnh cha kh, n cn, thit b t S v H2. HS:
Chun b theo SGK v c thm bi khai thc lu hunh trong lng t.
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

I. tnh cht vt l ca lu hunh. Hot ng 1 (5 pht) 1) Hai dng th hnh ca lu hunh HS: GV: Chiu ln mn hnh bng tnh cht vt Nhn xt: l v cu to ca tinh th hai dng th Hai dng th hnh ca lu hunh: hnh ca lu hunh S, S (SGK). Lu hunh t phng S Yu cu HS nhn xt: Lu hunh n t S Khi lng ring. u c cu to t cc vng S8 Nhit nng chy. S bn hn S Tnh bn. Khi lng ring: S < S

Nhit nng chy S > S

94

Hot ng 2 (5 pht) 2) nh hng ca nhit i vi cu to phn t v tnh cht vt l ca lu hunh GV: HS:

Cho HS quan st th nghim un ng Da vo SGK v nhn xt theo bng sau: nghim ng lu hunh trn ngn la Nhit Trng Mu Cu to phn t thi sc n cn. Nhn xt:

S bin i trng thi theo S bin i mu sc nhit

GV thng bo: n gin, ta dng k hiu S m khng dng S8 trong cc phn ng ho hc.

<113oC 119 oC >187oC >445 C 1400oC 1700 C

o o

Rn Lng Qunh, nht Hi Hi Hi

Vng Vng Nu Da cam

S8, mch vng tinh th S hoc S S8 mch vng, linh ng Vng S8 chui S8 Sn S6; S4 S2 S

Hot ng 3 (10 pht) II. tnh cht ho hc ca lu hunh GV: HS:

Hng dn HS:

Tho lun:

Vit cu hnh electron ca nguyn t Nguyn t lu hunh c 6 electron lu hunh v biu din dng obitan. lp ngoi cng, trong c 2 electron Xc nh s electron c thn trng c thn trng thi c bn.
thi c bn v trng thi kch thch.

Xc nh s oxi ho ca lu hunh trong hp cht.

2 3p4 3d0 D on tnh cht ho hc ca lu 3s khi phn ng vi kim loi v hiro hunh. (c m in nh hn) th S c s oxi ho m (2).

Nguyn t S c phn lp 3d cn trng nn khi c kch thch th cc electron 3p v 3s c th nhy ln lp 3d t

95

s electron c thn nhiu hn c hai trng thi kch thch: S* :

3s2
S**

3p3

3d1

3s

3p3

3d2

Khi phn ng vi cc phi kim mnh hn nh O2, Cl2, F2... (c m in ln hn) th S s c s oxi ho dng (+ 4, + 6)
Hot ng 4 (10 pht) 1) Lu hunh tc dng vi kim loi v hiro GV: HS:

Hng dn HS thc hin cc th Nhn xt: Phng trnh ho hc: nghim:

Al tc dng vi S. H2 tc dng vi S.
GV:

2 Al + 3 S Al2 S 3
H 2 + S H2 S
0 0

to

+3

to

+1 2

HS:

GV thng bo: S tc dng vi Hg Vi Hg, phn ng xy ra nhit nhit thng to mui thu ngn (II) thng: 0 +2 2 sunfua. Yu cu HS vit phng trnh 0 Hg S Hg S + ho hc. s dng phn ng ny thu hi thu ngn b ri vi trong phng th nghim.
96

GV gi HS rt ra nhn xt.

Nhn xt: Trong cc phn ng vi kim loi v hiro, lu hunh th hin tnh oxi ho: S + 2e S
Hot ng 5 (5 pht)
0
2

GV:

2) Lu hunh tc dng vi phi kim

S + O2 S O 2 S + 3 F 2 S F6
0 0 +6 1 0

Hng dn HS vit phng trnh phn ng ca S vi oxi v flo. GV gi HS rt ra nhn xt.

+4 2

Nhn xt: Khi phn ng vi phi kim mnh (O2, F2), lu hunh th hin tnh kh: S S + 4e S S + 6e Kt lun:
S va th hin tnh oxi ho, va th hin tnh kh:
+6 +4

S+4
2

S S

S+6
Hot ng 6 (3 pht) III. ng dng ca lu hunh GV: HS:

Hng dn HS tm hiu SGK v kt - Sn xut axit H2SO4. hp vi kin thc thc tin, rt ra cc - Lu ho cao su. ng dng ca lu hunh. - Ch to dim. - Sn xut cht ty trng bt giy. - Sn xut dc phm, phm nhum,
97

cht tr su, cht dit nm trong cng nghip...

Hot ng 7 (2 pht) IV. sn xut lu hunh 1) Khai thc lu hunh GV: HS:

S dng s khai thc lu hunh - Khai thc S t do trong lng t. trong t nhin. - Dng h thng thit b nn nc siu nng (170oC) vo m lu hunh y lu hunh nng chy ln mt t (phng php Frasch).
2) Sn xut lu hunh t hp cht (3 pht) GV: HS:

Gi : t nhng hp cht cha lu - t H2S trong iu kin thiu khng hunh nh SO2 v H2S hy nu nguyn kh. 2H2S + O2 2S + 2H2O tc iu ch lu hunh? - Dng H2S kh SO2: 2H2S + SO2 3S + 2H2O

Thu hi 90% lng lu hunh trong cc kh thi c hi SO2, H2S bo v mi trng, chng nhim khng kh.
Hot ng 8 (2 pht) Cng c bi GV:

Hng dn HS lm cc bi tp 1, 2, 3, 4 (SGK).

98

Tit 68

Bi thc hnh s 5 Tnh cht ca oxi lu hunh

A - Mc tiu

Tip tc luyn tp cc thao tc th nghim; k nng quan st, nhn xt cc hin tng xy ra v vit phng trnh ho hc. Khc su kin thc: oxi v lu hunh l nhng n cht phi kim c tnh oxi ho mnh. Nguyn t oxi c tnh oxi ho mnh hn lu hunh. Lu hunh c c tnh oxi ho v tnh kh. Lu hunh c th bin i trng thi theo nhit .
B - Chun b ca GV v HS GV: 1. Dng c th nghim:

Kp t ho cht: 1 ng nghim: 2 Mung t ho cht: 1 L thu tinh ming rng 100ml cha kh O2: 2 2. Ho cht: Dy thp (dy phanh xe p) Bt S. Bt Fe cn mi, cha b oxi ho
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV

n cn: 1 Kp ng nghim: 1 Gi ng nghim: 1

KMnO4 Than g.

Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. n nh t chc (8 pht) GV: HS: Hng dn HS kim tra cc dng, Kim tra cc dng, dng c. ho cht cn thit.
99

GV:

HS:

Nu mc tiu ca bui thc hnh.

Nghe GV hng dn hiu c mc tiu ca tit thc hnh.

Hot ng 2 II. ni dung cc th nghim v tin hnh thc hnh (25 pht) GV: HS:

Hng dn cch lm tng th nghim - Tin hnh lm cc th nghim theo s v hng dn HS ghi li ni dung cn hng dn ca GV. thit vo mu tng trnh sau: - Ghi li nhn xt hin tng th nghim, gii thch v vit phng trnh vo tng trnh.
Gii thch + Phng trnh phn ng (ghi r vai tr ca cc cht tham gia phn ng)

Stt 1

Tn th nghim Tnh oxi ho ca n cht oxi v lu hunh a) Tnh oxi ho ca oxi. b) Tnh oxi ho ca lu hunh.

Cch tin hnh

Hin tng

2 3

Tnh kh ca lu hunh. S bin i trng thi ca lu hunh theo nhit .

Hot ng 3 III. Lm tng trnh v dn, ra dng c (12 pht) GV: HS:

Yu cu HS hon thnh tng trnh Lm tng trnh. theo mu. Ra dng c, thu hi ho cht. Ra dng c, thu hi ho cht v v sinh ni th nghim.
100

GV: Nhn xt tit thc hnh:

+ Chun b. + thc t chc k lut ca HS. + K nng lm cc th nghim thc hnh.

Tit 69
A - Mc tiu 1. HS bit c:

Hiro sunfua

Tnh cht vt l, trng thi t nhin v iu ch hiro sunfua. Tnh axt yu ca axt sunfuhiric. Tnh cht cc mui sunfua. 2. HS hiu c: Cu to phn t H2S. Tnh kh mnh ca hiro sunfua. 3. HS vn dng: D on, kim tra, kt lun c v tnh cht ho hc ca H2S. Vit phng trnh ho hc minh ho tnh cht ca H2S. Phn bit kh H2S vi cc kh bit nh O2, H2, Cl2... Gii c mt s bi tp tng hp c ni dung lin quan.
B - Chun b ca GV v HS GV:

My tnh, my chiu, bng tnh tan, cc phiu hc tp. Ho cht: dung dch HCl, KMnO4, NaOH, Na2SO3. Dng c: ng nghim c nhnh, ng dn cao su, phu nh git, bnh cu, cc thu tinh.
101

HS:

Chun b bi theo SGK.

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 kim tra bi c (7 pht) GV: HS:

Chiu ni dung phiu hc tp s 1 ln mn hnh v yu cu HS tr li: - Vit cu hnh electron ca S v phn b cc electron lp ngoi cng vo obitan nguyn t? - Cho bit cc s oxi ho c th c ca S? - Nu tnh cht ho hc ca S? vit cc phng trnh phn ng minh ho?
GV:

Tho lun.

