TRN TH TUYT OANH

Module THCS 24: K thut kim tra, nh gi trong dy hc

Module THCS

24

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

41

A. GII THIU TNG QUAN

Ki m tra, nh gi l m t b ph n, m t khu quan tr ng c a qu trnh d y h c. Ki m tra, nh gi khng ch xc nh m c t c cc m c tiu c a d y h c, m cn tc ng tr l i qu trnh d y h c. Tnh khch quan, chnh xc trong ki m tra, nh gi c ng nh tnh hi u qu c a qu trnh ny ph thu c r t nhi u vo cc k thu t ki m tra, nh gi m ng i gio vin s d ng. K thu t ki m tra, nh gi k t qu h c t p l m t thnh t n m trong t t c cc khu c a qu trnh nh gi k t qu h c t p. V i xu h ng i m i ki m tra, nh gi hi n nay, cc k thu t ki m tra, nh gi k t qu h c t p i h i ph i c th c hi n theo h ng chu n ho, hi n i ho. Module ny trnh by nh ng k thu t c b n, hi n i v ki m tra, nh gi k t qu h c t p c a h c sinh THCS, gip cho gio vin s d ng c cc k thu t ki m tra, nh gi trong d y h c, bao g m k thu t bin so n ki m tra, o l ng k t qu h c t p; k thu t ki m tra, nh gi h ng vo h tr cho d y h c c hi u qu .
B. MC TIU

Sau khi h c xong module ny, h c vin s :

1. Ki n th c

N m c cc b c c b n xy d ng ki m tra; n m c k thu t ki m tra, nh gi k t qu h c t p c a h c sinh THCS nh : bi t xc nh m c ch ki m tra, ph ng php, hnh th c ki m tra, xy d ng ma tr n cho ki m tra, vi t ki m tra v h ng d n ch m i m. Th c hi n c vi c bin so n ki m tra cho mn h c c th . S d ng c cc k thu t ki m tra, nh gi trong d y h c nh gi k t qu h c t p c a h c sinh v nng cao hi u qu d y h c. C thi tch c c trong vi c b i d ng nng cao n ng l c s d ng cc k thu t ki m tra, nh gi ph h p v i i t ng v mn h c c th .
42
|

2. K n ng

3. Thi

MODULE THCS 24

C. NI DUNG

Ni dung 1

CC K THU T KI M TRA, NH GI NH K K T QU H C T P C A H C SINH

I. M C TIU Sau khi h c xong module ny, h c vin s : N m c cc k thu t ki m tra, nh gi k t qu h c t p c a h c sinh THCS c th c hi n trong ki m tra, nh gi nh k v ki m tra, nh gi t ng k t. S d ng thnh th o cc k thu t ki m tra, nh gi nh gi k t qu h c t p c a h c sinh. C thi tch c c trong vi c b i d ng nng cao n ng l c s d ng cc k thu t ki m tra, nh gi ph h p v i i t ng v mn h c c th . II. CC HO T NG

Ho t ng 1: Thi t l p cc b c c th cho mn h c c th .

xy d ng m t

ki m tra

D a vo hi u bi t v kinh nghi m th c ti n c a mnh, b n hy nh l i v vi t ra suy ngh c a mnh th c hi n m t s yu c u sau: * Hy ch ra nh ng h n ch c a vi c xy d ng ki m tra hi n nay.

* Nu cc b c xy d ng ki m tra v vai tr c a m i b c.

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

43

B n hy i chi u nh ng n i dung v a vi t v i nh ng thng tin d i y v t hon thi n nh ng n i dung vi t.

Thng tin ph n h i

* M t s h n ch c a vi c xy d ng ki m tra hi n nay: M t s gio vin ch a nh n th c ng t m quan tr ng c a xy d ng ki m tra. Cc b c ra ki m tra khng c ch ng m c, c bi t l b c xy d ng ma tr n , p n, thang i m th l i tr c khi cho h c sinh th c hi n. K thu t vi t ch a chu n. So n ki m tra thi u chi u su. ki m tra t ch n tnh sng t o, th hi n s phn ho qu th p, ho c qu cao. * Cc b c xy d ng ki m tra B c 1. Xc nh m c ch c a ki m tra. ki m tra l m t cng c dng nh gi k t qu h c t p c a h c sinh sau khi h c xong m t ch , m t ch ng, m t h c k, m t l p hay
|

44

MODULE THCS 24

 + + +

m t c p h c nn ng i bin so n ki m tra c n c n c vo m c ch, yu c u c th c a vi c ki m tra, c n c vo chu n ki n th c k n ng c a ch ng trnh v th c t h c t p c a h c sinh xy d ng m c ch c a ki m tra cho ph h p. B c 2. Xc nh hnh th c ki m tra. ki m tra (vi t) c cc hnh th c sau: ki m tra t lu n; ki m tra tr c nghi m khch quan; ki m tra k t h p c hai hnh th c trn: c c cu h i d ng t lu n v cu h i d ng tr c nghi m khch quan. M i hnh th c u c u i m v h n ch ring nn c n k t h p m t cch h p l cc hnh th c sao cho ph h p v i n i dung ki m tra v c tr ng mn h c nng cao hi u qu , t o i u ki n nh gi k t qu h c t p c a h c sinh chnh xc h n. N u ki m tra k t h p hai hnh th c th nn c nhi u phin b n khc nhau ho c cho h c sinh lm bi ki m tra ph n tr c nghi m khch quan c l p v i vi c lm bi ki m tra ph n t lu n: lm ph n tr c nghi m khch quan tr c, thu bi r i m i cho h c sinh lm ph n t lu n. B c 3. Thi t l p ma tr n ki m tra (b ng m t tiu ch c a ki m tra). L p m t b ng c hai chi u, m t chi u l n i dung hay m ch ki n th c, k n ng chnh c n nh gi, m t chi u l cc c p nh n th c c a h c sinh theo cc c p : nh n bi t, thng hi u v v n d ng (g m c v n d ng c p th p v v n d ng c p cao). Trong m i l chu n ki n th c, k n ng ch ng trnh c n nh gi, t l % s i m, s l ng cu h i v t ng s i m c a cc cu h i. S l ng cu h i c a t ng ph thu c vo m c quan tr ng c a m i chu n c n nh gi, l ng th i gian lm bi ki m tra v tr ng s i m quy nh cho t ng m ch ki n th c, t ng c p nh n th c. B c 4. Bin so n cu h i theo ma tr n. Vi c bin so n cu h i theo ma tr n c n m b o nguyn t c: lo i cu h i, s cu h i v n i dung cu h i do ma tr n quy nh, m i cu h i tr c nghi m khch quan ch ki m tra m t chu n ho c m t v n , khi ni m. B c 5. Xy d ng h ng d n ch m ( p n) v thang i m.
K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC
|

45

 + +

+ +

Vi c xy d ng h ng d n ch m ( p n) v thang i m i v i bi ki m tra c n m b o cc yu c u: N i dung: khoa h c v chnh xc. Cch trnh by: c th , chi ti t nh ng ng n g n v d hi u, ph h p v i ma tr n ki m tra. C n h ng t i xy d ng b n m t cc m c t c h c sinh c th t nh gi c bi lm c a mnh (k thu t Rubric). B c 6. Xem xt l i vi c bin so n ki m tra. Sau khi bin so n xong ki m tra, c n xem xt l i vi c bin so n ki m tra, g m cc b c sau: i chi u t ng cu h i v i h ng d n ch m v thang i m, pht hi n nh ng sai st ho c thi u chnh xc c a v p n. S a cc t ng , n i dung n u th y c n thi t m b o tnh khoa h c v chnh xc. i chi u t ng cu h i v i ma tr n , xem xt cu h i c ph h p v i chu n c n nh gi khng, c ph h p v i c p nh n th c c n nh gi khng, s i m c thch h p khng, th i gian d ki n c ph h p khng (gio vin t lm bi ki m tra, th i gian lm bi c a gio vin b ng kho ng 70% th i gian d ki n cho h c sinh lm bi l ph h p). Th ki m tra ti p t c i u ch nh cho ph h p v i m c tiu, chu n ch ng trnh v i t ng h c sinh (n u c i u ki n, hi n nay c m t s ph n m m h tr cho vi c ny, gio vin c th tham kh o). Hon thi n , h ng d n ch m v thang i m.

