PHN TCH BIN NG CHI PH TRONG K TON QUN TR

LI NI U 1. Gii thiu Thng thng trong x nghip sn xut, cc nh qun tr thng xy dng bng nh mc tiu chun chi ph (v lng cng nh v gi) sn xut mt n v sn phm. V trong qu trnh sn xut h ghi nhn li cc chi ph thc t v tin hnh phn tch bin ng ca cc chi ph ny. Phn tch bin ng chi ph sn xut l phng php so snh chnh lch gia kt qu thc hin vi nh mc tiu chun ca cc chi ph sn xut xc nh nhng nguyn nhn c bn nh nhng thay i v lng sn xut v gi tc ng nh th no n nhng bin ng chung. T ra nhng bin php khc phc nhng bin ng tiu cc v pht huy hn na nhng bin ng tch cc theo hng c li nht cho doanh nghip. Cng vic ny c tin hnh thng xuyn nhm kim sot v ci tin khng ngng qu trnh sn xut. 2. Xy dng nh mc tiu chun chi ph cho mt n v sn phm Cc nh qun tr theo di qu trnh sn xut trong mt khong thi gian cng tin hnh o c v tnh ton xy dng nn bng nh mc tiu chun chi ph (v lng cng nh v gi) sn xut mt n v sn phm. Th d: Chi ph tiu chun sn xut sn phm No. 1234 BNG CHI PH TIU CHUN CA SN PHM No. 1234 n v tnh: 1.000 VN Nguyn vt liu trc tip Vt liu A 3 kg 40 ngn/kg 120 Vt liu B 9 lt 20 ngn/lt 180 300 Lao ng trc tip Th bc 4 6gi - 15 ngn/gi 90 Th bc 5 8gi - 20 ngn/gi 160

250 550 Chi ph trc tip Chi ph qun l SX kh bin 14gi - 5 ngn/gi Chi ph sn xut kh bin 620 Chi ph qun l SX c nh 14gi - 45 ngn/gi Tng Chi ph sn xut Chi ph qun l x nghip v tip th Tng chi ph gi thnh x nghip Li Gi bn 70

630 1.250 150 1.400 200 1.600

Khi xy dng bng ny cc nh qun tr thng nh mc khi lng sn phm sn xut trong mt k ph hp vi bng ny. Th d, bng nh mc chi ph tiu chun sn xut sn phm No. 1234 trn tng ng vi mc sn xut 3.000 sn phm trong 01 thng. 3. Phng php phn tch bin ng chi ph sn xut: Sau khi c bng nh mc tiu chun, cc nh qun l ghi nhn li nhng chi ph qua nhng (thi) k khc nhau v tin hnh phn tch chi ph. C hai phng php phn tch bin ng chi ph sn xut: Phng php sn lng c nh v phng php sn lng linh hot. Gi: - Qo l khi lng n v sn phm sn xut nh mc - Q1 l khi lng n v sn phm thc t sn xut 3.1. Phng php sn lng c nh Trong phng php ny ngi ta c nh nng sut sn xut chun v dng nng sut ny phn tch bin ng chi ph. 3.1.1. Phn tch bin ng chi ph nguyn vt liu chnh Gi: - Vo l nh mc lng nguyn vt liu s dng cho 01 n v sn phm - V1 l lng nguyn vt liu thc t s dng cho 01 n v sn phm - PVo l gi nh mc cho 01 n v nguyn vt liu - PV1 l gi thc t ca 01 n v nguyn vt liu

Bin ng chi ph nguyn vt liu s l: BCPNVL = Q1.V1.PV1 Qo.Vo.PVo (1)

