You are on page 1of 59

TRNG I HC S PHM THNH PH H CH MINH KHOA HA HC

TIU LUN:

H THNG HA BI TP CHNG NIT-PHTPHO

Gio vin hng dn: Sinh vin thc hin:

C Thi Hoi Minh Trn Th Hnh Phm Th Hunh Lu Th Thy Ngn Nhm 6-lp Ha 3A

LI M U
Hin nay, ton b chng trnh gio dc Vit Nam c ci cch.V vy p ng c yu cu mi ca nn gio dc hc sinh phi thc s ch ng trong vic tip thu kin thc v gio vin cng cn i mi phng php ging dy. c bit, ngoi cc k kim tra trong nh trng, hc sinh cn chun b cho mnh vn bi tp v nhng phng php gii hon thnh tt k thi i hc.Do gio vin b mn ha hc trng ph thng cn cung cp cho hc sinh cc dng bi tp mt cch tng qut v d nh nht. i vi chng trnh ha hc lp 11 bi tp cho tng chng l rt nhiu, c nhng ni dung rt c bn nhng cng c khng t bi tp nng cao thng c trong cc k thi tt nghip v tuyn sinh i hc. Trong , chng Nit Photpho cng l chng c rt nhiu kin thc kh nh, quan trng v rt nhiu dng bi tp khc nhau. Do , cc thnh vin nhm 6- lp ha 3Akha K34 lm bi tiu lun ny nhm h thng ha cc dng bi tp ca chng NitPhotpho nhm gip cc gio vin v hc sinh trung hc ph thng c thm mt ti liu tham kho. Bi tiu lun chia lm ba phn ln: A. Bi tp l thuyt v thc nghim B. Bi tp tnh ton Trong mi phn u c a ra nhng phng php gii, nhng bi tp mu, cc bi tp tham kho v li sai hc sinh hay mc phi khi gp cc dng bi tp . Di s hng dn ca C Thi Hoi Minh - gio vin b mn bi tp ha hc- khoa Ha-trng i hc S phm TP H Ch Minh c nhm c gng tham kho nhiu sch v ti liu lin quan v hon thnh xong bi tiu lun. Bn cnh nhm cng gp mt s vn kh khn nn khng trnh khi nhng sai st trong qu trnh bin son v vy rt mong nhn c s ng gp t C v cc bn. Mi gp xin gi v a ch: Nhm 6- lp ha 3A-trng i hc S phm TP H Ch Minh, 280A An Dng Vng, P4, Q5.

PHN A: BI TP L THUYT V THC NGHIM


I. PHN L THUYT

Dng 1: Chui phn ng, phng trnh phn ng ha hc


1. Phng php: - Hc sinh cn nm chc kin thc v nito, amoniac,mui amoni,photpho, hp cht ca nito, photpho - Xc nh r cht oxi ha, cht kh, qu trnh oxi ha, kh - Xc nh c chnh xc sn phm - Ghi r iu kin phn ng xy ra - xc nh cc cht cha bit trong s chuyn ha cn phi xut pht t ni no ta suy lun c chc chn cht v tr l cht g.Nu kh suy lun, c th gi s l mt cht c th no , ri thc hic chuyn ha xem c ph hp khng, phn ng ng khng - Mi mi tn trong s nht thit ch biu din bng mt phng trnh phn ng 2. Mt s li sai hc sinh hay mc phi - Xc nh sai s oxi ha, sai cht oxi ha v cht kh - Qun ghi iu kin phn ng xy ra - T vit ra sn phm khng c tht trong thc t - Khi cho kim loi phn ng vi cc axit c v c tnh oxi ha mnh: ghi sai sn phm ca s kh - Cn bng sai do khng bit cch cn bng hay a h s cn bng vo phng trnh sai - Khng nm r tnh cht ca cht nn khng vit ng sn phm phn ng 3. Bi tp v d: Bi1:Thc hin cc chui chui ng sau: a) N2 NH3 NH4OH NH4Cl NH3 NH4NO3 N2 N2O NO NO2HNO3Cu(NO3)2KNO3KNO2

b) oxi acid nitric acid photphoriccanxi photphatcanxidihirophotphat Bi gii: a. 4000c 1.N2 +3H2 2NH3
Fe

2.NH3+ H2O NH4OH 3.NH4OH + HCl NH4Cl + H2O


T0C

4.NH4Cl + NaOH NaCl + NH3 + H2O 5.NH3 + HNO3 NH4NO3


3500C

6.NH4NO3
2000C
20000 C

N2 + O2 + 2H2O

7.NH4NO3 N2O + 2H2O 8.N2 + O2 2NO 9.NO + O2 NO2 10.3NO2 + H2O 2HNO3 + NO

11. Cu + HNO3 Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O 12. Cu(NO3)2 + 2KOH Cu(OH)2 +2 KNO3
T0 C

13.KNO3 KNO2 + O2 14.2NO2 + 2KOH KNO3 + KNO2 + H2O b. 1. 4NO2 + O2 + 2H2O 4HNO3 2.5HNO3 +3P +2H2O 3H3PO4 + 5NO 3.3Ca + 2 H3PO4 Ca3(PO4)2 + 3H2 4.Ca3(PO4)2 + 2H2SO4 2CaSO4 + Ca(H2PO4) Bi 2: Xc nh A,B,C,D,K v thc hin chui phn ng acid+HSO4,t0 (A) NaOH ( B) +K F
D mu nu

+K

(C)

Bi gii: Kh nu l NO2(D) suy ra (C) l NO, (K) l O2, kh mu nu sinh ra acid acid l HNO3, vy ( A) l mui NH4NO3, v (B) l NH3 Cc phng trnh ha hc 1. 2 NH4NO3 + H2SO4 ,t0 (NH4)2SO4 + NH3 +2H2O
2000

2. NH4NO3 2 N2 + O2+ 4H2O 3. NH4NO3 + NaOH ,t0 NaNO3 + NH3 + H2O


8500

4. 4NH3 + 5O2 4NO + 6H2O


20000

5. 4NH3 + 3O2 2N2 + 6H2O 6. N2 + O2 2NO 7. 2NO + H2O 2NO2 8. 3NO2 + H2O 2HNO3 +NO 10. Al +36 HNO3 10Al(NO3)3 + 3N2 + 18H2O Bi 3: Lp phng trnh phn ng cho cc phn ng sau: a) Ag + HNO3 (c) NO2 + ? + ? b) Ag + HNO3 (long) NO + ? + ? c) Al + HNO3 N2O + ? + ? d) Zn + HNO3 NH4NO3 + ? + ? e) FeO + HNO3 NO + Fe(NO3)3 + ? f*) Fe3O4 + HNO3 NO + Fe(NO3)3 + ? g) FeO + HNO3long NO + ? + ? h) FeS2 + HNO3 Fe(NO3)3 + H2SO4 + NO + H2O i)NH3 d + AgNO3 j) NH3 d + dd FeSO4

Bi gii: a) Ag + 2 HNO3 (c) NO2 + AgNO3 + H2O b) 3 Ag + HNO3 (long) NO + 3AgNO3 + H2O c) 8Al + 30 HNO3 3N2O + 8 Al(NO3)3 + 15 H2O d) 8Zn + 20 HNO3 2NH4NO3 + 8Zn(NO3)2 + 6 H2O e) 3FeO + 10 HNO3 NO + 3Fe(NO3)3 + H2O f*) 3Fe3O4 + 28 HNO3 NO + 9 Fe(NO3)3 + 14H2O g) 3FeO + 10HNO3long NO + 3Fe(NO3)3 + 5 H2O h) FeS2 + 8HNO3 Fe(NO3)3 + 2 H2SO4 + 5 NO + 2 H2O i)AgNO3 + 2NH3d [Ag(NH3)2]NO3 j) FeSO4 + 2NH3 +2H2O Fe(OH)2 + (NH4)2SO4

Bi tp tng t
1. Thc hin chui phn ng sau (ghi iu kin nu c) a) (NH4)2SO4 NH3 NO NO2 HNO3 NaNO3 NaNO2 b) NH4Cl NH4NO3 N2 NH3 Cu Cu(NO3)2 CuO c) NaNO3 NO NO2 NH4NO3 N2O NH3 (NH4)3PO4 d)NH3 NH4NO3NaNO3 NH3 (NH4)2SO4 2. Thc hin chui chui ng sau a) H2SO4 H2 NH3 NO NO2 HNO2 NH4NO2 b) Al H2 NH3 (NH4)2SO4 NH3 NO NO2 HNO3 c) Fe H2 NH3 NH4Cl NH3 NO NO2 HNO3 Cu(NO3)2 CuO d) Natri nitrat oxi oxit nitric peroxit nit axit nitric ng nitrat st nitrat st (III) clorua st (III) hidroxit st (II) hidroxit i) Amoni clorua axit clohidric kali clorua bc clorua Nit amoniac diamoni sunfat amoniac nhm hidroxit Amoni nitrat axit nitric ch nitrat nit nit (IV) oxit

j) N2 Ca3N2 NH3 NO NO2 HNO3 NaNO3 NaNO2 3. Hon thnh cc phng trnh phn ng ha hc sau y t0 a) ? + OH NH3 + ? 0
t

b) (NH4)3PO4 t0 c) NH4Cl + NaNO2 t0 d) ? t0 e) (NH4)2SO4 t0 f) ? 4. Lp pthh cho cc phn ng sau: a. Al + HNO3

NH3 + ? ? + ? + ? N2O + H2O ? + Na2SO4 + H2O NH3 + CO2 + H2O

b. Fe3O4 + HNO3 c. M + HNO3l d. FexOy + HNO3 e. Ag + HNO3 f. S + HNO3 g. KI+ HNO3 i. FeS2 + HNO3 j. MxOy+HNO3 k. NH3 + KClO KNO3 + KCl + Cl2 + H2O l. NH4HCO3 m. H3PO4 + NaOH n. H3PO4 + NaOH o. H3PO4 + NaOH p.(NH2)2CO + H2O q. Ca3(PO4)2 + H2SO4 r. Ca3(PO4 )2 + H2SO4 5. Vit cc phng trnh phn ng thc hin s chuyn ha sau: P 2O3 P2O5 H3PO4 a.P H3PO4 Ca3(PO4)2 Ca(H2PO4)2 CaHPO4 Ca3(PO4)2 Fe(OH)2 Fe(NO3)3 Fe2O3 Fe(NO3)3 b. (NH4)2CO3 NH3 Cu NO NO2 HNO3 Al(NO3)3 HCl NH4Cl NH3 NH4HSO4 c. Photpho +Ca,t B +HCl C +O2,t P2O5

Na3PO4

Ag3PO4

6. Ngi ta sn xut supephotphat n v supephotphat kp t pirit v apatit c thnh phn chnh l Ca3(PO4)2. Vit cc phng trnh phn ng xy ra.

Dng 2: Cn bng phn ng oxi ha kh


1. Phng php: - Xc nh ng s oxi ha, cht oxi ha v cht kh - Xc nh ng sn phm ca phn ng - Cn bng theo nhiu cch khc nhau nh: pp i s, thng bng e, bo ton e, cn bng ionelectron - Cn bng nguyn t theo th t nh sau: kim loi, gc axit, mi trng( acid, bazo) , nc ( cn bng nc cn bng H2) - Kim tra s nguyn t oxi 2 v 2. Mt s li sai hc sinh: - Xc nh sai s oxi ha - Sai sn phm kh - Qun cn bng nc, oxi, hidro - Qun s nh hng ca mi trng nn vit sai sn phm phn ng - Sai h s cn bng 3. Mt s bi tp v d: Bi1: B tc v cn bng cc phn ng oxi ha kh sau a. Al + HNO3 Al(NO3)3 + NO + N2O + H2O b. Fe3O4 + HNO3l.

c. FexOy + HNO3. d.Fe(OH)2 +HNO3l e.Zn + HNO3l NH4NO3+.. Bi gii: Tch thnh 2 phng trnh : aAl + 4aHNO3 aAl(NO3)3 + aNO + 2aH2O 8bAl + 30bHNO3 8bAl(NO3)3 +3bN2O + 15bH2O Cng 2 phng trnh li: (a+8b)Al + (4a+30b)HNO3 (a+8b)Al(NO3)3 + a NO + 3b N2O+(2a+15b)H2O Tng t ta s cn bng c nh sau: b.3 Fe3O4 + 28HNO3l9 Fe(NO3)3 + NO + 5H2O c. 3FexOy +(12x-2y) HNO33x Fe(NO3)3 + (3x-2y)NO+ (6x-y)H2O d.3Fe(OH)2 +10HNO3l3Fe(NO3)3 + NO + 8H2O e.8Zn +20 HNO3l 2NH4NO3+8Zn(NO3)2 + 6H2O Bi 2: Cn bng phn ng sau a. CuO + NH3 N2 + Cu + H2O b. MnSO4 +NH3 +H2O2 MnO2 + (NH4)2SO4 c. NH3 + Na NaNH2 + H2 d. (NH4)2Cr2O7 N2 + Cr2O3 + H2O Bi gii: +2 -3 o o a. 3CuO + 2NH3 N2 + 3Cu +3 H2O +2 -1 +4 -2 b.MnSO4 +2NH3 +H2O2 MnO2 + (NH4)2SO4 +1 o +1 o c.NH3 + Na NaNH2 +1/2 H2 -3 +6 o +3 d.(NH4)2Cr2O7 N2 + Cr2O3 +4 H2O

Bi tp tng t
1. Vit phn ng nhit phn cc mui sau v cn bng phn ng a.Ca(NO3)2, NH4NO3, Cu(NO3)2, Hg(NO3)2, Mg(NO3)2 b.KNO3, Fe(NO3)3, Pb(NO3)2, AgNO3 2. Cn bng cc phn ng oxi ha kh sau bng phng php thng bng e a. Fe + HNO3 t NO2 + ... b. Fe3O4 + HNO3l NO + ... c. Fe2O3 + HNO3l ... d. Fe(OH)2 + HNO3l NO + ... e. Fe(OH)3 + HNO3l ... f. Zn + HNO3 NH4NO3 + g. HNO3 (l)+ FeCuS2 h. HNO3 (l)+ FeS i. Ag + HNO3 c ... j. FexOy + HNO3 NO2 + .
o

3. B tc v cn bng cc phn ng sau y bng phng php thng bng electron v vit phng trnh ion rt gn ca chng a) Mg + HNO3 .. + N2 + b) Al + HNO3 .. + NH4NO3 + .. c) Fe + HNO3c nng d) FeO + HNO3long .. + NO + .. e) Fe3O4 + HNO3long .. + NO + .. f) Fe2O3 + HNO3

g) h) i) j) k) l) m) n) o)

Fe + HNO3c ngui Na2CO3 + HNO3 C + HNO3long NO + .. P + HNO3c NO2 + .. H2S + HNO3 S + NO + .. SO2 + HNO3 + .. H2SO4 + NO HI + HNO3 I2 + NO2 + .. FeS + HNO3 Fe(NO3)3 + H2SO4+ N2O + .. Cu2S + HNO3 .. + CuSO4 + NO2 + ..

