50 Cong Ty Lam Thay Doi The Gioi

50 COMPANIES THAT CHANGED THE WORLD
2001 Howard Rothman

Original English language edition published by Career Press,
3 Tice Rd., Franklin Lakes, NJ 07417 USA. All rights reserved.
Vietnamese edition 2008 by First News Tri Viet.
Published by arrangement with Career Press.
50 CNG TY LAM THAY I TH GII
Cong y Fiis Ncws -1ii Vic giu ha n quyc n xua ha n va pla lanl
an han icng Vic icn oan lc gioi lco lop do ng cluyc n giao
ha n quyc n vo i Career Press, Hoa Ky.
Ba cu su sao clc p na o klong duo c su do ng y cu a Fiis Ncws va
Career Press dcu Ia ha lop plap va vi plam Lua Xua han Vic
Nam, Lua Ba n quyc n Quo c c va Cong uo c Ba o lo Ba n quyc n So
lu u 1ii uc Bcinc.
CNG TY VN HO A SA NG TA O TR VI T - FIRST NEWS
IIHNguyc n 1li Minl Klai, Qua n I, 1P. Ho Cli Minl
1cI: (84-8) 8227979 - 822798u - 8233859 - 823386u
Fax: (84-8) 822456u, EmaiI: triviet@firstnews.com.vn
Website: www.firstnews.com.vn
First News
NHA XU T BA N TRE
Bin dch:
CA0 XuAh vlF T Khu0hC vu0hC 8A 0 L0hC
Howard Rot hman
CO-AUTHOR OF COMPANIES WITH A CONSCIENCE
Li tac gia
u
u to n ta l nhu mo t su c ma nh rleng le hay ho p nha t, the glo l
cu a ca c cong ty va ta p doa n dang co mo t a nh huo ng nga y
ca ng ma nh me va llen tu c de n cuo c so ng cu a mo l chu ng ta.
Chu ng ta so ng va la m vle c trong the glo l do . Chu ng ta an, ma c, o , chu ng
ta dl chuye n tren nhu ng chle c xe hol, ta u ho a, ma y bay do the glo l do
sa n xua t ra va glao tle p llen lu c dla mo t ca ch nhanh cho ng nho ca c
ma ng luo l truye n thong dle n tu cu c ky hu u hle u ma the glo l do mang
la l. ho l to m la l, mo l nhu ca u ve cuo c so ng, slnh hoa t, ho c ta p, gla l tr va
la m vle c ha ng nga y cu a chu ng ta de u le thuo c ga n nhu hoa n toa n va o
the glo l cu a ca c cong ty cu ng ha ng trle u sa n pha m va dlch vu ma ho
cung ca p.
Tu klnh nghle m dle u ha nh mo t cu a ha ng ba n le va mo t cong ty ba n
ha ng tu do ng cu a gla dlnh, tol co nhle u co ho l quan sa t the glo l thuong
ma l. Tol da chu do ng tham gla the glo l na y ngay tu khl co n ho c pho
thong. Khl tro tha nh mo t nha ba o, mo t co va n klnh te va ba n than tham
gla tru c tle p va o cong vle c klnh doanh, tol da co dlp la m vle c vo l nhle u
cong ty ra t thu vl khl ho thu c hle n ca c du a n do c da o va quan tro ng. Tol
thch thu de n do da vle t tha nh sa ch mo t va l du a n trong so do .
vo l quye n sa ch na y, tol muo n gu l de n ca c ba n mo t bu c tranh toa n
ca nh ve nhu ng ca ch thu c ma ca c cong ty da a p du ng va la m thay do l the
glo l cu a chu ng ta. Tol da tham kha o y kle n cu a ca c gla m do c dle u ha nh,
ca c chuyen gla, ky su, gla o vlen, nhan vlen, ba n be trong nhle u lnh vu c
de sau cu ng la p ra mo t danh sa ch go m o cong ty tleu ble u nha t, bao
qua t nha t va no l len duo c ta m a nh huo ng ma ho da ta o ra do l vo l cuo c
so ng con nguo l trong the ky XlX va XX. 0 day, ba n se tha y kha l nle m ve
dl chuye n duo c da n da t tu chu de ta u ho a va xe hol sang ma y bay, hay
ca ch thu c ma cuo c ca ch ma ng truye n thong da dua nhan loa l dl tu ba o
6 50 CNG TY LA M THAY I TH GI I
ch de n da l pha t thanh, truye n hlnh ro l de n ma ng lnternet. Xa ho l chu ng
ta da thay do l ra sao sau su xua t hle n cu a dle n va dle n thoa l, cu a chuo l
kha ch sa n va thu c an nhanh
Co the no l, su hlnh tha nh va pha t trle n cu a xa ho l no l chung va
nga nh thuong ma l no l rleng na m trong ta m a nh huo ng cu a nhu ng con
nguo l kle t xua t, co ta m nhln vuo t tho l glan, nhu ng nguo l kho l xuo ng ca c
tra o luu, lo l so ng, cong nghe mo l ba ng nhu ng y tuo ng do t pha ma nh me
nha t. vl the , khong co gl da ng nga c nhlen khl ble t ra ng ga n nhu ta t ca
nhu ng cong ty duo c de ca p de n trong danh sa ch ya Cdng ty la m thay
dd l th glo l, du duo c tha nh la p khl na o va o dau, va n co a nh huo ng ra t
lo n de n cuo c so ng cu a chu ng ta. Su tha t la tol vle t quye n sa ch na y tren
mo t chle c ma y tnh cu a ha ng Apple vo l su tro glu p cu a trlnh duye t
Netscape, pha n me m soa n tha o van ba n Microsoft Word va ma y ln
Hewlett-Packard. Tol nha n duo c thu tu qua dlch vu FedEx khoa ng ba
la n mo t tua n, va thuo ng gla l tr cu ng nhu ca p nha t tln tu c tu ca c kenh
truye n hlnh CNN, CBS nho he tho ng truye n hlnh ca p cu a nha cung ca p
AT&T. Chle c xe da u tlen cu a tol la sa n pha m cu a ta p doa n General
Motors, chle c tle p theo mang nha n hle u Toyota, va chle c xe hle n nay
tol dang su du ng co vo xe cu a ha ng Firestone. Tol ta p the du c ha ng
nga y ba ng dol gla y Nike va nghe nha c ba ng da u da Sony. Con ca l
chu ng tol thuo ng xem ca c bo phlm hoa t hlnh Walt Disney va thch va o
ca c cu a ha ng do chol Toy R Us khl co n be . Tol tu ng dl ma y bay cu a
ha ng People Express dol ba la n. Cla dlnh tol thuo ng dl mua sa m o he
tho ng ba n le Wal-Mart va mua ve sa n pha m cu a ra t nhle u cong ty nhu
Kellogg, Procter & Gamble, Philip Morris, H.J. Heinz, L.L. Bean, Coca-
Cola
o cong ty na y ro ra ng da ta o ra mo t ky nguyen mo l cu a ne n thuong
ma l toa n ca u. ho da co nhu ng pha t kle n vo cu ng quan tro ng ve day
chuye n sa n xua t, nhuo ng quye n klnh doanh, mo ro ng thuong hle u va
nhan vlen tho l vu . ho da ta o ra nhu ng da u a n da c ble t do l vo l the glo l
no l chung va tu ng nguo l chu ng ta no l rleng ba ng ca ch thay do l ca c loa l
luong thu c - thu c pha m ma chu ng ta su du ng ha ng nga y, nhu ng tro gla l
tr chu ng ta yeu thch va phuong thu c glu p chu ng ta llen la c vo l nhau.
Tren thu c te , ca c cong ty na y luon pha l do l da u vo l nhu ng tha ch
thu c thuo ng tru c de duy trl a nh huo ng cu a mlnh, nhung ha u he t ho de u
LI TAC GIA 7
tha nh cong tren thuong truo ng. 0o la mo t trong nhu ng ly do chnh
khle n ten tuo l cu a ho duo c dua va o sa ch. hy vo ng nhu ng cau chuye n
thu vl ve con duo ng chlnh phu c the glo l cu a ho se ha p da n va mang la l
nhle u dle u bo ch cho ca c ba n.
Mo t so do c gla ho l tol ve kha nang da u tu va o ca c cong ty tren. 0o
la mo t cau ho l thong mlnh va tol da khuyen ho ha y ha nh do ng ngay.
Mo t va l nguo l kho ng lo trong so o cong ty ke tren la tha nh vlen
thuo ng tru c cu a ch so uown }ones. Mo t so kha c la nhu ng doanh
nghle p du ng da u sa n glao dlch hASuA. Tuy nhlen, su ba t o n cu a thl
truo ng chu ng khoa n nu a cuo l nam zooo da gay cho ho mo t va l cu so c
kha na ng. Mlcrosoft, AT&T va Ford cu ng khong mle n nhle m truo c su
ble n do ng cu a thl gla co phle u trong nhle u phan khu c thl truo ng. Tuy
nhlen, ca c nha da u tu lau da l co the yen tam ra ng nhu ng cong ty duo c
no l de n trong quye n sa ch co mo t be da y hoa t do ng vu ng cha c, co
nguo n lu c ta l chnh do l da o va chle n luo c klnh doanh hle u qua . hy vo ng
ra ng ca c nha tlen phong na y se tle p tu c duy trl vl tr da n da u cu a mlnh
trong the ky z1.
- Howard Rothman
1
MICROSOFT
Ngci nho khcng thc thic u cu o sc ,
cuc c sc ng khcng thc thic u winJcwsl
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Kl n tru c su truo ng
Pha t trl n Ph n m m:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
willicn h. Cctcs lll vc Pcul Allcr
hc r p (Fcrturc cc rn 2cc;|
1cc rc rhur hc Jicu hcrh Jucr su Jur bci
dr rhu tccr bc rcr ncy tirh rc rhdr trcr
khp thc ici
Phd r nc n nc y tirh vc rc r Jirh vu lrtcrrct
1,12 ti Jc lc (rn 2cc;|
12,6 ti Jc-lc (rn 2cc;|
;p.ccc ruc i (rn 2cc;|
Ancrirc 0rlirc (A0l|, 0rcrlc, Sur Mirrcsystcns
willicn h. Cctcs lll
Stcvc A. 8cllncr
kcJncrJ, wcshirtcr, hcc ky
1p;
www.nirrcscjt.rcn
To m ta t
Du muou du lhoug, vo tiuh ha, co ,, ttuc tip ha, giau tip, bau
daug su du ug sa u ph m va dich vu cu a Mictosoft. \a , ba u cu ug lhoug
th phu uh u di u ua ,: Mictosoft la coug t, qu, u lu c uh t th gio i
hi u ua,.
Buuc hanh la cach day hun 30 nm bui hai nguui ban han u
hui nien hieu, a doan nay dang ngay cang lun manh cung vui su
ha iien cua may inh ca nhan. miciosol khong hai la cong y lun
nha, cung khong hai la cong y co gia ii nha he giui. Xo khong
ha su xua sc ve m cai ien, ha iien cong nghe hay hie la
duuc moi quan he o de vui nhan vien. Xo khong ha dan nhu mo
iang web hay, loi cuon nhu mo huung vu he hao dnh dam, hay
hu hu nhu mo io giai ii hui huung. Xhung, no da san xua ia
mo han mem van hanh den 90 so may inh ca nhan ien oan he
giui va dieu nay da mang den cho no mo vi ii hong ii uye doi
ma chua co cong y nao, u ba ky linh vuc nao, co he b ki.
Cau chuye n duu c b da u va o nm 1975, khi Bill taes va Paul

Allen chuye n do i ngon ngu la inh cu a loa i ma y inh lu n du i da u
ha nh mo loa i ngon ngu co he duu c su du ng ien chie c ma y inh ca
nhan da u ien. Cong y ma ho da d en b ng ca ch ghe hai u da u cu a
miciocomueis
(1)
va solwaie
(2)
da ha nh cong ngoa i su c uu ng
uu ng. Iu i nhua n nm da u ien ch la 1.000 dola, nhung de n nm hu
nm nha y vo len de n 7,5 iie u dola va mu io ng kinh doanh ia oa n
ca u, hie la quan he vu i a ca ca c nha sa n xua ma y vi inh ha ng da u
he giu i, mu io ng ca c do ng sa n ha m mo ca ch ma nh me , va da hu ve
ga n 150 iie u dola lu i nhua n iong nm 1985. Sau do , miciosol duu c
co ha n ho a iong khi va n duy i mu c lu i nhua n da ng kinh nga c 25
ien doanh hu ba n ha ng. Bill taes doa danh hie u hu ie uo i
nha nuu c my khi do va iu ha nh nguu i gia u nha he giu i sau na y.
(1j V|e|oeoputo| - Va y v| t|oo.
(zj SottWa|o - oa o .
MICROSOFT 11
S||| Ga|cs .a |aa| 4||cc, cqa , oc .a o, q|c
Xgoa i nhu ng ha nh qua o lu n ke ien, miciosol cu ng nha n duu c
vo so lu i khen ie ng che kha c nhau. Bo bi o ca o la da chie m doa
nhu ng ca i ie n cong nghe duu c ha iie n bu i nhu ng cong y kha c va
bie n nhu ng ha nh u u cha xa m na y ha nh a i sa n hu lu i iieng, ho da
la m du ng quye n lu c vo ha n cu a mnh de che n e ca c do i hu ca nh
ianh va buo c nguu i ieu du ng ha i mua nhu ng ba n nang ca ha n
me m vu i gia ca do c quye n. 1uy nhien, ho cu ng da bo lu cu ho i khi cun
so Ineine bu ng no de io i sau do ha i va va cha y dua vu i ca c do i hu
ca nh ianh iong linh vu c na y.
Vao giua nm 1998, Bo 1u ha Boa Ky va mo lien minh gom
20 dai bieu lien bang da o cao miciosol vi ham cac dieu lua
chong doc quyen mo cao buoc dan den viec hoa dong cua ho hai
bi ach ia lam hai mang. Iu vay, iong khi chu han quye cua oa
an duuc hi hanh h miciosol da ki huc hoi de lay lai quyen luc
da ma.
Paul Allen da ha y iuu c uung lai khi ong nhn ha y chie c ma y
inh mI1S Alaii ien iang ba a chi Populat Mcchauics va o nm
1975. Allen, luc do dang lam viec u Boneywell, ngay la uc nhan ia
i ng hie bi mang inh ien hong na y se hay do i hoa n oa n ca ch su
dung may vi inh. Allen dua u a chi cho nguui ban dong huung
Seale Bill taes, khi do dang la sinh vien nm hu hai Ba i ho c
Baivaid. taes da vie chuung inh ma y inh da u ien cu a mnh va
u do b da u su nghie kinh doanh may inh khi chua de n uoi 20.
1hich hu vu i vie n ca nh ha nh cong, taes cu ng vu i Allen lao va o la m
viec suo ngay dem de chuyen hoa hu ngon ngu la inh co en goi
la BASIC, von dang duuc dung ien nhung chiec ma y inh lun, hanh
mo ngon ngu ma nhu ng chie c ma y inh ca nhan co he hie u duu c.
Khi ca hai hoan a cong viec, Allen da may bay den iu su cu a
mI1S u Albuqueique de inh bay nhung y uung va hanh qua lao
dong cua ho. Cac nha lanh dao cua mI1S da an uung den muc giao
ngay cho Allen mo vi ii iong cong y. 0ng cung b dau ha iien
hieu qua ngon ngu BASIC cho dong may Alaii, va dieu nay da hu
hu su chu y cua nhung nguui ung ho dong may nay ho chu dui mo
su ca i ie n nhu vay u qua lau ioi. taes b da u say me va bo ho c u
Baivaid de heo Allen den Xew mexico. 0 do, ca hai la ia mo lien
doanh khong chinh huc vui en goi miciosol, da u ga ch noi de nha n
manh nguon goc cua cong y, va b dau ha iien y uung cua mnh.
Xm dau ien, ho hu duuc 1.005 dola lui nhuan.
Bai nguui mu nhieu vn hong u Albuqueique va ky hu dong
vui vai cong y lun, iong so do co teneial Eleciic va XCR
(1)
. Ca hai
cong y na y de u bi hu hu bu i ie ng vang cu a do ng ma y Alaii. Allen
va taes b da u uye n nhan vien, va va o nm 1977 ho chinh hu c
kh ng dinh su o n a i cu a cong y. taes cu ng b da u len ie ng ha n
doi viec vi ham ban quyen doi vui san ham cua miciosol, va dieu
nay da lam ma long ia nhieu nguui v ho cho ing dang chuung
inh ma y inh nhu he ha i duu c cung ca mie n hi. Bay di nhien
khong hai la lan cuoi cung taes va cong y bi buoc oi a d y
muo n cu a mnh len han co n la i cu a he giu i ma y inh.
Xhieu giay he su dung ngon ngu BASIC nhanh chong duuc
huung hao nhm huc vu cho cac dong may vua mui ia dui nhu
Commodoie PE1 va 1RS80 (cung vui su vuun len manh me cua mo
cong y u Bc Caliloinia co en goi Ale). Vao cuoi nm 1977
miciosol b dau ha iien mo ngon ngu may inh mui en la
F0R1RAX, va b dau ke hoach chien luuc bng viec ban le ngon ngu
(1j NCn |a t eoq ty euoq ea p q|a | poa p eoq oqo toa o ea u o t|ooq Daoo sa eo |c|acc uu.
MICROSOFT 13
la inh BASIC. Khi lu i
nhuan da muc 400.000
dola, taes va Allen
quye dinh dui iu su den
Bellevue, Washingon.
Sau khi ho a hua n
duu c vu i mo do i a c Xha
Ba n de qua ng ba BASIC
ia nuu c ngoa i, hoa do ng
kinh doanh cu a miciosol
b da u ng o c. Sau do ,
ngay iuu c le ky nie m ha nh la cong y la n hu nm, miciosol ky mo
hu do ng su bo vu i IBm de ha iie n mo he die u ha nh da nh iieng cho
do ng ma y inh ca nhan ma IBm s cho ia du i. miciosol giu day da
co 40 nhan vien, iong do co mo hanh nien en la Seve Ballmei vu a
chuye n de n u Piocei 8 tamble hie n khong co mo du a n hay y
uu ng kha hi na o iong ay, v he taes da mua la i mo chuung inh
go i la 0I0S
(1)
u cong y Sa n ha m ma y inh Seale vu i gia 50.000 do
la. Cong y cu a taes sau do chnh su a la i chuung inh na y de da
u ng nhu ca u cu a IBm, io i do i en no ha nh mSI0S
(2)
, va ha n me m
na y da hich u ng mo ca ch uye vu i vu i chie c ma y inh ca nhan he he
mu i cu a IBm. Iuu ng sa n ha m ba n ia cao de n cho ng m ngay khi vu a
mu i inh la ng va o nm 1981. Iu i nhua n da de n con so 1 iie u dola
va so nhan vien cu a cong y ng len ga ba la n.
muu i sa u ha ng sau khi hien ba n da u ien xua hie n, cong y da
ca giay he su dung mSI0S cho 50 nha san xua han cung khac
nhau, va miciosol da ha su ca ca nh. Cong y mu hem nhie u vn
hong u chau Au, dong hui su dung lui nhuan hu duuc de san xua
mo loai bang inh dien u va buuc chan vao hi iuung kinh doanh
han mem dang ngay mo ha iien. Xguui dong sang la Paul Allen
iui khoi cong y vao nm 1983 v ly do suc khoe, nhung nhung buuc
u|a cq c|c .|cc o a ||cc ca a V|ccsc/| cam 1u?s,
S||| Ga|cs c |a cq o a, o|a |a |
(1j CDCS - Cu|e| aoo D||ty Cpo|at|oq Systo.
(zj VS-DCS - V|e|osotts D|s| Cpo|at|oq Systo.
di ien hong ma ong va Bill taes da xac la h van duuc ha huy.
Xm ky niem hanh la lan hu 10 la hui ky cuc hinh cua miciosol,
khi ho cho xua xuu ng hien ba n da u ien cu a mo he die u ha nh
mang inh do hoa co en la Windows. Ban dau doanh so cua san ham
nay kha cham, mo han v luung han mem uung hich vui no chua
duu c ha iie n, nhung nguyen nhan chu ye u la he die u ha nh na y da
va hai su ch iich kha n ng ne. Xhu ng nguu i hoa i nghi da ch ia
ing he dieu hanh macinosh cua Ale da lam duuc moi hu
Windows lam, va ham chi con lam o hun.
miciosol da ia nhu ng lu i ch iich b ng ca ch co ha n ho a va
chuye n de n mo iu su mu i go m bo n o a nha u Redmond, Washingon
va o nm 198. miciosol ie u c ca i hie n he die u ha nh Windows
dong hui m kiem lui nhuan iong mo so linh vuc khac khien cho
lui nhuan hang nm nhanh chong da den con so 150 iieu dola va
ong so nhan vien len den 1.000 nguui. taes, co dong lu n nha cu a
cong y, lu c na y da iu ha nh hu u uo i 31. Xhung ben ca nh su gia u
co va su c ma nh nga y ca ng ng len h nhu ng lu i ca o buo c, ha n do i
cho ng la i de che non ie na y cu ng xua hie n nga y ca ng nhie u. Xhu ng
cong y ca nh ianh huu ng buo c o i miciosol la da la m gia u ba chinh
u mo i chie c ma y inh ca nhan duu c ba n ia ien oa n he giu i. Iu va y,
nhu ng nguu i u ng ho cu ng ng len da ng ke khi miciosol mu io ng a m
a nh huu ng. Bo la nhu ng nguu i luon hoan nghenh nhie lie nhu ng sa n
ha m la m cho ma y inh cu a ho iu nen hie u qua va da nng sua cao
hun.
Xhu ng nm cuo i ha nien 80, nguu i a ie u c chu ng kie n nhie u
buuc ien khac cua miciosol. Bo giui hieu mo goi ung dung co en
la 0llice, nhung san ham duuc ban duui dang dia CI nhu mo bo
suu a goi la Bookshell. Vui luung san ham chiem hun mo nua hi
han ien oan he giu i, miciosol da iu hanh cong y ha iie n
han mem lun nha va Ale da kien miciosol v vi ham ban
quyen. 1uy he, nhung nguui dung dau cong y u Redmond co ve nhu
khong quan am lm den lui cao buoc nay va ie uc mu iong iu su
de co he chu a hem nhie u nhan vien hun nu a.
MICROSOFT 15
Buuc ngo lun nha xay ia vao nm 1990 khi hien ban mui nha
la Windows 3.0 duu c ia m. miciosol in ing sa n ham nay se vinh
vien lam hay doi he giui may inh ca nhan, va da khui xuung mo
chie n dich ie hi vui chi hi len de n 100 iie u dola. Xhu ng no luc
nay da duuc den da xung dang khi Windows 3.0 da con so ban ia
100.000 ba n ch iong vo ng ba uan le, bie n miciosol ha nh cong y
dau ien iong linh vuc may inh co doanh hu vuu qua mo dola.
Co moc quan iong nay duuc hie la vao luc miciosol o chuc n
mu ng sinh nha hu 15. 1uy nhien, khong lau sau do , 1o a a n Iien
bang uyen bo i ng mo cuo c dieu ia dang duuc ie n ha nh v nghi
ngu miciosol vi ham lua chong doc quyen.
w|caczs s.u (1uuu; .a w|caczs s.1 (1uus;
Xhung hanh cong o lun cua miciosol, va nhung chuung ngai
va cung o lun khong kem, ie uc ng len heo ca so nhan iong
suo ha nien 90. Bang iieu nguui ien he giui da dng ky su dung
Windows cho ma y inh ca nhan cu ng nhu cho mu c dich kinh doanh
khi ca c hien ba n va ha n me m mu i cu a he die u ha nh na y lien u c
xua hien. Roi vu ianh cha keo dai 3 hang vui hang Ale cuoi
cung cung ke huc vui han co lui nghieng ve hia miciosol. Iu
vay, nhung doi hu canh ianh van khong ngung gay kho de hong
ngn ca n buu c ie n cu a miciosol.
Cong y da nh da u sinh nha la n hu 20 cu a mnh b ng vie c ia m
hien ba n Windows 95. Vu i hien ba n na y, cuo i cu ng he die u ha nh
cu a miciosol cu ng co he sa nh ngang vu i he die u ha nh no i ie ng mac
cu a Ale. Bun 4 iie u ba n da duu c ba n he ch iong vo ng 4 nga y.
miciosol ba n Windows ke m heo inh duye Ineine Exloiei nhu
mo no lu c muo n ma ng nh m a n cong do i hu ca nh ianh Xescae
ien huung iuu ng dang nga y mo no ng len cu a he giu i a o. Bo cu ng
da hnh ha nh mo dich vu iu c uye n co en go i miciosol Xewoik de
ianh hi ha n vu i a doa n ha ng da u iong linh vu c na y la Ameiica
0nline. taes la i ie u c no lu c hun nu a iong vie c ung ia ca c ha n
me m lien quan de n Ineine, nhung buu c di na y cu a ong cu ng la m ca c
cu quan co ha m quye n de m hun de n hoa do ng cu a cong y. Va o
nm 1997, Bo 1u ha Boa Ky chinh hu c uyen bo miciosol vi ha m
die u lua cho ng do c quye n, do da du ng he die u ha nh Windows la m
die u kie n buo c ca c nha sa n xua ma y inh ha i ba n ke m ca c sa n ha m
cu a mnh.
Seve Ballmei duu c de ba giu chu c Chu ich kiem tia m do c die u
ha nh va taes da m ia ch cuung vi Kie n iu c su iuu ng Bo han Pha
iien Phan mem va Chu ich 1a doan iong khi nhung han quye
cua 1oa an Iien bang ie uc duuc dua ia. Xm 1999, mo hien oa
cao buoc miciosol da lam on hai nghiem iong den quyen lui cua
nguui ieu dung do vi ham lua chong doc quyen iong nhung ban
huung hao vui cac doi ac cua ho. mo nm sau do, cong y bi yeu
cau hai ach ia hanh hai mang co u cach ha nhan doc la, mo
ma ng chuyen sa n xua he die u ha nh va ma ng kia h ha iie n ca c
han mem ung dung. miciosol da kich
lie han doi han quye nay va vao mua
hu nm 2000, 1oa an 1oi cao Boa Ky da
uyen bo ing mo cuoc dieu ian hai
duuc ien hanh iuuc khi co mo han
quye cuo i cu ng.
1inh de n cuo i nm 2007, miciosol co
79.000 nhan vien u 102 quo c gia ien
kh he giu i va da doanh hu oa n ca u
51,12 do la. ma chu ng khoa n cu a ho a i
w|caczs v|s|a u|||ma|c zuu?
MICROSOFT 17
XASIA0 la mSF1 (SEBK: 4338) hay huu ng duu c bie de n vu i ky hie u
mS. Bo u ng du ng mS 0llice va he die u ha nh Windows cu a ho chie m
de n 90 hi ha n he giu i iong ca c nm 2003 va 200. Be che
miciosol da sa n sinh ia 4 hu va khoa ng 12.000 iie u hu a m cu
he giu i ke u nga y ha nh la de n nay.
mu c ieu chie n luu c ie heo cu a miciosol la cuo c so ng gia dnh.
Bo se a iung ha iie n ca c ha n me m va hie bi cu ba n de lien ke
ba do i uu ng: nha iieng, cong su va u ng ca nhan.
miciosol co n buu c sang ca c linh vu c kha c nhu da u u va o ma ng
iuye n hnh ca mSXBC, mSX Ineine, 1u die n iu c uye n da huung
ie n miciosol Encaia. Ca c sa n ha m gia i ii cu a ho nhu Xbox, Xbox
30, zune va mSX 1V duu c ca ngu i nhu mo ne n vn ho a kinh doanh
la y ha iie n la m io ng am. 1iang web chinh hu c cu a ho la mo
iong nhu ng iang web co luu ng iuy ca lu n nha he giu i (xe hu
18) vu i 2,4 iie u ke no i mo i nga y, heo ho ng ke cu a Alexa.com.
Xguu i da n ong gia u co nha ha nh inh Bill taes na y co vu melinda
Fiench va ba du a con hai ga i va mo iai. Boi vu cho ng hu na y co n
no i ie ng vu i nhu ng hoa do ng u hie n cu a mnh. Bo da quye dinh da nh
95 gia a i de la ca c quy ho ng cho ng va da y lu i cn be nh BIVAIIS
va be nh so ie . 0ng cu ng duu c 1a chi 1imc hong danh hie u Xguu i
da n ong cu a Xm nm 2005 v nhu ng no lu c va do ng go iong ca c hoa
do ng nhan da o.
Xhu mo giai hoai, nguui a noi ing neu Bill taes b g mo
u giay bac 100 dola ien duung h ong khong nen nh. Bui v, iong
hui gian ong lam chuyen do h ai san cua ong da ng hem vai
chu c nga n dola!
1a chi 1imc da nh gia Bill taes la mo iong 100 nguu i co a nh
huu ng nha he giu i iong he ky 20 va lien u c va o nhu ng nm da u
(2004 2005 200) cu a he ky 21. Xgoa i ia, u Suuda, 1imcs xe ong
va o danh sa ch ca c Anh hu ng cu a 1hu i da i nm 1999, u Chicf Ixccutivc
0fficcts hong ong la tia m do c die u ha nh cu a Xm nm 1994,
Bill taes duu c hong 1ie n si Ianh du u nhie u ho c vie n kha c
nhau ien he giu i nhu Ba i ho c Kinh doanh Xyeniode, Bieukelen, Ba
Ian, nm 2000, Bo c vie n Cong nghe Boa ng gia 1hu y Bie n, nm 2002,
Ba i ho c Waseda, 1okyo, Xha Ba n, nm 2005, Ba i ho c Baivaid, ha ng
0/2007, va Bo c vie n Kaiolinska, Sockholm, 1hu y Bie n, ha ng
01/2008. 0ng duu c Xu hoa ng Anh Elizabeh II hong uu c Bie si
Ianh du nm 2005.
BIII GATES D N VI T NAM
Xgay 21/04/200, Xguui lam hay doi he giui Bill taes da
de n Vie Xam b ng chuyen cu iieng heo lu i mu i cu a 1hu uu ng Phan
Vn Khai. 0ng da danh hun mo giu de noi chuyen vu i sinh vien Vie
Xam ai iuung Bai hoc Bach khoa Ba Xoi sang ngay 22/04/200.
1iong cuo c g m cu a Bill taes vu i ca c doanh nghie ha n me m
Vie Xam, cu ng iong nga y 22/04/200, ong no i: Iu c na y day, die u
!|mc 1us4 !|mc 1uu? !|mc 1uuu .a !|mc zuu
S||| Ga|cs |a | |6 | |ac cq a | |c c Sa c|
||ca |a u6 |
s|c| .|cc a | |c c Sa c| ||ca |a u6 | o| c
||/c| c|a c oc c S||| Ga|cs sa cq zz/u4/zuu
MICROSOFT 19
ca c ba n ca n la m la gia i ho ng nguo n nhan lu c, ha iie n cong b ng
giu a ca c iuu ng da i ho c, doanh nghie u nhan, nha nuu c va ca nhan,
do ng hu i xa c dinh io nhu ca u iong nuu c cu ng nhu ien he giu i.
BIII GATES RO I NGAI VA NG
Sau ba ha ky hong ii de che miciosol, vao ngay 27//2008,
Bill taes da hoa n a nhu ng hu u c cuo i cu ng a i 1o ng ha nh dinh
miciosol de chinh hu c iui kho i cuung vi dieu hanh a doan hung
ma nh nha he giu i na y. 1heo nhu ng hoa ch dinh lu n lao u hai nm
ve iuuc, ong se cung vu a iung vao cac no luc u hien hong qua
0uy Bill 8 melinda taes Foundaion de ca i hie n nh hnh su c kho e
con nguui ien oan cau va bao iu cac ai nng ie iong cac iuung
hoc, dc bie la u my. 1hach huc hia iuuc doi vui ong co le con kho
khn hun nhieu so vui nhung cuoc chien khong khoan nhuung vui
nhu ng do i hu iuye n kie cu a miciosol nhu Ale, toogle hay
IBm iuuc day. Xhung duung nhu khong g co he ngn can noi con
nguui dam nghi dam lam nay.
Khong co Bill taes, con au miciosol se di ve dau? Cau ia lui
chc chn se den iong mo hui gian ngn nua, khi cac buu boi
do Boang de cong nghe de lai cho nhung ke ke hua duuc mang
ia su dung.
BiII Gatcs da no i:
iu tuyt vi mt chic may tnh xach tay
la bt k ban nhi nhet cho no nhiu bao
nhiu, no vn khng h to ra hay nng hn.
THE GREAT THING ABOUT A COMPUTER NOTEBOOK
IS THAT NO MATTER HOW MUCH YOU STUFF INTO IT,
IT DOESNT GET BIGGER OR HEAVIER.
2
AT&T
Phcp mou cuo 1hc ky :
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
AlcxcrJcr Crchcn 8cll, CcrJircr hubbcrJ vc
1hcncs ScrJcrs
hc r 2; (Fcrturc cc rn 2cc;|
Nhc ticr phcr trcr ruc r rc rh nc r rc rh
truyc r thcr
Mc r hu u tuyc r, vc tuyc r (wirclcss|, lrtcrrct,
truyc r hirh rc p
6 ti Jc-lc (rn 2cc;|
;,6 ti Jc-lc (rn 2cc;|
cp.ccc ruc i (rn 2cc;|
Ancrirc 0rlirc, MCl wcrlJCcn, Sprirt
lcrJcll l. Stcphcrscr (rn 2cc;|
Scr Artcric, 1cxcs, hcc ky
18;;
www.ctt.rcn
To m ta t
AT&T 21
Nu co phcp la uao do giup cou uguoi co th ughc duoc tiug uoi
cu a uhau tu uhu ug lhoa ug ca ch va i ttm mc t d u va i chu c uga u lilo
mct thi do chiuh la phcp la ma A181, cuug voi Ctaham Bcll, uguoi
lhai siuh ta coug t, ua ,, da maug d u cho uhu loa i.
A181 (Coug t, i u thoa i va i u tiu Loa I, Amcticau 1clcphouc
8 1clcgtaph Compau,) cuug c p ca c dich vu chu,u ughi p va ttu, u
thoug Iutctuct, ttu, u du li uhiuh a uhm thauh d u ca c doauh
ughi p va uguo i tiu du ug cu ug uhu ca c co quau uha uuo c. 1toug lich
su pha t tti u cu a miuh, A181 da tu ug la coug t, di u thoa i lou uht th
gio i, uha di u ha uh ma ug ttu, u hiuh ca p lo u uh t th gio i, cu ug uhu
tuug la mot coug t, doc qu,u duoc Chiuh phu M, bao ho.
Xhung ky hua iuye n hong hie n dai duu c hau he moi nguu i
cong nhan la dau hieu nhan bie io iang nha cua mo xa hoi ha
iien. Va, khong co a doan hay cong y nao co he qua m duuc
A181 iong linh vu c na y. Cong y Bie n hoa i va Bie n in (Ameiican
1elehone 8 1elegiah) lau du i va noi ie ng he giui A181 va n luon
di ien hong iong mo i buu c ha iie n cu a nga nh kinh doanh hie
yeu ngay cang lun manh va huc a nay u su ia dui cua chiec dien
hoa i da u ien cu a Vua sa ng che Alexandei tiaham Bell
(1)
vao cuoi
he ky 19 cho den luc hai xay dung lai u dau duui a luc u hia
chinh hu vao giai doan gan cuoi he ky 20. Va cong y dang ai cau
iuc mo lan nua de chuan bi ien de nhm ao hem mo dau an mui
cho iieng mnh iong he ky 21.
Cong y Bie n hoa i va Bie n in Boa Ky (A181) u ng la cong y me
cua mo cong y duuc doc quyen hu ha co en la ma Bell mo
cong y da doc chiem hi iuung dong hui cung ca cho Boa Ky dich
vu dien hoai o nha he giui. Xhung dia vi doc on cua no luon lam
cho nhu ng quan chu c da u nga nh va ca c do i hu ca nh ianh ca m ha y
(1j ^|oxaooo| G|aoa uo|| (1s4? - 1uzzj: Noa poa t |oo, sa oq eo v| oa | oquo | Vy , oq t eu a o| o
tooa |, a y oa t o|a,
kho chiu, va ke qua la no bi chia c bng mo chinh sach chong doc
quyen cua Chinh hu Boa Ky. mc cho nhung e ngai ve mo hau qua
khung khie co he xay ia cho ca hai: cong y va cu su ha a ng iuyen
hong ma no da day cong ao dung, mo A181 mui duuc hanh la
mo lan nua va ie uc dan dau nganh cong nghie nay vui u cach
la nha cung ca hie bi va dich vu hong nha , a iung vao viec
ha iie n ca c dich vu die n hoa i duung da i. Khi hi iuu ng hay do i,
no lai ien hem mo buuc nua vao ba huung kinh doanh chinh, a
iung vao dich vu iuyen ai giong noi, du lie u va hnh a nh.
Vui hun 80 iieu khach hang ai my, A181 dung vung u ngoi vi
doc on iong linh vuc kinh doanh cua mnh. Khong con nghi ngu g
nua, moi hu da hay doi ke u luc Bell mu dau cuoc cach mang
iuyen hong bng cau noi dau ien cua loai nguui qua duung day
ca : Nga i watsou, ha , d u d,, toi c u oug!
(1)
. Cong y ma ong da ao
dung nhm iuyen ha minh cua mnh di kh ca nuuc giu day dang
cung ca ia nhie u dich vu iuye n hong no i ha , duu ng dai va iuyen
hong khong day, ben ca nh dich vu iuye n hnh ca va iuy ca
Ineine oc do cao. Xguui sang la ia A181 chc hn da khong uung
uu ng ia duu c nhu ng buu c ha iie n vuu ba c nhu he.
Iu vay, viec kinh doanh va huung iuung ngay nay luon co ia
nhieu bien dong, va nhung nguui noi nghie ong lai dang hai ie
uc va lon vui nhung doi mui ma ho hy vong ing chung se giu ho
duung dau duuc vui nhung bien doi co he xay ia ba cu luc nao, iong
ca linh vu c cong nghe la n ca nh ianh de gia nh hi iuu ng.
Alexandei tiaham Bell da co g ng che a o mo hien ba n hoa

dong bng giong noi cua chiec may dien bao va da hanh cong
ngoai mong dui. Sau khi co duuc bng sang che doi vui hie bi buuc
ngo nay nhu nhung no luc khong me moi cua mnh, ong va hai
dong su khac hanh la nen Cong y Bien hoai Bell vao nm 1877.
(1j N 1s?, ooo su q|u p oo ta | eo|oo eu a oa| oquo | ba o, Saooo|s va lubba|o, uo|| oa tou
1ooas Lo|soo, t ooa poa t |oo | | |a e |oa e eu a to q|o |, |a t|o |y eoo oq o eu oq tou e o| o
ea e to| oqo| v o| o t|o.
AT&T 23
mo nm sau, ho ky ke hu dong mua ban dien hoai dau ien u Xew
Baven, Connecicu. Iuu i su la nh da o cu a 1heodoie Vail, nguu i giu
chuc vu giam doc dieu hanh oi cao cua Bell u nm 1878 den 1887,
cong y da ien hanh co han hoa. Bo da chong du duuc nhung hach
hu c lien ie xua ha u ca c do i hu ie m a ng b ng ca ch ky ke ca c
hie uuc khong mang inh canh ianh cao, hoc dun gian la sa nha
vui cac cong y do.
Vao nm 1881, Vail da l d cac ong dai dien hoai heo giay
he va n ha nh (ba n quye n) cu a A181 ien ha u he ca c ha nh ho lun
nho cua my. Bai nm sau do, ong gianh duuc quyen kiem soa
Wesein Eleciic va bie n no ha nh mo xuu ng sa n xua cu a A181. Sau
cung ong mu hem mo bo han ky hua cu khi, va no da ha iien
ha nh 1iung am ha iie n sa n ha m Bell huye n hoa i. 1oa n bo hoa
dong kinh doanh cua ong b dau duuc bie den duui en goi Be hong
Bell (Bell Sysem) va ch ng bao lau sau do A181 uyen bo i ng ho
da doanh hu den 10 iieu dola vui 155.000 khach hang co he goi
cho nhau qua he ho ng die n hoa i. Sau khi duu c a i ca u iu c vao nm
1885, Vail b dau qua inh xay dung mo mang luui ien oan quoc
de cung ca cho nuuc my mo dich vu dien hoai duung dai o nha.
Vail iu ha nh chu ich cu a A181 sau a i ca u iu c, nhung nhu ng
ba do ng vu i ca c co va n kinh e cu a cong y da khie n ong ha i u
nhie m hai nm sau do . Iu va y, cong y va n ie u c ha iie n heo
Va , o|c c ||ca | ca a C6cq |,
|c c ||ca | Sc|| cam 1s??
duu ng lo i ma ong da d ia va khong ngu ng xay du ng he ho ng iuye n
hong duu ng da i co quy mo oa n quo c, ma die m b da u cu a he ho ng
na y la Xew Yoik. Xo vuun de n Chicago va o nm 1892, Ienvei va o
nm 1899, va San Fiancisco va o nm 1915. 1iung am ha iie n sa n
ha m Bell lien u c co nhu ng ca i ie n vuu ba c de nang cao cha luu ng
ca c cuo c go i duu ng da i va nga y ca ng co uy in iong linh vu c ha
iie n, hoa n hie n ca c sa n ha m lien quan de n iuye n hong. 1uy va y
ia nhie u do i hu ca nh ianh va n de do a su ho ng ii cu a a doa n na y.
Vu i vie c ca c b ng sa ng che cu a Bell dang da n he ha n va cac nha
doanh nghie u kh nui dang an cong vao hi iuung kinh doanh
dien hoai, cac san ham cai ien va dich vu duung dai la khong du
de dam bao cho uung lai cua A181. 1iong giai doan u nm 1894 den
1904, hun .000 cong y dien hoai doc la da b dau hoa dong lam
ng nhanh so luung dien hoai dang su dung, u 300.000 den hun 3
iie u chie c. Xhie u khu vu c cu a my mu i do n nha n dich vu na y la n da u
ien, nhung mo so khu vu c kha c la i co hai hay nhie u nha cung ca
ianh gianh lan nhau cung hoa dong. 1ha khong may, han lun cac
nha cung ca dich vu nay la i co ha ang ky hua khong uung hich
vui nhau, va hue bao cua dich vu nay khong he goi cho nguui su
dung dich vu cua mo cong y khac. Cung luc do, Vail quay ve lai
A181 u cuung vi Chu ich, va vu i ba n nng nha y be n cu a mnh, ong
da dua cong y vuu len.
1iong suo 20 nm xa A181, Vail nghie m ia i ng he ho ng die n
hoa i cu a ca nuu c se hoa do ng hie u qua nha ne u duu c chinh hu ba o
ho do c quye n. 0ng da de xua y uu ng na y iong ba n hong ba o h ng
nm cu a A181 va o nm 1907 va co n ke m heo mo chie n dich qua ng
ca o ia m io nha n ma nh i ng day la ca ch duy nha ma cong y co he
va n chuye n ca c duu ng day ke no i die n hoa i heo nhu ca u cu a ca
chinh hu la n nguu i dan. Vu i kha u hie u mo t h tho ug, mo t chiuh sa ch,
dich vu toa u c u, ong da iuye n da ha nh cong hong die cu a mnh
de n u ng ho gia dnh. Cuo i cu ng chinh hu cu ng cha nha n de xua
cu a ong iong mo cha hua n va o nm 1913, duu c bie duu i en go i
Ba o lua Kingsbuiy. Cu ng mo so die u khoa n kha c, Ba o lua na y yeu
AT&T 25
ca u A181 ke no i nhu ng cong y die n hoa i hoa do ng do c la kha c va o
ma ng luu i cu a no . 1iuu c khi Vail ve huu va o nm 1919, Ba o lua
Kingsbuiy cuo i cu ng da dua cong y cu a ong de n mo vi ii do c on
iong nga nh kinh doanh die n hoa i u my va mu duu ng cho su ha nh
cong ien hi iuu ng quo c e .
A181 va n ie u c ha iie n ma nh me sau khi Vail ve huu. Cong
y ham gia va o nhu ng linh vu c mu i me kha c, ch ng ha n nhu ha
song iadio, nhung ban lanh dao mui cua cong y muon a iung vao
viec cung ca dich vu dien hoai cho moi nguui dan my. Khong bao
lau sau, A181 da giam bu han lun ien cua dau u vao cac du an ben
le na y. Be ie u c ie n de n mu c ieu ke no i oa n ca u cho a ca kha ch
hang cua mnh, cong y da mu ia vai dich vu mui, vi du nhu duung
day xuyen Ba i 1ay Iuung de n Iondon. m c cho ca i gia 75 dola cho
nm hu goi khi dich vu mui duuc b dau vao nm 1927, dich vu
nay ho bien den muc khong lau sau do nhieu hanh ho khac u chau
Au cung duuc ke noi vui Boa Ky. Xhung buuc cai ien nhu vay, cung
vui dc quyen bao ho cua chinh hu, da nhanh chong giu A181 iu
hanh a doan dau ien ien he giui co doanh hu hang nm da den
con so 1 dola.
Be n 1he chien II, Bell da san xua ia 90 ong so hie bi die n
hoai ien oan nuuc my va nm giu 98 hi han dich vu dien hoai
duung dai. So nguui my su dung dien hoai cung ng len nhu A181
da hua hen, da 50 vao nm 1945, 70 vao nm 1955 va 90 vao
nm 199. Xhung ngay ca viec iang bi cho moi ho gia dnh u my mo
chie c die n hoa i cu ng khong he khie n chinh quye n lien bang hoi
iay iu ve mo dao lua qua co lui cho A181 nhieu ha nien ve iuuc.
Cuoi cung, ho da ia ay vao nm 1949, vui Bo lua chong doc quyen
Sheiman. Bie u na y da da n de n mo s c le nh nm 195 buo c A181
hai giui han su ham gia cua mnh iong cac hoa dong cua he hong
die n hoa i quo c gia.
Ben ha nien 190, khi vai cong y mui noi duuc he kinh
doanh mo dich vu dien hoai khong day mui va mu ia nhung dich vu
duu ng da i dua ien song sieu am.
1iong iao luu do, A181 da iu
ha nh cong y lu n nha ien he giu i
vui so nhan vien len den gan 1
iieu nguui va hu lui nhuan con
nhie u hun ca a doa n teneial
moois, Exxon va mobil cong lai.
Ca c nha chu c ia ch lien bang ca m
ha y nga y ca ng kho chiu vu i vie c
cong y nm giu 80 hi han cua
hi iuu ng iuye n hong my . Va he
la vao nm 1974, Bo 1u ha my
da dua ia mo bo lua d dau cham
he cho ma Bell.
1iong khi ca c ianh u ng ha ly va n ie die n, A181 nha n huc

ing ho chc chn se bi buoc u bo 22 cong y con ma qua cac cong
y nay ho cung ca dich vu dien hoai quoc noi cua mnh. Vui viec
cong bo am nhn uung lai vao nganh kinh doanh xu ly hong in,
ho chuan bi nhung buuc di mui cho ngay ma cong y khong con su
bao ho cua chinh hu. Va dung nhu A181 du doan, nm 1982, ho bi
buoc hai u bo su doc quyen cua mnh doi vui cac ong dai dien hoai
iong nuuc, nhung van duuc he duy i cac bo han dich vu duung
da i, sa n xua va nghien cu u cu ng nhu ha iie n cong nghe . Sau do
Bo 1u ha my dong y du bo Bieu lua 195 va vao ngay 01 hang 01
nm 1984, mo cong y A181 mui duuc ia dui mo lan nua cung vui
no la bay cong y con Baby Bell hoa dong doc la.
Bay la su chia c lu n nha cu a mo cong y ke u sau vu Sandaid
0il nm 1911 va no da bi ha n do i du do i u nhie u hia. Co nguu i cho
i ng dich vu die n hoa i se bi cha m du vinh vie n, nhu ng nguu i kha c
la i no i die u na y se khie n luu ng nguu i ieu du ng va ca c ch so gia ng
bi gia m su nghiem io ng. Iu c ba y giu mo nga y co de n 800 iie u cu
Ca c |6 cq oa | .|cc ca a Sc|| s,s|cms
cam 1uz
die n hoa i duu c hu c hie n ien oa n nuu c my , va nguy cu da hie n hie n
iuu c m . Xhung io i ca c mo i lo cu ng qua di mo ca ch em ha m, uung
u nhu ha m ho a ma y inh Y2K va y. A181 va n lu n ga doi so vu i do i
hu nguy hie m nha cu a no iong cu ng linh vu c kinh doanh ve ca vo n
lie ng, ky hua , la n nhan lu c. 1iong ha ky ke ie , ho da a n du ng
nguo n lu c do i da o cu a mnh de iu ha nh nha cung ca chinh cho ca c
dich vu iuye n hong, ma ng luu i hie bi va ma y inh. Be da y ma nh
cho mu c ieu na y, nm 1995 cong y hong ba o se a ch ia mo la n nu a,
la n na y la ha nh 3 cong y con: A181, chuyen cung ca dich vu die n
hoa i duu ng da i va ca c dich vu iuye n hong kha c, Vie n nghien cu u
Iucen, che a o va kinh doanh die n hoa i, ca c hie bi chuye n do i ma ng
luu i, vi ma ch ma y inh va ca c ha n cu ng kha c, va a doa n XCR, mo
cong y ma y inh ma ho da mua bo n nm iuu c do .
C. michael Aimsiong da m nha n cuung vi Chu ich kiem CE0 va o
nm 1997, va ch iong vong mo nm ong da dua cong y heo mo
huu ng di kha c b ng ca ch mua la i 1CI, nha cung ca iuye n hnh ca
lun nha nuuc my. Sau do ong a da dua ia nhung ke hoach nhm ke
hu ca c ie n ich iuye n hong da da ng cu a A181 vui duung iuye n
hnh ca, dich vu dien hoai iong nuuc va duung dai, cung vui duung
iuye n Ineine o c do cao. Xm
ie heo ong lai mu iong hoa
do ng kinh doanh b ng ca ch hnh
hanh mo lien minh vui a doan
Biiish 1elecom de cung ca dich
vu die n hoa i khong day ien oan
he giu i.
1uy da duuc mo so hanh uu
kha quan duui hui Aimsiong,
nhung khi buu c sang he ky mu i,
A181 ha iie n mo ca ch kha i
ie. Xguui dung dau iuuc do cua
1CI da co y muon mua lai cong y
da ung hon inh cong y cua ong
AT&T 27
V6| oa6cq o|cc ||ca| |a o6cq sa aacq
||cc a caa 4!! cqa, ca,
a, va da co nhung suy doan ing Aimsiong se buoc hai han chia
cong y cu a mnh mo la n nu a.
Xga y 31/01/2005, SBC (Souhwesein Bell Coioiaion) uyen
bo mua lai A181 Coi. Xgay 30/0/2005, cac dai co dong cua A181
da ho ai Ienvei va dong y ban cong y. Bo 1u ha my da lam io
ho su va Ly ban 1iuye n hong 0uoc hoi my da chuan huan de nghi
cu a SBC va A181 vao nga y 31/10/2005. Cuo c sa nha chinh hu c
b dau ke u ngay 18/11/2005.
Xgay 29/12/200, Ly ban 1iuyen hong 0uoc hoi my cha huan
cuoc sang nhuung BellSouh vui gia 8 dola va lien doanh mui van
giu lai en goi A181. Cuoc hu nha nay go han cung co quyen su
hu u ca hai bo ha n Cingulai Wiieless va Yellowages.com, mo hu i
la mo lien doanh giu a BellSouh va A181.
tiu a nm 2007, Chu ich kiem CE0 mu i cu a A181 Randall
Sehenson b dau hao luan ve iong am lay cong nghe va dich vu
khong day (wiieless) la m ne n a ng mui cho su ha iie n cua mo
A181 mui, bao gom cac loai hnh da huung ien mui nhu
VideoShaie, Lveise va dua Ineine o c do cao de n ca c vu ng nong
hon xa xoi he o la nh cu a my . Bo ng hu i Sehenson ie u c mua
hem mo so cong y kha c nhu Iobson Communicaions va o nga y
29/0/2007, Ineiwise vao ngay 02/11/2007 vui gia 121 iieu dola,
va mua lai lan song 700mBz u Aloha Paineis vao ngay 09/10/2007
vui gia 2,5 dola.
1iong cuoc chui oan cau ngay nay, du ke qua cuoi cung co nhu
he nao vui A181 h vai io va su mang lich su cua cong y nay
iong su ha iien mo he giui hien dai cua chung a la mo dieu
khong he choi cai.
3
HA NG T FORD
Nhn lco i di nhonh hcn vo xo hcn nhc nhu ng
chic c xc mong nho n hic u FcrJ
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch t doan:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
hcrry FcrJ
hc r c; (Fcrturc cc rn 2cc;|
Nhc rc rh nc r trcr hcc t Jc r sc r xud t
hc r lcc t
Xc hci, xc tc i, thic t bi vd r tc i v.v.
16c ti Jc-lc (rn 2cc;|
lc 12,61 ti Jc-lc (rn 2cc;|
2.ccc ruc i (rn 2cc;|
1cyctc, 0cinlcrChryslcr, Ccrcrcl Mctcrs
willicn Clcy FcrJ, /r.
Alcr Mulclly
0ccrbcrr, Mirhicr, hcc ky
1pc
www.jcrJ.rcn
To m ta t
Nu A181 tuug tao ta phcp mau giup doi tai uhu loai tto uu
thiuh hou ttuo c uhu ug lhoa ug ca ch tuo ug uhu vo t u thi Iotd Motots
da biu uoc mo cua cou uguoi v doi hia vau dm tto thauh su tht.
Moi lhoaug cach v dia l, va thoi giau du bi tut ugu boi uhuug ,
tuoug tha, doi ca th gioi cua Iotd.
Ia u a n io ne nha cu a 1a doa n 0 o
Foid la viec Beniy Foid da a dung
huung ha day chuye n sa n xua ha ng
loa . Buu c ca i ie n uy dun gia n nhung cu c
ky hie u qua na y da hay do i hoa n oa n kha i
nie m sa n xua va l ia . Sau khi ia du i,
Foid Coi. da nhanh cho ng iu ha nh mo
nguu i kho ng lo ien he giu i, mo co ma y
o ng hu vu i ca c quy inh khe kin cu a
mo iong nhu ng nha n hie u o o no i ie ng
nha ha nh inh. Xga y nay Foid dang a o du ng mo hnh a nh mu i me
va co ha n da ng nga c nhien vu i huung cham ba o ve moi iuu ng.
1iong mo nganh cong nghie uung nhu khong bao giu co he di
cung huung vui viec bao ve moi iuung, nhieu nguui xem buuc di nay
cua Foid la vo cung ky la. Buuc chuyen bien mui nay duuc b dau
vao hang 5 nm 2000, khi vi chu ich a doan mui duuc bo nhiem
William Clay Foid, li. chau co cua nha sang la Beniy Foid lan
da u ien hu a nha n i ng ca c loa i xe da ng he hao gay o nhie m nhie u
hun xe bnh huu ng va co he gay ac ha i lau da i cho nhung nguui luu
hong ien duung ho. 0ng iinh iong uyen bo ing Foid se san
xua ia nhu ng chie c xe kie u mu i, sa ch hun va han hie n vu i moi
iuu ng hun. 0ng co n cam ke gia m hie u do ieu hao nhien lie u cu a
san ham Foid xuong 25 iong vong nm nm ke ie va hach huc
ca c do i hu ca nh ianh kha c la m duu c nhu va y.
|cc, |ca (1ss 1u4?;
HA NG T FORD 31
Xhung sang kien nay da va hai nhieu su nghi ngu ve inh kha
hi, nhung Foid ia gioi iong viec nm b am ly khach hang va hay
doi san luung mo cach hu ly. Iong xe model 1, ieng vang dau ien
cua cong y, da hong ii hi iuung o o hui ky dau bng viec cung
ca mo huung ien di lai ie kiem va dang in cay cho giui iung va
huung luu. Khi san luung ban ia b dau cham lai, Foid chuye n sang
san xua nhung dong san ham co be ngoai b m va nhieu ien
nghi hun. Bo giui hieu cac dong san ham mui, iu hanh mo iong
nhu ng nha sa n xua o o dau ien ha iien io ng ia i den cac chau luc
kha c, hie n da i ho a hie bi sa n xua , mu ia mo cong y con chuyen
dam iach cac hoa dong ai chinh, ham chi Foid con mua lai nhung
cong y o o nho khac nhm mu iong hi han cua mnh.
Xga y nay, ben ca nh ca c
nha n hie u xe hui no i ie ng
kha c nhu Ason maiin,
laguai, Iincoln, meicuiy,
Iand Rovei Foid con la nha
sa n xua xe a i ha ng da u he
giui, va dung hu hai ve san
xua xe hui no i chung. Bo
han in dung cua Foid la
cong y a i chinh o o ha ng da u cu a my . Va , heo yeu ca u cu a nguu i
ieu dung, cong y dang dan dau nganh cong nghie iong viec huung
den san xua cac san ham khong gay o nhiem moi iuung.
Bang 0 o Foid chinh huc hoa dong vao nm 1903, khi Beniy
Foid va 11 cong su go von 28.000 dola de mu mo xuung san xua
ia khiem on iong mo nha may l ia may bay cu ky u Ieioi.
Vui cuung vi la giam doc kiem ky su iuung, Foid da iong dui dieu
na y gan nhu suo cuo c du i mnh. Va i uan sau, ong ban chiec Foid
model A hai xilanh cho mo nha si u Chicago va iong vong 14 hang
ie heo, ong da ba n ia 1.700 chie c kha c.
|ca Vcac|-!, 1uz
Sinh nm 183 u tieenlield 1ownshi, michigan, hu i nien hie u
Beniy Foid la mo cau be hich heo duoi linh vuc cu khi hun la viec
nong iang cong viec ma ong duuc mong dui la se cung lam vui nm
nguui em cua mnh. So han cua ong len ieng goi vao nm Foid 13
uoi, khi ong hay mo co may hui nuuc u van hanh. Foid da nhay ia
khoi chiec xe ngua ma ong dang di vui cha de ngm nghia no va ngay
la uc quye dinh ing mnh se iu hanh mo ky su cu khi. Ba nm
sau ong den Ieioi va lam hu may a su cho Bang 0 o michigan.
Sau hai nm, ong nhan mo vi ii o hun: ky su cho Cong y Edison
Illuminaing.
1iong khi lam viec u Edison, Foid b dau nghien cuu che ao mo
chiec xe chay bng dong cu xng. Vao nm 189, ong san xua ia
chie c xe da u ien cu a mnh: chie c 0uadiicycle, co bo n ba nh nhu ba nh
xe da, mo volng de lai, hai banh iuyen dong nm hia iuuc.
Xhm a iung hoan oan vao viec cai ien nhung y uung cua mnh,
ong iui khoi Edison vao nm 1899 de mu Cong y Ieioi Auomobile.
Cong y nay hoa dong khong hanh cong va mo cong y hu hai duuc
hanh la hai nm sau do cung co ke cuc uung u. Xhung u lan hu
ba, vui mo cong y mang chinh en ong va co du so von de giai quye
nhung kho khn ai chinh ban dau, ong da g hai duu c nhung hanh
cong vang doi.
Xhu ng nm da u ha su la qua ng hu i gian ha iie n vo cu ng ma nh
me cu a Ba ng Foid. Bo mu Chi nha nh Foid Canada ch mo nm sau
nga y ha nh la . Va o nm 1907, cong y da xua kha u xe hui sang chau
|ca G!uu - zuu? |ca !aaas - zuus
HA NG T FORD 33
Au. 1iong vo ng muu i
nm sau do , ho da co
iong ay nhu ng nha
ma y sa n xua u L c,
Xam Phi va Xha
Ba n. 1iong khi do ,
Beniy Foid van
khong ngu ng dua ia
nhu ng hie ke mu i.
0ng du ng nhu ng ky
u noi ie nhau
iong ba ng chu ca i de d en cho ca c ma u hie ke na y, du nhie u ba n
hie ke khong bao giu duu c dua va o sa n xua . mo iong nhu ng ma u
hie ke duu c sa n xua la do ng xe model X, mo chie c xe ma nh me vu i
bo n xilanh va co gia ba n 500 dola. V ong ha i chiu ia ch nhie m ga n
nhu hoa n oa n cho nhu ng sa n ha m da u ien na y nen khong co g nga c
nhien la Foid nhanh cho ng iu ha nh Chu ich cong y va la chu su hu u
chinh cu a ha ng.
Buuc ngo lun mu ia vao nm 1909 khi Beniy Foid cong bo dong
xe model 1. Con duuc bie den duu i en goi 1in Iizzie, no da ha su
gay duuc su chu y cua cong chung va Foid nhanh chong nhan duuc
10.000 dun d hang cho san ham nay. Xhu cau hi iuung buoc ong
hai mu mo xuung san xua lun hun gan khu vuc Bighland Paik.
Xhung huung giai quye nay cung khong b ki ien do hi iuung
doi hoi v quy inh san xua luc ay doi hoi ung cong nhan iieng le
hai l ia oan bo mo chiec xe iuuc khi chuyen sang l ia chiec
khac. Foid da dung ky nng cu khi cua mnh de giai quye van de, va
vao nm 1913, ong m ia mo cach de ng oc do san xua bng cach
su dung va ha iien mo buuc cai ien mui iong san xua goi la d,
chu, u l p ta p. Ban da u, ca c cong nhan di u mo chie c xe da hoa n
hanh mo han den mo chiec khac ch de gn mo bo han giong
nhau va cu nhu he , sau cu ng, Foid da ca i ie n ky hua na y bng
ca ch d mo i hu va o bng chuye n de ca c ha n cu a chie c xe va ba n
han chie c xe duu c chuye n h ng de n u ng cong nhan. Be ho ng na y
|ca Caaa|c,c|c 1su -
V6 | |ccq c|a cq c||c c c |c| o a ||cc ca a c|c |ca |
lam viec hieu qua den muc ch iong mo nm Foid da co he san
xua duuc 18.000 chiec xe hui giu dong xe model 1 chiem linh
mo han ba hi iuung o o ien oan nuuc my.
Iu vay, Foid van khong dung buuc. 0ng mua lai co han cua cac
doi ac iong cong y va xay dung khu huc hu cong nghie lun nha
he giu i. 0ng mua la i cong y o o Iincoln va b da u san xua xe a i,
xe ke o, va ca ma y bay. 1ha m chi ong co n ia ianh cu chu c nghi si,
nhung vie c na y khong ha nh cong. Va khi luu ng xe model 1 ba n ia
su gia m v ca nh ianh quye lie sau khi chie c xe hu mo iie u duu c
sa n xua , Foid da ha iie n mo hien ba n nhanh hun va nhie u ie n
nghi hun, vui en goi giong san ham dau ien cua Foid. Iong xe
model A mui nay duuc ia m vao nm 1927, va 400.000 dun d
ha ng da duu c gu i u i, ha m chi iuu c khi quy inh ky hua sa n xua
do ng xe na y duu c b da u. ta n hai iie u chie c xe da duu c ba n he cho
den khi hi iuung chung khoan su do hai nm sau do.
Xhung ngay ca cuo c Ba i Khu ng hoa ng Kinh e he giu i
(1)
cu ng
khong ca n no i buu c ie n cu a Beniy Foid. 0ng ie u c giu i hie u do ng
cu V8 da y su c ma nh va do ng xe iung ca meicuiy. Bay la sa n ha m
co luu ng ba n ia ng lien u c cho de n khi 1he chie n II la m cho vie c sa n
xua ca c do ng xe dan du ng bi dnh ie . 1iong chie n ianh, ca c xuu ng
sa n xua cu a Foid da cho ia du i ma y bay ne m bom B24, xe jee, xe
ng va ca c ma y mo c quan du ng kha c. Va va o nm 1945, xe chu kha ch
xua hie n iu la i ien day chuye n sa n xua cu a ong. Beniy Foid qua du i
hai nm sau do u uo i 83 va khong co nhie u hu i gian de a n huu ng he
su ho i sinh na y.
1uy nhien, day chuye n sa n xua ma ong ha minh ie u c va n
ha nh mo ca ch iun iu. Xhu ng hie ke ca i ie n nhu do ng xe he hao
1hundeibiid duu c ia m huu ng xuyen, va khong lau sau, cong y co
ha n ho a va o nm 195 b ng cuo c ha ha nh co hie u ia m io de ky
nie m chie c xe hu 50 iie u duu c sa n xua . Xguu i cha u Beniy Foid II
da len hay vi ii cu a ong, va ia ch nhie m kinh doanh da n da n duu c
chuye n sang nhu ng nguu i co u uu ng do i nghich, nhu Robei
(1j G|oat Dop|oss|oo 1uzu 1uaa: Cu e a | kou oq ooa oq k|oo t to q|o |, b t oa u tu su su p o
eu a to| t|uo oq eou oq |ooa o va o ea e oqa y zs va zu toa oq 1o o 1uzu.
HA NG T FORD 35
mcXamaia (nguu i u chu c va o nm 191 de iu ha nh Bo iuu ng Bo
0uo c ho ng my ) va Iee Iacocca (ia di va o nm 1978 de n m giu chu c
Chu ich Ba ng Chiyslei). mo chuo i nhu ng nm ha ng khong ha nh
cong no i ie sau do nhu die u da xa y ia vu i a ca ca c cong y sa n
xua o o kha c cu a my v co su xua hie n cu a ca c do i hu ca nh ianh
nga y ca ng nhie u va ma nh me de n u Xha Ba n. Xhung nhu ng ma u xe
ca i ie n, nhu 1auius hay Escoi, cu ng vu i do ng xe a i nho F da giu
Foid iu la i vu i cuo c dua. Va o nm 198, la n da u ien iong sa u ha
ky doanh hu cu a cong y da qua m teneial moois va ho da mua la i
Ason maiin, laguai cu ng mo so cong y kha c. 1uy nhien, ch nm
nm sau, mo giai doa n ba o n va i ie da khie n Foid ha i do n nha n
nm kinh doanh hua lo lu n nha iong lich su hoa do ng cu a mnh.
1u giu a ha nien 90 cu a he
ky iuu c, khi Foid sa n xua chie c
xe hu 250 iie u, cong y da hu c
hie n ha ng loa hay do i iie de
nha ke u khi Beniy a dung day
chuyen l ia cua mnh vao san
xua. mo iong nhung hay doi lun
nha la Foid 2000, mo ke hoach
day ham vong bao gom su ha iien cac hie ke mui, mo ban hoa
huan vui Xissan de ban xe Foid u Xha, va ky hu dong vui Beiz,
cong y cho hue xe lu n nha he giu i. Xhu ng buu c di na y nhanh
chong duuc ie noi vui viec mua lai day chuyen bao duung xe o o
lun nha chau Au va nhung ke hoach cho mo no luc uung u u my.
Viec mua lai Bang xe Volvo cua 1huy Bien da bo sung cho Foid mo
dong xe cao ca cung vui su co m ngay cang nhieu u chau Au.
Xhung buuc di manh me vao cac hi iuung iem nng va chua duuc
de y nhieu nhu 1iung 0uoc, An Bo va Vie Xam duuc ga iu ien
ha nh. Vie c gia nha ca c du a n kinh doanh vu i miciosol va
Piiceline.com de ba n xe hui ien ma ng Ineine cu ng duu c hu c hie n.
Dccq c !|acaco|a caa |ca
Xgoai ia Foid con b dau su dung may inh de giam chi hi va
hui gian ha iien cho a ca moi hu, u viec gia la cac vu dung xe
de n hie ke ban da u cu a xe. Ca n no i hem i ng, de hi nghie m mo
vu dung xe, Foid hai bo ia 0.000 dola cho mo lan hu vao nm
1985, nhung hien nay vui han mem gia la ien may inh, ho ch on
10 dola. Ve hie ke, mo cong viec ung on 12 nguui iong vong
12 uan de hoan a, giu day co he duuc hoan a ch iong vong ba
uan vui mo nguui duy nha.
Be da y ma nh su hie u bie ve ma y inh iong do i ngu nhan vien,
Foid da hong bao mo chuung inh ho iu ai chinh cho he a ca
ca c nhan vien mua mo chie c ma y inh gia dnh cu ng vu i ma y in ma u
va duung iuyen Ineine ma ch hai ia go 5 dola mo hang.
Chuung inh gay cha n do ng nha iong so na y la no lu c mu i duu c
ba y o cu a Foid de ke hu cong nghie ho a vu i chu nghia ba o ve moi
iuu ng, nhu vi chu ich na y va gia dnh hu a ke da no i ien u
Ncwswccl va o mu a xuan nm 2000 nhung do kho co he la die m ke
hu c cu a qua inh chuye n bie n dang die n ia cu a Foid. Ch iong vo ng
mo ha ng sau hong ba o na y, cong y da iu ha nh mo iong nhu ng
nha sa n xua lu n cu a he giu i cung ca mo che do hu c lu i y e io n go i
cho nguu i do i nga u (vu ho c cho ng) cu a ca c nhan vien cu a mnh. mo
ha ng sau do , cong y uyen bo i ng ho b da u che a o xe hui iong ca c
xuu ng sa n xua u Xha Ba n, duu c die u ha nh bu i do i a c la Ba ng mazda.
1iuu c do , va o ha ng 09 nm 1995, 1a doa n Foid mooi Vie Xam
va khai iuung nha ma y l ia a i nh Ba i Iuung, vu i o ng die n ich
17.400 m
2
va cong sua 14.000 xe mo nm. 1o ng vo n da u u cu a Foid
Vie Xam la 102 iie u LSI,
iong do Foid mooi go
75 so vo n va Cong y
Iiesel Song Cong Vie
Xam co 25 vo n go . Bay
la lien doanh o o co vo n
da u u lu n nha va cu ng la
mo iong nhu ng du a n
u|a ma , |ca |a | |a | Daccq v|c | uam
HA NG T FORD 37
da u u lu n nha cu a my a i Vie Xam. 1o ng so nhan vien a i Foid Vie
Xam la hun 580 nhan vien.
Xha ma y Foid a i Ba i Iuung la nha ma y o o da u ien va duy nha
a i Vie Xam duu c ca ca ba chu ng ch cha luu ng IS0 9001, IS0
14001 va 0S 9000. 1ha ng nm 2005, Foid Vie Xam cu ng da vuu
qua ca c kie m dinh ca n hie va da ieu chua n nha n chu ng ch cha
luu ng IS0:1S 1949 chuyen nga nh cong nghie o o.
Xm 2005, ca c cong y chu ng khoa n da do ng loa dinh gia gia m ia i
hie u cu a ca Foid la n teneial moois. Bo ch ia i ng chi hi hu c lu i
cho lu c luu ng lao do ng co uo i, xng da u ng gia , hi ha n an ia , doanh
hu le huo c qua nhie u va o sa n luu ng xe he hao ba n ia, lu i nhua n cu a
ca c do ng xe ha ng n ng gia m ma nh do chi hi ngoa i le ng cao iong
no lu c vu c da y doanh so la mo ga nh n ng cho hai cong y na y.
1ha ng 01 nm 2008, Foid khai iuung websie mo iang web lie
ke 10 u, t c Ihoug th da uh ba i cu a Iotd (10 Iotd 1ough Rulcs) va
mo chuo i ca c iang web lien ke vu i chuung inh iuye n hnh uung
a c C0PS Show 1V
(1)
de quang ba sau iong hun nua hnh anh cua ho.
Xeu con song, co le Beniy Foid khong dong y vui a ca nhung
buuc di lien ke nay, nhung ong se hai long v nhu do, Foid moois
van duy i vi ii hang dau mo cach vung chc iong nen cong
nghie ma ong da don he am huye de xay dung u dau he ky iuuc.
Hcnry Ford da no i:
Khng co vic g la qua kho nu ban bit
chia nho no ra.
NOTHING IS PARTICULARLY HARD IF YOU DIVIDE IT
INTO SMALL JOBS.
(1j CCS SooW 1v (C.C..S - C|v|||ao Cpo|atoo o||eo So|v|eosj Couooq t||oo 1v |a oo | o 1usu
eouyo v oou oq eau eouy o va eoq v| e oa oq oqa y eu a Ca oo sa t Vy ta | vo poo oq oay t|o
ouo oq tua o t|a eu a oo .
4
HA NG MA Y TNH
APPLE
uo toc khuyct lucn ducc co thc gici thcm mucnl
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
Stcvc /cbs, Stcvc wczrick
hc r 121 (Fcrturc cc rn 2cc;|
Mc y tirh rhc nc i ruc i
Mc y tirh rc rhdr, thic t bi rcc i vi vc rc r thic t
bi truyc r thcr Jc phucr tic r
1p,2 ti Jc-lc (rn 2cc;|
1,pp ti Jc-lc (rn 2cc;|
2c.ccc ruc i (thc r cp rn 2cc6|
Mirrcscjt, Ccnpcq, Sur Mirrcsystcns
Stcvc /cbs
Nc. c1, lrjiritc lccp, Cupcrtirc, Cclijcrric
1p;6
www.cpplc.rcn
To m ta t
HANG MAY TNH APPLE 39
Bi u ca i phu c ta p tha uh dou gia u, uug ca i t m thuo ug lu diuh
cao ugh thut, bau thit bi l, thut cao voi gia thp, lam ca th gioi
m t u m t ugu vi cho do i, thoi thuc uhu viu tto u vic d x p haug
giauh git qu,u so huu mot sau phm moi ta lo um gou ttoug loug
ba u ta,, va cou uhi u hou th uu a... Co lc do la tai uug thiu phu cu a
uguo i da u oug co ca i tu biuh di Stcvc /obs va tiuh th u sa ug ta o lhoug
uguug cua mot tp doau co logo hiuh qua tao lhu,t.
ta n cuo i hien nien ky hu hai sau cong nguyen, co hai cha ng
iai ie en Seve cu ng nghien cu u ve thu t gia lim cu a th l, iong
mo gaia nho bo hoang u mien bc Caliloinia. 1iong luc doi ban dang
cung xon day dien va mieng niem han chu bng mo hu ngon ngu
huc a goi la Ia inh h mo ia se hnh lnh giang xuong
va he la mo hie bi co he hay doi ca he giui ia dui. Vao ngay Ca
ha ng 1u nm 197, ho inh ba y sa n ha m cu a mnh chiec ma y
inh Ale da u ien ia iuu c cong chu ng.
1ien ca nuu c my , ia nhie u nguu i la u c nha n ia i ng hie bi
nay se ha su lam hay doi cuoc song cua ho. Xo mang mo suc manh
vo song ma iuuc day ch vai nguui co quyen lua chon den ung
dau ngon ay cua moi nguui. Xo cung co vai giui han nha dinh, va co
gia hanh bng mo so vang uung duung vui iong luung cua no,
nhung hie bi nay da mu dau cho mo cuoc cach mang ma iong do
hai cha ng iai en Seve no i ien duu c on vinh nhu nhu ng vi ha nh.
1u nhung ngay dau mui hanh la cong y, ia nhieu nguui sn
sang giu du ho ve m ai chinh va ca y uung sang ao. Va he la
Ale da ha iien manh me. Xhieu nguui lam viec cho Ale nhan
hay cong y nay ioi se giau manh hun ca nhung g ho co he nghi
den iong nhung giac mu hoang duung nha. Xhieu nguui khac
huung ung nhie lie cuoc ha u chinh nay va Ale ngay cang ao
ia nhung hie bi mui lam say dm va hu hu hem vo so in do. Bai
cha ng iai ie en Seve lu c na y dang du ng ien dnh cu a he giu i.
Sau do, moi hu do nhien su do. mo nhan va ky ai khac da
mang den cho cong chung lua chon ha dan hun. Bo chinh la Bill
taes cu a miciosol. Xhu ng nguu i u ng ho chia ha nh ca c he ha i do i
nghich nhau. Kha nng da n d cong y vu i a m nhn xa cua bo ha n
lanh dao da khong con nua. Bai nguui dan ong en Seve da hai iui
bo vi ii day anh huung cua mnh va duuc hay he bui mo loa nhung
nguui hay yeu sach, de ioi nhung nguui na y lai ha bai iong ca c co
gng vo vong nhm lay lai anh hao quang da ma. Khong con cach
nao khac, nhung khach hang iuuc do ung ho Ale danh quay lung
mo ca ch mie n cuu ng vu i hie bi mang nha n hie u ia i a o khuye ma
ho da ung on hu.
Xhung khi a ca duung nhu da vo huung cuu van, nhung
nguui dang hai chong choi va va hong gay dung lai de che xua da
ki huc nh va m den mo iong hai nguui en Seve, luc nay da
u vao uoi iung nien, va nai n ong quay ve vui Ale. mc cho su
ngac nhien cua nhieu nguui, ong da quay ve du luc dau co han
can iong. Va, khong de cham ie hem mo hu giay nao nua, ong
da chung o ing mnh van con nguyen suc manh va su inh nhay
ngay nao.
Xm 1975, Seve lobs, cha ng sinh vien 20 uo i da bo hoc quay ve

que nha u mien b c Caliloinia nh m m kiem mo cong viec hu vi
hun. Vu i vi ii la mo nhan vien la inh game cho ha ng Aaii, anh
u ho giai ii vui mo nhom nguui cung su hich u menlo Paik duuc
goi la Cau lac bo may inh Bomebiew. Anh ham gia vao cac buoi ho
m buo i o i, va da co di ha y mo hanh vien khoe chie c ma y inh
ca nhan manh me hieu Alaii. Chiec may dui dau nay duuc l ia u
mo bo gom nhieu san ham duuc d mua qua mo cong y d hang
hu in u Albuqueique, va do i vu i nhu ng ha nh vien cua cau la c bo
Bomebiew h hie bi na y ha hu i huu ng. Ba u he nhu ng nguu i co
m u do de u ha y duu c ie m nng cu a chie c ma y. Con lobs h nghi
den mo ke hoach kinh doanh day ao bao va ha dan.
1hie u ky nng cu khi cu ng nhu ma y mo c ca n hie de bie n y
uu ng ha nh hie n hu c, lobs iu mo ha nh vien kha c cu a Bomebiew
la Seve Wozniak cu ng ham gia vu i mnh. Cha ng iai 25 uo i co en
goi han ma la Woz nay von la con mo ky su en lua cua Bang
Iockheed, luc ay da vie duuc ngon ngu la inh va hie ke hanh
cong mo bo mach. Anh cung heo duoi niem dam me cua mnh vui
cong viec ai mo cong y dien u ien hong u hung lung Silicon co
en la BewlePackaid. Xhung cu ng nhu lobs, anh nha n ha y ie m
nng ia lun iong cong viec mui me nay. Be hu gom du so ien can
hie ha u b ay va o vie c, anh da ba n chie c ma y inh co chu c nng
la inh cu a mnh, iong khi lobs no i lu i a m bie vu i chie c xe a i nho
hieu Volkswagen. Bai nguui la uc b ay vao gay dung su nghie
kinh doanh iong gaia cu a cha me lobs a i Ios Alos.
San ham dau ien cua su hu ac nay la chiec may inh Ale I,
mo hie bi co nen ang la bang mach dien u ma ho da ban duuc
hong qua mo nha ban le dia huung vui gia 500 dola. 1uy da sn
sa ng chuye n sang buu c ie heo iong cong vie c kinh doanh nhung
nhan hay giui han cua mnh, ho da huye huc mo nguui dan ong
34 uo i en la mike maikkula ham gia cu ng ho . maikkula vu a cha m
du lam ky su dien u cho Inel, mo cong y co gia ii nhieu iieu do
la. Wozniak a iung xu ly nhung van de ve ky hua con lobs va
maikkula hu ha ien m va vay von. Bo mu mo vn hong u
Cueiino va chinh huc hu ac vui nhau vao ngay 03/01/1977.
Chie c ma y inh ha su
da u ien cu a ho , chie c Ale
II, duuc ia m khoang 15
ha ng sau do . Ba u nhu ch co
Woz dam duung iong iach
ha iie n chie c ma y na y. Xo
ia m lan dau ien vao nm
1978 ai le khai mac hoi chu
ma y inh Wes Coas. Ca c
nha quan sa ngay la u c bi
4oo|c |, ma , .| |/c| o a ||cc ca a |a cq 4oo|c,
||6cq cc ma c ||c| .a |6 o C|u
me hoc bui co may ich hu man hnh, ban
him, nguon dien va kha nng do hoa manh
me na y. Ioanh hu ha ng nm cu a cong y sau
do da den con so 300 iieu dola, giu Ale
lo vao danh sach Foiune 500 va hu hu su
chu y cu a giu i iuye n hong (cu ng nhu nhu ng
do i hu ca nh ianh uung lai nhu 1andy va
Commodoie). Ra nhieu nguui nhan ai iu cho
cong y da giu Ale a iung ha iien
khong ngung ve m cong nghe. Vao nm 1980, doanh hu ch iieng
doi vui cac san ham may inh ca nhan da da den con so 1 dola.
ma u qua ng ca o da u ien cu a ho , mo iong nhu ng ma u qua ng ca o
no i ie ng nha u ng duu c hu c hie n, duu c hie ke de da n d nguu i ieu
du ng heo mo huu ng di io ia ng: ho c su du ng ma y inh cu a Ale,
ho c cu a IBm. Va hong die nm 1984 do va n ia io ia ng cho de n
nga y hom nay. Bay la lu i uyen bo co y cho ng la i he giu i ma y inh
dang bi ho ng ii bu i ma y inh Big Blue cu a IBm ma iong qua ng ca o
bi mo nguu i hu nu yeu u do gia ng mo do n chi u b ng bu a a .
Sang hom sau, khi lobs chinh huc cong bo dua con mui ia dui
nng gan 10 kg va co gia 2.495 dola do, cong chung da duuc chuan
bi s n sa ng. Ale uyen bo i ng 72.000 chie c may mac da duu c ban
sach ch iong vong 100 ngay. 1iong mo nm, doanh hu cua cong
y ng len den con so 2 dola. Bieu nay da hay doi moi hu ve he
die u ha nh ma y inh. Xguu i a chuye n u he die u ha nh I0S vu i nhu ng
dong lenh kho nhu sang cac hao ac bng ay vui cua so va bieu
uu ng vo cung iuc quan.
Xhu ng ha nien ke u khi chie c ma y mac ia du i la nhu ng nm