Ho t ng 2: Xc nh cc m c tiu ki m tra, nh gi v thi t l p b ng ma tr n.

D a vo kinh nghi m c a mnh, b n hy th c hi n m t s yu c u sau: * Ch n m t ch ng c th c a mn h c, xc nh cc m c tiu c n ki m tra, nh gi.

46

MODULE THCS 24

* Thi t l p b ng ma tr n cho ki m tra theo b ng sau:

(Dng cho lo i
C p Nh n bi t Thng hi u

KHUNG MA TR N

ki m tra t lu n ho c tr c nghi m khch quan)

V n d ng C ng

KI M TRA

Tn ch (n i dung, ch ng) Ch 1

C p th p S cu S im S cu S im

C p cao S cu S im S cu S im

S cu S im S cu S im

S cu S im S cu S im

S cu ... i m = ... % S cu ... i m = ... %

Ch .............

Ch

S cu S im S cu S im %

S cu S im S cu S im %

S cu S im S cu S im %

S cu S im

S cu ... i m = ... % S cu S im

T ng s cu T ng s i m Tl %

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

47

(Dng cho lo i
C p Nh n bi t

ki m tra k t h p t lu n v tr c nghi m khch quan)

Thng hi u V n d ng C p Tr c nghi m khch quan th p C p cao C ng

KHUNG MA TR N

KI M TRA

Tn ch (n i dung, ch ng) Ch S cu S i m T l % Ch 2 1

Tr c nghi m khch quan S cu S i m

T lu n

Tr c nghi m khch quan

T lu n

Tr c T nghi m lu n khch quan S S cu cu S S i m i m S S cu cu S S i m i m

T lu n

S S cu cu S S i m i m S S cu cu S S i m i m

S S cu cu S S i m i m S S cu cu S S i m i m

S S cu cu S ... i m i m = ...% S S cu cu S ... i m i m = ...%

S cu S i m

............. Ch n S cu S i m S cu S i m % S S cu cu S S i m i m S cu S i m % S S cu cu S S i m i m S cu S i m % S S cu cu S S i m i m S S cu cu S ... i m i m = ...% S cu S i m

S cu S i m T l % T ng s cu T ng s i m T l %

48

MODULE THCS 24

B n hy c nh ng thng tin d i y hi u r h n v k thu t xc nh m c ch ki m tra, nh gi k t qu h c t p c a h c sinh.

Thng tin ph n h i
*

Xc nh yu c u c n t c c a n i dung ki m tra Xc nh theo cc c p : bi t, hi u, p d ng, gio vin ph i c n c vo h th ng cc chu n ki n th c, k n ng c quy nh trong ch ng trnh c a mn h c m t yu c u c n t theo cc c p c a t duy. Cc c p c a t duy thng th ng c n c nh gi nh : Nh n bi t: l m c th p nh t, ch y u l ghi nh v nh c l i c nh ng g c h c tr c y, yu c u nh l i hay nh n th c l i cc s ki n, cc thu t ng , cc quy c, cc nguyn t c, cc quy lu t, cc c tr ng..., khng c n gi i thch nh ng thng tin thu c. ng t m t yu c u c n t c p ny th ng bao g m cc ng t : nh n bi t c, nu c, pht bi u c, vi t c, li t k c,... Thng hi u: bao g m c bi t nh ng m c cao h n, i h i bi t c c ngh a c a tri th c, lin h chng v i nh ng g h c, bi t. Hi u c th hi n ba d ng: Th nh t l c th truy n t l i thng tin thu nh n c b ng cc thu t ng khc hay b ng m t hnh th c khc c a thng tin; Th hai l khi a ra m t thng tin, c th n m v ng c t ng chnh c trong thng tin , ng th i hi u c m i lin h bn trong gi a chng. C th s p x p l i t ng thnh m t d ng m i, n bao g m kh n ng nh n ra nh ng ci c b n v phn bi t chng v i ci khc; Th ba l c kh n ng a ra nh ng k t lu n b ng s suy lu n, kh n ng tin on, n bao g m vi c nh gi hay d on d a trn s hi u bi t khuynh h ng hay i u ki n c m t trong thng tin, bao g m cc phn on v ci t ng th , t vi c m t r m t m u hay ng c l i phn on v m t m u m thng tin m t ci t ng th . N i dung th hi n vi c thng hi u thng tin, n m b t c ngh a, chuy n t i ki n th c t d ng ny sang d ng khc, di n gi i cc d li u, so snh, i chi u t ng ph n, s p x p th t , s p x p theo nhm, suy di n cc nguyn nhn, d on. ng t m t yu c u c n t c p ny th ng l di n gi i c, so snh, ch ra cc m i quan h p d ng c d a trn s thng hi u, l m c cao h n so v i s thng hi u. Khi p d ng, c n ph i c n c vo nh ng hon c nh ho c nh ng i u ki n c th l a ch n, s d ng cc tri th c h c vo vi c gi i quy t m t v n no . Yu c u gi i quy t v n b ng nh ng ki n
K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC
|

49

th c, k n ng h c i h i s t duy lgic, phn tch, t ng h p. ng t m t yu c u c n t c p ny th ng l: v n d ng c, gi i c bi t p, lm c... Cc m c tiu h c t p c xy d ng ph i mang tnh ton di n, chng ph i m t c cc l nh v c ki n th c, k n ng, thi . Tuy nhin, tu theo n i dung tri th c c th u tin h n m c tiu no khi k t h p chng v i nhau. Xc nh s l ng cc m c tiu, s l ng cc m c tiu tu thu c vo s ph c t p c a m c tiu c ng nh th i gian v kh i l ng ki n th c c n trang b cho h c sinh. Cc m c tiu th ng l c th v c miu t b ng nh ng ng t ch hnh ng. Nh ng hnh ng ny ch ra nh ng g h c sinh th c s lm c cu i m t n v h c t p. Khi vi t m c tiu c n m t m c t ng qut thch h p, khng nn qu chi ti t, c ng khng nn qu chung chung. Cc m c tiu nn nu ra m c v a l ng thng tin. Cc m c tiu h c t p xc nh cao nh ng ph i c tnh kh thi, i h i khng qu kh, khng qu d , h c sinh c ki n th c, k n ng c n thi t t m c tiu. Cc m c tiu h c t p c n c xc nh th ng nh t v i nguyn t c v d y h c, b i v chng l c s cho ho t ng gi ng d y v ho t ng h c t p. Ch ng h n, m c tiu c khuy n khch cho c i ti n ph ng php gi ng d y v h c t p khng, ho c gip cho vi c p d ng nh ng i u h c vo th c ti n nh th no. * Xy d ng ma tr n cho ki m tra Khi vi t cu h i ph i c n c vo b ng c tr ng (cn g i l b ng c tnh, hay b ng ma tr n hai chi u). B ng c tr ng ny c coi l m t cng c h u ch gip cho ng i so n tr c nghi m vi t cc cu h i ph h p v i m c tiu gi ng d y, n phn lo i t ng cu h i tr c nghi m ra thnh hai chi u c b n, m t chi u l hnh vi i h i h c sinh, m t chi u l n i dung sch gio khoa, gio trnh mn h c ch a ng. S l ng cu h i a vo b ng c tr ng ph i c xc nh r rng, nh v y khi nhn vo b ng c tr ng c th d dng l y c m u i di n cho n i dung mn h c. thnh l p b ng c tr ng, c n ph i ti n hnh phn tch n i dung c a mn h c, c n li t k cc m c tiu gi ng d y c th hay cc n ng l c c n c o l ng. T t c nh ng i u ny c n c ghi l i v i cc nh n nh
50
|

