PHAN THANH LONG (Ch bin) TRN TH CM T

ModulE THCS

29
GIO DC HC SINH THNG QUA CC HOT NG GIO DC

Module THCS 29: Gio dc HS THCS thng qua cc hot ng gio dc trung hc c s

GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

53

A. GII THIU TNG QUAN

Ho t ng v giao l u v a l ngu n g c v a l ng l c c a s hnh thnh v pht tri n tm l, th c c a c nhn. Con ng i ho t ng v giao l u nh th no th s c b m t tm l, th c nh th y. Chnh v v y, gio d c th h tr tr thnh con ng i p ng yu c u c a x h i th ph i t ch c cc ho t ng gio d c t ng ng. Mu n gio d c th ph i thng qua vi c t ch c cc ho t ng, khng t ch c ho t ng t c l khng gio d c. T ch c cc ho t ng a d ng, phong ph l con ng gio d c h c sinh hi u qu nh t. L a tu i h c sinh THCS l l a tu i c nhi u thay i t bi n v cc c i m tm sinh l. y l l a tu i qu t tr em sang ng i l n, v i ho t ng ch o l giao ti p v i b n b cng l a tu i. T ch c cc ho t ng chung, cc ho t ng t p th l cch th c t t nh t cho tr giao ti p v i nhau, thng qua gip tr pht tri n v v t qua th i k kh ng ho ng. Cc ho t ng trong nh tr ng THCS h t s c a d ng v phong ph. Ngoi ho t ng c tr ng l d y h c c th k n r t nhi u ho t ng khc nh : th d c, th thao; v n ho, v n ngh ; sinh ho t t p th ; lao ng s n xu t; vui ch i gi i tr; tham quan, du l ch, ngo i kho, h ng nghi p, ho t ng gio d c ngoi gi ln l p... Tuy nhin, trong cc tr ng THCS hi n nay, vi c t ch c cc ho t ng gio d c cn ngho nn v n i dung, n i u v hnh th c... d n n hi u qu khng cao, ch a ph h p v i c i m tm sinh l c a h c sinh v x ng t m v i vai tr, v tr c a n. C th c nhi u nguyn nhn khc nhau, trong ch c ch n c nguyn nhn c b n l ng i gio vin ch a c k n ng t ch c cc ho t ng cho h c sinh, thng qua gio d c cc em.
B. MC TIU

1. MC TIU CHUNG

Module ny gip gio vin THCS nh n th c ng v y v vai tr c a ho t ng gio d c trong nh tr ng v c k n ng t ch c cc ho t ng gio d c a d ng .

54

MODULE THCS 29

2. MC TIU C TH

M c tiu ki n th c: Li t k v phn tch

ho t ng gio d c trong nh tr ng;

c vai tr c a vi c t ch c cc

M c tiu k n ng: + C k n ng xy d ng k ho ch, n i dung, hnh th c t ch c cc ho t ng gio d c; + C k n ng t ch c th c hi n cc ho t ng gio d c cho h c sinh trong nh tr ng m t cch hi u qu . M c tiu thi : C thi nghim tc, khoa h c v h ng th v i vi c t ch c cc ho t ng gio d c cho h c sinh.
C. NI DUNG

Module ny c 3 n i dung l n: 1. Vai tr c a vi c t ch c cc ho t ng gio d c h c sinh THCS 2. Xy d ng cc ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS 3. T ch c th c hi n cc ho t ng gio d c h c sinh THCS
THNG TIN NGUN

Ni dung 1
I. GII TH I U

VAI TR CA VIC T CHC CC HOT NG GIO DC HC SINH TRUNG HC C S

T ch c cc ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS l v n quan tr ng c a vi c pht tri n nhn cch h c sinh v h ng t i i m i ch t l ng gio d c o t o. Tri t h c Mcxt c ng kh ng nh: b n ch t x h i c a con ng i ch c c khi n tham gia vo i s ng x h i ch th c thng qua ho t ng v giao l u m t mi tr ng v n ho. Mu n gio d c th ph i thng qua vi c t ch c ho t ng, khng t ch c ho t ng t c l khng gio d c. T ch c cc ho t ng a d ng, phong ph l con ng gio d c h c sinh hi u qu nh t. Vi c xc nh c vai tr c a vi c t ch c ho t ng gio d c s gip gio vin c cch nhn nh n v nh h ng ng n tr c khi xy d ng v t ch c cc ho t ng gio d c cho h c sinh, c bi t l h c sinh THCS.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

55

II. M C TI U

H c xong n i dung ny, gio vin c n t c m c tiu: Nng cao hi u bi t v vai tr c a vi c t ch c cc ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS. Coi tr ng vi c t ch c cc ho t ng ti n hnh gio d c h c sinh trong nh tr ng THCS. Ho t ng 1: Tm hi u vai tr c a ho t ng c nhn i v i s hnh thnh v pht tri n nhn cch. Ho t ng 2: Tm hi u vai tr c a vi c t ch c ho t ng i v i qu trnh gio d c nhn cch h c sinh THCS.

III. CC HOT N G

IV. TI N TR N H

Hot ng 1: Tm hiu vai tr ca hot ng c nhn i vi s hnh thnh v pht trin nhn cch

Quan i m c a Tri t h c:

Th y (c) c c, nghin c u v tr i nghi m v vai tr c a ho t ng c nhn i v i s hnh thnh v pht tri n nhn cch. Th y (c) hy nh l i v vi t ra cc quan i m khoa h c v v n ny:

Quan i m c a Tm l h c:
56
MODULE THCS 29

 Quan i m c a Gio d c h c:

Th y (c) hy i chi u n i dung v a vi t ra v i nh ng thng tin d i y t ng thm hi u bi t v cc quan i m ny. THNG TIN PH N H I

1. Ho t ng v vai tr c a ho t ng i v i s pht tri n nhn cch

B t k s v t hi n t ng no c ng lun v n ng v pht tri n khng ng ng. B ng v n ng v thng qua v n ng m s v t hi n t ng t n t i v th hi n c tnh c a n. B i v y, v n ng l thu c tnh v n c, l ph ng th c t n t i c a s v t hi n t ng. con ng i, ph ng th c chnh l ho t ng. C nhi u ngnh khoa h c nghin c u v ho t ng v s tc ng c a ho t ng i v i s pht tri n c a con ng i.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

57

1.1. Quan i m c a Tri t h c v vai tr c a ho t ng i v i s pht tri n con ng i v nhn cch con ng i

Ho t ng, d i gc Tri t h c, c n i hm r ng v c ng. Ho t ng l c tnh c a gi i t nhin, trong c con ng i, l ph ng ti n gi i t nhin v con ng i s n sinh v pht tri n. Ho t ng l quan h bi n ch ng c a ch th v khch th . Trong quan h , ch th l con ng i, khch th l hi n th c khch quan. gc ny, ho t ng c xem l qu trnh m trong c s chuy n ho l n nhau gi a hai c c ch th khch th [1]. Lu n i m mang ngh a bao trm trong tri t h c Mc Lnin v con ng i, l con ng i sng t o ra chnh b n thn mnh thng qua lao ng [5]. Hay ni cch khc, con ng i l s n ph m c a chnh mnh. Khi phn tch qu trnh chuy n bi n t v n thnh ng i, ngghen c ng i n k t lu n: Lao ng sng t o ra b n thn con ng i [5]. Con ng i v a l s n ph m c a s ti n ho sinh gi i, nh ng quan tr ng h n, con ng i l s n ph m c a l ch s x h i. B c thng minh c a con ng i, bn tay kho lo c a con ng i l s n ph m c a l ch s x h i. l k t qu ch y u c a qu trnh lao ng. Nh c lao ng, con ng i m i c th ti n ho v pht tri n. Ho t ng c xem nh l ph ng th c t n t i c a c nhn v x h i. Ho t ng gip con ng i tc ng, c i t o th gi i khch quan t o ra nh ng s n ph m ph c v cho nhu c u cu c s ng c a mnh. ng th i, thng qua ho t ng, con ng i nh n th c c cc thu c tnh v quy lu t c a s v t v t t o cho mnh hnh nh tm l v ng ch c v th gi i khch quan. Trong lao ng, t t c s khc nhau v b n ch t, v tr tu v x h i c a ho t ng c nhn u b c l r [6]. Con ng i sng t o ra b n thn mnh v ton b l ch s x h i b ng ho t ng lao ng.
1.2. Quan i m c a Tm l h c v vai tr c a ho t ng i v i s pht tri n nhn cch

D i gc Tm l h c, ho t ng l m i quan h tc ng qua l i gi a con ng i v th gi i (khch th ) t o ra s n ph m c v pha th gi i, c v pha con ng i (ch th ). Ho t ng l m t v n nghin c u, l ph m tr c b n c a Tm l h c hi n i. Tm l h c ho t ng l l thuy t l y ho t ng c a c nhn lm
58
|

MODULE THCS 29

i t ng nghin c u. L.X. V gotxki, A.N. Leonchev, P.Ia. Galperin, X.L. Rubinstein l nh ng nh tm l tiu bi u cho tr ng phi ny. Ho t ng l m t trong nh ng nhn t c nh h ng r t l n n s pht tri n tm l c a con ng i nh c hai qu trnh c tr ng: Qu trnh i t ng ho (qu trnh xu t tm): con ng i chuy n n ng l c c a mnh thnh s n ph m c a ho t ng. Hay ni cch khc, l thng qua s n ph m c a ho t ng, c th nh gi v n ng l c v ph m ch t c a con ng i . Qu trnh ch th ho (qu trnh nh p tm): thng qua vi c tc ng vo th gi i khch quan, con ng i n m c cc c i m, quy lu t, b n ch t c a khch th hnh thnh nh ng s hi u bi t, th c, nhn cch... Ho t ng gip con ng i pht tri n tm l v n i dung tm l l do th gi i khch quan quy nh. Ho t ng l c s tr c ti p nh t v ch y u nh t c a t duy con ng i, ni r ng ra l cc ch c n ng nh n th c c a con ng i. B i theo C. Mc v ngghen th tr c h t l lao ng, sau lao ng v ng th i v i lao ng l ngn ng , l hai ng l c ch y u lm chuy n bi n no v n thnh no ng i... Khi b c pht tri n, th cc cng c tr c ti p c a b c c a con v n, t c l cc gic quan c ng pht tri n theo [5]. Nh v y, ho t ng khng ch gip b m t tm l nh tnh c m, tnh cch, n ng l c, ng c ... v nhn cch c a con ng i c hnh thnh, pht tri n m thng qua ho t ng tm l, nhn cch c a con ng i m i b c l ra ngoi.
1.3. Quan i m c a Gio d c h c v vai tr c a ho t ng i v i s pht tri n nhn cch

Gio d c h c nghin c u qu trnh tc ng c tnh s ph m nh m hnh thnh nhn cch cho th h tr . Qu trnh gio d c l qu trnh tc ng c m c ch, c t ch c c a nh gio d c n i t ng gio d c nh m hnh thnh v pht tri n nhn cch c a h c sinh v p ng yu c u o t o ngu n nhn l c c a x h i [1]. Ngu n nhn l c khng ch p ng nh ng yu c u c a x h i m cn c kh n ng c i t o v xy d ng x h i ngy cng pht tri n. Nhn cch c a con ng i l ton b cc ph m ch t x h i c a ng i hnh thnh trong nh ng ho t ng v quan h x h i khc nhau. V v y, Mc kh ng nh: B n ch t c a con ng i khng ph i l m t ci tr u t ng c h u ring bi t. Trong tnh hi n th c c a n, b n ch t c a con ng i l t ng ho nh ng m i quan h x h i [13]. lm c i u , nh gio d c ph i a h c sinh vo
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