phn tch nguyn nhn ca bin ng ny ta s bin i biu thc (1) bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Q1.V1.PVo : Q1.V1.PV1 Qo.Vo.PVo = Q1.V1.PV1 Q1.V1.PVo + Q1.V1.PVo Qo.Vo.PVo Q1.V1.PV1 Qo.Vo.PVo = Q1.V1.(PV1 PVo) + (Q1.V1 Qo.Vo).PVo (2) Gi: Q1.V1.(PV1 PVo) = Bin ng do gi nguyn vt liu (Q1.V1 Qo.Vo).PVo = Bin ng do lng s dng nguyn vt liu Nh vy bin ng chi ph nguyn vt liu s c phn tch thnh 2 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng v gi nguyn vt liu v nguyn nhn kia l do bin ng v lng s dng nguyn vt liu. 3.1.2. Phn tch bin ng chi ph nhn cng trc tip Gi: - Ho l s gi cng nh mc sn xut 01 n v sn phm - H1 l s gi cng thc t sn xut 01 n v sn phm - IT l s gi cng lao ng ri vic - PHo l tin cng nh mc cho 01 gi cng sn xut - PH1 l tin cng thc t tr cho 01 gi cng sn xut Bin ng chi ph lao ng sn xut s l: BCPL = Q1.H1.PH1 Qo.Ho.PHo (3)

phn tch nguyn nhn ca bin ng ny ta s bin i biu thc (3) bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Q1.H1.PHo v IT.PHo : Q1.H1.PH1 Qo.Ho.PHo = Q1.H1.PH1 Q1.H1.PHo + Q1.H1.PHo IT.PHo Qo.Ho.PHo + IT.PHo Q1.H1.PH1 Qo.Ho.PHo = Q1.H1.(PH1 PHo) + (Q1.H1 IT.PHo Qo.Ho).PHo + IT.PHo(4) Gi: + Q1.H1.(PH1 PHo) = Bin ng do gi tin cng lao ng + (Q1.H1 IT.PHo Qo.Ho).PHo = Bin ng do lng s dng gi cng lao ng + IT.PHo = Bin ng chi ph do thi gian ri vic

Nh vy bin ng chi ph gi cng lao ng s c phn tch thnh 3 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng v gi tin cng lao ng, hai l nguyn nhn do bin ng v lng s dng gi cng lao ng v cui cng l nguyn nhn do thi gian ri vic. 3.1.3. Phn tch bin ng chi ph qun l sn xut kh bin Gi: - Ko l s gi cng qun l sn xut kh bin nh mc phn b cho 01 n v sn phm - K1 l s gi cng qun l sn xut kh bin thc t phn b 01 n v sn phm - PKo l chi ph nh mc cho 01 gi cng qun l sn xut kh bin - PK1 l chi ph thc t tr cho 01 gi cng qun l sn xut kh bin Bin ng chi ph qun l sn xut kh bin s l: BCPQLSXKB = Q1.K1.PK1 Qo.Ko.PKo (5)

phn tch nguyn nhn ca bin ng ny ta s bin i biu thc (5) bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Q1.K1.PKo: Q1.K1.PK1 Qo.Ko.PKo = Q1.K1.PK1 Q1.K1.PKo + + Q1.K1.PKo Qo.Ko.PKo Q1.K1.PK1 Qo.Ko.PKo = Q1.K1.(PK1 PKo) + (Q1.K1 Qo.Ko).PKo (6) Gi: Q1.K1.(PK1 PKo) = Bin ng do gi tin cng qun l sn xut kh bin (Q1.K1 Qo.Ko).PKo = Bin ng do lng s dng gi cng qun l sn xut kh bin Nh vy bin ng chi ph gi cng qun l sn xut kh bin s c phn tch thnh 2 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng v gi tin cng qun l sn xut kh bin v nguyn nhn kia l bin ng v lng s dng gi cng qun l sn xut kh bin. 3.1.4. Phn tch bin ng chi ph qun l sn xut bt bin Gi: - Lo l s gi cng qun l sn xut bt bin nh mc phn b cho 01 n v sn phm - L1 l s gi cng qun l sn xut bt bin thc t phn b 01 n v sn phm

PLo l chi ph nh mc cho 01 gi cng qun l sn xut bt bin PL1 l chi ph thc t tr cho 01 gi cng qun l sn xut bt bin

