Professional Documents
Culture Documents
Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
Chng 3: Lm kh kh
3.1. Gii thiu chung
Nc l tp cht ph bin nht ln trong cc hydrocarbon Nc ln trong kh thin nhin trong qu trnh khoan, khai thc, v qu trnh lm ngt kh (tch loi cc kh chua H2S, CO2) vv Nc gy ra cc vn sau:
To thnh hyrt gy tc nghn van, u vi, trong qu trnh vn chuyn Gy n mn ng ng, cc thit b Gy ra cc phn ng ph, to bt, hoc lm mt hot tnh xc tc trong cc qu trnh ch bin tip theo
CN Ch Bin Kh 2
Chng 3: Lm kh kh
m tuyt i l khi lng nc cha trong 1 n v th tch hoc 1 n v khi lng kh.
m tng i l t l gia khi lng hi nc cha trong kh v khi lng hi nc cc i cha trong th tch kh xc nh iu kin bo ha.
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 3
Chng 3: Lm kh kh
=p/P
vi: : m tng i p: p sut ring phn hi nc trong kh
P: p sut hi nc bo ha
CN Ch Bin Kh
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
Chng 3: Lm kh kh
Hydrat l hp cht dng tinh th tn ti trng thi bn vng trong iu kin xc nh.
iu kin to hydrat:
Nhit , p sut kh. Thnh phn kh: C1, C2, C3, i-C4, N2, H2S, CO2, Ar c th to hydrat, nhng n-C4 khng to hydrat. Nhit bt u to hydrat ca C1 gim khi trong kh c cha C3+. Nng mui: tng nng mui, nhit bt u to hydrat gim.
CN Ch Bin Kh
Chng 3: Lm kh kh
3.2. Lm kh kh bng phng php c ch
Chng 3: Lm kh kh
Hm lng nc trong kh thin nhin cn phi c tnh ton, d on qua xy dng c phng n lm kh kh ti u. Hm lng nc bo ho trong kh ngt ph thuc vo P, T, v thnh phn kh (t trng tng i : SGg = Mg / Mkk = Mg / 28.97) Kh chua (c cha H2S v CO2) s c hm lng nc cao hn. Cn phi hiu chnh hm lng nc khi nng H2S v/hoc CO2 trong dng kh ln hn 5%
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 8
Chng 3: Lm kh kh
Phng php tnh ton, d on
Xc nh t th:
Gin McKetta v Wehe (1958): kh ngt Gin Campbell: kh chua
n v: [mg/Sm3]; [lb/MMscf] Sm3 : mt khi chun; o ti iu kin chun ISO 2533 101.35 kPa; 15oC MMscf : triu feet khi chun, o ti 14.7 psi (101.35kPa); 60 oF (15.56 oC) 1 lb = 0.454 kg
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 9
Chng 3: Lm kh kh
Hm lng nc trong kh ngt Gin McKetta v Wehe
? 01
Xc nh hm lng nc bo ho cho dng kh hydrocacbon ngt c SGg 0.9; nhit 70 oC v p sut 6000 kPa. - T Hnh 1: W = 4500 mg/Sm3 - H s hiu chnh cho SGg 0.9: CG = 0.98 ->Hm lng nc: W = 0.98 x 4500 = 4410 mg/Sm3
A 01
CN Ch Bin Kh
10
Chng 3: Lm kh kh
Hm lng nc trong kh chua
? 02 A 02
Tnh hm lng nc cho dng kh: 80% C1, 10% H2S v 10%
CO2, ti 70 oC v 6000 kPa. a) p dng cng thc: W = yHCWHC + yH2SWH2S + yCO2WCO2
Chng 3: Lm kh kh
Xc nh iu kin P, T to thnh hydrat:
Chng 3: Lm kh kh
? 04
C1 C2 C3 C4
a) Xc nh P to thnh hydrat ti 10oC. b) Dng kh trn c gin n t 10000 kPa xung 3400 kPa. Xc nh T ti thiu khng c s to thnh hydrat trong qu trnh gin n.
N2
CO2
0.094
0.002
c) Dng kh trn ti 15000 kPa, 40oC c th gin n n p sut no m khng b to thnh hydrat?