MODULE THCS 24

 + + + + + + + + + + + +

kh chi ti t. Sau ph i quy t nh l c n bao nhiu cu h i cho m i m c tiu. S l ng cu h i tu thu c vo m c quan tr ng c a t ng m c tiu v cc kha c nh khc nhau c n o l ng, trong ph i ti n hnh cc cng vi c nh : Xc nh nh ng v n c coi l chnh y u trong ton b n i dung c a ch ng trnh mn h c; Phn lo i cc v n chnh y u theo cc d ng nh : cc s ki n, cc khi ni m, cc quy lu t, quy t c, c tr ng, cc t t ng, cc lu n i m...; Xc nh cc m c tiu gio d c c th c n t c. Cc m c tiu c th c n ph i vi t r thnh m t b n chi ti t theo cc v n trong t ng ch ng, t ng bi. Cc b c c b n thi t l p ma tr n ki m tra: B1. Li t k tn cc ch (n i dung, ch ng...) c n ki m tra; B2. Vi t cc chu n c n nh gi i v i m i c p t duy; B3. Quy t nh phn ph i t l % t ng i m cho m i ch (n i dung, ch ng...); B4. Quy t nh t ng s i m c a bi ki m tra; B5. Tnh s i m cho m i ch (n i dung, ch ng...) t ng ng v i t l %; B6. Tnh t l %, s i m v quy t nh s cu h i cho m i chu n t ng ng; B7. Tnh t ng s i m v t ng s cu h i cho m i c t; B8. Tnh t l % t ng s i m phn ph i cho m i c t; B9. nh gi l i ma tr n v ch nh s a n u th y c n thi t. C n l u : Khi vi t cc chu n c n nh gi i v i m i c p t duy: Chu n c ch n nh gi l chu n c vai tr quan tr ng trong ch ng trnh mn h c. l chu n c th i l ng quy nh trong phn ph i ch ng trnh nhi u v lm c s hi u c cc chu n khc. M i ch (n i dung, ch ng...) nn c nh ng chu n i di n c ch n nh gi. S l ng chu n c n nh gi m i ch (n i dung, ch ng...) t ng ng v i th i l ng quy nh trong phn ph i ch ng trnh dnh cho ch (n i dung, ch ng...) . Nn s l ng cc chu n k n ng v chu n i h i m c t duy cao (v n d ng) nhi u h n. Quy t nh t l % t ng i m phn ph i cho m i ch (n i dung, ch ng...):
K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

51

C n c vo m c ch c a ki m tra, c n c vo m c quan tr ng c a m i ch (n i dung, ch ng...) trong ch ng trnh v th i l ng quy nh trong phn ph i ch ng trnh phn ph i t l % t ng i m cho t ng ch . Tnh s i m v quy t nh s cu h i cho m i chu n t ng ng. C n c vo m c ch c a ki m tra phn ph i t l % s i m cho m i chu n c n nh gi, m i ch , theo hng. Gi a ba c p : nh n bi t, thng hi u, v n d ng theo th t nn theo t l ph h p v i ch , n i dung v trnh , n ng l c c a h c sinh. + C n c vo s i m xc nh B5 quy t nh s i m v cu h i t ng ng, trong m i cu h i d ng tr c nghi m khch quan ph i c s i m b ng nhau. + N u ki m tra k t h p c hai hnh th c tr c nghi m khch quan v t lu n th c n xc nh t l % t ng s i m c a m i hnh th c sao cho thch h p.

Ho t ng 3: Th c hi n vi t ki m tra t lu n v tr c nghi m khch quan.

D a vo hi u bi t v kinh nghi m c a mnh, b n hy th c hi n m t s yu c u sau: * Xy d ng m t ki m tra; thi t k p n v thang i m.

52

MODULE THCS 24

* Chia s v i ng nghi p v ki m tra t lu n.

ki m tra, ch ra nh ng l i m c ph i khi vi t

* Nu cch ch m bi t lu n m b o khch quan.

B n hy c nh ng thng tin d i y n m v ng h n k thu t xy d ng ki m tra, thi t k p n v thang i m cho m t ki m tra.

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC
|

53

Thng tin ph n h i

i v i cu h i ki m tra c n c di n t m t cch r rng, ch n c u trc ng php. T ng l a ch n ph i chnh xc, nn th nhi u cch t cu h i v l a ch n cch t cu h i n gi n nh t, trnh t ng m c kh c a cu h i b ng cch di n t cu ph c t p, trnh c nh ng t th a hay nh ng cu th a. C n xc nh c th i gian c n cho vi c tr l i cu h i. i v i nh ng cu tr l i gi i h n, c th d c l ng th i gian tr l i cho m i cu. Cn i v i nh ng cu tr l i m r ng, kh h n trong vi c c l ng th i gian c n thi t th cu h i c n m b o cho h c sinh vi t ch m c ng c th hon thnh c bi vi t. M t trong nh ng cch c th c i ti n cu t lu n nng cao tin c y l t ng s cu h i trong bi ki m tra, gi m di ph n tr l i c a m i cu. Nh ng cu qu di v t ng qut c th phn ra lm nhi u cu h i ng n, c gi i h n di c a m i cu. Ch m cc cu t lu n th ng kh v m i h c sinh c cch di n t, cch c u trc v s p x p ring, do , khi ch m bi ki m tra, c n xc nh thang i m m t cch chu n xc v chi ti t, trong a ra nh ng cu tr l i c th ch p nh n c v tr ng s cho t ng cu tr l i. C n ph i c m t b ng h ng d n nu r nh ng khi ni m, nh ng t ng, nh ng l p lu n, kh i l ng di ng n v m t s v n khc t o nn m t bi tr l i ch p nh n c. M t khc, c n d ki n a ra m t s v n c th xu t hi n trong bi lm c cch x l v cho i m. C hai cch ch m i m l ch m theo ki u phn tch v ch m theo ki u phn lo i nhm, tu theo m c ch ki m tra, nh gi. Th nh t l ch m theo ki u phn tch, c ti n hnh b ng cch cho i m cc cu tr l i c n c theo t ng tiu ch xc nh. Nh v y trong bi s c cc i m thnh ph n v sau c ng l i. Cch ch m ny c n c n c v bm st vo p n v thang i m. c c hi u qu cao cch ch m theo ki u phn tch l ch m i m ng lo t t ng cu m t. i u ny s gip cho vi c p d ng tiu ch nh t qun cho cc cu, trnh s thay i v tnh khi ch m, lm t ng tnh khch quan. Th hai l ch m theo ki u phn lo i. Ki u ny i h i ng i ch m ph i c s b t t c cc bi lm, sau phn lo i bi theo cc nhm. C th phn thnh ba lo i ho c n m lo i. Vi c chia nhm c ti n hnh tr c
|

