B GIO DC V O TO

Cc nh gio v cn b qun l c s gio dc

NGUYN QUANG UN PHM THANH BNH NGUYN TH HNG

TI LIU BI DNG PHT TRIN NNG LC NGH NGHIP GIO VIN

Nng cao nng lc chm sc/ h tr tm l cho hc sinh trong qu trnh gio dc

Module THCS 10: Ro cn hc tp ca cc i tng hc sinh trung hc c s Module THCS 11: Chm sc, h tr tm l hc sinh n, hc sinh ngi dn tc thiu s trong trng trung hc c s Module THCS 12: Khc phc trng thi tm l cng thng trong hc tp ca hc sinh trung hc c s

(Dnh cho gio vin trung hc c s)

NH XUT BN Gio dc Vit Nam NH XUT BN I HC S PHM

B n quy n thu c B Gio d c v o t o C c Nh gio v Cn b qu n l c s gio d c. C m sao chp d i m i hnh th c.

MC LC
Trang

Module THCS 10: Ro cn hc tp ca cc i tng hc sinh trung hc c s......................................................7

A. GII THIU TNG QUAN .................................................................. 8 B. MC TIU ...................................................................................... 9 C. NI DUNG ................................................................................... 10 Ni dung 1. Khi qut chung v ro cn tm l trong hc tp................. 10 Ni dung 2. Cch pht hin v phng trnh ro cn tm l trong hc tp................................................................ 21 Ni dung 3. Phng php v k nng h tr tm l cho hc sinh pht hin v phng trnh ro cn tm l trong hc tp....................... 27 D. TI LIU THAM KHO .................................................................... 37

Module THCS 11: Chm sc, h tr tm l hc sinh n, hc sinh ngi dn tc thiu s trong trng trung hc c s....... 43
A. GII THIU TNG QUAN ................................................................ 44 B. MC TIU .................................................................................... 44 C. NI DUNG ................................................................................... 45 Ni dung 1. Khi qut chung v tm l hc sinh trung hc c s v chm sc, h tr tm l cho hc sinh trung hc c s....... 45 Ni dung 2. Chm sc, h tr tm l cho hc sinh n, hc sinh dn tc thiu s trng trung hc c s.......................... 64 Ni dung 3. Tng kt module ........................................................... 80 D. TI LIU THAM KHO .................................................................... 84

Module THCS 12: Khc phc trng thi tm l cng thng trong hc tp ca hc sinh trung hc c s ........... 89
A. GII THIU TNG QUAN ................................................................ 90 B. MC TIU .................................................................................... 91 C. NI DUNG ................................................................................... 91
|

Ni dung 1. Khi qut chung v cng thng tm l (stress) v cng thng tm l trong hc tp................................... 91 Ni dung 2. Biu hin v mc stress trong hc tp ca hc sinh trung hc c s ..........................................106 Ni dung 3. Phng php v k nng ng ph vi stress trong hc tp. Cc phng php h tr tm l cho hc sinh pht hin v ng ph vi stress trong hc tp hc sinh trung hc c s .............................................112 D. TI LIU THAM KHO ...................................................................126

LI GII THIU

Gio vin l m t trong nh ng nhn t quan tr ng quy t nh ch t l ng gio d c v o t o ngu n nhn l c cho t n c. Do v y, ng, Nh n c ta c bi t quan tm n cng tc xy d ng v pht tri n i ng gio vin. M t trong nh ng n i dung c ch tr ng trong cng tc ny l b i d ng th ng xuyn (BDTX) chuyn mn, nghi p v cho gio vin. BDTX chuyn mn, nghi p v cho gio vin l m t trong nh ng m hnh nh m pht tri n ngh nghi p lin t c cho gio vin v c xem l m hnh c u th gip s ng gio vin c ti p c n v i cc ch ng trnh pht tri n ngh nghi p. Ti p n i chu k II, chu k III BDTX gio vin m m non, ph thng, B Gio d c v o t o xy d ng ch ng trnh BDTX gio vin v quy ch BDTX gio vin theo tinh th n i m i nh m nng cao ch t l ng v hi u qu c a cng tc BDTX gio vin trong th i gian t i. Theo , cc n i dung BDTX chuyn mn, nghi p v cho gio vin c xc nh, c th l: B i d ng p ng yu c u th c hi n nhi m v n m h c theo c p h c (n i dung b i d ng 1); B i d ng p ng yu c u th c hi n nhi m v pht tri n gio d c a ph ng theo n m h c (n i dung b i d ng 2); B i d ng p ng nhu c u pht tri n ngh nghi p lin t c c a gio vin (n i dung b i d ng 3). Theo , h ng n m m i gio vin ph i xy d ng k ho ch v th c hi n ba n i dung BDTX trn v i th i l ng 120 ti t, trong : n i dung b i d ng 1 v 2 do cc c quan qu n l gio d c cc c p ch o th c hi n v n i dung b i d ng 3 do gio vin l a ch n t b i d ng nh m pht tri n ngh nghi p lin t c c a mnh. B Gio d c v o t o ban hnh Ch ng trnh BDTX gio vin m m non, ph thng v gio d c th ng xuyn v i c u trc g m ba n i dung b i d ng trn. Trong , n i dung b i d ng 3 c xc nh v th hi n d i hnh th c cc module b i d ng lm c s cho gio vin t l a ch n n i dung b i d ng ph h p xy d ng k ho ch b i d ng h ng n m c a mnh. gip gio vin t h c, t b i d ng l chnh, B Gio d c v o t o giao cho C c Nh gio v Cn b qu n l c s gio d c ch tr xy
|

d ng b ti li u g m cc module t ng ng v i n i dung b i d ng 3 nh m ph c v cng tc BDTX gio vin t i cc a ph ng trong c n c. m i c p h c, cc module c x p theo cc nhm t ng ng v i cc ch trong n i dung b i d ng 3. M i module b i d ng c bin so n nh m t ti li u h ng d n t h c, v i c u trc chung g m: Xc nh m c tiu c n b i d ng theo quy nh c a Ch ng trnh BDTX gio vin; Ho ch nh n i dung gip gio vin th c hi n nhi m v b i d ng; Thi t k cc ho t ng th c hi n n i dung; Thng tin c b n gip gio vin th c hi n cc ho t ng; Cc cng c gio vin t ki m tra, nh gi k t qu b i d ng. Tuy nhin, do c th n i dung c a t ng l nh v c c n b i d ng theo Chu n ngh nghi p gio vin nn m t s module c th c c u trc khc. Ti li u c thi t k theo hnh th c t h c, gip gio vin c th h c m i lc, m i n i. B ng cc ho t ng h c t p ch y u trong m i module nh : c, ghi chp, lm bi th c hnh, bi t p t nh gi, bi ki m tra nhanh, bi t p tnh hu ng, tm l c v suy ng m, gio vin c th t l nh h i ki n th c c n b i d ng, ng th i c th th o lu n nh ng v n t h c v i ng nghi p v t n d ng c h i p d ng k t qu BDTX trong ho t ng gi ng d y v gio d c c a mnh. Cc ti li u BDTX ny s c b sung th ng xuyn h ng n m ngy cng phong ph h n nh m p ng nhu c u pht tri n ngh nghi p a d ng c a gio vin m m non, gio vin ph thng v gio vin t i cc trung tm gio d c th ng xuyn trong c n c. B ti li u ny l n u tin c bin so n nn r t mong nh n c ki n ng gp c a cc nh khoa h c, cc gio vin, cc cn b qu n l gio d c cc c p tc gi c p nh t, b sung ti li u ngy m t hon thi n h n. M i ki n ng gp xin g i v C c Nh gio v Cn b qu n l c s gio d c B Gio d c v o t o (To nh 8C Ng 30 T Quang B u P. Bch Khoa Q. Hai B Tr ng TP. H N i) ho c Nh xu t b n i h c S ph m (136 Xun Thu P. D ch V ng Q. C u Gi y TP. H N i).
C c Nh gio v Cn b qu n l c s gio d c B Gio d c v o t o

