LCTM Handbook VN

S tay
phng php lun dy hc

ca Chng trnh H tr LNXH
Cc phng php ging dy ly ngi hc lm
trung tm
D gi quan st ging dy
K nng thc y trong pht trin nng thn
Ti liu pht tay, th k nng v cc mu biu
D
e
Ti liu tng hp do Tin s Rudolf Batliner bin son cho Chng trnh H tr LNXH
c s dng cc th k nng ca Tin s John Collum, Swisscontact
S tay phng php lun dy hc
ca Chng trnh H tr LNXH
Cc phng php ging dy ly ngi hc lm trung tm
K nng thc y trong pht trin nng thn
Ti liu pht tay, th k nng v cc mu biu
Mc lc
Phn A: Gii thiu
A - 1 Mc lc
A - 2 Li cm n
A - 3 Gii thiu: Mc ch v cu trc ca S tay
Phn B: Phng php ging dy ly ngi hc lm trung tm
B1 Ti liu pht tay
B1 - 1 Khi qut Phng php ging dy ly ngi hc lm trung tm
B1 - 2 Mt s phng php nh: Phillips xyz, tia chp, chu c
B1 - 3 Bi tp tnh hung trong gio dc v nghin cu trng hp trong nghin cu
B1 - 4 Hng dn cho sinh vin v phn tch bi tp tnh hung
B1 - 5 nh gi bi tp tnh hung
B1 - 6 Lm th no "gim hng th" tho lun trn lp?
B1 - 7 Nghe tch cc trong phng php vn p
B1 - 8 Thit k bi tp tnh hung
B2 Th K nng
B2 - 1 Tm tt nghin cu v dy hc c hiu qu
B2 - 2 S dng nhng k nng ng lp c bn
B2 - 4 Cc lnh vc hc tp
B2 - 5 Ging dy kin thc
B2 - 6 Dy cc s kin
B2 - 7 Dy cc khi nim
B2 - 8 Dy cc quy trnh
B2 - 9 Dy v cc qu trnh
B2 - 10 Dy cc nguyn l
B2 - 11 Thit k cc bui dy ngh
B2 - 12 Lp k hoch cho hot ng thc hnh
B2 - 13 M u mt bi hc
B2 - 14 Ni c minh ho
B2 - 15 Trnh din mt k nng
B2 - 16 S dng phng php vn p
B2 - 18 Tng kt c rt kinh nghim
B2 - 19 Qun l hot ng nhm nh
B2 - 20 S dng k thut ng no
B2 - 21 Giao thc hin d n hay gii quyt vn
B2 - 23 Xy dng cc vai din
B2 - 24 S dng phng php sm vai
B2 - 25 Thit k cc bi nghin cu tnh hung thc
B2 - 26 Chun b phim trong
B2 - 27 Trnh by thng tin bng phim trong
B2 - 28 Trnh by thng tin bng bng ghim
B2 - 29 Chun b bng biu treo tng
B3 Mu biu
B3 - 1 Mu thit k hc tp 4D-K
B3 - 2 Ni dung-Thc hin -Ma trn
B3 - 3 Mu k hoch bi ging (thit k cho chng trnh H tr LNXH)
B3 - 4 T giao nhim v ca Chng trnh H tr LNXH
B3 - 5 Khun dng k trnh by trn giy trong - chiu ngang v dc
S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH A - 1
Phn C: D gi quan st ging dy
C1 Ti liu pht tay
C1 - 1 Khi nim d gi quan st ging dy
C1 - 2 Cc m hnh d gi quan st ging dy
C2 Mu biu
C2 - 1 Ti nghe ai ni?
C2 - 2 Cng c quan st p dng phng php ly ngi hc lm trung tm
C2 - 3 Cc cu hi - tt n mc no?
C2 - 4 c rt kt lun
C2 - 5 Tiu ch cho cc k nng hnh th
C2 - 6 Bi giao nhim v
Phn D: K nng thc y trong pht trin nng thn
D1 Ti liu pht tay
D1 - 1 Cc k nng cn thit ca mt thc y vin
D1 - 2 Qu trnh thc y
D1 - 3 Gii quyt cc mu thun
D1 - 4 Thc y hi tho
D2 Th k nng
D2 - 1 iu hnh nhm - Tin trnh thc y nhm lm vic
D2 - 2 iu hnh nhm - Chun b
D2 - 3 iu hnh nhm - Khi ng
D2 - 4 iu hnh nhm - La chn ch
D2 - 5 iu hnh nhm - Phn tch ch
D2 - 6 iu hnh nhm - Lp k hoch hnh ng
D2 - 7 iu hnh nhm - B mc
D2 - 10 S dng phng php nghe tch cc
Cc th k nng: B2-3, B2-17, B2-22, D2-8, D2-9 ch c bn ting Anh, khng c bn ting Vit
Li cm n
Cun "S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH" c son tho theo yu cu
ca Ban Qun l Chng trnh H tr LNXH. iu th hin s quan tm v cam kt t nhng ngi
ng u Chng trnh i vi nhng g xy ra trong lp hc v trn hin trng. Ti thc s cm thy
vinh hnh c hp tc vi mt chng trnh t "phn t duy" cao hn "phn cng" c sn. Xin chc
mng!
Lnh vc phng php lun ging dy v hc tp trong Chng trnh H tr LNXH hng dng
ng k nhng khi nim, cng c v h thng Th K nng ca Swisscontact, Vin o to hng
dn k thut ca Npan pht trin theo hng dn s phm ca Ts. John Collum.
Cc th k nng phn B2 c d n Tng cng cc trung tm dy ngh (SVTC) dch. SVTC l mt
d n ca C quan hp tc pht trin ca Thu S (SDC) v B Lao ng Thng binh v x hi c
thc hin bi t chc Swissscontact.
Cc th k nng phn D2 do cc Tr l k thut ca SFSP dch.
Xin cm n tt c cc c quan v c nhn cho chng ti s dng ti liu ca mnh.
Mi cng vic ca ti u da trn nim tin vo vic ging dy v cc gio vin nh sau:
Trch nhim ngh nghip: L trch nhim ngh nghip ca mi gio vin ging dy c cht
lng, c v kin thc chuyn mn cng nh phng php lun.
T do la chn phng php: Ging dy l mt ngh thut. Cn phi c mt lp hc c khng gian
ring trong gio vin c php sng to qu trnh dy v hc ca mnh.
S tin b lin tc:Ci tin cht lng ging dy l mt cuc tm kim th v, khng bao gi kt thc
lm mi vic tt hn. c th tr thnh mt ngun tho mn ln.
N lc ng i: S tin b l th thch c nhn, nhng s d t c hn nu c s h tr ca ng
nghip cng v mc ch ci thin cht lng ging dy
Tnh p dng trong thc t: Mi quan tm ch yu ca hu ht gio vin i hc l mn hc ca h.
V phng php lun, h thch chn nhng g n gin, tin cy- v c th p dng c.
Phn ln i ng ging dy trong Chng trnh H tr LNXH p ng nhng mong ch ca ti v
h tin vo kh nng ca h. Nhiu ni dung trong cun s tay ny c xy dng da trn nhng
kin phn hi v vic thc hin ging dy ca h. Trong mi kho tp hun chng ti chia s nhng
giy pht vui v, l th. Trong cc thnh vin Chng trnh, ti c c hi c hp tc vi mt s
bn v tip xc ngn vi nhng ngi khc. Xin cm n tt c cc bn v s ng gp qu bu v tnh
hu ngh ca cc bn.
Phng php ging dy ly ngi hc lm trung tm lun c hiu qu.
Hy p dng i.
Tin s Rudolf Batliner
Vaduz, thng 4 nm 2002

S tay Phng php lundy hc ca Chng trnh H tr LNXH A - 3
Dy cht
lng
Phng php ging dy
ly ngi hc lm trung
tm
K nng thc y
D gi quan st
lp hc
Gii thiu: Mc ch v cu trc ca S tay

Ti sao bn li c cun S tay ny? V bn l gio vin v bn tham gia vo t nht mt kho
tp hun ca Chng trnh H tr LNXH do Ts. Rudolf Batliner ging dy. Trong cun S tay
Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH ny bn s thy tt c cc ti
liu lin quan m bn s dng trong mt hoc vi kho tp hun v Phng php ging dy
ly hc vin lm trung tm, D gi quan st lp hc v K nng thc y trong pht trin
nng thn. Cun s tay ny l mt mn qu dnh cho bn. V hy vng rng bn s chuyn
mn qu n cc hc vin ca bn bng nhng bi ging c chun b k cng trong
sinh vin ca bn ng vai tr ch ng v hc c nhiu.

Mc ch ca ging dy v ca cc t chc gio dc l g?
L hc tp. Cc trng i hc v gio vin c trch
nhim gip hc sinh hc tp sau ny tr thnh nhng
cn b c nng lc, nhng thnh vin c ch cho x hi.
Ging dy c cht lng s mang li mt qu trnh hc
tp hiu qu.
Hc tp l qu trnh lun i mi v y th thch. Cng
hc chng ta cng b sung c nhiu iu vo tm nhn
ca mnh v th gii. i khi chng ta cng phi thay i
tm nhn theo nhng thng tin mi. Vic hc cng ging
nh vic xy dng, r b, ri li xy li th gii kin thc,
thi v gi tr ca chng ta. V cui cng vic hc l
s thay i nhng hnh vi c th nhn thy c. Chnh v
th, mt qu trnh ging dy c ngha s to cho ngi hc nhiu c hi th thch ch
ng nm c ni dung hc qua qu trnh t hc hoc qua tho lun vi bn hc hoc gio
vin.
Sinh vin tt nghip cc khoa lm nghip chuyn mn ho LNXH s lm g sau khi tt
nghip? Bt k h s lm vic g sau khi ra trng, ngnh lm nghip s cn nhng cn b
khng ch c nng lc v chuyn mn m cn c kh nng gii quyt nhng vn cp thn
bn, lng nghe, hiu v cm thng vi mi ngi. S tham gia l t ch cht; vic to ra giao
tip bnh ng vi nhng ngi thuc cc tng lp x hi khc nhau l nng lc ch cht. C
th chc chn rng hu ht sinh vin sau khi ra trng s phi ng vai tr thc y cc bui
hp, trnh by thng tin, gip gii quyt cc vn v hun luyn cho cc c nhn hoc cc
nhm.
Gio dc trng i hc c th l c hi l tng cho vic hc tp, thc hnh v dn dn tip
thu phong cch lm vic c s tham gia, nhng vi iu kin cc gio vin phi lm gng
cho sinh vin.
Chng trnh H tr LNXH rt c gng v u t nhiu ngun lc gip cc gio vin tr
thnh tm gng trong lp hc v trn hin trng. Chng trnh tin tng rng cc gio vin
l yu t ch cht quyt nh vic dy v hc c cht lng. Mt gio vin tm huyt v gii
chuyn mn cng nh phng php ging dy s lm nn nhiu thay i.

S tay Phng php lundy hc ca Chng trnh H tr LNXH A - 3
Trong cun S tay ny chng ti gii thiu vi cc bn cc ti liu tp hun theo trnh t h
thng. Tr Phn A, cc phn cn li u bao gm t nht hai trong s ba mc: ti liu pht tay,
Th k nng v mu biu.
Bn phn trong cun S tay ny l:

Phn A: Gii thiu

Phn B: Cc phng php ging dy ly ngi hc lm trung tm
B1 Ti liu pht tay
B2 Th k nng
B3 Mu biu

Phn C: K nng thc y trong pht trin nng thn
C1 Ti liu pht tay
C2 Mu biu

Phn D: D gi quan st lp hc
D1 Ti liu pht tay
D2 Th k nng

Cun S tay Phng php lun ca Chng trnh H tr LNXH l mn qu c bit dnh cho
nhng ngi c bit. Hy vng cc bn s chuyn ni dung cun sch n cc hc vin ca
mnh. ng a cho hc sinh cun sch m hy chuyn ti ni dung qua cc bi ging c
chun b k cng trong sinh vin ca bn ng vai tr ch ng v yu thch vic hc tp.

Rudolf Batliner
Vaduz, Liechtenstein, thng 12 nm 2001

S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH
Phn B:
Phng php ging dy ly ngi hc lm trung tm

Phng php ging dy ly ngi hc lm trung tm l g?
Khi ni n cc phng php ging dy ly
ngi hc lm trung tm, chng ta hiu l
nhng chin lc to c hi cho sinh vin
tham gia tch cc vo qu trnh dy v hc.
Gio vin ng vai tr l ngun thng tin
chnh nhng cng l ngi thc y qu trnh
hc ca sinh vin. Bi hc c s dng ch
yu phn tch, tm hiu nhng kin thc c
bn v thc hnh cc k nng i hi t duy
cao cp nh: phn tch vn , tranh lun, p
dng, sng to v ra quyt nh. Nhng kin
thc thng thng nh d kin, sinh vin s
t hc t bi ging, ti liu pht tay hoc cc
ngun thng tin khc th vin hoc internet.