54

MODULE THCS 24

khi cho i m ng i ch m c th suy ngh , so snh gi a cc bi v i nhau. Ch m theo cch ny c th ti n hnh theo ba b c: + Th nh t l: c t t c cc bi r i x p thnh ba nhm, ho c n m nhm l n v i t l b ng nhau. + Th hai l: c l i cc bi v m i nhm l i ti p t c chia thnh ba ho c n m nhm nh . + Th ba l: so snh nhm nh cu i c a nhm l n ny v i nhm nh u c a nhm l n khc, n u th y c s phn bi t t c l c th ch p nh n c v s phn lo i. Cch ch m theo ki u phn lo i c th nh gi t ng th cu tr l i b ng m t i m s ho c b ng x p lo i, i m s c th c n c vo n t ng chung hay tiu ch nh t nh v c t vo m c n nh cc m c khc nhau v ch t l ng bi lm. T t nhin vi c l a ch n cch ch m no l ph thu c vo m c ch c a nh gi. Thng th ng, phn lo i, s p x p h c sinh vo cc nhm khc nhau theo m c ch no th c th ch m theo ki u phn lo i. xc nh m c m ng i h c t c cc m c tiu t ra nh th no th c n c n c vo nh ng tiu ch c th , chi ti t. Vi c ch m i m bi t lu n c n c s c l p gi a nh ng ng i ch m. Ng i ch m sau khng nn bi t ng i ch m tr c cho bao nhiu i m, ng i ch m khng nn bi t tn h c sinh ho c l p h c sinh trnh s nh h ng c a n t ng, m b o tnh khch quan.

Ho t ng 4: Th c hnh vi t h th ng cu tr c nghi m khch quan.

B n t ng so n cc cu h i tr c nghi m khch quan ki m tra, nh gi k t qu h c t p c a h c sinh. B n hy nh l i v vi t cc cu tr c nghi m khch quan m t ch ng c th c a mn h c ang gi ng d y d a theo b ng c tr ng xc nh.

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

55

B n hy c nh ng thng tin d i y n m v ng h n k thu t xy d ng cc cu h i tr c nghi m khch quan trong ki m tra, nh gi k t qu h c t p c a h c sinh.

Thng tin ph n h i

* Cc yu c u i v i cu h i tr c nghi m khch quan nhi u l a ch n i v i ph n cu d n ph i di n t m t cch r rng. C th dng m t cu h i hay m t cu nh n nh khng y lm cu d n, khng nn a qu nhi u t li u vo cu d n. Trnh s d ng cc cu d n mang tnh
|

56

MODULE THCS 24

ph nh. Tuy nhin, n u a cu ph nh vo cu d n th c n g ch d i ch khng nh n m nh. Cc ph ng n tr l i c n c vi t sao cho c cng v n phong v t ng ng nhau v di. Khng nn c s khc bi t v cch di n t gi a cu tr l i ng v cc cu nhi u v ng i tr l i c th s d a vo m t s y u t no pht hi n cu ng ch khng d a vo ki n th c. L i th ng hay g p ph i l cc cu ng th ng di h n, ph c t p v chi ti t h n. Cu d n v cc ph ng n tr l i u h p nhau v ng php khi ghp chng v i nhau, trnh s d ng trong cc ph ng n tr l i cc c m t nh T t c nh ng t trn hay T t c nh ng cu trn ho c Khng c cu no trn. Cc ph ng n nhi u c n di n t sao cho c v h p l v c s c h p d n nh nhau. N u th hi n s sai m t cch hi n nhin s khng c gi tr . vi t c cu nhi u hay th c n xc nh c cc l i chung m ng i h c th ng hay l m t ng. C n s p x p cc ph ng n tr l i trong cc cu h i theo v tr ng u nhin, khng nn theo m t trnh t my mc. Nn h n ch s d ng ph ng n T t c nh ng cu trn ho c Khng c cu no trn, ho c a ra s l a ch n cho 2 ph ng n no . Cu h i ph i nh gi nh ng n i dung quan tr ng c a ch ng trnh. Cu h i ph i ph h p v i cc tiu ch ra ki m tra v m t trnh by v s i m t ng ng. Cu d n ph i t ra cu h i tr c ti p ho c m t v n c th . Khng nn trch d n nguyn v n nh ng cu c s n trong sch gio khoa. T ng , c u trc c a cu h i ph i r rng v d hi u i v i m i h c sinh. M i ph ng n nhi u ph i h p l i v i nh ng h c sinh khng n m v ng ki n th c. M i ph ng n sai nn xy d ng d a trn cc l i hay nh n th c sai l ch c a h c sinh. p n ng c a cu h i ny ph i c l p v i p n ng c a cc cu h i khc trong bi ki m tra. Ph n l a ch n ph i th ng nh t v ph h p v i n i dung c a cu d n. M i cu h i ch c m t p n ng, chnh xc nh t. Khng a ra ph ng n T t c cc p n trn u ng ho c Khng c ph ng n no ng.
K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC
|

57

* Yu c u vi t lo i cu ng sai Lo i cu ny i h i h c sinh ph i l a ch n m t trong hai ph ng n, c th l ng ho c khng ng. C ng c th l c ho c khng c, ng hay khng ng . Cu ng sai c n ph i vi t th t ng n g n, trnh m h , cu h i ph i c x p m t cch chnh xc l ng, hay sai. Trnh vi c trch d n nguyn m u trong sch gio khoa b i v khi tch chng ra c th khng cn ng hon ton nh tr c n a. Trnh nh ng cu nh n nh mang tnh ph nh, c bi t l ph nh kp. N u dng cu ph nh hay ph nh kp th nn g ch d i ch khng phn bi t r. Nn trnh s d ng cc s ki n hay cc t khng quan tr ng ho c l qu v t v t, ti u ti t. Trnh nh ng cu m tr l i sai ch ph thu c vo m t t hay m t cu khng quan tr ng. Khng nn dng ton nh ng cu i h i tr l i ng, c ng khng nn dng ton nh ng cu i h i tr l i sai, nn dng m i lo i m t n a. Khng nn vi t cu theo ki u b y h c sinh, ch ng h n nh thm vo hay b t i m t vi t v n v t no thay i ngh a. * G i vi t cu i n vo ch tr ng Cu i n vo ch tr ng th hi n m t d ng c a cu tr l i ng n. Khi vi t lo i cu h i ny, khng nn qu nhi u kho ng tr ng trong m t cu, b i v c qu nhi u kho ng tr ng s lm cho cc cu tr nn r c r i, kh hi u. i v i lo i cu i n vo ch tr ng c ng nn h n ch dng nguyn m u nh ng cu l y t trong sch gio khoa, b i v nh ng cu th ng c ngh a khi n m trong ng c nh c th . * G i vi t lo i cu ghp i Lo i cu ghp i bao g m hai c t, m t c t x p theo ch ci, m t c t x p theo ch s , yu c u h c sinh ch n ch ci v s ghp l i. C n nu r trong h ng d n cch th c tr l i ng i tr l i bi t r l m i cu tr l i c th c s d ng m t l n hay h n. i v i h c sinh nh , c th cho v cc ng n i hai c t v i nhau. Khi vi t lo i cu ghp i c n s p x p cc danh m c m t cch r rng, m b o sao cho hai danh m c ph i ng nh t. Khi vi t cu h i nn gi i thch r c s ghp i hai c t trong cu.
58
|

MODULE THCS 24

 C n trnh vi c s p x p cc danh m c trong cu c th t o nn s ghp i ng theo ki u 1 1. Nn t o s ghp i ng m t cch ng u nhin. Cc danh m c hai c t nn c s l ng khng b ng nhau. Danh m c hai c t khng nn qu nhi u, nn ch dng kho ng 8 danh m c tr l i, n u s d ng qu nhi u danh m c th h c sinh s m t nhi u th i gian v c ng d m c l i. Cc cu nn di n t ng n g n v s p x p lgic.