Dng 3: Nhn bit v phn bit cc cht l hp cht ca nito v photpho


1.Nguyn tc -Hiu r bn cht l ha c bn ca cc hp cht v d:trng thi tn ti, mu sc, mi v, tan, nhit nng chy, si v cc phn ng ha hc c trng dng nhn bit cc cht ny c km theo du hiu to kt ta, ha tan , si bt kh, thay i mu sc,c nhng cht do chng to ra trong qu tnh nhn bit. -Phn ng ha hc c chn nhn bit l phn ng ha hc c trng gin v c du hiu r rt.Tr trng hp c bit, thng thng muoosn nhn bit n cht cn phi tin hnh (n-1) th nghim. -Tt c cc cht c la chn dng nhn bit cc cht gi l thuc th. 2.Phng php lm bi Bc 1: trch mu th Bc 2: chn thuc th (ty theo yu cu bi, c th dng 1 hay nhiu thuc th hay khng dng thuc th) Bc 3: cho thuc th vo mu, trnh by hin tng quan st rt ra kt lun nhn ra ha cht no Bc 4: vit ptpu minh ha Ty theo yu cu ca bi tp m trong mi dng li c th gp mt trong cc trng hp sau: - Nhn bit vi thuc th t do - Nhn bit vi thuc th hn ch - Nhn bit khng c dng thuc th bn ngoi 3. Li sai hay mc phi: - Hc sinh dng sai thuc th do khng nm r tnh cht cc cht - Khng ch n trng hp mt thuc th lm nhiu cht c hin tng ging nhau - Dng thuc th tc dng lung tung, khng theo th t lm mt phng hng nhn bit - Khng nh cc cht kt ta, tnh cht mt s loi kh (mi, mu) 4.Bng tnh cht v thuc th s dng Cht Thuc th Hin tng Phng trnh NH3 Qu tm m Ha xanh HCl c To khi trng NH3 + HCl NH4Cl mi Mi khai NO Khng kh Ha nu NO + O2 NO2 NO2 Mu Qu tm m Lm lnh Que m ang Mu nu Ha Mu nu khng mu Tt NO2 + H2O HNO3 +NO 2NO2 N2O4 -110C

N2

NH4

chy Sinh vt nh NaOH c Dd AgNO3 H2SO4, Cu H2SO4l,t0 c khng kh

PO4 3NO33NO2-

Cht Kh NH3 khai vng tan trong acid HNO3 NO2 nu , dd mu xanh Cu2+ NO2 nu

NH4+ + OH- NH3 + H2O 3Ag + PO43- Ag3PO4 Cu+ 4NO3- Cu(NO3)2 + 2NO2 +2H2O 3NO2 +H2SO4 NO3- + 2NO + SO4 2- +H2O NO NO2 Oxi khng kh

4.Bi tp v d:
Bi 1: Nhn bit cc dd trong 5 l sau:HNO3, Ca(OH)2, NaOH, HCl, NH3 Bi gii: -Dng qu tm nhn bit 2 nhm cht Nhm 1: Ca(OH)2 , NaOH, NH3 lm xanh qu tm Nhm 2: HCl, HNO3 lm qu tm ha -Nhn bit tng cht trong nhm 1: Dng kh CO2 nhn bit c Ca(OH)2 do c kt ta un nng nhn bit NH3 c mi khai Dd cn li l NaOH -Nhn bit tng cht trong nhm 2: Dng dd AgNO3 nhn bit dd HCl c kt ta trng Dd cn li l HNO3 Bi 2: Hy t chn mt ha cht thch hp nhn bit cc muiNH4Cl, (NH4)2SO4,NaNO3,MgCl2,FeCl2,FeCl3,Al(NO3)3 Bi gii: Dng dung dch Ba(OH)2 nhn ra 7 mui theo cc hin tng sau: 2NH4Cl + Ba(OH)2 t0 BaCl2 +2NH3 + 2H2O (khai) (NH4)2SO4 +Ba(OH)2 BaSO4 +2NH3 + 2H2O trng khai NaNO3 + Ba(OH)2 khng c hin tng g MgCl2 + Ba(OH)2 Mg(OH)2 + BaCl2 trng FeCl2 + Ba(OH)2 Fe(OH)2 + BaCl2 Trng xanh Kt ta trng xanh ha nu trong khng kh 4 Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4 Fe(OH)3 (nu) 2FeCl2 + 3Ba(OH)2 2Fe(OH)3 + 3 BaCl2 (nu) 2Al(NO3)3 + Ba(OH)2 2Al(OH)3 + 3Ba(NO3)2 Thm Ba(OH)2 vo kt ta tan

2Al(OH)3 +Ba(OH)2 d Ba(AlO2)2 + 4H2O

Bi tp tng t
1.Nu cc phn ng phn bit cc dd sau: . NaNO3, Na2SO4, Mg(NO3)2, Fe(NO3)2, Cu(NO3)2, MgSO4, FeSO4,CuSO4 2. Bng phng php ha hc hy nhn bit bn dung dch mi cht sau: NH3, HNO3, H3PO4, Ba(OH)2 m ch dng qu tm lm thuc th 3.Ch dung mt ha cht hoc mt kim loi phn bit cc dung dch a) NH4NO3, (NH4)2SO4, MgSO4, NaCl b) (NH4)2SO4, AlCl3, FeSO4, NH4NO3 c) NH4NO3, AlCl3, CuSO4, Fe(NO3)3, KCl d) Diamoni sunfat, natri sunfat, amoni clorua, kali nitrat e) Diamoni sunfat, amoni nitrat, st (II) sunfat, magie clorua 4. Nhn bit cc dung dch sau: a) (NH4)2SO4, NH4Cl, Na2SO4. b) Na2CO3, NH4NO3, Fe(NO3)3, Mg(NO3)2. c) CuCl2, Ca(NO3)2, K2SO3, (NH4)2SO4, Al(NO3)3. d) Na2CO3, BaCl2, HCl, H2SO4 (ch dng giy qu) e) HCl, Na2SO4, NaCl, Ba(OH)2 (ch dng giy qu) f) HCl, H2SO4, NaOH, KCl, BaCl2 (ch dng giy qu) g) (NH4)2SO4, NH4Cl, NaCl, K2SO4 (ch dng mt thuc th) h) HCl, Na2SO3, (NH4)2SO4, Ba(OH)2 (ch dng mt thuc th) i) NH4NO3, K2SO4, (NH4)2SO4, CuCl2, AlCl3 (ch dng mt thuc th) j) NH4Cl, Na2SO4, (NH4)2SO4, FeCl3, ZnCl2 (ch dng mt thuc th) k) Dung dch HCl c, dung dch H2SO4 c, dung dch HNO3 (ch dng mt thuc th)

II. PHN THC NGHIM


PHNG PHP GII
i vi dng bi tp thc nghim, hc sinh cn nm vng kin thc l thuyt c bn v c kh nng suy on, vn dng linh hot cc l thuyt vo cc trng hp thc t c th. Ngoi ra, hc sinh cng phi nm c cc nguyn tc thc hnh th nghim v thc t trong cng nghip hin nay. tr li hon chnh mt cu hi, hc sinh phi gii thch r rng i t hin tng trong cu hi hay bn cht ca vn , vit phng trnh phn ng (nu c) v kt lun chung. Trnh tr li di dng khng i vo trng tm.

MT S SAI LM HAY GP PHI KHI GII CC BI TP NY


t dng bi tp ny nn khi gp phi th khng bit phi gii thch nh th no B st hin tng, gii thch khng i vo bn cht vn Kh nng din t hn ch Khng nh din bin qu trnh ch nh hin tng cui Khng nm bn cht ca cht tham gia phn ng gy ra hin tng

MT S DNG BI TP
II.1 BI TP THC NGHIM M T CNG VIC TRONG PHNG TH NGHIM V CNG NGHIP
1. Dng 1: Dng bi tp thc nghim m t cng vic trong phng th

nghim A. BI TP T LUN: Bi tp mu
1) Trong phng th nghim, N2 c iu ch bng phng php no? Trong cng

nghip c s dng phng php khng? V sao? Bi gii:


-

T iu ch bng phng php un nh dung Trong phng th nghim, kh N2 c dch bo ha mui amoni nitrit:

NH4NO2 N2 + 2H2O Nhng do mui amoni nitric km bn nn coth thay th bng dung dch bo ha ca amino T clorua v natri nitrit: NH4Cl + NaNO2 N2 + NaCl +2H2O Trong cng nghip khng s dng phng php ny do hiu sut thp, i t cc cht cn iu ch nn tn km.

2) Thc hin cc th nghim sau: Mt dung dch A c ha tan cc cht NaNO3, KNO3, Ba(NO3)2

Th nghim 1: b mt mnh ng vo dung dch A, khng thy c hin tng g xy ra, nhng khi cho thm mt t dung dch axit clohidric long th thy c bt kh thot ra v dung dch chuyn thnh mu xanh. Th nghim 2: b mt t bt km vo khng thy hin tng g xy ra nhng khi thm vo mt t dung dch NaOH th c kh mi khai bay ra. Hy gii thch hin tng v vit cc phng trnh phn ng. Bi gii:

Cu l kim loi ng sau Na, K, Ba nn b Cu vo dung dich mui trn khng c hin tng xy ra. - Th nghim 1: Cho thm mt t dung dch axit clohidric th ion NO3- th hin tnh oxi ha mnh: 3Cu + 8H+ + 2 NO3- 3Cu2+ + 2NO + 4H2O Dung dch mui ca ion Cu2+ c mu xanh v c kh NO khng mu ha nu trong khng kh thot ra. - Th nghim 2: : Cho thm mt t dung dch NaOH th ion NO3- cng vn th hin tnh oxi ha nhng yu: 4Zn + 7OH- + NO3- 4ZnO22- + NH3 + 2H2O Kh c mi l kh ammoniac. 3) Trong phng th nghim c dung dch amoniac 6,75% (D=0,97g/ml) v nc ct. Nu cch pha ch thu c 50ml dung dch amoniac 0,2M? Bi gii: pha ch c dung dch ny ta cn xc nh lng dung dch ammoniac 6,75% v lng nc ct cho vo. Ta c: s mol ammoniac c trong 50ml dung dich ammoniac 0,2M l: 50. 0,2/1000= 0,01 mol Khi lng ammoniac cn dng l: m=n.M= 0,01.17=0,17gam M: C% = (mamoniac / mdd).100% => mdd = (mamoniac / C%).100%= (0,17/ 6,75%).100% = 2,52gam D = mdd/V => th tch dung dch ammoniac 6,75% cn ly l: V = mdd/ D = 2,52/ 0,97 = 2,6 ml Vy lng nc ct cn pha thm l 50 2,6 = 47,3 ml Bi tp tham kho 1) Vit cc phng trnh phn ng khi thc hin cc th nghim sau:
a) Kh NH3 bc chy trong kh Cl2 b) Photpho tc dng vi dung dch HNO3 un nng to thnh dung dch axit photphoric v kh

NO 2) Thm t t dung dch amoniac vo ng nghim cha dung dch magie bromua thu c kt ta trng. Sau thm dn dn dung dch amoni clorua c vo ng nghim trn th kt ta tan dn. Hy gii thch hin tng v vit phng trnh phn ng.
3) C hin tng g xy ra khi tin hnh cc th nghim sau ?