59

cc ho t ng mang tnh a d ng v phong ph h c l nh h i cc chu n m c x h i, tch l y cc kinh nghi m t hon thi n nhn cch b n thn mnh. Theo quan i m gio d c h c, ho t ng c nhn ng vai tr quy t nh tr c ti p i v i s pht tri n nhn cch c nhn . Thng qua ho t ng, con ng i ti p thu n n v n ho x h i v bi n n n v n ho c a loi ng i thnh v n ring c a mnh, v n d ng chng vo cu c s ng, lm cho nhn cch ngy cng hon thi n v pht tri n. ng th i, gip con ng i c b c l nh ng ph m ch t v n ng l c c a b n thn. Thng qua ho t ng, con ng i c ki m nghi m cc gi tr c a cu c s ng, i u ny c ngh a quan tr ng gip con ng i c i t o nh ng nt nhn cch pht tri n ch a ph h p theo h ng ngy cng hon thi n theo chu n m c o c x h i t ra. Gio d c h c kh ng nh: b n ch t c a qu trnh gio d c l qu trnh t ch c cu c s ng, ho t ng v giao l u cho h c sinh. Nguyn l gio d c, cc nguyn t c gio d c, ph ng php gio d c u ni n ho t ng, thng qua t ch c ho t ng gio d c. H n th n a, qu trnh gio d c ph i i n t gio d c. Vi c m i c nhn tch c c trong cc ho t ng s gip h rn luy n c cc ph m ch t nhn cch: ch, ngh l c ng th i t ng c ng tnh tch c c, t gic, ch ng, sng t o. K T LU N Qua phn tch cc quan i m trn, c th kh ng nh, ho t ng c vai tr quy t nh tr c ti p n s hnh thnh v pht tri n nhn cch c a con ng i. Khi m i sinh ra, con ng i ch a c nhn cch, nhn cch c c do con ng i xc nh c nh ng quan h c a mnh v i nh ng con ng i v th gi i xung quanh m t cch c th c. Ni cch khc, nhn cch ch c hnh thnh v pht tri n khi con ng i l ch th c a ho t ng. Mu n gio d c h c sinh, nh gio d c c n t ch c cc ho t ng a d ng, phong ph v a h c sinh tch c c tham gia vo cc ho t ng .

60

MODULE THCS 29

Hot ng 2. Tm hiu vai tr ca vic t chc hot ng i vi qu trnh gio dc nhn cch hc sinh THCS

Th y (c) t ng t ch c cc ho t ng gio d c h c sinh trong nh tr ng, nghin c u v n ny qua ti li u, gio trnh... Hy nh l i v vi t ra suy ngh , hi u bi t c a mnh v nh ng v n sau:

pht tri n nhn cch cho h c sinh ni chung, h c sinh THCS ni ring c th thng qua nh ng con ng no?

T i sao ph i t ch c cc ho t ng a d ng gio d c h c sinh?

Cch th c t ch c cc ho t ng gio d c nh th no?

GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

61

Th y (c) hy i chi u n i dung v a vi t ra v i nh ng thng tin d i y t ng thm hi u bi t v n i dung ho t ng ny. THNG TIN PH N H I Ho t ng gio d c trong nh tr ng l m t b ph n c a qu trnh gio d c nh tr ng. Ho t ng gio d c l ho t ng do ng i l n t ch c theo k ho ch, ch ng trnh, i u hnh v ch u trch nhi m. i u ny c ngh a l cc ch th ho t ng gio d c ph i ch u trch nhi m v cc ho t ng gio d c do mnh t ch c v i u hnh. l cc nh gio d c, gio vin v cc ch th c lin quan nh : cha m h c sinh, cc t ch c gio d c x h i v cc c s gio d c. Ho t ng gio d c trong nh tr ng c phn lm hai b ph n ch y u: Cc ho t ng gio d c trong h th ng cc mn h c v cc l nh v c h c t p khc nhau. Cc ho t ng gio d c ngoi cc mn h c v l nh v c h c t p, c th k n cc ho t ng gio d c trong nh tr ng nh ho t ng gio d c th ch t, o c, th m m , lao ng, dn s , mi tr ng, php lu t... Cng v i qu trnh d y h c, qu trnh gio d c l m t b ph n c a qu trnh s ph m t ng th . N u ch c n ng tr i c a qu trnh d y h c l cung c p tri th c mang tnh khoa h c, c b n, hi n i, hnh thnh cc k n ng, k x o t ng ng t pht tri n th gi i quan, nhn sinh quan cho h c sinh th qu trnh gio d c c ch c n ng tr i l hnh thnh nh n th c, thi , ni m tin v nh ng hnh vi thi quen ph h p v i cc chu n m c x h i thng qua vi c t ch c cc ho t ng. V v y, c th th y ho t ng gio d c l con ng r t quan tr ng hon thi n nhn cch c a h c sinh. H n th , ho t ng gio d c l b ph n h u c v i
62
|

2. Vai tr c a vi c t ch c cc ho t ng gio d c trong nh tr ng

MODULE THCS 29

ho t ng d y h c, s gp ph n t o nn qu trnh s ph m t ng th cn i t c m c tiu gio d c t ra. Ho t ng gio d c l con ng g n l lu n v i th c ti n t o nn s th ng nh t gi a nh n th c v hnh ng, gp ph n hnh thnh tnh c m, ni m tin h c sinh. Ho t ng gio d c l con ng pht tri n ton di n nhn cch th h tr , gip h hnh thnh nh n th c ng n, b i d ng tnh c m, c ng c ni m tin v t o l p nh ng hnh vi tch c c. Ho t ng gio d c cn t o i u ki n v mi tr ng h c sinh pht huy vai tr tch c c, ch ng, sng t o c a mnh trong qu trnh h c t p. Ho t ng gio d c gip h c sinh c tr i nghi m cc ki n th c c tm hi u. L m t c h i r t t t h c sinh c ng c , b sung v m mang ki n th c h c, ng th i rn luy n cc k n ng c b n, khng ch l k n ng trong nh n th c h c t p m cn l nh ng k n ng s ng nh k n ng t ch c, qu n l cng vi c, k n ng giao ti p, k n ng h p tc nhm... Vi c c trang b cc k n ng c n thi t s gip cc em h c sinh t tin h n trong cu c s ng. H n th , ho t ng gio d c cn gip h c sinh c ng c v pht tri n cc m i quan h giao ti p gi a c nhn v t p th , r ng h n l v i c ng ng x h i; gio d c trch nhi m c a c nhn i v i cc v n c a c ng ng v t n c. i u gip cc em c m t tm th v ch v t qua nh ng thch th c t ra. Ho t ng gio d c h ng h ng th c a h c sinh vo cc ho t ng b ch lm gi m thi u tnh tr ng y u km o c c a h c sinh. Ho t ng gio d c th ng c nh ng m c tiu gio d c r t ngh a, c t ch c m t cch khoa h c v h p d n. V v y, nh ng ho t ng b ch ny s gip h c sinh gi m th i gian tham gia cc ho t ng khng lnh m nh, h n ch nh ng nhm t pht c nh h ng tiu c c nh c b c, nghi n game, ma tu, b o l c... Tham gia ho t ng gio d c, gip h c sinh i u ch nh nh n th c, hnh vi ph h p v i cc chu n m c x h i t ra. Ho t ng gio d c gip nh gio d c s m pht hi n n ng khi u c a h c sinh, t c k ho ch b i d ng nh m gip h c sinh pht tri n n ng khi u, s thch c a b n thn trong h c t p v cu c s ng. Ho t ng gio d c gip h c sinh ki m nghi m c kh n ng c a mnh, t c th l a ch n c h ng i ph h p cho t ng lai. i v i nh gio d c, ho t ng gio d c gip h pht hi n, l a ch n c cc h c sinh c n ng khi u trn cc m t, t cng v i nh tr ng v ph huynh c k ho ch cc em pht tri n.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

63

 + + + + + +

Ho t ng gio d c cn l m t ph ng th c g n k t cc l c l ng gio d c h c sinh l gia nh nh tr ng x h i. Ho t ng gio d c gip thu ht v pht huy ti m n ng c a cc l c l ng gio d c, gp ph n thc y x h i ho gio d c v nng cao ch t l ng gio d c ton di n c a nh tr ng. Vi c t ch c ho t ng gio d c c hi u qu s gp ph n pht huy vai tr c a gio d c vo qu trnh hnh thnh v pht tri n nhn cch cho h c sinh v g n li n nh tr ng v i i s ng x h i trong vi c th c hi n m c tiu o t o ngu n nhn l c p ng v i yu c u c a x h i c bi t l trong xu th pht tri n c a cc qu c gia nh hi n nay. T ch c cc ho t ng gio d c s lm cho k t qu gio d c h c sinh tr nn b n v ng, su s c, tr n v n v th c, thi , tnh c m, k n ng, hnh vi... Theo m t s nghin c u v vai tr, nhi m v c a ho t ng gio d c trong nh tr ng ph thng, chng ta ph i h ng t i cc nhi m v quan tr ng nh : V nh n th c: Ho t ng gio d c gip h c sinh c ng c , b sung, nng cao thm hi u bi t cc l nh v c khc nhau c a i s ng x h i, lm phong ph v n tri th c c a b n thn. T , h c sinh c kh n ng v n d ng tri th c gi i quy t cc v n th c ti n t ra. Ho t ng gio d c gip h c sinh n m ch c tri th c v pht tri n t duy, ph m ch t tr tu . V k n ng: Ho t ng gio d c gip h c sinh hnh thnh v c ng c cc k n ng giao ti p, ng x v n ho, k n ng h c t p, lao ng... Ho t ng gio d c cn gip h c sinh t i u ch nh hnh vi ph h p v i cc chu n m c x h i. V thi : Ho t ng gio d c b i d ng tnh c m, ni m tin vo cc gi tr t t p c a cu c s ng. B i d ng h ng th v tnh tch c c, ch ng, sng t o c a h c sinh khi tham gia cc ho t ng. Nh v y, ho t ng gio d c c ngh a c c k quan tr ng trong vi c pht tri n ton di n nhn cch h c sinh, p ng yu c u x h i, gp ph n
MODULE THCS 29

64

pht huy vai tr c a gio d c trong s nghi p cng nghi p ho, hi n i ho t n c.

