Vn dng Du hiu chia ht gii Ton

H thng bi tp vn dng cc du hiu chia ht gii c s lng kh ln v rt phong ph v ni dung v thc tin. Chng ta cng tm hiu qua cc v d sau: Dng 1. Tm ch s cha bit theo du hiu chia ht V d 1: Thay a, b trong s 2007ab bi ch s thch hp s ny ng thi chia ht cho 2; 5 v 9. Gii: S 2007ab ng thi chia ht cho 2 v 5 nn b = 0. Thay b = 0 vo s 2007ab ta c 2007a0. S ny chia ht cho 9 nn tng cc ch s ca n chia ht cho 9. Vy (2 + 0 + 0 + 7 + a + 0) chia ht cho 9 hay 9 + a chia ht cho 9, suy ra a = 0 hoc a = 9. Vy ta tm c 2 s tho mn bi ton l 200700; 200790. Ta bit rng: A chia cho B d r tc l : - A - r chia ht cho B (1) - A + (B - r) chia ht cho B (2) T cc bn c th gii quyt bi ton : V d 2: Cho A = x459y. Hy thay x, y bi ch s thch hp A chia cho 2 ; 5 v 9 u d 1. Nhn xt : A chia cho 2 ; 5 v 9 u d 1 nn A - 1 ng thi chia ht cho 2 ; 5 v 9. Vy ta c th gii bi ton da vo iu kin (1) A - r chia ht cho B gii. Gii : V A chia cho 2 ; 5 v 9 u d 1 nn A - 1 chia ht cho 2 ; 5 v 9. Vy ch s tn cng ca A - 1 phi bng 0, suy ra y = 1. V A - 1 chia ht cho 9 nn x + 4 + 5 + 9 + 0 chia ht cho 9 hay x + 18 chia ht cho 9. Do 18 chia ht cho 9 nn x chia ht cho 9, nhng x l ch s hng cao nht nn x khc 0. T x ch c th bng 9. Thay x = 9 ; y = 1 vo A ta c s 94591. bi ton trn A chia cho cc s c cng s d. By gi ta xt : V d 3: Tm s t nhin b nht chia cho 2 d 1, chia cho 3 d 2 ; chia cho 4 d 3 v chia cho 5 d 4. Tuy cc s d khc nhau nhng : 2 - 1 = 1 ; 3 - 2 = 1 ; 4 - 3 = 1 ; 5 - 4 = 1. Nh vy ta c th s dng iu kin (2) A + (B - r) chia ht cho B gii bi ton ny. Gii : Gi s cn tm l A. V A chia cho 2 d 1 v A chia cho 5 d 4 nn A + 1 ng thi chia ht cho 2 v 5. Vy ch s tn cng ca A + 1 l 0. Hin nhin A +1 khng th c 1 ch s. Nu A + 1 c 2 ch s th c dng x0. V x0 chia ht cho 3 nn x ch c th l 3 ; 6 ; 9 ta c s 30 ; 60 ; 90. Trong 3 s ch c 60 l chia ht cho 4. Vy A +1 = 60 A = 60 - 1 A = 59 Do s cn tm l 59. Bi luyn tp : Bi 1 : Tm s t nhin nh nht khc 1 sao cho khi chia cho 2 ; 3 ; 4 ; 5 v 7 u d 1. Bi 2 : Cho s a765b ; tm a ; b khi thay vo s cho ta c s c 5 ch s chia cho 2 d 1 ; chia cho 5 d 3 v chia cho 9 d 7. Bi 3 : Hy vit thm 3 ch s vo bn phi s 567 c s l c 6 ch s khc nhau, khi chia s cho 5 v 9 u d 1. Bi 4 : Tm s c 4 ch s chia ht cho 2 ; 3 v 5, bit rng khi i ch cc ch s hng n v vi hng trm hoc hng chc vi hng nghn th s khng thay i. Dng 2. Tm s t nhin theo du hiu chia ht V d : Mt s nhn vi 9 th c kt qu l 180 648 07?. Hy tm s . Gii: Mt s nhn vi 9 th c kt qu l 180 648 07? nn s 180 648 07? chia ht cho 9. V s 180 648 07? chia ht cho 9 nn (1 + 8 + 0 + 6 + 4 + 8 + 0 + 7 + ?) chia ht cho 9, hay 34 + ? chia ht cho 9, suy ra ? = 2. Thay ? = 2 vo s 180 648 07? ta c 180 648 072. S cn tm l: 180 648 072 : 9 = 20072008. Dng 3. Chng t mt s hoc mt biu