Tuyn tp Bo co Hi ngh Sinh vin Nghin cu Khoa hc ln th 7 i hc Nng nm 2010

PHN LOI CC DNG BI TP V THIT K BI GING IN T HNG DN HC TP CHNG DAO NG C HC, CHNG TRNH VT L 12 NNG CAO
CLASSIFICATION OF EXERCISE FORMS AND DESIGN E-LEARNING LESSONS TO GUIDE STUYDING FOR CHAPTER MECHANICAL OSCILLATION, ADVANCED PHYSICS 12 SYLLABUS SVTH: Trng Th Thy Nhung
Lp 06SVL, Khoa Vt l, Trng i hc S phm

GVHD: TS. Nguyn Bo Hong Thanh

Khoa Vt l, Trng i hc S phm
TM TT Chng Dao ng c hc l mt phn kh trong trong chng trnh Vt l 1 2 nng cao. Chng ny c nhiu dng bi tp nn hc sinh thng gp kh khn, lng tng khi hc chng ny. Bi bo ny t ra mc tiu gip ngi hc trong qu trnh t hc, t lm bi tp chng Dao ng c hc bng cch h thng ha cc kin thc c bn, phn loi cc dng bi tp thng gp, a ra cc bi tp t c bn n nng cao. Ngoi ra, bi bo tin hnh thit k website hc tp vi tt c cc ni dung trn gip hc sinh c th t hc trc tuyn nh. ABSTRACT Chapter "Mechanical Oscillation" is a difficult part in Advanced Physics 12 Syllabus. This chapter has many types of exercises, it is therefore difficult for students to study this chapter by themselves. This paper set a goal to help students to learn and to do homework in chapter "Mechanical Oscillation" by systematizing the knowledge base, the classification of common types of exercises, giving exercises from basic to advanced. In addition, the article has designed Elearning websites, which have all knowlegde in chapter Mechanical Oscillation to help students can study at home online.

1. M u Vn i mi phng php dy hc l mt trong nhng mc tiu ln c nghnh gio dc o to t ra trong giai on hin nay v l mc tiu chnh c ngh quyt TW2 kho VIII cp n: << i mi mnh m phng php gio dc o to, khc phc li truyn t mt chiu, rn luyn nt t duy sng to ca ngi hc. Tng bc p dng cc phng php tin tin v phng php hin i vo qu trnh dy hc, iu kin v thi gian t hc, t nghin cu cho hc sinh...>> Bi tp vt l trng ph thng c ngha rt quan trng trong vic cng c o su m rng, hon thin kin thc l thuyt v rn luyn k nng vn dng kin thc vo thc tin, gp phn gio dc k thut tng hp v hng nghip. Dy hc sinh gii bi tp vt l l mt cng vic kh khn v bc l r nht trnh ca ngi gio vin vt l trong vic hng dn hot ng tr tu ca hc sinh. Phn ln cc hc sinh trung bnh v yu thng khng bit bt u t u khi phi gii mt bi tp, khng bit phi s dng l thuyt g, cng thc no. V th hc sinh thng khng hng th vi vic gii bi tp, dn n khng lm bi tp hoc i ph bng cch chp ca
552