NGUYN QUANG UN PHM THANH BNH

ModulE THCS

10
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH trung hc c s

RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS

A. GII THIU TNG QUAN

H c sinh ngy nay c t o nhi u i u ki n thu n l i pht tri n nh ng ng th i c ng ch u p l c tm l t pha gia nh, nh tr ng, x h i i v i ho t ng h c t p v cc ho t ng khc. T t c cc p l c tm l nhi u chi u c th t o ra nh ng kh kh n tm l nhi u m c khc nhau. Khi nh ng kh kh n tm l m c cao gy c n tr v lm gi m ng l c trong ho t ng h c t p s t o nn nh ng ro c n h c t p. N u h c sinh khng c k n ng thch ng c v i nh ng ro c n h c t p s nh h ng khng t t n k t qu h c t p v s hon thi n nhn cch c a mnh. V v y, vi c hi u v ro c n v nh h ng c a ro c n t i k t qu h c t p c a h c sinh t c k n ng pht hi n ro c n i v i h c sinh trong qu trnh h c t p, tm ra ph ng php h tr h p l, k p th i v hi u qu phng trnh cc ro c n h c t p l ho t ng c n thi t trong nh tr ng ph thng. Module ny s lm r khi ni m v ro c n tm l trong h c t p; c i m, phn lo i ro c n tm l trong h c t p c a cc i t ng h c sinh trung h c c s (THCS); cc nguyn nhn t o nn ro c n tm l v nh h ng c a ro c n tm l t i k t qu h c t p c a h c sinh; m t s ph ng php, k thu t pht hi n ro c n v ph ng php h tr h c sinh phng trnh cc ro c n trong h c t p. y c ng l m t trong nh ng n i dung nh tr ng THCS h tr h c sinh phng trnh kh c ph c m t ph n cc ro c n tm l trong h c t p v h ng n s pht tri n, hon thi n nhn cch cho cc em. Module ny g m cc n i dung sau: 1. Khi qut chung v ro c n tm l v ro c n tm l trong h c t p. 2. Cch pht hi n v phng trnh ro c n tm l trong h c t p. 3. Ph ng php v k n ng h tr tm l cho h c sinh pht hi n v phng trnh ro c n tm l trong h c t p.

MODULE THCS 10

B. MC TIU

1. V KIN THC Hi u c cc khi ni m c b n: kh kh n tm l, ro c n tm l, cc bi u hi n, cc lo i, nguyn nhn v nh h ng c a ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. N m c cc ph ng php nh n bi t cc bi u hi n c a ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. N m c cc ph ng php, cc k n ng h tr tm l gip h c sinh phng trnh ro c n tm l trong h c t p. 2. V K NNG V n d ng c cc ki n th c v kh kh n tm l, ro c n tm l, nh n bi t c cc bi u hi n c a ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. V n d ng cc ph ng php, k n ng h tr h c sinh phng trnh ro c n tm l trong h c t p. 3. V THI C thi ng n trong vi c pht hi n v phng ch ng ro c n tm l trong h c t p; rn luy n cc hnh vi pht hi n v phng ch ng ro c n tm l trong h c t p.

RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS

C. NI DUNG

Module bao g m 3 n i dung v c dung l ng t ng ng 15 ti t, trong 10 ti t l th i gian t h c v 5 ti t l th i gian h c t p trung (2 ti t h c l thuy t, 3 ti t h c th c hnh).

Ni dung 1
I. MC TIU

KHI QUT CHUNG V RO CN TM L TRONG HC TP

1. V kin thc Phn tch c cc khi ni m c b n: kh kh n tm l, ro c n tm l, cc bi u hi n, cc lo i, nguyn nhn v nh h ng c a ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. 2. V k nng V n d ng c cc ki n th c v kh kh n tm l, ro c n tm l l gi i nguyn nhn v nh ng nh h ng c a ro c n tm l n k t qu h c t p c a h c sinh THCS. 3. V thi C thi ng n i v i ro c n tm l trong h c t p v nh ng nh h ng c a n i v i k t qu h c t p.
II. CC HOT NG

Hot ng 1: Lm quen vi khi nim kh khn tm l, ro cn tm l v ro cn tm l trong hc tp. 1. Nhim v

Phn tch khi ni m kh kh n tm l v kh kh n tm l trong h c t p: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Tm cc v d v cc lu n c lm r khi ni m v m t s bi u hi n v kh kh n tm l v kh kh n tm l trong h c t p. Phn tch c khi ni m v kh kh n tm l trong h c t p.
10
|

Nhi m v 1:

MODULE THCS 10

Lm r khi ni m ro c n tm l v ro c n tm l trong h c t p: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Ch ra khi ni m ro c n tm l v ro c n tm l trong h c t p trn c s c s phn tch v khc bi t v i khi ni m kh kh n tm l v kh kh n tm l trong h c t p. Phn tch m t v d v kh kh n tm l trong h c t p v ro c n tm l trong h c t p: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Phn tch vo m t v d lm n i b t s khc bi t c a kh kh n tm l trong h c t p v ro c n tm l trong h c t p hnh dung ra nh ng bi u hi n c a ro c n tm l trong h c t p. 2. Thng tin c bn lm quen v i khi ni m ro c n tm l trong h c t p, tr c h t ph i xu t pht t khi ni m kh kh n tm l v kh kh n tm l trong h c t p.
2.1. Kh khn tm l v kh khn tm l trong hc tp

Nhi m v 2:

Nhi m v 3:

* Kh kh n tm l l nh ng tr ng i v m t tm l trong qu trnh con ng i th c hi n v t c m c ch c a ho t ng. Trong s pht tri n giai o n l a tu i, ho t ng h c t p c a h c sinh THCS gip cc em ti p thu nh ng tri th c khoa h c, kinh nghi m, k n ng, k x o... gp ph n to l n vo s hnh thnh v pht tri n nhn cch. Tuy nhin, khng ph i vi c h c lc no c ng di n ra m t cch thu n l i m c nh ng lc g p kh kh n, b t c m b n thn h c sinh kh gi i quy t c, d n t i vi c h c t p tr tr v k t qu khng cao, khng t c m c ch ra... l khi cc em ang g p nh ng kh kh n tm l trong h c t p. * Kh kh n tm l trong h c t p chnh l cc tr ng i v m t tm l trong qu trnh h c t p lm cho h c sinh kh t ho c khng t c m c tiu h c t p. Kh kh n tm l c bi u hi n cc m t: M t nh n th c: Ch th ch a nh n th c y v nhi m v ho t ng c a mnh, ch a nh gi ng kh n ng c a b n thn trong ho t ng ( nh gi qu cao hay qu th p kh n ng c a b n thn trong ho t ng). M t xc c m tnh c m: Thi u kh n ng ki m ch xc c m, tnh c m, th v i ho t ng.
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS
|