ha ng hng ia m cu a Ale. Su ia du i cu a macinosh la die m sa ng
cuo i cung cu a cong y iong hun mo ha ky. lobs bi hay he mo
cach hu hang bui lohn Sculley, mo uy vien hoi dong quan ii cu
cua a doan Pesi, duuc mui ve de cung co hnh anh cua Ale ien
C||c c ma , Vac|c|cs|
1zsk o a ||cc ca a 4oo|c
hi iuung chung khoan. Ch mui 30 uoi va kha giau co, lobs khong
chu lau iuuc khi b dau mo cong y may inh ien ien vui en goi
XeX1. 0ng cu ng mua la i xuu ng la m him hoa hnh Pixai, nui ma sau
nay se san xua ia nhung bo him gay ieng vang lun nhu 1h gioi
cou ttu ug hay Cu chu, u do choi.
Ale ie uc g nhieu kho khn. Iu IBm khong he giu duuc
lu i he cu a mnh iong hi iuu ng ma y inh de ba n khi nhung ba n sao
gia ha cac dong san ham cua no ian nga hi iuung, h nhung
quy uuc ve cong nghe ma ho da xac la uy io iang la hua kem
Ale da iu hanh mo chuan muc khong he bac bo. Bun 95
kha ch ha ng cho n su du ng ma y vi inh uung hich vu i IBm, khie n
cho san ham cua Ale bi hu day bui ien cac ke ba n ha ng. Cuo i
cu ng Sculley bi hay bu i michael Sindlei, nguu i sau do la i bi hay
bui til Amelio. Sau do, vao hang 7 nm 1997, Amelio lai bi cho ia
ia va nguui hung bi quen lang Seve lai duuc don chao quay ve mo
lan nua vui cuung vi Chu ich Boi dong quan ii lam hui.
mo ngay sau su iu ve cua mnh v dieu nay ong duuc huung
1 co han va muc luung 1 dola mo nm lobs b ay vao viec
va sa n xua ia mo hie bi mo lan nu a la m hay doi he giui: chiec
imac. Su ia du i cua chiec may inh iong suo na y mo nm sau do da
giu Ale lay lai ngoi dau bang iong linh vuc cong nghe, doanh hu
cu a cong y cu ng nhu gia ii co hie u cu a no ien hi iuu ng chung
khoan ng vo. Khong lau sau, vao hang 01 nm 2000, Boi dong
0uan ii cong y da nha ii huung cho no luc cua lobs bng mo
chie c ma y bay ha n lu c tullsieam V va 10 iie u dola iong quye n
uu ien mua co hieu cua Ale. Be da lai, ong da bo cum u lam
hu i ia kho i chu c danh cu a mnh.
1iu lai Ale lan nay, Seve lobs da ie uc lam he giui iung
dong vui nhung man inh dien hong qua bo oc sieu vie cua mnh.
Bau ien, Seve ien hanh mua lai mo loa cong y iong nganh
va nhm vao cac san ham ieu dung ky hua so chuyen nghie.
Xm 1998, Ale mua han mem maciomedias Final Cu. Bay la
in hieu dau ien cua ho iong viec ham nha hi iuung ky hua
so. Xm ie heo, Ale
cho ia dui hai san ham:
imovie cho nguu i ieu
dung ho hong va Final
Cu Pio cho giui lam him
chuyen nghie, iong do
Final Cu Pio da ha nh
cong lun vui 800.000 nguui
dng ky su dung inh den
dau nm 2007.
Xga y 19/05/2001, Ale mu ca c cu a ha ng ba n le chinh hu c da u
ien cu a mnh a i hai bang Viiginia va Caliloinia. Sau do la su xua
hie n Cu a ha ng Ale, b ng kinh iong suo vu i hang ma y hnh iu va
ca u hang xo n da n va o ben iong, ien Ba i lo so 5, Xew Yoik. Su kie n
na y la m su ng so ca ca c nha da u u la n nguu i ieu du ng lu c ba y giu .
Xm 2002, Ale mua Nothiug Rcal va nang ca ha nh Shalc,
Imagic ha nh Iogic. Bai ung dung nay va iPhoto da hoa n chnh bo
suu a noi ieng ve cac han mem danh cho nguui ieu dung ho
hong co en goi la iIifc cu a Ale.
Cuoi nm 2002, Ale
giu i hie u chie c ma y nghe
nhac iPod cua ho va san
ha m na y ha nh cong nhu
mo hien uung. Bon dong
iPod: iPod shufflc, iPod
uauo, iPod classic va iPod
touch da duuc ban ia vuu
con so 100 iie u chie c inh
den hang 09 nm 2007.
Xm 2003, ngan hang nhac so Ales i1une Soie ia dui giu
dan ghie n nha c a i ve iPod cu a mnh nhu ng ba i ha yeu hich vu i gia
99 xu mo i ba i. Iich vu na y nhanh cho ng da n da u hi iuu ng nha c
s|c.c 1cos .a c||c c Ga|/s|cam, |/ q|a uu ||c a o6
|a, cc ||c oa, oc c 1.zuu |m/|, sa c c|a a 1s 1u
cqac |. va c |a c 6cq oac c |a cq, |cc |ca c ||c q|c |
c|/ cc s c||c c Ga|/s|cam c|a ||c
||ca, ac cq sa c o|m ||a c| c6cq c|| caa 4oo|c
|/c| oc c ||a cq uu/zuu?. !a |a | sacq o|a |. ||ca
s|a//|c, ||ca cacc, ||ca c|ass|c .a ||ca |cac|
online, Seve lobs uyen bo a i macwoild Conleience 8 Exo ha ng
01 nm 2008 ing 4 bai ha da duuc ai ve inh den hui diem do.
Bo i vu i do ng ma y macinosh, ca c
hie ke cu a Ale lien u c bu ha
bng nhung kieu dang va mau sc
doc dao. Iong may imac t3 va iBook
vui mau ing caibon ong hu xua
hien ke u nm 2001, Powei mac t5
va o nm 2003, Ale Cinema
Iislays nm 2004.
Ba u ha ng 0 nm 2005, Seve
lobs hong bao Ale se su dung chi
Inel iong ca c ma y mac cu a mnh u
nm 200 va ngung san xua cac dong may Powei mac. Bong hui,
Ale giui hieu han mem Boo Cam giu nguui su dung may mac
co he ca i d Windows XP de chay song song vui he die u hanh mac
0S X cua ho.
Xga y 09/01/2007, Seve lobs
hong ba o hay do i en a doa n u
Applc Computct Iuc. ha nh Applc
Iuc., cu ng lu c la buo i giu i hie u mo
sa n ha m Ale mu i, mo la n nu a
la m dien da o ca he giu i: iPhone.
Iu iPhone ch duu c ung ia hi
iuu ng va o ha ng 0 nm 2007,
nhung ngay la u c, co hie u cu a Ale ng len mu c ky lu c la 97,80
dola va vuu qua mu c 100 dola my va o ha ng 05 nm 2007.
Bu ng nhu uyen bo cu a Seve lobs va o da u nm, cuo i ha ng 0
nm 2007, ie heo su hanh cong vang doi cua iPod, Ale ung ia
hi iuung my san ham duuc hang iieu nguui iong dui: iPhone,
hie bi iuyen hong da huung ien khong him, bo nhu ch co
8tb va man hnh 3,5 inch cam ung uye doi su dung hao ac su
Dc cq ma , |Vac ma a |a cq sacq |c cq,
c a ||c| ma c| mc oac c 4oo|c q|c |
|||c a cam zuuz
|ao|co VacScc| |c zuu sa c o| m sa
aa cq o6 .| a |, .c | c6cq cq|c c||o |c |
|c o (Ccc Dac; ca a |c|c|
va vuo . Bay la sa n ham dinh cu a
he giui iong nm 2007, ung dung cong
nghe sieu ca m u ng co he hu c hie n mo i
menh lenh u hao ac cung luc u ca ba
ngon ay nguui su dung nhu: cuon, hong
ohu nho , va xoay io n ca c hnh a nh
ien ma n hnh heo y muo n. Bay hu c su
la mo san ham cong nghe cao day
quyen iu va de su dung den muc kinh
ngac! mo san ham co kha nng lam hay doi cac khai niem va nhan
huc hong huung cua chung a ve die n hoai di dong, may quay
him chu a nh, ma y nghe nha c va ca ma y vi inh.
1iong nm 2008, Ale se giui hieu iackad danh cho cac dong
may lao Ale iong uung lai, su dung cong nghe da cam ung
(muliouch echnology) ma ho u ng ung du ng va o ca c ma y iPhone
cu a mnh.
Vu i kha nng die u ha nh xua s c va inh ha n heo duo i su hoa n
my uye do i, Seve lobs, linh ho n cu a Ale Inc., ha m chi co n duu c
vi nhu mo lobs Chiis, Ba ng cu u na n ha nghie
(1)
cu a nhan
loa i. Va die u na y hnh nhu co han du ng.
|||ccc, |||c | o/ |a,c c ||6cq oa
o|accq ||c c sa c o| m c6cq
cq|c o/c| ca a cam zuu?
(1j Jobs Co||st Josus Co||st: t | so sa oo v| voo xo Stovo Jobs oou toa o toa oo. 1|o tou e t ,
la oq ^pp|o oaoq euoq ea p v| e |a o o|oo eoo zo.ooo ooao v|o toa o too | q|ao, eoua | o | oqu
ooao |u e tu ea e ooa poao po |, ea e oa | |y t|o toa o to q|o |.
V6 | oa c |ac| .a| ca c| o|c a
1csas C||s| .a ca c m6c oc
.c | ||a6c ma | |a o q|c o ca a
s|c.c 1cos ca cq |a c aacq
||c| |a| |ac ||a,c|, acq
aac| |a cac m6c oc |acq
||ac| oacq sa aacq c|acq
sac o|m |/ |ac caa 4oo|c
Ba ke ia se ky die u kia co gia ng xuo ng la n nu a ien cu ng mo a
doa n hay khong, a i nng cu a lobs de n day da duu c kh ng dinh. Seve
lobs da chu ng minh i ng mo i buu c di cu a ong va Ale la mo he la ,
va , cau chuye n co ich hie n da i na y va n chua de n ho i ke hu c.
1he giu i se co n nghieng nga v Seve lobs va qua a o khuye Ale.
Stcvc Jobs da no i:
Sang tao la im khac bit gia mt nha
lanh ao va mt ke n theo.
INNOVATION DISTINGUISHES BETWEEN A LEADER
AND A FOLLOWER.
Ban mun danh ca phn i con lai cua
mnh ban tra a hay ban mun co mt
c hi thay i ca th gii?
DO YOU WANT TO SPEND THE REST OF YOUR LIFE
SELLING SUGARED WATER OR DO YOU WANT A
CHANCE TO CHANGE THE WORLD?
5
MCDONALDS
vo kc tu dc nhn lco i n nhonh hcn
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
kcy krcr
hc r 1c8 (Fcrturc cc rn 2cc;|
0c khc i xuc r vc vd r Jcr Jd r Jd u ruc r rc rh
nc r thu r r rhcrh trcr tcc r rd u
hcnburcr, c rc r, khcci tdy rhicr vc thu r
uc r
21,p ti Jc-lc (rn 2cc;|
, ti Jc-lc (rn 2cc;|
6.ccc ruc i (rn 2cc|
8urcr kir, wcrJys, 1crc 8cll, Pizzc hut
/in Skirrcr virc
0ck 8rcck, lllircis
1p
www.nrJcrclJs.rcn
To m ta t
MCDONALDS 49
Lu ht uguoi du M, lhoug th uho duoc tu bao gio lhu pho
cua ho IL0NC co mot uha haug thuc u uhauh, cho du mot uga, loai
uha haug thoug duug ua, co mt o lhp moi ugo ugach, lhoug uhuug
o M, ma ttu lhp th gioi.
Khoang bon ha ky iuuc, khi nhung mau quang cao huoc la
duuc ha song day dc va lan a cac cua hang banh m ke hi,
nhieu cong y ban hang da hy vong co cu hoi l d nhung may ban
huoc la u dong iong hanh lang cua hang cua mnh. 1hui do, cac
hie bi nhu va y duu c xem la huu c do su ie n nghi, hoa i ma i cho
khach hang u ba cu hoan canh nao u mo iem n duuc yeu hich
nha vung cho den mo bua oi hong huung nha. Chung cung mang
den mo khoan lui nhuan khong nho cho chu nha hang, cung nhu cho
cong y ban hang bng may u dong. Xhung chung khong duuc he
l d ben iong ca c ie m hu c n nhanh, a i sao?
Bi ien hong iong vie c na y la mcIonalds vu i ca c ie m hu c n
nhanh lan iong kh nuuc my vui oc do chong m. Cac cong y ban
hang bng may u dong co ham vong nha deu ia sn long hu ac
lam n vui ho nhung nhung cong y nay luon va hai su u choi
h ng hu ng cu a mcIonalds. Iuu ng nhu nha sa ng la Ray Kioc,
khong muon co khoi huoc la iong chuoi nha hang cua mnh khi
hu c kha ch dang a n huu ng nhu ng chie c ba nh hambuigei ha da n
cu a ong. 1ieu chi cu a mcIonalds, nga y iuu c cu ng nhu bay giu , la
la m ha i lo ng kha ch ha ng mo ca ch nhanh nha , io i chuye n sang
nhu ng kha ch ha ng ke ie cu nhu he .
Co he noi Kioc la mo vi du dien hnh iong viec da ha cac in
nguung iuyen hong. Be che cua ong mu iong ia kh nui. Iu da
ng iuung cua cong y gan day co giam su, nhung hun 15 nm sau
cai che cua ong, cong y da co 25.000 chi nhanh ien 119 quoc gia
va kie m soa ga n nhu han nua nga nh cong nghie huc n nhanh,
nganh cong nghie ma ho la nguui khai sinh ia. Cac nha quan sa
deu dong y ing mcIonalds lam duuc dieu nay bng cach lien uc
heo duoi iie ly kinh doanh nen ang ma nguui sang la da di ien
hong iong vie c hu c hie n: xay du ng nhu ng nha ha ng dun gian,
hong du ng va de nha n bie , vu i cung ca ch hu c vu han hie n, gia ca
hai chng va khong co viec chu dui ban iong khi chu ai do hu xong
mo die u huo c.
Su lu n ma nh cu a mcIonalds, va
cua Raymond Kioc, la bng chung io
iang cho no luc hay doi he giui cua
ca c nha doanh nghie khong he bie
den bien giui giua cac quoc gia. Kioc
luon co kha vong vuun ui ngoi vi so
1 iong linh vuc ma ong da lua chon,
nhung ong khong ha su da duuc
hanh cong cho den khi da u uoi
iung nien. 1hu i iai ie , ngoa i cong
vie c chu ye u la la m a i xe xe cu u
huung cho o chuc Chu ha do, ong con kiem song bng cach ban
ly giay vao ban ngay va chui dan iano cho mo dai ha hanh dia
huung vao buoi oi. mo iong nhung khach hang mua ly lun nha
cua ong la Eail Piince, nguui da ha minh ia chiec may lc sua nm
iu c quay co en go i la ma y mulimixei. Ra a n uu ng vui chie c ma y
mang inh cach mang nay, Kioc da dau u a ca nhung g ong co de
duuc iu hanh nha han hoi doc quyen cua no. 0ng cung khong
chui nhac vao ban dem nua. 1iong vong 17 nm ie heo, ong da di
kh nuu c my de cha o ba n chie c ma y na y.
m c cho ia nhie u chu ng be nh nhu ie u duu ng, viem khu , ho ng
ui ma va han lun uyen gia, Kioc van ia hieu qua iong hoa
dong kinh doanh cua mnh. Vao nm 1954, ong nhan hay mo cu hoi
kinh doanh ia o khi g hai anh em den u Caliloinia en la
Richaid va mauiice mcIonald. Bai nguu i na y la m chu mo nha ha ng
a,mcca kcc u|a sa cq | o
VcDcca|as
MCDONALDS 51
kinh doanh ia nho n nhi u San Beinaidino va ca n a m chie c ma y
ion da nng de ho iu cho cong viec. Kioc, khi do da 52 uoi, quye
dinh m hieu xem mo hnh kinh doanh nao la i co he dan den mo
dun d hang lun nhu vay. 0ng khao sa ky luung nha hang nay va
ngay la uc quye dinh ing da den luc hay doi su nghie cua mnh.
Xha ha ng cu a anh em nha mcIonald la mo nui chuyen ba n ba nh
m ke hi. 1u khi xe o o lan dau ien ia m cong chung, nhung cu a
ha ng ba n hu c n cung ca ha ng b ng xe ma y da xua hie n d c bie
la u Caliloinia. Cong y dau ien co loai hnh dich vu nay la A8W Roo
Beei, khai iuung a i Saciameno va o ha nien 20 cu a he ky iuu c.
1heo buuc no la nhieu cong y giao hang an nui, loai cong y nay
su dung cac nhan vien giao hang den nhung bai do xe va huc vu
nhu ng kha ch ha ng khong hich iu i kho i chie c xe cu a mnh. Anh em
nha mcIonald ham gia vao xu huung nay vao nm 1940, va ch
iong hun muui nm cong y cua ho da la nui lui ui huung xuyen cua
giui ie. Iu vay, vao nm 1948, hai nguui da quye dinh lam cho cua
ha ng cu a mnh iu nen ha no i ba vu i vie c hu c hie n nhu ng hay do i
vo cung hieu qua. Bo khong duy i dich vu giao hang den an xe hui
nua, nhung ho giam gia ban, va hie ke mo quay hang ma u do
khach hang se u goi mon cho mnh dua ien mo huc dun mui giui
ha n hun. Bie m ha da n nha cu a cu a ha ng na y la : mo chie c ba nh m
hi gia 15 xu luc nao cung duuc huc vu heo mo cach giong nhau,
n kem vui mu a, uung ca, hanh ay va hai la dua chua mong.
Ioa i hnh kinh doanh mui me nay lam cong viec kinh doanh cu a
hai anh em nha mcIonald ngay ca ng ban io n va sau nm sau ho da
go i Kioc de mua hem nhieu may ion da nng. Kioc nhan ha y iem
nng mu iong hoa dong kinh doanh ia oan quoc heo mo hnh nay
va nhanh cho ng hie la mo ho a hua n vu i hai anh em mcIonald
de iu hanh nha dai ly ban hang cua ho. mo nm sau, ong da co cua
ha ng cu a iieng mnh u Ies Plaines, Illinois (ngoi nha na y nga y nay
la mo vien bao ang nhung do ao ac cua cac a doan, bao gom ca
chiec may ion da nng). Vao nm 191, khi ong dang dieu hanh 228
cu a hang ien oan nuuc my, ong da mua la i cong y cua hai anh em
nha mcIonald vui gia 2,7 iieu dola. Sau do ong uyen bo vui giui
iuye n hong i ng ong va n giu la i ca i en mcIonalds v ca i en Ba nh
m ke hi Kioc nghe co ve khong duuc ha dan cho lm. 0ng cung
hy vong mo ngay nao do ong se dieu hanh 1.000 iem ban huc n
nhanh nhu he .
Khi da n m
oa n quye n kie m
soa cong y, Kioc
va n ba m sa vu i
nhu ng nguyen c
da duu c kie m
chu ng cu a mnh.
Nu ba u co tho i
giau d , la i, thi ba u
cu ug co tho i giau d
do u dc p iu ha nh
mo iong nhung cau noi ua hich nha cua ong, va ong huung lam
heo cau no i na y b ng ca ch u mnh nh la y cay cho i de que sa n va
ba i do xe. mo cau no i yeu hich kha c la Ba u ha ug la ugh thu t giu p
lha ch ha ug co duo c mo u ha ug do thco ca ch tiug cua ba u, ong
huu ng du ng cau no i na y de gia i hich cho iie ly kinh doanh cu a
mnh. Xhu ng ha nh do ng nh m he hie n cau no i na y cu a ong va ca c
cau cham ngon uung u da giu mcIonalds ba n duu c hun 1 chiec
banh hambuigei inh den nm 193, va dau moc nay da duuc h
sa ng b ng de n neong iuu c mo i nha ha ng mcIonalds.
Cung nm 193, Kioc mu cua iem hu 500 cua mnh va cho ia
m mo chu he co suc song manh lie en la Ronald mcIonald. Chu
he na y xua hie n iong mo seii qua ng ca o iuye n hnh ma sau do
cu ng iu nen no i ie ng nhu chinh ba n han chuo i cu a ha ng va y.
Vao nm 195, mcIonalds duuc co han hoa. Bai ha ky sau,
no iu hanh mo iong 30 cong y chuan muc de inh ch so Iow
lones, ong gia ii co hieu chao ban cho cong chung khi do ch la
2.500 dola, uung duung khoang 3 iieu dola ngay nay. Kioc da co
/a o|c m |ac c ||a |a c|a |a cq VcDcca|as o a ||cc, ca, |a
oa c |a cq VcDcca|as |a | Dcs ||a|ccs, ||||cc|s
MCDONALDS 53
gng mu dau nhung mo hnh kinh
doanh nha hang khac iong vai nm,
nhung khong mo hnh nao huc su co
hieu qua. Iu vay, mcIonalds van ie
uc ha iien vo cung manh me, va uuc
mu dieu hanh 1.000 cua hang dai ly
cua Kioc da hanh hien huc vao nm
198. Ba nm sau, cong y cua ong ha
iien ia ngoai ham vi nuuc my bng
cach mu iong hi iuung sang chau Au
va Lc. Khi Kioc qua dui vao nm 1984,
cong y da co hun 7.500 chi nhanh ien
oan he giui.
mcIonalds ie u c khai ha nhu ng vu ng da mu i, va kha ch
hang heo buuc mo cach hao huc ngay ca u nhung nui ma nhieu
nguui xem la khong hu hu de ha iien loai hnh kinh doanh nay.
Vi du, vao nm 1994, khoang 15.000 nguui da xe hang vao ngay
khai iuung cu a ha ng mcIonalds a i ha nh ho Kuwai de huu ng
hu c mo n hambuigei yeu hich cu a nguu i my . Xga y nay, ma ng luu i
cua hang quoc e chiem gan 0 ong doanh hu va lui nhuan cua
cong y. Con so 12.500 cua hang ien ham vi nuuc my da ng mo
cach dang ke iong nhung nm gan day nhu co su xua hien cua cac
cu a ha ng ba n le ben iong cac khu vu c mua s m mu i nhu cu a ha ng
cu a Walmai va Amoco, chie m 40 hi ha n nga nh kinh doanh hu c
n nhanh ien oa n nuu c my .
Iu va y, vie c die u ha nh kinh doanh a i Boa Ky khong ha i khong
co kho khn. 1nh ia ng ba o ho a cu a hi iuu ng va so do i hu ca nh ianh
nga y ca ng ng u nhu ng chuo i cu a ha ng ba n hambuigei kha c cu ng
nhu ca c loa i hu c n dang nga y ca ng duu c ua chuo ng nhu izza, hu c
n mexico va ga ia n da giu i ha n so cu a ha ng mu i khai iuung u my
va o nm 1998 u con so 92. Vie c cong chu ng hay do i kha u vi va co he
la de ha n u ng vu i su ha iie n io ng kh cu a cong y cu ng go ha n
la m doanh hu su gia m. Xhung mcIonalds va n khong ngu ng da ia
C|a |c cca|a VcDcca|a
b ng ca c hoa do ng khuye n ma i nh m de n lu i ich cu a co ng do ng nhu
do chui ie em, ke hu vu i nhu ng buo i chie u ia m cu a ca c bo him
lu n. Ca c ma u qua ng ca o iuye n hnh hie u qua , khuye n ma i nhu ng va
du ng quen huo c va nhu ng sa n ha m mu i nhu ha n n ia ng mie ng
mcFluiiie, cu ng duu c iie n khai. Cu ng lu c do , nhu ng buu c da u u va o
ca c chuo i cu a ha ng nho le chuyen ba n ba nh izza va hu c n mexico
cu ng mang de n cho cong y ie m nng ha iie n ia lu n. Xguu i a du
doa n i ng mcIonalds va n co he mu hem 10.000 cu a hie u nu a ien
hi iuu ng oa n ca u iong nhu ng nm s u i.
Cung giong nhu su khac bie giua chuoi nha hang huc n
nhanh cua ong va cac nha hang khac, Ray Kioc con hun ca mo
doanh nhan bnh huung. Vui niem in ing dieu quan iong nha la
su dong go cho nui ma mnh sinh song, Kioc b dau hoa dong u
hien cua mcIonalds vao nm 1974 (nhung hanh dong nhu vay ia
i hay luc do) bng cach xay dung Xha mu mcIonald dau ien u
Philadelhia. Bien co 200 ngoi nha nhu vay ien oan he giui duuc
hie ke de cung ca nui u hoai mai cho gia dnh cua nhung ie em
bi mc benh hiem ngheo. Xgoai ia, 0uy u hien mcIonalds va
Chuung inh 1u hien v 1ie em cung la mo han iong nhung no
luc nhm quyen go khoang 20 iieu dola hng nm.
mcIonalds da hue hang ngan nhan vien lun uoi va khuye a,
va co nhung chuung inh bo sung de giu ho ha iien nghe
nghie. Sau nhieu nm bi ch iich v van nan iac hai u nhung bao
b giay goi cua mnh, mcIonalds dang lam viec vui 0uy Bao ve moi
iuung nhm giam luung iac khong han huy duuc va nhung hu
khac bng cach chuyen u va lieu nhua ong hu sang su dung ui
dung bng giay.
Xgoai ia, u nm 1994, co khoang 8.500 nha hang cua
mcIonalds iu ha nh khu vu c khong co kho i huo c la . Va , di nhien
cu ng khong co mo ma y ba n huo c la u do ng na o duu c nhn ha y
iong cu a ha ng cu a ho .
MCDONALDS 55
Xm b xu huung ca he cha luung cao va su ia dui hang loa
cu a ca c ie m ca he cao ca , mcIonalds b da u mu ca c bai ca he
vu i en go i mcCale ben iong ca c nha ha ng cu a mnh, iuu c ien a i
melbouine, Lc, vao nm 1993. muui nm sau do, mcIonalds da co
00 mcCale nhu he ien oa n he giu i.
Xm 200, mcIonalds u lam mui mnh bng chu iuung ai
hie ke oan bo cac nha hang cu a ho ien kh he giui. Bay la cuoc
da i kie n hie lu n nha cu a mcIonalds ke u nhu ng nm 1970.
1hie ke mui van giu lai hai mau do va vang iuyen hong cua
mcIonalds cung hai mau mui la mau oliu va xanh la, nhung mau do
duuc lam diu di hanh mau nau da va mau vang hanh mau vang anh
kim (golden) de mang lai su ong anh uui n hun nua. Bong hui,
mcIonalds cu ng ng cuu ng su du ng ca c loa i va lieu iang ii b ng
gach va go, han che dan va lieu nhua. Bo su dung den ieo co anh
sa ng diu m hun va iang ii ca c bu c uu ng b ng nhu ng bu c ianh
my hua duung da i.
B ng a ca no lu c cu a mnh, mcIonalds ie u c huu ng de n vie c
huc vu khach hang nhung bua n giau dinh duung, i on kem hui
gian iong mo khong gian iong lanh dung nghia.
Ray Kroc da no i:
Phm cht cua nha lanh ao c phan anh
qua cac chun mc ma ho t ra cho
chnh mnh.
THE QUALITY OF A LEADER IS REFLECTED IN THE
STANDARDS THEY SET FOR THEMSELVES.
6
AMERICA ONLINE
1ru c tuyc n dc n tu ng cn hc
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
Stcvcr M. Ccsc
khcr Juc r xc p hc r trcr Fcrturc cc rn 2cc;
Mc r khcr icr c c rhc rc r Jc r l1 trcr tcc r
thc ic i
0uc r truyc r truy rd p lrtcrrct, rc i Jur tru r
tuyc r vc rc r sc r phd n phd r nc n licr qucr
6.886 ti Jc-lc (rn 2ccc|
16.ccc ruc i (rn 2cc;|
A181, Mirrcscjt, chcc!
Stcphcr M. Ccsc
A0l llC, ;;c 8rccJwcy, Ncw crk
1pp1
http://rcrp.ccl.rcn
To m ta t
AMERICA ONLINE 57
Chua bao gio uhu ug uguo i tu ug ba i ba c Stcvc Casc va uhu ug ,
tuo ug ta o ba o cu a oug ca m th , uguo ug ugu ug hou lu c ua ,. Stcvc Casc
tu ug hu ug chiu su ch gi u tu uhu ug uguo i xuug quauh tu um 1980,
lhi cha ug siuh viu vu a to t ughi p da i ho c tu,u bo mo t ca ch d , tu
tiu t ug ttu, u hiuh ca p sc la phuoug ti u ttu, u ta i thoug tiu ha ug
d u ttoug tuoug lai. 0ug bi uhi u coug t, ttoug uga uh ua , tu cho i
th ug thu ug lhi gu i dou xiu vi c, ttoug do co ca luh ttu,u hiuh moi
ta doi LB0. Su tht la Casc da lhoug thauh coug cho du lhi oug co
ca i uhiu th u da o hou v coug ugh va uguo i tiu du ug ttoug uhu ug
um tha ug la m vi c ba u tho i giau cho ca c cu a ha ug Ptoctct 8 Camblc
va Pi::a Lut.
Vui von hieu bie mui ve nhung
mu c ieu cu a mnh va ca c cong cu
dien u sn co, Case buuc vao duung
dua ma khong mang de y den nhung
nguui da ung u choi ong. 0ng o chuc
lai mo cong y io chui dien u cu va
bien no hanh mo iong nhung mang
luu i ma y inh uung a c da u ien, du
han lun cac nha quan sa deu khong
cho i ng cong y na y se ha nh cong.
0ng xay dung cua hang iong mo
vu ng ngoa i o bnh huu ng ga n
Washingon I.C., va bi ca c cong y
cong nghe cao u ca hai bu nuuc my
(1)
khong ngu ng che gie u. 1uy
nhien, ong da co han hoa cong y vui mo cuoc IP0
(2)
uye vu i da n
de n ba y du han chia chu ng khoa n iong vo ng bay nm. 1uy vay,
ca c chuyen gia kinh e va n luon hoa i nghi ve kha nng cu a Case. 0ng
s|c.c Casc |cc |acq o|a
!a o c|/ !|mc
(1j uo oq (t|u b| u |a NoW xo||j va uo 1ay (t|u b| u |a Ca||to|o|aj.
(zj lC lo|t|a| ub||e Ctto||oq: ta o eoa o ba o eou oq |ooa o oa u t|o |a eoq eou oq.
nha n lu i ha ch da u vu i cac do i hu ca nh ianh sau khi ca c y uung cua
ong nhan duuc chung nhan bao ho iong khi cac nha quan sa van
khng khng du doan ing ong se ha bai.
Ii nhien, nga y nay, 1a doa n Ameiica 0nline (A0I) da co he
cuui vao mui nhung ke ung che nhao ho. Vui hun 23 iieu hue bao,
A0I la nha cung ca dich vu iuc uyen lun nha he giui va da muc
lui nhuan khong lo. Bo da gianh quyen dieu khien doi hu nguy hiem
nha cua mnh, mo cong iuy ca ia noi ieng dong hui la mo inh
duye vo cung ho bien duuc ha iien bui mo nhan va di ien
hong iong linh vu c he giu i a o, cu ng nhu ia nhie u ca c iang web
va san ham khac. 15.000 chaioom
(1)
, dich vu email vo cung hong
du ng, ca c ie n ich nh n in nhanh, va nguo n in u c oa n ca u cu a no
da duuc dich ia bay hu ieng, co m u 15 quoc gia, va duuc iuyen
a i qua duu ng day die n hoa i, 1V va ma y inh.
Va neu ngan do van la chua du, vao hui diem b dau hien nien
ky mui, Case da cong bo mo hu dong lien doanh ii gia 172 dola
vui ga khong lo iong he giui giai ii 1ime Wainei, hua hen bien A0I
ha nh cong y co dia vi do c on iong linh vu c iuye n hong giai ii.
Xgoai ia, hu dong nay cung dua Case iu hanh nguui dung dau BB0
kenh iuyen hnh ca da u choi khong nhan ong vao 20 nm ve
iuuc, di nhien cao hun ca vi ii cua nguui dung dau iuuc do cua
kenh iuye n hnh na y ien su do cu ca u o chu c mu i.
Iich vu iuc uyen dau ien b dau xua hien u chau Au ch hun
muui nm sau khi Case ia dui u Bonolulu. Khi do ong va nguui anh
iai Ian Case
(2)
cua mnh dang hnh hanh Su nghie kinh doanh
nha Case, ho ban moi hu u ha giong cho den hie giang sinh.
Su khui dau cua mo he giui uung ac duuc hnh hanh bui cac cu
quan dien hoai nha nuuc ho dang co gng nang ca cho mang luui
may inh dia huung. Vai u bao nhay ben ien he giui da nhanh
(1j Coat-|oo: poo oq eoat t|u e tuy o.
(zj Dao Caso, aoo t|a| eu a Stovo Caso, |u e oo oaoq |a Cou t|eo 1a p ooa o 1a | eo|oo lab|oeot 8
Cu|st.
AMERICA ONLINE 59
chong heo buuc ho vui cac hien ban dien u co he duuc doc bng
vo uyen iuyen hnh. Xhieu nm sau, dieu nay van luon am anh
Case khi ong da la mo sinh vien u Bai hoc Williams. 0ng b dau
huc su quan am den nganh cong nghie iuyen hnh ca vua mui
hnh hanh. Case da quye dinh chon day la huung di chinh cua cuoc
dui mnh, v ong nhn hay iem nng ha iien vo cung manh me
cua linh vuc nay.
1iong mo du an nhu mo lui ien ii dang ngac nhien ma ke u
do se duuc giui hieu lai qua ia nhieu lan xua hien iuuc cong
chu ng, Case da du doa n iong ly lich xin vie c cu a mnh ing ca c
buu c ca i ie n iong linh vu c vo uye n iuye n hong (d c bie la he
ho ng iuye n hnh ca hai chie u) se da n de n vie c 1V cu a chu ng a (di
nhien la 1V man hnh lun) iu hanh mo duung day hong in, mo u
bao, la iuung hoc, may inh, may iung cau y kien, va danh muc
ha ng ho a. Ca c nha uye n du ng ie m nng nhu BB0 da u cho i hu c
hien y uung nay, v he ong da su dung ky nng ie hi cua mnh de
lam viec ai hai cong y san ham ieu dung lun, iong luc khong
ngung hoc hoi a ca nhung g co he ve ca nguui ieu dung lan san
ham. Khi ong mua mo chiec may inh Kayio vao nm 1982 va
nhan hay duuc ing san ham cong nghe nay co he day manh cac
y uung cua mnh di xa nhu he nao, ong chuyen huung va dong y
nhan chuc Chu ich Cong y Coniol Video, mo cong y mui hanh la
nhung da nga iong nu nan cong y nay co du an giu nhung
nguui su dung may inh co
he giao ie duu c vu i
nhau. Sau va i la n ca i o ,
Coniol Video da duuc o
chuc lai vao nm 1985
ha nh Cong y dich vu ma y
inh 0uanum, va ch iong
vong hun nm nm da co
ca c hu do ng da m ba o
nh m cung ca dich vu
G|ac a|c c m6 | |acq zco ca a 4C|
iuc uyen noi chung cho nhung dong may duuc che ao bui
Commodoie, 1andy, Ale va IBm. Vao hang 10 nm 1991, vui
15.549 hanh vien iong mang luui, en cua no duuc doi hanh
Ameiica 0nline.
Xgay u dau, oc do ng iuung cua cong y duuc nang len heo
ca so nhan heo da ho bie n cu a chie c ma y inh ca nhan. Xm ha ng
sau khi duuc cai o lai, A0I da di heo xu huung chung: co han hoa
va len san giao dich XASIA0 vui ong gia ii la iieu dola. mc
cho su ca nh ianh u ca c do i hu n ng ky nhu ComuSeive, huo c
quyen su huu cua B8R Block, va Piodigy, huoc quyen su huu cua
Seais va IBm, Ameiica 0nline va n ie u c no lu c he mnh va ha nh
cong vang doi. Vao cuoi nm 1993, ho da muc 500.000 hanh vien
dng ky va co ong doanh hu len den 40 iieu dola. Xhung su bung
no ha su cu ng nhu ha ch hu c ha su va n chua b da u.
V ngay cang co nhieu nguui ham mo den muc cuong in su dun
gia n va be n vu ng iong ca c dich vu A0I cu a Case cung nhu su dam
me ngay cang ng cua bo han cong chung su dung may inh doi vui
vie c a n ga u iu c uye n, so ha nh vien cu a ma ng luu i Ameiican
0nline da ng len ga doi iong vong am hang ke ie, va sau do
lai ga doi mo lan nua iong am hang ie heo. Vao luc ma so
hanh vien cua A0I ng len den 4,5 iieu nguui vao cuoi nm 1995,
am anh huung cua no da vuu xa nhung cong y ban dau da hnh
ha nh nen he giu i iu c uye n. Sau khi duu c ghi nha n la Xha cung
ca dich vu iuc uyen o nha cho nguui ieu dung do cac an ham
nhu PC Maga:iuc va Iamil, PC ba u cho n, h su ng iuung cu a cong
y con u oc do cao nua. A0I lui dung dieu nay iong nm sau bng
cach mu iong kinh doanh ia ben ngoai nuuc my ui Canada, Anh,
Xha Ba n va Pha . 1hem mo iie u ha nh vien mu i ie u c gia nha
A0I sau mo i 5 ha ng, va A0I chuye n u XASIA0 sang 1hi iuu ng
chu ng khoa n Xew Yoik.
mo ca ch u nhien, qua inh ha iie n cu a cong y khong ha i
lu c nao cu ng em de. A0I da ha iien hinh vuu ng b ng ca ch cung
AMERICA ONLINE 61
ca cho nguui ieu dung buuc ie can an oan va de dang mo cach
kho in doi vui he giui ao day mui me, cung nhu cac noi dung cu
ba n ho ng cha, hu dien u , in uc, gia ii co hieu, mua s m iu c
uyen va nhung hu uung u. Xhung vui ong so nguui ham gia len
den 13 iieu vao nm 199, so ien dau u cung ng len va doi hu
ca nh ianh cu ng mo c len nhu na m. Xhu ng va n de ve cong nghe b
buo c xua hie n huu ng xuyen, cu ng nhu va n na n gian la n hi iuu ng
va khong ia ien cuuc van dien ia dai dng. Cac chu ngan hang dau
u cu ng huye hu c Case nen nhuu ng chie c ghe chu ich ho i do ng
qua n ii cho nguu i ba n han en la lim Kimsey.
Iu va y, kha ch ha ng va n khong u bo va A0I va n khong ngu ng bo
sung ca c dich vu iu c uye n ha da n va o de hun. So luu ng ha nh
vien va n khong ngu ng ng len va da con so 8 iie u va o ha ng 1 nm
1997 va 10 iie u iong ha ng 11 cu ng nm. Ba ha ng sau, A0I uyen
bo mua la i ha nh cong do i hu iuye n kie ComuSeive. Chua de n mo
nm sau ho mua la i Xescae, lien ke la m n vu i a doa n Sun
miciosysem, va so hue bao da de n mu c 14 iie u. 1iuu c khi nm 1998
ke hu c, A0I duu c bo sung va o ch so S8P 500
(1)
.
Bo nhien, nhung lui ch iich khong con nua. Ro iang la ngay ca
vui nhung nguui da nghi nha, Case va nhung y uung cua ong cuoi
cung da duuc cha nhan.
Ameiica 0nline da hanh cong iong he giui ao day bien dong

chu yeu la nhu Case, mo nguui dan ong iam inh, u in va luon a
iung va o vie c chm so c cho kha ch ha ng cu a mnh. 1u khi u bo vi
ii Chu ich Boi dong quan ii cong y, ong da chung minh kha nng
han hoi hieu qua hun cac doi hu canh ianh doi vui nhung hay doi
lien u c cu a nga nh kinh doanh na y. Vu i vie c A0I di heo mo duu ng
loi ich cuc vao nm 1999, ong chuyen sang mo chien luuc da a u
u lau va b dau dua vao nguon ai nguyen ben ngoai nhieu hun de
(1j V t eo| s ta | eo|oo ||o quao to | eou oq |ooa o. 1ooo oo oquo | ta su ou oq t ooo eou oq
|ooa o (oo |oa |j eo su e a oo ouo oq |o o ooa t t|ooq to| t|uo oq o |a p |a eo| s oa y. S8 oo ouo e
q|o | ta | eo|oo eoo |a poooq vu b| u eu a o o ||oo t Vy . Co tu o 1u?, oo ouo e oa oo q|a pou
tou e va o to| poa o, |oa ooq toaoo |ooa o, oqa oo ||oo t .
cung ca cho cac hanh vien mang A0I cac noi dung doc dao hun.
Bieu nay da duuc he hien io iang bng hu dong ma ong da ky vui
0xygen media, cong y duu c die u ha nh bu i mo nhom xua s c co ca
0iah Winliey
(1)
va nguu i a o ia Xickelodeon la teialdine Iayboine,
nhm ha iien mo iang web mui cho hu nu. Xgoai ia huung di
do con duuc han anh iong mo hoa huan ma ong da ky ke vui
iang web uye n du ng no i ie ng monsei.com, de iang web na y co
mo mau quang cao cu hoi viec lam ien A0I.
Xhung in chan dong nha den vao ngay 10 hang 1 nm 2000,
khi Case cong bo huung vu di va o lich su cu a mnh. Xhung giac mu
cua ong da iu hanh su ha vao hang 12 nm 2000, khi cu quan
chong doc quyen cua my cho he A0I mua lai 1ime Wainei. Bo
cung kem heo mo so dieu kien, nhu cho he 1ime Wainei mu
duu ng iuye n hnh ca de n ca c nha cung ca ca nh ianh, bao dam
cho nguui ieu dung co mo lua chon iong iai ve m noi dung. Ke
qua la 1a doan A0I 1ime Wainei ii gia khoang 290 dola nm
quye n sa n xua sa ch, nha c, him va ca c sa n ha m kha c duu c chia se
qua ma ng luu i ha hanh, iuye n hnh ca , ia chie u him va
Ineine. Ca c vn ho ng chinh cu a A0I duu c chuye n u Iulles,
Viiginia de n vn ho ng chinh cu a 1ime Wainei u Xew Yoik. Case iu
ha nh chu ich mu i cu a cong y iong khi teiald Ievin vi la nh da o
cu cua BB0 van dung duui ong mo bac vui chuc vu ong giam doc.
1hang 04 nm 2008, A0I nhan danh hieu Xha ien hong iong
linh vuc su dung hieu qua nng luung iong cong nghe luu iu du
lie u do Vie n Lime a i 0ilando iao ng.
0ua ha , sau hai ha ky , Seve Case cu ng vu i nhu ng y uu ng di
iuu c hu i dai cu a mnh da dua A0I len de n dnh cao he giui.
(1j Cp|ao w|ot|oy: Nu ooa oq VC 1a|| SooW 1v s 1 loa ky o| o oay.
7
HA NG CHUY N PHA T
NHANH FedEx
8uu ph m di kh p thc gic i ngo y hcm sou
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
Ilnh vu c klnh Joanh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
FrcJcrirk wcllcrc Snith
hirh thc rh rc rh rcr rhic p vd r rhuyc r
ru c thc hc nc i
Chuyc r phc t rhcrh buu kic r vc hc sc thu tu
trcr phc n vi tcc r thc ic i
2,2p ti Jc-lc (rn 2cc;|
11.ccc ruc i
0hl, uPS, u.S. Pcstcl Scrvirc
FrcJcrirk w. Snith
Mcnphis, 1crrcsscc
1p;1
www.jcJcx.rcn
To m ta t
Bau goi mot tm thip chuc muug du mot uguoi bau thu daug
o cach bau 18.000 lm va uguoi , uhu duoc tm thip cua bau
uga, vao uga, hom sau. Ai co th giup bau lam duoc diu do? o
chiuh la IcdIx.
mo iong nhung loa him quang cao dang nhu nha ien iuyen
hnh my la nhung huuc him duuc ia m vao nm 1981. Boan him
nhm hoi hong mo cach hai huuc mo khai niem mui ve dich vu
giao nhan hang hoa 24/24 giu, do mo cong y non ie la FedEx ha
minh.
Cu ng nhu lo vi ba va ma y ghi hnh nhu ng hie bi b da u hay
doi moi hu iong cuoc song chung a vao hui do Fedeial Exiess
cu ng mang de n nhu ng g chu ng a muo n, khi chu ng a can. B ng
hnh anh duuc ao dung mo cach can han va dich vu hieu qua khong
he choi cai, FedEx da nhanh chong iu hanh nguui dan dau iong
nganh cong nghie giao nhan dang hui ky bung no.
Xm 195, Fiedeiick Wallace Smih, con iai mo huung nhan

goc mien Xam nuuc my giau co nhu cuoc Bai Suy hoai
(1)
, dang la sinh
vien Ba i ho c Yale. Smih nha n ha y xa ho i dang nga y ca ng ha iie n
heo huung nghieng ve dich vu va su hong ii cua cong nghe, dong
hui nhan ia mo nhu cau ngay cang ng iong xa hoi doi vui viec
chuye n ha nhanh cho ng va da ng in ca y nhu ng vn ba n, ho su va
buu kien nho. Vai cong y vao hui diem do, nhu Emeiy va Aiiboine,
da va n chuye n ha ng ho a ien ca c chuye n bay huung ma i u lau.
Xhung Smih in i ng cong vie c va n chuye n na y co he duu c hoa n
ha nh mo ca ch nhanh cho ng va hie u qua hun b ng ca ch ke hu su c
ma nh cu a nhu ng chie c xe a i va mo do i ma y bay iieng duu c die u
(1j G|a| ooa o ||oo t |oo |oo t|o toa o to q|o |, b t oa u tu su su p o eu a to| t|uo oq eou oq |ooa o
va o ea e oqa y zs va zu toa oq 1o o 1uzu.
HA NG CHUY N PHA T NHANH FedEx 65
khie n hong qua mo iung am duy nha . 0ng da vie mo ba i ieu
luan inh bay y uung cua mnh, va nhan duuc diem C
(1)
.
Iu vay, Smih van khong u bo y uung do. Vao nm 1971, sau
hai nm lam hi cong quan doi u Vie Xam, anh da gom go duuc 40
iieu dola u cac nha dau u va mo so ien uung duung nhu vay von
ngan hang, cong hem khoang 10 iieu dola ien cua gia dnh, de
hanh la cong y Fedeial Exiess. Vao ngay 17 hang 4 nm 1973,
cong y chinh hu c di va o kinh doanh b ng vie c va n chuye n 18 buu
ham qua dem den 25 hanh ho ien oan nuuc my.
Boan duung
da u ien cu a
FedEx cung lm
ghe nh nhie u ha c.
Xguu i a do n
i ng Smih da
ha i va o so ng
ba c Ias Vegas
ho ng kie m 27.000
dola de ia luung
ha ng da u ien cho nhan vien. Xhung Fedeial da nhanh cho ng ca
canh nhu mo ke hoach kinh doanh day sang ao, nhu ac cam cua
cong chung doi vui Buu dien Boa Ky va nhu cuoc dnh cong nm
1974 cua bo han ha chuyen hang Boa Ky. may bay, xe ai va dong
hu c ma u cam va im cu a nhan vien FedEx nhanh cho ng xua hie n
ien kh nuu c my .
Smih, nguui dan ong chua den 30 uoi khi cong y duuc hanh
la, van heo sa ke hoach da d ia. Cung vui nhung chiec xe ai va
may bay cua mnh, giu day ong da co duuc iung am dieu khien
iieng cho FedEx a i san bay quo c e memhis (nui nay duu c cho n mo
han v no ch co suung mu khoang 10 giu dong ho mo nm). Ban
da u, va i nha quan sa cho i ng chie n hua chua duu c kie m chu ng
(1j 1oaoq o| ^, u, C eu a Vy , o| C |a o| ouo | t|uoq b|oo o u so sa oo tooo toaoq o| 1o.
6 | ma , oa, ca a |ca| |a6c sac sacq c| cac|
iong vie c va n chuye n a ca cac buu ham hong qua mo ha nh ho
duy nha la co han mao hiem, nhung FedEx nhanh chong cho hay
mo hnh nay hoa dong co hieu qua nhu ho da hua, va nhung doi hu
canh ianh b dau mo hong heo. mo ngay lam viec cua FedEx u
memhis len ui dnh diem hang dem vao luc 11 giu oi khi buu ham
duuc du xuong u nhung chiec may bay den u kh nui. Buu ham
duuc han loai va la uc duuc xe len may bay de co he ca canh
vao luc 4 giu sang di ba cu nui dau. 1oan bo dien ien nhi nhang
nhu vu bale nay ha dan den muc duuc xem la hoa dong du lich hu
hu du kha ch du ng ha ng hu ba cu a 1ennessee, ch sau tiaceland va
Pho Beale.
Ben ca nh do , Smih co n xay du ng mo lu c luu ng lao do ng iung
ha nh s n sa ng la m vie c lau da i va chm ch de giu FedEx ha nh
cong. 0ng ia cho nhan vien mu c luung cao nha , chia se lu i nhua n,
khong inh gia n nhan cong, va nhan vien co quye n de da y kie n vu i
ban gia m do c, a du ng mu c huu ng len de n 25.000 dola cho nhu ng
nhan vien co sa ng kie n la m ng nng sua lao do ng, che do duu c bay
mie n hi ien nhu ng chuye n bay cu a ha ng FedEx. 0ng cam ke oa n
bo nhan vien de u duu c do i xu mo ca ch cong b ng. FedEx luon co ba n
o ng ke nm gu i de n u ng nhan vien qua mo bng video luu ha nh no i
bo co u a de Ch da n tia dnh. Bay cu ng la a i lie u duu c ha ia ben
ngoa i de uye n lao do ng ien oa n nuu c my va kh he giu i. 0ng cung
ca nhu ng u i n iua ma u nau de nhu ng nhan vien cao ca nha co
he chuye n h ng chu ng de n nhu ng nho m nho hun. Va ong va n ha nh
cong y vu i mo he ho ng ky lua nghiem ng duu c ia nhie u cong y
kha c heo guung.
Xhung no luc noi ai cua FedEx va nhu ca u giao nha n nga y ca ng
ng ien he giui da giu cong y hanh cong vang doi. FedEx duu c
co han hoa vao nm 1978 va nhanh chong b dau mo loa nhung
cai ien ve m cong nghe cho he no da ung duuc hui han giao
hang vui do chinh xac 99. Co he dieu co y nghia nha, nhu sau do
Smih da noi vui cac hong vien, la viec sum a dung ma vach de
danh dau nhung goi buu ham mo mo hnh ien hong ma ong da
hoc hoi duuc u nganh cong nghie ban hang. Bay ch la mo iong
nhie u y uu ng lien quan de n ca c linh vu c kha c nhau ma ong ich lu y
duuc khi danh ia khoang bon giu moi ngay de doc sach, a chi va
ba o de ca ui ia nhie u loai hnh kinh doanh. Smih cung da duuc
mu c dich cu a mnh mo ca ch nhanh cho ng va hie u qua hun vu i xu
huung hu na nhung ai nng quan ly day iien vong ve vui FedEx,
dien hnh la Pho Chu ich Boi dong quan ii lim Baiksdale.
Xhu ng co mo c su kie n cu a FedEx duu c ghi nha n huu ng xuyen.
Vi du , va o nm 1981, cong y mu io ng hoa do ng de n Canada va giu i
hie u mo dich vu mang inh ien hong la chuye n hu ch iong mo
dem. Bai nm sau, FedEx iu ha nh cong y da u ien cu a my da doanh
so 1 dola ma khong ca n lien doanh hay mua la i ba ky cong y na o
kha c. Va ch muu i hai ha ng sau, ho lo xa c hoa n oa n va mua la i cong
y telco Exiess Ineinaional de mu io ng dich vu de n chau Au va
chau A .
Va o tia ng sinh nm
1984, FedEx da kiem soa
duuc hun mo nua hi iuung
kinh doanh va n chuye n he
he mu i cu a he giu i. tiu day
ho dang huc vu cho 40.000
cong dong dan cu vui 30.000
nhan vien va 10.000 xe a i
ien kh he giui vui khoi
luung giao nhan 500.000 goi
hang hoa moi ngay.
1ha nh cong cu a FedEx da
a o ia mo cuo c ca nh ianh
khung khie, nhung Smih
va n vu ng buu c de duy i vi ii
da n da u iong linh vu c chuye n
ha ng qua dem. Ky hu ng dich
hu cu a ho la LPS, mo cong y
G|c o, |ca| oa cc 1u.uuu c |a | c|a,cc
aacq |cc ||ao ||c q|c|
co bie danh Xguu i kho ng lo ma u nau, va la nha cung ca dich vu
giao nha n buu ha m lu n nha Boa Ky vu i 1,8 iie u buu ha m duu c giao
mo i nga y. Khi LPS hong ba o buu c chan va o linh vu c chuye n ha ng
iong nga y vu i ha n cho giao ha ng ha ng nga y la 3 giu chie u, Smih la
u c lu i giu i ha n hu i gian chuye n ha ng cu a mnh u giu a iua cho de n
10 giu 30 hu sa ng. Khi nhu ng cong y kha c co g ng hu hu kha ch
ha ng b ng ca ch gia m gia dich vu , Smih cu ng gia m gia dich vu cu a
FedEx u iung bnh 2,29 dola xuo ng co n 19,3 dola cho mo la n giao
ha ng. 0ng cu ng khong ngu ng mua la i ca c cong y kha c de mu io ng a m
hoa do ng, nhu vu mua cong y Flying 1igeis va o nm 1989. Buu ng lo i
kinh doanh na y ie u c duu c da y ma nh va o ha nien 90 khi cong y
mua la i nhu ng duu ng bay u 1iung 0uo c cu a ha ng ha ng khong
Eveigieen Ineinaional, a o ia mo cu su ha a ng ha u ca n va han ho i
co gia ii 1 dola, mua la i cong y Calibei Sysem va mo cong y co
iu su u Pisbuigh co en la RPS de io i sau do o chu c la i ha nh mo
cong y mu i co en la FedEx tiound.
Buu c sang he ky mu i, nhu ca u va n chuye n buu ha m va hu in

nga y ca ng gia ng, so buu ha m va n chuye n ha ng nga y cu a FedEx
da da de n con so 5 iie u. Xhung, nhu mo i ha ng ha chuye n nhanh
kha c, su xua hie n cu a ma ng Ineine va ca c dich vu cha va in nh n
mien hi, uc hui iu hanh moi de doa den san luung van chuyen va
doanh so cua ho . Vi du , vie c van chuye n buu ham du ng ia
nhanh, nhung no van khong he ng vo mo cach khung khie nhu
nhu ng in nh n mie n hi ien Ineine. Cho de n lu c na y, ca FedEx
la n nhu ng doi hu canh ianh cu a ho va n chua he nghi ia mo
huung ha kha hi nhm giai quye van de nay.
Va iong khi nhieu nguui du doan ing FedEx se hu lui ia lun
u viec van chuyen hang nhu vao su bung no cua nganh huung mai
dien u h doi hu iuyen kie cua ho la LPS da ki dan dau iong
linh vuc nay. Ro iang FedEx co ke hoach dung cong y RPS ma ho da
mua lai vui gia 2,7 dola de cung ca loai hnh dich vu ma da han
nhu ng nguu i su du ng Ineine de u hich (va n chuye n ha ng ho a duu c
mua ban iuc uyen iong vong u hai den nm ngay). Xhung ho da
g nhung ic ioi ngay u luc khui dau v khong heo ki loai hnh
kinh doanh nay. Ke qua la ho da lam khach hang hien long va bi
iu la i hia sau. Ii nhien, ha u qua ma cong y ha i ga nh chiu la ia
n ng ne : va o nm 1998, heo nghien cu u zona, LPS va n chuye n
khoang 55 hang hoa duuc mua ban qua mang Ineine, Iich vu Buu
chinh Boa Ky chie m 32, iong khi FedEx ch chie m 10.
1uy nhien, Fied Smih da cho ng ia quye lie . Ca c uye n va n
chuyen duung bo dang duuc ie uc mu iong, iong khi nguon luc
ba n ha ng va he ho ng va n chuye n cho ca iung am die u khien duu ng
khong va duung bo da duuc ke hu lai nhm van hanh iun iu hun
so vui nhung g LPS da lam. Chung a van con hai chu xem ke qua
cu a nhu ng buu c di na y ia sao, nhung ch c ch n nhu ng nha quan sa
hong minh se khong cho Smih die m C qua sum!
8
TP OAN CBS
1in tu c vo truyc n hinh cc thc ch m Ju t
co mc t cuc c chic n
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch:
C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
willicn S. Pclcy
0c lc n rhc rc rh bc c rhi truyc r hirh Juc r rc
trc r hcr vc rc td n c rh huc r rhd t Jirh Jc r
ruc r sc r tirh thd r rhu r tc
Chucr trirh phc t thcrh vc truyc r hirh
28.pcc ruc i
1d p Jcc r truyc r thcr A8C, Fcx Frtcrtcirncrt, N8C
0cviJ Mrlcuhlir
Mcl kcrnczir
Ncw crk
1p2;
www.rbs.rcn
To m ta t
TP OAN CBS 71
Ihi waltct Ctoulitc tto v tu chu, u lha o sa t thu c t tiuh hiuh
chiu su o \it Nam vao um 19o8, oug da ttaug ttoug ugoi vao vi tti
qucu thuo c cu a miuh sau chi c ba u dua tiu. \a ba u tiu buo i to i cua da i
CBS uga, hom do da tha, doi diu biu cua ca mot cuoc chiu ttauh.
Sau lhi dcu do cua ma, qua, phim bt saug, Nguo i dau oug duoc tiu
c , uh t uuo c M, l p tu c uhiu ch m ch m va o uhu ug thiuh gia doug
dao vo hiuh ttuoc mt miuh toi ttaug ughim va du do buoug ta tuug
loi mot cu uoi co suc coug pha tuoug duoug mot qua bom tu: t
uuo c cua chuug ta, Ctoulitc b t d u uo i, da sa l , tai oug Nam A
va di u ua , chi co th l t thu c thoug qua thuoug luo ug voi doi
phuoug. 1toug lhi do tai Nha 1tug, 1oug thoug I,udou /ohusou cau
co voi cac tto l, cua miuh: Nu chuug ta mt su uug ho cua waltct,
chu ug ta sc mt di su uug ho cu a ca dt uuo c.
Xhieu hong vien den vung chien su iuuc do i lau cung quay
ve vui nhung ban in uung u. Bo la mo iong nhung ly do v sao
lohnson va bo may quyen luc cua mnh da nhanh chong ma di su
ung ho cua cong chung. Xhung khi Cionkie noi ing hoan canh
cua nuuc my la vo vong, h moi chuyen da duuc nhn nhan heo
mo cai nhn cao hun, sau hun. Chuung inh 1in uc cua dai CBS
da ao duuc du luan sau iong va gan nhu khong co doi hu. Xo duuc
hang iieu nguui danh gia cao. Xgay ca ong hong cung nhan hay
dieu do: neu Cionkie noi nuuc my hua cuoc, h co nghia la nuuc
my da hua.
Xhu ng su kie n nhu va y da he hie n a m a nh huu ng cu a he ho ng
in u c iuye n hnh da i ha hanh Columbia, vo n co ie ng no i uung
duung vu i nhu ng u ba o ha ng da u a i Boa Ky va doi khi co n vuu io i
hun. ki vu ng ch c cu a CBS bao go m Edwaid R. muiiow, Eiic
Sevaieid, Bowaid K. Smih va nhie u nguu i kha c da hu c hie n nhu ng
ba n in da u ien u hu i 1he chie n II cho ma ng luu i iuye n hanh CBS.
Sau chie n ianh, CBS buu c va o linh vu c iuye n hnh va duy i su c da y
ba o chi vu i nhu ng bo him a i lie u mang inh buu c ngo cu a muiiow,
cu ng vu i ba n in he bnh gay g va o nm 1954 do i vu i huu ng nghi si
loseh mcCaihy, ma sau do da da n de n su su do cu a cuo c chie n ianh
la nh cho ng ca c nuu c xa ho i chu nghia. CBS no i ie nhu ng ha nh cong
uye vu i na y iong nhu ng linh vu c kha c, vu i su go m cu a nhie u ngoi
sao sa ng gia nha iong linh vu c iuye n hnh, duu c nhie u nguu i bie
de n vu i en go i ma ng luu i 1illany va nha n duu c su on io ng cao nha
iong lich su nga nh ha hanh iuye n hnh my .
ma ng luu i iuye n
hnh vui logo hnh
con m nay da di
duu c mo ch ng
duung dai ke u khi
William Paley la n
da u ien ke hu
chung lai mo cach
dung dn iuuc do
bon ha ky. Va doi
vui nguui my khi do
h CBS la dai ha
hanh iuyen hnh duy nha dang de heo doi. Xhung nguui ke
nhiem cua Paley muiiow va Cionkie khong hai luc nao cung
duuc chu y nhu vay. Va khi oan he hong iuyen hnh chinh huc
iui vao quang hui gian kho khn giai doan cuoi he ky 20, CBS la
mo iong nhung hang bi anh huung nng ne nha.
William S. Paley sinh ia u Chicago va o nm 1901. tia dnh gia u

co cua ong su huu cong y Congiess Cigai. Khi Paley o nghie dai
hoc Pennsylvanias Whaion vao nm 1922, ong chon con duung
kinh doanh cua gia dnh. Iu vay, sau khi ky hu dong quang cao
huung hie u cu a cong y ien mo dai ha hanh mu i cu a dia huung,
Paley iu nen vo cu ng say me vui huung ie n iuye n hong dang
V6 | oa6 | o|a | ||c |cc |a,c c ||c| ca a CSs
TP OAN CBS 73
ha iie n nay. Vao nm 1928, ong da quye dinh chuye n u kinh
doanh huo c la sang linh vu c ha hanh.
Paley b da u su nghie cu a
mnh bng viec mua lai mo
nhom nho cac dai ha hanh ma
sau do ong doi en hanh cong y
ha hanh Columbia. Be nhanh
chong bien no hanh mo he luc
ma nh me iong nga nh cong
nghie nay, ong dui iu su den
Bai lo madison u Xew Yoik va
hay doi huung ha ky hu
do ng vu i ca c da i chi nha nh. Khi
do, cong y dan dau iong linh
vu c ha hanh la XBC inh gia
ca c da i ha hanh iuye n a i
chuung inh cu a ho , nhung
Paley iao doi chuung inh cua mnh de lay nm giu ha song cua
chi nhanh moi uan, va sau do ong quang cao hu ien ien do. Su iao
doi nay sinh lui ia nhanh va ng so chi nhanh sau mo nm len 47
va sau hai nm la 70 chi nha nh.
tio ng nhu Ineine duu c ha minh nhu ng nm sau na y, Paley
cung nhan huc duuc ngay u dau ing cha khoa hanh cong doi vui
mo huung ien hong in dai chung la kiem soa duuc noi dung hun
la chu y qua nhie u de n huung ien. 0ng hie u i ng su ha iie n
iong uung lai va lui nhuan se den nhanh hun neu ong a iung vao
vie c nang cao cha luung noi dung chuung inh. 1he la vao nm
1930, ong b dau ha song cac chuung inh hoa nhac Xew Yoik
Philhaimonics Sunday cu ng vu i ca c chuung inh ia ha da n kha c.
0ng cung hanh la mo dai ly d ve xem hoa nhac co en goi 1a
doa n ho a nha c Columbia, va bie n cong y Columbia Recoids ha nh
mo hang hu am lun.
w||||am s. |a||c, |cc |acq o|a ca a !a o c|/
!|mc cam 1uss
Xhu ng buu c ca i ie n na y duu c nhie u nguu i ua chuo ng va Paley
ie u c ha iie n nhu ng y uu ng uung u nh m xay du ng mo lu c
luu ng dua in ha ng da u iong nga nh cong nghie ha hanh iuye n
hnh. Sau chie n ianh, ong khong ham gia die u ha nh ma ng luu i ha ng
nga y nu a nhung va n ie u c iong coi ma ng luu i iuye n hnh mu i
duu c ke hu khi CBS leo len de n na c hang cao nha iong nga nh ha
hanh iuye n hnh. Iuu i su gia m sa o ng he cu a ong, CBS1V da ke
hu nhu ng vu kich mang inh do ha vu i ca c io chui iuye n hnh ha
da n, va nhu ng chuung inh na y da u ng duu c hi hie u mo i a ng lu
cong chu ng. Xhu ng ho ng vien en uo i duu c ky hu do ng de da y
ma nh su ha iie n u bo ha n in u c, iong khi ca c die n vien, nghe si
no i ie ng h khong ngu ng duu c mu i co ng a c hay ky hu do ng nh m
da n d bo ha n gia i ii di len. Vu i nhu ng ngoi sao (nhu Iucille Ball)
va nhu ng chuyen gia uye n cho n u ca c ma ng luu i kha c (bao go m ca
cu u nhan vien cu a da i XBC lack Benny), CBS vuun len da n da u nga nh
cong nghie iuye n hnh cu ng vu i su ha iie n cu a chie c 1V.
1hu i ky hoa ng kim cu a iuye n hnh ke o da i de n nhu ng nm 1950
va CBS la mo iong nhu ng cong y hu lu i nhie u nha khi nhie u iie u
gia dnh my bo sung no va o danh mu c kenh iuye n hnh cu a mnh.
Ba nh inh cu a ho bi cha m la i doi chu khi vu scandal da y ai ie ng ve mo
game show iuye n hnh n kha ch co en go i 1hc So4,000 ucstiou bi
hanh hui v gian la n. Iouis t. Cowan, nguu i a o ia loa io chui
iuye n hnh na y iuu c khi iu ha nh 1o ng gia m do c cu a cong y vo
uye n iuye n hnh CBS, da bi buo c ha i u chu c khi vu vie c vu lu i ng
chuung inh cu a ong la mo iong nhu ng chuung inh duu c bi ma
vie kich ba n iuu c nh m ba o da m mo ke qua xa c dinh na o do iong
io chui.
Xhung su chu ng la i nay ch la a m hu i. Xhu ng nguu i ke nhiem
cua Cowan da ng lui nhuan cua cong y iong ha nien 0 bng
ca ch ba i bo nhu ng buo i die n kich so ng mang inh nghe hua cao
(nhung d do ) va hay chung bng nhung doan him hai ngn, uy
ngu nga n nhung la i duu c nhie u nguu i yeu hich (vi du nhu chuo i
him ha i 1hc Bcvctl, Lillbillics). CBS a m hu i hua do i hu ca nh
TP OAN CBS 75
ianh RCA mo buu c iong cuo c dua ha iie n chuung inh cho 1V
mau, nhung ho lai mo lan nua a iung vao viec cai hien noi dung
chuung inh va duy i duu c vi he da n da u cu a mnh. Bie u na y duu c
ie uc vao dau ha nien 70 khi CBS van dang xay dung am anh
huung nghiem uc ma Cionkie va bo han in uc cua ong dang ao
ia doi vui luung ii cua nguui my giui hieu nhung vu hai kich huc
e mang inh do ha nhu All iu thc Iamil, de sa nh buuc cung vu i ca c
chuung inh in uc co suc cong ha manh me cua mnh, ma mo
iong so do la chuung inh Ba n in hu i su o0 Miuutcs. mo lan nua,
ho lai huung nganh iuyen hong dai chung heo nhung huung di
chua u ng co ie n le .
mang luui cua cong y ie uc dung dau nganh cong nghie
iuye n hnh hem mo ha ky nu a, iuu c khi bi do i hu lau nm XBC
mua la i. Xhung su sinh soi na y nu cu a iuye n hnh ca , iuye n hnh
ve inh va dau ma y cassee mui ha su de doa su so ng co n cua cong
y. Su ha iie n nhanh cho ng cu a ca c sa n ha m cong nghe na y mang
den cho nguui xem nhieu lua chon hun bao giu he, va ho b dau
quay lung. Cung lu c do , su xua hie n cua cac doi hu ca nh ianh mui
nhu Fox va sau do la Ineine da chiem han lun hi han kinh
doanh cu a cong y.
Va o cuoi ha nien 90, CBS da g ia nhieu kho khn. Chu ich

Boi dong 0uan ii michael loidan da m cach cuu van va hong bao
ing iadio va vo uyen iuyen hnh se duuc ke hu vui Ineine va
iuye n hnh ca mo cach kheo leo. Xhung chuung inh mui me da
duuc chuan bi huc vu cho cac khan gia ie uoi. Cong y van dang
co gng de co duuc quyen ha song giai bong bau duc nha nghe my
(XFI), nhung chuung inh da ma ve ay Fox iong mo su ha bai
dang xau ho co he duuc xem la su ha vong lun nha iong lich su
70 nm hnh ha nh va ha iie n cu a CBS.
1a ca nhung dieu nay hay doi khi he ky 20 s ke huc va
loidan uyen bo ve huu. 0ng duu c hay he bu i mel Kaimazin, mo vi
lanh dao ia sang ao, nguui da ban day chuyen iam ha hanh cho
CBS vao nm 1997 nhung van ie uc u lai de van hanh chung. 0ng
cung iu hanh co dong lun nha cua cong y hong qua huung vu
mua ban nay, va da duuc bo nhiem vao hoi dong lanh dao cua CBS.
1iong vo ng va i ha ng say me vu i lu i ich chung cua CBS, Kaimazin da
huye hu c loidan de mnh die u ha nh nhu ng ia m ha vo uye n
iuye n hnh huo c quye n su hu u cu a cong y. Khong lau sau ong iu
hanh ong giam doc cong y va la mo nhan va lun iong nganh cong
nghie na y.
Kaimazin da co nhung buuc di he suc nng dong. 0ng c giam
mo so hoa dong cua cong y, va ng cuung su co m canh ianh
cu a no ien linh vu c Ineine. 0ng da y ma nh ca c no lu c ie hi ba n
hang, c giam chi hi, va gianh duuc quyen ha song giai XFI iu
lai. Bieu co y nghia nha la ong da kien ao nen cuoc sa nha kinh
doanh lun nha iong he giui iuyen hong: dong y cho he CBS
duuc a doan lien hu Viacom mua lai. Bng cach ke hu xuung lam
him Paiamoun cu a Viacom, ca c kenh m1V, VB1, ma ng luu i iuye n
hnh ca Xickelodeon, cung chuoi him bom an vui mang luui
iuye n hnh io ng kh , 1 ia m ha hanh iuye n hnh co oan
quyen su huu va hoa dong, 10 iam ha hanh iadio, va nhieu hu
kha c huo c quye n su hu u cu a CBS, vu mua ba n nay ao ia cong y
iuye n hong lu n hu hai ien oa n he giu i.
WiIIiam PaIcy da no i:
Phn ln c hanh bt ngun t nhng
thoi quen tt.
A LARGE PART OF VIRTUE CONSISTS IN GOOD HABITS.
9
TP OAN
PHILIP MORRIS
0c t tic n dc duc c trc tho nh go chn bc so nh dic ul
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
Philip Mcrris
lc n rhc thuc r lc trc rcr phc bic r, vc hic r
Jcr p rd t rhic u r r rc i
1huc r lc , bic vc thu r phd n
;8.p6 ti Jc-lc (rn 2ccc|
1;.ccc ruc i (rn 2ccc|
Arhcuscr-8usrh, 8ritish Ancrircr 1cbcrrc, Ncstlc
Cccjjrcy C. 8iblc
Ncw crk
1p1p
www.philipncrris.rcn
To m ta t
1toug hou uu a th l, qua, uhu ug uguo i tu cho t ug miuh sa uh
di u duo ug uhu d u ua thich ca c sa u ph m cu a Philip Mottis hou ca c
uha u hi u lha c. Ioai thuo c la uao duo c ua chuo ug boi uhu ug uguoi
muo u duo c uhu /amcs Dcau liu ha uh? Di uhiu la Matlboto. Ioa i bia
uao ma uhuug l, ma mot thoi thuoug chop l, d tug cuoug lhi th
cho tu ug cuo c dua? uoug uhiu la Millct Iitc.
1iong vong 50 nm, Phili moiiis da ha iien heo huung u
mo cong y duuc nhieu nguui an huung hanh mo cong y huung
bi ch iich. 1huo c la mailboio Couniy nh m va o su nam inh cu a
dan ong. Bnh anh mo nguui dan ong manh me u cac quang cao bia
millei Iie. Su ha da n iong bu a n gia dnh cu a teneial Foods 8
Kial. Vao mua he nm 2000, cong y mu iong kinh doanh bng cach
mua la i Xabisco do ng hu i hu hu duu c ia nhie u huung hie u on
dinh nhu Alha Bis, 0ieos, 0scai mayei va maxwell Bouse.
Vu i su ke hu na y, Phili moiiis da iu ha nh mo o chu c kinh
doanh hu ng ma nh ien oa n ca u. Bo va n la a doa n kinh doanh huo c
la ha ng da u he giu i, dang hoa do ng ien hun 180 quo c gia va cu mo i
die u huo c la duu c hu h co mo die u la sa n ha m cu a Phili moiiis.
Ben ca nh do , ho co nha ma y u bia lu n hu hai u khu vu c B c my vu i ga n
sa u muui loa i bia kha c nhau duu c ieu hu a i hun 100 nuu c. Phili
moiiis cu ng la a doa n hu c ha m lu n nha B c my va la mo iong
ba a doa n kinh doanh hu c ha m lu n nha he giu i inh ien 150 hi
iuu ng kha ch ha ng cho do ng sa n ha m da da ng u do uo ng va gia vi
cho de n hi da qua che bie n va izza dong la nh. Bo la chua no i de n ie n
la i u ca c dich vu kinh e va kinh doanh ba do ng sa n.
Cho de n khi mo ba i ba o duu c dng a i va o nm 1952 ien u
Rcadcts Digcst kh ng dinh co mo i lien he giu a huo c la va be nh ung
hu ho i, a doa n Phili moiiis da iu ha nh iung am cu a su chu y ,
su o n a i cu a cong y iu nen vo cu ng ba benh. Bie u na y cu ng gio ng
nhu sa n ha m huo c la da gie che nhu ng nguu i su du ng no va y.
T P OA N PHILIP MORRIS 79
Phili moiiis la mo nguui Anh, ong da mu mo cua hang ban
huoc la u Bond Siee, Iondon vao dau he ky XIX. Sau do, mo cong
y mang en ong duu c hnh hanh u Xew Yoik, nui hich hu ien oa n
he giui cho mo san ham co xua xu u nhung nguui da do chau my,
do nguu i chau Au chie m doa va nhie nh ho bie n ia kh he giu i.
Ia n da n, cay huo c la iu hanh sa n ham chinh cu a nong dan mie n
Xam nuuc my. Xgay nay no duuc iong ien 21 bang (iong do
Kenucky va Xoih Caiolina chiem 2/3 ien ong iong luung 1,48
ound
(1)
ha giong moi nm).
1huoc la iu nen ho
bie n sau cuo c chie n ianh
giu a hai mie n Xam B c nuu c
my , khi lames Bonsack ha
minh ia mo hie bi cuo n
huo c la . 0uan die m ha hu
nhanh mo dieu huoc la con
hun nham nhi mo die u x
ga da iu nen ngay cang ho
bie n khi buu c sang he ky XX. Phili moiiis ch la mo cong y nho
be khi mui hnh hanh, so vui cac nhan hieu huoc la khong dau loc
da ho ng linh hi iuu ng nhu Iucky Siike va Camel.
Xhung a ca da hay do i khi nm 1952 u Rcadcts Digcst la n
da u ien cong bo i ng huo c la co lien quan de n be nh ung hu.
Xga nh cong nghie mu i me na y da la i b ng ca ch cho ia m ca c
nha n hie u huo c la co da u lo c duu c xem la an oa n hun.
mailboio la mo iong so na y, nhung ban da u no bi xem la loa i
huo c la quy o c kie u chau Au, va khong n m b duu c hi hie u
cu a cong chu ng. m c du va y, cong y da hay do i no hoa n oa n
va o nm 1955, va cho ia m loa i ho co n ba u ien cu ng hnh
a nh ho ia cu a mie n 1ay hoang da nui chu a du ng nhu ng g
inh u y nha cu a nuu c my . Su ke hu na y da la u c dua
mailboio do c chie m hi iuu ng.
uq|c |6 cq ||a6 c |a c kcc|ac|,
(1j 1 pouoo = o,44 |q.
Va o ha nien 1970, mailboio la nha n hie u huo c la ha ng da u Boa
Ky cu a mo Phili moiiis dang ien da ha iie n ma nh me , m c cho
ca c hoa do ng cho ng hu huo c die n ia khong me mo i iong ga n hai
ha ky . Xhung khi nhu ng nguu i ha n do i da la m cho ca c ma u qua ng
ca o huo c la khong duu c he ha so ng ien 1V va da i ha hanh nu a,
va buo c ca c cong y kinh doanh huo c la ha i in iu c ie lu i ca nh ba o
ve a c ha i cu a huo c la len u ng vo bao h oa n bo nga nh cong nghie
na y buo c ha i m ca ch o n a i. Bo ng ha i chinh cu a ho la su da da ng
ho a, ca ve sa n ha m la n huung die n dia ly . 0 khia ca nh sa n ha m, ho
bo sung hem huung ba c ha , hem loa i cu lu n hay huo c la da ng nhe ,
ho cu ng, loa i ie ie n day la buu c khu i da u cu a do ng sa n ha m Phili
moiiis ma hie n nay ch inh iieng u my da co de n 18 nha n hie u kha c
nhau. 1ien huung die n dia ly , ho mu io ng ca c no lu c ie hi va cu su
sa n xua ia nuu c ngoa i.
1uy vay, su da dang an uung nha iong lich su hoa dong cua
Phili moiiis la ho da mu iong danh muc dau u cua mnh sang
nga nh sa n xua bia. B ng vie c mua la i millei Biewing, mo cong y
da co uoi dui hang he ky, Phili moiiis nm quyen su huu mo nhan
hie u bia dia huung chu a i caloiie
va da ie hem sinh lu c cho
huung hieu dang g kho khn
na y mo ca ch ia u nhien. millei
Iie duuc co han hoa vao dau
ha nien 70, va nhanh chong iu
ha nh nha n hie u ha ng da u iong
loa i hnh kinh doanh hu c uo ng
co con mui me va ha dan nay.
Khong lau sau do , mo hay
do i lu n kha c cu ng duu c hu c hie n
khi Phili moiiis gianh duuc
quye n su hu u do i vu i cong y
teneial Foods and Kial. Kial
Foods da ia ha nh cong iong vie c
u|c ||6, cqa c6 c c|c o|c c sa c, s6-c6-|a,...
| /| cqac | cq|/ a cq c|a cq mc c ca , ca cq |a
sa c o| m ca a ! o oca c |||||o Vc|s
T P OA N PHILIP MORRIS 81
do ng go mo huung hie u da ng ne io ng iong nga nh sa n ha m gia
dnh va o no lu c kinh doanh cu a cong y. Bie u na y duu c he hie n qua
ca c do ng sa n ha m no i ie ng, u Sanka va Shiedded Whea, cho de n
lell0 va Cool Whi. Ii nhien khong ha i a ca nhu ng buu c di nh m
da dang hoa kinh doanh deu hanh cong. Bo cung g nhieu ha bai,
ma lun nha la viec mua lai nhan hieu 7u vao nm 1978 vui gia 520
iieu dola de ioi cha nhan ban lo lai no sau do gan mo ha ky, khi
Phili moiiis nhan ia ing ho hai chi hi qua nhieu de duy i hoa
dong cho bo han nay.
Vui xu huung cam hu huoc nui cong cong ngay cang ng, so
luung huoc la ban ia giam iong oan bo nganh cong nghie, nhung
lai ng len u iieng Phili moiiis. Cong y cung ng cuung cac chi
nhanh u nuuc ngoai, va vuu qua doi hu iuyen kie R.l. Reynolds
de iu hanh cong y lun nha iong nganh cong nghie cua mnh.
Xhung Phili moiiis khong he chong du hanh cong a ca nhung
bo lua, khong he chien hng a ca nhung khoan hue duuc chinh
hu ban hanh, va cang khong he da he nhung hoa dong
chong hu huoc la ngay cang ng len. Va he la, vao ha nien 90,
Phili moiiis duuc xem nhu mo ke song ngoai vong ha lua. Co
hieu cua ho ngay cang di xuong, va hnh anh xa hoi cung ngay
cang xau di.
1uy he nhu ng
nha quan sa am
hie u nh hnh va n
ia a n uu ng vu i
ca ch ma cong y
gia i quye nh he
kho khn cu a mnh.
Bo hng hung bac
bo cac cao buoc ve
a c ha i cu a vie c hu
huoc la va khong
ngu ng ham gia ca c
6 | oaa !|c ||a c 1 |a cq aac| m6 | ||c | ca a |||||o Vc|s
hien o a nh m cho ng la i ca c die u lua cu a chinh hu , cu ng nhu co
gng he suc nhm han doi viec dong cac loai hue lien quan den
kinh doanh huoc la. Song song do, ho cung ng cuung cac hoa dong
giu du cong dong: u cai o lai nganh giao duc cho den bao iu cac
loa i hnh nghe hua . Va , Phili moiiis da iu la i duu c.
Xgay nay ch co mo iong so moi bon nguui dan my la hu huoc

la, bng mo nua so vui 40 nm iuuc. 1hem vao do, su han che g
gao iong vie c ie hi, ba n le, va hu huo c la ien oan nuuc my yeu
cau cong y hai co nhung dong hai da lai mang inh cai ien.
Xhung nga nh kinh doanh huo c la va n ie u c sinh lu i. Ca c cong y
huoc la da ng gia ban len 32 vao nm 1999, iong khi nhu cau
hi iuung giam xuong 8 va ho van dang no luc nhm chinh huc
nhu ng hi iuu ng kho nuo iuu c day nhu Bungaiy, Iihuania, va
1iung 0uo c.
mc du huoc la u hi iuung iong nuuc lan nuuc ngoai van
chiem vai io chu yeu iong hoa dong kinh doanh cua cong y,
nhung Phili moiiis dang huung vao bo han san xua huc ham va
do uong. Khoang 40 doanh hu cua cong y va mo han ba ong lui
nhuan duuc hu ve u cac dong san ham nay.
1iuuc nhung bng chung khoa hoc chong lai viec hu huoc la va
su han doi cua cong chung, cuoi cung Phili moiiis cung hai hua
nha n ien iang web cu a mnh: Y ho c da chu ng minh i ng huo c la
chinh la a c nhan gay ia nhie u cn be nh va ho da inh ba y nhu ng
ke hoach nhm giu cac ban ie ianh xa huoc la cung vui nhung
san ham mui (nhu loai huoc la khong chay nua mo khi da iui
xuong da). Xgac nhien lun nha la ho da uyen bo se khong chong lai
nhu ng quy dinh cu a chinh hu nu a. Va i nha quan sa do n nha n
nhu ng in na y nhu mo in hie u ich cu c, mo so kha c h va n co n hoa i
nghi. Xhung ha u he de u cho i ng Phili moiiis kho ma chiu da u
hang iong mo sum mo chieu, ngay ca khi ieng m cua ho khong
co n duu c xem la sa nh die u nu a.
10
WAL-MART
6io u nh t nhc bo n ho ng rc nh t
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
Scn wcltcr
hc r c1 (Fcrturc cc rn 2cc;|
0c rh ruc r vic r su Ju r rc r buc r rc i tic r trcr
hcc t Jc r kirh Jccrh bc r lc vc c Jic vi thc r
tri tcc r rd u
Sc r phd n tc lu c, hc r ic Ju r, hc r Jic r tu ,
tc p hc c
1.1c.ccc ruc i
Ccstrc whclcsclc, kncrt, 1crct
h. lcc Srctt /r.
8crtcrvillc, Arkcrscs
1p62
www.wcl-ncrt.rcn
To m ta t
Nm 2007, walMatt duo c x p ha ug 1 ttoug dauh sa ch Iottuuc
500 cu a Iotbcs. 1hu c ta, cu chu, u cu a walMatt b t d u tu giu a
th l, ttuo c, lhi cu a ha ug 5 xu va 1 ha o (fivcauddimc) d u tiu cu a
doi vo choug Sam waltou va Lclcu waltou ta doi.
1he ioi, vao mo ngay mua hu kho va lanh cua nm 1983, co
khoang 9.300 nguui dan hi ian Benonville, Aikansas u ho lai
de nang coc chuc mung nhung nguui lang gieng lam n ha da cua
mnh. Bo la ngay ho he hien niem cam kich doi vui Sam va Belen
Walon. mo cuoc dieu hanh nao nhie vui nhung doan nguui va xe
iuuc duuc o chuc de ca ngui nhung nguui con cua dia huung da
hay doi huung di cua nganh kinh doanh ban le cung nhu hanh ho
que huung ho. Chan dung cua ho xua hien u kh moi nui. 1u bao
dia huung da cho in mo an ban ky niem dc bie. 1ong hong
Reagan goi dien hoai chuc mung. Va gia dnh Walon da hoa mnh
vao le hoi u vi ii duye binh ien ho chinh, doi dien ngay nui ho da
mu cu a ha ng liveanddime da u ien va o nm 1950.
Ii nhien mo i vie c die n ia ia suon se iong suo ba ha nien ke
ie vui Sam Walon cung nhu chuoi cua hang ha gia Walmai ma
ong da sang la. 0ng duuc xem nhu ong vua cua nganh kinh doanh
ba n le .
|c|cc wa||cc (1uzu zuu?; .a sam wa||cc (1u1s 1uuz;
WAL-MART 85
Xhung su khui dau cua Walmai cung co he da khien Walon u
hoi khong bie mnh da di dung con duung su nghie hay chua. Cung
dung vao nm ong dong ho cua hang ha gia Walmai dau ien u
Rogeis, Aikansas, h ba chuoi cua hang lun khac la Kmai, Woolco
va 1aige cu ng khai iuung. Va khi Walon khai iuung cu a hang
hu hai cu a ong u gan Baiiison, so dua ha u chua day hai xe a i dang
iung bay u doc va he da no duui cai nong cua mua he bao hieu mo
die m ch ng la nh.
mc du vay, Walon van dung vung va am nhn cua ong da
chung o su hanh cong ia lau iuuc khi ong qua dui vao nm 1992
u uoi 74. Vao hui diem chuyen giao he ky, Walmai dang kinh
doanh moi hu co he ban duuc iong cac sieu hi cu a mnh, u dung
cu va iang huc he hao cho den do gia dung va a ham. Ba loai
sieu hi (cu a ha ng ha gia iuye n ho ng, sieu cu a ha ng, va cu a ha ng
cho hanh vien) da co m u kh moi nui vui khoang 4.000 dia ch
ien a ca 50 bang cua my va 9 quoc gia ien he giu i u Canada cho
den 1iung 0uoc cung vui mo websie con mui me nhung an chua
iem nng o lun. Su ke hu vung chc nay da dua Walmai iu
hanh cong y ban le so mo he giui.
Iu co mo va i nguu i ch iich i ng Walmai dang ieu die nhu ng
sieu hi quy mo nho, nhung ho da lam duuc ia nhieu dieu de giu du
nhung nguui dan dia huung va cac nhan vien. Va du moi chuyen co
di heo chie u huung na o, h Walmai cu ng da hay doi bo m cua
nga nh kinh doanh ba n le .
Iuung nhu su menh cua Samuel mooie Walon la ao ia nhung

dieu vi dai. Ia con iai cua mo nha moi giui cam co iang iai, ong la
huung dao sinh ca Bai bang (Eagle) ie nha iong lich su vu ng
missouii. 0ng cu ng la chu ich ho i ho c sinh khi co n ho c iung ho c,
dong hui la ien ve iong doi bong bau duc vo dich cua bang. Khi con
la mo cau be, ong da ung mu uuc iu hanh ong hong my. Ben khi
iuung hanh, ong muon co bng cu nhan quan ii kinh doanh u ngoi
iuu ng Whaion danh ie ng. 1uy nhien, nhu ng kho khn ve m a i
chinh da buo c ong ha i suy nghi la i, va ba nga y sau khi o nghie
Bai hoc missouii vao nm 1940, ong da cha nhan vi ii huc a
qua n ly a i cu a ha ng l.C. Penney u Ies moines, Iowa.
Cong viec nay ia va va va luung ch khoang 75 dola mo hang,
nhung ha ch hu c va ie m nng da huye hu c Walon ngay u da u
ing kinh doanh huung mai noi chung va kinh doanh ban le noi
iieng chinh la con duu ng uung lai cua ong. 1ham chi, ong con hay
u in hun khi nguu i sa ng la ia chuo i cu a ha ng, lames Cash Penney,
mo ngay no da ghe ngang cho ong lam viec va dich han day chang
iai ie cach buoc mo goi hang sao cho ie kiem day va giay goi
nha . Ca hai ba i ho c ve mo ban qua n ly khong ch bie ch ay nm
ngon, va inh han ie kiem iong a he da gay an uung lun doi vui
Walon. Xhung bai hoc nay heo ong suo dui.
Walon iui bo he giui kinh doanh iong mo hui gian ngn v
hai lam nghia vu iong quan ngu. Sau khi xua ngu vao nm 1945,
ong mua lai cua hang a ham Ben Fianklin u Xewoi, Aikansas.
(Sau nay ong noi ing mnh muon mu mo cua hang u S. Iouis,
nhung Belen vu ong khong chiu dui den mo hi ian co hun 10.000
dan). Walon nhanh cho ng iu ha nh mo huung gia uye vu i cu a hi
ian nho nay, da ung duuc nhung su hich va nhu cau dc bie cua
nhung nguui dan dia huung. Cung luc do, ong b dau m kiem
nhung nguon hang iong vung co gia ie hun. Sau khi lam viec ca
ngay u cua hang, ong buoc mo chiec xe iumooc vao o o va lai xuyen
qua dia ha n bang 1ennessee va missouii de m kie m nhu ng sa n
ham ma khach hang cua ong mong muon. Sau do ong ban chung vui
gia ie nha co he , va nhanh cho ng ba n sa ch ha ng ho a cu a mnh.
Ii nhien Walon da nha n hu c duu c su ca n hie cu a vie c ha gia :
bng cach giam gia, doanh so va lui nhuan da ng vu. Xhung nguui
u Ben Fianklin khong hich die u na y, nhung kha ch ha ng h ch c
chn la co. Ch iong vong chua den 5 nm, cua hang cua Walon da
la mo ha nh qua uye vu i. 1uy nhien, nguu i chu m b ng nui
WAL-MART 87
Walon hue da u choi ky ie hu dong v in ing do la nui ly uung
cho cong vie c kinh doanh cu a con iai ong a. Iu c na y, Walon buo c
hai ban xui a ca va b dau lai u dau u mo nui khac. 0ng den hi
ian Benonville mo hi ian con nho be hun hi ian iuuc bui nui
day ao cu hoi cho ong ie can mua di sn cua ca bon bang.
1iong khoang hui gian nay, ong doc duuc ve hai cua hang u
huc vu giam gia u minnesoa, va sau khi ghe hm nhung nui do,
ong da quye dinh ing cua hang mui cua ong u Benonville cung se
co nhung ke hang hoa vui quay hu ngan u hia iuuc. 0ng goi no la
cu a ha ng Five and Iime cu a Walon, va ung ia nhung du khuyen
mai dc bie, vi du nhu mo a ke ao ch co gia 9 xu. Khach hang ho
hui keo den u ngay dau ien khai iuung va khong he co dau hieu se
giam iong nhung ngay ke ie.
Va o nm 190, Walei va em iai mnh, lames I. Bud Walon,
da su huu 15 cua hang nhu vay, kiem duuc 1,4 iieu dola ong doanh
hu ha ng nm. Xhung Sam nhu Walon va n hich duu c go i nhu va y
van chua hoa man va b dau xem xe nhung cach huc mui de mu
iong mo hnh kinh doanh. 0ng nhan hay co mo iong so nhung cua
hang ha gia ba ngu noi len iong khu vuc noi hanh bng cach ban
nhieu loai hang hoa vui gia ie hun a ca cac doi hu canh ianh khac.
Khi mo iong so do b dau mu iong den nui ong sinh song u
Aikansas, Walon bie i ng mnh hai ha nh do ng ngay. Va va o ngay
2 hang 7 nm 192 u uoi 44 ong cho khai iuung cua hang Wal
mai so 1 u Rogeis.
moi nguui deu cho ing giac mu dem loai hnh ban hang ha gia
den nhung hi ian nho, heo lanh cua ong la dien io. 0ng va Belen
buo c ha i cu ng ky va o a ca ca c gia y vay ie n, he cha cn nha va
ai san cua ho de bao dam. Xhung y uung nay ia duuc ua chuong.
1iong vong 5 nm, ong da co 19 cua hang nhu vay, bao gom ca cua
hang cu u Xewoi (nui ma cua hang Ben Fianklin cua con iai ong
chu cho hue m bng dao ay da dong cua). 1iong hui gian do,
Kmai cung mu 250 cua hang, nhung ho kien quye bo qua nhung hi
ian vui dan so i hun 50.000 nguui, ao cu hoi cho Walmai hoai
ma i khai ha c khu vu c cu a mnh.
Walon a iung a du ng nhu ng g ong da ho c duu c iong suo
hai ha nien qua. mo i cu a ha ng de u hu c vu su hich cu a nguu i dan
dia huung va de cao nhu ng loa i ha ng ho a sa n xua iong vu ng. 1a ca
de u on vinh ca c ha nh u u cu a ha nh ho que huung va ho iu ca c ho i
u hie n lan ca n. Ca c nhan vien duu c go i la co ng a c vien va duu c de
nghi ca c ke hoa ch chia se lu i nhua n ia ha o ho ng. Xhu ng nguu i mua
ha ng duu c ie do n no ng ha u mo i khi ghe de n cu a ha ng. Kie n iu c xay
du ng duu c xe hu ye u, su da da ng cu a ha ng ho a la die u quan io ng
nha . Va nha la , gia ca u ca c cu a ha ng na y ha u nhu khong he ha
hun duu c nu a. Bo la mo hnh da giu Walmai iu nen nga y ca ng
hinh vuu ng.
Vao nm 1970, Walmai duuc co han hoa. Iui nhuan ngay
cang ng da huc day su ha iien cua cong y sang mo giai doan
mui. Bo da bo ien xay dung mo he hong u han loai va han hoi,
mang hang hoa den cho nhung nui xa xoi heo lanh ma cac nha cung
ca iuyen hong khong he den duuc. Cong y cung lam cho nhung
nguui sang la ia no iu nen vo cung giau co. tiong nhu ong chu cu
lames Cash Penney, Walon co gng den hm moi cua hang i nha
mo lan iong nm. Va ngay ca khi ong da mua ca mo chiec hi cu
iieng de u lai di hm kh he hong Walmai, ong van lai chiec xe
chu hang Foid quanh hi ian Benonville, bui nhu ong noi: 1oi nen
chu nhung con cho cua oi di long vong bng g day, mo chiec Rolls
Royce u?.
Va o ha nien 80, Walmai b da u hu c hie n vie c vi inh ho a

khau ban hang va kho hang, khien cong viec ngay cang hieu qua. Bo
da iu hanh mo noi ghen i cua nen cong nghie ban le. mc du vay,
Walon van bam sa ung khia canh iong hoa dong kinh doanh cua
cong y. 0ng van do i chie c non Walmai, deo bang en va di u cu a
ha ng na y sang cu a ha ng kha c, khich le ca c co ng a c vien vu i bai co
WAL-MART 89
vu no i ie ng cu a mnh (Cho toi chu w Cho toi chu A), hoi han ho
ve gia ca cu ng nhu ha n im doanh hu. Xeu mo do i hu canh ianh
khai iuung mo cua hang gan do, ong lien bo chiec non va bang en
ia, va di kiem ia cua hang nay ngay. 1hong huung, ong huung
chieu da i ca c nhan vien mo giu n iua. 1ha m chi co la n ong co n dem
heo ia nhie u banh ian den iung am han ho i cua cong y vao luc
2 giu 30 sang de chieu dai nhung cong nhan ca dem u bai cha hang.
Walon duuc xem la
nguu i gia u nha nuuc my
lan dau ien vao nm
1985. 1uy nhien, ong
ghe danh hie u do de n
noi ong da chia hang y
dola cho ca c ha nh vien
iong gia dnh. 1hu duy
nha co he khua hu c
inh ha n la m vie c khong
bie me moi cua ong la
cn be nh ung hu xuung.
Xo da ha su khien ong guc nga, ch mo hang sau khi 1ong hong
Bush cha iao ng ong Buan chuung 1u do cua 1ong hong. Bush da
goi ong la mo nguui my ieu bieu cho inh han doanh nhan va la
ma u mu c cho gia c mu my .
Iavid tlass hay vi ii cu a Sam Walon la m Chu ich Bo i do ng
quan ii vao dau nm 2000, tlass da mang den mo nguon nng
luung mu i cho cong y hong qua vie c bo sung hem hang im sieu
cua hang (ke hu cua hang a ham vui cua hang ha gia). 0ng cung
mu io ng kha i nie m cu a ha ng ch da nh iieng cho ha nh vien cau la c
bo Sam u nm 1983. 0ng cung co vi ii hu hai iong danh sach
Iottuuc 500 cua Walmai bng cach mu iong hoa dong kinh doanh
ia nuuc ngoai. Walmai hien la cong y ban le hang dau u Canada va
mexico, cu ng nhu u my .
uqa , u/u4/1uuz, sam wa||cc c| c |ac c|accq
!a ac ca a !6 cq ||6 cq o| c ||ac cq cac a, c| |
ca a u|a cac c V, aa c| c|c c6cq ac V,
1ha nh cong da y an uu ng cua Walmai ha su van con ie u c
bui v ho van bam sa vui nhung nguyen c nen ang da duuc nguui
sa ng la huye n hoa i cu a mnh d ia.
Iuui day la 10 quy c ma Sam Walon luon heo duoi de bien
Walmai hanh mo a doan co doanh hu hun 350 do la (2007):
0uy c 1: tiu vu ng duu ng huu ng kinh doanh.
0uy c 2: Chia se lui nhuan vui nhan vien va doi dai ho nhu
nhu ng co ng su ha su .
0uy c 3: 1hu c da y va a o die u kie n hng ie n cho nhan vien.
0uy c 4: Ba o da m iuye n da mo i hong in de n u ng nhan vien.
0uy c 5: Banh gia va cam un nhung g nhan vien da lam.
0uy c : mu ng chie n h ng/ha nh cong.
0uy c 7: I ng nghe nhan vien.
0uy c 8: Ba ung hun ca mong dui cua khach hang.
0uy c 9: Kie m soa chi hi o hun vie c lao va o ca nh ianh.
0uy c 10: Bay loi nguuc dong (ao su khac bie).
Ca a |a cq a 1 |a c o a ||cc ca a o6| .c c|6 cq wa||cc |a |
Scc|cc.|||c, 4|acsas cqa , ca,
WAL-MART 91
Ho da no i vc Sam WaIton:
Sam Walton a cng hin, nhiu nht va su
sc nht, cho nhn vin cua mnh.
ng ni ting v s thch t lai xe i khp moi
ni, ng co th bt ng ghe thm mt ca
hang nao o va tao ra nhng giy phut th
gian tht vui nhn Nh Sam Walton, nhn
vin cua Wal-Mart co th t tin va t hao
mua sm ngay tai Wal-Mart cua mnh ng
a bin nc My giau thanh th
_
ngheo nng
thn thanh mt quc gia dung hoa v thu
nhp, ni moi ngi u co c hi mua sm
ngang bng trong chui siu th cua ng. Nu
ban a tng sng trong tng lp nhng ngi
ngheo cua s phn hoa y, ban se thy
Walton la mt con ngi v ai.
- Daoa u|ao|oooo|o
(ottp://oo|os|o|o.eo|aoto.eo/a|eo|vos/zoo/o?/a1/
too
_
|ossoos
_
ot
_
Wa|too
_
aoo
_
to|o.popj
11
GENERAL ELECTRIC
Mong lo i tic n nghi chc cuc c sc ng
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
1hcncs A. FJiscr
hc r c6 (Fcrturc cc rn 2cc;|
1hic t bi Jic r tu , thic t bi rhd r Jcc r hirh c rh,
hc r ic Ju r, Jc Jic r tu , thic t bi ic Ju r,
Jc r rc nc y bcy, Jd u nc y xc lu c, Jirh vu tc i
rhirh, truyc r hirh,
1;2,; ti Jc-lc (rn 2cc;|
1p.ccc ruc i
Mctsushitc, kclls-kcyrc, Sicncrs
/chr F. wclrh /r.
FcirjcilJ, Ccrrcrtirut.
18p2
www.c.rcn
To m ta t
GENERAL ELECTRIC 93
Cu mot um ttuoc lhi chuu bi toi bo vi tti duug du haug
Ccuctal Ilccttic, /ohu I. wclch da l, mot hop doug vit hoi l, dcm lai
loi uhuu lou uht ttoug lich su voi so tiu lhoug tuoug la 7,1 ttiu do
la
(1)
. \i chu tich lim CI0 ua, uguoi duo c phoug t ug dauh hi u uha
ca ch ma ug d u d u ttoug liuh vu c qua u l, cu a th l, do ta p chi
Iottuuc biuh cho u da do ug , chia sc cu chu, u cu a miuh ta th gio i.
Lop doug ua, co gia tti vuot xa so voi cac hop doug vit sach cua
uhuug uha la uh dao liuh doauh lha c, va cu ug hou tt uhi u so voi so
ti u duo c tta cho uhu ug qu, u ho i l, cu a ca c tu tuo i lo u lha c, uhu
tuoug Coliu Powcll va Ciao hoaug /ohu Paul II.
Xhie u nha quan sa , ha m chi ngay ca nhu ng nguu i s n lo ng hu a
nha n Welch la mo hien ai kinh doanh hoa dong ia ngay hng,
deu bay o moi nghi ngu lieu so sach ban duuc co xung dang vui
khoan ien lun nhu vay hay khong. Xhung Welch da ung doi m vui
nhung hoai nghi uung u sau khi ong ie quan tE
(2)
vao nm 1981
va iu hanh nha lanh dao ie nha iong lich su lau dui va noi ieng
cu a cong y. 0ng luon m ia ca ch xua an nhu ng dinh kie n nhu va y
iong suo hai ha nien sau do, va nhung nguui ung ho ong in chc
ing ong co he lam duuc nhu he mo lan nua.
Ii nhien teneial Eleciic da la mo cong y hu ng ma nh khi nguu i
dan ong 45 uoi, con iai cua mo iuung ga duung s len nm quyen.
1iuuc do mo nm, tE co gia ii hi iuung 12 dola va da lui nhuan
1,5 dola iong ong doanh hu 25 dola. Cau chuyen duuc b
nguo n u nha ha minh vi da i 1homas Edison va nhung cu u hanh
vien no i ie ng nhu Iavid Packaid, do ng sang la vien cua ha ng
BewlePackaid, hay ie u huye gia Kui Vonnegu
(3)
. tE da nghien
cuu va ha iien moi hu, u bong den ion den lo nuung banh m, u
(1j ky |u e oa y oa b| poa vo bo | ba o oo p o oq t|| q|a s t|| u o-|a a l|||a|y noooa C||otoo oa
ooa o ouo e va o o zoo1 o v| t |a | o | |y eu a ba .
(zj GL - Gooo|a| L|oet||e.
(aj ku|t vooooqut (1uzz zoo?j: t| u touy t q|a oquo | Vy q e u e, o | t| oq vo | ea e ta e poa
Sca|/as| c/ C|amo|ccs (1u?aj, Ca|s Caa|c (1uosj, s|aaq||c|casc-||.c (1uosj, !|c s|ccs c/
!||ac (1uuj, ||a,c ||acc (1uzj,
ivi cho den dong cu han luc. Bay chinh la mo iong nhung en uoi
no i ie ng nha ha nh inh chu ng a.
Iu va y, Welch va nhu ng nguu i u ng ho ong ca m ha y i ng tE co
he ha nh cong hun nu a duu i su la nh da o cu a ong. B ng vie c da y ma nh
cha luu ng sa n ha m cu ng nhu qua inh sa n xua , doanh hu cu a cong
y da ng ga n ga 10 va so vo n da u u cu ng ng len uung u ng. Xhu ng
cong y con khong hie u qua da bi do ng cu a va hay he b ng nhu ng
cong y mu i da y hu a he n. 0uy luung kho ng lo duu c c gia m ma nh, ca c
ca qua n ly khong ca n hie bi ba i bo . 1iong lu c do , tE da bie n do i u
mo cong y cong nghie kie u cu kho ng lo , da y quye n lu c va ha nh
cong ha nh mo a doa n gia u co ke hu sa n xua vu i dich vu va cong
nghe , heo mo huung ha n khu hoa n ha o vu i nhau iong ne n
kinh e he giu i hie n nay.
Cau chuye n cu a tE b da u u nm
1878, khi 1homas Edison hanh la cong y
Edison Eleciic Iigh de ho iu cho du an
ha iien loai bong den ion mang inh
u ng du ng ia cao. 0ng da sa n xua ia chiec
bong den ion huung mai dau ien cung
vu i chie c ma y ha die n da u ien cu a
mnh iong cu ng mo nm. Va khi cac san
ham khac ia dui sau do, ong doi en cong
y ha nh Edison teneial Eleciic. Ca c cong
y ca nh ianh b da u xua hie n, mo iong
so do la cong y 1homsonBouson Eleciic
da ha iien manh me nhu mo loa sa nha lien doanh va mua lai
ca c cong y kha c. Cuo i cu ng Edison quye dinh lien ke vu i cong y
nay vao nm 1892, va mo cong y mui day quyen luc vui en goi
teneial Eleciic da ia du i.
0ua nhung sang che va vai io co van cua mnh, Edison ie uc
lam vie c hem vai nm nua cho tE. 1iong khoang hu i gian nay, cong
!|cmas |a|scc (1s4? 1us1;
GENERAL ELECTRIC 95
y da ham gia va o nhie u linh vu c kinh doanh, nhu che a o da u ma y
xe lu a va ma y bie n he lu n nha he giu i. 1ha nh cong iong ca c linh
vu c na y da da n de n vie c tE xua hie n iong danh sa ch ch so ky nghe
iung bnh vao nm 189. Xgay nay, tE la cong y duy nha con so
lai iong so cac cong y ban dau duuc lie ke iong ch so nay.
Xie m dam me ha minh cu a Edison
cu ng lan iuye n sang nhu ng co ng su cu a
ong. Va o nm 1900, cong y hnh ha nh mo
iung am nghien cu u va ha iie n mu i la
duu c die u ha nh bu i ie n si Willis R. Whiney.
1iong nhie u nm, nhu ng nha khoa ho c cu a
tE da ha iie n nhie u y uu ng ien hong a i
cu su na y, huo c khu vu c Schenecady, Xew
Yoik. (Xui hie n duu c xem la ho ng nghien
cu u u nhan lu n nha he giu i iong cu ng linh
vu c). mo iong nhie u sa n ha m hu i da u da
duu c hnh ha nh va ha iie n a i day la
chie c a u cha y b ng do ng cu die n da u ien
cu a Ba i quan my va o nm 1912, va chie c u la nh do ng kin gia du ng
da u ien duu c ia m va o nm 1925.
1ha nien 20 da mu dau bng mo quang hui gian dai a iung
va o nghien cu u che a o ivi va iadio cu a teneial Eleciic. mo i lien he
giu a cong y vu i linh vu c kinh doanh in u c va giai ii dang len na y
duuc hie la lan dau ien vao nm 1919, khi ho giu Iavid Sainoll
hanh la a doan RCA. muc dich ban dau cua RCA la gianh duuc
ca ng nhie u hi ha n ca ng o iong hi iuu ng kinh doanh da u hu
iadio dang ngay cang lun manh, vui doanh hu da u 12 iieu iong
nm 1921 ng vo len den 207 iieu vao nm 192. Xhung cung
iong hu i gian na y, tE ham gia va o cuoc chie n iong linh vu c ha
hanh, vu i vie c ha so ng chuung inh Schenecadys WtY va o nm
1922 de ca nh ianh iu c ie vui nha cung ca chuung inh cua
iieng RCA.
Sccq occ oa ||cc caa
|a|scc cam 1ssu
Khi RCA ha nh
la mang luui XBC va
b da u hu nghie m
mo huung ie n
iuye n hong da y hu a
he n co en go i la
iuyen hnh, vui u
ca ch vua la dai ha
song, dong hui la nha
sa n xua ivi, tE da xay du ng mo bo ha n chuyen ia ch khau a o
hnh de hu c da y ha iie n ma y vo uye n iuye n hnh va ca c sa n
ham lien quan. Cong y cung b dau san xua dong cu ma y bay khi
1he chien hu II no ia. Vao nm 1942, dong cu cua tE da ao luc day
cho chie c ma y bay han lu c da u ien duu c hie ke va l ia a i my .
mo ha nien sau, dong cu l29 cua tE la dong cu dau ien co he
giu may bay da den van oc ga doi oc do am hanh. Xhung hie
bi nho hun, nhu nhung hu da lam cho no iu nen noi ieng iong qua
khu cung khong bi lang quen. Vao ha nien 50, tE b dau l ia
nhu ng chie c ma y inh da u ien (mo la n nu a, cu ng vui RCA) iong khi
bo han san xua hie bi gia dung cua cong y giui hieu lo nuung
ba nh m 1oasR0ven, cu ng vui ma y say quan ao da iu hanh nhung
hie bi cong nghie u dong ng nguon dau ien.
1iong nhu ng nm ie heo, teneial Eleciic cu ng go ha n
khong nho iong cac du an cong nghe hien dai, nhu ve inh du bao
hui ie va mach ng dien chan khong. Vao nm 199, ho go han
giu au Aollo ha canh ien m ing la ke qua lam viec cua 37
chi nha nh tE iieng bie duu c va n ha nh bu i .000 nhan vien cu a cong
y. 1ie n si Ivai tiaevei huo c iung am nghien cu u va ha iie n cu a
tE duuc iao giai huung Xobel Va ly vao nm 1973, va iung am
nay da hie ke ia bo han hen cho iong may chu c lu vao nm
1975. Bo han san xua bong den iong hui gian nay da iu hanh
nha cung ca hang dau ve bong den va cac san ham uung u khac
ien oan he giui. Bo han san xua hie bi gia dung sau do cung iu
C||c c ma , oa, oac c |acq o/ o6 cq cc o|a c |a c G| 1zu
|ccq !|c c||c c ||a ||
GENERAL ELECTRIC 97
ha nh mo iong nhu ng nha sa n xua hie bi gia du ng lu n nha he
giui, chuyen san xua u lanh, u dong, lo nuung, be dien, may gi,
may say, may iua chen, lo vi song, may nghien iac, may nen, may
dieu hoa va may loc nuuc. Bo han hang khong da mu iong kinh
doanh vu i dich vu cho hue ma y bay, iong khi nhu ng bo han khac
cua cong y a iung vao linh vuc nng luung dien, cong nghe y hoc,
va la cong y cung ca ca c dich vu a i chinh ca nhan va huung ma i.
1uy vay, cac co dong cua cong
y va n chua ha i lo ng. Va o nm
1981, ho da lam chan dong giui
huung ma i vu i vie c bo nhie m lohn
F. Welch li. vao vi ii lanh dao cong
y. Xguu i da n ong massachuses
nay khong ch iu hanh nguui dung
dau ie nha cua tE, ma vui am
b ng Ph.I nga nh ky su ho a ho c,
ong cung la nguui dau ien lanh dao
cong y co ho c vi ie n si. Welch
nhanh chong chung o ong con la
nha lanh dao dau ien iong hui dai
mui doi hoi cong y hai huc hien
nhu ng hay do i iie de . Xgay la
u c, ong uyen bo ing vien nghien cu u da 89 uoi cua cong y u nay
iu di se ch canh ianh iong nhung linh vuc ma cong y co he dung
u vi ii nha nh ien he giu i.
Be da duu c mu c dich na y, ong da loa i bo bo ha n sa n xua hie
bi gia du ng nho ia kho i cong y do ng hu i c gia m nhan cong u
404.000 nguu i xuo ng co n 229.000 nguu i, cha m du chinh sa ch khong
gia n hu u iuu c de n nay cu a tE va duu c d cho bie danh la Xeuion
lack (en loa i bom co he hu y die con nguu i nhung khong la m a nh
huu ng de n ca c cong inh). 0ng da ba n mo so bo ha n kinh doanh cu a
tE vu i gia 12 dola, va mua la i ca c bo ha n kha c vu i o ng gia ii len
u i 2 dola. 1iong so na y co a doa n RCA va ma ng luu i iuye n hnh
!a |ac| G|
XBC cu a ho , du sau do ong da quay ngo
180 do va do i bo ha n sa n xua ha ng die n
u dan du ng bo ha n ma ong cho la mo
su ha ba i la y mo a doa n cong nghe
y khoa cu a Pha . 0ng do ng y ke hu lu i
u c cu a tE chau Au iong linh vu c sa n
xua hie bi gia du ng, hie bi y khoa,
han ho i die n va he ho ng nng luu ng
vu i mo cong y khong he lien quan la teneial Eleciic cu a vuung quo c
Anh. Va ong da gia m so a ng na c qua n ly cu a ca c bo ha n iong cong
y u 10 11 ca co n 4 5 ca ma hoi.
Su ke hu nay lam ha sinh mo so ch iich du ke qua la no
bien mo ga khong lo iong linh vuc san xua sang mo dai gia cung
ca dich vu huoc hang lun nha he giui. Xo cung ng hi gia von
cua cong y u 12 dola len den hun 100 dola va su kham huc
da nh cho cong y nga y ca ng ng len.
1ien he, lohn F. Welch da chuan bi

cho hoa dong kinh doanh iong he ky
21 cua tE bng viec nhan manh ing
a ca cac bo han se duy i nng sua
hoa dong cao nha co he. Vao nm
1995, nm ma ong hai iai qua ba du
giai hau ghe cu im nhan ao va b
dau nghi den viec chon nguui hua ke,
Welch da huc hien no luc duuc bie
den nhieu nha cua mnh vui en goi:
Sigma. Bay la mo sang kien uye vui co he giui han sai so u muc
3,4 han iieu. Sigma doi hoi bo han lanh dao cua cong y hai
huc hien cac buuc di gan nhu hoan hao. Welch da dau u 200 iieu
dola iong nm dau ien de a dung sang kien nay iong 200 du an.
Khi ong bie ing no gan nhu ngay la uc ie kiem duuc cho cong
y 170 iieu dola, huung ha nay da duuc mu iong nhanh chong.
a ma , c |a a G| - zuu
1c|c |. wc|c|
GENERAL ELECTRIC 99
Cac cong y khac cung su dung no de lam ng su hai long cua
khach hang, cha luung nha cung ca, hieu sua ben iong va cac
ieu chuan khac.
Vao nm 1997, en uoi
cu a Welch da iu ha nh huye n
hoai khi ong giu tE iu
ha nh cong y da u ien ien
he giui co gia ii hi iuung
vuu muc 200 dola. Sau khi
bo han XBC cua cong y ke
hu vui miciosol de dua vao
su dung cong nghe mui iong
dich vu in u c cho iuye n hnh va Ineine co en go i mSXBC, ong da
nhanh chong mu iong danh sach cac san ham ma cong y ban iuc
uye n, bao go m ca c dich vu a i chinh nhu ba o hie m, ca c quy hong
huung, he in dung va he cha nha cua. 0ng cung da duuc muc
dich bien cong y iu hanh so mo hoc so hai iong mo loa cac
nganh cong nghie, u iuyen hong cho den hie bi gia dung, do ng
cu ma y bay de n da u ma y xe lu a, hie bi y khoa cho de n cha de o. Iu
vay, ong van mua lai khoang 100 cong y mui moi nm.
Welch uyen bo u chu c va o cuoi nm 2001, sau 20 nm a i vi.
Vao cuoi nm 2000, tE da bo nhiem chu ich bo han he hong y
khoa lelliey R. Immel, 44 uo i hay he vi ii cu a Welch.
Vui vi ii so ien Iottuuc 500 (nm 2007), cung nhung hanh
cong iong nhieu linh vuc va co hoa dong kinh doanh ien hun 100
quoc gia, Welch da dua tE ien xa hun nhung g moi nguui mong dui.
V he, nhieu nguui da khong he ngac nhien khi ong duuc ia mo
khoan ien ky luc de giai hich xem ong da lam viec nay nhu he na o
hay vui lui cam doan se ng he 7,1 iieu dola va cac khoan hu
hu kha c cho ca c hoa do ng u hie n. 1ien a ca , Welch la mo con
nguui co nhung ham cha dc bie o de.
Va , c|a o ca | |c o G| C! scaccc
12
T P OA N IBM
Ccn co kinh trcng bic n ccng nghc
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
1hcncs wctscr Sr.
r vuc rcr rhc trcr suc t thc i Jc i rcr rhc
Phd r ru r nc y tirh, phd r nc n nc y tirh, thic t bi