Sinh vin thy g, nghe g, lm g v cm nhn g?
Gio vin ni t hn 75% lng thi gian trn lp.
Sinh vin cm thy c tn trng v nh gi cao khi pht biu kin.
Sinh vin lm vic mt mnh hoc theo nhm gii cc bi tp hay v kh.
Lp hc l ni trao i kinh nghim v tho lun chuyn su.
Gio vin trnh by ngn gn, c nhiu minh ho ph hp.
Sinh vin cm thy mnh c trch nhim i vi vic hc v s tin b ca mnh.

iu g l quan trng?
Vic p dng phng php ging dy ly ngi hc lm trung tm khng ph thuc vo vic
c ngun lc hay khng. Bi ging c thnh cng hay khng, ph thuc vo vic chun b bi
cn thn, lng tin i vi kh nng ca sinh vin v vai tr lnh o ca gio vin. Nng lc
ch cht ca gio vin khi p dng phng php ny l kh nng a ra nhng cu hi kch
thch t duy ca sinh vin, giao bi tp r rng v c rt ngn gn v su sc.

S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH B1
B1 Ti liu pht tay

Mc ch
Bi tp
Qun l
Quy trnh
Phng php
Ging dy ly hc vin lm trung tm
05/03/2002 - v29
s t lp ca hc vin
lm vic theo nhm
cc k nng giao tip c nhn
t duy bc cao hn
gii quyt vn
ra quyt nh
chuyn giao
t thc t
chia s kinh nghim
n thc t
p dng
kch hot
a dng
5 gic quan
cc loi hnh hc tp
Thi gian
bt u
trong qu trnh
kt thc
a im
nh
hin trng
th vin
lp hc, phng th nghim
Tiu ch
v hnh thc
xc nh r
trnh by p
phng php lun
gn vi mc tiu
nhim v r rng
cc knh khc nhau
khng cn gip
kh
nhm
c
cc ngun
s dng tt tt c cc ngun
thnh phn
ngang bng
hn hp
tui
tnh trng
gii tnh
kinh nghim
hc vn
trong qu trnh
hiu qu
KHNG cng thng
Gii thch
mc ch
nhim v
th tc
thi gian
phng hc
ti liu
Hnh thnh nhm
ngu nhin
theo s thch
cm thng
nng lc
Thc hin
gim st qu trnh ca nhm
theo di thi gian
c rt
cc bo co ca nhm
cc kt lun
nhanh
tia chp
Phillips
su
no cng
chu c
tho lun chuyn
tranh lun
nghin cu trng hp
Ts. Rudolf Batliner
Vn p
ni dung
Nghe
tch cc
t
c

l
i

c
u
n
dng ni
nghe
tham gia
hiu
ghi nh
Bt k cuc giao tip
thnh cng no u
bt u bng vic
lng nghe
yu cu
nu kin
yu cu nu
bng chng
yu cu
nu v d
yu cu
lm r
khuyn
khch
din gii
gi trt t
mi quan
h
Thit k cc nghin
cu trng hp
Quy trnh
C
C
C
C
C
Xc nh
mc tiu hc
Xc nh
cc cu hi
Thmdcc
trnghpcth
Thu thp
thng tin
Phc tho nghin
cu trng hp
Vit nghin cu
trng hp
Bin tp/chnh
sa nghin cu
trng hp
Thnghim
nghincu
trnghp
Mc tiu l g?
gii quyt vn ? pht hin khi nim?
xut cc la chn? ra quyt nh? ...?
... sinh vin s phi tr li trong bo co
ca h
... v la chn!
Kim tra mc ph hp vi mc tiu hc
tp
... vi cc cu hi (2) ca hc vin trong u!
s liu, tranh, bn , cc cu chuyn, ...
L mt cu chuyn c nhn vt!
M t mt thc t m bn quen thuc
a tt c cc thng tin cn thit vo
Theo hnh thc tng thut
To mt hnh nh v hin trng c s li cun
... sau vi ngy!
- ngn t, chnh t, mch vn
- thng tin thiu/khng cn thit
vi ng nghip
vi mt nhm nh cc sinh vin
... lin tc
cp nht
nghin cu
trng hp!

S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH B1 - 1
Phng php ging dy ly hc vin lm trung tm
Khi qut

Mc ch
Bi tp
Qun l
Quy trnh
Phng php
Ging dy ly hc vin lm trung tm
05/03/2002 - v29
s t lp ca hc vin
lm vic theo nhm
cc k nng giao tip c nhn
t duy bc cao hn
gii quyt vn
ra quyt nh
chuyn giao
t thc t
chia s kinh nghim
n thc t
p dng
kch hot
a dng
5 gic quan
cc loi hnh hc tp
Thi gian
bt u
trong qu trnh
kt thc
a im
nh
hin trng
th vin
lp hc, phng th nghim
Tiu ch
v hnh thc
xc nh r
trnh by p
phng php lun
gn vi mc tiu
nhim v r rng
cc knh khc nhau
khng cn gip
kh
nhm
c
cc ngun
s dng tt tt c cc ngun
thnh phn
ngang bng
hn hp
tui
tnh trng
gii tnh
kinh nghim
hc vn
trong qu trnh
hiu qu
KHNG cng thng
Gii thch
mc ch
nhim v
th tc
thi gian
phng hc
ti liu
Hnh thnh nhm
ngu nhin
theo s thch
cm thng
nng lc
Thc hin
gim st qu trnh ca nhm
theo di thi gian
c rt
cc bo co ca nhm
cc kt lun
nhanh
tia chp
Phillips
su
no cng
chu c
tho lun chuyn
tranh lun
nghin cu trng hp
Ts. Rudolf Batliner

S tay phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH B1 - 2/1
Mt s phng php nh

Phng php Phillips xyz

Phng php ny do mt ngi Php tn l Phillips sng to ra. "X" l vit tt cho
s lng thnh vin trong nhm, "Y" vit tt ca thi gian lm vic theo nhm
v "Z" cho s lng kin s c trnh by. Gio vin xc nh cc s XYZ cho
cc cu hi s c tho lun v s lng thnh vin tham gia. V d c th chn
"Phillips 362" hoc "Phillips 483".
Mc ch
lm cho ngi hc hot ng
khai thc kinh nghim
chia s kin thc v kinh nghim
to khng kh hp tc
nhn thc c cc kin a ra
sng lc cc kin ng gp
Tin trnh
1. Gii thch phng php v m s
2. To cc nhm theo m s u tin
3. t cu hi tho lun
4. Cho php c thi gian tho lun v quan st
5. Yu cu tng nhm bo co
6. Bn phi ghi li cc cu bnh lun
Nguyn tc ca tr chi
Phi nhanh, hiu qu, khng tho lun qu su!
Gi
Duy tr s lng thnh vin mc t, thi gian ngn v hn ch kin ng gp. Mt bi
"Phillips 11409" c th khng hiu c, khng nhanh hoc khng nng ng.
Cc nhm c th cng tho lun mt cu hi ging nhau, hoc khc nhau.
T ba rt thch hp ghi li kin ng gp ca cc nhm.

Mt s phng php nh

Phng php tia chp

Trong phng php tia chp chng ta cc thnh vin tham gia by t cm ngh
hoc quan im ca h tht ngn gn . C th cm nhn qua tn gi, phng php tia
chp l mt hot ng din ra rt nhanh.

Mc ch
lm mi ngi hot ng
to c hi by t cm nhn
lm r quan im

Tin trnh
1. Gii thch nguyn tc ca tr chi
2. Nu cu hi
3. ngh tr li cu hi
4. m bo mi ngi u tun theo nguyn tc
Ghi ch: thng thng chng ta khng ghi li cc cu bnh lun !!!

Nguyn tc tr chi
Cc cu bnh lun phi ngn gn. Khng tho lun! Tp hun vin khng bnh lun v kin ng
gp.

Gi
Tu theo tng tnh hung bn c th ngh (hoc ch nh) bt k mt ngi no a ra cu tr li
hoc ngh mi ngi xung phong.

Mt s phng php nh

Phng php chu c

Nh tn gi "chu c" cho thy, chng ta c mt nhm bn trong
ng vai v c mt nhm khc quan st. Do vy i vi cc nhm
ng c th gim bt s lng thnh vin. Trong chu, c c th tho lun
v a ra cc kin mc ti a.
Mc ch
tho lun su v mt ch
ng vai
quan st hnh vi trong nhm

Tin trnh
1. Gii thch ch , mc ch v tin trnh.
2. Yu cu cc thnh vin bc vo trong vng trn "chu c"
3. Yu cu mt "con c" iu hnh "chu" (hoc bn t lm).
4. Ngi iu hnh nu ch v bt u cuc tho lun.
5. Nu cc thnh vin quan st c ch nh, gii thch cho h v nhim v ca h.
6. Cui cng, cm n cc thnh vin ng vai cc con c v cc thnh vin quan st.
7. Tm tt t phng php chu c, bt u bng cc s liu thu thp c ca cc thnh vin
quan st.

Nguyn tc tr chi:
Mc tiu phi r rng, vai tr c xc nh r, ngi lnh o trong chu c phi mnh.

Gi :
tng mc tham gia, bn c th t thm mt gh na vo chu. Nh th ngi khng
thuc chu c c th tham gia nh l "nhng con ch" gp . Sau khi ng gp kin h
c th tr v ch ngi ca h.

Bi tp tnh hung trong Gio dc v Nghin cu
trng hp trong nghin cu

Bn cht
a thc t
vo lp hc
Mc ch
Khng
s dng
thm d cc quan
im khc nhau
ci tin cc
phng php
nghin cu
1 cu chuyn n
gin ho nhng phn
nh cc kha cnh thc
t cuc sng
xc nh ng
c gi vi "ngi
ng vai"
cc mi quan
tm/ vn ca
th gii thc tin
quan im ni b
t quan im ca
ngi ng vai
t nht hai gii
php hp l
li cun cm xc v
tr tu ca hc vin
o to t duy bc
cao: gii quyt vn
, ra quyt nh
hc vin
ng nhiu vai
khc nhau
minh ho v
lm phong ph
s liu kh
n gin ho
cc trng hp
phc tp
khi cc cng c
khc khng c
hiu qu
quan im bn
ngoi nhn t
trn cao xung
m t thc tin
theo cu trc r
rng
Cc bi tp
tnh hung
trong
Gio dc
Cc nghin
cu trng
hp trong
Nghin cu

S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH B1 - 4/1
Hng dn cho sinh vin
v phn tch bi tp tnh hung

n gin nht, cc bi tp tnh hung l nhng cu chuyn c thc hoc h cu minh ha cc c im
quan trng ca mt lnh vc nghin cu. Mt nghin cu trng hp c th bao gm c phn lch s
ca trng hp - mt bn miu t v tnh hung hoc vn tin trin nh th no. iu thit
yu l chng ta nu ra nhng vn thc ca th gii bng cch s dng kin thc m chng ta thu
lm c t lm nghip v khuyn nng khuyn lm.
Trong cc trng hp tip cn bn nn ghi nh cc vn sau:
Nhng cu hi no phi c tr li? Vn g phi c gii quyt? Trng hp c th no phi
c nu ra?
Trn c s hiu bit ca mnh v trng hp hoc vn , c th t nhng gii php no?

Tin trnh phn tch nghin cu trng hp

Cc bc 1-2-3

1. Mt bn miu t mi trng hp, bao gm c cc cu hi
thch hp, s c pht cho cc thnh vin trong lp.

2. Bn ngoi lp hc bn s tr li mt lot cu hi v mi
trng hp. Bn c th thoi mi lm vic vi nhau.
Nhng thng tin c cung cp trong lp hoc c th tm thy
trong bi ging phi y tr li cc cu hi. Tuy nhin,
bn c th s dng bt k mt ngun thng tin thch hp no
khc (v d th vin, t c nhn).
Bn phi np cc cu tr li trn giy cho cc cu hi v
nghin cu trng hp trc hoc ng vo ngy nh gi
nghin cu trng hp.