11

 M t hnh vi: Nh ng ng i c kh kh n tm l trong ho t ng th ng

bi u hi n cc hnh vi lng tng, ni n ng thi u chnh xc, ho t ng thi u lgic, hnh vi di n ra b t pht, khng lm ch c trong qu trnh ho t ng. * C c nguyn nhn ch quan v nguyn nhn khch quan d n n nh ng kh kh n tm l: Nguyn nhn ch quan: Nh ng y u t bn trong xu t pht t b n thn n i t i m i c nhn khi tham gia vo ho t ng: l s thi u hi u bi t su s c v ho t ng, v n kinh nghi m h n ch , vi c th c hi n cc thao tc khng ph h p trong qu trnh ho t ng. Nguyn nhn khch quan: Nh ng y u t bn ngoi nh h ng t i qu trnh ho t ng: l nh ng i u ki n, ph ng ti n ho t ng, mi tr ng... M c c a kh kh n tm l trong h c t p c c m c th p l nh ng yu c u, th thch cc ph m ch t tm l h c sinh t c m c tiu v c m c cao lm c n tr ng l c ti n hnh cc hnh ng h c t p t n m c tiu h c t p. Khi m c cao y kh kh n tm l tr thnh nh ng ro c n tm l.
2.2. Khi nim v ro cn tm l v ro cn tm l trong hc tp

Cng v i s pht tri n m nh m c a khoa h c, s bng n v thng tin ko theo n i dung h c t p c a h c sinh ngy cng tr nn a d ng, phong ph, ph c t p v nhi u chi u tc ng. N i dung, hnh th c t ch c d y h c v gio d c h c sinh cn nhi u b t c p c bi t l s qu t i c a ch ng trnh so v i kh n ng tm l, th ch t c a h c sinh. M t khc, t pha h c sinh, hi u bi t c a cc em v b n thn cn h n ch nn ngy cng c nhi u h c sinh g p khng t kh kh n trong h c t p, tu d ng, trong vi c tm ti v nh h ng gi tr cho b n thn mnh c ng nh trong cc m i quan h v i b n b, v i cha m v v i cc th y c gio. H c sinh THCS v i nh ng c i m c tr ng n i tr i trong s pht tri n tm l l a tu i th vi c g p ph i nh ng kh kh n tm l l t t y u. M t s kh kh n tm l m t m c no n c th tr thnh ng l c cho ho t ng c a h c sinh, lm cho cc em ph n ch n h n, c g ng nhi u h n n a trong h c t p, trong cu c s ng. Tuy nhin, c ng c m t s kh kh n tm l m c cao, ph c t p v nhi u chi u c th gy cho h c sinh c m th y n n ch, khng mu n v t qua, lm gi m ng l c ti n hnh m i ho t ng c a mnh lc , nh ng kh kh n tm l ny th c

12

MODULE THCS 10

s tr thnh thch th c, tr ng i v i cc em t c l cc em ang ph i i m t v i nh ng ro c n tm l.

Ro c n tm l trong h c t p ch ng qua l nh ng kh kh n tm l trong h c t p nh ng m c cao, c nh h ng n ng l c ti n hnh cc hnh ng h c t p h c sinh v c nh h ng n k t qu h c t p c a cc em. 3. T nh gi Sau khi nghin c u nh ng thng tin c b n v th c hi n cc nhi m v c a ho t ng 1, b n hi u th no l kh kh n tm l, ro c n tm l v ro c n tm l trong h c t p. B n hy suy ng m v t tr l i cc cu h i sau: Cu h i 1: Kh kh n tm l v kh kh n tm l trong h c t p l g? Cho v d minh ho .

Ro c n tm l l nh ng kh kh n tm l m c cao, tr thnh nh ng thch th c, tr ng i m c l n, lm gi m ng l c ho t ng c a con ng i, nh h ng tiu c c n k t qu c a ho t ng.

Cu h i 2: Ro c n tm l v ro c n tm l trong h c t p l g? Cho v d

minh ho .

RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS

13

Cu h i 3: Hy chia s v phn tch m t tnh hu ng m anh (ch ) bi t h c

sinh ang g p ro c n tm l trong h c t p.

Hot ng 2: Phn tch nhng biu hin ca ro cn tm l trong hc tp. 1. Nhim v

Lm r nh ng bi u hi n v m t nh n th c c a ro c n tm l trong h c t p: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Tm cc v d nh ng bi u hi n v m t nh n th c c a ro c n tm l trong h c t p. Phn tch c bi u hi n v m t nh n th c c a ro c n tm l trong h c t p.
Nhi m v 2: Nhi m v 1:

Lm r nh ng bi u hi n v m t xc c m, tnh c m v hnh vi c a ro c n tm l trong h c t p:

14
|

MODULE THCS 10

 c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Tm cc v d v nh ng bi u hi n xc c m, tnh c m v hnh vi c a ro c n tm l trong h c t p. Phn tch c bi u hi n v m t xc c m, tnh c m v hnh vi c a ro c n tm l trong h c t p. 2. Thng tin c bn C ng g n gi ng v i kh kh n tm l trong h c t p nh ng m t m c cao, ro c n tm l trong h c t p c m t s bi u hi n c b n nh sau:
2.1. V mt nhn thc

Nh n th c l nhn t r t quan tr ng trong i s ng tm l con ng i. Nh n th c gip con ng i hi u bi t c cc s v t hi n t ng, trn c s con ng i by t thi tnh c m v c nh ng hnh vi t ng ng. Trong th c ti n ho t ng, ng tr c nh ng v n ph c t p c a cu c s ng, c bi t trong l nh v c h c t p, khng ph i b t k lc no con ng i c ng c nh n th c ng, m cn c lc ch a ng, ch a hon ch nh, d n t i nh ng kh kh n, tr ng i th m ch sai l m trong ho t ng. i v i h c sinh THCS, trong mi tr ng h c t p m i, ph c t p h n so v i mi tr ng h c t p Ti u h c, h c sinh xu t hi n nh ng ro c n tm l trong h c t p, l: + Nh n th c ch a y v nhi m v h c t p THCS. Khi h c sinh hi u bi t y , su s c v i t ng ho t ng c a mnh, th ho t ng s t hi u qu cao h n. Vi c nh n th c ch a y v nhi m v h c t p c coi l m t ro c n l n lm h n ch k t qu h c t p c a cc em. + Ch th nh gi ch a ng v b n thn. M t i u quan tr ng l trong qu trnh h c t p l nh h i tri th c, ch th c n nh gi chnh xc n ng l c c a b n thn, xc nh c i m m nh, i m y u, t l a ch n cho mnh ph ng php h c t p sao cho ph h p. N u nh gi qu cao d n t i t cao t i, xem th ng nhi m v h c t p, xem th ng ng i khc. N u nh gi qu th p, s c m c c m t ti, lo s nh h ng t i k t qu h c t p. + nh gi ch a ng nh ng v n c n h c t p: Trong qu trnh lm quen v i vi c h c t p THCS, h c sinh ch a nh gi chnh xc nh ng v n trong h c t p, qu coi tr ng ho c qu xem nh , ph c t p v n . V v y, trong qu trnh h c t p, cc em khng t tin vo b n thn, s m c sai l m trong qu trnh h c t p ho c nh gi th p n i dung h c t p nn
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS
|

15

ch a c g ng ho c th ng trong qu trnh h c t p. i u nh h ng r t l n t i k t qu h c t p c a cc em.

2.2. V mt xc cm tnh cm

y l thi con ng i th hi n trong qu trnh h c t p. Thng th ng, nh ng h c sinh t g p ro c n tm l trong h c t p th ng bi t lm ch tr ng thi c m xc c a b n thn. m t m c nh t nh, bi u hi n s ki m ch , bi t t o ra h ng th, c m xc tch c c cho b n thn; bi t i u khi n, i u ch nh nh ng di n bi n tm l c a mnh, ng th i c ph ng php h c t p ph h p v i mi tr ng h c t p m i t m c ch h c t p. Nh ng h c sinh g p ph i nh ng ro c n tm l trong qu trnh h c t p th ng c nh ng bi u hi n nh : thi u kh n ng ki m ch xc c m tnh c m, th v i vi c h c hnh.