rcc i vi, Jirh vu nc y tirh
p1, ti Jc-lc (rn 2cc6|
p, ti Jc-lc (rn 2cc6|
.;66 ruc i (rn 2cc6|
Ccnpcq, hcwlctt-PcrkcrJ, Mirrcscjt
lcuis v. Ccrstrcr /r.
Arncrk, Ncw crk
1p11
www.ibn.rcn
To m ta t
T P OA N IBM 101
1tuo c lhi uhu ug uguoi cho ug do i su m hoc cu a coug ugh
thoug tiu ughc du cai tu Mictosoft, thi IBM da la mot su am auh.
Coug t, co bi t dauh Big Bluc ua , la oug lc d u tiu ttoug liuh vu c
coug ugh: ho thoug tti ca ugauh coug ughip cua miuh ttoug mot thoi
giau dai (IBM tuug bi liu ba lu vi vi pham lut choug doc qu,u). 1u
th p uiu 20 cu a th l, ttuoc, lhi ca c thi t bi uhu ba ug tiuh, doug ho
ch m coug va ma , da uh chu cu a IBM l u d u tu d t ta uhu ug tiu
chu u cho tiug miuh, cho d u th p uiu 80, lhi chi c ma , tiuh d u
tiu cu a ho tto tha uh hiuh m u cho t t ca ca c ma , tiuh d ba u sau ua ,,
h u uhu lhoug mo t ai xc t ttu phuoug di u coug ugh co th thoat
lhoi tm auh huoug cua IBM.
Xhung sau do, khong bie v ly do g ma ho da vuo ma nhung
la n so ng cong nghe quan iong. IBm da giui hie u chie c may inh ca
nhan den cho moi nguui, nhung lai chu ia lau mui ung ia he dieu
ha nh ia ca n hie cho ca c ba n sao cu a chie c ma y na y. Bo da ham
gia vao linh vuc khong gian ao u sum, nhung lai lua chon sai huung
ien iong dich vu iuc uyen Piodigy xau so. Vao nm 1993, IBm da
hua lo den 8 dola.
1uy nhien, khi Iou teisnei buu c len n m quye n la nh da o, IBm
da hay doi va huc hoi. teisnei da loai bo cac hoi quen co hai cua
cong y. 0ng da c giam nguon nhan luc du hua, dong hui cung
uyen vao nhung nguui gioi nha. 0ng da giui hieu nhung san ha m
quan io ng nhu ma y chu iuy ca , mo hie bi co he chuye n du
lieu qua lai giua may iam va mang Ineine. 0uan iong nha, ong
bac bo nhung yeu cau giai he cong y, ong da co iuc giac dung dn
ing IBm hoan oan co du kha nng cung ca cac giai ha ke hu
cho mo loa nhung nhu cau ve cong nghe duung hui. Xhung dich vu
nhu vay, hun la nhung san ham cu he, da iu hanh dong luc huc
day cho mo IBm mui me hun.
Va hanh cong da den. Ioanh hu cua cong y da muc ky luc, gia
ii hi iuung ng ga 10 lan. Xgay ca ban sc kho chiu co huu cua
cong y cung da iu
nen hoa i ma i hun.
Xhung bao cao hang
nm giu day noi den
ca c nhan vien hie n da i
m c qua n jeans xanh
nhieu hun la nhung co
may vo cam iong bo
do den. Vai nguui da
d cau hoi ing lie u
nhu ng ha nh qua na y
co he duu c duy i iong hu i gian da i hay khong, nhung teisnei
van ia lac quan ong xem huung mai dien u la dich den ie heo
cu a cong y, ngay ca khi ong dang ha i chua n bi cho vie c ngh huu
iong mo uung lai khong xa.
1homas Wason cha da gia nha va o cong y sau na y duu c bie de n

vu i ca i en IBm va o nm 1914, cu ng nm 1homas Wason con ia du i.
Wason da bo vi ii la nh da o cao hu nh a i cong y Xaional Cash
Regisei mo nm iuu c do . 0ng gia nha va o cong y Comuing
1abulaingRecoiding vu i cuung vi o ng qua n ly , va iu ha nh o ng gia m
do c cu a cong y sau do 11 ha ng. 0 uo i 40, Wason co duu c mo du a
con iai mu i sinh va mo cong y mu i. Cong y cu a ong vu i 1.300 nhan
vien, nu a a nha ma y u B c my va iu su chinh d a i Xew Yoik da
ba n mo i hu u nhu ng chie c can huung ma i cho de n du ng cu c ho
ma . Ca cha va con de u co nhie u die u de no i ve nhu ng vie c na y iong
qua ng hu i gian s u i.
Wason cha la mo nguui ban hang ai nng. 0ng da ban may
may va nhac cu iuuc khi vao lam u XCR va khong ngung co gng de
sau do iu hanh giam doc cua bo han ban hang. 1ai C1R, ong da
a du ng nhu ng kinh nghie m cu a mnh de quan am d c bie de n
Punch Caid 1abulaing machine (ma y inh ba ng du ng hie u du c lo )
!acq |m D/c| .a !|accq ma | |c c |a |SV |a | ucz rc|
T P OA N IBM 103
duuc ha iien vao nm 1890 cho Cuc dieu ia dan so my. Be ban
chie c ma y na y cho ca c cong y huo c nhie u linh vu c nhu ba o hie m
hay duung s, Wason da a dung nhieu chien hua ma ong da hoc
u cong y iuu c do . Xhu ng chie n hua na y go m vie c ch hue nhu ng
nhan vien ba n ha ng co ngoa i hnh de nhn va co inh ha n ca nh ianh
manh me vui nhau de ng cuung hieu qua lam viec, va d ia nhung
cau kha u hie u da da ng va iuye n cam hu ng nhu 1BIXK
(1)
va Bie n
huc hoa moi hu u kh cac xuung lam viec, day manh inh han
la m vie c hng ha i iong cong y b ng ca ch ha nh la ca c doi he hao
cho nhan vien, nhu ng cuo c di chui co gia dnh nhan vien, va ha m chi
la mo ba i ha chu de cu a iieng cong y.
Wason da ga y du ng duu c mo lu c
luu ng lao do ng co g ng he su c v su ha nh
cong cu a cong y. Va ch iong vo ng
nm, o ng hu nha da ng ga ba, len
de n 15 iie u dola iuu c khi mu io ng kinh
doanh sang chau Au, Xam my , chau A va
chau L c. 0ng a iung ha iie n kinh
doanh ma y la ba ng, do ng ho va ma y
da nh chu , va dinh huu ng la i cho cong y.
Va o nm 1924, ong do i en cong y ha nh
Ineinaional Business machines de he
hie n huu ng di io ng am mu i me na y.
Cuo c Ba i Suy hoa i da la m hoa do ng kinh doanh ien oa n nuu c
my iu nen im ng kha c huu ng iong ha nien 30, nhung day duu ng
nhu ch la mo chuu ng nga i va khong da ng ke do i vu i Wason. 1iong
khoa ng hu i gian na y, ong da cho ia m nhu ng hie bi inh oa n mu i,
chm lo cho nhan vien ve m y e va ca ba o hie m sinh ma ng, luung
huu, va ca c ky ngh mie n hi. Bie u na y la m cho ca c nhan vien de u co
g ng la m vie c a n u y he mnh. Be ho iu cho nhu ng g ma cong y
va n go i la hoa do ng kinh doanh ke oa n lu n nha cu a mo i hu i da i ,
1homas Wason con da gia nha cong y va o nm 1937.
!|cmas wa|scc, s. (1s?4 1u;
(1j 1o|o| suy oqo|, tu ouy.
IBm la mo cong y day lac quan, nhung viec 1he chie n II bung
no da lam hay doi moi hu. Wason cha da giui hieu nhung nha may
cu a mnh cho chinh hu my , va he la ca c nha ma y na y sa n xua ia
ca c sa n ham huc vu chien ianh nhu may ngm de nem bom va
sung iuung. Cung hui gian do, con iai ong da huc vu 5 nm iong
quan ngu , ien cuung vi hi cong ma y bay B24.
Khi chie n ianh iu nen a c lie , mo ianh giu i khong he hay do i
da duuc dung nen giua he luc dang di xuong cua nguui cha va su noi
ba cua nguui con. Xm 1944, IBm ke huc nm cong ac vui
Baivaid de ha iie n maik I, hay co n go i la Auomaic Sequence
Coniolled Calculaoi (ma y inh die u khie n ua n u u do ng). Vu i
chieu dai hun 15 me va nng 5 an, no la chiec may inh dau ien co
he u do ng hu c hi nhu ng hao a c die n oa n da i. Khi nha n ha y
chie c ma y na y co ia i ie m nng ha iie n ve m huung ma i,
Wason cha da bo qua no , nhung Wason con la i nha n ha y hie bi
nay chinh la uung lai cua cong y, va b dau a n hanh, ho iu cho
nhu ng hie bi nhu va y sau khi he hu i ha n hu c vu iong quan ngu .
0uan diem cua ong cuoi cung cung gianh chien hng, va vao nm
1952 ong duuc bo nhiem lam ong giam doc dieu hanh cua IBm.
1iong vai nm sau do, cong y di heo con duung ma hai cha con
nha Wason da dua ia. Bo huc hien nhung buuc di vung chc vao
hui ky may inh con mui me, iong khi van cung co nen mong cua
mnh. mo che do quan ly kh khe gan giong vui lua le hui Vicoiia
da duuc hie la, iong do cong nhan hai lam hem giu va lam ca
iong nhung ngay ngh. Boi lai, ho duuc cong y ho iu nhung lui ich
cao nha cung nhung cam ke ve mo viec lam on dinh cho den he
dui. Chien luuc nay da ao nen mo doi ngu nhan vien he suc iung
hanh va lao dong khong bie me moi, nhung nguui sau do da ha
iie n ha nh cong chie c ma y inh da u ien hu c hie n duu c nhu ng hao
ac kinh doanh cu ban mo cach hieu qua nhu la hoa dun, inh bang
luung va kiem soa kho hang u do mu ia nhung cu hoi mui ma IBm
s n sa ng va hm hu nm b.
T P OA N IBM 105
Wason con da hoan oan hoa khoi cai bong cua cha mnh bng
quye am heo duoi hi iuung mui nay. Va vao nm 195 ch
uan iuuc khi Wason cha qua dui 1homas Wason con da duuc bo
nhiem lam Chu ich Boi dong quan ii cua IBm. mo iong nhung viec
lam dau ien cua ong la o chuc lai cong y hanh han nhanh u ii.
Sau do ong hoa n a viec chuyen u ma y inh la bang la c hau sang
loa i ma y inh ien ie n b ng ca ch ha iie n chie c ma y inh lu n su
du ng iansisoi dau ien (hie bi ma lu c luung khong quan my du ng
de van hanh he hong canh bao en lua dan dao dau ien cua ho) va
do ng ma y inh uung hich huung ma i dau ien (dong may nay
cha nha n hay do i ha n me m va hie bi ngoa i vi). 0ng cu ng ca ch
ma ng ho a huung hu c ba n hang, b ng cach ban iieng han cung,
han mem, va dich vu. 1iuuc kia chung duuc ban chung iong mo
goi san ham. Cong y da ha iien ia manh me iong nhiem ky cua
ong, nhiem ky nay ke huc sum mo nm sau khi ong bi mo cun dau
im vao nm 1970. 1uy nhien, ong van co chan iong ban lanh dao
IBm cho den nm 1984. Cong y da ng u 72.500 len 270.000 nhan
vien, va u 892 iieu dola den 8,3 dola iong ong hu nha. 1a
chi Foiune goi ong la nha u ban vi dai nha iong lich su.
Khong co g nga c nhien la hoa do ng kinh doanh cu a cong y sau
hu i da i cu a Wason die n ia khong he suon se . Khi su ng iuu ng cu a
IBm len de n dnh die m va o nm 198, mo lu c luu ng lao do ng u ma n,
do i ho i luung bo ng cao cu ng inh nga o ma n iong ca a doa n b da u
io i da y. Ke qua cu a vi ii do c on iong linh vu c na y da ngn IBm heo
duo i nhu ng chie u huu ng kinh doanh mu i da y ie m nng va lu i nhua n.
Vao dau nhung nm 1990, IBm duung nhu khong con dam bao
ve luung khach hang cua mnh hay nhung san ham ma ho can. A
luc de nng len cong y cung vui su hua lo. 1iong uye vong, ban
lanh dao cua cong y lan dau ien da quay sang nhu cay mo nguui
ngoa i Iouis V. teisnei li. mong ong vuc day cong y cua ho.
1iuu c Iou teisnei, a ca ca c CE0 cu a IBm de u iuu ng ha nh u

chinh cong y. teisnei b da u su nghie cu a ong vu i mcKinsey 8 Co.
io i Ameiican Exiess, va sau do la m chu ich kiem CE0 cu a RlR
Xabisco iong 4 nm. Xm 1993, khi IBm cong bo nhu ng ba n ba o ca o
hua lo va 1homas Wason con qua du i, teisnei da de n vu i IBm ba ke
nhu ng hoa i nghi ban da u. Ca ch nhn nha n va n de kha ch quan va da y
hoa i nghi cu a ong khong da m ba o cho IBm die u g o de iong nhu ng
nm s u i.
teisnei b da u b ng mo buu c di gay nhie u chu y . 0ng da gia m
9 dola chi hi hang nm. Bieu nay co nghia la b dau cac du gian
hu mc cho lui hua bao dam ve mo cong viec ion dui iong qua
khu cua cong y , va vi lanh dao mui nay da va hai nhieu kho khn
v su han doi iong nhan vien. Xhung day la mo buuc di song con
de cong y co he iu lai cuoc dua, nhu ong da ha bieu sau nay.
mo chu iuung quan iong khac la dinh huung khach hang, diem
chung cu a ca hai cha con nha Wason nhung da khong co n duu c duy
i sau khi ho ia di. Bie u na y duu c hu c hie n u ng buu c mo b ng ca ch
u sua la i day chuyen san ham de hu hu vu i nhu cau kha ch hang,
la da so nhung nguui quan am den cac van de ve mang may inh.
0ng b da u vu i vie c mua la i nhu ng cong y kha c (nhu Ious
Ievelomen va 1ivoli Sysems), dong hui chong lai cac a luc doi
hoi hai ach IBm hanh nhung cong y doc la do ong nhan huc
duu c lu i ich cu a vie c mang den cho kha ch ha ng nhu ng dich vu da
da ng nhung hu nha .
Xm 1977, IBm da
chu ng minh io ia ng
i ng ha n cu ng sieu
manh cua ho van con
ia hieu qua. Bo da ao
ia mo co may co en goi
la Iee Blue, va chie c
may na y da da nh bai
kien uung cu vua he
giu i taiiy Kasaiov
iong mo cuoc hi dau
vaa cc kasoac. oacq c||c c o a .c | s|ca ma , |/c|
Dcco S|ac |SV 1uu
T P OA N IBM 107
cu gom sau van. Xhung su chu y van chu yeu a iung vao viec giu
du ca c khach hang len ke hoa ch, cai d va van ha nh hau nhu ba cu
loai mang luui cong nghe cao nao. Va khi buuc sang he ky mui, mo
su quan am ma nh me de n ca c kha ch ha ng huung mai die n u ,
nhung nguui ma IBm co he lam moi hu cho ho u d may chu cho
nhu ng Websie dun gian cho den vie nen oa n bo he hong han
mem ky hua. mo du cai o vao nm 2000 da nhm ui viec huc
day oc do ng iuung iong linh vuc nay, dong hui m ia mo nguui
ke nhiem cho teisnei, v ong da ky hu dong u lai cho den hang ba
nm 2002 khi duuc 0 uoi. 0ng khong hua nhan hay u choi viec ia
di, ma van a iung vao viec ha iien suc manh cu a IBm iong linh
vu c huung ma i die n u , mu c ieu ie heo cu a ong.
Vao nm 2003, IBm inh bay
mo du an day ham vong de vie
la i nhu ng gia ii cu a cong y. Su
du ng cong nghe ky hua lam,
cong y du a ien ne n a ng
Iniane ha o lua n iu c uye n vu i
50.000 nhan vien iong hun 3
ngay. Xhu ng hao luan duuc han
ich bu i ha n me m han ich vn
ba n hu c a (eClassiliei). Ke
qua la, nhung gia ii cua cong y
da duuc ca nha duc ke hanh ba gia ii mui: su hien dang ui moi
kha ch ha ng la ha nh cong cu a chu ng a, ca i ca ch ca c va n de cong
y chu ng a la ca i ca ch he giu i, su in uu ng va ia ch nhie m cu a ca
nhan iong a ca cac moi quan he la gia ii cua IBm.
Xm 2004, mo chuung inh lam kha c ke no i 52.000 cong nhan
de iao do i nhu ng va n de hu c ie n o nha iong suo hu i gian 72 giu .
Bo a iung va o nhu ng y uu ng co he ho iu cho vie c hi ha nh ca c gia
ii iuu c do da duu c xa c dinh.
Iich su cho ha y IBm co mo danh ie ng o iong vie c duy i
nhan vien da i ha n. Xhung iong nhu ng nm ga n day, de hich nghi
Dc cq ma , |SV |ccc.c !||c|oaa c6 | ||c cq
qc c c|c , ma c| mc ca a |SV
vui nh huong hi iuung va lui nhuan dang xuong doc, IBm da hai
c giam luc luung lao dong cu he nhu sa hai 14.500 nhan vien vao
quy I nm 2005. 1hang 5 nm 2005, IBm Iieland dong cua. Xuung
san xua di chuyen ui mo cong y goi la Amkoi u Singaoie, cong y
da mua lai doanh nghie vi dien u cua IBm. Xgay 8 hang nm
2005, cong y IBm Canada sa hai 700 vi ii. Xguuc lai, IBmAn Bo va
IBm 1iung 0uo c, Philiines va CosaRica dang chu ng kie n mo su
bung no uyen mo va ng iuung so nhan vien.
1iong hang 7 va hang 9 nm 200, Pamisano giui hieu mo
chuung inh duuc goi la Innovaion lam. Innovaion lam la cuoc ho
hao luan iuc uyen lun nha vui hun 150.000 nguui ham gia u 104
nuu c. Xhu ng nguu i ham gia la nhan vien cu a IBm va ca gia dnh ho,
ca c iuung dai hoc, doi ac va khach ha ng. Innovaion lam duuc chia
hanh hai hien ho (mo iong hang 7 va mo iong hang 9) iong
vong moi 72 giu va hu duuc hun 4.000 y uung chinh. 1hang 11
nm 200, IBm hong bao dau u 100 iieu LSI cho 10 y uung o
nha iong so do.
1ha ng 5 nm 2007, IBm cong khai ke hoa ch Piojec Big tieen,
mo huung an du hong ii gia 1 moi nm cho cac han nganh cua
ho de ca i hien nng luc san xua. Xguui a hy vo ng nhung san ham
va dich vu mui cua IBm se giam bu nng luung ieu hao cua iung
am du lieu va cu su ha ang cong nghe, dong hui chuyen cong nghe
he ho ng ca c ma y clien va o iung am du lie u xanh, co mu c ie
kiem nng luung xa x 42 so vui mo iung am du lieu iung bnh.
Sang kien nay bao gom mo gieen eam oan cau vui hun 850 ky su
cong sua nng luung cua IBm. Xhu mo han cua du an, IBm dang
xay du ng mo iung am du lie u xanh ii gia 8 iie u LSI a i Bouldei
va se cung co gan 4.000 may chu u dia diem vao 30 may mainliame
dang cha y he die u ha nh Iinux ien oa n he giu i.
13
SEARS, ROEBUCK & Co.
Nho bo n lc thcc cotolcguc d u ticn
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
kirhcrJ Sccrs vc Alvch C. kccburk
Mc r luc i bc r lc Jc sc Jd u ticr trcr thc ic i
ud r c c, thc i trcr c rhc , thic t bi ic Ju r,
sc r phd n rc i thic r rhc c , Ju r ru lc n vuc r vc
r t rc
ti Jc-lc (rn 2cc;|
2.ccc ruc i
wcl-Mcrt, 1crct, /C Pcrrcy
Alcr /. lcry
hcjjncr Fstctcs, lllircis
1886
www.sccrs.rcn
To m ta t
Ca ch d, lhoug lu, su co m t cu a qu, u dauh mu c sa u phm
Scats ttoug bt cu gia diuh uao o M, du la mot su liu tt quau ttoug,
tuoug tu uhu l Ciaug siuh v,. Cac ba mc thi dauh so tuug ttaug mot
ttoug cuou Sa ch mo uo c da , com, ugm ughia cu th u tuug liu
qu u ao moi, ca c do duug gia diuh, va lhoauh ttou uhu ug thu cu thit
cho dip ughi l sp toi. 0ug bo hao huc xcm xct uhuug mou do ugh,
xcm di xcm lai uhuug ttaug v o to, do lam vuou, do duug tu sua uha
o. Bou ttc cou thi gio uga, du uhuug ttaug gioi thiu do choi, uhuug
du a lo u hou do c luo t qua ca c mu c v tho i ttaug ha, du ug cu th thao.
Ihi dauh sa ch uhu ugthu c upha ico duo c hoa u t t, chu ug duo c chc p
mo t ca ch c u th u va o ca c phi u d t ha ug to i duo c uhc uha ug cho va o
phoug bi goi lai chiuh haug. Sau mot lhoaug thoi giau cho doi dai
tuoug uhu ca th l,, mot chic hop lou (cuug co th la hai, ba chic)
duo c chu, u d u va ui m hu hoau la i duo c th p lu l u uu a.
Ii nhien iong nhu ng nm ga n day, nhung hnh anh do khong
con xay ia huung xuyen. mo da u iuung ban le canh ianh soi dong
ay la chua noi den nhung hay doi iong loi song va cong nghe da
sinh ia u chung da lam giam bu nhung hnh anh do cua Seais.
Xhung iong khi nhung hang hoa cu he va huung huc ban hang
hay do i heo u ng nm h Seais, Roebuck 8 Co. va n la nha ba n le
lu n hu hai ien he giui (sau Walmai). Bo van vuu qua nhung
khoang cach dia ly ia lun de den vui khach hang u khu do hi sam
ua hay cac hi ian nho be nui hon da. Bo van cung ca du moi hu
u nu iang va giay de cho den can cau ca va do gia dung cho mo
luung kha ch ha ng iung hanh o n dinh.
Be giu vu ng vi ii cu a mnh, cong y da ie ca n vu i cac khach
hang ca cu lan mui heo nhung huung ha ma chc chn se lam
nha dong sang la Richaid Seais hai choang vang. Xe cho cung,
ong da khui dau su nghie kinh doanh cua mnh bng viec ban dao
nhung chiec dong ho ma vang cho cac dong nghie doc uyen duung
SEARS, ROEBUCK & Co. 111
xe lu a minnesoa. Xgay nay, nhung bo suu a vo cung hong hu va
da da ng cua cac chung loai san ham va dich vu cua Seais duuc bay
ba n a i hun 850 sieu hi, 1.400 cu a ha ng chuyen du ng, va 50 cu a
hie u iong cac hi ian nho ma ha u he ca c cu a hang na y de u mang
en ong. Xhu ng cong cu ba n ha ng cong nghe cao va ca c chie n dich
quang cao huc hui dang duuc hu nghiem va iien khai. Boi vui
nhu ng nguu i hich mua ha ng a i nha , da co mo Websie ien ie n
duu c hie ke de ca nh ianh vu i ca c do i hu ien san chui mu i me na y.
Va o ha nien 80 cu a
he ky 19, Richaid Seais
la iuu ng ga cu a uye n
duung s minneaolis
va S. Iouis u Xoih
Redwood, minnesoa.
Xh m gia i khuay lu c io i
iai, dong hui kiem hem
hu nha, ong da ban go
va han cho ca c cu dan
iong vung. Khi nguui
hu kim hoan lang gieng
nhan duuc mo du hang
dong ho ma ong a khong
muon co, Seais da de
nghi mua lai so hang do.
0ng kiem lui b ng cach
ba n chu ng cho ca c
iuung ga khac, va nhan
hay ing mnh co he kiem ien iong linh vuc nay. Xm 188, ong
hnh ha nh cong y do ng ho R.W. Seais u minneaolis va b dau su
nghie kinh doanh ba n le cu a mnh.
1hanh cong den nhanh chong, va nguui dan ong day ham vong
en Seais nay b dau m ca ch mu iong hoa dong kinh doanh. Xgay
V6| |acq |ccq ca|a|cq maa sa m caa
scas cam 1us4
iong nm sau do, ong chuyen
ui Chicago va la uc m su
giu du de hanh la mo chi
nha nh a i day hong qua chuyen
muc quang cao cua u Chicago
Dail, Ncws. mo iong nhung
nguui da da lai lui keu goi nay
la Alvah C. Roebuck, mo nguui
che a o do ng ho da y kinh
nghie m de n u Indiana. Seais
hue anh a ngay la u c. Ca hai
nguui, khi do mui ngoai hai
muui, da b dau mo huung vu
se hay do i vinh vie n huung
hu c kinh doanh cu a nga nh ba n
le cu a nuu c my .
Vao nm 1893, ho doi en cong y cua mnh hanh Seais,
Roebuck 8 Co. 1hui do, khoang hai han ba iong ong so 0 iieu
dan my song u nong hon, va nhung nguui nay hau he la nong dan
deu hai mua a ca hang hoa hie yeu u cac cua iem a hoa nho
vui gia ia d. Seais va Roebuck cung mo so doanh nhan khac cam
hay ho co he mang den cho nguui dan mo lua chon o hun bng
cach cung ca cac quyen danh muc hang hoa de d hang qua duung
buu die n. Aaion mongomeiy Waid mo huung nhan u Chicago,
cu ng vu i nhu ng huung nhan kha c cu ng da a du ng chien hua kinh
doanh nay, va Waid da gay dung duuc ca mo de che kinh doanh
hu ng ma nh co gia ii nhie u iie u dola. Bng ca ch mua san ha m vu i
so luung lun, an dung uyen duung s va he hong chuyen buu
ham dang ngay cang ha iien, cac cong y nay da iu hanh nhung
ngoi sao dang len iong linh vuc huung mai ban le.
Richaid Seais bie io hi iuung nong hon u nhung ngay con u
minnesoa. 0ng cu ng bie ca ch vie danh mu c he na o de co he
huye huc moi nguui mua nhung hu ong dang ban. Vao nm 1893,
|c|aa scas (1ss 1u14;
doanh hu cua cong y la 400.000 dola. Bai nm sau, Seais va dong
su cua ong da mang den cho nguui ieu dung mo quyen danh muc
hang hoa co hun 500 iang giui hieu du moi san ham, u dong ho,
do iang suc, giay de, quan ao hu nu cho den xe keo, do cau ca, yen
ngua, sung ong, xe doc ma, xe da va xe noi. Ioanh hu ng len den
750.000 dola, va nha san xua quan ao lulius Rosenwald duuc bo
sung vao bo han lanh dao cong y de giu o chuc nganh kinh doanh
dang bung no nay.
Cong y chuye n sang mo khu vu c io ng lu n hun va b da u xay
du ng ien ma nh da co die n ich khoa ng 1 heca u hia ay Chicago
mo nha ma y va vn ho ng co o ng gia ii da u u la 5 iie u dola.
Roebuck, lu c do dang iong nh ia ng su c kho e khong o , da u chu c
sau do khong lau. Rosewald iu ha nh ho chu ich cong y, va co hem
chu c danh hu quy va o nm 1901. Xm nm sau, Seais va Rosenwald
quye dinh co ha n ho a cong y de hu hu hem vo n da u u.
Cung nm do, cong y chuyen den iu su mui va mu mo vn
hong u Iallas de huc vu cho hi iuung dang ngay cang ha iien
u vung 1ay Xam nuuc my. Seais hy vong sau nay co he mu duuc 10
chi nha nh dia huung nhu va y. 1uy nhien cong vie c kinh doanh nga y
cang mu iong nhanh chong cua ong cung da va hai mo so chuung
nga i va , chu ye u lien quan su nha m la n iong qua inh va n chuye n.
Be gia i quye va n de na y, cong y da chinh hu c hie ke va bo sung
mo he hong quan ly inh vi co he giu giai quye hieu qua mo khoi
luung hang hoa lun hun nhieu. 1heo ho, chinh Beniy Foid la mo
iong nhung nguui da ghe hm nha may de hoc hoi ky hua quan ly
day chuye n ie n bo na y.
Be ng hie u qua han ho i ca c quye n danh mu c ha ng ho a, Seais
da nghi ia mo chien luuc quang cao cai ien: 0ng keu goi khach hang
ha y chuye n nhu ng quye n danh mu c na y de n ba n be va ha ng xo m cu a
ho, va d ia nhung han huung cho nguui giui hieu (vi du nhu xe
da hay may may) neu nhung nguui duuc giui hieu gui dun d hang
cho cong y. Sau khi a du ng hanh cong chie n luuc na y u Iowa, Seais
da ien ui huc hien no ien oan quo c.
mc du vay, nhung hay doi dang ke iong cuoc song nguui my
b dau de doa dich vu ban hang qua buu dien. Su ha iien cua do
hi va viec khong ngung cai hien huung ha va n chuyen da lam
giam so luung khach hang nong hon, nhung nguui von ch dua vao
cuo n Sa ch uu c de mua hang. Ca c chuoi cua ha ng moc len nhu nam
ien ham vi oan quoc da ao ia mo dang canh ianh mui me va ia
quye lie . Seais quye dinh ha n cong la i b ng ca ch mu nhie u cu a
hang u cac hanh ho khac nhau. Robei E. Wood ho ong giam doc
cong y, nguui sau nay se iu ha nh chu ich kiem CE0 duu c giao
io ng ia ch xu c ie n chie n luu c kinh doanh na y.
Cu a ha ng da u ien duu c mu a i nha ma y cu a Seais u Chicago va o
nm 1925. Bo la mo ha nh cong lu n va ba y cu a ha ng ie heo duu c
khai iuung ngay sau do . Ch iong vo ng hai nm, 27 cu a ha ng da
chinh hu c di va o hoa do ng. Va o nm 1929, cong y da co 319 cu a
ha ng. Ba ng nga n kha ch mua s m ke o de n ca c cu a ha ng cu a ho , va
doanh so u vie c ba n le da vuu qua doanh so cu a dich vu ba n ha ng qua
buu die n la n da u ien va o nm 1931. Xhu ng ba n hu do ng cho hue
m b ng khong a i na o ky ki, ca c cu a ha ng khong he na o chua n bi
ki, nhan vien khong he hue ki, mo iong nhu ng quan chu c la nh
da o cu a cong y da u ng ho len nhu va y. Bie u na y da huye hu c
Seais b da u giu i hie u nhu ng sa n ha m cu a chinh cong y.
Seais cu ng quye dinh buu c sang ca c linh vu c kinh doanh kha c.
Bo ha nh la Allsae Insuiance mo cong y con hoa n oa n huo c su
hu u cu a Seais va o nm 1931. 1iong nhu ng nm sau do , ho co n bo
sung hem o chu c a i chinh Iean Wiei Reynolds, cong y ba do ng
sa n Coldwell Bankei, va cong y he in du ng Iiscovei de hoa n a ca i
ma ho xem la mo day chuye n dich vu kha ch ha ng hoa n chnh. Ba
ng iuu ng khong ngu ng na y do i ho i cong y ha i co mo khong gian
die u ha nh qua n ly lu n hun, va va o nm 199, o a nha iu su chinh mu i
cu a Seais duu c khu i cong a i iung am Chicago. Sau 4 nm xay du ng,
o a nha 110 a ng Seais 1owei da iu ha nh o a nha cao nha he giu i.

1uy nhien, he giu i va n khong ngu ng bie n do i va Seais buo c ha i
lien u c u hich nghi de ca i hie n hu ha ng iong ba ng xe ha ng
Iottuuc 500. Ba co vai su cai o duuc huc hien vao ha nien 80 va
90. Xhung cua hang hoa dong khong hieu qua bi dong cua iong khi
Bo han huung mai Seais duuc hanh la nhm giam sa cac hoa
dong kinh doanh chu cho nhu quan ao, do gia dung va o o. Iean
Wiei va Allsae a ch ia ha nh ca c cong y doc la , co n Coldwell
Bankei h duu c ba n di. Ca c chinh sa ch ve in du ng da duu c sie ch
de giam bu nhung hanh vi ham ha. 1iu su chinh cua cong y
duuc dui ve mo khu da iong 200 mau Anh (khoang 80 heca) nm
ve hia ay cu a san bay quo c e 0Baie u Chicago. Cuo n danh mu c
hang hoa huung duuc ca ung nay da doi hanh dich vu muahang
a inha Seais, vu i va i quye n sa ch chuyen de nho hun cu ng dich vu u
su a nha u .
!|ao scas 11u |cq cq|
cqaccq c o6 cac 44s m.
, |a m6| ||c| ac| c
|accq |cc ccc |c| ||a
||c| acac| C||caqc, ||ac|
o|6 mc oa c|c c||ca
sacq ||cc |ccq , aacq
c|a cac |cq. !ca ||ao
oacc |||c| |c c|c scas,
ccoac| Cc., c6cq |,
oac |acq oacq cac| qc|
ca|a|cq aa oac cq oaa
o|cc, oaa ?.uuu c|c .|cc
caa c6cq |, .ac |am .|cc
|ccq cacq m6| |ca c|a
Aihui C. maiinez, nguui da ngh huu khi dang la Chu ich
kiem CE0 cua Seais vao cuoi nm 2000, duuc hay he bng mo uy
vien ky cuu iong ban quan ii en la Alan l. Iacy. Xhung su hich
nghi va doi mui nay van duuc ie uc huc hien. mo du cai hien
hnh anh kha iam io cua cong y, b dau vui chien dich quang cao
duuc nhieu nguui ca ung: mo khia canh mem mai hun cua Seais
va nhung no luc giam gia hanh duuc iien khai de canh ianh vui
cac doi hu. Xhung cong cu ban hang ien ien bao gom mo he
hong may inh ky hua cao co m iong a ca cac cua hang da
nang buuc cho cong y ien vao he ky 21. Xhung dong san ham co
doanh hu ha bi loai bo. Xgoai ia con co mo du an dau u 100 iieu
dola nhm chinh huc khong gian ao, day la mo no luc de hu hu
doi uung khach hang ie uoi.
1a ca nhung dieu nay khong co nghia la ban lanh dao cua cong
y da quen ma cau chuyen lich su cua no iong khi dang oan luc
huung ui uung lai. mo mau quang cao mui day cho iang Web cua
Seais da mieu a mo gia dnh cua ha nien 50 dang ngm nghia
nhung hie bi gia dung dui mui qua mo khung cua so bay ban cua
cua hang Seais. Va mo han b chuuc quyen sach uuc huu nao lai
dong mo vai io quan iong iong no luc chinh huc linh vuc
huung mai dien u cua Seais ngay nay.
14
TP OAN
GENERAL MOTORS
Nguc i khc ng lc cu o ngo nh ccng nghic p c tc
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
willicn C. 0urcrt
hc r c (Fcrturc cc rn 2cc;|
Ccr ty sc r xud t xc hci sc nc t thc ic i
Xc hci, xc tc i, vc phu tu r licr qucr
2c;, ti Jc-lc (rn 2cc;|
lc 1,p;8 ti Jc-lc (rn 2cc;|
88.ccc ruc i
0cinlcrChryslcr, FcrJ, 1cyctc
C. kirhcrJ wccrcr /r.
0ctrcit, Mirhicr
1pc8
www.n.rcn
To m ta t
Nhiu b ugoai thi co vc uhu C. Richatd wagouct /t. va Alftcd P.
Sloau co t t it di m chuug. Sloau, uguo i la uh da o lu um cu a coug t,
o to lhoug lo Ccuctal Motots, bt du ttiu dai d, viuh quaug cua
miuh vao um 1923, lhi ca ugauh coug ughip o to lu sau phm cua
uo v u co u mo i mc , ca c coug t, ca uh ttauh xu t hi u tt uhiu, va bau
lauh dao cua coug t, vua ttai qua mot cuoc biu doug. 1toug lhi do,
wagouct, uguo i u m qu, u la uh da o CM (Ccuctal Motots) g u d,
uh t, um 2000, lhi ca uga uh coug ughi p l u sa u ph m d u da
ttuo ug tha uh, ca c do i thu ca uh ttauh bi su, , u va gia m d u, va bau
lauh dao thi da ou diuh duoc gu mot thp l,.
1uy nhien, Wagonei co nhie u die m chung vu i nguu i ie n nhie m
huyen hoai cua mnh hun viec ong la nguui lanh dao ie uoi nha u
hui cua Sloan ganh vac iong iach dan d cong y san xua o o lun
nha he giui nay. Ca hai da ie quan mo cong y ngon ngang be bon
cung vui lich su hoa dong day an uung, va dang can mo cu hich vao
bo iuyen dong cua no. Ca hai deu hai doi m vui mo loa cac van
de giong nhau su u man ngay cang ng cua mo a doan co he
hong quan ii lac hau chung khong he da ung duuc cac yeu cau
cu a hi iuu ng va hu i da i.
teneial moois la cong inh im o c cu a William Ciao Iuian,

mo nguui ban hang ai nng sinh ia u Boson vao nm 181. Sau khi
su da u u cu a cha ong va o hi iuu ng chu ng khoa n ha bai ham hai,
me cu a ong da chuye n gia dnh de n dinh cu a i khu vu c hia ien cu a
vung iung am hia bc Boa Ky
(1)
. 1a i day, cha cu a ba da gay du ng
gia ai nhu kinh doanh go iuuc khi giu chuc 1hi iuung 1hanh ho
Flin va 1ho ng do c bang michigan. Va cu ng a i nui day, Bill Iuian
da m ha y dinh huu ng nghe nghie cu a mnh.
(1j 1u vu oq G|oat ta|os o o soq Co|o, kaosas va V|ssou||.
TP OA N GENERAL MOTORS 119
1iuung ho hong khong ha dan lm doi vui chang hanh nien
day ham vong nay, va Iuian da bo hoc iuuc khi hi o nghie ia
lau. Xgay sau do ong duuc nhan vao lam cong viec ban hang cho mo
xi nghie sa n xua x ga va da chu ng minh kha nng ba m sinh cu a
mnh khi ba n sa ch 22.000 die u x ga iong chuye n ba n ha ng da u ien.
Vao nm 1885, ong co mo cuoc di chui bng chiec xe ngua cua mo
nguui ban, va chuyen di em a do da hoan oan hay doi cuoc dui ong
ngay khi do va ai cho do, ong da nhan huc duuc cu hoi kinh doanh
day iem nng iong linh vuc van ai van con mui me nay. Iuian de
nghi ia cho nha sa n xua 1.500 dola ie n ba n quyen sa ng che cho
he hong giam xoc doc dao cua ho, va ong da hu ac vui mo doi ac
lam n de ha iien mo cong y van chuyen. Ben nm 1990, ong da
dua cong y IuianIoi len vi ii cao nha iong linh vu c va n chuye n
cu a oa n nuu c my .
Iuian nhanh cho ng iu nen gia u co nhung va n buo n cha n v
chua hoa man vui nhung g mnh da duuc. 1he la, khi ong duuc lai
chiec xe khong can ngua keo vong quanh Flin, ong bie ing do
chinh la cha khoa cho uung lai cua mnh. Vao nm 1904, ong mua
la i cong y Buick mooi, cong y sa n xua nhu ng huung ien cha
luung o nhung lien u c g nhung kho khn ve ai chinh. Cac kie n
huc ve ban hang cua ong ngay la uc mang ve dun d hang cho
khoang 1.100 chiec xe hui, mo con so nhieu ga 25 lan ong so xe
ma Buick da san xua iong suo 3 nm hoa dong cua mnh. Be da
u ng nhu ca u hi iuu ng, Iuian da ba n co ha n cua cong y cho a
ca moi nguui ma ong bie. Ben nm 1905, Buick da l ia duuc 725
chiec xe mo nm. Vao nm 1908, san luung hang nm da muc
8.820 chie c va Buick iu ha nh nha sa n xua xe hui so mo nuu c my ,
vui so xe ban duuc con lun hun ca ong so xe cua cong y dung hu
hai va hu ba go lai.
1uy nhien, Iuian va n ca m ha y i ng ca ng lu n h se ca ng o
ngay ca iong mo nganh cong nghie hu huoc vao nhung su hich
ha huung cua cong chung. V he, vao ngay 1 hang 9 nm 1908,
ong hanh la 1a doan teneial moois de a hu san xua nhieu
kieu dang, chung loai xe o o duui mo mai nha cua cong y. Cong y
mui cua ong cung sa nha Buick vao, va sau do mua lai 0lds mooi
Vehicle, Cadillac Auomobile, va khoa ng 20 cong y nho kha c bao
go m ca Ewing, maiquee va Elmoie. Iuian cu ng in i ng vie c u
san xua ia cac bo han hu ung cho cong y se dem lai hieu qua va
ie kiem chi hi hun, v he ong khong ngung mu iong quy mo cung
nhu mua lai nhung cong y co he cung ca kinh, sun, kim loai am
va ca c ha nh ha n ca n hie kha c cho ca c xuu ng sa n xua cu a mnh.
1iong nm dau ien hoa dong, tm da ban ia mo luung xe hui
va xe ai dang kinh ngac la 25.000 chiec va hu ve 29 iieu dola.
1uy nhien, Iuian cung co nhieu du an sai lam va cang ngay ong
cang chung o ing mnh gioi xay dung chien luuc kinh doanh hun
la dieu hanh no. Ch iong vong hai nm, tm da iui vao nh iang
khung hoang ai chinh nghiem iong. Iuian hai quay sang vay nu
u mo nghie doan cac chu ngan hang de cuu cong y hoa khoi bu
vuc ha san. mo iong cac dieu khoan vay nu buoc ong khong duuc
ham gia dieu hanh cong y iong khoang hui gian 5 nm. Xhung
Iuian khong he ngoi yen, va iong khi cac chu ngan hang lo chnh
don lai teneial moois heo mo duung loi han iong hun h Iuian
hanh la cong y Cheviole mooi va nhanh chong da duuc hanh
cong vang doi. Vao nm 1915 nm ong khong con bi cach ly khoi
tm nua Iuian da bien Chevy hanh mo cong y san xua xe hui
lun nha ca nuuc.
Iuian ia muon quay lai vui dua con cung cua mnh, v he ong
b dau mua lai co han cua tm. Xm 1918, ong lay lai quyen dieu
khie n va sa nha Cheviole cu ng vu i nhung cong y huo c quyen
su hu u khac nhu Bya Rollei Beaiing va o tm. 0ng cung b da u
mu iong quy mo cong y mo lan nua: mu iong nhung nha may hien
co, b dau xay dung hong hi nghiem nghien cuu mui cung vui oa
nha iu su chinh 15 ang u Ieioi, va mua lai cac cong y khac, iong
do co Fishei Body. 0ng cung huung tm sang hoa dong kinh doanh
a i chinh vu i vie c ha nh la 1a doa n nghie m hu a i chinh teneial
moois vao nm 1919. Cung nm do tm da 0 iieu dola lui nhuan
TP OA N GENERAL MOTORS 121
u viec ban gan 400.000
chie c xe hui va xe a i.
Xhung mo la n nu a,
nhung ke hoach lun cua
ong lai ke huc vui mo
ha m ho a a i chinh. Co
hie u cu a tm iu gia u
42 dola xuong con 14
dola ch iong vong 7
ha ng, va Iuian cuo i
cung lam vao canh ha
san. Cac chu ngan hang lai duuc iieu a de bao lanh cho cong y, va
va o nm 1920 Iuian la i bi buo c u chu c.
mo dieu o de ha sinh u viec nay la Allied Sloan duuc bo
nhiem vao chuc vu Pho Chu ich Boi dong quan ii. Sloan, mo giam
do c cu a Bya, da gia nha tm sau khi Bya bi tm mua la i. Xgay la
u c, ong b da u hu c hie n mo cuo c ca ch ma ng ca n hie iong he
hong quan ii de a iung quan ly va kiem soa ngan sach, hoi dong
qua n ii se dua ia quye dinh va u y ha c ia ch nhie m huu ng nha cho
ca c bo ha n hich hu . 0ng cu ng a ch iieng ca c chi nha nh o o de
chung co he ao nhung dong xe hui dc iung huc vu cho nhu cau
cu a ca c kha ch ha ng kha c nhau, nhu ng nguu i co he chuye n u do ng
san ham nay sang dong san ham khac. Cheviole iu hanh dong
xe cho so dong cong chung, Cadillac la chuan muc cho dong xe cao
ca, xa x, 0ldsmobile va Buick ao mo dong khac, va 0akland, sau
nay duuc doi en hanh Poniac, m duuc huung di iieng iong linh
vu c xe inh die n.
Xm 1923, Sloan duuc bo nhiem lam Chu ich Bang tm. 1am
nm sau, cong y b dau hui ky hong ii doc on, dan dau he giui
iong linh vu c sa n xua va kinh doanh xe hui, xe a i. Sloan la nh da o
cong y cho den nm 195, sau do iu hanh chu ich danh du cho
den khi qua dui u uoi 91 vao nm 19.
C||c c Sa|c| Vcac| 1u ca a GV cam 1uus

teneial moois da hanh cong khi xe o o iu hanh mo huung
ien giao hong ia huu ich iong dui song. 1ong so xe ban duuc da
mu c 25 iie u chie c iong nm 1940. 1uy nhien, khi Chie n ianh 1he
giui hu II no ia, cac nha may cua tm duuc sua doi lai de ho iu cho
quan do i my . Ca c loa i khi a i chie n ianh nhu ma y bay, xe a i, xe
ng, sung ong, dan hao va nhung va dung khac chiem san luung
lun co gia ii uung duung 12,3 dola duuc cac nha may cua tm san
xua iong suo nhung nm sau do. Khi cac hoa dong san xua iu lai
bnh huung vao nm 194, nhieu cong y che ao o o mui nhu
Packaid, Sudebakei va Xash da xua hie n nhu na m mo c sau mua.
1uy nhien, ha u he ca c cong y na y de u khong o n a i duu c lau.
Buuc ho iu nhung cai ien ve cong nghe nhu ay lai iu luc
(1)
va
hng iu luc, cung vui nhung ha iien ve m hie ke (day la mo
iong nhu ng ye u o da go ha n hnh ha nh nen Coivee), tm ghi
nhan su kien ho da muc lui nhuan mo dola lan dau ien vao
nhung nm 1950. mo ha nien sau do, ho da san xua duuc ong
cong hun 100 iieu chiec xe. Cong y cung dung dau iong linh vu c
ban cac goi hu ung xe o o vao nhung nm 1970, du nhung doi hu
ca nh ianh de n u Xha Ba n nhu 1oyoa va Xissan da la n luu chie m
giu ha ng hai va ba. Khi nhu ng cong y na y la n da u ien vuu qua ca c
cong y o o khac cua my xe ien ong san luung vao nm 1980,
teneial moois da da ia bng cach ke hu. Bo ky mo ban hu
dong cung san xua xe 1oyoa u Caliloinia, dau u lun vao Isuzu, va
s xe cho Suzuki sa n xua xe hui nho de ba n u my .
mc du vay, iong suo ha nien 80, hi ha n cua tm van giam
u 44 xuong con 35. Bo van la nha san xua o o lun nha he giui
vui 700.000 nhan cong u 149 nha may ai my, 13 xuung san xua ai
Canada va 29 chi nhanh u cac quoc gia khac. Cac kho khn da lo io,
nhung doi ngu quan ly loi hui cua cong y khong bie lam g de cai
hie n nh hnh. Iu va i y uu ng cua ho o ia hu a hen nhu do ng xe
Sauin va mo chie c xe cha y die n duu c go i la Imac nhung ca c nha
ma y khong hie u qua b da u gay hie ha i, nhu ng ba n hie ke xe
(1j ta o to oq |a | ouo e to| t | eo ea u tou y |u e, ta o t|o |u e q|u p oquo | |a | toao ta e ooo ooa oq ooo.
TP OAN GENERAL MOTORS 123
hieu di su sang ao, cha luung san ham giam va ke cuc a yeu la
su quay lung cu a nguu i ieu du ng.
tm buo c ha i do ng cu a ca c nha ma y de duy i vie c kinh doanh
co la i. Bay la mo ha m ho a iong linh vu c quan he cong chu ng, va
michael mooie da khai ha c ia sau s c die u na y iong bo him Rogct
va toi (Rogct 8 mc) ia m nm 1989. Bo him a i lie u ia co gia ii
na y heo sa ca c hoa do ng cu a Chu ich tm Rogei Smih, do ng hu i
cho i ng ong na y ha i chiu ia ch nhie m ve ca c huu ng di sai la m cu a
cong y. Buu c nha he bnh no i ie ng Rogei Ebei (da cho bo him bo n
sao) go i la mo i hu ha i kich, bo him da khie n cho danh ie ng cu a
tm di xuo ng ha m ha i nhu mu c doanh hu dang suy su cu a ho .
1uy doanh hu cua tm van vuu xa cac doi hu gan nha nhung
cong y hai ganh chiu nhung khoan lo hang dola iong cac nm
1990 va 1991. Boi dong quan ii da co gng cai hien nh hnh
bng cach bai chuc chu ich, ong giam doc, ho ong giam doc va
ho chu ich hang. lack Smih duuc chon lam nguui nm giu vi ii
cao nha iong cong y. Ben nm 1995, ong b dau dao nguuc nh
he. Cung nm do, tm ghi dau muc hu nha cao nha iong lich su
hoa dong cua mnh.
Cuo c ba i cong gay nhie u hie ha i va o nm 1998 va su ca nh ianh
vo cu ng ma nh me cu a ca c do i hu nuu c ngoa i da khie n hi ha n a i my
cu a tm gia m xuo ng co n 27,7 mu c ha nha u hu i Sloan co n
duung nhie m. Smih u chu c CE0 va ch ham gia va o ho i do ng qua n
ii de nhuu ng cho cho Wagonei, mo nguu i co a i, duu c da nh gia cao,
da ia i qua nhie u vai io kha c nhau a i tm suo 23 nm iong khi ong
ch mu i 47 uo i. Xhie m vu cu a Wagonei la u c duu c xa c dinh io : 1ie
u c c gia m chi hi va nhanh cho ng nang ca ca c ma u hie ke .
Xm 2004, tm ai dinh huung u dong xe sedan gia dnh sang
cac loai xe ai nhe de ia m vao nm 200. Iong xe ai su dung cong
nghe hybiid na y co mu c ieu hao nhien lie u gia m 25 so vu i iuu c.
mua he 2005, tm cong bo u nm 200 se gn bieu iung maik
ol Excellence len a ca ca c ma u xe duu c ieu hu u hi iuu ng B c
my . Bay la mo do ng ha i cho ha y tm dang co g n ke ch che en
uo i cu a mnh vu i hnh a nh cu a cha luu ng. Bo ng hu i, tm iu ha nh
nha n hie u duu c ua hich nha a i 1iung 0uo c vu i ca c do ng xe
Bummei, Buick Sail, Buick Excellence, Cadillac, Cheviole, hong
qua doi ac lien doanh cua ho la Shanghai tm. Bo cung hanh la
mo iung am nghien cuu ha iie n ii gia 250 iie u dola ai
1huung Bai de ha iien du an che ao nhung chiec xe su dung cong
nghe hybiid cho uung lai.
Ba u ha ng 05 nm 2008, teneial moois chinh hu c cong bo
khoan lo luy ien khong lo len ui 3,25 LSI ch iong 3 hang dau
nm 2008. Bieu dang buon la mo han lun so ien lo nay lai ha
sinh u chinh hi iuu ng my .
1uy nhien, teneial moois va n dang kinh doanh ia o a i ca c
hi iuu ng nhu chau Au, chau A va my Iainh, nhung hi iuu ng Boa
Ky ie u c lu n sau iong a m da m va suy hoa i nghiem iong. Ch inh
iieng ai day, tm da lo ui 812 iieu LSI iong 3 hang dau nm khi
ch da ong doanh hu 24,5 LSI. Khoan lo nay ga gan 4 lan khoan
lo ma tm hai ganh chiu cach day dung mo nm, quy I nm 2007
(tm cong bo khoan lo la 208 iieu LSI ai muc doanh hu 28,1
LSI).
Iie u Wagonei co
ha nh cong va bie n con
khung long cua hui
dai cong nghie nay
ha nh nguu i chie n
h ng iong ky nguyen
cong nghe da y bie n
dong nay hay khong?
Iich su co he do ng nh
vu i ong, nhung ch hu i
gian mui co cau ia lui
chinh xa c nha .
C||c c C|c.c|c| Cc.c||c zuuu aa ||c c a | ac cq .a c
q|a a cam zuus. C||c c c ca , cc o6 cq cc vs |cc qc |
|su |ca c |ca c mc | .c | c6cq sa | |cc oc c zu ma |a c .a
|6 c o6 |6 | oa ||cc aa oca c ||6cq aac | szu|m/|, cc ||c
|acq |6 c |a u-1uu|m/| |ccq .c cq s q|,
15
TP OAN
J.P. MORGAN & Co.
Nguc n vc n khcng boc gic co n
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
/urius Picrpcrt Mcrcr
0uy tri vc nc rc r hc thc r tc i rhirh hcc ky
0irh vu rdr hc r vc Jd u tu
pp,p; ti Jc-lc (rn 2cc;|
1, ti Jc-lc (rn 2cc;|
1.12 ruc i
0cutsrhc 8crk, CclJncr Scrhs, Mcrril lyrrh
0culcs A. ScrJy wcrrcr lll
Ncw crk, N..
18
www.jpncrcr.rcn
To m ta t
Lousc of Motgau lu du tiu xut hiu voi tu cach la mot to
chu c ta i chiuh d , qu, u luc vao lhoaug giu a th l, 19. Lo la to chuc
di d u ttoug vi c hiuh tha uh th gio i t p doa u uhu U.S. Stccl (1 p doa u
1hc p Loa I,) va Ccuctal Ilccttic. Lo da tu ug la co doug chiuh chi phoi
uga uh duo ug s t uuo c M, va cho chiuh phu ca c uuo c Pha p, Auh,
Mcxico va Nga va, muou ha ug tti u dola. Lo da hou mot l u ta ta,
giup giu vuug h thoug tiu t Loa I, lhi uo co ugu, co sup do. Lo da
tta i qua cuo c a i Su, thoa i, hai cuo c chi u ttauh th gio i va uhu ug qu,
diuh ughim ug t cu a liu baug uhu ug ta c uhu da buo c ho pha i tu
bo liuh vu c chu ug lhoa u mo t ttoug uhu ug coug vi c liuh doauh siuh
lo i uht cua miuh. 1u, uhiu, du la mot tp doau tai chiuh huug ma uh,
ho cuug lhoug th ttauh lhoi uhuug cou chu doug lou da biu doi
uga uh coug ughi p ttoug uhu ug um g u d,.
l.P. moigan 8 Co. khu i ha u mo ngan ha ng huung ma i u
Iondon ha nh la va o nhu ng nm 1830 va nhanh cho ng vuu ia kho i
ha m vi cu a mo cong y a i chinh bnh huu ng. 1u iu su chinh cu a ho
u ho Wall, Xew Yoik de n ca c vn ho ng u hun 30 quo c gia, cong y
duu c hnh ha nh bu i ba he he nha moigan na y da u va n a i chinh cho
nhu ng con nguu i xua chu ng va quye n lu c nha ha nh inh. Bo da cam
ke a i iu cho mo so du ba n chu ng khoa n va hu nha a doa n lu n
nha u iuu c de n nay. Bo u ng la nguo n lu c kinh e chu ye u cho chinh
hu my , va nhu ng ha nh vien iong do ng ho moigan duu c cong nha n
la nhu ng chuyen gia a i chinh co su c a nh huu ng lu n nha hu i nay.
Xhung dieu nay khong co nghia la nha moigan luon luon duuc
quy iong. Vui long ham va su xao quye ngang bng, ho duuc cho
la nhu ng nguu i huu ng xuyen du ng nhie u ma nh kho e inh vi de hu
lui ien su hie hoi cua nguui khac. Bo khoe khoang hanh qua va
su giau co cua mnh mo cach lo bich. Bo co mo su ham hich iu
ie n doi vui nhung dieu x ga d ien, nhung chiec du huyen long
la y va nhu ng kie a c nghe hua . Bo xem ne n kinh e my nhu san
T P OA N J.P. MORGAN & Co. 127
chui iieng cua ho, cuoi cung h ho xa lanh ca chinh hu ma ho ung
giu du cung nhu nhung con nguui da dem lai su giau co cho ho.
0uan diem va huung ha
kinh doanh cua a doan nay da
hay doi io ie iong 50 nm gan
day, nhung nhu ng hay do i iong
hi iuung ai chinh cuoi cung
cu ng bi ca c do i hu ca nh ianh b
ki. Va mu a hu nm 2000,
moigan da cong bo viec ho bi mua
lai bui mo en uoi noi ieng khac
iong giui ngan hang Chase
manhaan mo a doa n co
nguon goc, chu chua noi den anh
huung va am quan iong cua no,
con sau xa va iong lun hun ca l.P.
moigan 8 Co.
Xm 1838, mo huung nhan nguui my en la teoige Peabody mu

mo ngan hang huung mai u Iondon. Vai nm sau do, ong hue mo
co ng su en la lunius Sencei moigan, ha u due cu a mo gia dnh kinh
doanh xua chu ng u Xew England, nguu i sau na y se len n m quye n
cong y vao nm 1854 va doi en no hanh l.S. moigan 8 Co. moigan
sau do da lanh dao cong y iong hun ba ha nien, giu vai io la mo
ke noi ai chinh hen cho giua Vuung quoc Anh va nuuc my, va mu
dau cho duung loi kinh doanh iong uung lai cua mnh vui viec cho
nuuc Pha muun 50 iieu dola iong cuoc chien ianh Pha Xga.
1iuu c khi chuye n de n chau Au, moigan da co mo ca u con iai.
Sau khi heo ho c nhie u ngoi iuu ng u Boson, 1hu y Si va Bu c, chang
hanh nien l. Pieion moigan da iu ve Xew Yoik la m nhan vien ke
oan iong mo cong y dai dien cho cong y cua cha mnh. 1iong suo
nhung ha nien 0 va 70 cua he ky 19, anh da lam viec cho mo so
1c|c ||cocc| Vcqac (1ss? 1u1s;
cong y da u u nhu Iiexel, Baijes 8 Comany ol Paiis. Anh hu a ke
cong vie c kinh doanh sau khi cha ma va o nm 1890, io i chinh hu c
doi en cong y hanh l.P. moigan 8 Comany va cung co lui uc cua
no a i chau Au va chau my . Ch va i nm sau, ong cu ng da ghi da u a n
da u ien cua mnh iong giui ai chinh bng vie c d van de bao iu
cho luung vang du iu dang can kie dan cua chinh hu my, dong hui
cu u nguy cho kho ba c quo c gia.
Vu i iu su chinh duu c d ai Xew Yoik, l. Pieion b dau bie n
l.P. moigan ha nh mo cong y ha iie n ha ng da u iong linh vu c
kinh doanh Boa Ky. 0ng b dau vui vie c ien hanh hong ii nga nh
cong nghie duung s, s xe mo hoa huan ve cuuc chuyen chu
giua hai doi hu lun nha cong y duung s Xew Yoik Cenial va
cong y duung s Pennsylvania sau do go han cai o cac cong y
kha c bao go m Souhein, Eiie va Xoihein Pacilic. Bu la i, ong nha n co
han iong cac cong y nay va co mo cho iong hoi dong quan ii,
u do mu iong am anh huung cung nhu ai san cua mnh. Vao nm
1902, ong nm iong ay khoang mo han sau ong so uyen duung
s ien oa n nuu c my .
moigan, vui bie danh la Sao moc v su hong ii cung nhu quy
mo cong y cu a mnh, da nhanh cho ng buu c chan va o ca c linh vu c
khac. Ba nm sau khi ho iu ve m kinh e cho vie c ha nh la Cong
y 1he Iien bang (Fedeial Seel) vao nm 1898, ong da go mo ay
iong vie c ke hu hai cong y Edison teneial Eleciic va cong y
1homsonBouson Eleciic la i ha nh teneial Eleciic. 0ng go ha n
giu ke hu nhieu a doan khong lo khac lai vui nhau, bao gom ca
Ineinaional Baivesei, A181, Wesein Lnion va Wesinghouse.
Ba co nhung lui ch iich ing nhung huung vu nhu he duuc iu
von nhieu hun gia ii huc cua no de moigan co he kiem hem hang
iieu dola u khoan hi dau u ngan hang va lui uc u viec go von.
Va hong qua nhung hanh dong nhu vay duuc cac nha quan sa hui
do goi mo cach ma mai la moigan hoa Pieion huc su da iu
ha nh chu ngan ha ng u nhan quye n lu c nha nuu c my . Xe u lohn I.
Rockelellei va Andiew Cainegie co cong iong vie c xay du ng la i he
hong kinh e quy mo nho cua my hanh suc manh cong nghie hoa,
h co he noi ing moigan la nguui da ho iu ve m ai chinh cho su
bien doi do. Vui voc dang manh me, cai mui iau luon ung do va
giong noi oang oang cua mnh, ong dieu hanh cong viec u vn hong
be he ca nh ben Sa n giao dich chu ng khoa n Xew Yoik, hay u chie c
du huyen Coisaii dai hun 90 me cua ong, von huung xuyen ia vao
ca ng Xew Yoik. Cac su hich ca nhan cua ong ia on kem, nhung vu i
ai san khong lo cua mnh, ong danh gia inh cach va su hng hn
cao hun su giau co va quyen luc khi chon doi ac va ban be.
moigan cung da co nhung inh oan sai lam nghiem iong iong
kinh doanh, nhu vie c ha nh la cong y da u cu a u huye n meicanile
maiine (sau do da ha ba i) va bo qua su xua hien cu a xe o o
(huung ien nay da de doa su on vong cua nhung uyen duung s
ma ong su huu). Xhung cong y cua ong van ie uc ha da va giu
ngn ch n nhu ng ha m ho a ie m a ng iong ne n kinh e . Vi du nhu
iong suo hui gian hi iuung chung khoan hoang loan vao nm
1907, ong da huye huc cac chu ngan hang a hu mo quy cuu ho
de hong ngua su su do cua nen ai chinh chung. Buuc di nay con
huye hu c chinh hu my i ng ngan ha ng quo c gia ha i ia nh can
hie vao cac ngan hang u nhan iong uung lai, mu duung cho viec
hong qua Bao lua Iu iu Iien bang nm 1913. Cung iong nm nay,
moigan qua dui ai Rome, Ialia.
Con iai cua Pieion, l.P. lack moigan, da gia nha vao cong
y u nm 1892 va ngay la uc nm quyen vui u cach la mo dai
co dong. 0ng ie uc huung cong y heo con duung iuuc do iong
suo ba ha nien ie heo, iai qua nhung hon loan kinh e sau do
gay ia bui su hinh vuung, cuoc Bai suy hoai, va hai cuoc chien
ianh he giui. 1iong suo hui gian do, cong y cung la dai dien ai
chinh cho chinh hu Pha va Anh mua hang dola cac hie bi
quan dung u cac cong y cua my, dong hui iu von han lun cho
cong cuoc ai hie sau chien ianh. Xeu moigan cha la mo chuyen
gia ai chinh bac hay, h moigan con cung la mo hnh mau ngan
hang quan iong nha iong hui dai cua mnh.
l.P. moigan 8 Co. bi do loi mo han iong su kien hi iuung
chung khoan su do vao nm 1929, ma hau qua lam 13 iieu nguui
my ma viec va hang ngan cong y dau u ha san. Va ke qua la su
ia dui cua Bao lua Xgan hang nm 1933, hay con duuc bie vui en
go i Ba o lua tlassSeagall. Ba o lua na y buo c moigan va ca c cong y
ai chinh khac hai ach iieng cac hoa dong ngan hang va hoa dong
chung khoan. Khi dao lua mui b dau duuc a dung, Baiiy, con iai
cua lack, da bo cong y cu ng vui khoang hai a nhan vien khac de
ha nh la ngan ha ng da u u moigan Sanley. Ba u he nhu ng nguu i
khac van u lai vui cong y, sau do cong y duuc co han hoa vao nm
1942.
Xm sau do, lack moigan che u Boca tiande, Floiida. mo co
dong en la 1homas Iamon iu hanh chu ich, va dieu nay da d
da u cha m he cho iie u da i moigan: Ian da u ien iong gan mo he
ky, khong con mo hanh vien nao cua gia dnh moigan lanh dao a
doa n na y.
Be ca nh ianh hie u qua hun iong linh vu c cho vay, 1a doan

moigan da sa nha vui mo ngan hang huung mai lun khac vao
nm 1959. 1iong hun mo ha nien sau do, ho b dau bao hiem
chung khoan u chau Au, nui ma nhung quy dinh ngan hang van con
chua kh khe lm, nhung van mu uuc iu lai vui viec kinh doanh u
que nha .
mo nm sau khi ha iien mo chuung inh do ha ma nhu do
chinh hu mexico co he o chu c la i so nu b ng ca ch ha ha nh ia i
hieu (chuung inh nay sau do cung duuc a dung de giu Xga va
cac nuuc dang ha iien khac), uuc mu cua ho da iu hanh hien
huc. Cuc Iu iu Iien bang my da iu lai lenh cam va vao nm 1989
l.P. moigan lai duuc ham gia vao linh vuc ai iu cong y. Cong y
nhanh chong quay lai duung dua, va co hieu cua ho da gia ii cao
nha iong so a ca cac ngan hang ien oan nuuc my.
1iong suo ha nien 90, moigan huc day huung bao hiem kinh
doanh u my dong hui mua lai 45 co hieu cua cong y dau u
Ameiican Cenuiy. Buu c di na y da la m ng o ng hu nha cu a cong
y, nhung ho van ch duuc xe hang u nua duui iong so cac cong y
bao hiem co co han ban dau va cac hoa huan huung mai ha dan
kha c. moigan da da ia b ng ca ch hue nhie u chuyen gia de a
iung va o linh vu c vie n hong, cong nghe cao, ca c cong y Ineine,
dong hui mu ia mo bo han goi la Iabmoigan de ha iien cac dich
vu huung mai dien u. Bo cung bo sung cac san ham mu iong cu su
nen a ng cua mnh iong so nhung khach hang i giau co hun.
1iong khi buuc
di nay mang den
mo huu ng kinh
doanh mui dang ghi
nha n, cong y cu ng
chu ng o la ho
khong da u ng
duu c nhu ca u cu a
nga nh cong nghie
dang dinh hnh la i
mo cach do ngo
cu a ho . Va v va y,
vao hang 9 nm 2000, ho cha nhan de 1a doan Chase manhaan
mua lai vui gia khoang 31 dola. Chase, duuc hanh la vao nm
1799, da co gng bien mnh hanh mo a doan ai chinh khong lo
ien he giui iong linh vuc ngan hang hong qua cac huung vu sa
nha va mua lai cong y khac. Vui doi ac mui nay, ho iu hanh a
doan lun hu hai iong nganh.
Bouse ol moigan nguyen ban giu day da chinh huc ngung hoa
dong. Xhung a doan hay he no duuc d en la l.P. moigan
Chase han anh iuyen hong dang u hao ma a doan mui nay
hua huung.
!a sc ! o oca c |a | c|/c| 1| Vcqac |a | ucz rc|
16
UNION PACIFIC
6 tho ng = :c ngo y
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
0ckcs Ancs, 0livcr Ancs vc 1hcncs C. 0urcrt
Cc p phd r rc i lic r phucr Jcr vc phucr tdy vc i
tuyc r Juc r s t xuycr lu r Jic Jd u ticr ru c nirh
0irh vu vd r tc i b r xc lu c vc xc tc i
2.ccc ruc i
8urlirtcr Ncrthcrr, Scrtc Fc, FcJFx, Ncrjclk
Scuthcrr
kirhcrJ k. 0cviJscr
0nchc, Ncbrcskc
1862
www.up.rcn
To m ta t
UNION PACIFIC 133
Ihi ca c da i bi u xu t hi u ta i ca c Lo i ughi Li p thuoug b u cu
to ug tho ug cu a hai da ug Co ug ho a va Du chu va o tha ug 08 um 2000,
ho duoc chim uguoug mot mau ttuug ba, him th, v su saug ttoug
cua tau hoa. \oi 25 toa tau co duoc tu ttaug lai tuc to d xuug daug
vo i ui m liu ha uh lhi duo ug s t duo c cho u la m phuoug ti u di chu, u
duo c ua chuo ug uh t cu a uguo i M, u m uga, bu ca uh hai sa uh ho i
ughi. Lai ha, ba lu moi uga,, cac dai biu duoc cho u sc duoc moi lu
uhu ug chi c xc lu a o Lctitagc Ilcct, uoi ttuug ba , uhu ug gia i thuo ug
cu a Uuiou Pacific v v u chu, u ha uh lha ch b ug duo ug s t, d tham
quau. Lo duoc gio i thiu toa u voi uhuug chi c lhu ttai bau mau
tt ug tao uha cu ug vo i uhu ug boug hoa duo c c t tia c u th u, uhu ug
toa xc co bat tuou voi uct uoi bt la uhuug gia d l, duoc gu vao moi
gh ugoi, uhuug toa xc voi mai vom mot phoug lhach saug ttoug voi
ttu tt lou, va cuoi cuug uhuug lhoug lcm phu quau ttoug, toa xc
chiuh tti, tu ug duo c ca c chiuh tti gia ttuo c 1h chi u I su du ug d di
v u do ug b u cu .
1u lau Lnion Pacilic (LP) da khong con mu cac uyen duung chu
kha ch nu a ma chuye n sang va n chuye n ha ng ho a (nhu go va han)
suo 0.000 km duung s xuyen 23 bang den an bien giui Canada
va mexico. Xhung cong y duu ng s lu n nha B c my va n hich iung
bay nhung ky va u nhung ngay dau 0uoc hoi my cho he ho xay
du ng uye n duu ng s xuyen lu c dia da u ien cu a quo c gia. Khi nhu ng
con bulong uung iung duuc sie ch sau do bay nm de danh dau
su hoa n ha nh cu a uye n duu ng s na y, hui ky vang son cu a nga nh
duu ng s va cu a Lnion Pacilic mu i hu c su b da u.
LP da sn sang, cung nhu cac hu mo ian ie hy vong va nhung
nguui ien hong da do xo den vung da mien 1ay bao la day hua hen.
1iuuc khi he ky 19 ke huc, cong y da mua lai vai uyen duung s
ca nh ianh, mu io ng lien ke xuyen suo ca c ha n hia ay nuu c my ,
hnh ha nh mo cong y han, ia i qua nhu ng la n ha san va hay doi
chu su huu vui mo huung vu mua ban co gia 110 iieu dola. Xhieu
hay doi nua da xay ia sau do iong nhung nm 1900, nhung LP da
gay du ng duuc ai san cua mnh: mo he hong duung s chuyen chu
nguui va hang hoa xuyen suo quoc gia dang ha iien mo ai san
dang chu y ba cu khi nao nhung con nguui day quyen luc a hu lai
vu i nhau nhu a i Bo i nghi Bie huung Chinh ii cu a ca c Ba ng a i
Philadelhia (Bong B c) va Ios Angeles (1ay Xam) va o nm 2000.
Xm 182, Abiaham Iincoln hong qua Bao lua Buung s 1hai

Bnh Iuung de noi lien bu Bong va vung iung am Bc my vui khu
vuc bu 1ay dang ng iuung manh. Cung vui mo muc dich khac la
mu duung buon ban vui chau A, dieu nay dan den su ia dui cua mo
ba n uyen bo cu a 0uo c ho i, hnh ha nh hai cong y duu ng s u nhan
Lnion Pacilic va Cenial Pacilic (CP) va giao cho ca c cong y na y
nhiem vu vuu qua su hoang da menh mong da ngn cach Boa Ky
den vui uung lai iuc iu cua mnh. 1huc e, cong viec da b dau u
iuuc ien nhung uyen duung s ma sau nay da iu hanh mo han
cua LP va CP. Xhung day la mo su khui dau vi dai. Ca hai cong y
da dua duung s den nhung vung da nguy hiem va khc nghie nha
ien be m iai da, iai dai ien 1.700 dm da hoang u 0maha den
Saciameno de ao xuung song mui cua nuuc my.
1uye n duu ng hia Bong u Caliloinia duu c Cenial Pacilic xay
dung va ho da len mo ke hoach ia chu dao viec bng qua nhung dia
hnh da y ha ch hu c. Co n uye n duu ng s hia 1ay u Xebiaska duu c
Lnion Pacilic xay du ng, heo lo inh hie hu c cho ne n chinh ii, di
qua hung lung song Plae nhu 0uoc hoi my mong muon. Biem g
nhau cuoi cung cua ca hai la Sal Iake, ai mo vi ii da duuc chon
lam nui ke noi huc su u hia dong bc hanh ho . Cong viec sau do
o ia kho khn hun nhieu so vui du kien. Phai can den nm cung
vui 20.000 nhan cong lam viec ca luc de hoan a cong inh hau
he nguon nhan cong duuc nha vao u 1iung 0uoc va chau Au. Sa
UNION PACIFIC 135
mac nong bong va nhung ngon nui cao 8.000 lee (khoang 2.400 m)
lam cho cong viec iu nen kho khn hun, ben canh hu du va nguui
da do (ma ca hai, nguui va hu, deu cam hay kho chiu v su xam
ham day de doa ngay ien manh da ngan dui cua ho bui nhung dam
nguui xa la cung hang an s he va ieng no di kem). Xhie anh
gia nguu i my Andiew l. Russell da ghi la i qua inh xay du ng con
duu ng na y b ng hnh a nh. 1uy nhien, cho de n nay nguu i a va n co n
h c m c ve so nguu i da che iong suo qua inh hnh ha nh uye n
duu ng s na y cu ng nhu chi hi huc cu a du a n io cuoc la bao nhieu.
1ien hu c e , nhu ng i c io i da xua hie n ngay u ban da u. Lnion
Pacilic dong ho va hie u kinh hi iam io ng. Su khong ch c chn va
hie u ho n ie n ba c da i hoa n ie n do hi cong cu a cong inh cho
de n khi hai anh em giau co u Boson la 0akes va 0livei Ames da
dung danh ieng cua mnh (cung vui khoang mo iieu dola) de vuc
da y cong inh na y. 1iong khi uye n duu ng cu a Cenial Pacilic da
vuu qua vung hoang mac Sieiia Xevadas day kho khn, cuoi cung
LP cung co he b dau hi cong duui su co van va giam sa cua
1homas C. Iuian nhung cung khong hai la khong co nhung lui
han hien. Kho khn la dieu khong he ianh khoi iong nhung du
an nhu he nay, mo du an can den 40 xe chu nguyen va lieu cho moi
dm duung s duuc l d. Viec giai quye ien cong mo cach hoa
dang cho lao dong nha cu va cuu quan nhan lam viec quan qua
suo ngay vui cuoc va xeng du ho ch duuc ia 1 dola cho moi 12
den 1 giu lam viec mo ngay, 7 ngay mo uan cung la mo van de
lun doi vui cac nha quan ly du an.
Ba cha nhung kho khn nhu vay, ung nhom hi dua van huung
ve diem hen la Piomonoiy Submi u hung lung Salk Iake uye de
cu a bang Lah. Xguu i da u ien de n dich se gia nh quye n xay du ng nha
ga xe lua va nm b viec kinh doanh iong uung lai, cung vui .400
mau Anh (khoang 2.50 heca) da cong (duuc ng len ga doi sau
nay). Bo cung duuc he vay mo khoan ien kha lun la 48.000 dola
cho moi dm duung s ma 0uoc hoi da danh ia iong ban uyen bo
ban da u. Khi mo i vie c s de n ho i ke hu c, nhu ng chie c xe lu a sang
bo ng chu ca c vien chu c la nh da o cong y va ca c quan chu c chinh hu
cung do ve diem hen. Va vao ngay 10 hang 05 nm 189, su ke noi
da duuc danh dau bng dong ac sie hai con bulong dc bie: mo
chie c b ng ba c duu c v n ch bu i Iuian, co n chie c b ng va ng bu i
nha a i iu chinh cu a Cenial Pacilic la Ieland Sanloid. mo die n ba o
vien cu a Wesein Lnion da gu i di in ba o hoan a cho nguu i dan ca
nuuc dang chu dui, va hanh inh u Xew Yoik den San Fiancisco da
ung ma hang bng xe ngua giu day ch can 10 ngay vui uyen
duung s vua mui khai iuung.
mo bo han cong nhan cu van u lai de ham gia mu iong cac
nha nh duu ng s . Xhu ng nguu i kha c dinh cu u cac hi ian, cac nong
iai va nong iuung xua hien nhu nam sau mua u nhung vung da
ba ngu co uye n xe lu a di qua. Xhu ng nho m kha c h ham gia cac
cun so vang u Caliloinia va Coloiado vao nhung nm 1870, ma giu
day lai co hem nhung nguui dan mien Bong day hy vong duuc dua
de n vu ng da mu i ien nhu ng chie c xe lu a. Xhung ha nh cong cu a LP
van con kha xa vui, dun cu nhu sau vu ai ieng nm 1872 da nhan
chm Iuian va cac nha lanh dao khac. Bo da iu iuo hang iieu do
la qua mo cong y xay dung ma co en goi la Ciedi mobiliei ol
Ameiica va nm giu ai san cua LP iong vong 5 nm. Su gian lan
na y, cu ng vu i nhu ng hie ha i a i chinh kha c lien quan de n vie c qua n
ly, da day Lnion Pacilic den bu vuc ha san. Vao nm 1893, ho bi
buoc hai dua vao dien bi quan ly ai san, va keo dai iong vong 4
nm cho den khi bi mua lai vui gia 110 iieu dola bui mo nhom cac
nha da u u va duu c o chu c la i ha nh Cong y Buu ng s Lnion Pacilic
u Lah. Sau do, duui su dieu khien cua Edwaid B. Baiiiman, nhung
hoa dong nghiem uc nhm cuu van cong y nhu mua nhung oa
a u mu i, hay nhu ng chie c ca u cu , va ng chie u da i duu ng s duu c
hu c hie n. Cuo i cu ng, cong y iu la i o n dinh ve a i chinh.
1iong he ky 20, LP ie u c mua lai ca c doi hu canh ianh nhu

doi a c cu ng xay du ng uyen duu ng s lien luc dia cu cua ho, Cenial
Pacilic. Bo cu ng buu c sang ca c linh vu c kinh doanh kha c nhu hnh
UNION PACIFIC 137
ha nh cong y
Pacilic Fiui
Exiess va o nm
190 va mu cua
khu du lich
Valley Resoi va o
nm 193 (nui ho
ha minh ia ca
ieo chuyen chu
du kha ch chui io iuu uye ). 1iong suo hai cuo c chie n ianh he
giu i, LP da van chuyen hang ie e va nhan luc den cac cang cua my
de u do chuye n de n ca c vu ng chie n su . tiai doa n giu a hai cuo c
chie n, ho chien dau vui mo iao luu mui cua nhu ng chiec xe hui va
xe a i b ng ca ch gia ng hie u qua va nang ca iang hie bi. Cuo c
nang ca dang ke nha la vao nhung nm 1930 co en goi 1hanh ho
cu a Salina , dau may xe lua oi an oc do cao cha y bng dau diesel
duu c iang bi cho nhu ng chuyen xe lua duung dai, nhu ng oa nm
day du ien nghi nhu oa n co may lanh vui do dung bng su, bng
ba c d ie n.
Xguu i my a n huu ng nhu ng ieu chua n dich vu nhu va y iong
vong gan bon ha nien, nhung ioi so hanh khach do ngo giam bu
sau Chie n ianh 1he giu i hu II, khi ca c quan nhan mua xe hui de la i
di ngh ma ien he hong duung bo vua mui duuc cai hien. LP linh
hoa xay hem nhie u uye n xe lu a va mu io ng ca c dich vu kha c. Va o
nm 199, ho ha nh la 1a doan Lnion Pacilic. mo nm sau, chiec
xe lu a chu kha ch ma i vo m lu ng danh hu c hie n chuye n di cuo i cung
cu a no. Vao nm 1971, dich vu van chuyen hanh khach cu a LP da
ke hu c hoa n oa n khi Ba o lua dich vu quo c gia chuyen chu hanh
khach bng duung s duuc dua vao a dung. Bau he dich vu hanh
kha ch co n la i cu a ca nuu c de u chuye n sang Amiak.
1iong nhung nm sau do, Lnion Pacilic da hai dau ianh chong
lu lu, nhung ai nan, va nhung quy dinh lien bang khi ho a iung
vao huung kinh doanh chinh la nganh duung s. Vao nm 1999, lan
dau ien, a ca cac nhom san ham cua ho da vuu qua muc 1 do
la doanh hu. Ba ng a n xe hui, ho a cha , han, ngu co c, go va nhie u
loai hang ieu dung ma ho chuyen chu da giu ho ha iien ngay
cang manh me de huc vu khach hang o hun vui gia hanh ha
hun. 1uy nhien, ho va n khong he cuu ng la i vie c iung ba y nhu ng ky
va u nhung ngay vinh quang khi con la xe lua chu khach nhu cuoc
iung bay ai Boi nghi Bie huung bau cu ong hong Boa Ky vao
mua he nm 2000.
Va cq |ac| oac cq sa| ||cc oacq caa uc|cc |ac|/|c
17
TP OAN RCA
Chic c gucng th n cu o 1hc ky zc
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm
C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
1hcncs A. FJiscr, Flihu 1hcnscr vc FJwir hcustcr
0cn rcJic, vc scu Jc lc ti-vi Jc r nc i hc ic Jirh c
My
1i-vi, nc y qucy phin, rc r thic t bi Jic r tu khc r
, ti Jc-lc (rn 2ccc|
22.8cc ruc i (rn 2ccc|
Mctsushitc, Philips Flcrtrcrirs, Scry
S.A. 1hcnscr vc 1hicrry 8rctcr (1hcnscr
MultincJic|
lrJicrcpclis, lrJ.
1p1p
www.rrc.rcn
To m ta t
1toug phu t cho c sau lhi cou ta u hu, u thoa i 1itauic va pha i uu i
bug ttoi va chim o ai 1, Duoug va o dm 14 thaug 04 um 1912,
mot uguoi diu lhiu tadio 21 tuoi cuug coug t, diu bao Matcoui
witclcss da bt duo c tiu hiu ba o ugu, cu a tau ttoug mo t vu phoug o
Mauhattau, Ncw Yotl. Cha ug ttai uh p cu uguo i Nga tu la David
Satuoff ua , v u o ugu,u ta i cho cu a miuh ttu t ug cao uh t cu a
ttuug tm thuoug mai wauamalct ttoug 72 gio sau do d ti p m
uhu ug ba u ba o ca o uga , ca ug bi tha m tu vu ug bi u ch t d u uhu ug
uguo i lha c thoug qua ma ug luo i cu a miuh. uoug uhiu auh lhoug
th ugu vi c chi c ta u bi chim, va auh uo c gi miuh co th uhauh cho ug
ttu, u uhu ug thoug tiu ua , cho ph u co u la i cu a th gio i.
Xhung nm sau do, khi Sainoll duuc hng chuc va i bac u
maiconi, anh va n khong he ngu ng suy nghi ve ca ch co he iuye n
iuc ie nhung hong in nhu vay den cong chung. Y uung do cuoi
cung iu hanh su ha vao nm 191 vui mo bo hu song duuc ban
iong iai nhm muc dich huung mai, vui cai en do chinh anh d la
ho nhac iadio
(1)
. Sainoll nghi i ng hie bi na y co he ha di ca c
ba i ha cu ng nhu in u c va ca c chuung inh kha c. Ba u he mo i nguu i
khong he cha nhan duuc viec nhung no nhac va giong noi duuc
ha hng vao nha ho, v vay nguui a hai ma vai nm mui quen
dan vui san ham nay.
Va ioi, ho da cha nhan va Radio Coioiaion ol Ameiica (RCA)
ia dui. Sainoll iu hanh mo han khong he hieu cua a doan nay
cho den he cuoc dui ong. 1iong suo hui gian do, RCA da iu hanh
mo a doan giai ii khong lo va ho iu cho hai cuoc chien ianh he
giu i, ien hong iong vie c ha hanh ca c su kie n iu c ie, a o
nhu ng iang hie bi co he nhan va ha so ng, che ao ma y ha va
sa n xua him a nh, ha nh la ma ng luui XBC, xay du ng 1iung am
Rockelellei va Radio Ciy music Ball u Xew Yoik, giu i hie u iuye n
(1j nao|o Vus|e uox
TP OAN RCA 141
hnh de n cong chu ng, a o mo ieu chua n cho ivi ma u va sa n xua
ia nhu ng chie c ivi da u ien de cho hue, va ha m chi co n iuye n ca
nhu ng hnh a nh cu a ca c chuye n du ha nh khong gian de n u ng ho gia
dnh u my .
Ke u khi Sainoll ma vao nm 1971,
RCA hua nhan ing ho hai iai qua
nhu ng giai doa n kho khn nha . Xhung
ba cha su ca nh ianh da a c do ng sau
sc den vi he vung chc mo hui cua ho
iong linh vuc iadio va iuyen hnh, dong
hu i cha nha n ha i chia se doanh hu
cho mo cong y cua Pha da go han
ao dung ia no iuuc do bay ha ky
cong y van la mo suc manh dang ke
iong linh vuc dien u, va la cong y ma hau he cac khach hang van
co n bie de n va in uu ng.
RCA duu c ha nh la bu i 1homas Edison va Elihu 1homson, mo

gia o vien ho a ho c u iuu ng 1iung ho c Philadelhias Cenial. 1homson
ia dam me nghien cu u linh vu c die n u va da cu ng mu cong y vu i mo
do ng nghie la Edwin Bouson de heo duo i su hich cu a mnh, cu ng
lu c Edison dang hnh ha nh nen cong y Edison teneial Eleciic u
Xew leisey. Xm 1892, cong y na y sa nha vu i cong y Edison
teneial de a o nen teneial Eleciic. Xhu ng nguu i du ng da u cong y
1homsonBouson sau do da quay iu la i Pha , nui ho ha nh la mo
cong y mu i vu i mo mu c dich uung u .
Cung luc do, tuglielmo maiconi dang iong qua inh nghien
cuu ha iien chiec may ha khong day dau ien cua ong. 1hie bi
ien hong cua vi ky su dien u nay da nhanh chong dan den su ia
dui cua maiconi Wiieless, sau do cong y mu chi nhanh u my vao
nm 1899 va la cong y duy nha co he gui in hieu iadio vuu Bai
1ay Iuung iong suo hai ha nien sau do. Chien ianh 1he giui
Da.|a sacc// (1su1 1u?1;
hu I no ia, hu a Bo iuung Bai quan my Fianklin I. Roosevel
nhan dinh ing mo cai ien cong nghe nhu vay nen huoc ve nuuc
my va nhu teneial Eleciic giu du. Xm 1919, tE da lai bng
viec hanh la Radio Coioiaion ol Ameiica, ma sau do co quyen
su huu Ameiican maiconi va b dau ie hi cho nhung hie bi ma
ho san xua.
Ch co 5.000 chiec iadio iong cac ho gia dnh u my khi RCA mui
duuc hanh la, va ch co cong y Wesinghouse la dang ha song
cho mu c dich huung ma i. 1uy nhien, a ca nhu ng die u do da nhanh
cho ng hay do i. Iavid Sainoll, sau khi chuye n u maiconi sang RCA,
da huc day nganh cong nghie mui nay vao nm 1921 vui viec ha
hanh chuung inh he hao iu c ie da u ien: ia n vo dich quye n
Anh ha ng n ng giu a lack Iemsey va teoiges Caieniei, hu hu
300.000 hinh gia . Chuung inh bo ng cha y Woild Seiies duu c ha
hanh la n da u ien sau do va i ha ng, va ca c ia m b da u xua hie n
kh Boa Ky de huc vu cho nhu cau mui ha sinh cua cong chung.
Vao nm 1924, hun 2,5 iieu may iadio duuc su dung, va hau he la
do RCA che a o. Khi Chailes Iindbeigh hu c hie n chuye n bay lich su
bng qua Bai 1ay Iuung vao nm 1927, khoang iieu may iadio
duu c ba len de nghe iu c ie in u c na y.
1hay duuc iem nng lun lao cua iadio, Sainoll da mua lai cong
y WEAF u Xew Yoik va bien no iu hanh iam moc cho mo mang
luui mui ien oan quoc, va d en la Cong y 1iuyen hanh 0uoc
gia
(1)
. XBC nhanh chong mu iong ia hem 25 iam hanh vien iai doc
heo chie u da i nuu c my . Buo i ha quan io ng da u ien cu a da i na y la
ian bong bau duc Rose Bowl vao ngay dau ien cua nm mui 1927.
Cung giong nhu ian quyen Anh duuc ha hanh iuuc do, ho da g
hai duuc hanh cong o lun va lam iadio iu nen ho bien mo cach
nhanh cho ng. RCA sau do mua la i Vicoi 1alking machine va b da u
che ao may ha co iadio. Cung vui nhung ai san khac, cong y mui
RCA Vicoi cu ng gay duu c su chu y qua vie c mua la i huung hie u
chuung inh Bis maseis Voice cu a Xiei he Fox 1eiiiei. Xhu ng
(1j Nat|ooa| u|oaoeast|oq Copaoy
TP OAN RCA 143
nm sau do, mau quang cao nay va cac san ham khac cua cong y
iu nen ia no i ie ng.
Cuo c suy hoa i cu a hi iuu ng chu ng khoa n nm 1929 da gia ng
mo do n ma nh va o RCA khi nguu i ieu du ng khong co n mua nhu ng
ha ng ho a xa x nhu ma y iadio nu a. Khong na n lo ng, Sainoll nang cao
nng sua sa n xua va a n du ng nhu ng nhan a i cu a XBC cu ng vu i
nhu ng nha ha a ky ha nh la xuu ng him RK0. 0ng b da u xay
du ng 1iung am Rockelellei va Radio Ciy u Xew Yoik, nui ma sau na y
RCA va XBC da a n du ng la m iu su chinh. 0ng cu ng huu ng cong y
de n mo chan iu i mu i b ng vie c hue ky su Vladimii zwoiykin ha
iie n mo hie bi co n cao ca hun ca iadio ve m cong nghe : ivi.
Sainoll da doan iuuc iien vong cua ivi u nm 1920, va nhung
hnh anh ho da duuc ha di cung hui gian ma RCA b dau ham
gia va o cuo c chui. zwoiykin, mo iong nhung nha ien hong cua
linh vuc nay, da noi vui Sainoll ing ong can 18 hang cung vui
100.000 dola de ha iien mo hie bi co he ban chay duuc. Xhung
cuoi cung du an nay da on den 10 nm va 50 iieu dola, nhung nhu
do ca hai mui co he khanh hanh dai iuyen hnh RCA ai Boi chu
1he giui Xew Yoik nm 1939. 1ong hong Fianklin I. Roosevel,
nguui da go han iong viec hnh hanh nen RCA va cung la giong
noi quen huoc ien dai XBC, iu hanh nguui dung dau quoc gia dau
ien xua hie n ien huung ie n hong in da i chu ng mu i me na y khi
nhung lui mu dau chuung inh cua ong duuc ha di cung hnh anh.
Vie c ha iie n ivi heo chie u huu ng huung ma i bi ngung ie khi
nuu c my ham gia va o Chie n ianh 1he giu i la n hu II va RCA chuye n
sang sa n xua ki bom, ma y do mn, va ha m chi la sa n xua ca c
chuung inh gia i ii cho quan do i. 1 t ca uha ma , va uhu coug cu a
coug t, daug s u sa ug va phu c vu Nga i uga, l p tu c, Sainoll da vie cho
1o ng ho ng nhu va y. Xgay khi chie n ianh vu a ke hu c, ong lie n quay
iu la i sa n xua ivi va giu i hie u chie c ivi 10 inch vu i gia 375 dola
va o nm 194. Xm ke ie , khi XBC b da u chuye n u iadio sang
iuye n hnh h Sainoll iu ha nh Chu ich Bo i do ng qua n ii RCA.
1ivi da ha iie n iong
suo nhung nm 1950, va ca
RCA va XBC deu hu duuc lui
nhua n u huung ie n hong in
dai chung nay. Bo cung lui
du ng xu huu ng chuye n sang
1V mau dang nay nu bng cach
ung ia quan a chu ba i CBS, he
hong dau ien huc hien duuc dieu do, va giui hieu cong nghe da
duu c hong qua la m chua n cho nga nh cong nghie . Va i ha ng sau khi
XBC ha hnh chuung inh ma u iu c ie da u ien gia i vo dich
Roses Paiade nm 1954 chie c ivi ma u da u ien cu a RCA ia du i.
mau ivi 12 inch duuc ba n vui gia 1.000 dola, nhung nhu cau cu a
nguui ieu dung van ia manh me. Ch iong vong 5 nm, nua iieu
chie c ivi nhu va y da duu c ba n ia, va chuung inh Bonanza cu a da i
XBC, chuung inh iuye n hnh duu c ua hich nha , duu c ha hnh
co mau. Xm 192, hai han ba so ivi da co mau.
Xm 1970, iuyen hnh co m u kh nui va ivi mau da iu nen
ho bie n. RCA hu hu cong chu ng xem da i b ng viec ha so ng
chuyen du ha nh vao khong gian cua my den u ng ho gia dnh, nui
ha ng iie u c m dang da n va o ma n hnh ivi. Xhu ng buu c ca i ie n
cong nghe cua ho cung bao gom ca du an kinh doanh chung vui nguui
ba n cu 1homson u Pha de san xua ivi mau kieu mui. RCA da hay
doi hoan oan iong suo nhung nm sau do, khi ngon duoc dan
duung cua cong y la Iavid Sainoll qua dui u uoi 80.
Su ien bo cua cac san ham van duuc ie uc iong nhung nm

1970, nhu dong ivi Coloi1iak va may quay hnh dung cho gia dnh
co he quay den 4 giu. RCA cung danh dau mo han u he ky hoa
dong iong nga nh iuye n hnh ma u va o nm 1979 bng chiec ivi
mau hu 100 iieu cua ho. Cung vao hui diem nay, RCA iu hanh
mo hang cua Pha duuc goi la 1homson SA. 0eiaed nhu la mo
!|-.| C4 - s!ssu cam 1u4s
TP OAN RCA 145
cong y chinh vui hun 115 cong y con. Bun han nu a doanh hu cu a
ho la u hoa dong kinh doanh san ham cong nghe cao.
teneial Eleciic da mua la i RCA (bao go m ca XBC) va o nm 198
vu i so ie n ,4 dola va do la vu sa nha cong y lu n nha iong
nga nh cong nghie na y a i hu i die m do . 1uy nhien, nhie u a i sa n ma
RCA a o ia khong co n hu hu vu i huu ng kinh doanh chinh cu a tE va
iong nm ie sau do , ho da ba n RCA va Bo ha n kinh doanh ha ng
die n u gia du ng tE cho 1homson. Cong y Pha na y da ha nh la
cong y con 1homson Consumei Elecionics de die u ha nh ca c cong
vie c kinh doanh do . Va o da u nhu ng nm 1990, ho xay du ng mo iu
su chinh u my a i Indianaolis va do i en bo ha n na y ha nh 1homson
mulimedia va o nm 1995.
1hi han ivi dang xuong cua RCA u Bc my da khui sc doi chu
duui quyen su huu mui. Cong y cung giui hieu dong san ham am
hanh nh m do n da u hi hie u nguu i ieu du ng khi dia nha c comac
ngay cang duuc ua chuong. Vao giua nhung nm 1990, ho la cong y
du ng hu hai he giu i sau Sony iong linh vu c na y. Xhung sa n ha m
kha c nhu ivi 5 inch, ma y quay him cao ca va ivi hnh a nh co
do ne cao cung duuc ia m.
Ba ke su do i mu i va di sa n duu c ke hu a, 1homson mulimedia da
ha i va lo n ngay u da u. 1uy nhien, khi buu c sang he ky mu i, mo i
vie c duu ng nhu da hay do i. Va o nm 1999, ca c hoa do ng kinh doanh
ien hi iuu ng my ma doanh so chu ye u la u RCA va tE da dem
la i 224 iie u dola lu i nhua n, ng de n 1.400 so vu i nm iuu c do .
Xhan o chinh mang de n ha nh cong na y la su ia m hu hu cu a ca c
do ng sa n ha m mu i sau nhu ng nm u do ng, va ban la nh da o cu a RCA
da la m so ng la i inh ha n ien hong da u ng giu ho ho ng ii iong
linh vu c cu a mnh.
18
T P OA N NIKE
1o c ngoi vo ng chc gio y thc thoc
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
8ill 8cwcrncr vc Phil kriht
8ic r ic y thc thcc trc thc rh nc t bic u tuc r vr hc c
Cic y, qud r c c, Ju r ru vc Jc phu tu r thc thcc
2c.;cc ruc i
AJiJcs-Sclcncr, Filc, kccbck
Philip kriht
8ccvcrtcr, 0rccr
1p62
www.rikc.rcn
To m ta t
T P OA N NIKE 147
Ihi Michacl /otdau tho ug tti su bo ug to thi gia , th thao cu ug
tho ug tti th gio i va Nilc la oug vua lhoug th ttauh ca i ttoug uga uh
liuh doauh gia ,. Coug t, co ttu so o 0tcgou ua , da hoa u toa u bi u do i
loa i gia , d m m lhim to u tha uh mo t phu tu ug th thao tho i thuo ug.
i u ua , b t uguo u cho mo t loa t ca c m u thi t l thco coug ugh tiu
ti u da uh cho tu ug mu c dich su du ug tiug bi t, duo c ta m t mo i um
vo i uga , ca ug uhi u li u da ug mo i la , chu c uug ti u du ug va uhu ug
ca i tu t t sa uh di u. Nguo i tiu du ug lo u tuo i va co , thu c v su c lho c
luou ha o hu c s m uga, cho miuh uhu ug doi gia , da uh di bo , t p th
du c, cha , bo ha, choi golf, va t t ca uhu ug thu lha c ma ho co th g u
va o doi chu cu a miuh. Ihi Nilc co sa ug li u bo suug ttu ca c do ug sa u
ph m cu a miuh chu l, cu a ca c v u do ug viu uo i ti ug thi duo ug uhu
mo i du a ttc ttu tta i d t ua , do t uhiu d u muo u duo c uhu Milc
(1)
, Mia
(2)
ha, 1igct
(3)
.
Xike noi len nhu nhung io ung hung va quang ba huung hieu
cua mnh den vui iong iai cong chung. Bo da hai hung chiu nhung
ch iich manh me khi dung, khi khong ve viec boc lo lao dong
nuuc ngoai, nang y huc ve huung hieu cua ho len den mu c nghe
hua, ng gia ban qua muc, xua hien ian nga ien song iadio va
iuye n hnh (chua ke nhu ng ba ng qua ng ca o xua hie n ien duu ng
bien cua cac san van dong) vui logo hnh luui liem. 1ham chi ho con
lui dung cac van dong vien iieu hu de xua hien iong cac quang
cao co m kh nui.
Xhung Xike khong he duy i duu c lu i he kinh doanh cu a mnh
mai mai du ing iong nhieu nm ho la mo am ve nong: khoang hui
gian 1994 1997, doanh so cua Xike ng len gan 150, da muc 9,2
dola. Xhieu dong san ham mu iong nhu ao ngoai cho van dong
vien xe da lien u c xua hie n ngoa i hi iuu ng. Iogo cu a cong y xua
(1j V|eoao| Jo|oao, va o o oq v|o bo oq | xua t s e eu a o | Co|eaqo uu||s.
(zj V|a la, ou t| o oa o bo oq oa xua t s e eu a Vy .
(aj 1|qo| wooos, tay qo|t xua t s e ooa t to q|o |.
hien u kh moi nui. Xike iu hanh hu iang khong he hieu cua
ca mo he he. Xhung sau do, gan nhu khong duuc canh bao iuuc,
chiec giay ben kia bong uo ia. tiay ong di bo va giay da huung iu
hanh su lua chon cua nhung dua ie. Cac doi hu da nhm vao nhung
die m ye u cu a cong y de ha iie n sa n ha m ca nh ianh. Xike hua
da n iong ca c danh sa ch mua ha ng.
Iu va y, nga y nay Xike
van la mo iong nhung cong
y da n da u iong linh vuc cu a
mnh. Bo van mang den cho
nguui ieu dung khoang 500
mau giay duuc danh gia cao
va nhieu dong san ham hu
kha c. Bo die u ha nh nhu ng
sieu cua hang khong lo co en
goi Xikeown va dang mu vai cua hang dc bie danh iieng cho san
ham loidan. Cong y van ie uc ban hang dola san ham moi
nm ien hun 100 quoc gia. Xhung giu day ho khong con u vi ii
hong ii nua, va doi vui Xike da qua quen vui dnh cao vinh quang
h day la mo dieu khong he cha nhan duuc.
0uay ve hui diem nm 192, khong nhieu nguui chon Eugene,

0iegon la nui de khui dau mo cuoc cach mang. Khu hoc xa dia
huung cua Bai hoc 0iegon u lau da la nui huc hien cua mo chuung
inh duu ng dua ia ha nh cong. Bill Boweiman hua n luye n vien
iuung cua iuung u nm 1948 vo nh khui dau mo cong viec
kinh doanh khi ong ke hu vui Phil Knigh de han hoi giay he
hao 1igei co xua xu Xha Ba n duu i huung hie u BRS (vie cu a
Blue Ribbon Sois). Vao nm 194, ho da ban duuc 1.800 doi. Bon
nm sau do, mo hie ke giay cua Boweiman da iu hanh mau ban
cha y nha cu a cong y me . Vu i mo chu lac quan cung nhieu y uung
hong hu, ong va Knigh quye dinh san xua 330 doi giay caosu
!6 cq |a c| a|c| ca a u||c |a | Ccqcc
T P OA N NIKE 149
vada do ho u hie ke. Xe doc dao cua loai giay nay la de ia nhe,
duu c che a o u chie c khuon la m ba nh que cu a vu Boweiman. Ca hai
ban he so hang vui gia 3,30 dola mo doi, va khai sinh ia mo a
doan, cung vui mo cuoc cach mang.
Knigh, nguu i da duu c Boweiman
hua n luye n iuu c khi heo ho c la y b ng
cu nhan quan ii kinh doanh ai
Sanloid, b da u di kh nui va iao
ba n nhu ng doi gia y buo n cuu i na y ien
co xe hui cu a ong. Su ke hu giu a inh
do ha va sa ng a o cu a doi gia y da giu
no duu c nhie u nguu i ua chuo ng va giu
cham ngo i cho no lu c ha iie n cong y
cu a ho . Bo cho ia m ma u logo hnh luu i lie m cu a cong y va o nm
1971, va b da u huung hie u Xike mo nm sau do a i giai doa n ie n
0lymic he giu i my a i Eugene. Ca c va n do ng vien die n kinh ha ng
da u cu a he giu i (bao go m bo n iong so ba y va n do ng vien ve dich
iuu c ien iong cuo c dua maiahon cu a ky 0lymic 1972) nhanh
cho ng mang nhu ng doi gia y cu a Xike. Xm 1974, cong y ha iie n
hua n lu i vu i 250 nhan vien, hoa do ng ba n ha ng u ca Canada va L c,
mo nha ma y u Xew Bamshiie, va da duu c 4,8 iie u dola lu i nhua n.
Va n do ng vien die n kinh 0lymic Seve Pielonaine mo nguu i
duu c ba o iu cu a Boweiman va la bie u uu ng cho inh ha n he hao
cu ng nhu da i die n cho ca c hie bi ho iu o hun cu a Xike da giu
iuye n ca m hu ng cho duu ng lo i kinh doanh cu a cong y cho de n khi
qua du i sau mo ai na n xe hui ha m kho c va o nm 1975. Xha doanh
nghie va hua n luye n vien cu ng hu su c va la m vie c he mnh de giu
cong y ie n len hia iuu c. Vu i en go i co nguo n go c u vi ha n chie n
h ng iong ha n hoa i By Ia , cong y mu i ha nh la hu ng hu c khi
he cu a ho da da duu c nhu ng chie n h ng lien ie iong linh vu c hie
ke gia y va hoa do ng kinh doanh. Ca c va n do ng vien cha y bo ia hich
su du ng sa n ha m cu a ho , co n ca c cu a ha ng ba n le luon s n lo ng han
ho i chu ng. 1ay vu ennis ha ng da u hu i ba y giu la lohn mcEnioe iu
G|a , |c cm c|a c ||c a u||c
ha nh va n do ng vien chuyen nghie da u ien ky hu do ng co ng a c vu i
ho . Va va o cuo i ha nien 1970, vu i 2.700 nhan vien va 50 hi ha n
iang hu c he hao cong y da duu c co ha n ho a.
Xhung nm dau ha nien 80 la hui ky mu iong cac dong san
ha m, qua inh ham nha hi iuu ng, va xay du ng uy in cho
huung hieu iong cong dong nguui ieu dung. Vao luc dong san
ham quan ao cua Xike lan dau ien xua hien, logo hnh luui liem da
co m u hun 40 quoc gia. 58 van dong vien ai 0lymic Ios Angeles,
bao gom ca loan Benoi va Cail Iewis, da doa duuc 5 huy chuung
khi hi da u b ng gia y Xike. Va mo iong nhu ng hoa huan may mn
nha ung duuc ky ke giua mo a doan va mo ca nhan, do la hu
do ng giu a Xike va an binh cu a Chicago Bulls la michael loidan duu c
ky ke vao nm 1985 de cung hnh hanh dong san ham giay bong
io Aii loidan va cac loai quan ao he hao lien quan khac. mo nm
sau ban hu dong dang ghi nhu nay, doanh hu hang nm cua Xike
lan dau ien da muc 1 dola.
Xhung ngay ca khi do ng sa n ha m loidan cu a cong y da dinh
nghia la i hoa n oa n ne n cong nghie sa n xua hu u ng he hao, h
Xike va n ia i qua nhu ng kho khn vo cu ng lu n. mo su han loa i iong
vie c han bo ha ng ho a cu ng nhu ca c va n de iong bo ha n ba n ha ng
da n de n mo chuo i nhu ng o n ha ve m hu nha . Sau va i du ca i o
quan io ng, ca c hay do i ve m die u ha nh kinh doanh da duu c hu c
hien. Chien dich ha bo nhung quan niem lau dui vui cau
slogan Ba y ha nh do ng
(1)
, mo chuung inh gia i ii co en go i la
P.I.A.Y. (Paiiciae in he Iives ol Ameiicas Youh Bo ng ha nh
cu ng giu i ie my ), cu ng vu i nhu ng no lu c da da ng iong linh vu c ba o
ve moi iuu ng. Xhu ng ie n bo ve m cong nghe , ma Xike da va n du ng
u lau, va n ie u c ha iie n. 1iong vo ng 5 nm, su ke hu na y da
dua o ng doanh hu nhanh cho ng iu ve mu c hun 3 dola. Vie c hem
va o ca c chi ie ca i ie n u qua n a o va o nhu ng nm 1990, cu ng vu i vie c
gia nh duu c chu ky cu a mo ay goll ie da y hu a he n en la 1igei Woods
da nang Xike len a m vo c cu a nhu ng a doa n huye n hoa i.
(1j Nquyo vo: Just oo |t! - s|oqao o | t| oq eu a N||o.
T P OA N NIKE 151
Xhung kho khn va n chua cha m du u day. Xhu ng ch iich lien u c
ve ca ch do i xu vu i cong nhan nuu c ngoa i da la m Xike va ha i a nh m
a c ca m cu a cong chu ng. Bo da khong n m b duu c hi hie u cu a cong
chu ng khi bo qua ha ng loa ia o luu dang ha iie n. 0ua ng ca o, la su c
ma nh vo n co cu a Xike, da hoa n oa n ha ba i. Cong y cu ng ha ba i iong
vie c a n du ng Ineine de ha iie n kinh doanh ngay u ban da u.