3. Vo ngy nh gi nghin cu trng hp bn c th b t
cu hi v phn phn tch trng hp ca bn. Nghin cu
trng hp s c nh gi ti lp.

Khuyn ngh tr li tt cc cu hi nghin cu trng hp
tr li ng cc cu hi nghin cu trng hp, cc bn phi c k cc cu hi v cn nhc
xem chnh xc l hi ci g. Nn hi li gio vin nu nh cc bn khng chc chn lm.
"Tn ..." yu cu vit tn ca ci g .
"Danh sch ..." yu cu danh sch ca cc mc lin quan phi c.
"Sp xp u tin ..." yu cu mc xp hng cc mc da trn cc tiu ch c th.
"Gii thch ..." yu cu cc bn t vit ra (ch khng sao chp t sch gio khoa).
"Ci g ...." yu cu cc bn phi a ra cc tn mc
2. Gii quyt trng
hp
3. nh gi nghin
cu trng hp
1. Pht nghin cu
trng hp cho
sinh vin

"Th no ..." yu cu cc bn phi miu t mt tin trnh, mt c cu, mt sri cc s kin nguyn
nhn v tc ng ni c iu g xy ra.
" xut ..." yu cu bn phi trnh by trnh t cc bc/hnh ng m c th gii quyt c vn
nu ra.
Khng n gin ch sao chp li cc phn thng tin rt di trong sch gio khoa hoc mt ti liu
khc. Bn phi TR LI cu hi, khng ch n thun tm ra d liu.
Nu bn trch dn hoc din gii mt ti liu, bn phi a ra ngun ti liu tham kho. Tng t,
bn phi lit k ti liu tham kho trong bi ging ca mnh.
Nn ghi vn tt. Nn nh: Chng ta c th trnh by nhng iu chng ta thc s hiu khng
cn dng nhiu li.

nh gi bi tp tnh hung
Khi cc hc vin trnh by gii php cho bi tp tnh hung, h xng ng c nhn cc kin tho
lun v phn hi hoc ch t gio vin hoc c gio vin v cc hc vin khc. Khi bn nh gi gii
php , phi nh rng trong cc bi tp tnh hung tt khng ch c mt gii php tt nht. Thng l
c nhiu hn mt gii php hay. Do vy, bn phi c u c ci m, c ph phn v t ph phn.
Vic nh gi nghin cu tnh hung phi da trn cc tiu ch r rng. Ngoi ra, cc hc vin cng
phi bit trc cc tiu ch .
u tin l cc tiu ch lin quan n ni dung:
Tiu ch "bt buc"
Tnh thch hp Gii php nu ra (cc) vn
thc t cha?
Phn tch vn
Tnh kh thi Liu gii php c th c trin khai
v mt ngun lc (thi gian, ti chnh
v nhn lc)? Liu gii php c th
tn ti v mt php l?
Phn tch ngun lc
Tnh hiu qu Liu gii php xut c th gii quyt
hoc t ra gip gii quyt vn ?
Phn tch li ch v nh gi
ri ro
Mc hiu qu Liu c th t c kt qu vi mc
ngun lc va phi?

Tiu ch "c th"
Ci tin xut c gi cc gii php mi
khng hay ch i cng vi cc th tc
tiu chun?

....... ........

Khi cc hc vin trnh by kt qu ca nghin cu tnh hung di dng vn bn, cc tiu ch chnh
thc sau c th c p dng b sung:
Cu trc: Miu t vn , phn tch vn , cc gii php thay th, cc tiu ch la chn v
gii php xut
Ngn ng: Cch s dng t, ng php, chnh t, ....
Trnh by: Cch vit, trnh by, minh ho, mc ngn gn

Lm th no "gim hng th" tho lun trn lp?
Nhiu gio vin v tnh c cch c x khng nhng lm hng cc mc ch ca mnh m cn lm
gim ng k hng th hc tp ca sinh vin. Mi quan h gia nhng hnh vi nht nh ca gio vin
c sinh vin lnh hi vi mc v cht lng hc tp ca sinh vin, ng lc v giao tip gia sinh
vin vi gio vin c t liu ho kh y trong cc ti liu nghin cu. y l mi quan h
gia nh v hnh ng. Vic lm v cch lm ca gio vin c nh hng nhiu hn nhng iu h
ni. Bi vit ny s nu ln 6 hnh vi khng khuyn khch thc y thng thy ca gio vin:
1. Thi gian i" khng
2. Khen thng nhanh
3. Tr li theo kiu c lp chng trnh
4. Cc cu hi phn hi khng c th
5. Gio vin coi mnh l bit tt c
6. t cu hi cp thp
Thi gian i khng
"Thi gian i l khong thi gian t lc t cu hi n khi gio vin t tr li; nhc li chnh xc
cu hi, nhc li cu hi vi cc t ng khc hay b sung thng tin cho cu hi; hoc l chp nhn cu
tr li ca sinh vin.
Cn nhiu thi gian hn l ch mt vi giy x l thng tin. Khi gio vin c lin tc ni, lp y
mi khong thi gian im lng th lm sao sinh vin c c hi suy ngm nhng iu gio vin ni,
ngh ra nhng cu tr li thng minh hay t cu hi lm sng t vn ? Khi sinh vin nhn thy gio
vin lun t tr li hu ht cc cu hi m khng i n khi h tr li th h s nhanh chng ph
thuc vo ngi thy, h s lun ngh rng thy gio s suy ngh thay cho h. Chng ta c th din t
bng li v mc ch khuyn khch suy ngh c lp ca ngi hc, nhng nu khng ch tng thi
gian ch i th chng ta s ri vo trng hp l ch ni sung cn hnh ng th khng c g thay
i.
Rowe (1974) ghi nhn rng khi gio vin c tp hun nhm tng thi gian ch i t 1 giy ln 3
5 giy, s c mt vi thay i nh trong hnh vi ca sinh vin:
tng di v s lng cc cu tr li t nguyn nhng thch hp
gim mc khng tr li c
tng mc so snh gia cc sinh vin v cc d liu/d kin
Mt cch n gin gip tng thi gian i sau khi a ra cu hi l m (mt, mt ngn, hai, hai
ngn, ba.....). Chia s khi nim v thi gian i vi sinh vin thng gp phn lm tng hiu qu v
to cho sinh vin mt s hiu bit su sc trong k nng hc tp.
Khen thng nhanh
S c nh hng g n qu trnh suy ngh ca sinh vin nu ngi thy p li ngay vi ngi u tin
tr li cu hi mnh a ra l ng, tt! ...... v chuyn ngay sang ch khc? Hc tp l mt qu
trnh mang tnh c nhn cao, mi ngi hc theo nhng cch thc v mc khc nhau. Chp nhn
nhanh cu tr li to iu kin cho nhng ngi suy ngh nhanh nhng li lm kt thc sm qu trnh
t duy ca ngi khc.
Cng dng vi kiu ny l vic mt sinh vin ngi gn gio vin tr li ngp ngng, lng l v l nh.
Rt nhiu sinh vin ngi xa s cm thy bc mnh v cu tr li b, kh nghe li c khen ngay lp
tc. ci thin tnh hung ny cng nh khuyn khch tho lun, i thoi gia sinh vin v sinh
vin v sinh vin nhn xt tng ca nhau, bn c th lm vic ny bng cch no?
Mt s gi l:
Ko di thi gian im lng sau khi c mt cu tr li
Nhn cc sinh vin khc ngm yu cu nhn xt
Hi cc sinh vin cui lp bn c phn tch g v iu va c ni?"
Cn i li trong lp hc ti gn tt c cc sinh vin.
Cu tr li c chng trnh ho (gio vin chun b trc)
Cc v d sau y s minh ho cho vic ging dy khng mang tnh thc y:
"K th ca b nga l g? Mo n tht chng ng khng? Cn v cc ng vt hay cn trng
khc th sao?"
"iu g s xy ra nu ta cng tng ca cc hng ngang li? Chng ta c c kt qu i
xng lch khng?"
"Nhn vo bi cy ny v ni cho ti bit bn nhn thy g?Bn c thy cnh no b cht
khng? Chng c b cn trng n khng?"
Cu tr li c chun b trc cn tr sinh vin th hin ngh ca chnh bn thn h v h b li theo
cu tr li m gio vin mun. N cng th hin thng ip t hng th i vi nhng g ngi hc
ngh hoc ni ra.
Nhiu gio vin c hnh vi ny a ra l do bin minh nh s im lng sau khi t cu hi lm sinh
vin bi ri hoc ch gip h mt cht bng cch a ra gi thi. Trong thc t, ai l ngi cm
thy khng thoi mi? gio vin hay sinh vin? C th gio vin khng t tin trc kh nng ngh
v hnh thnh nhng cu tr li c ngha ca sinh vin. Cu tr li c chun b trc c th l
mt cng c c hiu qu nu gio vin mun hng dn t duy ca sinh vin v lm mu cho qu trnh
t duy logic nhng thc t n li lm gim t duy c lp v nhiu loi tng c th ca sinh vin.
Cu hi phn hi khng c th
"C ai c cu hi no na khng, cc em hiu c ri ch?"
Rt nhiu gio vin t cho rng nu khng c ai phn ng trc cu hi ny c ngha l h khng c
cu hi no. Ti sao nhng cu hi nh vy khng khin sinh vin a ra thm cc cu hi na? Mt
trong nhng cu tr li c th l do bn cht ca sinh vin. Liu sinh vin no s xung phong (dng
cm) bc l s khng r ca mnh? Mt sinh vin tr li rng nhng ngi c phn ng hoc c cu
hi hiu hu ht cc khi nim, bi hc vn vv.. nhng ch cn lm sng t mt im nh. Nhng
ngi khc cm thy khng r cng xu h v t ti khng dm ni ra trc cng chng cng nhn tnh
hung ca mnh. Thng thng sinh vin lng tng n ni h khng th ngh ra cu g hi. Th
nhng h l nhng ngi cn s quan tm ch ca chng ta nhiu nht.
Lm th no chng ta tm ra nhng iu hc sinh hiu v nhng iu h cha hiu?
Mt cch t cu hi:
"Ai mun ti gii thch ln na?"
Khi nim ny c th kh hiu r ngay. No chng ta cng tm tt li xem c th nh ngha
n nh th no
Cch khc c th l gio vin hi mt vi cu hi c th v ch :
"Chng ta c th khi qut c kt lun g t biu ny?"
"Nguyn tc ny c th c p dng trong tnh hung no? Hy cho mt vi v d t tnh
hnh c th ca bn."
Gio vin l trung tm v khng kh lp hc
Tc ng s nh th no n s nhit tnh ca sinh vin nu gio vin thng ni nhng cu i loa
nh:
"V ti gii thch iu ny vi ln ri, cc anh phi bit tc ng ca tng cu trn ng
cung l g ch."
"D nhin l khi cc anh s dng cng thc ny, cc anh s t c .......?"
(Sau khi nghe mt vi sinh vin tr li) "Cu tr li thc s l ....... ."
"No by gi hy ni li cu tr li ca anh theo cch m anh ngh l ti c th ni nh vy."
Sinh vin cn cm thy an ton v mt tm l khi tham gia ng gp kin d l ng hay sai. Thi
ca gio vin l yu t quyt nh nht trong vic thit lp bu khng kh an ton v thoi mi. Hc tp
l mt qu trnh linh hot i hi sinh vin phi tng tc vi cc tng v ti liu. Gio vin
ni lin tc, bnh lun kin ca mi sinh vin, l ngi cui cng quyt nh v khng ch, lm sinh
vin s hi bng kin thc uyn bc hoc bng im s - chnh l mt s cch x s ngn cn sinh
vin tham gia tch cc vo qu trnh hc.
Nhng hnh vi khuyn khch s tham gia ca ngi hc l:
Gio vin nh v nhc n nhng kin ng gp ca sinh vin
Gio vin tha nhn thiu st/im yu ca mnh khi xy dng cc cu hi m
Gio vin chp nhn quyn ca sinh vin tr li d ng hay l sai.
Gio vin khuyn khch sinh vin cng quyt nh mc tiu v tin trnh khi n c tnh kh thi
(lm th no ti c th gip cc anh hc tt nht ti liu ny?)
Gio vin cho php sinh vin tr li cc cu hi ca cc bn ng hc trong lp.
t cu hi cp thp
Phn loi ca Bloom (1956) chia cc hot ng nhn thc ra thnh 6 mc khc nhau: Gi nh
(kin thc thc t), lnh hi, vn dng, phn tch, tng hp v nh gi. Vic t cu hi l mt c
im quan trng (trung tm) trong vic thc y suy ngh mc cao. Tht khng may l nghin cu
ch r nhiu gio vin thng c nh cc cu hi cp thp, hi sinh vin ch yu gi nh li
nhng thng tin c trnh by trc .
"nh ngha 'lng cu l g?"
"Cng thc tm ra lc gia 2 cc?"
Nhng cu tr li mt t hoc cm t ngn c th c xng ln ng thanh (cng mt lc), to nn
s i thoi hi tr li trong nhiu lp hc. Cc d liu th quan trng nhng nu sa li cho sinh
vin mc ny l tr hon s pht trin nhng k nng t duy phc tp m h s cn cho cng vic
ca h. Nhng cu hi lit k di y khuyn khch sinh vin s dng nhng kin thc mang tnh
thng tin ca h phn tch cc khi nim, tng hp cc mi quan h phc tp v nh gi d liu
mi.
"M t mt tc ng c th ca lut khng ch gi cho thu trn ng cong cu
"iu g s xy ra nu chng ta a mt ng dn kim loi vo gia cc in tch ang
chuyn ng v dng in?"
"Ti sao thng tin trong bng 1 thay i khi ta xem xt cc d liu mi ny?"
thc c cp ca cc cu hi v chun b sn cc cu hi c th gip sinh vin rt nhiu trong
vic khuyn khch t duy c lp v s tham gia c ngha trong cc cuc tho lun trong lp hc.