1. Cho kh amoniac ly d tc dng vi ng (II) oxit khi un nng. 2. Cho kh amoniac ly d tc dng vi kh clo. 3. Cho kh amoniac tc dng vi oxi khng kh khi c platin lm cht xc tc nhit 850 9000C. Vit cc phng trnh ha hc minh ha.

4) Trong phng th nghim khi sp xp li ha cht, mt bn v lm mt nhn mt

l ha cht khng mu. Bn cho rng c th l dung dch (NH4)2SO4. Hy chn mt thuc th kim tra l c phi cha dung dch (NH4)2SO4 khng?
5) Ti sao dung dch AgNO3 trong phng th nghim phi c ng trong nhng bnh sm

mu?

B. BI TP TRC NGHIM: 1) Mt hc sinh lm th nghim vi axit nitric c do khng cn thn nn axit ra tay. Hc sinh nn x l theo cch no tt nht? A. Chy ra vi nc ca phng th nghim ra nhiu ln ri ra bng dung dch Natri bicacbonat B. Chy ra vi nc ca phng th nghim ra nhiu ln ri ra bng dung dch Natri hidroxit C. Tm l Natri bicacbonat ra ri sau ra li bng nc D. Tm l Natri hidroxit ra ri sau ra li bng nc 2) Trong phng th nghim ngi ta thu kh ammoniac bng phng php no sau y: A. Thu kh bng phng php di ch khng kh, nga bnh B. Thu kh bng phng php di ch khng kh, p bnh C. Thu kh bng phng php di ch nc D. C 3 phng php trn u c

3) Ch ra cch khng th dng iu ch kh N2 trong phng th nghim: A. Nhit phn NH4NO2( hn hp ca NH4Cl v NaNO2) ri thu kh bng phng

php di ch khng kh, p bnh


B. Nhit phn NH4NO2( hn hp ca NH4Cl v NaNO2) ri thu kh bng

phng php di ch khng kh, nga bnh


C. Nhit phn NH4Cl v NaNO2 ri thu kh bng phng php di ch nc

D. A v C u ng 4) Cc hp cht cn s dng iu ch axit nitric trong phng th nghim l:


A. Dung dch NaNO3 v dung dch H2SO4 c B. Amoniac, oxi, xc tc Plantin v Iridi, H2O C. KNO3 (hay NaNO3) tinh th v dung dch H2SO4 c

D. C B v C u ng
5) Mt hc sinh lm th nghim sau: Dn kh NH3 i qua ng ng bt CuO

nung nng thy c hin tng no sau y: A. CuO t mu en chuyn sang mu trng B. CuO t mu en chuyn sang mu C. CuO khng thay i mu D. CuO t mu en chuyn sang mu xanh

2. Dng 2: Dng bi tp thc nghim m t cng vic trong cng nghip

A. BI TP T LUN: Bi tp mu

Thuc n en c ngi Trung Quc v Vit Nam dng t nhiu th k trc khi ngi chu u bit n thuc n. Hy cho bit thnh phn thuc n en hin nay, phn ng ha hc ch yu v tc dng ca thuc n en. Gii thch ngha ca cng thc kinh nghim sau: Nht ng than, bn ng sinh, lc ng dim? Cho bit thuc n en trong cng nghip hin nay c iu ch nh th no? Bi gii:
-

Thuc n en l hn hp nghin mn, trn u ca dim tiu (KNO3), g v lu hunh theo t l khi lng tng ng l: 72,82% : 13,33% : 11,85% Phn ng n xy ra theo phn ng: 2 KNO3 + S +3C K2S + N2 + 3CO2 Hn hp kh tng th tch ln hn 2000 ln th tch ban u. Thuc n en chy m du trong bnh h v n mnh trong bnh kn.

Cng thc kinh nghim Nht ng thn, bn ng sinh, lc ng dim l cng thc iu ch thuc n en trong dn gian: Nht ng thn (mt phn than), bn ng sinh (na phn lu hunh), lc ng dim (su phn dim tiu) gn ng vi cng thc thuc n en hin nay l 15%C + 10%S + 75% KNO3 Bi tp tham kho
1) Nguyn liu tng hp amoniac trong cng nghip? Dng nhng bin php

g thu c amoniac vi hiu sut cao gim gi thnh sn phm?


2) Vit cc phng trnh phn ng c th iu ch phn m NH4NO3 t khng

kh v nc. Theo em, trong qu trnh sn xut ny s gp phi nhng kh khn g? Trong thc t hin nay, phn m c sn xut t ngun nguyn liu no? Vit s iu ch. 3) Di y l 2 s sn xut axit nitric trong cng nghip:
(1) N2 NO NO2 HNO3 (2) N2 NH3 NO NO2 HNO3

a) Vit cc phng trnh phn ng b) Quy trnh no c u tin dng trong sn xut axit nitric trn th gii hin nay? Hy gii thch? B. BI TP TRC NGHIM:
1) Trong cng nghip, nit c iu ch bng phng php no sau y:

A. Dng than nng tc dng ht oxi khng kh B. Dng ng tc dng ht oxi khng kh nhit cao C. Ha lng khng kh v chng ct phn on D. Dng Hidro tc dng ht vi oxi khng kh ri h nhit hi nc ngng t
2) Ha cht no sau y c dng iu ch H3PO4 trong cng nghip: A. Ca3(PO4)2 v H2SO4 c B. Ca3(PO4)2 v H2SO4 long C. P2O5 v H2SO4 c D. CaHPO4 v H2SO4 c 3) Trong cng nghip sn xut HNO3 nguyn liu l hn hp khng kh d trn NH3.

Trc hn hp phn ng cn c lm kh, lm sch bi v cc tp cht : A. Tng hiu sut phn ng B. Trnh ng c xc tc C. Tng nng cht phn ng D. C ba trn
4) tch ring NH3 ra khi hn hp gm N2, H2, NH3 trong cng nghip, ngi ta:

A. Cho hn hp i qua dung dch nc vi trong B. Cho hn hp i qua CuO nung nng
C. Cho hn hp i qua dung dch H2SO4 c D. Nn v lm lnh hn hp, NH3 ha lng

II.2 H THNG CC BI TP V CC HIN TNG T NHIN, CC CHT TRONG THIN NHIN A. BI TP T LUN: Bi tp mu 1) Ti sao khi chut n phi b li cht gn ngun nc?

Bi gii: V thnh phn chnh ca thuc chut l Zn3P2 l mt cht rt d b thy phn trong i trng nc theo phn ng: Zn3P2 + 6H2O 3 Zn(OH)2 + 2PH3 Kh PH3 l mt kh rt c gy ra ci cht trn. 2) Bng kin thc ha hc hy gii thch tnh ng n, khoa hc ca cu ca dao: La chim lp l u b Nghe ting sm dy m c m ln Bi gii: Hai cu ca dao trn m t mt hin tng rt hay gp trong thin nhin lin quan n qu trnh ha hc sau:
Sm st

Oxi ha N2 trong khng kh: N2 + O2

2NO

NO + 1/2O2 NO2 Kh NO2 tc dng vi O2 trong khng kh v nc c trong cn ma to ra axit nitric: 4NO2 + O2 + 2H2O 4HNO3 HNO3 cung cp ion nitrat cho t

Bi tp tham kho
1) Ti sao khi chut n phi thuc chut c thnh phn l Zn3P2 li b ng c v cht?

2) Gii thch v sao nhng khu t sn dc, sn i hay b bc mu? 3) Vic phn tch mu nc ma chng t rng nc ma thng c pH 5,6, c tnh axit nh. Nc ma trong cc trn ma axit c pH=2 thm ch nh hn. a) Da vo cc phn ng ha hc bit hy gii thch cc trng hp trn. Bit ma axit xy ra khi c thm cc yu t:

+ Nhiu sm st hn bnh thng + Trong khng kh c nhiu cht kh gy ra mi trng axit khi hp nc nh SO2 , H2S, HCl b) K mt vi thit hi ca ma axit v mt s hot ng ca con ngi gy ra ma axit.

B. BI TP TRC NGHIM: 1) Nguyn nhn gy ma axit: H2SO4 ng vai tr chnh, HNO3 ng vai tr th 2 H2SO4 ng vai tr chnh,HCl ng vai trt th 2 HNO3 ng vai tr chnh,HCl ong vai tr th 2 HNO3 ng vai tr chnh,H2SO4 ong vai tr th 2 2) Nhng bc tng bng Tamahan n b ph hy mt phn l do:
A. B. C. D.

A. Cc qu trnh oxi ha-kh ca khng kh B. Nhit tang C. Bo D. Ma axit 3) Cho cc phng trnh phn ng ha hc sau: N2 + O2 2NO 2NO + O2 2NO2 4NO2 + 2H2O + O2 4HNO3 Cc phn ng trn gii thch:
A. Qu trnh iu ch HNO3 trong cng nghip
3000OC

B. Hin tng ma axit ca t nhin C. Hin tng cung cp lng m t nhin cho cy trng D. Chu trnh bin i Nito trong t nhin 4) Sm st trong kh quyn sinh ra cht no sau y:
A. NH3

B. H2O

C. NO

D. NO2

5) S thi ra ca cc xc cht ng thc vt cng gy nhim mi trng v n to ra mt s

cht kh c mi SO2, NH3, H2S, PH3 Hin tng ma tri cng to ra cht kh c mi. Hin

tng ny xy ra cc ngha a khi c ma v gi nh, hin tng nh vy c gii thch nh th no? A. Xc cht b thi ra do vi sinh vt hot ng lm gii phng mt lng photpho trng b oxi khng kh oxi ha t t qua hai giai on: 4P + O2 P2O3 (1) P2O3 + O2 P2O5 (2) Giai on (2) phn ng gii phng nng lng dng nh sng nn c hin tng pht ln quang gi l ma tri.
B. Khi xc cht thi ra, no ngi cha lng photpho c gii phng di dng photphin

PH3 c ln iphotphin P2H4.


C. Khi xc cht thi ra, gii phng ra mt lng axit photphoric H3PO4 . Axit ny t bc chy

ngoi khng kh gy ra hin tng ma tri.


D. Khi xc cht thi ra sinh ra mt lng NH3, cht ny chy ngoi khng kh gy ra hin tng

ma tri.
6) S c mt ca NO2 trong khng kh gy ra mt s tc ng:

A. Lm cho khng kh b nhim B. Gy nh hng n tm nhn C. Gp phn gy ra hin tng ma axit D. C A, B,C
7) Cy trng hp th hiu qu lng cht dinh dng t phn bn th trnh c s d tha trong

t gy nhim. Bn phn ng thi im lm tng hiu qu hp th ca cy trng. Thi im no sau y l thch hp bn phn Ure cho cy la: A. Bui sng sm, sng cn ng trn l B. Bui tra nng C. Bui chiu vn cn nh nng D. Bui chiu ti, mt tri va ln II.3 H THNG CC BI TP V CU TO, TNH CHT, BO QUN V CCH S DNG CC LOI CHT THNG GP TRONG I SNG V SN XUT

A. BI TP T LUN: Bi tp mu 1) Ti sao ngi ta phi bo qun photpho trng trong nc? Bi gii: Ngi ta bo qun P trng trong nc v P trng km bn, rt d b chy trong khng kh gy ra hin tng ln quang.
2) C hai mui NH4HCO3 v (NH4)2CO3 u nhit phn cho ra CO2 v NH3 nhng ngi ta ch

dng mui NH4HCO3 lm bt n trong vic lm cc loi bnh? Bi gii: Thc hin phn ng nhit phn hai mui: NH4HCO3 NH3 + CO2 + H2O (to) (NH4)2CO3 2NH3 + CO2 + H2O (to) Da vo phng trnh phn ng ta thy: 1mol NH4HCO3 to ra c 1mol CO2 v 1 mol NH3. 1 mol (NH4)2CO3 to ra c 1 mol CO2 nhng 2mol NH3 gy ra mi khai kh chu. Hn na, NH4HCO3 c khi lng phn t nh hn (NH4)2CO3 nn cng mt khi lng mui th NH4HCO3 to c nhiu CO2 hn. Bi tp tham kho
1) Ti sao P trng hot ng ha hc mnh hn phot pho ? Ti sao photpho hot ng hn

nit iu kin thng? 2) Nu 3 cch iu ch thuc chut?