V. N H G I NI DU N G 1

Yu c u th y (c) n m v ng c cc quan i m c a Tri t h c, Tm l h c, Gio d c h c v vai tr c a ho t ng i v i s pht tri n nhn cch. nh gi c t m quan tr ng c a ho t ng i v i s pht tri n nhn cch. Phn tch c vai tr c a vi c t ch c cc ho t ng gio d c trong nh tr ng i v i qu trnh gio d c h c sinh.
XY DNG CC HOT NG GIO DC TRONG NH TRNG TRUNG HC C S

Ni dung 2
I. GII TH I U

Xy d ng cc ho t ng gio d c trong nh tr ng l m t trong nh ng nhi m v tr ng tm c a cng tc gio d c nhn cch h c sinh. Vi c xy d ng cc ho t ng sao cho v a ph h p v i c i m tm sinh l c a h c sinh, v a ph h p v i i u ki n hon c nh c a nh tr ng v a ph ng l h t s c quan tr ng. Xy d ng cc ho t ng gio d c l gio vin ti n hnh thi t k n i dung, ch ng trnh, hnh th c t ch c, tnh ton cc i u ki n th c hi n, l c l ng tham gia... trong m t ho t ng c th cho c nhn ho c t p th h c sinh.

II. M C TI U

H c xong n i dung ny, gio vin c n t c m c tiu: C kh n ng li t k v m t c cc ho t ng gio d c ch y u trong nh tr ng THCS. C k n ng xy d ng cc ho t ng gio d c (thi t k n i dung, ch ng trnh, hnh th c t ch c...). Coi tr ng vi c t ch c cc ho t ng ti n hnh gio d c h c sinh trong nh tr ng v c h ng th v i cng vi c ny. Ho t ng 1: Li t k cc ho t ng gio d c c th c trong tr ng THCS hi n nay.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

III. CC HOT N G

65

 Ho t ng 2: M t vai tr, n i dung, cch th c t ch c, i u ki n th c hi n c a t ng ho t ng gio d c trong tr ng THCS. Ho t ng 3: Nu v phn tch th c tr ng nh ng m t m nh v m t h n ch trong vi c xy d ng cc ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS hi n nay, ch ra cc nguyn nhn v xu t bi n php pht huy m t tch c c v h n ch , kh c ph c cc t n t i. Ho t ng 4: Th c hnh xy d ng m t ho t ng gio d c c th .
IV. TI N TR N H

Hot ng 1: Lit k cc hot ng gio dc c th c trong trng THCS hin nay

Li t k cc ho t ng gio d c c b n tr ng THCS. Cho bi t ho t ng no l ph bi n nh t.

Qua nghin c u ti li u, tham quan th c t v tr i nghi m c a b n thn, th y (c) hy vi t ra nh ng suy ngh , hi u bi t c a mnh b ng cch tr l i m t s cu h i sau:

Nh ng ho t ng gio d c no th y (c) t ng t ch c?

Nh ng ho t ng gio d c no th y (c) bi t do ng nghi p t ch c?

66
MODULE THCS 29

 Th y (c) c c nh ng tri th c v t ch c cc ho t tr ng THCS qua nh ng ti li u no?

ng gio d c

Th y (c) hy i chi u n i dung v a vi t ra v i nh ng thng tin d i y t ng thm hi u bi t v cc ho t ng gio d c tr ng THCS. THNG TIN PH N H I Trong nh tr ng, cc ho t ng gio d c h t s c a d ng v phong ph. Tu theo tu i h c sinh, i u ki n, hon c nh c a a ph ng v nh tr ng v kinh nghi m c a gio vin t ch c cc ho t ng gio d c. Ring trong tr ng THCS, cc ho t ng gio d c ch y u nh : d y h c, cc ho t ng gio d c ngoi gi , tham quan du l ch, vui ch i gi i tr, v n ho, v n ngh , th d c th thao, sinh ho t t p th , lao ng s n xu t... M i ho t ng u c vai tr ring c a n i v i vi c hnh thnh v pht tri n nhn cch cho h c sinh.

1. Ho t ng d y h c

Trong nh tr ng THCS ni ring v cc nh tr ng ni chung, ho t ng d y h c v n l ho t ng c tr ng c b n, chi m nhi u th i gian, s c l c, ti n b c... c a c th y v tr c ng nh cc l c l ng trong nh tr ng. y c ng l ho t ng c kh n ng gio d c hi u qu nh t. y l hnh th c thng qua d y ch d y ng i, thng qua truy n th tri th c, rn luy n cc k n ng, k x o gio d c nhn cch. Ho t ng d y h c trong nh tr ng c nhi u u th so v i nhi u ho t ng khc, v l ho t ng c t ch c, c n i dung, c ch ng trnh, c k ho ch, c ph ng php,... do nh ng ng i c trnh chuyn mn, nghi p v m nh n. Trong d y h c, m i mn h c l i c th m nh ring trong vi c gio d c nhn cch cho h c sinh. V d , mn Ton nh m b i d ng t duy
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

67

lgic, mn Ng v n b i d ng t duy hnh t ng, mn L ch s b i d ng lng t ho dn t c, lng yu n c... C th ni, d y h c l con ng hi u qu nh t rn luy n tr tu , hnh thnh tnh c m, thi iv it nhin, x h i v nh ng ng i xung quanh... cho h c sinh. Tuy nhin, ho t ng d y h c c ng c nh ng h n ch nh t nh nh tnh n i u, g b, n i dung, ch ng trnh ch m thay i so v i th c ti n, khng gian ho t ng th ng ng khung trong l p h c... Chnh v v y, bn c nh ho t ng d y h c nh tr ng c n t ch c nhi u ho t ng khc, cng a d ng, cng phong ph cng t t.

2. Ho t ng gio d c ngoi gi ln l p theo ch i m

Ho t ng gio d c ngoi gi ln l p (GDNGLL) c ng l m t ho t ng kh c tr ng v c nhi u ngh a trong cng tc gio d c c a nh tr ng. Hi n nay, theo ch ng trnh c a B Gio d c v o t o quy nh, m i tu n m i l p trong tr ng THCS c 3 ti t t ch c ho t ng GDNGLL, trong 1 ti t cho c u tu n, 1 ti t sinh ho t t p th cu i tu n v 1 ti t cho sinh ho t GDNGLL theo ch i m. Cc ch i m c thi t k ph h p v i c i m l a tu i h c sinh v a c tnh kh thi. V d , H c t p t t; Ch m ngoan theo l i d y c a Bc H knh yu; Chng em nh cng n th y (c) gio; Bi t n cc gia nh c cng v i cch m ng; Em c ng gp ph n phng ch ng AIDS... Hnh th c t ch c ho t ng ny c n ph i h t s c m m d o v linh ho t tu theo i u ki n, hon c nh c th c a t ng tr ng. N u nh tr ng c phng v a i m ring cho cc l p t ch c ho t ng, khng lm nh h ng n ho t ng h c t p c a l p khc th h t s c thu n l i. N u nh tr ng ch a c i u ki n th c th ph i h p nhi u l p t ch c, g p 3 4 ti t l i thnh m t bu i t ch c th ng nh t trong ton tr ng...

3. Ho t ng v n ho, v n ngh

Ho t ng v n ho, v n ngh l ho t ng khng th thi u trong m i nh tr ng. V n ho, v n ngh khng ch c tc d ng gi m b t s c ng th ng trong h c t p, t o ra khng kh vui v , tho i mi m cn c tc d ng gio d c r t l n, nh t l gio d c tnh yu qu h ng t n c, tnh th y tr, tnh b n b... Ho t ng v n ho, v n ngh th ng c t ch c cho m ng cc ngy l c a t n c, a ph ng v nh tr ng... V n ho, v n ngh cn l m t m t ho t ng c a cc t p th h c sinh, thng qua nh tr ng nh gi tinh th n, thi c a c nhn v t p th h c sinh.
68
|

MODULE THCS 29

Trong nh tr ng, v i n i dung ho t ng v n ho, v n ngh , gio vin c th t ch c d i nhi u hnh th c khc nhau: Cc hnh th c sinh ho t v n ngh nh ht, ma, c th , k chuy n, bi u di n k ch... T ch c bi u di n cc lo i hnh ngh thu t khc nhau nh k ch ni, hi, ngm th , k chuy n... T ch c cho h c sinh i xem phim, th ng th c cc lo i hnh ngh thu t. Tham quan cc di tch l ch s , di s n v n ho c a a ph ng v t n c, tm hi u v n ho cc vng mi n. T ch c cc cu c thi tn vinh cc gi tr cao p. V d : Thi Nt p thanh nin; S ng p; Ng i t t vi c t t; Cc cn b on xu t s c; Thi ti n ng, Thi sng tc ngh thu t... T ch c cc cu l c b chuyn ph h p v i c i m l a tu i v mong mu n c a h c sinh. V d : Cu l c b ti ng Anh, cu l c b nh ng ng i lm phim tr , cu l c b gi tr s ng, cu l c b khiu v , ca ht.... Ho t ng v n ho ngh thu t gip h c sinh h ng t i nh ng gi tr chn, thi n, m trong cu c s ng; bi t c m th ngh thu t; kh i d y nh ng tnh c m c tnh tch c c, t bi t gi gn v sng t o nh ng gi tr m i cho b n thn v c ng ng. Trn c s , h c sinh c th hnh thnh c cc k n ng c n thi t nh k n ng giao ti p c v n ho, k n ng lm vi c nhm, k n ng lin quan n sng t o ngh thu t. i u quan tr ng l ho t ng v n ho ngh thu t gip cc em bi t cch xy d ng m t cu c s ng ngh a v c nhi u gi tr tch c c cho b n thn v cho c ng ng.

4. Ho t ng th d c, th thao

Ho t ng th d c th thao l m t ho t ng gio d c ton di n nhn cch h c sinh. y l ho t ng ch y u nh m vo qu trnh gio d c th ch t cho h c sinh, m t trong n m m t gio d c c b n trong nh tr ng ( c, tr, th , m v lao ng). Thng qua ho t ng ny rn luy n, t ng c ng th l c cho h c sinh, gip cc em bi t cch rn luy n thn th , gi gn v sinh c nhn, phng ng a b nh t t. Th d c th thao gip h c sinh gi i phng n ng l ng, t o s d o dai, kho m nh cho h c sinh...
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

69

Th d c cn l m t mn h c chnh kho trong tr ng h c. Ho t ng ny c ng nh m thay i khng kh l p h c, gip cho ho t ng h c t p hi u qu h n. y l ho t ng c th li ko nhi u h c sinh tham gia. C ng nh vui ch i, ho t ng th d c th thao cn tc ng l n n i s ng tinh th n c a h c sinh, gip cc em s ng khoi h n, tch c c h n v ti p thu ki n th c h c t p hi u qu h n. Ho t ng th d c th thao khng ch gip h c sinh hnh thnh cc k n ng c a mn th thao m cn gip cc em rn luy n c cc ph m ch t r t c n thi t nh ch, s kin tr, tnh on k t, tnh k lu t, tnh h p tc. Ho t ng th d c th thao c nh ng hnh th c t ch c nh sau: Th d c gi a gi : nh tr ng t ch c th ng xuyn trong m i bu i h c gip cc em gi i to c c ng th ng. T p luy n th thao: th thao trong nh tr ng th ng l nh ng ho t ng n gi n, ph h p v i s c kho v i u ki n c a nh tr ng nh t p c u lng, bng bn, c u my, bng , th d c th m m .... T ch c cu c thi u th thao gi a cc l p, cc kh i trong ton tr ng nh m pht ng phong tro v nng cao tinh th n th thao m i h c sinh, ng th i gip cc h c sinh xch l i g n nhau h n, c th c t p th h n, nng cao trch nhi m c a b n thn v i t p th ... Tr ch i gi i tr v n ng. T ch c cc ngy h i kho . v.v...