Ho t ng 5: Th c hnh phn tch cu tr c nghi m khch quan nhi u l a ch n.

(*)

B n hy c nh ng cu h i tr c nghi m khch quan sau y v ch ra kh, phn bi t v li cu n vo cc cu tr l i c a nh ng cu h i ny. Cu 1: Hnh nh no sau y khng ph i l hnh nh nhn ho? A. Cy d a s i tay b i. B. C gi rung tai. C. Ki n hnh qun y ng. D. B em i cy v . Cu 2: Cu th M t ti ng chim ku sng c r ng thu c ki u n d no? A. n d hnh th c B. n d cch th c C. n d ph m ch t D. n d chuy n i c m gic Cu 3: Hai cu th sau thu c ki u hon d no? V sao? Tri t n ng n tnh Nh c mi tn ng i: H Ch Minh. A. L y b ph n g i ton th . B. L y v t ch a ng g i v t b ch a ng. C. L y d u hi u c a s v t g i s v t. D. L y ci c th g i ci tr u t ng. Cu 4: Trong cu: R ng c d ng ln cao ng t nh hai dy ni tr ng thnh v t n c s d ng php: A. Hon d B. n d C. So snh D. Nhn ho
kim tra Ng vn 6.
N X B i hc S ph m, 2 0 13 .

(*)

Trch: Hunh Vn Thng.

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

59

Cu 5: C m y ki u n d th ng g p? A. Hai ki u B. Ba ki u C. B n ki u D. N m ki u Cu 6: Hai cu th : Ngi nh nh nh l i L n ln v i tr i xanh L lo i so snh no? A. Ng i v i ng i B. V t v i v t C. V t v i ng i D. Ci c th v i ci tr u t ng Cu 7: Cu tr n thu t c t l sau y thu c ki u cu no? Qu h ng l chm kh ng t A. Cu nh ngh a B. Cu gi i thi u C. Cu miu t D. Cu nh gi B n hy c nh ng thng tin d i y hi u r h n v k thu t xc nh kh, phn bi t v li cu n tr l i cc cu h i tr c nghi m.
Thng tin ph n h i

* Cch tnh kh c a cu tr c nghi m Cch tnh kh thng d ng nh t c a cu tr c nghi m l tnh t l ph n tr m s ng i tr l i ng cu tr c nghi m. kh c a cu tr c nghi m th i = S ng i tr l i ng cu i S ng i lm bi tr c nghi m M t cch tnh n gi n khc c tnh theo cng th c sau: K ( kh) = N +N
c
_____________________________________________

Trong : n: S h c sinh c a m i nhm (nhm cao v nhm th p). Nhm cao g m nh ng ng i t i m cao ton bi tr c nghi m, chi m 27% t ng s ng i tham gia lm tr c nghi m. Nhm th p g m nh ng ng i t i m th p ton bi tr c nghi m, chi m 27% t ng s ng i lm tr c nghi m.
60
|

2n

MODULE THCS 24

N : S ng i tr l i ng c a nhm cao. N : S ng i tr l i ng c a nhm th p. Vi c s d ng tr s kh theo cch tnh trn cho th y r m c kh, d ph thu c vo c cu tr c nghi m v c ng i ng i tr l i. Ngoi ra, i l ng ph n nh kh, d c a bi tr c nghi m c ng ph thu c vo cc l nh v c khoa h c khc nhau i v i t ng i t ng c th . Gi tr ch s kh thay i t 0 n 1, cc cu tr c nghi m trong bi tr c nghi m th ng c cc kh khc nhau, gi tr kh cng nh th cu tr c nghi m cng kh v ng c l i, gi tr kh cng l n th th hi n cu tr c nghi m cng d . Nh v y, kh c gi tr nh th no th cu tr c nghi m c th c xem l cu c kh trung bnh? * Cch tnh phn bi t C nhi u cch tnh phn bi t c a cu tr c nghi m. M t trong nh ng cch tnh n gi n v thng d ng l:
c t

PB =

Nc Nt ________ n

Trong : n: S h c sinh c a m i nhm (nhm cao b ng nhm th p). Nhm cao g m nh ng ng i t i m cao ton bi tr c nghi m, chi m 27% t ng s ng i tham gia lm tr c nghi m. Nhm th p g m nh ng ng i t i m th p ton bi tr c nghi m, chi m 27% t ng s ng i lm tr c nghi m). Nc: S ng i tr l i ng c a nhm cao. Nt: S ng i tr l i ng c a nhm th p. Cch tnh th hai l l y t l ph n tr m lm ng cu tr c nghi m trong nhm cao tr i t l ph n tr m lm ng trong nhm th p. Cch ny c ng cho ra tr s phn bi t t ng t nh cch nu trn. Gi tr phn bi t c a cu tr c nghi m thay i t 1 n +1. Yu c u v ch s phn bi t bao nhiu l c? Khi xt yu c u v ch s phn bi t c n c n c vo m c ch tr c nghi m. N u bi tr c nghi m theo chu n (nh m m c ch phn bi t, l a ch n h c sinh) th c n nh ng cu tr c nghi m c ch s v phn bi t cao. Cn bi tr c nghi m theo tiu ch (xc nh m c t c m c tiu mn h c) th ch s ny khng quan tr ng.
K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC
|