B xung, nhn xt v t vn vo bi mi.

Hot ng 2 I. cu to phn t (5 pht) GV: HS:

Hng dn HS c SGK v nhn xt v Nhn xt: cu to phn t hiro sunfua: - Cng thc phn t: H2S. - Cng thc phn t. - Cng thc cu to: - Cng thc cu to. - S oxi ho ca lu hunh. H - S c s oxi ho 2.
102

S H

Hot ng 3 II. tnh cht vt l (5 pht) GV: Hng dn HS tm hiu SGK rt ra mt s tnh cht vt l ca hiro sunfua: - Trng thi. - Mu sc. - Mi v. - T khi hi so vi khng kh. - Nhit ho lng v ho rn. - Kh nng tan trong nc. GV: Lu HS tnh c ca hiro sunfua. HS: Tho lun: - Hiro sunfua l cht kh, khng mu, mi trng thi, nng hn khng kh: 34 1,17 > 1 d H2S = 29 KK

- Ho lng 600C, ho rn 860C. - Kh H2S tan trong nc: S = 0,38 g/100 g H2O - Kh H2S rt c.

Hot ng 4 (17 pht) III. tnh cht ho hc 1) Tnh axt yu (7 pht) GV:
H2S + NaOH NaHS + H2O H2S + 2NaOH Na2S + H2O n T = NaOH n H2S

Gii thiu: H2S tan trong nc to dung dch axt yu gi l axt sunfuhiric, H2S (yu hn c axt cacbonic). GV yu cu HS vit phng trnh phn ng ca H2S vi dung dch NaOH? C kh nng to nhng loi mui no? hng dn HS bin lun sn phm da vo t l: n T = NaOH n H2S

T<1 NaHS v H2S d. T = 1 NaHS. 1<T<2 NaHS v Na2S. T = 2 Na2S T > 2 Na2S v NaOH d.

Hot ng 5 2) Tnh kh mnh (10 pht) GV: HS: Gi HS da vo s oxi ho ca S Nhn xt: trong H2S hy d on tnh cht oxi H2S c s oxi ho ca S l 2 thp nht ho kh ca n? nn ch th hin tnh kh, khi tham gia
103

GV:

phn ng c th a s oxi ho ca S ln cc s oxi ho: 0, + 4, + 6. HS:

Biu din th nghim iu ch v t Quan st v rt ra nhn xt. chy hiro sunfua trong hai trng hp - H2S chy trong khng kh vi ngn d O2 v thiu O2. la mu xanh nht. - Nu thiu khng kh, to ra bt mu vng bm trn tm knh hay y hnh cu ng nc.
GV: HS:

Yu cu HS gii thch bng phng trnh ho hc.

Cc phng trnh ho hc: 2 H2 S +3 O2 2 H2 O + 2 S O2

(d)
2

to

+4 2

2 H2 S + O2 2H2 O + 2 S
(thiu)

to

GV:

HS:

Hng dn HS vit phng trnh ho hc ca H2S vi nc clo.

Clo oxi ho H2S thnh H2SO4:

H2 S + 4 Cl 2 + 4H2O H2 S O4 + 8HCl
1
2

+6

Hot ng 6 IV. trng thi t nhin iu ch (5 pht) GV: HS:

Gi HS tm hiu SGK v da vo th - Trong t nhin, hiro sunfua c trong nghim iu ch H2S trong phng th mt s nc sui (nng), trong kh ni nghim rt ra nhn xt: - Trng thi t nhin ca hiro sunfua. - Nguyn tc iu ch hiro sunfua. la, kh thot ra t cht protein b thi ra... - iu ch trong phng th nghim: FeS + 2HCl FeCl2 + H2S
104

Hot ng 7 V. tnh cht ca mui sunfua (5 pht) GV: HS:

Hng dn HS c SGK rt ra kh - Mui sunfua ca kim loi nhm IA nng tan trong nc v trong dung dch v IIA (tr Be): tan trong nc v phn ng vi dung dch axt mnh to ra kh axt mnh ca mui sunfua (S2 ). H2S. - Mui sunfua ca mt s kim loi nng: khng tan trong nc, khng tc dng vi axt. - Mui sunfua khc: khng tan trong nc, phn ng vi dung dch axt to ra kh H2S. HS:

GV:

Thng bo mu c trng ca mt s CdS mu vng, CuS, FeS, Ag2S c mu mui sunfua. en.
Hot ng 8 (1 pht) Cng c bi GV:

Hng dn HS gii cc bi tp: 1, 2, 3, 4, 5 (SGK)

Tit 70
A - Mc tiu 1. HS bit:

Hp cht c oxi ca lu hunh

Cng thc cu to, tnh cht vt l ca SO2, SO3 v H2SO4. ng dng v iu ch SO2, SO3 v H2SO4. Cc giai on sn xut axit H2SO4 trong cng nghip. Tnh cht ca mui sunfat, nhn bit mui sunfat.
105

2. HS hiu c:

Cu to phn t, tnh cht ho hc ca SO2: va c tnh oxi ho, va c tnh kh. H2SO4 c tnh axit mnh: tc dng vi kim loi, baz, oxit baz v mui ca axit yu,... H2SO4 c nng c tnh oxi ho mnh: oxi ho hu ht kim loi, nhiu phi kim v hp cht c tnh kh. 3. HS vn dng: Quan st th nghim rt ra nhn xt v tnh cht, phng php iu ch SO2, H2SO4. Vit phng trnh ho hc minh ho. Phn bit mui sunfat, axit sunuric vi cc axit v mui khc. Gii c mt s bi tp tng hp c ni dung lin quan.
B - Chun b ca GV v HS GV:

My tnh, my chiu, tranh v s sn xut H2SO4. Ho cht: Na2SO3, FeS, H2SO4 c, Cu, dung dch H2SO4, KMnO4, Br2, qu tm, ng knh trng. Dng c: ng nghim, n cn, gi th nghim. HS:
Chun b bi theo SGK.
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

I. lu hunh ioxit Hot ng 1(5 pht) 1) Cu to phn t GV: HS:

Yu cu HS biu din cu hnh ca S trng thi kch thch th nht (to 4

106

HS tho lun:

electron c thn) v cu hnh electron O: ca oxi. Biu din chng theo obtain? V s to lin kt khi hnh thnh 2P4 phn t SO2? Vit cng thc cu to ca 2 2s SO2? nhn xt v s oxi ho ca S trong SO2 S*:

2s O:
2

3p
3

3d1

2p4

2s Cng thc cu to: .. .S hoc O O O

.. S O

Nhn xt: Trong hp cht SO2, nguyn t lu hunh c s oxi ho + 4.

Hot ng 2 (5 pht) 2) Tnh cht vt l GV: HS:

GV hng dn HS tm hiu SGK rt - Kh khng mu. ra nhn xt v tnh cht vt l: - Mi hc. - Trng thi. 64 - Nng hn khng kh (d= = 2,2) 29 - Mu sc. - Ho lng 10oC. - T khi. - tan. - Nhit ho lng. - Tnh c.
107

- Tan nhiu trong nc. - Kh c.

Hot ng 3 (20 pht) 3) Tnh cht ho hc a) Lu hunh ioxit l oxit axit GV: HS:

Hng dn HS vit phng trnh ho - SO2 tan trong nc to thnh dung dch axit sunfur (H2SO3). hc: SO2 + H2O R H2SO3 - SO2 phn ng vi nc. - SO2 phn ng vi dung dch NaOH - SO2 tc dng vi NaOH: SO2 + NaOH NaHSO3 SO2 + 2NaOH Na2SO3 + H2O
b) Lu hunh ioxit l cht kh v l cht oxi ha GV: HS:

Gi HS nhn xt s oxi ho ca lu S oxi ho ca S trong SO2 l + 4 (s hunh trong phn t SO2 tnh cht oxi ho trung gian ca lu hunh) SO2 va c tnh oxi ho va c tnh kh. ho hc ca SO2?
GV: HS:

Hng dn HS vit phng trnh phn ng: - SO2 + dung dch Br2. - SO2 + dung dch KMnO4. - SO2 + H2S. - SO2 + Mg

Cc phng trnh ho hc:

+4 2

S O2 + Br2 + 2H2O2HBr

1
+6

+ H2 S O4 5SO2 + 2KMnO4 + 2H2O K2SO4 + 2MnSO4 + 2H2SO4

SO2 l cht kh khi tc dng vi cht GV lm th nghim chng minh: iu oxi ho mnh (dung dch Br2, dung dch ch SO2 t Na2SO3, cho kh thu c KMnO4...). 0 qua dung dch nc Br2, dung dch +4 2 2 S O + 2H 3 S + 2H2O 2 S 2 KMnO4,...
Yu cu HS nhn xt.
+4 2

Rt ra nhn xt.

S O2 + 2 Mg S + 2 Mg O

+2

SO2 l cht oxi ho khi tc dng vi cht kh mnh hn nh H2S, Mg.