5. Ho t ng lao ng s n xu t

Ho t ng lao ng s n xu t tuy khng th hi n r trong nh tr ng, nh t l cc tr ng thnh ph , nh ng y l ho t ng h t s c quan tr ng. N u khng t ch c gio d c lao ng cho h c sinh d lm cho cc em n y sinh tm l l i bi ng, d a d m, n bm v t sinh ra thi ch k , coi th ng lao ng chn tay... Trong nh tr ng, tr c h t ph i yu c u h c sinh lao ng t ph c v nh tr c nh t l p, v sinh mi tr ng, c nh quan nh tr ng, t gi t gi qu n o, d n d p gc h c t p, phng ng ng n n p, s ch s . Ti p n l t ch c cc ho t ng lao ng x h i, lao ng cng ch, nh v sinh ng lng, ng xm, v sinh ng ph , tr ng cy... H c sinh THCS nng thn th ng tham gia lao ng s n xu t cng v i gia nh t nh . Nh ng thnh ph , h c sinh THCS r t t c i u ki n tham gia lao ng s n xu t. Song, nh tr ng c n k t h p v i cc n v s n xu t, cc t ch c x h i... t o i u ki n cho h c sinh
70
|

MODULE THCS 29

c tham gia lao ng s n xu t, cc em c m nh n c ni m vui khi t mnh t o ra c s n ph m, c a c i v t ch t v tinh th n cho x h i. T cc em cng yu lao ng v c m th y t ho trong lao ng.

6. Ho t ng vui ch i, gi i tr

Vui ch i, gi i tr l nhu c u thi t y u c a con ng i m i l a tu i, nh t l tu i tr l i cng quan tr ng. Vui ch i gi i tr l ho t ng gip tr l y l i s cn b ng trong th ch t v tinh th n ti p t c h c t p v lm nh ng vi c khc sau m t th i gian h c t p c ng th ng, m t m i. Vui ch i cn l m t c h i h c sinh c giao l u, h c h i, thi t l p v xy d ng nh ng m i quan h t t p gi a cc c nhn v i nhau v m i quan h gi a gio vin v h c sinh ngy cng g n g i v thn thi t v i nhau h n. Xy d ng tinh th n on k t g n b trong t p th ; tnh k lu t. Ho t ng vui ch i gip cc em c b c l nh ng n ng khi u v s tr ng c a mnh, t gio vin c th pht hi n v c bi n php b i d ng ph h p. Cng v i cc ho t ng khc, ho t ng vui ch i gp ph n vo s pht tri n ton di n c a h c sinh THCS. Vui ch i gi i tr ph i tu vo s thch c a c nhn m i hi u qu . Vui ch i gi i tr trong nh tr ng c ph i h p v i cc ho t ng khc nh th d c, th thao; v n ho, v n ngh ; sinh ho t t p th ; tham quan, du l ch... Ho t ng vui ch i c th c t ch c d i cc hnh th c nh sau: S d ng cc tr ch i khc nhau: tr ch i vui kho , tr ch i v n ng, tr ch i dn gian, tr ch i tr tu . Cc tr ch i nn c t ch c an xen cng cc ho t ng khc s t o c s h p d n, ngoi ra gio vin c n t ch c trong kho ng th i gian v khng gian a d ng. Ch i cc mn th thao: gio vin khuy n khch h c sinh ng k tham gia vo cc i ch i nh i bng , bng bn, i n kinh, c vua... v ra k ho ch t p luy n v thi u. T ch c tr vui ch i gii tr: thi ton nhanh, vui, tr ch i c tnh t p th cao. Ca, ma ht t p th trong khi ch i c v . Tr ch i c tnh ch t th gin. v.v...

7. Ho t ng chnh tr x h i

Ho t ng chnh tr x h i l nh ng ho t ng c ngh a nh h ng v
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

71

m t x h i gip h c sinh ti p c n v i i s ng chnh tr x h i c a t n c, a ph ng. N i dung c a cc ho t ng chnh tr x h i c p n cc s ki n l ch s c a dn t c, cc s ki n chnh tr c tnh th i s di n ra h ng ngy a ph ng, trong n c v trn th gi i, cc v n c tnh ton c u nh b o v mi tr ng, ch m sc i s ng s c kho th ch t v tinh th n, chi n tranh v n n kh ng b , v n ho bnh... C r t nhi u hnh th c t ch c ho t ng nh m chuy n t i n i dung chnh tr x h i. Gio vin c th ti n hnh c l p ho c ph i h p cc ho t ng v i nhau. Cc hnh th c c th l: Ho t ng k ni m cc ngy l l n, cc s ki n chnh tr x h i trong n c v trn th gi i ho c nh ng s ki n ng ch c a a ph ng. V d : N m 2010, H N i v c n c t ch c cc ho t ng k ni m 1000 n m Th ng Long, H N i. Nghe bo co th i s v cc v n chnh tr x h i, kinh t v v n ho n i b t trong n c v trn th gi i. Thi tm hi u v cc ch c lin quan n i s ng chnh tr x h i, v n ho c a t n c v a ph ng c ng nh tm hi u cc gi tr truy n th ng t t p c a dn t c. V d : Tm hi u v bi n o Vi t Nam; Tm hi u v truy n th ng hi u h c c a a ph ng... Tuyn truy n, c ng cc ch tr ng, chnh sch c a ng v Nh n c, nh ng quy nh c a php lu t,... c bi t t ch c cho h c sinh tham gia tuyn truy n nh ng v n g n g i, d hi u a ph ng. V d : Tuyn truy n v v n b o v mi tr ng, v n bi n i kh h u; Tuyn truy n v Lu t Giao thng... Tham gia cc ho t ng tnh nguy n c tnh c ng ng cao. V d : Gip gia nh c hon c nh kh kh n; Phng ch ng cc d ch b nh; Gip tr em b t t nguy n; Th m cc gia nh th ng binh, li t s . Tham gia cc ho t ng c a a ph ng c bi t l cc ho t ng c tnh v n ho nh l h i, phong tro thi ua... Ho t ng chnh tr x h i c ngh a trong vi c nng cao nh n th c c a h c sinh v cc v n chnh tr x h i c a a ph ng n i sinh s ng v r ng h n l c a qu c gia v th gi i. T , hnh thnh cc em tinh th n trch nhi m, tnh on k t, lng yu th ng, ch u tranh
MODULE THCS 29

72

cho l ph i. Ngoi ra, ho t ng ny cn gip cc em h c sinh hnh thnh cc k n ng giao ti p, k n ng lm vi c nhm... Ngoi ra, trong nh tr ng c th t ch c cc ho t ng khc nh cc ho t ng c a cu l c b , ho t ng tham quan du l ch, giao l u v i cc t ch c, cc c quan, n v khc...
Hot ng 2: Tm hiu v tr, vai tr, ni dung chng trnh, cch thc tin hnh, iu kin thc hin hot ng GDNGLL trng THCS

V tr c a ho t ng GDNGLL:

Th y (c) t ng t ch c ho t ng GDNGLL cho h c sinh, c th th y (c) c nh ng ti li u v v n ny. Hy nh l i v vi t ra suy ngh , hi u bi t c a mnh v :

Vai tr c a ho t ng GDNGLL:

GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

73

 N i dung ch ng trnh ho t ng GDNGLL:

Cch th c t ch c:

74

MODULE THCS 29

i u ki n th c hi n:

Th y (c) hy i chi u n i dung v a vi t ra v i nh ng thng tin d i y t ng thm hi u bi t v n i dung ho t ng 2. THNG TIN PH N H I

1. V tr c a ho t ng GDNGLL tr ng THCS

Nh ph n trn chng ta bi t, trong nh tr ng THCS c r t nhi u cc lo i hnh ho t ng khc nhau v m i ho t ng u c nh ng vai tr ring, th m nh ring. Ho t ng d y h c ch y u l truy n th tri th c v t nhin, v x h i v t duy v cc k n ng, k x o t ng ng, thng qua gio d c nhn cch h c sinh. Tuy nhin, ho t ng d y h c khng th thay th ch c n ng c a cc ho t ng khc. Th m ch, ho t ng d y h c c ng c nh ng h n ch , i h i ph i c cc ho t ng khc b sung, h tr . M t s h n ch c b n c a ho t ng d y h c nh : thi u s m m d o v linh ho t v n i dung, ch ng trnh, th i gian, a i m... N i dung, ch ng trnh th ng t thay i v th kh n ng c p nh t v i s thay i c a th c ti n ch m. S t ng tc, giao ti p gi a gio vin v h c sinh, gi a h c sinh v i nhau trong d y h c th ng kh c ng, khun m u v c th nhm chn do tnh n i u c a n. D y h c th ng ch ti n hnh trong ph m v khng gian c a l p h c, t o c m gic ch t h p, g b... Kh c ph c nh ng h n ch trn, ho t ng GDNGLL s r t a d ng, m m d o v linh ho t, cc ho t ng h t s c phong ph, c th tho mn nhu c u c a m i c nhn h c sinh, nh t l nhu c u vui ch i, gi i tr, nhu c u giao ti p, k t b n.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

75

Ho t ng GDNGLL l i u ki n ki m sot th i gian v hnh vi c a h c sinh, lm cho qu trnh gio d c c tnh lin t c... Ho t ng GDNGLL c v tr r t quan tr ng trong qu trnh gio d c, l i u ki n gio d c ton di n nhn cch h c sinh. D i gc ch o, ho t ng GDNGLL l m t trong ba k ho ch o t o (k ho ch d y h c; k ho ch GDNGLL v k ho ch h ng nghi p d y ngh ) c a tr ng THCS nh m th c hi n m c tiu o t o c a c p h c theo h ng gio d c nhn v n, khoa h c v k thu t.

2. Vai tr

Do v tr quan tr ng c a ho t ng GDNGLL, xu t pht t c i m tm sinh l c a h c sinh THCS, ho t ng GDNGLL c xc nh c vai tr to l n trong qu trnh gio d c h c sinh gp ph n c ng c k t qu d y h c trn l p. Cng v i ho t ng d y h c, ho t ng GDNGLL t o ra s cn i hi ho cc ho t ng trong nh tr ng nh m t o ra qu trnh s ph m ton di n, th ng nh t h ng vo th c hi n m c tiu c p h c. Ho t ng GDNGLL l i u ki n c ng c v pht tri n cc m i quan h gi a gio vin v i h c sinh, gi a h c sinh v i nhau v gi a h c sinh v i c ng ng x h i, trn c s pht tri n cc m i quan h x h i, c s v n n t ng c a s pht tri n nhn cch c nhn. Ho t ng GDNGLL cn c vai tr thu ht v pht huy ti m n ng, th m nh c a cc l c l ng gio d c gia nh v x h i nng cao ch t l ng v hi u qu gio d c. Ho t ng GDNGLL c t ch c h t s c a d ng v phong ph, g n li n v i th c ti n v m i m t: lao ng, khoa h c, th m m , th d c, v n ngh , v n ho x h i, vui ch i gi i tr,... trn c s pht tri n nhn cch ton di n cho h c sinh.