Bin ng chi ph qun l sn xut bt bin s l: BCPQLSXBB = Q1.L1.PL1 Qo.Lo.PLo (7)

phn tch nguyn nhn ca bin ng ny ta s bin i biu thc (7) bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Q1.L1.PLo: Q1.L1.PL1 Qo.Lo.PLo = Q1.L1.PL1 Q1.L1.PLo + + Q1.L1.PLo Qo.Lo.PLo Q1.L1.PL1 Qo.Lo.PLo = Q1.L1.(PL1 PLo) + (Q1.L1 Qo.Lo).PLo (8) Gi: Q1.L1.(PL1 PLo) = Bin ng do gi tin cng qun l sn xut bt bin (Q1.L1 Qo.Lo).PLo = Bin ng do khi lng gi cng qun l sn xut bt bin (9) Nh vy bin ng chi ph gi cng qun l sn xut bt bin s c phn tch thnh 2 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng v gi tin cng qun l sn xut bt bin v nguyn nhn kia l bin ng v khi lung gi cng qun l sn xut bt bin. i vi chi ph qun l sn xut bt bin, bin ng do khi lung gi cng qun l sn xut bt bin (9) s c phn tch thnh 02 bin ng bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Q1.Lo.PLo. Q1.L1.PLo Qo.Lo.PLo = Q1.L1.PLo Q1.Lo.PLo + + Q1.Lo.PLo Qo.Lo.PLo Q1.L1.PLo Qo.Lo.PLo = (Q1.L1 Q1.Lo).PLo + + (Q1 Qo).Lo.PLo Gi: (Q1.L1 Q1.Lo).PLo = Bin ng do lng s dng gi cng qun l sn xut bt bin (Q1 Qo).Lo.PLo = Bin ng chi ph qun l sn xut bt bin do khi lng sn phm sn xut

Nh vy bin ng do khi lung gi cng qun l sn xut bt bin s c phn tch thnh 2 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng v lng s dng gi cng qun l sn xut bt bin v nguyn nhn kia l do bin ng v khi lng sn phm sn xut.

3.2. Phng php linh hot Trong phng php ny ngi ta khng c nh mt nng sut sn xut chun no c v dng nng sut thc t tng thi k phn tch bin ng chi ph. Gi: - Qo l khi lng n v sn phm sn xut nh mc - Q1 l khi lng n v sn phm thc t sn xut 3.2.1. Phn tch bin ng chi ph nguyn vt liu chnh Gi: - Vo l nh mc lng nguyn vt liu s dng cho 01 n v sn phm - V1 l lng nguyn vt liu thc t s dng cho 01 n v sn phm - PVo l gi nh mc cho 01 n v nguyn vt liu - PV1 l gi thc t ca 01 n v nguyn vt liu Bin ng chi ph nguyn vt liu s l: BCPNVL = Q1.V1.PV1 Q1.Vo.PVo (10)

phn tch nguyn nhn ca bin ng ny ta s bin i biu thc (10) bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Q1.V1.PVo : Q1.V1.PV1 Q1.V1.PVo = Q1.V1.PV1 Q1.V1.PVo + Q1.V1.PVo Q1.Vo.PVo Q1.V1.PV1 Q1.Vo.PVo = Q1.V1.(PV1 PVo) + (Q1.V1 Q1.Vo).Pvo (11) Gi: Q1.V1.(PV1 PVo) = Bin ng do gi nguyn vt liu (Q1.V1 Q1.Vo).PVo = Bin ng do lng s dng nguyn vt liu Nh vy bin ng chi ph nguyn vt liu s c phn tch thnh 2 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng v gi nguyn vt liu v nguyn nhn kia l do bin ng v lung s dng nguyn vt liu. 3.2.2. Phn tch bin ng chi ph cng nhn cng trc tip Gi: - Ho l gi cng nh mc sn xut 01 n v sn phm

H1 l gi cng thc t sn xut 01 n v sn phm PHo l tin cng nh mc cho 01 gi cng sn xut PH1 l tin cng thc t tr cho 01 gi cng sn xut