Phil Knigh, mo con nguui khong
heo quy c nao ca va cung la mo
doanh nhan cu ng in bie ing khong
he cuui ngua xem hoa mai (mc du ong
ia hich di danh goll vui 1igei Woods
va chay long vong ien chiec moo
Acuia den g n bie n so XIKEmX). 0ng
da ha i hu a nha n i ng ie n inh oa n
cau hoa cua cong y da dien ia qua
nhanh va da han an mong nguon ai
nguyen cu a cong y. 0ng dua ia mo
chuung inh ai he hong do so bao
gom viec c giam 1.900 cong nhan va
bo di mo so dong san ham mang nhan
hie u Xike. 0ng ng cuu ng hu i gian
huye gia o ve vn ho a cong y cho
hau he nhung nhan vien mui vao u mo giu len den hai ngay iong
ia vui mong muon ing moi nguui se hau hieu nen ang lich su vn
hoa ma qua do Xike huyen hoai da duuc ha iien. (Xhung dai dien
ve cong nghe ham chi con hai iai qua mo chuung inh hoc a
dai hun chin ngay lam viec lien uc bao gom chay ien duung
cha y cu a Boweiman va ghe hm nui xa y ia ai na n xe hui dinh me nh
cua Pielonaine). 0ng cung dong hui ach ia mo dong san ham
quan ao mui nhon duuc goi la AllCondiion teai (bo quan ao, hu
ung su dung duuc iong moi hoan canh), hay con goi la ACt, ao ia
mo chi nha nh iieng vu i cu ng lu c luu ng nhan vien, ngan sa ch va ke
hoach quang cao cua iieng no.
Va buuc di co y nghia nha la Knigh b da u cong khai xem xe
chinh sach ia luung ha cho luc luung lao dong u cac nuuc dang
ha iien. Ian dau ien ong da hua nhan ing ca ong lan cong y deu
khong xu ly moi viec mo cach o de iong qua khu. Be giu hay
doi vie c na y, ong dem maiia Eiel u miciosol ve la m ho chu ich
hu nha cua Xike, dam nhan bo han quyen lui cua cong nhan. Co
co 95 nhan vien, va nhung no luc cua co (nhu chuung inh bo uc
vn ho a cho cong nhan Indonesia, va vie c khu cha oluen ho a an
doc ha i iong ha u he cac day chuye n sa n ha m) da duuc cha nha n
(du la mie n cuu ng) bu i nhu ng nguu i ch iich Xike n ng ne nha .
Vu i ACt va iung
am mui duuc cong
hu c ho a cu a mnh,
Xike dang co gng
hu hu la i nhu ng
kha ch ha ng da quay
sang su du ng ca c
nha n hie u kha c iong
nhu ng nm ga n day.
Cong y cung lam viec ca luc de hu hu giui ie, bo han ma ho chua
chu y nhie u iong qua khu . Cuo i cu ng, Ineine cung dang iu ha nh
mo ha n quan iong iong chien dich kinh doanh cua cong y. Cac
ma u qua ng ca o xua hie n nhan nha n ien ivi va sa ch ba o. Xike hie n
dang nghien cu u ca ch hu c de iu ng n chu inh giu a hie ke va sa n
xua de co he hich ung nhanh chong hun vui cac iao luu mui cung
nhu ca i hie n day chuye n cung ca vu i nhu ng yeu ca u ba n le hu
hu. Knigh da iuyen di mo hong die khong he nham lan duuc la
ho se khong bo cuoc va nhc nhu cac doi hu hay sn sang cho mo
cuoc dua nuuc iu iong uung lai khong xa.
1he giu i co he khong co n ha cuo ng vu i gia y de me m nu a va Xike
co he da da nh ma mo luu ng nguu i ieu du ng da ng ke . Xhung gia y he
hao va n co n xua hie n kh nui. Va co nhie u nguu i va n da nh cuu c i ng
Xike se va n la huung hie u vuu len hia iuu c iong cuo c dua.
Va aacq cac !c |ccq Caa ||a, Cm ca !accq |a|
ca a u||c
19
TP OAN INTEL
Ch t luc ng tu bcn trcng lntcl lnsiJc
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
kcbcrt Ncyrc vc CcrJcr Mccrc
Phc t nirh bc vi xu ly , nc Juc r rhc ruc r rc rh
nc r nc y tirh
Cc r rcr rhip nc y tirh, thic t bi nc r vc truyc r
thcr
,8 ti Jc-lc (rn 2cc;|
,c ti Jc-lc (rn 2cc;|
;c.2cc ruc i
AJvcrrcJ Mirrc 0cvircs, l8M, Mctcrclc
Crci k. 8crrctt
Scrtc Clcrc, Cclijcrric
1p68
www.irtcl.rcn
To m ta t
Mot so uguo i cho tug Iutcl tto thauh uha sau xut chip ma ,
tiuh du ug d u th gio i dou gia u chi vi ho da pha t miuh ta uhuug cou
chip ti hou hiu daug diu lhiu moi thu, tu ma , tiuh va diu thoai di
doug cho du do choi va bo ou uhit. Nhuug uguoi lhac lai cho tug vi
tti so mo t cu a coug t, hi u ua, chu , u xu t pha t tu uug lu c sa u xu t
cua ho, voi vic cho ta doi haug ttiu cou chip hoau hao l tu lhi
chuug duoc gioi thiu cach do ba thp l,. 1u, uhiu, vu co mot so
uguo i uh u ma uh t ug thauh coug ua , du tu doi ugu quau l, tai gioi,
uhu ug uguo i da sa ug l p ta coug t, t t lu ttuo c lhi coug ugh cao tto
uu thiuh ha uh, va ho da du, tti duo c vi th cu a miuh ttoug tho i da i
coug ugh daug lhoug ugu ug pha t tti u.
1ha ia, do la ke qua cua mo chien dich quang cao mang inh
cach mang, a iung nhan manh vao hai chu dun gian Iutcl Iusidc.
Cum u ngn gon nay da bien doi mo a doan ung ln ngu iong
kho khn iu hanh mo nhan hieu noi ieng ien oan he giui. B ng
ky hua quang cao iuyen hong de dem ia anh sang mo san ham
mui me, Inel da lam cho khach hang nhu ia ing cac san ham an
nhung ma nh me cu a ho chinh la iung am cu a ca c hie bi die n u
ma nguu i ieu du ng dang mua cha da y ca c xe a i. Vi ii ien hong,
ky hua sa n xua hie u qua kha c huu ng, va ban qua n ii d c bie , a
ca da dong go mo han dang ke iong su ha iien cua cong y.
Xhung ne u khong co chien dich qua ng ca o hu hu su chu y vu i cac
ky hua vien nhay mua iong nhung bo do
hnh con ho day mau sc u han mu man va
ke huc vui bon no nhac da iu hanh khau
hieu am hanh do, Inel co he se khong bao
giu da duuc ke qua lam hay doi he giui
nhu nga y hom nay.
Inel nm giu hun 80 hi han doi vui
nguo n lu c die u khie n ben iong chie c ma y
inh ngay nay cua chung a. Bo cung go
|c|c| |cs|ac
C|| |accq |a occ |ccq
T P OA N INTEL 155
cong lun iong viec lam cho chung iu hanh cac hie bi dai chung co
m u kh nui va manh hun chiec may o bng ca cai hong ung
duuc dung de hong en lua len khong gian. Inel da hie la be
hong cho nhung buuc ha iien nhay vo dan den su ia dui cua
nhu ng hie bi die n u kha c de dinh hnh he giu i chu ng a xuyen qua
nhung bien dong xa hoi va chinh ii vao cuoi nhung nm 190.
1uy nhien, nhu hau he cac cong y da hay doi hong cach song
va lam viec cua chung a, Inel chua bao giu co he ngh ngui iong
vinh quang cua mnh. Su canh ianh ngay cang ng cung nhu
nhung hay doi quan iong cua cac san ham ma cac cong y nay
dua ia da buoc Inel lien uc dieu chnh duung loi kinh doanh de duy
i dia vi hong ii cua mnh.
mo bo vi xu ly la mo mach dien nho xiu chua hang ngan (ham

chi ha ng iie u) bo ng ba n da n lien ke va la m vie c cung nhau de luu
iu va die u khie n du lie u cho ca c mu c dich kha c nhau. Xga y nay, bo
vi xu ly hoa dong nhu mo bo nao ben iong mo chiec may inh ca
nhan: no co he dieu khien quay so nhanh iong dien hoa i, no co he
la bo dieu khien u dong iong chiec dong ho bao huc hay ham chi
la he hong hanh cua xe o o va he hong khoa cua dien u. 1iuuc
khi bo vi xu ly ia dui, nhung chuc nng nay chua he on ai, va mo
chie c ma y inh co kich huu c b ng ca mo cn ho ng. Sau khi hai nha
dong sang la Robei Xoyce va toidon mooie ha iien con chi vi
xu ly dau ien vao giua nhung nm 0, h moi viec da hay doi mc
du su bien doi do chc chn khong xay ia iong mo dem.
Pha minh nay, xua ha u hui ky Xoyce va mooie con lam viec
u mo cong y en la Faiichild Semiconducoi, cho he giam kich
huu c ma ch ich hu de co he d ien mo con chi b ng silicon.
Xhie u nguu i ban da u hoa i nghi inh kha hi cu a no , nhung ca hai da
hay iem nng o lun do khi oc do ha iien cua xa hoi ngay cang
ng den muc chong m. 1huc e, mooie ien doan iong nm 195
i ng hie u nng cu a ca c ma ch ia du i sau na y se ng heo lu y hu a va
co he du doan duuc iong nhung nm ke ie. Suy doan cua ong, sau
nay duuc d la Binh lua mooie, la cac con chi mui ha hanh cu
sau moi 18 den 24 hang se manh hun gan ga doi con chi ia dui
iuuc no. 1hui gian ioi qua, uuc doan cua ong van duuc danh gia la
chinh xa c.
Xoyce va mooie iui bo Faiichild vao mua he nm 198 de mu
mo cong y che a o nhu ng vi ma ch ien ie n na y. Cong y mui, co en
ban da u la Xm Elecionics, duu c khai iuung u mounain View,
Caliloinia vui hun muui nha khoa hoc cung quan diem nhu hai ong.
Cung vui ho la Andiew tiove, mo nguui goc Bungaiy, duuc bo
nhiem lam giam doc dieu hanh. Ca nhom nhanh chong doi en a
doa n ha nh Inel, chu vie cu a inegiaed elecionics (die n u
ich hu) va b dau a iung ha iien no.
Ban da u Inel du dinh bie n ca c sa n ha m cu a ho ha nh nhu ng
san ham huung mai, dau cho chung d i nha la ga 100 lan so
vu i ca c hie bi cong nghe dang hinh ha nh. 1uy nhien, Xoyce, mooie
va tiove u in i ng vu i kich huu c cu a ca c ba n ma ch cu a ho , hie u
nng cao va die n nng ieu hao i se giu ho nhanh chong hu duuc
lu i nhua n u ca c nha sa n xua . 1uy nhien, iong nm da u ien, ho ch
hu ve chua den 2.700 dola. Pha minh do ha lun cua ho ia dui khi
mo cong y Xha nhu Inel hie ke mo bo chi cho chie c ma y inh
co he la inh duuc. Ky su 1ed Boll da da ung duuc yeu cau nay
vui mo huung ha mui de d mo day cac con chi can hie len
ien mo nen dun, va bo vi xu ly ia dui. 1hie ke dc bie quan iong
cua ong mu ia mo uung lai lun cho Inel va ca nganh cong nghie
ma ho khai ha cung co he su dung iong cac hie bi khac ma
khong ca n chnh su a nhie u.
Sau do, Inel iu nen hanh cong va noi ieng nhanh chong. Bo da
ha iien mo chi bo nhu dong hay con goi la IRAm (dynamic
iandom access memoiy) vao nm 1970, va no nhanh chong iu hanh
hie bi ba n da n ba n cha y nha he giu i. Be co he da u ng duu c nhu
cau iong uung lai, cong y da di chuyen den mo cu su lun hun ien
T P OA N INTEL 157
mo vuun le iong 2 mau (khoang 10,4 heca) gan Sana Claia. Ch
iong vai hang, Inel da giui hieu bo vi xu ly 4004. 1hie bi dang chu
y nay mang den cho nguui su dung mo nng luc inh oan lun ngang
vu i chie c ma y inh die n u da u ien cu a he giu i, EXIAC (chie c ma y
can den 18.000 ong chan khong iong 914,4 me vuong de huc hien
0.000 lenh moi giay, mo ky cong dang kinh ngac vao hui diem do).
1iong khi do, san ham cua Inel co he lam duuc cong viec uung u
vui 28.000 iansisoi goi gon ien mo be m nho hun mo chiec
mong ay cai va ch on 200 dola. Vui viec ia m san ham nay, Inel
va cuoc cach mang may inh buuc vao su ha iien vu bao.
Va o nm 1972, Inel giu i hie u bo vi xu ly 8008 co su c ma nh ga
doi ma u iuu c do . Ca c u ng du ng mu i la nhanh cho ng xua hie n, va
8008 nhanh cho ng iu ha nh mo ha n cu a chie c can die n u u ie m
a ho a, hie bi die u khie n kho ha ng cu a nha ha ng, va de n giao hong.
Bai nm sau, no duu c l d cho ma y inh ca nhan da u ien, chie c
Alaii cu a IBm. Y uu ng do da ha nh cong va no i ie ng nhanh cho ng,
va Inel cu ng ng iuu ng cu ng vu i no . Ch iong va i nm, a chi
Iottuuc da go i cong y na y la mo iong Xhu ng ha nh u u kinh doanh
cu a ha nien 70.
Vao nm 1981, bo suu a vi xu ly Inel da bo sung hem hai con
chi 808 va 8088. Chung hu hu su chu y cua IBm, luc nay dang
am ham len ke hoach cho mo chiec may inh ca nhan cua iieng
mnh. Vao luc nay, Inel dang kinh doanh ia on dinh vui khoang
10.000 dun d hang moi nm. Chiec IBmPC, su dung chi 8088,
cuoi cung da lam ng hun 1.000 lan doanh so cua bo vi xu ly Inel
va Inel da hanh cong iuc iu.
Khong dung lai u do, nm 1982, Inel giui hieu con chi 28 co
hieu nng ga ba lan cac bo vi xu ly khac. Chi 38, xua hien nm
1985, co kha nng giai quye hun 5 iieu he inh moi giay. Chi
48 heo sau vao nm 1989, khong ch nhanh hun 50 lan con 4004
ban da u ma co n sa nh ngang vu i hie u nng cu a ha u he ca c ma y main
liame luc bay giu cua IBm. Xm 1993 Inel giui hieu con chi
Penium su du ng 3,1 iie u iansisoi co kha nng hu c hie n 90 iie u
he inh mo i giay. tiove, luc na y da la Chu ich kiem CE0 cua cong
y, bie ing ong dang co iong ay mo san ham uye vui va muon
cho ca he giui bie den dieu nay. 0ng da danh iieng 100 iie u dola
cho chien dich quang cao doc nha vo nhi cua mnh, va b dau mu
io ng qua ng ba sa n ha m cu a Inel ien iuye n hnh va sa ch bao, uy
ha u he ca c nha quan sa de u cho i ng ong bi am ha n.
Andy tiove chiu ia ch nhie m cho chie n dich Inel Inside, day la
mo no luc quang cao manh me cac con chi cua ho. Inel da la nha
san xua bo vi xu ly hang dau luc bay giu, nhung nhung cong y
uung u cung dang b dau ham nha vao hi iuung vui nhung san
ha m gia ca nh ianh. 0uang ca o na y duu c hie ke de khie n cho
nguui ieu dung doi hoi en hang san xua con chi cua ho, va ho
cu ng huu ng gia n ie cho ca c nha sa n xua ma y inh cha o ha ng su
ke hu cua ho vui Inel (Cac nha san xua nay duuc de xua mo
chuung inh quang cao lien ke giam gia ban chi Inel va ia cho
ho mo khoan hu hi dang ke de giu ho quang cao hem). Khi
tiove nham chuc CE0 vao nm 1987, Inel chua co ngan sach quang
cao cho hi iuung nguui ieu dung iuc ie, nhung den dau nhung
nm 1990, chi hi quang cao da vuu qua con so 100 iieu dola moi
nm. Khi chi Penium III ia dui vao nm 1999, chien dich quang cao
oan cau duuc uuc inh on khoang 150 iieu dola. Xo duuc hie ke
de d Inel vao vi ii mo cong y iuc uyen hien dai, dong hui lien
uung con chi mui vui su an huung day du hun ve kha nng iuy
ca Ineine ma nh me .
Xo luc nay da ao ia suc manh huung hieu vo cung o lun va do
nhien mo i nguu i de u muo n co mo chie c ma y inh Inel Inside. Ke
qua cu a su lien ke cu ng cong y miciosol (su hu u he die u ha nh
Windows noi ieng) la cong chung b dau nhc den nh iang doc
quye n dang die u khie n ha u he ca c ma y inh ca nhan mo hie n
uu ng duu c d en la Winel.
T P OA N INTEL 159
tiove cuo i cu ng da chuye n giao vi ii
du ng da u la i cho Ciaig Baiie. Inel ia
m cong nghe mui duuc hie ke de nang
cao hie u nng da huung ie n cu a chie c
ma y inh ca nhan, va cu ng co hnh a nh
nha n hie u cu a ho b ng ca ch khai ha c sau
hun nhung nhan va day mau sc da iu
nen noi ieng iong cac quang cao cua ho.
Cong y cu ng chia ha nh ba han nha nh
Chuyen nghie, Bie u nng, va ma y inh ca nhan de hu hu vui ca c
han khu c hi iuu ng dang ha iie n iong nga nh.
1uy nhien, a ca cu ng ngung la i sau mo ha nien ng iuu ng
khong ngung. Cac co gng ham nha vao nhung linh vuc mui nhu
ho i ha o iuye n hnh da ha ba i, iong khi kha ch ha ng b da u doi
ho i ca c hie bi i huc a hun nhung du ma nh de iuy ca Ineine.
1ha m chi, F1C (L y ban 1huung ma i Iien bang) da b da u mo vu
kie n cho ng do c quye n buo c o i Inel ngn ca n ca nh ianh. 1uy nhien,
khong giong miciosol, Inel da dan xe vui F1C mo cach em ham.
Su ke hu da dan den su canh ianh u nhung doi hu mui ha, nhu
Cyiix va Advanced micio Ievices (AmI) la m cho doanh hu 1998
cua Inel lan dau ien giam xuong iong suo hun mo ha nien
ho ng linh hi iuu ng.
Baiie da la i b ng vie c ha vu mo hnh qua n ly a iung cu a Inel
va gia i ngan iong mo loa ca c vu mua la i. Xhu ng nga y ha ng kinh
doanh ch a iung va o bo vi xu ly ma y inh ca nhan da ke hu c khi
Baiie b da u dinh hnh la i cong y nhu mo nha cung ca chi ba n
da n cho hie bi ma ng va hie bi hong in cu ng nhu ma y inh. 0ng cu ng
da kha o sa nhu ng linh vu c mu i bao go m huung ma i die n u va ha ng
die n u ieu du ng.
Ba u nm 2007, Inel chinh hu c da u u xay du ng mo nha ma y
l ia va kiem dinh chi ban dan ai Khu Cong nghe cao 1hanh ho
Bo Chi minh, Vie Xam, vui dien ich khoang 150.000m
2
. Iu kie n
nha may se di vao san xua vao nm 2009.
C||o |c|c|
Ccc z Dac - zuu
Iy do Inel chon
lu a da u u a i Vie
Xam la do suc hu cua
mo da nuuc co dan so
ie va nng dong, he
hong giao duc ngay
cang duuc cai hien,
lu c luu ng lao do ng
dong dao va mo chinh
hu co quan diem hien
dai. 1uy nhien Inel
cung noi ing van de uyen dung va dao ao nguon nhan luc la mo
kho khn lun cua a doan khi dau u nha may ai Vie Xam.
Buu c va o he ky 21, Baiie cu ng co
nhu ng buu c ie n do b ng nhu ng vu mua
la i va mu io ng m c du ca c ha nh ha n
ma y inh ca nhan va n duu c cho la chie m
90 hu nha cu a Inel va a ca lu i
nhua n cu a ho . V le do ma ho va n dua ia
ca c con chi nhanh hun va ma nh hun de
ie u c xay du ng du a ien su ha iie n
a n uu ng u ng giu ho hay do i he giu i.
Gordon Moorc da no i:
Nu nganh cng nghip t phat trin
nhanh nh nganh cng nghip ban dn, th
mt chic Rolls Royce se i c 212.800 km
(hn 5 vong xch ao) ch vi mt lt xng, va
no se re n mc ngi ta se vt bo no i thay
v phai tm bai u xe u o.
a | a|c c |c|c| c| c q| , o|c o o a |a .a c v|c | uam |a |
k|a C6cq cq|c cac !|. |CV
C||o Ccc z ||cmc aaa-ccc
mc | c| | ca a |c|c| - zuus
20
HA NG TIN CNN
Licn tu c zq/; trcn kh p thc gic i
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
1cJ 1urrcr
Chucr trirh truyc r hirh tir tu r tru r tic p suc t
rc y Jcn Jd u ticr trcr thc ic i
Chucr trirh tir tu r trcr truyc r hirh, rcJic, vc
lrtcrrct
khcr rcr bc
khcc r .ccc ruc i (rn 2ccc|
CN8C, MSN8C, Fcx Ncws Chcrrcl
w. 1hcncs /chrscr
Atlcrtc, Cccric
1p8c
www.rrr.rcn
To m ta t
Nhi u uguo i M, da chu, u saug luh CNN (Cablc Ncws
Nctwotl) lhi cu u tha uh viu cu a uho m 1hc Bcatlcs /ohu Icuuou bi sa t
ha i o Ncw Yotl, chiuh xa c la sa u tha ug sau lhi da i ttu, u hiuh ua , ta
mt vao um 1980. Nhuug uguoi hm mo suug so it uht la uhuug
uguo i ttoug so 1,7 ttiu ho gia diuh co th bt duo c luh ttu,u hiuh
tiu tu c ua , uh u th , t ug ho co th duo c c p uh t uhu ug cu
chu,u daug chu , bt cu lhi uao ho muou. oi voi uhuug uguoi da
qucu vo i vi c bi t duo c tiu tu c ttu ttu, u hiuh chi lhi ua o ca c ma ug
luo i chiuh va ca c chi uha uh cu a uo qu, t diuh pha t so ug, di u ua , th t
daug phu lhoi va hp du.
1uy va y, die u do va n chua du de giu kenh iuye n hnh non ie
na y duu c mo i nguu i chu y de n. Xhu ng con nguu i co n vo danh a i iu
su chinh cu a CXX u Alana va a m chi nha nh ien oa n nuu c my da
co g ng he su c de vuun len. Chi hi duu c ha n che o i da, de n mu c co
la n nhu ng a m va n lo ia n bi su xuo ng iong lu c ho dang uu ng hua
iu c ie . Ca c hie bi die n u cu ky huu ng xuyen bi hu ho ng. Ch co
mo luu ng ia nho kha n gia bie de n su o n a i cu a no .
Xhung a ca da hay do i khi CXX ca i hie n nguo n lu c cu a mnh
va hang loa cac su kien ha dan da hu hu khan gia xem kenh cua
ho. Khi cac con in my duuc nhung ke khung bo Iian hong hich vao
nm 1981, khi chiec han luc Aii Floiida iuu vao ho Poomac dang
dong bng u Washingon nm 1982 va khi au con hoi Challengei
ha no u Floiida nm 198, hem nhieu nguui my b dau chuyen
sang kenh CXX va ho nhan hay day la mo nguon in dang in cay
cho ca c su kie n ien he giui iong vong 24 giu. Khi be lessica 18
hang uoi nga xuong mo cai gieng u 1exas vao nm 1987, va khien
ca nuuc a iung chu y iong suo 58 giu cho den khi em duuc cuu
hoa hanh cong, CXX la nui nguui a m kiem nhung in uc nong
bo ng nha . Bo n nm sau (1991), khi Chie n dich Bao 1a Sa ma c duu c
ha dong va nhung chiec F117 cua my b dau oanh ac Baghdad,
HA NG TIN CNN 163
khoang 11,5 iieu khan gia da dan m vao man hnh 1V qua kenh
CXX de heo do i nh hnh chien su u hu do Iiaq dang bi giam ham
va ca c die m no ng xung quanh.
Ii nhien, nga y nay CXX la
mo iong nhu ng da i in u c
nhie u hu ie ng da ng ne io ng
nha ien he giu i. Ca c da i ha
hanh va mo loa ca c websie da
duu c bo sung va o danh sa ch su
hu u cu a CXX. Khoa ng 78 iie u
gia dnh nguu i my va hun mo
nguu i ien kh he giu i de u co
he ie ca n de n i nha mo
iong nhu ng dich vu cu a ho .
CXX duuc ha song lan dau ien vao ngay 1 hang nm 1980,
la ke qua cua mo su hu nha giua cong nghe mui va am nhn cua
mo nha doanh nghie i duuc bie den co en la 1ed 1uinei. 1iuuc
khi kenh iuye n hnh na y xua hie n iuu c cong chu ng, ch ca c nha
san xua cua nhung mang luui hong ii Big 1hiee u Xew Yoik mui
co quye n xa c dinh khi na o h dan my se duu c xem in u c hu i su .
Xay, vu i su xua hie n cu a CXX, nguu i xem co he xem in u c va o ba
ky giu nao iong ngay.
1uinei (en day du la Robei Edwaid 1uinei III) sinh nm 1938
a i Cincinnai. Xm ong len 9, gia dnh chuye n de n teoigia, nui cha
ong Robei Edwaid 1uinei II co mo cong viec kinh doanh chuyen ve
bang quang cao. Sau khi o nghie Bai hoc Biown nui ong la ho
chu ich ho i dong han bie n va hoi iuung cau lac bo dua huyen cua
iuung chang iai ie 1ed nhan cong viec doi ngoai iong cong y
cua gia dnh. Vao nm 190, ong iu hanh giam doc cua mo iong
ca c chi nha nh cu a cong y 1uinei Adveisiing. Ba nm sau, ca c kho
khn iong kinh doanh da dan cha ong den con duung u sa, va
!a c ||c o oaa ||c .a
| c c6cq ||a cq o6 11/u
1uinei nha n la y nhiem vu die u ha nh cong y, mo cong viec da y kho
khn va hu ha ch. Vu i cuung vi la Chu ich kiem CE0 iong 33 nm
sau do, ong da ung buuc khoi huc cong y va b dau kinh doanh
co lai.
Buuc khich le bng ha nh cong cua mnh, 1uinei mu io ng kinh
doanh b ng vie c mua la i Kenh 17 cu a Ba i iuye n hnh Alana va o
nm 1970. Ch iong vong 3 nm, ong da bien dai ha song LBF
cha va nay iu hanh mo iong nhung iam doc la kinh doanh co
lai ien ham vi ca nuuc. Xhung 1uinei van khong hai long. Khi ong
kha m ha ia ca c ve inh iuye n hong, ba n nng cu a ong mach ba o
i ng chu ng se hay do i cuo c so ng cu a nhu ng kha n gia xem iuye n
hnh u kh moi nui. 0ng doi en iam ha song hanh W1BS, co
nghia la Be ho ng Pha so ng 1uinei (Wave 1unei Bioadcasing
Sysem), va vao ngay 17 hang 12 nm 197, no iu hanh mo iong
nhung iam dau ien dung cong nghe mui de ha song sieu iam
de n a ca ca c kha n gia cu a dich vu iuye n hnh ca u bu Bong sang
bu 1ay nuuc my, khi do dang ia nong long muon xem cac in uc hui
su. Cung nm do, ong mua doi bong chay Alana Biaves de nm b
mo chuung inh duu c nhie u nguu i yeu hich cho kenh iuye n hnh
cua mnh. Vao nm 1977, iong khi ca nhan ong duuc ca nuuc cong
nha n chie n h ng u ma n a nh nho v da dua chie c du huye n
Couiageous ve dich da u ien iong tia i Vo dich my , 1ed 1uinei da
mua lai doi bong io Alana Bawks vui cung muc dich uung u.
Ca ch ie ca n mu i la nay khie n doanh hu cu a cong y ng vo,
hun ca iong giac mu hoang duung nha cua 1uinei, va kich hich ong
khao kha mu iong nhieu dai iuyen hnh ca hun nua. Khi g mo
kho khn lun la nguon in uc iong nuuc con qua han che, 1uinei da
hanh la CXX vao nm 1980. Bai nm sau ong giui hieu mo dich
vu kem heo duuc goi la 1o m t t uhu ug tiu chiuh de mang den cho
khan gia khong g khac ngoai nhung in chinh iong ngay cu moi nua
giu dong ho. Xm 1985, ong vuun ia ham vi quoc e vui CXX
Ineinaional.
HA NG TIN CNN 165
Khi iuye n
hnh ca duu c dua
den moi ngo ngach
u nuu c my , ca c
kenh iuye n hnh
da da ng cu a
1uinei b da u hu
hu duu c nhie u
kha n gia hun nu a.
Xhung nhie u iu c
i c ky hua , cu ng
hai do hoai nghi cong khai u cac dai ha song iuyen hong, da
ngn khong cho ho gianh duuc su cha nhan iong kh ngay u dau.
Iu va y, a ca da hay do i khi ca c iang hie bi duu c ca i hie n, lu c
luung ha hanh vien doi dao va cha luung hun. Cong viec kinh
doanh cu a 1uinei da bie n chuye n in u c xa u ha nh chuung inh
iuye n hnh ha da n. Khi nhu ng chie c xe ng ln ba nh qua 0ua ng
iuung 1hien An mon vao nm 1989 va en lua de lai nhung ve
ngang ien bau iui Baghdad vao nm 1991, khan gia cua CXX da
ia i de u ien kh he giu i.
Xhung 1uinei, giu day duu c bie nhu mo nguu i a o cu ho i va lie u
linh, va n khong chiu du ng la i. mo nm sau khi sa ng la Ba i ho i 1he
hao 1hie n chi (toodwill tames) va o nm 1985 de ca nh ianh vu i 1he
van hoi (0lymics), ong da mua lai u cong y mtm/LA
Eneiainmen ca hu vie n hun 40.000 bo him va chuung inh
iuye n hnh duu c da nh gia cao va mo la n nu a cung ca cho ca c
kenh cu a mnh nhu ng chuung inh do c da o ma khong ha i ia ie n
ba n quye n. 1uinei ha i hu ng chiu su bu c u c cu a Bollywood qua chu
iuung o ma u nhie u bo him i ng den co die n nha n duu c iong ca c
vu sang nhuu ng sau. 1uy nhien, mo n nu ma ong m c ha i u ca hai vu
mua ba n buo c ong ha i ba n di mo so a i sa n. Iu va y, ong va n ie u c
mu io ng kinh doanh b ng vie c cho ia du i 1uinei Xewoik 1elevision
(hay 1X1) va o nm 1988 va Caioon Xewoik nm 1992, ca hai de u
hoa do ng chu ye u du a ien nhu ng bo him va chuung inh ma ong
da co duu c iong ca c hoa do ng mua ba n iuu c do . Va o nm 199,
1uinei da ha nh cong lu n va ba n mo i hu cho a doa n 1ime Wainei
vu i gia 7,5 dola. Ca c co ha n iuu c day huo c su hu u cu a ong giu la
han nga nh cu a mo a doa n iuye n hong va gia i ii lu n nha he
giu i, 1uinei iu ha nh ho chu ich (va la co dong lu n nha ) cu a mo
cong y ke hu va du ng da u ma ng luu i iuye n hnh ca .
Ii nhien moi viec khong hai luc nao cung huan buom xuoi gio.
Ba co nhung van de vuu qua giui han khi CXX va cac dai anh em
cua no co gng hoa man yeu cau cua cac ang lu khan gia khac
nhau, vui su ch iich huung ng cao heo sau nhung ban in su
kien vn ve vu xe xu 0.l. Simson, vu dieu ian cua Clinon, va
iuung hien ieu huye Elian tonzales. Va hui diem duuc moi
nguui cho la e nha la vao nm 1998, khi chuung inh XewsSand
cua CXX uung hua khong chinh xac ing luc luung my dung hui
me doi vui linh my dao ngu u Iao iong suo nhung nm 1970. CXX
sau do da iu lai cau chuyen nay va sa hai nhieu nhan vien, iong
khi 1uinei da goi ai nan nay la mo su xau ho khung khie doi vui
ong va mang luui. Xhung, sau moi lan va nga, cong y lai xoay xu
de quay iu lai, va su dang in cay doi vui nhung in uc cua dai da
len den muc cao nha iong lich su khi hien nien ky mui b dau.
CXX o chuc sinh nha lan hu 20 cua mnh u Alana vao ngay 1
hang nm 2000 vui hao hoa va cac doan him ngn uung hua
nhu ng giay hu dnh cao cu a no . Xgay khi chua n bi ke hu c nm
2000 h 1ime Wainei da hong ba o se sa nha vu i Ameiica 0nline.
1uinei se iu ha nh ho chu ich cu a A0I 1ime Wainei, cu ng vu i
Bome Box 0llice (BB0), Cinemax, Wainei Bios, Ineinaional
Xewoik, va nhung moi quan am cua 1ime Wainei doi vui Comedy
Cenial va Coui 1V. 1uy nhien, ong khong co n n m quye n die u
khien iuc ie nhung cong y nay nua va moi nguui in ing ong ia
u c gia n ve die u na y.
HA NG TIN CNN 167
1iong mo nghich ly in o in xau khac, CXX da hai nhan mo
don iui giang khi nhan duuc diem danh gia ha nha hang hang
iong suo chin nm lien u c mo su ha cho ha y cac doi hu ca nh
ianh mu i, chu ye u la CXBC, mSXBC, va Fox Xews Channel, da hu
hu duuc mo bo han khan gia ung la cua iieng CXX. 1iong mo no
luc lam ng so luung khan gia va lam giam su hu huoc cua ho vao
ca c ba n in no ng nhung ng n ngu i, ca c ha nh vien chu cho b da u
ha iie n mo chuung inh dinh ky huu ng xuyen hun nh m va o cac
u lieu va su kien dc bie. Bo cung hy vong ing A0I va 22 iieu
nguui dng ky su dung cua mang nay cung se giu CXX iu lai vi ii
hong ii iong linh vuc cung ca in uc cho moi nguui.
1uy nhien, va n co n nhie u hu de n mu ng. CXX giu vi ii so mo
he giui ve mang luui in uc vui 9 iong 10 chuung inh hui su duuc
danh gia cao nha iong mang ca ho hong u my va hun ,7 iang
in duuc iuy ca hang nm iong websie hong hu cua ho. Bo o
chu c duu c ma ng luu i cung ca in u c iuyen hnh lun nha he giui
cung hun 00 chi nhanh u my va Canada, va 800 chi nhanh khac
kh he giu i. Ben ca nh ba kenh iuye n ho ng ban da u cu a mnh,
CXX co n co ca c kenh CXXln (duu c hnh ha nh va o nm 1995 chuyen
ve in u c va bnh lua n a i chinh), kenh CXX/Sois Illusaed
(chuyen ve he hao, ia du i nm 199), kenh CXX en Esanol (ie ng
1ay Ban Xha vu i 8 iie u nguu i dng ky ), kenh CXX Aiioi Xewoik
(chuyen cung ca hong in ve ca c chuye n bay cu a 27 san bay a i
my ), kenh CXXRadio, va nhie u kenh kha c nu a.
Va, khong can e de, CXX co he uyen bo ing ho dang mo mnh
hay do i vie n ca nh cu a nga nh iuye n hnh hu i su he giu i.
21
HA NG BOEING
Chinh phu c khcng gion
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
willicn F. 8ccir
Phc t tric r ru r vc i rc rh rcr rhic p hc r
khcr, tu nc y bcy hci td r rc rh Jc r tc u vu tru
bcy thcc quy Jc c n t trr
Mc y bcy thucr nc i vc qudr su , tcr lu c, vc tirh
61, ti Jc-lc (rn 2cc;|
1p;.ccc ruc i
Airbus, FA0S, lcrkhccJ Mcrtir
Philip M. CcrJit
Sccttlc, wcshirtcr
1p16
www.bccir.rcn
To m ta t
HA NG BOEING 169
I tu lhi uga uh v u chu, u ha ug lhoug xu t hi u, Bociug da la
mot tu tuoi lhoug th thiu. Chi vai um sau lhi auh cm uha wtight
thu c hi u chu, u ba, d u tiu o Iitt, Lawl um 1903, william Bociug
da tham gia cuo c ttiuh di u ma , ba, Loa I, l u d u tiu o Ios
Augclcs. 0ug l p tuc uhu th , ti m uug liuh doauh o phat miuh moi
mc va d , hu a hc u ua ,. 0ug ho c uhu ug ba i ho c ba, d u tiu ttu mo t
chi c ma , ba, hai t ug ca uh tu mo t uha ughiu cu u v ha ug lhoug tho i
l, d u, va Bociug cu ug la uguo i di tiu phoug ttoug vi c thi t l ta
chi c thu , phi co. Nhuug lhi mua la i mo t xuo ug doug tau cu o Scattlc
uhm mo mot xuoug sau xut ma, ba, vao um 191o, oug moi chiuh
thu c buo c va o liuh doauh ttoug liuh vu c ua ,.
1iong vong am ha ky iuui ie
heo, cong y Boeing cu a ong da ia i
qua nhie u cuo c hng ia m va ke lie u
so han cua khong i doi hu canh
ianh lui hai. Bo lam duuc dieu nay
bng cach an dung moi cu hoi u
chuye n bay dua hu da u ien cu a nuu c
my, nhung hu dong quan su khong
lo, su hong ii cua hang khong
huung mai cho den mo vai io quan
io ng iong chuung inh ha m hie m
khong gian. 1u lau ho da la nha san
xua ha ng da u cu a ca c loa i may bay han luc huung mai va vu i nhie u
hanh uu khac, ho da iu hanh cong y hang khong lun nha he giui.
1hui ky khung hoang da ha huy hang loa cong y hang khong,
nhung Boeing da chien dau ngoan cuung va hieu qua vui su sang
ao manh me de on ai. Chng han, ho hanh la Lnied Aiilines va
hue nu ie vien hang khong dau ien, dong hui hnh hanh duung
bay oan cau den 145 quoc gia khac nhau. Bo da cho ia m ia
nhieu san ham cai ien cua nganh hang khong nhu may bay nem
w||||am Scc|cq (1ss1 1u;
bom B52, may bay chu khach 737 (chiec may bay ban chay nha
iong lich su nganh hang khong he giui), ve inh nhan ao, be hong
Sauin V (be ho ng cu a a u con hoi Aollo iong cac chuye n du hanh
de n m ing).
Xhung khong co hu hach nao iong so nhung hu hach ke ien
sanh duuc vui nhung kho khn ma ho dang g hai ngay nay. Su
ha la khi s buuc sang he ky 21, mo doi hu iuyen kie u chau
Au da cho ia m mo chiec may bay huung mai khong lo va la uc
hu hu ia nhieu su chu y cung nhu da duuc doanh so ia cao so vui
nhu ng sa n ha m hie n hu i cu a ha ng Boeing. Ca c a chi huung ma i
va nhung an ham dia huung cua Seale deu cho ing neu khong
ha su no lu c he mnh, Boeing se iui xuo ng vi ii hu hai iong
nga nh. Khong la y g la m nga c nhien la Boeing da chua n bi s n sa ng
de da ia.
Khi anh em nha Wiigh hu c hie n chuye n bay da u ien lich su

cu a mnh va o nm 1903, mo cha ng hanh nien goc Ieioi en la
William Boeing da iui iuung Cu khi Yale de gay dung su nghie u
hia 1ay B c 1ha i Bnh Iuung. Xga nh cong nghie sa n xua go dang
la cun so ai hui diem do va chang iai 22 uoi nay nhanh chong lam
gia u u nhu ng ca nh iu ng uui o ben ngoa i khu vu c tiays Baiboi,
Washingon. Sau khi chuye n de n Seale, anh nghe no i de n mo cuo c
bie u die n ma y bay u Ios Angeles. Boeing da ham gia va ngay la u c
say me d m duo i vu i nhu ng g mnh nhn ha y. 1ien duung quay ve
Seale, Boeing da hu hu duu c mo ky su ha i quan en la teoige
Coniad Weseivel b ng mo cuo c io chuye n ba a n ve uung lai cu a
nhu ng chuye n bay.
Weseivel vu a hoc xong cac kho a nghien cuu ve hang khong u
mI1 va da dong cam vui su han khich den dien dai cua Boeing ve
uung lai con nguu i di la i b ng ma y bay. Ca hai da bay ien mo chie c
may bay hai ang canh dui dau loai may bay doi hoi ca hi cong lan
hanh khach hai ngoi u mo ben canh va suy nghi ve muc do hay
HA NG BOEING 171
doi mau hie ke nay ai cau lac bo cua iuung Ba i ho c Seale. 1iuu c
khi Boeing den Caliloinia vao hang 8 nm 1915 de hoc lai may bay,
ong da yeu ca u ba n mnh hie ke mo chie c ma y bay va n ha nh hie u
qua hun. Vie c che a o chie c hu y hi cu co hao doi, mang nha n hie u
B8W, vie en cu a hai nguu i, duu c b da u khong lau sau khi
Boeing quay ve .
Boeing da xay dung mo ngoi nha ke hu giua nha chua may bay
va nha huyen ben canh Bo Lnion. 1iong suo nua dau nm 191,
ong b ay va o che a o hai chie c hu y hi cu B8W. Xhie m vu u ha i
quan khie n Weseivel ha i chuye n de n vu ng hia 1ay iuu c khi ho
hoa n ha nh cong vie c, v he Boeing ha i la m vie c mo mnh. Va o
ngay 15 hang nm 191, ong da u mnh ca canh chiec may bay
co bie danh Bluebill la n da u ien hay cho vien hi cong duu c len lich
bay nhung khong den dung giu. Bung mo hang sau, ong hanh la
cong y co han Pacilic Aeio Pioducs Co., nm giu 998 iong so
1.000 co hieu va di dui nha xuung den bai dong au iuuc do cua
Bealh, ben bu con song Iuwamish. mo nm sau, ong do i en cong
y ha nh Boeing Aiilane Co.
Pha cuong v lac quan ve cong viec kinh doanh mui cua mnh,
Boeing da hue 28 nhan cong lam hi cong, hu moc, hu may va
nhung cong nhan huc hien cac quy inh san xua iieng bie khac.
Cong y B8W khong ban loai san ham nay, nhung Chien ianh 1he
giui lan I s xay ia va lan dau ien nuuc my can nhung chiec may
bay chien dau. Boeing bie ing hai quan my se can nhung chiec
may bay de a ian va in ing chiec may bay dong C cua mnh se
da ung duuc nhu cau do. Cac vien chuc cua nganh hai quan dong
y ham gia vao mo chuyen bay hu den Floiida, va d hang 50
chiec. Boeing da ng so nhan cong len 337 nguui de san xua va l
ia, nhung ioi dun d hang giam xuong ch con mo nua khi chien
ianh s ke huc. Be ie uc kinh doanh co lai, ong yeu cau cong
nhan chuyen sang cung ca do dac iong nha cho nhung cua hang
dia huung cung nhu mo loai huyen day bng co en goi la 1huyen
iuu ien bien.
Iu va y, dam me
cua Boeing doi vui
may bay van chua
cha m du . Va o nm
1919, ong va mo hi
cong da chu 0 buc
hu u Vancouvei
de n Seale, hu c
hie n chuye n chu hu
b ng duu ng ha ng
khong da u ien a i
my. 0ng cho l ia
ia nhieu may bay
huung mai mui iong vai nm ke ie, bao gom ca chiec may bay dau
ien co he bay qua day nui Raniei. Bo 0uoc ho ng cung dua ia vai
dun d hang co gia ii doi vui cac may bay hai ang canh dung iong
chie n da u, nhung Boeing hie u i ng ne u muo n cong y ha iie n, ong
hai co mo ke hoach ch che iong viec san xua va ban mo so
luung san ham nha dinh cac dong san ham da ung duuc nhu cau
cu a so dong kha ch ha ng. Be hu c hie n die u na y, ong mua la i cong y
ma y bay Seaiman u Kansas, va mu chi nha nh cong y Boeing u
Canada, mu iuung hang khong Boeing u Caliloinia. Vao nm 1927
cu ng nm Chailes Iindbeig mo mnh hu c hie n chuye n bay non
so
(1)
vuu Bai 1ay Iuung u Xew Yoik di Paiis Boeing da ky hu
do ng vu i Bo Buu chinh Boa Ky nh m hu c hie n nhu ng chuye n bay
dua hu von duuc hem muon u lau giua hai hanh ho Chicago
(Bong B c) va San Fiancisco (1ay Xam) cu a nuu c my io ng lu n.
Cuo i cu ng, Boeing da co he su du ng mo ca ch hie u qua nhu ng
chie c ma y bay cu a mnh iong khi qua ng ba chu ng de n vu i nhie u
nguu i. Be mu mo chuye n bay co he hu c su chuyen chu ha nh kha ch
cu ng vu i nhu ng la hu, ong da ha nh la Bo ha n va n chuye n duu ng
khong Boeing, ie n han cu a Ba ng Lnied Aiilines. 1iong nm ie
(1j Noo-stop: |ooq ou oq. 1u touo oq ou oq t|ooq oqa oo oa oq |ooq, eo| ea e eouy o bay to oq
o o o|eo a |ooq ou oq q|u a eo oq.
w||||am Scc|cq (o|a |; .a |aa|c |aoaa saa c|a,c c oa,
c|c ||a a6 c |c o a ||cc cqa , us/us/1u1u |a vaccca.c,
Cacaaa oc c sca|||c, V,
HA NG BOEING 173
heo, ga n nu a a n hu va buu
ha m o c ha nh, cu ng ga n 1.900
ha nh kha ch, da duu c chuyen
chu ien duu ng bay da i 22 ie ng
iuu i do ng ho na y. Bie u na y da
gu i ia y uu ng du lich b ng
duu ng ha ng khong va hu c da y
mo nhu ca u cu ng vu i nhu ng
sa n ha m hu c vu quan su va
sau do la ca c sa n ha m lien
quan den vu iu se giu
Boeing du ng u vi ii da n da u iong nga nh ha ng khong iong nhie u
ha ky sau do .
Xhieu hay do i dien ia iong nhung nm ie heo. Boeing l ia
may bay va hu ung, bao gom ca dong cu va canh qua. Bo van
chuye n hu in, ba o duu ng ca c san bay, va n ha nh ca c chuye n bay. Khi
loa i ma y bay mo a ng ca nh hay he ma y bay hai a ng ca nh, Boeing
la cong y da u ien su du ng loa i ma y bay na y. Chie c Yankee Cliei
cua ong da mu dau dich vu dua hu bng duung khong xuyen Bai 1ay
Iuung. Chie c Siaolinei xa x cu a ong duu c la m la i ha nh mo chie c
ma y bay quan su kie u C75 sau ia n chie n 1ian Chau Ca ng. Chie c
ie heo la B29, chie c ma y bay da ha nhu ng qua bom nguyen u
xuo ng Biioshima va Xagasaki. Vie c hu y bo dun d ha ng cu a chinh
hu sau chie n ianh da dan de n su c giam san xua kho ng lo. may
sao, cac dun d hang cho may bay dan dung duung dai da den va
Boeing va n ha iie n ma nh me . Su ha iie n cu a ma y bay ha n lu c
va doi hoi khong ngung u Bo 0uoc hong my huung khien cong y
hai lam viec he oc luc. Xm 195, khi William Boeing qua dui,
nhu ng chie c ma y bay cu a ong da co he bay vo ng quanh he giui. Va ,
la n da u ien iong lich su, duung ha ng khong da chuyen chu nhieu
ha nh kha ch noncommuing
(1)
hun xe lu a.
(1j Noo-eout|oq: eo| oou oq oquo | |ooq touo oq xuyo o| xo buy t/ ta u o| o tooo vo toa oq.
Scc|cq ?s? o|| cc q| c mc ca a |a cq
Scc|cq, c||c c ma , oa, |c c o a ||cc sa aa cq
. | ||c a ccmocs||c c|c o| c |c c c a |a c ca a
cc , aa ||c c oaa .a c ||a| ||a c cam zuus
1ha nien 0
cu a he ky 20 da
dua nuu c my va
ca Boeing sang
mo giai doan
kha c. 1o ng ho ng
Kennedy uyen
bo se dua con
nguui len m
ing va Boeing
cho chinh hu muu n 2.000 nhan vien de bie n die u do ha nh su hu c.
1a u ha m hie m m ing Iunai 0ibiei da ha m hinh duu c nhu ng
khu vu c co he ha ca nh va chie c xe u ha nh ien m ing Iunai
Roving Vehicle da kha m ha be m m ing. Be ho ng mo a ng
Sauin V cu a Boeing da ho ng a u con hoi Aollo da u ien cu a my va o
khong gian.
Xhu ng chie c Boeing 707 u lau da la huung ie n chuyen chu
da nh iieng cho ca c quan chu c ca cao cu a chinh hu . Va o nm 192,
hai chie c 707 da duu c u su a la i da nh cho o ng ho ng su du ng va chinh
hu c duu c mang en Ait Iotcc 0uc
(1)
. Bai chie c na y duu c ca c o ng ho ng
my su du ng cho de n nm 1990, khi chu ng duu c hay he b ng hai
chie c Boeing 747 mu i.
1iong khi Boeing khong ngu ng sa n xua ia nhie u kie u ma y bay
hie n da i hun, nhu chie c ma y bay ha n lu c chu kha ch kho ng lo co su c
chu a 490 ha nh kha ch B747, lu c luu ng lao do ng cu a ho cu ng ng
gia m ha huu ng. ta n 50.000 nhan cong bi ma vie c va o nm 1970
khi Boa Ky ba ngu cha m du chuung inh va n chuye n b ng ma y bay
sieu am. Boeing xoay xu b ng ca ch da da ng ho a sa n ha m mo la n
nu a. Ia n na y ho ha nh la mo cong y dich vu ma y inh, mo du a n
uu i ieu u mie n Bong 0iegon va mo du a n khu muo i u qua n da o
Viigin. Bo cu ng xay du ng ba ua bin gio kho ng lo do c khu vu c song
Columbia, nghien cu u bo ha n gay nhie u gio ng no i cho ca nh sa va
(1j ^|| lo|eo Coo: ta o|eo |a Couyo eo S o1 eu a 1 oq to oq, oay kooq |u e S o1.
C||c c c|a,cc cc 4| |ccc Ccc aa c| c|c !6 cq ||6 cq V,
HA NG BOEING 175
sa n xua xe ca ieo cho mo so ha nh ho . Ro ia ng, ca ng nhie u hay
do i h Boeing ca ng giu duu c vi ii so 1 cu a mnh.
Xhung Boeing va n a iung va o kinh doanh sa n xua ca c ma y
bay huung ma i, quan su va ca c hie bi lien quan de n ha ng khong vu
iu . Ca c nha la nh da o cu a ho da l la i lu i cam ke lau da i cu a cong y
la da n da u iong a ca ca c linh vu c dang hoa do ng, mua la i nhu ng do i
hu ca nh ianh ha ng da u nhu Rockwell Ineinaional va o nm 199,
mcIonnell Iouglas va o nm 1997, va cong y giao ie qua ve inh
Bughes Elecionics va o da u nm 2000. Iu va y, mo cuo c dnh cong
ke o da i 40 nga y cu a ca c ky su va ky hua vien va i ha ng sau do da
a nh huu ng ia nghiem io ng de n vie c sa n xua ca c ma y bay quan su
va huung ma i, gay hie ha i 5,3 dola.
Ch va i ua n sau cuo c dnh cong, Boeing da u ng du ng ky hua mu i
de ha nh kha ch co he iuy ca Ineine va do c hu die n u u chie c ma y
inh xa ch ay cu a ho ien ca c chuye n bay. Xhung, khong lau sau ho la i
iu ng do ng hem mo la n nu a iuu c ba n in no i i ng do i hu iuye n kie
cu a ho la Aiibus cu a chau Au la n da u ien iong lich su da vuu qua ho
ve so luu ng dun d ha ng sa n xua ma y bay mu i. Xa hun, chie c ma y bay
ha n lu c kho ng lo A380 cu a Aiibus da hu hu duu c su chu y cu a nhie u
nguu i va hu hu luon ca nhu ng hu do ng be o bu u ng huo c ve nhu ng
chie c ma y bay xuyen Ba i 1ay Iuung lu n nha cu a Boeing.
V6 | c||c c o|a c oa | oa, (s|a|c/c|css; S-z
V6 | c||c c Scc|cq ?4? oac c u4s4 sa aa cq oc cc cq .a o|c cq
|a a ccc ||c| .a c ||6cq q|ac
Bu ng vu i hong ca ch ieu bie u cu a mnh, Boeing nhanh cho ng
da ia b ng du a n may bay 747x Siech. Iu iuuc m co n nhie u
kho khn, nhieu nguui van d long in vao Boeing iong he ky mui
v bie Ba ng ha ng khong na y da u ng vuu qua nhieu cuoc chuye n
mnh con kho khn hun ke u khi nguui sang la ia no b dau nganh
ha ng khong huung ma i.
22
HEWLETT-PACKARD
ln t t co mc i thu l
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
8ill hcwlctt vc 0cviJ PcrkcrJ
0d r Jd u vc rcr rhc , vc rc thc ic i kirh
Jccrh sc r xud t rc rc
Mc y tirh, nc y ir vc rc r sc r phd n, Jirh vu licr
qucr Jc r hirh c rh
p1,66 ti Jc-lc (rn 2cc;|
8.cc ruc i
Ccnpcq, l8M, Xcrcx
Ccrlctcr S. Ccrly Ficrirc
Pclc Altc, Cclijcrric
1pp
www.hp.rcn
To m ta t
Ihi uhu loa i buo c saug th l, 21, coug t, LcwlcttPaclatd daug
phai doi mt voi mot tiuh th tiu thoai luoug uau. Ia mot ttoug uhuug
coug t, d u tiu co m t ta i thuug lu ug Silicou, LcwlcttPaclatd (LP)
lhoi du tu mot gata va da lou mauh thauh mot ttoug uhuug coug t,
ma , tiuh ha ug du th gioi. Nga, tu lhi chic ma, ta o dao do ug m
thauh cu a ho duo c ha ug phim hoa t hiuh dauh ti ug walt Disuc, cho u
lua va o um 1939 d su du ug ttoug loat phim Iautasia cua miuh, LP
da lhoug ugu ug sa u xu t uhu ug thi t bi di u tu to i tu va ta o ta su
gauh t, cu a ca c coug t, ttoug cu ug liuh vu c.
Ben canh do, BP luon la mo nui ly uung de lam viec. Cac nha
sang la da di ien hong iong mo hnh 0uan Iy Bng Cach Bi Iao
(managemen by Walking Aiound), vu i mu c dich khuye n khich
nhung nha quan ly luon giu moi quan he gan gui vui nhan vien cua
mnh, ianh lam lang hi hui gian va ao ia mo lich lam viec linh
hoa. BP la mo iong nhung cong y lun dau ien cua my han quyen
cac bo han kinh doanh va iao quyen cho nhan vien. Bo iao cho
nhan vien mo cong viec vui muc luung uye vui va nhieu quyen lui
di ke m. Bo ha m chi co n he che ho a cac die u khoan nay va cac ha nh
han khac cua mo ban sc vn hoa cong y duuc nhieu nguui ca ngui
bng viec hong qua Ban Vn hoa BP (BP Way), mo vn ban chinh
hu c nha n ma nh de n su in ca y va cu i mu iong cong y. 1ien hu c e ,
dieu dang he han duy nha doi vui BP la su vng m cua nu giui
iong bo han lanh dao ca cao cua ho.
Iu vay, khi cong y dang day nhanh oc do de don chao he ky
mui, a ca dieu nay da khong con can xung nua. Cau iuc lien ke da
ung duuc su dung iu nen khong con hu hu vui hui dai ke noi
Ineine ngay nay. Xhung hoi quen co hu nhu che do ia luung hui
vu 87 giu duuc a dung vai ha ky iuuc, du khong con su dung nua
nhung va n gay ia nhu ng su nhu c da u khong ca n hie . Xhu ng buu c
ca i ie n iong linh vu c ha n me m va ca c linh vu c hen cho kha c
HEWLETT - PACKARD 179
huu ng i nha n duu c su chu y cu a cong chu ng cu ng nhu nhie u nha
dau u. Cac doi hu canh ianh hoa dong ngay cang manh va hoa
do ng kinh doanh ien Ineine cu a BP duu ng nhu bi dnh ie.
Vao giua nm 1999, BewlePackaid da ha le bng cach dua
Caileon S. Caily Fioiina len lam Chu ich Boi dong quan ii kiem
CE0. Xguui hu nu dau ien lanh dao mo iong nhung cong y co en
iong danh sach Iow lones, cung vui Iucen ke ngoai dao 45 uoi
dau ien dan d BP, ung co hui gian lam viec cho A181 ngay la
u c lao va o viec chnh do n hang loa. Chung oi da quye dinh bien
do i cong y na y, ba gia i hich. Xhu ng do ng ha i ie heo cu a Fioiina
di nhien la m ba ng hoa ng ca c nha quan sa ua chuo ng iuye n ho ng.
Xhung nguui kha c bao gom ia nhie u nhan vien, kha ch hang va
nha dau u h lai co mo an uung ich cuc.
Vao hui diem iuuc khi

khu i nghie , hai ky su die n u
2 uo i Bewle va Packaid
dang la m vie c ien nhu ng hie
bi die n iong mo nha de xe cua
ho u B c Caliloinia. Bill Bewle
va Iavid Packaid ch co 538 do
la (cung vui mo chuoi nhung
ha vong) khi ho xua hie n vu i
mo hie bi cong nghe dien iu
mui goi la may ao dao dong am hanh BP 200A. Chiec BP 200A la
mo hie bi du ng de kie m ia ca c hie bi am hanh, va cong y Wal
Iisney da mua doc quyen cung nhu ky hu dong vui hai nguui. Viec
xuung him nay ie uc d hang am may BP 200A de su dung
iong qua inh san xua bo him gay chan dong Iautasia da go
ha n hnh ha nh nen cong y BewlePackaid.
1uy va y, ngay u lu c khu i da u, Bewle va Packaid da nha n ha y
am quan iong cua moi quan he vui nhan vien va a iung kha nng
S||| |cz|c|| .a Da.|a |ac|aa oa cq |ac c
qa-a |acq |a a| o|a| o|cm caa |c
sang ao cua mnh vao do. Bai nguui xay dung nhung xuung san xua
vui cac ang lau mu bao gom cac vn hong nhan vien quan ly ca
cao khong gn cu a ia vao va hanh la chinh hu c mo Chinh sach
mu cua de giu hnh hanh su in cay lan nhau u a ca cac ca bac
iong cong y. Bo con bo sung hem mo huung ha quan ii giu
day da ia noi ieng 0uan ly bng cach di dao de ke noi mo cach
chu dong cac nha co van va nhan vien vui nhau heo nhung huung
ca ch co can nh c va y nghia hun.
1iong suo ha nien 50, nhung do ha quan iong ie uc dien
ia ca ve huung dien san ham cung nhu quan ly nhan su. Xhung
lan ia m san ham hanh cong, nhu chiec may dem an so oc do
cao ky hieu BP 524A, mo hie bi duuc su dung bui cac iam ha
hanh de cha ha nh ca c quy dinh b buo c cu a lien bang, da ke o da i
hem nhung du an khien ho ngay cang ban ion. Iui nhuan duuc ai
dau u vao cac du an nghien cuu va ha iien san ham mui, giai
hong cac doi ac khoi cac chuyen gia ve von dau cu va nu nan ha
sinh. Buu c di hu c ien nay cu ng cho he ho mua lai mo cong y
kinh doanh ma y ve do hi giu hnh ha nh ne n a ng cho vie c sa n xua
nhung may in noi ieng cua ho sau nay. 1a ca cac buuc di hu ly nay
da ao nen mong de BP ien den co han hoa.
Cu ng lu c do , nhu ng iie ly kinh doanh mang inh ca i ca ch cu a
BP da giu cong y hu hu duuc nhieu nha khoa hoc va ky su ie
hang dau ve lam viec. Vao nm 1957, cong y cong huc hoa nhung
muc ieu doc dao va hong cach quan ly cua mnh iong vn ban
Vn ho a BP. Xm sau do, ho chia ia ha nh cac bo han iieng bie
vui iach nhiem bao cao lailo iieng le, va di dui cac bo han ia khoi
iu su chinh u Palo Alo. moi bo han nay iu hanh mo dun vi doc
la chiu ia ch nhie m cho vie c ha iie n, sa n xua va ie hi sa n
ham cua chinh no va se duuc huung u quy R8I iong uung lai
heo le iuc ie dua ien hieu qua kinh doanh. Vao nm 1959, BP
mang nhung y uung nay ia kh he giui hong qua viec mu mo
xuung san xua u Buc va vn hong dai dien ai chau Au d u 1huy
Si. Bo cung bien cac ke hoach lua chon co hieu hanh mo han
iong goi lui nhuan danh cho nhan vien, va BP iu hanh cong y dau
ien xay du ng chuung inh chia se lu i nhua n b ng ie n m .
Xhu ng nm 190 la hu i cu a hu i gian la m vie c linh hoa va ma y
inh. Bo ng ho hoa n oa n bie n ma iong ca c nha ma y BP u Bu c ke u
nm 197. Chie c ma y inh BP da u ien ia m hi iuu ng va o nm 198
vu i en go i BP 9100. Bo uyen bo mo ca ch da y u ha o i ng day la chie c
ma y inh die n u de ba n co he la inh da u ien ien he giu i. Bo n nm
sau, BP giu i hie u hien ba n ca m ay cu a no , chie c BP 35, dua cuo c
ca ch ma ng cong nghe ma y inh chuye n sang xu huu ng xa ch ay.
Cong y cu ng buu c va o he giu i cu a nga nh kinh doanh die n oa n va o
nm 1972 vu i chie c ma y inh BP 3000. Va o lu c na y, ho co 1.000 nhan
vien va doanh hu da 35 iie u dola. Ch nhu ng sinh vien o nghie
loa i gio i mu i duu c uye n va o BP. Bo duu c giu la i bu i ba u khong khi ha ch
hu c chuyen nghie , va ca c chuung inh nhan su do i mu i giu day da bao
go m mo chinh sa ch ch che hng ie n u ben iong va mo chu iuung
khong c gia m lao do ng, uy khong chinh hu c.
Xm 1984, cong y buu c va o hoa do ng iong linh vu c in a n.
Xhu ng chie c ma y in hun va in lasei vu i gia ca hu ly nhanh cho ng
ia n nga hi iuu ng va iu nen hong du ng. Bo ng hu i, cong y ha nh
la bo n o chu c han khu de qua n ly ca c nho m ha iie n nhanh cu a
mnh iong khi ha nh la lien doanh cong nghe cao da u ien u 1iung
0uo c. Ky nie m 50 nm ha nh la va o nm 1989, cn nha de xe nui
Bewle va Packaid che a o chie c ma y a o dao do ng am hanh da u ien
duu c cho n la Ii ich Iich su cu a bang Caliloinia.
Vao giua ha nien 1990, cac dun vi kinh doanh da dang cua BP
da cho ia m nhung san ham mang inh buuc ngo u mo chiec
may alm cam ay nng 200g cho den mo hie bi xu ly song sieu am
cho ban han ich dien am do hui gian huc. Bo dong hanh vui Inel
ha iien mo cau iuc vi xu ly 4bi va an cong mo cach ma nh lie
vao han khuc hi iuung may inh danh cho gia dnh vn hong
dang nga y mo ha iie n. Bo cu ng he che ho a nhu ng chinh sa ch ve
vie n hong, khuye n khich nhan vien la m vie c u nha hay ca c vn
hong dieu khien u xa ien oan cau. mo nua doanh hu cua ho giu
day den u hi iuung ben ngoai nuuc my 10 hi han ban le cac
m hang cong nghe cao la u su go m cua san ham BP. Va vao
cuoi he ky XX, BP da la mo cong y da quoc gia vui 104 chi nhanh,
19.000 dong san ham va hun 47 dola doanh hu ban hang.
BP u ng da mu c ng iuu ng de n 20 mo nm
nhung ga n day co hie u cu a ho da gia m su , m c
cho mo hi iuu ng da u cu gia len da d c bie uu ien
ca c cong y ve cong nghe . Cong y khong sa ng a o
hem duu ng lo i kinh doanh mu i na o, iong khi ca c
do i hu ca nh ianh ma nh me va n khong ngu ng xua
hie n. Va Ineine co ve nhu la mo buu c di qua muo n
ma ng iong khi nhu ng ha nh vien chu cho cu a ban
qua n ii lien u c nha n duu c ca c lu i de nghi u hia
ca c cong y ben ngoa i. Be da la i, BP la i ie n ha nh
nhu ng hay do i iie de kha c.
Su chuye n doi da ha su duu c b da u duu i hui vi cuu Chu ich

Boi dong quan ii Iew Pla, nguui len nm quyen vui cuung vi la nha
lanh dao hu u cua BP vao nm 1992. Pla duuc xem la mo nha
quan ly co kha nng nhung khong hai la mo nha cai ien gioi, nhan
ia nhu ng die u ca n hay do i va b da u ca i o cong y ch va i nm sau
do. Cung giong nhu IBm, ong quye dinh bien BP hanh mo cong y
cung ca giai ha Ineine, cung ca han cung, han mem va dich
vu ho iu kha ch ha ng. 0ng cu ng quye dinh su han quye n u nhien
cu a cong y dang g kho khn khi chuye n sang hu i dai cu a
Ineine, va ong han chia cong y la i ha nh hai bo ma y die u ha nh
lien ke ch che vu i nhau: Agilen 1echnologies, mo cong y mu i co
gia ii 8 dola chuyen ba n nhung hie bi kie m ia va do luung cu ng
nhu ca c hie bi die n u cho nga nh y, va mo cong y kha c co gia ii
40 dola chuyen kinh doanh ma y vi inh, ma y in, ha n me m va ca c
dich vu mang en BewlePackaid lau du i.
|| |a|mocc| -
zuu
Khi Caily Fioiina duu c
chon lam CE0 nm 1999, ba
la uc vao cuoc vui long
nhie huye cu a mnh. 1iong
vong vai ngay, ba da g gu
nhung nguui ung ho cung
nhu nhu ng ke gie m ha ca
iong lan ngoai cong y. Ba
nhanh chong ie kiem cho cong y duuc 1 dola bng ca ch cung co
nhung hoa dong khac nhau, va can nhc nhung du gian hu ma cac
nha quan sa uu c inh co he gia m so ie n luung ia cho nhan vien
xuong 25. Ba hay doi quan diem doi vui nhung buuc ie can cua
cong y ve m quang cao va ie hi, ng cuung ieng noi ien quang
cao iuyen hnh iai nguuc vui duung loi lau dui cua cong y, hay doi
hie ke san ham, cong bo nhung dong san ham hoan oan mui nhu
ma y a nh ky hua so , ma y in cho he ca c cu a ha ng sa ch nhanh
cho ng san xua oa n bo nhu ng cuo n sa ch heo yeu cau, va han mem
cung ca nhung kha nng ha da n cua linh vuc huung mai dien u.
Ba cu ng u bo logo hieng lieng BewlePackaid ien nhie u dong
san ham de hay bng logo hu xu huung hun la BP.
Boi vui mo cong y
iuyen hong den muc
nhu ng do a o a c chinh
hu c cu a cong y duu c ba o
quan can han bui mo
chuyen vien luu iu la m
vie c oa n hu i gian,
nhu ng buu c di ma nh me
nay a ca deu duuc
huc hien hay duuc cong bo ch iong vong vai hang ke u khi Fioiina
nham chuc ha choang vang. Xhung khong g dang chu y hun lui
uyen bo iong mo la n xua hie n ien iuye n hnh cu a ba : LP sc
qua, lai thoi hoaug lim cua miuh. La, doi d,!.
|| uc|cocc| !uu
Va , |c || |c a c| ma a
23
STANDARD OIL
Ccn bo ch tuc c cu o ngo nh J u hc o
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
Chu tjch
hol thanh l
6la trj thj truo ng
truoc khl bj glal tan:
0dl thu chinh:
Tho l glan hoa t dd ng:
/chr 0. kcrkcjcllcr, Scnucl ArJrcws vc
hcrry M. Flclcr
khcr thuc r Fcrturc cc - rn 2cc;
1d p Jcc r Jd u hc c lc r rhd t thc ic i truc r khi bi
ic i tc r bc i 1c c c r tc i rcc
0d u lu c, rhd t Jc t, Jd u rhc r, rhu r sc r phd n
rc ruc r c r tu Jd u khi khc r
/chr 0. kcrkcjcllcr
ClcvclcrJ, 0hic
1cc tric u Jc-lc
khcr rc
18;c 1p11
To m ta t
STANDARD OIL 185
B t cu lhi ua o uh c d u coug t, d u lu a Staudatd 0il, co hai tu
uga, l p tu c xu t hi u: Roclcfcllct va o c qu, u. Su liu h giu a hai
tu ua, la lhoug th ttauh lhoi, boi chi co Roclcfcllct moi x, duug
duoc uha ma, loc du lhoug lo ua, va lhoug gi lhac ugoai bau au
choug doc qu,u moi co th ha guc uo. Su xa hou, bo ba
(1)
ua , ma i
mai quu l, uhau vi tt ca du da dat du cuc dim ttoug mot l,
ugu,u ma cuo c ca ch ma ug coug ughi p da bi u uga uh thuoug ma i M,
tha uh mo t th lu c toa u c u co u duo c du, tti d u uga , ua,.
Ii nhien, Rockelellei khong he
dieu hanh de che khong lo nay mo
mnh. Xgay ca mo nguui co am voc
nhu ong cung can co mo doi ngu
quan ly uye vui de van hanh cai goi
la con ba ch uoc cua nganh cong
nghie khai ha c va inh che da u ho a,
mo cong y da ung kiem soa gan
nhu a ca nhu ng hu lien quan de n
sa n ha m, che bie n, ie hi va va n
chuye n da u lu a cu a Boa Ky . Xhung
chinh Rockelellei mui la nguui ke noi
va dieu hanh no, cho den khi ong va cong y cua mnh bi ke oi vi
ham dieu lua chong doc quyen dan den su su do cua cong y.
Xhung Rockelellei khong ch la mo iong nhung doanh nhan s c
sao nha hui dai cua mnh. Ii san cua ong vao khoang 1 dola khi
ong qua dui u uoi 98 mo con so dang gia ga 10 lan neu inh u
hui diem hien nay. Ia mo nguui co long nhan ai, ong sn sang cho
nguui khac ui dong xu cuoi cung. 0ng da quyen go duuc 20.000 do
la de giu xay du ng nha hu Baise Cleveland vao nm cong y
Sandaid 0il ia dui. 1iong vong bay ha ky ie heo ong da hanh
la 0uy u hie n Rockelellei va Vie n nghien cu u y ho c Rockelellei,
(1j u ba noe|oto||o|, ôo|oWs va l|aq|o| - ba eou so ou u Staooa|o C||.
vaa a a |c a 1c|c Da.|scc
cc|c/c||c (1ssu 1us?;
cu ng vu i ia nhie u nhu ng hoa do ng u hie n kha c, ben ca nh vie c gay
quy hanh la Bai hoc Chicago va ng vo so qua cho nhieu iuung
dai hoc va nha hu. Su ha la, iong suo cuoc dui mnh, ong da cho
di khoang 500 iieu dola hong qua hoa dong u hien. 1a ca so ien
do co duuc la nhu cong y khai hac va inh che dau hoa ma u do ong
da xay du ng su nghie lu ng la y cua mnh.
lohn Iavison Rockelellei sinh ia iong mo nong iang u vu ng

ngoa i o Xew Yoik va o nm 1839. Ia mo iong so bo n nguu i con, ong
duu c nuoi duu ng bu i mo nguu i me ia su ng da o iong khi cha ong h
vo cu ng ba n biu iong vie c lu a da o nguu i dan dia huung vu i nhu ng
io bi bu m ie n ba c va ca c loa i huo c chu a be nh gia hie u. Khi ong len
muu i, cha ong bi buo c o i cuu ng bu c mo nguu i la m iong nha va ca
gia dnh ha i bo io n. Cuo i cu ng, ho du ng la i u Cleveland. Khong lau
sau, ca u be Rockelellei bo nha di de n vu ng Xam Iakoa mo mnh.
Rockelellei nhan cong viec dau ien vao nm 1855, lam iu ly ke
oan cho cua hang Bewi 8 1ule. 0ng kiem duuc 3 dola iuui mo
ua n va huu ng xuyen quyen go cho nha hu . 1uy nhien, ong va n co
gng danh dum duuc 800 dola ch iong vong 3 nm. Vui so ien do
cung vui mo mon ien nho di vay muun, ong va mo di dan nguui
Anh en la mauiice B. Claik mu mo cu a ha ng kinh doanh nho cu a
iieng mnh. Cu a ha ng chuyen ba n co kho, bo m, hi va mo so hang
hoa khac nay da ha iien ia o.
1uy ch mui 19 uoi nhung Rockelellei da co ham vong mu iong
quy mo kinh doanh. Iuc do dau lua la mo nganh cong nghie dang
ha iien ia manh. Claik co mo nguui ban lam iong linh vuc dau
lua, va vao nm 183 ong nay da m den hai nguui de keu goi go
von. Rockelellei da dau u 4.000 dola va buuc chan vao linh vuc se
lam ong iu nen cuc ky giau co.
Viec hm do va khai hac dau mo luon la mo cong viec hu
huo c nhie u va o su may m n. Va o lu c Rockelellei buu c chan va o linh
vuc kinh doanh nay, gia mo hung dau dang dao dong quanh moc 5
STANDARD OIL 187
dola. Xhung do khong hai la dieu lam ong ha su quan am.
Rockelellei du hieu bie de nhan hay ing khi gian khoan do dung
cho , h ho ca n mo nha ma y inh che de sa n xua va ba n nhu ng sa n
ham lam ia u do. 0ng cung nhan hay duuc ing mnh co he kiem
duuc nhieu ien hun u day. V he, cung vui Claik va doi ac lam n
mui co en Samuel Andiews, ong hanh la mo nha may loc dau nho
u 0hio vao nm 183 va d en la Xuung loc dau Excelsioi
(1)
.
Vu i a m nhn xa iong io ng, cong y b da u mua la i ca c xuu ng lo c
da u kha c. Bo nhanh cho ng co duu c 50 cong y u Cleveland va 80
xuu ng kha c u Pisbuigh. Ca m ha y i ng lu i nhua n co he co n lu n hun
ne u ho kie m soa a ca ca c cong doa n kinh doanh, bo ba na y cu ng b
da u mua la i kho chu a ha ng, xuu ng go (de u do ng la y hu ng da u) va
ha m chi la ca mo do i a u (de va n chuye n sa n ha m ma ho sa n xua
ia). Va o nm 185 Rockelellei mua la i co ha n cu a Claik va hai nm
sau nha n va o ho i do ng la nh da o cong y mo doanh nhan dia huung
en la Beniy Flaglei, mo nguu i co ie n va co hie u bie ve duu ng s ,
mo huung ie n va n chuye n kha no i ba lu c ba y giu . Bo do i en cong
y ha nh Rockelellei, Andiews 8 Flaglei iuu c khi do i ha nh cong y
da u lu a Sandaid 0il ba nm sau do . Khong lau sau, ho da co he do ng
da c uyen bo i ng Sandaid 0il la cong y da u ho a lu n nha he giu i.
Bo ngay la uc va hai nhieu doi hu canh ianh ca iong va
ngoa i nuu c, nhu cong y cu a anh em nha Xobel u 1huy Bien va cong
y va n chuye n, huung ma i Shell cu a Anh. Bo la ly do chinh v sao
nuuc my ch kiem soa duuc han nua hi iuung san xua dau hoa
oan cau iong giai doan cuoi ha nien 80 cua he ky 19. Xhung
Sandaid 0il ie u c hue nhu ng nha ho a ho c, chuyen gia huung
ma i, lua su va ca c chuyen vien ha ng da u kha c cu ng nhu ky ke
nhung hu dong bi ma vui nhung cong y va nhung canh ay quyen
luc ma ho dang can. Sandaid 0il nhanh chong ha iie n vo cu ng
manh me ca ve am voc lan lui nhuan. Cuoi cung, ho iu hanh nha
cung ca doc quyen cac san ham lien quan den dau hoa cho khoang
37.000 cong dong dan cu.
(1j Co oqo|a |a vuoo |o.
tiai doan cuoi he ky 19 la hu i die m xa y ia nhieu hay doi chan

dong iong nen huung mai my. Cac hanh ho moc len ch sau mo
dem va nhung uyen duung s da ke noi chung lai vui nhau. San
xua iu ha nh su c ma nh ho ng ii ne n kinh e nuu c my va ia nhie u
nhu ng ca nhan kie xua xua hie n nhu Andiew Cainegie,
Coinelius Vandeibil, l.P. moigan, va Rockelellei cu ng la mo iong
so do va lanh dao nhung cong y quyen luc nha luc bay giu. Xhung
nguui dan ong nay co ai hien bien van hoa, giau ii uung uung va
khong ne ha ba cu viec g de co he dung dau iong linh vuc cua
mnh. Va o hu i die m na y, ha u he ca c ie u bang khong cho he ca c
cong y dia huung nm co hieu iong cac iu su ben ngoai bien giui
quoc gia, nen Rockelellei da lach lua de mu iong kinh doanh. Vao
nm 1882, ong ha nh la Sandaid 0il 1ius (Iien minh Sandaid
0il) de ke hu Sandaid 0il vui cac cong y chi nhanh u nhung nui
khac. Vui bien ha nay, ho da mang ve khoang 40 a doan duui
quye n ong va ie u c kiem soa vu ng ch c dia vi cua mnh iong linh
vu c inh che da u mo .
Xhu ng ha nh do ng nhu ha gia ia i he , ca c hu doa n cuu ng bu c va
da u cu ng gia ie u c duu c hu c hie n. Va o nm 1892, 1o a a n 1o i cao
0hio da va o cuo c va ia le nh gia i a n lien minh. Khong he ha n g,
Rockelellei ie u c hoa do ng u ca c iu su cu a ong u Xew Yoik. Va o
nm 1899, khi my b da u ha lo ng nhu ng quy che ve sa nha a
doa n, ong da o chu c cong y la i ha nh cong y co ha n Sandaid 0il u
Xew leisey va chuye n a ca nhu ng a i sa n hie n co sang cong y mu i na y.
Xhung hanh dong cua Rockelellei khong he qua m duuc cac
nha u ba n cong nghie kha c. Va i nguu i du ng len nhu ng lien minh
uung u iong nganh kinh doanh bong, iuuu, duung va huoc la. Vai
cong y kha c hoa n a nhu ng vu sa nha , hnh ha nh nen nhung
cong y kho ng lo nhu teneial Eleciic, A181 va L.S. Seel. Ca c cong
y vo cung giau co va quyen luc nay da la muc ieu cho nhung nha
quan sa (va ca c do i hu ca nh ianh uung lai) cong kich ve su khong
cong bng, neu khong noi hng ia la ham ha. Cac hong vien b
STANDARD OIL 189
dau chu y va mo nguui iong so do Ida m. 1aibell da d Sandaid
0il duui kinh hien vi iong mo hong su vach ian oi ac gom 19
ky xua hie n ien a chi McClutcs vao nm 1902. Ky sau noi ie ky
iuu c, 1aibell ch iich nhu ng uyen bo cu a Rockelellei i ng cong y
cu a ong khong la m die u g sai ia i ca . 1aibell vie i ng Sandaid vuun
len den dnh diem nhu su giau lu, doi tta, dc qu,u dc loi, pham
phap ttug ttou, hoi lo, cp buoc, tham uhuug, hm doa, giau dip, ha,
uoi cach lhac la lhu ug bo mo t ca ch to ta ug.
Chuoi bai bao nay da bien 1aibell hanh mo nguui noi ieng, va
1ong hong 1heodoie Roosevel la mo iong nhieu nguui ham mo ba.
Rockelellei khong dua ia lui bnh luan nao, nhung nguui a ghi lai
ing ong da nhieu lan hoa ma 1aibell iong nhung cuoc doi hoai ca
nhan. Ioa bai bao cung mu dau mo cuoc dieu ia lien bang, va vao
nm 190 chinh hu da mu hien oa dua ien Bo lua chong doc
quyen Sheiman khi do da co 1 nm uoi. Banh dong nay da chinh
huc dua ia anh sang dieu u lau van duuc noi ham, ing cong y dau
lua Sandaid 0il da giu doc quyen nganh cong nghie dau lua, va lam
lim ham quye n u do huung ma i.
Vao nm 1907, cong y bi ke an vi ham dieu lua chong doc
quyen va bi ha mo so ien khoang bng 1/3 gia ii hi iuung 100
iie u dola cu a mnh. A n ha duu c hi ha nh, nhung khoa ng hun bon
nm sau vao ngay 15 hang 05 nm 1911 1oa an oi cao Boa Ky
da han quye ing cu cau cua Sandaid 0il ha ia la mo su doc
quye n co lha uug km ha m su ha iie n cu a nga nh huung mai va
b ho hai ach ia hanh vai chuc cong y nho doc la vui nhau.
Rockelellei dang chui goll luc nhan duuc in bao, va khong ngung
khuyen ca c ba n chui cu a ong mua la i cong y da u lu a Sandaid 0il.
Bay la mo nuuc cu khon ngoan, v nhung han nho iong de che cua
ong nhanh chong iu nen dang gia hun nhieu cong y hu nha iuuc
do. tia ai khong lo cua Rockelellei nhanh chong ha iien hun nua.
Cung nm do ong ve huu.
Su su do nay da ao ia nhieu en uoi van con noi ieng cho den
ngay nay iong nganh cong nghie dau lua, bao gom Exxon, Amoco,
mobil va Chevion. Iu va y, va n co n nhie u ianh ca i nhu Sandaid 0il
co he chien hng so han neu Rockelellei khon ngoan hun iong
va n de chinh ii hay s n lo ng quy hu c ca c chinh kha ch va quan
chuc ca cao hun. Xhung Rockelellei khong bao giu la nguui quy luy
su c ma nh he u c, hay iu kho i ho c huye ma ong xem la huung
cham so ng cu a mnh: 1oi tiu tug do la mot su maug ma Chua giao
pho va giup toi lim duoc uhiu tiu uht co th, mot cach coug bug
va ttuug thu c, d cho di uhi u uh t co th . Khi ong qua dui vao nm
1937, khong ai co he ianh cai ing lieu ong co khi nao nghi ngu ve
nhung viec mnh dang lam, hay ong da khong lam heo nhung niem
in do mo ca ch chinh xa c cho de n hui hu cuo i cu ng.
s|acaaa C|| |a cq o/ ./ c|a m6 | ccc oa c| |a6 c
24
SONY
wolkmon - 8c ng bc nh trcn tu ng buc c di
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
lbukc Mcscru vc Mcritc Akic
Ncc i rc r kirh tc My (khcr xc p hc r|
1hcy Jc i thi truc r hc r Jic r tu Jdr Ju r trcr
tcc r rd u
1hic t bi Jic r tu , phin c rh, rhucr trirh 1v, thu
dn rhc r
88,;1 ti Jc-lc (rn 2cc;|
,6p ti Jc-lc (rn 2cc;|
18c.cc ruc i (rn 2cc;|
Mctsushitc, Philips Flcrtrcrirs, 1inc wcrrcr
Ncbuyuki lJci
1ckyc, Nhd t 8c r
1p6
www.scry.rct
To m ta t
Ba th p l, ttuo c, uhu ug uguo i M, ua chuo ug do du ug coug ugh
cao uu muou co mot chic 1\ hiu dai sc luou chou uhau hiu Sou,.
1u luc duoc ta mt vao um 19o8, chic 1\ 1tiuittou duug oug phoug
hiuh diu tu da uhu duoc su ca ugoi toug lhp uhu la mot sau phm
tu, t vo i xc t v m t gia ca so vo i ca c 1\ ttu, u tho ug su duug dcu chu
lhoug. Ia mot ttoug vai coug t, lou cua Nht Bau da xm uhp vao thi
ttuoug 1\ cua M, mot cach mauh mc ttoug lhi uhuug coug t, quoc uoi
da da da ug ho a liuh doauh saug ca c liuh vu c lha c, Sou, tu lu da
uhm du vic mo toug hoat doug liuh doauh o xu so giau co ua,. Lo
da lhoug ch m tt x, du ug thuoug hi u mo t ca ch du ug d u o d, uhu
mo t uha cuug c p sa u phm diu tu ch t luoug cao va hi u da i. Liuh
auh to uct du muc liuh ugac ttu bo sau phm 1\ 1tiuittou cua coug
t, da giup ho co duoc su chu , cua doug dao uguoi tiu duug M,.
Sony da ban dai ha hanh hu nho u my ke u cuoi ha nien 40
cua he ky 20. 1iong ha nien 0, ho bo sung hem loai 1V ban dan
hu nho . ma y su du ng bng hu ie ng dang ho bie n cho nhu ca u gia
dnh ia m ie sau do , cu ng nhu hie bi ieu du ng da u ien du ng de
hu am va chui bng video (sa n ha m Beamax na y ban da u duu c
nhieu nguui an huung, du sau do bi xem la mo iong nhung ha
ba i n ng ne nha cu a cong y, v dinh da ng VBS ve sau duuc nhie u
nguui su dung hun). mc cho sai lam hai ia gia ia d nay, nhung
nha lanh dao cong y van duy i duuc vi ii dan dau va nhanh chong
cho ia m mo va ham mang inh chien luuc se da den hanh cong
o dnh va iu ha nh sa n ha m ieu bie u cho cong y iong nhu ng
nm s u i: ma y nghe nha c ca nhan Walkman.
Khong bng long vui viec ch san xua ia nhung san ham
chuye n a i am nha c, iuye n hnh va him a nh, Sony sau do da ma o
hie m da n han va o vie c hu c su sa n xua ia nhu ng sa n ha m iuye n
hong bng cach mua lai mo so cong y hang dau he giui iong linh
vuc giai ii. Bo cung mu iong kinh doanh den nhung linh vuc khac
nhu ma y ba n da n va in, cu ng ma y a nh va ma n hnh ma y inh. Xhie u
SONY 193
san ham iong so nay cung iu nen noi ieng u mo chung muc nao
do, nhung khong co san ham nao da duuc hanh cong vuu ioi nhu
may chui game PlaySaion mo hien uung da cach mang hoa ca
mo nganh cong nghie khi ia m vao nm 1994, va nhanh chong
iu hanh mui nhon kinh doanh chinh iong oan bo cac dong san
ha m cu a Sony.
Iu va y, ca c do i hu ca nh ianh n ng ky b da u xua hie n ga n
nhu ngay la uc, va cung giong nhu hau he cac cong y khac, ong
vua cu a nga nh kinh doanh hang dien u dan du ng dang m cach giu
vu ng vi ii da n da u khi buu c chan va o hu i da i Ineine.
Buuc ke hu sau khi 1he chien II ke huc vui en goi 1okyo