61

Thng th ng, bi tr c nghi m theo chu n c phn bi t t 0,30 tr ln l t t, i khi c ng ch p nh n ch s 0,20. Lc c n ph i xem xt cc ch s khc n a. Bi tr c nghi m theo tiu ch th ch s v phn bi t khng nh t thi t ph i lo i b cu h i, nh ng n u phn bi t l m th c n ph i xem l i ho c lo i b cu tr c nghi m. M t s quy t c nh gi s b phn bi t l: S h c sinh c a nhm cao v nhm th p cng t c s cu h i ng nh nhau th phn bi t c a cu h i b ng 0. S h c sinh c a nhm cao t c s cu h i ng nhi u h n s h c sinh nhm th p th phn bi t l d ng. S h c sinh c a nhm cao t c s cu h i ng t h n s h c sinh nhm th p th phn bi t l m. phn bi t c a m t cu tr c nghi m hay c a m t bi tr c nghi m c lin quan n kh. N u m t bi tr c nghi m d n m c m i hoc sinh u lm t t, cc i m s t c s ch m ph n i m cao, th phn bi t c a n r t km. N u m t bi tr c nghi m kh n m c m i h c sinh u khng lm c, cc i m s ch m ph n i m th p th phn bi t c a n c ng r t km. Nh v y, mu n c phn bi t t t th bi tr c nghi m c n ph i c kh m c trung bnh, khi i m s thu c s c tr i r ng. M c li cu n vo cc ph ng n tr l i ( i v i cu nhi u l a ch n) Ring i v i cu tr c nghi m khch quan lo i cu nhi u l a ch n, ngoi hai ch s v kh v phn bi t, cn c m t ch s n a c n quan tm phn tch, l m c li cu n vo cc ph ng n tr l i. Khi phn tch m c li cu n h c sinh vo cc ph ng n tr l i cho s n t ng cu tr c nghi m, ph i xem xt c th t n s l a ch n t ng ph ng n tr l i . N u m t hay vi ph ng n trong s cc ph ng n nhi u c a cu nhi u l a ch n l i khng c ai tr l i (k c nh ng h c sinh c i m km ton bi tr c nghi m) th ch ng t cc ph ng n l sai hi n nhin, khng c s c h p d n g. Trong tr ng h p m t ph ng n nhi u c qu nhi u h c sinh l a ch n, th m ch h n r t nhi u so v i ph ng n ng, i u ny ch ng t c s hi u l m no gi a ph ng n ng v ph ng n nhi u. Do i v i cu nhi u l a ch n, c n ph i phn tch t m t ng ph ng n tr l i. Nguyn t c lm c n c cho vi c phn tch cc ph ng n tr l i cu tr c nghi m l:
MODULE THCS 24

62

 Ph ng n tr l i ng ph i t ng quan thu n v i tiu ch (cc nhm cao v cc nhm th p l nhm tiu ch), t c l v i cu tr l i ng, s sinh vin nhm cao l a ch n nhi u h n nhm th p. Ph ng n tr l i sai ph i t ng quan ngh ch v i tiu ch, t c l s h c sinh nhm cao l a ch n cu ny t h n s h c sinh l a ch n cu ny nhm th p. C n c bi t ch l ph ng n ng, t l l a ch n c a nhm cao ph i nhi u h n nhm th p; ph ng n sai, t l l a ch n c a nhm th p nhi u h n nhm cao. III. BI T P NH GI N I DUNG 1 1. Hy nu v nh gi cc b c xy d ng ki m tra hi n nay trong th c ti n ki m tra, nh gi k t qu h c t p c a h c sinh THCS (ch ra u i m, h n ch , nguyn nhn c a h n ch ). 2. T i sao khi thi t k ki m tra c n ph i thnh l p b ng c tr ng? Khi xc nh tr ng s cho b ng c tr ng c n c n c vo nh ng c s no? 3. Hy xy d ng m t b ng c tr ng nh gi k t qu h c t p m t ch ng (ho c m t ph n) c a n i dung ch ng trnh mn h c. 4. Th c hnh vi t t ng lo i cu h i ki m tra: cu h i d ng t lu n, tr c nghi m khch quan. 5. Th c hnh phn tch cu tr c nghi m qua cc thng s thu c t bi ki m tra, nh gi k t qu h c t p c a h c sinh.

Ni dung 2

CC K THU T KI M TRA, NH GI H TR CHO D Y H C C HI U QU

I. M C TIU H c xong n i dung ny, h c vin s : Xc nh c nh ng tc ng c a ki m tra, nh gi t i nng cao hi u qu d y h c. Ti n hnh cc k thu t phn tch k t qu nh gi i u ch nh, h tr qu trnh d y h c. C ni m tin v coi tr ng vi c s d ng cc k thu t ki m tra, nh gi nng cao hi u qu d y h c.
K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC
|

63

II. CC HO T

Ho t ng 1: Xc nh m i quan h gi a d y h c v ki m tra, nh gi.

NG

D a vo kinh nghi m th c ti n c a mnh, b n hy vi t ra suy ngh c a mnh th c hi n m t s yu c u sau: * Ki m tra, nh gi c tc ng nh th no t i vi c nng cao hi u qu d y h c? Minh ho chng t th c ti n d y h c v ki m tra, nh gi. Tc ng c a ki m tra, nh gi n hi u qu d y h c:

V d minh ho :

64

MODULE THCS 24

* Hy i n vo b ng sau:
Ki m tra, nh gi k t qu h c t p Th c hi n ch c n ng h tr d y h c Th c hi n ch c n ng xc nh n

M c ch

Th i i m

T n s nh gi

S d ng thng tin

Tnh chnh th c c a k t qu * Trong qu trnh d y h c, b n th ng xuyn thu thng tin g h c sinh? Thu thng tin b ng cch no? Tc d ng c a vi c thu thng tin ?

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

65

B n hy i chi u nh ng n i dung v a vi t v i nh ng thng tin d i y v t hon thi n nh ng n i dung vi t.

Thng tin ph n h i

nh gi k t qu h c t p nh m h tr nng cao ch t l ng v hi u qu d y h c: nh gi gip cho gio vin thu c nh ng thng tin t h c sinh, pht hi n th c tr ng k t qu h c t p c a h c ng nh nh ng nguyn nhn c b n d n t i th c tr ng k t qu . y l c s th c t gio vin i u ch nh, hon thi n ho t ng c a h c sinh v h ng d n h t i u ch nh, t hon thi n ho t ng h c c a b n thn mnh. Gio vin c n bi t r l n i dung c d y v h c ch a, c n b sung g, ph ng php d y h c ph h p ch a, c n h tr thm cho ng i h c nh th no. Mu n bi t r nh ng i u v c nh ng quy t nh ph h p, gio vin ph i c n c vo ki m tra, nh gi k t qu h c t p. Thng qua ki m tra, nh gi, gio vin bi t c trnh ng i h c, nh ng i m y u c a sinh vin tr c khi vo h c. i u ny r t quan tr ng i v i cc kho h c ng n h n, b i d ng nng cao v n gip gio vin xc nh c nhu c u c a ng i h c c th ra m c tiu h c t p st h p. K t qu nh gi qu trnh cho php theo di, nh gi s ti n b ho c h n ch c a ng i h c. K t qu nh gi cu i kho cho php o s gia t ng ki n th c, k n ng, n ng l c c a ng i h c sau kho o t o. nh gi k t qu h c t p c a h c sinh c ti n hnh t t gip cho h c c h i c ng c tri th c, pht tri n tr tu . Thng qua nh gi t o i u ki n cho h c sinh ti hi n, chnh xc ho tri th c, hon thi n, o su, h th ng ho tri th c, rn luy n k n ng, k x o v n d ng tri th c, pht tri n n ng l c t duy sng t o.