Bin ng chi ph lao ng sn xut s l: BCPL = Q1.H1.PH1 Q1.Ho.PHo (3)

phn tch nguyn nhn ca bin ng ny ta s bin i biu thc (3) bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Q1.H1.PHo v IT.PHo : Q1.H1.PH1 Q1.Ho.PHo = Q1.H1.PH1 Q1.H1.PHo + + Q1.H1.PHo IT.PHo Q1.Ho.PHo Q1.H1.PH1 Q1.Ho.PHo = Q1.H1.(PH1 PHo) + (Q1.H1 IT.PHo Q1.Ho).PHo + IT.PHo (4) Gi: + Q1.H1.(PH1 PHo) = Bin ng do gi tin cng lao ng + (Q1.H1 IT.PHo Q1.Ho).PHo = Bin ng do lng s dng gi cng lao ng. + IT.PHo = Bin ng chi ph do thi gian ri vic Nh vy bin ng chi ph gi cng lao ng s c phn tch thnh 3 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng v gi tin cng lao ng, hai l nguyn nhn do bin ng v lng s dng gi cng lao ng v cui cng l nguyn nhn do thi gian ri vic. 3.2.3. Phn tch bin ng chi ph qun l sn xut kh bin Gi: - Ko l gi cng qun l sn xut kh bin nh mc phn b cho 01 n v sn phm - K1 l gi cng qun l sn xut kh bin thc t phn b 01 n v sn phm - PKo l chi ph nh mc cho 01 gi cng qun l sn xut kh bin - PK1 l chi ph thc t tr cho 01 gi cng qun l sn xut kh bin Bin ng chi ph qun l sn xut kh bin s l: BCPQLSXKB = Q1.K1.PK1 Q1.Ko.PKo (5)

phn tch nguyn nhn ca bin ng ny ta s bin i biu thc (5) bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Q1.K1.PKo: Q1.K1.PK1 Q1.Ko.PKo = Q1.K1.PK1 Q1.K1.PKo +

+ Q1.K1.PKo Q1.Ko.PKo Q1.K1.PK1 Q1.Ko.PKo = Q1.K1.(PK1 PKo) + (Q1.K1 Q1.Ko).PKo (6) Gi: Q1.K1.(PK1 PKo) = Bin ng do gi tin cng qun l sn xut kh bin (Q1.K1 Q1.Ko).PKo = Bin ng do lng s dng gi cng qun l sn xut kh bin Nh vy bin ng chi ph gi cng qun l sn xut kh bin s c phn tch thnh 2 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng v gi tin cng qun l sn xut kh bin v nguyn nhn kia l bin ng v lng s dng gi cng qun l sn xut kh bin. 3.2.4. Phn tch bin ng chi ph qun l sn xut bt bin Gi: - Lo l gi cng qun l sn xut bt bin nh mc phn b cho 01 n v sn phm - L1 l gi cng qun l sn xut bt bin thc t phn b 01 n v sn phm - PLo l chi ph nh mc cho 01 gi cng qun l sn xut bt bin - PL1 l chi ph thc t tr cho 01 gi cng qun l sn xut bt bin Bin ng chi ph qun l sn xut bt bin s l: BCPQLSXBB = Q1.L1.PL1 Q1.Lo.PLo (7)

phn tch nguyn nhn ca bin ng ny ta s bin i biu thc (7) bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Qo.Lo.PLo: Q1.L1.PL1 Q1.Lo.PLo = Q1.L1.PL1 Qo.Lo.PLo + + Qo.Lo.PLo Q1.Lo.PLo Q1.L1.PL1 Q1.Lo.PLo = Q1.L1.PL1 Qo.Lo.PLo + + (Qo Q1). Lo.PLo (8) Gi: Q1.L1.PL1 Qo.Lo.PLo = Bin ng chi ph qun l sn xut bt bin (Qo Q1). Lo.PLo = Bin ng chi ph qun l sn xut bt bin do bin ng khi lng sn xut (9)