Hu ht cc gio vin ni rng h c mc ch nui dng s t m mang tnh t duy, khuyn khch
hc vin hc tp c lp v pht trin cc qu trnh t duy phc tp. Nhng nhng hnh vi ca gio
vin nh su hnh vi nu trn khin vic hc tp khng th t c mc ch ca h. S thay i
trong nhng hnh vi ny phi bt u bng vic nh gi cng tc ging dy ca h mt cch trung
thc.

Nghe tch cc trong phng php vn p

Vn p
ni dung
Nghe
tch cc
t
c

l
i

c
u
n
dng ni
nghe
tham gia
hiu
ghi nh
Bt k cuc giao tip
thnh cng no u
bt u bng vic
lng nghe
yu cu
nu kin
yu cu nu
bng chng
yu cu
nu v d
yu cu
lm r
khuyn
khch
din gii
gi trt t
mi quan
h

Thit k cc bi tp tnh hung

Thit k cc bi tp tnh
hung
- Quy trnh -
Xc nh
mc tiu hc
Xc nh
cc cu hi
Thm d cc tnh
hung c th chn
Thu thp
thng tin
Phc tho bi tp
tnh hung
Vit bi tp tnh
hung
Bin tp/chnh
sa bi tp tnh
hung
Th nghim bi
tp tnh hung
Mc tiu l g?
gii quyt vn ? pht hin khi nim?
xut cc la chn? ra quyt nh? ...?
... sinh vin s phi tr li trong bo co
ca h
... v la chn!
Kim tra mc ph hp vi mc tiu hc
tp
... vi cc cu hi (2) ca hc vin trong u!
s liu, tranh, bn , cc cu chuyn, ...
L mt cu chuyn - c nhn vt!
M t mt thc t m bn quen thuc
a tt c cc thng tin cn thit vo
Theo hnh thc tng thut
To mt hnh nh v hin trng c s li cun
... sau vi ngy!
- ngn t, chnh t, mch vn
- thng tin thiu/khng cn thit
vi ng nghip
vi mt nhm nh cc sinh vin
... lin tc
cp nht
bi tp tnh
hung!

B2 Th K nng
Tm tt kt qua nghin cu v dy hc c hiu qu
The khai nim
Ngi bin soan: TS John Collum

M u
Trong 80 nm qua c trn
200.000 cng trnh nghin cu,
1.000.000 bi bo v 250.000 lun
n v vn dy hc. Tuy nhin,
i a s cc gio vin u khng
trch dn c iu g c th t cc
nghin cu . Theo B.O. Smith
(1980), nhng iu m chng ta bit
v dy hc n t hai lnh vc khc
nhau:
nghin cu, v
kinh nghim thc tin
Kinh nghim thc tin l iu c
cp n nhiu trong cc ti liu
do gio vin vit v dy hc c hiu
qu. Hu ht nhng g c bit v
dy hc u n t kinh nghim
thc tin truyn t gio vin ny n
gio vin khc. iu khng c
ngha rng nn b qua cng vic
nghin cu. Kt qu nghin cu
thng thng nht vi kinh nghim
thc tin v h tr cho kinh nghim
thc tin. Nhiu khi, nh nghin cu
tm ra nhng nhn thc hon
ton mi v cng vic dy hc. Cc
gio vin chuyn nghip hoc ngi
hng dn nn lun lun cp nht
cc ti liu tham kho, c ti liu
nghin cu ln kinh nghim thc
tin.
Trch dn t hng trm cng trnh
nghin cu cung cp cho chng
ta nhng thng tin sau y:
Lp k hoch
Nghin cu cho thy r cc hc vin
hc vi nhng gio vin u t nhiu
thi gian vo vic chun b gio n
s tip thu c nhiu hn. Cc
cng trnh nghin cu ch ra nhng
vn quan trng sau y cn quan
tm:
Son gio n v bi ging hng
ngy, hng tun, ngn hn, di
hn v hng nm.
Lp k hoch c suy ngh
Xc nh v s dng cc mc
tiu
Mi trng vt cht
Mt mi trng vt cht d chu lm
cho cng vic dy v hc tr nn
hng th hn. Cc nghin cu cho
thy nhng vn quan trng sau
y cn quan tm:
B tr trang thit b sao cho:
dch chuyn d dng to iu
kin ti u cho vic dy hc;
hn ch n mc ti thiu tnh
trng chen chc;
c c tiu im quan st thch
hp;
m bo s dng thun tin ti
liu ging dy.
Gio vin
Cc cng trnh nghin cu lun lun
cho thy c im quan trng nht
ca mt gio vin gii l:
S nhit tnh !
Thc hin
Cc cng trnh nghin cu u cho
rng ngi gio vin sng to l
ngi lun mang n cho hc vin
nhng th thch v thm ch c bt
ng. Cc cng trnh ny ch ra
nhng lu quan trng sau:
Thng xuyn n tp
Nu mc tiu bi hc
S dng cc m hnh dy hc r
rng (Rosenshine. Hunter)
1. n tp
2. Khi qut trc (cc mc tiu
v cc phng tin t chc
tin tin)
3. Trnh by
4. Thc hnh c hng dn
5. Un nn v thng tin phn
hi nhm pht trin k nng
6. Thc hnh c lp
7. n tp hng tun v hng
thng
S dng cc phng php a
dng
Trc quan ho thng tin
Phng thc dy hc gin
tip
S dng phng tin t chc
tin tin
"Mc ni" thng tin mi vi
thng tin c
Kim tra thng xuyn
Cho bi tp v nh
S dng kinh nghim ca hc
vin
p dng cc chin lc hp
tc hc tp
Tn sut v cht lng mi
tng tc gia gio vin v
hc vin v gia cc hc vin
S dng cch ging dy gn
vi nhim v v ging vi
thc t sn xut.
Pht ti liu hc tht chi tit.
t cu hi
Phn ln cc nghin cu cho thy
s lng v dng cu hi ca gio
vin c lin quan trc tip ti kt qu
ca hc vin. Cc nghin cu ch ra
cc vn quan trng sau:
S dng cu hi thng xuyn
S dng loi cu hi m
S dng cu hi cc mc
nhn thc khc nhau
Cho php ko di thi gian ch
i sau mi cu hi (3 giy)
Thay i mc kh d ca cu
hi vi cc i tng hc vin
khc nhau
Nhn mnh vic hc vin hiu
ngha cc cu hi
t nhng cu hi v tin trnh
dn n cu tr li (Ti sao bn
li tr li nh vy?)
Gii thch ti sao cu tr li
khng ng.
C v
Khng c cng thc k diu no cho
vic c v. Mt hc vin c th c
c v nhiu lp ny nhng khng
c c v lp khc. S khc bit
c bn dng nh mi trng do
ngui gio vin to nn. Cc cng
trnh nghin cu ch ra nhng iu
quan trng sau:
15.3.95 v3
www.swisscontact.org
Qui tc nht qun
Yu cu cao
Cc hot ng tho lun (hc
gin tip)
Khen ngi
Phng php dy hc a dng
Bu khng kh cun ht v thnh
cng
Mt mi trng gio vin v hc
vin cng nhau lm vic
Gii thch s cn thit ca bi
hc
Duy tr nhp dy hc si ni
S dng cc mu cu hi khng
on trc c
Trnh nhng li ch trch th bo
i x bnh ng vi tt c mi
ngi
Thng tin phn hi
Tt c hc vin u cn c thng tin
phn hi nh mt phn thit yu
ca qu trnh hc tp. Thng tin
phn hi c th n gin, khng
chnh thng hoc bng cch chnh
thng hn (nh bi kim tra). Cc
cng trnh nghin cu ch ra cc vn
quan trng sau cn quan tm:
Thng xuyn cho kin nhn
xt ming c tnh nh hnh
Tng cng khen ngi nhng ch
khi thc s cng nhn l c
thnh tch ch thc
Thng tin phn hi kp thi v
thng xuyn
Thng tin phn hi c tinh thn
xy dng thay v cho thng tin
thiu tinh thn xy dng.
nh gi
nh gi phi c c tnh nh hnh
ln tng kt. nh gi thng xuyn
c hiu qu hn l nh gi mt
hoc hai ln trong mt hc k. Cc
cng trnh nghin cu cho thy cc
vn quan trng sau:
Cc hc vin phi hiu c h
thng nh gi
Thng bo cho hc vin cc mc
tiu c th bng cc thut ng c
th o lng c
nh gi thng xuyn (hng
tun)
a ra cc mc tiu mc
thp v cao
S dng phng php nh gi
nh hnh nh gi hiu qu
dy hc
S dng cch tip cn hc cho
thnh tho.
Thi gian lm vic
Khng c g ngc nhin khi thy
cng dng nhiu thi gian cho cc
hot ng c lin quan ti dy hc
trong lp th kt qu t c cng
cao. Tuy nhin, nhiu nghin cu
cho thy nhiu lp hc ch s dng
15-25% thi gian cho cc hot ng
dy v hc thc s . Cc nghin cu
ch ra cc vn quan trng sau
y cn quan tm:
Nn bt u bui hc ng gi
Hn ch ti thiu cc cng vic
hnh chnh qun l v t chc
lp.
Hng dn r rng v chi tit
trc khi a ra cc hot ng
hc tp
Quy nh cc th tc giy t
thng ngy.
Qun l
Qun l lp hc: Cn thit phi xy
dng cc quy trnh v quy nh
duy tr mi trng cho vic dy v
hc. Qun l lp hc khng ng
ngha vi ging dy, tuy nhin n l
iu kin u tin cho vic ging
dy. Cc nghin cu ch ra cc vn
quan trng cn quan tm nh :
Quy trnh qun l n gin (im
danh, nhn giy t, pht giy t)
Hn ch ti thiu mi s gn
on
T chc khng gian vt cht
B tr cc phng tin dy hc
Cc qui tc r rng, n gin
Cc qui tc c dy mt cch
c h thng
Cc qui tc c gim st v
thc hin
Kim sot hnh vi, hn ch ti
thiu cc trng hp vi phm (t
vi phm k lut)
Cho kin nhn xt tch cc i
vi nhng hnh vi ng
Gio vin lm gng v nhng
hnh vi mu mc.
Suy ngh
Nhng gio vin gii thng b tr
thi gian sau mi bui hc ngm
ngh v nhng iu va xy ra.
Nh suy ngh nh vy h c th
nhn xt c nhng g tt v nhng
g cha tt. Hy ghi ch ln cc gio
n nhm hon thin bui hc ln
sau.
Kt lun
Cp nht kt qu nghin cu v
dy hc c hiu qu v p dng
kt qu nghin cu vo thc t l
cng vic sut i ca mi gio
vin.
C v
S dung nhng ky nng ng lp c ban
The ky nng
Ngi bin soan: Chiranjibi Tiwari
M u
Kha nng din at mt y tng
cung gn quan trong nh ban
thn y tng o.
Bernard Baruch
Tac ng cua mt bai phat biu
chu anh hng manh bi vic
bai phat biu o c trnh bay
th nao. Nu mun ngi nghe
hao hng vi nhng y tng ban
a ra, ban thn ban cung phai
hao hng!
Muc ch
Nhng ky nng ng lp c ban
co hiu qua se giup ban:
Tao long tin i vi nhng g
ban truyn at
Gy thin cam vi ngi
nghe
Khc phuc s hi hp trong
khi trnh bay
Lam cho ba yu t cua qua
trnh noi (ngn t, m iu
va dang ve) tr nn nht
quan.
Giao tip co hiu qua
A. Mehrabian a thc hin mt
cng trnh nghin cu v nhng
yu t sau y cua giong noi:
1. Ngn t t ng
2. m iu ng iu, m
iu va vang cua giong
noi.
3. Dang ve c ban gm co
net mt va c ch.
ng a phat hin ra rng mc
nht quan gia ba yu t nay
la nhn t c ban quyt nh
tin cy i vi mt bai phat biu.
Trong nhng bai phat biu nht
quan, ni dung cua bai, s hao
hng trong giong noi, net mt va
c ch sinh ng phan anh tin
cy va tnh thuyt phuc cua
nhng iu noi ra.
Khi lo lng hoc chu ap lc,
chung ta thng co xu hng
troi buc ni dung va trnh bay
thng ip rt thiu nht quan.
V du: Mt ngi nhn xung t
ri noi vi giong ngp ngng:
Ti rt phn khi c co mt
tai y. o la mt thng ip
thiu nht quan. Nhng li noi
cua anh ta se khng c ngi
khac tin.
Nhng yu t ct yu
Cac yu t v m iu va dang
ve, cung nh s lch thip va ci
m cua ngi noi la nhng gia v
chnh lam nn s thanh cng
trong giao tip lin nhn. Di
y la nhng yu t giup cho bai
noi chuyn cua ban tr nn sinh
ng, thu v va co sc cun hut:
1. Giong noi
2. Ngn ng c ch
3. Kim ch s hi hp
Giong noi
Giong noi cua din gia phai co
nhng c im sau y:
m lng: Ro rang va d
nghe, thm ch ca pha
cui phong.
m vc: m vc la cao
hay thp cua giong. Cn
chuyn iu cao thp
gy hng thu. Tranh dung
giong noi u u.
Tc : Tc la tc noi
cua mt ngi. Hay noi
khoang 125 t trong mt
phut. n nhng im quan
trong, nn noi chm lai
gy tac ng manh.
Tam ngng: Nhng ch
tam ngng lam tng thm
trong lng cho nhng li
noi trc o. Hay tam ngng
sau khi kt thuc mt y tng
hoc mt oan (thng
thng nn ngng khoang
1-2 giy).
Phat m: Cn phat m cho
ung ng iu. Hay luyn
nhng t kho trc khi trnh
bay.
T m: Tranh hoc giam
bt nhng cu hoc t m
nh Ti mun noi rng,
Vng, OK, Cac v bit
y. ng thi, khi tam
ngng cung nn tranh phat
ra nhng ting m nh
m, a, v.v.
Ngn ng c ch
(Ngn ng phi li)
Cai quan trong khng ch
nhng iu ban noi ra, ma con
cach ban noi ra iu o nh th
nao. Bai phat biu cua ban phai
sinh ng, thu v va co sc cun
hut. Ngn ng c ch cua ban
phai nht quan vi giong noi.
Hnh thc bn ngoai: Hoc
vin bao gi cung nhn thy
ban trc khi nghe thy ban
noi. V th, trang phuc cua
ban phai thch hp vi c
toa, khng gy phn tan s
chu y.
Thai : Nn gi thai t
nhin, phong cach t nhin.
T th: Gi t th thng va
thoai mai.
ng tac: Nn s dung
nhng ng tac nhe nhang
va t nhin, khng hp tp
va ht hoang.
C ch: Ban se tay nh
th nao trong khi trnh bay?
C ch tay phai t nhin,
khng go bo, cng nhc.
Biu hin net mt: Net mt
cua ban phai th hin s
nhit tnh va t tin.
Tip xuc bng mt: Tip
xuc bng mt giup ban tao
lp va lam tng thm s
thin cam. Nn a mt
nhn u mi ngi khoang
1 3 giy tng thm hiu
qua. Hay chm rai quan sat
c toa ln lt theo tng
nhom.
Kim ch s hi hp
S lo lng la kt qua cua mong
mun lam tt cng vic. Lo lng
la mt biu hin hoan toan bnh
thng. Tuy nhin, nhng GI
Y sau y co th giup ban giam
25.7.94 v3 www.swisscontact.org
bt hoc khc phuc cam giac lo
lng.
Chun b sn sang. Hay
chun b b cuc bai phat
biu.
Tao hnh anh tng tng.
Trc khi bc vao lp, hay
tng tng mt bai phat
biu. Trong tng tng,
ban hay hnh dung mnh va
kt thuc mt bai phat biu
xut sc va c c toa
hoan nghnh.
Th su vai ln trc khi
ng dy noi.
Hay trnh bay phn m u
mt cach tt nht trong kha
nng cua mnh. Ba phut u
tin gy n tng manh co
th giup ban bt i nhiu lo
lng. Ban nn vit trc
my cu u tin.
Nn suy ngh theo hng
tch cc. Hay ngh rng moi
ngi trong phong u la
ban mnh.
Tp trung th dan Ban
hay c trm ngm trc khi
bt u bai noi chuyn.
S dung cac phng tin
trc quan, nu co th. Nn
lun dan sn mt s
ban co th lic vao nhn b
cuc bai va nhng im
chnh.
Nn bt u bng mt cu
hoi yu cu ngi nghe tra
li. iu nay cho ban mt
phut ngh ngi va trn tnh.
Kt lun
at n s hoan hao trong giao
tip lin nhn la mt qua trnh
phc tap bao gm mt s ky
nng c ban. Mt thng ip
phat ra se c ngi khac tin
nu cac yu t ngn t, m iu
va dang iu u nht quan.
Mt giong noi sinh ng va co
biu cam, c nhn manh
thm bi c ch thoai mai va t
nhin, co th giup ngi noi a
ra mt thng ip co sc thuyt
phuc. Cui cung, hay lun ghi
nh cu noi cua John Molloy:
Ban hng dn thc hin
S dung nhng ky nng ng lp c ban
1: Cn cai tin; 3: Chp nhn c; 5: Xut sc
Giong noi 1 2 3 4 5
m lng - Ro rang, d nghe.
m vc - Chuyn iu ung luc.
Tc - Trung bnh (125 t/phut).
Tam ngng - Thch hp.
Phat m - ung.
T m - Han ch ti thiu.
Ngn ng phi li 1 2 3 4 5
T th - Thng va t nhin.
Hnh dang bn ngoai - n mc sach se va phu hp.
C ch - T nhin.
Tip xuc bng mt - ng u.
Biu hin net mt - T tin, thoai mai
ng tac - Chm va ung luc.
Kim ch s hi hp 1 2 3 4 5
Th hin s thoai mai.
Phn gii thiu gy n tng manh.
T chc tt.
S dung phng tin trc quan.
Tng s im __________ trn 15
Ban se khng co dp th hai
gy n tng tt ep ban u !
Cc lnh vc hc tp
Th k nng