66

MODULE THCS 24

 nh gi thc y h c sinh h c t p. + Thng bo k p th i cho h c sinh bi t ti n b c a h , c tc d ng thc bch sinh vin h c t p, ng vin, khch l h h c nhi u h n, t t h n, ch cho h th y nh ng n i dung no ch a t t, n i dung no c n h c thm, h c l i... + nh gi gip hnh thnh cho HS nhu c u thi quen t nh gi, nng cao tinh th n trch nhi m, ch v n ln trong h c t p v rn luy n. nh gi lm c s c nh ng quy t nh h p l. nh gi nng cao ch t l ng d y h c. + Gip cho gio vin thu c nh ng thng tin ng c t h c sinh, pht hi n th c tr ng k t qu h c t p c a h c sinh c ng nh nh ng nguyn nhn c b n d n t i th c tr ng k t qu . y l c s th c t gio vin i u ch nh ho t ng c a h c sinh v h ng d n h c sinh t i u ch nh ho t ng h c c a b n thn mnh. + Gip cho h c sinh c c h i c ng c tri th c, pht tri n tr tu . Thng qua nh gi t o i u ki n cho h c sinh ti hi n, chnh xc ho tri th c, hon thi n, kh c su nh ng tri th c thu l m c. nh gi tri th c gip cho h c sinh c ng c , o su, h th ng ho tri th c, rn luy n k n ng, k x o v n d ng tri th c, pht tri n n ng l c t duy sng t o Nng cao tinh th n trch nhi m trong h c t p, rn luy n m t s ph m ch t tch c c cho HS (tnh k lu t, tnh t gic v ch v n ln trong h c t p). Ki m tra, nh gi c ti n hnh ng n s c ng c cho h c sinh tnh kin nh, c n th n, t tin vo kh n ng c a mnh, t o d lu n lnh m nh trong t p th , t ng c ng m i quan h th y tr. * Quan st h ng ngy thu cc thng tin v : S tham gia c a h c sinh vo th o lu n; Cc cu h i c a h c sinh a ra; K n ng lm vi c nhm; chu n xc trong cu tr l i c a h c sinh; Cch ph n ng c a h c sinh i v i bi t p, i m ki m tra; S ch c a h c sinh; H ng th c a h c sinh * t cu h i thu thng tin: S hi u bi c a h c sinh; H c sinh c th hi n c k n ng khng;
K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC
|

67

S ti n b c a h c sinh. Vai tr c a t cu h i: Li cu n h c sinh tham gia vo bi h c; Khuy n khch t duy c a h c sinh; Gip h c sinh n l i nh ng n i dung quan tr ng; i u khi n ho t ng nh n th c c a h c sinh.

Ho t ng 2: Th c hi n k thu t quan st d y h c.

i u ch nh, h tr qu trnh

Hy nh l i cc ti t d y c a b n v tr l i cu h i sau: * Khi quan st h c sinh, b n s d ng cng c no h tr cho qu trnh quan st nh gi k n ng, thi h c t p c a h c sinh h c trong gi h c?

* Th m t s ti n b c a m t h c sinh qua cc thng tin thu st. Hy a ra nh ng l i khuyn quan st c hi u qu .

c t quan

68

MODULE THCS 24

* D a vo hi u bi t v kinh nghi m c a mnh, b n hy xy d ng cc cng c quan st c th cho m t i t ng c th theo m c ch v n i dung c th trong m t gi h c c a b n.

B n hy i chi u nh ng n i dung v a vi t v i nh ng thng tin d i y v t hon thi n nh ng n i dung vi t.

Thng tin ph n h i

* Cc cng c quan st: Bi u tham d l m t cng c quan st nh gi s tham gia c a h c sinh trong ho t ng c a nhm nh . V d v bi u tham d c a h c sinh trong bu i th o lu n:
Ch th o lu n M c tham gia 2 3

Tn h c sinh

A B C D E

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

69

1: a ra ki n m i, sng t o v quan tr ng. 2: ki n t ng i quan tr ng. 3: ki n ch a thuy t ph c. 4: ki n khng xc ng. C ng c th thi t k bi u tham d quan st v s tham gia c a h c sinh vo nhm nh m t cch nhi t tnh hay th , ho c lm gi m hi u qu . B ng ki m tra gip ng i quan st c th ghi l i m t cch nhanh chng v c hi u qu xem m t c tr ng c xu t hi n khng, nh ng khng cho bi t m c th ng xuyn c a c tr ng . V d b ng ki m tra d i y: H tn h c sinh Tr ng .. L p Ngy . B i c nh .. Ng i quan st .. H ng d n: Nh ng li t k d i l cc c tr ng lin quan t i m i quan tm n ng i khc. Hy xem xt c tr ng no ph h p v i h c sinh trn ( nh d u X vo nh ng c i m c xu t hi n, 0 vo nh ng c i m khng xu t hi n). 1 2 3 ..
Th t Nh ng c i m Xu t hi n

..

Thang nh gi c coi nh m t cng c s d ng thng d ng nh gi thi , gip cho vi c nh gi h c sinh m t lo t cc c i m nh : tnh k lu t, lng nhi t tnh, s quan tm, tnh ng gi ... Thang nh gi r t c ch trong vi c nh gi quy trnh, s n ph m v s pht tri n c nhn. Thang nh gi s l lo i thang nh gi n gi n nh t, ng i nh gi ch nh s i m ch ra m c m m t c i m th hi n.
70
|

MODULE THCS 24

Thang nh gi m t l hnh th c ph bi n nh t c a thang nh gi, n t ng t nh thang nh gi s m trong ng i nh gi c yu cu nh ra gi tr no m t c i m c th . Tuy nhin, n c bi u th d i hnh th c m t . Ch ng h n, quan st s nhi t tnh c a h c sinh trong m t ho t ng th hi n: 1. R t nhi t tnh; 2. Nhi t tnh; 3. t nhi t tnh; 4. Khng nhi t tnh; 5. R t khng nhi t tnh. Ho c nh ng sai st trong h ng d n m t ho t ng nhm, th hi n: 1. R t nhi u sai st; 2. Nhi u sai st; 3. C m t s sai st; 4. t sai st; 5. R t t sai st. i m quan tr ng i v i c thang s v thang m t l s i m trn cc dng c n c m t c th , r rng ng i nh gi hi u c ngh a c th c a n. Trong thang nh gi, cc hnh vi c li t k ch ra s xu t hi n hay khng xu t hi n c a c i m c quan st, c ng c th ch ra t n s hnh vi xu t hi n, ho c m t thang b c bao g m cc m c cho m i hnh vi (nh : lin t c, th ng xuyn, i khi, hi m khi, khng bao gi ). Thang x p lo i i h i ng i nh gi n nh s cho m i h c sinh x p t cao n th p d a trn cc c i m c nh gi. Ph ng php ny r t c ng k nh khi c s l ng l n h c sinh ho c c nhi u c i m c x p lo i. Thng th ng, cc c i m c x p lo i t i a l 7 v s ng i x p lo i c ng c n h n ch . N u c g ng x p lo i qu nhi u h c sinh ho c qu nhi u c i m th m c tin c y v s h p l c a o l ng s b nh h ng. M t khc, c s khc nhau gi a nh ng ng i x p lo i v i t ng c x p lo i m i t p h p khc nhau. Tuy nhin, x p lo i kh ph n nh c c th thi c a h c sinh. Ch ng h n, v i m t c i m no m m t h c sinh ng th 3 c a l p ny nh ng l i n i tr i h n h n h c sinh c ng ng th 3 c a l p khc. H n
K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC
|

71

n a, nh ng h c sinh pha u v pha cu i th th hi n r r t, nh ng nh ng h c sinh gi a th kh s p x p th t , v g n gi ng nhau. M t trong nh ng s ph c t p c a thang nh gi l s quan st ph i c di n ra trong kho ng th i gian di. M t s l i sai khi s d ng thang nh gi th ng l ng i nh gi, thang nh gi, c i m c nh gi v nh ng i u ki n ng i nh gi quan st c y . Cc l i ny th ng th hi n nh : S khng r rng v y c a c i m c nh gi, n s lm cho ng i nh gi khng ch c ch n l s nh gi ci g. Th hi n tnh ch quan c a ng i nh gi (c m tnh, s kh t khe, kinh nghi m, trnh ). * M t s g i khi s d ng thang nh gi i v i thang nh gi, c n nh n bi t l nh v c c a cc c i m c th c n nh gi, ch r cc c i m c nh gi v cc c i m c s d ng trn thang nh gi, nh gi d a trn m i y u t c th v n c ng c n c chia nh h n. i v i ng i nh gi, c n ph i ti n hnh nh gi m t cch chnh xc. C n l a ch n nh ng ng i nh gi m t cch khch quan, khng thin v . i v i cch s d ng thang nh gi, nn k t h p cc lo i thang nh gi. Nhn chung, s l ng thang nh gi v s l ng ng i nh gi c l p l n th tin c y l n. T t c s ng i c nh gi trn cng m t c i m r i sau chuy n sang c i m th hai. a ra nh gi cng s m cng t t ngay sau khi quan st.