3) Ti sao kh NO2, khi a v -11oC th khng c mu, m a ln khong 140oC th li c

mu nu rt m? 4) nhng tha rung chua ti sao khng nn bn m amoni v vi cng mt lc? Trng hp ny nn bn phn amoni hay vi trc mt thi gian? 5) Cn bao nhiu kg amonisunfat hoc ur bn cho 1ha t trng trt nu tiu chun nit cn bn l 8kg/ha? Nu gp ri lng trn cho cy th c c nng sut cao hn khng? Trng hp c lm nhim t khng? V sao? B. BI TP TRC NGHIM:
1) Cht dng lm kh NH3:

A. H2SO4 c B. P2O5 C. CuSO4 khan

D. KOH rn 2) Mui dng lm bt n cho bnh quy xp l:


A. NH4HCO3 B. (NH4)2CO3 C. Na2CO3 D. NaHCO3

3) Axit nitric khng mu lu ngy ngoi khng kh s chuyn sang g: A. Mu nu sm B. Mu vng C. Mu trng c D. Mu da cam
4) a tn m vo bnh ng KNO3 nhit cao, tn m s :

A. Tt ngay B. Chy bng ln C. C ting n D. Khng c g thay i 5) Nu cho thuc chut c thnh phn chnh l photphin vo nc chng ta s thu c dung dch c mi trng g: A. Axit
B. Baz

C. Trung tnh D. Khng xc nh c 6) Tiu chun nh gi phn m tt nht l tiu chun no sau y:

A. Hm lng % Nit c trong m

B. Hm lng % phn m c trong tp cht C. Kh nng b chy ra trong khng kh D. C phn ng nhanh vi nc nn c tc dng nhanh vi cy trng
7) Khi bn phn m NH4NO3, (NH4)2SO4, chua ca t tng ln v: A. NO3- v SO42- l gc ca axit mnh B. Ion NH4+ b thy phn cho ra H+ hoc H3O+ C. Ion NH4+ rt d phn ng vi kim cho NH3

D. Lng m trong cc loi phn ny l cao nht 8) Kh t chua bng vi v bn m cho la thc hin ng cch nh sau: A. Bn m v vi cng lc B. Bn m trc ri vi ngy sau mi bn vi kh chua C. Bn vi trc kh chua vi ngy ri mi bn m D. Cch no cng c 9) Khi bn phn v c hay phn chung c th gy nhim mi trng do: A. Tch ly cc cht c hi thm ch nguy him cho t do cc phn li B. Tng lng dung dch lp nc trn mt c tc dng xu n vic cung cp oxi cho c v cc loi ng vt thy sinh khc. C. Tch ly nitrat trong nc ngm lm gim cht lng nc ung
D. Lm tng lng NH3 khng mong mun trong kh quyn v lng N2O do qu trnh nitrat ha

phn m d hoc khng ng ch E. Tt c cc phng n trn u ph hp


10)

Thnh phn ca thuc dit chut l Zn3P2. Nu khng qun l c thuc khi s dng, lu ngy trong khng kh m s gy nh hng n mi trng do phn ng thy phn sinh ra kh PH3 l cht kh c mi trng thi. Thuc dit chut loi ny hay c ln tp cht l km kim loi. xc nh lng tp cht ny, ngi ta cho thuc chut vo dung dch HCl d th thu c mt hn hp kh c t khi so vi H2 l 15,435. % khi lng tp cht c trong thuc l: A. 4,2%

B. 4,5% C. 5,2% D. Kt qu khc

II.4 H THNG BI TP V MI TRNG V SC KHE CON NGI A. BI TP T LUN: Bi tp mu


1) Mt bn ra khung xe p b g bng dung dch NH4Cl. G c ht hay khng? Gii

thch bng phng trnh phn ng? Vic lm c lm nhim khng kh xung quanh khng? Gii thch ti sao? Bi gii: Ra khung xe p bng dung dch NH4Cl s ht vt g do dung dch ny c mi trng axit c th ha tan cc oxit st ca vt g. NH4Cl NH4+ + Cl2NH4+ + FeO Fe2+ + 2NH3 + H2O . Vic lm ny gy ra nhim mi trng b nhim do to ra kh NH3 l 1 loi kh c.

2) Bn trc nht sau bui thc hnh nghin cu v cc hp cht ca Nit axit nitric thi sau th nghim ra cng nc. Vic lm ny c gy nhim mi trng khng? Theo bn phi x l th no trc khi thi axit nitric ra mi trng? Bi gii: Vic bn trc nht sau bui thc hnh axit nitrit ra cng nc s gy nhim mi trng do axit nitric km bn nn t phn hy trong khng kh to kh NO2 rt c hi. trnh gy nhim mi trng bn phi chuyn axit thnh mui v d nh tc dng vi dung dch bazo nh NaOH, Ca(OH)2 Bi tp tham kho 1) Mt lng ln amoniac s gy nhim mi trng. a phng bn nhng ni no thi ra nhiu amoniac lm nhim khng kh? Bn c ngh g x l kh amoniac ny trc khi a ra mi trng khng?
2) Trong gi thc hnh ha hc, mt hc sinh lm th nghim cho kim loi ng tc dng

vi axit nitric c v long. Hy cho bit cc kh sinh ra khi lm th nghim ny c gy nhim mi trng khng? Hy gii thch v vit phng trnh phn ng? ngh bin php chng nhim mi trng bi cc kh v vit phng trnh phn ng (nu c)? 3) Bn trc nht sau bui thc hnh nghin cu v cc hp cht ca Nit axit nitric thi sau th nghim ra cng nc. Vic lm ny c gy nhim mi trng khng? Theo bn phi x l th no trc khi thi axit nitric ra mi trng?
4) Trong phng th nghim, bn hc sinh tn Hng th iu ch thuc dim bng cch trn

photpho vi KClO3, bt thy tinh theo t l 50:35:15 v khi lng. Khi trn ng t l trn, Hng cho hn hp trn vo ci v dng chy nghin chng thnh bt. Hn hp n. Hng b thng tay v mt. Bn hy cho bit bn Hng lm sai khu no? trn c thuc dim an ton phi lm th no? Trong thc t, ngi ta lm th no an ton khi lm dim? B. BI TP TRC NGHIM:
1) Ngi ta dng NH3 phun vo khng kh b nhim Cl2 v sau phn ng thu c sn phm

khng c hi vi mi trng, u l sn phm ca qu trnh trn:


A. N2 , HCl B. N2 , HCl, NH4Cl C. HCl, NH4Cl D. N2 , NH4Cl

2) Kh NO2 c tc hi r rt i vi sc khe v khi n phi s chuyn ha thnh cc

nitrosamine, mt trong s cc cht ny c kh nng gy ung th. Ngoi ra NO2 c th c chuyn vo mu to ra hp cht methemoglobin c hi cho sc khe ca con ngi. loi b kh NO2 trong cng nghip ngi ta dng ha cht no sau y: A. Dd NaOH
B. Dd Ca(OH)2 C. Dd H2SO4

D. C A v B
3) Khi lm th nghim Cu tc dng vi dung dch HNO3 c, d, bin php x l tt nht

chng nhim khng kh l: A. Nt ng nghim bng bng tm cn B. Nt ng nghim bng bng tm gim C. Nt ng nghim bng bng tm nc D. Nt ng nghim bng bng tm kim
4) Sau khi lm th nghim vi photpho trng, cc dng c tip xc vi ha cht ny cn c

ngm trong dung dch no kh c: A. Dd HCl


B. Dd CuSO4 C. Dd NaOH D. Dd Na2CO3 5) Kh NH3 khi tip xc lm hi ng h hp, lm nhim mi trng. Khi iu ch kh NH3

trong phng th nghim, c th thu NH3 bng phng php no sau y: A. Thu bng phng php y khng kh ra khi bnh nga B. Thu bng phng php y khng kh ra khi bnh sp C. Thu bng phng php y nc D. Cch no cng c
6) sn phm dim c an ton v sao phi dng P m khng dng Ptrng : A. V Ptrng rt c, t bc chy trong khng kh nhit thng

B. V P kh nng chy, kh bay hi, khng c, bn trong khng kh nhit

thng
C. V trong thin nhin d gp P trng thi t do cn Ptrng kh gp do kh hot

ng D. A v B u ng

PHN B: BI TP TNH TON


I.

DNG BI TP V NIT, AMONIAC V MUI AMONI


PHNG PHP GII
i vi nhng bi tp lin quan n cht kh: tnh th tch kh thu c, tnh p sut cht khdng nh lut Avogadro v phng trnh trng thi kh gii nh lut Avogadro: Trong cng iu kin nhit v p sut, nhng th tch kh bng nhau ca cc cht kh khc nhau u cha cng mt s phn t kh. H qu: 1) cng iu kin bn ngoi v nhit , p sut t l th tch gia cc kh ng bng t l s mol gia chng. 2) iu kin tiu chun mt mol phn t cht kh hay hi u chim mt th tch xp x bng nhau v bng 22,4lit Phng trnh trng thi kh: PV=nRT Vi: P,V l p sut (atm), th tch kh (lt) To(K) = toC + 273 n: s mol kh, R : hng s kh R= 0,082 i vi bi ton hiu sut: Hiu sut ca phn ng c tnh theo cng thc:
Lng phn theo l thuyt .100%

Lng sn phm theo thc t

H= .100% = Lng phn ng theo thc t Lng sn phm theo l thuyt

i vi bi ton v ammoniac v mui amoni: nm r tnh cht ca ammoniac v mui amoni, vit phng trnh phn ng v gii da vo phng trnh phn ng

i vi dng bi tp tm cng thc phn t ca cc oxit Nit: Cc bc gii:

Bc 1: t cng thc ca Oxit Nit l NxOy (1x2 v 1y5)

Bc 2: T d liu bi ton xc nh khi lng phn t ca oxit. Bc 3: Thit lp phng trnh ton hc; 14x+16y=M Bc 4: Lp bng gi tr x, y ri bin lun hoc da vo cc d kin khc tm x, y.

SAI LM HAY GP PHI


Khng xc nh c hng gii Khng ch n hiu sut phn ng ca cc cht kh Khng bit tnh hiu sut theo cht no trong cc cht tham gia phn ng hay sn phm phn ng Khng ch dng h qu ca nh lut Avogadro nn mt s bi ton khng gii c Khng nm vng tnh cht ca ammoniac v mui amoni nn khng vit c phng trnh phn ng, khng gii c. Bi ton tm cng thc ca oxit Nit hc sinh thng khng nh cch t cng thc tng qut hay khng bit x,y nhn gi tr trong khong no nn khng bin lun c

MT S BI TP

I.1 BI TP V NIT A. BI TP T LUN Bi tp mu


1) Trn 3 lt NO vi 10 lt khng kh. Tnh th tch NO2 to thnh v th tch hn hp kh

sau phn ng? Bit O2 chim 1/5 th tch khng kh, phn ng xy ra hon ton, th tch cc kh c o cng iu kin. Bi gii: Phng trnh phn ng: NO + 1/2O2 NO2 3 2 (lit)

Th tch kh O2 c trong 10lit khng kh l: 1/5.10=2(lit) Cc kh o cng iu kin nn t l s mol cng l t l th tch nn da vo phng trnh phn ng ta c: kh O2 d, lng kh NO2 thu c l 3lit. Hn hp kh thu c gm N2(trong khng kh): 8lit; O2 d: 2-1/2.3= 0,5lit; NO2: 3lit. Vy th tch hn hp kh l: 8 + 0,5 +3=11,5lit

2) Mt oxit ca Nit c cng thc tng qut l N xOy. T khi hi ca A so vi H2 l 23.

Xc nh cng thc phn t ca oxit trn bit oxi chim 69,55% v khi lng. Bi gii: Cng thc tng qut ca oxit Nit l: NxOy: M =14x + 16y d(A/H2)= 23= M/2 => M= 46 Oxi chim 69,55% v khi lng nn: 16y/( 14x+16y)=16y/46=69,55% y=2 14x+ 16.2=46 => x= 1 Vy cng thc phn t ca oxit trn l: NO2 Bi tp tham kho
1) Trn 50ml hn hp NO v N2 vi 25ml khng kh, thu c hn hp kh c th

tch bng 70ml. Thm vo hn hp ny 145ml khng kh th th tch bng 200ml. Tnh thnh phn phn trm theo th tch ca hn hp ban u? Bit O 2 chim 1/5 th tch khng kh, phn ng xy ra hon ton, th tch cc kh c o cng iu kin. /s: %NO = 80% ; %N2 = 20% /s: NO2
2) Mt oxit ca Nit c cng thc tng qut l NxOy. T khi hi ca A so vi O2 l

2,875. Xc nh cng thc phn t ca oxit trn bit Nit chim 30,435% v khi lng. /s: N2O4
3)

nhit v p sut nht nh, 2 phn t A ha hp vi nhau to thnh mt phn t B (A v B ln lt l NO2 v N2O4). Bit rng khi hn hp kh (hai

oxit A v B) c t khi hi so vi khng kh bng 1,752. Tnh t l phn trm s mol A ha hp thnh B? /s: 18,8%
4) A l hp cht nit vi oxi. Hn hp A v CO2 c t khi hi i vi heli l 9,25.

a) Tnh cng thc A. b) Tnh thnh phn % theo th tch kh trong hn hp. S: a) NO, b) %VA= 43,75%;%V(CO2)=56,25%
5) Mt hn hp kh A gm 2 oxit ca nit X v Y vi t l th tch VX : VY = 1 : 3 c

t khi hi so vi hidro l 20,25. Xc nh 2 oxit trn. S: X: N2O, Y: NO B. BI TP TRC NGHIM


1) Cho 2 phn t NO2(X) c th thnh mt phn t cha oxi (Y) 250C, 1atm; hh

( X+Y) c t khi hi so vi k2 l 1,752. phn trm (%) v s mol X, Y trong hh. A. 90% v 10% B. 60% v 40% C. 89,55% v 10,45 % D. Kt qu khc 2) Trn 2lt NO vi 3lt O2 .Hn hp sau phn ng c th tch bng bao nhiu (cc kh o cng k): A.2lit B.3lit C.4lit D.5lit