Tuyn tp Bo co Hi ngh Sinh vin Nghin cu Khoa hc ln th 7 i hc Nng nm 2010

bn hoc sch gii. Do , gio vin khi dy phi bit tp hp, la chn, phn loi cc dng bi tp, hng dn hc sinh phng php gii quyt tng loi c th. Khi c c phng php gii, hc sinh t mnh gii quyt cc bi tp, qua s pht huy c tnh tch cc v nng lc t hc ca hc sinh. Ngoi ra, chng Dao ng c hc l mt phn kh trong chng trnh Vt l 12 nng cao. Chng ny c nhiu dng bi tp, v nhiu bi tp kh. gii c cc bi tp ny, hc sinh phi c cc kin thc Vt l tng hp. V vy, hc sinh thng gp k h khn, lng tng khi gii cc bi tp thuc chng ny. Bi bo a ra nhm mc ch gii quyt nhng kh khn trn, h tr hc sinh trong qu trnh t hc, t gii cc bi tp chng Dao ng c hc bng cch h thng li tt c cc kin thc c bn cn thit cho vic gii bi tp, xy dng mt h thng cc bi tp c bn v nng cao, km theo hng dn gii c th. Sau khi hc sinh c th t gii c bi tp mt cch thnh thc, nghin cu ny cn a thm cc bi tp tng hp gip hc sinh pht trin kh nng t duy tng hp trong qu trnh hc. Ngoi ra, nghin cu ny cn tin hnh thit k website hc tp cha dng cc kin thc, cc dng bi tp nh trn gip hc sinh c th t hc nh. 2. Ni dung 2.1. Chng 1. C s l lun v thc tin ca hot ng gii bi tp vt l: 2.1.1. Vai tr ca vic gii bi tp vt l 2.1.2. Phng php chung gii bi tp vt l 2.1.3. Nhng c s la chn v hng dn gii h thng bi tp trong sch gio khoa vt l 12 hin hnh phn dao ng c hc 2.1.4. Mc ca bi tp 2.1.5. Nhng im cn lu khi n tp chun b kin thc cho cc k thi 2.2. Chng 2 . La chn, phn loi v hng dn hc sinh gii bi tp vt l: 2.2.1. L thuyt dao ng c a. Dao ng iu ho b. Dao ng tt dn v dao ng duy tr c. Dao ng cng bc, cng hng d. Tng hp dao ng 2.2.2. La chn, phn loi v hng dn hc sinh gii bi tp Vt l: a. Dao ng iu ho: Dng 1: Chng minh vt dao ng iu ho Dng 2: Tm cc c im ca dao ng iu ho (bin A, tn s gc , tn s f , chu k T) Dng 3: Tng hp dao ng Dng 4: Tm li , vn tc, gia tc ti thi im t hoc ngc li xc nh thi im
553

Tuyn tp Bo co Hi ngh Sinh vin Nghin cu Khoa hc ln th 7 i hc Nng nm 2010

khi cho li hoc vn tc Dng 5: Vit phng trnh dao ng iu ho Dng 6: Thi gian vt i t im ny n im kia Dng 7: Tm qung ng i c trong thi gian t Dng 8: Tm vn tc ti v tr c li x1 b. Con lc l xo: Dng 9: Tm cng k, tn s gc , di cc i lmax, di cc tiu lmin ca l xo Dng 10: Lc n hi, lc hi phc Dng 11: Vit phng trnh dao ng con lc l xo Dng 12: Ct, ghp l xo c. Con lc n: Dng 13: Con lc chy nhanh, chm, ng Dng 14: Tm vn tc, lc cng dy Dng 15: Con lc chu thm lc khng i 2.3. Chng 3. Bi tp vn dng Bi 1: Cho khi thu ngn dng trong l hnh ch U n cho khi thu ngn xung mt on x ri th ra bit m = 120g, = 13,6g/cm3 v s = 0,4 cm/m2. Chng minh khi thu ngn dao ng iu ho. Bi 2: Mt vt dao ng iu ho vi bin A = 4cm v chu k T = 2s. a. Vit phng trnh dao ng ca vt . Chn gc thi gian lc n i qua v tr cn bng theo chiu dng. b. Tnh li ca vt ti t = 5,5s.

Bi 3: Mt vt dao ng vi phng trnh x 6sin(20 t ) . Tm thi im vt i qua 4 v tr c to 2 cm theo chiu m ln th 1.

Bi 4: Mt vt dao ng iu ho gia 2 im P,Q vi chu k T = 2s sau khi dao ng c 2,5s vt c to x = 5 2 cm v i theo chiu m qu o vi vn tc
v 10 2 cm.

a. Vit phng trnh dao ng. b. Tm thi gian vt i t I n J (I,J l trung im). Bi 5: Mt l xo iu ho quanh VTCB bit khi lng vt m = 100g v cng k = 80 N/m. Tm tn s gc ca dao ng v chu k dao ng ca vt. Bi 6: Mt ng h qu lc chy ng gi trn mt t. Bit bn knh tri t l 6400km. V coi nhit khng nh hng n chu k con lc. a ng h ln nh ni cao h = 640m so vi mt t th mi ngy ng h s chy nhanh hay chm bao nhiu?