2.3. V mt hnh vi

y l bi u hi n c th c a ch th ho t ng h c, l s ph i h p v n ng c a ton b cc c quan trong c th , c bi t l b no v s tham gia c a cc gic quan trong qu trnh h c t p. M t khc, hnh vi cn b qu trnh nh n th c v xc c m tnh c m chi ph i. Chnh v v y, n u nh n th c v xc c m tnh c m ng c th d n n hnh vi th hi n trong qu trnh h c t p ng. Ng c l i, nh n th c v xc c m tnh c m ch a ng th hnh vi h c t p c th ch a ng ho c thi u chnh xc. 3. T nh gi Sau khi nghin c u nh ng thng tin c b n v th c hi n cc nhi m v c a ho t ng 2, b n n m c nh ng bi u hi n c a nh ng ro c n tm l trong h c t p. B n hy suy ng m v t tr l i m t s cu h i sau: Cu h i 1: Bi u hi n c a ro c n tm l trong h c t p v nh n th c nh th no? Nu v d c th .

16

MODULE THCS 10

Cu h i 2: Bi u hi n c a ro c n tm l trong h c t p v m t xc c m

tnh c m v hnh vi nh th no? Nu v d c th .

Cu h i 3: Hy chia s v phn tch m t tnh hu ng h c sinh ang g p

ro c n tm l trong h c t p (Phn tch 3 m t bi u hi n).

RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS

17

Hot ng 3: Xc nh nguyn nhn v nh hng ca ro cn tm l n hc tp ca hc sinh THCS. 1. Nhim v

Phn tch cc nguyn nhn c a ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Phn tch c cc nguyn nhn ch quan v khch quan c a ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. Lm r nh ng nh h ng c a ro c n tm l t i h c t p c a h c sinh THCS: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Phn tch c m t s nh h ng c th c c a ro c n tm l t i h c t p c a h c sinh THCS. 2. Thng tin c bn
2.1. Cc nguyn nhn ca nhng ro cn tm l trong hc tp ca hc sinh trung hc c s

Nhi m v 1:

Nhi m v 2:

+ + + + + +
18
|

Khi vo h c tr ng THCS, h c sinh ph i lm quen v i m t mi tr ng m i. B n b, th y c, cch h c, kh i l ng tri th c, n i dung tri th c... khc nhi u so v i Ti u h c. Bn c nh , tc ng c a y u t gia nh, c i m tm l l a tu i... c ng khc giai o n tr c kia. i u ny khi n nhi u h c sinh b ng , g p nhi u kh kh n tm l v c th d n n ro c n tm l trong qu trnh h c t p. V v y, vi c xc nh cc nguyn nhn gy ra nh ng ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS l m t trong nh ng v n h t s c quan tr ng. C th s p x p cc nguyn nhn thnh hai nhm: nhm nguyn nhn ch quan v nhm nguyn nhn khch quan. Nguyn nhn ch quan l do: Thi u kinh nghi m s ng v h c t p m t cch c l p. B n thn ch a tch c c ch ng. Khng t tin vo b n thn. B n thn ch a c ph ng php h c t p h p l. B n thn khng h ng th v i h c t p. C c m gic thi u s quan tm c a gia nh, nn ch nh m ng h c t p.

MODULE THCS 10

+ Ki n th c l p d i h c ch a ch c. + Ch a bi t cch lm quen v i cch h c t p m i THCS. Nguyn nhn khch quan: + Mi tr ng h c t p v tnh ch t h c t p tr ng THCS khc Ti u h c. + L ng tri th c ph i ti p thu THCS qu l n. + Ki n th c THCS kh h n so v i Ti u h c. + Ch u nh h ng l n t cch h c Ti u h c. + B tr th i gian h c trn l p cho cc mn h c ch a h p l. + i u ki n v t ch t, ph ng ti n lin quan n ho t ng h c t p cn kh kh n. + Ph ng php gi ng d y c a gio vin tr ng THCS khc Ti u h c. + Thi u sch, gio trnh, ti li u tham kh o. + Ch a bi t t ch c ho t ng h c t p. + Hon c nh gia nh kh kh n. + Thi u th i gian h c t p. + p l c, k v ng t cha m , th y c gio qu l n.
2.2. Nhng nh hng ca nhng ro cn tm l ti hc tp ca hc sinh trung hc c s

Ro c n tm l c a h c sinh THCS xu t pht t pha ch quan v khch quan gy nn. Song m c nh h ng c a chng l khc nhau. i u ny c ng cho th y r ng ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS l hi n t ng tm l c th c. Vi c nh n th c y nh ng nguyn nhn s gip cho chng ta c nh ng bi n php tc ng nh t nh phng, trnh nh ng ro c n tm l m cc em ang g p ph i, gip cc em h c t p c k t qu cao h n. Thng th ng, ro c n tm l c nh h ng tiu c c n qu trnh h c t p c a h c sinh. N lm gi m ng l c h c t p, khng xc nh r rng c ng c h c t p v khng hnh thnh c ng c h c t p tch c c, lm tr tr qu trnh ti n hnh cc thao to, hnh ng h c t p v khng t c m c ch h c t p. 3. T nh gi Sau khi nghin c u nh ng thng tin c b n v th c hi n cc nhi m v c a ho t ng 3, b n n m c nguyn nhn v nh h ng c a ro
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS
|

19

c n tm l n h c t p c a h c sinh THCS. B n hy suy ng m v t tr l i m t s cu h i sau: Cu h i 1: Cc nguyn nhn c a ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS l g?

Cu h i 2: nh h ng c th c c a ro c n tm l t i vi c h c t p c a

h c sinh THCS nh th no?

20

MODULE THCS 10

III. NH GI NI DUNG 1

Bi t p 1: Ton r t r t r v e ng i khi pht bi u ki n. Nhi u bi t p,

Ton c th nhanh chng gi i c nh ng ng i khng dm gi tay pht bi u v s b sai, m i ng i trong l p ch c i. C ng chnh v i u ny m cc th y c gio th ng nh gi l Ton h c km. i u ny lm cho Ton c m th y r t c ng th ng v cng c m th y kh kh n h n trong vi c pht bi u ki n xy d ng bi c a mnh. Phn tch v tnh hu ng trn v xc nh m c kh kh n tm l trong h c t p m Ton ang g p ph i. Bi t p 2: Hy a ra m t v d v ro c n tm l h c sinh trong l p cng: Nh n di n v ro c n tm l trong h c t p trong v d . Phn tch nh ng tr i nghi m c th tr i qua khi i m t v i ro c n tm l trong h c t p. Chia s c m xc, s c ng th ng c a b n thn v i tnh hu ng t o ra ro c n tm l . Hnh dung ra cc cch ng ph, phng trnh i v i ro c n tm l trong h c t p c nu ra trong v d . Bi t p 3: Phn tch nh ng nguyn nhn v nh h ng c a ro c n tm l n h c t p c a h c sinh THCS.