Ngi bin son: TS John Collum
& Dr. Rudolf Batliner

M u
Bt k mt cuc tho lun no
v qu trnh dy v hc u dn n
cu hi "Chng ta cn dy ci g?"
hoc "Cn hc ci g?" Chng ta cn
dy l thuyt ? Chng ta cn dy k
nng? Ci g thuc v thi ? Cu
tr li n gin l tt c u quan
trng. tt c u phi c xem
xt bt k bi hc ca chng ta
cp ti ci g .
Tri thc
Tri thc c nh ngha "l
thng tin c cha trong no". Cc
thng tin ny c th bao gm :
S kin
S kin l mt s tht hin
nhin v cng l tn m chng ta gn
cho cc i tng, v d : 1 dm =
1,6 km.
Khi nim.
Cc khi nim l tp hp cc
i tng hay s kin m n cha
ng mt s c im chungv c
bit thng qua mt ci tn gi. Bt
mc l mt khi nim khc vi khi
nim v bt ch.
Nguyn l
Mt nguyn l l mt qui lut
thng tr th gii quanh ta. Mt qui
lut l mt phn on v mi quan
h gia hai hoc nhiu khi nim. V
d, E = MC
2
l mt cng thc ni
ting ch mi quan h gia nng
lng v khi lng.
Qui trnh
Mt qui trnh l mt tp hp
cc hng dn theo tng bc khi
lm mt vic g . Tuy nhin ch
bit v qui trnh thi khng c nghi
l ngi c th thc hin c qui
trnh ngay Mt s qui trnh l n
gin. Nhng qui trnh khc l phc
tp i hi ra quyt nh nhiu
im. Mt thut ton hoc s khi
l mt v d v qui trnh phc tp.
Qu trnh.
Qu trnh l s m t cc vic
lm nh th no. V d : Qu trnh
thu mn nhn cng.
Cu trc
L mi quan h trong mt
nhm cc i tng hoc khi nim.
Th d : Mt s t chc ch cu
trc ca mt cng ty.

Thi
Thi c nh ngha l
"nhng gi tr bn trong, nhng cm
xc, nim tin v ng c".
Thi c phn chia nh
sau :
Quan st c.
Thi quan st c li
c phn chia thnh :

Hnh vi c nhn.
Hnh vi c nhn c nh
ngha l "mt ngi x s nh th
no vi chnh mnh"?
Phm tr ny bao gm: s th
hin c nhn, ngoI hnh, s gy n
tng, v sinh c nhn, thi quen.
Nu mt ngi lun n mun l
thi quen c nhn.

Hnh vi gia con ngi vi con
ngi.
l hnh vi lin quan n
mt ngi giao tip vi ngi khc
nh th no. C cch thc x s tt,
hay php lch s l mt hnh vi loi
ny. Nhng cch x s qua li ln
nhau nh: khng on kt, ci m,
cn tr v h tr.
Khng quan st c.
Thi khng trc tip quan
st c l cm gic, gi tr v
lng tin ca mt ngi. Ch bng
cch lm vic cng vi ngi mi
c th xt on c thi ca
ngi ta.
Cc k nng
K nng c nh ngha l:
"Hot ng quan st c v nhng
phn ng m mt ngi thc hin
nhm t c mc ch".
Cc k nng c chia ra:
Nhn thc
K nng nhn thc thng b
b qua trong chng trnh o to.
Cc v d v k nng nhn thc nh:
gii quyt vn , quyt nh phng
php hc tp, t duy logc v ph
phn, s sng to. Nhng k nng
ny phi c dy cho ngi hc h
c kh nng iu chnh trong mi
trng lm vic thay i lin tc.
Tm vn
K nng tm vn ngh nghip
l "ni dung" thng c xc nh
bnh thng trong chng trnh o
to: Cc k nng nh: "tm ra trn
ging" hoc " ta cy n qu" l
nhng v d v k nng tm vn ngh
nghip. Tuy nhin c rt nhiu gio
vin qun rng i vi mi k nng
ngh nghip, c hai cch tip cn
c s dng hun luyn:
Lp li
Trc tin ngi hc cn phi
c kh nng thc hin cc bc (hoc
qui trnh ) ca k nng ny trong s
an ton v ng n. iu ny i
hi ngi hc phI c thc tp c
hng dn v thc tp c lp.
Bin ho nng cao
Ch khi hc vin c th thc
hin k nng theo qui trnh, th hc
vin phI c dy cch p dng k
nng trong tnh hung mi, kh
khn, khng nh thng l. Cc tnh
hung i hi hc vin s dng
k nng nhn thc cng vi k nng
ngh nghip. Ch khi no ngi hc
cm thy thoi mi trong bin ho
qu trnh v gii quyt nhng vn
mi cng vi k nng, th gio vin
mi cm thy k nng mi thc
s c nm vng.
Kt lun
Kin thc, k nng, thi - tt c phi
c hc - tt c phi c dy.