thc chia ht cho (hoc khng chia ht cho) mt s no V d : Cho s t nhin A. Ngi ta i ch cc ch s ca A c s B gp 3 ln s A. Chng t rng s B chia ht cho 27. Gii: Theo bi ra ta c: B = 3 x A (1), suy ra B chia ht cho 3, nhng tng cc ch s ca s A v s B nh nhau (v ngi ta ch i ch cc ch s) nn ta cng c A chia ht cho 3 (2). T (1) v (2) suy ra B chia ht cho 9. Nu vy th A chia ht cho 9 (v tng cc ch s ca chng nh nhau) (3). T (1) v(3), suy ra B chia ht cho 27. Dng 4. Cc bi ton thay ch bng s V d : in cc ch s thch hp (cc ch ci khc nhau c thay bi cc ch s khc nhau)

HALONG + HALONG + HALONG = TTT2006 Gii: Ta c v tri: HALONG + HALONG + HALONG = 3 x HALONG. Nh vy v tri l mt s chia ht cho 3. V phi TTT2006 c: (T + T + T + 2 + 0 + 0 + 6) = 3 x T + 6 + 2 = 3 x (T + 2) + 2 khng chia ht cho 3, suy ra TTT2006 khng chia ht cho 3. iu ny chng t khng th tm c cc ch s tho mn bi ton. Dng 5. Cc bi ton c li vn V d : Hai bn An v Khang i mua 18 gi bnh v 12 gi ko n lp lin hoan. An a cho c bn hng 4 t mi t 50 000 ng v c tr li 72 000ng. Khang ni: C tnh sai ri. Bn hy cho bit Khang ni ng hay sai ? Gii thch ti sao ? Gii: V s 18 v s 12 u chia ht cho 3, nn tng s tin mua 18 gi bnh v 12 gi ko phi l s chia ht cho 3. V An a cho c bn hng 4 t 50 000ng v c tr li 72 000ng, nn s tin mua 18 gi bnh v 12 gi ko l: 4 x 50 000 72 000 = 128 000 (ng) V s 128 000 khng chia ht cho 3, nn bn Khang ni C tnh sai ri l ng. Dng 6. Cc bi ton hnh hc V d : C 10 mu que ln lt di: 1cm, 2cm, 3cm, 4cm, , 8cm, 9cm, 10cm. Hi c th dng c 10 mu que xp thnh mt hnh tam gic u c khng ? Gii: Mt hnh tam gic u c cnh l (a) l s t nhin th chu vi (P) ca hnh phi l s chia ht cho 3 v P = a x 3. Tng di ca 10 mu que l: 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 + 9 + 10 = 55 (cm) V 55 l s khng chia ht cho 3 nn khng th xp 10 mu que thnh mt hnh tam gic u c. Dng 7. Tr chi Ton vui V d : Khi c hi: S no c bn ch s m khi ta c theo th t t phi sang tri th s tng ln 6 ln ? Mt hc sinh gii ton tr li ngay tc khc. Bn hy on xem bn y tr li nh th no ? Gii: Bn y tr li l: Khng c s no nh vy. Ta c th gii thch iu ny nh sau: Gi s s phi tm l , theo bi ra ta c: x 6 = . Suy ra a ch c th bng 1 v nu a bng 2 tr ln th x 6 s cho mt s c 5 ch s. Mt khc, tch x 6 l mt s chn, tc l a phi chn. Mu thun ny chng t khng tn ti s no tho mn bi ton. (Kt lun ny khng ch ng vi s c 4 ch s m ng vi s c ch s tu ) Dng 8. Cc bi ton khc V d : Hy chng t rng: Nu cho 3 s t nhin no trong khng c s no chia ht cho 3 th bao gi ta cng c hoc l tng c ba s hoc l tng ca hai s no trong ba s cho phi chia ht cho 3. Gii: Mt s t nhin khng chia ht cho 3 th khi chia cho 3 s c s d l 1 hoc 2. - Nu c ba s chia cho 3 c cng s d th tng ba s chia ht cho 3. - Nu ba s chia cho 3 khng cng s d th tng ca hai s c s d khc nhau s chia ht cho 3.