1sushin Kogyo hay 1a doan ky nghe vien hong 1okyo nhung
ha giong cua Sony da duuc gieo khi nguui dong sang la moiia Akio
ia dui vao nm 1921. Iun len u Xagoya, Xha Ban iong mo gia dnh
co nghe nau iuuu sake cha iuyen con noi, Akio da u choi con duung
su nghie duuc ca gia dnh iong dui va quye dinh heo duoi niem
dam me cong nghe cu a mnh. Sau khi o nghie Bai hoc Boang gia
0saka vao nm 1944 vui am bng cu nhan va ly, ong duuc nhan vao
lam u Xuung duc vu khi khong quan u Yokosuka iong hui gian
chien ianh. Bo cung la nui ong g nguui dong sang la hu hai cua
Sony, Ibuka masaiu, dang la m da i dien cong nghie iong L y ban
nghien cu u hu i chie n Xha Ba n. Bo da cu ng nhau ha iie n nhu ng
he ho ng huu ng da n nhie va ca c hie bi nhn ban dem.
Sau chie n ianh, ca hai ha nh la cong y cu a mnh u 1okyo. mu c
ieu cua ho la a dung nhung cai ien cong nghe da dang da duuc
ha iien iong suo nhung nm iuuc do vao cac san ham dien u
mui nhm huc vu cho so dong quan chung. masaiu a iung vao
giai quye van de lien quan den san ham, ban dau bao gom nhung
hu nhu von ke va de m nhie die n u . Akio h gia i quye nhung va n
de lien quan de n vie c kinh doanh, lu c da u bao go m chiu ia ch nhie m
iong vie c ie hi nhu ng hie bi mu i cu a cong y ien kh he giu i.
Sa n ha m mang inh buu c ngo da u ien cua masaiu la mo
cuon bng u ghi am ma ong cho ia m vao nm 1949. Cong y sau
do da che ao mo chiec may ghi am bng bng de an dung no va giui
hieu san ham nay ia hi iuung Xha Ban vao nm 1950. Cung nm
loa i bng cu a masaiu co m ien hi iuung, cong y non ie nay
cu ng mua la i ba n quye n u Vie n nghien cu u Bell cu a my de sa n xua
ca c bo ba n da n die n u (iansioi). 1ha nh cong cu a chie c ma y hu
bng da mang den nhung nguon ai nguyen cho he ho che ao ia
mo chiec may ha hanh hu nho vao nm 1955 va mo hien ban
bo ui cua no vao nm 1957.
Cong y 1okyo 1sushin Kogyo dang ha iien ia manh me ,
nhung am nhn xa iong iong cua Akio hay duuc nhung giui han
dang ke iong en goi cua no. Sau khi m kiem iong nhieu cuon u
die n cu a nhie u ngon ngu kha c nhau nh m m ia mo cai en mu i
vua ngn gon vua co he duuc moi nguui ha am mo cach de dang
ong da m ha y u sonus iong ieng Iainh co nghia la am
hanh. Va he la vao nm 1958, S0XY ia dui.
Ke u do, giui han duy nha cua ho la bau iui. Vao nm 190
Sony giu i hie u mo chie c 1V ba n da n 8 inch va a o ia ie n de cho vie c
ham nha hi iuu ng my . Akio da hu c da y Sony iu hanh cong y
Xha Ba n da u ien co co ha n niem ye ien hi iuu ng chu ng khoa n
Xew Yoik va o nm 191. Bai nm sau, Akio chuye n gia dnh de n my
iong mo nm de ong co he kiem ia mo cach hieu qua hun nhung
ca ch hu c ma nguu i ieu du ng cu a hi iuu ng na y suy nghi va m
hie u xem ca c nha doanh nghie cu a da nuu c na y hoa do ng nhu he
nao. Sau do, ong mu nhung nha may u my va chau Au, dong hui su
du ng chien dich quang cao kieu my de dua huung hieu Sony den vui
nguu i ieu du ng oa n he giu i. Khi 1iiniion xua hie n va i nm sau do ,
a ca ca c cong y Xha Ba n (bao go m ca 1oshiba va Biachi) dang ba n
hang dien u u my deu duuc huung lui u ieng hum cua Sony. 1ong
gia ii hi iuung cua my cua cac cong y nay da ng u 7 vao nm
193 den 40 vao nm 1974 (vao nm 1974, cu 5 1V mau u my h
co mo chie c mang nha n hie u Sony).
SONY 195
Vu i hanh cong vang
do i cu a nhu ng cuo n
bng u hu am iuuc do
hai ha ky , iong ha
nien 0, Sony b da u
m ca ch huung ma i ho a
cong nghe na y va o hi
iuung 1V von dang ha
iie n ma nh me . Va o nm
199, ho giui hie u hie
bi hu ha bng hnh
dau ien cua mnh. moiia Akio duuc bo nhiem lam 1ong giam doc
cua cong y vao nm 1971 va mo nm sau ong da huc hien mo cuoc
sa nha de l ia va b dau ban ia chiec may Beamax ien oan
ca u. Chie c ma y mu i na y xua hie n ien ca c ke ha ng va o nm1975 va
ngay la u c hu hu duu c su chu y cu a nhu ng nguu i yeu hich do
du ng cong nghe dnh cao, nhu chie c 1V 1iiniion cu a Sony da la m
duuc vai nm iuuc do.
1uy nhien, nhung dau may video nay co gia ia d : 2.000 dola.
tia nay ch ie hun vai loai xe hui dui mui chu i vao hui do nen no
khong duuc ho bien iong iai va di nhien la ao cu hoi cho cac doi hu
ca nh ianh giu i hie u nhu ng chie c ma y co cu ng inh nng vu i mu c gia
ie hun nhie u. Bai nm sau, mo cong y co en la Panasonic da cho ia
m chiec may uung u su dung dinh dang hui khac mo chu goi la
VBS. tia ha nh u xuo ng mo ca ch cho ng m khi cuo c chie n de n
ho i a c lie . 1iong khi nguu i ieu du ng ca m ha y chie c ma y cu a Sony
cung ca cha luu ng hnh a nh uye ha o, h hien ba n cu a Panasonic
co he chie u nhu ng cuo n bng da i hun va nhie u bo him cu a
Bollywood duuc ia m ien dinh dang nay. Khong co g ngac nhien
la cong chung da lua chon san ham mang den cho ho nhieu lua chon
hun ve m noi dung, va cuoi cung h Sony buoc hai cho ngung san
xua dong san ham su dung bng dinh dang Beamax. Akio iu
hanh chu ich cong y vao nm 197 va ban dau ong khong muon
V6 | ||.| a c| |a, sCur oac c sa c a | .a c cam 1uu
san xua cac may hu su dung dinh dang VBS, va he la Sony khong
bao giu co he huc su hoi huc iong linh vuc ma ho ung la nguui
ien hong.
Sau su ha ba i mang en
Beamax, Akio ia luung lu moi
khi dun doc buuc chan vao mo
linh vu c mu i. 0ng b da u hnh
ha nh nhu ng lien minh la m n
vu i ca c cong y die n u kha c, hy
vong bao dam cho nhung san
ha m ia m sau na y iu ha nh
nhu ng chua n mu c ve m ky
hua , do ng hu i ia nh duu c
nhu ng do i hu ca nh ianh. Iu
va y, ong cu ng khong su hu
nghiem. Khoang nm 1980, ong
da y ma nh sa n xua mo ma y hu
song nho ma nguui su dung co he nghe qua ai nghe di kem vui may.
m c cho nhu ng nguu i iong cuo c cu a ca c cong y kha c ca m ha y se
khong m hay hi iuung lun cho san ham nay, ke qua la Walkman
da iu hanh mo iong nhung san ham ban chay nha moi hui dai
cua Sony va no cung la san ham da ie can mo cach sa sao nha
vu i nhu ca u cu a cong chu ng.
1ha nh cong vang do i cu a chie c ma y Walkman, u mo chiec iadio

o dung hanh mo chiec may nghe nhac gon nhe, ioi den mo chiec
ma y chui dia CI comac da khie n Sony ca ng kha khao vuun xa hun.
Vao nm 1987 ho mua lai Bang hu am lun nha he giui CBS Recoids
vui gia 3,4 dola. Bai nm sau, Sony buuc chan vao nganh cong
nghie die n a nh b ng ca ch mua la i cong y Columbia Picuies
Eneiainmen vui gia khoang 4 dola. Cac cong y lun khac iong
linh vuc nay sau do cung duuc bo sung vao, ngoai ia con co hem vai
Ca c ac cq ma , wa||mac ca a sCur
SONY 197
cong y ba o hie m va a i chinh kha c nu a. Vi he cu a Akio iong nga nh
huung mai he giui duuc nang cao mo cach io ie va ong van u lai
cuung vi dieu hanh Sony cho den khi ngh huu vao nm 1994 v ly
do suc khoe. ma mai hay, cung nm do hanh cong lun nha iong
lich su cu a Sony ma y chui game PlaySaion duu c ia m .
Cu ng gio ng nhu Walkman, PlaySaion ban da u khong duu c ho
hu i do n nha n bu i va i ha nh vien iong cong y. Xhu ng nguu i cho ng do i
ch ia i ng Xinendo da ho ng ii linh
vu c io chui die n u io i va lich su da
chu ng minh i ng Sony khong he ha nh
cong iong vie c co g ng hay do i ca c
chua n mu c cu a nga nh cong nghie na y.
1uy nhien, mo ky su iuu ng en la Ken
Kuaiagi da duu c he b ay hu c hie n
du a n na y vu i cong nghe ma ong da
nghien cu u u nm 1984. Va ke qua
sau cu ng da gay duu c ie ng vang lu n:
PlaySaion iu ha nh mo ha nh cong
vuu xa mong du i, da doanh hu ha ng nm 7 dola va chie m 9 hu
nha oa n ca u cu a Sony va 27 o ng lu i nhua n cu a cong y.
Xhung, ba y nhieu va n chua du de giu Sony vuu qua duu c nhu ng
va n de kha c. Bo va n la a doa n die n u lu n hu hai he giu i, sau nguu i
do ng huung Xha Ba n la masushia, nhung hoa do ng kinh doanh cu a
ho iong linh vu c die n a nh va hu am la i hua lo n ng ne v nhu ng bo
him bom a n d do nhung lu i nhua n i nhu bo him nm 2000 Mo v
chu Phi (I Dtcamcd of Aftica). Va iong khi su ia m ban da u cu a
PlaySaion 2 ia a n uu ng 980.000 ma y da duu c ba n ia iong ba nga y
da u ien xua hie n ien hi iuu ng Xha Ba n cong y da bi o n ha v
cung khong heo ki ca u, va nhu ng do i hu s xua hie n ien hi
iuu ng (nhu XBox, ma y chui game duu c da nh gia ia cao cu a
miciosol) se la m mo i chuye n iu nen kho khn hun nhie u.
Iu va y, vu i inh ha n gio ng nhu nha sa ng la , vi Chu ich kiem
V6 | |ccq c|a cq ||a,s|a||cc o a
||cc ca a sCur oac c |acq a ||/
|ac cq cam 1uu
CE0 Xobuyuki Idei nga y nay ie u c da n han va o nhu ng linh vu c
mui, bao gom mo hie bi ho iu ca nhan co gia duui 100 dola va co
he uung a c vu i nhung sa n ham kha c cu a Sony. Cong y cung dang
ha iien cac dong dien hoai di dong hong minh va may inh xach
ay. Bo cung dang co gng ke noi a ca nhung san ham ma ho lam
ia u chiec may Walkman cho den bo PlaySaion vui mang
Ineine. Co le, nha sang la Sony moiia Akio, du da qua dui vao
nm 1999, h n se ia nga c nhien va hich hu .
V6 | s6 sa c o| m o|c| ca a sCur |ccq cam zuu?
25
T P OA N THE P HOA KY
USX - U.S. STEEL
Xucng sc ng thc p cu o ngo nh ccng nghic p thc p
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
Flbcrt h. Ccry vc /. Picrpcrt Mcrcr
hc r 1; (Fcrturc cc rn 2cc;|
khi Juc r thc rh ld p, rc lc Jccrh rhic p lc r
rhd t nc i thc i Jc i
1hc p rc r lcc i
1,;2 ti Jc-lc (rn 2cc;|
1,; ti Jc-lc (rn 2cc;|
1p.266 ruc i
8cthlchcn Stccl, l1v, Nurcr
1hcncs /. ushcr
Pittsburh, Pcrrsylvcric
1pc1
www.usstccl.rcn
To m ta t
1toug vo ug mo t ttm um tto la i d,, hi m co coug t, ua o tta i qua
uhu ug thug tt m ttoug uga uh coug ughi p Loa I, uhu 1 p doa u thc p
Loa I, U.S. Stccl. B t d u duo i su huo ug d u co t m uhiu xa ttoug
to ug cu a mo t di du tu ug li m duo c 1,20 dola mo t tu u, U.S. Stccl da
pha t tti u tha uh t p doa u lo u uh t ttoug tho i da i cu a miuh chi ttoug
vo ug chua d , hai th p l, . 1 p doa u ua , da giu p hiuh tha uh duo ug xc
lu a va uhu ug coug ttiuh tto ug , u lha c, go p ph u x, du ug uu mo t
quo c gia hu ug ma uh, sa u xu t ta uhu ug gia ta i lho ug lo cho uhu ug
uguo i da tha uh l p va mo to ug uo , di tiu phoug ttoug uhi u ca i ti u v
m t liuh doauh va sa u xu t, thu lo i qua ca hai cuo c 1h chi u va ta o
ta mo t to chu c qu, u lu c liuh t cu a tha uh pho uoi uo d t ttu so chiuh.
Cung luc do, ho luon bi buoc hai luon lach iong mo nganh
cong nghie huu ng xuyen hay do i. Bo bi ca c do i hu ca nh ianh de n
u nuuc ngoai gianh lay hi han. San ham khong duuc ua chuong
khi nhung san ham khac gia ie hun xua hien, ho buo c hai c
giam nhan cong, ha luung cua nhung nguui con u lai, m kiem iu
giu u hia chinh hu va chong lai doi hu bng cach mua lai no. Iu
va y, sau cu ng L.S. Seel da du ng vu ng ien doi chan cu a mnh b ng
cac bien ha linh hoa: hanh la mo cong y lien doanh, mu cac
cong y con u nuuc ngoai, mua lai cac cong y khac iong chien luuc
da dang hoa hoa dong kinh doanh, ca nha nhung hu uc kinh
doanh va san xua, va ham chi ho con buuc vao he giui cua huung
ma i die n u .
Ke qua la cong y va n duy i duu c vi ii nha sa n xua he ha ng
da u cu a my va la mo nguo n cung ca lu n cu a oa n he giu i ve da u ho a
va khi do u nhien. Bie n a i ho cu ng sa n xua ca c sa n ha m u hie c,
han da no i dia, khai ha c qu ng s cu ng nhu cung ca ca c dich vu
co va n va ky hua , va ca ca c du a n ve ba do ng sa n. Bo cu ng gia ng
hoa do ng xua kha u va hie n dang va n chuye n mo i nm hun 1 iie u
a n sa n ha m he de n 40 quo c gia kha c nhau ien oa n he giu i.
T P OA N THE P HOA KY USX - U.S. STEEL 201
to i a doa n na y la L.S. Seel v no la mo iong hai dun vi cu a a
doa n lien doanh LSX mo cong y nng luu ng kho ng lo , dun vi kia la
mo cong y iuu c day duu c bie de n duu i ca i en Cong y Ia u lu a
maiahon, vo n co be da y hoa do ng co n lau du i hun ca nguu i anh em
cu a no . Xhung m c cho nhu ng ha nh ich va su ho i sinh iong va i nm
ga n day, a m quan io ng cu a cong y na y va n khong sa nh duu c vu i L.S.
Seel vo n duu c xem la mo miciosol cu a he ky 19 va nhu ng bu ha
cu a ho cu ng gio ng nhu iong ky nguyen cu a Bill taes va y.
Andiew Cainegie duuc 13 uoi vao nm 1848 khi gia dnh ong
quay ve u Scoland, de n dinh cu a i Allegheny, Pennsylvania. Ca u be
can cu sieng nng nay la uc kiem duuc mo cong viec co muc luung
1,20 dola mo uan. Khi nghe noi co mo vi ii o hun ai cong y dien
ba o 0Reilly u Pisbuigh, Cainegie da u bo cong vie c xe ong ch u
nha may bong nay de chuyen ui do. 0 do, ong nhanh chong duuc
hng chu c, u nguu i dua in de n vi ii die n ba o vien. Pha n lun nhu ng
in dien bao ma ong xu ly la u cac doanh nhan, khach ha ng chu ye u
cua dich vu nay luc do. Xhu vay, Cainegie nhanh chong co duuc ia
nhie u kie n hu c ve he giu i huung ma i va cong nghie nhung kie n
huc ia can cho ong iong nhung nm s ui.
Vao nm 1852, Cainegie g 1om Sco, luc do dang la iuung bo
ha n duu ng s mie n 1ay Pennsylvania. Sco mang de n cho cha ng
hanh nien ie cong viec hu ky va iu ly cua ong. Iu ch duuc ia 35
dola mo hang, Cainegie van cha nhan mo cach hao huc v co cu
hoi bie hem ve duung s u mo iong nhung nguui dung dau
nganh cong nghie nay. 1iuc giac cua ong da dung va iong vai nm
ke ie ong da hoan oan a iung vao cac buuc cai ien quan iong
cua nganh duung s, bao gom viec giui hieu nhung oa xe co giuung
ngu Pullman. Khi cuo c no i chie n
(1)
no ia, Sco duuc bo nhiem lam iu
ly Bo iuu ng chie n ianh va Cainegie da heo ong de n Washingon de
huc vu ong mo lan nua vui u cach la si quan hu a. Khi chien
ianh ke huc, Sco giao cho nguui duu c ong bao iu chuc vu hanh
(1j Cu e N | eo| o Vy (1s1 1sj.
ia nga nh duu ng s . Iu va y, Cainegie da u cho i va quye dinh i ng
da den luc ao la su nghie cho iieng mnh.
Cainegie de danh duuc mo
i ien va dau u von vao vai
cong y nho . Xha n ha y a m
quan iong ngay cang ng cu a
s va he, ong lie n ban hau
he ca c khoa n da u u na y va
mua la i Xuu ng sa n xua he
Bomesead u Pisbuigh vao
nm 1872. Pisbuigh la nui
ong da quen huoc va la mo
hanh ho co vi ii dia ly hu
hu mo cach hoan hao de iu
hanh iung am cua nganh
cong nghie dang len nay do lui
he de dang ie can vui nguon
va lie u ho va ca c hi iuu ng ie m nng. Be n nm 1888 su nghie
kinh doanh cu a Cainegie da ia ha iie n, cong y cu a ong iu ha nh
mo iong nhung cong y cong nghie duuc hu nha heo chieu
hng dung de kiem soa chi hi u a ca cac muc do hoa dong u
mo da voi va qung s cho den cac nha may san xua he va xuung
can kim loai. Vao nm 1899 ong hong nha moi hu duui ngon cu cua
Cong y 1he Cainegie.
San xua he la mo nganh hai ia ien vao giai doan cuoi he ky
19, va nhung ong ium u ban nhu Cainegie iu nen ia noi ieng va
gia u co . 1heo hu i gian, nga nh he ha nh cong iu c iu , hu hu ca c
doanh nghie va cac nha u ban luon muon co han iong nganh
cong nghie giu vai io chinh iong cac du an duung s va xe hui. Va
vao cuoi nhung nm 1800 da co khoang 20 cong y lun canh ianh
quye lie de da n da u iong nga nh sa n xua na y.
4cacz Caccq|c (1ss 1u1u;
mo iong nhung nhan va lun nha iong so do la chu ngan hang
l. Pieion moigan va nha u ba n cong nghie Elbei B. taiy, nhu ng
nguui da cung nhau hanh la cong y he Fedeial vao nm 1898.
Vui ham vong kiem soa oan bo nganh cong nghie nay, ca hai b
da u mua la i ca c cong y ca nh ianh, bao go m ca cong y cu a Cainegie
vui gia 492 iieu dola va cac cong y khac nhu cong y san xua
he va day die n Ameiican, Ameiican 1in Plae, va Xaional 1ube.
Khi hu nha a ca hanh cong y he L.S Seel va o nm 1901, ho
da co so von len den 1,4 dola va iu hanh cong y lun nha ung
duuc hanh la iong lich su. taiy, nguui ma en uoi se lam vinh du
hanh ho Indiana nui nha may chinh cua ho oa lac, iu hanh vi chu
ich da u ien cu a cong y.
moigan va taiy da nang L.S. Seel len mo am cao mu i. 1iong
nm dau ien hoa dong, cong y non ie cua ho da chiem den hai
han ba ong san luung he cua ca nuuc my. Buung s, xe hui, may
mo c hang nng va cac du an xay dung da ieu hu ha u he cac san
ha m cu a L.S. Seel. 1iong khi do , Cainegie chuyen am va o la m u
hien va cho den khi qua dui vao nm 1919, ong da quyen go duuc
hun 350 iieu dola.
Xhu ca u cho sa n ha m cu a cong y va n ie u c ng len qua hai
cuo c 1he chie n, va L.S. Seel va n giu duu c vi ii do c on. Iu va y,
iong ha nien 50 cua he ky 20, xu huung san ham b da u chuyen
u|a ma , sa c a | ||c o m6 | ||c | |c c c| | cac c V, ca a Caccq|c
sang mo huung khac. Xhung doi hu canh ianh ma nh me den u
chau Au va Xha Ba n da xay du ng nhu ng ky hua sa n xua mu i nhu
dung lo hoi de luyen he va duc heo day chuyen, mang den lui he
cao hun so vui cac cong y cua my van su dung huung ha dung lo
maiin da on ai u he ky iuuc. Bieu nay cho he cac cong y do
co he ban vui gia ha hun so vui cac nha san xua cua my iong hi
iuung he giui dang ha iien. 1hi han cua my giam u 57 vao
nm 1947 xuong con 29 ch sau mo ha ky. San luung he nha
khau chiem gan mo han u ong so he duuc su dung ien oan
nuu c my , co ng hem su xua hie n cu a nhu a va nhom cung lam nhu
ca u he gia m di ia nhie u.
Cac nha may can he va lo duc kim loai dong cua, nhan cong bi
c giam, khu cong nghie he ung mo hui nhon nhi u Pisbuigh
nay iu nen hoang he. 1ha nien 80 la giai doan dau dun nha, khi
nganh he Boa Ky hung chiu khoan lo len den 12 dola. Khoang
0 iong so 428.000 cong nhan bi ma viec, nhung nguui khac bi c
giam luung va cac cong y my hai m den su giu du cua chinh hu
de giu ha n che luu ng sa n ha m nha kha u. Ba n han cong y L.S.
Seel m lo i hoa b ng ca ch ca i o , ba n va i bo ha n kinh doanh (nhu
linh vuc cung ca dau va mo cong y con ve van chuyen iong nuuc),
va lien doanh vui cac cong y khac ca iong lan ngoai nuuc.
1uy nhien, su hay do i lu n nha die n ia va o nm 1982 khi L.S.
Seel mua lai maiahon 0il mo cong y khong lo co iu su u 1exas,
duuc hanh la vao nm 1887, va dieu nay ngay la uc nhan doi quy
mo cu a L.S. Seel. Bon nm sau, ho la i mua mo cong y nng luung
khong lo khac la Cong y Iau lua va Khi do 1exas ioi doi en hanh
1a doan LSX de he hien huung di mui me va da dang cua mnh.
LSX ie u c do nhie u iie u dola va o ca c cu su san xua va hay

he huung ha luyen he bng lo maiin cu ky bng ky hua ong
hoi u lau da duuc cac doi hu canh ianh nuuc ngoai su dung. 1ong
ho ng Reagan cu ng ho iu b ng ca ch ban ha nh ca c han nga ch nha
kha u la m ng gia ca c loa i he nha va o my . Ian dau ien sau nhieu
ha ky, cong y he khong lo cua my da iu lai cuoc dua.
LSX da ai cau iuc vao nm 1991 va ban di mo so han nganh
kinh doanh khong hieu qua va hanh la cac cong y con u chau Au
va mexico iong nhung nm ie heo. Bo cung buu c vao nhung linh
vuc mui nhu nganh cong nghie nng luung.
Buu c va o he ky hu ba iong lich su hoa do ng cua mnh, L.S.
Seel van chung minh ing ho khong bi mc ke vui qua khu, he
hien qua viec mua lai khoan von go iong mo cong y Ineine co
en go i eSeel va cong bo ca c ke hoa ch ba n san ham iuc uye n. Bo
cu ng mua la i cong y sa n xua he VSz lu n nha cua Slovakia va cam
ke chi 700 iieu dola de hien dai hoa hoa dong kinh doanh, bien no
ha nh nha sa n xua he hie u qua nha a i 1iung va Bong Au.
So luung dun d hang uy co giam su vao giai doan giua nm
2000 lam day len vai moi au lo iong oan nganh cong nghie, ngay
ca khi lui nhuan van ng u L.S. Seel va mo so cong y my. Iu
khong ai ao uung ing nganh cong nghie nay se m duuc lui nhuan
nhu hui hoang kim cua no, cac nha quan sa van mong dui cong y
he hang dau Boa Ky nay se ie uc ao duuc mo am anh huung
lun nhu no da ung hanh cong iong mo im nm qua.
26
HA NG TIN AFP - PHA P
Cc mo y thcng tin cu o thc gic i
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Chu but:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
Chcrlcs-lcuis hcrvcs
Ncc i rc r kirh tc My (khcr xc p hc r|
1hcr td r xc quc r tc ldu Jc i rhd t trcr thc ic i
8c i vic t, hirh c rh, bc i tuc r thud t rhc rc r
phucr tic r truyc r thcr trcr thc ic i
22;,; tric u Jc-lc
1.pp8 ruc i
AsscrictcJ Prcss, kcutcrs, uritcJ Prcss lrtcrrcticrcl
/ccr Picrrc vircllc
0cris 8rulct
Pcris, Phc p
18
www.cjp.rcn
To m ta t
HA NG TIN AFP - PHA P 207
C u uhu suo t 150 um qua, ha ug tiu uo i ti ug va lu doi uht
th gio i AIP Agcucc ItauccPtcssc la m coug vi c thoug ba o tiu tu c
uhi u hou la ta o ta tiu tu c. Lo la ha ug thoug t u d u tiu dua tiu v
su qua do i cu a /oscph Staliu, Cia o hoa ug /ohu Paul I va Iudita Caudhi.
Lo cu ug la uguo i d u tiu loau ba o tiu tu c v ca c v u do ug viu cu a
Istacl bi sa t ha i ta i 0l,mpic Muuich um 1972, pho ug v u do c qu, u
Milhail Cotbachcv lhi oug soug sot sau mot co gug phi thuoug hoi
um 1991. \a, chiuh AIP da cho ca th gioi bit v vu tai uau xc hoi
g u ttu so Patis cu a miuh da lhi u Coug uuoug Diaua thi t maug.
1u cau chuye n ve su chie m do ng nuu c Pha cu a quan Buc iong
Chie n ianh 1he giu i la n II cho u i nhu ng in u c hui su ai ca c diem
no ng nhu Chechnya, Kosovo, AFP lien uc co m a i hien iuu ng,
chu nhung bu c a nh nong hoi nha, va iuyen hong die cu a mnh
ui kh nui ien he giui. Bien AFP co 200 hu nhie anh, 1.200
hong vien, 2.000 nhan vien iai iong kh nuuc Pha va 10 quoc
gia ien he giui. Ia mo iong nhung hang hong an hang dau he
giui cung vui AP (Associaed Piess) va LPI (Lnied Piess
Ineinaional) u my, Reueis u Anh hang ngay AFP cung ca
khoang 250 am anh, 80 bai minh hoa va 2 iieu u (woid) ien cac
iang ba o ha ha nh b ng ie ng Pha , Anh, 1ay Ban Xha, Bu c, A Ra
va Bo Ba o Xha.
Cung co nhung luc AFP u ao ia in uc. Sum nha co le vao
nhung nm 1940 khi cac hong vien chien iuung gia nha luc luung
a i hie ha ng cho hu i ky ha u chie n ianh. 1ha m kich lu n nha la vu
ong bien a cua hang bi gie iong vu dung do ianh cha quyen su
hu u giua nhan vien va chu bao ai oa soa n bao Patisiau Iibctc (Nguo i
Patis 1u do). AFP da ung co nhung dong i lun ve viec cac nhan vien
khong nga i dua mnh vao nh ia ng nguy hie m, nhu iong bai bao
mua xuan nm 2000 ve vu mo hong vien cua AFP bi ma ich ien
dao lolo u Philiines iong mo cuoc khung hoang con in.
Xgay nay, ban han cac hang in hang dau cung co he la mo
cau chuyen ha dan du ing hang ngay ho van co gng m kiem
va dua de n cho chu ng a nhu ng in u c mu i nha .
Agence FiancePiesse ia du i u nm
1832, khi ChailesIouis Bavas ha nh la
Buieau Bavas de dich nhu ng ba i vie u
bao nuuc ngoai ioi sau do cho in lai ien
ba o ha ha nh a i Paiis va cac vu ng lan
can. mo vai o chuc u cac nui khac da lam
cong viec uung u ke u nhung nm 1820,
nhung Bavas con co y uung khac lun lao
hun. Xm 1835, nguui duuc goi la cha de
cua nganh bao chi oan cau mu iong o
chu c cu a mnh ha nh Agence Bavas va b
dau cho in nhung in uc ma ong cung
nhung dong su hu duuc dau ien. muui nm sau, ong hanh la dich
vu die n in da u ien u Pha de vie c chuye n a i in u c duu c nhanh
cho ng hun.
mo iong nhu ng nhan vien da u ien cu a Bavas la Paul lulius
Reuei, mo chuyen vien dich hua . Reuei iu i AFP va ha nh la mo
cong y uung u cu a iieng mnh. Sau do ha ng na y chuye n u i Anh
nm 1851 va duuc goi la Cong y Bien in Reuei cua Iuan Bon,
nhung nguu i a bie de n no nhie u hun vu i ca i en Reuei. Xhu ng ha ng
khac, bao gom ca AP va LPI u my, cung nhu cac cu quan quoc gia u
nhie u nuu c chau Au kha c de u heo go Bavas iong nhu ng nm sau
do . mo so nui cu ng b da u b ng cong vie c dich hua nhu Bavas hay
la m nhie m vu cung ca hong in a i chinh cho nhu ng ngan ha ng dia
huung. Xhung cuo i cu ng a ca de u sao che y uu ng cua nha ien
hong nguui Pha, do la a iung vao viec hu ha, vie va cung ca
in iong va ngoai nuuc cho cac u bao, dai ha hanh, ham chi la
cac cu quan chinh hu ne u ho dng ky lam khach hang.
C|a|cs - |ca|s |a.as (1?ss -
1ss;, c|a sa cq | o |a cq ||c
4|| ||ao
Chu ng kie n so do i hu nga y ca ng gia ng, Bavas mu mo dich vu
qua ng ca o go i la Coiiesondance teneial Bavas. Bo ng hu i, ong uye n
hem ho ng vien u kh nui ien he giu i de hu ha nhie u in no ng
nha . Ca c chi nha nh cu a Bavas duu c sa nha nm 1920 cu ng vu i mo
cong y qua ng ca o va iu ha nh mo cong y co ie ng no i quan io ng
iong linh vu c na y. Xhung su no i ba do cuo i cu ng ho a ia hie n oa i
khi inh ha n ba o chi cu a nguu i ie n nhie m nga y ca ng lu n da n.
Xm 1879, Agence Bavas iu hanh mo o chuc ma u Pha nguui
a goi la cong y iach nhiem huu han nha nuuc cho du ho khong
he co dau hieu g la huu han. 1huc e, khi buuc sang he ky mui, ho
da cung ca ia nhieu hong in u cac nguon in doc nha vo nhi cua
mnh den vo so nguui d bao dai han ien oan he giui. Bang hoa
dong nhu mo o hu, vui cac cong ac vien ham gia cung ca in u
dia huung de dung cho muc dich chung, ioi nhung bai bao duuc cac
nhan vien inh len hong quan ly, sau do hang se bo sung vao cac
dich vu dong hui mu iong cua chao don cac huung ien iuyen
hong (ma neu khong lam nhu vay h hang se khong bao giu hanh
oan noi cac chi hi hoa dong).
Khi cong viec dan dan ien iien, nguui a on iong viec hong
in nhung su kien he giui den muc mo dieu lua duuc ban hanh nm
1941 quy dinh ach bo han quang cao va bo han dua in hanh hai
khau iieng. Viec Buc chiem dong Pha gan nhu dong hui lam cam
nin a ca cac cu quan ngon luan doc la cua quoc gia. Xhung nhung
iuyen hong cua he ky iuuc ve viec u do bao chi ma nguui huung
lui la bo han in uc cua Agence Bavas (luc bay giu da duuc doi en
ha nh 0llice Fiancais dInloimaion [0FI| do nha nuuc quan ly )
khong he bi ngn ch n lau. Va i ho ng vien cua ho da di Algeiia
iong khi nuuc nay dang bi chiem dong de lay va cung ca in uc u
Chinh hu Iam hu i Pha (lu c ba y giu a m iu a i Algeiia). Ra nhie u
nguui con u lai hoa dong ngam iong hong iao khang chien de
ha nh la Agence dInloimaion e de Iocumenaion va o mu a xuan
1944. Ben mua he, ho sa nha vui 0FI u Algeiia hnh hanh mo cu
quan ngon luan iieng cho da nuuc mui duuc giai hong khoi ach
ha xi cu a mnh. Ba ng na y la y en la Agence FiancePiesse (AFP),
va maiial Bouigeon duuc bo nhiem lam giam doc dieu hanh dau
ien. mua hu nm do, ho co han hoa va hua huung so ai san cua
Agence Bavas, bao gom mo oa nha u Paiis ma sau nay iu hanh iu
su quoc e cua oa bao.
AFP hoa do ng chu ye u du a va o ca c nguo n in u chinh hu Pha
va iong nh hnh chau Au sau chie n ianh, huung hu c na y o ia
hoa do ng o . AFP nhanh cho ng a iung va o huu ng hu ha va a
hu in u c u he ho ng ma ng luu i oa n quo c cu a ho . Bo da duu c mo
so ha nh u u quan io ng da u ien ien oa n he giu i: Ba ng da u ien dua
in ve ca i che cu a Salin. Xm 1957, AFP co 25 vn ho ng u Pha va
59 vn ho ng kha c u kh ca c chau lu c. Ba ng hue ca c ho ng vien u
do u 11 nuu c va dua in de n 73 quo c gia. Be khe la i ha ky 50 b ng
mo ie ng vang, ho mu hem mo vn ho ng u B c Kinh.
Kha nng iuyen in cung ha iien dan cung vui AFP va, iong
ha nien 0, ho la mo iong nhung hang lun su dung cong nghe mui
nha de gui chu va hnh di ngay la uc vong quanh he giui.
Vie c dua in ve vu ca c va n do ng vien Isiael bi gie ha i a i munich
iong ky 1he van hoi 1972 da dua hang den vui mo hu dong vui ca
hai u washiugtou Post va Ios Augclcs 1imcs de cung ca in u my.
1uy nhien, mo iong nhu ng ngay hang den oi nha cua ha ng da den
vao nm 1975, khi ong bien a Beinaid Cabanes bi gie iong du
bao dong ai oa bao Patisicu Iibctc. 1u bao hang ngay ha hanh vao
buoi sang nay duuc hanh la bui nhung hanh vien cua hong iao
khang chien va iu hanh mo iong nhung u bao lun nha, co suc
a nh huu ng nha a i Paiis. Xhung ba do ng giu a nhan vien va chu ba o
da dan den nh iang bao luc, keo dai mau huan ia khoi ham vi u
bao va khong he dan xe hoan oan iong vong hai nm sau cai che
cu a Cabanes.
Xhung nm cuoi cua he ky 20 la hui ky h lung buoc bung cua

AFP. Khong co g ngac nhien khi chinh sach nay duu c chao don bng
su nguye n iu a cu a ha u he nhan vien ha ng. mo ke hoa ch hu c ho i
nm 198 bao gom viec c giam 300 nhan cong da dan den mo cuoc
bieu nh 4 ngay vao hang 7 cung nm. mo cuoc dieu ha nh 8 ngay
khac cung dien ia vao hang 12. Ch iong vai ngay, Chu ich Boi
dong quan ii luc bay giu buoc hai u chuc. 1uy nhien cung luc do,
nhung dich vu mui ve am hanh va do hoa duuc giui hieu. Khi lui
nhua n ng, mo dich vu ie ng Anh duu c ia m ai iu su chinh (va
sau nay la ai 9 vn hong khac) u my.
Xgay nay, nhc ui AFP la nguui a nghi ngay den mo hang in
oan cau. Bo co vn hong khu vuc u Bc my, my Iainh, 1iung
Bong, khu vu c chau A 1ha i Bnh Iuung va B c Phi Xam Au. Bo i
ngu 3.400 nhan vien cua AFP luon bao dam cho ia dui nhung bai vie
no ng ho i nha ve ca c chuyen mu c kinh e , doanh nghie , he hao, in
uc ong hu bng sau hu ieng. Bo la nguon cung ca hong in dau
ia dau vao quan iong cho ia nhieu hang in nho khac ien he
giui. Song dieu dang buon la ho lai bi can iu nghiem iong bui chinh
nh ia ng iu c huo c chinh hu a m khien ba o ve ho iuu c day. 1uy
nhien vui vi ii la cu quan iuc huoc chinh hu, ho da ia nh duuc su
huc bach co han hoa. Xhung hay doi ve kien nghi iong hu dong
ioi buoc giua AFP va Chinh hu Pha nhn chung co lui cho hang,
nhung su chong doi iong va ngoai hang cung co anh huung mo nua
den nhung no luc khien ho khong he mu iong dich vu len Ineine
va nhu ng chuung inh iuye n hong da huung ie n dang ca n hie
de b ki doi hu.
27
LEVITT & SONS
Lcwittcwn 1o c ncn kho i nic m mc i vc nho c
hguol sang l:
Iogo:
he t d c trung:
5an hm chinh:
Tdng san hm
Tru so chinh:
Thol glan tdn tal:
6la trj khl duo c ba n:
willicn vc AljrcJ lcvitt
hirh thc rh rcr khu Jdr ru rcc i c My thc ky 2c
Nhc rhc , ic rc bc r Jc i trc
hcr 1c.ccc rci rhc trcr tcc r thc ic i
lcvittcwr, Ncw crk
1p2p 1p68
p2 tric u Jc-lc
To m ta t
LEVITT & SONS 213
Nm muoi um sau su chu, u miuh l u d u cu a vu ug Ioug
Islaud mo t tho i la uoug tta i lhoai t,, ca c vu ug ugoa i o da go p ph u
la m tha, do i hiuh a uh cu a uuo c M, . Lou bao gio h t, ca c vu ug ugoa i o
uuo c M, uga , ua, co xu huo ug bo c lo uhu ug di m ma uh , u cu a miuh
uhu b t l, mo t xa ho i duoug da i ua o. Chu ug la uhu ug ttuug tm lo u
doug du c, la uhu ug ba mc oug bo mo t miuh uuoi cou, la h tho ug ca c
ttuo ug ho c coug l p va ca uhu ug qua u bat ho p tho i.
Cong y kinh doanh cn ho gia dnh Ievi 8 Sons khong he na o
nhn ia duuc vien canh nay vao nm 1947, khi ho dua ia mo huung
ca ch da u ng hu u hie u nhu ca u nha u nga y ca ng ng cao a i my sau
1he chie n II. Ba cha con nha Iewi ch dun gia n muo n dua cong y
ha iien ba dong san dang hanh cong cua mnh heo mo huung
vuun len nhung am cao mui. Bo chua ung hy vong se ao ia mo
khai niem qua ha dan va qua sinh lui den muc co he hay doi
loi song cua con nguui.
Xhung do la nhung g da huc su dien ia khi ho b dau cong viec
a i Ieviown, Xew Yoik mo khu dan cu hnh ha nh nhu ca c cong
inh xay du ng ha ng loa mang inh ca ch ma ng va huye n hoa i.
Chung dem den cho nhung c vu chong ie dang ian day hanh
huc mo cu hoi de mua mo cn ho xinh xn u vung ngoai o, hong
V6 | ||a a, |ca c| c|a c ca a |cz|||czc c ucz rc| c|a cq cam 1uu
hoa khoi nhung khu o chuo du ban va u ung. V he, khong co g
ba ngu khi nhung cn ho ii gia 7.990 dola duuc Ievi 8 Sons xay
dung ien nhung duung ho quy hoach can han vui nhung en goi
iu nh nhu Pineiee Iane duu c nguu i dan do xo dng ky . Xhu ca u
khong ngu gia ng da dan ui su ia dui cua nhieu Ieviown
(1)
hun u
nhung bang lan can, cung vui vo so cuoc iien khai uung u cho ui
nga y hom nay ien kh ca c ngo nga ch cu a he giu i.
Xm 1941, sau khi dung mo he hong

2.350 ngoi nha bng von ai iu cua chinh hu
cho cong nhan u Xoilolk, William Iewi da
nha n ia duu ng di cho cong y cu a mnh. Sa u
nm sau, ong da sn sang de a dung bai hoc
iong viec xay dung hang loa nhung cn ho
gia ha i chng cho ca c nam nu quan nhan vu a
iu ve u chie n iuu ng.
Ievi m ha y dia die m hich hu u khoa ng
giu a ha nh ho Xew Yoik va ca c nha ma y quan
du ng dang ha iie n cu a Iong Island. 0ng mua mo iang ia i khoai
ay io ng 1.000 ma u Anh u 0ua n Xassau ga n mo hi ia n sau na y duu c
do i en ha nh Island 1iees. Bun ca lu i he ve dia die m, cha kho a cu a
ha nh cong n m u ca ch hu c ong ie n ha nh xay du ng. Va o hu i die m do ,
ca c nha xay du ng de u hoa do ng do c la va kha cha m cha . Ba so ho
de u xu ly iieng le iu c ie u ng cn nha , va ke qua la ho i khi hoa n
ha nh hun 4 cn/nga y. Cong y Ievi len ke hoa ch hoa n ha nh khoa ng
40 cn/nga y. Be la m duu c nhu he , ho hie ke mo he ho ng nhu day
chuye n sa n xua iong ca c nha ma y, nhung heo chie u nguu c la i. Ch ng
ha n, u Ieioi (hu hu cong nghie n ng nhu sa n xua xe hui, luye n
ca n he ,...) h sa n ha m chuye n do ng co n cong nhan du ng yen, co n u
Ieviown h sa n ha m du ng yen co n cong nhan chuye n do ng.
Be hoi hu nhi nhang cac cong doan xay dung, cong y Ievi
chia oan bo quy inh ia lam 27 buuc va giao moi buuc cho mo doi
(1j kou po oo tov|tt o|oo toa oo.
w||||am |cz||| |cc o|a
!a o c|/ !|mc
LEVITT & SONS 215
chuyen mon hoa. Bo hie ke mo kho va u iung am ngay ai nui
hi cong. Bo c giam duuc chi hi oi da bng cach mua hn nhung
canh iung va xay dung nha may cua u 0iegon, ham chi ho con u
la m dinh cho mnh. Binh doa n xe a i moi sa ng la i a qua cung ca
va lieu cho nhung dia diem dang hi cong, nui doi quan lao dong van
khong ngung l di l lai cung mo nhiem vu ngay nay qua ngay
khac. Bo cu ng m vo n cho cong inh cua mnh bng mo cach huc
khong kem han sang ao: muun iuuc so von can hie u cac o chuc
in dung, viec lam nay la he suc mui la luc bay giu. Va ho da da duuc
quy mo va lui nhuan uung duung vui mo nganh cong nghie kha an
uung: hang chuc ngan cn nha do ho xay dung luon co gia ha hun
khoang 1.500 dola so vui ba ky doi hu nao cung hui ma van da
duuc lui nhuan khoang 1.000 dola/cn.
Be da m ba o su ha i ho a
cho nhu ng cn nha na y, ga
ia va a ng ha m duu c loa i
bo . Xhung cong y Ievi
nang cao gia ii cho du a n
cu a mnh b ng hnh hu c
kha c. Bo xay ke m heo ca
mo lo suu i hai m lu n mu
ia cho ca ho ng kha ch va
nha be . Bo cu ng cung ca mo bo du ng cu nha be mu i inh cu a ha ng
t.E. va Bendix, mo bo cu a so ho ng kha ch hie u 1heimoane uye vu i
da i ga n me cho he ba n mang ca khung ca nh do ng que va o a n
nha , mo da n ke be hu hu i, he ho ng u am uu ng iong ho ng ngu
va a ca nhu ng ie n nghi cha luu ng kha c ma ha u he nhu ng nguu i
chu gia dnh ie hu i a y khong hy vo ng co he mua duu c u ba ky nui
na o kha c vu i gia nhu va y.
17.447 cn nha cu a ho co khuon vien io ng 18 x 30 me vu i ho ng
kha ch, nha be , 2 ho ng ngu , va mo ga c xe co he mu io ng. Kie u nha
ve sau iu nen hinh ha nh u Caliloinia na y lu c a y da b da u hay do i
xa ho i b ng ca ch dua khoa ng khong gian ngoa i iu i u hia iuu c cu a
|c.|||czc cqa , |ac c
ia ha nh san sau ca nhan. Ievi cu ng go ha n hem va o cun so y
uu ng ca ch an cu a mnh sa ng kie n dua nha be u vi ii iuye n ho ng
u hia sau ia ngay vi ii iung am u hia iuu c. Bo la m he ch v day
la ca ch ie hun khi no i he ho ng xa vu i co ng hoa ngoa i duu ng. Xhung
Bill Ievi la mo nguu i kha am hie u am ly co ng do ng nen ien nhu ng
ma u qua ng ca o nm 1949 ong no i i ng vi ii nha be nhu he la ly
uu ng v vu ba n ch ca n mo buu c la co he ia mu cu a.
Ievi khong ngu ng
qua ng ca o cho ke hoa ch
ii gia 50 iie u dola cu a
mnh, va co hem hai
Ieviown nu a duu c du ng
len u Pennsylvania va
Xew leisey. Khi nhu ng
nguu i ie uo i nhie nh
da me mo i vu i cuo c so ng
o n a o cha cho i nui ha nh hi, ho do ve Ieviown, va nhu ng lu i ch iich
ve ca c khu dan cu ch ng kha c na o nhu ng chie c ho gio ng he nhau mo
ca ch hie u ca inh b da u no i len. 1uy nhien, nhu ng nguu i de n day
huu ng co u uu ng an cu la c nghie va ho huu ng xuyen nang ca
hien duu ng nho cu a mnh de hu c vu cho nhu ng nhu ca u luon hay
do i cu a gia dnh. Bo cu ng an am nhn ha y con cha u mnh b da u
hich nghi va g n bo vu i ma nh da na y.
Cung nhu vung ngoai o ma Iewi xay dung, cuoc dui cua ong
cung lm hng iam. 0ng ke hon ba lan, xay hun 140.000 ngoi nha,
ung danh cuuc 80 dola u Caiibean de duuc mo chuyen du lich dai
han cho oan bo nhan vien. 0ng ban cong y nm 198 cho I11 vui
gia 92 iieu dola bng co hieu, va di xay nha kh nui ien he giui.
Xhung mo hien huc kinh e dang buon la ham my ve nha u hay
doi, va dieu do cuoi cung da khien ong ha san. Xm 1993, u uoi 8,
ong ma a i mo be nh vie n do chinh mnh xay du ng, iong nh iang
khong co ie n ia vie n hi cho ba n han.
||.|||czc cqa , ca,
28
WALT DISNEY
Phim hco t hinh Jonh chc co nguci lcn
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
wclt Flics 0isrcy
0uc rc rh phin c rh ic Jirh thc rh lcc i hirh
ic i tri thu lc i rhud r
Phin c rh, viJcc, truyc r hirh, phd r nc n, rcr
vicr ic i tri
,2p ti Jc-lc (rn 2cc;|
,; ti Jc-lc (rn 2cc;|
1;c.ccc ruc i
Fcx Frtcrtcirncrt, 1inc wcrrcr, vicrcn
Mirhccl 0. Fisrcr
8urbcrk, Cclijcrric
1p2
Jisrcy.c.rcn
To m ta t
Cu chu, u v walt Disuc, hi u uhiu la cu chu, u v mo t
ttoug uhu ug tha uh tu u liuh doauh va coug ugh u tuo ug uh t cu a
uga uh coug ughi p gia i tti. Nhuug t u cu ug do chiuh la cu chu, u co
tich v hai uguo i da u oug. Mo t uguoi tao ta uga uh liuh doauh, co u
uguoi lia vu hauh uo thco uhuug duoug huoug moi d, hua hc u. Mot
uguoi duoc bau cho tti tuoug tuoug l, la, cou uguoi lia co mot tm
uhiu lha c thuo ug. Mo t uguo i duo c d t bi t dauh la 1a u hoi uuo c
(1)
willic, va uguoi lia, 1tiu phu
(2)
Rcgis
Wal Iisney hay michael Eisnei? Ba cu a doa n na o co lien quan
u i mo iong hai nhan va a m cu na y cu ng da ng duu c quan am. Va
vie c co ca hai da mang de n ke qua dua ha ng him Wal Iisney len
dnh cao vu i ca c loa i hnh gia i ii dang duu c yeu hich nga y nay nhu:
him chuye n he u iuye n ianh (live acion) va him hoa hnh, ma ng
ca iuye n hnh, nha c va video, sa ch ba o a chi, cong vien, do i uye n
he hao, nhu ng sa n ha m duu c dng ky do c quye n, co ng hong in
Ineine, io chui die n u , ha n me m vi inh va co n nu a. Iisney d
(1j Nquyo vo: Stoaboat
(zj Nquyo vo: V||||ooa||o
wa|| D|scc, V|c|ac| ||scc
!a, ||6cq ca cq ||c |, c|acq o, |a m6 | o6 o6| ||6cq ||c |||c a |ccq |/c| sa ca a |a cq wa||
D|scc,. m6 | cqac | .c ccc c|a cq q| c mc, .a cqac | ||a o|c c c|a cq ||a c| ||c c ||a c.
WALT - DISNEY 219
ne n mo ng, Eisnei lo vie c mu io ng. 1a m a nh huu ng cu a su hu a c na y
nga y ca ng sau va io ng hun.
Sudio da u ien cu a Wal Iisney ia du i vao nm 1923 duui hnh
huc mo xuung him hoa hnh va da di ien hong iong viec su
dung cac loai hnh nghe hua vao muc dich huung mai (va ong da
iu ha nh nguu i hu c hie n ha nh cong nha vie c na y u do de n nay).
Cau chuye n cu a Wal Iisney la cau chuye n co ich ve mo bo doi
vu a gio ng nhau nhung cu ng hoa n oa n kha c bie , ben nhau ve m
inh ha n nhung la i xa ca ch ve hu c he , da cu ng lien ke suo a m
ha nien qua de ao dung nen mo cong y vuu ioi nha iong linh
vu c na y.
Walei Elias Iisney khu i nghie vu i vai io la mo ho a si chuyen

nghie nm ong bay uoi vui buc ianh u ve va iao ban cho nhung
nguu i ha ng xo m u maiceline, missouii. 0ng da b da u huye n hoa i
15 nm sau do ve mo con nguui suo ngay mu mong khi iui Ios
Angeles (1923) vui ch 40 dola iong ui va bo dung cu ve. 0 Bu 1ay
nuuc my, ong cung nguui anh en Roy vay muun 500 dola u mo
nguui chu de mu xuung him
hoa hnh cu a iieng mnh. Wal
a iung vao viec ve ianh, con
Roy lo ve a i chinh. Ch iong
vong vai nm ngn ngui ho da ao
ia Chuo mickey, nhan va hoa
hnh no i ie ng nha he giu i cho
den ngay nay cung mo bo him
giu i hie u chu chuo ngo nghinh
cu a ho . Stcamboat willic lan dau
ien ia m vao nm 1928 nhu
mo bo him co ieng hoan chnh
va gio ng no i he he cua chuo
mickey do chinh Wal lo ng ie ng.
!|a,c c |accq V|c|c, |ccq
s|camoca| w||||c
Xhung sang kien khong ngung duuc dua ia u ii uung uung
hong hu va su lie u linh s n sa ng la m mo i chuye n cu a Iisney. 0ng
la nguui dau ien manh dan su dung nhung mau sc sc su iong
him hoa hnh. 0ng cu ng chinh la nguui da sang che ia mo he
ho ng cung ca do sau ve khong gian ba chieu dang ngac nhien cho
nhung buc ianh cua mnh. Bo him dau ien ia dui bng su ong hu
a ca nhung diem manh do. Ba ch 1u, t va Ba , Chu lu u la bo him
nha c kich hoa hnh dai hui da u ien cu a Bollywood. Bo him duuc
san xua vui so ien khong lo la 1,5 iieu dola (gan bng 1/3 oan bo
ngan sach cua doi hu Columbia Picuies iong nm do) va da den
da mo cach xung dang cho nhung nguui ao ia no bng so luu
nguui xem khong lo cung vui su an huung cua cong chung kh nui
ien he giu i. Iisney du ng so ie n hu duu c de xay mo xuu ng him
hoa hnh hien dai u Buibank, Caliloinia va cho ia dui mo loa nhung
bo him dang nhu khac sau do. 1a ca cac bo him deu he hien su
do ha iong ky hua va hng lun ve huung mai. Chu bc uguoi go
Piuocchio, Bambi, Io Icm va Pctct Pau deu nm iong so nhung bo
him hoa hnh kinh die n va n co n duu c yeu hich cho de n nay.
Xhung Iisney
va n chua ha i lo ng.
0ng huung ui vie c
ha iie n nhie u
hun cac loai hnh
gia i ii gia dnh va
nhung bo him co
nguui dong dau ien
ia dui nhu a o chu
ba u, Lai va u d m
duoi da, biu, va
Dav, Ctoclctt. Sau
do la nhung bo him hai cho ie em nhu 1hc Shagg, Dog, Cia o su
da ug tti va B , phu hu,uh. Xm 1954, ong buuc vao linh vuc iuyen
hnh, nui lan dau ong giui hieu 1hc Miclc, Mousc Club va Zotto. Sau
|a oa | ca cq C6cq C|a a uqa !ccq a cq (s|cco|cq Scaa|,;
|ccq C6cq .|cc D|scc,|aca |a | 4ca|c|m, Ca||/cc|a
WALT - DISNEY 221
do ong la m nguui da n chuung inh cho seii iuyen hnh dinh ky
ha ng ua n da u ien khong ha u chua n den i ng. Chuung inh co
en la 1h gioi mau sc diu l, (woudctful wotld of Colout). Xm
1955, ong mu cong vien Iisneyland u Anaheim, Caliloinia, va vuung
quoc han ien iong dui huc nay la uc dua en uoi ong len mo
am cao ma iuuc do khong ai mu ui. Viec nay khui dau cho iao luu
xay dung cong vien giai ii va iao luu nay da ien mo buuc dai vao
nm 1971 khi nguui ke hua cua ong giui hieu Wal Iisney Woild u
Floiida. Cac cong vien nay ngay nay duuc xay dung u nhieu nui, u
Paiis ui 1okyo, u Ias Vegas cho den BongKong.
Xgoa i hnh a nh cu a mo doanh nhan ha nh da , Wal Iisney la
mo con nguu i ia do i bnh di. Bo i vu i cong chu ng, ong huu ng mang
hnh a nh mo nguu i da n ong vui inh, nhung ong khong bao giu u
ma n vu i ba cu ha nh ich na o cho u i khi da de n su hoa n ha o vu i lu c
luu ng lao do ng khong ngu ng lu n ma nh cu a ong. Be dem la i su ho a
ma n cao nha cho kha ch ha ng, ong lien u c a du ng nhu ng chuung
inh da o a o va huu ng da n ba i ba n, nghiem u c cho nhan vien. Xu
huu ng hoa n ha o ho a mo i chuye n na y doi khi iu ha nh io cuu i cho
cong chu ng nhu chuye n a ca nhan vien la m vie c iong ca c cong
vien gia i ii de u ha i ca o sa ch iau. Ky hu c chinh die u do da go ha n
xay du ng Wal Iisney ha nh mo huung hie u uy in ma ca c ba c hu
huynh co he hoa n oa n in uu ng co n bo n ie h hich hu o do .
Wal Iisney ma
nm 19 v benh ung
hu. Xhung no luc lam
him cu a ong inh de n
hui diem do da dem ve
cho hang 48 gia i 0scai, 7
giai Emmy va hang ngan
giai huung khac cung
nhu ng lu i a n duung
uu ng chu ng nhu khong
bao giu du ien oan he
wa|| D|scc, |ccq oca c o||m aa cq ca c Sa c| !a,c |
.a Sa , C|a |a c cam 1us?
giu i. Bai cong vien gia i ii cu a Iisney cu ng iu ha nh dia die m hu
hu kha ch nhie u nha iong so ca c cong vien ien he giu i, hu duu c
nhieu iieu dola moi nm u nhung du khach den day de dm mnh
va o he giu i hu c cu a nhu ng cau chuye n co ich va mua nhu ng mo n
ha ng do c quye n ve chu chuo mickey, vi Ionald, cho Pluo va nhie u
nhan va hoa hnh kha c... Xhung, nhu ng bo him ia m nhu ng nm
sau do bao gom ca nhung him nghe hua va huung mai nhu 1hc
Batcfoot Ixccutivc va Douald Ducls Iuu Icstival khong ao duuc
ieng vang nao, khong he mang lai vien canh uui sang nao cho ui
khi michael Eisnei xua hie n.
Eisnei sinh ia iong mo gia dnh giau co u m. Kisco, Xew Yoik,
va heo ho c a i ca c iuu ng u no i ieng iuu c khi va o Bai hoc Ienison
u 0hio. 1o nghie vui am bng cu nhan Vn hoc Anh va Kich nghe
hai nm iuu c khi Wal Iisney qua du i, Eisnei di Paiis vu i hy vo ng
iu hanh mo nha vn. 1uy nhien, ong da quay iu ve 10 ngay sau do
va xin la m mo chan hu ky cho Ba i ha hanh 0uo c gia (XBC) a i
Xew Yoik. 1ie heo do , CBS va ABC xem ong nhu mo nha dieu ha nh
giai ii ie uoi dang len. Vao nm 197, nguui dan ong 34 uoi nay
iu ha nh o ng gia m do c cu a Paiamoun Picuies. 1a m nm sau ong
da dua hang him nay u vi ii cuoi bang len hang dau giua cac en
uoi lun. Khi hang Wal Iisney lam vao kho khn va len ieng nhu
ca y, Eisnei da nha n lu i iu ha nh Chu ich kiem CE0.
Ia m vie c ga n gu i vu i gia m do c him iuu ng lelleiey Kazenbeig,
Eisnei nh m ngay u i nhu ng a c ha m die n a nh cu a Iisney. 0ng b
da u ha iie n loa i hnh ha i kich vu i nhu ng ngoi sao nhu Bee midlei
va Richaid Iieyluss, von khong hai la nhung en uoi bao dam
doanh hu cho hong ve luc bay giu. Xhung loai him i von nay da
ha nh cong. Eisnei mu nhu ng bo ha n mu i nhu 1ouchsone va
Bollywood Picuies de sa n xua hem nhie u him cho bo ha n kha n
gia lun uoi. 1iong nhung nm gan day, so luung him 1ouchsone
san xua bao gom Atmagcddou va Biccutcuuial Mau, cua Bollywood
Picuies co 1hc /o, Iucl Club va Mt. Lollauds 0pus.
WALT - DISNEY 223
Eisnei vo cung nguung mo Wal Iisney va hay co mo han inh
cach cua nguui sang la nay iong con nguui mnh. 0ng quye dinh
nhm vao dong him video gia dnh nhu mo muc ieu quan iong
ke ie va an dung cac nguon ai nguyen von co cua cong y de khai
hac oi da. Xhung bo him ie heo ong lam lai nhung ac ham
kinh die n cu a Iisney, ho i hu vu i ca c chie n dich PR cu a nhu ng nha
ha hang dau, da dem lai doanh hu khong lo va mo dau ia iem nng
cho ca c him video. Eisnei cu ng b da u giu i hie u nhu ng him hoa
hnh mu i nhu 1hc Iiou Iiug, 1at:au va ngay la uc a ca da iu
ha nh mo ieu chua n vn ho a va h ng lu n ve doanh hu.
1a iung vao u viec lun nhu nhac chu de cho ung bo him den
nhung viec nho nhu iai mo am ham iong mo khach san mui,
Eisnei da dinh hnh la i ha ng Wal Iisney hie n da i mo ca ch ch c
chn nhu Wal da lam u nhung ngay dau. 0ng dua len ivi mo
hien ba n mu i cu a chuung inh 1h gioi mau sc diu l, cung vao
giu chie u quen huoc o i Chu nha hang ua n va ham chi co n dam
nha n vai io da n chuung inh nhu Iisney iuu c day. 0ng cu ng heo
V6 | .a | |ccq s6 z ||c a c|c . |, o6 . | |ca | ||c| ca a |a cq wa|| D|scc,
buu c Wal a iung su chu y va o ca c cong vien gia i ii han yeu, ia
lenh nang ca ong he cho nhung cong vien va xay dung mo cong
vien mu i u Paiis, kha nh ha nh nm 1992. Ban da u, cong vien na y
mang en EuioIisney va bi xem la mo du a n ha ba i. 1uy nhien,
Eisnei da cho su a sang la i va do i en ha nh Iisneyland Paiis ba nm
sau do. Ke u luc ay, Iisneyland Paiis dem ve mo khoan lui nhuan
lun dong hui xoa an moi ch iich.
Ii nhien khong hai cong y khong g kho khn iong nhiem
ky cua Eisnei. Ke hoach mu mo cong vien giai ii lich su cho nuuc
my ii gia 50 iieu dola u Viiginia da bi han doi bui cac chuung
inh ba o o n sinh ha i. Iisney da u bo du a n na y sau mo hu i gian
dau ianh hu ha kha on kem vui cac o chuc cong dong. Xguui
cong su cu va cung la nguui ban han Kazenbeig bo di iong su han
hie n cong khai da la m o n huung Eisnei cu ng nhu vi he cu a
Iisney doi vui khach hang va cac nha dau u. Bau qua keo heo u
nhu ng vu vie c do la co hie u cu a Iisney bi su gia m ien hi iuung
chung khoan vao cuoi nhung nm 1990.
Xhung hanh cong cua Wal Iisney la vo so: do la nhung bo him
hoa hnh ky hua so nhu 1o, Stot,, A Bugs Iifc va Diuosaut, so
luu ng nguu i xem iuye n hnh da n da u ien ca c kenh hong qua he
ho ng ABC va ca c kenh ca nhu ESPX, ha ng miiamax va nhu ng bo
him danh cho khan gia lun uoi nhu 1hc Cidct Lousc Rulcs va
Shalcspcatc iu Iovc, ca c chuung inh hie u nhi ha hanh ien oa n
quoc, mo a chi meo v va du lich danh cho cac bac hu huynh, va
mo o hu Ineine bao gom a ca nhung hu duuc de ca u ien.
Bang loa nhung bo him cua Wal Iisney mai mai van giu
nguyen gia ii. Va cau chuye n ve ho hu c su va n la cau chuye n co ich
ve hai nguui dan ong mo nguui ve nen nhung giac mu, va nguui
kia bie n chu ng ha nh hie n hu c.
29
NETSCAPE
Nho ticn phcng trcng lich su lntcrnct
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Pho Chu tjch klm
Td ng ua n ly
hetscae hetcenter:
Pho Chu tjch hetscae
nterrlce 6rou:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
/cncs h. Clcrk vc Mcrr ArJrccsscr
Ncc i Fcrturc cc - rn 2cc;
vic t lc i lud t icc thcr trcr nc r
1rirh Juyc t lrtcrrct, rc r wcb, rcr ru
phc t tric r tru r tuyc r
;,8 tric u Jc-lc
2. p6 ruc i
lyrcs, Mirrcscjt, chcc!
/in Mcrtir
Stcvc Scvircrc
Mcurtcir vicw, Cclijcrric
1pp
www.rctsrcpc.rcn
To m ta t
\a o tho i l, d u cu a l, ugu,u ma ug toa u c u, mo t chu, u du
ha uh va o th gio i a o lhoug h d da ug. Ba u c u co su co v u cu a ca c
chu,u gia ttoug vi c hoa u tha uh uhu ug thu tu c to i t m v di u tu , li u
uhu I1P va 1clNct. uo ug ttu, u thuo ug xu,u bi gia u doa u, va cho du
lhoug gia u doa u thi ma , tiuh cu a ba u lu c do cu ug to i loa u to i. Ihoug
th phu uh u Iutctuct o tho i l, d u la t t tu, t vo i uhuug ha t ug cho
uo chua s u sa ug. Ma i cho to i um 1994, lhi 1im BctuctsIcc cu ug ca c
uha ughiu cu u ta i a i ho c Illiuois coug bo mo t phuoug pha p mo i ttoug
vi c ttu, u thoug tiu ttu c tu, u. Lo da pha t tti u mo t chuoug ttiuh ph u
m m mo i, d t tu la Mosaic co th giu p mo i uguo i ttu, c p Iutctuct
mo t ca ch d da ug.
Su lien ke cua nhung nguui ien hong da mu loi cho a ca moi
hu u Ameiica 0nline de n he ho ng ngan ha ng iu c uye n. Xo cu ng
iu c ie da n u i su ia du i cu a Xescae Xavigaoi, mo hien ba n
huung ma i cu a mosaic do chinh cha de cu a no ha iie n.
Bun iieu ban cac inh ung dung mui cua Xescae da duuc
dua vao su dung ch iong vong hang sau khi ung ia hi iuung.
Va cong y giong mo iang Web nhieu hun la mo cong y huc su
da bi cuon heo da ha iien chong m nay. Chua day 10 hang
sau, ho duuc xem la mo iong nhung cong y co du ban iai hieu
da u ien lu n nha iong lich su Wall Siee. Xm iie u co hie u iong
ong so von duuc dem ia ban vui gia 28 dola moi co hieu, ga doi
uuc inh ban dau. Va iong ch mo ngay, hi gia da vo len muc 78
dola iuuc khi ke huc u muc gia 58 dola. Cong y lam ia dong lai
dau ien 4 hang sau do va gia co hieu ng len muc 170 dola lam
cho ii gia hi iuung cua Xescae da con so dang kinh ngac: 5 do
la. Xescae da la i b ng ca ch khong ngu ng gia ng ca c dia ch iu c
uye n de da n dan bien mnh hanh mo iong nhung iang Web duuc
nhie u nguu i iuy ca nha . Bo huu ng xuyen nang ca ba n han inh
duye cung cac san ham lien quan huung ui doi uung la cac nha
kinh doanh va ha iie n ma ng.
NETSCAFE 227
1inh de n sinh nha la n hu hai cu a Xescae, ho da co khoa ng 38
iie u ca nhan va nhie u cong y kinh doanh ha ng da u he giu i dang su
du ng ie n ich Xescae Xavigaoi. Buung nhien chuye n na y da gu i su
chu y cua Bill taes cung nhu ng cong su cua ong u miciosol, va cau
ia lui la: mo inh duye Ineine uung duung da ia dui.
Phan con lai, nhu nguui a van noi iong nhieu nm qua, da iu
ha nh lich su .
Xescae duuc hanh la vao hang 4 nm 1994, vai hang sau

khi 1ien si lames B. Claik khong ken khong iong iui khoi cong y
may inh ma chinh ong da hanh la iuuc do 12 nm. 1uc gian v
bi doi xu nhu vay ngay ai iu su chinh mounain View, Caliloinia
cua cong y Silicon tiahic, va cung do dang m kiem mo hach
huc mui, Claik b ay vui maic Andieessen, mo hanh nien 23
uoi den u Bai hoc Illinois qua su giui hieu cua mo nguui ban.
Andieessen la nguui ao ia mosaic, han mem ke noi Web mui duuc
ha iien ai 1iung am 0uoc gia cua iuung dai hoc cho 1inh ung
dung cong nghe cao. Andieessen iui khu ky uc xa Libana
Chamaign de ui hung lung Silicon
(1)
sau khi lui keu goi huung
mai hoa inh duye co giao dien duuc do hoa can han cua anh
khong duuc da lai. Cung nhu Claik, anh cam hay can hai chung
minh mo dieu g do.
Bai nguu i ngay la u c m duu c su n y vu i nhau. Y uu ng da u ien
cu a ho la vie c ma o hie m dua io chui cu a Xinendo len iu c uye n da
khong hu duu c ke qua . Andieessen sau do de nghi hai nguu i se ha
iie n mo inh u ng du ng de ca nh ianh vu i mosaic, mo y uu ng iuu c
do da bi u cho i. Claik do a n uu ng vu i nhu ng kha nng cu a ma ng
Ineine iong hu i ky da u, da nhie nh do ng y . Bo uye n la i ha n lu n
nho m la inh cu a Andieessen iong du a n go c, va nhu ng no lu c na y
da da n ho u i mo vn ho ng mu i khong xa so vu i vu ng mounain View
cu cu a Claik. 1ha ng 10, ho ung ia hien ba n hu nghie m cu a
Xescae Xewoik Xavigaoi len ma ng, cu dan ma ng b da u hm
(1j 1|uoq ta eoq oqo |o o ooa t to q|o |.
hu a i ve ha n me m mu i hu vi uung hich cho a ca ca c moi iuu ng
ma n hnh duu c ua chuo ng.
Cung nhu bao han mem duuc ha iien vao hui gian dau cua
Ineine, ca c sa n ha m cu a Xescae de u duu c du a ien ca i go i la
chuan mu iong uung hich vui hau he cac he hong huc e ao
dang duuc su dung. tn lien vui gia hanh khui diem la 39 dola
(nhung khong lau sau da nhanh cho ng gia m xuo ng ha nh ie nhu cho
khong), inh duye na y da chu ng minh mo su uung hich hoa n ha o.
Xavigaoi la mo hanh cong vang doi iuuc ky niem mo nm ngay
ha nh la cong y. Bie u na y da n de n su xua hie n cu a lames I.
Baiksdale cuu giam doc dieu hanh Bo han Iich vu mang khong
day A181 nguui se dua cong y len mo am cao mui vui cuung vi
Chu ich kiem CE0. 1uung lai cu a cong y co ve he su c sa ng su a, ho
quye dinh co han hoa du ch mui hanh la 1 hang va van chua
co dong lui nhuan nao. Ke qua cho lan ban iai hieu dau ien vao
ngay 9/8/1995 la mo hanh cong o lun nha ma hi iuung chung
khoan ung ghi nhan cho ui hui diem do (nhu da de ca u han
ien). Xescae ie u c ha iie n va nang ca huu ng xuyen inh
duye cu a ho . mo ba i ba o u ng cong bo ca c sa n ha m cua Xescae
hien dang duuc su dung bui 15 iieu nguui ien oan he giui va hun
70 cong y iong danh sach Iottuuc 100
(1)
.
Xescae ie uc kinh doanh co lai den nm 199, khi co han
cong y duuc han chia va A0I b dau ien xa hun ien mang bng
cach chinh huc ho bien inh duye cua Xescae den vui 5 iieu
khach hang cua ho. Iui nhuan ung quy u viec quang cao ien
mang va cac san ham kinh doanh ngay cang ng cao, va cho den
hang , vui 38 iieu khach hang, Xescae da uyen bo Xavigaoi la
inh ung dung cho may inh ca nhan duuc yeu hich nha ien oan
cau. Vao mua hu, Websie cua ho ghi nhan duuc con so an uung:
100 iieu luu iuy ca moi ngay. Iui nhuan cua quy da ui muc 100
iieu dola ga 329 so vui cung ky nm iuuc. Ro iang, mang
Ineine la mo nganh kinh doanh day quyen luc va co suc anh
(1j lo|tuoo 1oo: Daoo sa eo 1oo eoq ty oa oq oa u loa ky (xo t v ooaoo touj.
NETSCAFE 229
huung lun den vn hoa, Xescae dang dung u vi ii ien hong ien
ca hai linh vuc nay.
Cu ng vu i hu i ky ha iie n cu a ma ng Ineine iong nm 1997, cau
chuye n ve su ha nh cong iu c iu cu a Xescae cu ng nhu cu a nhu ng
nha ien hong iuc uyen nhu Ameiica 0nline, Yahoo! va
Amazon.com di nhien khong he khong duu c de y u i. Xhu ng do i hu
ie m nng bo ng nhien ha y mnh dang du ng ngay ben ca nh mo cuo c
sn va ng lu n va ho ga iu ha iie n nhu ng chie n luu c de nhanh cho ng
ham gia. Khong may cho Xescae, Bill taes va miciosol da b ay
va o hi iuu ng inh duye .
mo i vie c io ia ng ngay u da u khi miciosol xem inh duye
Ineine Exloiei cu a mnh nhu con a chu ba i de ho ng ii khong gian
ma ng, du la ke de n sau. Bo cu ng ia hng ha i iong vie c m kie m hi
iuu ng. Xescae khong de da ng chiu lu i buu c iuu c su de do a ngay
iong linh vu c kinh doanh ma ho ga n nhu mo ay a o nen, v he da co
ngoi len b ng Cuo c chie n Biowsei (Biowsei Wai)
(1)
. Co mo da o, Claik,
Andieessen va Baiksdale da ha i xoay xu de cha y heo do i hu iong
u ng ca nha nho nha . 1hu c e ca hai inh duye na y qua gio ng nhau,
va ianh ca i ve nhu ng inh nng cu a chu ng gu i cho nguu i a nhu la i vu
Pesi khu i kie n Coke.
Xhung nhu ng cuo c a n cong lien u c da gio ng len mo ho i chuong
ca nh ba o. ta n cuo i nm 1997, Xescae nha n ha y mnh ha i do i m
vu i vie c hua lo 115,5 iie u dola ien ma ng va ho ha n u ng la i b ng
vie c ha nh la mo khu vu c mu i a iung va o vie c bie n Xecenei
ha nh dia ch iung am da n da u ien ma ng hay go i la co ng hong
in. Bo dua len nhu ng do ng i in u c, ca c nho m ha o lua n, cong cu
ma ng, va chu a o nui nguu i a co he mua s m nhu ng va du ng yeu
hich nhu sa ch, nha c, dich vu du lich, hoa, ha ng gia m gia , ha n me m,
va co n nhie u hun he nu a, nhu mo u ba o ba n ha ng. m c du va y, mo i
vie c da qua muo n. miciosol chie m duu c nga y ca ng nhie u hi iuu ng
iong linh vu c inh duye , nhu ng iang kha c nhu Yahoo.com,
(1j u|oWso| wa|: ta o|eo |a Cu e eo| o t|o toaoo t|uy ea p loto|oot.
Amazon.com, va aol.com cu ng ca nh ianh de iu ha nh co ng hong in
ha ng da u. Xescae bi che n e de n mu c vo vo ng.
Bieu khong ianh khoi da den bng mo uyen bo vao ngay
24/11/1998. A0I doi ac lam n huu nao va cung la mo iong
nhung doi hu cua Xescae da dong y mua lai cong y iong nh
ia ng ho a hua n ha n ie n lai han chia heo co ha n ng len u i
gia khoang 10 y dola. Viec dong cua duuc chuan bi vao mua xuan
nm sau do . Ameiica 0nline ia su c uyen bo cong y con mu i cu a ho
se va n giu iu su chinh a i mounain View va a ca nhan vien de u se
duu c cha o do n a i cong y me . Xhung a ca nhu ng ai bie Xescae
de u hie u io mo i chuye n se khong co n nhu xua nu a.
Bia ch co ng hong in cu a Xescae ghi nha n con so hun 13 iie u

hanh vien vao dau nm 1999, nhung khi do cung la luc lan dau ien
Ineine Exloiei vuu qua m Xavigaoi ien hi iuu ng na y.
Cong dong mang nhn chung ha vong ve nhung g A0I cung
ca, va moi chuyen co ve kha am dam cho doi ngu ai mounain
View. Xhu ng y kie n bi quan iong va ngoa i Xescae da gia m bu khi
maic Andieessen duu c neu en giu chu c vu tia m do c Ky hua mu i
cu a Ameiica 0nline. Va ca c nha quan sa nhn chung de u a n do ng
khi A0I uyen bo hanh la mo o chuc mui bao gom ca hai cong y,
mo lien minh mu i vu i Sun miciosysems su du ng Xescae qua ng ba
cho vie c kinh doanh iu c uye n, mo hu a he n mu i ve vie c ie u c
ha iie n va nang ca ca c inh duye . Xhung khong khi la i chu ng
xuo ng khi A0I uyen bo 1.000 nhan vien, chia de u u ca Xescae va
A0I, se bi c gia m.
Su ha la vao hui gian dau, cac inh duye mui da ia dui va
khong ngung b ki miciosol iong ung chi ie. So nguui dng ky
va o Xecenei nga y ca ng ng nhung ch iong vo ng hai ha ng, lien
minh Sun da o ia kha kho chiu dc bie doi vui nhung ai ung ho
Xescae mu ca c ha n me m chua n va da chu c nng. Xhu ng cha m ie
iong vie c dua hem ba n nang ca inh duye cu ng la ie ng ca nh ba o
NETSCAFE 231
dau ien, ioi bong nhien moi nguui deu khong con vui ve nua. 1hang
9 nm 1999, nha do ng sang la Andieessen ha y nh hnh khong
con de chiu nen da ia di hanh la mo cong y mui.
1nh hnh duung nhu kha hun vao nm 2000, vui luung dng ky
Xecenei vuu len con so 25 iie u, cu ng vu i inh duye Xescae
nha n duu c nhie u da nh gia o . Xhung co ha n cu a Xescae lu c nay
ien hi iuung da giam 30, va ban hoa huan giua miciosol va
A0I, ma mai hay, la i bie n Ineine Exloiei iu ha nh inh duye
mc dinh cua ho. Xhung cho du ke qua cuoi cung co he nao, vai io
ien hong cu a Xescae iong lich su Ineine cu ng da duu c mo i
nguu i hu a nha n.
30
COCA-COLA
Nho n hic u nuc c gio i kho t quyc n ru nh t ho nh tinh
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
0uc r si /chr Stith Pcnbcrtcr
hc r p (Fcrturc cc rn 2cc;|
8ic r thu ruc r nc u rdu thc rh thu r ic i khc t
tcc r rd u
Ccrc-rclc Clcssir, 0ict Cckc, Spritc, Mirutc MciJ
,p8 ti Jc-lc (rn 2cc;|
pc.cc, trcr Jc rc 16.ccc rhdr vicr tru r tic p
(rn 2cc;|
PcpsiCc, CcJbury Srhwcppcs, uckcr 0cts
F. Ncvillc lsJcll (rn 2cc;|
Atlcrtc, Cccric
1886
www.rcrcrclc.rcn
To m ta t
COCA - COLA 233
CocaCola la uha u hi u uuo c ugo t co ga duo c dug l, va o um
1893 tai M,. Cha dc cua CocaCola la mot duoc si uu uguoi du M,
thoi l, do xcm Colc la mot loai thuoc uoug. Sau ua,, lhi mua lai Coca
Cola, Asa Caudlct uha la uh da o ta i ba b c uh t cu a CocaCola da
bi u chu, u su, ughi cu a uguo i du uuo c M, v hiuh a uh cu a Coca
Cola. 0ug la m cho lha ch ha ug cu a miuh uhu ta t ug thu "duo c
phm" Colc thuc su la mot loai do uoug qu,u tu uht hauh tiuh (Asa
Caudlct tha uh coug d u mu c bi uhi u uguo i qu, l t la lc g, ughi u
th gio i). Cho d u uga , ua,, CocaCola v u luou ttuug tha uh vo i tiu
chi ua ,.
Buuc vao hien nien ky mui, i nguui nghi ing mo cong y nhu
CocaCola lai dang can mo cuoc dai u mc du san ham cua ho dang
duuc ban u kh moi ngoc ngach ien he giui va hong ii nganh
cong nghie nuuc uong co ga iong hun mo he ky qua. Xhung ngay
ca nhung cong y lam hay doi he giui cung co luc say chan va Coke
khong hai la mo ngoai le. Bay quen di nhung slogan soi dong ha
dan, nhung mau quang cao iung dong long nguui, kieu dang doc dao
cua chiec vo chai va nhung su kien dang nhu iong qua khu. Coke co
he la dieu co huc nhu ho ung uyen bo vao nm 1942, nhung ho
bie ing ho se khong con duuc nhu he neu khong co mo su hay
doi lun.
1uy nhien, cong y co iu su chinh u Alana na y va n la nha sa n
xua nuu c gia i kha ha ng da u ien he giu i. Ianh sa ch nhu ng sa n
ham duuc ua chuong bao gom ca hai loai nuuc giai kha ban chay
ha ng nha va hu ba ien he giu i la CocaCola Classic va Iie Coke
(cung vui hun 10 loai nuuc co ga, ca he, nuuc iai cay, nuuc ng
luc, ia va nuuc suoi dong chai ) da ao nen nhung nhan hieu quen
huoc iong long nguui sanh uong CocaCola, co he ke nhu Siie,
Baiqs, Cheiiy Coke, Fana, minue maid, BiC, Fiuioia, Buei
Xus va P0WERaIE. Iogo ingdo cua cong y xua hien kh moi
nui va nhu ng hnh uu ng lien quan cu ng ia duu c yeu hich.
Xhung cong y cung co nhung vu khung hoang lun lam anh
huu ng de n hnh a nh cu a mnh. 1nh hnh a i chinh cong y iong
nhu ng nm ga n day cu ng ca n duu c quan am mo cach nghiem u c.
Bo la vu kie n han bie chu ng o c cu a nhu ng nhan vien da den ai
my, viec hu hoi mo luung lun san ham ai An Bo, no luc mu iong
a i chau Au bi ngn ca n, vu ianh ca i ve vie c khen huu ng ga n day
cho mo giam doc dieu hanh, moi quan he cng hng giua cong y
va mang luui han hoi chinh cua nhung cu su dong chai iieng le, va
ca su uo doc cua co hieu Coke.
Xhung hng iam do von di la chuyen bnh huung doi vui mo
a doan da go han lam hay doi he giui nhu CocaCola. Xguui a
ch hu c su quan am khi nha die u ha nh mu i len n m quye n va o hui
die m chuye n giao hien nien ky . 1iong khi ch mo do ng ha i nho
nha cua ong cung duuc cac nha han ich iong nganh cong nghie
giai kha mieu a nhu he bao gom a ca nhung hay doi quan iong
nha ma Coke da ia i qua suo bao ha ky , h ien hu c e qua inh
cai ien san ham u he ky 19 den he ky 21 van con ie dien.
Xuuc ngo co ga luon la mo loai san ham ky la. Iich su cua no

b dau u nm 177, khi hu nuuc co chua caibonae b dau duuc
giui hieu vui cong chung. Cai goi la nuuc co ga nay duuc cho hem
huung vi lan dau ien vao giua nhung nm 1830. Ke u do, u nhung
nha buon nho cho den cac nha hau hu ha, a ca deu m cach ban
le hu nuuc nay de kiem lui. mo iong nhung no luc lau dai nha lan
da u ien xua hie n nm 187, khi Chailes Biies ba n hu do uo ng
khong con nay nhu mo loai huoc. 1ie sau do la su xua hien mo
loa nhung doi hu iem nng khac iong do co CocaCola nm 188
va PesiCola nm 1890. 1a ca cac loai huc uong nay luc dau deu
duuc xem la duuc ham. Coke co ac dung o cho viec ii dau dau,
chung day hui va kho chiu sau khi dung huc uong co nong do con
cao. mo iong nhung slogan dau ien cua CocaCola la 1huoc bo uao
tu, t vo i.
COCA - COLA 235
0ua hun mo he ky, nuuc
ngo co ga da dan hay doi vai io
va iu ha nh hu nuu c giai kha
danh cho moi nguui. Coke va
Pesi cung b dau buuc vao cuoc
chien mo ma mo co n ngay sau
do de gia nh quye n ho ng ii
nga nh cong nghie nay. Coke da
duuc luung san ham ban ia ia
lu n b ng ca ch nhuu ng quye n
dong chai cho hai nguui dan ong u
Chaanooga va 1ennessee. Ba n
hu dong co gia ch 1 dola
nhung du de danh dau su ia dui
chien luuc doc dao cua ho iong viec su dung nhung nha may dong
chai doc la de ha che cac loai nguyen lieu co sn ngay ai dia
huung va sau do han hoi ia hi iuung. Xuc ien mu iong cung la
mo han quan iong iong ke hoach ban dau. Vao luc giam doc ngan
hang Alana, Eines Woodiull, cung mo nhom cac nha dau u mua
lai cong y vui gia 25 iieu dola nm 1919, khoang 1.000 nha may
dong chai nhu he da giu CocaCola co m ien oan nuuc my, Cuba,
Pueio Rico, Panama, Philliines va da o tuam.
Xm 1923, Robei W. Woodiull, con iai cua Eines, len nm
quyen dieu hanh he hong va u cuung vi quan ly iong suo sau ha
ky dang nhu. 0ng da dua CocaCola u mo loai nuuc giai kha dun
hua n iu ha nh mo huung hie u no i ie ng va gia ii nha he giu i.
Iuui quyen dieu hanh cua ong, Coke b dau a iung manh vao viec
ban nuuc giai kha dong chai hun la ban heo li.
Xgay u nhung ngay dau ien, CocaCola da luon la mo han
khong he hieu iong cac su kien lun u my va ien oan he giui.
Xhu iong 1he chien hu II, ho dam bao ing moi hanh vien cua
quan doi my se duuc mo chai Coke moi ngay vui gia 5 xu ma
khong cong hue hay cac gia ii khac cua cong y. Xo luc iong
chien ianh nay da giu cong y ien ia xa khoi hi iuung Bc my,
1c|c s|||| |cmoc|cc, c|a sa cq | o
Ccca-Cc|a
khng dinh duuc vi he
cu a a doa n vu i su
ha iie n lu n ma nh
ha n o c sau Chie n
ianh 1he giui II. 1hui
ky nay, cong y da xay
dung cac nha may dong
chai ai 4 diem u khu
vuc chau Au, chau Phi
va 1hai Bnh Iuung.
CocaCola duu c me nh danh la vua cu a ca c su kie n va chuung inh
qua ng ca o. Bo huu ng xuyen dua ia nhu ng chie n dich qua ng ca o da ng
nhu cu ng nhu ng cau slogan a n uu ng nhu 1hc Pausc that Rcftcshcs
(1a m du ug d gia i lha t), Its thc Rcal 1hiug (o la di u co th t) va
1hiugs Co Bcttct with Colc (Mo i thu tto uu to t dc p hou vo i Colc).
1ha m chi cong y co n hue ca Edgai Beigen
(1)
cu ng chu io i go vu ng ve
cu a ong la Chailie mcCaihy nm 1950 de ham gia va o mo chuung
inh iuye n hnh iu c ie de qua ng ba hnh a nh CocaCola. Co ve nhu
khong co g ngoa i a m vu i cu a ho va ho luon duu c nguu i ieu du ng
huu ng u ng nhie lie . Xuu c ngo co ga iu ha nh vua cu a a ca ca c loa i
nuu c gia i kha khong co n, va Coke la cong y di ien hong iong nga nh
cong nghie na y.
1uy nhien co mo doi uung khach hang co suc anh huung ngay
cang lun nhung lai chua duuc chu y. Bo la cong dong nguui n kieng
u my, nhung nguui quay lung lai vui a ca cac loai nuuc ngo v
chung chua mo luung duung qua cao. Royal Ciown, mo hang cola
canh ianh, lan dau nhm ui nhom khach hang co so luung ngay
cang ng nay nm 191 bng mo loai huc uong ngo nhung khong
chu a calleine go i la Iie Rie. Coke cu ng nha cuo c vu i sa n ha m 1ab
nm 193. Xganh nay van con mo chng duung dai hai vuu qua
iong vie c hu hu su quan am cu a qua n chu ng nhung nhn chung
no da hanh cong iuc iu ve m huung mai.
V a aacq ca c C| m aa | ccc ||a| |a | o, ca a
Ccca-Cc|a cam 1usu
(1j Loqa| uo|qoo (1uoa 1u?sj: Nqo s| | | o | t| oq eu a Vy .
COCA - COLA 237
Vao hui diem do, chai
Coke da iu nen quen huoc va
iu ha nh bie u uu ng cu a nuuc
my, de n mu c Andy Waihol
(1)
sau do dua hnh uung nay vao
ca c a c ha m nghe hua duu c
yeu hich va o nhu ng nm
190 (cu ng vu i nhu ng lon
Cambell Sou va chan dung
maiilyn monioe). Cong y da
su du ng hnh a nh na y iong
ha nien ke ie va quang ba
no nhu mo hu c uo ng ly
uung mang lai su sang khoai.
Bnh cao cua no luc nay la vao
nm 197, khi mo nhom ban
ie u kh nui ien he giui u ho ien mo ngon doi ai Y de cung
sang ac ia mo khuc nhac ma co le chinh la mau quang cao kho quen
nha cu a hu i da i: 1oi muou da, ca th gioi hoa chuug uhip hat. 1oi
muou tug moi uguoi mot Colc, va luou maug uo bu miuh.
(2)
ma u
qua ng ca o duu c yeu hich de n muc CocaCola da cho quay la i ien
cung chinh ngon doi do de su dung cho lan ha hnh ai Suei Bowl
nm 1990 vui su hien dien cua 1 nguui (va ca con cai ho) da ung
ham gia su kie n a i Y iuu c kia.
Ii nhien khong co g la ba bien iong he giui cac a doan,
doanh hu cu a Pesi dang ng nhanh hun Coke va Robeio C.
toizuea duu c bo nhie m va o cuung vi Chu ich kiem CE0 vao nm
1981. 1iong vong 1 nm sau do cho ui khi ma v benh ung hu,
toizuea da ghi da u a n cu a mnh b ng vie c giu i hie u sa n ha m Iie
Coke (hu ngay la u c duu c yeu hich u i mu c la m nen cuo c ca ch
ma ng ien hi iuu ng cu ng nhu ca i hie n da ng ke nh hnh lu i nhua n
(1j V t oo a s| Vy o | t| oq vo | t|uo oq poa | op ^|t (oqo toua t qua o eou oqj.
(zj Nquyo vo: lo |||o to toaeo too Wo||o to s|oq, |o po|toet oa|ooy. lo |||o to buy too Wo||o a
Co|o, aoo |oop |t eopaoy.
vc c|a| Ccca-Cc|a oa oac c oa c |6 ||c a aa cq
c6cq cq||c o |a cam 1uu
cu a cong y) va Xew Coke. 1uy nhien, Xew Coke bi ha n do i ga n nhu
ngay la uc khi vua duuc ung ia hi iuung. Khi Pesi da dang hoa
kinh doanh b ng ca ch hu mua nhu ng nha ha ng nhu 1aco Bell, Pizza
Bu, CocaCola da ia b ng ca ch mua la i ca c ha ng minue maid, ca
he va ia Buei Xu, nuu c ia i cay BiC. Xm 1995, a chi 1h gioi
1a i chiuh xe hang Coke la huung hieu co gia ii lun nha he giui.
mc du ong san luung ieu hu cua Coke va nhung m hang

khac cua cong y ien hi iuung u Iuxembouig ui 1uikmenisan
da vuu qua 1 dun vi moi ngay vao cuoi he ky 20, nhung khong
hai moi hu deu o de. 1hien chi duuc vun d can han cua cong
y vui khach hang, nha dieu hoi va cac nha may dong chai huung
xuyen bi ha vu bui cac sai ham va hieu so iong van de uy hac.
Xhung doi hu canh ianh mui, ie hun, dan dan xua hien ai chau
Au, Xam my, va chau A. Xhung no luc canh ianh ien oan cau da
lam cho vn hong dai dien Coke ai cac khu vuc bi ghe bo. Ioanh
so ieu hu khong da ke hoach. tia nguyen va lieu cung khong
ngung ng len... 1uy nhien, nguui khong lo mau do nay van khong
ngung doi mui de buuc vao nhung cuoc chinh huc lun hun ien
duung dua he giui cung vui ky hung dich hu mau xanh (Pesi Co)
cu a ho .
Xo i nhu CocaCola, 1he ky na y ie u c hu a he n nhu ng ha iie n
io ng da i hun nu a. Va iong nhu ng giai doa n bie n chuye n do , va n luon
luon co mo die u ba bie n i ng nhu ca u gia n dun cu a mo i nguu i duu c
gia i kha cho sa ng khoa i da , dang va se duu c CocaCola da u ng o
hun ba ky sa n ha m na o kha c u ng duu c a o ia. 1u in buu c u i he ky
mu i, CocaCola va n se la bie u uu ng iuu ng o n, mo bie u uu ng ve cha
luu ng, su chinh iu c, gia ii, sa ng khoa i va nhie u hun he nu a.
Xhung nguui quan sa se ie uc heo doi lieu Coke van con la
mo di u co thu c hay ch la mo di san cua qua khu, nhu ung la
loai huc uong co huung vi kho quen hay mo loai huoc ii kho ieu
mo hui huy hoang cach day hun mo he ky .
COCA - COLA 239
Nhu ng dic u co thc ba n
chua bic t vc Coca-CoIa
Nu su tp ht vo chai Coca-Cola trn toan
th gii, ban se co trong tay hn 13 ngan t
chai. Nu t tt ca trn mt sn bong a My,
ng vo chai o se co chiu cao gp 70 ln
chiu cao cua nh Everest cao nht th gii
(nh Everest cao 8.848 met).
Cu slogan quen thuc ngay nay Ngon n
giot cui cung (Good to the last drop) c
Coca-Cola s dung t nm 1908.
Hn 1,5 t chai (quy i) Coca-Cola, gm
2.800 chung loai san phm c tiu thu mi
ngay thng qua 90.500 nha phn phi - nhn
vin cua Coca-Cola trn toan th gii.
Nhan hiu Coca-Cola c 98% dn s th
gii bit n.
31
THYSSEN KRUPP AG
kh u do i pho c cu o nuc c 0u c
hguol sang l:
Iogo:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0
Thyssen Kru
4utomotlve:
Chu tjch klm C0
Thyssen Kru 5teel:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
FricJrirh krupp
hc trc tc i rhirh vc qudr su rhc rhc Jc uc r xc
trcr ici Jcc r Chic r trcrh 1hc ic i ll
luyc r kin, sc r xud t thic t bi rcr rhic p r r,
phu tu r xc hci.
1 ti Furc (khcc r ; ti Jc lc rn 2cc;|
1pc.ccc ruc i (rn 2cc;|
Mcrrcsncrr AC, kcbcrt 8csrh, usircr
CcrhcrJ Crcnnc
FkkchcrJ Srhulz
0ussclJcrj, 0u r
181c
www.thysscrkrupp.rcn/cr/irJcx.htnl
To m ta t
THYSSEN KRUPP AG 241
Co lc bt ugo uht ttoug so 50 coug t, da lam tha, doi su sc
th gio i chu ug ta la 1h,sscu Itupp cu a u c, d t uuo c cu a da i thi ha o
Cocth, cu a uha tu tuo ug, liuh t chiuh tti Macxit lo i la c Iatl Matx va
cu a uha do c ta i pha t xit Adolph Litlct.
Ihoug uhu uhuug coug t, lhac ttoug qu,u sach ua,, 1h,sscu
Itupp, mot coug t, gia diuh, duoc xcm la da gop phu tha, doi th
gioi vi uhuug doug gop quau ttoug cho uc quoc xa ttoug cuoc
Chiu ttauh 1h gioi II. 1toug voug hou mot th l,, uha ma, thcp va
dau duoc Itupp da sau xut vo so vu lhi cho uuoc uc du uoi uo
duoc muh dauh la Ihu dai phao cua uuoc uc. 1toug uhuug um
1930 sau lhi bo suug vao dauh muc du tu cua miuh cac xuoug
doug tau, uha ma,, mo st va thau da, cuug cac ham doi tau hoi uuoc
ho da ho tto tai chiuh cho Litlct vuou lu um qu,u. cuug cp
lhi tai quu su thco uhu cu uga, caug tug cua Litlct ttoug 1h
chiu II, ho da su duug ca lao doug tu uhu tu cac ttai tp ttuug gu
uha ma, cua ho.
Cho de n iuu c khi Bilei bi da nh bai, Kiu kinh doanh hanh
cong mo cach la huung vui hang im vn hong u Buc va hun muui
chi nha nh ien kh chau Au, iong do co ca ca c kha ch san, ngan
ha ng va nha ma y cong nghie . 1iong chie n ianh, ca c nha ma y cu a
ho duu c iang bi la i de san xua a u ngam, xe a i, da u ma y, au chien
cung vui nhung khau hao. Khi 1oa an 0uan su 0uoc e ke an Kiu
oi dong loa vui Bilei h hui ky huy hoang cua ho mui ha su ke
hu c.
1iong hien oa xe xu Xuiembeig nm 1948, oan bo ai san cua
nha Kiu bi ich hu va mo hanh vien iong dong ho bi ke an 12
nm u . 1uy nhien, ba nm sau, nguu i na y duu c an xa va oa n bo a i
san cua gia dnh cung duuc ia lai. Sau do, ho huc hien da dang hoa
kinh doanh b ng ca ch chuye n huu ng sang linh vu c ma y mo c ha ng
n ng, hie bi va n chuye n va nha ma y cong nghie . Va mo lan nu a,
dong ho nay da bien Kiu hanh mo iong nhung cong y lun nha
nuu c Bu c.
Xhung mo hnh mo cong y gia dnh da khong con duuc duy i.
Xguui hua ke cuoi cung da u bo quyen kinh doanh cua mnh vao
nhung nm 190, va Kiu iu hanh mo cong y co han. Sau khi
hu mua mo doi hu san xua he cua Buc vao ha nien 1990, ho
hu nha vui mo cong y khac va iu hanh 1hyssen Kiu At,
chuyen nganh che ao kim loai, san xua dong cu va may moc, ky
hua cu khi, va nhung dich vu khac. Bien nay ho la cong y lun hu
5 nuuc Buc va la mo iong nhung nha san xua he lun nha he
giu i. 1uy nhien, anh huung cu ban cua cong y dang buon la ia ieu
cuc gn lien vui hui gian khoang 125 nm dau ien iong lich su
cua ho, iong do co nhung nm hang ho da di cung va ke huc vui
Bilei va che do ha xi cu a ong a.
Sinh ia iong mo gia dnh co 200 nm lam nghe luyen he va

che a o nhie u loa i vu khi kha c nhau, khong co g ngac nhien khi ca u
be Fiiediich Kiu d m chm va o nganh kinh doanh na y ngay khi
cau nhan ia muc dich cuoc dui mnh. Vao nm 1810, u uoi 23, cau
mu mo nha may iieng va b dau san xua loai he duc sn cua Anh
va ca c sa n ha m n heo. Fiiediich ha nh cong ngay u da u va da xay
mo nha may lun hun vao nm 1818 de huc vu danh sach khach
ha ng nga y ca ng mu io ng cu a mnh. 1uy nhien, ch va i nm sau khi
Fiiediich ma , va i ha ng sau sinh nha hu 39 cu a mnh, cong vie c
kinh doanh day hua hen bong dung lai.
Ca u con iai 14 uo i cua Fiiediich, Allied, u ng heo do i cong vie c
ia ky cang, da ie uc dam iach viec kinh doanh du con nho uoi.
Ia mo nha sa ng a o ba m sinh va ich cu c, ca u nhanh chong giu i
hieu vui cong dong chau Au hang loa nhung huung ha luyen
kim mui, nhu luyen he lo mu. Cau cung buuc vao nhung linh vuc
mui, nhu san xua loai he cuon dung de duc ien, va che ao nhung
loai may mui, bao gom ca mo hie bi dung de lam dao muong. Vu
khi van la mo linh vuc kinh doanh dc bie. Xm 1851, Allied gui
mo khau dai hao bng he duc sn nng hun 2 an ui Iuan Bon
cho cuoc Bai 1iien lam va gay duuc ieng vang lun, dem lai cho Allied
bie danh: Vua Ba i ba c
(1)
.
Allied da dua viec kinh doanh len mo am cao u nhieu linh vuc
ma cha ong khong bao giu ngu ui. Su ia dui cua duung s da mu
hem mo lo i kinh doanh cho cong y cua Allied, b da u bng vie c
san xua hanh iay va lo xo au hoa ioi sau do iu hanh cong y dau
ien sa n xua ba n le duu ng s b ng he khong mo i ha n. 1uy nhien,
cong y cu a Allied la i duu c bie de n nhie u hun v sa n xua va buon
ba n vu khi. Ba u ien ho ba n vu khi cho Ai Ca , B, va Xga iuuc khi
ghi dau an bng cuoc hong oa bng sung khong lo iong cuoc
chien Pha Pho vao nhung nm 18701971. Iu gia dnh Kiu dinh
dang vui Buc 0uoc xa sau nay, nhung iu ieu hay, Kiu lai la mo
iong ca c nha u ba n cong nghie da u ien ien he giu i quan am de n
hoan canh cua cong nhan. 1u nm 183, Allied da xay dung mo quy
iu ca bao gom quy benh a va ang che, quy luung huu, dong hui
xay dung nha u, benh vie n, iuung hoc, nha hu cho nhan vien iong
cong y. 1a ca nhung viec nay deu duuc Kiu coi iong, va cho ui
khi Allied ma nm 1887, ong so nhan cong cua Kiu da ng u 7
len 21.000 nguui.
Fiiediich Allied Kiu, con iai cu a Allied, ie u c die u ha nh
cong y di ie con duung quen huoc. Su lun manh cua Bai quan Buc
va nhung nhu cau da dang cua no da go han khong lo vao viec ha
iie n ie heo cu a cong y. Kiu b da u hu mua nhu ng xuu ng
dong au u Kiel nm 1902, cung nm ma cua Fiiediich u uoi 48.
Cong viec quan ly cong y, luc nay da co hun 40.000 nhan vien, duuc
giao cho con ga i ca Beiha. Beiha lien ke ch che ca c bo ha n la i
va o nm sau va do i en cong y ha nh Fiied. Kiu tiusonweik At.
Khong lau sau, Beiha cuu i mo nha ngoa i giao nguu i Pho en tusav
von Bohlen und Balbach nguui nhanh chong dam duung cong viec
dieu hanh cung nhu nhan lay ho Kiu cua gia dnh co. tiu day vui
(1j Nquyo vo: Caoooo k|oq.
en tusav Kiu von Bolhen, ong a hu c da y vie c sa n xua vu khi
manh hun bao giu he khi Chien ianh 1he giui lan I dien ia. Kiu
nhan duuc su co vu cua he giui khi khau hao khong lo cua no
(me nh danh la Big Beihas heo en nguu i nu chu gia dnh) co he a n
cong Paiis u khoa ng ca ch 75 d m. Khi chie n ianh ke hu c, vie c sa n
xua vu khi bi cam, va Kiu bi buoc hai can bng lai cac nha ma y
cu ng nhu lu c luu ng nhan cong cu a mnh.
1uy nhien, tusav Kiu va n co huung ca ch kha c. Xhu ng nm
1930, tusav noi ieng v giu du Bang 0uoc xa nhieu hun la do kha
nng san xua hi huung cua mnh. Kiu lam viec khong me moi
de xoay xu m su ho iu u nhung nha u ban cong nghie khac heo
khuynh huung nay, va ong a cong khai ung ho viec nuuc Buc iu ia
khoi Boi nghi giai iu quan bi va lien minh cac nuuc, ung ho viec xam
chiem Ao, Phan Ian va nhung vung da khac. Xm 1933, ong a ho
iu a i chinh cho cuo c ba u cu gia nh quye n lu c cu a Bilei, va sau do
b da u cung ca khi a i giu Bilei cu ng co quyen luc. Khi Chie n
ianh 1he giui II lan iong, cong y do tusav die u ha nh b dau hu c
hien mo chinh sach an nhan la lui dung lao dong u cac iai a
iung u ca c vu ng lan ca n de sa n xua cac huung ie n chie n ianh da
u ng nhu ng nhu ca u nga y ca ng ng cu a Bilei.
Khi chie n ianh len u i dnh cao, tusav duu c con iai Alliied cu a
mnh hay he chuc vu dung dau a doan. Cau Kiu dam nhan
quan ly ai san cua gia dnh luc bay giu, bao gom quyen su huu oan
bo hoc mo han cua hun 250 cong y u Buc va khoang hun 0 cong
y con u nuuc ngoai. Xhung de hoa man ong chu doc ai 0uoc xa cua
mnh, Alliied lai mo lan nua huung Kiu a iung vao san xua vu
khi va da n duu c. 0ng a hu c hie n vie c na y b ng ca ch su du ng nhie u
hun nhung u nhan chien ianh nguui Pha va Xga cung nhung lao
dong no dich u hau he cac quoc qia ma Buc chiem dong. Bo duuc
dua u i ca c nha ma y cu a Kiu u Essen b ng nhung chiec xe bo cha
choi, che bng nhung bao ai, hai u iong nhung nha kho khong
duuc suui, huung xuyen bi danh da. Ch iong hang 9 nm 1944,
heo ai lieu sau nay iuuc oa, gan 75.000 u nhan da hai lam viec
gan nhu kho sai cho Kiu. Suc lao dong cua ho bien hanh lui nhuan
cho cong y, va Kiu hu lui nhieu hun bao giu he. 1ong gia ii ai
san cua ho ng hun 3 lan duui hui Bilei.
Sau khi chie n ianh ke hu c, 1o a a n Chie n ianh 0uo c e ke a n
tusav Kiu cung vui 23 nha lanh dao chinh hu va quan su khac
v nhung oi ac khac nhau. Cao buoc neu ing nha Kiu la nguon
cung ca chinh cho chie n ianh Bu c, la ieu die m, la bie u uu ng, va
la nguui huung lui huoc he luc an ac nha de doa nen hoa bnh cua
chau Au. 1uy nhien, ba n a n na y khong he a du ng cho tusav v
uo i a c va nh ia ng su c kho e, Alliied hay ong a chiu a n. Xm
1948, Alliied hu a n 12 nm u giam va a ca a i sa n cu ng bi ich hu.
tusav Kiu ma nm 1950, mo nm sau do Alliied duuc an xa.