Ging dy kin thc
Th k nng Bin son:Dr. John Collum
SWISSCONTACT TITI, Kathmandu, Nepal
M u
Trong nhiu nm, cc nh gio dc
hc v tm l hc ni ting trn th
gii (nh Ausubel, Bruner, Clark,
Gagne, Horn, Landa, Piaget, Skinner,
Williams) xy dng nhiu phng
php m t cc loi kin thc khc
nhau v nghin cu lm sao cho mi
loi kin thc khc nhau v nghin
cu lm sao cho mi loi kin thc
ny c dy v hc tt nht.
Ging dy v s kin
Chng hn nh bn ang dy 1 qu
trnh lp k hoch kinh doanh. Qu
trnh ny yu cu hc vin phi nh
nhng thnh t sau y ca qu trnh:
Khung cnh, u vo, qu trnh, sn
phm. Vit tt l KQS. dng h
tr tr nh s gip cho hc vin nh
c cc thnh t. V tt nhin sau
l thc hnh v phi nh KQS
gii quyt vn .
Ging v khi nim
Chng hn nh bn ang dy khi
nim "Dn ch". Trc tin phi a
ra mt nh ngha r rng v dn ch.
Sau , tho lun nhng c im ni
bt phn bit khi nim ch
dn ch khi cc khi nim khc
(nh khi nim ch qun ch).
Tip theo cung cp nhiu v d v cc
nc c xp l dn ch. Sau
m t c im ca nhng nc
khng thit lp ch dn ch. Bn
cng c th a ra mt s tng t.
S tng t l mt cu chuyn n
gin hoc ng ngn gip bn lm r
lun im m bn ang xy
dng.Mt s tng t tt y c th
l tho lun phi quyt nh ra sao
trong phm vi gia nh. mt s gia
nh tt c mi thnh vin u c vai
tr trong vic ra quyt nh. Nhng
trong mt s gia nh li ch
c mt ngi ra tt c cc quyt nh.
nh gi vic tip thu khi nim
ny, hy m t cho hc vin v cc
nc khc nhau v phn bit chng
gia dn ch v nhng hnh thc cai
tr khc. Sau yu cu h to dng
mt ch dn ch mi v mi t
cch ra quyt nh nh th no
quc gia mi .
Ging dy v nguyn
tc
Gi s bn ang dy v nguyn tc
cung cu. Trc tin hy trnh by
nguyn tc. Sau , m t nhng
trng hp m nguyn tc ny c th
dng c (trong nhng th trng
m) v nhng ni m n khng s
dng c (trong th trng b khng
ch). a ra nhiu v d v nguyn
tc ny c ng dng ra sao. S
dng th cho thy iu g s
xy ra khi cung xung hoc cu tng.
Cung cp nhng tnh hung gi nh
hc vin thc hnh nguyn tc
ny. Cui cng, nh gi mc
hiu v nguyn tc qua vic s dng
nguyn tc ny ca hc vin vo gii
quyt cc trng hp th trng c
th. Cng c th kim tra xem hc
vin c p dng nguyn tc ny vo
nhng trng hp khng th s dng
n c.
Ging dy v qu trnh
Gi s bn ang dy v qu trnh lp
k hoch doanh nghip. Trc tin
trnh by qu trnh khi qut. M t
cc thnh phn hoc cc bc trong
qu trnh. Sau dng qu trnh ny
ch ra cc doanh nghip khc nhau
lp k hoch ra sao (cc doanh
nghip khc nhau c th dng mt
qu trnh khc nhau cht t). a ra
cho hc vin nhng trng hp m h
phi s dng qu trnh ny lp k
hoch cho kinh doanh. Nhng k
hoch ny c th c nh gi
xem th hc vin c s dng qu
trnh ny ng n khng.
Ging dy v cc qui
trnh
Bn ang dy cch o huyt p cho
mt bnh nhn, hy a cho hc vin
bn danh sch cc bc ca qui trnh.
Nu nh cc bc ny cha ng c
nhng s kin mi hoc nhng khi
nim mi th trc ht phi ging dy
nhng iu . Hy trnh din th tc
ny mt cch chm ri v cn thn.
Trong khi trnh din cn gii thch l
do ca mi bc ny v ch nhng
bc nguy him. Sau cho php cc
hc vin c thc hnh vi nhau
bng cch dng bn danh sch cc
bc nh mt bn hng dn. Qua
mt s ln thc tp, hc vin c kh
nng thc hin c cc qui trnh m
khng cn gi hay hng dn na.
Tip ti, nh gi s thc hin ca
mi hc vin s dng bn danh sch
cc bc nh l mt bi trc nghim
thc hnh.
Ging dy v cu trc
Bn ang dy v mi quan h gia
vt rn, phn t, v nguyn t. Mt
dn c th c s dng ch ra
mi quan h ny l:
Vt rn
Phn t
Nguyn t
Nguyn t
Nguyn t
Phn t
Trc tin bn s ging tng khi
nim (xem phn ging dy khi nim
trn). Sau , vi dn ny bn s
din gii bao nhiu nguyn t to
thnh 1 phn t v tip theo l bao
nhiu phn t cu thnh 1 vt rn,
bn cng c th ch ra nhng khi
nim khng nn sp xp ra sao. Cui
cng a ra nhng bi tp khc nhau
yu cu hc vin p dng quan h
ny.
Dy hc trc tip vs.
pht hin ??
Tt c cc v d v ging dy trn
nu ra vic p dng s dy hc trc
tip. Trong a s trng hp, nhng
cch thc ging dy sng to c th
c p dng (k c i vicc qui
trnh nu khng gm c vn an
ton). Thay v vic a ra cc nguyn
l v sau cung cp v d th hy
a v d trc hc vin c gng
pht hin ra nguyn l. Nhng
phng php ny chim nhiu thi
gian hn nhng hc vin ca bn s
nh cc nguyn l lu hn v s dng
n tt hn.
Kt lun
Ngi ra bit nhiu v cch dy
v hc kin thc c hiu qu. Hy
dng nhng thng tin ny trong vic
tip sinh lc cho cc bi hc l thuyt
ca bn.
G
i
n
g

d
y

k
i
n

t
h
c

K
i
u

k
i
n

t
h
c
T
r
i

c
h
o

c
u

h
n
h

n
g
h
a

(
c
c

v
)
C
c
h

t
h
c

g
i
n
g

d
y
C
c
h

n
h

g
i

k
i
n

C
i

n
y

g
i

l

l
o
i

l
i
n

h

g
i
a

c
c

k
h
i

n
i
m

(
F

=

M

x

A
)

(
1

d
m

=

1
,
6

k
m
)

n

r
i
n
g

-

P
h
i

c
h
c

c
h
n

l
c

g
h
i

n
h

-

Y
u

c
u

r
n

l
u
y
n

v

t
h
c

h
n
h

-

S
n
g

c
c

t
r

g
i
p

c
n
g

v
i
c

-

G
c
h

g
h
i

n
h

-

Y
u

c
u

t
h
c

h
n
h

i

m

n
h
n
g

h
o
n
g

t
h
c

t
i
n
g

d
n
g

-

K
i
m

t
r
a

l
p

l
i

n
h
i
u

l

g
h
i

n
h
c

h
n
h

n
g
,

s

k
i
n

n
i

b
t

-

G
i
a
o

c
h
o

h
c

v
i
p

d
n
g

c
c

s

k
i

h
o
n

t
h
n
h

c
c

c
n
g

v
i
c

K
h
i
n
i
u

m

c
h

r
a

l

P
h
n

l
o
i

c
c

v
t

t
h

h
o
c

s

k
i
n

c

c
h
u
n
g

m
t

v
m

v
c

b
i
t

b
n
g

m
t

c
i

t
n
:

-

c

t
h
:

c
i

b
t
,

c
i

g
h
,

c
i

x
e

p

-

T
r
u

t
n
g
:

t
n

c
h
,

d
a
n
h

d
,

m
c
h

-

C
h

r
a

m
n
h

n
g
h
a

r
n
g

-

a

r
a

n
h
n
g

m

n
i

b
t

-

a

r
a

n
h
i
u

v
a

r
a

s
n
g

p
h
n

-
a

r
a

c
c

p
h
n

v
a

r
a

s
n
g

n
g

-

T
r
c

n
g
h
i
m

k
h
n
g

p
h
n

b
i
t

g
i
a

n
h
n
g

v
n
g

v

k
h
n
g

n
g

-

D
n
h

r
a

c
c

v
i

v

n
h
n
g

p
h
n

v

N
g
u
y
n

l
i

s
a
o

l
i

n
h
y
?

t
r
n
h

b
y

c
h
n

t
h
c

(
n
g
u
y
n

t
c

h
c

t
p
)

i

q
u
a
n

h

g
i
a

n
g
u
y
n

n
h
n

v

q
u
t

q
u

t
h
n

t
r
c

(
n
g
u
y
n

t
c

b
o

t
o
n

n
n
g

l
n
g
)

N
h
n
g

n
h

l
u
t

t
h
n
g

t
r
n
h

v
i

t
r
o
n
g

m
i

t
r
n
g

q
u
a
n
h

t
a

(
F

=

M

x

A
)

-

T
r
n
h

b
y

n
g
u
y
n

l

-

M
i

m

n
g
u
y
n

l
p

d
n
g

h
o
c

k
h
n
g

-

a

r
a

n
h
n
g

v

l
i
n

q
u
a
n

n

t
r
n
g
h
p

n
g
u
y
n

l
p

d
n
g

h
o
c

k
h
n
g

-

Y
u

c
u

t
h
c

h
n
h

-

a

r
a

n
h
n
g

t
r
n
g

h
p

m

n
g
u
y
n

l
p

d
n
g
,

h
o
c

k
h
n
g

(
i

v
i

n
h
i
u

n
g
u
y
n

l

k
h
n
g

c
h

1

c
u

t
r
n
g
,

h
y

x
n
h

n
h
n
g

n
g

c

t
h
)

Q
u

t
r
n
h

N

h
o
n
g

n
h

t
h
o
?

C
c

m

v
i
c

h
o
n
g

r
a

s
a
o

(
V
:

q
u

t
r
n
h

t
h
u
n
,

q
u

t
r
n
h

m
u
a
,

t
u
)

-

T
r
n
h

b
y

q
u

t
r
n
h

-

M
c

t
h
n
h

p
h
n

c
a

q
u

t
r
n
h

-

S
n
g

q
u

t
r
n
h

g
i
i

q
u
y
t

v

h
o
c

g

g
i
i

q
u
y
t

v

-

T
o

r
a

n
h
n
g

t
r
n
g

h
p

t
n
g

t

h
a
y

g
i
n
h

i

h
i

h
c

v
i
n

s
n
g

k
i
n

t
h
c

v

q
u

t
r
n
h

n

g
i
i

q
u
y
t

h
o
c

g

g
i
i

q
u
y
t

v

Q
u
i

t
r
n
h

T
i

p
h
i

l
m

g

C
h
u
i

n
h
n
g

b
c

x
n
h

r
n
g

s
n

t
i

h
o
n

t
t

c
n
g

v
i
c

h
o
c

t
h
a
o

t
c

(
b
n

g
h
i

k
i
m
,

b
i

h
o
n
g
,

c
c

t
h
u
t

t
o
n
)

-

a

r
a

c
c

b
c

d
i

d
n
g

v
n

b
n

-

T
r
n
h

d
i
n

r
n
g

t
n
g

b
c
-

Y
u

c
u

t
h
c

h
n
h

t
h
n
g

x
u
y
n

c

-

T
r
c

n
g
h
i
m

t
h
c

h
i
n

c

(
h
o
c

k
h
n
g

c
)

g
.

N
h
c

q
u
i

t
r
n
h

c
h
n
g

c

k
h
i

n
i
m

v

k
i
n

C
u

t
r
c
N
c

t

c
h
c

n
h

t
h
o

?

i

q
u
a
n

h

g
i
a

m
t

n
h
m

c
c

s
t

h
o
c

k
h
i

n
i
m

(
l

t
h
u
y
t
,

c
c

m
n
h
,

c
c

t

c
h
c
,

c
n
g
)
-

N

q
u
a
n

t
r
n
g

g
h
i

n
h

h
a
y

k
h
n
g
?

-

M
c

s
t

h
o
c

k
h
i

n
i
m

-

M
n
g

c
c

m
i

q
u
a
n

h

l
i
n

k
t

-

a

r
a

n
h
n
g

t
n
h

t
h
n
g

t
u

t
r
c

n
c

s
n
g

g
i
i

q
u
y
t

v

h
a
y

r
a

q
u
y
i
n
h
j

-

C
c

b
i

t
i

h
i

h
c

v
i
n

l
a

c
h
n

c
u

t
r
n
g

c
h
o

m
t

k
c
h

b
n

g
i
n
h

a

r
a

Day cac s kin
The k nng
M u
y la the k nng th hai trong
s cac the k nng c bin soan
trn c s Ma trn v Ni dung -
Thc hin cua David Merrill.
Trong tm cua The la vic day
cac thng tin mang tnh s kin.
S kin
S kin la thng tin c nht v
nh. Sau y la ba loai thng tin
s kin c ban va v du v tng
loai:
Cac vt thcu th
Phiu thit k mt bai day theo
phng phap 4D (mt mu phiu
cu th).
Man hnh loai NEC FG (mt thit
b cu th).
Cac s liu cu thva dc nht
Mt con chut Microsoft gia
1450 rupi.
Loi khng djnh
Chung ti hoat ng vi mc lai
rong 3.000.000 rupi mt nm.
n hang gm 250 tp giy vit.
Pho chu tch hang la Bishnu
Sharma.
S kin - ch cn nh lai!
Khac vi cac loai thng tin khac,
s kin ch co th nh lai ma thi.
Ta khng th tip tuc x ly t
duy mt s kin. S kin ch co
th lu gi "nh vy" trong b
nh. Chnh v th, trong ma trn
v Ni dung - Thc hin, "Ap
dung" ni dung s kin c
trng.
V du, hay hnh dung mt nhn
vin ban may vi tnh. Mt khach
hang t mua mt chic may vi
tnh ng b kem theo chut va
loa. Khi vit n hang, phai ghi
gia cho tng chi tit. Luc o,
nhn vin ban hang HOC phai
nh gia mt con chut la 1450
rupi HOC phai bit ch tm ra
bang gia . Gia con chut la mt s
kin c nht.
Xac nh thng tin mang
tnh s kin
Cng vic cua giao vin day
ngh la nghin cu k nng se
day xac nh nhng s kin
quan trong cn hoc. Cach tt nht
xac nh s kin la quan sat k
cac bc thc hin k nng. Ta
hay ly v du k nng vn s
dung:
Do Huyt ap
Hay oc tng bc thc hin K
nng nay (xem The K nng o
Huyt ap) va vit ht nhng s
kin ma ban xac nh c.
Bnh nhn phai gi nguyn
t th trong 3 phut nu ang
nm hoc ngi.
Nu ang ng, bnh nhn
phai gi nguyn t th o
trong 1 phut.
May o huyt ap cach xa
ngi quan sat khng qua
1m.
Huyt ap c ghi ln bang
theo doi bnh nhn (Mu
PC2000) ...
Va nhiu s kin na
Thit b vi tn goi may o huyt
ap co phai la mt s kin khng?
Trong trng hp nay la khng.
May o huyt ap la mt nhom
hoc mt loai thit b chung. V
th, o la mt khai nim. Nu qui
trnh oi hoi phai dung may o
Huyt ap "Bauer and Black #
1435" th khi o, thit b nay se la
mt s kin.
Muc tiu hoc
Muc tiu hoc cac s kin la
"ghi nh" chung. Hay dung v du
cua chung ta:
Y ta hoc vin phai:
Nu ro thi gian quy nh
bnh nhn phai gi nguyn
t th khi trang thai ngi,
ng hoc nm; (S LIU
CU TH)
in vao phiu theo doi
huyt ap mu PC2000;
(VT TH CU TH)...
Day mt s kin
Quy trnh day mt s kin thng
thng gm co:
Trnh bay thng tin
Cho thc hanh
anh gia kt qua hoc tp
Tuy theo loai s kin c day,
co th b sung nhng xut sau
y:
Day cac vt thcu th
Khng g ti hn vic ch dung
li day nhng vt th cu th.
Tt hn nn s dung s . Thc
t, thm ch nhng ng ve n
gian cung con thch hp va tt
hn nhng bc anh. Nhng
ng ve n gian gop phn
giam bt s "qua tai" v thng
tin. Di y la v du mt s
phac thao day mt vt th cu
th - Mt thit b iu khin cm
tay Model I.
A
P