CN Ch Bin Kh 13
Chng 3: Lm kh kh
A 04
a) SGg = 0.693
Chng 3: Lm kh kh
Phng php Katz
Chnh xc hn phng php dng th Chn mt gi tr T ti P cho trc (hoc P ti T cho trc) S dng cc gin trong Hnh 8-11 xc nh hng s cn bng kh-rn Kv-s cho mi hydrocarbon. Xt tng (yi/Ki,v-s) Lp li 3 bc trn cho n khi (yi/Ki,v-s) = 1
CN Ch Bin Kh 15
Chng 3: Lm kh kh
? 05
Cho dng kh: Xc nh P to thnh hydrat ti 2000 kPa theo phng php Katz.
C1 C2 C3 C4
So snh vi kt qu ca
? 04
N2
CO2
0.094
0.002
CN Ch Bin Kh
16
Chng 3: Lm kh kh
A 05
Xt T = 10oC
C1
C2 C3 C4
Kv-s
y/Kv-s
0.784
0.060 0.036 0.024
2.05
0.82 0.12 0.045
0.382
0.073 0.3 0.533
C3
C4
0.036
0.024
0.23
0.084
0.1565
0.2857
y/Kv-s = 0.8665 < 1 Xt ti 11oC, thu c y/Kv-s = 1.0417 ~ 1, c th kt lun y l nhit to hydrt ca dng kh ti 2000 kPa
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 17
Chng 3: Lm kh kh
S dng phng php Baille-Wichert: hiu chnh nhit to hydrat thng qua % C3
CN Ch Bin Kh
18
Chng 3: Lm kh kh
? 06
C1
C2
C3 C4 N2 CO2 H2S
0.031
0.007 0.004 0.003 0.070 0.042
CN Ch Bin Kh
19
Chng 3: Lm kh kh
Dng phng php Baille-Wichert a) SGg = 0.682 b) Gin Hnh 12: 4200 kPa -> 4.2 %H2S -> SGg = 0.682 c) Theo dc phn di ca gin xc nh c T to hydrat tng ng l 17.5oC. d) Hiu chnh theo %C3 T gin hiu chnh trong Hnh 12, tm im ni gia %H2S v %C3. Dng thng xung ng P = 4200kPa. c nhit hiu chnh: -1.5oC. e) Vy T to hydrat ca dng kh ny l 16oC
CN Ch Bin Kh
20
Chng 3: Lm kh kh
Phng php hp ph bng cht hp ph rn: Alumina, Ry phn t, silica gel, CaCl2...
Phng php lm lnh di im sng bng tc nhn lnh hoc gin n nhanh
CN Ch Bin Kh
21
Chng 3: Lm kh kh
3.2.1. Phng php c ch to hydrate Bn cht ca phng php c ch l a vo dng kh m cht c ch ha tan trong nc t do v do lm gim p sut hi nc v nhit to hydrat. Cc cht c ch thng s dng: methanol, glycol,
CN Ch Bin Kh
22
Chng 3: Lm kh kh
Phng trnh Hammerschmidt :
t = 0,556 K W / (M(100-W))
t: lng gim nhit hydrat ha p sut xc nh (0C). W: hm lng cht c ch (%). M: phn t lng cht c ch. K: hng s (K = 2335 cho methanol, = 4000 cho glycol).
CN Ch Bin Kh
23
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
24
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
25
Chng 3: Lm kh kh
Methanol vs. Glycol Methanol Khng n mn Khng phn ng vi HC Tan v hn trong nc Tan trong HC (0.5 wt%) Khng thu hi c D bay hi di iu kin vn hnh R S dng khi yu cu nhit < 250C Glycol
CN Ch Bin Kh
26
Chng 3: Lm kh kh
La chn cht c ch glycol: ph thuc nhit to hydrat, nht, mc h nhit , s ha tan trong hydrocarbon, nhit tch chit, thnh phn kh.
Hm lng gii hn cho php ca dung dch glycol (%kl) cn phi gi trong h cc nhit khc nhau:
T(0) -22,3 -28,9 -34,4 -45,6
TS. Nguyn Hu Lng
CN Ch Bin Kh
Chng 3: Lm kh kh
Nguyn tc ca phng php c ch: a thm vo dng kh mt cht c kh nng kt hp vi pha nc nhm h thp nhit to hydrat ti mt p sut cho. Nn xem xt s dng phng php gy c ch khi: + vic to thnh hyrat c th din ra trong thi gian ngn + nhit hot ng ca h thng ch thp hn vi so vi nhit to hyrat ca dng kh Cc cht c ch thng s dng: glycols (EG, DEG, TEG), methanol, Cc cht c ch thng c phun thng vo dng kh
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 28
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
29
Chng 3: Lm kh kh
3.2.2. Lm kh bng phng php hp th Da trn s chnh lch p sut hi nc trong kh v cht hp th. Cc cht hp th thng s dng: mono-, di-, tri-etylen glycol.