Ni dung 2
I. MC TIU

CCH PHT HIN V PHNG TRNH RO CN TM L TRONG HC TP

1. V kin thc Li t k c m t s ch bo c a h c sinh THCS.

pht hi n ra ro c n tm l trong h c t p

RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS

21

2. V k nng V n d ng c cc ki n th c v ro c n tm l pht hi n v phng trnh c nh ng nh h ng c a ro c n tm l n k t qu h c t p c a h c sinh THCS. 3. V thi C thi ng n i v i nh h ng c a ro c n tm l i v i k t qu h c t p v cc cch phng trnh chng.
II. CC HOT NG

Hot ng 1: Lit k cc ch bo cho s xut hin cc ro cn tm l trong hc tp. 1. Nhim v

Li t k c nh ng ch bo bi u hi n ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Li t k c nh ng ch bo bi u hi n ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. Phn tch c th v cc ch bo bi u hi n ro c n tm l t i h c t p c a h c sinh THCS: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Phn tch c th v cc ch bo bi u hi n ro c n tm l t i h c t p c a h c sinh THCS. 2. Thng tin c bn
2.1. Mt s ch bo c th xut hin ro cn tm l trong hc tp

Nhi m v 1:

Nhi m v 2:

Vi c ch ra cc ch bo nh m pht hi n cc bi u hi n c a ro c n tm l trong h c t p t tm ra cch phng trnh h p l s gip ch r t l n cho h c sinh. Ho t ng ny s cung c p m t s cch pht hi n cc ro c n tm l trong h c t p h c sinh. M t s ho t ng xu t hi n cc bi u hi n ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh. Nh ng cu h i t ng ho t ng ny s c a ra h c sinh tr l i, t s cung c p nh ng thng tin h u ch cho vi c ch ra

22

MODULE THCS 10

m c kh kh n tm l h c sinh ang ph i i m t v xc nh n c tr thnh nh ng ro c n tm l trong h c t p v i h c sinh hay khng. Ch bo v cc ho t ng sinh l. Ch bo v m t nh n th c. Ch bo v m t xc c m. Ch bo v m t hnh vi. Ch bo v k n ng.

2.2. Phn tch c th v mt s ch bo

Ch bo v ho t ng sinh l: m t m i, suy nh c c th , au u, tot m hi, thay i ng t m t, ch s huy t p t ng, th i gian ph n ng ch m l i. Gi ng ni b nhu l i, tay chn b run, nt m t thay i... Ch bo v m t xc c m: Th ng r i vo tr ng thi xc c m tiu c c, stress m c cao, suy ngh tiu c c, chn n n v th v i vi c h c hnh... Ch bo v m t nh n th c: Nh n th c l ch l c v n , nh n th c khng r rng v cc nhi m v h c t p, nh n th c khng ng v n ng l c b n thn, nh gi ch a ng v ki n th c h c t p c ng nh vai tr c a mn h c i v i b n thn v v i x h i. Khng ch u thay i thi quen nh n th c c v v n , khng dm thay i v ph cch trong nh n th c... Ch bo v m t hnh vi: C nh ng hnh vi b m c nhi m v ph i i m t ho c qu c ng th ng, bung xui nhi m v h c t p, khng c g ng h t s c hon thnh cc nhi m v h c t p, ch ng i l i cc yu c u c a vi c h c. Nhi u khi c nh ng hnh vi hung tnh, rt lui ho c tho hi p tr c ro c n tm l g p ph i... Ch bo v m t k n ng: Thi u ho c y u k n ng th c hi n cc thao tc, hnh ng h c t p v t qua ro c n tm l, b t c trong vi c th c hi n cc hnh ng h c t p hon thnh nhi m v h c t p, r i lo n trong s ph i h p cc ng tc khi i m t v i nhi m v h c t p... Hy xem xt l i nh ng li t k v cc d u hi u c a ro c n tm l m h c sinh th c hi n v gi i thch cho h c sinh v i nh ng ch bo c tham kh o trong ti li u. ngh h c sinh chia s v m t ho c m t s tnh hu ng c th c m h c sinh ph i i m t. Khi chia s , lun ngh n nh ng ch bo v d u hi u c a nh ng ro c n tm l h ng t i vi c tm cch ng ph, phng trnh v i nh ng ro c n tm l ny.
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS
|

2.3. Vn dng vo bi dy

23

3. T nh gi Sau khi nghin c u nh ng thng tin c b n v th c hi n cc nhi m v c a ho t ng 1, b n xc nh c cc ch bo cho s xu t hi n cc ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. B n hy suy ng m v t tr l i m t s cu h i sau: Cu h i 1: Li t k c nh ng ch bo bi u hi n ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS.

Cu h i 2: Phn tch c th v cc ch bo bi u hi n ro c n tm l t i h c

t p c a h c sinh THCS.

24

MODULE THCS 10

Hot ng 2: Mt s cch phng trnh cc ro cn tm l trong hc tp. 1. Nhim v

Li t k cc bi n php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Li t k c nh ng bi n php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. Phn tch c th v cc bi n php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Phn tch c th v cc bi n php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. 2. Thng tin c bn
2.1. Mt s bin php phng trnh cc ro cn tm l trong hc tp

Nhi m v 1:

Nhi m v 2:

Tch c c h c t p tch l y tri th c. H c h i kinh nghi m h c t p c a nh ng anh ch l p trn. Ch ng trong h c t p. Rn luy n ph ng php h c t p m i. Tch c c pht bi u xy d ng bi trong h c t p. T o tm th t tin, s n sng trong h c t p. Rn luy n thi quen h c t p c l p. a ra ki n v i gio vin v ph ng php gi ng d y. B tr th i gian, khng gian h p l cho h c t p. Tch c c tham gia cc bu i th o lu n, h c t p, ngo i kho. n l i cho v ng nh ng ki n th c l p d i. Ni chuy n, tm s v i cha m , th y c.

RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS

25

2.2. Mt s cu hi xut hin trong qu trnh phng trnh cc ro cn tm l trong hc tp ca hc sinh trung hc c s

ng ph v i cc ro c n tm l c lin quan n vi c ng ph v i cc bi u hi n v m t c m xc, hnh vi, nh n th c v k n ng c a cc ro c n tm l hay khng? Tr c h t, mu n c ph ng php phng trnh cc ro c n tm l trong h c t p th ph i lm g? H tr phng trnh ro c n tm l trong h c t p t nh ng ngu n tr gip no? 3. T nh gi Sau khi nghin c u nh ng thng tin c b n v th c hi n cc nhi m v c a ho t ng 2, b n n m c m t s cch phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh. B n hy suy ng m v t tr l i m t s cu h i sau: Cu h i 1: Phn tch c th v cc bi n php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS.

Cu h i 2: Phn tch c th v bi n php phng trnh ro c n tm l

trong h c t p c a h c sinh THCS.

26

MODULE THCS 10

III. NH GI NI DUNG 2

Bi t p 1: D u hi u lm xu t hi n nh ng ro c n tm l trong h c t p l:

a. Xu t hi n nh ng ch bo v sinh l: tot m hi, au u, chn tay run... b. Xu t hi n nh ng ch bo v m t c m xc: t c gi n, c m xc tiu c c... c. Thi u h t cc k n ng: b t c trong vi c th c hi n cc hnh ng h c t p hon thnh nhi m v h c t p, r i lo n trong s ph i h p cc ng tc khi i m t v i nhi m v h c t p... d. C ba ch bo trn. Bi t p 2: Hy nu m t s bi n php phng trnh ro c n tm l.