D
U
N
G

N
H

L
A
I
1 inch =
2,54 cm

S KIN
KHAI NIM QUY TRNH QUA TRNH NGUYN L
13.1.2001 www.swisscontact.org
Ban huong dn thuc hin
Day mt Su kin
Giao vin da:
1. Phn tch Ban hng dn thc hin
tm ra nhng s kin ct yu ? Co Khng
2. Xac nh nhng vt th cu th? Co Khng
3. Xac nh nhng s liu cu th? Co Khng
4. Xac nh nhng li khng nh ct yu? Co Khng
5. Vit muc tiu cho tng s kin? Co Khng
6. Lp k hoach day i vi tng s kin? Co Khng
7. Cung cp phng tin lam vic, luyn
tp, thc hanh t cu hoi hoc cho
meo nh ? Co Khng
8. anh gia kt qua hoc tp? Co Khng
Khi da y ca c s kin, ch anh du "Khng" la ch cn
hoan thin trong thit k bai day.
Day nhung s liu cu th
Thng thng, bang, biu hoc
danh sach vi nhng gach u
dong co th giup ta trnh bay ro
cac s kin di dang s liu cu
th. V du: bang gia di y co
th giup ch cho nhn vin ban
may vi tnh:
HANG MUC GIA (vupi)
Loa Creative
Stereo
2750
Chut Microsoft 1450
Ban di chut 250
Tai nghe va
micro Zoltrix
1200
Nh ghi thanh bang nn nhn
vin ban hang d TM RA s liu
cn thit hoan tt n hang.
Lu y, bang biu vit theo th t
ABC se d s dung hn.
Day cac loi khng djnh
Hay xem lai hai li khng nh
phn trn:
1. Chung ta hoat ng vi mc
lai rong 3.000.000 rupi mt
nm.
2. Pho chu tch hang la Bishnu
Sharma.
Hoc vin hoc quan l co yu cu
phai nh cu s 1 khng? Co le
la khng. Tuy nhin, ho phai bit
cach nhanh chong TM RA thng
tin o. y, vn t ra i
vi giao vin la "Ngi can b
quan l thc t lam th nao tm
ra cu tra li trc cac cu phat
biu trn?". Co th co nhng cach
sau y:
Tm ban bao cao l lai hang
nm cua hang;
S dung mang vi tnh cua
cng ti tra cu thng tin.
Vi thit k chng trnh tt, hoc
vin oi hoi phai s dung cung
mt phng phap TM RA
thng tin nh trong khi ang lam
vic.
Con li khng nh v s kin s
2 nn day th nao? Ta co th yu
cu hoc vin nh lai ho tn va
chc vu. Nhng co le, cach tt
nht la cho hoc vin bit ch co
th TM RA s c cu t chc
cua hang va cach giai ngha s
o.
TM RA - chic cha khoa
cua ngi cng nhn
hin ai
Ngi cng nhn cua thp ky sp
ti se c coi la cng nhn tin
hoc. Hu ht trn moi lnh vc,
khi phai i mt vi mt vn
mi, ngi cng nhn nao tip
cn c thng tin (sach v, tai
liu tham khao, internet) va tm
ra giai phap, se la ngi thanh
cng. Cac chng trnh ao tao
nhng cng nhn mi phai cung
cp cac k nng cn thit ho
tip cn vi thi ai bung n
thng tin ngay nay.
Hoat ng thc hanh
Khi thit k hoat ng thc hanh
i vi cac s kin, hay cn nhc
v sao ngi cng nhn cn bit
cac s kin nay va
bit trong nhng
hoan canh nao. V
tr nh la co han,
nn hay cn nhc
cac phng phap
sau y:
Cung cp cac
phng tin lam
vic
Hay cho phep hoc
vin s dung tai
liu hoc tham
khao trn mang
TM RA thng tin
v s kin.
Cho luyn tp
va thc hanh
Nu iu kin an
toan khng cho
phep s dung cac
phng tin lam
vic, hay xem xet
vic luyn tp va thc hanh trn
may vi tnh. Nghin cu cho thy
rng sau hang trm ln luyn tp
th se t ng nh lai c.
S dung cu hoi ming
Mt hnh thc giup hoc vin nh
lai cac thng tin v s kin la s
dung cu hoi. Hay cho hoc vin
xem chic may o huyt ap va
hoi ho phai ng cach o bao xa
oc kt qua o. y la mt
cach trc quan hoa thng tin
v s kin. Tng t, ta co th
yu cu mt hoc vin nm xung
va hoi nhng hoc vin khac xem
"bnh nhn phai nm t th nay
bao lu th o huyt ap c?".
Dung meo nh
Nu cn phai ghi nh, hay c
gng ngh ra cng cu giup hoc
vin d nh hn.
Cui cung, hay cho bai kim tra
hoc tao ra nhng tnh hung gia
nh oi hoi hoc vin phai NH
LAI hoc TM RA cac s kin
theo ung nhng g ho phai thc
hin sau nay tai c s san xut.
Th k nng

Day cc khi nim
Cc loi khi nim

C th phn loai cc khi nim
thnh khi nim cu th:
Ci gh tua
Ci t
Ci bt ch
Con ch
hoc cc khi nim truu tuong
Nn dn chu
Danh du
Uy tn
Khi nim nh v p
dng
tnh khng lin quan khc nhau tuy theo
tung truong hop. Hy xt khi nim gh
tua. Moi gh tua du c bn dc dim
ct yu 1. Gh tua thuong lm cho mt
nguoi ngi. 2. Gh c ch d tua. 3. Gh
tu c ch d ngi. 4. Gh tua c ch d
d nng n cao hon so voi mt dt. Gh
tua cn c nhiu dc dim khng lin
quan. Mu sc, vai boc v tay tua l v du
v cc dc dim khng lin quan.
Nu khng c cc khi nim, c le
b c cua chng ta se ghi lai tt ca
cc loai gh tua c th c vo b
nho. Khi c cc khi nim, b c
chi cn luu gi mt hnh anh. Sau
d ta c th dng hnh anh d d
nhn bit nhiu loai gh tua c th
c, ngay ca khi ta chua h nhn
thy chng.
Khc voi su kin, khi nim c th
hoc (v day) o ca muc d nho lai (v
tm ra) ln muc d p dung. C th
yu cu hoc vin ghi nho mt khi
nim, hoc quan trong hon, yu cu
ho p dung khi nim d trong cc
tnh hung cng vic thuc.
Xc d[nh cc khi nim
Cch tt nht d xc dinh thng tin
mang tnh khi nim vn l quan st
k cc buoc thuc hin k nng. Voi
k nng Do huyt p (the k nng
o huyt p), hy thu xem ban xc
dinh bao nhiu khi nim:
Tai nghe
Ong nghe
Bnh nhn
Chiu ngang
Bng tay
p k
Dng mach
Ting dp tm thu
Ngt tm truong
V nhng khi nim khc..
Mc tiu hc
Trong s nhng khi nim nu trn, c th
c nhng khi nim d duoc day tu truoc
(nhu ng nghe, tai nghe, bnh nhn, dng
mach). Di voi nhng khi nim ny, khng
cn phai dt ra muc tiu hoc na. Tuy
nhin, gio vin c th cho n lai chng vo
du bui hoc. Duoi dy l mt s muc tiu
hoc khi nim quan trong:
Nhn bit duoc bng tay hoc
P

D
U
N
G
Tm my
do huyt
p trong
mt s
thit bi y
t
N
H

L
A
I
Nu dc
dim cua
my do
huyt p
SU KIEN
KHI NIEM QUY TRNH QU TRNH NGUYN L
M du
Dy l the k nng thu ba trong
s cc the k nng duoc bin
soan trn co so Ma trn v Ni
dung thuc hin cua David
Merrill. Trong tm cua The xoay
quanh vic phn tch cc k nng
d tm ra cc khi nim bn trong
v lm th no d day cc khi
nim d mt cch tt nht.
Ruth Colvin Clark dua ra dinh
nghia sau dy:
Khi nim l hnh anh trong no
b cua cc su vat, hin tuong
hoc cc tuong vn tn tai duoi
nhiu v du cu th.
Moi khi nim du c nhng
ac aim mau cht gip ta
phn bit duoc khi nim ny
voi khi nim khc. Khi nim
cn c cc ac aim hoc ac
Khi nim
Hnh 1- Nhng chic gh ta tht v hnh anh tinh thn cua mt ci gh ta
Th k nng