3. N i dung ch ng trnh

a. Nguyn t c l a ch n n i dung

Nguyn t c l nh ng quan i m c tnh ch o ho t ng. Vi c m b o cc nguyn t c, gip gio vin xy d ng n i dung ph h p v i th c ti n nh tr ng v a ph ng. V v y, khi xy d ng n i dung ch ng trnh ho t ng gio d c ni chung v ho t ng GDNGLL ni ring trong nh tr ng THCS, c n tun theo cc nguyn t c c b n sau:
76
|

MODULE THCS 29

 Nguyn t c m b o m c tiu c a c p h c. i u 27, Kho n 3, Lu t Gio d c n m 2005 c quy nh v m c tiu c a gio d c THCS nh sau: Gio d c trung h c c s nh m gip h c sinh c ng c v pht tri n nh ng k t qu c a gio d c ti u h c; c h c v n ph thng trnh c s v nh ng hi u bi t ban u v k thu t v h ng nghi p ti p t c h c trung h c ph thng, trung c p, h c ngh ho c i vo cu c s ng lao ng. Nguyn t c ph h p v i th c t pht tri n c a t n c v a ph ng. M i qu c gia, m i a ph ng u c nh ng i u ki n kinh t , chnh tr , x h i, phong t c t p qun khc nhau. Vi c xy d ng n i dung ho t ng gio d c trong nh tr ng c ngh a k t n i gio d c nh tr ng v x h i, t o nn nh ng cng dn c th c trch nhi m trong vi c xy d ng v pht tri n t n c, a ph ng. Vi c m b o nguyn t c ny s gip gio vin khi xy d ng n i dung khng tch r i v i th c ti n v thu ht c s tham gia c a h c sinh, nh tr ng v cc l c l ng gio d c ngoi nh tr ng. Nguyn t c ph h p v i c i m l a tu i v tnh c bi t c a h c sinh. Ho t ng gio d c ch t hi u qu khi h c sinh tch c c tham gia cc ho t ng. Cc ho t ng ph i ph h p v i c i m l a tu i l nh ng c i m lin quan n s c kho , tm l nh h ng th, nhu c u, mong mu n c a h c sinh. M c d m i l a tu i c nh ng ho t ng mang tnh ch o nh ng gio vin c ng ph i ch n nh ng s khc bi t c a c nhn, quan tm tho ng n ci ring c a m i h c sinh. Nguyn t c m b o pht tri n tnh tch c c, c l p, sng t o d i s gip c a gio vin. Tnh tch c c, c l p, ch ng th hi n h c sinh c th c trong vi c ti p thu cc yu c u, nhi m v c a gio vin, C ch, ngh l c v t qua nh ng tr ng i hon thnh cc nhi m v t ra d i s h ng d n, gip c a gio vin ng th i lun lun tm ra cc bi n php v quy t tm th c hi n. y l m t nguyn t c r t quan tr ng trong vi c xy d ng n i dung ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS.
b. N i dung ch ng trnh

Ho t ng GDNGLL tr ng THCS h t s c a d ng v phong ph, nh ng c th t u trung l i trong 5 l nh v c sau:

GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

77

 Ho t ng k ni m cc ngy l l n, cc s ki n chnh tr x h i c a t n c v c a a ph ng. Nghe ni chuy n v tnh hnh th i s cc m t kinh t , chnh tr x h i c a a ph ng, t n c v th gi i ang c x h i quan tm. Thi tm hi u truy n th ng t t p c a nh tr ng, a ph ng v dn t c. Tuyn truy n, c ng cc chnh sch c a ng v Nh n c, php lu t, cc quy nh c a a ph ng, phng ch ng cc t n n x h i... Giao l u, k t ngh a v i cc tr ng, l p khc, v i cc n v qun i, cc t ch c x h i... Tham gia cc ho t ng n n p ngh a, cng tc nhn o. H ng ng cc ho t ng v n ho, x h i, cc l h i truy n th ng c a a ph ng. Tham gia gio d c nhi ng thng qua ph trch Sao Nhi ng a ph ng trong cc d p h... T ch c cc tr ch i h i p tm hi u v khoa h c, k thu t theo cc mn h c (Ton, L, Ho, Sinh...). Tham gia cc cu l c b theo s thch v h ng th c nhn (cu l c b nh ng ng i yu th , cu l c b nh ton h c tr , cu l c b nh ng ng i yu thin nhin...). Tm hi u v cc thnh t u khoa h c, k thu t trn th gi i v c a t n c. Tm hi u cu c i, s nghi p c a nh ng nh khoa h c, nh pht minh, sng ch . Nghe ni chuy n v thnh t u khoa h c, k thu t. Tham quan cc c s s n xu t, tri n lm thnh t u kinh t k thu t. Th c hnh, th nghi m pht minh, sng ch theo kh n ng v s hi u bi t c a b n thn. Sng t o cc dng d y h c ph c v d y v h c. Tham gia cc ho t ng v n ngh d i cc hnh th c khc nhau. c sch bo, xem phim, xem bi u di n cc lo i hnh ngh thu t, th o lu n n i dung v ngh a c a cc tc ph m ngh thu t. Tham quan, tm hi u cc di tch l ch s , cc danh lam th ng c nh.
78
|

(i) Cc ho t ng x h i, c th nh :

(ii) Cc ho t ng ti p c n khoa h c, k thu t

(iii) Ho t ng v n ho, v n ngh

MODULE THCS 29

 T ch c thi sng tc (h i ho , m nh c, th ...). T ch c h i thi kho tay...

(iv) Ho t ng vui ch i, gi i tr

(v) Ho t ng lao ng cng ch

T T T T

p th d c gi a gi . ch c ch i th thao. ch c cc tr ch i gi i tr. ch c cc ngy h i vui kho .

Tr c nh t, v sinh tr ng l p. Trang tr l p h c. Tr ng cy, lm b n hoa. Tham gia lao ng theo quy nh c a nh tr ng... N i dung c a ho t ng GDNGLL cn th hi n c th theo cc ch i m quy nh trong ch ng trnh. V d : Cho m ng n m h c m i; H c t p v lm theo l i Bc; Chng em bi t n th y (c) gio...

4. Cch th c t ch c v i u ki n th c hi n
B c 1: L p k ho ch ho t ng

t ch c m t ho t ng gio d c, c n ti n hnh theo cc b c sau:

y l b c u tin khi ti n hnh ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS. K ho ch l s th ng k nh ng cng vi c c th trong m t th i gian nh t nh, lm sng r nh ng nhi m v chnh c a cc cng vi c. Gio vin l ng tr c cc v n n y sinh c cch gi i quy t ch ng, ph h p, k p th i. Trn c s , gio vin b tr cng vi c ph h p, gi m c ng th ng v t o i u ki n thu n l i cho ho t ng gio d c i ng h ng v di n ra sun s . b c ny, gio vin c n ph i c ci nhn mang tnh bao qut h t cc vi c ph i lm, nh ng c ng c n c th , chi ti t n t ng vi c, t ng ng i. Gio vin c n tr l i cc cu h i: Lm g? Ai lm? Lm nh th no? Th i gian? Khng gian di n ra ho t ng? Cc i u ki n ti n hnh?... B c ny g m cc cng vi c c th sau: * Xc nh m c tiu ho t ng M c tiu xc nh trn ba m t: Nh n th c, k n ng, thi . M c tiu ph i r rng, c th , c tnh xc nh. M c tiu c th l ng ho c th c hi n, ki m tra, nh gi.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

79

* L a ch n v t tn cho ho t ng M t ch th ng c nhi u ho t ng ph thu c vo i t ng h c sinh, i u ki n th c hi n. Vi c l a ch n ho t ng ph i ph h p v i hai i u ki n ny. Sau khi ch n ch ho t ng, gio vin c n t tn cho ch ho t ng. Tn g i ph i khi qut c ch , m c tiu, n i dung, hnh th c v th t s h p d n, li cu n s tham gia c a ng o h c sinh. t tn cho ho t ng m b o s ng n g n, sc tch, r rng v chnh xc. Gio vin v h c sinh c th cng tham gia th o lu n a ra tn ch ph h p. V d : Ch ho t ng thng 9: Cho m ng n m h c m i. G m cc n i dung: Th o lu n chuyn : Lm th no h c t p c k t qu t t? Thi tm hi u truy n th ng nh tr ng. Nghe ni chuy n v cc th y (c) gio c c a tr ng, g ng cc h c sinh c c a nh tr ng v nh ng c u h c sinh thnh t. Bi u di n v n ngh , lm bo t ng... * Xc nh n i dung v hnh th c ho t ng N i dung ho t ng c n a d ng phong ph. Cc ho t ng lin quan n cc v n kinh t , chnh tr , x h i, lao ng, h c t p, giao ti p, v n ho ngh thu t, th d c th thao... Tu t ng ch m l a ch n hnh th c t ch c ph h p. Hnh th c t ch c c ng r t a d ng. Gio vin c th t ch c theo cu l c b , h i thi, th o lu n, giao l u, h i di n v n ngh , ho t ng vui ch i... D ki n n i dung cng vi c, hnh dung ti n trnh ho t ng. N i dung ho t ng cng chi ti t th vi c th c hi n cng d dng h n. Cc ho t ng c n s p x p c th t r rng v gio vin ph i n m c cc nhi m v chnh c a cc ho t ng. Ho t ng s di n ra theo cc b c nh th no: M u, di n bi n v k t thc ho t ng. * Xc nh i t ng tham gia ho t ng Tu theo ho t ng gio d c c t ch c m gio vin c n xc nh thnh ph n tham gia bao g m h c sinh v l c l ng bn ngoi nh tr ng v i cc vai tr v v tr khc nhau, v i m c ch cng tham gia h tr , chia s v i t p th h c sinh. V d : H i ph huynh, Ban gim
80
|

MODULE THCS 29

hi u nh tr ng, cc gio vin trong tr ng, on Thanh nin, cc t ch c x h i... Xc nh s l ng tham gia ho t ng sao cho ph h p v i ch , quy m c a ho t ng. V d : t ch c ho t ng gio d c trong l p, ton tr ng, theo nhm nh hay c t p th l p... Ho t ng gio d c c t ch c ph i ph h p v i i t ng tham gia. Gio vin c n xc nh c nhu c u, mong mu n, n ng l c, s thch c a i t ng tham gia ho t ng. Gio vin c ng c n xc nh cc nhi m v c th , r rng cho t ng thnh ph n tham gia phn cng nhi m v . Xc nh th i gian t ch c ho t ng Xc nh th i gian t ch c ho t ng l m t y u t quan tr ng. Th i gian t ch c ho t ng gio d c c n c n c vo cc ho t ng d y h c v cc ho t ng khc trong nh tr ng, trnh s ch ng cho ln nhau. B tr v s p x p th i gian t o i u ki n m i ng i tham gia c y . Ngoi ra, gio vin c n xc nh c th i l ng t ch c cc ho t ng. Ho t ng gio d c s di n ra bao lu, trnh t cc b c s c ti n hnh nh th no... Xc nh khng gian t ch c ho t ng L a ch n khng gian t ch c sao cho ph h p v i ho t ng gio vin a ra. V d l bu i to m trao i v m t ch no , gio vin c th t ch c trong l p h c; nh ng l ho t ng vui ch i, tham quan th gio vin nn l a ch n khng gian r ng ri v tho i mi h n nh sn tr ng, nh thi u... Xc nh nh ng i u ki n h tr D ki n ph ng ti n, i u ki n ph c v cho m i ho t ng. Ph ng ti n r t phong ph nh tranh nh, s bi u b ng, m hnh, b n trong dng cho my chi u, b ng a ghi m, b ng ghi hnh... Xc nh cc bi n php th c hi n D ki n v nh ng bi n php s th c hi n nh m kch thch tnh tch c c, ch ng, sng t o c a h c sinh trong vi c t ng tc v i gio vin t c m c tiu gio d c. Gio vin c th s d ng ph ng php giao vi c, khen th ng, trao i... ng th i c n c nh ng cch th c gim st, ng vin v gip k p th i.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