1oan bo ai san duuc hoan ia v khong ai chiu mua lai. Alliied lai mo
la n nu a die u khie n vie c kinh doanh. Iuu i quye n qua n ly cu a Alliied,
nhieu nganh kinh doanh mui duuc bo sung, iu hanh mo iong
nhung xi nghie huung mai lun nha 1ay Buc, va da lui nhuan kha
cao. 1uy nhien nm 197, Alliied ma va nguu i con iai duy nha cu a
ong a Aind von Bohlen und Balbach u cho i quye n die u ha nh.
mo nm sau do, quyen su huu cong y da duuc chuyen oan bo cho
co dong ben ngoai. Sau gan 150 nm, Kiu da khong con la mo
cong y gia dnh nu a.
Sau khi hu mua mo ha ng sa n xua he ca nh ianh cu a Bu c
nm 1992, cong y doi en hanh Fiied. Kiu At BoeschKiu.
Xm 1999 ho sa nha vui mo doi hu khac va doi en hanh nhu
hie n nay (1hyssen Kiu) va hoa do ng u nm linh vuc ien oa n ca u:
dong cu (bao gom han xe, he hong giam xoc va he hong iuyen luc),
cong nghie (bao gom hang may, cac dung cu c kim loai, dong au
va nhie u hu kha c), ky hua (cong nghe ho a, va nha ma y ximng),
nguyen lieu va dich vu (dich vu xay dung cong nghie va quan ly du
a n), va sa n xua he .
32
PROCTER & GAMBLE
Nguci khcng lc cuo hong gio Jung
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
willicn Prcrtcr vc /cncs Ccnblc
1c c Ju r tcr tuc i b r rc r lcc i xc phc r, vc
tc c rc lcc i kirh truyc r hirh rhic u ky u y ni
Ju r Jc quc r rc c sc r phd n
Chd t td y ru c, id y, ny phd n, thu r phd n, rhn
sc r su r khc c
11c.ccc ruc i.
/chrscr 8 /chrscr, kinbcrly-Clcrk, urilcvcr
Alcr C. lcjlcy
Cirrirrcti, 0hic
18;
www.p.rcn
To m ta t
PROCTER & GAMBLE 247
I tu lhi Audtcw /aclsou ugoi va o gh chu tich t p doa u,
Ptoctct 8 Camblc (P8C) bt du co mt o lhp moi uoi. Nga, ua,, coug
t, sa u xu t ha ug tiu du ug ha ug d u th gio i ua , daug liuh doauh vo
so cac mt haug gia duug va co th lhiu uguoi ta choaug ugop voi
lhoaug 300 uhau hiu ttu 140 quoc gia, so huu mot cou so daug ugac
uhiu uhu ug uha u ha ug uo i ti ug: 1idc, Cama,, Ctcst, Scopc, Scctct,
Clcatasil, Iolgcts, Ctisco, Ptiuglcs, PcptoBismol, \icls \apoRub, 0ld
Spicc, 0il of 0la,, Lcad 8 Shouldct, Spic aud Spau, Pampcts, 1ampax,
Chatmiu Dauh sa ch v u co u t t da i...
Sang la nen he
ho ng sa n xua xa ho ng
va ne n na y la hai nguu i
nha cu u Bao quoc
Anh de n vu ng Cincinnai.
P8t iuuc day khong
chu am nhie u de n ca c
m hang giay, huc
ha m, do uo ng, ca c sa n
ha m chm so c su c kho e
va s c de ma a iung
va o ca c sa n ha m ve
sinh va cha a y iu a ke
u sau ha nh cong da u
ien iong kh cua
mnh: xa ho ng Ivoiy.
Iuon sa ng a o, P8t la cong y da u ien giu i hie u sa n ha m huo c a y
o ng hu , kem da nh ing co lloui, a lo su du ng mo la n. Cong y buu c
va o he ky 21 cu ng ia nhie u hay do i ien ie n va o de hun, he hie n
qua ca c loa i sa n ha m da iu nen qua quen huo c nga y nay. Xhu ng sa n
V6| s6 c|ac |acq caa |G
ha m nhu u i gi kho a i nha , hu c n v khong be o, nuu c iu a ia i cay
va iau qua ,... khong ngu ng duu c dua ia kho i ho ng hi nghie m de n
nguu i ieu du ng.
P8t iu hanh cong y so mo ve nhung loai hnh san ham nhu
he ien oan nuuc my, va do huc hien viec mu iong ia oan cau nen
mo nua ong doanh hu hien nay cua hang la u hi iuung nuuc
ngoa i. Bo chie m uu he b ng viec u hie ke sa n ham (va u o chuc)
mang dc iung iieng. Cung quan iong khong kem la viec ho bie
an dung su co m u kh moi nui cung nhung chuung inh quang
cao huung xuyen duuc doi mui de quang ba hich hu cho khau hieu
cu a mnh. Cuo i cu ng P8t khong ngu ng bo ia ia nhie u ie n cho vie c
in an quang cao iong suo ca he ky qua. Bo b dau cho ha quang
ca o ien 1V ch nm ha ng sau la n ia m da u ien cu a huung ie n
iuyen hong nay. Bo cung da su dung iadio de quang ba san ham
ia sum ngay u nm 1923. Va muui nm sau do, cong y cho ia dui
vu kich iuye n hnh da u ien de qua ng ca o cho 0xydol, ie heo sau
la nhung vu kich nhu Cuidiug Iight va As thc wotld 1utus van con
ho bie n cho u i hom nay.
Xhung co ve nhu he ky hu ba nay khong co ve g la huan buom
xuoi gio cho cong vie c kinh doanh cu a cong y nhu hai he ky iuu c.
Cung nhu cac nha ien hong iong nganh cong nghie cu, ho da
cha m chan iong vie c ie ca n Ineine. Va khi lu i nhua n khong duuc
nhu mong dui, gia hi iuung cua no iui hng xuong, ch con 3
dola vao mo ngay den oi no. Cac nha quan sa e ing inh sang ao
va bieu do ng iuung cua P8t co le cuoi cung da di vao ngo cu.
Vie c na y lie u co du ng chng?
tio ng nhu vo so nhu ng nguu i cu ng hu i, doanh nghie sa n xua

ne n William Piocei va doanh nghie sa n xua xa bong lames tamble
da cu ng nhau a o ia mo doanh nghie be n vu ng mo ca ch he su c nh
cu . Piocei, u Anh, va tamble, u Iieland, mo i nguu i u mnh len
duu ng di ve hia 1ay. Bo cu ng du ng chan u iung am cong nghie
huung ma i Cincinnai va ca hai de u co nhu ng oan inh cho iieng
mnh. Xhung hai nguu i cuo i cu ng la i cuu i mo c chi em, va he la
ong bo vu de nghi hai cha ng iai cu ng nhau hu a c la m n. Xm 1937,
ho ky mo hu do ng co ng a c iang io ng, mo i nguu i hu n va o 3.59,47
dola de mo cong y chuyen sa n xua xa ho ng va ne n vu i en go i
Piocei 8 tamble.
m c du hu i buo i kinh e dang kho khn va ch iieng Cincinnai
cu ng da co hun muui doi hu canh ianh, nhung viec kinh doanh cua
ho van ha iien ia manh me. Xm 1859, cong y co 80 nhan cong
va ghi nhan doanh hu lan dau ien len den con so hang iieu. Be da
u ng nhu ca u nga y ca ng gia ng, ho ie n ha nh xay hem mo nha
may, ba ke cuoc noi chien dang den gan. Viec nay da giu ho kiem
duuc mo khoan kha kha khi hoan hanh hu dong cung ca cho
quan doi hai loa i san ha m chinh cua hang. P8t ie uc kiem lu i
nhieu hun nua khi nhu ng nguui linh dem heo an uung o ve nhan
hie u na y iu ve nha sau chie n ianh.
lames Xoiiis tamble, mo nha hoa hoc duuc dao ao va la con iai
cua mo iong hai nha sang la, ha iien mo loai xa hong ing
ie ien ma cuoi cung iu hanh san ham dong dau hanh cong lun
da u ien cho ha ng. Bailey Piocei, con iai cu a mo nha sa ng la kia,
d en cho loai xa hong do la Ivoiy
(1)
khi ong nh cu b g u
nay iong mo doan kinh hanh, duung nhu u nay da om day du
oan bo cha luung cua san ham. Sau do ong huye huc nguui dong
su cua mnh bo ia 11.000 dola mo khoan ien khong lo luc bay giu
de quang cao ve su nguyen cha va inh no i ba cu a san ha m ien
kh nuuc my. Ioanh so cua P8t mo lan nua lai ng vo.
Khong giong ba cu ai (ngoai iu mo vai doanh nghie ngay
nay), cong y con nhan ia ing huc lui cua hang gn lien vui huc
lui cua luc luung lao dong. 1heo quan diem do, nm 1885, ho b dau
cho cong nhan cu a mnh ngh chie u hu ba y co huu ng luung. Xm
188, ho mu hem nha may Ivoiydale a dung nhung hanh uu khoa
(1j Co oqo|a |a oqa vo|.
hoc ky hua ien bo nha de nang cao cha luung moi iuung lam
viec. Xm 1887, ho dua ia mo ke hoach han chia lui nhuan. Xoi
chung, cong y da iu hanh mo iong nhung nui dau ien cung ca
cho nhan vien cu a mnh nhu ng chuung inh ba o hie m oa n die n.
Cuoi he ky 19, P8t kinh doanh 30 loai xa hong khac nhau. Bai
nguu i co ng su hu a c ch che de cu ng nhau ha iie n a i chinh
manh hun. mc du su ia dui cua bong den iong hui gian sau do day
viec kinh doanh nen den ngay an so, P8t da lun manh nhu viec mu
ia cac danh muc hang hoa mui. mo vn hong nghien cuu mui mu
da ha iien cac loai san ham nhu Iiel, huoc ay iua ong hu dau
ien, va Ciisco, loai da u huc va dau ien. Xhung u qua ng cao in ma u
dung de quang cao xa hong, va chuung inh nau n oan quoc ha
ien iadio duuc su dung de quang cao dau n. Be duy i da ha iien
nay, P8t da hanh la mo iong nhung hong nghien cuu hi iuung
da u ien iong giu i kinh doanh.
tiu a hai cuo c chie n ianh he giu i, P8t ha iie n hinh vuu ng
nhu ba cu cong y nao cua my. Bo huung xuyen cho ia dui nhung
san ham mui danh iung am ly nguui ieu dung, mu hem mo cong
y con u Anh, va ha iien sang chau A. Bo ai iu cho loa chuung
inh iadio da u ien cu a mnh (Ma Pctlius), buu c chan va o linh vu c
san ham chm soc oc vui loai dau goi dau ien va ha quang cao
iong giai bong chay lun dau ien duuc ha song. Vao khoang hui
gian ky niem 100 nm hanh la, doanh hu hang nm cua ho da ui
con so 230 iieu dola.
1hui ky ke ie duuc ghi dau bng nhieu moc ng iuung an
uung hun. Phan lun la do hanh cong cua bo gi 1ide ia m nm
194. 1iong vong 4 nm, no iu hanh san ham ban chay nha iong
danh muc san ham khong ngung dai ia cua hang. Iau goi dau Piell,
kem da nh ing Cies, bo la m ba nh ha s n Iuncan Bines, ca gia y
ve sinh Chaimin, khn long, a lo cung duuc dua hem vao danh muc
san ham iong hui gian do. Xm 191, P8t ha su gay chan dong
giui ieu dung vui Pameis, loai a lo ien dung dung mo lan dau
ien ien he giu i. 1iong vo ng vai nm sau do , danh sa ch sa n ham
hien co ngay cang manh len nhu co ca he Folgeis, viec ha minh
ia giuung sui mem Bounce, va nhieu loai duuc ham von duuc yeu
hich. P8t cu ng b da u xay nhu ng nha ma y sa n xua mu i u mexico,
chau Au, va Xha Ba n.
Xm 1980, khi
gan ui ky niem lan
hu 150, cong y da
co chi nha nh ien
23 quo c gia vu i
doanh hu ha ng
nm gan 11 dola.
my ham va nuuc
hoa ie u c gia
nha danh mu c
ha ng hoa cua ho sau
vu mua ve hai ha ng
max Facoi va Xoxells Covei tiil, Xoxzema cu ng he ho ng Claiion.
mang san ham chm soc suc khoe cung duuc mu iong khi cong y
hu mua Xoiwich Eaon Phaimaceuicals va RichaidsonVicks. Vie c
kinh doanh u nuuc ngoai cung ha iien u Bong Au va 1iung 0uoc.
Xm 1993, khi doanh hu cua P8t len ui 30 dola h hun 50
iong do den u hi iuung ngoai nuuc my.
mc cho nhung chien luuc mua lai cong y khac khong ngung
duuc day manh (nhu 1ambiands va san ham dan dau cua no, am
on 1amax) cung nhung san ham mui sang ao (nhu loai snack
mn chien bng dau n khong beo, khong caloiie 0lcau), gan 17 ha
nien hanh cong khong ngung da bi chn lai vao ngay 7/3/2000, khi
co hieu cua P8t ma gia 31 ch iong mo ngay.
1in nay da gay chan dong ca Wall Siee: ch iong vong vai hu
sau khi Sa n giao dich chu ng khoa n Xew Yoik iung chuong, co hie u
u|acq sac o|m oa |ac ccc |cc |a6| |G
cua Piocei 8 tamble da iu gia xuong con u 27,025 den 0,357 do
la moi co hieu so vui con so 117 dola ch hang iuuc do.
Ke u khi co hieu cua Phili moiiis iuu 23 nm 1993 h
chua co cong y nao lai su do ngoan muc va du khoa nhu he.
Xhieu nguui do loi cho chu ich hoi dong quan ii mui, Iuik lagei,
nguui duung nhu mu qua suc mnh khi co gng hay doi nen vn hoa
hien can cua cong y bng viec giui hieu mo loa san ham mui va
ie n ha nh hu mua nhie u hun.
P8t con mc mo loi khac la cham chan iong viec ie can
Ineine, cung nhu khong ki hui moc noi vui nhung a doan ban
le lun de ha iien cac nhan hieu bo gi doc quyen noi ieng. mo
so nha han ich va dau u bay o su lo lng cho uung lai cua cong
y, va khi doanh hu ha lai ie uc dien ia iong ca 4 quy nm
2000, lagei ba ngu uyen bo ngh huu co hie u lu c u 1/7. 1hay he
lagei la Alan Ialley, gia m do c bo ha n chuyen ve san ha m chm soc
s c de cu a P8t a i khu vu c B c my . lohn Peei, nguu i die u ha nh
cong y iuu c lagei, nha m chu c chu ich.
Vu i su c ma nh va lich su cu a P8t ca c nha quan sa cho ing va n
con qua sum de loai bo en uoi a doan hang dau nay ia khoi cuoc
chui. Bo nhan manh, huc hoi la viec can lam ngay va 180 nm kinh
nghie m cu a P8t la khong he xem huu ng.
33
YAHOO!
Ccng cu tim kic m tru c tuyc n d u ticn trcn thc gic i
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
0cviJ Filc vc /crry cr
hc r ; (Fcrturc cc rn 2cc;|
Ccr ru tin kic n trcr nc r Jd u ticr, vc hic r rcy
lc rc r thcr tir lrtcrrct sirh lc i rhic u rhd t
Cc sc Ju lic u, Jirh vu tc r d u tru r tuyc r, nuc
s n, Jirh vu rc r Jc r
6, ti Jc-lc (2cc;|
;1 tric u Jc-lc (2cc;|
2.;11 ruc i
Ccclc, Ancrirc 0rlirc, lyrcs, Mirrcscjt
1incthy kcclc
Scrtc Clcrc, Cclijcrric
1pp
www.ychcc.rcn
To m ta t
1ho i ma ug Iutctuct co u so lhai uhuug mo i la , chu,u g, bao
lho lhu cho uhu ug lc mo i bi t vo vc v ma ug toa u c u (uhuug haclct
thi du thoug miuh d d daug qua m t coug ttu, cp), chi co mot cach
d vuo t qua vu ug d t vu a muh moug vu a bi u ua ,: Yahoo!
(1)
. Bi t
dauh maug d , tiuh ca m tha u la thuo ug ua , da uhauh cho ug duo c
duug d chi coug cu tim lim du tiu ttu maug. o la mot co so du
li u ttu c tu, u dou gia u uhuug tho a ma u uhu c u ttu, c p wcb cu a mo i
uguoi, co hoc lhoug co uhiu liuh ughim, mot cach tt ugh thut.
1hu c v,, Yahoo! co th d daug uh u diu mot ttaug wcb bt l, ho c
mo t dia chi xa c diuh va liu l t vo i ttaug do uga, l p tuc chi b ug
mo t ca i clicl chuo t dou gia u. Nghc co vc la chu, u biuh thuo ug uga ,
ua,, uhuug va o giu a uhu ug um 1990, di u do th t l, di u.
Ba u ng duu c nhu ca u o lu n cu a co ng do ng cu dan ma ng, Yahoo!
nhanh cho ng ca ca nh bay len. Cong y ha iie n u mo cn ho ng
ky u c xa va o nm 1994, ha nh a doa n nm 1995, va ba n ia i hie u
da u ien ia cong chu ng nm 199. Ca c vn ho ng khu vu c va bo ha n
chuyen de , nhu huu ng da n cho ie em, huu ng xuyen duu c bo sung
va o. 1heo sau do la ca c dich vu ie n ich kha ch ha ng, bao go m in u c
hu i su , he hao, kinh e , hu die n u cu ng ca c dich vu iu c uye n o ng
hu , ho ng cha
(2)
va ba ng in nh n. Ca c hu do ng hanh oa n ien
Yahoo! du giu ho iang ia i a ca chi hi hoa do ng, luu ng hong in
nga y ca ng ng giu ho hu la i lu n va iu ha nh mo cong y no i ba
iong linh vu c cu a mnh.
Xga y nay, Yahoo! la mo iong nhu ng dia ch da ng in ca y nha
ien ma ng Ineine. Ca c nha sa ng la leiiy Yang va Iavid Filo mo i
nguu i co khoa ng 7,5 dola u ie n da u u. Cong y, nui ho va n co n
dang n m giu ca c vi ii chu cho , giu day duu c go i la a doa n iuye n
hong, huung ma i, hong in lien la c oa n ca u. 1u iu su chinh u
Caliloinia cho u i ca c vn ho ng u chau Au, khu vu c chau A 1ha i Bnh
(1j xaooo! - Cou y oa u eoa toao |uo o| |o touooq o| u oa y.
(zj Coat: ta o qa u t|o a oq.
YAHOO! 255
Iuung, my Iainh, va Canada, cong y da hu c vu ga n 50 iie u kha ch
ha ng mo i ha ng va ky hu do ng vu i khoa ng 5.200 nha qua ng ca o va
ca c do i a c, nhu ng nguu i chi ia ca c ho a dun... va la m gia u cho ho .
Buu c sang nm 2000, Yahoo! kho co he duy i duu c vi ii cu a
mnh giu a nhu ng do i hu a m cu nhu toogle, A0I va miciosol. 1uy
nhien, du su lu n ma nh va hie u qua cu a Yahoo! de n mu c na o di nu a h
iang web na y va n do con nguu i va n ha nh b ng su logic va nhu ng cong
nghe ien ie n nha .
leiiy Yang
sinh a i Ba i Ioan
nm 198, dinh cu
a i my 10 nm sau
do va la mo iong
nhung nguui nha
cu hu ha dau
ien sau khi quan
he ngoai giao giua
Boa Ky va 1iung
0uoc duuc ai la.
0ng song cung me, mo giao su dai hoc, va nguui em iai ai San lose.
mc du bon ie luc dau g ba lui ve ngon ngu, nhung ngay u khi
mui den ho da vuu ioi ve mon oan va khong lau sau h hong hao
ieng Anh. Khi Yang o nghie iung hoc, ong dang la iuung lu,
dong hui la chu ich hoi hoc sinh. 0ng nhan duuc hoc bong u
Sanloid, nui ch iong vong bon nm ong lay ca bng cu nhan va
ha c si khoa ho c.
Iavid Filo, lu n hun Yang hai uo i, sinh iuu ng a i Iouisiana, ho c va
la y b ng cu nhan u 1ulane. Bai nguu i g nhau nm 1989 khi Filo
chuye n u i Palo Alo de heo ho c iuu ng Sanloid. Cu ng nhu Yang, ong
nha n duu c b ng ie n si khoa ho c die n u . Xha n ha y co cu ng nie m dam
me he hao, cu ng nhu mo va i hu vui ve ky hua , ca hai iu nen han
1c, racq (q|a a;
hie ba nm sau do iong mo kho a ho c iao do i sinh vien sa u ha ng u
Xha Ba n. Khi ho iu ve , ky u c xa dang o n a o ve vie c xua hie n cu a he
ho ng Woild Wide Web (ma ng oa n ca u) mu i cu ng nhu inh u ng du ng
ha n me m co en go i la mosaic cho he iuy ca va o du lie u ma y inh
ga n nhu khong giu i ha n. Yang va Filo la u c say me die u mu i me na y
va quye dinh ho ha i la m g do iong linh vu c na y.
Xo luc dau ien cua ho la ke hu mosaic vui mo han mem do
ho che ao de ong hu, hong ke, han loai du lieu ve cac uyen hu
iong Iien doan bong io quoc gia (XBA
(1)
). Yang cung hie ke mo so
websie, bao go m ca mo iang chuyen ve vo sumo. Sau khoa ng mo
nm, ca hai nhan ia ing nhung cuoc huung luung ien khong gian
iu c uye n khong ngung ha iie n nay b da u iu nen kho khn. V
vay, b dau vui mo muc dich huan uy la hoc a lien ke nhung
ba i nghien cuu ai cac iuu ng dai hoc ien oa n ca u ho da hie ke
mo chuung inh s xe ca c iang web va o ca c hu mu c hich hu .
Bia ch ho hie ke de iung bay hanh qua, luc dau en la Buung dan
cua leiiy den vui mang 1oan Cau, duuc dua len mang vao hang 4
nm 1994. Sau do iang web cua ho nhanh chong duuc doi en hanh
Yahoo!. Iu a heo iuye n huye cu a cong y, do la chu vie cu a
cu m u Ia i mot uha huo ug d u co haug lhoug chiuh thuc
(2)
. Xhie u
nguui khac h noi ing en nay duuc chon v co am dieu ngo nghinh
va kho ly giai.
Khi so luung nguui su dung ng len, Yang va Filo lam viec ngay
dem de chuyen doi he hong cua ho hanh cu su du lieu uy bien giu
nhieu nguui co he iuy ca hun. Iuc dau he hong duuc d ai hong
ky uc xa cua hai nguui. Khong lau sau luung luu hong da gay qua
a i cho he ho ng die n cu a Sanloid. Ca hai ha i m nui de chuye n di,
va dau nm 1995, nhan lui mui cua dong sang la Xescae
Communicaions maic Andieessen, ho chuye n cu su du lie u cu a
mnh vao mo he hong may inh lun hun d ai cong y cua maic gan
iu su chinh mounain View. Be nha n ma nh vie c Yahoo! giu day kinh
(1j v| t t t eu a Nat|ooa| uas|otba|| ^ssoe|at|oo.
(zj Nquyo vo: xot ôotoo| l|o|a|eo|ea| Ctt|e|ous C|ae|o.
YAHOO! 257
doanh nghiem uc, cong y duuc hanh la ngay 5 hang 3 cung nm.
Cu ng vu i nhan vien hu ba, mo sinh vien co en la 1im Biady, ca c
nha sang la da vach ia mo ke hoach kinh doanh va b dau m
kiem nha ai iu.
mo iong nhung cha khoa dan ui hanh cong cua Yahoo! luc
bay giu la su ke hu ban ay con nguui vao nhung qua inh ky hua
kha c iong vie c lu a cho n va s xe danh sa ch ca c dia ch. mo ye u
o khac la quye dinh co am nhn xa cua ho iong viec bo qua cac do
ho a hu c a (va gay ha i de n ma y vi inh), uu ien cho ca c da ng ex
cu ba n dun gia n (va a i nhanh) ch bi chen ngang bu i ca c bannei
quang cao, la nguon chi ia cac hoa dun cho ho. Yang va Filo ngay u
dau da nghi ing Yahoo! khong ch la mo cu su du lieu hay mo bo
may m kiem, ma no co he iu hanh mo diem dung chinh cho a
ca nguui su dung mang. Cac nha dau u cung dong y vui y nghi nay
va Yahoo! da chi ia 1 iie u dola de hu c hie n ke hoa ch cu a mnh. 1im
Koogle, nguui o nghie Sanloid 15 nm iuuc Yang va Filo, luc bay
giu dang dieu hanh mo cong y ii gia 400 iieu dola co en la
Ineimec, da g bo doi ai mo cuoc noi chuyen vao mo oi Chu nha
iong mo quan iuuu u mounain View va la uc cha nhan de nghi
iu ha nh CE0 cu a Yahoo!.
Ca nhom, van co dinh cho ui ngay hom nay, nhanh chong len ke
hoach m kiem lui nhuan cho cong y. Iuc do khong ai bie lieu mo
nganh kinh doanh dua ien quang cao co he on ai ien mang hay
khong, nhung ho hu iong khoang hui gian ba hang va hay ke
qua kha quan. 1he la ho quye dinh co han hoa cong y va chung
minh ing nhung g ho dang lam huc su co he da ia nhieu lui
nhuan. Vao ngay 11 hang 4 nm 199, cong y hoan hanh du ban
co hieu dau ien va huy dong duuc hun 35 iieu dola ien von.
Bay la lu c Yahoo! chu ng o mnh co he la m duu c nhu ng g. Vu i mo
da n nhan vien khiem o n nhu ha u he ca c cong y Ineine kha c ho
da a o ia nhu ng ne d c iung hu hu nga y ca ng nhie u nguu i de n vu i
websie cu a mnh. Bo bo sung hem va o ca c huu ng da n, u y heo u ng
vu ng, va chuyen mon ho a, dinh gia co hie u, ca c so he hao, cong
hu c na u nuu ng, huu ng da n mua s m... Bo mua la i CcoCitics, mo cong
y cho he a o nhu ng iang Web ca nhan, Btoadcast.com, mo ha ng
chuyen ve cong nghe bng hong io ng cho he Yahoo! iuye n nhu ng
chuung inh nhu Iiuaucc\isiou (mo chuung inh bnh lua n a i chinh
hi iuu ng iu c uye n iong nga y), va 0uliuc Au,whctc, cho he die n
hoa i di do ng, Palm Pilo cu ng nhu ca c hie bi die n u kha c iuy ca
ma ng ba cu nui dau.
Bu ng nhu nhu ng nguu i sa ng la da
du doa n, Yahoo! da hu c su iu ha nh
co ng hong in ha ng da u. Ba ng ha ng,
co khoa ng 2/3 luu ng nguu i su du ng
ma ng ineine click va o Yahoo!. Bo da
khe o le o ke hu nhu ng ma u qua ng ca o
vu i su hich ca nhan cu a nguu i su du ng
ma ng no i iieng va co ng do ng no i chung.
B ng ca ch do , ho duy i duu c lu i nhua n
o n dinh u quy IV nm 199. Iu hi gia
cu a Yahoo! da da de n con so 90 dola cao hun ca ha ng Foid hay
teneial moois Chu ich Yang va Filo, cu ng vi gia m do c die u ha nh
Koogle va n luon huu ng xuyen m nhu ng ca ch hu c mu i hun de duy i
vi ii ha ng da u cu a cong y iong he giu i ma ng.
1hien nien ky mu i dem la i nhu ng ha ch hu c mu i cho Yahoo!, i

nha la chuye n do i hu n ng ky Ameiica 0nline uyen bo mua la i a
doa n lien hu 1ime Wainei Inc. va hnh ha nh mo o hu iuye n hong
gia i ii lu n nha he giu i. 1iong khi nhu ng do i hu iu c uye n nhu
Inloseek ke hu vu i nhu ng cong y iuye n hong lau du i nhu Wal
Iisney h Yahoo! ie u c chie n luu c b ay vu i nhie u cong y hay v
mua h n mo cong y lu n. Vi du nhu nm 1999, ho nang cao kha nng
cu a mnh b ng ca ch ke hu vu i Kmai a o ia BlucIight.com cung ca
dich vu mua ha ng iu c uye n va iuy ca ma ng mie n hi cho ha ng iie u
nguu i mua s m.
ra|cc| Vcssccqc, c6cq ca c|a|
|a c |a,c c oac c q|c | |c ,ca ||/c|
YAHOO! 259
1uy co kha ie iong vie c d chan va o linh vu c ba n ha ng iu c uye n,
Yahoo! hie n dang ung ia he su c mnh iong linh vu c na y. 1hay v ba n
ha ng iu c ie , ho ke hu vu i nhu ng nui kha c (nhu Kmai) va inh hi
cho a ca ca c dun ha ng u iang web cu a ho . Bo cu ng b ay vu i Foid
cung ca dich vu iu c uye n cho nhu ng ma u ma uung lai cu ng vu i bo n
cong y con chuyen xu ly ca c va n de ve ca c ie m nng o lu n iong lien
ke kinh doanh.
Ke hoa ch na y o ia kha hi khi doanh hu cu a ho ie u c vuu kho i
mo i uu c doa n cu a ca c nha han ich va co hie u va n ia o . Bo ghi
nha n duu c 80 iie u luu iuy ca /nga y iong ha ng nm 2000, iong
khi so luu ng ha nh vien dng ky ien oa n ca u da vuu con so 15 iie u.
Bo da du i iu su chinh sang Sana Claia, Caliloinia, nui ca c va ch ngn
buo ng la m vie c duu c sun do m im va ng. mo chie c Foid Faiilane cu ng
ma u da u hia iuu c, va ho ng ho cu a ho chu a da y nhu ng que kem ua
hich cu a Ben 8 leiiy.
0ua mo hu i gian hoa do ng chua da i nhung a o ia a nh huu ng lu n,
Yahoo! dang no lu c khong ngu ng de vuun u i nhu ng a m cao mu i iong
uung lai.
34
TOYOTA
Nho co ch mo ng ho ng d u trcng ngo nh
so n xu t xc hci c ky nguycn tco n c u hc o
hguol sang l:
Iogo:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch Janh Ju :
C0
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
kiirhirc 1cycJc
1hu r hic r ruc r rc rh nc r vc sc r xud t xc c tc
trcr thc i Jc i tcc r rd u hc c
Xc hci ic Jirh, xc thc thcc, xc tc i, thic t bi rcr
rhic p
26.28p,2c ti ycr (2,6 ti Jc-lc My | rn tc i
rhirh kc t thu r 1/c/2cc8
1.;1;,8;p ti ycr (16,c ti Jc-lc My | rn tc i
rhirh kc t thu r 1/c/2cc8
2pp.p ruc i (rn 2cc;|
FcrJ, Ccrcrcl Mctcrs, 0cinlcrChryslcr
Shcirhirc 1cycJc
kctsucki wctcrcbc
1cyctc City, Nhd t 8c r
1p;
www.tcyctc.rcn
To m ta t
TOYOTA 261
Cu ug vo i vi c u m mo t uu a qu, u so hu u Laug Daihatsu, 1o,ota
tto thauh uha sau xut o to co luoug xc xut xuoug lou uht th gioi
vao cuoi qu, I,2007. , la mot tp doau coug ughip lhoug lo voi
doauh so ha ug um vuo t hou 100 ti dola tu ca c hoa t doug sau xut o
to, doug co, thit bi coug ughip, uha duc su... Cac doug xc hoi gia
diuh va xc th thao cu a 1o,ota vo i ca c uha u hi u Icxus, Camt,,
Cotoua, Iaud Ctuisct la uhu ug uha u hi u ha ug d u luou la m ca c do i
thu vi u va uguo i tiu du ug uga , ca ug ua chuo ug.
Va o nm 1950,
khi Eiji 1oyoda la n
da u ien de n hu hu
cong nghie Ieioi
cua my iong vai io
mo ky su ie cu a
hang 1oyoa, Foid da
xua xuu ng 8.000
chie c xe mo i nga y
(iong khi ha ng xe cu a
gia dnh ong u Xha
mui ch che ao duuc
40 chie c/nga y). Xu a he ky sau, xuu ng sa n xua o o gia dnh cu a ong
vui xua ha diem huc e la mo nha may de vai da ha iien
hanh mo a doan quoc e san xua xe hui ien 24 quoc gia va ban
sa n ha m ien 10 nuu c. 1uy nhien, nhu ca c cong y kha c u que nha ,
cong y ong da iai qua nhung du suy hoai iong giai doan cuoi he
ky 20. 1iong khi Eiji 1oyoda nhn hay cu hoi qua cuoc khao sa nh
hnh ca nh ianh iong chuye n di my la n da u ien h ca c ba c ie n bo i
cua ong da nhan ia muon van cu hoi cho ui ngay hom nay.
Viec kinh doanh hien nay uy co kho khn hun so vu i ma y ha
nien qua, song, Kiichiio 1oyoda da sum nhan ia ke qua u day
!CrC!4 |a | |k|C 4|c|| zuu?
chuye n sa n xua lu n qua chuye n ham quan xuu ng sa n xua cu a Foid
50 nm ve iuu c. Xga y nay, hai anh em ho Kiichiio 1oyoda va Eiji
1oyoda cu ng vu i Soichiio con iai Kiichiio, hie n la chu ich danh du
cua cong y da xay dung va dua 1oyoa buuc vao ky nguyen mui.
Bay chinh la buuc di giu 1oyoa iu hanh mo iong nhung cong y
sa ug ta o va tha uh coug uh t ttu th gio i. Co luc 1oyoa cung ma di
mo so hi han. 1uy nhien, nhieu nguui van chu dui nhung do ha
mui cua 1oyoa nhu iuuc day ho da ung chung kien a doan nay
chuye n ba i ha nh h ng ngay ien da my .
Bai anh em ho Koiichi va Eiji 1oyoda da nh ha n lu n hu i iai ie

cu a mnh iong xuu ng de cu a gia dnh u hia ay 1okyo. Buu c ha nh
la vu i en go i Cong y Ie may 1oyoda, va n me nh cu a cong y na y
ha n lu n du a va o Sakichi 1oyoda cha cu a Kiichiio va chu cu a Eiji
nguu i ma ha ng ha ky qua cu loay hoay m ca ch ng nng sua cong
y. Khi mo xi nghie va i su i cu a Anh de nghi mo khoa n ie n lu n de
co quye n su hu u cong y, gia dnh 1oyoda nha n ia cu ho i hie m co de
hay do i oa n bo he ho ng ma y mo c va chuye n sang sa n xua xe o o.
Foid va teneial moois khi do da
mu xuung l ia mo so xe u Xha
nhung Sakichi 1oyoda luon mu ve
mo chie c xe hui Xha hu c su .
Kiichiio da go han xay dung he
ho ng sa n xua mu i cu a gia dnh,
iong khi Eiji duuc gui ui Ba i ho c
1okyo hoc nganh ky su cu khi. Xm
1934, gia dnh 1oyoda san xua mo
chie c xe gio ng he ma u Cheviole,
ham chi no con co nhung bo han
cu a Cheviole. Iuu i su da n d cu a
Kiichiio, cong y a dung nhung
huung ha mu i de ng nng sua va cai ie n hie ke cu a nha may.
mo he hong cung ca nguyen lieu mui nhung han khac nhau
k||c||c .a ||/| !c,caa
TOYOTA 263
duu c dua u i day chuye n l ia ch khi ca n hie , nhu nga y nay
nguui a huung goi la vua dung luc
(1)
cung la mo huung giai
quye kha c.
Sau khi nhan bng o nghie nm 193, Eiji iu ve giu du viec
kinh doanh. Chie c xe hui chu kha ch da u ien cu a gia dnh do ng xe
model AA, duu c dua va o sa n xua cu ng nm. Xhung chinh hu Xha
ca n mo luu ng lun xe a i de chuan bi cho cuoc chien ianh mui nen
nha 1oyoda la i chuye n huu ng kinh doanh va nhanh cho ng sa n xua
1.000 o o a i/nm. 1uy nhien, va o cuo i chie n ianh, vie c sa n xua xe
a i cu ng hu he la i. Sau do , mo nga y iuu c khi Chien ianh 1he giui
II ke huc, mo qua bom da ha huy han lun nha may 1oyoa ai nui
ma nga y nay duuc goi la 1hanh ho 1oyoa (1oyoa Ciy).
1iong khi nha
1oyoda va n co n dang
han van lu a cho n
nhu ng y uu ng kinh
doanh mu i (ae ca
va do go m su cu ng
nm iong so san
ha m duu c xem xe )
h ca c Bie ho i nghe
nghie my de nghi
ho sa n xua xe buy
va xe a i de hu c vu cong cuo c a i hie sau chie n ianh. Kiichiio, Eiji,
va Shoichiio xay la i nha ma y va ie u c sa n xua o o, nhung ho
khong nha n duu c ha n chi ia nhu da hu a. Be gia nh duu c su u ng ho
u ca c o chu c in du ng, Eiji la ia mo cong y chuyen nha n d ha ng,
han ho i va chi ia . 0ng u i Ieioi de m hie u ve nh hnh ca nh
ianh va ia ve vu i nhie u y uu ng. 0ng cu ng b da u mu c ieu mu io ng
ia hi iuu ng quo c e , va die u do da da n u i vie c xua kha u sa n ha m
de n mo so nuu c, iong do co Boa Ky , va o cuo i nhu ng nm 1950.
(1j Nquyo vo: Just |o t|o vu a ou oq |u e. Ca e eoq ty Noa t a p ou oq pouooq eoa oa y o qua o
|y oa oq t o |oo t ea eo t | uu ooa t (v o ou t|u o u e toa p ooa tj.
V6 | |ccq c|a cq c||c c c |c| o a ||cc ca a !CrC!4 -
Vcac| 44 1us
Xhu ng do i mu i khong
ngu ng duu c dua ia nh m
ng nng sua va ha
iie n su sa ng a o va cu c
die m la va o nm 1955 khi
chie c 1oyoa Ciown da u
ien duuc Eiji 1oyoda
iong iang hu c uxedo
(iang hu c vo si da u bo
1ay Ban Xha) la i ia kho i
cong y. Xo nhanh cho ng
duu c yeu hich u Xha , nhung khong ha i u my , nui no ia m hai nm
sau do . Xha 1oyoda la i su a chu a io i iu la i nm 190 vu i chie c 1oyoa
Coiona. ma u na y nhanh cho ng da duu c luu ng ieu hu kho ng lo u my
va dua en uo i 1oyoa len ba n do nga nh cong nghie sa n xua xe hui
he giu i.
B ng ca ch a
dung chien luuc bao
oa n su c lao do ng,
cong y da dan nang
cao nng lu c sa n xua
de da ung nhu cau
hi iuu ng. Vie c a
dung nhung huung
huc quan ly doc dao
dc bie la Phuung
ha Kaizen (Kaizen
Iuou luou ca i ti u) da giu ho ngay cang noi ieng va nhanh chong
mu hem hang loa nha may ien kh he giui. Xm 195, 1oyoa
duuc iao giai Ieming va nhan giai nay mo lan nua vao nm 19
khi dong xe Coiolla ia dui va gay ieng vang lun ien hi iuung my.
mo nm sau, Eiji 1oyoda duuc bo nhiem vao vi ii 1ong giam doc
die u ha nh.
||/| !c,caa occ c||c c !CrC!4 Cczc 1u
sc o6 o|a | ||c c sa c o| m mc | ||cc ||accq o|a o ka|zcc
TOYOTA 265
1oyoa luc ay da co nhung san ham cha luung vung chc cung
ban lanh dao nhieu kinh nghiem va nhung y uung do ha. 1iong
nhung nm 1970 co mo su kien ao ia hien hui cho 1oyoa: gia
xng do ngo ng nhanh. Xguu i my chuye n sang su du ng ca c loa i
xe nho cu a Xha , vo n ie kie m nhien lie u hun. Xhu ng nguu i mua xe
u Xha cung chon 1oyoa ngay cang nhieu. Eiji 1oyoda u lai Ban lanh
dao cho ui nm 1994, khi u uoi 81, va cung iong nm do ong duuc
vinh danh ien Bang Ianh du cua nganh o o he giui, vui vi ii gan
Beniy Foid, han uung lau dui cua ong.
Xhung cong y che ao xe cua my cam nhan su ba on ma cac
cong y o o Xha dang gay ia cho ho va da quay sang a dung nhung
huung ha iuuc day 1oyoda da ung a dung de cai hien nh
hnh. Xguui khong lo teneial moois (tm) da hoan oan lo xac khi
quye dinh hu ac vui 1oyoa de ung ia mo mau xe o o nho. Xo
duuc hie ke dua ien chiec Coiolla, va duuc l ia ai mo nha
may cua tm u Caliloinia vui hun han nua so bo han hu ung xe
bao gom ca dong cu va he hong ay lai duuc 1oyoa che ao. Ra
nhieu nha quan sa nghi ngu su hu ac nay lieu co hanh cong hay
khong. 1uy nhien, hanh qua la chiec Cheviole Xova co gia 7.195
dola ia m vao nm 1985 va la uc nhan duuc su ung ho cua ca
nhung nguui ieu dung my kho inh nha.
Su vuu ioi cua 1oyoa van ie uc duuc duy i iong suo ha
nien 1980. tm hang ung xem 1oyoa va nhung cong y che ao o
o khac cua Xha nhu nhung nui cung ca xe hui nho mong manh g
vc | |cc su ||c a c||c c oa c a, !CrC!4 Ccc||a ||c c oacq q|a |, |a c
ac cq c oa c c|a , c| | ||c q|c |
may iong cun khung
hoa ng xng da u hay
co hie u cu a mnh ien
hi iuu ng my khong
ngung iu gia u 1/2
de n 1/3 m c cho
nhung no luc vo vong
cu a ho . m kha c,
1oyoa da ung buuc
gianh duuc hi han
khi giui hieu dong xe Iexus d ien ke u nm 1989. Bo cung khong
ngung hay doi kieu dang cua nhung xe dui mui va co nhung buuc
nang ca hong minh cho nhung san ham lau dui. Su ke hu nay
giu ho ban duuc hun mo iieu chiec xe ai my va chiem 43 ong
so xe ban ia ien oan nuuc Xha. Xm 1990, a chi Iottuuc goi
1oyoa la nha sa n xua xe hui o nha ien he giu i.
tiu a nhu ng nm 1990, nhung nguui mua xe u Xha da n chuyen

sang su dung xe nha khau, giong nhu u my hai ha nien iuuc. 0
my, 1oyoa da khong b ki su hich cua nguui ieu dung khi ho
chuye n sang do ng xe nho va xe hui he hao. 0 hi iuu ng chau Au va
1iung 0uo c, cong y ha i ca nh ianh quye lie vu i ca c nha sa n xua
khac. Va ne n kinh e chau A dang g kho khn cung khien cho
luung ieu hu cua a ca moi hu dc bie la xe hui khong may
sa ng su a.
1iuuc nh hnh do, Biioshi 0kuda duuc bo nhiem lam ong giam
doc vao nm 1995. 0kuda, luc do 3 uoi va da sa canh cung 1oyoa
41 nm, nhan ia ing ho can hai hay doi ngay la uc. 0ng huc
hien mo chien dich quang cao ai que nha , han doi kich lie cu ca u
chi hi sa n xua ba hu ly va ien hanh ca i o . 0kuda duuc xem la
mo nha lanh dao he he mui cua Xha va ong du doan ing mo
ngay nao do nganh vien hong va xay dung se hu nha vui nganh
cong nghie o o.
Dc cq c |cas cac c o ca a !CrC!4
TOYOTA 267
0 o van la hoa dong
kinh doanh chu lu c cu a
1oyoa va nhung no luc
cua ho da quy u duuc
5.400 nha han hoi ien
kh he giui vao buoi
bnh minh cu a hien nien
ky mui. Fujio Cho sau do
hay 0kuda giu chu c chu
ich a doa n. Be chie n
dau vui dieu u Ncwswccl
goi la cuoc khung hoang iung nien cua 1oyoa, ong nhm ui
nhu ng kha ch ha ng ie uo i vu i nhu ng chie c xe ha da n hun, xay du ng
websie, cho ia du i do ng xe ke hu cha y xng va die n.
Xhu ng nm ga n day, 1oyoa da y ma nh nghien cu u ha iie n
nhung dong xe mui ngay cang hien dai va han hien vui moi iuung.
Iu xua ha die m cu a mnh la mo xuung de gia dnh, nhung
1oyoa ngay nay la mo cong y vo cung hien dai va luon luon sn
sang hu nghiem nhung y uung mui nha, ao bao nha.
C||c c !CrC!4 soc| |!-|s zuus o ,
cqa |acq
!CrC!4 ||as Dccq c ac oa acq aacq
c6cq cq|c |,o|a ca a !c,c|a
!CrC!4 Ccccco| |V (m a zuu?; -
kc ca a |accq |a|
35
PEOPLE EXPRESS
AIRLINES
Po ng khcng chc mc i nguc i
hguol sang l:
Iogo:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Tru so chinh:
hm tdn tal:
0crclJ 8urr
hc r khcr ic rc
Nhu r rhuyc r bcy ic rc
1u r Jc t 1 ti Jc-lc
.cc ruc i
Ancrircr Airlircs, Ccrtircrtcl Airlircs, uritcJ Airlircs
Ncwcrk, Ncw /crscy
1p81-1p86
To m ta t
PEOPLE EXPRESS AIRLINES 269
Nga , ua,, u u ba u co th d da ug lu ma ug Iutctuct va d t vc
ttu uhu ug chu, u ba, cu a ca c ha ug ha ug lhoug gia tc uhu 1igct
Aitwa,s, /ct Stats, AitAsia d di voug quauh th gioi voi muc gia tc
lhoug ugo thi ttuoc uhuug um 1980, du lich haug lhoug doi voi uguoi
co thu uh p ttuug biuh la chu, u xa xi. N u ba u buo c pha i dua gia
diuh di thm ho haug o bo bu lia cua uuoc M,, bau dt vc ma, ba,
va cha , uuo c m t lhi ughi t ug ba u sc chi co u du chut it sau lhi ha
ca uh. N u ba u thu c su c u ba, d u mo t ho i ughi ha, mo t thuoug vu
uao do, bau luou cu moug mot lt qua xuug daug voi chi phi vc ma,
ba, bau da bo ta.
Xhung, vao nm 1981, a ca da hay doi. Bo nhien mo gia dnh
bon nguui u Chicago (mien Bc) co he di hm ho hang u miami
(mien Xam) ch vui 350 dola. mo du khach u Xew Yoik co he bay
sang Iuan Bon vui 100 dola. Va mo doanh nhan u Ios Angeles co
he bay ui du mo cuoc ho u San Fiansisco ch vui 39 dola.
Ai co he la m duu c die u do ? Peole Exiess! mo cong y kinh
doanh ha ng khong mu i ia du i co vn ho ng u Xewaik, Xew leisey,
ngay la u c khie n a ca ca c do i hu iong nga nh cong nghie cu a
mnh ha i ia m io ha n hu c. Vu i vie c khai ha c mo bo ha n chua
duu c chu y de n la ha ng khong gia ie , Peole da hu hu nhu ng nguu i
iuu c day khong co kha nng di chuye n b ng ma y bay cu ng nhu
nhu ng nguu i giu day co he su du ng dich vu na y huu ng xuyen hun.
muo n de n Alana va o di cuo i ua n va khong hie n ne u ha i mang
heo bu a iua nhu he ba n dang a i ia m xe buy cuo i? Peole Exiess
co he dua ba n de n Alana u Xewaik ch vu i 9 dola, iong khi mo
cho uung duung ien xe o c ha nh tieyhound la m ba n o n 104 dola
va mo cuo c ha nh inh da i 19 ie ng.
Peole Exiess dua ia y uung hang khong gia ie la dua vao cac
nhan vien cua ho, nhung nguui lam viec vui mo muc luung ha hun
ia nhie u so vu i muc ma nhu ng do i hu canh ianh kha c chi ia cho
nhan vien. Cu ng nhu khu i da u cu a Ineine nga y nay, do ng lu c hu c
day nhung nguui lao dong do la v su menh giu moi nguui deu co
he bay.
Khong lay g lam ngac nhien khi Peole Exiess duung nhu qua
o de co he on ai mai mai. Buung loi hoa dong ha vu nhung quy
c lau dui cua nganh hang khong bng nhung muc gia ao bao da
da n u i vie c hua lo lu n. 1uy nhien, chinh vie c c gia m chi hi cu a
Peole Exiess da hu y hoa i su c ca nh ianh cu a chinh ho khi ca c
hang khac b dau a dung sang kien ien hong nay. Co hieu cua
Peole Exiess khong ngung iu gia cho ui khi mo doi hu hu om
oan bo hang. Sau vai nm on ai ngn ngui, Peole Exiess da hoan
oa n bie n ma .
Ia nhung nguui dung dau ca doan nha hu lan lu giao ly ngay

chu nha , cha me cua Ionald Buii luon mong con iai mnh mo nga y
na o do se buu c chan va o giu i chinh kha ch. 1he nhung ca u be Buii la i
co niem dam me doi vui nganh huung mai va khn goi ui Sanloid
iuu c khi la y b ng cu nhan qua n ii kinh doanh Baivaid. Cuo i cung,
ong danh cuuc viec hoc hoi bng mo cong viec vui mo kieu bay cao
kha c: Ba ng ha ng khong 0uo c e 1exas cu a Fiank Ioienzo. 0 day,
Buii nhanh cho ng iu nen han hie vu i ong chu cu a mnh ha m
chi con lam ie hu ai dam cuui cua Ioienzo. 0ng iu hanh mo
chuyen gia iong nga nh ha ng khong.
1uy nhien, Buii khong bi cuo n hu bu i ca ch hu c qua n ly ho lo
cua Ioienzo. V he, khi quy dinh ve nganh hang khong duuc nui long
vao nm 1978, ong la mo iong nhung doanh nhan b dau len ke
hoach ha iien mo hang hang khong mui. Xgay u dau, y uung cua
Buii da la bo he a ca nhung ien nghi on kem ien may bay de co
he gia m gia nh m khuye n khich kha ch ha ng bnh dan bay nhie u
hun. 0ng con uung uung ia mo cong y o hun, hoa nha hun, luon
doi xu vui nhan vien mo cach on iong iong khi van co he gianh
la y nhu ng cu ho i vu ng chc de ha nh cong ve m va cha .
Buii va hun mo a ca c nha die u ha nh ie uo i kha c da iu i Ioienzo
va o nm 1980, mua mo ma y bay cu cu a ha ng ha ng khong Bu c
Iulhansa, va d en ha ng la Peole Exiess (a m dich: Ba ng ha ng
khong cho mo i nguu i) de iuye n a i hnh a nh da y y nghia na y cu a
mnh. Vu i so ie n iieng cu ng vu i 24 iie u dola hu duu c iong la n da u
ien ba n co hie u ia cong chu ng, mo nm sau ho b da u cho ca ca nh
chie c ma y bay mu i sun la i cu a mnh u Xewaik u i nhu ng ha nh ho
bi la ng quen nhu Bullalo, Columbus, va Xoilolk. Xgay u da u, y uu ng
lie u linh na y da hu hu mo loa kha ch ha ng co ca m nh vu i ho va do i
ngu nhan vien da y nhie huye cu a cong y. Va di nhien ho cu ng hu
hu su gia n du cu a Ioienzo nguu i nha mu c in i ng y uu ng da u ien
ve mo ha ng ha ng khong gia ie la cu a mnh. Ke u do , ong a y vo cu ng
cm ghe nguu i u ng mo hu i la ba n va cu ng la nguu i mnh du da u v
da bie n y uu ng a y ha nh hie n hu c.
Vao nm 1981, khi ong chu chua day 40 uoi dua Peole Exiess
ia he giui, ia nhieu khach hang ia sn long mang heo do n, ngoi
ien va i lo sa n la nh bng ai San bay quoc e Xewaik, xe ha ng mon
moi cung vui viec hoan chuyen bay lien uc, ch de co mo cu hoi duuc
bay qua ben kia da nuuc vui gia duui 100 dola. 1uung u, nhan vien
cua hang luon sn sang u bo han lui nhuan chia se ngoai luung
cung nhu muc luung ha dan cua nhung doi hu canh ianh de u lai
lam viec iong moi iuung hu vi ngay u dau, nui y kien cua ho duuc
coi iong va quyen lua chon co hieu day hua hen.
Ke qua ban da u cu a Peole da y la c quan. Xhu ng chuye n bay cu a
ho luon da i nha 80 so cho. Xgay cang co nhieu hanh ho duuc
dua va o lich inh bay lam doanh hu cua hang ng len va mang luui
cac duung bay cua Peole Exiess da ng hun 100 diem den:
Ienvei, Chicago, Iondon, Biussels... 1hem va o do , Buii co n mua
hem nhung hang hang khong khac de day manh ng iuung, iong
so do co PiovinceownBoson, Bii, va Fioniei.
1uy nhien Buii cu ng cac do ng su cu a ong cung nha n ia ing ng
iuung manh luon di doi vui nhung van de lun. Va viec mu iong
nhanh chong nhung uyen mui doi hoi hai nhanh chong gia ng so
luu ng nhan vien. Xguyen c uye n nguu i ha n io ng ngay u da u
uye n cho n ca n ha n nhu ng nhan vien ie m nng de ch c ch n kha
nng va inh cach cua ho hu hu vui inh cha cong y da bi bo qua
de dun gian la bao dam co du nguui lam viec.
Va die u na y da da n de n mo ke qua khong o de . 1iong khi
doanh hu u 287 iie u dola nm 1983 da ng len u i ga n 1 dola
nm 1985, h 10 iie u dola lu i nhua n ha ng nm da bie n ha nh 28
iie u dola hua lo mo i nm. V va y, co hie u cu a mo cong y u ng hu
hu ia nhie u nhan cong iu gia u 22 dola xuo ng ch co n hun 3 do
la. Cho nen, ngay ca khi Peole Exiess duu c xe va o ha ng chie u
ien iong so ca c ha ng ha ng khong lu n nha he giu i lu c ba y giu , dinh
me nh cu a ke mu i ha can da m na y hie n nhien da duu c dinh doa .
Su ng iuung nong da che

day nhung van de iem an khong
he gia i quye ch b ng vie c ng
hem duu ng bay mu i hay hu mua
ca c cong y kha c. Peole Exiess
chua he co y dinh lien ke vu i ca c
cong y du lich hay a dung ba ky
chuung inh qua ng ca o huu ng
xuyen na o. Vie c na y cu ng vo so
nhu ng hie u so kha c co ng hem
nh iang nhieu doi hu hung
hng nga y ca ng gia ng mo i chieu
hu c nh m ha be Peole Exiess
da dua ha ng u i ha m ho a. Bieu
nguy ca hun la vie c gia m chi hi da khien Peole Exiess khong he
bo sung hem mang luui vi inh. Viec nay da ngn cong y mu mo he
hong d cho huc a huc vu cho nhu cau cua cac cong y du lich
dong hui cung ngn khong cho Peole duy i duuc muc gia cua
Dcca|a Sa - C|a |/c| |a cq
|cco|c |ocss
mnh, dieu ma cac doi hu huc hien duuc, v khong he danh gia ie
cho nhung cho iong iong khi ban han lun nhung cho con lai vui
mu c gia cao hun (va la i cao hun) ia nhie u.
Cuoc chien gia ca co le la iu ngai uc hui lun nha doi vui
Peole, khi ma viec giam gia manh duuc iien khai iong oan nganh
cong nghie nay da uuc ma diem manh cua hang. Xhung nhung
van de khac cung gay dau dau khong kem. Co le don dau nha la
ha bai ve vu hu mua Fioniei, viec ma luc dau da gay su hao huc
o lun iong ban dieu hanh. 1uy nhien viec nay mau chong duuc
chung minh la mo sai lam lun, khi nhung van de ic ioi lun ve nhan
su dien ia cung su bo di cua nhung nha lanh dao hang dau u chi
nhanh ai Ienvei. Ch chua day 9 hang sau khi duuc Buii mua lai
vui gia 300 iieu dola, Fioniei uyen bo ha san.
Khi ngan sach da can kie va nhung ic ioi lien ie nay sinh,
dich vu cua Peole Exiess ngay cang e hun va hua lo nhieu hun.
Bang doi ho bng cach giam so duung bay, ham chi c giam ca so
chuyen bay cung nhu nhung huung ien chuyen chu khac. Xhung
nhung kho khn van khong ngung ng len va vao hang 9 nm
198, Buii buoc hai doi m vui mo dieu khong he ianh khoi: ky
vao hu dong chuyen nhuung Peole Exiess cho nguui hay mo
hui cua ong Ioienzo ai khach san manhaan vui gia 125 iieu
dola.
mo ke hu c i duu c chu y , nhung iong lich su cu a nga nh h
Peole Exiess da ma i ma i hay do i ca ch hu c dinh gia ve cu a cac
hang van chuyen hang khong. Bo da di ien hong iong viec bie n
mo huung ie n di chuye n xa x iu nen bnh huu ng de ha ng iie u
nguui co he su dung, i nha mo lan iong dui.
36
MANPOWER Inc.
0ich vu mc i: chc thuc nhn vicn
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
hhn vln trong
ha m vl uan ly:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
Flncr wirtcr vc Acrcr SrhicrjclJ
Cur rd p rhdr vicr thc i vu rhc td t rc rc r vi tri
trcr phc n vi tcc r thc ic i
1;,;p ti Jc-lc (rn 2cc;|
p8 tric u Jc-lc (rn 2cc;|
2.c16.ccc ruc i
AJcrrc, kcrstcJ hclJir, vcJicr
/cjjrcy A. /ccrrcs
Milwcukcc, wisrcrsir
1p8
www.ncrpcwcr.rcn
To m ta t
MANPOWER Inc. 275
1toug uua cuoi th l, 20, it co coug t, uao phau auh hoi tho cua
tho i da i va tha, do i tha uh coug cu ug uo hou Maupowct Iuc. Siuh
ta cuug thoi voi cuoc Buug uo 1tc cm (Bab, Boom), coug t, duoc mo ta
chu ,u d cuug cp dich vu ho tto ugu hau cho vo so uhuug co so
coug ughip moc lu lhp uuoc M, sau lhi Chiu ttauh 1h gioi II lt
thu c. Sau do, coug t, da pha t tti u thco qu, da o liuh t co chiu huo ug
g u uhu lhoug ugu ug di lu cu a M, giu a th p uiu 70, va ca lhi
uhu ug cuo c su, thoa i b t d u ugu ca u buo c ti u cu a ca c uga uh sa u
xu t. Maupowct thich u ug b ug ca ch mo ta ca c dich vu tu cuug c p
coug uhu cho uha ma , cho to i ca c uha qua u tti ttiuh do cao.
Xhung su song ha nh vu i hu i da i cu a cong y khong ch du ng la i
u day. 1iong nhu ng ha nien ke ie manowei da chu ng minh i ng
ho da du doa n uung lai mo ca ch chinh xa c. Bo ha iie n ha nh mo
cong y da quo c gia quan io ng, kie m vie c la m cho hun 700.000 nhan
vien hu i vu ien ha m vi oa n he giu i va ba o ca o doanh hu ha ng nm
da hun nu a y dola ngay sau 1he chie n II. 1uy nhien, nha la nh da o
cu a ho da ha y iuu c chinh xa c mo bie n do i kha c ve kinh e va xa ho i
die u se la i mo la n nu a gay nen nhu ng hay do i lu n iong ca c hnh
hu c dich vu ma he giu i cu a ca c cong y do i ho i. 1iong khoa ng giu a
ha nien 80, manowei bo ia ha ng iie u dola de iang bi he ho ng vi
inh cho vn ho ng cu a ho nh m da o a o nhan cong s n sa ng cho
nhu ng nhie m vu mu i dang b da u hnh ha nh lu c ba y giu . Va khi mo
luu ng lu n hu nu co inh do da i ho c da u ng iu i kho i cong vie c de
chm so c gia dnh nay quay iu la i h manowei luon co m giu ho
m duu c nhu ng vi ii hich hu .
manowei duu c ha nh la bu i Elmei Winei va Aaion Scheinleld,

hai lua su u Wisconsin, nhung nguui vao nm 1948 da quye dinh
ing do chinh la hui cu de hanh la mo cong y co he l day nhan
luc cho cac cu su cong nghie ngay cang moc len mo cach nhanh
cho ng va hie u qua ien kh nuu c my . Winei va Scheinleld da cu ng
nhau hu ac hanh la cong y cung ca suc nguui
(1)
nay va ho ha
da nhanh chong ma khong can hay doi g nhieu iong suo 1/4 he
ky . Xhung khi cong y ha i ga nh chiu nh ia ng suy gia m 75 lu i
nhuan vao cuoc khung hoang nm 1975, ho can co mo vai hay doi.
Bong luc cho dinh huung mui xua hien khi Paikei Pen, mo cong
y ga n lanesville, Wisconsin, mua duu c 80 co ha n cu a manowei
va ho dua michell Fiomsein, mo nguu i u ng vie u iuye n cho
hua n luye n vien bo ng da huye n hoa i Vince Iombaidi, len la m Chu
ich cong y. Xgay u dau, Fiomsein da co nhung dong go quan
iong. mo iong nhung buuc di dau ien do la chuyen muc ieu u
nha may sang cong viec vn hong, nhm da ung nhu cau ca bach
ve lao dong ii oc dang noi len cua nen kinh e. Khi mo cuoc khung
hoang kinh e khac dien ia, gay nen su su giam iong quy mo hu
ac, Fiomsein da dua manowei vao vai io mo dich vu cung ca
nhan vien hui vu co chuyen mon sn sang co m ngay la uc de
hay he cho moi vi ii. 0ng cung ky nhung hu dong mang am cu
quoc gia de cung ca nhan cong cho nhung cong y lun nhu IBm hay
BewlePackaid.
Fiomsein cung hanh cong iong viec mu iong kinh doanh ia
nuuc ngoai, va nhanh chong dieu chnh cho manowei hu hu ha n
lun vui cong viec kinh doanh u nuuc ngoai. Vui doanh hu hang nm
gan 500 iieu dola, manowei iu hanh cong y hang dau ien he
giui iong linh vuc nay. manowei cung dong hui iu hanh iu co
kinh e iong ngoi nha cua iieng mnh, va vao nm 1984 ho mang ve
cho cong y me Paikei Pen 83 doanh hu va 9 lui nhuan. Be khen
huu ng cho nhu ng ha nh uu nay, Fiomsein duu c bo nhiem lam Chu
ich kiem CE0 cu a cong y Paikei Pen.
Ii nhien cong y Paikei hy vo ng Fiomsein va n duy i duu c vi
he cua manowei, va ong da khong hu long ho. Xm 198, doanh
hu cua manowei ng deu va da ui con so 900 iieu dola, 400.000
iong so 700.000 nhan vien hui vu cua ho dang lam nhung cong viec
(1j Nquyo vo: ao poWo|.
MANPOWER Inc. 277
vn hong. Bieu hu vi la 75 iong so do la hu nu da so deu da
ke hon, co con nho duui 7 uoi, va deu co bng dai hoc. Khong ngung
heo doi hi iuu ng, Fiomsein nha n hay co mo nhu ca u nga y cang
ng do la ky nng su dung may vi inh. 1hui diem do, ong da co mo
doi ngu 11 nguui iong mo chuung inh en Skillwaie, nhm ha
iien mo giao inh dao ao noi bo ve cac chuung inh vn ban khac
nhau, bang inh, va qua n ly du lie u ca c va n de ma nhu ng nhan vien
hui vu cua manowei co he g hai. Va Fiomsein lien bo ia 5
iieu dola de iang bi he hong may vi inh cho 1.300 vn hong de
b dau huc hien ho ca in hoc. 1heo ong, hui ma mo nguui ch
can bie danh may chu o la co he kiem duuc hang im cu hoi viec
lam da qua ioi.
Co nhung chien luuc khon ngoan la he, nhung iieu dai cua
Fiomsein a i manowei la i nhanh cho ng ke hu c iong ha m l ng.
Xm 1987, ban quan ii cu a Paikei Pen cha nhan ban lai manowei
cho mo cong y qua n ly nhan vien hu i vu cu a Anh co en Blue
Aiiow. Vu na y duu c khui xuu ng bu i chuyen gia s xe ca c huung
vu nguui Anh Anony Beiiy va da dem lai 1,3 dola cho nhung co
dong cu a manowei. Ba n han Fiomsein cu ng nha n duu c 29 iie u
dola va do ng y dieu ha nh manowei u milwaukee iong khi Beiiy
va n ie u c die u ha nh Blue Aiiow u Iuan Bon. Xgay nm sau do,
Beiiy huye hu c ban qua n ii sa ha i Fiomsein. Va la n da u ien
iong 13 nm, manowei khong con nguui lanh dao bie nhn xa
iong iong cua no nua.
Ve ha n Fiomsein, ong ca m ha y mu c ieu cu a Beiiy se khong
he nao co hieu qua ai manowei. Vn hong u Anh muon cong y
con u my ich cuc nhm vao cac linh vuc chm soc suc khoe, cho du
lam vay co nghia la cac nhan vien doi hoi hai duuc dao ao chuyen
mon cao va kha on kem. Fiomsein bie ing d cuuc vao nhung vi
ii doi hoi chuyen mon uung doi ha nhu hu ky, vn hu va dai dien
dich vu kha ch ha ng se mang la i ke qua o hun. 0ng in Blue Aiiow
da di qua kha nng cu a mnh khi nha mu c b buo c nhung nhan
vien nguui my doc cac hong bao noi bo, heo nhu Fiomsein noi sau
na y ien a chi 1imc la kem cha luung, nh le va mang giong dieu
Anh cung may bai bao manh mun ve doi bong da u Souh Wales.
Khong co g ngac nhien khi nhung nguui nm quyen kinh doanh
da ung ho Fiomsein va ha cng Beiiy, dua nguui lanh dao iuuc day
cua ho quay iu lai nm quyen vao nm 1989. 0ng la uc giai hoa
ca a doan ia khoi vn hong Blue Aiiow e hai va chuyen quyen
die u ha nh iu la i milwaukee. Su quan am cu a dia huung do i vui su
viec nay lun den muc Bieweis, doi bong chay lun cua hanh ho, da
hong bao in nay ien bang diem cua ho ngay giua mo ian dau.
1heo vie n ca nh ma nhu ng cong y cho hue nhan cong kha c da

va ch ia, da u ha nien 1990 khong ha i la khoa ng hu i gian o nha de
n m la i quye n die u khie n mo doanh nghie nhu manowei. 1a i ca u
iu c la ca ch no i nhe nha ng ve nhu ng g xa y ia do i vu i ne n kinh e my
hu i ky do , khi ha ng nga y co 1.500 nguu i bi ma vie c do ca c cong y c
gia m nhan lu c. Xhu ng cong y khong sa ha i nhan vien h cu ng ca ch
chu c ho v ca c lo i ia nho nh .
Iai mo lan nua, nen kinh e u vao nh iang khung hoang, ien
cong suy gia m, va nhan vien hu i vu luon la nhu ng va hy sinh da u
ien. Xhung Fiomsein la i nhn ha y cu ho i da nh cho cong y ha ng
da u he giu i na y, lu c ba y giu doanh hu ha ng nm da len u i 2,7 dola.
Cong viec cua manowei iai deu u nhung lan he cho khan ca
cho ui nhung ho iu lau dai. manowei khong ngung hong van
uyen nhan vien va so luung nguui lam hui vu giu day nhieu ga hai
lan so vui 10 nm iuuc (cho du ho ch chiem 1 ong so luc luung
lao dong). 0ng a iung vao viec ng cuung su co m cua
manowei a i hi iuu ng chau Au, nui ca c quy dinh cu a chinh hu ve
vie c sa ha i nhan vien ia kh khe. Chinh v va y ma cong y co 450
vn hong ai Pha, so vui 800 u my cho du dan so u Pha ch bng
1/4 so vui my.
tiu a ha nien 1990, cong y ha m chi co n iu ha nh doanh
nghie u nhan lun nha nuuc my. Xhung ho khong con la cong y
MANPOWER Inc. 279
hang dau he giui iong linh vuc nay nua v hai doi hu quoc e Adia
cua 1huy Si va Ecco cua Pha da sa nha nm 199 va uuc ma
danh hie u do . Fiomsein, hie n nhien khong de am, da chuye n sang
mo huung di khac. Ia mo hanh vien iong ban co van cua Xha
1ing ve cai cach huc lui, ong iu nen hung hu vui viec dao ao va
xe nguu i va o nhu ng cong vie c huo c linh vu c kinh e u nhan.
Xga y nay, gan 170.000 nhan vien cua manowei de n vn hong
la m viec cu a ho hang ua n. Kha ch ha ng dem la i nhieu lu i nhuan va
chiem so dong nha cua cong y hien nay la nhung vn hong va cac
cu su san xua cong nghie nhe . 1he nhung nhu ng ong dai die n
hoa i nga y ca ng gia ng va ca c vi ii chuyen nghie iong ca c
nga nh cong nghe hong in, ky hua , cu khi, a i chinh, vie n hong
cung iu nen quan iong iong huung huung ha iien chung cua
ha ng. manowei hie n cung ca nhan vien cho 9 cong y co en
iong Iottuuc 100, va khoang 40 nhan vien hui vu ban dau cua
hang da m duuc nhung cong viec oan hui gian vui khach hang cua
ho . manowei cu ng hu c hie n vie c kie m ia, da o a o nhan vien va ca c
dich vu hu dong khac cho cac doanh nghie du moi quy mo.
Ke u nm 1999, du khong con su co m cua nha lanh dao lau
nm cu a ho (Fiomsein ngh huu va ch giu chu c vu Chu ich Ianh
du ), nhung manowei va n gia ng gia ii cu a mnh b ng nhu ng
chuung inh hua n luye n nhan su s c sa o. tiu a nm 2000, Chu ich
kiem CE0 mu i cu a ha ng la lelliey loeiies uyen bo mo lien minh vu i
nhung cong y hang dau he giui ve kiem ia va danh gia am ly de
ao ia mo he hong iuc uyen nhm giu cho viec chon lua va dao
ao nhung nhan vien hui vu co hieu qua hun. 0ng noi, ke qua se cho
he manowei ie u c ke hu ch che dich vu cu a mnh vu i
nhung nhu cau luon luon hay doi cua khach hang nhu no da hanh
cong iong suo nua he ky qua.
37
TOYS US
0c chci lo chu ng tci
R
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
Chcrlcs lczcrus
hc r 2c2 (Fcrturc cc rn 2cc;|
Sicu thi Jc rhci vc khc i ric n sc t thu phdr lcc i
0c rhci, cnc, Ju r ru thc thcc, phd r nc n, Jc
rc i thd t trc cn
28 tric u Jc-lc (rn 2cc;|
;6.ccc ruc i
c1cys, kncrt, wcl-Mcrt
Mirhccl CclJstcir
/chr h. Fylcr /r.
Pcrcnus, Ncw /crscy
1p;8
www.tcysrus.rcn
To m ta t
TOYS US 281 R
1toug tu ug qua ug ca o cu a miuh va o uhu ug um 1980, duo ug
uhu coug t, do choi ua, luou muou moi uguoi tto thauh mot dua ttc
thich do choi cu a 1o,s Us. Chi lhoa ug 5o um sau lhi xu t hi u
ttu thi ttuo ug, chuo i siu thi do choi co ttu so chiuh tai Ncw /ctsc, da
co lhoaug 250 cua haug tu phuc vu lhoug lo ttu ca uuoc va lhoug
uguug mo toug haug chuc dia dim moi moi um. Cu um mou do choi
bau ta tai M, thi co mot mou la cua 1o, Us. Lo cu ug uhuo ug qu, u
liuh doauh cho ca c cu a ha ug qu u a o Iids Us va la mot ttoug
uhu ug coug t, d u tiu ttoug uga uh do t pha so m uh t va o liuh vu c
liuh doauh vi tiuh. Doauh thu ha ug um cu a ho lu d u cou so ha ug
ti dola va lho co doi thu uao co th thco lip.
1hu i ky hung hinh va n
ie u c iong ha nien sau do
khi ho khong ngung cho ia dui
nhung cua hang do chui mui
ben ngoa i nuu c my va ca c cu a
ha ng qua n a o iong nuu c.
Xhan vien cu a 1oys Ls cu ng
hng ha i vu i buu c ie ca n
kinh doanh mui me va quyen
lu a cho n co hie u cu a mnh.
Xguui sang la cong y duuc cong nhan la ngoi sao iong giui kinh
doanh huung mai. Va khi ong iu lui vao nm 1994 cong y cung
xuo ng do c heo.
Bai nguu i hay he ong hoa da u de u hu a he n se co nhu ng die u
chnh, uy nhien khong ai hu c hie n duu c lu i hu a cu a mnh. Bo uyen bo
se co nhu ng hay do i ve ca ch s xe cu a ha ng va he ho ng sa n ha m,
nhung vie c do da khong hu c su duu c hoa n a . Bo cu ng co nhu ng da nh
gia sai la m ve su hay do i iong xu huu ng do chui va su hich cu a ie em,
va io i v he da cho ia du i vo so nhu ng sa n ha m hi ha m. Bo i hu cu a
ho , u nhu ng cu a ha ng ba n gia m gia o nha cho u i nhu ng qua y nho
R
R
R
R
!|/ o| c ca a !c,s us |ccq sa |accq aac
.c | ca c o6 | ||a .a c ||a cq uu-zuu
R
TOYS US 282 R
nha , b da u a n cong du do i. Khong lau sau do , cong y duu ng nhu
khong he ha ba i na y da de ma vi ii da n da u, ha m chi co n bi hua lo
va o nm 1999.
Ii nhien vu i doanh
hu ha ng nm hun 12
dola, 1oys Ls van la
mo doi hu ia dang gum
iong linh vu c cu a mnh.
Bien ho co 1.150 cua
hang dang hoa dong
iong do 700 ai my, va
so con lai co m ien 27
nuuc khac. Bo cung co
hun 300 dia diem Kids Ls va mo he ho ng Babies Ls mu i. Ba
co mo cuoc chnh don quyen luc lun doi vui ban dieu hanh websie
hoa dong khong da hieu qua cung nhu viec ho vua khanh hanh
mo he hong chi nhanh kinh doanh do chui giao duc gom 40 cua
hang. Bo cung ch dinh mo giam doc dieu hanh mui co kinh nghiem
va am nhn. Xhung dong hai do da khien cho cac nha quan sa lan
da u ien iong ma y nm qua danh gia cao uung lai cua cong y.
Chailes Iazaius ch mui 25 uoi khi mu cua hang ban do cho ie

su sinh dau ien cua mnh u Washingon I.C. Bo la vao nm 1948,
Iazaius la mo iong nhu ng nha da u u hu i ky sau chie n ianh ha y
duuc dau hieu cua lui nhuan iong du bung no ie su sinh. Xm
1957, iong khi do noi ha ch la m hang hu h san ham chinh
cua ong la do chui ie em.
Iazaius luon heo do i va l ng nghe ca n ha n khi nhu ng kha ch
ha ng cu a ong lun len va hay doi. 0ng cung heo doi ch che nh
hnh kinh e . 0ng bie lu c ba y giu , da ha n kha ch ha ng mua do chui
u ca c iung am mua s m. Xhung nhu ng nui na y ch ba n do chui
iong vong sau uan le cu a mua tiang sinh hang nm. 0ng nghi i ng
R R
R
V6 | ca a |a cq o6 c|c| !c,s us |a | V, R
TOYS US 283 R
co he se co cu hoi cho mo cua hang canh ianh ch chuyen ve do
chui, nui da so nhung m hang duuc yeu hich deu vo cung hong
hu va duuc ban quanh nm vui gia ie.
Iazaius da dung. tiam gia la dieu mui me, ban le do chui la mui
me, xay dung mo cong y ch huc vu cho mo doi uung khach hang
ie con cung mui me va a ca nhung dieu do da dem lai nhung
kha ch ha ng iung ha nh cho Iazaius. 1hu c e vie c kinh doanh ie n
iien ui muc ong da khong ki mu iong. Xm 197 ong ban cong y
mu uuc cua mnh vui gia 7,5 iieu dola va chuyen giao chuc vu quan
ly cho mo nguui hua se ha iien no xa hun. 1uy nhien, con duung
di khong nhu Iazaius mong dui va ong danh nhn nguui ke nhiem di
va o ha sa n.
may cho Iazaius, ong chua bao giu
ngu ng heo do i va l ng nghe. 0ng ha iie n
mo ke hoa ch mu i cho cong y cu a mnh,
du a ien nhu ng hong in hu ha duu c
iong qua inh quan sa nhu ng die m ba n le
huo c linh vu c cu a ong cu ng nhu nhu ng
nga nh kha c. Va ke hoa ch do du hu a he n de
huye hu c nhu ng nha da u u cho ong mo
cu hoi huc hoi cong y. Xm 1978,
1oys Ls a i o chu c va s n sa ng cho mo
uung lai vu i vo so nhu ng y uu ng hay hun.
Ke hoa ch la n na y cu a Iazaius la ba o da m cho mo i die m ba n le de u
co he chie m linh hi iuu ng iong khu vu c cu a mnh. Be la m duu c nhu
va y, ong hie ke la i mo hnh gia m gia , ien hong la nhu ng nui ba n le
da i ia mu i gio ng nhu Walmai de hu hu vu i u ng do ng sa n ha m.
Xhu ng cu a ha ng ho o (big box) nga y nay bao go m Bome Ieo
ve do chui ha n cu ng (haidwaie), Ciicui ve do chui die n u (elecion
ics), va 1owei Recoids ve am nha c (music) ke hu giu a he ho ng
han ho i hu c a vu i he ma nh ba n ha ng o ng hu nh m dem la i
nhu ng m ha ng duu c mong du i nha vu i gia ca nh ianh nha . Iazaius
R
C|a |aca 1c//c, ||c| . |
o|c a |ac cq ca a !c,s us R
TOYS US 284 R
cu ng do ng hu i m nhu ng vi ii co gia hue ie du de ong co he xay
duu c nhu ng o a nha kho ng lo duu c hie ke du ng la m sieu hi. Ca c sieu
hi do se co nhu ng dich vu o i hie u, de da ng su du ng vu i nhu ng xe
da y u hu c vu , ca c m ha ng no i ba duu c xe ca n ha n cu ng vu i
nhu ng mo n do chui duu c yeu hich nha va o hu i die m do . tia ha
nha da nh cho nhu ng mo n ha ng no ng nha , iong khi hun 18.000 m
ha ng kha c iong danh mu c de u co gia ha hun so vu i ca c do i hu . Cuo i
cu ng, nhu de nh c u i nguo n go c cu a mnh, Iazaius co n khuye n ma i
ca c sa n ha m nhu su a bo va a lo cho ie su sinh khi kha ch ha ng
mua ca c mo n do chui cu a ha ng.
Vui ke hoach nay, 1oys Ls ngay la u c ha nh cong. Xhu ng
xe day mua sm day mau sc va nhung ke hang cao u san len ui
ia n no i ie nhau iung ba y da y nhu ng bu be Baibie cu ng gng ay
bo ng cha y heo kha ch ha ng u ngay co ng va o cho u i qua y inh ien.
Ca c ba c hu huynh hng ha i la i xe de n die m 1oys Ls ga n nha
vao moi tiang sinh v ho bie gia ca va lua chon u day dong nghia vui
viec gan nhu mua sm khong ngung ngh. Bo cung ui day de mua
do chui vao nhung khoang hui gian khac, bui v ho bie nhung hu
nay se co hang va van se giam gia cho du co vao mua nao.
Cu ng nhu Sam Walon cu a Walmai va va i nhan va ien hong
kha c, Iazaius cung heo do i u xa hoa do ng cua chuoi cu a ha ng
khong ngung lun manh cua mnh. Viec quan ly doanh hu hong qua
mo man hnh vi inh cho he ong nhanh chong han ung iuuc
nhung hay doi lun iong xu huung mua sm cung nhu luung hang
hoa cua mang luui gom 144 cua hang ien 22 bang luc bay giu. Khi
doanh hu da muc 1 dola vao nm 1983, Iazaius co gng hoa
khoi inh kinh doanh bo he van con on ai cua cong y bng cach
mu cua hang quan ao Kids Ls da u ien. 0ng cu ng ham gia va o
hi iuu ng vi inh gia dnh dang ha iie n b ng ca ch ung ia nhu ng
mau ma sum nha luc bay giu nhu Aaii 400 va Commodoie Vic 20.
Vui gia khoang 3.000 dola, nhung san ham nay khong he gay duuc
su chu y vui khach hang, nhung nguui co hung hu hun vui io s
chu va do chui cho ie dang moc ing. 1ha bai iong linh vuc dien u
R
R
R
TOYS US 285 R
la mo iong so i nhung sai lam hiem hoi cua 1oys Ls vao hui
ky hoang kim cua no.
1oys Ls hu duuc vo so hanh cong iong ha nien 1980.