3) Trn 3 lt NO vi 10lt khng kh.Tnh th tch NO2 to thnh v th tch hn hp kh

to thnh sau phn ng,bit O2 chim 1/5 th tch khng kh,phn ng xy ra hon ton,cc kh o trong cng iu kin A.3lit;10lit B.3lit;11,5lit C.4lit;3,5lit D.4lit;10lit 4) Oxit Nit c cng thc phn t dng NOx,trong N chim 30,43%v khi lng. Oxit l cht no di y? A.NO B.N2O4 C.NO2 D.N2O5

5) Hn hp X gm CO2 v 1 oxit ca nit c t khi hi i vi H2 bng 18,5. Oxt ca

nit c cng thc phn t l: A.NO B.NO2 C.N2O3 D.N2O5

6) Hn hp X gm 2 oxit ca nit l Y v Z (vi t l th tch VY:VX=1:3)c t khi hi

i vi H2 bng 20,25.Y v Z c cng thc phn t l: A.NO v N2O B.NO v N2O C.N2O v N2O5 D.khng xc nh c

7) Mt hn hp kh gm NO v NxOy c V=36,4lit; t khi hi ca NO so vi NxOy

=15/23. Phn trm th tch ca kh NO v NxOy trong hh ln lt l: A.30% v 70% B.60% v 40% C.65% v 35% D.55% v 45%

I.2 BI TP V AMONIAC V MUI AMONI A. BI TP T LUN Bi tp mu


1) Cho 4 lt kh N2 v 14 lt kh H2 vo bnh phn ng. Hn hp thu c sau phn ng

c th tch 16,4 lt. Tnh th tch kh NH3 to thnh v hiu sut phn ng? Bit th tch cc kh c o trong cng iu kin v nhit v p sut. Bi gii: Phng trnh phn ng: N2 + 3H2 2NH3 V cc kh c o cng iu kin nhit , p sut nn ta c th gii da trn th tch kh. t lng phn ng ca N2 l x (lit) => th tch ca H2 p/u l 3x, ca NH3 to ra l 2x Th tch kh N2 d: 4-x; H2 d: 14-3x Tng th tch hn hp kh thu c l: (4-x) +(14-3x) + 2x=16,4 x= 0,8
th tch kh NH3 thu c l: 2.0,8=1,6 (lit)

Hiu sut phn ng tnh theo N2: H = x/4. 100%= 0,8/4.100%=20%


2) Cho 1,68 lt NH3 (ktc) i qua ng ng 16g CuO nung nng thu c mt cht rn

X. Phn ng xy ra hon ton. a) Tnh khi lng CuO phn ng? b) Tnh th tch dd HCl 2M tc dng vi X? Bi gii: a) Phng trnh phn ng: 2NH3 + 3CuO N2 +3Cu +3H2O 0,075 0,2 S mol NH3 : n= V/22,4= 1,68/22,4=0,075(mol)

S mol CuO: n=m/M= 16/80=0,2 (mol) Da vo t l phng trnh phn ng ta thy: CuO d, NH 3 ht. S mol CuO phn ng l: 3/2. 0,075=0,1125(mol) Khi lng CuO phn ng: 0,1125. 80=9(gam) b) Hn hp rn X gm: Cu to thnh, CuO d X tc dng vi HCl ch c CuO tc dng: CuO + 2HCl CuCl2 + H2O S mol CuO d trong hn hp rn X l: 0,2 -0,1125=0,0875(mol) S mol HCl phn ng l: 2.0,0875=0,175(mol) Suy ra : V(HCl phn ng)= n/CM= 0,175/2= 0,0875(lit)

Bi tp tham kho
1) Cn ly bao nhiu lt kh N2 v H2 (o ktc) iu ch c 51g NH3 bit hiu sut

ca phn ng l 50%. /s: V (N2) = 67,2 l ; V(H2) = 201,6l


2) Cn ly bao nhiu lt kh N2 v H2 iu ch c 33,6 lt kh NH3? Bit th tch cc

kh c o cng iu kin nhit v p sut, hiu sut ca phn ng l 25%. /s: V(N2) = 67,2 l ; V(H2) = 201,6 l 3) un nng hn hp gm 200g NH4Cl v 200g CuO. T lng kh NH3 to ra, iu ch c 224 ml dd NH3 30% (khi lng ring D = 0,892g/ml). Tnh hiu sut ca phn ng trn? /s: 94,3%
4) Dn 1,344 lt kh NH3 vo bnh c cha 0,672 lt kh Cl2 (th tch cc kh c o

ktc). a) Tnh thnh phn % theo th tch ca hn hp kh sau phn ng? /s: %N2 = 33,3%; %HCl = 66,7% b) Tnh khi lng ca mui NH4Cl thu oc sau phn ng? /s: m (NH4Cl) = 2,14g 5) Hn hp A gm 3 kh NH 3, N2 v H2. Dn A vo bnh c nhit cao. Sau phn ng phn hy NH3 ( coi nh hon ton) thu oc hn hp kh B c th tch tng 25% so vi kh A. Dn B i qua ng ng CuO nung nng sau loi c nc th ch cn li mt cht kh c th tch gim 75% so vi B. Tnh thnh phn % theo th tch ca cc kh trong hn hp A? /s: %NH3 = 25%; %H2 = 56,25%; %N2 = 18,75%

6) Ha tan 4,48 lt kh NH3 (ktc) vo lng nc va 100ml dung dch. Cho vo

dung dch ny 100ml dd H2SO4 1M. Tnh nng mol/l ca cc ion NH4+, SO42- v mui (NH4)2SO4 trong dd thu c
a) Tnh nng mol/l ca dung dch NH3 20% ( khi lng ring D =0,925g/ml)?

/s: 10,9M
b) Trong 50g dung dch ny c ha tan bao nhiu lt NH3 (o ktc)?

/s: 13,22 l
7) Cho dd KOH n d vo 50ml dd (NH4)2SO4 1M. Tnh th tch kh thot ra ktc?

/s: 2,24 l
10)

Cho dd NH3 n d vo 200ml dd Al2(SO4)3 . Lc ly kt ta cho vo 10ml dd NaOH 2M th kt ta va tan ht. Tnh nng mol/l ca dd Al2(SO4)3? /s: 0,5M

11)

Cho dd Ba(OH)2 n d vo 50ml A c cha cc ion NH4+, SO42- v NO3-. C 11,65g mt cht kt ta c to ra v un nng th c 4,48 lt mt cht kh thot ra (ktc).

a) Vit PTPT v PT ion thu gn ca cc phn ng?

b) Tnh nng mol ca mi mui trong dd A? /s: nng ca (NH4)2SO4 = 1M, ca NH4NO3 = 2M. 12) Ngay nhit thng (NH4)2CO3 phn hy dn thnh NH4HCO3. Vit phng trnh phn ng phn hy. Mt hn hp 2 mui ny c un nng cho NH3 v CO2 thot ra theo t l hn hp?
nNH3

nCO2

= 6 : 5. Tnh t l % s mol ca 2 mui trong

/s: %(NH4)2CO3 = 20% v %NH4HCO3 = 80%. B. BI TP TRC NGHIM 1) Trong mt bnh kn cha 10 lt nit v 10 lt H2 nhit 00C v p sut 10atm. Sau phn ng tng hp amoniac, a nhit bnh v 00C a)Tnh p trong bnh sau p, bit rng c 60% H2 tham gia phn ng: A. 10 atm; B. 8 atm; C. 9 atm; D. 8,5 atm b) Nu p sut trong bnh l 9 atm sau phn ng th c bao nhiu phn trm mi kh tham gia phn ng A.N2:20%; H2:40% B. N2:30%; H2:20% C. N2:10%; H2 30% D. N2:20%; H2:20% 2) Thc hin phn ng tng hp amoniac t hn hp gm 4 lt kh nit v 14 lt kh hiro. Sau phn ng thu c 16,4 lt h/hp kh.Bit cc kh o trong cng iu kin a) Th tch kh amoniac thu c l:

A. 0,8 lt B. 1,6 lt C. 2,4 lt D. 0,4 lt b) Hiu sut ca qu trnh tng hp l: A. 19,9% B. 20% C. 80% D. 60% 3) thc hin tng hp amoniac, ngi ta cho vo bnh kn c dung tch 3 lt mt hn hp kh gm 4 mol nit, 26 mol hiro, p sut bnh l 400 atm a) Nhit t0C ca bnh lc ban u l: A. 458,700C B. 4000C C. 731,700C D. Tt c u sai. b) Khi t n trng thi cn bng trong bnh cn 75% nit so vi ban u. a bnh v nhit ban u, p sut ca bnh l: A. 360 atm B. 260 atm C. 420 atm D. 220 atm 0 4) Bnh kn cha 10 lt nit v 10 lt hiro nhit 0 C, p sut 10 atm. Sau phn ng tng hp amoniac, a bnh v nhit ban u, p sut ca bnh lc ny l 8 atm. % th tch kh hiro tham gia phn ng l: A. 50% B. 60% C. 40% D. 70% 5) Cho phng trnh phn ng : N2 + 3 H2 2NH3 Khi gim th tch ca h xung 3 ln th phn ng s chuyn di theo chiu no sau y A. Theo chiu thun B. Theo chiu nghch C. Khng thay i D. Tt c u sai. 6) Khi c cn bng N2 + 3 H2 2NH3 c thit lp, nng cc cht [N2] = 3 mol/l, [H2]=9mol/l, [NH3] = 1 mol/l. Nng ban u ca N2 l: A. 3,9 mol/l B. 3,7 mol/l C. 3,6 mol/l D. 3,5 mol/l 7) Mt bnh kn cha 4 mol N2 v 16 mol H2 c p sut 400atm. Khi t trng thi cn bng th N2 tha gia phn ng l 25%, nhit vn gi nguyn. Tng s mol khi tham gia phn ng l : A.18 mol B.19 mol C. 20 mol D.21 mol 8) Dn 2,24 lt kh NH3 (ktc) i qua ng ng 32g CuO nung nng thu c cht rn X v kh Y . Th tch kh Y sinh ra l : A. 2,12 lt B. 1,21 lt C. 1,22 lt D. Kt qu khc. 9) Trong phn ng tng hp NH3 t N2 v H2. Nu nng ban u ca N2= 21mol/l, H2=2,6 mol/l. Khi t trng thi cn bng th nng NH3 = 0,4 mol/l Hi nng N2 v H2 ln lt l bao nhiu? A. 0,01 mol/l v 2 mol/l B. 0,15 mol/l v 1,5 mol/l C. 0,02 mol/l v 1,8 mol/l D. 0,2 mol/l v 0,75mol/l 10) Nu ly 17 tn NH3 iu ch HNO3, vi hiu sut ton b qu trnh iu ch l 80% th khi lng dung dch HNO3 63% thu c bng bao nhiu (trong cc gi tr sau)? A. 35 tn B. 75 tn C. 80 tn D. 110 tn 11) Hn hp X gm N2 v H2 c khi lng mol trung bnh bng 7,2 vC. Sau khi tin hnh phn ng tng hp NH3, c hn hp Y c khi lng mol trung bnh bng 8 vC. Hiu sut phn ng tng hp l : A. 20% B. 25% C. 40% D. 60% 0 12) Trong 1 bnh kn dung tch 1 lt cha N2 23,7 C v 0,5 atm. Thm vo bnh 9,4 gam mui nitrat kim loi X. Nhit phn ht mui ri a nhit bnh v 136,50C p sut trong bnh la p . Cht rn cn li l 4 gam .Cng thc ca mui nitrat v p l A.NaNO3 ; 5,8atm B.Cu(NO3)2 ; 4,87atm C. Fe(NO3)2 ; 4,6atm D.KNO3 ; 5,7atm 13) Cn bao nhiu lt N2 v H2 (ktc) iu ch c 51g NH3,bit %H=25%

A.134,4(l)N2; 403,2(l)H2 B.1,344(l)N2; 4,032(l)H2 C.134,4(l)N2; 224,4(l)H2 D.Tt c u sai 14) Mt bnh kn cha 4molN2 v 16molH2 c p sut l 400atm.Khi t trang thi cn bng th N2 tham gia phn ng l 25%,nhit bnh vn gi nguyn.Tng s mol kh sau phn ng l: A.18mol B.19mol C.20mol D.21mol 15) iu ch 4lt NH3 t N2 v H2,vi hiu sut l 50%,th th tch H2 cn dng cng k l bao nhiu? A.4lit B.6lit C.8lit D.12lit 16) Cho 4lt N2 v 14lt H2 vo bnh phn ng ,hh thu c sau phn ng c th tch bng 16,4 lt (th tch cc kh o cng k).Hiu sut phn ng l A.50% B.30% C.20% D.40%

II.

DNG BI TP V AXIT NITRIT (HNO3) V MUI NITRAT (NO3-)

A. BI TP AXIT NITRIT (HNO3) A.1 BI TON: KIM LOI TC DNG VI DUNG DCH HNO3 TO RA HN HP KH PHNG PHP GII: Thng qua cc bc gii:

Bc 1: thit lp biu thc tnh Mhh t d rt ra t l s mol (hay t l th tch) gia Bc 2: vit phng trnh phn ng ca kim loi vi axit HNO3 sinh ra t kh sn

cc kh sn phm. phm (c bao nhiu sn phm kh N+5 trong gc NO3- th phi vit by nhiu phng trnh phn ng).