Ni dung 3

PHNG PHP V K NNG H TR TM L CHO HC SINH PHT HIN V PHNG TRNH RO CN TM L TRONG HC TP

I. MC TIU

1. V kin thc Phn tch v ch ra c m t s ph ng php v k n ng h tr tm l cho h c sinh pht hi n v phng trnh cc ro c n tm l trong h c t p. 2. V k nng V n d ng c cc ki n th c v ro c n tm l a ra m t s ph ng php v k thu t pht hi n, phng trnh nh ng nh h ng c a ro c n tm l n k t qu h c t p c a h c sinh THCS. 3. V thi C thi ng n i v i nh h ng c a ro c n tm l i v i k t qu h c t p v cc cch phng trnh chng. T , c th c rn luy n b n thn phng trnh nh ng nh h ng c a ro c n tm l n k t qu h c t p.
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS
|

27

II. CC HOT NG

Hot ng 1: Lm quen vi mt s phng php v k thut phng trnh cc ro cn tm l trong hc tp. 1. Nhim v
Phn tch cc ph ng php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Phn tch cc ph ng php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS. Th c hnh v ph ng php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS lm ch c m xc b n thn: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Th c hnh v ph ng php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS: lm ch c m xc b n thn. Th c hnh v ph ng php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS: Qu n l stress trong h c t p v cc bi n php lm gi m stress c h i trong h c t p: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Th c hnh v ph ng php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS: Qu n l stress trong h c t p v cc bi n php lm gi m stress c h i trong h c t p. 2. Thng tin c bn Vi c pht hi n v phng trnh cc ro c n tm l trong h c t p l cng vi c t ng i kh kh n, i h i ph i c s n l c thay i t chnh b n thn h c sinh cng v i nh ng h tr t nh tr ng, gia nh v cc d ch v c ng ng. T pha b n thn h c sinh, c n c lm quen v i m t s ph ng php v k thu t sau phng trnh ro c n tm l trong h c t p:
2.1. Lm ch cm xc bn thn

Nhi m v 1:

Nhi m v 2:

Nhi m v 3:

Khi m t ki m sot c m xc, h c sinh d

a ra nh ng quy t nh sai l m

28

MODULE THCS 10

ho c c hnh vi l ch l c. i u c th l nguyn nhn d n n ro c n tm l cho vi c th c hi n cc nhi m v h c t p. V v y, h c sinh nn h c cch lm ch c m xc c a mnh: Hi u b n ch t c a c m xc: L k t qu ph n ng c a b n tr c mi tr ng xung quanh. Vi c x y n khng quan tr ng b ng cch b n ti p nh n n. Ch p nh n c m xc tiu c c: ng km nn chng k o chng s tn ph b n t bn trong r i b t ng n tan xc b n. Khi ch p nh n, b n t o cho chng l i thot lnh m nh t tin i u v i chng. Vi t nh t k, v n ng thn th , tm tnh v i b n b, ng i thn s gi m b t tc h i c a chng. Suy ngh tr c khi hnh ng: Suy i ngh l i tr c khi lm g d i nh h ng c a c m xc. Hy cn nh c nh ng h u qu b n c th g p trong t ng lai g n. H c cch phn tch ton b tnh hnh r i hy hnh ng. Khng dng ngn t x v , ch trch. Chng d khi n cho ta t c gi n, b c xc. Lun h c cch c x nh nh n, trnh c ng th ng. Thay i n p suy ngh : Hy l p trnh l i cch ph n ng trong no h c sinh v i nh ng tnh hu ng c th . V d , b n hay tr m u t, suy s p khi khng t c m c tiu. By gi b n hy b t u khiu v , th m ch nh y c ng ln, r i tinh th n c a b n s c v c d y. B n s th y v n ch l m t thch th c khng h n. Nui d ng c m xc tch c c: Ch m sc b n thn, n u ng i u , ng , v sinh s ch s , t p th d c u n, t m c tiu th c t , t p trung vo i u b n mu n v c n. Nh ng i u ny s gip b n xy d ng h th ng phng th tr c c m xc tiu c c. B n n ng con ng i v n c y c m xc t t, x u. N u l c m xc tch c c th xu h ng s ng c a chng ta l c quan. Song n u l c m xc tiu c c, n u khng bi t i u ch nh lm ch n, chng ta s b n hu ho i v cu c s ng c a chng ta tr nn u m v m t m i. Vi c u tin l h c sinh ph i bi t nh n ra cc d u hi u c a stress. Cc d u hi u c a stress bao g m nh ng b t bnh th ng v th ch t, th n kinh v quan h x h i. C th l s ki t s c, thm n ho c b n, au u, khc, m t ng ho c l ng qun. Ngoi ra, tm n r u, thu c ho c nh ng bi u hi n kh ch u khc c ng l nh ng d u hi u c a stress. Stress cn i km v i c m gic b t an, gi n d , ho c s hi.
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS
|

2.2. Qun l c cng thng ca bn thn

29

ng ph v i stress l kh n ng gi cn b ng khi x y ra nh ng tnh hu ng, s vi c i h i qu s c. Cc bi n php phng trnh stress c th hi n qua b ng sau:
Quan st: Hy xem xung quanh b n c Tm cch thot kh i c m gic kh ng i u g m b n c th thay i xoay ho ng: Ngh ng i, th gin, t ng cho

chuy n tnh hnh kh kh n.

ng tm

b n thn m t th i gian ngh ng n m i ngy.

i cch b n th ng ph n ng:

Vi c no th t s quan tr ng th lm Hy thay i t t nh ng thi quen tr c v g t nh ng vi c linh tinh sang ph n ng tr c kh kh n v t p trung m t bn. gi i quy t m t kh kh n no . Trnh nh ng ph n ng thi qu: T i Ng gi : Thi u ng cng khi n b n sao l i ph i Ght khi m M t cht thm stress. xu khng thch l n r i? T i sao l i ph i lo cu ng ln khi m h i lo m t t o l c? T i sao ph i Gi n si ng i khi m h i gi n m t cht ? T i sao ph i au kh t t cng khi m b n ch c n bu n m t t o? Khng c tr n trnh b ng r u hay H c cch th gin: Xoa bp v nh ng thu c: Hai th ny s ch ng gip c bi t p th th gin r t h u d ng g b n m s lm cho tnh tr ng stress ki m sot stress. Nh ng th gin nh v y gip xo b t u phi n kh i tm tr cng tr nn tr m tr ng. c a b n.
t nh ng m c tiu c th cho b n Khng nn lm cho b n thn mnh thn: C t b t kh i l ng cng vi c v ng p u ng p c b ng vi c gnh

n nh ng vi c l t v t: Thay

i u ny c th gip b n trnh c nh n qu nhi u cng vi c cng m t vi c su t ngy ph i lo ngh qu nhi u. lc. Thay i cch nhn m i vi c: H c cch Hy lm i u g cho nh ng ng i nh n nh r ng b n ang b stress. T khc: gip u c b n ngh ng i i u ch nh tr ng thi c a mnh. m t lt, khng ph i ngh lin t c v nh ng phi n mu n c a mnh.
30
|

MODULE THCS 10

Ch a stress b ng ho t L y c tr

nh i b , h c nh tennis hay th lm c a stress l Ch ng qua, ti t phi n v n. mu n chnh b n thn mnh. c stress, khng thot h n c stress th s d ng stress theo m t h ng tch c c. Lun ngh theo h ng tch c c. Hy t h i b n s i ph nh th no v i stress, thay v lun d n v t m i chuy n s tr nn t i t nh th no. Stress lm t ng tr nh , khi stress trong th i gian ng n v khng qu nghim tr ng. Stress khi n c th s n sinh ra nhi u glucose ln no, t o thm nhi u n ng l ng cho cc n ron. i u ny gip s pht tri n tr nh v ph c h i tr nh . M t khc, n u stress ko di th n l i c th c n tr vi c v n chuy n glucose v t lm gi m tr nh .
2.3. Gim mc cao ca stress c mt sc kho tt hc v thi