CN Ch Bin Kh
30
Chng 3: Lm kh kh
Qu trnh hp th
L qu trnh truyn khi t pha kh sang pha lng y l qu trnh tng tc vt l gia hi nc v dung mi
P*i / Ptotal = Yi / Xi
trong :
Yi : % cu t i trong pha kh
Chng 3: Lm kh kh
Yu cu ca dung mi:
C i lc vi nc mnh, v vi HC thp C bay hi thp ti nhit hp th: gim mt mt dung mi C nht thp: d bm v tip xc tt vi dng kh
CN Ch Bin Kh
32
Chng 3: Lm kh kh
u im DEG
Nhc im
ho nc cao, bn cao Mt mt do b li cun cao hn khi c hp cht lu hynh, oxy v so vi TEG. CO2 nhit cao. Khi han nguyn, kh nhn Dung dch m c khng ng c dung dch vi hm lng bng. DEG cao hn 95%. Gim nhit im sng t hn so vi s dng TEG. Gi thnh cao.
CN Ch Bin Kh
33
Chng 3: Lm kh kh
u im TEG
Nhc im
ho nc cao. u t c bn cao. To kh nng gim im sng cao Dung dch TEG c kh nng to bt hn, bn tt khi c hn hp lu cao khi c hydrocarbon nng, thm. hynh. Ha tan hydrocarbon trong TEG cao Ha tan hydrocarbon trong TEG cao hn trong DEG. hn oxy v CO2 iu kin thng. Han nguyn d dng n nng dung dch 99%. Dung dch m c khng ng bng. bay hi ca TEG thp hn DEG.
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 34
Chng 3: Lm kh kh
u im
Nhc im
Dung dch 10-30% MEA, 60-80% DEG, 5-10% nc Cht hp th c nc, CO2, H2S. Mt mt do b cun ra cao hn so vi TEG. Kh nng to bt thp. Ch ng dng lm kh v lm sch kh chua. Cht hp th n mn kim lai nhit han nguyn. Gim nhit im sng t.
CN Ch Bin Kh
35
Chng 3: Lm kh kh
Theo thi gian, nng cht hp th trong kh gim do s pha lang ca nc kh nng lm kh gim.
Gii hn nhit lm vic ca qu trnh lm kh kh bng phng php hp th:
Tmax = 380C: nhit cao qu gy mt mt glycol.
Tmin = 100C: nhit thp qu lm tng nht dn n gim kh nng ht m ca glycol.
CN Ch Bin Kh
36
Chng 3: Lm kh kh
Khi tng nng glycol, lng gim im sng tng nhiu hn so vi khi tng chi ph ring cht hp th.
Nhit phn hy ca DEG l 164,40C; TEG l 206,70C khi han nguyn glycol p sut thng, 1 phn glycol b phn hy thc hin han nguyn glycol p sut chn khng.
CN Ch Bin Kh
37
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
38
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
39
Chng 3: Lm kh kh
3.2.3. Lm khan bng phng php hp ph Da trn kh nng ht m t kh ca cht rn c cu trc xc nh nhit thp v gii hp chng nhit cao. L qu trnh vt l, hiu qu ty thuc vo nhit , p sut v bn cht chp hp ph.
CN Ch Bin Kh
40
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
41
Chng 3: Lm kh kh
Ch s
Hnh dng Kch thc, mm L xp ni, % T trng nn, kg/m3 ng knh trung bnh l xp, nm B mt hp ph hat ng, m2/g Th tch hp ph cht hp ph kh, g/g Nhit dung, kJ/kg 0C dn nhit, kJ/kg 0C Nhit hp ph cc i, kJ/kg nc
Al2O3
Tr, vin, cu, bt 0,6-6,0 25-40 480-850 6,0-20,0 100-300 0,10-0,25 1,005-1,047 795-1172 4787
Silica gel
Cu, bt 2,4-4,0 30-40 400-770 3,5-14,0 200-900 0,14-1,0 0,921 795 4187
Zeolite
Tr, cu, bt 1,6-3,2 30-35 480-800 0,3-1,0 500-800 0,20-0,65 0,837 4187
CN Ch Bin Kh
42
Chng 3: Lm kh kh
c im ca phng php hp ph
- Hiu qu hn qu trnh hp th bng TEG - C th lm kh n thp hn 0.1 ppm H2O - Hiu qu kinh t v mi trng tt - Thng c s dng cng vi mt qu trnh hp th bng TEG: + Thp hp th bng TEG lm kh n khong 60 ppm + Thp hp ph tip tc lm kh n 0.1 ~ 1 ppm
CN Ch Bin Kh
43
Chng 3: Lm kh kh
Nhit han nguyn cht hp ph: 176-2040C (Al2O3, silica gel); 316-3700C (zeolite).