Bc 3: da vo t l s mol (hay t l th tch) gia cc sn phm vit phng Bc 4: tnh ton theo phng trnh phn ng tng cng.

trnh phn ng tng cng cha tt c cc sn phm kh d. Bi tp mu Bi 1: Ha tan hon ton m gam Al trong dung dch HNO3 th thu c 8,96 lt hn hp kh A (gm NO v N2O) c t khi hi dA/H2 =16,75. tnh m? Gii:

Cch 1: p dng phng php:

Gi x,y ln lt l s mol ca NO v N2O trong hn hp kh A x+y=


8,96 = 0,4 (mol) 22, 4

ta c:

(I)

hh kh A

30 x + 44 y = 2 16,5 = 33,5 x+ y

(II)

Cc phng trnh phn ng

Al 0,3 mol 8 Al
8 mol 3

+ 4 HNO3

Al(NO3) + NO + 2 H2O 0,3 mol + 3N2O 0,1 mol + 15 H2O

+ 30 HNO3

Al(NO3)

vy m Al = 27 (

8 + 0,3) = 15,3 gam 3

Cch 2: p dng bo ton electron, phng php ng cho: ta c: x+y=


8,96 = 0,4 (mol) 22, 4

(1) NO (M=30)
M =33,5

10,5 = 3,5
x = 0, 3 y = 0,1 3 x = 1 y

(2)

N2O (M= 44) T (1) v (2): Bn phn ng: Al a mol Al3+ + 3e 3 a mol

N+5 +

3e

N+2 0,3 mol N2 O 0,1 mol

0,9 mol 2N+5

+ 2 4e 0,8 mol

p dng LBT electron:

echo = enhan
3a = 0,8+ 0,9 =1,7 mol Vy m Al = a=
1, 7 mol 3

1, 7 27 = 15,3 gam 3

Bi 2: Cho m gam bt Fe vo dung dch HNO3 ly d, ta c hn hp gm hai kh NO2 v NO c Vx =8,98 lt (dktc) v t khi vi oxi bng 1,3125. Thnh phn % NO v % NO2 theo th tch trong hn hp X v khi lng m Fe dng l bao nhiu? gam Gii Cch 1: gii p dng phng php (tng t nh trn) Cch 2: p dng bo ton electron, phng php ng cho Ta c: nx =0,4 mol ; M x = 42 S ng cho: x mol NO (M= 30) y mol NO2 (M= 46)
M =42

S: 25% V 75% ; m Fe = 1,12

4 12

x 1 x = 0,1 = y 3 y = 0,3 x + y = 0, 4

% NO 25% V NO2 75%

Bn phn ng: Fe Fe + 3e 0,1 mol N+5 + a mol N+5 + 3e N+2 3 a mol NO2 3 0,1 mol

1e

0,3 mol 0,3 mol p dng LBT electron: 3a = 0,3 +0,3 = 0,6 a = 0,2 mFe = 0,2 56 = 11,2 gam

Bi tp tham kho Bi 1: Cho 62,1g Al tan hon ton trong dung dch HNO3 2M ta thu c mui nhm nitrat v 16,8 lt hn hp kh X (ktc) gm 2 kh N2O v N2. a) Tnh th tch mi kh trong hn hp X.
b) Tnh th tch ca dung dch HNO3 2M cn dng?

Bi 2: Ha tan ht 0,72 mol Mg vo dung dch HNO3 0,1 M thu c dung dch X v 1,344 lit hn hp kh Y gm N2 v N2O (o 00c, 2 atm). Trn dung dch X vi dung dch NaOH ri un nng th c kh Z thot ra. Bit kh Z tc dng va vi 200 ml dung dch H2SO4 0,1 M. Tnh th tch cc kh c trong hn hp kh Y? Bi 3: Cho 8,32g Cu tc dng vi 240ml dung dch HNO3 cho 4,928 lt (ktc) hn hp gm 2 kh NO v NO2 bay ra. a) Tnh s mol ca mi kh to ra.
b) Tnh CM ca dung dch axit u.

Bi 4: Cho m gam Cu phn ng ht vi dung dch HNO3 thu c 8,96 lit kh (dktc) hn hp kh NO v NO2 c khi lng 15,2 gam. Tnh gi tr ca m? A.2 KIM LOI, HN HP KIM LOI, OXIT KIM LOI TC DNG VI AXIT NITRIT. PHNG PHP 1: Thng qua cc bc gii: Bc 1: phn tch , tm tt Bc 2: vit phng trnh phn ng

Bc 3: i d kin t khng c bn c bn (quy v s mol, khi lng) Bc 4: t n lp phng trnh gii h kt lun
PHNG PHP 2: p dng cc phng php bo ton electron,

bo ton khi lng, bo ton in tch, phng php quy i gii nhanh bi ton.

a) n kim loi tc dng vi Axit nitrit Bi tp mu Bi 1 : Ha tan hon ton 19,2 gam Cu bng dung dch HNO3, ton b lng kh NO (sn phm kh duy nht) thu c em oxi ha thnh NO2 ri chuyn ht thnh HNO3. Tnh th tch oxi (dktc) tham gia vo qu trnh trn? Gii: Cch 1: Gii theo phng php thng thng
S mol Cu tham gia phn ng : nCu = Phng trnh p:
19, 2 = 0,3 mol 64

3Cu

8HNO3 + O2

Cu(NO3)2

+ 2NO + 4H2O 0,2 mol

0,3 mol 2NO 0,2 4 NO2

2NO2 0,2 2HNO3

0,1 +

O2 + 2 H2O 0.05

0,2

nO2 = 0,1 + 0,05 = 0,15 mol V O2 = 0,15 22,4 = 3,36 lit Cch 2 :p dng cc phng php bo ton electron Nhn xt: xt ton b qu trnh
Nit coi nh khng c s thay i s oxi ha ( HNO3 ban u HNO3) Ch c hai nguyn t c s thay i s oxi ha l Cu v O2

Cu 0,3 mol O2 0,15 mol

Cu2+ +

2e

2 0,3 mol 4e O20,6 mol

VO2 = 0,15 22,4 = 3,36 mol

Bi 2: Cho Fe tc dng vi 0,04 mol dung dch HNO3 long, sau phn ng thu c dung dch A, kh NO v cht rn B. khi lng mui thu c trong dung dch l bao nhiu? Gii: Cch 1: phng php bin lun Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2 H2O 0,04 Fe d 0,01

+ 2 Fe(NO3)3 3Fe(NO3)2 0,01 0,015

m Fe(NO3)2 = 0,015 180 = 2,7 gam Hoc 3Fe + 8HNO3 0,04 Fe(NO3)2 + 2NO + 4 H2O 0,015

m Fe(NO3)2 = 0,015 180 = 2,7 gam Cch 2: Phng php bo ton e v bo ton nguyn t. AD bo ton nguyn t: 1 nHNO3 = 3 n Fe(NO3)3 + 1 n NO = 0,04 3x x = 0,01 mol tm tt qu trnh phn ng: Fe Fe2+ x x + 2e 2x
HNO Fe3+ Fe Fe2+ Fe
3 du

1x

= 0,04

N+5 +

3e 3 0,01

N+2 0,01

AD bo ton e ta c: 2x = 0,03 x = 0,015 mol m Fe(NO3)2 = 0,015 180 = 2,7 gam Ghi ch: Sai lm hc sinh hay gp phi
Sai lm 1: cho mui thu c trong dung dch l mui Fe (III), khng bit

c sau phn ng Fe cn d th trong dung dch khng cn mui Fe(NO3) ch tn ti mui Fe(NO3)2 do Fe d + Fe(NO3)2 3 Fe(NO3)3 v xc

nh nHNO3 oxi ha: N+5 +

3e

N+2

0,04 3 0,04 (sai)


Xc nh ng mui to thnh l mui Fe (II) nhng n HNO3 oxi ha sai nh

sai lm 1
Ch vi Fe3O4, hoc sinh c th qun nhn h s cho mui trong bi tp

tc dng vi axit nitric. b) Hn hp Kim loi, oxit kim loi tc dng vi Axit nitrit Bi 1: Ha tan hon ton 15,9 gam hn hp gm 3 kim loi Al, Mg, Cu bng dung dch HNO3 thu c 6,72 lit NO (sn phm kh duy nht) v dung dch X. c cn cn thn dung dch X th lng mui khan thu c bao nhiu? Gii: Cch 1: p dng phng php thng thng. Cch 2: p dng phng php bo ton in tch, khi lng. N+5 + 3e N+2 0,3 mol 3 0,3 mol

V sn phm kh duy nht l NO n NO3- trong mui =

enhuong ( hoacnhan )

= 0,9 mol

m mui = m cation kim loi + m NO3- trong mui = 19,5 + 0,9 62 = 71,7 gam Bi 3: (khi B - 2007) Nung m gam bt st trong oxi thu c 3 gam hn hp cht rn X. Ha tan ht hn hp X trong dung dch HNO3 d thot ra NO (dktc) l sn phm kh duy nht. tnh m? Gii: Cch 1: quy hn hp cht rn X v hai cht Fe; Fe2O3 Fe + 4HNO3 0,025 mol n NO =
0,56 = 0,025 mol 22, 4

Fe(NO3)3 + NO + 2 H2O 0,025 mol

n Fe2O3 = 3 0,026 56 = 1,6 n Fe trong Fe2O3 = 0,02 mol

m Fe = 56 ( 0,025 + 0,02) =2,52 gam Ch : nu n Fe trong Fe2O3 =


1, 6 = 0,1 mol (sai) 160

Cch 2: quy hn hp cht rn X v hai cht FeO; Fe2O3 hoc FexOy (bn c t gii tng t cch 1) Cch 3: p dng bo ton e Fe x Fe3+ + 3e 3x N+5 + 3e 4e N+2 0,025 O20,025 3 O2 + y p dng bo ton e: 4y

3x = 0,075 + 4y (1)

Mt khc : mX = mFe + m O2 hay 56x + 32y = 3 (2) T (1) v (2)


x = 0, 045 y = 0, 015

m Fe = 56 0,045 =2,52 gam

Cch 4: p dng bo ton khi lng v bo ton in tch: n NO =


0,56 = 0,025 mol 22, 4 3 m 16

Theo DLBT khi lng ta c: mO = 3- m nO = Fe


m 56

Fe3+

+ 3e
3m mol 56

O +

2e

O2-

N+5 +

3e

N+2 0,025

3 m (3 m) 2 16 16

0,025 3

p dng bo ton in tch:

3m (3 m) = 0,075 + 2 m Fe =2,52 gam 56 16

Cch 5: p dng cng thc gii nhanh: mFe =


7 m hh + 56 n e 10

7 3 + 56 0, 025 0,3 =2,52 gam 10

mkl =

mhhkimloai .

M + nenhan M 8 ch a v trng hp tng qut M secho + 8

Bi tp tham kho Bi 1: Cho hn hp X gm x mol FeS2 v 0,045 mol Cu2S tc dng va vi HNO3 long, un nng thu c dung dch ch cha mui sunfat ca cc kim loi v gii phng kh NO duy nht. Tm gi tr ca x? Bi 2: Cho 11g hn hp Al v Fe vo dd HNO3 long, ly d th thu c 6,72 lt kh NO thot ra (ktc). Tnh % khi lng mi KL trong hn hp ban u. Bi 3: C 34,8g hn hp Al, Fe v Cu. Chia hn hp thnh 2 phn bng nhau. Phn 1 cho vo dd HNO3 c, ngui th c 4,48 lit kh thot ra. Phn 2 cho vo dd HCl d th c 8,96 lt kh thot ra. Tnh khi lng mi kim loi trong hn hp ban u? Bit cc kh c o ktc. Bi 4: Dung dch HNO3 long tc dng vi hn hp Zn v ZnO to ra dd c cha 8g NH4NO3 v 113,4g Zn(NO3)2. Tnh thnh phn khi lng hn hp? Bi 5: Ho tan 3 gam hn hp Cu v Ag trong dung dch HNO3 long, d thu oc V (lt) kh NO (ktc). C cn dung dch thu oc 7,34 gam hn hp 2 mui khan a, Tnh khi lng mi kim loi. b, Tnh V. Bi 6: Khi cho 3,00 gam hn hp Cu v Al tc dng vi dung dch HNO3 c d, un nng sinh ra 4,48 lt kh duy nht NO2 (ktc). Xc nh % khi lng mi kim loi trong hn hp

Bi 7: Cho 11g hn hp Al v Fe tc dng va vi 200g dung dch HNO3 long thy c 6,72 lt kh NO (ktc) thot ra v dung dch A. a) Tnh % khi lng mi kim loi trong hn hp.
b) Tnh C% dung dch HNO3 cn dng.

c) Tnh C% cc mui trong dung dch A. Cu 8: Cho 4,72g hn hp Fe v Cu vo dung dch HNO3 20% th phn ng v thu c dung dch B v 1,568 lt kh NO (ktc). a) Tnh % khi lng mi kim loi trong hn hp. b) Tnh C% dung dch mui B.
c) Thi kh NH3 d vo dung dch B th thu c bao nhiu gam kt ta?