81

L p k ho ch ho t ng

N i Cng Bi n Ng i Ng i Th i Ph ng Ph ng Th i dung vi c php ph th c gian ti n n gian ho t c th th c trch hi n hon h tr d ng hi n thnh phng

B c 2: Tri n khai k ho ch ho t ng

Sau khi ln k ho ch c th cho ho t ng gio d c, gio vin tri n khai ho t ng theo nh ng v n c l p k ho ch. V d : H p ban cn s , thng bo th i gian, a i m, giao nhi m v cho t ng c nhn v t p th tham gia, h tr , gim st vi c th c hi n cc nhi m v c a h c sinh, chu n b cc ti li u, ph ng ti n,...
B c 3: T ch c ho t ng gio d c

B c t ch c ho t ng chnh l b c c th ho cc m c tiu, nhi m v v hi n th c ho cc d ki n c a gio vin cc b c trn. y l b c r t quan tr ng, bao g m cc ho t ng c tnh th t , c tr t t r rng, c n m b o quy trnh t ch c m t ho t ng gio d c t m u, di n bi n ho t ng v k t thc ho t ng. T ch c th c hi n nh th no s th hi n trnh v n ng l c t ch c qu n l, i u khi n, k n ng n m ch c n i dung, i u hnh s tham gia c a cc l c l ng khc nhau. Khi t ch c ho t ng gio d c, i h i gio vin c n c s linh ho t trong vi c lm ch cc tnh hu ng n y sinh.
B c 4: Ki m tra, nh gi ho t ng

Sau khi k t thc ho t ng, gio vin c th ti n hnh b c ti p theo l ki m tra, nh gi. M c tiu c a vi c ki m tra, nh gi l kh ng nh s pht tri n c a h c sinh v m t nh n th c, thi , hnh vi. Tnh tch c c, tinh th n trch nhi m, th c t p th ... c a h c sinh khi tham gia ho t ng gio d c s l c s nh gi ng h nh ki m c a h c sinh. Vi c nh gi khch quan v cng b ng c ngh a khch l s v n ln c a h c sinh. Vi c ki m tra, nh gi, t ng k t, cho gio vin thng tin v nh ng m t m nh v m t y u c a vi c t ch c ho t ng gio d c trn c
82
|

MODULE THCS 29

 + + + + + + +

s c s i u ch nh h p l, xc nh c ph ng h ng th c hi n cho nh ng ho t ng ti p theo. nh gi vi c tham gia ho t ng gio d c c th ti n hnh trn hai c p l nh gi c nhn h c sinh v nh gi t p th h c sinh, v v y n i dung nh gi ph i c th , thi t th c, c tiu ch r rng th vi c nh gi m i tc ng tch c c n h c sinh. nh gi c nhn bao g m: nh gi v m c nh n th c cc v n c a n i dung ho t ng. nh gi v th c trch nhi m tham gia cc ho t ng c a t p th . nh gi hi u qu ng gp c a b n thn vo vi c t ch c th c hi n cc ho t ng. nh gi t p th l p: S l ng h c sinh tham gia ho t ng. Cc s n ph m ho t ng. th c c ng ng trch nhi m. Tinh th n h p tc trong ho t ng. Gio vin c th s d ng cc hnh th c nh gi khc nhau nh qua bi thu ho ch, qua quan st ho t ng c a h c sinh, qua to m, trao i, s n ph m c a h c sinh ho c c ng c th qua trao i v i nh ng ng i cng tham gia ho t ng nh gio vin trong tr ng, ph huynh h c sinh, t p th h c sinh v cc on th ... Khi nh gi, gio vin c n ph i cho h c sinh pht huy tnh tch c c, ch ng c a mnh b ng cch t nh gi theo nh ng tiu ch gio vin a ra, sau t p th l p nh gi v quy t nh trn c s c s tham kh o ki n c a gio vin ch nhi m.
B c 5: Rt kinh nghi m

Sau khi th c hi n b c ki m tra, nh gi, gio vin t ng k t l i cc m t lm c v ch a th c hi n t t t kh c ph c nh ng m t cn h n ch . Rt kinh nghi m l b c cu i cng gip gio vin nhn nh n m t cch khch quan v vi c t ch c ho t ng gio d c. Rt kinh nghi m s gip gio vin c c nh ng thng tin h u ch, lm c n c v bi h c quan tr ng cho nh ng l n t ch c ho t ng sau. Rt kinh nghi m t t c cc b c t b c l p k ho ch ho t ng, tri n khai ho t ng, t ch c ho t ng v ki m tra, nh gi.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

83

Tm l i: Ti n trnh t ch c m t ho t

ng gio d c trong nh tr ng THCS th ng ti n hnh qua cc b c nh sau: B c 1: L p k ho ch ho t ng B c 2: Tri n khai k ho ch ho t ng B c 3: T ch c ho t ng gio d c B c 4: Ki m tra, nh gi ho t ng B c 5: Rt kinh nghi m
Hot ng 3: Nu v phn tch thc trng nhng mt mnh v mt cn hn ch trong vic xy dng cc hot ng gio dc trong nh trng THCS hin nay, ch ra nguyn nhn v xut bin php pht huy mt tch cc, hn ch mt tiu cc

Tr ng THCS n i th y (c) ang cng tc xy d ng cc ho t ng gio d c cho h c sinh nh th no?

Th y (c) hy vi t ra nh ng suy ngh v kinh nghi m c a mnh v t ch c cc ho t ng gio d c tr ng THCS b ng cch tr l i m t s cu h i sau:

Nh ng m t m nh v h n ch c a tr ng THCS c a th y (c) trong vi c xy d ng cc ho t ng gio d c cho h c sinh nh th no?

84

MODULE THCS 29

 Nh ng nguyn nhn c a th c tr ng trn. Nguyn nhn no l ch y u?

Th y (c) xu t m t vi bi n php nng cao hi u qu cc ho t ng gio d c cho h c sinh tr ng THCS c a mnh.

GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

85

 Chia h c vin thnh cc nhm theo khu v c s ng (thnh th , nng thn, mi n ni v nh ng vng kh kh n) h th o lu n, ghi thnh bin b n nh ng m t m nh v m t cn h n ch c a vi c xy d ng cc ho t ng gio d c tr ng THCS n i h cng tc v nguyn nhn. T ch c di n n trao i kinh nghi m xy d ng cc ho t ng gio d c. T ch c trao i v cc gi i php... C th cho h c vin vi t tham lu n, thi t k m u kh o st th c tr ng, cch nh gi th c tr ng, tm hi u nguyn nhn, s u t m cc kinh nghi m qu trong th c ti n...
Thng tin t cc h c vin cung c p.

T ch c ho t ng

Thng tin ph n h i

Thng tin trong bo ch (ch y u l bo Gio d c v Th i i). Thng tin t cc ph ng ti n thng tin i chng khc (truy n hnh, internet...).
Hot ng 4: Thc hnh xy dng mt hot ng gio dc c th Bi t p: Hy thi t k n i dung, ch ng trnh t ch c m t bu i bi u di n v n ngh cho m ng Ngy Nh gio Vi t Nam 20/11.

Yu c u th y (c) ph i trnh by cc n i dung cng vi c c th trong ho t ng ny. Th y (c) xy d ng m t ch ng trnh t ch c v i y cc b c. Gi s , th y (c) l ng i ch u trch nhi m chnh v bu i bi u di n v n ngh c a nh tr ng cho m ng Ngy Nh gio Vi t Nam 20/11, v i b n n i dung v k ho ch nh chu n b , th y (c) c t tin i u hnh thnh cng ho t ng ny khng? L do t i sao?

T ch c ho t ng

H c vin t thi t k n i dung, ch ng trnh m t ho t ng c th . Cho h c vin trnh by k t qu chu n b c a mnh. Cho cc h c vin khc gp . Gi ng vin t ng k t, nh gi, b sung.
Thng tin ph

M t s m u thi t k n i dung, ch ng trnh t ch c ho t ng Gi i thi u m u thi t k minh ho

86
|

nh i

MODULE THCS 29

Thi v n ngh ca ng i truy n th ng cch m ng c a qu h ng, t n c 1. M c tiu ho t ng

V m t nh n th c: Gip h c sinh hi u su s c truy n th ng cch m ng

c a qu h ng, t n c v chi n cng c a th h tr c hi sinh v s c l p, t do c a t n c. V m t thi : B i d ng tnh c m bi t n, knh tr ng, yu m n i v i nh ng anh hng t o nn truy n th ng qu bu . V k n ng: C hnh vi th hi n s mong mu n n p cng n nh ng anh hng v quy t tm h c t t.
Tm hi u v cc tc ph m ca ng i nh ng anh hng hi sinh cho dn t c 2. N i dung v hnh th c ho t ng a) N i dung ho t ng

v truy n th ng cch m ng c a a ph ng, t n c. S quy t tm c a th y tr trong vi c gi gn truy n th ng cch m ng v s quy t tm c a h c sinh trong vi c tu d ng, rn luy n n p cng n c a th h cha anh.
Thi di n v n ngh . b) Hnh th c ho t ng

Tr ch i vui. Th o lu n, trao i.

