3

Chng 1: KHAI NIM V BAO V RLE

I. KHAI NIM CHUNG:
I.1. Nhim vu cua bao v role:
KhI thIct kc va vn hanh bt ky mot hc thong dIcn nao cn phaI kc dcn kha
nang phat sInh hu hong va cac tnh trang Iam vIcc khong bnh thuong trong hc
thong dIcn y. Ngn mach Ia IoaI su co co thc xay ra va nguy hIcm nht trong hc
thong dIcn . Hu qua cua ngan mach Ia:
a) Trut thp dIcn ap o mot phn Ion cua hc thong dIcn
b) Pha huy cac phn tu b| su co bang tIa Iua dIcn
c) Pha huy cac phn tu co dong ngan mach chay qua do tac dong nhIct va co.
d) Pha huy on d|nh cua hc thong dIcn
HgoaI cac IoaI hu hong, trong hc thong dIcn con co cac Inh Irang vic
khng bnh Ihuong. Not trong nhung tnh trang vIcc khong bnh thuong Ia qua
taI. Dong dIcn qua taI Iam tang nhIct do cac phn dn dIcn qua gIoI han cho phcp
Iam cach dIcn cua chung b| gIa coI hoac doI khI b| pha huy.
Dc ngan ngua su phat sInh su co va su phat trIcn cua chung co thc thuc hIcn
cac bIcn phap dc cat nhanh phn tu b| hu hong ra khoI mang dIcn, dc IoaI tru
nhung tnh trang Iam vIcc khong bnh thuong co kha nang gy nguy hIcm cho thIct
b| va ho dung dIcn.
Dc dam bao su Iam vIcc IIcn tuc cua cac phn khong hu hong trong hc thong
dIcn cn co nhung IhiI b| ghi nhn su phaI sinh cua hu hong voi Ihoi gian
be nhI, phaI hin ra phn Iu b| hu hong va cI phn Iu b| hu hong ra khoi
h Ihng din. ThIct b| nay duoc thuc hIcn nho nhung kh cu tu dong co tcn goI
Ia roIc. ThIct b| bao vc duoc thuc hIcn nho nhung roIc duoc goI Ia thIct b| bao vc
roIc (BVBL).
Hhu vy nhim vu chnh cua IhiI b| BVRL la Iu dng cI phn Iu hu
hong ra khoi h Ihng din. Ngoai ra IhiI b| BVRL con ghi nhn va phaI
hin nhung Inh Irang lam vic khng bnh Ihuong cua cac phn Iu Irong
h Ihng din, tuy muc do ma BVBL co thc tac dong dI bao tn hIcu hoac dI cat
may cat. Hhung thIct b| BVBL phan ung voI tnh trang Iam vIcc khong bnh thuong
thuong thuc hIcn tac dong sau mot thoI gIan duy tr nht d|nh (khong cn phaI co
tnh tac dong nhanh nhu o cac thIct b| BVBL chong hu hong).
I.2. Yu cu co ban cua mach bao v:
I.2.1. Tnh chon loc:
Tac dong cua bao vc dam bao ch cat phn tu b| hu hong ra khoI hc thong
dIcn duoc goI Ia Iac dng chon loc. KhI co nguon cung cp du tru cho ho tIcu
thu, tac dong nhu vy tao kha nang cho ho tIcu thu tIcp tuc duoc cung cp dIcn.
4