Cu 9: Ha tan hon ton 2,22g hn hp Al v Zn vo 200 ml dung dch HNO3 th thu c 0,9g kh NO v 1 lt dung dch A. trung ha dung dch A phi cn 20ml dung dch NaOH 0,1M v thu c dung dch B. a) Tnh khi lng mi kim loi trong hn hp u/
b) Tnh CM ca dung dch HNO3 ban u v CM dung dch B.

Cu 10: Cho 8,43g hn hp Zn v Ag tc dng va vi dung dch HNO3 long thu c 896 cm3 kh (ktc) v 50ml dung dch A. a) Tnh % khi lng mi kim loi trong hn hp.
b) Tnh CM ca cc ion trong dung dch A. c) C cn dung dch A v em nung n khi lng khng i. Tnh th tch

kh thu c ( 0oC. 2 atm). Cu 11: Chia hn hp Cu v Al lm hai phn bng nhau.


- Phn 1: Cho tc dng vi HNO3 c ngui (va ) th c 8,96 lt kh mu

nu bay ra (ktc) v dung dch X. - Phn 2: Cho tc dng vi dung dch HCl thu c 6,72 lt kh (ktc). a) Tnh thnh phn % khi lng mi kim loi trong hn hp. b) C cn dung dch X, ly lng mui rn (khan) em nhit phn. Sau mt thi gian dng li, ngui v em cn th thy khi lng gim 10,8g. Tnh % khi lng mui rn b nhit phn.

Cu 12: Chia a gam hn hp A gm Fe v Zn lm 2 phn bng nhau:


- Phn 1: Cho tc dng hon ton vi dung dch HNO3 c ngui. Sau phn

ng thu c 224 ml kh N2O (ktc).


- Phn 2: Cho tc dng va vi dung dch HCl. Sau phn ng thu c

1,344 lt kh H2 (ktc) v dung dch B. a) Tnh a gam hn hp A.


b) Cho dung dch B tc dng hon ton vi 200ml dung dch KOH 0,9M. Tnh

khi lng kt ta thu c sau phn ng. Cu 13: Ha tan ht 4,431 gam hn hp Al v Mg trong dung dch HNO3 long thu c dung dch A v 1,568 lt (ktc) hn hp hai kh (u khng mu) c khi lng 2,59 gam, trong c mt kh ha nu ngoi khng kh a) Tnh phn trm theo khi lng ca mi kim loi trong hn hp.
b) Tnh s mol HNO3 phn ng.

c) Khi c cn dung dch A th thu c bao nhiu gam mui khan. Cu 14: Ha tan hon ton 9,41 gam hn hp hai kim loi Al v Zn vo 530 ml dung dch HNO3 2M thu c dung dch A v 2,464 lt hn hp hai cht kh N2O v NO khng mu o ktc c khi lng 4,28 gam. a) Tnh phn trm theo khi lng ca mi kim loi trong hn hp.
b) Tnh s mol HNO3 phn ng. c) Tnh th tch dung dch NH3 2M cho vo dung dch A :

Thu c khi lng kt ta ln nht Thu c khi lng kt ta b nht A.3 XC NH KIM LOI DA VO PHN NG VI AXIT HNO3 PHNG PHP: Thng thng qua cc bc sau:

Bc 1: vit cc phng trnh phn ng ca kim loi vi dung dch HNO3

Bc 2: c th gp hai trng hp sau:

Nu bit ha tr ca kim loi, ch cn lp t l KLPT


Nu khng bit ha tr kim loi, phi lp h s t l M = k n

(vi M,n,k l KLPT, v ha tr ca kim loi cn tm, k l h s t l) bin lun, tm cp nghim hp l kim loi

Bi tp mu Ha tan 1,08 gam mt kim loi R ha tr (III) hon ton trong dung dch HNO3 long th thu c 0,336 lit kh A (dktc) c cng thc NxOy. Bit t khi ca A i vi H2 l 22. Xc nh kim loi R? Gii: Phng trnh phn ng: (5x-2y) R + (18x 6y) HNO3 (5x-2y)R(NO3)3 + NxOy + (9x-3y) H2O (1)
1 x 2 M A = 14x + 16y = 2 22 = 44 x,y nguyn 1 y 5

x = 2 l kh N2O, y =1

Ptpu: 8R + 30 HNO3 8R(NO3)3 8MR g 1,08 g MR =


1, 08 3 22, 4 = 27 8 0.336

+ 3N2O + 15H2O 3 22,4 l 0.336 l

Kim loi R ha tr III c KLPT l Al Bi tp tham kho

Bi 1: Ha tan hon ton mt lng kim loi M bng dung dch HNO3 va sau cng thu c mt dung dch A v khng thy kh thot ra. Cho NaOH d vo dung dch A thy thot ra 2,24 l kh (dktc) v 23,2 gam kt ta. Xc nh kim loi M? DS: Kim loi Mg Bi 2: Ha tan hon ton 77,04 gam kim loi M trong dung dch HNO3 long, thu c 13,44 lit (dktc) hn hp hai kh N2, N2O v 9 gam mui amoni. Bit t khi hi hn hp kh vi H2 l 17,2. Xc nh M? DS: Kim loi Mg Bi 3:Cho mt kim loi M tan ht trong dung dch HNO 3 long thu c 940,8 ml kh NxOy (sn phm kh duy nht, o ktc). Xc nh kh NxOy v kim loi M. Bi 4: Ha tan 62,1 gam kim loi M trong dung dch HNO3 long, sau phn ng thu c 16,8 lt (ktc) hn hp kh X gm hai kh khng mu, khng ha nu ngoi khng kh. T khi hi ca hn hp kh X i vi hidro l 17,2. Tm M.

B. BI TP V MUI NITRAT (NO3-) B.1 BI TON NHIT PHN MUI NITRAT C LIN QUAN N GIM KHI LNG PHNG PHP: -

Phn ng nhit phn mui nitrat l phn ng khng hon ton nn cht rn thu c sau qu trnh nhit phn c th cn c mui d cha b nhit phn. gim khi lng khi nung ( m )
m = m(mui ban u) m(cht rn) =

m (cc kh)

Cc bc gii ton: B1: Vit phng trnh phn ng nhit phn B2: Tnh gim khi lng ng vi 1 mol mui nitrat b nhit phn (
m )

Ch : khi lng mui phn ng mt i c b p li mt phn l

khi lng ca sn phm sinh ra sau phn ng. B3: da vo phng trnh phn ng v gim khi lng (bi cho) tnh s mol mui b nhit phn, suy tip cc lng c lin h khc.
-

Ch : nhit phn mui LiNO3 to ra sn phm khng theo nguyn tc l :

LiNO3 Li2O + NO2 + O2 Qu trnh: LiNO3 LiNO2 + O2 LiNO2 Li2O + NO + NO2 (do mui LiNO2 khng bn) Bi tp mu Bi 1: Khi nung nng 15,04 gam ng nitrat, sau mt thi gian thy c 8,56 gam cht rn A. Tnh lng ng nitrat b phn hy v xc nh thnh phn % cht rn A. Gii Phng trnh: Cu(NO3)2
CuO + 2NO2
t oc

+ O2

1 mol(188 gam) x gam

(80gam) M = 188 -80 =108 gam y gam m = 15,04 8,56 = 6,48 gam

m Cu(NO3)2 = 188

6, 48 = 11,8 gam 108

% Cu(NO3)2 =

11, 28 100% = 75% 15, 04

Bi 2: Nhit phn 6,62 gam mui nitrat ca mt kim loi nng ha tr II thy thot ra 1,12 lt hn hp kh O2 v NO2. Tm cng thc ca mui. Gii: Ta c: n hh kh = R(NO3)2 1 mol
oc

1,12 = 0,05 mol 22, 4

t RO + 2NO2 + O2

2,5 mol( n (cc kh))

M
Pb(NO3)2

6.62 + 62 2 R

0,05 mol MR =207 vy R l Pb, mui

Bi 3: Nung nng ha ton 27,3 gam hn hp NaNO3, Cu(NO3)2. hn hp kh thot ra c dn vo nc d th thy c 1.12 lit kh (dktc) khng b hp th(lng oxi ha tan khng ng k). khi lng Cu(NO3)2 thu c. Gii: 2NaNO3 2Cu(NO3)2
2NaNO2 + O2
t oc t oc

(1)

2 CuO + 4NO2 + O2 (2)

4HNO3 4NO2 + O2 + 2H2O

(3)

Phn tch phng trnh (2), (3), ta thy n NO2 : n O2 = 4 : 1 Nh vy kh thot ra khi bnh l ton b oxi bnh (1): n NaNO3 = 2 nO2 = 2
1,12 = 0,1 mol m NaNO3 = 0,1 85 = 8,5 gam 22, 4

m Cu(NO3)2 = 27,3 8,5 = 18,8 gam Bi tp tham kho Bi 1: Cho hn hp kh to nn khi nung nng 27,25 gam hn hp natri nitrat v ng nitrat i vo 89,2 ml H2o th thy c 1,12 lt kh khng hp th. Tm C% dung dch thu c v thnh phn % ca hn hp cc mui nitrat. Gi s ha tan ca oxi l khng ng k. Bi 2: Nung nng 66,2 gam Pb(NO3)2 thu c 55,4 gam cht rn a) Tnh hiu sut phn ng nhit phn b) Tnh s mol kh thot ra. Bi 3: Nung mt lng mui Cu(NO3)2 sau mt thi gian dng li ngui em cn th thy khi lng gim 54 gam.
a) Tnh khi lng Cu(NO3)2 b phn hy

b) Tnh s mol kh thot ra.

Bi 4: Nung 6,58 gam Cu(NO3)2 trong bnh kn khng cha khng kh sau mt thi gian thu c 4,96 gam cht rn v hn hp kh X. Hp th hon ton X vo H2O c 300ml dung dch Y. Tnh pH dung dch Y. Bi 5: Cho 34 gam mt mui nitrat ca kim loi M ha tr n khng i vo bnh kn. Nung mui n mt lng khng i th thu c 21,6 gam cht rn. Xc nh M.

B.2 BI TON PHN NG VI GC NO3- TRONG MI TRNG AXIT V MI TRNG BAZ. PHNG PHP:
-

Anion gc nitrat NO3- trong mi trng trung tnh khng c tnh oxi ha, trong mi trng bazo c tnh oxi ha yu (v d: ion NO3- trong mi trng kim c th b Zn, Al kh n NH3) 8Al Al + 5NaOH + 3 NaNO3 + 2HNO3 8NaAlO2 + 3NH3 + 5OH- +3 NO3- + 2 H2O 8AlO2- + 3NH3

Anion gc nitrat NO3- trong mi trng axit c kh nng oxi ha nh HNO3. (v d: kim loi tc dng vi hn hp hai axit HNO3 v H2SO4 hay dung dch hn hp hai axit HNO3 v H2SO4 longv mui nitrat ta phi vit di dng ion thy r vai tr oxi ha ca NO3-)

Phng php chung l vit pt ion c s tham gia ca NO3- . sau so snh s mol ca kim loi M vi tng s mol H+ v tng s mol NO3- xem cht hay ion no phn ng ht trc, ri tnh ton theo s mol ht trc.

Bi tp mu Cho 1,92 gam Cu vo 100 ml dung dch cha ng thi KNO3 0,16 M v H2SO4 0,4M thy sinh ra mt cht kh c d khi/H2= 15 v dung dch A.

a) Vit phng trnh ion thu gn ca phn ng v th tch kh sinh ra dktc


b) Tnh VddNaOH 0,5 M ti thiu cn dng kt ta ht ton b ion Cu2+ trong

dd A. Gii: - nCu =
1,92 = 0,03 mol; nKNO3 = 0,16 0,1 = 0,016 mol 64

- nH2SO4 = 0,4 0,1 = 0,04 mol Trong dung dch c 0,16 mol NO3- ; v 0,08 mol H+ Kh sinh ra c M = 30 ch c th l NO; ta c phng trnh ion: 3Cu S mol bd: S mol p: S mol cn li: 0,03 0,024 0,006 + 8 H+ 0,08 0,064 0,016 + 2NO3- 3Cu2+ 0,016 0 0 0,024 0,024 + 2NO + 4H2O 0 0,016 0,016 mol mol mol

V NO = 0,016 22,4 = 0,3584 lit Trong dd A sau p cn 0,006 mol Cu v 0,016 mol H+. Khi cho NaOH vo: NaOH + H+ 0,016 Sau : Cu2+ 0.024 + 0.048
0.064 = 0,128 lit 0, 05

Na+ + H2O mol mol

0,016

2NaOH Cu(OH)2 + Na+

Vy nNaOH cn dng l: 0,048 + 0,016 = 0,064 mol V NaOH ti thiu =

Bi tp tham kho Bi 1: Cho mt lng bt ng d vo dung dch cha 0,5 mol KNO3 sau thm tip dung dch cha 0,2 mol HCl v 0,3 mol H 2SO4 cho n khi phn ng kt thc. Tnh th tch kh khng mu, ha nu ngoi khng kh thot ra (ktc). Bi 2: Cho 19,2 gam Cu vo 500 ml dung dch NaNO3 1M, sau thm 500 ml dung dch HCl 2M.

a) Cu c tan ht hay khng? Tnh th tch kh NO bay ra (ktc) b) Tnh nng mol cc ion trong dung dch A thu c sau phn ng bit th tch dung dch A l 1 lt.
c) Phi thm bao nhiu lt dung dch NaOH 0,2M kt ta ht Cu2+ cha

trong dung dch A? Bi 3: Cho 5,76 g Cu tan trong 80ml dung dch HNO3 2M, sau khi phn ng xong ch thu c NO. tip tc cho vo dung dch thu c mt lng d H 2SO4 li thy gii phng tip kh NO. gii thch v tnh th tch kh NO bay ra ( 27,3oc; 1atm) Sau khi cho thm H2SO4.

