Bi hc chng lm pht

Theo s liu thng k, CPI thng 7-2011 tng 1,17% so vi thng trc, mc tng cao nht ca thng 7 trong 15 nm gn y. Vi mc tng ny, lm pht tnh theo nm ca Vit Nam ln n 22,16%, cao th hai trn th gii sau Venezuela. duy tr mc lm pht thp, Chnh ph cn phi xem xt li cc phng php tip cn chng lm pht. Bn cht ca lm pht Bn cht ca lm pht l cung tin vt qu lng tin cn thit lu thng trong nn kinh t. Xt n cng, l do ngn hng trung ng bm nhiu tin ra nn kinh t vi mc li sut thp hn mc li sut ng c ca nn kinh t. Lng tin tha vi li sut thp ny ban u cha phn nh ngay vo mc tng gi c do k vng gi c ca cc thnh vin tham gia th trng vn cha thay i. Tuy nhin, theo thi gian, mt s khu vc ca nn kinh t s pht hin ra s d tha ny v bt u tng gi. Nu tc tng trng cung tin tip tc c duy tr trong mt thi gian di th s tng gi s lan ra ton b nn kinh t, to ra hin tng lm pht gi c. V lm pht tin t c tr so vi s tng gi ton b hng tiu dng nn n rt d b cc chnh ph lm dng phc v cho cc mc ch chnh tr ca mnh. y chnh l l do Fredrich von Hayek, nh kinh t li lc ginh gii thng Nobel v l thuyt tin t nm 1974, v lm pht nh thuc phin. Mi quan h gia tng trng cung tin (M2) v lm pht ca Vit Nam (xem biu ) cho thy Vit Nam lm dng vic pht hnh tin h tr tng trng trong mt thi gian di. Trong cc nm t 2002-2006 vic tng cung tin khng dn n gi c tng cao khin cho tc tng cung tin ngy mt ln, t mc trung bnh khong 20% trong cc nm 2002-2003, ln 25% nm 2004-2005, ri 35% trong nm 2006, v nm 2007 vt mc 40%. T nm 2007, lm pht bt u tng tc v Chnh ph ba ln thc hin chnh sch tht cht v ri hai ln phi m rng cung tin t h tr tng trng. iu ny cho thy mt khi lm pht din ra, vic cha tr l rt kh. au n mt ln hay ko di? C hai cch tip cn trong vic chng lm pht. Cch th nht l gim t t (gradualist therapy) v cch th hai l gim ngay tc th (shock therapy). Bin php gim t t i hi chnh ph phi theo ui mt chnh sch tun t nht qun (policies in sequence) trong nhiu nm. Mt mt phi gim t t cung tin, mt khc phi dn thay i c cu kinh t nn kinh t vn hnh hiu qu hn, sao cho vi tc tng cung tin thp hn, nn kinh t vn c th tng trng mc tng ng so vi mc tng trng cung tin cao trc y.

Tuy y l gii php ng ao c nhng li khng h d dng cho cc chnh ph do n rt kh c th duy tr c s ng h cng nh ng thun ca cc nhm li ch trong mt thi gian di, xuyn sut qu trnh thay i c cu kinh t. Chnh sch tht cht tin t trong u nm 2008 v u nm 2010 phn nh thc t ny. Mi tin hnh th c v d dng nhng sc p t cc nhm li ch trong nn kinh t khin cho sc hp dn ca lm pht tin phc v tng trng xy ra vo na cui cc nm sau . Kt cc, lm pht cha kp h th tng tc tr li. Bin php gim cung tin ngay tc th, ng thi tin hnh gii phu "au n" c cu nn kinh t thng c thc hin khi chnh ph mnh (v thc c nu ko di th sc mnh ci cch ca chnh ph s gim i) ch ng thc hin cc bin php ci cch trit hoc do c s can thip t bn ngoi, khi quc gia ng trc nguy c v n. Gii php ny i hi Nh nc phi thu nh quyn lc ca mnh i vi nn kinh t. C th, chnh ph cn th ni theo gi th trng hu ht cc lnh vc ang kim sot gi m bo nn kinh t th trng vn hnh thng sut; tin hnh t nhn ha mnh m h thng doanh nghip nh nc (DNNN) nng cao nng sut lao ng; v ng thi ct gim mnh m b my chnh ph. Vic tinh gin b my chnh ph s gip cho cc khon chi thng xuyn t ngn sch gim, nh c th gim c cc khon thu t thu v ph. Bi hc cho cuc chin chng lm pht hin nay Vit Nam tng theo ui liu php sc chng lm pht phi m nhng nm 1989-1991. Trong giai on ny, Chnh ph thc hin mt lot cc bin php nh gii phng sc sn xut thng qua Khon 10 v cc bin php cho php t nhn, tiu thng kinh doanh bun bn; xa b ch hai gi i vi hu ht cc mt hng; v chm dt bao cp i vi hu ht cc DNNN hot ng khng hiu qu... Nhng gii php mnh m ny gip Vit Nam kim ch c tc tng C I di hai con s v t mc tng trng cao nhiu nm lin sau . Hin nay, duy tr mc lm pht thp trong khi vn m bo nn kinh t tng trng cao, Chnh ph cn xem li cc bi hc trn. C th Chnh ph nn nhanh chng xy dng th trng cho cc lnh vc in, xng du, gio dc, y t, v vn ha; tip tc gii phng sc sn xut cho khu vc kinh t t nhn v ci t DNNN trit hn na; xem li chnh sch v s hu t ai to ra mt "Khon 10" mi cho khu vc nng thn; gim chi tiu nh nc cho cc khu vc khng to ra nng sut nh tinh gin bin ch b my hnh chnh. Cc bin php tinh gin b my hnh chnh nn c tin hnh sao cho chi thng xuyn quay tr v mc 15-16% GD nh cc nm 2000-2002 thay v xp x 22% nh hin nay. Nh , cc khon thu thng xuyn t thu v ph t khu vc sn xut c th ct gim v mc di 20% nh hu ht cc quc gia trong khu vc. iu quan trng na l sau khi kim sot lm pht thnh cng, Chnh ph v Quc hi cn xy dng cc cng c chnh sch tin t v ti kha hin i, hnh thnh c ch gim st v phng nga khng lm pht tng qu 5%.

Theo TBKTSG