108

Hot ng 4 (5 pht) 4) Lu hunh ioxitcht gy nhim GV: HS:

Hng dn HS tm hiu SGK bit Tho lun: cc ngun sinh ra SO2 v tc hi gy - Cc ngun sinh ra SO2: nhim mi trng ca SO2. + t than, du, kh t. + t qung st, luyn gang. + Cng nghip sn xut ho cht. - Tc hi: + Gy ma axit ph hoi ma mng v cng trnh vn ho. + nh hng sc kho con ngi. + nh hng n t ai trng trt. + nh hng ti s pht trin ca ng, thc vt. ...
Hot ng 5 (10 pht) 5. ng dng v iu ch lu hunh ioxit a) ng dng GV: HS:

Hng dn HS tm hiu SGK rt ra Sn xut axit sunfuric. cc ng dng ca SO2. Ty trng giy, bt giy.

Chng nm mc cho lng thc, thc phm.

...
GV: HS:

Chiu bi tp ln mn hnh: T cc b) iu ch: cht Na2SO3, FeS2, S, O2 v dung dch to Na2SO3 + H2SO4 Na2SO4 + SO2 H2SO4 hy vit cc phng trnh iu + H2O (1) ch SO2? Cho bit phng php no
109

to c iu ch trong phng th nghim S + O (2) SO2 2 v trong cng nghip? Ti sao? o t 2Fe2O3 + 8SO2 4FeS2 + 11O2

(3) Nhn xt: (1) trong phng th nghim. (2), (3) trong cng nghip.

Tit 71

Hp cht c oxi ca lu hunh (tip)

II. lu hunh trioxit Hot ng 1 (25 pht) 1) Cu to phn t

GV:

HS:

Yu cu HS vit cu hnh electron ca Tho lun: nguyn t S trng thi kch thch bc S** 2 (to 6 electron c thn) v biu din chng theo obitan. T suy ra cng thc cu to SO3.

3d2

3s2

3p3

Cng thc cu to ca SO3: O O

S O O S

hoc

110

Hot ng 2 (25 pht) 2) Tnh cht, ng dng v iu ch a) Tnh cht vt l: GV: HS:

Gi HS tm hiu SGK rt ra tnh - SO3 l cht lng khng mu. cht vt l ca SO3. - Nng chy 170C, si 450C. Tan v hn trong nc v trong axit sunfuric.
GV: b) Tnh cht ho hc:

SO3 l oxit axit, tc dng mnh vi SO3 + H2O H2SO4 nc to thnh H2SO4 v to nhiu SO3 l oxit axit. nhit. Vit phng trnh ho hc? SO3 + Na2O Na2SO4 GV: SO3 cn c th phn ng vi SO3 + NaOH NaHSO4 nhng cht no? Vit phng trnh ho SO3 + 2NaOH Na2SO4 + H2O. hc?
GV: c) ng dng v iu ch:
xt t o Gi HS vit phng trnh ho hc 2SO3 2SO2 + O2 iu ch SO3 t SO2 v O2. Ch iu Xt: V2O5 kin ph. tO: 450 5000C.

111

Tit 72 73

Hp cht c oxi ca lu hunh (tip)

III. axit sunfuric

Hot ng ca GV

Hot ng ca HS

Hot ng 1 (5 pht) GV: 1) Cu to phn t HS:

Yu cu HS:

- Da vo cu hnh electron ca S Tho lun: trng thi kch thch hy vit cng thc - Cng thc cu to: cu to ca H2SO4 . O H O H - Nhn xt s oxi ho ca S trong phn S t H2SO4. hay H O H O

O S O

- Nguyn t S c s oxi ho cc i l + 6.
Hot ng 2 (5 pht) GV: Cho HS quan st l ng axit H2SO4 c v lm th nghim ho tan H2SO4 vo nc. Yu cu HS nhn xt: - Tnh cht vt l ca H2SO4. - Nguyn tc ho tan H2SO4 c. 2) Tnh cht vt l HS: Quan st v rt ra nhn xt: - Axit H2SO4 l cht lng, snh nh du, khng mu, khng bay hi, d ht m, tan trong nc to nhit mnh. - Nguyn tc pha long axit H2SO4 c: Rt t t axit vo nc v khuy u, tuyt i khng lm ngc li.

Hot ng 3 (8 pht) 3) Tnh cht ho hc a) Tnh cht ca dung dch axit sunfuric Yu cu HS nhc li cc tnh cht ca long axit v vit phng trnh phn ng cho HS: cc tnh cht ca H2SO4. Tho lun:
112

GV:

- Lm qu tm. - Tc dng vi kim loi hot ng Fe + H2SO4 FeSO4 + H2 - Tc dng vi oxit baz v baz: CuO + H2SO4 CuSO4 + H2O 2NaOH + H2SO4 Na2SO4 + 2H2O NaOH + H2SO4 NaHSO4 + H2O - Tc dng vi mui ca axit yu: Na2CO3 + H2SO4 Na2SO4 + CO2 + H2O
Hot ng 4 (15 pht) b) Tnh cht ca axit sunfuric c HS: GV: Biu din cho HS quan st cc th Vit cc phng trnh phn ng: 0 +6 +3 nghim: Fe + 6H S O Fe 2 2 4 2 (SO4)3 - Fe + H2SO4 c/ to (c, nng) +4 - Cu + H2SO4 c / to + 3 S O2 + 6H2O 0 +6 +2 +4 - S + H2SO4 c/to Cu + H2 S O4 Cu SO4 + S O2 Yu cu HS nhn xt v vit phng (c, nng) + 2H2O trnh ho hc. 0 +6 +4 GV gi HS vit phn ng. S + 2H2 S O4 3 S O2 + 2H2O
(c)

2HI

+ H2 S O4 I + S O2 + 2H2O
(c)

+6

+4

GV:

Axit H2SO4 c v nng c tnh oxi ho rt mnh, oxi ho c hu ht cc kim loi (tr Au, Pt), nhiu phi kim (C, S, P) v nhiu hp cht c tnh kh. HS:

H2SO4 c B xung: axit H2SO4 c ngui lm mt CuSO .5H O CuSO4 4 2 s kim loi nh Fe, Al, Cr b th ng + 5H2O ho.

113

H2SO4 c GV cho HS quan st th nghim H2SO4 C (H O) nc + mH2O n 2 m c tc dng vi CuSO4.5H2O v vi (C + 2H SO CO + 2SO + 2H O) 2 4 2 2 2 ng knh. Rt ra nhn xt, vit (c) phng trnh phn ng? Axit H2SO4 c c th ly H2O trong mui ngm nc hoc trong gluxit,...

Hot ng 5 (3 pht) 4. ng dng GV: HS:

Chiu s ng dng ca H2SO4 trong Tho lun cc ng dng v rt ra nhn i sng v sn xut (SGK) ln mn xt: H2SO4 l ho cht hng u trong hnh HS tho lun. nhiu ngnh sn xut.
Hot ng 6 (5 pht) GV: 5) Sn xut axit sunfuric HS: a) Sn xut SO2:

Yu cu HS tm hiu SGK nu cc cng on sn xut H2SO4 trong cng nghip, vit phng trnh phn ng. GV chiu s sn xut axit H2SO4 ln mn hnh rt ra cc bin php k thut c p dng.

Nng qung pirit st (FeS2):

4FeS2 + 11O2 2Fe2O3 + 8SO2
to

t chy lu hunh:
S + O2 SO2
b) sn xut SO3:
to

2SO2 + O2 2SO3
c) Sn xut H2SO4:

xt, t o

H2SO4 + nSO3 H2SO4.nSO3 H2SO4.nSO3 + nH2O (n + 1) H2SO4

Hot ng 7 (3 pht) 6. Mui sunfat v nhn bit ion sunfat Hng dn HS cho bit mt s th d HS: v mui sunfat trung ho v mui a) Mui sunfat: sunfat axit. Trung ha: Na SO MgSO ... GV:
2 4 4

114

 Axit: NaHSO4, Mg(HSO4)2

GV:
b) Nhn bit cc ion sunfat ( SO2 4 )

Hng dn HS lm th nghim: Nh t H SO + BaCl BaSO + 2HCl 2 4 2 4 t dung dch BaCl2 vo cc ng nghim ng H2SO4 long v dung dch Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl Na2SO4. Quan st hin tng? vit (mu trng) phng trnh ho hc? nhn xt. Nhn xt: thuc th ca ion SO2 4 l dung dch mui Ba2 + hoc Ba(OH)2
Hot ng 8 (1 pht) Cng c bi GV:

Hng dn HS lm cc bi tp: 1, 2, 3, 4, 5 (SGK) Bi tp v nh: 6, 7, 8, 9, 10 (SGK)

Tit 74
A - Mc tiu 1. Cng c kin thc

Luyn tp chng 6

Tnh cht ho hc (c bit l tnh oxi ho) ca cc n cht: O2, O3, S. Tnh cht ho hc ca mt s hp cht: H2O2, H2S, SO2, SO3, H2SO4.
2. Rn k nng

So snh tnh cht ho hc gia O2 v S da vo cu to nguyn t, m in ca chng. Dng s oxi ho gii thch tnh oxi ho ca oxi, tnh oxi ho, tnh kh ca lu hunh v hp cht ca lu hunh. Vit cc phng trnh ho hc chng minh tnh cht ca n cht v hp cht ca oxi, lu hunh.
115

B - Chun b ca GV v HS GV:

Bng tm tt tnh cht cc hp cht ca lu hunh (trong SGK)

HS:

n tp kin thc trong chng.