C. BI TON V PHOTPHO V HP CHT CA PHOTPHO. C.1 BI TON: P2O5 V H3PO4 TC DNG VI DUNG DCH BAZ. PHNG PHP: - Lp t l s mol tng ng ca - Bin lun cc mui to thnh - Vit phng trnh phn ng, lp h gii h. - Kt lun - i vi P2O5 vo dd NaOH lm tng t nh trn, ch cn suy ra s mol ca H3PO4 t s mol ca P2O5 P2O5 2H3PO4 Ch : c th s dng phng php ng cho gii nhanh bi ton. Bi tp mu Bi 1: Trn 200 ml dd H 3PO4 0,5M vi 300 ml dd NaOH 0,8M. Tm khi lng mi mui thu c sau phn ng?

nP O n
2

NaOH

n n H PO
NaOH
3

.
4

Gii Cch 1:
n H 3PO4 = 0,2 0,5 = 0,1 mol n NaOH = 0,8 0,3 = 0,24 mol

n n H PO
NaOH
3

=
4

0, 24 = 2,4 mol hai mui to thnh l: Na2 HPO 4 , Na3PO4 0,1

Pt: H 3PO4 x
H 3PO4

+ 2NaOH 2x

Na2 HPO 4 + 2H2O x + 3H2O

+ 3NaOH Na3PO4 3y y

y ta c :
x + y = 0,1 2 x 3 y = 0

x = 0, 04 m Na2 HPO 4 = 0,04 142 = 5,68 gam y = 0, 06

m Na3PO4 = Cch 2: p dng quy tc ng cho: x mol Na2 HPO 4 (n=2)


n = 2,4

0,06 164 = 9,84 gam 0,6 = 3

y mol Na3PO4 ta c :

(n=3)

0,4

x + y = 0,1 2 x 3 y = 0

x = 0, 04 m Na2 HPO 4 = 0,04 142 = 5,68 gam y = 0, 06

m Na3PO4 = nhanh hn: p dng nh lut bo ton khi lng: Ta c: nNaOH=nH2O m mui= mH3PO4 + mNaOH mH2O

0,06 164 = 9,84 gam

Ch : nu bi ton yu cu tnh khi lng ca mui to thnh, th c cch tnh

Bi 2: cho vo dung dch c cha 21,84g KOH , 10,65 P2O5. Ga s th tch ca dung dch thay i khng ng k, hy tnh nng mol/l ca cc mui trong dung dch thu c?

Gii: Cch 1: Cc phn ng c th xy ra trong dung dch gia P2O5 v KOH P2O5 P2O5 P2O5 n P2O5 = + + + 2KOH + H2O 2KH2PO4 4KOH 6KOH 2K2HPO4 2K3PO4 (1) (2) (3)

10, 65 21,84 = 0, 075 mol; n KOH= = 0,39 mol 142 56

Ta c:4 <

nP O n
2

= 5,2 < 6 Mui to thnh : K2HPO4 (x mol); K3PO4 (y mol)

KOH

0,5( x + y ) = 0, 075 x = 0, 06 vy 2 x + 3b = 0,39 y = 0, 09

CM (K2HPO4) =

0, 06 = 0,12 M; 0,5

CM (K3PO4) =

0, 09 = 0,18 M 0,5

Cch 2: : p dng quy tc ng cho gii Bi tp tham kho Bi 1: Trn 200 ml dd H 3PO4 1 M vi 400 ml dd NaOH 0,75 M. Tm khi lng mui thu c sau phn ng? Bi 2 Vit cc PTP xy ra khi iu ch H3PO4 t P. Nu c 6,2 kg P th iu ch c bao nhiu lt dd H3PO4 2M? /s: 100 lt Bi 3: Bng phng php ha hc hy phn bit dd HCl, HNO3 v H3PO4? Bi 4: Bng phng php ha hc hy phn bit cc dd sau: NaNO 3, Na3PO4, NaCl, Na2S? Bi 5: a) thu c mui trung ha cn ly bao nhiu ml dd NaOH 1M trn vi 50ml dd H3PO4 1M? b) Trn ln 100ml dd NaOH 1M vi 50ml dd H3PO4 1M. Tnh nng mol/l ca dd mui thu c? /s: a) 0,15 (l) b) CM ( Na HPO ) = 0,33(M)
2 4

Bi 6: t chy hon ton 15,5g P ri ha tan sn phm vo 200g nc. Tnh nng % ca dd axit thu c? /s: C% (H3PO4) = 20,8 (%) Bi 7: Cn ly bao nhiu tn qung photphorit loi c cha 65% Ca3(PO4)2 iu ch c 150kg P? Bit rng lng P hao ht trong qu trnh sn xut l 3%. /s: 1,189 (tn) Bi 8: t chy hon ton 6,8g mt hp cht ca P thu c 14,2g P2O5 v 5,4g nc. Cho cc sn phm vo 50g dd NaOH 32%.
a) Xc nh cng thc ha hc ca hp cht b) Tnh nng % ca dd mui thu c?

/s: NH3 /s: C% (Na2HPO4) =

41(%) Bi 9: Mt loi qung apatit c cha 42,23% P2O5, 50,03% Cao v 7,74% CaF2. Vit cng thc biu din thnh phn ca qung di dng 2 loi muI /s: 3P2O5.9CaO.CaF2 hoc 3Ca3(PO4)2.CaF2 Bi 10: Dng P2O5 lm mt nc ca mt axit A th thu c mt cht rn mu trng B. Bit rng B d phn hy thnh 2 cht kh m khi c hp th vo nc th li to thnh A. Hy xc nh A v B, vit cc phng trnh phn ng v gii thch? /s: A l HNO3 v B l N2O5 /s: Bi 11: Cn ly bao nhiu g NaOH cho vo dd H3PO4 thu c 2,84g Na2HPO4 v 6,56g Na3PO4?
mNaOH = 6,4 (g)

Bi 12: Cho dd c cha 11,76g H3Po4 vo dd c cha 16,8g KOH. Tnh khi lng cc mui thu c sau khi lm bay hi dd?
mK2 HPO4 = 10,44 (g); mK3PO4 = 12,72 (g)

Bi 13: Cho dd c cha 39,2g H3PO4 vo dd c cha 44g NaOH. Tnh khi lng mi mui thu c sau khi c cn dd? Na2HPO4 v 49,2g Na3PO4 Bi 14: Cho 21,3g P2O5 vo dd c cha 16g NaOH, thm nc vo cho va 400ml. Tnh nng mol/l ca cc mui trong dd thu c? /s: 14,2g

/s: CM ( NaH PO ) = 0,5(M); CM ( Na HPO ) = 0,25(M)


2 4 2 4

Bi 15: Hon thnh cc phn ng sau:


1) Na3PO4 + Ba(NO3)2 ? 2) K3PO4 + MgCl2 ? 3) Ca(H2PO4)2 + CaHPO4 ? 4) K2HPO4 + KOH ? 5) H3PO4 + Na2HPO4 ?

Bi 16: Trn 200g dd K2HPO4 17,4% vi 100g dd H3PO4 98%. Tnh nng % ca 2 mui photphat trong dd thu c? /s: C% (K2HPO4) = 5,8(%); C% (KH2PO4) = 9,1(%) Bi 17: Ha tan 20g hn hp gm BaSO4, Ca3(PO4)2, Na3PO4 v CaCO3 vo nc. Phn khng tan c khi lng l 18g c lc ring v cho vo dd HCl d th tan c 15g v c 2,24l kh thot ra (ktc). Tnh khi lng mi mui trong hn hp ban u? /s: mNa PO = 2(g); mBaSO = 3(g); mCaCO = 10(g); mCa ( PO ) = 5(g)
3 4 4 3 3 4 2

C.2 BI TON V PHN BN HA HC


1.Phng php gii: -Hiu r qu trnh sn xut cc loi phn bn thng gp t P, N -Thnh phn ha hc ca mi loi phn bn v hm lng cht trong -Bit tn cc loi phn bn ha hc thng gp 2. Li sai hc sinh -Khng nh tn v thnh phn ha hc c trong cc loi phn bn ha hc thng gp -Qun qu trnh sn xut ra phn bn tri qua nhng giai on no

3. Mt s bi tp Bi 1: Trn thc t, phn m NH4Cl thng ch c 23%N.


a) Tnh khi lng phn bn cung cp 60kg N? b) Tnh hm lng % ca NH4Cl trong phn bn?

/s: 261(kg) /s: 87,9(%)

Bi 2: Mt th bt qung photphat c cha 35% Ca3(PO4)2. Tnh khi lng P2O5 tng ng vi 10 tn bt qung? /s: 1,603 (tn)

Bi 3: Phn ln Supephotphat kp thc t sn xut c thng ch c 40% P2O5. Tnh hm lng % ca Ca(H2PO4)2 trong phn bn ? 65,9(%) Bi 4: Phn Kali sn xut c t qung sinvinit thng ch c 50% K 2O. Tnh hm lng % ca KCl trong phn bn ? /s: 79,2(%) Bi 5: iu ch phn bn Amophot dng ht 6000 mol H3PO4.
a) Tnh th tch NH3 (ktc) phn ng ? Bit rng Amophot c thnh phn

/s:

vi t l l:
nNH 4H 2PO4 : n( NH 4 )2 HPO4 = 1 : 1

/s: 201,6 /s: 741(kg)

(m3)
b) Tnh khi lng ca Amophot thu c?

Bi 6: Tnh khi lng NH3 v dd HNO3 45% iu ch 100kg phn m NH4NO3 loi c 34%N? /s: mNH = 20,6 (kg); mHNO = 76,4 (kg); mddHNO = 170 (kg)
3 3 3

(1) (2) Bi 7: a) Hon thnh dy chuyn ha sau: Ca3(PO4)2 H3PO4

Ca(H2PO4)2 b) Tnh khi lng dd H2SO4 65% dng iu ch c 500kg Supephotphat kp? Bit rng trong thc t lng axit cn nhiu hn 5% so vi l thuyt. /s: khi lng dd H2SO4 thc t cn dng l: 677 (kg) Bi 8: Cho 13,44 m3 kh NH3 (ktc) tc dng vi 49kg H3PO4. Tnh thnh phn khi lng Amophot thu c? 46(kg); m( NH
4 ) 2 HPO4

/s: mNH H PO =
4 2 4

= 13,2 (kg)

Bi 9: Mt loi phn bn nitrophot l hn hp ca 3 mui: NH 4NO3, NH4H2PO4 v KCl. Bit rng cc thnh phn dinh dng c t l khi lng mN : mP O : mK O
2 5 2

= 1 : 1 : 1 vi tng khi lng chim 54,3% ca phn bn. Tnh khi lng mi mui c trong 100kg phn bn?

mNH 4 NO3 = 41,51(kg); mNH 4 H 2 PO4 = 29,32 (kg);

mKCl = 28,69 (kg)

Bi 10: Ngi ta iu ch Supephotphat n t mt loi qung c cha 73% Ca3(PO4)2, 26% CaCO3 v 1% SiO2.
a) Tnh khi lng dd H2SO4 65% tc dng ht vi 100kg bt

qung? /s: 110,2 (kg)


b) Supephotphat n thu c gm nhng cht no? Tnh t l P2O5?

/s: Supephotphat n thu c gm: Ca(H2PO4)2, CaSO4.2H2O v SiO2 . %P2O5 = 18,4 (%)

TI LIU THAM KHO

1. 16 phng php v k thut gii nhanh bi tp trc nghim ha hc- Phm Ngc Bng ch bin- Nxb Gio dc 2. Bi tp l thuyt v thc nghim ha hc- Cao C Gic- Nxb Gio dc 3. Tp ch Ha hc v ng dng Hi ha hc Vit Nam-Nxb B vn ha thng tin 4. Ti liu gio khoa chuyn ha hc trung hc ph thng Bi tp ha hc i cng v v c o Hu Vinh 5. Bi tp nng cao ha hc 11 - L Xun Trng ch bin- Nxb Gio dc 6. Sch gio khoa 11- c bn v nng cao- Nxb Gio dc 7. Bi tp ha hc ph thng- C V Th Th- Ging vin trng HSP TPHCM 8. Phng php gii bi tp ha v c- Nguyn Kim Thanh- Nxb Nng 9. Tuyn tp 117 bi ton ha v c- Phm c Bnh- NXb ng Nai 10. Gip tr nh chui phn ng ha hc-Ng Ngc An- Nxb Gio dc 11. Phn loi v phng php gii bi tp ha hc 11- Quan Hn Thnh- Nxb i hc quc gia thnh ph H Ch Minh 12. www.dethiviolet.com.vn

You might also like