Hnh 1.1 : Ct chon loc trong mang co mt ngun cung cp

Ycu cu tac dong chon Ioc cung khong IoaI tru kha nang bao vc tac dong
nhu Ia bao vc du tru trong truong hop hong hoc bao vc hoac may cat cua cac
phn tu In cn.
Cn phn bIct 2 khaI nIcm chon Ioc:
UChon Ioc tuong doIU: thco nguycn tac tac dong cua mnh, bao vc co thc
Iam vIcc nhu Ia bao vc du tru khI ngan mach phn tu In cn.
UChon Ioc tuyct doIU: bao vc ch Iam vIcc trong truong hop ngan mach o
chnh phn tu duoc bao vc.
I.2.2. Tac ng nhanh:
Cang cat nhanh phn tu b| ngan mach sc cang han chc duoc muc do pha
hoaI phn tu do , cang gIam duoc thoI gIan trut thp dIcn ap o cac ho tIcu thu va
cang co kha nang gIu duoc on d|nh cua hc thong dIcn.
Dc gIam thoI gIan cat ngan mach cn phaI gIam thoI gIan tac dong cua thIct
b| bao vc ro Ic. Tuy nhIcn trong mot so truong hop dc thuc hIcn ycu cu tac dong
nhanh th khong thc thoa man ycu cu chon Ioc. HaI ycu cu nay doI khI mu
thun nhau, v vy tuy dIcu kIcn cu thc cn xcm xct ky cang hon vc 2 ycu cu
nay.
I.2.3. nhay:
Bao vc roIc cn phaI du do nhay doI voI nhung hu hong va tnh trang Iam
vIcc khong bnh thuong co thc xut hIcn o nhung phn tu duoc bao vc trong hc
thong dIcn.
Thuong do nhay duoc dac trung bang hc so nhay KB
n
B. DoI voI cac bao vc Iam
vIcc thco cac daI Iuong tang khI ngan mach (v du, thco dong), hc so do nhay
duoc xac d|nh bang ty so gIua daI Iuong tac dong toI thIcu (tuc dong ngan mach
bc nht) khI ngan mach truc tIcp o cuoI vung bao vc va daI Iuong dat (tuc dong
khoI dong).
dai luong Iac dng Ii Ihiu
KB
n
B = --------------------------------------------------------------
dai luong dI
Thuong ycu cu KB
n
B = 1,5 2.
I.2.4. Tnh bao am:
Bao vc phaI Iuon Iuon san sang khoI dong va tac dong mot cach chac chan
trong tt ca cac truong hop ngan mach trong vung bao vc va cac tnh trang Iam
vIcc khong bnh thuong da d|nh truoc.
5
Nac khac bao vc khong duoc tac dong khI ngan mach ngoaI. Hcu bao vc co
nhIcm vu du tru cho cac bao vc sau no th khI ngan mach trong vung du tru bao
vc nay phaI khoI dong nhung khong duoc tac dong khI bao vc chnh dat o gn cho
ngan mach hon chua tac dong. Dc tang tnh dam bao cua bao vc cn:
Dung nhung roIc cht Iuong cao.
Chon so do bao vc don gIan nht (so Iuong roIc, tIcp dIcm t)
Cac bo phn phu (cuc noI, dy dn) dung trong so do phaI chac chan,
dam bao.
Thuong xuycn kIcm tra so do bao vc.
II. S NI CAC MAY BIN DONG VA RLE:
II.1. So d cac BI va role ni Iheo hnh Y hoan Ioan:
Dong vao moI roIc bang dong pha (hnh 1.2). Trong chc do Iam vIcc bnh
thuong hoac khI ngan mach 5 pha th :
I I I I a b c o
. . . .
+ + = = 3 0
trong dy trung tnh (dy tro vc) khong co dong. Hhung dy trung tnh vn cn
thIct dc dam bao su Iam vIcc dung dan cua so do khI ngan mach cham dt. So do
co thc Iam vIcc doI voI tt ca cac dang ngan mach . Tuy nhIcn dc chong ngan
mach mot pha HP
(1)
P thuong dung nhung so do hoan hao hon co bo Ioc dong thu tu
khong LIB
0
B.
II.2. So d cac BI va role ni Iheo hnh sao khuyI:
Dong vao moI roIc bang dong pha. Dong trong dy tro vc bang:
I I I hay I I v a c v b
. . . . .
( ) = + = (khi khng co IB
o
B)
Dy tro vc (hnh 1.5) cn thIct ngay trong tnh trang Iam vIcc bnh thuong dc
dam bao cho BI Iam vIcc bnh thuong .Trong mot so truong hop ngan mach gIua
cac pha (co IB
b
B 0) cung nhu khI ngan mach nhIcu pha cham dt, dy tro vc cn
thIct dc dam bao cho bao vc tac dong dung.
KhI ngan mach 1 pha o pha khong dat BI so do khong Iam vIcc do vy so do
ch dung chong ngan mach nhIcu pha.

Hnh 1.2 : S sao hoan toan Hinh 1.3 : S sao khuyt


6
II. 3. So d 1 role ni vao hiu dong 2 pha {sB):
Dong vao roIc Ia hIcu dong
2 pha (hnh 1.4) :
I I I R a c
. . .
= B
Trong tnh trang doI xung
th IB
B
B = 3 IB
a
B. GIong nhu so do
sao khuyct, so do so B khong
Iam vIcc khI ngan mach mot pha
HP
(1)
Pdung vao pha khong dat may
bIcn dong.
Tt ca cac so do noI trcn
dcu phan ung voI HP
(5)
Pva ngan
mach gIua 2 pha bt ky (AB, BC,
CA). V vy dc so sanh tuong doI