Xm 1984, cong y mu iong he hong ia nuuc ngoai vui cac cua hang
u Singaoie va Canada. Vui oc do 35 40 dia diem mui duuc mu ien
oan nuuc my moi nm, ong so cua hang noi dia cua ho len ui con
so 225 vao nm 1985. mo vai doi hu co cua hang heo mo hnh kho
ha ng xua hie n, nhung 1oys Ls van la he hong xuyen quo c gia
duy nha iong linh vu c kinh doanh na y. Va i cu a ha ng uung u co
quy mo nho co keo khach cua cong y, nhung khong he chay heo
ki ca ve kieu dang lan gia ca. 1oys Ls ie uc dan dau bui v ho
co he hong cua hang lun nha, hieu qua nha, mang luui han hoi
o nha, mo he hong quan ly hang on kho co he gui bao cao doanh
hu iu c ie u ma y inh ie n u i ma y inh cu a nga i Iazaius l m muu
nhie u ke ngay la u c.
Boa dong lien ke giu cong y ng doanh hu len den 185
iong khi oan bo hoa dong ban le ch ng 37, iong do han doanh
hu do chui ng u 5 ui 20. Xm 1989 bao cao doanh hu u 404
cua hang da 4,3 dola, iong khi doi hu gan nha cua ho ch da
830 iieu dola u 174 cua hang. Bang co hun 20.000 nhan vien,
nhung nguui ma cong y (cung nhu Walmai) goi la cong ac vien
va cung ca cho ho mo han lui nhuan cung vui quyen lua chon co
hie u. Buu c menh danh la cua hang gia m gia lu n hu am ien he
giui, cong y van len ke hoach mu hem cac cua hang mui u Beiald
Squaie u Xew Yoik u i Iuxembouig, L c, va Ba i Ioan. 1heo a chi
Iiuaucial wotld, co han ii gia 73 iieu dola cua Iazaius iong 1oys
Ls, cong vui ien luung moi nm 42 iieu dola da khien ong iu
hanh mo iong nhung nha quan ly giau nha Boa Ky vao nm 1987.
m c du va y, 1oys Ls va n khong he ie u c duy i dia vi nhu
he sau khi Iazaius iui khoi chuc vu vao nm 1994 u uoi 9. mo
han nguyen nhan la do luung khach hang iem nng dao dong va
R
R
R
R
R
R
TOYS US 286 R
ngay cang m kiem nhieu loai do chui hong hu hun. mo han la
do cong y khong nhan ia am quan iong ngay cang ng cao cua bo
han hang dien u nhu io chui dien u von bi bac bo hoan oan sau
ha ba i cu a vu kinh doanh ha ng die n u da u ien. mo ha n khac la
do hieu nha lanh dao co am nhn. Xhung van de lun nha la cac sieu
hi ban hang gia ie da vuu qua cac cua hang do chui 1oys Ls de
chie m vi ii cao nha iong nga nh. Cuo i nhu ng nm 1990, Walmai
ban duuc nhieu do chui hun 1oys Ls.
Xhu minh chu ng cho su sa su cu a mnh, 1oys Ls hoan oan
chua chua n bi g cho mu a tia ng sinh 1999 ien ma ng khi cho hoa
dong mo iang web he suc ho su va mu mu. Bo khong giao hang
du ng ha n ia nhie u chuye n, lam mo so khach ha ng uc gian (ma sau
nay hai on kem kha nhieu chi hi de xoa diu ho bng nhung hieu
qua ng ii gia 100 dola).
1uy nhien, vu i vie c ch dinh lohn B. Eylei li. la m gia m do c die u
ha nh mui, moi viec b dau hay doi. 1oys Ls b dau bo sung
hem nhieu loai quan ao cung cac san ham cao ca khac vao he
hong cua hang, mu iong cac chung loai, va luon bao dam cho cac m
ha ng ba n chay nha de u co n ha ng. Viec kie m ke kho cung duu c dua
vao lich cong ac va len ke hoach de ha iien dich vu. Vao hang 8
nm 2000, cong y uyen bo lien ke vu i Amazon.com hu c hie n vie c
huung ma i iu c uye n, vie c na y se d 1oys Ls vao vi ii co lui
ngay iuu c mu a tia ng sinh da u ien ma Eylei n m quye n cong y. Vu i
lien minh mu i na y, doanh hu huung ma i die n u cu a 1oys Ls ng
ga ba iong mua tiang Sinh 2000. Va lien minh nay cung la mo
iong so i nhung nguon cung ca hang huc su sinh lui cua Amazon
vao quy IV nm 2000.
Cac co dong han ung kha ich cuc iuuc in nay va co hieu cua
1oys Ls ng 75. Cha khoa cua viec ha iien cong y nm u no
lu c hu hu nhu ng du a ie 1oys Ls cua nga y xua quay iu la i
la n nay di nhien la de mua s m cho con ca i cua ho.
R
R
R
R
R
R
R
R
38
LIN OA N
BO NG B U DU C MY
1hc thoc chuycn nghic p kc t hc p
kinh Jconh thucng mo i
hguol sang l:
he t d c trung:
Cdng vl c chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Ia nh da o u y uy n:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
kclph hcy, Cccrc Pcpc 8ccr hclcs, /in
1hcrpc, vc rhu r ruc i khc r
0irh hirh lc i rc rh thc thcc rhuycr rhic p vc
rhu r hcc t Jc r kirh Jccrh licr Jc i
Cic n sc t rc r rd u thu ru r rhu Jc i tuyc r, rhn
lc vic r bucr bc r rhur vc tic p thi ic i Jd u
,2; ti Jc-lc
1c ruc i
Mcjcr lccuc 8cscbcll, Ncticrcl 8cskctbcll
Asscricticr, Ncticrcl hcrkcy lccuc
Pcul /. 1clicbuc
Ncil Austricr
Ncw crk, uSA
1p2c
www.rjl.rcn
To m ta t
Nghc co vc lho tiu uhuug Natioual Iootball Icaguc (NII Iiu
oa u Bo ug B u Du c M, ) qua thu c chua la gi ca ttuoc lhi Pctc Ro:cllc
lu um qu,u vao um 19o0. Cho du da thauh lp duoc 40 um
uhuug luc b, gio so uguoi quau tm du giai NII cou thua xa mot giai
d u thuo c h tho ug ca c ttuo ug da i ho c. 13 do i cu a ho ttuug biuh chi
da ug gia mo i do i 2 ttiu dola. u, u phat soug t t ca ca c tt u du bau
voi gia lhoug co gi u tuoug la 4,o5 ttiu dola. Lai thu l, va mot uhu
viu tam thoi la tt ca luc luoug tai ttu so chiuh cua liu doau. Ihi do,
bo ug cha , (bascball) v u la tto tiu lhi u duo c ,u thich uh t Loa I, .
Rozelle, mo uy vien quan he cong chung 33 uoi, dang la quan
ly chung cua Ios Angeles Rams khi duuc bo nhiem lam lanh dao hu
sau cua XFI. 0ng da co mo ke hoach lun ngay khi b ay vao nm
quyen dieu hanh, va ch chua day mo ha ky sau do, ong da huc
hie n duu c ga n he nhu ng mu c ieu mnh de ia. Ba u ien la vie c
huung luung lai hu dong vui kenh iuyen hnh quoc gia cua lien
doan. Viec nay da go han dua nhung ian dau den vui nhieu gia
dnh va la m ng da ng ke doanh hu cu ng nhu danh ie ng cu a lien
doan. Sau do ong len ke hoach sa nha vui o chuc Ameiican
Fooball Ieague mui noi len nhm ho ng nha nhung nhom chuyen
nghie dang mau huan vui nhau iong he hao va dong hui ao ia
mo lien minh gom 2 doi manh vui cau hu u kh cac hanh ho
lu n. 0ng huye hu c ha ng ABC cho ha so ng ia n dau cua ua n
ien oan quoc vao moi oi hu hai, xay dung mo chuung inh ma
sau nay da iu hanh mo iong nhung chuung inh dinh ky duuc yeu
hich nha ien iuye n hnh. Va ong cu ng mu da u mo gia i vo dich
cuoi mua duuc goi la Suei Bowl.
Ii nhien moi chuyen khong hai luc nao cung ioi chay doi vui
Rozelle cung nhu lien doan. Bai cong keo dai, nhung vu ianh cha
hu dong am i, nhung chan huung nghiem iong va cac cau hu duuc
yeu hich ha i ngo i xe ln, nhu ng ha nh do ng hi he hao (ha m chi
LIN OA N BO NG B U DU C MY 289
ham ha) iong va ngoai san dau, nhung ong chu len lu dui iu su
den hanh ho khac vao giua dem khuya ch la mo i iong vo so
nhung iui io anh huung den hanh qua an uung ma XFI da duuc
iong 40 nm ke ie. Xhung khong ai co he hu nhan viec lien doan
iong hui ky nay da noi len nhu mo o chuc he hao hong ii ien
he giu i. Bo chinh la ha nh qua cu a Pee Rozelle, ngh huu nm 1989
va ma nm 199, nguui da dinh nghia lai khai niem th thao chu,u
ughi p va dua XFI buuc vao mo nganh kinh doanh khong lo.
1ha ia, bong da my

ch la mo io chui dun
gian ien mo san co
hnh chu nha (hay
iong nhung nm gan
day la mo san co be
m ia i co nhan a o).
Bai do i mo i do i 11
nguu i cha y u i cha y lui
ien san iong 0 hu ,
co ghi duu c ca ng nhie u
ban hng cang o. Bo
la m die u na y b ng ca ch giu , chuye n, da hay ne m mo ia i bong hnh
oval vao khu cam dia duuc cau hu doi huung bao ve. 1u nhien,
nhu vui da so nhung hoa dong huoc kieu nay, co ia nhieu nhung
nh huong lam cho qua inh iu nen huc a va ng su han khich
cho nhu ng kha n gia hie u duu c lua chui cu a mon na y.
mon he hao chui ca ay la n chan vu i qua bo ng hnh ba u du c
ngay nay co lich su u cuoi he ky 19. Xguui a cong nhan ian dau
huc su dau ien u my la mo ian dien ia u Xew leisey vao nm 189.
1iong ian dau do, Rugeis danh bai Piinceon vui so 4, mc du
co ia nhieu diem khac bie giua ian dau nm 189 va nhung ian
dau ngay nay. Co nhung ian dau cuc ky du doi va nguui chien hng
la nguui ghi so ban cao nha. Co luc cho he moi ben co 25 cau hu,
vc | cqac | V, , oc cq o a aa c (/cc|oa||; |a, |cc, |/c| o6 |
||a cq cac |cc .a oa c |a c |cc oc cq oa (scccc;
vu i quy dinh ch co he cha m bong b ng chan ho c b ng dau. Xhu ng
quy dinh kha c nhau va n duu c a dung uy heo cac ian da u cu he,
cho ui khi co mo lua chuan duuc dua ia nm 1873.
Xhung ia n dau da u ien cu c ky ba o lu c va dan den nhie u ca chan
huung nghiem io ng, ha m chi u vong. Vie c na y khie n 1ong hong
1heodoie Roosevel vao nm 1905 hai dua ia nhung hay doi uc
hui va co am nhn xa hun. Sau do, yeu cau an oan da duuc gia ng
va nhung ian dau cung duuc giam sa ch che hun. Vie c nay da dan
den su ia dui cua Iien doa n he hao sinh vien quoc gia (XCAA), dong
hui cung khui xuung cho nhung ian dau bong go sau mua giai van
co n duu c yeu hich u i a n nga y nay. XFI duu c ha nh la a i Canon,
0hio, nm 1920 vu i en go i Ameiican Piolessional Fooball
Associaion. mo ha n iong ha nh cong cu a ho ha i ke de n vie c lim
1hoie, mo van dong vien xua sc nguui my, duuc chon lam chu
ich lien doa n da u ien.
1en go i hie n nay cu a lien doa n duu c d va o nm 1922 bu i loe
Caii, nguu i ke hu a cu a 1hoie. 1ie do la Cail Siock nhung ch iong
vo ng mo nm. Va o nm 1941, ong bi hay he bu i Elmei Iayden,
nguu i u yen vi ii na y iong suo hu i gian Chie n ianh 1he giu i II die n
ia. Khi ca u hu , hua n luye n vien, ong chu ky cu u Bei Bell len n m
quye n nm 194, vie c ie ca n iuye n hnh cuo i cu ng cu ng giu lien
doa n dua mon he hao cu a mnh de n vu i dong da o cong chu ng. Bell
va n giu vi ii la nh da o cho u i khi ong ma nm 1959, va do la lu c Pee
Rozelle xua hie n. Ch khi do hu bo ng da my chuyen nghie ma nga y
nay chu ng a huu ng xem ien ivi mu i hu c su ca ca nh.
Khi Rozelle vao cuoc, XFI luc do gom hai hoi dong vui ong cong
12 do i: Xew Yoik tian, Cleveland Biowns, Philadelhia Eagles,
Pisbuigh Seeleis, Washingon Redskins, Chicago Caidinals,
Balimoie Cols, Chicago Beais, tieen Bay Packeis, San Fiancisco
49eis, Ieioi Iions, va Ios Angles Rams. Va o nm ong len nm
quye n die u ha nh, Caidinals chuye n sang S. Iouis va u Iallas co
hem mo doi, mo doi khac u minneaolis duuc hem vao nm 191.
1uy nhien co ia nhieu nhung ha nh ho khac iong nuu c dang muon
chen chan vao hoa dong dang ha iien nay. Va mo lien doan doi
hu da noi len nm 1959, manh hun ia nhieu so vui ba cu doi hu
nao u iuuc ui nay. 1iong khi XFI luc dau co lu di ke mui noi len
na y h o chu c co en la Ameiican Fooball Ieague nay da b dau la n
chiem vao manh da iuuc day ung duuc xem la lanh dia iieng cua
XFI vui nhung doi u Boson, Bullalo, Ienvei, Bouson, Xew Yoik,
0akland, Iallas va Ios Angeles. Khi do i u I.A chuye n sang San Iiego
va doi u Iallas dui ui Kansas Ciy, AFI da khien cho Rozelle va cac
dong su cua ong hai lo ngai.
Co mo dao, XFI ham chi con u choi cong nhan su on ai cua
do i hu . 1he nhung khi hai lien doa n b da u ianh gia nh kich lie
nhu ng ca u hu ha ng da u h mo cuoc chie n ve ai chinh de doa lu i
nhuan cu a ca hai hia co kha nng xa y ia. Rozelle, vui mo iong hai
nuu c cu uye vu i nha cu a ong, hie u duu c nh hnh hie n a i va suy
inh mo ke hoach sa nha. Sau nay ke hoach do da duuc cong bo
vao nm 19 va hoan hanh vao nm 1970. Xuuc cu uye vui hu
hai cua ong la khui dau mo giai vo dich giua cac doi manh nha cua
moi lien doan b dau vao ngay 15 hang 1 nm 197. Vui en goi
duuc d heo mo loai bong cao su cua ie con ma sau nay ia duuc
yeu hich, loai bong ma khi da xuo ng da se ung len ia cao, cai en
Suei Bowl da ia dui.
Bui v XFI va AFI vao luc do hoan oan khong can suc vui nhau
ve so uyen hu ai nng nen khong ai iong mong g nhieu vao nm
da u ien. 1ian khai mac die n ia u san va n do ng Ios Angeles kha khac
bie so vui ba cu ian dau nao iuuc do (hoc sau do, nhu cac nha
quan sa bnh lua n). tia ve cao nha ch 12 dola nhung khoa ng 1/3
iong so 95.000 cho ngoi cua san van dong bi bo iong. CBS va XBC
deu ha song ian dau, ien ban quyen moi nui ch ia 1 iieu dola.
1ha m chi iuu c khi tieen Bay Packeis cu a Vince Iombaidi ki a
da o Kansas Ciy Chiels vu i so 3510 h ca c lan ham mo da chan
na n bo ia ve.
Xhung dieu do
da sum hay doi.
Khi Bioadway loe
Xamah ba o da m
(va sau do la dem
la i) chie n h ng
cho doi Xew Yoik
les (huo c AFI) a i
tia i Suei Bowl
la n III h Suei
Bowl da iu hanh
mo i quan am ien
oan quoc, va bong da my iu hanh mo in nguung iong ca nuuc.
Rozelle lo he moi hu, u ie hi nhung ngoi sao cu a mnh cho de n
vie c kinh doanh ca c m ha ng lien quan. Va vie c do da co hieu qua .
Khi lien doan huung luung mo hu dong iuyen hnh 5 nm vui
CBS, ho da dem ve 2,5 dola nhieu ga 500 lan so vui ban hu
dong ha song dau ien cua Rozelle nm 191. tia cau hu con ng
cao hun. Xhung san van dong mui hoanh iang duuc xay dung kh
nui iong ca nuuc. Va nhung hanh ho khong co doi uyen nao cung
nhanh chong ianh gianh mua nhung doi bong mui cung nhu nhung
doi khong co ky vong g u que nha cua ho. Xhung doi hu mui nhu
Lnied Sae Fooball Ieague mo c len, nhung vuu len a ca , XFI va
nhung cau hu cua ho van ngay mo lun manh.
1nh iang nao loan ve ianh cha lao dong dau ien u XFI noi
len va o nm 1970 va nm 1974, khi ca c ca u hu bieu nh a y chay
iuuc mua giai dan den mo so hay doi (hem ien vao quy luung huu
va co nhung quyen lui o hun nhu duuc bao hiem). Sau khi XFI ky
mo hu dong iuyen hnh 5 nm ii gia 2 dola vao nm 1982, cac
cau hu b dau han no v dong hu nha khong ngung ng ch chay
vao ui nhung ong chu, ho doi 55 cho han cua mnh, cac ong chu
u cho i va cuo c ba i cong dau ien iong lich su cu a lien doan dien ia.
Viec nay da lam cho 98 ian dau bi bai bo iong vong 8 uan. Vu dan
C.1. s|moscc (||a |a| |a |a | sacq a c s6 sz; m6 | |ccq
c|acq ca ||a c6| ||ccq c|| m6c occq oa aac V,
xe bao gom mo han ng dang ke iong luung cua cau hu, nhung
cac ong chu cung u choi duuc yeu cau co mo so lui uc co dinh iong
hu nha cu a do i uye n.
Van de khong duuc giai quye, Iien doan cau hu XFI lai bieu
nh mo lan nua vao uan hu hai iong mua giai nm 1987, khien
14 ian da u bi hu y bo va vie c su dung nhung cau hu hay he de
huc hoi lai mua giai cung bi ha bai (mo hui ky dang xau ho nha
iong lich su he hao nha nghe my, va no da duuc lam song lai iong
mo bo him gan day co en 1hc Rcplaccmcuts). Ke hu c la n na y kha
gay g vui ke qua la mo vu kien chong doc quyen cua cac cau hu.
Cac vu huung luung cuoi cung dan den mo 1hoa uuc a he vao
nm 1993 giua cau hu va cac ong chu, mo iong nhung yeu o dan
den su ia dui cua mo cu quan dai dien u do (liee agency) va muc
luung ian (han chi hi cho cau hu cua a ca cac doi len ui 4
o ng hu nha chinh hu c). mu c ia n na y duu c hu c hie n va o da u mu a
giai nm sau va co hieu luc ke u do. 1ng iuung day muc luung cao
hun moi nm, u 34, iieu dola moi doi iong nm dau ien cho ui
8 iieu dola iong nm 2001.
Iuu i hu i Paul 1agliabue, nguu i ke hu a sau khi Rozelle ngh
huu, nhung chan dong mui gay anh huung den lien doan la nhung
hanh vi ngoai san co cua mo so dau hu. Vu a n cua cuu uyen hu
xua s c 0.l. Simson ch c ch n la da ng chu y nha . 0ng bi ca o buo c
(nhung khong ke an) gie nguui vu cu cua mnh nhung viec do dien
ia da lau sau khi ong gia u he hao. mo so hanh vi gan day hun bi
quy ke do cac cau hu hien hui gay ia, bao gom xam ham ai san
va bao luc. Xhung viec nay co he con ic ioi hun neu chung khien
cho cac lan ham mo ma hung hu vui cac ian dau va anh huung den
cac nha ai iu, nhung nguui dang chi ia gan 7.000 dola cho moi
giay qua ng ca o iong Suei Bowl. Xhung ne u hu c e la hang im
ngan nguui hien nay van dang sn sang chi ia iung bnh la 45 do
la de an m xem mo ian dau, va hun muui iieu nguui cuong nhie
ngo i da n m iuu c ma n hnh 1V moi chie u Chu nha, h uung lai
cua XFI se con duuc bao dam iong nhieu nm ui.
39
KELLOGGS
1c ngu ccc thc gic i
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
will kcith kcllc
Phc t nirh vc phc bic r lcc i bc t ru rc r uc r lic r
Nu rc r Jic n tdn vc rc r thu r phd n tu lu c ni khc r
1c,p ti Jc-lc (rn 2cc;|
1 ti Jc-lc (rn 2cc;|
1.cc ruc i
Ccrcrcl Mills, krcjt FccJs, uckcr 0cts
Ccrlcs Cuticrrcz
8cttlc Crcck, Mirhicr
1pc6
www.kcllcs.rcn
To m ta t
KELLOGGS 295
Cho du ua,, haug ttiu uguoi du o moi lua tuoi cua hou 1o0
uuoc ttu th gioi vu cou hm ho tim hop ugu coc dim tm u liu
cu a Icllogg mo i sa ug thu c d ,. Nhu ug sa u ph m uhu Cotu Ilalcs,
Spccial I, va Ricc Itispics chua l d u uhu ug bi u tuo ug qua ug ca o
diuh lcm, bao gom 1ou, thc 1igct va Suap!, Ctacllc!, va Pop! du tto
uu thu qucu ttu l b p gia diuh hou b t cu sa u ph m ua o cu a ca c
coug t, lha c cu ug uga uh. 1hu c t , lhoa ug giu a th p uiu 1980, so co
phu Icllogg um giu ttu thi ttuoug ugu coc lou hou ca phu hai doi
thu ma uh uh t co ug la i. I tu l u d u tiu ha ug pha t tti u loai ugu co c
boug lua uuoug o Battlc Ctccl, Michigau hou mot th l, ttuoc, coug t,
da thu c su ta o cho miuh mo t cho du ug vu ug ch c thoug qua uhu ug sa u
ph m duo c ua thich cu ug uhu uhu ug m t ha ug lha c vo i uhu ug uha u
hi u qucu thuoc uhu Iggo, Pop 1atts, va Motuiugstat Iatms.
1uy nhien, m c cho bao nhieu ha ky ha iie n khong ngu ng
va co mo dia vi lun manh iong lich su nganh huc ham, nguui a
hay Kellogg van iui vao nh iang hoang mang iam iong vao cuoi
he ky 20. Khi ca c do i hu nga y cang ia su c canh ianh va mu i vi cac
loai ngu coc cua ho cung kha hun, 42 hi han mo hui cua cong y
ien hi iuung ngu coc 7,3 dola ai my bay giu da uo xuong con
32. Viec dang buon hun cho nhung nguui han cua o ngu coc he
giui do la doi hu inh quai cua ho, teneial mills, da huc su gianh
lay ngoi vi ban ngu coc so mo he giui.
Ba ha ng sau nga y khai iuung Ceieal Ciy L.S.A (ke hu cong
inh kien iuc vu a lam nui sa n xua vu a la diem du lich, nui du
khach co he heo doi qua inh san xua bo b n lien: u mo ong
ianh qua day chuyen sa n xua, duuc nau, hui kho, e, iang, am
viamin nhu he na o iuuc khi dong goi hanh vay b) h vao hang
nm 1998, cac ha san da b dau xua hien lam anh huung den
nhung nguui yeu chuong san ham cua ho. 1ong giam doc Kellogg
Bc my va cung la ong chu cua he hong u chau Au u chuc. mo CE0
mui duuc bo nhie m. I lau sau, nha ma y hia Xam co lich su 92 nm
uo i cu a Kellogg bi do ng cu a va 550 nguu i u Bale Cieek bi ma vie c.
V ia coi io ng nhan vien va su do ng go cu a ho nen ne u co n
so ng, co le nguu i sa ng la lohn Baivey va Will Keih Kellogg da khong
a n ha nh. Xhung co dong va ca c nha han ich a i chinh va n nha
quye la m nhu he , v day chinh la ca ch de Kellogg b da u m la i vi
ii so mo ien hi iuu ng ngu co c n lie n mo hu i va ng son cu a mnh.
tiu a he ky 19, ngu co c

die m am u my ch la mo mu
muo i, nuu c va ha (huu ng la
ye n ma ch) io n len io i na u. lohn
Baivey l.B. Kellogg, mo ha y
huoc u 1yione, michigan,
quye dinh ha i la m mo ca i g
do kha c hun khi ong iu ha nh
nguu i gia m sa a i Bo c vie n Ca i
hie n Su c kho e Wesein nm
187 (sau do i en ha nh Vie n an
duu ng Bale Cieek). Ia mo 1in
do nga yhu ba y, nguu i u cho i
he a ca nhu ng sa n ha m co
nguon goc dong va, lohn
Baivey ha iie n ia nhie u loa i
da u ha va hu c ha m hu c va de hay do i iong qua inh n kieng
cho be nh nhan cu a mnh. mo la n ong b da u vu i loa i ba nh quy b
da y khoa ng nu a inch, duu c dem nuu ng cho u i khi ga n kho va hui xe m
nau, sau do dem di nghie n na io i nuu ng la i. Ba nh kie u na y khong
mu i, nhung lohn Baivey la nguu i da u ien dem no ia du ng nhu mo
mo n die m am.
Ca c be nh nhan hich hu vu i ca c loa i che ha m na y. Va mo la n
no, C.W. Pos m hay iong do cu hoi cho viec kinh doanh. 0ng b
1c|c |a.c, kc||cqq (1sz 1u4s;
KELLOGGS 297
dau mu mo cong y ma ngay nay duuc bie den nhu mo han cua
Phili moiiis Kial Foods. Will Keih W.K. Kellogg, hu a cho anh
iai mnh u vien an duung, cung hay nhung kha nng huung mai
do . Bai anh em cu ng nhau sa ng la cong y hu c ha m Sanias va o
nm 1900 de san xua loai banh lam u b nay. Will Keih nhanh
chong mua lai han cua lohn Baivey va vao nm 190, ong hanh la
cong y Bale Cieek 1oased Coin Flake. B ng ca ch qua ng ca o khong
ngung ve san ham mui va gia ng cha luung, Will Keih da ng
luung ieu hu u 33 len 2.900 san ham/ngay vao cuoi nm dau ien.
Viec kinh doanh cua ong khong ngung ha iien, va en Kellogg hien
nay duuc d vao nm 1922, khi cong y b dau san xua hem cac
loai ngu coc khac hay v ch co b. Cac loai san ham ho, mieng,
xo kha c nhau nhanh cho ng kh ng dinh chu ng duu c yeu hich nhu
nhau, khi hu na y h cho hem duu ng, hu kia h iang va ng hay v
ch da nh bong len.
Xhung cun loc ngu coc
khong ch dem la i su
ha nh cong iu c iu ve
huung mai. Vui so von 47
iieu dola, ong hanh la
0uy Will Keih Kellogg u
hien vao nm 1930. 0ng
cung iu hanh mo iong
hai nha la nh da o kinh e
lun iong ha nien do
(nguu i co n la i la Paul
Iichlield cu a cong y sa n
xua vo xe toodyeai) chu
iuung la m vie c
giu/ngay cho nhan vien
vu i nie m in vie c na y se
giu giam nh iang lam
vie c ke m hie u qua va gia
ng nng sua .
V6| ma aacq cac caa kc||cqqs
Ke qua khong hoa n oa n kha quan v nhie u ly do kha c nhau, v
va y vie c qua n ly la i quay ve vu i lich la m vie c iuye n ho ng 8 ie ng/nga y
iong khoa ng hu i gian 1he chie n II. Khong chiu khua hu c, nga i
Kellogg ha o va hu c hie n mo ca ch qua n ly hoa ng kha c nh m nang
cao du i so ng va moi iuu ng la m vie c cho nhan vien. 0ng cho xay mo
nha hi da u he hao va mo iung am gia i ii vu i nhu ng hie bi chie u
him o i an nha . 0ng cung ca da io ng 40 ma u cho nhan vien la m
vuu n u chinh da iieng cu a ong u khu vu c ngoa i ha nh. 0ng ia hem
ie n huu ng. 1ha m chi ong co n mu hem mo nha giu ie ban nga y cho
con cu a nhan vien.
1iuu c khi ma va o nm 1943 u uo i 91, nguu i anh lohn Baivey

ie u c vie ia nhie u ba i huo c, mu iuu ng Cao d ng Bale Cieek, va
Vie n Bie u duu ng miamiBale Cieek u Floiida. Ky la la , Will Keih
cu ng qua du i a m nm sau do u va o uo i a y. Bo i vu i nhie u nguu i, bo
doi so ng lau nhu he cu ng ha n na o chu ng minh cho lo ng in cu a ho
ve cuo c so ng va su c kho e la co ly .
40
JOHNSON
PUBLISHING Co.
Nho xu t bo n lc n nh t thc gic i cu o nguc i Jo dcn
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
/chr h. /chrscr
khcr thuc r Fcrturc cc rn 2cc;
Ccr ty xud t bc r lc r rhd t thc ic i ru c ruc i
Jc Jcr
1c p rhi, sc rh, ny phd n vc tc rhu r rc r buc i trirh
Jic r thc i trcr luu Jc r
;1,p ti Jc-lc (rn 2ccc|
2.6; ruc i (rn 2ccc|
8F1, Fsscrrc Ccnnurircticrs, l0rccl
/chr h. /chrscr
Chircc, lllircis
1p2
www.cbcry.rcn.
To m ta t
Ihi Muhammad Ali
(1)
lu du tiu lham pha tap chi Ibou, vao
lhoaug um 1950, oug chi moi tam tuoi. \ai thp uiu sau, tuoug dai
qu, u Auh ua, vu co th uho lai to taug cam giac suug suoug lhi oug
lt tuug ttaug va dim qua cac muc cua mot to bao va lu du tiu
uhiu th , uhu ug guoug m t thu c su gio ug miuh. 0ug cu ug uho da tim
hiu duoc tu to bao ua, v uhuug uguoi M, goc Phi da lam duoc tt
uhi u vi c co ich sau chi u ttauh (ma da so ca c uhu v t ua , hi m lhi
co co ho i xu t hi u ttu ca c phuoug ti u thoug tiu daug tho ug tti cu a
uguoi da ttug). Ali uoi ttu to Ibou, uhu dip l, uim 50 um thauh
lp uha xut bau, tug to tap chi co , ughia tt lou doi voi uhuug dua
ttc da dcu daug tim mot l, do d tu hao v mau da cua miuh.
Ke u nm 1942, lohnson
Publishing Comany da cam ke
han anh dung su ha iong an
ha m cu a mnh nhu ng cau chuye n
ve nguui my goc Phi u moi lua uoi.
1iong suo nua he ky cung su noi
ie ng cu a muhammad Ali, cong y da
ao du ng duu c en uoi cho mnh
bng u a chi Ibou, (cu ng nhu ng
a chi xua ba n dinh ky kha c va
sa ch) va iu ha nh nha xua ba n lu n
nha he giui cua nguui da den. Bo
mu iong am hoa dong vui mo loa
cac loai my ham va san ham chm soc sc de cung nhu cac buoi
inh dien hui iang luu dong. 1iong qua inh do, ho da iu hanh
mo iong nhung doanh nghie lun nha nuuc my do nguui hieu so
lam chu su huu. Bieu dang noi nha la, ho da lam duuc a ca nhung
viec nay iong khi van dang la mo cong y gia dnh va chiu su die u
ha nh u chinh nguu i sa ng la .
(1j ^|| Vuoaao: tay oa (box|oqj ouy o tooa | oquo | Vy oa ooo tu oq q|u eou e v o|eo quy o
ôo 1o q|o | oa oq o oq eu a ea ba t eou e wu^, wuC, Nûl.
|SCur ||a cq u4/zuus
JOHNSON PUBLISHING Co. 301
Xhu da so do c gia , iong do co ca lan ham mo muhammad Ali huye n
hoa i, Ibou, cong khai va ha n a nh mo ca ch sau cay ia nhie u hu
ha ch va ha nh cong ma nguu i my da den ha i do i m . Ca c ho ng vien
vie ba i va ho ng vien a nh cu a o a soa n huu ng xuyen d mnh va o
hoa n ca nh nguy hie m de ba o ve u do. 1ha m chi, na n han bie chu ng
o c ngay a i que nha da ca n iu y dinh ban da u cu a cong y ve vie c
chuye n u i mo cu su o hun. Bo ia cuung quye khi dng nhu ng ba i ba o
co su c cong ha ma nh me nhu Va n de Ia i ng ien da my iong khi
a nh ba la malcom X va 1huigood maishall cu ng vu i Ali va micheal
lackson.
Co ia nhie u viec da hay doi ke u lan da u ien lohnson
Publishing buuc vao con duung kinh doanh. Xua he ky sau do, hun
11 iieu doc gia ien oan he giui van cong nhan y dinh ban dau cua
nguui sang la van nguyen gia ii nhu ngay nao.
0 uoi 24, lohn B. lohnson dung mo so ai san cua me de he

cha vay 500 dola va mu cong y xua ban Xegio Iiges u Chicago.
Vn hong dau ien cua ong duuc ong hue lai u Bang Iua Eail B.
Iickeison ien a ng hai cu a o a nha Suieme Iile Insuiance. lohnson
cam nhan duuc mo nhu cau sau hm ve mo u a chi danh cho
ieng noi cua nguui Ia den, mo an ham dinh ky ghi nhan nhung
hanh qua ma nguui my goc Phi da duuc. 0ng chuan bi ao nen mo
u ba o nhu he .
Chinh me ong da iuyen cho ong mo inh han bao ve cong ly
manh me va su can man. 0ng da dua vao nhung niem in do de xay
dung mo san ham ma ngay la uc no gay duuc su chu y cua cong
chung. So ia m hang 11 nm 1942 cua Ncgto Digcst co su go
m cua cac cay bu nhu Cail Sandbuig, Iangson Bughes, va
Walei Whie, lanh u hong iao dau ianh cho quyen dan chu
bnh dng hui ky dau. lohnson da nhan duuc nhieu dun d hang
mua bao dai han va nhanh chong da 50.000 ban ha hanh ch
iong vong mo hang.
Cong y ie u c ng iuu ng
khong ngu ng khi nga y ca ng nhie u
nguu i da den ha hie n ia a n ha m
mui nay, va ch mo nm sau
lohnson da co he do n ia kho i vn
ho ng lua va du i u i mo vn ho ng
iieng u Souh Sae Siee. Va o nm
ky nie m ha nh la cong y la n hu 2,
ong da s n sa ng de xua ba n mo u
a chi mu i. Ibou, u a chi dinh
ky mui do vu ong, Eunice W.
lohnson, d en nh m u i a ng lu
do c gia la nhu ng nguu i linh iu ve
vu i cuo c so ng bnh huu ng sau 1he chie n II. Chu ng oi muo n nhu ng
nguu i da den co mo nha n hu c mu i ve lo ng u io ng. Chu ng oi muo n
cho ho bie ho la ai va ho co he la m nhu ng g, lohnson vie va i nm
sau iong u a chi. Ibou, la u c iu ha nh a n ha m duu c yeu hich
nha cu a co ng do ng nguu i my go c Phi, va luon duy i duu c die u na y
ke u nga y ia du i.
Cu ng vu i /ct, mo u a chi chi em vu i Ibou, duu c ha ha nh va i
nm sau do , Ebony ha nh cong ngay u ban da u b ng vie c giu i hie u
mo loa nhu ng cau chuye n ma nh me ve nhu ng nguu i da n ong va hu
nu da den da vuu qua nghe o kho va na n han bie chu ng o c de ha nh
da iong ca c linh vu c kinh e , he hao, gia i ii va nghe hua . Bo cu ng
giu i hie u de n nhu ng do c gia nhie nh cu a mnh nhie u ba i vie ca m
do ng ve lich su cu a nguu i da den mo die u i duu c bie de n, d c bie
iong hoa n ca nh ba y giu , nhu ng die u na y ha u nhu hoa n oa n bi bo qua
bu i ca c huung ie n hong in iuye n ho ng va da so ca c iuu ng ho c u
my . Xhu nhu ng nguu i duu c len ba o cu a ho va a ng lu do c gia no hu c
vu , khong co ha nh cong na o de n mo ca ch de da ng vu i lohnson hay
cong y cu a ong. Khi ong ca n nhie u die n ich hun va dang m cho de
chuye n vn ho ng mo la n nu a nm 1949, ong ha i gia la m mo nhan
vien ve sinh de kha o sa khu nha mu i va hoa n ha nh vie c mua ba n
hong qua mo lua su nguu i da i ng la m vai io iung gian.
V6 | c oa c |SCur - zuu
Khong co g ba ngu khi nhu ng nm ha ng do lohnson do n he am
ii cho cuo c chie n do i nhan quye n. Va o giai doa n chuye n giao giu a
ha nien 50 va 0, nhu ng nguu i vie ba i va ho ng vien a nh cu a ong
ha i da u ianh de co he bien soa n ba i ve cuo c chie n bnh d ng chu ng
o c, khi ho la y in iu c ie u nhu ng nguu i la nh da o cu a khu vu c hia
Xam. Xgoa i vie c a iung va o inh chan hu c cu a su kie n, nhu ng
iang vie cu a Ibou, giu day co n no i ve nhu ng a n bi kich, nhu vu a m
sa la nh da o XAACP medgai Eveis. Xhu ng ba i nhu he cham ngo i cho
cuo c bie u nh cu a 250.000 nguu i u kh nui ien oa n nuu c my a
iung quanh Washingon I.C. va o nm 193 de nghe maiin Iuhei
King li. die n huye ba n hu ng ca 1oi Co mo Lu c mu
(1)
. Ca m ha y
iuu c cuo c ua n ha nh na y se gay a nh huu ng sau s c nhu he na o,
lohnson da huy do ng oa n he do i ngu bien a cu a ong u ca c ha nh
ho Chicago, Xew Yoik, Washingon, cho de n Ios Angeles vie ca c ba i
ba o co vu va u ng ho . 5 nm sau mu c su King la i xua hie n ien m
ba o cu a ong, nhung la n na y la qua mo bu c a nh doa gia i Pulizei cu a
ho ng vien monea Slee li. ve da m ang cu a nha la nh da o cuo c chie n
do i nhan quye n cho nguu i da den a i my
(2)
.
Cong vie c xua ba n nga y ca ng lu n ma nh va nhie u ham vo ng hun.
Xhu ng a n ha m d c bie ha da n ha ha nh ha ng nm ve mo chu de
iieng nhu ky nie m la n hu 100 vu i chu de 1u,u bo Cia i Pho ug, a ng
lu iung luu da den, nhu ng vu ha m o i giu a nguu i da den vu i nhau,
va Xguu i da den va uung lai: Chu ng a se u dau va o nm 2000?.
Xgoa i nhu ng ba i vie mang de n nhie u suy nga m cho nguu i do c duu c
vie bu i chinh ca c nhan vien ky cu u, lohnson co n cho xua ba n nhu ng
a c ha m cu a nhu ng a c gia xua s c nhu lames Baldwin, Alex Baley,
va maya Angelou. Xguu i ma u iang ba bao go m die n vien nguu i my
go c Phi da u ien gia nh gia i 0scai Sidney Poiiei, ba 1o ng ho ng my
Iwigh I. Eisenhowei, Iyndon B. lohnson, va lohn F. Kennedy, va ba
de nha hu nhan Boa Ky Eleanoi Roosevel, lackie Kennedy, va
Baibaia Bush. Iuu ng nhu khong co chu de na o ngoa i giu i ha n hong
in, khong co so ba o ia kho i mu c ieu hoa do ng cu a ho .
(1j Nquyo vo: l lavo a D|oa.
(zj Vu e su Va|t|o tutoo| k|oq b| a sa t oqa y o4/o4/1us ta | Vopo|s, 1oooossoo.
1iong khi a chi cua
lohnson va sau na y la sa ch cu a
ong va n de u d n hua la i
nhu ng co ng hie n cu a nguu i da
den va dinh hnh la i he giu i
khong ngu ng hay do i ma ho
dang so ng, cong y cu a ong mu
io ng ca c chi nha nh hun de co
he hu c vu luu ng do c gia nga y
ca ng ng cao. Xm 1957 ho mu
Bo i chu 1hu i iang Ebony va o
chu c ca c chuung inh bie u die n
u 170 ha nh ho kha c nhau mo i
nm. Be b da u mo huu ng
kinh doanh kha c, cong y cho ia
du i day chuye n Sa n ha m Chm so c S c de Suieme vu i nhu ng sa n
ha m chm so c o c va cong y Bo i chu 1hu i iang 8 my ha m, giu day
la cong y cu a nguu i da den lu n nha he giu i iong linh vu c na y.
Bau nhung nm 1970, nhung no luc vuun len mo vi he cao hun
cu a lohnson Publishing iong nga nh cu ng nhu mo vi ii hang da u
iong so cac cong y cua nguui da den da hoan hanh. Bo n mung
bng cach chuyen sang mo iu su mui 11 ang long lay ngay ien Bai
lo michigan sang iong cua Chicago. Vui hanh qua nay, ho da iu
hanh a doan cua nguui da den dau ien dung len duuc mo oa nha
lu n ngay giu a iung am kinh e no i ie ng cu a Windy Ciy, duu c bie
den vui en goi Ioo. Va ho cung khong con can nhu den nguui iung
gian da i ng de lam vie c nay nu a.
Cong y da mu iong hoa dong kinh doanh ien ham vi nuuc my

va oan cau vui nhung an ham iuuc sau nhu mo va nhung hong
die dien u. Bo da hanh cong, ngoai iu mo ha bai iong viec
ham nha he suc inh iang vao hi iuung Xam Phi vao nm 1995
S|ac| |s Sac|-
k|| ca c cq6| sac aa occ |c |a |
ma sau do ho da ngung xua ban vao hang 7 nm 2000 ma khong
gay duuc su chu y cua du luan. Xguui sang la lohn lohnson van la
chu bu , chu ich kiem gia m do c die u ha nh cu a cong y. Vu ong,
Eunice, la hu quy kiem hu ky . Con ga i ho Iinda lohnson Rice, sinh
ia mo nm sau khi Cong y Boi chu 1hui iang ia dui, nguui co bng
m.B.A. cu a 1iuu ng l.I. Kellogg ve 0ua n ii huo c Ba i ho c
Xoihwesein, la m tia m do c ha nh cha nh cu a u ba o.
Vie c iung ha nh iie de vu i on ch cu a mnh va nhung no luc
kinh doanh manh me da giu cong y hanh cong iong viec ng
doanh hu len ga 5 lan iong 20 nm gan day. Xhung nguui noi
ie ng nhu ho ng vien ky cu u cu a kenh in u c ABC Caiole Simson,
nhu ngoi sao cu a him Shaft Richaid Roundiee da khong ngu lui
khen ngui Ibou,. Va doc gia, giu day co he m hay u moi ngo ngach
ien he giui mo u Ncgto Digcst, co he de dang ie can nhung bai
hoc hang ngay ve lich su cua nguui my da den, nhung dieu huung
bi bo qua iuuc khi Ncgto Digcst ia dui cach day hun 0 nm.
41
FIRESTONE TIRE
& RUBBER
Nguc i mong gio y hci d u ticn chc c tc
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
hcrvcy Scnucl Fircstcrc
khcr thuc r Fcrturc cc rn 2cc;
Phc t tric r lcc i lc p hci Jd u ticr rhc xc c tc
Sc r xud t vc kirh Jccrh lc p xc
;, ti Jc-lc (rn 2ccc|
.ccc ruc i (rn 2ccc|
CccJyccr, Mirhclir, Cccpcr 1irc 8 kubbcr
/chr lcnpc
Ncshvillc, 1crrcsscc
1pcc (bi 8riJcstcrc nuc lc i rn 1p88|
www.briJcstcrc.rcn
To m ta t
FIRESTONE TIRE & RUBBER 307
o la cuoc lhu,u mai bt ugo doi voi cacmthaugttougdim,
do la mot ttaug wcb duoc ttaug hoaug loug l, voi uhuug mu tiu lich
doug v cac su liu lich su, mot catalog saug ttoug voi cac mt haug
co tuoi tho mot th l, va uhuug cuoc hop bao tiuh taug dauh du su
li u Iitcstouc u mu ug siuh uh t l u thu 100 cu a miuh va o um 2000.
Xhung, a ca nhung buuc chuan bi do da khong co cu hoi dien
ia. Fiiesone da g hai mo bien co oi e nha iong a ca cac bien
co ma ho ung kinh qua iong 100 nm hnh hanh va ha iien cua
mnh. mo san ham cua ho bi nghi ngu la nguyen nhan lam cho
nhieu nguui che va hang im nguui bi huung. 1he la moi quan he
lau dui giua ho va cac khach hang chinh iu nen xau di va ham chi
den muc oi e. Ban dieu hanh cao ca bi iieu a ia iuuc 0uoc hoi.
Va, gia co hieu cua ho iui u do.
Baivey Samuel Fiiesone sinh a i Columbiana, 0hio va o nm 188

iong mo gia dnh hu nong va duu c huu ng ne n gia o du c ky luu ng
ngay u nho a i mo iuu ng u iong vu ng. Sau khi o nghie , ong iu
ha nh mo nhan vien kinh doanh xe ngu a va sau do nha n cong vie c
qua n ly iong mo nha ma y sa n xua xe do c ma u Ieioi cu a nguu i chu ,
nui la n da u ien ong la i mo chie c xe co lo cao su. Khi cong vie c khong
duu c hua n lu i, ong chuye n u i Chicago va o nm 189. 1a i day, cu ng
mo va i co ng su , ong mu mo cong y sa n xua lo xe cao su va ba n ia
hi iuu ng.
Xm 1900, Fiiesone khong con hay hung hu vui cong viec
kinh doanh na y va iu ve 0hio sau khi nm iong ay bng sa ng che
lo xe cao su. 0ng mu mo cong y mui u Aikon, nui da va dang la
iung am cu a nga nh cong nghie sa n xua lo xe. Iu c da u Fiiesone
du dinh ch ban lo xe ngua lam sn. Xhung ch iong vong hai nm,
ong mua lai mo nha may bo hoang va cung vui 12 nhan vien ong b
dau u san xua. Xm 1904, cong y cua ong san xua lo cho loai xe
khong co ngua mui vua xua hien iong hi ian. 0ng ha iien loai
lo bum hui dc bie cho dong xe Foid model 1 lung danh va nm
190 ong da ban hang ngan lo iuc ie cho cong y o o Foid.
mo luu ng dun d ha ng kho ng
lo cho loa i lo xe co ba nh ing ien
ie n na y da dua cong y Fiiesone
1iie 8 Rubbei len ha ng da u iong
nga nh cong nghie na y (va cu ng
nhanh cho ng la m cho Fiiesone va
Beniy Foid iu ha nh ba n be han
hie , cha u cu a ho ke hon vu i nhau
ga n 50 nm sau do ). Be nhanh
cho ng mu io ng sa n xua , Fiiesone
do ng cu a nha ma y da u ien cu a
mnh va mua mo nong ia i lu n u
ngoa i ha nh de xay du ng mo nha
ma y mu i. 1u day, de che lo xe cu a
ong mu i hu c su ca ca nh.
1u nm 1910 de n 1920, lu c luu ng lao do ng cu a Fiiesone ng u
1.000 len 19.800 nguu i. Cu ng nhu mo va i nguu i ba n do ng nghie cu a
mnh nha la Foid va W.K. Kellogg ong quye dinh cung ca hem
mo so hu c lu i cho cong nhan. Va Fiiesone Paik ia du i sau do , duu c
hie ke bu i cu ng mo vn ho ng da da m nha n vie c xay 1iang vien
Baibel iieng io ng 0 ma u cho Fiiesone. Fiiesone no i: 1oi nghi mo
ha n nhie m vu cu a mo nga nh cong nghie lu n la la m cho khu vu c
xung quanh no iu ha nh mo nui hich hu de so ng va sinh hoa .
Xay du ng ien die n ich 1.000 ma u hia dong nam Aikon, cong
inh cu a ong co die m no i ba la khong gian mu , bao go m ca mo cong
vien co hnh da ng con da u cu a cong y. Xhu ng chu ho uung lai co quye n
cho n giu a nhu ng kie u nha kha c nhau do Seais cung ca , ho c hue
nhu ng nha ha u dia huung la m heo kie u nha uung u . Bun 175 cho
da duu c mua ngay khi no vu a ung ia ba n nm 191. 1iong vo ng 4 nm,
da co khoa ng xa x 1.000 ngoi nha co chu , va ho khong nha hie ha i
la m vie c cho Fiiesone.
|cc, |ca .a |a.c, ||cs|ccc
Vu i du a n ha iie n nha dang di len, Fiiesone b da u lien ke
vu i Xgan ha ng Fiiesone de m kie m nhu ng ho iu a i chinh la i sua
ha cho nhu ng nguu i mua nha uung lai. 1ie heo la su ia du i cu a
Cau la c bo do ng que Fiiesone nhu mo ie n nghi gia i ii i o n ke m
da nh cho oa n bo cong nhan. Xgoa i ia co n co ca mo do i bo ng io co en
la XonSkids cu ng mo nha a luye n va hi da u cho ca c va n do ng vien.
Fiiesone con co mo dam me duuc nhieu nguui bie ui danh cho
doi bong iuung Bai hoc Aikon, doi ma moi hu Bay ong deu di co vu
cu ng vu i ca c con iai cu a mnh Baivey li., Russell, Ieonaid,
Raymond va Rogei u mo khu vuc iieng u San Buchel. Xhung ong
huc su de lai dau an cua mnh u linh vuc he hao bng viec dua lo
xe Fiiesone ham du ca c cuo c dua xe hui, mo buuc di luc da u duu c
dua ia de hu nghie m hie u qua ie hi. Bo ng ha i na y b da u b ng
mo ieng vang lun khi lo xe cua Fiiesone go han dem lai chien
hng ai Vong dua Indianaolis 500 dau ien nm 1911. Ke u do
Fiiesone dong hanh vui ong so 50 nguui chien hng giai nay, cung
nhu nhu ng cuo c dua kha c nhu 1he hu c I hay cuo c dua cu a nhu ng
chie c xe a i kho ng lo .
Ianh ieng cua
Fiiesone nga y ca ng
len cao va san ham
mu i huu ng xuyen ia
dui: lo xe co lu bo
chong iuu, lo a
sua ha va lo may
keo, lo xe ai... Xm
192 ong hue mo
iie u ma u da u
Iibeiia de xay don
die n cao su nguyen lie u iieng cho ha ng. 0 ha nien 1930, ga n mo
han u so luung lo xe duuc su dung ai my la cua Fiiesone.
Xm 1938, Fiiesone ma u uoi 70 ai nha iieng u miami. Sau
u|a ma , c|c o|c c ma cac sa ca a ||scs|ccc |a | ||oc|a
khi ma, hi hai ong duuc dua iu ve Aikon de cac nhan vien chao u
bie lan cuoi. Con iai ong sau do len nm quyen va ie uc xay dung
cong y.
Sau Chie n ianh 1he giu i II, gia a i cu a Fiiesone b da u su do .
Xen san xua he va o o cua my luc bay giu dang ien bu vuc hm,
luung ieu hu lo xe va cao su cung giam manh. Cong nhan b dau
don ia khoi Fiiesone Paik de m kiem nhung cong viec hua hen hun
u hia 1ay va Xam. Xm 1981, nha may Fiiesone dau ien dong cua.
Xm 1988, Xevin, giam doc dieu hanh mui cua Fiiesone, da cha
nha n de Ba ng Biidgesone cu a Xha mua la i.
Bon nm sau, nguui chu mui chuyen he moi hu (iu bo han
nghien cu u va ha iie n) sang iu su chinh mu i cu a ho u Xashville,
1ennessee.
Cho u i he nm 2000, lien minh Biidgesone Fiiesone nhn

chung hoa dong kha huan lui va co lai. Bo da hnh hanh nen cong
y lo xe lun hu hai u my (sau toodyeai) va lun hu ba ien he giui
(sau toodyeai va michelin). Cong y cu ng ha nh cong iong vie c sa n
xua bo giam xoc su dung hui, quan ao, va lieu lu mai, cao su ong
hu, sui cong nghie va nguyen lieu de. Bo uyen bo co 38 nha may
san xua va 1.500 dai ly ban le ch iieng ai my cung vui san luung
50 iie u lo xe/nm.
V6 | oa c |c o o6 cq c|a,c c c|ac cq oa oaa |a| |cc |a6 | |c c |a | .c | c|aa
Xhung sau do co nhung bao cao noi ing cac lo xe Fiiesone ba
ky duu c gn ien mo loa nhu ng chiec xe ai va xe he hao ban
chay nha cua khach hang lau nm Foid da u hong mo cach vo ly
khi chay u van oc cao. Xhung ai nan giao hong nghiem iong da
duuc bao cao i nha u 18 nuuc, gay ia hun 85 ca u vong ch iieng
ien nuu c my . Cac ch iich ca o buoc Fiiesone (va co le ca Foid) ve
oi lu denh v da giau giem nhung hong in ve cac vu viec da xay ia
cung nhu nhung nguyen nhan co he dan den ai nan, dong hui 0uoc
ho i my da iie u a ca c ben lien quan de nghe die u ia n. Fiiesone
sau do hai hu hoi ,5 iieu lo xe va di nhien moi quan he cua ho
vui Foid, co u hui hai nha sang la Baivey Fiiesone va Beniy Foid,
da su do.
Khong, chc chn do khong hai la ke qua ma Fiiesone chu dui
de mu ng ky niem sinh nha lan hu 100 cu a mnh. Va vu nay ch c
chn anh huung den cong y nhieu hun ba cu su co nao ho da ung
g iong oan bo lich su cua mnh iong do co ca vu ban quyen su
hu u Fiiesone cho Ba ng Biidgesone cu a Xha .
Ca c nha die u ia cu a chinh hu va n ie u c nha n duu c khie u na i
ve nhung cai che do ai nan o o ma lo xe cua Fiiesone co kha nng
la hu ham. Cuoi nm 2000, ho da dieu ia 148 bo han ha sinh
u nhung ngn cach giua cac lu bo iong vo xe. 1hang 12 nm 2000,
Fiiesone da hay he 5,4 iieu iong ong so ,5 iie u banh xe duu c
hu hoi. Iuung ieu hu cua ho giam hn sau do, dan den cac du c
giam lao dong. Vu dau ien iong so hun 0 dun kien chong lai
Fiiesone va Foid da duuc dan xe vao dau hang 01 nm 2001.
Fiiesone cung vua co mo CE0 mui, lohn Iame nguui hay he
cho masaoshi 0no ba ngu xin ve huu va iui khoi vi ii giam doc dieu
hanh vao hang 10 nm 2001. Iame u d cho mnh nhiem vu lay
lai lo ng in cua khach hang va cong chung. 1iong nhung uyen bo
cong khai cua ong, co mo mau in danh cho nguui ieu dung ien
websie cu a Fiiesone uyen bo ve vie c ong hoa n oa n u ng ho cong y,
con nguui va nhung san ham cua ho.
42
TP OAN MY PHM
AVON
Mci truc ng lo m vic c ly tuc ng chc phu nu nng dc ng
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
0cviJ MrCcrrcll vc bc P.F.F. Albcc
1c c rc nc t trcr rhu r nci truc r lc n vic r
thdr thic r Jd u ticr Jc rh rhc phu ru
Sc r phd n rhn sc r s r Jc p, ruc r hcc, ru
trcr Jc quy vc Jc phu kic r thc i trcr
;; tric u Jc-lc (rn 2cc;|
.ccc ruc i
l0rccl, Mcry kcy, kcvlcr
ArJrcc /ur
Ncw crk, N.
1886
www.cvcr.rcn
To m ta t
TP OAN MY PHM AVON 313
Cha o ba u, Avou daug goi!
(1)
Ihoug co uhi u slogau d uh u bi t uhu cu cha o uga, uoi b c
cua tt vui vc, d, moi goi cua Avou (chu , du chm ! luou co o cuoi
cu). Ba u thu cu slogau ua , uga, l p tu c cho ba u bi t tu tuo i cu a
ho: A\0N. 1huc su, Avou da tao uu du u cua miuh bug chiu luoc
bau lc tu uha cac sau phm chm soc sc dcp o M, vao th l, 19. 1u,
so thich lha ch ha ug tha, do i thco tho i giau ta o uu uhu ug bi u chu, u
quau tto ug, uhuug phuoug chm hoa t do ug va chi u luo c co ba u cu a
Avou v u lhoug tha, doi. Nga, ua, ho co hou 4,4 ttiu dai diu bau
ha ug la m coug vi c uh u chuoug cu a tu ug uha d ba u ca c loa i sa u
phm cua Avou Nct moi bau co th th, la cac dai diu cua Avou
uga , ua, co u ta c ughi p uga, ttoug vu pho ug cu a miuh, ttoug ca c
uha ma , va ca ttoug gia diuh miuh.
1uy nhien, su c a nh huu ng cu a cong y duu c quye dinh b ng vie c
ho la ai hun la ca ch ho la m vie c he na o va u dau. Avon, khong gio ng
ha u he ca c cong y cu ng nga nh, ngay u da u da la mo cong y cu a
hu nu . Bun ba muui nm iuu c khi hu nu duu c cong nha n co quye n
ba u cu
(2)
, Avon da mang de n cho hu nu my mo iong nhu ng cu ho i
hu c su da u ien de co he do c la ve m kinh e . Ke u do , hun 40
iie u nguu i (iieng u my co 25 iie u) da nha n duu c cu ho i a y. Xhie u
nguu i co n n m la y cu ho i na y de buu c len nhu ng vi ii qua n ly cao ca
khong han bie giu i inh cu a Avon. Xga y nay, nu giu i chie m 80 ca c
vi ii la nh da o cu a Avon (nhie u hun ba cu cong y na o iong Iottuuc
500) va 47 u vi ii ho chu ich iu len va 54 iong ho i do ng qua n
ii cong y (/11 ha nh vien). 1a i Vie Xam, 1o ng gia m do c Avon cu ng
la mo hu nu , ba Kelly Baie.
Bun he nu a, ke hu vu i Cu c 0ua n ly Ioanh nghie Xho cu a my ,
tia i huu ng Xhu ng nguu i hu nu cu a Cong y duu c Avon a i iu da nh
cho nm nu doanh nhan xua s c ha ng nm ia du i ke u nm 1987.
(1j Nquyo vo: ^voo ea|||oq!
(zj Nqa y z/os/1uzo, 1u Co|oo a o S 1u ouo e Cu e o | Vy tooq qua, eoq ooa o quy o ba u eu
eu a pou ou loa ky .
Cu ng vu i nhu ng sa ng kie n kha c ve he hao, cong y da a i iu cho 1iie n
la m 0lymic Phu nu iong mu a hi da u nm 199 de mang de n cho
mo i nguu i mo ca i nhn hie m hoi ve mo he ky cu a nhu ng ha nh u u
he hao. Ke u da u nhu ng nm 1990, cong y b da u a iung va o
nhu ng va n de lien quan de n su c kho e nhan vien cu ng nhu kha ch ha ng
chinh, hu c hie n Cuo c va n do ng Avon 1m hie u ve Be nh Lng hu vu (da
va n do ng duu c 25 iie u dola de u ng ho gia o du c va dich vu giu ha
hie n cn be nh na y mo ca ch su m nha ) va 0uy 1he giu i Avon v Su c
kho e cu a Phu nu (quyen go duu c hun 45 iie u dola cho vo so nhu ng
va n de lien quan ien oa n he giu i).
uc a |c | o | ca o|a ca ca c |a | c|a cq cc| cc sa ||c c a|c c ca a 4.cc, |c sc c|c oa c o|c |
a cq |c ||/c| 4.cc .| ca c sa c o| m ca a |a cq ca , |a m |acq .c oc o, ca | |||c c sa c ||c c .a
||c| || c c|c |c
Avon ia dui vao nm 188, khi Iavid mcConnell, mo nguui ban

hang luu dong, muon m mo loai hang hoa ma nguui mua su dung
huung xuyen va mau doi hu mui, va, nuuc hoa duung nhu la lua
chon o nha luc bay giu. Xghi la lam, ong ien hanh ha che u gian
be cua mnh va bo suu a dau ien ia dui vui en goi Nuo c hoa Iittlc
Dot. Cong y Xuuc hoa Caliloinia duuc hanh la ngay sau do va b
dau gia nha hi iuung. moi viec dien ia dung nhu han doan cua
mcConnell, hang ban ia cha y va ong day manh kinh doanh vui ca c
loai dau cu la, dau goi dau, kem danh ing va ham chi mo hu goi
la keo hum ing mieng.
Be da ung nhu cau khach hang, mcConnell dan dan u nha nhieu
hun de che ao ia nhung san ham mui. Xhung viec nay lai khien ong
khong con hui gian de ia ngoai
ban hang iuc ie, v vay, ong
hue ba P.F.E. Albee u Winchesei,
X.B. de gia i quye khau han ho i
sa n ha m. Albee nha n ha y day la
mo cong viec hien nhien co lui va
da iu hanh nguui hu nu dau
ien cu a Avon. Xhung ba khong
hai mo mnh lo nhiem vu ban
hang lau: buuc vao he ky 20, ky
nng cu a ba va a i die u che sa n
ham cua mcConnell da khien
vie c kinh doanh ha iie n de n
muc can co mo luung nhan vien
ban hang len den 5.000 nguui. Vao
luc do, ho cung b dau co nhung cam ke io iang ve su iung huc
va cong bng cho cong nhan cung nhu nguui ieu dung. Bay la mo
ha nh do ng di iuu c hu i da i cu a mcConnellAlbee.
1iong qua inh hu a c, mo i hu de u ioi cha y. Iuu ng kha ch ha ng
nga y ca ng ng ho hich hu do n nha n nhu ng loa i nuu c hoa mu i
nhu Ameiican Ideal nm 1907, laidin dAmoui nm 192, va 1oaz
nm 1935 ngay khi chu ng vu a duu c ung ia hi iuu ng. Xhu ng
qua ng ca o duu c ho iu b ng su c quye n iu u do i quan ba n ha ng vui ve ,
han hie n va mo a biochuie ha da n da y nhu ng mo n xa x nhung
mo i nguu i de u co kha nng mua duu c. Ca ch ie ca n khong qua soi no i
nhung chan ha nh cu a ho co duu c la do inh ha n Avon ha sinh u
Xew Yoik, nui ma mo i nguu i u iu su chinh de u duy i hoa do ng kinh
doanh ien mo ne n a ng vo cu ng vu ng ch c. Vie c na y giu hnh ha nh
nen mo o chu c luon duu c khen ngu i ve su no ng nhie va io ng ia i do i
vu i nhan vien, kha ch ha ng va nhu ng nguu i co lien quan de n hoa do ng
cu a cong y. Xm 1939, cong y do i en ha nh Avon. Xhu ca ch ba n
ha ng u ca nhan de n ca nhan nen ho luon la nha vo dich ve doanh
so ba n iong nga nh lu c ba y giu .
Da.|a VcCcccc|| (1ss 1us?;
Khi ca u ho c sinh vu a o nghie iung ho c Iave michell de n
ho ng va n xin vie c a i chi nha nh han ho i u Pasadena, Caliloinia, ca u
a hich nui na y ngay la u c. michell cha nha n la m hu hu vu i mu c
luung 35 dola/ua n cho du nhie u nui de nghi ca u mu c luung cao hun.
Ca u da do n he am su c nghien cu u huung hu c kinh doanh mu i me
cu a Avon va da kinh qua ca c cong vie c qua n ly , sa n xua , ie hi de n
u ng nha a i nhie u ha nh ho cu a Xew England iuu c khi d chan va o
iu su chinh cu a Avon a i Xew Yoik. Xm 1977, michell giu vi ii cao
nha iong cong y va ngay la u c hoa ch dinh mo uung lai cho Avon.
michell nm quyen quan ly luc luung ban hang len den con so
1,3 iieu nguui, iong do co 5.000 hu nu. Xm 1979, ong mu iong
nguon lui ho co he dem lai bng cach mua cong y vang bac da quy
no i ie ng he giu i 1illany 8 Co., va cam ke die u ha nh 1illany nhu mo
cong y doc la. Co mo vai nghi ngu ve hieu qua cua huung vu nay
nhung michell da d chien luuc da dang hoa cua mnh vao bo han
hui iang Avon vua duuc dua vao hoa dong iuuc do. Viec kinh
doanh chu yeu dua vao danh muc dun d hang qua duung buu dien
hun la nhung nguui ban hang an nha, va o ia co hieu qua. Avon
nhanh chong su dung huung huc nay de giui hieu va ban y hu c
nam va quan ao ie em. Cong y cung ng cuung kinh doanh u mang
nu iang huo c 1illany va ham chi ho co n ham gia va o hi iuu ng
chm so c su c kho e, mua mo cong y sa n xua duu c ha m va cac hie
bi cha n doa n y khoa.
michell cu ng hie u i ng nhu ca u va nguye n vo ng cu a kha ch
hang luon luon hay doi va nhan vien ban hang cua ong can co nhung
hay doi cho hu hu. 0ng ng cuung cu hoi hng ien noi bo de giu
nhan vien. Buuc di nay cuoi cung da dua mo nguui hu nu len vi ii
cao nha cu a cong y. 0ng co n o chu c nhu ng chuung inh ngoa i
khoa khac nhu tiai Vie da 0uoc e Avon nguui a noi ing chinh
sa ng kien na y da lam cho Ly ban 0lymic 0uo c e dua giai maiahon
nu vao he hong cac mon hi dau vao ky 0lymic nm 1984 va cam
ke dong go 500.000 dola cho 0uy Phong chong Lng hu Sloan
Keeiing.
Xhung nhung nguui ke nhiem ong sau do da khong di heo con
duung ong da vach sn. Xm 1985, ho hie la mo so cong ban hang
iuc uyen u 15 iung am mua sm iong nuuc de ie can nhung nu
khach hang di lam (khong co u nha khi nhan vien Avon goi dien hay
muo n ie xuc iu c ie). 1iong vo ng va i nm, hu c e da chu ng minh
chie n luu c na y khong du su c heo ki hu i dai. 1ie hi ban hang an
nha iu nen loi hui. Be hong chm soc suc khoe ha bai va bi vu
bo. Xhung giam doc dieu hanh mui nhanh chong den ioi di, va den
nm 1988 co hieu cua Avon da u xuong den muc ha nha.
Xhu ng in do n ve chuye n sang la i cong y da b da u xua hie n.
Bang chu y la, Avon chua bao giu giam nhung chuung inh va
chinh sach ien bo cua mnh. Vi du, nm 1989 ho la cong y my ham
lu n da u ien cu a my uyen bo cha m du vinh vie n vie c hu nghie m
san ham ien dong va. Xm 1992, cong y hanh la 0uy 1he giui
v Suc khoe cua Phu nu. Xm sau do, cong y mu cuoc van dong 1m
hie u ve Be nh Lng hu vu . 1ha nh la o chu c Pho ng cho ng Lng hu
vu cu a Avon (Avon Bieas Cancei Ciusade) nm 1992 a i Anh,
chuyen giu du chm so c va die u ii cho nhu ng be nh nhan cu a cn
benh nan y nay, nha la nhung hu nu co hu nha ha, dan oc
hie u so va nguu i gia ...
Xm 1993, Avon Ciusade duuc mu iong va ngay nay da co hoa
dong ai 50 quoc gia ien he giui. Vao hang 10 nm 2002, Avon
Ciusade da mu c ieu ke hoa ch 10 nm la gay quy 250 iie u LSI
hu c vu cho vie c nghien cu u nguyen nhan gay be nh ung hu vu .
Xgoa i ia Avon co n ha nh la 0uy ho iu Avon va o nm 1995. 0uy
na y da do ng go hun 100 iie u LSI v mu c dich u hie n cho ha ng im
o chu c a i my . 1iong bo n nm lie n, Avon duu c a chi Busiucss Ithics
bnh cho n la mo iong so 100 cong y co hoa do ng xa ho i o nha .
Xm 2002, Avon nha n gia i huu ng oa n ca u ve vie c a o moi iuu ng la m
vie c ich cu c.
Avon cung co gng bu ha vui mo vai san ham cao ca. Bo ky
hu dong vui Elizabeh 1ayloi
(1)
de hie ke mo loa nu iang. 1am
dong san ham, duuc ban vui gia u 50 dola den 250 dola, deu la ban
sao cac loai iang suc cua iieng ba hoc anh huung u bo him
Clcopatta. 1uy nhien, moi no luc duung nhu khong du suc keo
Avon ia kho i vu c h m.
Co le buuc di quan iong nha

iong su ai sinh cua cong y la vao
nm 1994, khi Andiea lung iui
kho i he giu i huu ng luu cu a
Xeiman maicus de gia nha Avon.
Bon nm sau, duuc bo nhiem vao
chiec ghe quyen luc hu hai iong
cong y, ba b dau ien hanh hay
doi oan dien va sau sc nhung y
uung loi hui ve day chuyen san
ham cung nhu cach huc ban
hang cua Avon. Ke qua mui la y
uung san ham ke hu, nhu do gia dung, ia dui. Cac cua hang ban
le cung duuc mu, nhu mo iung am sa ban ngay u manhaan goi
la Avon Cenei, cung ca dich vu chm soc suc khoe hui huung
(nhu 1m bun oan han vui gia 125 dola) va nhung chuyen vien sc
de cao ca (chng han, mo chuyen gia long may ch nhan khach
da d cho iuuc do hang hang). Xhung heo ac gia Behany
mcIean iong cuon Iotbcs, do van la mo nui han hien va khiem
on, ke hua inh cach cua Xguui Phu Xu Avon. Va mo websie,
cung vui mo duung day dien hoai mien hi, duuc hie la cho
nhung nguui muon u mua sm. Ban hay nghi he nay, lung noi
vui a chi Mouc, Ineine chinh la cach huc ban hang iuc ie
ma chung oi da ha minh ia u 114 nm ve iuuc.
Xhung no luc de oan cau hoa cong y van duuc ie uc. Cuoi
nm 1999, khi chien dich quang cao oan he giui dau ien cua cong
4aca 1acq uqac | o|a ca oaa 4vCu
|cc o/c| .|c| aacq
(1j L||zaboto 1ay|o|: Nu o| o v|o o | t| oq eu a Vy toa p o|o 1uo 1u?o, o | t| oq vo | b po|
||oo o| o ua |ca cq C|ccoa|a.
y duuc ien hanh, Avon da co m ien khoang 130 nuuc u 1iung
0uoc sang Canada cho ui Cong hoa Sec. Khoang 00 iieu ban
biochuie ban ha ng da duu c in mo i nm bng hang chuc hu ieng, va
giu day lui nhuan u cac hi iuung nuuc ngoai da ga doi lui nhuan
da duu c u hi iuung my .
Xm 2004, Avon vao Vie Xam va xay dung nha may ai Khu
cong nghie Vie Xam Singaoie ai nh Bnh Iuung vui vo n dau
u 3 iie u LSI. Xha ma y na y co he sa n xua da y du ca c chu ng loa i
my ham khac nhau vui cong sua 7 iieu san ham/nm va co he
len den 15 iieu san ham iong uung lai.
Iuui su lanh dao cua nguui hu nu ai ba Andiea lung va mo
so cong su nu khac nhu Susan Kiol (Chu ich kiem tiam doc ac
nghie), Baiiie (tiam doc hong in), lanice 1eal (tiam doc khoa
hoc), Ieboiah Fine (Chu ich Avon Fuuie, dong san ham maik)...,
Avon ngay nay da iu hanh mo a doan dan dau he giui iong
linh vuc ban my ham iuc ie vui doanh hu hang nm len den
,8 LSI.
Avon mang san ham den cho hu nu u 143 quoc gia hong qua
4,4 iieu dai dien ban hang doc la va 45.000 nhan vien. Xhieu san
ham cu a Avon da kh ng dinh en uo i nhu Avon Coloi, Anew, Skin
SoSol, Advance 1echniques Baii Caie, Becoming va Avon Wellness.
Ca c nha quan sa ien kh he giui nhan hay ing nhung nguui
hu nu Avon huyen hoai cung vui cau chao vui ve nui cua nha cua
cac co gai nay se con mang lai nhieu ba ngu hu vi khac.
43
CHU I
KHA CH SA N HILTON
kho ch so n bc bic n
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
Iol nhun:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
CcrrcJ N. hiltcr
hc r 2p (Fcrturc cc rn 2cc;|
Phc t tric r hc thc r khc rh sc r Jc r bc i bic r Jd u ticr
khc rh sc r, khu rhi nc t vc rc r tc i sc r phdr thc i
khcr
;2 tric u Jc-lc (rn 2cc;|
.ccc ruc i
Arrcr, Mcrrictt, StcrwccJ hctcls 8 kcscrts
F. 8cllcrbcrh
8cvcrly hills, Cclijcrric
1p1p
www.hiltcr.rcn
To m ta t
CHU I KHA CH SA N HILTON 321
Ihi cuoc toug sap uhp Ptomus va Liltou duoc coug bo vao mua
thu um 1999, uhu ug uguo i tham gia va o thuoug vu la m u ua , lho
ma lim ucu uim vui suoug cua miuh. Liltou cuoi cuug da mua
Ptomus gia 4 ti dola bug tiu m t va co phi u. Ba u tu,u bo chuug
chi to cuo c giao dich ua , sc du ug uu mo t ma i uha chuug cho uhu ug
thuoug hi u lha ch sa u uo i ti ug va duo c ua chuo ug uh t ttu th gio i.
It qua la, coug t, moi sc co su hiu diu lhoug th thiu ttoug hu
h t ca c phu lhu c quau tto ug cu a uga uh liuh doauh dich vu lha ch
sa u, tu cao c p, ttuug c p d u ca c loai dich vu pho thoug lhac.
Cac nha quan sa nhn chung dong y vui su danh gia lac quan
nay, dau cho cac nha dau u khong lay g lam hung hu (co hieu cua
Bilon, dung dau vui gia 17 dola vao hang 5 nm 1999, iu xuong
duui 11 dola khi vu hoa huan duuc uyen bo va ie uc iu gia
xuong giua muc dola nhung hang dau nm 2000). mc du vay,
lien minh mui nay duung nhu van la nguui chien hng. Bo uyen bo
co gan 1.700 khach san vui 290.000 hong ien he giui. Bo nm
quye n kie m soa ca c cu su kinh doanh cu a mnh ien ha u he ca c
hanh ho lun cua my va hun 40 nuuc khac. Khong he hu nhan viec
hoa huan da dua mo iong nhung cai en hung manh nha iong
lich su nga nh kinh doanh kha ch sa n iu la i dnh cao.
Iien ke la mo buuc di vo cung hu ly iong moi iuung kinh e
ma inh hu ac oan cau ngay cang cao. Va, cung quan iong khong
kem la viec nay cung vua khu vui chu iuung cua nguui sang la
Coniad Bilon ngay u nhung ngay dau cua cong y khi ho khong
ngung mu iong bng cach huc hien nhung vu lien ke uung u va
hu mua lai cac cong y khac cho ui khi iai iong quy mo kinh doanh
cu a mnh ien oa n nuu c my, va sau do ga n nhu ien oan he giui.
Xhung nhung nguui heo doi oan bo qua inh hnh hanh va ha
iie n cu a a doa n bao nhieu nm qua cu ng bie i ng Wall Siee da
ung co lan muon vu im vui Bilon vao hui ky Bai Suy hoai.

Coniad X. Bilon u ng hu c vu iong
quan do i u Pha hu i ky Chie n ianh 1he
giu i I. Khi iu ve my va o nm 1919, ong
len ke hoa ch ie u c su nghie kinh
doanh vo n bi gia n doa n v vie c hu c hie n
nghia vu quan su cu a mnh. Xguu i da n
ong 32 uo i na y muo n mua mo ngan
ha ng u Cisco, 1exas, nhung iong qua
inh huung luu ng, ong da chuye n huu ng
va o mo kha ch sa n dia huung co 50
ho ng en la 1he mobley. Ca m ha y cong
vie c la m chu kha ch sa n hu vu i su hich cu a mnh hun, Bilon da mua
la i F. Woihs Boel melba va o cuo i nm do . Xm 1920, ong ie u c
dua hem Iallas Waldoil va o danh mu c a i sa n su hu u cu a mnh. Ba
nm sau, ong da la m chu 5 kha ch sa n vu i o ng co ng 520 ho ng u bang
Ione Sai. Xm 1925, ong xay mo kha ch sa n u Iallas u da u de n cuo i,
ghi en mnh len do , va b da u di ien con duu ng da n u i ha nh cong.
Iuon chu am vao viec hu mua mu iong va xay dung cong y,
Bilon iu hanh he hong khach san lun nha Boa Ky vao cuoi nhung
nm 1920. Xhung sau do hi iuung chung khoan su do va de doa
se keo heo ca de che cua ong. Bilon buoc hai bo mo so khach san,
dong cua cac bo han cua mo so khach san khac, han che cac dich
vu de c giam chi hi. 1ham chi da ung co luc ong cha nhan lam
viec cho mo he hong doi hu nho hun de kiem song. 1uy nhien,
Bilon da vuu qua va khi kinh e on dinh iu lai. Bun nua, ong da b
duuc nhung cu hoi mui hong qua gia hi iuung ba dong san dang
vo cung e luc bay giu. Xm 1938, ong mao hiem ha iien kinh
doanh ia khoi ham vi 1exas, ky hu dong vui khach san Sii Fiancis
Iiake u San Fiancisco. Xm 1942, ong dui ong hanh dinh cua mnh
ui Ios Angeles, va iong nm ke ie da mua lai hai khach san lun u
Xew Yoik la Roosevel va Plaza.
Bilon luc bay giu dang xay dung he hong nha ngh doc bai bien
dau ien ien ca nuuc my. Xm 1945, ong mua Palmei Bouse va 1he
Cccaa u. ||||cc (1ss? 1u?u;
Sevens u Chicago, sau nay iu hanh khach san lun nha he giui
(hien nay co en goi la Chicago Bilon and 1oweis). Xm sau do ong
o chuc cai o cong y hanh 1a doan khach san Bilon va nm 1947
co han hoa, iu hanh a doan kinh doanh khach san dau ien co
en iong danh sach hi iuung chung khoan Xew Yoik. Xm 1949,
ong om lay con moi beo bu iong nganh, WaldoilAsoiia u Xew
Yoik, vui gia 3 iieu dola. 0ng hanh la Chuoi khach san quoc e
Bilon de quan ly ai san u Pueio Rico, mexico, va sau do la chau
Au. Xuyen quoc gia
(1)
, huung cham cua cong y iong ha nien
iuuc do, da duuc doi hanh vong quanh he giui
(2)
.
Bilon hie n nhien u ien dnh cu a nga nh kinh doanh na y. 1ha nh
cong chu yeu nhu ong bie dieu hoi cac nguon luc va duy i hieu
sua hoa dong cao u viec su huu vo so ai san khac nhau cua mnh
la mau cho de mua lai Piomus nm 1999. Xhung dong hui con co
su go m cua viec ianh ieu chuan hoa, ao dieu kien cho mo i
kha ch sa n de u co he duy i nhu ng d c die m iieng bie . Xgoa i ia,
ong co n hu hu kha ch quen b ng ca ch cung ca dich vu huu ng
hang (nhu hong co may dieu hoa hay dien hoai iuc ie) nhu mo
dich vu ia cn ba n cu a chuo i kha ch
san Bilon. Va khi ong la nguui dau
ien mu mo cua hang luu niem iong
kha ch sa n, co en go i la Bilon
Couniy Soie, ong da duu c a n
huung he lui v da muc cao nha ve
lui nhuan lan dich vu iong nganh
kinh doanh kha ch sa n.
Xhu ng sa ng kie n do i mu i va ke
hoa ch mu io ng kinh doanh cu a Bilon
va n ie u c. Xm 1954, ong hoa n
ha nh vu giao dich ba do ng sa n lu n
nha lu c ba y giu vu i vie c hu mua cong
y kha ch sa n Salei vu i gia 111 iie u
dola. Xm 1958, ong a o ia Bilon
(1j Nquyo vo: ê|oss too Nat|oo.
(zj Nquyo vo: ^|ouoo too wo||o.
||||cc |cs 4cqc|cs
Ciedi de su du ng iong he ho ng he in du ng Caie Blanche (duu c xem
la mo iong so i nhu ng buu c di lie u linh va ha ba i cu a ong). Xm
1959, ong mu san bay Bilon San Fiancisco. Xhuu ng quye n (lianchis
ing), mo kha i nie m ien hong kha c ien hi iuu ng kha ch sa n cao ca ,
duu c dua ia giu a nhu ng nm 190. Iinh vu c duy nha ma ca c nha quan
sa cho i ng cong y da bo so do la he ho ng nha ngh iieng le (moel)
cho kha ch va ng lai dang ha iie n vu i o c do cho ng m .
Coniad da nhuu ng quyen dieu hanh cho con iai cua mnh la
Baiion vao nm 19. Viec nay khong he lam giam di su nng dong
da duuc a dung suo gan nua he ky iong cong y. Sau khi ban
Bilon Ineinaional cho mo cong y cua Anh, nguui lanh dao mui
cua a doan dung so ien nay a iung vao viec ha iien cu su ha
a ng cu a cac kha ch san iong nuuc. 0ng dem mo hnh so ng bai de n
vu i cac khach san cua mnh vao nm 1971 bng ca ch bo sung Ias
Vegas Bilon va Flamingo BilonIas Vegas. 0ng cu ng cho hie la
mo he hong d hong iuc uyen inh vi vao nm 1973, va sau do
la vi inh hoa oan bo he hong ai khoan doanh hu, d hong, ghi
che va bao cao cua cong y. Khi Coniad ma nm 1979 u uoi 92,
Baiion len hay he vi ii chu ich ho i do ng qua n ii cu a cha.
Vao nhung nm cuoi cua he ky 20, Bilon van dang dung dau
iong nganh cong nghie nay. 1hem mo song baikhach san da duuc
mua cung su nang ca mu iong cua cac cu su hien co. Xhung dinh cu
lun hun nua duuc xay dung. Cac loai hong suie
(1)
duu c giu i hie u.
mo websie duu c hnh ha nh a o die u kie n cho kha ch co he d
ho ng, cu ng nhu kie m ia ca c chuung inh khuye n ma i d c bie cu a
Bilon. 1hi iuung oan cau chc chn lai duuc danh dau bng su ia
dui cua Be hong khach san Coniad Ineinaional, co m ai hang
chu c dia die m ien oa n he giu i. Va giu sa ch kinh nghie m da qua vu i
Caie Blanche (nhung du ng nhu ng ba i ho c duu c iu ia de sa ng a o
mo kieu giao dich ien e hoan oan mui), cong y da ke hu vui
Ameiican Exiess cung ca he in du ng Bilon 0ima Caid.
(1j toa | poo oq |oa eo sa o ouo e to| t | oou t eo o eao ea p.
Sau ba ha nien n m quye n ch huy,
Baiion Bilon quye dinh da den luc
nhuung lai chuc vu cao nha cho mo nguui
kha c va o nm 199. Sehen F. Bollenbach
duu c bo nhiem lam Chu ich kiem gia m
doc dieu hanh, Baiion, cung nhu cha
mnh, van giu chuc Chu ich Boi dong
quan ii. 1hang 12 cung nm, vui ong gia
ii cua a doan len ui khoang ,2 dola,
Bollenbach hu mua lai cong y Bally
Eneiainmen va bie n Bilon iu ha nh
cong y dich vu song bac lun nha he giui.
mo hang sau, ong ky hu dong hong nha cong y vui Bilon
Ineinaional la n da u ien iong suo hun ba muui nm qua. Cuo c
giao dich cho he hai cong y ke hu vui nhau iong no luc ie hi
va kinh doanh cu ng nhu nhu ng chuung inh kha c ma va n duy i
hoa dong doc la.
Viec mu iong song bai van ie uc ha iien u my cung nhu
nhung quoc gia khac u Lc den Liuguay cho ui khi he hong nay
dung lai nm 1998 vui su ia dui cua mo cong y co han cong cong
co en goi la Paik Place Eneiainmen. Bun 1 dola da duuc bo ia
cho vie c iu ng u ca c a i sa n lau du i nhu WaldoilAsoiia, Bilon
Bawaiian Village va Bilon Chicago 0 Baie Aiioi. Xhu ng hoa
dong bao ve moi iuu ng duu i nhieu hnh huc b dau duuc hu c hien.
Bie do i xanh di de n nhu ng kha ch sa n duu c lu a cho n, khuye n khich
vie c a i che ia c, b da u nhu ng chuung inh mang inh gia o du c,
khuye n khich vie c su du ng nhu ng hie bi ie kie m nng luu ng. Bo
cu ng dua ia nhie u chie n dich mui hun nhu den u Island Bilon
Resoi ai Bilon Bead, Souh Caiolina. 1iong du do, a ca den chieu
sang doc bai bien se duuc iong suo ba uan cua hang 5 de loai
iua caiea dia huung co he an am lam o de iung.
Buuc sang he ky mui, nhung chuung inh nay cung nhu cac
hoa dong khac ie uc giu Bilon ha iien hun nua dng ca
sang iong va an uung cua mnh.
C6 qa | ||c c |a cq, s|ca a ,,
a|c c .|cc |a|s ||||cc, c|a a qa |
c|a |/ o|a aa c6 Cccaa ||||cc
44
HA NG KEM
BEN & JERRYS
0conh nghic p xo hc i
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
8cr Cchcr vc /crry CrccrjiclJ
khcr thuc r Fcrturc-cc
kc t hc p thc rh rcr vic r kirh Jccrh vc hcc t
Jc r xc hc i
kcn, ycurt lc rh vc rhu r sc r phd n licr qucr
2; tric u Jc-lc (rn 2ccc|
;1 ruc i (rn 2ccc|
0rcycrs CrcrJ lrc Crccn, 1C8 lrtcrpriscs,
0iccc (hcccr-0czs|
vcs Ccucttc
Scuth 8urlirtcr, vcrncrt
1p;8
www.bcrjcrry.rcn
To m ta t
HA NG KEM BEN & JERRYS 327
Bcu Cohcu va /ctt, Ctccuficld uoi tiug vi ho lhoug th giu uoi
mot cho lam ou diuh. Cu chu,u cua ho duoc xcm uhu mot giai thoai.
oi bau tho i tho u tu Mctticl, Ncw Yotl ua , da tuug uha , vi c ht
coug t, ua , du coug t, lhac va la m du mo i vi c, tu l, thut viu phoug
thi ughim, phu lhuu vac, tai x taxi cho toi ttuoc lhi ttoi dat toi
\ctmout va tiuh co tham gia mot lhoa hoc gia 5 dola da, lam lcm.
Lo dug l, hoc boi vi hoc phi phu hop voi tui tiu cua ho va vi ho cuug
thich u lcm. \a th la cu chu,u co tich bt du. Lo tot ughip mot
cach ugoau muc va sau do muou lhoaug 1,3 ttoug toug so tiu vou
12.000 dola bau du d mo mot cua haug tai mot ttam xug bo hoaug
g u lhu ho c xa Butliugtou.
Xhu ng che ha m kem cu a ho nhu Iasaidly mash va Xew Yoik
Suei Fugde Chunk ngay u dau da ao duuc mo luung khach hang
iung hanh va dong dao, va bo doi ky niem mo nm ngay hanh la
nho m b ng ca ch ha mie n hi nhu ng chie c kem hnh no n cho moi
nguu i. Khi khong bi ha san va o nm hu hai, ho la i ie uc ien len.
Bo cu ng b dau chieu him mien hi ien uung ngoai cua iem
Ca c c|a ma , ca a Scc 1c,s |a6c mc ca a c|a c oc c aa ||a c|
occ ||am aac
iong nhung hang he va ai iu cho ngay hoi gia dnh ngay cong vien
gan do moi mua hu iong nm. Xgoai ia, sau khi dong goi kem de
ban iong mua dong, ho con dong go cho nhung o chuc dia huung.
Cac hoa dong huung ve cong dong ngay cang ng heo iem nng
kinh e cu a ho . Bie u na y giu hai cha ng doanh nhan qua n chu ng
nay hay ing mnh da dung khi dan han vao mo nganh kinh doanh
xem la cam ky vui ia nhieu dan ong nhung nm 190 nhu ho.
Boi do, nguui a quye dinh kinh doanh la de lam giau. Xhung
nguui song v cong dong va nhung gia ii nhan dao huung khong
chon kinh doanh v ho hay viec do khong co gia ii g, Cohen noi.
Xhung vai nguui iong so nhung nguui hoa dong xa hoi nhu oi
va leiiy nh cu buuc vao con duung kinh doanh va khong he du
ia duuc. V vay, hay v lam viec iong mo o chuc xa hoi hi lui
nhuan nao do h chung oi lai hoa dong iong linh vuc kinhdoanh
vlu inhua n
(1)
.
Ben 8 leiiys
Bomemade Inc. ca
canh kha nhanh. 1ai
nng cua hai nguui
iong vie c ha iie n va
qua ng ca o sa n ha m,
da u a n iieng cu a cong y
vu i nhu ng mu i kem co
en go i la va duu c do ng
go i ma u s c iu c iu (no i
ba vu i hnh a nh d c iung cu a cong y: mo nguu i hii dang cuu i: ien
n mo i ho sa n ha m) da go ha n chu ye u iong vie c dua cong y
de n ha nh cong. Bo iao quye n ba n le la n da u ien nm 1981, da
doanh hu 9 iie u dola iong nm ke ie , va b da u han ho i sa n
ha m ia ngoa i hi iuu ng Veimon nm 1983. Iu c ba y giu , uy co chua
de n 50 nhan vien, nhung cong y ha iie n nhanh u i mu c Cohen va
(1j Nquyo vo: to|-p|ot|t (v| |o | ooua oj.
V6 | c|a ma , |cm Scc 1c,s
tieenlield quye dinh dua ong chu cu a mo ho dem dia huung Fied
Chico Iagei len la m chu ich. Iuu i su la nh da o cu a Iagei, ho hu ve
750.000 dola va o nm 1984 hong qua mo loai co hieu dc bie
danh iieng cho cu dan vung Veimon du de ai iu von xay dung
mo xuung san xua dang ia can hie gan Waeibuiy iong khi loai
co hieu iuyen hong cung duuc ban cho moi nha dau u. Khu nha
xuung iong 43.000 dm vuong duuc dua vao hoa dong nm 1985.
Viec co hun 40.000 du khach ghe hm ch iong hang dau da
khien cho no iu hanh mo iong nhung diem du lich hang dau u
Veimon.
Cohen va tieenlield cung dong hui mu iong iie ly chu nghia
u ban quan am cong dong, dun gian ch v nguon von khong ngung
ng cho he ho co he iong iai hun nua iong chi ieu. Be xoa diu
nhung co dong muon co mo huung vu lam n chuyen nghie hun
vui cong y, ho hanh la 0uy Ben 8 leiiy hi lui nhuan de ung ho
nhung du an hay doi xa hoi, nhung du an mang inh han vi ha va
mang lai niem hy vong, nhung du an co bien ha giai quye sang
ao cac van de xa hoi. 1iong nhieu nm qua, nhung du an do bao
gom u mo ban iong gom oan ie em nguui my Iainh hay my goc
Phi de ung ho cuoc chien chong viec lam dung cha hoa hoc, AIIS va
nh iang vo gia cu, cho ui Boi Phu nu Boson ve Pha iien Xha u
va Kinh e. Sau khi gay quy bng ien quyen go u co hieu cua cong
y, Cohen va tieenlield ba o da m inh lien u c cu a ca c du a n na y b ng
cach danh 7,5 lui nhuan iuuc hue cua cong y de ai iu von hang
nm cho cac du an nhu vay. Ke u do, cong y khong ngung giu cho
nhung de nghi xin iu ca lien quan den ie em va gia dnh, cac o
chu c hie ho i, cung nhu cac hoa dong bao ve moi iuu ng.
Xhu ng cong vie c lien quan de n ia ch nhie m xa ho i kha c cu ng b
da u hnh ha nh. mo 0uy Bo iu Xhan vien d c bie , duu c hnh ha nh
vui 50 ong lui nhuan hu duuc u cac oui ham quan nha may,
duuc de lai ai iu cho cac o chuc hi lui nhuan u Veimon. Bang hu
ham cua nha may deu duuc quyen go cho cac o chuc cong dong
iong nuuc hoc ban vui gia dc bie cho nhung cua hang u Veimon,
vui dieu kien mo han lui nhuan iong so do hai duuc quyen go
cho ca c hu vie n, iung am gia i ii va nhu ng dia die m cong co ng
uung u cua dia huung. Bang ngan me khoi kem mien hi cung
duuc cho di moi nm ch dun gian moi khi cac o chuc hi lui nhuan
cu a Veimon keu go i.
1uy nhien, nhu he va n chua du do i vu i ca c nha sa ng la . Va o
nm 1988, ho hac hao mo du an mui de cong hien mo cach iang
io ng Ben 8 leiiy cho su sa ng ao va minh chu ng cho mo khai niem
hu ac mui ve su hinh vuung. Ke qua cuoi cung u y uung la mo
cam ke b ng vn ba n co ba ha n lien quan iu c ie vu i nhau. Bau
ien la khia ca nh sa n ha m cu a ho (che bie n, han ho i va ba n
nhu ng loa i kem u nhien cha luu ng o nha ), hu hai, ia ch nhie m
xa hoi cua ho (van hanh mo cong y heo mo hnh ma kinh e dong
vai io iung am iong cau iuc xa hoi bng cach khong ngung co
nhung cach sang ao de cai hien cha luung cuoc song), va cuoi
cung, bon han da duuc uy hac cua ho (van hanh cong y ien nen
a ng a i chinh). Cong y nhanh cho ng ke hu nhung ye u o cu ban
na y vao nhung y uung sang ao khac nhau, nhu iong viec ha iien
ca c sa n ha m Peace Pos va Rainloies Ciunch da hu hu duu c dong
dao khach hang bng mui vi mui la va ha dan cua chung. Ben va
leiiy cam ke se mua nguyen lie u a i dia huung ba cu nui na o co
he va ch ung ho nhung nui ban nao co cong hien cho xa hoi.
Cohen va tieenlield con ia hao hong doi vui nhan vien cua
mnh, cong y cua ho noi ieng la nui lam viec uye vui nha. Xgoai
nhu ng lui ich bnh huu ng (nhu bao hiem nhan ho , giao duc, y e ) ho
co n bo sung va o nhie u nhung chuung inh ien bo (nhu ngh de hoa n
hanh nhiem vu lam cha me, quyen mua ban co han, va ho iu giao
duc) ma vao luc bay giu he suc mui la doi vui ba cu cong y nao.
Bun nua, Ben va leiiy con mu iong nhung lui ich nay cho cac c
vu/chong chua cuui va nh nhan dong giui iong oan bo nhan vien
cu a mnh.
Xhung hanh dong quyen go va nhung yeu o cu ban ma ho an
hanh cung vui viec han hoi khong ngung va khai iuung cua hang
mui kh nuuc my va oan he giui da nhanh chong dua en uoi Ben
8 leiiy len nhu dieu g gio. Ioanh hu ng 23 vao nm 1989, 32
nm 1990, va 30 nm 1991. 1iong hui gian do, co hieu cua cong
y iong hi iuung kem ngoai hang cung ng u 23 31. Khi
mo nhan vien lau nm la Chuck Iacy duu c de cu len la m chu ich
hay cho Iagei, cong y co 400 nhan vien, doanh hu da 100 iie u do
la/nm, va gia co hieu gan 30 dola.
Khi chu ng oi b da u cong vie c, mu c ieu cu a chu ng oi ch la
duy i kinh doanh iong mo nm ai iam xng u Builingon do,
Cohen noi. Chung oi chua bao giu co y nghi no se ha iien nhu
he na y.
Ro i nhu ng chuu ng nga i b da u xua hie n ien con duu ng iuu c giu
kha b ng h ng cu a cong y. Va i huung ie n hong in quo c gia co
su c a nh huu ng, bao go m ca a chi Rolliug Stoucs, a iung va o khoa n
lu i nhua n ca nhan ma Cohen va tieenlield kie m duu c cu ng nhu cho
dng ca c cau chuye n mang mo ca i nhn da y hoa i nghi ve nhu ng cam
ke xa ho i cu a ho . Xhu ng cau ho i cu ng ng da n ve vie c hie u nhu ng
nhan vien la co ng do ng dan cu hie u so a i Builingon. Su ca nh ianh
de n u ca c cong y kha c xua hie n nga y ca ng nhie u. Xhu ng va n de
iong han ho i va sa n ha m da la m a nh huu ng u i lu i nhua n. tia co
hie u cu a ho gia m xuo ng ch co n 12 dola.
mo han la v iach nhiem, nhung co le han lun la v ho da me
moi vui viec lanh dao cong y suo hai ha ky qua, Ben va leiiy
quye dinh nhuung quyen lanh dao cho nguui khac. Cung nhau nm
giu 15 co han (va gan 45 quyen bo hieu), ho van giu hai vi ii
ha ng da u iong hoi do ng quan ii, nhung ca hai van quye dinh hue
mo CE0 mui u ben ngoai. Bo mu mo cuoc hi hung bien Yo, oi
muon lam CE0 cong y cua ban va cong bo iong iai nhm m kiem
nguu i ke nhiem. Viec nay da dem lai hy vo ng cho nhung ai du ieu
chuan cung nhu nhung nguui co nhung y muon ky la. Robei Bolland
li. chuyen vien u va n cu a mcKinsey Comany, duu c cho n va o vi ii
nay mc du ong khong co
nhie u kinh nghie m iong
linh vuc san xua huc
ham va cung chng co
moi quan he lien quan g
iuuc do vui iie ly lam n
kha doc dao cua Ben 8
leiiy. Xhie m ky cu a ong
dung la mo ham hoa va
Bolland da dau hang duui
a lu c n ng ne cu a chie c
ghe lanh dao iong chua
da y 2 nm.
Bolland duuc hay he vao nm 1997 cung bng mo su lua chon
kha ba ngu: Peiiy 0dak, nguui ung la giam doc dieu hanh cong y
L.S. Reeaing Aims, nha sa n xua su ng iuu ng hie u Winchesei.
mo vu on ao nho nho da no ia khi chi ie nay bi ha hien. Xhung
0dak, nguu i uyen bo co 1/4 he ky kinh nghie m hich hu cho vi ii
nay, nhanh chong chung minh ong co he hoa nha cung cong y va
nhu ng sa ng kie n cu a no . 1iong nhung ha ng dau ien, 0dak cho ng
cuung nhung san ham mui cung nhu c giam nhung dong san
ham da loi hui (bao gom ca dong san ham ung duuc ca ung la
Peace Po). 0ng bo sung mo so hay do i iong khia ca nh ie hi, nhu
viec dui chan dung nguui sang la u n xuong ben hong ho. Iuung
san ham ieu hu ng len 20, iong khi hu nha iong ng 0
va gia co hie u suy gia m ba y lau nay cu ng ng lai mu c ga n 30 dola.
1a ca nhung dieu do da hu hu su chu y cua nhung nguui ngoai
cuoc, va Ben 8 leiiy da iu hanh mieng moi ngon cho cac cong y lun
xau xe. tiua hang 4 nm 2000, Lnilevei a doan da quoc gia co
nhu ng sa n ha m nhu kem Wisk, 01is, va Bieyei uyen bo mua la i
Ben 8 leiiy. Bo hien la nui san xua kem lun nha he giui nhu vao
nha n hie u kem Bieyei. Be ca c co dong ca m ha y vui ve , ho da bo ia
32 iie u dola de mang ve Ben 8 leiiy. Be xoa diu nhu ng hoa i nghi,
|a| c|a,cc q|a c|a , .|c c m6 | ||c | Scc .a 1c,
ho da xay dung lai cong y mui mua nay hanh mo cong y con vui
ban qua n ii iieng bao go m ca Cohen va tieenlield. Va hai nguu i
sang la, deu da gan 50 uoi, hua se dung chuc vu mui de dem lai lui
ich cho cong y, cho linh vu c ma mnh heo duo i ba y lau nay.
1uy nhien, Lnilevei da ch dinh mo CE0 mu i cho Ben 8 leiiy
va o ha ng 11 nm 2000. Bie u na y khie n ca Ben va leiiy cong khai
bay o moi nghi ngu ve lui cam ke cua ong chu mui doi vui nhung
hoa do ng xa ho i cu a Ben 8 leiiy. Cohen va tieenlield cu ng xua
hien ien mo bai bao ba y o su ha vong cua mnh, nhan manh i ng
ho sn sang ung ho uye doi mo ung cu vien khac co cam ke lam
vie c lau da i vu i Ben 8 leiiy va co chuung inh ha nh do ng v quyen
lu i xa ho i mo ca ch io ia ng. 1uy nhien, Lnilevei nha mu c kh ng
dinh ho va n co y dinh giu gn inh ha n xa ho i cu a Ben 8 leiiy.
V6 | s6 |ca | |cm oac c ,ca ||/c| c| | ca a Scc 1c,
45
RE/MAX INTERNATIONAL
Coc hcn t t co
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
Ilnh vu c klnh Joanh:
5d luo ng glao Jjch
ha ng nm:
5d luong ddl tac
klnh Joanh:
0dl thu chinh:
Chu tjch
Chu tjch hd l dd ng
uan trj:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
0cvc liricr
1c c rc nc r luc i kirh Jccrh bd t Jc r sc r
tcc r rd u b r rc rh thcr quc nci ic i thdr
thic r Jd u ticr trcr thc ic i
kirh Jccrh bd t Jc r sc r trcr kh p 6 rhdu lu r
hcr nc t tric u icc Jirh rhi tirh ricr trcr
ruc r My
8.ccc
Ccrtury 21, CclJwcll 8crkcr
0cvc liricr
Ccil liricr
FrlcwccJ, Cc.
1p;
www.rcncx.rcn
To m ta t
RE/MAX INTERNATIONAL 335
Davc Iiuigct la uguoi duo ug uhu t t thich uhuug tto mao hi m.
1toug ugoi uha o Colotado cua uguoi dau oug co thu vui da ugoai va
d, tham voug ua, co ca mot phoug su d, p uhuug do luu uim
v cuoc soug hoaug da cuug mot bo suu tp cac loai suug su hiu da i.
Co lu, lhi daug di su o sa mac Ialahati, oug bi dou vao th phai
chi u du ta, doi voi mot cou bao bi thuoug daug co phoug lu phia
sau cua chic xc tai. Nhu loi oug l lai voi phoug viu, chiuh mot phat
su ug b u th ug chiuh xa c cu a mo t tho su chu,u ughi p ttoug doa u
moi lhut phuc duoc cou mauh thu va Iiuigct da uga uhao lu miuh
cou thu sau lhi uo bi ha guc.
ta n day, ong say
me mo io mao hiem
kha c: khinh khi ca u.
Iinigei hy vo ng duu c
ngo i ien chie c khinh
khi ca u da u ien di
vong quanh he giui
khong ngh va dnh
die m cu a nie m dam
me nay la vao nm
1999, ong cung mo nguui dong hanh len ke hoach xua ha u Alice
Siings, Lc. Xhung nhung cun gio lun gan m da da buoc ho hai
hu y bo du dinh na y. Bai ha ng sau, vo ng chung ke Cuo c dua Khinh
khi ca u 1he giu i ke hu c b ng chie n h ng cu a mo doi hu khac
iong su ha vong cua Iinigei, du ong van co m de chuc mung doi
chie n h ng. Va vu i dam me he hao khong bao giu hai nha cu a
mnh, ong dang heo doi dien bien cua doi khi cau he giui gom 90
chie c va heo mo gia o inh ve mon na y.
1uy nhien, co le su lie u linh lu n nha cu a Iinigei die n ia nm
1973 khi ong danh cuuc su nghie cua mnh vao viec hanh la mo
u|a cq |||c| ||/ c a ca a ||c|qc
cong y ba dong san iieng. Khi do ong ch mui 27 uoi va dang lam
viec cho mo nha moi giui ba dong san mo viec ong kha hanh cong
nhung khong hai long v bi c giam qua dang ien hoa hong sau moi
vu mua ba n cu a mnh. m c du hie u kha nng qua n ly va ha m chi
cung khong co nhieu ien, ong van quye dinh mu mo vn hong nui
moi nhan vien moi giui deu duuc huung a ca ien hoa hong mnh
kiem duuc. 0ng khoe ing viec nay co he lam nen mo cuoc cach
mang iong nganh kinh doanh ba dong san, va ngay nao do se bien
ong iu hanh nha lanh dao vi dai nha iong linh vuc nay. Xgay nay,
cong y cua ong duuc goi la RE/mAX Ineinaional. Va 25 nm sau vu
giao dich dau ien, no da huc su iu hanh cong y lun nha iong linh
vuc nay vui 58.000 dai ly u in dung hia sau logo hnh khinh khi
cau do, ing, xanh cua cong y u kh sau chau luc
(1)
.
Iave Iinigei lu n len u maiion, Indiana. Sau khi bo hoc cao d ng

va hoan hanh nghia vu quan su iong Khong luc Boa Ky, ong xac
dinh ing uuc mu cua mnh se duuc hoa man bng kinh doanh ba
dong san. 0 uoi 24, ong su huu gan hai chuc ngoi nha. Bo la nhung
ngoi nha ong mua, an iang va ban lai kiem lui.
(1j eoau: ^ , û, o|, Vy , u e, va eoau a | Duooq (q NoW zoa|aoo, apua NoW Gu|ooa, va t
s oa o qu e |oa ej.
Da.c ||c|qc |ccq m6 | | c ||a cq o a q|a aa a c 1.uuu.uuu usD
Iinigei ha hie n mnh co nng khie u iong nga nh kinh doanh
ba do ng sa n, va ong xin la m chuyen gia moi giu i u Phoenix. 1ham
vo ng hun, ong chuye n sang mo cong y kha c khi nghe no i ho cho
he nhan vien huu ng a ca ie n hoa ho ng mo y uu ng ca ch ma ng
lu c ba y giu . Iinigei quye dinh vay muu n y uu ng na y de a du ng va o
cong vie c kinh doanh cu a iieng ong ve sau. Ch sau ba ha ng vu i nguu i
moi giu i mu i, Iinigei da khong ngu ng ha iie n va cuo i nm 1971
ong chuye n u i Ienvei. 0 do ong nhanh cho ng co m iong ha ng ngu
nhu ng nhan vien kie m duu c doanh hu ha ng nm u mu c nhie u iie u
dola. Xhung ong va n ha i giao la i mo nu a so ie n hoa ho ng cho cong
y va die u do do i vu i ong ha da ng buo n. V he ong ngh vie c va ha nh
la mo cong y cu a iieng mnh va uyen bo cho he nhan vien moi
giu i duu c huu ng 100 hoa ho ng. 0ng d en cong y cu a mnh la
RE/mAX, vie cu a iealesae maximums.
B dau u vung ngoai o Ienvei u Englewood, Iinigei len ke
hoach ia soa oan bo nhung cong inh kien iuc cong nghie duuc
xay dung. 0ng cho he nhan vien giu oan bo so ien hoa hong, nhu
da hua, nhung bu lai ho hai ia mo khoan goi la chi hi quan ly cho
cong y. Vie c na y khong ha huy a c du ng nen cuoi cu ng ch a
du ng do i vu i nhu ng nhan vien xua s c v nhu ng nguui iung bnh
cu ng nhu nhan vien ba n hu i gian khong he chi ia no i khoa n chi
hi dinh ky na y. Be ie n xa hun iong vie c xay du ng mo o chuc gia m
sa, ong cung m den nhung nhan vien nu, nhung nguui luc bay giu
bi cac cong y moi giui lun u choi nhan vao lam viec. 1huc e, nu
nhan vien chie m 80 o ng so nhan vien cu a cong y iong nhu ng
nm da u.
tail Iinigei, nguu i ke hon vu i Iave va o nm 1984, la mo iong
nhu ng nhan vien da u ien cu a RE/mAX. 1inh do ho c va n va a i qua n
ly cu a co hu hu mo ca ch hoa n ha o vu i kha nng la nh da o va xu
huu ng ha iie n kinh doanh cu a Iave. Ch iong vo ng mo ha ng, ong
da chuye n co u hu ky die u ha nh len chu c ho gia m do c. Xhung kha
nng va su co ng hie n cu a ca hai ngay la u c bi hu ha ch. Ie nh ca m
va n do i vu i da u lu a A Ra vu a duu c ban ha nh cu ng hu i die m cong y
mu cu a, va mo so nguu i lu c da u luon ha o hu c se a i iu cho du a n lie u
linh na y da iu la i khong ham gia nu a khi hi iuu ng ba do ng sa n
Ienvei su do . Ra nhie u nhan vien ha ng da u iong vu ng cu ng ia nh
xa cong y mu i, i nha mo ha n v nhu ng ba i ba o hoa i nghi khong
ngu ng xua hie n ha ng nga y.
tia dnh Iinigei ngay u dau da mu den am vn hong dia
huung va khong lau sau ho da hay cac hoa dun ao den nhanh hun
la lui nhuan. 1ham chi doi lan IRS (Ineinal Revenue Seivice Cuc
hue Iien bang my) da dong cua mo so vn hong cua ho, nhung
kha nng quan ly ai chinh la huung cua tail cung nhung ky hua
co inh huye huc cua Iave da sum giu ho mu cua iu lai u hau
he cac nui. Cong y cung b dau hung chiu su uc gian u cac doi
hu khi ngay cang nhieu nhan vien cua ho bo sang RE/mAX.
Xhung nhung in don ve viec lam n hi ha khong bie u dau lai
den va Boi dong An ninh 0uoc gia va FBI da den dieu ia cong y,
Ly ban Ba dong san Coloiado cung ien hanh kiem ia RE/mAX
hang uan. 1uy nhien, khong co ba cu dau hieu hoa dong ba hu
ha nao duuc m hay va Iinigei duuc he ie uc huc hien ke
hoach cua mnh.
Boi vu cho ng na y va n kien i kha khao mu io ng kinh doanh
nhung nhu ng i c io i ie heo cu a ho xua hie n, ha u nhu ch xoay
quanh va n de a i chinh. V he , ho quye dinh cho n huu ng di mu i b ng
hnh hu c nhuu ng quye n kinh doanh, hun la hie la va die u ha nh ca c
chi nha nh cu a chinh mnh. Co le day la y kie n hay nha cu a ho .
Xm 1975 gia dnh Iinigei b dau nhuu ng quye n kinh doanh

cho nhung nguui moi giui ba dong san. Y uung khong chinh hong
nay cua ho van g mo so han doi, nhung muc ng iuung ngay
cang cao va ch iong vong hai nm ho da co 100 nguui nhan quyen
kinh doanh. Xhu ng nhan vien ha ng da u cu ng ham gia va o cong y
va khach hang h sn sang noi buuc ho ai kh cac hanh ho lun
nho ien nuuc my. 1heo sau do la su ia dui cua mo vn hong u
Canada, va ch iong vong nm RE/mAX da hong ii hi iuung
kinh doanh ba dong san u day.
Be ie u c ha iie n, gia dnh Iinigei khong ngu ng qua ng ba
huung hie u RE/mAX de n vu i cong chu ng. Xhu ng khoa n ie n huu ng
duu c dua ia de khuye n khich nhan vien, co n ca c nha qua n ly cao ca
h nha n duu c cu ho i mua mo ha n iong quye n ba n ha ng dia huung
hay nhu ng chi nha nh kinh doanh kha c. 1hem va o do , gia dnh Iinigei
huu ng xuyen di kh nui de m hie u u ca c do i a c va hu c hie n ca c
no lu c nh m ha iie n ma ng luu i. 1a ca nhu ng vie c a y da duu c iang
ia i ve m kinh e mo ca ch hoa n ha o, khi nga y ca ng co nhie u nhan
vien ba y o mong muo n duu c la m vie c cho RE/mAX. Xhie u nguu i duu c
iao quye n kinh doanh ben ngoa i khu vu c B c my yeu ca u mu hem
vn ho ng a i hi iuu ng cu a ho , nui da u ien la khu vu c Caiibe va o
nm 1991. 1ie heo do la mexico, io i u i mie n nam chau Phi, 1ay Ban
Xha, Isiael, Bu c, Iieland, Anh, Ba Ian, 1ho Xhi Ky , Singaoie, L c, By
Ia , Ba o Si, Iichensein, A o, 1hu y Si, Bo Ba o Xha, Pha va Bong
Xam A . Va o da u he ky 21, RE/mAX da co 3.400 vn ho ng u 34 quo c
gia va 8 khu vu c ien he giu i.
Xhu ng y uu ng ca ch ma ng cu a nha Iinigei nga y nay luon bi
nhie u do i hu ca nh ianh sao che huu ng xuyen. Ba u nhu ng nm
1990 ho hie la mang luui Ve inh RE/mAX nhu mo bo han ho iu
||a m .| |ca | o6 cq ca a |/V4k |cc ||c q|c |
ky hua cao giu oa n he nhan vien da nng sua la m vie c cao hun.
Be hong on kem hang iieu dola nay ha song hun 5.000 giu
nhu ng me o v va lu i khuyen, nhu la m he na o de nhan vien chuye n
cho ma van hanh cong hay lam he nao ung dung cong nghe de ng
doanh hu. Bo cung dong hui de xua nhung y kien ve quan ii ai
chinh va hong in de hua n luye n cho khoa ng 20.000 nhan vien cu a
mnh. RE/mAX cu ng o chu c nhu ng ho i nghi iu c ie ha ng nm hu
hu hang ngan dai ly ien oan nuuc my va hang im dai ly u cac
quo c gia kha c ham du .
RE/mAX cung la nguui di ien hong iong linh vuc kinh doanh
ien ma ng Ineine. Sau khi ke no i vu i do i a c va khach ha ng hong
qua dich vu iu c uye n ComuSeive iong nhu ng nm da u, cuo i cu ng
ho cu ng chuye n sang su du ng Web. Email, ha o lua n iu c uye n,
nhu ng hong in hu u ich de u co ien dia ch cho a ca nhan vien va
cong ac vien. Buung dan ui danh sach va cac dai ly dia huung,
cung vui nhung meo v iong mua va ban, cung nhu hong in ve
nhu ng chuung inh cu a RE/mAX va ca do i khinh khi ca u cu a ho , de u
duu c cong khai ien web sie cu a cong y.
Ve ha n gia dnh Iinigei, uu c muo n m kie m nhu ng hu ha ch
mu i cu a ho khong he gia m di sau bao nhieu nm. Bo bay ien chie c
ma y bay co ca nhduu cca iie n cu a mnh, nuoi ngu a A Ra , va Iave
ha m chi co n ham gia va o do i dua xe hui XASCAR. Bai nguu i xay
mo san gon 18 lo iieng gan nha ho u Coloiado va khong hu nhan
ba ky mo hanh vien nao khac, cung khong co nhung khu nha hay
ba dong san nao iong khuon vien 7.275 mau da gom doi doc va cay
coi iam ia ma Iave va tail van huung cuui ngua iong do.
46
HA NG MA Y MAY SINGER
6io i phc ng phu nu b ng nhu ng
ducng kim tu dcng
hguol sang l:
Iogo:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
lsscr Mcrrit Sircr
8ic r vic r ncy qud r c c trc rcr rhuycr rhic p
vc Jcr ic r.
Mc y ncy vc rc r lcc i nc y nc r ic Ju r khc r
1,26 ti Jc-lc
18.ccc ruc i
8rcthcr lrtcrrcticrcl, Flcrtrclux A8, hirsrh
Stcphcr h. CccJncr
Curccc, ud r Jc c Artillcs thuc r hc lcr
181
www.sircrrc.rcn
To m ta t
Cia su bau daug soug vao uua du th l, 19 va bau cu co du
quu ao cho ca gia diuh bou uguoi cua miuh, bau phai lam th uao voi
vai cuou chi va mot it lim ma,? Co lc d ma, xoug mot chic ao, bau
phai tou mot lhoaug thoi giau du d mot uguoi soug ttoug th l, 21
ua , sa u xu t ta ca tu a o d , uhu ug bo ca uh dc p. Ba u cu ug co th thu
tho ma, la m t t ca cho ba u uhuug tho i giau cu ug lhoug duo c tu t ug u
bao uhiu. N u do la cu chu, u cu a uga , hom ua, thi qua la da ug
ua u lo ug!
may m n hay, uu u do da cha m du b ng mo su kie n mang inh
buu c ngo iong lich su ne n vn minh cu a nhan loa i va o nm 1851,
khi I.m. Singei sa ng che ia mo loa i ma y may kie u mu i, de su du ng, va
hie bi na y ngay la u c a o ia mo cuo c ca ch ma ng iong oa n bo qua
inh may m c a i nha cu ng nhu iong sa n xua cong nghie . Va , iong
khi nguu i ieu du ng co n nga i ngu ng iuu c ca i gia 75 dola cu a no , nga i
Singei ha o va da nghi ia ca ch hu c ba n ha ng ia go da u ien ien he
giu i de a o die u kie n cho mo i nguu i co he s m duu c mo chie c ma y
ngnngsua laodo ng cu ng inh nng a oha mmy ung y cho mnh.
Xhu ca u mua chie c ma y
na y nga y ca ng nhie u va su
hu ng hu ng cao khi chie c
may da duuc giai huung ai
Bo i chu 1he giu i Paiis.
Singei mu hem ba xuu ng
sa n xua va mo ho ng
iung ba y sa n ha m u Xew
Yoik. 0ng cung ky hu dong
vu i nhu ng chuyen vien ba n
ha ng s n sa ng ia ie n iuu c
de duuc quyen ban nhung chiec may han ky nay u nhung khu vuc
cu he . Co le , loa i hnh nhuu ng quye n kinh doanh da u ien xua ha
u day. Iuu ng ieu hu hang nm da ui 3.000 chie c iuuc khi ha
Va , ma, s|cqc .a c o a ||c |, zu
(mcac| 1uu;
HA NG MA Y MAY SINGER 343
nien 1850 ke huc. Xhung nguui go han chuyen doi cong nng va
nang a m voc cu a chie c may nay co he ke den cac co hu may ai gia
hay gay hie n oa i, Bo do c Richaid Byid (nguu i da dem chiec may
may Singei de n Xam Cuc), Xga hoa ng Alexandei III cua Xga (nguui
ia lenh dung no de may 250.000 leu ba cho quan doi Sa hoang), va
ha m chi ca mahama tandhi, nguu i go i chie c ma y na y la mo iong
so i nhung hu co lui nha ung duuc ha minh.
Xga y nay, may may cua Singei duuc ban ien hun 150 quoc gia
vui 1.500 iem ban le, 58.000 dai ly han hoi, va 18.000 nguui ban
hang an nha. Singei luon dung u vi ii so 1 doi vui nguui ieu dung
va iong nga nh cong nghie na y. 1uy nhien, ca ng nga y luu ng ieu
hu cu a ho ca ng gia m khi ca c do i hu ca nh ianh xua hie n ngay mo
nhie u va hu c e la nhu ca u may va a i nha cu ng gia m h n. V he ,
song song vui viec ien hanh mo cuoc cai o lun Singei da chuan bi
sn nhung buuc di du hong iong iuung hu e hai nha.
Issac meiii Singei sinh nm