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 A. kin thc cn nm vng I. Tnh cht ca oxi v lu hunh (10 pht) 1) Cu hnh electron nguyn t (10 pht) HS:

GV:

Yu cu HS vit cu hnh e nguyn t Vit cu hnh e ca O, S v rt ra nhn O, S trng thi c bn v trng thi xt: kch thch + trng thi c bn: Cu hnh e lp ngoi cng ca O, S ging nhau (u c So snh cu hnh e ca O, S trng thi c bn, trng thi kch thch v rt ra 2 e c thn). nhn xt. + trng thi kch thch: do S c phn lp d nn c th c 4 hoc 6 e c thn.
Hot ng 2 GV: 2) Tnh cht ho hc (10 pht) HS:

T chc cho cc nhm tho lun cc ni dung sau: - Tnh cht ho hc ca nguyn t oxi v lu hunh ging v khc nhau nh th no? - Vit cc phng trnh phn ng minh ho.

Tho lun nhm. + Tnh cht ha hc ging nhau: - Oxi v lu hunh c m in tng i ln: chng l nhng nguyn t phi kim c tnh oxi ho mnh. - Tnh oxi ho ca nguyn t oxi mnh

116

hn lu hunh. + Tnh cht khc nhau: - Nguyn t oxi oxi ho hu ht cc kim loi, nhiu phi kim v nhiu hp cht. Trong cc phn ng ny, s oxi ho ca oxi gim t 0 xung 2. Phng trnh: 3Fe + 2O2 Fe3O4 C + O2 CO2
t C2H6O + 3O2 2CO2 + 3H2O - Nguyn t lu hunh tc dng vi nhiu kim loi, mt s phi kim. Trong nhng phn ng ny, s oxi ho ca nguyn t lu hunh c th thay i nh sau:
O

tO

tO

- Khi lu hunh tc dng vi cht kh mnh: S oxi ho ca S gim t 0 xung 2 (lu hunh th hin tnh oxi ho). Fe + S FeS H2 + S H2S - Khi lu hunh tc dng vi cht oxi ha mnh: S oxi ho ca lu hunh tng t 0 n + 4 hoc + 6 (lu hunh th hin tnh kh).
t S + O2 SO2 S + 6HNO3 6NO2 + H2SO4
O

tO

tO

GV:

Gi cc nhm trnh by, GV nhn xt v kt lun.

117

Hot ng 3 (10 pht) III. tnh cht cc hp cht ca oxi, lu hunh GV: Gi mt HS nhn xt s oxi ho ca oxi trong hp cht hiro peoxit gii thch v tnh cht ho hc? Yu cu HS vit phng trnh phn ng minh ho cho tnh cht ho hc ca hiro peoxit 1) Hp cht ca oxi, hiro peoxit (H2O2) HS: Nhn xt: Trong hp cht H2SO4: s oxi ho ca nguyn t oxi l 1 (s oxi ho trung gian gia 0 v 2). V vy H2O2 th hin tnh kh khi n tc dng vi cht oxi ho, th hin tnh oxi ho khi tc dng vi cht kh. Phng trnh: H2O2 th hin tnh kh:
1
+7 +4 2

5H2 O2 + 2K Mn O4 + 3H2SO4

K2SO4 + 2 Mn SO4 + 8H2 O + 5 O2

Phng trnh: H2O2 th hin tnh oxi ho: H2 O2 + 2K I I 2 + 2K O H
Hot ng 4 (20 pht) 2) Hp cht ca lu hunh: H2S, SO2, SO3,H2SO4 GV: HS:
1 1

Yu cu HS tho lun nhm hon Tho lun nhm v hon thnh ni thnh ni dung ca bng sau: dung ca bng tng trnh.
Cng thc cu to, trng thi oxi ho Phng trnh minh ho

Cng thc phn t H2S SO2 SO3 H2SO4

Tnh cht ho hc

118

GV:

Treo ni dung bng ca cc nhm hon thnh v nhn xt.

GV tng kt li cc ni dung l thuyt n tp trong gi.

Tit 75
A - Mc tiu 1. Cng c kin thc

Luyn tp chng 6 (tip)

Tnh cht ho hc (c bit l tnh oxi ho) ca cc n cht: O2, O3, S. Tnh cht ho hc ca mt s hp cht: H2O2, H2S, SO2, SO3, H2SO4.
2. Rn k nng:

So snh tnh cht ho hc gia O2 v S da vo cu to nguyn t, m

in ca chng.
Dng s oxi ho gii thch tnh oxi ho ca oxi, tnh oxi ho, tnh kh ca lu hunh v hp cht ca lu hunh. Vit cc phng trnh ho hc chng minh tnh cht ca n cht v hp cht ca oxi, lu hunh.
B - Chun b ca GV v HS GV:

Bng tm tt tnh cht cc hp cht ca lu hunh (trong SGK)

HS:

n tp kin thc trong chng.

119

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 (14 pht) GV: 1) Bi tp 3 (SGK tr. 190)

T chc cho HS tho lun nhm lm HS: bi tp 3 (SGK tr. 190) (vit vo bng Tho lun nhm, lm bi tp 3: nhm hoc vo v). +) H2 S O4 + 8H I 4 I 2 + H2 S + 4H2O 4 2 I I 2 + 2e 1
+6 1 0 2 +6 1 0 2

S + 8e S

H2SO4: cht oxi ho. HI: cht kh. +) H2 S O4 + 2H Br Br2 + S O2 + 2H2O 1 1

+6
+6 1

+4

S + 2e S
1

+4

2 Br Br2 + 2e

H2SO4: cht oxi ho HBr: cht kh +) 6 H2 S O4 + 2 Fe Fe2 ( S O4)3

+4 +6 0

+3

+6

+ 3 S O2 + 6H2O 2 3
Fe Fe + 3e
+6 0 +3 +4

S + 2e S

H2SO4: cht oxi ho, mi trng

120

Fe: cht kh +) 2 H2 S O4 + Zn Zn S O4 + 2H2O

+4 +6 0 +2 +6

+ S O2 1 1
Zn Zn + 2e
+6 0 +2 +4

S + 2e S

H2SO4: cht oxi ho v l mi trng. Zn: cht kh +) 4H2 S O4 + 3 Zn 3 Zn S O4 + S + 4H2O 3 1

Zn Zn + 2e
+6
0 +2 +6 0 +2 +6 0

S + 6e S

H2SO4: cht oxi ho v l mi trng Zn: cht kh. +) 5 H2 S O4 + 4 Zn 4 Zn S O4 + H2 S

0 +2 +6 0 +2 +6 2

+ 4H2O 4 1
Zn Zn + 2e
+6 2

S + 8e S

H2SO4: cht oxi ho v l mi trng Zn: cht kh

GV:

Treo bng ca cc nhm v t chc nhn xt, chm im.

121

Hot ng 2 (10 pht) 2) Bi tp 5 (SGK tr. 191) GV: HS:

Yu cu HS lm bi tp vo v
GV gi mt HS cha bi.

Lm bi tp 5 vo v +) Bt A: MgO B: S C: SO2 Cc phng trnh phn ng: 2Mg + O2 2MgO 2Mg + SO2 2MgO + S
SO2 S + O2
to to to

5SO2 + 2KMnO4 + 2H2O K2SO4 + 2KMnO4 + 2H2SO4

GV:

Nhn xt bi lm ca HS v chm im.

Hot ng 3 (20 pht) 3) Bi tp 9 (SGK tr. 191) GV: HS:

Cho HS lm bi tp vo v

Lm bi tp 9 (SGK 191) a) Gi cng thc ca oleum l: H2SO4.nSO3 Gi s mol ca 3,38g A l a Phng trnh: H2SO4.nSO3 + nH2O (n + 1)H2SO4 a a(n + 1) H2SO4 + 2KOH K2SO4 + 2H2O a(n + 1) 2a(n + 1) Theo u bi:

122

nKOH = 0,8 0,1 =0.08 mol ta c h: 2a(n + 1)=0,08 a(98 + 80n)=3,38 Gii h phng trnh ta c: a = 0,01 n=3 Vy cng thc ca oleum l: H2SO4.3SO3 b) Phng trnh: H2SO4.3SO3 + 3H2O 4H2SO4 b 4b Gi s mol oleum cn dng l b Ta c khi lng oleum l: 338b Khi lng dung dch H2SO4 l: 200 + 338b Khi lng H2SO4 trong dung dch 10% l: 10 (200 + 338b) = 20 + 33,8b 100 Theo phng trnh ta c: 4b 98 = 20 + 33,8b 20 b= 358,2 +) Khi lng oleum l: 20 338 = 18,872 gam 358,2
GV:

Nhn xt v cha bi lm ca HS.

Hot ng 4 (5 pht)

Hng dn HS lm cc bi tp v nh: bi tp: 1, 2, 4, 6, 7, 8, 10.