Nh vy bin ng chi ph gi cng qun l sn xut bt bin s c phn tch thnh 2 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng chi ph qun l sn xut bt bin v nguyn nhn kia l do bin ng v khi lng sn xut. i vi chi ph qun l sn xut bt bin, bin ng chi ph qun l sn xut bt bin do bin ng khi lng sn xut (9) s c phn tch thnh 02 bin ng bng cch thm vo v bt i cng mt lng chi ph l Q1.L1.PLo. Qo.Lo.PLo Q1.Lo.PLo = Qo.Lo.PLo Q1.L1.PLo + + Q1.L1.PLo Q1.Lo.PLo Q1.L1.PLo Q1.Lo.PLo = (Q1.Lo Q1.L1).PLo + + (L1 Lo).Q1.PLo Gi: (Q1.Lo Q1.L1).PLo = Bin ng do gi cng qun l sn xut bt bin (L1 Lo).Q1.PLo = Bin ng chi ph qun l sn xut bt bin do lng s dng gi cng (nng sut) sn xut Nh vy bin ng chi ph qun l sn xut bt bin do bin ng khi lng sn xut s c phn tch thnh 2 bin ng: mt l do nguyn nhn bin ng v gi cng qun l sn xut bt bin v nguyn nhn kia l do bin ng v mc s dng gi cng (nng sut) sn xut. 3.2.5. Kim tra i chiu vi kt qu kinh doanh i chiu vi kt qu kinh doanh ta phi chng minh c biu thc li nhun nh mc cng cc bin ng doanh thu v tr i chi ph s bng li nhun thc t. Gi: Pso: Gi bn nh mc ca 01 n v sn phm Ps1: Gi bn thc t ca 01 n v sn phm Pro: Li nhun nh mc ca 01 n v sn phm Pr1: Li nhun thc t ca 01 n v sn phm Co: Chi ph sn xut nh mc ca 01 n v sn phm C1: Chi ph sn xut thc t ca 01 n v sn phm

Ta c:

 Ps1.Q1 Pso.Qo = (Pr+C1).Q1 - (Pro +Co).Qo = Pr.Q1 +C1.Q1 Pro.Qo Co.Qo = Pr.Q1 Pro.Qo +C1.Q1 Co.Qo Ps1.Q1 Pso.Qo = Ps1.Q1 Pso.Qo + Pso.Q1 - Pso.Q1 = Ps1.Q1- Pso.Q1 + Pso.Q1 Pso.Qo = = (Ps1 Pso).Q1 + Pso(Q1 Qo) = (Ps1 Pso).Q1 + (Pro + Co). (Q1 Qo)

(1)

= (Ps1 Pso).Q1 + Pro. (Q1 Qo) + Co. (Q1 Qo) = (Ps1 Pso).Q1 + Pro. (Q1 Qo) + Co. Q1 - Co.Qo (2) So snh (1) v (2) ta c: Pr.Q1 Pro.Qo +C1.Q1 Co.Qo = = (Ps1 Pso).Q1 + Pro. (Q1 Qo) + Co. Q1 - Co.Qo B gi tr - Co.Qo hai v v ta c: Pr.Q1 Pro.Qo +C1.Q1 = (Ps1 Pso).Q1 + Pro. (Q1 Qo) + Co. Q1 Pro.Qo = Pr.Q1 [(Ps1 Pso).Q1 + Pro. (Q1 Qo)] + C1.Q1 Co.Q1 Pro.Qo = Pr.Q1 [(Ps1 Pso).Q1 + Pro. (Q1 Qo)] + (C1 Co).Q1 Pro.Qo + [(Ps1 Pso).Q1 + Pro. (Q1 Qo)] - (C1 Co).Q1 = Pr.Q1 y: [(Ps1 Pso).Q1 + Pro. (Q1 Qo)] = Bin ng doanh thu (C1 Co).Q1 = Bin ng chi ph sn xut linh hot Chi ph tiu chun sn xut sn phm No. 1234 ca Cng ty TNHH X BNG CHI PH TIU CHUN CA SN PHM No. 1234 n v tnh: 1.000 VN Nguyn vt liu trc tip 0.5 kg 40 ngn/kg 20 Lao ng trc tip 2gi - 20 ngn/gi 40 Chi ph qun l SX kh bin 2gi - 3 ngn/gi 6

Chi ph qun l SX c nh 2gi - 37 ngn/gi Tng Chi ph sn xut Li Gi bn Sn lng d kin tiu chun trong thng l 5.100 n v sn phm Kt qu sn xut kinh doanh thc t trong thng nh sau: Sn xut 4.850 sn phm tng ng vi doanh s 950.000$,