Th i gian ho t ng: trung tu n thng 12

3. Chu n b , tri n khai ho t ng

Th i l ng ti n hnh ho t ng: 90 pht a i m di n ra ho t ng: phng h c l n i t ng tham gia: Gio vin ch nhi m, gio vin b mn v t p th h c sinh. Ph ng ti n h tr : my chi u, mn chi u, micro, my vi tnh; bn gh , hoa... Ti li u: Nh ng bi ht, bi th , cu chuy n ca ng i qu h ng, t n c; qun i, cc anh hng, li t s , th ng binh; m t s cu h i thi lin quan n truy n th ng cch m ng v suy ngh c a h c sinh v v n ny... Phn cng nhi m v Chu n b cc ti li u c lin quan n truy n th ng cch m ng.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

a) V pha gio vin

87

 H p ban cn s l p, t ch c ph bi n k ho ch ho t ng. Cng ban cn s l p, chu n b ch ng trnh chi ti t cho ho t ng v tri n khai cc cng vi c c th ho t ng di n ra ng th i gian v ng yu c u. Yu c u cn b l p phn cng cho cc t t p luy n nh ng bi ht, c th , k chuy n ph h p v i ch . Duy t k ho ch c a cn b l p, n c qu trnh chu n b c a h c sinh. Ki m tra, nh gi, trao i v i h c sinh v cc gio vin khc rt kinh nghi m. Cn b l p phn cng cc b n chu n b ti li u v xy d ng ch ng trnh ho t ng. Phn cng cc b n: nhm di n v n ngh , nhm chu n b , trang tr l p h c, nhm th k, chu n b ph n th ng, ph ng ti n... C ng i d n ch ng trnh v m i i bi u. Xin ki n gio vin ch nhi m v n i dung v k ho ch phn cng.
4. T ch c ho t ng b) V pha h c sinh

+ + + + + + + + + +
88
|

D ki n ch ng trnh thi v n ngh ca ng i truy n th ng cch m ng c a qu h ng, t n c s di n ra: Ho t ng 1: Kh i ng C l p ht bi ht N m anh em trn m t chi c xe t ng c a nh c s Xun H ng. Ng i d n ch ng trnh tuyn b l do, gi i thi u i bi u, Ban gim kh o. Gi i thi u ch ng trnh. Ho t ng 2: Thi v n ngh gi a cc t Chia thnh cc i thi, m i ban gim kh o l cc gio vin tham gia. i di n Ban gim kh o nu th l cu c thi, nh ng tiu chu n nh gi cc ti t m c d thi (v n i dung, ch t l ng th c hi n, tnh sng t o, phong cch th hi n, trang ph c...). M i i thi s l n l t th c hi n ti t m c c a mnh. Ban gim kh o nh n xt v cho i m cng khai. Th k s t ng h p v g i l i ng i d n ch ng trnh. Pht ph n th ng cho i chi n th ng. Ho t ng 3: Tr ch i vui i di n Ban gim kh o s nu th l cu c thi v tiu ch ch m i m.
MODULE THCS 29

+ Hnh th c thi l Ban gim kh o t cu h i ho c i thi b c th m cu h i. V d : Ht m t bi c t cch m ng, Bc H , qu h ng. + H c sinh tham gia d thi theo d ki n. + Ban gim kh o cho i m. Ho t ng 4: Trao i, th o lu n Ng i d n ch ng trnh s nu ln nh ng cu h i g i m nh : + Khi bi u di n nh ng ti t m c ngh thu t v ti qu h ng, cch m ng, anh hng cch m ng... b n c suy ngh g? + B n c m th y nh th no? + H c sinh chng ta s lm nh ng cng vi c thi t th c no ghi nh v n p cng lao to l n v gi gn truy n th ng cch m ng c a qu h ng, t n c? K t thc ho t ng. + Th k cng b k t qu . + Ban gim kh o trao ph n th ng. + Ban cn s l p c m n s gip v tham gia c a cc th y (c) gio.
Gio vin ch nhi m, ban t ch c nh n xt chung v k t qu cu c thi, s 5. nh gi, nh n xt v rt kinh nghi m

chu n b v thi c a cc b n tham gia. Gio vin ch nhi m s a ra nh n xt cu i cng v rt ra nh ng bi h c kinh nghi m cho l n t ch c sau.
V. N H G I NI DU N G 2

Yu c u th y (c) li t k c cc ho t ng c b n trong tr ng THCS. Cc th y (c) m t v phn tch c cc ho t ng gio d c c th . Th y (c) xy d ng c k ho ch, n i dung, m c tiu, cch th c t ch c m t ho t ng.

GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

89

Ni dung 3
I. GII TH I U

T CHC THC HIN CC HOT NG GIO DC HC SINH TRUNG HC C S

T ch c th c hi n cc ho t ng gio d c l khu quan tr ng nh t trong qu trnh ti n hnh gio d c h c sinh. lm t t cng vi c ny, ng i gio vin ph i c cc k n ng t ch c gio d c. V, n u gio vin khng c k n ng ny th qu trnh gio d c h c sinh khng hi u qu . K n ng t ch c gio d c l kh n ng i u hnh m t ho t ng t c m c tiu gio d c ra. T ch c cc ho t ng gio d c chnh l th c hi n k ho ch ho t ng gio d c v ch ra theo m c tiu nh. Thng qua cc ho t ng ti n hnh gio d c nhn cch h c sinh. Ch c thng qua ho t ng h c sinh m i c i u ki n b c l nhn cch c a mnh, thng qua gio vin i u khi n, i u ch nh s pht tri n nhn cch c a h c sinh. T ch c th c hi n cc ho t ng gio d c l lm cho h c sinh tham gia vo cc ho t ng a d ng hnh thnh cc tri th c, k n ng, ph m ch t c n thi t, thng qua pht tri n nhn cch c a mnh. H c xong n i dung ny, gio vin c n t c m c tiu: Gio vin THCS ph i xc nh c y l nhi m v quan tr ng hng u trong nh tr ng. M t c quy trnh t ch c m t ho t ng gio d c c p l p h c v c p ton tr ng. C k n ng t ch c m t ho t ng gio d c c th . Coi tr ng vi c t ch c th c hi n cc ho t ng gio d c v c h ng th v i cng vi c ny.

II. M C TI U

III. I U K I N TH C HI N

Gio vin ph i am hi u su s c c i m tm, sinh l c a h c sinh THCS. Gio vin ph i n m v ng cc nguyn t c, ph ng php, hnh th c t ch c v c i m c a qu trnh gio d c. Nh tr ng ph i c cc i u ki n t i thi u nh sn bi, cc thi t b , d ng c , ti li u... ph c v cho cc ho t ng.
|

90

MODULE THCS 29

IV. CC HOT N G

Ho t Ho t gio d Ho t ho t Ho t

ng 1: Xy d ng quy trnh t ch c m t ho t ng gio d c c th . ng 2: Ti n hnh m ph ng qu trnh t ch c m t ho t ng c. ng 3: T p x l cc tnh hu ng x y ra trong qu trnh t ch c m t ng gio d c h c sinh. ng 4: Th c hnh t ch c m t ho t ng gio d c h c sinh.

V. TIN TR N H

Hot ng 1: Xy dng quy trnh t chc mt hot ng gio dc c th xy d ng quy trnh t ch c m t ho t ng gio d c, c n ph i c n c vo nh ng i u ki n no?

Th y (c) hy vi t ra suy ngh , hi u bi t c a mnh b ng cch tr l i m t s cu h i sau:

Quy trnh t ch c m t ho t nh ng b c no?

ng gio d c c th c m y b c? l

GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

91

 Trnh by n i dung c b n c a t ng b c trong quy trnh t ch c m t ho t ng gio d c.

Th y (c) hy thi t k quy trnh t ch c m t ho t ng gio d c c th .

Th y (c) hy i chi u nh ng n i dung v a vi t v b n thi t k c a mnh v i nh ng thng tin d i y t ng thm hi u bi t v vi c xy d ng quy trnh t ch c ho t ng gio d c cho h c sinh. THNG TIN PH N H I
1.1. c i m l a tu i h c sinh THCS

1. Cc y u t nh h ng n vi c t ch c cc ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS

Tu i thi u nin c v tr v ngh a c bi t trong su t qu trnh pht tri n c a i ng i. i u ny c th hi n nh ng i m nh :
92
|

MODULE THCS 29

 Th nh t, y l th i k chuy n ti p, qu t tu i th sang tu i tr ng thnh, th i k tr ng ba ng c a s pht tri n. N u khng c nh h ng ng n th tr s pht tri n l ch l c v nh n th c, thi , hnh vi v nhn cch. Th hai, y l th i k tnh tch c c x h i c a tr em c pht tri n m nh m , thi t l p m i quan h bnh ng v i ng i l n v b n ngang hng. Th ba, th i k ny c s c u t o l i v c i t v m t th ch t, sinh l, v ho t ng, t ng tc x h i v tm l, t o n n t ng v v ch chi u h ng cho s tr ng thnh th c th h c sinh. Th t , y l l a tu i ph c t p v y mu thu n, ng i ta g i l tu i kh ng ho ng...
a)

H c sinh b c vo giai o n d y th, t ng ln v chi u cao, cn n ng, h c , h x ng v s pht tri n c a cc c quan trong c th . S c i t di n ra m nh m , nhanh nh ng khng cn i. c tr ng c b n nh t c a l a tu i ny l mu thu n gi a m t bn l tnh ch t qu khng cn l tr con n a nh ng ch a ph i l ng i l n v bn kia l th c b n ng pht tri n m nh m cc em. S pht tri n di n ra nhanh, t ng t nn c th d n n tnh tr ng m t cn i, khng b n v ng. S pht tri n nh n th c: nh d u s pht tri n cc tri th c l lu n g n v i cc m nh . Cc em t ch c cc hnh ng nh n th c c tnh m c ch r rng, y u t ch nh chi m u th . S pht tri n nhn cch: i s ng tnh c m h c sinh THCS ph c t p v phong ph. Cc em quan tm nhi u n vi c tm hi u cc m i quan h x h i, quan tm n v bn ngoi, nhu c u giao ti p v i b n cng l a tu i v ng i l n di n ra r t m nh m v ph c t p h n... Ho t ng ch o c a h c sinh l a tu i ny l h c t p v giao ti p. V v y, gio vin c n c n c vo c i m tm sinh l c a h c sinh THCS t ch c cc ho t ng gio d c phong ph, gip cc em c c h i c h c h i, th hi n b n thn mnh, tho mn nhu c u giao ti p ng th i rn luy n k n ng giao ti p, lm ch c m xc v s bi n i tm, sinh l c a b n thn. T t o m t tm th tho i mi cho cc em h c sinh b c qua giai o n kh ng ho ng c a l a tu i m t cch d dng h n.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

c i m sinh l c a h c sinh THCS

b)

c i m tm l c a h c sinh THCS

93

 M c ch gio d c c ngh a nh h ng cho qu trnh t ch c gio

1.2. Gio vin c n n m d yh c

c m c ch, nguyn t c v n i dung t ch c

d c. Gio vin c n ph i c n c vo m c ch chung v vai tr c a gio d c trong vi c pht tri n nhn cch ton di n cho th h tr , n m r m c tiu c a c p h c. Lu t Gio d c n m 2005 quy nh m c tiu c a gio d c THCS l: Gio d c trung h c c s nh m gip h c sinh c ng c v pht tri n nh ng k t qu c a gio d c ti u h c, c h c v n ph thng trnh c s v nh ng hi u bi t ban u v k thu t v h ng nghi p ti p t c h c trung h c ph thng, trung c p, h c ngh ho c i vo cu c s ng lao ng. Nhi m v c a ho t ng gio d c gip gio vin nh h ng c vi c t ch c ho t ng gio d c. Ho t ng gio d c c ngh a v m t nh n th c, cung c p cho cc em thm ki n th c m i; c ng c , b sung v nng cao thm ki n th c h c cc mn h c v cc l nh v c khc nhau c a i s ng x h i; gip h c sinh hnh thnh nh ng k n ng s ng ph h p v c thi tch c c h n, c th c xy d ng cu c s ng t t p h n cho b n thn v cho c ng ng. Gio vin c n n m c cc nguyn t c t ch c ho t ng nh nguyn t c m b o m c tiu gio d c c a c p h c, nguyn t c ph h p v i s pht tri n c i m l a tu i, nguyn t c ph h p v i s pht tri n t n c, nguyn t c m b o tnh tch c c, c l p, sng t o c a h c sinh d i s gip c a gio vin.
1.3. i u ki n c s v t ch t c a nh tr ng

t ch c ho t ng gio d c, c n c s h tr c a trang thi t b v ngu n kinh ph. B i ho t ng gio d c di n ra r t a d ng d i nhi u hnh th c khc nhau. Cng m t ch gio d c c th c nhi u ho t ng. M i ho t ng l i c n c nhi u ph ng ti n h tr . Hnh th c t ch c nh h i thi, th o lu n, giao l u, di n v n ngh , vui ch i, thi u, tham quan,... Gio vin c n c n c vo th c tr ng v i u ki n c s v t ch t c a nh tr ng c s l a ch n v hnh th c t ch c ho t ng gio d c h p l.
1.4. N ng l c c a gio vin

T ch c ho t ng gio d c, khng ch i h i gio vin ph i n m r ng v su ki n th c c a cc l nh v c khc nhau, s nhi t tnh v t n tm v i ngh , tnh t ch , kin nh n, nh y c m, nhanh tr, sng t o v s nh t qun v nguyn t c th c hi n. Gio vin c n ph i rn luy n v hnh
94
|

MODULE THCS 29

thnh nh ng k n ng t ch c ho t ng. Theo , gio vin c n c nh ng k n ng nh : K n ng xc nh m c tiu ho t ng. K n ng thi t k ch ng trnh ho t ng. K n ng t ch c ho t ng gio d c. K n ng tri n khai ho t ng gio d c. K n ng th hi n n m ch c n i dung, i u hnh cc l c l ng tham gia ho t ng gio d c. K n ng n m v ng n i dung, cch th c ti n hnh, yu c u c a ph ng php t ch c ho t ng gio d c (ph ng php th o lu n; ph ng php ng vai; ph ng php gi i quy t v n ; ph ng php giao nhi m v ). K n ng ti p c n v huy ng cc l c l ng gio d c. K n ng ki m tra, nh gi.