123

Tit 76 bi Thc hnh s 6 tnh cht cc hp cht ca lu hunh

A - Mc tiu

Cng c cc thao tc th nghim an ton, chnh xc, c bit i vi H2SO4. Khc su kin thc v tnh kh ca hp cht H2S, tnh oxi ho v tnh kh ca SO2, tnh oxi ho mnh v tnh ho nc ca H2SO4 c.
B - Chun b ca GV v HS GV: 1. Dng c th nghim: ng nghim: 2 ng cao su di 3cm: 1 Gi ng nghim: 1 ng thu tinh (ch L v thng): 3 Nt cao su c l: 2 2. Ho cht: Dung dch HCl H2SO4 c FeS

ng ht nh git: 2 n cn: 1 B gi th nghim: 1 ng nghim c nhnh: 1 ng thu tinh mt u vut nhn: 1 Na2SO3 (tinh th) Dung dch KMnO4 long Cu (phoi bo) ng knh trng (hoc bt go)

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 kim tra cc ni dung l thuyt (10 pht) HS: GV: Yu cu HS nhc li cc ni dung sau: Tr li cc cu hi ca GV. - Nu tnh cht ho hc c bn ca H2S, SO2, H2SO4 v gii thch? - Vit phng trnh phn ng minh ho.
124

GV:

HS:

Nu mc ch ca bui thc hnh, Kim tra cc dng c, ho cht cn cho hng dn HS kim tra dng c, ho bui thc hnh. cht ca nhm mnh.
Hot ng 2 (25 pht) GV:

Hng dn HS lm cc th nghim. Cho HS lm th nghim v ghi li cch tin hnh, nu hin tng v gii thch theo mu tng trnh sau:
Cch tin hnh, hnh v, s , dng c

Stt 1 2

Tn th nghim iu ch v chng minh tnh kh ca hirosunfua. iu ch v chng minh tnh cht ho hc ca lu hunh ioxit. Tnh oxi ho v tnh ho nc ca H2SO4

Hin tng

Gii thch v vit PTP

Hot ng 3 (10 pht) GV: HS:

- Yu cu HS lm tng trnh.

- Lm tng trnh.

- Dn, ra dng c, v sinh phng thc - Ra dng c, v sinh phng thc hnh. hnh.
GV:

Nhn xt v rt kinh nghim v bui thc hnh.

Tit 77

Kim tra 1 tit

125

Chng 7 tc phn ng v cn bng ho hc

Tit 78
A - Mc tiu 1. HS bit: tc phn ng ho hc l g? 2. HS hiu: Ti sao nhng yu t nng , p sut, nhit , din tch b mt cht phn ng, cht xc tc c nh hng n tc phn ng. 3. HS vn dng: S dng cng thc tnh tc trung bnh ca phn ng. Vn dng cc yu t nh hng n tc phn ng lm tng tc ca phn ng. B - Chun b ca GV v HS GV: Dng c th nghim: cc th nghim loi 100 ml; n cn. Ho cht: cc dung dch BaCl2, Na2S2O3, H2SO4 c cng nng 0,1M; Zn (ht), KMnO4 (tinh th), CaCO3, H2O2, MnO2. C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Tc phn ng ho hc

Hot ng 1 I. khi nim v tc phn ng ho hc (10 pht) GV: 1. Th nghim Lm th nghim theo cc tin trnh sau: + Gii thiu: - Mc ch th nghim. - Cc ho cht ban u gm c: 3 dung dch BaCl2, Na2CO3 v BaCl2 c cng nng 0,1M.
126

GV:

HS:

Lm th nghim:

Vit phng trnh phn ng vo v.

1) 25ml dung dch H2SO4 vo cc BaCl2 + H2SO4 BaSO4 + 2HCl (1) ng 25ml dung dch BaCl2 Na2S2O3 + H2SO4 S + SO2 + H2O 2) 25ml dung dch H2SO4 vo 25ml + Na2SO4 (2) dung dch Na2S2O3 GV chiu HS: phng trnh ln mn hnh. Quan st th nghim v nhn xt: Yu cu HS quan st v nhn xt. th nghim (1) thy xut hin ngay kt ta trng ca BaSO4.
th nghim (2) mt lt mi thy mu trng c ca S xut hin.

Nhn xt: Phn ng (1) xy ra nhanh hn phn ng (2)

GV: HS:

Chiu nhn xt v tc 2 phn ng ln mn hnh, ng thi kt lun: ni chung cc phn ng xy ra nhanh, chm khc nhau. nh gi mc xy ra nhanh chm ca cc phn ng ho hc, ngi ta a ra khi nim tc phn ng ho hc, gi tt l tc phn ng.

Nghe v ghi bi.

Hot ng 2 2) Tc phn ng (10 pht) GV: HS:

Nu cu hi v chiu ln mn hnh: Tr li: trong qu trnh din bin phn Trong qu trnh din bin ca phn ng, ng, nng ca cc cht phn ng nng cc cht tham gia phn ng v gim dn, ng thi nng ca cc cc cht to thnh sau phn ng thay sn phm tng dn. i nh th no?
127

GV:

Chiu cu tr li ln mn hnh, v thng bo: Phn ng xy ra cng nhanh th trong mt n v thi gian, nng cc cht phn ng gim v nng cc sn phm tng cng nhiu. Nh vy, c th dng bin thin nng theo thi gian ca mt cht bt k trong phn ng lm thc o tc phn ng. Vy tc phn ng l g?
GV: HS:

Gi mt HS nu n v tnh ca cc i Nu khi nim: lng trn. Tc phn ng l bin thin nng ca mt trong cc cht phn ng hoc sn phm trong mt n v thi gian.
HS:

Nng thng c tnh bng mol/lt, cn n v thi gian c th l giy (s), pht, gi...
Hot ng 3 (23 pht) GV: 3. Tc trung bnh ca phn ng

Chiu ln mn hnh: xt phn ng: A B Nng ca cc cht A ti thi im t1, t2 l C1, C2 (C2 < C1)
hi HS: tc trung bnh ca phn ng c tnh bng bu thc no
GV: HS:

Yu cu HS xy dng biu thc tnh Xy dng biu thc tnh tc phn tc trung bnh ca phn ng tnh ng: theo cht A, hoc cht B v gii thch.
128

- Tc phn ng tnh theo cht A trong khong thi gian t t1 n t2: C C2 C V= 1 = t 2 t1 t - Tc phn ng c tnh theo sn phm B th: C C1 C V= 2 =+ t 2 t1 t
GV:

Chiu ln mn hnh biu thc tnh tc trung bnh ca phn ng.

GV:

a ra v d: xt phn ng:
4 N2O4 + N2O5

dd CCl

1 O2 2
HS:

GV:

Yu cu HS tho lun nhm hon thnh bng sau:

Tho lun nhm hon thnh bng.

Thi gian 0 184 319 526 867

t, s

Nng N2O5, mol/l 2,33 2,08 1,91 1,67 1,36

C, mol/l

V , mol/(1.s)

GV:

Chiu ni dung bng ( c hon thnh) ca cc nhm ln mn hnh.

129

Thi gian 0 184 319 526 867

t, s

Nng N2O5, mol/l 2,33

C, mol/l

V , mol/(1.s)

184 135 207 341

2,08 1,91 1,67 1,36

0,25 0,24 0,24 0,31

1,36.103 1,26.103 1,16.103 9,1.104

GV:

HS:

Yu cu HS: nhn vo bng nhn Nhn xt: xt: tc trung bnh ca phn ng thay Tc trung bnh ca phn ng gim i theo thi gian nh th no? dn theo thi gian.
GV:

- Chiu ni dung m HS nhn xt ln mn hnh. - Cung cp thm thng tin. - Tc phn ng ti mt thi im gi l tc tc thi. - i vi phn ng tng qut dng aA + bB cC + dD th: V=
C A C B C C C D = = = at bt ct dt

(GV chiu biu thc ln mn hnh v yu cu HS tnh tc ca phn ng theo s bin i nng oxi).
Hot ng 4 (2 pht)

Bi tp v nh: (sch bi tp trang 66): 7.1; 7.2; 7.3; 7.5; 7.6; 7.7; 7.8

130

Tit 79
A - Mc tiu

Tc phn ng ho hc (tip)

1. HS bit: tc phn ng ho hc l g? 2. HS hiu: Ti sao nhng yu t nng , p sut, nhit , din tch b mt cht phn ng, cht xc tc c nh hng n tc phn ng. 3. HS vn dng:

S dng cng thc tnh tc trung bnh ca phn ng. Vn dng cc yu t nh hng n tc phn ng lm tng tc ca phn ng.
B - Chun b ca GV v HS

GV: HS:
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 I. kim tra bi c (10 pht) GV: HS:

Kim tra l thuyt: Nu khi nim tc phn ng? Biu thc tnh tc trung bnh ca phn ng?

Tr li l thuyt.

Hot ng 2 II. cc yu t nh hng n tc phn ng (20 pht) GV:

Hng dn HS lm cc th nghim nghin cu nh hng ca cc yu t

131

nng , nhit , din tch b mt, xc tc, p sut n tc phn ng v ghi li cc ni dung vo bng sau: (nh hng ca p sut n tc phn ng khng lm c th nghim, v vy c th phn li sau).
Th nghim 1) nh hng ca nng n tc phn ng. 2) nh hng ca nhit . 3) nh hng ca din tch b mt. 4) nh hng ca cht xc tc. 5) nh hng ca p sut. Cch tin hnh Hin tng + nhn xt Gii thch

HS:

c SGK, thi li cch tin hnh th nghim, sau tin hnh th nghim v ghi li hin tng, nhn xt theo bng trn.
GV: HS:

Yu cu cc nhm HS nu kt lun Tr li. theo cc cu hi gi sau: Kt lun: Nhng yu t no nh hng n tc Cc yu t nh hng n tc phn phn ng v nh hng nh th no? ng l: - Nng ca cc cht phn ng: khi tng nng ca cc cht phn ng, tc phn ng tng.
132

- p sut: i vi phn ng c cht kh tham gia, khi tng p sut, tc phn ng tng. - Nhit : khi tng nhit , tc phn ng tng. - Din tch b mt: khi tng din tch b mt cht phn ng tc phn ng tng. - Cht xc tc: cht xc tc lm tng tc phn ng (nhng cn li sau khi phn ng kt thc).
Hot ng 3 III. ngha thc tin ca Tc phn ng (7 pht) GV: HS:

Yu cu HS c SGK, sau cho bit ngha thc tin ca tc phn ng?

c SGK v tr li cu hi ca GV.