1811 a i 1ioy, Xew Yoik. Ia con hu
a m iong mo gia dnh nha cu nguu i
Bu c, ong nhanh cho ng bo c lo a i nng
hien ba m ve ma y mo c. 1uy nhien
Singei khong hoa i ma i vu i gia dnh
va ong bo nha ia di khi mu i 12 uo i de
hu su c vu i ca c cong vie c ia kha c
nhau nhu die n vien, da o co ng, do ng
u , va la m nha ha minh. 1iong linh
vu c cuo i na y ong o ia ha nh cong
nha : che ia ma y khoan da nm 1839
va du ng cu cha m kh c ien kim loa i
va go mo ha ky sau do .
Khi Singei sinh ia, mo loa i ma y khau gia y da duu c ha minh
khoa ng hai ha nien iuu c do . Va o lu c ong u i Xew Yoik, ia nhie u
|ssac Vc|| s|cqc
(1s11 1s?;
hu ha n da sa n xua ia loa i ma y ho iu , iu ha nh mo cong cu ho su
cho vie c may m c. Bay la hu cu he gay duu c su chu y cu a Singei. Xo
no i ie ng dun gia n ch v no la hu o nha a i hu i die m do nhung
khong hu c e l m v con hoi chuye n do ng io n l di l la i huu ng
la m io i ch iong khi cay kim duu c d n m ngang khong hie u qua
l m. Va , gio ng ha n lu n ca c ma y cong cu uung u lu c ba y giu , no cu ng
su du ng lu c iuye n do ng b ng ay va die u ba ie n nha la no ha n che
vie c ha huy he cong sua ma y khi nguu i su du ng ha i huu ng xuyen
giu mo ay ien con quay.
1uy nhien, Singei va n kham hu c y uu ng chung cu a chie c ma y
nay va sau khi kiem ia can han, ong da co mo vai buuc cai ien dun
gian nhung quan iong. Chng han, ong hay con hoi nen hoa dong
heo duu ng h ng hay v quay io n, va kim nen chuye n do ng len
xuong se hu ly hun la chuyen dong qua lai. 0ng cung quye dinh
hay iu c quay ay b ng ban da giong nhu hu duu c su dung ien cac
ba nh xe quay. Sau khi muu n 40 dola va la cong y I.m. Singei 8 Co.,
ong ch ca n 11 nga y de che ia loa i ma y may an ie n cu a mnh.
ta n nhu ngay la u c ong bi kie n v xam ha m quye n sa ng che ,
nhung cu ng va o lu c ong hua kie n, hie bi cu a ong da hu hu duu c ia
nhie u kha ch ha ng, va cong y da ha iie n lu n ma nh de n mu c chuye n
kie n ca o na y cu ng khong ha nh va n de nu a. ma y mo c cu bay ia kho i
xuu ng u Xew Yoik nhanh ngay khi ong vu a sa n xua xong. Va o nm
1855, sau Bo i chu 1he giu i Paiis, nhu ca u ng cao va ong ung ia mo
chuung inh ba n ia go da u ien de ng sa n luu ng ieu hu cao hun
nu a. mo ma u hie ke ma y he he hu hai nhe hun ia du i va o nm 185,
va cong y da ng cuu ng hem mo nha iung ba y sa n ha m va o bo ba
han xuu ng mu i iong nm ke ie . Khi Singei quye dinh sang Anh
ngh huu nm 183, cong y cu a ong bay giu iu ha nh Cong y Sa n
xua Singei n m giu 22 ha minh va ba n ia 20.000 ma y mo i nm.
Inslee Boei, nguu i duu c bo nhie m chu c chu ich cong y hay cho vi
ii cu a nguu i sa ng la , ie u c duy i su ha iie n va nm 187 ong
da bie n Singei iu ha nh cong y cong nghie da quo c gia da u ien b ng
ca ch mu mo xuu ng sa n xua u tlasgow, Scoland.
Iuu ng sa n ha m ieu hu va n ng cao va da 250.000 sa n ha m mo i
nm va o hu i die m Singei qua du i nm 1875. 0ng de la i kho i a i sa n ii
gia 13 iie u dola, mo con so kho ng lo va o lu c do , va duu c chia he cho
24 du a con cu a 2 ba vu va 3 nguu i nh cu a ong. Xguu i hu a c lau nm,
Edwaid Claik, la m chu ich ie heo cu a Singei mo nm sau do , va
cong y khong ngu ng ha iie n vu i o c do cho ng m . Xm 1880, luu ng
sa n ha m ieu hu ien oa n he giu i len de n con so 500.000. ma y may
cha y die n ho da u ien duu c giu i hie u 9 nm sau do , va de n da u he ky
20 xuu ng sa n xua cu a Singei da ba n ia duu c 1,35 iie u ma y mo i nm.
Iuu ng nhu khong co g la ba kha hi iong giai doa n na y va cong
y khong ngu ng hoa n ha nh nhu ng nhie m vu mu i duu c de ia. mo
cong y con co en go i la cong y ma y may Singei duu c ha nh la nm
1904 de lo vie c ba n ha ng va han ho i sa n ha m na y ien oa n he
giu i. Bo n nm sau do , o a nha Singei 47 a ng duu c khai iuung u Xew
Yoik, day vu a la iu su chinh cu a cong y vu a la o a nha cao nha he
giu i lu c ba y giu . Xm 1913, ho ng ke ghi nha n da co 3 iie u ma y duu c
ba n ia ha ng nm, nm 1927 cong y kha nh ha nh 1iung am may m c
Singei cu ng nhu ng kho a da o a o may no i ie ng cu a mnh. Xm 1929
ho giu i hie u loa i ma y may Singei Feaheiweigh cu c ky duu c ua
chuo ng va uyen bo se la n san sang ca c linh vu c kinh doanh kha c, cu
he la cho ia du i loa i ma y hu bu i Singei da u ien.
1iong nhung ha nien ke ie, loai may da chan mo hui ao
nen cuoc cach mang giu day duuc hay he bng nhung dong cu dien.
Va hem mo san ham cong nghe mui ia dui: may khau zigzag, loai
may co kim chay qua lai cung luc vui len xuong. Viec nay cho he
ngay ca nhung nguui khong co kinh nghiem may va cung lam duuc
nhu ng sa n ha m hu c a va hu c da y vie c kinh doanh ie n xa hun
nua. Ke qua la doanh hu hang nm cua ho den 507 iieu dola iong
nhung nm 1950, va nm 193 cong y doi en hanh 1he Singei
Comany de han anh su da dang hoa khong ngung khi ho dua hem
vao danh muc kinh doanh cac loai hnh nhu vn hong ham va do
iang ii no i ha . Ioanh hu cu a ho lan da u ien da mu c 1 dola
vao nm 19, va len den 2 dola ch 4 nm sau do. Iuc nay Singei
co 120.000 nhan vien va iu hanh mo nguon ai nguyen chung
khoan khong lo vui hun 0.000 co dong.
Xhung sau do, vao giua nhung nm 1970, qua bong bi bum cng
qua muc da vu. So luung may may ban ia len den dnh diem la 3 iieu
chie c mo nm va b da u giam xuong khi nhu ng b ng ha minh cua
cong y da he han doc quyen va cac doi hu canh ianh vui nhung
san ham co gia ie hun b dau chia se hi iuung. mo so lun hu nu
ien oan he giui b dau di lam u ngoai, ho ieu on i hui gian hun
iong vie c may va va ieu nhie u ie n hun de mua qua n a o may s n.
Khoang 40 cong viec cua cong y luc nay la mo bo suu a da dang
bao gom ha iien nha u, dich vu so sach ai chinh, dien u quoc
hong va ban le qua caalog. 1uy nhien da so cac cong viec do khong
dem lai lui nhuan cao, va nm 1978 Singei da lo iong nganh kinh
doanh may may cua mnh. Khong lau sau do ho da mc nu den 1
dola.
Va, mo cuoc ong cai o la a yeu heo yeu cau va quye dinh cua
cac quan chuc lanh dao va cac co dong cua cong y.
Xm 1975, loseh Flavin, cuu giam doc cua Xeiox, da len nm

quyen leo lai con huyen Singei vuu qua cun song du. Xgay la uc
ong chuyen u i u iong mo khach san ch cach iu su chinh cua cong
y bon oa nha va b dau lam viec 13 ieng/ngay, 7 nga y/uan.
0ng giam quy mo kinh doanh may may ieu dung, ng cuung vao
may may cong nghie va giui hieu loai may may dien u u dong dau
ien cu a Singei. Sau do , ong do ng cu a 1.00 cu a ha ng hoc chuye n
quyen dieu hanh cho cac doi ac ben ngoai. 0ng mu iong cac nha may
sa n xua u Biazil, 1ha i Ian va Xha . 0ng la y danh ie ng cu a cong y
va he ho ng kinh doanh u Pacilic Rim va my Iainh ia danh cuuc khi
giui hieu nhung san ham mui, nhu do gia dung va noi ha va dui
iu su chinh cu a cong y u i Samloid, Connecicu.
Xm 1982, doanh hu kinh doanh ma y may cu a Singei ha m chi
co n ha hun doanh hu u ma ng ha ng khong, sa n xua ca c chuye n
bay gia la , hie bi ba o ve die n
va nhu ng hu uung u. Bon
nm sau, vie c kinh doanh ma y
may duu c a ch h n ha nh mo
cong y iieng vu i en Singei
Sewing machine Co. Cong y co
24.000 nhan vien ien 100
nuuc. Cho du g ic ioi nhung
ho van chiem 30 hi han
hang ieu dung quoc e, gan
ga doi doi hu gan nha cua
ho. Xm 1988, hau he nhung nguui dieu hanh cong y con deu an
ha nh vie c hu nha n Paul Bilzeiian. 0ng hu hu duu c su chu y cu a
kha ch ha ng ien oa n quo c b ng ca ch ba n ma y may va nhung sa n
ha m kha c nhu u la nh, be ga va iuye n hnh quanh chau A , chau
Phi va 1iung Bong. ma y may cong nghie , duu i nha n hie u Plall, hie n
nay duu c sa n xua a i Bu c. Va , duu i su die u khie n cu a Chu ich kiem
CE0 Sehen B. toodman, iu su chinh la i duu c chuye n u i Cuiaao,
Xeheilands Anilles.
Xhung nhung no luc do duung nhu khong du de ngn cu iui u
do cua Singei vao hang 5 nm 2000, khi San giao dich Chung khoan
Xew Yoik dnh ch viec buon ban co hieu cua ho. Sau do cong y la
ho su hong chong ha san heo Chuung 11 Iua Pha san va cam ke
kh c hu c ha u qua ne u co . 1uy nhien, Singei va n hy vo ng se a o ia
nhung dau an mui nhu ho da ung lam duuc iong he ky 19 va 20.
Va , ma, .| |/c| s|cqc Ccc/|acccc ?4?u
sa c o| m mc | c| | ca a s|cqc cam zuus
oa c |a c| z cam, ma c| o|c c |a cam
47
SHOREBANK
Ngn ho ng pho t tric n cc ng dc ng
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
Tdng tal san:
Td ng sd nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
kcrclJ Crzywirski, Mcry hcuhtcr, /cncs
Flctrhcr vc Miltcr 0cvis
khcr xc p hc r trcr Fcrturc cc rn 2cc;
Ndr hc r phc t tric r rc r Jc r lc r rhd t vc ldu
Jc i rhd t hcc ky
0irh vu tc i rhirh Jccrh rhic p vc rc rhdr
2,1 ti Jc lc (rn 2cc6|
c ruc i (rn 2cc6|
lcuisvillc Ccnnurity 0cvclcpncrt 8crk,
vcrncrt Ncticrcl 8crk, wcir-wriht 8crk 8
1rust Ccnpcry
Mcrcrct A. Chccp
Chircc, lllircis
1p;
www.sbk.rcn
To m ta t
SHOREBANK 349
Co lc dim chuug giua cuu 1oug thoug M, Bill Cliutou va uhi u
uhu viu vu pho ug o Chicago la ho d u la lha ch ha ug thu thi t cu a
ShotcBaul. Ia mot coug t, tai chiuh co phu tuug diu phoi uhiu du
a u pha t tti u liuh t ta i wiud, Cit, cu ug uhu ttu toa u th gio i,
ShotcBaul da tao ta lhai uim tai chiuh ttach uhim xa hoi
(1)
ma
1o ug tho ug Bill Cliutou da giu p qua ug ba d u uhu ug vu ug uoug thou
hco lauh ttu toau uuoc M, tu lhi oug cou la 1houg doc baug
Atlausas. ShotcBaul cu ug gio i thi u d u coug chu ug hiuh thu c ho p
do ug va, muou tu do, cho phc p mot coug uhu da ughi huu co th va,
vo u l p coug t, su a chu a ca c cu ho xuo ug c p ta i vu ug South Shotc
lu c u d bi u chu ug tha uh uhu ug uoi da ug so ug hou va tu la m gia u
cho chiuh miuh.
Buu c sa ng la bu i bo n nha hoa do ng xa ho i u Illinois, nhu ng nguu i
da gia nha quan do i khoa ng cuo i nhu ng nm 190, ShoieBank ngay
u da u duu c xem la mo huung ie n hu c hie n nhu ng hay do i cu a dan
huu ng ma ca chinh hu la n ca c o chu c hi lu i nhua n de u khong he
khong nha ii. mo hnh ha iie n co ng do ng du a ien nhu ng hay
do i b da u va o nhu ng nm 1950 de cung ca vo n da u u, huu ng la
cu ng vu i nhu ng ho iu ky hua cho nhu ng vu ng chua ha iie n lu c
da u ch nh m va o nhu ng vu ng lan ca n da y ie m nng la Bu bie n hia
Xam nuu c my . Vu i mu c dich su du ng hie u qua do ng u ba n va nguo n
ie n nha n io i iong dan huy do ng duu c duu i hu i 1o ng ho ng
Eisenhowei, ho cam ke se a i da u u a ca nguo n vo n cu a mnh va o
ca c hoa do ng hu c vu co ng do ng. m c cho nhu ng no i hoa i nghi xua
hie n kh nui va ca c chuu ng nga i ghe gu m, ca c chuung inh in du ng
va cong y va n lu n ma nh khong ngu ng.
Xm 198, nhung hanh uu an uung cua ShoieBank dan ui
viec mu iong hem mo chi nhanh nua u Chicago va lan ui Aikansas
duui su ung ho cua 1hong doc Bill Clinon va 0uy Winhio
Rockelellei. Xhung no luc uung u cung duuc b dau iong nhung
(1j Nquyo vo: Soe|a||y |ospoos|b|o t|oaoe|a| eooeopt.
nm ke ie u Cleveland cho u i Kenya, chau Phi. Bie n nay ho da cho
vay ien 700 iieu dola doi vui doanh nghie va cac ca nhan iong
nhung cong dong ma ho huc vu, giu huc hoi kinh e hun 17.000
ho va bien vo so nhung giac mu hanh hien huc. Bo cung dem lai lui
nhuan cho chinh mnh ke u 1975 va dieu do chung minh ing
nhiem vu ke doc dao cua ho hoa dong xa hoi hong qua lui nhuan
u kinh doanh co he ao nen hanh cong va su khac bie iong cuoc
so ng.
Khi Bo i nghi Ian chu

1oan quoc dien ia ai
Chicago, bon hanh vien
dam me ca c hoa do ng xa
hoi va nhan quyen nay
huu ng xuyen g nhau a i
Ba i ho c Chicago. Ronald
Grzywinski la mo doanh
nhan dang muo n chuye n
huu ng sang da u u ngan
ha ng (linh vu c ma ong di
ien hong iong vie c ha
iie n co ng do ng ma sau na y
duu c Bankshoie ie qua n). Mary Houghton co b ng ha c si cu a
1iuu ng Y khoa lohns Bokins, va dang la vien chu c hu ia ch ke hoa ch
cho 0uy lohnson hoa do ng hi lu i nhua n. James Fletcher la mo cu u
gia o vien, mo chie n binh iong cuo c chie n cho ng do i nghe o, va la iu
ly gia m do c cu a chuung inh Boa do ng co ng do ng lien bang. Milton
Davis la chu ich ho i do ng dia huung ve Bnh d ng Ian o c cu a 0uo c
ho i, mo sinh vien sau da i ho c heo nga nh kinh doanh cu a mo iuu ng
da i ho c ngay ca nh nui bo n nguu i huu ng u a .
1a ca deu ien duui ba muui uoi, nhom ban gom hai nguui da
ing va hai nguui my goc Phi nay deu hua nhan ing nhung no luc
S6 c ||a c| .|cc sa cq | o ca a s|ccSac|
SHOREBANK 351
cu a chinh hu va ca c o chu c hi lu i nhua n iuye n ho ng khong he
nao giai quye he nhung van de huc a iong dui song hanh hi.
Va ho cung nghi ngu ing cac bai dien vn doc ien san hoi nghi cung
chng giai quye duuc nhung van de dang dan huy hoai nhung khu
vuc lan can iong hanh ho va ien ca nuuc. 1iong khi khong ai nay
ia y kien cu he la iu hanh mo chu ngan hang, a ca deu hm hu
vu i y kie n hu vi cu a tizywinski i ng se ca i a o xa ho i hong qua linh
vu c ngan ha ng. Souh Shoie mo khu dan cu u ng ia iu hu nay
dang g nhie u kho khn iu ha nh muc ieu cua ho . ta n nhu ngay
la u c ho ie n ha nh mua Xgan ha ng 0uo c gia Souh Shoie.
Bon nguui huy dong duuc 3,2 iieu dola can hie de mua cong
y han lun la nhu mo khoan vay nu do tizywinski va vu ong bao
lanh, va b dau dieu hanh cong y nay vao mua he nm 1973. Va ho
va ngay hai mo van de lun. Xgan hang cu bi ban di la do no khong
he kiem lui nhuan u cong dong dan cu ngay cang giam dan. Va
nguyen nhan cua he qua nay, i ia cung mo han, la do moi ngan
hang ie kiem va cho vay deu xe ho vao loai khach hang co kha
nng iui io cao va danh dau do nen u choi cho ho muun ien du co
he cha nha cu a hay de hu c hie n ca c du a n kinh doanh. Ban la nh
da o mu i cu a cong y de nghi hay do i nh hnh na y b ng ca ch ai da u
u vao nguon von ong hu ch iong Souh Shoie. Ban dau khong
nhieu nguui cha nhan y uung la mo ngan hang ha bai iong mo
khu dan cu kinh e khung hoang lai co he kiem duuc lui nhuan ai
chinh ch b ng mo va i kinh nghie m xa ho i mu i. Xhung bon nguui
nay lai in ing mnh co he lam duuc nhu vay. Va ho da len ke hoach
de chung minh nhung nghi ngu do la hoan oan sai lam.
Khi Souh Shoie hay do i, luu ng ie n gu i va o nga y ca ng ha hun,
gia m u 80 iie u dola xuo ng ch co n 42 iie u dola ch iong vo ng hun
mo ha ky . Xhu ng va n de kha c cu ng va n o n do ng, nhu nh ia ng
o a nha iu su xuo ng ca ia m io ng. 1uy nhien, bo n nguu i quye dinh
d cong y cu a mnh ien ne n a ng la mo cong y a i chinh dun hua n
iuu c khi co nhu ng hoa do ng kinh doanh kha c. Xgan ha ng se gio ng
nhu mo cong y ha iie n dia o c, mo vn ho ng da u u nho , va la
mo ie ng no i benh vu c cho co ng do ng dan cu xung quanh mo ca ch
hi lu i nhua n. Be qua ng ca o vie c ky gu i ie n va b da u ng nguo n
vo n, ho b da u no i ve hy vo ng va mu c ieu cu a mnh vu i nhu ng ho i
nho m dan chu dia huung. Bo dua ia ca c ba n hu do ng in du ng
khong he cha cho dan cu vu ng Souh Shoie va nhu ng nguu i co y
dinh mua nha ho c kinh doanh iong khu vu c.
Chuung inh duuc hnh hanh de ao nguon von cho nhung no
luc vay muun nay, co en goi la 1i u gu i d pha t ttiu, cuoi cung da
hay do i hnh a nh cong y. B ng ca ch cho nhu ng nguu i gu i ie kie m
ca nhan cung nhu cac nha quan ly quy luung huu mu mo ai khoan
co ca u iu c du kha nng ca nh ianh hong qua ngan ha ng ShoieBank
de su dung cho cac du an ha iien u Souh Shoie, ho ao ia mo cong
cu dau u iach nhiem xa hoi gui lui keu goi ui cac nha quan ly ai
chinh ha o am u nhie u nui. Khi chuung inh duu c b dau va o nm
1974, cac ai khoan duuc mu kh nui u 50 bang va hun hai muui
quoc gia ien he giui. Chng bao lau sau, ho da la nguon ai chinh cu
ban cho hun mo nua so doanh nghie iong vung.
Buuc quan ly bui Pho
Chu ich ShoieBank, loan
Shaiio, chuung inh mu i
nhon ma cong y ho iu
dieu da hoan oan di nguuc
la i vu i hu c ie n kinh doanh
ngan hang hong huung
iong vie c da u u ie n gu i
dia huung iong cac du an
u xa da lam ba ngu
nhung dau oc hoai nghi khi nhanh chong chung minh ing ho mui
chinh la nguu i chie n h ng. Xhu ng cong nhan die n da ngh huu, cu ng
ia nhieu nhung chu doanh nghie gia dnh khac da giu cho co ng
dong mnh dang song iong khi xay dung nhung cach kiem song
iieng va ia he nu u mo muc do cao hun ia nhieu so vui niem in
ma Shoiebank da d vao ho va cong dong.
!acq |m |6 |c Dcac| cq||c o s|ccSac|
|a | C|c.c|aca
SHOREBANK 353
Sau khi ng oc cac hoa dong kinh doanh u 32 hanh ho

huo c bang Aikansas, ShoieBank ie u c mu io ng kinh doanh de n
vu ng 1huu ng Ba n da o michigan, ca c bang Washingon, Ieioi va
Cleveland, do ng hu i u va n cho ca c dinh che a i chinh kha c hu c hie n
cac chuung inh uung u. Co le hu hach lun nha cua cong y la u
hi iuung nuu c ngoa i, nha la ai cac nuuc dang ha iien nhu
Pakisan, Kenya va Bangladesh, nui ho mu chi nha nh. Cong y cu ng
go ha n hnh ha nh ca c chuung inh in du ng u Phan Ian, Ba Ian,
va cac nuuc huoc Iien Xo cu. 1ai hi iuung my, cong y ng ong so
nhan vien len 300 nguui, hue nhung nguui den lam viec vui
Shoiebank v nhie m vu xa hoi cu a ho , cung nhu ca nhu ng nguu i dan
song iong vung va ch dun gian can mo cong viec on dinh. Xhiem
vu ke cua ho da mang lai lui ich cho a ca moi nguui: hanh cong
iong viec hoi sinh nhung khu vuc ma ho cho n lam muc ieu ban dau
iong khi van dem lai lui nhuan hoa man cac nha quy hoach lan dau
u. Cong y duuc xem la co moi iuung lam viec ly uung hang dau.
ShoieBank ng quy mo ga doi vao nm 1995 sau khi sa nha
vui Indecoi, mo o chuc in dung khac cua Chicago co ha ang la hai
ngan hang huung mai. Buuc sang he ky mui, ong so ien ky gui cua
cong y da len ui 750 iieu dola va ong so von hoa dong gan 1
dola. 1heo hau he nhung danh gia hong huung va mo vai hong
ke khong chinh hong cong y da da duuc a ca cac muc ieu ma
tizywinski, Boughon, Flechei va Iavis nh m de n lu c ban da u.
1uy nhien van co mo so van de on ai. Bo la ShoieBank van
chua hai la mo huung hieu manh de hoa dong dun le de dang.
V he, vao mua he nm 2000, ho lien ke vui cac quy dau u iach
nhiem xa hoi xua sc ai my de hnh hanh mo lien minh ai chinh
mang inh cach mang iong lun hun de ha iien cong dong mo
cach hieu qua hun. Buuc co xuy hanh la bui Cong y Iomini
Social Invesmen, o chuc dang quan ly so ien ia lun la 1,9 dola,
mo quy lien ke mui ia dui giu day se dau u i nha 10 ong von
cho vay cam co va dau u doanh nghie nho cho nhung nguui iong
cac vung co dieu kien kinh e kho khn. 0uy mui nay khuyen khich
cac du an ha iien cong dong co y nghia cung nhu dau u iuc ie
vao do.
Xm 2004, ShoieBank sa ng la 1iung am Bo i mu i Ca c Iich vu
1a i chinh nh m khuye n khich ca c o chu c a i chinh hu c vu ca c kha ch
ha ng co hu nha huo c mu c nghe o kho ho c duu i mu c nghe o kho .
Xm 2007, ShoieBank iu hanh ngan hang moi iuung va ha
iie n co ng do ng da u ien hu c hie n chuung inh ie kie m iu c uye n
la i sua cao.
Xga y nay ha nh cong cu a ShoieBank duu c ha n a nh qua he
ho ng io ng kh ca c chi nha nh cu a ho ien kh he giui. ShoieBank
cung da la mo ngan hang co han va ho ie uc da dang hoa san
ham in dung va cac dich vu ai chinh huung ve cong dong.
48
HA NG PHIM MGM
1ic ng g m su tu
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
Mcrrus lccw vc lcuis 8. Mcycr
khcr xc p hc r trcr Fcrturc cc rn 2cc;
hirh nd u thu rhc ru c hcllywccJ vc ruc r My
thd p ricr 1p2c vc 1pc
Phin Jic r c rh, rhucr trirh truyc r hirh, viJcc
ic Jirh vc rhu r sc r phd n rc Jr ky bc r quyc r
1,2 ti Jc-lc (rn 2ccc|
8;c ruc i (rn 2ccc|
Scry pirturcs, 1inc wcrrcr vc wclt 0isrcy
Alcx cncriJjicr
Scrtc Mcrirc, Cclijcrric
1p2
www.nn.rcn
To m ta t
1hp uiu 70 cua th l, ttuoc la thoi l, cua uhuug su liu
lhoug l , gi la m vc vaug cu a uuo c M, vu tai ti ug watctgatc, dich
vim pho i, ca c vu di u cuo ug loa u cu a gio i hippi, uhuug xcu lc uhuug
chu, u da ug buo u do co u co uhu ug cou so t vc lhi ca c ta p ha t chi u cac
siu phm diu auh va tao uu thoi hoaug lim cho Loll,wood. 1hauh
qua do chu ,u la uho ha ug phim hu, u thoa i MCM McttoColdw,u
Ma,ct vo i bi u tuo ug cou su tu daug g m tu cu a miuh, tu ug la hiuh
a uh da i di u cho u u coug ughi p gia i tti Loa I, , va cu ug tu ug ba u h t
ta i sa u cu a miuh, l ca da o cu va phu c ttaug do ug phim, d ttaug tta i
cho ca c mo u uo ta i chiuh.
maicus Ioew chua bao giu muo n iu ha nh mo nhan va quan
io ng iong la ng gia i ii. 0ng cu ng chua u ng nghi i ng mnh se hay
do i duu c ca ch la m vie c cu a Bollywood hay, mu uu c se co su c a nh
huu ng de n nhu he iong vie c hay do i hnh a nh nuu c my iong m
ca he giu i. Xhung ong cu ng khong cam lo ng la m mo nhan vien ba n
ha ng bnh huu ng cho mo cu a ha ng ba n do long hu u Xew Yoik. 1hu c
ia, ong muo n ghi da u a n cu a iieng mnh iong linh vu c ba do ng sa n.
0ng b da u b ng vie c hu n vo n mua mo chung cu nho . Iu va y, Ioew
cu ng hich ia ha , va ong chia se nie m dam me na y vu i nhu ng nguu i
kha c iong do co mo nguu i ba n ha len nhu su hu u mo he ho ng
ho ng chie u him. Ra a n uu ng vu i die u do , Ioew da huye hu c do i
a c iong linh vu c ba do ng sa n va mo nguu i ba n kha c la m nghe die n
vien cu ng nhau ham gia kinh doanh iong linh vu c na y. Xm 1904,
ho mu san kha u kich Peoles Vaudeville ien Pho 23, Xew Yoik va
nhanh cho ng ha nh cong. Bo ba su m mu io ng sang kinh doanh ca c ia
chie u bo ng va iung am d ve xem kich Vaudeville. Ch iong vo ng
va i nm, ho do i en va o chu c la i cong y ha nh 1o hu Ioews Inc.,
vu i o ng vo n da u u len de n 17,5 iie u dola.
Cung luc do, nhung hang him mui b dau moc len u hia Xam
Caliloinia va ha da n ca c nghe si, die n vien, ky hua vien va ca c
HA NG PHIM MGM 357
ngoi sao hang dau cua nganh dien anh. Ioew khong hung hu vui
cuoc hieu luu mui nay cho ui khi ong nhan ia lui ich kem heo
cua no: su huu mo hang him se cho ong quyen dieu hanh iuc ie
mo day chuyen san xua va kinh doanh cac loai him ong muon dua
ia ia chieu bong cua mnh. Xm 1920, ong mua 1a doan meio
Picuie va Iouis B. mayei Picuies va sa nha ca hai ha nh mo . 1uy
nhien, luc dau hang mui nay khong san xua ia loai him ma Ioew
muon, nen nm 1924, ong bo sung hem toldwyn Picuie va bo
nhie m Iiving 1halbeig chiu ia ch nhie m gia m do c sa n xua cho ha ng
him. 1he la mtm ia du i.
mayei va 1halbeig da iu ha nh mo
nho m uye vu i va ngay la uc hu hu su
chu y cu a ca c ho a si, chuyen vien ky hua
va ngoi sao hang dau. Bao dien Von
Sioheim va King Vidoi da hu c hie n duu c
nhie u ky ich die n a nh khi sa n xua ia
nhieu ac ham da doanh hu khong lo vui
ca c ngoi sao bao gom tiea taibo, Claik
table, loan Ciawloid, Sencei 1iacy,
lames Sewai, Elizabeh 1ayloi va mickey
Rooney (slogan luc do cua cong y la
nhie u sao hun ca ien hien duu ng).
Xhu ng him nhu BcuLut, Ctaud Lotcl,
Muuit, ou thc Bouut,, va 1hc Ctcat Zcigficld da gianh duuc vo so giai
huu ng cu a Vie n Ba n lam Bie n a nh Boa Ky (u c tia i 0scai). Ba u
nhung nm 1930, mtm la hang him lun va giau co nha Bollywood.
Bo cu ng hoa n ha nh xua s c mu c ieu ban da u (va cung ia quan
iong) cua Ioew la dua khan gia den vui ia chieu bong.
1halbeig ma nm 193, nhung ha nh cong cu a ha ng h va n ie
u c. Couc with thc wiud (Cuo u thco chi u gio ), 1hc Philadclphia Stot,, va
mo loa nhu ng him da u u i vo n nhung da doanh hu cao nhu Aud,
Latd, va 1at:au da h ng da m. mayei a iung va o nhu ng him co chu
de yeu nuu c va luon luon ke hu c co ha u va kha ch h va n ie u c ke o
uoo-lu| - S6 o||m oca | 1z
q|a | Csca cam 1uu
de n ia . Cong vie c cu a chu ng oi la la m ia nhu ng bo him de ve
nhu ng con nguu i de . Ai khong hie u duu c die u na y h khong ha i la
nguu i la m iong linh vu c na y, ong da u ng no i nhu he . Ba ng him ie
u c cho ia m khoa ng 45 bo him mo i nm, va do la nhu ng co ma y kie m
ie n cho cong y.
Su vuu io i cu a mtm duu c duy i qua hu i ky Chie n ianh 1he

giu i la n II. Sau do , su hich cu a kha n gia hay do i, su ha iie n cu a
nga nh iuye n hnh, uo i a c nga y ca ng cao cu a ca c ngoi sao lu n da u
quan cho ha ng, a ca de u co a nh huu ng khong o de n cong y. Iu i u c
u bu Bong
(1)
cu a Ioew cu ng nga y ca ng da ng quan am hun. mayei,
nguu i luon mau hua n vu i nhu ng nguu i de n u Xew Yoik, da ia di
iuu c nhie u a lu c va o nm 1951. 0ng duu c hay b ng Ioie Schaiy,
gia m do c sa n xua ha ng him, nguu i da ha iie n ha ng loa nhu ng vu
kich iuye n hnh nghiem u c duung hu i (1hc Asphalt /uuglc), nhu ng
him su hi duu c da u u nhie u (Ivauhoc), nhu ng him ha i nh ca m
la ng ma n (Iathct of thc Btidc), va nhu ng bo him lich su (/ulius
Cacsat). Bo co n sa n xua ca mo loa him nha c kich (Iastct Patadc,
Show Boat, Siugiu iu thc Raiu) vu i su co m cu a ia nhie u ngoi sao lu n
kha c nhu Fied Asaiie, tene Kelly va Fiank Sinaia. 1uy nhien, o ng
lu i nhua n khong ng len duu c bao nhieu va Schaiy iu i kho i cong y
va o nm 195. Ch co mo va i him no i ba sau nhie m ky cu a ong nhu
/ailhousc Rocl cu a Elvis Piesley va him la m la i cu a BcuLut, da doa
12 gia i 0scai.
Xm 195, Doctot Zhivago iu ha nh bo him duy nha ha nh
cong sau mo hui gian dai loay hoay cua ho. Vui su xuong doc nay,
cong y duuc d duui su quan ly cua mo ong chu iong nganh hang
khong Kiik Keikoiian. 0ng bo nhiem giam doc san xua cu cua CBS
lames 1. Aubiey la m o ng gia m do c ha ng him. 0ng nay ngay la u c
c gia m chi ieu b ng ca ch sa ha i nhan vien va ba n di ha ng im
ngan dao cu cung nhu iang huc iong nhung hang ngay con vinh
(1j x oo | ea e |a p eo| u bo oq (oo| t|u tou j o bo oq ouo e Vy , t|u b| u |a NoW xo||, t|ooq |o| ea e
po| t|uo oq (oo| sa o xua tj o u o t o bo 1ay, t|u b| u |a tos ôqo|os, Ca||to|o|a.
HA NG PHIM MGM 359
quang cu a mtm. 1u co xe ngu a
keo iong BcuLut cho ui doi giay
hong ngoc iong 1hc wi:atd of 0:
(Phu thu , xu 0:) deu lan luu ia di.
Xuung him ie uc san xua
nhung bo him co chi hi ha,
nhung ch co va i him gay ie ng
vang sau bo him Shaft ia m
nm 1971. Vao cuoi ha ky 70,
mtm khong con duuc coi iong
nhu iuu c nu a, m c du ba n han
hang van kinh doanh co lai nhu
nguon dau u da dang, chu yeu cua
a doa n kha ch sa n so ng ba c
Xevada. Co nguui con doan ing Keikoiian luc dau mua mtm ch de
bo sung cho bo suu a a i sa n nhu ng huung hie u noi ie ng ien he
giui cua ong ay u Ias Vegas va Reno.
1uy nhien, mtm da ho i sinh va o nm 1980 khi Keikoiian a ch
no ia lam hai bo han iieng bie: khach san va hang him. Sau do,
ong mua lai cong y Lnied Aiiss, duuc hanh la nm 1919 bui
maiy Pickloid, Iouglas Faiibanks, I.W. tiillih va Chailie Chalin.
Xgoai iu su ia dui heo dinh ky cua loa him ve chang sieu die
vien hu ca u no i ie ng /amcs Boud, oan bo xuung him van khong cho
ia dui duuc nhieu xua ham lun iong suo ha nien 1980.
Keikoiian ca i hie n nh hnh b ng vie c ba n mo ha n cong y di, m
kha c chuye n cong y ba y giu da duu c do i en ha nh mtm/LA
Communicaions cho cong y iuye n hnh ca 1ed 1uinei ch de
sau na y mua la i mo la n nu a, iu hu vien him cu cua ha ng. Ioiimai
1eleicuies duu c giao quye n die u khie n cong y huye n hoa i mo
hui nay. Va sau do, nm 1989, Keikoiian ban oan bo nhung g con
la i cho cong y iuye n hnh cu a L c 0inex. Xm sau do , ho chuye n
giao cong y cho Pahe Communicaions cu a mo nha a i hie nguu i
Y la tiancailo Paiiei.
Dcc|c ?||.aqc S6 o||m ||a c| c6cq
||c m |c| ca a VGV c|a cq cam 1uu
1ha khong
may, mtmPahe
Communicaions
cung chng lam n
kha m kha hun
duuc bao nhieu. Bo
buo c lo ng ha i
hoa n hu c hie n
mo so him (bao
go m 1hclma aud
Iouisc, bo him
sau nay gay duuc ieng vang lun), v khong co du ien cho viec in an
va quang cao. Iuung ia cho nhan vien cung bi i hoan. Bang him
bi an cong bui nhieu vu kien cao. mo hien oa u Y neu len cao
buoc lua dao ha san cho Paiiei, nguui ma a chi 1imc goi la ong
ium bi an. Xhung him duuc cong chieu ngoai ia nhu Rocl, \ va
Not without m, Daughtct deu gay ha vong va hoan oan la nhung
ha bai ham hai.
1a i khoa n a i ngan ha ng Iyonnais u Ba Ian, nguo n vay chinh cua
Pahe, cung bi hong oa nm 1992 va quyen dieu hanh hang him
duu c chuye n sang mo cong y con kha c. mo nm sau, ho hng ha i
ch dinh Fiank t. mancuso giu chu c vu chu ich kiem CE0. Xhung
nm 199, hoa huan co van de va him iuung lai bi dua iu ve vi
ii cu. ma mai hay, nguui mua hoa ia lai la nguui da ung su huu
oan bo cong y iuuc do khong ai khac hun ngoai Keikoiian. 1iong
mo lan cao hung hu mua, ong da vu luon hang him 0iion vao nm
1997. 1iong qua inh do, Keikoiian da nm iong ay 1.900 dau
him va 3.000 a him iuye n hnh. Vie c na y da khie n cho a i sa n
cua mtm len den con so 5.000 him (duuc xem nhu bo suu a him
lun nha ien he giui ke u sau nm 1948) va 8.200 chuung inh
iuye n hnh. 1iong la n da u ien ba n ia i hie u ia hi iuu ng cu ng
nm, ong da ban duuc 9 iieu co hieu iong ong so co hieu huung
cu a mtm.
VGV Gaca |c|c| |a| |as vcqas
HA NG PHIM MGM 361
Xgay nay, hang him van ie uc vui loa him /amcs Boud. Bo
cu ng sa n xua nhu ng him kha c (1hc 1homas Ctowu Affait), ca c
chuung inh iuye n hnh (Statgatc SC1), him iuye n video da nh
cho gia dnh (la y u hu vien him do so cu a mnh) cu ng nhung sa n
ha m ieu du ng co ba n quye n kha c (du a ien him va nhan va).
1uy nhien, ngay ca nhu ng nguu i u ng ho da ng in ca y nha cu a
cong y cung hai hua nhan ing, da qua ioi hui ky mtm hong ii
Bollywood va Bollywood hong ii he giui.
sc|cs zu o||m .c |c o .|cc uu? - 1amcs Scca ca a VGV
49
L.L. BEAN
0 t ho ng quo thu, gioc ho ng t n nho
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
lccr lccrwccJ 8ccr
Nhc bc r lc ticr phcr quc thu tir
0u r ru Jc rcc i, qud r c c, ic y Jc p, tu i xc rh
1,c; ti Jc-lc (rn 2ccc|
.ccc (rn 2ccc|
kFl, lcrJs FrJ, Spiccl, 1hc Ccp
lccr A. Ccrncr
Frccpcrt, Mcirc
1p12
www.llbccr.rcn
To m ta t
L.L. BEAN 363
Cum tu Su thao vat cua uguoi M,
(1)
co lc la mot cu uoi sao
to ug uga , ua,, uhuug uo th t su co , ughia va o tho i cu a Icou
Icouwood Bcau. \ao du th l, 20, co mot uguoi dau oug ht suc dam
m da ugoai ttoug uhuug lhu tuug xa xoi hco lauh o Maiuc. 1hoi do,
cu ug uhu b, gio , ti u baug cu a tu ug thoug uo i ti ug vi dia hiuh g p
ghuh va uhuug cou mua gia lhoug ugot. 1hco uhiu uguoi l lai, I.I.
t t thich di tu ug b ug mo t doi u ug da u ug uhuug oug la i lhoug h
muou chu oug bi uot va dau vi gia,. \a th la lhi oug tto v uha o
Itccpott, oug qu,t diuh phai cai thiu uo.
Iam viec vui mo hu sua giay
dia huung, I.I. da ao ia mo kieu
giay hay he co he huc vu cho
nhung nhu cau ca nhan nhu he.
Boi giay mui cua ong duuc lo mo
lu cao su chong ham u duui va
hia ien la da mem, va no ngay la
uc gay su chu y cua ban be va
dong nghie. Cung sang ao iong
linh vuc ie hi nhu khi hie ke,
Bean quye dinh dem chung ia ban
qua hu d hang. 0ng nhanh chong
nhan duuc so luung dun d hang
cho 100 doi giay nhu vay. Khi co
van de ve mui khau giay dan den viec 90 khach da mang ia hang
lai, I.I. vui ve hoan ien lai cho ho va doc suc hie ke nhung mau
o hun.
Viec huung ui kinh doanh heo dun d hang qua hu va bao dam
100 su hai long cho khach hang da giu Bean khong ngung mu
io ng vie c la m n cu a mnh. 1hu c e , cho de n nay, cong y mang en
ong la mo iong nhung cong y ban le iuc ie qua hu in noi ieng
|ccc |ccczcca Scac (1s?z 1u?;
(1j Nquyo vo: xao|oo loqoou|ty.
va ha nh cong nha cu a nuu c my. Bien nay cong y ban hun 1 do
la cac san ham da ngoai moi nm va a dung che do bao hanh cho
u ng sa n ha m cu a mnh. mo cu a ha ng ien main Siee u khu buon
ban cua Fieeoi, mu cua 24/24 giu ban day du cac san ham huoc
50 danh muc hang hoa khac nhau cua cong y. Xo con iu hanh mo
iong nhu ng diem du lich hang dau cua bang khi hu hu hun 3,5
iie u kha ch moi nm. Bie n nay, cong y co n cung ca nhung so lieu
hong ke va nhung lui khuyen ve viec da ngoai ien mo iang web
duuc nhieu nguui khen ngui v noi dung mang inh hong in cao va
hie ke han hie n cho nguu i su du ng.
Xhu ng doi ung bng cao su va da ma I.I. Bean sang che u
nhung ngay dau ien vui en goi la Cia , di su Maiuc da sinh soi na y
nu hanh mo de che san xua quan ao va dung cu da ngoai vo cung
hu ng ma nh. Xhung su inh e cu a I.I. iong hie ke va quan am de n
nguui ieu dung khong he hay doi chu nao iong nhung nm hoa
dong kinh doanh day sang ao cua ong.
Xga y nay cong y dang

kinh doanh hun 1.000 m
hang khac nhau hong qua cac
caalog. Bo co iu su chinh u
Fieeoi, co 9 nha may u my, 8
cua hang u Xha. 1uy nhien,
I.I. Bean lai co mo khui dau
kha khiem on. Xha sang la
luc dau ch dinh giui hieu loai
giay co de ianh mui cua mnh
va chu yeu ban qua hu d
ha ng. Xhung nga y ca ng co
nhieu khach hang xua hien ai xuung cua ong nen ong buoc hai
mu mo hong iung bay vao nm 1917 va mu iong san xua hem
nhieu loai giay, dung cu he hao, loai ao Ieaheiee coon sieu
!|c c |c | .c | oa |ca | ma a sa c
L.L. BEAN 365
day, sieu mong Iu viec kinh doanh ha iien ia o, I.I. van
dieu khien hoan oan u viec lua chon san ham cho den vie caa
log va van con hui gian ianh ioi de huung xuyen di ui nhung
vung que xa xoi, ke hu viec kiem ia cha luung san ham va cau
ca hu gian.
I.I. huc su buuc vao con duung hoa dong kinh doanh nhu con
iai ong, Wainie, nguui vao nm 1934 da hie ke loai ui xach ziei
Iullle khong ham nuuc va chong nam moc (loai ui xach con duuc
yeu hich cho de n nga y nay). Ianh ie ng cu a cong y khong ngu ng
ng heo nhu ng sa n ha m cha luu ng cao nhanh cho ng hu hu su
quan am cua nhung nguui noi ieng u Eleanoi Roosevel cho ui
Babe Ruh. Xhung mo hnh kinh doanh va n co n kha bnh huu ng va
dun gian. Bo ch co mo dien hoai dun va mo quay inh ien, co hu
ngan huung danh hui gian ianh ioi de s xe lai dun d hang, vua
giu sua chua giay di sn. Ch can ba nguui iong ong so 0 nhan
vien lam cong viec boc hu, va I.I. luon co hui gian an gau moi buoi
sang vui ba cu nguui nao ong g iuuc khi buuc vao hang may dua
ong len vn hong lam viec u ang ba. Xm 1951, co qua nhieu khach
hang ghe qua iem vao nhung giu ianh ioi ien duung ho di sn hay
cau ca ui muc I.I. quye dinh se khong bao giu dong cua. Ke u do
no duuc mu cua 24/24.
Khi I.I. ma nm 197 u uoi 95, chau cua ong la Ieon toiman
len hay he la nh dao cong y. Iuu i su la nh da o cu a toiman, cong y
da mu iong am anh huung ien oan he giui va ng luung khach
hang len 4,5 iieu nguui. Cua hang chinh duuc mu iong len ui
109.000 mau vuong va cua hang I.I. Kids danh cho ie em da duuc
bo sung vao. Ch co khoang 450 nguui lam viec iong khau san xua
va 150 iieu ban caalog a iung heo ung mua cu he va cac mon
he hao iieng duu c gu i di ha ng nm b ng duu ng buu die n. Chie c
may dien hoai le loi cua nhung ngay dau giu day di nhien khong con
ha i mo mnh hu ng chiu a ca ca c hong in iuye n u i. mo i nga y
I.I. nhan 180.000 cuoc dien hoai d hang va co khoang 3.300 nhan
vien duu c hue de da m ia ch cong vie c iu c die n hoa i va giao ha ng
iong giu cao diem. Bun 11 iieu kien hang duuc gui di moi nm, uc
iung bnh moi ngay vao khoang 120.000 kien. Ban han vung
Fieeoi cung ha iien vo cung manh me iong khoang hui gian
nay: ho da iu hanh mo khu mua sm noi ieng he giui vui hun 100
cua hang ban le va mo loa cac nha ngh, khach san huc vu khach
da ngoai, va ho luon quang cao ing mnh co vi ii gan cac cua hang
ba n do da ngoa i no i ie ng cu a I.I. Bean.
I.I. Bean luon doi xu o vui nhan vien cua mnh. Bo ung co mo
cu u hu quy en la Cailene tiillin la m vie c cho cong y hun 50 nm.
Io ng iung ha nh nhu he duu c nuoi duu ng b ng nhie u ca ch, bao
gom ca mo chuung inh lui uc iong iai cho nhan vien heo doanh
hu hang nm. So ien huung nay len den 18 ong quy luung nhan
vien nm 1988, nhung da giam di mo nua vao nm 199 va hanh
so khong hai nm sau do khi viec kinh doanh di xuong. 1a ca nhung
viec dang ha vong do deu duuc do loi cho nhieu nguyen nhan khac
nhau, u hu i ie em diu cho u i suy gia m kinh e u Xha va Canada.
Xhung do ch mui la han noi cua ang bng dang xua hien vao dau
ha ky na y.
1ng iuung hai con so da iu hanh lua u I.I. Bean iong ha
nien 70 va 80, khi cac dong san ham da ngoai va quan ao mau muc
cua cong y co so luung ban ia ia lac quan. Xhung ic ioi b dau
xua hie n va o khoa ng nhu ng nm 90. Bo uo i iung bnh ca c khach
hang iung hanh iuuc day giu da len ui 50. Xhung san ham
iuyen hong la diem manh cua hang khong co g doi mui va cai ien.
Cuoc canh ianh b dau nong len vui ong so 7,8 caalog duuc gui
di u moi nui ien da my vao nm 1982 va gan 14 vao nm 1998.
Ba ng chu c ca ch hu c gu i hu iu c ie dang ianh nhau gia nh la y su
chu y cu a nhu ng kha ch ha ng u xua cu ng nhu nhu ng kha ch ha ng
ie m nng cu a I.I. Bean. Xhu ng do i hu u linh vu c kinh doanh du ng
cu he hao nhu REI, hay linh vu c quan ao hui iang nhu tAP cung
va o cuo c.
L.L. BEAN 367
mc du hua hen se co huung an da ia, nhung toiman va
nhung nguui am hay he ong lai han ung cham cha iuuc nhung
moi de doa do. 1in uung ing huung hieu noi ieng cua mnh co suc
de khang doi vui nhung du an cong lun nen luc dau ho da u choi
vie c mie n hi cuu c va n chuye n cho kha ch ha ng cho du cong y nao
cu ng la m nhu he . 0uye dinh na y da a nh huung nghiem io ng u i
day chuye n sa n xua va die u ha nh kinh doanh cu a I.I. Bean. Cuo i
cung ho cung hay doi chu iuung nay vao nm 1994, nhung ho da
cham iong mo buuc di vo cung quan iong la an cong vao hi
iuung hang hoa va quan ao danh cho ie em.
Be n lu c nay, toiman mui b da u chong ia mo cach quye lie.
0ng hay doi he hong quan ly lau dui de cong y co he de dang hich
ung vui hay doi iong nh hnh mui. 0ng con len ke hoach mu hem
nhung cua hang mui va cai ien san ham iuuc khi dua ia hi iuung,
mu mo chien dich quang cao de ao dung lai hnh anh cua hang, mu
hem mo nhan hieu con, I.I. Bome, iung bay do noi ha va nhung
loai san ham cho giuung va hong m. 0ng cung bo ia 100.000 do
la vao nm 1995 cho mo iang web giu cong y ie can nhung
khach ha ng ie uoi dang ia can hie cho hang va cung de c giam
chi hi ve gia y, mu c in va buu hi khong ngu ng ng len. Chua da y
mo nm sau vao luc he giui iuc uyen van con qua mui me va
khong co nhieu nguui co he ie can no hang iieu luu iuy ca
va o iang web cu a I.I. Bean da duu c ghi nha n.
mu c dich ban da u cu a iang web ch de giu i hie u hnh a nh cu a
cong y den vui moi nguui, nhung su ho bien cua no da khien cho
toiman a iung sang loa i hnh kinh doanh ien ma ng. Va iong khi
khong co ve g la cac caalog iu c uyen se hoa n oa n hay he duuc
nhung u iui hui I.I. ban ung nm 1912, ke qua da duuc ia kha
quan. Ba ng nghien cu u hi iuu ng iu c uye n emaikeei xe no la
iang web du ng ha ng hu hai iong so nhu ng iang web huung mai
cung ca caalog hie u qua nha . Ba u he nhu ng mo n Bean kinh
doanh deu co u day u ao khoac len, leu mai vom, giay di uye, cho
den vong xe 1huy Bien. Bo cung co mo bo suu a day du nhung
san ham mui nhu ghe sola, giuung ngu bng co Adiiondack, ghe bo
xe va do gom (chen, ba, dia) di iung. Xgoai ia ho con cung ca
nhu ng lu i khuyen chuyen mon ve ca c mon he hao da ngoai, hong
in ve ca c cu ho i ho c a nghien cu u iu c uye n cu a Bean (nhu huu ng
da n di xe da , cau ca , chu hnh hong ca nh), hong in ve cong y,
ca c chi nha nh va cam ke ba o ve moi iuu ng.
I.I. Bean va n duy i sa n ha m va ca c nguyen c kinh doanh cu a
mnh nhu u nga y da u ha nh la . tia y di sn maine va n la mo iong
nhung san ha m duuc yeu hich nha va cong y va n duuc quan ly
heo mo iie ly ma nguui sang la ia no da heo duoi: Ban hang o
vui gia hai chng, doi xu vui khach hang nhu huung de, va ho se
quay la i la n nu a.
50
HEINZ
kctchup - xc t co chuo khcng thc thic u cu o thc gic i
hguol sang l:
Iogo:
vj tri trong n n
klnh t My:
he t d c trung:
5an hm chinh:
0oanh thu ha ng nm:
5d nhn vln:
0dl thu chinh:
Chu tjch klm C0:
Tru so chinh:
hm thanh l:
webslte:
hcrry /chr hcirz vc /chr Ncblc
khcr thuc r Fcrturc cc - rn 2cc;
lc n xc t rc rhuc trc rcr phc bic r kh p thc ic i
vc i tcr c i kctrhup
Cic vi, rc ru , xu p, thu r phd n Jcr lc rh, thu r
phd n rhc trc sc sirh
p, ti Jc-lc (rn 2ccc|
c.cc ruc i (rn 2ccc|
8cstjccJs, Ccnpcll Scup, CcrArc, 0cl
Mcrtc, Ncstlc
willicn k. /chrscr
Pittsburh, Pcrrsylvcric
186p
www.hcirz.rcn
To m ta t
Cu ug uhu vu ug d t qu uha Pittsbutgh thuo c baug Pcuus,lvauia
lu do i, coug t, L./. Lciu: da co uhu ug buo c pha t ttiu uha , vo t ttoug
uhuug um qua. Mot lhi lt hop voi uhuug thu lhac ugoai xot ca
chua, bp cai, du hm, coug t, duoc bit du ttu toau th gioi voi 57
huoug vi lha c uhau hi u daug da uh cuo c uhu ug qu, u lo i duo c coug
uh u b , lu ua, vo i ha ug uga u sa u ph m mo i duoc sa u xu t duoi
uhiu tu goi lhac uhau. Cuug v,, thauh pho lao doug tuug co tho i o
uhi m u ug ua , u m uoi soug Mouougahcla va Allcghcu, uh p do ug
lai hiuh thauh 0hio da phat ttiu thauh mot coug doug hiu dai hp
d u va sa ch sc lhoug ugu ug thu hu t ca c chu,u gia ttc tuo i. Su tuoug
doug ua, lhoug phai la tiuh co.
Beniy lohn Beinz b dau cong viec kinh doanh gan Shaibuig
vao nm 189. mc du ca cong y van mang en ong ke u do va da
lan iong ia oan cau (vui cac hi iuung Canada, Anh, Bc Au, Lc va
Xew zealand, giu day chiem mo nua iong ong doanh hu cua ho),
iai im va linh hon cua cong y van khong bao giu ach khoi goc ie
u vung hia ay Pennsylvania. 1iong suo bao nhieu nm, Beinz van
bng long duy i nhung san ham chinh iong danh muc san xua
va han hoi cua ho. Xhung sau ong, nhung nguui lanh dao cong y
nhan ia ing hui he da hay doi va ho cung can hai hay doi.
Vao dau he ky 20, Beinz co hun 200 loai san ham va nhan vien
ba n ha ng cu a ho han ho i chu ng di kh chau Au, chau Phi, L c,
Xam my va chau A .
m c du cong y
khong he chinh hu c
mu chi nha nh cho ui
nhu ng nm 190,
khi chu ich ho i
dong quan ii dau
ien cua no la nguui
ngoa i gia dnh Beinz
!a sc |c|cz |a| ||||oaq|
HEINZ 371
b da u hu mua ca c m ha ng kinh doanh co lien quan. Ca ngu
SaiKis va khoai ay dong la nh 0ieIda la nhu ng san ha m da u ien
iong du hu mua do. Vao khoang hui gian cong y ky niem sinh
nha lan hu 100, huc n cho meo 9Iives da duuc bo sung vao danh
mu c ha ng ho a. Cong y Wiegh Wacheis Ineinaional iu ha nh mo
han iong bo suu a cua Beinz sau do i lau.
Beinz hien dang ie hi hun 5.700 loai san ham ien hun 200
nuuc va gan 70 doanh hu la u cac san ham khong mang en hang.
mc du da dang hoa, nhung vn hong chinh van ch cach vai dm
so vui vi ii ia dui cua cong y iuuc day. Va hanh ho que huung, co
le cung bi anh huung bui cong y ma no da san sinh ia, cung hui
sach qua khu la mo hanh ho s he nh le de nhanh chong vuun
len hanh mo hanh ho dich vu, giao duc, cong nghe ma hien han
la nhu ng cong y nhu Beinz nga y nay.
Beinz sinh u Pisbuigh nm 1844, la con iai ca iong mo gia

dnh nguui Buc nha cu. Xm 12 uoi, ong da o ia la mo nhan vien
ban hang bam sinh va da cung ca nhung san ham iau qua uui
song cho cac nha hang xom. 0ng ham gia vao cong viec kinh doanh
gach cua bo vai nm sau do, nhung van ie uc viec ban iau qua vao
buo i chie u. Sau khi ke hon nm 189, ong mu cong y Shaibuigh
vui mo nguui ban, lohn Xoble. San ham dau ien cua cong y la cay
cai ngua ham cua me nguui ban, duuc d iong nhung lo huy inh
de nhan manh den do inh khie cua no.
Beinz 8 Xoble, nhu moi nguui bie den hui do, ha san vao nm
1875. Xm sau do Beinz cung em iai va mo nguui ho hang hanh
la mo cong y khac co en la F8l Beinz va b dau buon ban nhung
san ham mui iong do co xo ca chua (kechu). Bo ba mu mo chi
nhanh u Philadelhia va nhanh chong mu iong viec lam n ui
Iondon, Anh quoc. 0ng mua lai he co han cua cac cong su vao nm
1888, d la i en cho cong y va su dung cho den nga y nay. 1uy nhien
nguu i a va n co he nhn ha y ong u di giao ha ng ien chie c xe ngu a
go i la Beinz Bich. Cho de n nay, ba n
sao cua no luon co m ai cac di le
hoi quan iong nhu Ie hoi duung ho
ngay le 1a un va Cuoc dua ngua Boa
ho ng.
Beinz xay du ng mo he ho ng
sa n xua an ie n ben bu song
Allegheny va bo sung va o danh mu c
hang hoa nhung san ham mui nhu
mu , ha ch, gia m va ca c loai gia vi
kha c duu c d c che u ca c nguyen lie u
o nha ma ong co he m hay. Bun
nua, ong con giu cac nha may cua
mnh sach se ui muc ong u hao mu
nhung oui du lich cho moi nguui
vao ham quan mo hanh dong ien hong iong linh vuc nay. Xm
189, ong da la iieu hu va noi ieng he giui vui bie danh Vua Iua
Chua
(1)
. Xgoa i vie c uyen bo nhu ng cau no i ie ng nhu Su c ma uh tta i
tim to t hou su c ugu a hay Ch t luo ug cu a sa u ph m cu ug uhu tiuh
ca ch cu a cou uguo i, ong con doi xu vui cong nhan cua mnh o hun
ba cu ong chu nao cung hui va da xay dung nen iie ly cung hu
ac de ien bo von con duuc a dung cho den ngay nay.
u ug uo i uhi u, Beinz da no i, heo nhu ng lui iuye n mieng
iong cong y cho den ngay nay, ma ha, cho moi uguoi th, uhu th
uao, lhi uao, va o du. Xhu ng chie n dich qua ng ca o de u du a heo
nhung cau noi lam chan dong hi iuung ban le cua ong. 1iong mo
mau quang cao co dong chu 57 chung loai khac nhau, nguui a noi
ing ong lay cam hung u quang cao 21 kieu giay (huc e cong y
da ung ia hun 0 loai san ham, nhung Beinz cho ing mo con so
le se de nhu hun). 0ng dua en cong y len cac bang quang cao va u
in, dung bang quang cao dien u dau ien u Xew Yoik mo qua dua
chua duuc chieu sa ng co he duuc nhn ha y iong ham vi 40 dm.
|cc, 1c|c |c|cz ca cq ca c c|a a
(1j Nquyo vo: 1oo |e||o k|oq.
HEINZ 373
Sau khi ha nh la chi
nhanh u Anh, ong da cho
chu mo con ca sau Xam
my nng hun 320 kg u
Floiida den do iong mo
kie n ha ng b ng kinh de
nhan vien hay ba cu ai
nh cu di ngang qua deu co
he huu ng hu c.
Beinz va n ie u c giu cam ke ch su du ng nhu ng loa i nguyen lie u cao
ca va khong de cho ca c sa n ha m bi ho ng. 0ng cu ng la mo iong so i
nguu i iong nga nh cong nghie na y u ng ho 1hu c n Xguyen cha va Iua
cho ng Cha Kich hich 1ng iuu ng cu a lien bang. 1a ca nhu ng vie c la m
na y de u co lu i cho cong y. Khi ong ma nm 1919, cong y co hun .000
nhan vien dang la m vie c iong 25 nha ma y va nhie u nong ia i kha c nhau.
Con iai cu a Beniy, Bowaid, hu a ke cong

vie c va die u ha nh cong y cho de n khi Chie n
ianh 1he giu i II no ia. Be ba o da m a i chinh,
ong gia m vie c vay nu va v he da ngn duu c
vie c ha sa n la n hai khi cuo c Ba i Suy hoa i
xa y ia. 0ng giu i hie u hai do ng sa n ha m mu i
quan io ng hu c ha m cho ie su sinh va
xu n lie n iong khi va n do i xu o de vu i
nhan vien nhu cha mnh da la m. V he , cong
vie c kinh doanh da mu io ng ga doi nm 1937. Khi Bowaid ma bo n
nm sau do , con iai ong Beniy lohn lack Beinz II da len ke hu a. Iu c
do nguu i la nh da o mu i ch vu a io n 33 uo i. lack da y cong y va o nhu ng
no lu c chie n ianh cu a quo c gia, va hue hu nu hay cho nhu ng nguu i
da n ong ha i ia m ia n. m c du co luu am u i nhu ng kha u hie u cu a
ong mnh, nhung lack cu ng u d ia hai kha u hie u iieng: u cho
ma , ba, uc m bom va Cu ha uh muo i cho ma , ba, ttu, lich
(1)
.
|cqc |c|cz ? c|a cq |ca |
||a c c|aa |c |cc sa c o| m
V6 | s6 |ca | |c|c|ao ca a |c|cz
(1j Nquyo vo: uoaos to bobo|s va |e||os to pu|su|t p|aoos.
lack co han hoa cong y sau Chien ianh 1he giui II va die u na y
cho nhu ng nguu i die u ha nh ben ngoa i gia dnh. 0ng chuye n huu ng
sang quang cao ien 1V va mu iong kinh doanh sang Ba Ian,
Venezuela, Xha , Y , do ng hu i xay du ng nha ma y sa n xua hu c ha m
lun nha chau Au. 0ng cung huc hien nhung buuc do ha lun dau
ien cu a cong y va o ca c linh vu c kinh doanh kha c, hu mua SaiKis
(va nhan hieu Ca Xgu Chailie cua ho) vao nm 193 va 0ieIda
(san ham 1aei 1os cua ho la mo iong nhung san ham ban chay
nha cu a Beinz hie n nay) va o nm 195.
1uy nhien, cuoc cai o lun nha iong lich su cua a doan chinh
la khi lack buuc sang mo ben de nhuung cho cho R. Bui tookin.
Ia mo ke oan lam viec cho cong y iong hai ha nien, tookin la
nguui dau ien khong huoc gia dnh len nm quyen dieu hanh
cong y. (lack Beinz giu chuc chu ich cho ui khi ong ma nm
1987. Con iai ong, B.l. Beinz III, lam viec cho cong y mo khoang
hui gian iuuc khi hanh cong vui su nghie chinh ii day ieng
vang nhung ngn ngui khi qua dui iong mo vu iu may bay gan
Philadelhia).
Iuui su dieu khien cua tookin, su
chuyen nghie hay he cho lo ng iung
ha nh ca nhan, nhung nhu ng cam ke cu a
cong y doi vui nhan vien va cha luung san
ha m va n khong hay do i. tookin ie n ha nh
xay du ng dinh muc lao dong va cac chinh
sa ch hu c lu i cu ng vu i qua inh hu c hie n
ke hoach ng iuung. Xm 1978, ong mua
la i Weigh Wacheis, chuung inh iuye n
hnh gia m can no i ie ng nha he giu i. mo
buuc di khong hanh cong cua ong la no luc an cong doi hu Camell
vao dau nhung nm 1970 bng viec hay doi cong huc a ca cac loai
xu cu a Beinz. 0ng ha y i ng la m nhu he sa n ha m cu a mnh se o
hun, nhung nguu i ieu du ng la i khong nghi nhu va y!
Cc-|aa ||ca|
|, c||cc
HEINZ 375
tookin duuc ke nhiem vao nm 1979 bui Anhony l.F. 0Reilly,
nguui dieu hanh cua Beinz ai Anh, va la mo iong nhung ngoi sao
bong bau duc lun nha cua Iieland. 0Reilly, luc bay giu 43 uoi, da
dan cong y buuc vao linh vuc bao ve moi iuung ma ho chua ung
kham ha iuuc day. 1iong so do co viec giui hieu xo ca chua chai
nhu a co he a i che . Xhu nhu ng nguu i ie n nhie m cu a mnh, ong va n
ie uc hong le lau nay la doi xu vui nhan vien nhu nguui nha va
dong vien ho dong go he suc mnh cho cong y.
0ng cung co nhung hay doi quan iong u cac linh vuc khac. Iu
doanh hu cung kha cao u mo so bo han, da so san ham van ieu
hu ia cha m. 0Reilly kh c hu c b ng ca ch gia m o ng chi hi, loa i
iu nhung hu lam ma ien nhieu nha, dong cua cac nha may va a
iung vao cac m hang dang ng iuung. 1iong ba nm ong da hay
doi hnh anh bieu do lui nhuan. Boi vui oi, neu nhu co bai hoc nao
iu ia u lich su duung dai cua Beinz, h do chinh la su khong ngung
sa ng ao de sinh o n., ong da vie nhu he iong quyen sach Nh t l,
Chi u luo c Iiuh doauh
(1)
vao di ky niem hu 125 cua cong y.
Xm 1998, William R. lohnson iu hanh Chu ich kiem CE0 hu
sau cua cong y. 1iong nhung ha ky qua, Beinz da mu iong hun
qua viec hu mua nhung nhan hieu nhu 1he Budge touime, Ken
I Raion, Kibblesn Bis, va mo loa nhung en uoi nuuc ngoai duuc
yeu hich. Xhn chung, lui nhuan cua cong y khong ng nhieu, gia
co hieu cung dang su giam. lohnson cung chi ia 50 iieu dola cho
nhung chien dich quang cao iong iai oan he giui ien bao va 1V de
ng luung ieu hu xo ca chua. 0ng cung ke hu luc luung ban
hang cua Beinz L.S.A, Bai san SaiKis, 1huc n cho hu cung
Beinz, va 1huc ham Bong lanh Beinz lai vao mo cong y goi la
Beinz Sales Co.
Va, iong mo buuc di ma lohnson su dung de lam don bay cho
su c ma nh ie hi, ng nng sua va lu i nhua n, lohnson uyen bo
ing a ca ban dieu hanh bo han san xua va bach hoa u my cua ho
se duuc quy ve mo moi ai iu su chinh cua cong y u Pisbuigh.
(1j Nquyo vo: Jou|oa| ot uus|ooss St|atoqy.
NH NG CNG TY
A NG CHU Y KHA C
1iong khi vie cuon sach nay, ia nhieu nguui hoi oi: Cong
y nao se dung hu 51?. Bay la mo cau hoi ia logic. 1hua cac ban,
huc su khong co cong y hu 51, 55 hay 0, nhung co mo loa cac
cong y sang gia khac sn sang he cho 50 cong y duuc noi den u
han ien vao ba cu luc nao. Xhung cong y nay se duuc lie ke
heo hu u alhabe sau day.
NH NG CNG TY A NG CHU Y KHA C 377
AMAZON.COM
Net c trng: 1iang web ba n ha ng qua ma ng.
Xe u ba n chua ha i la mo kha ch ha ng cu a Amazon.com, nha ba n
le iuc uyen lun nha va noi ieng nha ien he giui, h do khong
hai la do nguui sang la ia no, lell Bezos, da khong co gng hu hu
ba n va o iang web cu a ong a y. Y uu ng na y duu c hnh hanh ien mo
chie c xe hui Chevy va o nm 1994 khi Bezos cu ng vu la i xe ien ho
Wall. Amazon.com chao dui sau do va lun manh cung vui su ha
iie n nhu vu ba o cu a Ineine. Ban da u ho ba n sa ch, sau do la dia CI,
bng video, do chui, hang dien u, san ham chm soc suc khoe va
sc de, va ca xe hui cho mo cong dong ieu dung ngay cang iong
lu n. taia cu a ho cu ng chinh la vn ho ng da u ien cu a Amazon.com.
Khi Amazon.com mui ia dui, ien oan he giui ch co 3 iieu nguui co
he no i ke ma ng Ineine. Xga y nay, iang web na y co 7.00 nhan
vien va doanh hu ha ng nm len de n 1, dola. 1a nhien Bezos va n
ie uc su dung nguon luc ai chinh doi dao cua mnh iong nhung
no luc manh me nhm mu iong cac dich vu cong hem cung nhu gia
ng so luung khach hang de bao dam su hanh cong lau dai cua
Amazon.com.
BODY SHOP
INTERNATIONAL PLC
Net c trng: Kinh doanh v muc dich hoa dong xa hoi.
Ke u luc duuc hanh la u Anh vao nm 197, Body Sho da cho
nhieu nguui hay ing ho co he san xua va ban nhung sa n ham
chm soc sc de mo cach co iach nhiem iong khi su dung lui
nhuan co duuc u kinh doanh de giu cai hien mo so van nan xa hoi
ien oan he giui. Bai nha sang la Ania va toidon Roddick da cung
nhau giui hieu mo bo suu a nhung loai nuuc hoa va kem duung
da co ha nh ha n u nhien va ie hi chu ng u nhu ng cu a ha ng han
hien va ianh mo cach co chu y su hao nhoang gia ao huung hay
iong nganh cong nghie nay. Bo dung mo han lui nhuan de ho iu
iuuc ien cho chien dich van dong bao on loai ca voi cua o chuc Boa
Bnh Xanh nm 198, ioi sau do la du an Ky ha hanh lun (Big
Issue) cua mo u bao u Anh nhm gay quy ung ho nhung nguui vo
gia cu. Bo dang hoa dong hieu qua vui doanh hu hang nm ien 520
iieu dola u 1.750 cua hang ai 50 nuuc ien he giui.
DDB WORLDWIDE
Net c trng: Sa n xua nhu ng ma u qua ng ca o da y inh nghe
hua .
Ioyle Iane Beinbach khong ha minh ia nga nh qua ng ca o. Bo
cung khong ha minh ia quang cao hong minh. Xhung nhung g ho
da lam iong vong nua he ky qua la khong ngung san xua ia nhung
chien dich quang cao song dong mo cach dang ngac nhien. Chu ng
huung mang den cho khan gia su hai huuc dam cha my va su on
vinh san ham duuc quang cao mo cach he suc kheo leo. 0uang cao
cua ho cho dong xe con bo (Beele) cua hang Volkswagen da giu
dong xe nay iu nen vo cung noi ieng. 1hong die quang cao dien
hnh Chu ug ta Co g ug hou (wc 1t, Latdct) cho Avis cu ng duu c ha
iie n bu i IIB, cu ng ia nhie u ma u qua ng ca o iuye n hnh no i ie ng
kha c. Buu c ha nh la va o nm 1949 bu i Xed Ioyle, maxwell Iane va
William Beinbach, cong y nay da ke hu su sa ng ao cung su hai
huuc dc bie de iu hanh cong y quang cao lun hu nh nuuc my va
hu ba ien he giui. tiu day ho co hun 200 vn hong ien khoang
100 quoc gia, va doanh hu nm 2000 da muc 1,9 dola. Bong
hui, ho cung duy i mo bau khong khi lam viec ma moi nhan vien
de u muo n co ng hie n he mnh.
EASTMAN KODAK
Net c trng: Xhie anh cho moi nguui.
Ke u khi teoige Easman giu i hie u chie c ma y a nh de su du ng
vao nm 1888, ca ong va cong y cua ong da luon la cai en dau ien
duu c nh c de n iong linh vu c nhie a nh. Xhu ng chie c ho quen
huoc mau vang chua him cua ho da iu hanh mo iong nhung
huung hie u de nha n bie nha ien he giu i. ma y a nh ky hua so va
may anh iuyen hong bao gom ca loai may anh dung mo lan dang
ngay cang iu nen ho bien cung chiem mo han dang ke iong
ong doanh hu hang nm 14 dola va bien Kodak hanh mo iong
nhung cong y lun nha nuuc my. Bng cach bien doi mo qua inh
huc a, on nhieu hui gian hanh mo hanh dong dun gian la nhan
nu, Easman va nhung nguui ke nghie ong da xay dung mo a
doa n hu hu duu c su iung ha nh cu a nhu ng chuyen gia cu ng nhu
cac ay may nghie du iong bo mon nhie anh.
T P OA N EXXON MOBIL
Net c trng: Co he lam hay doi dieu kien va moi iuung song
cua nhieu loai, iong do co con nguui.
Bai iong so nhu ng su kien ieu cuc dang chu y nha iong he
ky 20 vu kien chong doc quyen gay chan dong da dan den vu giai
he a doan dau lua Sandaid 0il vao nm 1911, va ham hoa sinh
hai lam iung chuyen he giui nm 1989 deu lien quan den Exxon
mobil. Xhung qua la mo ky ich khi cong y nay van con on ai va
co m iong danh sa ch Foiune 500. Sau khi de che cu a lohn I.
Rockelellei su do, Exxon va mobil da sa nha vui nhau vao nm
1999 de nang vi he canh ianh oa n ca u cu a mnh b ng mo lien
doanh ii gia 10,8 dola cung nhung khoan lui nhuan khong lo u
hoa dong khai hac, san xua va cung ca khi do va xng dau ien
khoang 120 nuuc, du ho da ung la nhung doi hu khong doi iui
chung iong am ha ky iuuc do. Bu ian dau Exxon Valdez day ai
ieng da ieu on cua ho mo dola ien ha va hung chiu vo so ch
iich u cong chu ng.
CNG TY TRA GREAT
ATLANTIC & PACIFIC
Net c trng: Bnh ha nh quy inh ba n le hie n da i.
Bi ien hong iong mo hnh kinh doanh ba n s, tiea Alanic 8
Pacilic 1ea da xac la nhi do ha iien cho nganh ban hang a hoa
(gioceiy indusiy) dang ha iie n ma nh. B da u va o nm 1859 khi
teoige Buningon Bailoid va teoige tilman ha hien ia i ng ho
co he giam gia cac loai ia , ca he va gia vi nhieu hun bng cach mua
iu c ie u au chu hang. 1u mo cu a ha ng u manhaan vao giua he
ky 19, ho da co 200 cua hang khi buuc sang he ky 20 va bo sung
hem nhieu loai hang hoa do ho u san xua. Vao nm 1912, tiea
Alanic 8 Pacilic 1ea chuye n sang nhu ng cu a ha ng ie n nghi cash
and caiiy
(1)
, va iu hanh cong y lun nha iong linh vuc kinh doanh
nay vao nm 1925 vui gan 14.000 cua hang dai ly co ong doanh hu
ha ng nm da mu c 437 iieu dola. Buuc vao ky nguyen sieu hi vu i
nhu ng ha nh cong iu c iu , tiea Alanic 8 Pacilic 1ea va n la cong y
dan dau iong nganh kinh doanh bach hoa iong suo nhung nm
190. Xhung vu mua lai co can nhc va nhung lan hay doi vi ii dia
ly cua cong y da giu ho duy i vi he cua mo cong y lun manh vui
hun 10 dola ong doanh hu hang nm.
(1j Ca eo ua s tooo oo oquo | ua tu eoo o aoq o| (ea||yj sau |o| t|a b oq t| o t (easoj.
KOHLBERG, KRAVIS,
ROBERTS & Co.
Net c trng: Bie n vie c mua la i cong y b ng nu vay ha nh mo
hoa do ng kinh doanh mang inh nghe hua .
1iong suo ha nien 80 day bien dong cua he ky 20, mo cong
y da iu hanh mau muc iong cun loc ai chinh da iie de o chuc
lai buc ianh ong he ca c cong y my, do la Kohlbeig, Kiavis, Robeis
8 Co. Buuc hanh la de cuu cac a doan ia khoi cac vu do vu ai
chinh, viec lam hi huung nha cua ho dien ia vao nm 1989, khi ho
mua lai Xabisco vui mo ban hu dong co gia 25 dola va sau do iu
hanh vu ie quan cong y lun nha moi hui dai. 1iong nhung nm
gan day, cong y co iu su chinh ai Xew Yoik nay dang a iung vao
nhung huung vu giao dich lun nhung i iui io hun.
LEVI STRAUSS & Co.
Net c trng: Kinh doanh iang hu c jeans iuu c khi jeans iu
ha nh hu i iang.
Va o nm 1873 Ievi Siauss va lacob Iavis duu c ca b ng sa ng
che cho qua inh dong dinh an vao quan lam viec cua nam, va he
la chie c qua n jeans xanh ia du i. 1iong nhu ng ha ky ie heo cong
y co iu su u San Fiancisco nay b dau ky ngay cang nhieu hu
dong kinh doanh loai quan dai vai bong cheo co kieu dang khoe
ma nh cu a Ievi Siauss, chu ye u de ba n cho nhu ng nguu i da n ong my
dang m kiem loai quan ao bao ho lao dong cha luung cao. 0ua do,
ho da khui xuung mo de che oan cau chuyen kinh doanh cac loai do
jeans nga y nay vu i nhu ng huung hie u nhu Ievis, Iockeis, Slaes
ien kh cac chau luc. San ham ien hong cua ho da duuc don
nhan nong nhie vao ha nien 0 bui giui ie, nhung nguui da bien
loai dong huc lao dong hanh mo iang huc ha cach. Ke u do,
jeans da iu hanh loai hui iang hong dung cho moi lua uoi va giui
inh, mo dieu chc chn se lam ngac nhien nhung nguui da sang la
ia cong y neu ho con song cho den hom nay.
MINNESOTA MINING
AND MANUFACTURING Co.
Net c trng: Xhung san ham dun gian da hay doi cuoc song
mo ca ch sau s c.
Bng keo va tiay dan ghi chu la hai iong so nhung ha minh
vi da i nha cu a he ky 20 va chu ng a ha i ca m un minnesoa mining
and manulacuiing Co. v die u na y. Xhung 3m, mo ca i en kha c cu a
ho, duuc nhieu nguui bie den hun. Khi cho ia dui ia nhieu nhung
va du ng kha c bao go m ca c cha keo da n ien ie n, cac hie bi ha n
chie u, sa n ha m chm so c da, va lie u ca ch die n va cha de o d c bie
3m da anh huung ia sau sc den xa hoi ke u khi cong y duuc
hanh la vao nm 1902 ai khu ho Iake Sueiioi cua vung 1wo
Baibois. mo i vie c b da u khi nm huung gia dong y khai hac
khoang san va che ao banh xe da mai, ioi nhanh chong kinh doanh
hem nhung san ham giong giay nham khac. mo moi iuung luon
khuyen khich su doi mui nhanh chong dan den su ha iien cua loai
giay nham chong ham nuuc dau ien ien he giui, sau do la bng
dinh che sun, bng u ghi am, cha lie u ba o ve ke ca u, gia y khong
ch, bng khu iu ng, va ha m chi la nhu ng cha lie u ca ch am cho xe
hui. Cong y hie n nay cu ng die u ha nh mo bo ha n chuyen kinh
doanh cac san ham nganh y va nha. Iui nhuan cua 3m khoang 15,7
dola ien 0 quo c gia kha c nhau.
SWIFT & CO.
Net c trng: Cha de cua nganh cong nghie dong goi huc
ha m hie n da i.
1iuu c khi tusavus Swil buu c va o linh vu c kinh doanh na y, vie c
gie mo la mo nghe hoan oan mang inh dia huung. Xhung Swil
nha n ha y i ng ong co he kie m duu c nhie u ie n hun b ng ca ch mua
lai gia cam ngoai vung hia 1ay, nui chung duuc ban vui gia ie hun,
va ban hi u vung Bong Bc, nui co gia cao hun. Be lam duuc nhu
vay, ong da chu hi uui ve huung Bong ien nhu ng chiec xe dong
lanh chay ien duu ng s. Cung vui ha minh cua ong: mo bng ai
vai ba d cao qua dau de chuyen cac ang hi lun u nguui hu gie
mo nay den nguui hu gie mo khac mo y uung ma sau do da duuc
Beniy Foid la nguuc lai de ha minh ia day chuyen san xua noi
ie ng cu a mnh Swil iu ha nh nguu i da u ien hu lu i u vie c qua ng
ba huung hie u hi cu a mnh ien oa n nuu c my . Cong y cu a ong hu
nha lai vao nm 1875 va nhanh chong han hoi san ham ien oan
he giui. Su ha iien iong he ky ie heo da cho he cong y da
dang hoa kinh doanh moi hu u dau ho den bu dau hong, dieu da
lam ban han cong y Swil iu nen he suc ha dan doi vui cac cong
y khong lo khac. Vao nm 198, ho bi mua lai bui Beaiice, cong y
sau do cung se bi mua lai vao nm 1990 bui ConAgia. Swil hien co
iu su chinh d a i Coloiado va chuyen qua ng ba cac sa n ha m hi
duu i ca i en Aimoui.
WASHINGTON POST Co.
Net c trng: Ba la do mo vi ong hong.
Xeu ch duuc nhc den Washingon Pos vui mo su kien, nguui
a se noi ngay do la viec ho da vach ian vu be boi Waeigae noi
ie ng iong lich su nuuc my. Xhung cong y, ngay a y va bay giu, con
mang y nghia ha su nhie u hun he nu a. Buu c ha nh la vu i u ca ch
la mo u bao gom bon iang va khong nghieng ve mo dang hai nao
u nm 1877, u bao da noi danh vui su go m cua nhung cay bu
ie ng m lu ng la y nhu loseh Pulizei iuu c khi no iui vao nh ia ng
vu nu vao nm 1933. Sau do cong y bi dem ia ban dau gia va duuc
mua lai bui mo nha ai hie en la Eugene meyei, nguui la uc d
ia muc ieu huc hoi lai su in nhiem ma nguui a danh cho u bao
cung nhu lui nhuan ma no hu ve, mc cho viec ong khong co kinh
nghie m g iong linh vuc nay. Khi meyei duuc bo nhiem lam ong
giam do c da u ien cua Xgan hang 1ai hie va Pha iien 0uoc e vao
nm 194, ong nhuung lai quyen lanh dao u bao cho Phili, con ie
ong (cho ng cu a Kaheiine tiaham). Kaheiine n m quye n die u khie n
u bao sau khi Phili qua dui vao nm 193 va dan d no di den
nhieu hanh cong cuc diem iong so bao dem lai giai huung
Pulizei
(1)
ve vu iom oi e ai khach san Waeigae, ma sau do da
dan den viec u chuc cua 1ong hong Xixon vao nm 1974. 1u bao
hie n nay duu c die u ha nh bu i con iai cu a Kaheiine, Ionald tiaham,
song song vui viec su huu a chi Ncwswccl cung vui nhieu khoan lui
u c iong nga nh iuye n hnh, Ineine va ca c u ba o kha c.
(1j G|a | touo oq qu e t eao quy ooa t t|ooq ||oo vu e ba o eo|.
WELLS FARGO & CO.
Net c trng: Xha cung ca a i chinh cho cong cuo c khai ha
mie n 1ay.
B dau vao nm 1852, nhung uyen xe ngua cua Wells Faigo da
go han khai ha mien 1ay nuuc my bng cach vuu qua nhung sa
mac kho cn, cac day nui day nguy hiem cung nhu nhung dong co
uu ng chung vo a n de chuyen hu va ie n m cho nhung cu dan u
cac hi ian nhon nhi, nhung iang iai con ngon ngang va nhung
cong iuung khai hac mo hon don. 1iong suo Cun so vang, Wells
Faigo cung cung ca nhung dich vu nhu doi qung vang ho hanh
dong ien Boa Ky va san xua ngan hieu va hoi hieu ngan hang cho
ca c huung gia dia huung. Xgay nay, Wells Faigo da ha iie n
ha nh mo cong y a i chinh da dang, co he cung ca nhu ng dich vu
ngan hang va dau u iuyen hong cho nguui ieu dung ca nhan va
ca c cong y. Xhu nhung cuoc sa nha cu ng nhu mua lai ca c cong y
khac, ho la cong y lun hu 7 iong linh vuc nay u my vui 104.000
nhan vien, 5.300 chi nha nh ngan ha ng dia huung, 17 iie u kha ch
hang va ong ai san uuc inh 234 dola cung mo he hong hun
.500 may iu ien u dong u kh Bc my.
Muc luc
L i ta c gia 5
1 MICROSOF1 9
2 A1&1 2u
3 HA NC 1 FORD 29
4 HA NC MA Y 1INH APPLE 38
S MCDONALDS 48
6 AMERICA ONLINE 56
7 HA NC CHUY N PHA 1 NHANH FcdEx 63
8 1AP OA N CBS 7u
9 1A P OA N PHILIP MORRIS 77
10 WAL-MAR1 83
11 CENERAL ELEC1RIC 92
12 1A P OA N IBM Iuu
13 SEARS, ROEBUCK & Co. Iu9
14 1A P OA N CENERAL MO1ORS II7
1S 1A P OA N I.P. MORCAN & Co. I25
16 UNION PACIFIC I32
17 1A P OA N RCA I39
18 1A P OA N NIKE I46
19 1A P OA N IN1EL I53
20 HA NC 1IN CNN I6I
21 HA NC BOEINC I68
22 HEWLE11-PACKARD I77
23 S1ANDARD OIL I84
24 SONY I9I
2S 1A P OA N 1HE P HOA KY USX - U.S. S1EEL I99
26 HA NC 1IN AFP - PHA P 2u6
27 LEVI11 & SONS 2I2
28 WAL1 DISNEY 2I7
29 NE1SCAPE 225
30 COCA-COLA 232
31 1HYSSEN KRUPP AC 24u
32 PROC1ER & CAMBLE 246
33 YAHOO! 253
34 1OYO1A 26u
3S PEOPLE EXPRESS AIRLINES 268
36 MANPOWER Inc. 274
37 1OYS US 28u
38 LIN OA N BO NC BA U DU C MY 287
39 KELLOCCS 294
40 IOHNSON PUBLISHINC Co. 299
41 FIRES1ONE 1IRE & RUBBER 3u6
42 1AP OA N MY PHAM AVON 3I2
43 CHU I KHA CH SA N HIL1ON 32u
44 HA NC KEM BEN & IERRYS 326
4S RE[MAX IN1ERNA1IONAL 334
R
MUC LUC 391
46 HA NC MA Y MAY SINCER 34I
47 SHOREBANK 348
48 HA NC PHIM MCM 355
49 L.L. BEAN 362
S0 HEINZ 369
NHU NG CONG TY DA NG CHU Y KHA C 376
AMAZON.COM 377
BODY SHOP IN1ERNA1IONAL PLC 378
DDB WORLDWIDE 379
EAS1MAN KODAK 38u
1A P OA N EXXON MOBIL 38I
CNC 1Y 1RA CREA1 A1LAN1IC & PACIFIC 382
KOHLBERC, KRAVIS, ROBER1S & Co. 383
LEVI S1RAUSS & Co. 384
MINNESO1A MININC AND MANUFAC1URINC Co. 385
SWIF1 & Co. 386
WASHINC1ON POS1 Co. 387
WELLS FARCO & Co. 388
In 2.000 cu n, kh 16 x 24 cm ta i XN In Cng ty Vn Ho a Phng Nam (160/13 i Cung, Q.11, TP.
HCM). Gi y KKHXB s 55-2008/CXB/767-187/Tre nga y 08/01/2008 - QXB s 95B/Q-Tre c p
nga y 17/04/2008. In xong va n p lu chi u quy III/2008.
Chu trach nhim xut ban:
Ti n s QUA CH THU NGUY T
Bin t p : Nam An
Trnh ba y : Phng Tha o
Sa ban in : Nam An
Th c hi n : First News Tr Vi t
NHA XUT BAN TRE
161 Ly Chnh Thng - Qun 3, TP. H Ch Minh
T: 9316211 - Fax: 8437450
First News
Howard Rot hman
CO-AUTHOR OF COMPANIES WITH A CONSCIENCE

50 Cong Ty Lam Thay Doi The Gioi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

50 Cong Ty Lam Thay Doi The Gioi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

50 COMPANIES THAT CHANGED THE WORLD

2001 Howard Rothman

Cau chuye n duu c b da u va o nm 1975, khi Bill taes va Paul

Alexandei tiaham Bell da co g ng che a o mo hien ba n hoa

1iong khi ca c ianh u ng ha ly va n ie die n, A181 nha n huc

Xm 1975, Seve lobs, cha ng sinh vien 20 uo i da bo hoc quay ve

Xhu ng ha nien ke u khi chie c ma y mac ia du i la nhu ng nm

Ameiica 0nline da hanh cong iong he giui ao day bien dong

Xm 195, Fiedeiick Wallace Smih, con iai mo huung nhan

Buu c sang he ky mu i, nhu ca u va n chuye n buu ha m va hu in

William S. Paley sinh ia u Chicago va o nm 1901. tia dnh gia u

Va o cuoi ha nien 90, CBS da g ia nhieu kho khn. Chu ich

Xgay nay ch co mo iong so moi bon nguui dan my la hu huoc

Iuung nhu su menh cua Samuel mooie Walon la ao ia nhung

Va o ha nien 80, Walmai b da u hu c hie n vie c vi inh ho a

1ien he, lohn F. Welch da chuan bi

Phd r ru r nc y tirh, phd r nc n nc y tirh, thic t bi

1homas Wason cha da gia nha va o cong y sau na y duu c bie de n

1iuu c Iou teisnei, a ca ca c CE0 cu a IBm de u iuu ng ha nh u

SEARS, ROEBUCK & Co. 115

teneial moois la cong inh im o c cu a William Ciao Iuian,

C||c c Sa|c| Vcac| 1u ca a GV cam 1uus

Xm 1838, mo huung nhan nguui my en la teoige Peabody mu

Be ca nh ianh hie u qua hun iong linh vu c cho vay, 1a doan

Xm 182, Abiaham Iincoln hong qua Bao lua Buung s 1hai

1iong he ky 20, LP ie u c mua lai ca c doi hu canh ianh nhu

RCA duu c ha nh la bu i 1homas Edison va Elihu 1homson, mo

Su ien bo cua cac san ham van duuc ie uc iong nhung nm

0uay ve hui diem nm 192, khong nhieu nguui chon Eugene,

mo bo vi xu ly la mo mach dien nho xiu chua hang ngan (ham

Khi anh em nha Wiigh hu c hie n chuye n bay da u ien lich su

Vao hui diem iuuc khi

Su chuye n doi da ha su duu c b da u duu i hui vi cuu Chu ich

lohn Iavison Rockelellei sinh ia iong mo nong iang u vu ng

tiai doan cuoi he ky 19 la hu i die m xa y ia nhieu hay doi chan

Buuc ke hu sau khi 1he chien II ke huc vui en goi 1okyo

1ha nh cong vang do i cu a chie c ma y Walkman, u mo chiec iadio

LSX ie u c do nhie u iie u dola va o ca c cu su san xua va hay

Xhung nm cuoi cua he ky 20 la hui ky h lung buoc bung cua

Xm 1941, sau khi dung mo he hong

Walei Elias Iisney khu i nghie vu i vai io la mo ho a si chuyen

Xescae duuc hanh la vao hang 4 nm 1994, vai hang sau

Bia ch co ng hong in cu a Xescae ghi nha n con so hun 13 iie u

Xuuc ngo co ga luon la mo loai san ham ky la. Iich su cua no

mc du ong san luung ieu hu cua Coke va nhung m hang

Sinh ia iong mo gia dnh co 200 nm lam nghe luyen he va

tusav Kiu ma nm 1950, mo nm sau do Alliied duuc an xa.

tio ng nhu vo so nhu ng nguu i cu ng hu i, doanh nghie sa n xua

1hien nien ky mu i dem la i nhu ng ha ch hu c mu i cho Yahoo!, i

Bai anh em ho Koiichi va Eiji 1oyoda da nh ha n lu n hu i iai ie

tiu a nhu ng nm 1990, nhung nguui mua xe u Xha da n chuyen

Ia nhung nguui dung dau ca doan nha hu lan lu giao ly ngay

Su ng iuung nong da che

manowei duu c ha nh la bu i Elmei Winei va Aaion Scheinleld,

1heo vie n ca nh ma nhu ng cong y cho hue nhan cong kha c da

Chailes Iazaius ch mui 25 uoi khi mu cua hang ban do cho ie

1oys Ls hu duuc vo so hanh cong iong ha nien 1980.

1ha ia, bong da my

tiu a he ky 19, ngu co c

1iuu c khi ma va o nm 1943 u uo i 91, nguu i anh lohn Baivey

0 uoi 24, lohn B. lohnson dung mo so ai san cua me de he

Cong y da mu iong hoa dong kinh doanh ien ham vi nuuc my

Baivey Samuel Fiiesone sinh a i Columbiana, 0hio va o nm 188