74 140 60 200

Lng nguyn vt liu s dng trong sn xut l 2.300 kg vi chi ph 98.000$, S gi cng 8.500 gi tng ng chi ph lao ng l 168.000$, S gi cng hu ch l 8.000 gi Chi ph qun l sn xut kh bin l 26.000$, Chi ph qun l sn xut bt bin l 423.000$, Chi ph bn hng v qun l doanh nghip l 180.000$. Danh mc Bin ng Chi ph Bin ng doanh thu Bin ng do gi bn Bin ng do lng bn Bin ng chi ph nguyn vt liu Bin ng do gi mua nguyn vt liu Bin ng do lng s dng nguyn vt liu Bin ng chi ph cng lao ng Bin ng do gi tin cng lao ng Bin ng do hiu qu s dng cng lao ng Bin ng do thi gian ri vic Chi ph qun l sn xut kh bin Bin ng chi ph qlsx kh bin Bin ng do hiu qu s dng chi ph qlsx kh bin Chi ph qun l sn xut bt bin Bin ng chi ph Qlsx kh bin Bin ng do sn lng sn xut Bin ng do hiu qu s dng chi ph Phng php Linh hot (Ps1-Ps0)Qs1 Pr0(Qs1 - Qs0) Q1.V1.PV1 - Q1.Vo.Pvo Q1.V1.(PV1 - PVo) (Q1.V1 - Q1.Vo)PVo Q1.H1.P1 - Q1.Ho.PHo Q1.H1.PH1 - Q1.H1.PHo Q1.H1.PHo - IT.PHo - Q1.Ho.PHo IT.PHo Q1.K1.PK1 - Q1.Ko.PKo Q1.K1.(PK1 - PKo) (Q1.K1 - Q1.Ko)PKo Q1.L1.PL1 - Q1.Lo.PLo Q1.H1.P1 - Qo.Lo.PLo (Qo.Lo -Q1.Lo).PLo (Qo.Lo -Q1.L1).PLo Chi ph -29,000 -14,000 -15,000 1,000 6,000 -5,000 -26,000 -2,000 -34,000 10,000 -3,100 2,000 -5,100 64,100 45,600 18,500 81,400

qlsx bt bin Bin ng do mc nng sut s dng chi ph qlsx bt bin Cng ty TNHH X

(L1 - Lo).Q1.PLo

-62,900

BO CO KT QU KINH DOANH THNG 01 $ Li nhun d ton trc chi ph bn hng v qun l doanh nghip (5.100 x 60 = 306.000 ) Bin ng doanh thu Bin ng gi bn Bin ng lng bn Doanh thu thc t tr gi vn hng bn nh mc Bin ng chi ph sn xut -14.000 - 15.000 277.000 306,000

$ Bin ng chi ph nguyn vt liu Bin ng gi mua nguyn vt liu Bin ng mc s dng nguyn vt liu Bin ng chi ph cng lao ng Bin ng mc tin cng Bin ng mc s dng Thi gian ri vic Bin ng chi ph qun l sn xut kh bin Bin ng chi ph 2.000 2.000 34.000 1.000 5.000 1.000 6.000

Bin ng do hiu qu s dng Bin ng chi ph qun l sn xut bt bin Bin ng chi ph Bin ng do hiu qu s dng Bin ng nng sut

5.100

45.600 62.900 81.400 109.000 145.000 36.000 241.000 180.000 61.000

Li nhun thc t trc chi ph bn hng v qun l doanh nghip Chi ph bn hng v qun l doanh nghip Li nhun thc t Kim tra Doanh thu Nguyn vt liu Lao ng Chi ph qun l sn xut kh bin Chi ph qun l sn xut bt bin Chi ph bn hng v qun l doanh nghip 98.000 168.000 26.000 423.000 180.000

956.000

895.000 Li nhun thc t 61.000

Qua kim tra ta thy li nhun ca bng bo co kt qu kinh doanh v bng kim tra khp vi nhau, nh vy, chng ta phn tch ng bin ng chi ph sn xut theo phng php sn lng linh ng.