ng th ch t Chi n l c d dy: i u m u ch t

c: N u b n khng trnh

i v i h c sinh THCS, c bi t l h c sinh cu i c p, th vi c thi t i m cao l m c tiu c n t c v mong mu n t c. Mu n lm c i u , cc em ph i th c s t nh to, ph i c m t tr nh th t t t c th tch lu c m t kh i l ng ki n th c th t t t. V y, mu n c m t tr nh th t t t thi t k t qu cao th ph i lm g? C thu c no lm t ng c ng tr nh hay khng? C thu c no ch ng s m t m i hay khng? Mu n c s c kho t t h c thi tr c h t ta l u n ph ng php h c t p, n t p, ngh ng i, th gin h p l. H c sinh c n trnh hi n t ng h c d n, thi m i h c, h c m ng ngy. Tr no c a con ng i ch c th ho t ng hi u qu trong vng 45 pht n 1 gi , sau c n c ngh ng i, gi i lao ho c lm nh ng cng vi c chn tay t 15 n 20 pht, sau m i ho t ng tr no tr l i. Nh ng ng i h c theo ki u N c ch y n chn m i nh y r t d b dystress do tm l, s khng h c k p, thi u an tm. Tnh tr ng b stress nh th s d n n gi m tr nh , th m ch u c c th r i vo tnh tr ng tr ng r ng. C n c ch n y v cn b ng d ng ch t. Ch dng cc th c ph m nh s a (trong th i gian h c thi, m i ngy nn dng 1 li s a), tr ng, th t, c, rau, qu , c bi t nn dng thm cc lo i d u th c ph m nh d u u nnh, d u m. Cc lo i th c ph m ch a nhi u d ng ch t c n cho ho t ng tr no, h tr cho tr nh . C n c k ho ch phn chia th i gian bi u h c t p, lao ng, ngh ng i h p l. C ph, tr m c ch a cafein l ch t c tc d ng kch thch h th n kinh trung ng t nh to, ch ng l i c n bu n ng . Nn u ng vo ban
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS
|

31

ngy, c bi t l vo bu i sng l t t nh t. Cc em h c sinh THCS ang trong th i gian h c thi khng nn l m d ng n th c m h c. Bu n ng l d u hi u bo cho c th m t m i, c n s ngh ng i c th l y l i s cn b ng. N u dng ch t kch thch vo lc ny l b t c th lm vi c qu s c c a mnh. Sau giai o n dng ch t kch thch, c th s m t m i khng cn s c t p trung ch c th ghi nh , do v y hi u qu lm vi c s khng cao. Trong th i gian h c thi, cc em h c sinh nn dnh th i gian ng .
2.4. Mt s bin php lm gim stress c hi

Ngm t m: N c c tc d ng xoa d u cc c v kh p x ng b au m i. T m gip cc t bo c ph c h i, ch t c c a ra ngoi c th nhanh h n. Trong khi t m, nn gi m cc y u t gy kch thch th gic nh cc lo i kh n t m mu s c s . Ht: Ht s kch thch ho t ng c honh, cc c c . Nh c c honh, trung tm th n kinh sinh d ng thu c vng b ng c ph c h i. Ht cn cung c p thm xi cho c th , l c h i cho m i ng i b c l c m xc. Ch i a v i th nui: Th nui r t c ch cho vi c gi i to nh ng stress cho con ng i. Ng i ta c th tm s nh ng bu n vui v i v t nui trong nh. Cho d v t nui trong nh khng bi t ni nh ng chng c th p ng, chia s nh ng c m xc vui bu n c a con ng i. Th gin b ng cc cu chuy n hi. Sau m i cng vi c c ng th ng c n c kho ng th i gian ngh ng i th gin v i t t c nh ng lo i hnh m mnh thch nh t. C i: N c i s ng khoi khng ch mang l i cho b n s vui v , tho i mi m khi c i c th ti t ra ch t morphine t nhin, t o ra kh n ng ch ng stress r t hi u qu . Th ng th c ngh thu t: Hy ng m nhn m t b c tranh, nghe m t b n nh c m mnh yu thch; hy b t ch ng trnh nh c nh , ch ng trnh nh c ghita c i n hay m t lo i nh c m mnh yu thch. Vi c ny c ng c tc d ng y li stress... Massage: M i ngy c 30 pht lm vi c ny s lm cho hi n t ng co c gi m i m t cch r r t. Massage c th gip cho vi c l u thng mu c t t h n, xoa d u cc kh p x ng b au... T p th d c bu i sng, bch b : Vi c ny gip b n l u thng khi huy t, ht th khng kh trong lnh, t nh tm...
|

32

MODULE THCS 10

 Thi n Yoga: L ph ng php t p luy n h u hi u cho tinh th n v c th con ng i. Yoga gip con ng i c th t i u ch nh nh p i u t nhin, k t h p hi ho gi a tinh th n v th xc, trnh c nh ng c ng th ng trong cu c s ng th ng nh t... Yoga gip t ng c ng s ho t ng c hi u qu c a h tu n hon mu v tim m ch; c th c kh n ng ch u ng b n b , gip cho cc kh p trong c th c n h i, d o dai; ng n ng a b nh long x ng; ch ng c b nh m t ng , lo l ng, bu n phi n; gip cho con ng i c nh p th ng k thu t. Yoga gip con ng i lm vi c t p trung, bi t lin k t gi a nh p th v i t ng ng tc di chuy n, bnh t nh, th thi, hi ho... 3. T nh gi Sau khi nghin c u nh ng thng tin c b n v th c hi n cc nhi m v c a ho t ng 1, b n lm quen c v i m t s ph ng php v k thu t phng trnh cc ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh. B n hy suy ng m v t tr l i m t s cu h i sau: Cu h i 1: Phn tch cc ph ng php phng trnh ro c n tm l trong h c t p c a h c sinh THCS.

Cu h i 2: Th c hnh v ph ng php phng trnh ro c n tm l trong

h c t p c a h c sinh THCS: lm ch c m xc b n thn.

RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS

33

Cu h i 3: Th c hnh v ph ng php phng trnh ro c n tm l trong

h c t p c a h c sinh THCS: Qu n l stress trong h c t p v cc bi n php lm gi m stress c h i trong h c t p.

34

MODULE THCS 10

Hot ng 2: Lm quen vi mt s phng php tr gip hc sinh trung hc c s phng trnh cc ro cn tm l trong hc tp. 1. Nhim v
Phn tch cc ph ng php tr gip h c sinh phng trnh ro c n tm l trong h c t p: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Phn tch cc ph ng php tr gip h c sinh phng trnh ro c n tm l trong h c t p. Th c hnh v ph ng php tr gip h c sinh phng trnh ro c n tm l trong h c t p Tham v n t tm l h c ng: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Th c hnh v ph ng php tr gip h c sinh phng trnh ro c n tm l trong h c t p Tham v n t tm l h c ng. Th c hnh v ph ng php tr gip h c sinh phng trnh ro c n tm l trong h c t p: T v n t cha m , th y c gio: c v ti p nh n cc thng tin cho ho t ng. Th c hnh v ph ng php tr gip h c sinh phng trnh ro c n tm l trong h c t p T v n t cha m , th y c gio. 2. Thng tin c bn
2.1. S tr gip t tham vn tm l hc ng

Nhi m v 1:

Nhi m v 2:

Nhi m v 3:

S tr gip t hnh th c tham v n tm l h c ng ngy nay ang tr nn k p th i v tch c c trong vi c h tr h c sinh i m t, ng ph, pht hi n v phng trnh cc ro c n tm l trong ho t ng h c t p. M t m t, y l hnh th c tr gip g n g i v thi t th c v i i s ng h c ng, m t khc thng qua cc em h c sinh c th nh n c s tr gip m t cch chuyn nghi p t nh ng ng i c o t o, c chuyn mn v tm l h c ng. Thng qua cc ch ng trnh tham v n h c ng t i phng tm l h c ng (n u c t i tr ng) ho c tham v n tm
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS

35

36
|

l trn l p, h c sinh c th c h tr v t c th tm ra ph ng php phng trnh t t nh t cho cc ro c n tm l trong h c t p. Ch ng trnh h tr m phng tm l h c ng ngy nay v ang h tr h c sinh l tr gip h c sinh trong vi c gi i quy t nh ng kh kh n tm l g p ph i trong h c ng, l m m m ng n y sinh nh ng ro c n tm l h c ng. Nh ng kh kh n tm l y bao g m: Kh kh n trong ho t ng h c t p: Xc nh m c ch, ng c h c t p. Hi u v th c hi n ng n i quy, yu c u trong h c t p. Xc nh i m m nh, i m y u trong cch h c c a mnh. L p k ho ch nh h ng cho qu trnh h c t p. Thch ng v i ph ng php, n i dung gi ng d y v h c t p m i. S p x p, phn ph i th i gian h c t p h p l. Tm ki m v x l ngu n thng tin cho bi h c. Chu n b bi tr c khi ln l p. T p trung ch trong h c t p. Ph i h p gi a quan st, nghe v ghi chp bi h c. Ghi nh n i dung bi h c. Pht bi u xy d ng bi. Tham gia vo cc ho t ng h c t p, ho t ng ngo i kho. H p tc nhm khi h c nhm. ng d ng cng ngh thng tin khi h c t p. V n d ng tri th c h c t p vo vi c gi i quy t cc bi t p v vo th c ti n. T ki m tra, nh gi qu trnh h c t p c a b n thn. Kh kh n trong quan h ng x v i th y, c gio: Giao ti p v i th y c (tr ng thi tm l khi giao ti p). S d ng cc ph ng ti n giao ti p. T o d ng m i quan h v i th y c. ng x ph h p v i v tr, vai tr c a mnh. Kh kh n trong quan h ng x v i b n b: Lm ch b n thn khi giao ti p v i b n. Ho ng, thn thi n v i b n. Gip b n cho ng cch. Kh ng nh v tr trong nhm b n.
MODULE THCS 10

* *

S d ng cc ph ng ti n giao ti p. T o h ng th khi ni chuy n v i b n. T o thi n c m t b n. C x ph h p. Tn tr ng, tin t ng khi giao ti p v i b n. Trung thnh v i b n. S n sng chia s kh kh n v i b n. ng c m v i b n. Gi m i quan h ng m c v i b n khc gi i. Bi u l tnh c m v i b n khc gi i. Quan tm n b n khc gi i. Cn i gi a chuy n tnh b n khc gi i v i vi c h c t p. Xy d ng t nh b n khc gi i ng m c. Kh kh n trong quan h ng x v i cc thnh vin trong gia nh: p ng yu c u, k v ng c a b m . Vui v , ho ng v i m i ng i trong gia nh. C x ph h p v i v tr c a mnh. Quan tm, ch m sc n m i ng i. C trch nhi m v i m i ng i trong gia nh. Kh kh n trong v n h ng nghi p: Thng tin v cc ngh trong x h i. Thng tin v th tr ng lao ng. nh gi c n ng l c, h ng th, t nh cch c a b n thn. Ki m tra s ph h p nh ng c i m c a b n thn v i yu c u c a ngh . B lng tng v g p kh kh n trong nh ng cng vi c c t p th giao ph: L p tr ng v ban cn s l p khng t o c uy tn trong l p, khng gi i quy t c mu thu n gi a cc nhm trong l p c th l nguyn nhn d n n hi n t ng b o l c h c ng, kh kh n trong vi c ng x cng b ng v i cc thnh vin trong l p, kh kh n gi a quan h c a ban cn s l p v i cc b n v v i gio vin (khng dm bo co v i gio vin ch nhi m l p v l i c a cc b n trong l p v s b t y chay, c l p)... Nh ng th c m c trong cc v n v gi i tnh: th c m c v s pht tri n c a c th , nh ng v n th m kn c a b n thn m khng bi t tm s v chia s v i ai, nh ng hi n t ng ng tnh luy n i...
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS
|

37

* Kh kh n trong vi c ch p hnh nh ng n i quy c a nh tr ng, c a l p: i h c tuy t i ng gi , m c ng ph c ng quy nh, ng i ng v tr/s m gio vin b tr khi h c...
2.2. S t vn, tr gip t nhng ngi khc

Bn c nh vi c nh s tr gip t hnh th c tham v n h c ng, ng ph ho c phng trnh nh ng ro c n tm l nh h ng n h c t p, h c sinh c th nh s t v n v tr gip c a nh ng ng i khc nh th y, c gio, cha m , b n b ho c nh ng ng i c uy tn v i b n thn. Thng qua , h c sinh c th nh n c nh ng l i khuyn h u ch cho v n v ro c n tm l m mnh ang ph i i m t t tm ra cch ng ph c ng nh phng trnh h p l cho b n thn. 3. T nh gi Sau khi nghin c u nh ng thng tin c b n v th c hi n cc nhi m v c a ho t ng 2, b n lm quen c v i m t s ph ng php tr gip h c sinh THCS phng trnh cc ro c n tm l trong h c t p. B n hy suy ng m v t tr l i m t s cu h i sau: Cu h i 1: Phn tch cc ph ng php tr gip h c sinh phng trnh ro c n tm l trong h c t p.

Cu h i 2: Th c hnh v ph ng php tr gip h c sinh phng trnh ro

c n tm l trong h c t p: tham v n t tm l h c

ng.

38

MODULE THCS 10

Cu h i 3: Th c hnh v ph ng php tr gip h c sinh phng trnh ro

c n tm l trong h c t p: t v n t cha m , th y, c gio.

III. NH GI NI DUNG 3

Bi t p 1: Yu c u h c sinh chia s v tnh hu ng/v n

m cc em ang i m t v nh n di n l cc ro c n tm l i v i cc em. Phn tch nh ng tr i nghi m, c m xc, nh ng c ng th ng m cc em ang ph i i m t. T , ng d ng cc ph ng php h tr cho vi c pht hi n, i m t v phng trnh cc ro c n tm l cc em.
RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS
|

39

Bi t p 2: Hy

cng: Nh n di n v ro c n tm l trong h c t p trong v d ; Phn tch nh ng tr i nghi m c th tr i qua khi i m t v i ro c n tm l trong h c t p; Chia s c m xc, s c ng th ng c a b n thn v i tnh hu ng t o ra ro c n tm l ; Hnh dung ra cc cch ng ph, phng trnh i v i ro c n tm l trong h c t p c nu ra trong v d .

a ra m t v d v ro c n tm l

h c sinh trong l p v

40

MODULE THCS 10

D. TI LIU THAM KHO

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

D ng Th Di u Hoa, V Khnh Linh, Tr n V n Th c, Kh kh n tm l v nhu c u tham v n c a h c sinh trung h c ph thng, T p ch Tm l h c, s 2, thng 2/2007. ng Ph ng Ki t, C s tm l h c ng d ng, Nh xu t b n i h c Qu c gia H N i, 2001. Nguy n Thanh Bnh, M t s tr ng i trong giao ti p v i h c sinh khi th c t p t t nghi p, Lu n n Ph Ti n s , i h c S ph m H N i. Ph m Thanh Bnh, Stress trong h c t p c a h c sinh THPT, Lu n v n Th c s Tm l h c, i h c S ph m H N i, 2005. V Ng c H, M t s tr ng i c a tr khi vo h c l p 1, T p ch Tm l h c, s 4/2003. Nguy n Minh H i, Kh kh n tm l trong qu trnh gi i ton c a h c sinh ti u h c, T p ch Tm l h c s 4/1998. Nguy n Mai Ph ng, Tm hi u kh kh n trong ho t ng h c t p c a sinh vin n m th nh t i h c S ph m H N i, Lu n v n Th c s Tm l h c, 2004. Nguy n Thanh S n, Nh ng kh kh n c a h c sinh mi n ni khi h c tc ph m v n h c c i n Vi t Nam, t p ch Nghin c u Gio d c, s 4/1998. Nguy n Xun Th c, Kh kh n tm l c a tr i h c l p 1, T p ch Tm l h c, s 10/2003.

RO CN HC TP CA CC I TNG HC SINH THCS

41

42

MODULE THCS 10