Ho t

D a vo hi u bi t v kinh nghi m c a mnh, b n hy vi t ra nh ng suy ngh c a mnh th c hi n m t s yu c u sau: * Ch ra vai tr c a vi c t cu h i trong d y h c.

ng 3: Th c hi n k thu t qu trnh d y h c.

t cu h i

i u ch nh, h tr

72

MODULE THCS 24

nh gi nh ng u i m v h n ch c a vi c t cu h i trong th c ti n d y h c hi n nay. u i m:

H n ch :

* B ng kinh nghi m th c ti n d y h c c a b n thn, hy cho nh ng l i khuyn s d ng k thu t t cu h i h tr t t cho qu trnh d y h c.

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

73

B n hy i chi u nh ng n i dung v a vi t v i nh ng thng tin d i y v t hon thi n nh ng n i dung vi t.

Thng tin ph n h i

* Vai tr c a t cu h i trong d y h c: t cu h i l ph ng php r t quan tr ng, d i u khi n ho t ng nh n th c c a h c sinh, gio vin c kh n ng ch o nh n th c c a c l p v c a t ng h c sinh. Gip cho h c sinh th c s hi u bi v trang b cho cc em cc k n ng t duy c p cao. Kch thch h c sinh tch c c c l p t duy, khuy n khch h c sinh tch c c suy ngh v t l c. H c sinh ph i t duy tch c c c l p tm ra cu tr l i chnh xc, y , g n gng nh t, tm ra cu tr l i t i u m t cch nhanh chng nh t. B i d ng cho h c sinh pht tri n n ng l c di n t b ng l i nh ng v n khoa h c. Cung c p k p th i cho gio vin nh ng thng tin ph n h i nhanh chng bi t c h c sinh c hi u bi hay khng; khm ph thi c a h c sinh, ki m tra hi u qu c a vi c d y, k p th i i u ch nh ho t ng d y v ho t ng h c. T o s sinh ng trong gi h c, t ng s quan tm c a h c sinh. * Nh ng u i m v h n ch c a t cu h i trong th c ti n d y h c (B n t nu theo g i sau): V ch t l ng cu h i; V cch t cu h i; V cch ph n h i thng tin t ng i tr l i. * M t s yu c u v t cu h i: i v i cu h i: + Cu h i t ra cho h c sinh h c sinh c th tr l i c. + Cu h i c n ng n g n v r rng, d hi u. + Nn h n ch vi c s d ng nh ng cu h i ch c n tr l i c ho c khng. i v i cch h i: + m b o cho h c sinh c th i gian tr l i. + Nn s d ng thm c ch , nh m t, ng tc khuy n khch h c sinh tr l i.
|

74

MODULE THCS 24

+ C n ch m ch theo di cu tr l i, khi c n t thm cu h i ph g i , d n d t h c sinh tr l i, nh m trnh lng ph th i gian ch i h c sinh tr l i. + C n c thi bnh t nh khi h c sinh tr l i sai ho c thi u chnh xc; trnh nn nng c t ngang cu tr l i khi khng c n thi t. + C n khch l h c sinh m nh d n nu nh ng cu h i thu ht ton l p tham gia th o lu n, gi i quy t v n . + C th s d ng m t s k thu t th m d thm nh p vo t duy c a h c sinh. Cch ph n h i thng tin t cu tr l i c a h c sinh: Nn c s ghi nh n ho c khen ng i cu tr l i ng c a h c sinh, khng nn lm cho h c sinh c m th y x u h v i cu tr l i c a mnh. N u h c sinh khng tr l i c, g i m cch tr l i, ho c c th t m t cu h i khc n gi n h n. C n ch khng ch vo k t qu cu tr l i m c vo cch di n t cu tr l i m t cch chnh xc, r rng, lgic. III. BI T P NH GI N I DUNG 2 1. T th c ti n gi ng d y, hy phn tch nh ng tc ng tch c c c a ki m tra, nh gi n hi u qu d y h c. 2. Phn tch ngh a c a ki m tra, nh gi th ng xuyn i v i vi c h tr cho d y h c c hi u qu . 3. Trnh by ph ng php quan st s d ng trong nh gi thi . Hy thi t k m t thang m t quan st tnh tch c c h c t p c a h c sinh mn h c c th . 4. Hy nh gi vi c s d ng ph ng php quan st c a m t gio vin trong m t gi h c m b n c d . 5. Thi t k m t b ng ki m tra nh gi thi c a h c sinh i v i m t mn h c m b n gi ng d y. 6. Thi t k thang nh gi (m t thang s , m t thang m t , m t thang x p lo i) nh gi thi c a h c sinh i v i m t mn h c c th . 7. Th c hnh k thu t t cu h i gi ng d y c hi u qu m t n i dung c th c a mn h c (th c hnh theo nhm mn d y). 8. T i sao c n c s l a ch n ph ng php nh gi nh gi thi c a h c sinh? Nh ng c n c no l a ch n? C minh ho c th .
K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC
|

75

D. Ti liu tham kho

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Bloom B.S, Nguyn t c phn lo i m c tiu gio d c (l nh v c nh n th c), Ng i d ch: on V n i u, Nxb Gio d c, 1995. Nguy n Ph ng Hong, Ph ng php ki m tra nh gi thnh qu h c t p, Nxb Gio d c, 1996. L c Ng c, Tm t t v k thu t ki m tra, nh gi, i h c Qu c gia H N i, Trung tm m b o ch t l ng v Nghin c u pht tri n gio d c, 1997. Tr n Th Tuy t Oanh, nh gi v o l ng k t qu h c t p, Nxb i h c S ph m, 2007. D ng Thi u T ng, Tr c nghi m v o l ng thnh qu h c t p (Ph ng php th c hnh, t p I), i h c T ng h p TP. H Ch Minh, 1995. James H. McMillan, Classroom Asessment, Principles and Practice for Effective Instruction, A Pearson Education Company, Copyright 2001, 1997 by Allyn&Bacon. Osterlind, S.J, Constructing Test Items, Kluwer Academic Publishers, London. 1992. Popham W.L (editor), Criterion - referenced Measurement, Educational Technology Publication, Englewod cliffs, New Jersey, 1973. Stodola, Q and Stordahl, K, Basic Educationl Test and Measurement, Science Research Associates, Inc. 1967.

76

MODULE THCS 24

K THUT KIM TRA, NH GI TRONG DY HC

77