554

Tuyn tp Bo co Hi ngh Sinh vin Nghin cu Khoa hc ln th 7 i hc Nng nm 2010

2.4. Chng 4: Cu hi trc nghim phn dao ng c Cu 1: Trong dao ng iu ho, pht biu no sau y l khng ng: A. C sau mt khong thi gian T (chu k) th vt li tr v v tr ban u. B. C sau mt khong thi gian T th vn tc ca vt li tr v gi tr ban u. C. C sau mt khong thi gian T th gia tc ca vt li tr v gi tr ban u. D. C sau mt khong thi gian T th bin ca vt li tr v gi tr ban u. Cu 2: Dao ng iu ho c phng trnh x Acos t . Dao ng ny c: A. Vn tc bin i iu ho cng pha so vi li . B. Vn tc bin i iu ho ngc pha so vi li . C. Vn tc bin i iu ho sm pha

so vi li . 2 so vi li . 2

D. Vn tc bin i iu ho chm pha

Cu 3 Mt vt treo vo mt l xo lm l xo gin ra 0,8cm, ly g = 10 m/s 2. Chu k dao ng ca vt l: A. T = 0,178s. C. T = 222s. B. T = 0,057s. D. T = 1,777s.

Cu 4: Mt cht im dao ng iu ho vi bin 8cm, trong thi gian 1 pht cht im thc hin 40 dao ng. Cht im c vn tc cc i l: A. vmax = 1,91cm/s. C. vmax = 320cm/s. B. vmax = 33,5cm/s. D. vmax = 5cm/s.

Cu 5: Mt vt khi lng 2 kg treo vo mt l xo c h s n hi k = 5000N/m. Ko vt ra khi v tr cn bng mt on 5cm ri th khng vn tc u th vn tc cc i l: A. 125cm/s. C. 25cm/s. B. 2,5m/s. D. 12,5m/s.

Cu 6: Mt vt dao ng iu ho thng khi i t v tr cn bng n v tr bin th chuyn ng l chuyn ng: A. Thng u. C. Chm dn u. B. Nhanh dn u. D. Chm dn.

Cu 7: Vt dao ng iu ho trn qu o thng c v tr cn bng O, hai im bin l B v C. Trung im ca OB l G. Vt bt u chuyn ng t G i thng n Cng mt 0,3s. Tnh chu k dao ng? A. 0,4s. C. 0,9s. B. 0,8s. D.1,2s. k1 A k2

Cu 8: Khi treo mt vt A khi lng m = 200g vo l xo k1 th n dao ng vi chu k T1 = 0,3s; khi treo A vo l xo k2 th n dao ng vi chu k T2 = 0,4s. Khi treo A vo h hai l xo k1, k2 mc song song th chu k
555

Tuyn tp Bo co Hi ngh Sinh vin Nghin cu Khoa hc ln th 7 i hc Nng nm 2010

dao ng l: A. 0,7s. B. 0,5s. C. 0,35s. D. 0,24s. Cu 9: Mt l xo c khi lng khng ng k, u trn c nh, u di treo mt vt c khi lng 80g. Vt dao ng iu ho theo phng thng ng vi tn s 5Hz. Trong qu trnh dao ng, di ngn nht ca l xo l 40cm v di nht l 56cm. Tm di t nhin ca l xo, ly g = 10m/s2. A. 48cm. B. 47cm. C. 49cm. D. 50cm. Cu 10: Chn cu sai khi ni v dao ng iu ho: A. Li l hm s hnh sin theo thi gian. B. Vn tc l hm s hnh sin theo thi gian. C. Vn tc t l thun vi li . D. Gia tc l hm s hnh sin theo thi gian. 3. Kt lun Sau qu trnh nghin cu, bi bo ny t c mt s kt qu: - Tm tt v nu c cc l thuyt c bn quan trng cn phi nm vng trong chng dao ng c chng trnh vt l 12 nng cao. - Phn loi c 15 dng bi tp c bn ca chng Dao ng c, chng trnh Vt l 12 nng cao. - Bi tp vn dng sau khi phn loi gip hc sinh c th p dng kin thc nu trong phn phn loi gii quyt - Phn bi tp tng hp gip kim tra tnh logic v kh nng gii quyt vn ca hc sinh khi ng trc mt bi tp. - Website phng php t hc v nh gi vt l 12 gip cho hc sinh tip cn tri thc c d dng. TI LIU THAM KHO [1] Nguyn Th Khi , Vt l 12 nng cao, Nh sut bn gio dc. [2] Nguyn Hi Chu, Chun b kin thc n thi tt nghip trung hc ph thng v tuyn sinh i hc cao ng, Nh sut bn gio dc. [3] B gio dc v o to, Ti liu bi dng gio vin lp 12 mn vt l, Nh sut bn gio dc.

556