2. Quy trnh t ch c ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS

B c 1: Kh i ng

Ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS r t a d ng v phong ph. M i ho t ng s c cch th c t ch c ring. Tuy nhin, quy trnh t ch c ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS th ng theo cc b c: B c ny nh m thu ht s ch c a h c sinh vo ho t ng chung c a t p th v gip cc em c m th y tho i mi, t nhin khi cng nhau ti n hnh ho t ng. B c kh i ng th ng b t u b ng tr ch i, bi ht... Ng i i u khi n ho t ng s tuyn b l do, gi i thi u ch ng trnh v i t ng tham gia
B c 2: T ch c cc ho t ng c th Ch 1 g m c:

Tu vo t ng ho t ng s c cc cch th c t ch c khc nhau. Gio vin c n xc nh cc b c cho m i ho t ng. Ho t ng 1 Ho t ng 2 Ho t ng 3 Tuy nhin, m i ho t ng u c n c nh ng b c c b n nh : gi i thi u ho t ng : m c ch, yu c u v cch th c ti n hnh ho t ng, s l ng tham gia, cch nh gi... Sau , t ch c v i u khi n cho cc i t ng tham gia
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

95

 K t thc ho t ng c ng r t a d ng. Tu vo n i dung v hnh th c t

B c 3: K t thc ho t ng

ch c m chng ta c cch k t thc khc nhau. K t thc b ng m t bi ht, bi th , m t bi v n ho c c ng c th b ng tr ch i t p th . Gio vin ho c ng i i u khi n nh n xt chung v t ch c ho t ng v rt kinh nghi m Gi i thi u bi minh ho :

* * + + +

Ng i i u khi n a ra cc cu h i ho c nu v n nh : Th no l m t tu n h c t t, thng h c t t? Tc d ng c a tu n h c t t, thng h c t t l g? c c thng h c t t, tu n h c t t, h c sinh c n ph i lm g? Cc thnh vin trong l p c th xung phong ln di n n pht hi u ki n. Sau m i ki n, ng i i u khi n d n d t c thm nhi u ki n chia s , b sung, th o lu n. Cn b l p t ng k t ng n g n cc v n c trnh by. Ng i d n ch ng trnh gi i thi u n i dung c a b n giao c v hnh th c ng k. M i c nhn ho c i di n m i t l n l t c n ng k thi ua c a t v treo ln b ng. Cc c nhn n p b n ng k cho t tr ng. L y ki n tr ng c u v cc nhi m v c a h c sinh c n ph i lm th c hi n tu n h c t t, thng h c t t theo t lm nh ng giao c chung cho c l p.
96
|

Ho t ng 1: Trao i, th o lu n v tu n h c t t, thng h c t t

B c 1: Kh i ng Ht t p th bi L p chng mnh. Tuyn b l do, gi i thi u i bi u. Gi i thi u ch ng trnh ho t ng. B c 2: T ch c cc ho t ng c th

T ch c ho t ng ng k Tu n h c t t, thng h c t t

Ho t ng 2:

ng k v giao c thi ua

MODULE THCS 29

 * + +

Ho t ng 3: Bi u di n v n ngh

L y tinh th n xung phong, cc b n ln ht, ma, k chuy n. T ch c cc tr ch i vui. B c 3: K t thc ho t ng Ng i d n ch ng trnh ph ng v n nhanh m t s h c sinh trong l p v k t qu c a bu i ng k: B n hy ni c m ngh c a mnh v vi c xy d ng tu n h c t t, thng h c t t. B n c quy t tm th c hi n khng? Ng i d n ch ng trnh m i gio vin ch nhi m ho c i bi u pht bi u ki n. Gio vin nh n xt, rt kinh nghi m v g i cho cc em nh ng bi n php theo di, ki m tra v cc cch th c h c t p hi u qu .

Hot ng 2: M phng qu trnh t chc mt hot ng gio dc Yu c u h c vin v a m t b ng l i v a m t b ng hnh ng qu trnh t ch c m t ho t ng gio d c. (H c vin c n ph i t ng t ng mnh

ang t ch c m t ho t ng gio d c c th cho h c sinh). Sau khi m ph ng xong, yu c u cc h c vin khc nh n xt v b sung, cng rt kinh nghi m. Yu c u h c vin t xy d ng tnh hu ng v nu cch x l. Cho cc h c vin khc nu nh n xt. Gi ng vin nu tnh hu ng cho h c vin nu cch x l...

Hot ng 3: X l cc tnh hung xy ra trong qu trnh t chc mt hot ng gio dc

Hot ng 4: Thc hnh t chc mt hot ng gio dc

H c vin t th c hnh v i nhau trong l p. a h c vin xu ng tr ng THCS th c hnh t ch c cc ho t ng gio d c. Ch y u nh gi qua th c ti n qu trnh t ch c m t ho t ng gio d c c a h c vin.
GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC
|

VI. N H GI N I D U N G 3

97

D. KIM TRA, NH GI TON B MODULE

Cu 1: Vi t thu ho ch: Vai tr c a ho t ng i v i s pht tri n c nhn v x h i. Cu 2: Lm bi t p nghin c u: nh gi th c tr ng cc ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS a ph ng hi n nay. Cu 3: S u t m cc nh n nh c a cc tc gia kinh i n trong Tri t h c, Tm l h c v Gio d c h c v vai tr c a ho t ng i v i s pht tri n nhn cch. Cu 4: Li t k y cc ho t ng gio d c trong nh tr ng trung h c c s , ch ra nh ng th m nh v h n ch c a t ng ho t ng, t nu ra cch th c ph i h p cc ho t ng trong qu trnh t ch c gio d c h c sinh. Cu 5: M t , phn tch m t ho t ng gio d c trong nh tr ng. Cu 6: Xy d ng k ho ch, n i dung, ch ng trnh t ch c m t ho t ng

Thng tin ph n h i

+ +

Cu 1: nh gi vai tr c a ho t ng trn hai ph ng di n:

i v i s pht tri n nhn cch ni chung v pht tri n nhn cch c a h c sinh THCS ni ring. i v i x h i. Cu 2: nh gi th c tr ng cc ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS a ph ng trn cc ph ng di n: M c tiu t ch c cc ho t ng gio d c cho h c sinh THCS. N i dung th c hi n cc ho t ng gio d c. Quy trnh th c hi n cc ho t ng gio d c. nh gi v cc l c l ng tham gia: i ng gio vin. H c sinh. nh gi nh ng thu n l i v kh kh n trong qu trnh t ch c cc ho t ng gio d c nh tr ng THCS.
Cu 4: Li t k cc ho t ng gio d c trong nh tr ng hi n nay

Ho t ng x h i.
98
|

Ho t ng ti p c n khoa h c, k thu t.
MODULE THCS 29

 Ho t ng v n ho, v n ngh . Ho t ng vui ch i, gi i tr. Ho t ng lao ng cng ch.

Cu 6: Xy d ng k ho ch, n i dung v ch ng trnh t ch c ho t ng

Ti n trnh t ch c m t ho t ng gio d c trong nh tr ng THCS th ng ti n hnh qua cc b c nh sau: B c 1: L p k ho ch ho t ng

B ng l p k ho ch ho t ng

N i Cng Bi n Ng i Ng i Th i Ph ng Ph ng Th i dung vi c php ph th c gian ti n n gian ho t c th th c trch hi n hon h tr d ng hi n thnh phng

B B B B c 2: Tri n khai k ho ch ho t ng c 3: T ch c ho t ng c 4: Ki m tra, nh gi ho t ng c 5: Rt kinh nghi m

GIO DC HC SINH THCS THNG QUA CC HOT NG GIO DC

99

F. TI LIU THAM KHO

1. 2.

NXB Gio d c Vi t Nam. 3. ng V Ho t (1999), Ho t ng gio d c ngoi gi ln l p tr ng trung h c c s , NXB Gio d c. 4. ng Thnh H ng (2005), T ng tc ho t ng th y tr trn l p h c, NXB Gio d c. 5. Nguy n D c Quang, L Thanh S , Nguy n Th K (2000), Nh ng tnh hu ng gio d c h c sinh c a ng i gio vin ch nhi m l p, NXB i h c Qu c gia H N i. 6. Nguy n D c Quang, Ng Quang Qu (2007), Gio trnh Ho t ng gio d c ngoi gi ln l p (dng cho sinh vin C SP), NXB i h c S ph m. 7. Giang Qun (Bin d ch, 2006), Nh ng ph ng php gio d c hi u qu trn th gi i, NXB T php. 8. H Nh t Th ng (1998), Th c hnh t ch c ho t ng gio d c, NXB Gio d c. 9. H Nh t Th ng, Nguy n D c Quang, Nguy n Tr ng Hon (2004), T ch c ho t ng gio d c ngoi gi ln l p tr ng ph thng, NXB Gio d c. 10. H Nh t Th ng, Nguy n D c Quang, L Thanh S ,... (2002 2005), Ho t ng gio d c ngoi gi ln l p 6, 7, 8, 9, NXB Gio d c. 11. Hong M ng Tuy n (2009), B i d ng n ng l c ho t ng gio d c ngoi gi ln l p cho sinh vin cao ng s ph m, Lu n n Ti n s Gio d c h c, Vi n Khoa h c Gio d c Vi t Nam.

bch trong gio d c con l a tu i thi u nin trong gia nh thnh ph hi n nay, NXB i h c Qu c gia H N i. Ph m Minh H c (2010), M t s v n gio d c Vi t Nam u th k XXI,

Nguy n Thanh Bnh (Ch bin) v nhi u tc gi (2001), Nh ng v n c p

100 MODULE THCS 29

|