Hot ng 4 cng c bi bi tp v nh (7 pht) GV: HS:

Yu cu HS lm bi tp 6 (SGK 102) Lm bi tp 6 vo v. gi HS tr li. a) Dng yu t p sut v nhit (tng p sut v tng nhit ) lm tng tc phn ng. b) Dng yu t: tng nhit lm tng tc phn ng. c) Dng yu t: tng din tch tip xc.
Bi tp v nh: 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9 (SGK tr. 202, 203)

133

Tit 80, 81
A - Mc tiu 1. HS hiu:

Cn bng ho hc

Cn bng ho hc l g? Hng s cn bng l g? ngha ca hng s cn bng? Th no l s chuyn dch cn bng v nhng yu t nhit , nng , p sut nh hng n chuyn dch cn bng ho hc nh th no?
2. HS vn dng:

Vn dng thnh tho nguyn l chuyn dch cn bng cho mt cn bng ho hc. S dng biu thc hng s cn bng tnh ton.
B - Chun b ca GV v HS GV:

My chiu, giy trong, bt d.

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 kim tra bi c cha bi tp v nh (10 pht) GV: HS1:

Kim tra l thuyt HS 1: cc yu t nh hng n tc phn ng v ni r cc yu t nh hng nh th no n tc phn ng.

GV:

Tr li l thuyt

HS:

Gi HS cha bi tp s 7 (SGK tr. 202)

Cha bi tp 7 (SGK tr. 202) a) Tc phn ng tng do din tch b mt tip xc tng.

134

b) Tc phn ng gim do nng ca cht phn ng gim. c) Tc phn ng tng. d) Tc phn ng khng thay i.
GV:

Nhn xt, chm im.

Hot ng 2 I. phn ng mt chiu, phn ng thun nghch V cn bng ho hc 1) phn ng mt chiu (5 pht) GV: HS:

Chiu ln mn hnh phng trnh phn Nghe ging, ghi bi v pht biu ng: kin.
2 2KClO3 2KCl + 3O2

MnO

tO

V gii thiu khi nim phn ng mt chiu. Sau yu cu HS cho bit th no l phn ng mt chiu?
Hot ng 3 2. phn ng thun nghch (8 pht) GV: HS:

Cho HS c SGK, tr li cu hi (GV chiu cu hi nh hng ln mn hnh.) - Th no l phn ng thun nghch? - Biu din phn ng thun nghch nh th no? - c im ca phn ng thun nghch? - Phn ng thun nghch khc vi phn ng mt chiu nh th no?

c SGK v tr li cu hi ca GV.

135

Hot ng 4 3. cn bng phn ng ho hc (10 pht) GV:

Chiu ln mn hnh phng trnh phn ng v s 7.4: v

vt vt = vn

vn t
GV: HS:

Nghe ging, quan st, nhn xt v tr Tc phn ng thun v nghch li cu hi ca GV. thay i nh th no?
GV: HS:

Yu cu HS tr li cu hi:

Gii thch v cn bng ho hc, sau Tr li: gi HS nu khi nim (GV chiu khi - Cn bng ho hc l trng thi ca nim ln mn hnh). phn ng thun nghch khi tc phn ng thun bng tc phn ng nghch. - Cn bng ho hc l mt cn bng ng.
GV: HS:

Yu cu HS lm bi luyn tp 1 (phiu hc tp), GV chiu bi ln mn hnh.

136

Lm bi tp vo v.

Bi tp 1: Nn 2 mol N2 v 8 mol H2 vo mt bnh kn c th tch 2 lt (cha sn cht xc tc vi th tch khng ng k) v gi cho nhit khng i. Khi phn ng trong bnh t ti trng thi cn bng, p sut trong bnh bng 0,8 ln p sut lc u. Tnh nng ca kh NH3 ti thi im cn bng.

HS:

Phng trnh phn ng:

xt 2NH3 N2 + 3H2

0,5x 1,5x x Gi s mol NH3 ti thi im cn bng l x ta c: Ti thi im cn bng: n N 2 = 2 0,5x n H2 = 8 1,5x nhn hp kh = 2 0,5x + 81,5x + x =8
x=2

Vy nng ca kh NH3 ti thi im cn bng l: 2 [NH3] = = 1M 2

GV:

Chiu bi lm ca HS ln mn hnh v nhn xt chm im.

Hot ng 5 (1 pht)

Bi tp v nh: 1, 2, (SGK tr. 212)

Phiu hc tp Bi tp 1: Nn 2 mol N2 v 8 mol H2 vo mt bnh kn c th tch 2 lt (cha sn cht xc tc vi th tch khng ng k) v gi cho nhit khng i. Khi phn ng trong bnh t ti trng thi cn bng, p sut trong bnh bng 0,8 ln p sut lc u. Tnh nng ca kh NH3 ti thi im cn bng.

137

Tit 82 83 84
A - Mc tiu 1. HS hiu:

Cn bng ho hc (tip)

Cn bng ho hc l g? Hng s cn bng l g? ngha ca hng s cn bng. Th no l s chuyn dch cn bng v nhng yu t nhit , nng , p sut nh hng n chuyn dch cn bng ho hc nh th no? 2. HS vn dng: Vn dng thnh tho nguyn l chuyn dch cn bng cho mt cn bng ho hc. S dng biu thc hng s cn bng tnh ton.
B - Chun b ca GV v HS GV:

My chiu, giy trong, bt d, bng nhm.

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 kim tra bi c cha bi tp v nh (8 pht) GV: HS:

Kim tra l thuyt HS 1: cn bng ho hc l g? cho v d minh ho.

Tr li cu hi l thuyt.

Hot ng 2 II. hng s cn bng 1) Cn bng trong h ng th (15 pht) Gii thiu v chiu ln mn hnh: xt HS: h cn bng sau: Nghe ging. N2O4 R 2NO2 (k) (k) GV:
138

Nghin cu thc nghim h cn bng ny 25oC, ngi ta thu c cc s liu bng sau: H cn bng N2O4 (k) ' 2NO2 (k) 25oC
Nng ban u, mol/l Nng trng thi cn bng, mol/l [N2O4] 0,6430 0,4480 0,4910 0,5940 0,0898 [NO2] 0,0547 0,0457 0,0475 0,0523 0,0204 T s nng lc cn bng

[N2O4]0 0,6700 0,4460 0,5000 0,6000 0,0000

[NO2]0 0,0000 0,0500 0,0300 0,0400 0,2000

[NO2 ]2 [N 2O 4 ]
4,65.103 4,66.103 4,60.103 4,60.103 4,63.103

GV:

HS:

Yu cu HS quan st cc s liu ca bng v nhn xt:

Khi thay i nng NO2, N2O4 th t [NO2 ]2 thay s nng lc cn bng [N 2O 4 ]

Quan st bng va nhn xt: T s nng lc cn bng: [NO2 ]2 hu nh khng i vi gi tr [N 2O 4 ] trung bnh 4,63.10 3 d cho nng NO2 v N2O4 bin i.

i nh th no?
GV:

Gii thiu: gi tr khng thay i c xc nh 25oC v c gi l hng s cn bng ca phn ng 25oC

GV: HS:

Yu cu HS xy dng biu thc tnh hng s cn bng ca phn ng trn 25oC.

i vi h cn bng: N2O4 R 2NO2

[NO2 ]2 = Th: K C Sau , xy dng biu thc tnh hng [N 2O 4 ] s cn bng ca phn ng sau:
139

aA + bB ' cC + dD

(2)

i vi phn ng (2), khi phn ng trng thi cn bng, ta c: KC = [C]c .[D]d [A]a .[B]b

Trong : [A], [B], [C], [D] l nng mol/l ca cc cht A, B, C, D trng thi cn bng a, b, c, d l h s cn bng ca cc cht trong phn ng.
GV:

Gii thiu v chiu ln mn hnh: hng s cn bng KC ch ph thuc vo nhit .