Hnh 1.4 : S s 8
gIua chung nguoI ta phaI xct dcn kha nang Iam vIcc cua bao vc trong mot so
truong hop hu hong dac bIct, hc so do nhay, so Iuong thIct b| cn thIct va muc do
phuc tap khI thuc hIcn so do.
II.4. Kha nng lam vic cua cac so d :
II.4.1. Khi cham t:
KhI cham dt 2 pha taI 2 dIcm trong cac mang dIcn ho co dong cham dt
bc, v du dIcm cham dt thu nht HB
B
B trcn pha B va dIcm cham dt thu haI HB
C
B trcn
pha C (hnh 1.5), ncu bao vc cua cac duong dy noI thco so d sao hoan Ioan
va co Ihoi gian lam vic nhu nhau Ih chung se Iac dng, ca 2 duong dy
du b| cI ra.
Hcu cac bao vc noI thco so d Y khuyI hay s B (BI dat o 2 pha A & C) th
ch co mI duong dy b| cI.
Dc bao vc co thc tac dong mot cach hop I, BI phaI dat o cac pha cung tcn
nhau (v du A, C).
KhI xut hIcn hu hong trcn haI doan kc nhau cua duong dy hnh tIa (hnh
1.6), ncu cac bao vc ni Y hoan Ioan Ih doan xa ngun hon se b| cI v co
Ihoi gian be hon. Hcu ni Y khuyI hay s B Ih doan gn ngun hon b| cI
ra , dIcu do khong hop I.



Hnh 1.5 : Cham t kep trn
cac ng dy khac nhau

Hnh 1.6 : Cham t kep trn hai
oan ni tip nhau cua ng dy

7
II.4.2. Khi ngn mach hai pha sau may bin ap ni Y/ hoc /Y va ngn mach
1 pha sau may bin ap ni Y/YB
0
B :
KhI ngan mach 2 pha sau may bIcn ap noI YJ-11, su phn bo dong hu hong
trong cac pha nhu trcn hnh 1.7 (gIa thIct may bIcn ap co ty so bIcn doI nB
B
B = 1).
Dong cua 1 pha (pha B, khI ngan mach 2 pha o pha A,B) bang
2
3
2
I
N
( )
, dong o haI
pha kIa (A va C) trung pha nhau va bang
1
3
2
I
N
( )
. DoI voI may bIcn ap noI JY,
phn bo dong o cac pha cung tuong tu nhu vy.
Phn tch su Iam vIcc cua cac bao vc trong truong hop hu hong noI trcn ta
thy:
Bao vc noI thco so do sao hoan toan Iuon Iuon Iam vIcc v co dong ngan
mach Ion qua mot trong cac roIc cua bao vc.
Bao vc noI thco so do hnh sao khuyct voI BI dat o cac pha co dong bang
1
3
2
I
N
( )
th co do nhay gIam dI 2 In so voI so do sao hoan toan.
Bao vc dung 1 roIc noI vao hIcu dong 2 pha trong truong hop nay sc
khong Iam vIcc, boI v dong trong no IB
B
B = IB
a
B - IB
c
B = 0. Tt nhIcn dIcu nay xay ra o 1
trong 5 truong hop HP
(2)
Pco thc co sau may bIcn ap dang xct.
KhI ngan mach 1 pha sau may bIcn ap noI YJYB
0
B ta cung co quan hc tuong tu.



Hnh 1.7: Ngn mach gia 2 pha sau may bin ap co t ni dy Y/-11



III. CAC PHN T CHNH CUA BAO V:
Truong hop chung thIct b| bao vc roIc bao gom cac phn tu co ban sau : cac
co cu chnh va phn IogIc.
Cac co cu chnh kIcm tra tnh trang Iam vIcc cua doI tuong duoc bao vc,
thuong phan ung voI cac daI Iuong dIcn. Chung thuong khoI dong khong chm trc
khI tnh trang Iam vIcc do b| pha huy. Hhu vy cac co cu chnh co thc o trong haI
trang thaI: khoI dong va khong khoI dong. HaI trang thaI do cua cac co cu chnh
tuong ung voI nhung tr| so nht d|nh cua xung tac dong Icn phn IogIc cua bao vc.
KhI bao vc Iam vIcc phn IogIc nhn xung tu cac co cu chnh, tac dong
thco to hop va thu tu cua cac xung. Kct qua cua tac dong nay hoac Ia Iam cho bao
vc khoI dong kcm thco vIcc phat xung dI cat may cat va bao tn hIcu hoac Ia Iam
cho bao vc khong khoI dong.