Nhit han nguyn c nh hng n kh nng hp ph v lng gim nhit im sng ca cht hp ph. Thi gian lm vic ca cht hp ph: 2-5 nm.
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 44
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
45
Chng 3: Lm kh kh
Yu cu v c tnh ca cht hp ph
- Kh nng hp ph cao ti trng thi cn bng + gim th tch cht hp ph cn thit, gim chi ph v nng lng qu trnh gii hp - chn la cao + gim mt mt cc kh - D gii hp + Nhit gii hp thp, gim chi ph nng lng - gim p nh - Tnh cht c hc tt - R, tr v mt ho hc, khi lng ring ln v khng thay i th tch nhiu trong qu trnh hp ph - Din tch b mt, kch thc mao qun
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 46
Chng 3: Lm kh kh
Silica gel
- R - D gii hp - Kh nng hp ph cao: c th hp ph lng nc bng 45%
khi lng ca n
- Hp ph n 5-10 ppm nc
CN Ch Bin Kh
47
Chng 3: Lm kh kh
Alumina
- C tnh cht c hc tt nht - Hp ph c kh chua (H2S, CO2) - D gii hp nht - Hp ph n 10-20 ppm nc
CN Ch Bin Kh
48
Chng 3: Lm kh kh
Ry phn t (Zeolite)
- Hp ph n 0.1 ppm nc - Quan trng cho cc qu trnh kh nc trc khi dng kh
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
50
Chng 3: Lm kh kh
u, nhc im ca phng php lm kh bng hp ph u im Khang bin thin thng s cng ngh rng. Cho php nhn c im sng thp v gim im sng cao. Thay i nhit v p sut khng nh hng ng k n cht lng lm kh. n gin, tin cy cao. Nhc im u t ln. Chi ph vn hnh cao. Khng c cc qu trnh lm vic lin tc trong tng cng an hp ph, gii hp, lm ngui. Hiu qu hp ph gim dn do b u c bi cc cht c ch n mn v cc hp cht ha hc khc dn n phi thay mi.
51
CN Ch Bin Kh
Chng 3: Lm kh kh
Bng chuyn i n v
0F
= 0C x 1.8 + 32 0R (Rankine Temperature) = oF + 460 1 psi = 0.068 bar = 6.8 kPa 1 lb = 0.454 kg 1 ft = 0.305 m 1 inch = 0.0254 m MMscfd ~ milion standard cubic feet per day
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 52
Chng 3: Lm kh kh
SI
Universal scientific
273.15K
0oC 60oF 32oF
101.325 kPa
760 mm Hg
22.415 m3/kmol
22.415 L/mol
14.7 psi
1 atm
CN Ch Bin Kh
53
Chng 3: Lm kh kh
S thay i p sut ti lp cht hp ph khng nn vt qu 50 psi/ph (6 kPa/s). ng knh lp hp ph khng nn qu ln. Khi kh nng hp ph gim v gim p sut tng mnh, cht hp ph nn c thay mi. Thng thng, cht hp ph ry phn t mt 35% hat tnh sau thi gian hat ng 1-3 nm; hoc mt 50% hat tnh sau 1600 ln ti sinh.
CN Ch Bin Kh
54
Chng 3: Lm kh kh
Thng thng, cht hp ph ry phn t 4A c kh nng hp ph 20 lb nc/100 lb ht i vi ht mi, v 13 lb nc/100 lb ht i vi ht s dng iu kin 75oF (24oC).
Hai yu t nh hng n kh nng hp ph ca cht hp ph:
CN Ch Bin Kh
55
Chng 3: Lm kh kh
CN Ch Bin Kh
56