GV:

Yu cu HS lm bi tp 1, 2, 3, 4 (phiu hc tp).
Bi tp 1: HS:

Xt phn ng sau 850oC: CO2 + H2 R CO + H2O

Lm bi tp 1, 2, 3, 4 trong phiu hc tp:

Bi tp 1: B Nng cc cht trng thi cn bng Bi tp 2: C nh sau: Bi tp 3: C [CO ] = 0,2M; [H ] = 0,5M

2 2

[CO] = [H2O] = 0,3 M Gi tr ca hng s cn bng K ca phn ng l: A. 0,7 B. 0,9 C. 0,8 D. 1,0
Bi tp 2:

Bi tp 4: D

Phn ng thun nghch:

140

N2 + O2 R 2NO C hng s cn bng 2400oC l Kcb =35.10 4. Bit lc cn bng, nng ca N2 v O2 ln lt bng 5M v 7M trong bnh kn c dung tch khng i. Nng mol ca NO lc cn bng l gi tr no trong s cc gi tr sau? A. 0,30M. B. 0,5,M. C. 0,35M. D. 0,75M. Bi tp 3:
Xt phn ng:

CO (k) + H2O (k) R CO2(k) + H2 (k) Bit rng nu thc hin phn ng gia 1 mol CO v 1 mol H2O th trng thi cn bng c 2/3 mol CO2 c sinh ra. Hng s cn bng ca phn ng l: A. 8. B. 6 C. 4 D. 2 Bi tp 4: Xt phn ng: CO (k) + H2O (k) R CO2(k) + H2 (k) (Kcb = 4) Nu xut pht t 1 mol CO v 3 mol H2O th s mol CO2 trong hn hp khi phn ng t trng thi cn bng l: A. 0,5 mol B. C. D. 0,7 mol 0,8 mol 0,9 mol
141

GV:

Gi HS nu p n v chiu ln mn hnh.
Hot ng 3 GV: 2) Cn bng trong h d th (5 pht) HS:

Chiu ln mn hnh: xt h cn bng sau: C + CO2 R 2CO (r) (k) (k) V nng ca cht rn c coi l hng s, nn n khng c mt trong biu thc tnh hng s cn bng, nn ta c: KC =
GV:

Nghe v ghi bi.

[CO]2 [CO2 ]

Nu ngha ca gi tr hng s cn bng.

Hot ng 4 III. s chuyn dch cn bng ho hc (5 pht) GV: 1) Th nghim

Chiu ln mn hnh: hnh v m phng v s chuyn dch cn bng (xt phn ng 2NO2 R N2O4). Nu khng mu.
GV: HS:

Yu cu HS quan st v nhn xt.

Quan st hin tng th nghim trn mn hnh v rt ra nhn xt: Khi lm lnh ng (a), cc phn t NO2 trong ng phn ng thm to ra N2O4, lm nng NO2 gim bt v nng

142

N2O4 tng ln, v vy: mu ca ng (a) nht hn so vi ng (b).

GV:

Gii thiu: hin tng gi l s chuyn dch cn bng ho hc. Vy: th no l s chuyn dch cn bng ho hc?
2) nh ngha GV: HS:

Gi 1 HS pht biu sau GV chiu Pht biu nh ngha: khi nim ln mn hnh. S chuyn dch cn bng ho hc l s chuyn t trng thi cn bng ny sang trng thi cn bng khc do tc ng ca cc yu t t bn ngoi ln cn bng.
Hot ng 5 Cng c bi bi tp v nh (5 pht) GV: HS:

Yu cu HS lm bi tp 3 (SGK 212)

Lm bi tp 3 (SGK 212) Bi tp 3: a) CaCO3 ' CaO + CO2 (r) (r) (k) KC = [CO2] b) Cu2O + (r) KC = 1 [O2
1 ]2

1 O2 R 2CuO 2 (k) (r)

c) 2SO2 + O2 R 2SO3 (k) (k) (k) 2 [SO3 ] K C1 = [SO2 ]2 .[O2 ]

(1)

143

SO2 + (k)
KC2 =

1 O2 R SO3 2 (k) (k) [SO3 ]

1

(2)

[SO2 ].[O2 ] 2 2SO3 R 2SO2 + O2 (k) (k) (k) [SO2 ]2 [O2 ] K C3 = [SO3 ]2 1 K C3 = K C1
K C2 = K C3
K C1
2

(3)

1 1 = = KC2 2 KC2

Bi tp v nh: 7, 8, 9, 10 (SGK tr. 213).

Ph lc: Phiu hc tp Bi tp 1: Xt phn ng sau 850oC:

CO2 + H2 R CO + H2O Nng cc cht trng thi cn bng nh sau: [CO2] = 0,2M; [H2] = 0,5M [CO] = [H2O] = 0,3 M Gi tr ca hng s cn bng K ca phn ng l: A. 0,7 C. 0,8
Bi tp 2: Phn ng thun nghch:

B. 0,9 D. 1,0

N2 + O2 R 2NO C hng s cn bng 2400oC l Kcb = 35.10 4. Bit lc cn bng, nng ca N2 v O2 ln lt bng 5M v 7M trong bnh kn c dung
144

tch khng i. Nng mol ca NO lc cn bng l gi tr no trong s cc gi tr sau? A. 0,30M. B. 0,5,M. C. 0,35M. D. 0,75M. Bi tp 3: Xt phn ng: CO (k) + H2O (k) R CO2(k) + H2 (k) Bit rng nu thc hin phn ng gia 1 mol CO v 1 mol H2O th trng thi cn bng c 2/3 mol CO2 c sinh ra. Hng s cn bng ca phn ng l: A. 8. B. 6 C. 4 D. 2 Bi tp 4: Xt phn ng CO (k) + H2O (k) R CO2(k) + H2 (k) (Kcb = 4) Nu xut pht t 1 mol CO v 3 mol H2O th s mol CO2 trong hn hp khi phn ng t trng thi cn bng l: A. 0,5 mol B. 0,7 mol C. 0,8 mol D. 0,9 mol

Tit 85 Bi thc hnh s 7 tc phn ng v cn bng ho hc

A - Mc tiu

Cng c cc kin thc v cc yu t nh hng n tc phn ng v cn bng ho hc. Rn luyn k nng quan st, so snh cc hin tng th nghim v rt ra kt lun.
B - Chun b ca GV v HS GV: chun b ho cht v dng c gm:
145

1) Ho cht:

Dung dch HCl 18%, 6%. Zn vin (c kch thc ging nhau). Dung dch H2SO4 15%. NO2.
2) Dng c:

Gi ng nghim. ng nghim: 6 chic. 2 ng nghim c nhnh (hoc ng nghim 2 nhnh). n cn. Kp g.

C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng 1 (5 pht) Hot ng ca HS

GV:

HS:

Gi HS nhc li ni dung l thuyt cn Nhc li cc ni dung l thuyt cn cng c bng cc th nghim trong bi. cng c: + Cc yu t nh hng n tc phn ng. + Cc yu t nh hng n cn bng ho hc. Nguyn l lsatlie?

Hot ng 2 (30 pht) GV:

Hng dn HS lm th nghim, quan st th nghim v ghi li hin tng vo tng trnh theo mu:

146

Stt 1

Tn th nghim nh hng ca nng n tc phn ng. nh hng ca nhit n tc phn ng. nh hng ca din tch b mt cht rn n tc phn ng. nh hng ca nhit n cn bng ho hc.

Cch tin hnh

Nhn xt

Kt lun v gii thch (PTPU nu c)

Hot ng 3 (10 pht) GV:

- Gi i din cc nhm nu hin tng v gii thch. Sau cho HS lm tng trnh v dn, ra dng c, bn th nghim. - GV nhn xt gi thc hnh.

Tit 86 87
A - Mc tiu

n tp hc k II

H thng ho nhng kin thc trng tm c bn trong hc k II. Cng c mt s kin thc, k nng c bn, gip HS nm vng ni dung, chng trnh ca hc k II. Tip tc rn luyn k nng lm cc dng bi tp c bn ca b mn.
147

B - Chun b ca GV v HS GV:

My chiu, giy trong, bt d, phiu hc tp.

HS:

n tp l thuyt.
C - Tin trnh dy hc
Hot ng ca GV Hot ng ca HS

Hot ng 1 1) n tp l thuyt (15 pht) GV: HS:

Yu cu cc nhm tho lun vi ni Cc nhm tho lun v cc ni dung dung sau: (GV chiu ni dung cn tho m GV chiu ln mn hnh (ghi vo v v bng nhm). lun ln mn hnh).
a) n cht:

+ Cu to nguyn t (cu hnh electron). + Cu to phn t. + Tnh cht ho hc.

b) Hp cht:

1) Hp cht HX: + T HF HI: tnh axit thay i nh th no? + T F n I : tnh kh thay i nh th no? 2) Hp cht c oxi: + Cc axit c oxi ca clo c cng thc nh th no? tn gi? S bin thin v tnh oxi ho, tnh axit ca chng nh th no?
148

GV:

Chiu ni dung tr li ca cc nhm ln mn hnh v nhn xt.

Hot ng 2 2) Nhm oxi lu hunh (15 pht) GV: HS:

Chiu ln mn hnh tng cu hi gi , HS tr li cc cu hi ca GV: gi tng HS tr li, GV chiu ni dung a) n cht: tr li ln mn hnh: Cu to nguyn t: ns22p4 + Cu to nguyn t? Cu to phn t: + Cu to phn t? + Tnh cht ho hc? Oxi: O = O (O2) Lu hunh: S8: cu to tinh th: S; S +) Tnh cht ho hc: - Tnh cht c trng l tnh oxi ho: O2 + 4e 2O2 S + 2e S2
0

- Tnh kh:
S ne S (n = 4,6)
+n

GV:

b) Hp cht:

Vit cc cng thc cc hp cht quan H2O2: Tnh kh, tnh oxi ho. trng ca oxi, lu hunh v nu tnh H2S: Tnh axt yu v tnh kh. cht ho hc c bn ca chng? Vit SO : + Tnh cht ca oxit axt. 2 cc phng trnh phn ng minh ho + Tnh oxi ho v tnh kh. cho cc tnh cht . SO3: + Tnh cht ca oxit axt. + Tnh oxi ho.

H2SO4: Tnh axt mnh, tnh oxi ho v ho nc khi c.

149

Hot ng 3 GV: 3) Tc phn ng v cn bng ho hc (13 pht)

Chiu ln mn hnh cc cu hi v gi HS: HS tr li. Sau chiu ni dung cu Ln lt tr li cc cu hi ca GV: tr li ln mn hnh: Tc phn ng: - Biu thc tnh tc trung bnh? C Biu thc tnh tc TB: V= t - Cc yu t nh hng n tc phn ng? Cc yu t nh hng n + Cc yu t nh hng n tc phn tc phn ng nh th no? ng:
Nng cc cht. p sut (i vi phn ng c cht kh) Din tch tip xc. Cht xc tc.

Hot ng 4 GV:

Dn d HS chun b cc dangh bi tp cho tit sau.

150

 thi hc k 2 mn ho
I. trc nghim (5 im) 1. Qu trnh kh n cht lu hunh l qu trnh:

A. Lu hunh nhn thm 2 e. C. Lu hunh nhng i 2 e.

B. Lu hunh nhng i 4 e hoc 6 e. D. Lu hunh nhn thm 4 e hoc 6 e.

2. Mt phng c khng kh b nhim bi mt lng nh kh clo. lm sch khng kh trong phng bng phng php ho hc c th dng:

A. Kh H2. C. Kh NH3

B. Kh O2 D. Kh CH4

3. Mnh no sai trong s cc mnh sau?

A. Lu hunh n t v lu hunh t phng l 2 dng th hnh ca nguyn t lu hunh. B. Khi un nng it chuyn t th rn sang th hi khng qua th lng. C. Hiro sunfua c tnh kh mnh. D. Lu hunh ch c tnh oxi ho.
4. Kh oxi c ln hi nc, cht no sau y l tt nht tch hi nc ra khi oxi?

A. dung dch H2SO4 c nng C. dung dch NaOH.

B. Nc vi trong. D. Al2O3

5. Cho 15,8 gam KMnO4 tc dng hon ton vi dung dch HCl c d, th tch kh thu c (ktc) l:

A. 8,96 lit. C. 4,8 lit. A. CuO, Fe, MnO2 C. CaCO3, Mg, Br2

B. 0,56 lit. D. 5,6 lit. B. H2S, NaCl, ZnO D. Cu, FeO, NaOH.

6. Axit HCl c th phn ng vi tt c cc cht trong nhm no sau y?

7. Cho phn ng: H2SO4 c nng + Fe Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O. Khi h s ca tt c cc cht l s nguyn ti gin, H s axt H2SO4 b kh v h s H2SO4 l mi trng trong phng trnh phn ng l:
151

A. 6 v 3 C. 3 v 6

B. 6 v 6 D. 3 v 3

8. trung ho 500ml dung dch X cha hn hp HCl 0,1M v H2SO4 0,3M cn bao nhiu ml dung dch NaOH 0,5M

A. 700 ml C. 500 ml

B. 600 ml D. 400 ml

9. Nh vi git dung dch AgNO3 vo dung dch mui Natri halogennua thy xut hin kt ta vng nht. Cng thc ca mui natri halogennua l:

A. NaF. C. NaCl

B. NaI D. NaBr

10. Kim loi X tc dng vi dung dch HCl sinh ra kh H2, dn kh H2 qua oxit kim loi Y nung nng, oxit ny b kh thu c kim loi Y. X, Y c th l:

A. Pb v Cu C. Fe v Mg
11. Phn ng no di y khng ng:

B. Zn v Cu D. Cu v Ag

A. H2S + 4Cl2 + 4H2O H2SO4 + 8HCl B. H2S + 2NaCl Na2S + 2HCl C. 2H2S + 3O2 2SO2 + 2H2O D. H2S + Pb(NO3)2 PbS + 2HNO3
12. Nguyn t nguyn t X c tng s electron cc phn lp p l 10 e. nguyn t X l:

A. Cl C. Ne A. AgNO3 C. Pb(NO3)2

B. O D. S B. Cu(NO3)2 D. Ca(OH)2

13. Sc H2S vo dung dch no s khng to kt ta:

14. Dn kh Clo vo dung dch KOH m c, d v un nng, dung dch thu c cha:

A. KCl, KClO3 C. KCl, KClO, KOH d

B. KCl, KClO3, KOH d D. KCl, KOH d

152

15. Chn mt thuc th duy nht phn bit cc dung dch sau: NaCl, Na2S, NaI, NaNO3

A. H2SO4 C. Qu tm

B. AgNO3 D. Cu(NO3)2

16. Cho phn ng N2 (kh) + O2 (kh) 2NO (kh) H>0 (thu nhit). Cn bng ho hc ca phn ng s chuyn theo chiu thun khi:

A. Tng p sut gim nng NO B. Tng nhit gim p sut. C. Gim nhit , tng nng N2, O2 D. Tng nhit , tng nng N2, O2
17. Pht biu no di y khng ng:

A. Khi tip xc H2SO4 c d gy bng nng. B. Khi pha long H2SO4 c ch c cho t t nc vo axt. C. H2SO4 c l cht ht nc mnh. D. H2SO4 long c y tnh cht chung ca axt.
18. Trong phn ng: Ag2O + H2O2 2Ag + H2O + O2. Cc cht tham gia phn ng ng vai tr g?

A. Ag2O l cht kh, H2O2 l cht oxi ho. B. H2O2 va l cht kh va l cht oxi ho C. Ag2O va l cht kh va l cht oxi ho D. Ag2O l cht oxi ho, H2O2 l cht kh.
19. Cc nguyn t nhm VI A (tr oxi) u c kh nng bc l s oxi ho l

A. + 4, + 6 C. 2,0

B. 2,0 , + 4, + 6 D. 2, + 4, + 6

20. Cho phn ng 2SO2 (kh) + O2 (kh) SO3 (kh) H = 198KJ (to nhit). Cn bng chuyn dch sang bn phi nu:

A. Gim p sut B. Gim nhit thch hp v cn bng p sut C. Thm vo SO3 D. Tng nhit .
153

II. Phn t lun (5 im) 1. Ho tan hon ton 11 gam hn hp 2 kim loi Al v Fe cn dng 200 gam dung dch H2SO4 19,6%.

a. Tnh khi lng mi kim loi trong hn hp ban u. b. Tnh nng % mi mui trong dung dch thu c sau phn ng.
2. Nung nng 8 gam hn hp Magie, lu hunh trong iu kin khng c khng kh thu c hn hp A. Cho A vo dung dch HCl d thu c 4,48 lt (ktc) hn hp kh B.

a. Tnh thnh phn % theo khi lng hn hp ban u. b. Tnh t khi hi ca B i vi H2 c. Dn hn hp B vo 75 ml dung dch NaOH 2M th thu c mui g? Nng bao nhiu gam? Tt c cc phn ng c hiu sut 100% (cho Fe = 56, Cu = 64, Mg = 24, S = 32, O = 16, H = 1)

154

Mc lc
Chng 5. Nhm HaLogen
Tit 47 Tit 48 Tit 49 Tit 50 Tit 51 52 Tit 53 54 Tit 55 Tit 56 Tit 57 Tit 58 Tit 59 Tit 60 Tit 61 Tit 62 Tit 63 Tit 64 Tit 65 Tit 66 Tit 67 Tit 68 Tit 69 Tit 70 Tit 71 Tit 72 73 Tit 74 Tit 75 Tit 76 Khi qut v nhm halogen ..........................................................2 Clo ..........................................................................................5 Luyn tp ....................................................................................10 Hiro clorua axit clohiric.........................................................15 Hp cht c oxi ca clo...............................................................22 Luyn tp v clo v hp cht ca clo..........................................29 Bi thc hnh s 3: Tnh cht ca cc halogen ..........................35 Flo ........................................................................................38 Brom ........................................................................................42 Iot ........................................................................................47 Luyn tp chng 5 ....................................................................52 Luyn tp chng 5 (tip) ...........................................................56 Bi thc hnh s 4: Tnh cht ca cc halogen ..........................63

Chng 6. Nhm Oxi

Khi qut v nhm oxi ................................................................66 Oxi ........................................................................................71 Ozon v hiro peoxit...................................................................76 Luyn tp ....................................................................................82 Kim tra 1 tit..............................................................................88 Lu hunh ...................................................................................93 Bi thc hnh s 5: Tnh cht ca oxi lu hunh .....................99 Hiro sunfua .............................................................................101 Hp cht c oxi ca lu hunh..................................................105 Hp cht c oxi ca lu hunh (tip) ............................................. 110 Hp cht c oxi ca lu hunh (tip) ........................................112 Luyn tp chng 6 ..................................................................115 Luyn tp chng 6 (tip) .........................................................119 Bi thc hnh s 6: Tnh cht cc hp cht ca lu hunh ......124

Chng 7. tc phn ng v cn bng ho hc

Tit 77 Kim tra 1 tit............................................................................125 Tit 78 Tc phn ng ho hc .........................................................126 Tit 79 Tc phn ng ho hc (tip)................................................131 Cn bng ho hc ....................................................................134 Tit 80 81 Tit 82 83 84 Cn bng ho hc (tip) ...........................................................138 Tit 85 Bi thc hnh s 7: Tc phn ng v cn bng ho hc.....145 n tp hc k II..........................................................................147 Tit 86 87 thi hc k 2 mn Ho....................................................................................151 155