cc chi tit cua bng tay c th
gy han ch luu thng mu
(p dung)
Nu cc dc dim cua my do
huyt p loai dng h v loai
thuy ngn (Nho lai).
Tm my do huyt p thuy ngn
trong mt s thit bi y t (p
dung).
Nhn bit cuong d bnh thuong
cua ting dp (p dung).
Nhn bit ting dp du tin v
ting dp cui cng (p dung).
Day cc khi nim
Khi day khi nim lun lun phai
cho bit:
Dinh nghia
Nhng dc dim quan trong
V du
Nu duoc, c th cung c khi nim
bng cch cho bit:
Nhng dc dim khng quan trong
Phan v du
So snh nhng ci tuong tu
Di voi khi nim v my do huyt
p thuy ngn:
Bjnh ngha
My do huyt p thuy ngn l mt
dung cu duoc thit k d do huyt p
theo don vi milimet thuy ngn.
Nhng dc dim quan trng
C dng h do s, phn vach
hoc c ct thuy tinh chua thuy
ngn.
C bng cao su d bom bng tay
C bng tay cun xung quanh
cnh tay bnh nhn
Ong cao su ni lin bng tay voi
dng h do v bng
V d
Nhng dc dim khng quan trng
Mu sc
Trong luong
Cch lp
Phan v d
So snh vi nhng ci tng t
So snh voi nhng ci tuong tu tuc
l don gian dua ra ci m hoc vin
d quen bit. So snh nhng ci
tuong tu l phuong php h tro,
gip hoc vin hiu nhng khi
nim moi. V du: so snh thu knh
my anh d giai thch khi nim v
mt nguoi. Cch so snh nhng ci
tuong tu chi c ch toi mt dim
no d, v nhng ci tuong tu se
cn c nhng dim khc nhau.
Tiu dim cua mt thu knh
duoc diu chinh bng cch thay
di khoang cch gia thu knh
v mt phng hnh anh trong
khi mt diu chinh tiu dim
nho bin di hnh dang gip
mac.
Khi do huyt p, c th dua ra so
snh nhu sau:
Ly ngn tay bp mt du voi nuoc
lai. Nu nuoc chay chm lc khng
c vt can, ban khng cn bo nhiu
cng suc m vn ngn duoc khng
cho nuoc chay.
Dng chay cng lon (khi bi can)
cng di hoi p sut lon hon.
Hoat dng thc hnh
Vic p dung khi nim cn quan trong
hon l cho dinh nghia khi nim d. D
thuc hnh, hy cho hoc vin cua ban
phn bit khi nim d hoc voi nhng v
du v phan v du moi. C th lm vic
ny bng cch su dung vt tht hoc bi
tp trn giy.
nh gi kt qu hc tp
Khi dnh gi kt qua hoc cc khi
nim, hy tao ra cc tnh hung
cng vic thuc d hoc vin p dung
cc khi nim d hoc. Trong v du
v do huyt p, khng nn dua sn
dung cu cho y t hoc vin m nn
yu cu ho tu tm dng loai dung
cu ph hop voi tnh hung.
Ban hung dn thc hin
Dy cc khi nim
Gio vin d
1. Phn tch Bang huong dn thuc hin d tm ra nhng
khi nim mu cht
C Khng
2. Vit muc tiu cho mi khi nim mu cht C Khng
i voi mi khi nim:
3. Cho dinh nghia? C Khng
4. Cho bit nhng dc dim quan trong? C Khng
5. Cho v du? C Khng
6. Thao lun nhng dc tnh khng quan trong C Khng
7. Cho phan v du? C Khng
8. So snh voi nhng ci tuong tu? C Khng
9. Hoat dng thuc hnh d phn bit? C Khng
10. Dnh gi kt qua mt cch thuc t? C Khng
Khi day cc khi nim, mi ln dnh du Khng c th
cho thy l hng trong hoc tp cua hoc vin
Day cac quy trnh
The k nng
M u
y la the k nng th t trong s
cac the k nng c bin soan
trn c s ma trn v Ni dung -
Thc hin cua David Merrill.
Trong tm cua The xoay quanh
cach day quy trnh thc hin mt
ky nng.
nh ngha
Trong Bang giai thch thut ng
cua Vin ao tao Giang day K
thut Nepal, quy trnh c nh
ngha la:
Mt tp hp cac bc co lin quan
vi nhau c thc hin hoan
thanh mt cng vic hay mt ky
nng.
Di y la mt vai v du v ky
nng:
nh dang mt a mm
Nng mt chic banh s c
la nhiu lp
Lam sach bu gi
Mi ky nng nu trn u co mt
quy trnh kem theo nhm chi tit
hoa "con ng tt nht" thc
hin ky nng o.
Quy trnh co tm quan trong sng
con i vi cac doanh nghip va
c s san xut. Phn ln cac cng
vic c thc hin theo quy trnh.
Tng t, hu ht cac chng trnh
ao tao t chc cho doanh nghip
hoc c s san xut u nhm
trong tm vao quy trnh.
Co hai loai quy trnh chnh:
Quy trinh truc tuyn
Quy trnh trc tuyn bao gm tp
hp cac bc d quan sat va t thay
i. Bc th ba bao gi cung tip
theo sau bc th hai. Quy trnh
nh dang a mm la mt v du v
quy trnh trc tuyn.
Quy trinh ra quyt djnh
Quy trnh ra quyt nh bao gm
hai hoc nhiu quy trnh trc tuyn
c ni vi nhau tai mt im bi
mt hoc nhiu quyt nh. Quy
trnh ra quyt nh ging nh mt
s lu chuyn: tuy thuc vao
cu tra li cho cu hoi cn ra quyt
nh, quy trnh co th i theo
nhanh nay hoc nhanh khac.
Nhiu ky nng sa cha may co
quy trnh thuc loai quy trnh ra
quyt nh. Ngi cng nhn kim
tra cai g o, gp chi tit hong th
thay th, nu khng th chuyn
sang kim tra chi tit tip theo.
Quy trnh nh lai va ap
dung
Ging nh khai nim, quy trnh co
th hoc (va day) ca mc nh
lai (va tm ra) ln mc ap dung.
Ta co th yu cu hoc vin ghi nh
cac bc cua mt quy trnh, hoc
quan trong hn, yu cu ho ap
dung quy trnh trong iu kin
cng vic thc s.
Xac nh cac quy trnh
Khi day cac ky nng, nhiu tai liu
hng dn chng trnh thng
a ra quy trnh cho mi k nng
phai day. Khi khng co quy trnh,
giao vin phai tm ra hoc xac
nh quy trnh ti u nht. Trong
trng hp khng co quy trnh,
hay tham khao The k nng Soan
Ban Hng dn thc hin. Ta hay
ly quy trnh "o huyt ap" (The
k nng o Huyt ap) lam v du.
Vai tro cua tn hiu
i vi mi quy trnh u co mt
cu hoi t ra "Khi nao th ngi
cng nhn thc hin (hoc khng
thc hin) quy trnh nay?" Tn
hiu quyt nh vic thc hin
c nh ngha la:
Mt tn hiu hoc mt s kin
khin ngi cng nhn phai thc
hin mt quy trnh cu th.
Tn hiu thc hin co th phat sinh
t bn ngoai. o co th la mt
ting coi hay mt en bao b tt.
o co th la mt yu cu cua
khach hang hay mt k nng ch
c thc hin tai mt thi im
nht nh trong ngay.
Tn hiu thc hin cung co th
phat sinh t qua trnh t duy bn
trong khng my d quan sat.
Ngi cng nhn co th quyt
nh: co le by gi mnh nn lu
d liu lai. Ngi y ta co th ngh
"Trng bnh nhn hi khac - co le
mnh nn kim tra thn nhit cho
anh ta."
Mt s quy trnh xut phat t mt
tn hiu duy nht. S khac oi hoi
phai co nhiu tn hiu trc khi
thc hin. thc hin k nng
"Ta mt cy n qua", co nhiu tn
hiu. Thi gian trong nm phai
phu hp va cy o thc s ang
cn ta.
Khi day mt quy trnh, tn hiu
thc hin cung quan trong nh cac
bc cua quy trnh. Tn hiu nay
cn c day, c thc hanh, hoc
thu c va anh gia.
Muc tiu hoc
Quy trnh va tn hiu thc hin
cung tao nn ni dung. Kt qua
hoc co th mc nh lai (tm
ra) hoc ap dung. V vy, i vi
v du k nng cua chung ta, co th
s dung nhng muc ch hoc sau
y:
Nu cac tn hiu yu cu o
huyt ap (Nh lai)
Nu cac bc o huyt ap
(Nh lai)
Qua Internet, hay tm tt ca
A
P

D
U
N
G
o huyt
ap cho mt
bnh nhn
gia nh.
N
H

L
A
I
Nu cac
bc trong
quy trnh
o huyt
ap.
S KIN
Day Quy tvinh
Giao vin da:
1. Tm ra hoc soan ban hng dn thc hin? Co Khng
2. Tm ra hoc soan cac tn hiu thc hin quy trnh? Co Khng
3. Vit muc tiu hoc cac tn hiu? Co Khng
4. Vit muc tiu cho quy trnh? Co Khng
5. Phat cho mi hoc vin mt ban hng dn thc hin? Co Khng
6. Trnh din quy trnh theo ban hng dn thc hin? Co Khng
7. Tao iu kin thc hanh y u mi hoc vin u
thc hin k nng thanh thao? Co Khng
8. anh gia kt qua hoc tp bng kim tra tay ngh hay kim
tra thc hin theo ung mi trng cng vic thc s? Co Khng
Khi day quy trnh, mi im anh du Khng co th cho ta thy nhng
hoc vin khng thc hin c quy trnh.
cac quy trnh o huyt ap co
th ap dung (Nh lai - tm ra).
o huyt ap cho 10 bnh
nhn gia nh (Ap dung).
Quy trnh day
day quy trnh co hiu qua oi
hoi phai:
Co danh sach hoc ban m ta
ro cac bc trong quy trnh;
Trnh din quy trnh mt hoc
nhiu ln.
Cn phat ban hng dn thc hin
quy trnh cho hoc vin trc khi
trnh din. Nguyn tc cua "ban
hng dn thc hin" la:
Ni dung khng qua 12-15
bc;
Nu cac tn hiu;
Mi bc bt u bng mt
ng t ch hanh ng;
Cac thao tac phc tap c
phn tch n gian thanh tng
bc;
Nu c, nn "trc quan
hoa" ban hng dn thc hin
(Xem The k nng o huyt
ap.)
Moi ban hng dn thc hin cn
c giao vin kim nghim thc
t vi mt s hoc vin ai din
trc khi em ap dung.
1rinh din
Khi trnh din phai am bao nhng
yu cu sau y:
Trnh din chnh xac theo ban
hng dn thc hin;
Nhn manh cac tn hiu thc
hin;
Ln trnh din u tin nn
lam chm hn so vi thao tac
bnh thng th mi co hiu
qua;
Mt s ch trong quy trnh
cn c trnh din vi tc
thng thng;
Giao vin am bao hoc vin
co theo doi ban hng dn
thc hin thng qua vic t
cu hoi.
h tr cho vic trnh din tt
cac k nng, hay xem The K nng
Thc hin mt cuc trnh din.
Cac hoat ng thc hanh
Vic ap dung quy trnh con quan
trong hn nh lai va goi tn cac
bc trong quy trnh. Khi hoat
ng thc hanh, hay cho hoc vin
thc hanh quy trnh nhiu ln.
Nhng ln thc hanh u tin nn
chm rai, an toan va co ngi
hng dn. Hoc vin phai theo sat
tng bc nu trong ban hng
dn thc hin. Giao vin phai co
mt cho y kin phan hi va
thng tin hng dn trc.
Cung vi thi gian, tc cua hoc
vin se tng ln va vic s dung
ban hng dn thc hin se giam
bt. Hay tham khao The K nng
Lp k hoach cho hoa t ng thc
hanh co cai nhn khai quat v
vn nay.
Bao nhiu la du?
An toan ma noi, ch thc hin k
nng mt ln th khng th hoc
c k nng. Mun xac nh cn
thc hanh bao nhiu, phai cn c
vao cac yu t sau y:
Tm quan trong cua k nng
Nu la k nng quan trong i vi
nha may hay c s san xut va
vic thc hin sai k nng o co
th gy h hong thit b t tin th
phai thc hanh nhiu hn.
Mc nguy him khi thc
hin k nng
Nu vic thc hin k nng co th
gy nguy him cho ngi cng
nhn hoc cho cac ng nghip th
phai thc hanh nhiu hn.
Kha nng cua hoc vin
Co nhng hoc vin thc hanh t
hn cac em khac nhng vn thc
hin thanh thao k nng. Nu giao
vin mun tt ca cac hoc vin u
thc hin k nng thanh thao th
mt s hoc vin phai c thc
hanh nhiu hn.
Cac tt nht anh gia kt qua
hoc quy trnh la kim tra tay ngh
hay kim tra thc hin.
Mun anh gia kt qua hoc cac
quy trnh, hay tao ra nhng tnh
hung cng vic thc s hoc
vin phai thc hin k nng ma ho
a hoc. Trong v du v o huyt
ap, khi co tn hiu, hoc vin phai
thc hin k nng nay i vi mt
gia bnh nhn trong mt mi
trng b tr ging nh trong bnh
vin con giao vin dung ban
hng dn thc hin theo doi.
Day v cac Qua trnh
The k nng
M u
y la the k nng th nm trong s
cac the k nng c bin soan trn
c s Ma trn v Ni dung - Thc
hin cua David Merrill. Trong tm
cua The xoay quanh vic phn tch
cac ky nng nhm tm ra cac qua
trnh bn trong va lam th nao
day cac qua trnh o mt cach tt
nht.
nh ngha
Nu quy trnh mang tnh ch dn th
qua trnh lai mang tnh m ta.
Trong nhiu trng hp, ngi
cng nhn co th thc hin mt k
nng tuy khng hiu ht v sao ho
lai lam cai o (bc tranh toan canh).
Chnh iu o thng lam giam
nng lc thc hin cua ho.
Qua trnh la:
s m ta moi vic din ra th nao.
Co hai loai qua trnh chnh:
Qua trinh ki thut hay qua
trinh tu nhin
Di y la cac v du v qua trnh
k thut hay qua trnh t nhin
Chu ky sng cua mt loai bo
sat
Qua trnh quang hp
Qua trnh -xy hoa
Qua trnh t trong
H thng tun hoan
Khai thac vang
San xut nhm
Qua trnh k thut hay qua trnh t
nhin din ra ma khng phu thuc
vao hoan canh.
Tuy mt s giao vin day ngh coi
cac qua trnh nay la loai thng tin
"bit c th cung hay", nhng
trong nhiu trng hp, nu hoc
vin hiu c cac qua trnh nm
bn trong cac k nng th kt qua
thc hin quy trnh cua ho se tt
hn.
Ngoai ra, nu hiu ro qua trnh se
giup nhiu cho vic hoc tp vi
muc ch "chuyn giao xa". Cho du
sau nay thm ch quy trnh co thay
i, ngi cng nhn, mt khi a
hiu cac qua trnh, co th t thch
ng vi hoan canh mi.
Qua trinh trong doanh nghip
Di y la mt vai v du v cac
qua trnh trong doanh nghip:
Qua trnh tuyn dung
Lp hoa n khach hang
Phat trin phn mm
Ra quyt nh
ap ng yu cu cua khach
hang
Khuyn mai
Cac qua trnh trong doanh nghip
phu thuc vao hoan canh. V du:
qua trnh tuyn dung cua mt cng
ty ln va mt cng ty nho co th
kha khac nhau.
Cac qua trnh trong doanh nghip
con co thm y ngha thuc y. Nu
cac nhn vin thy c cng vic
ho ang lam phu hp th nao vi
muc tiu chung cua cng ty, cng
vic theo quy trnh cua ho thng
se tt hn.
Qua trnh nh lai va ap
dung
Co th hoc (va day) v cac qua trnh
ca mc nh lai (va tm ra) ln
mc ap dung. Ta co th yu cu
hoc vin nh mt qua trnh, hoc
quan trong hn, yu cu ho ng
dung qua trnh o trong iu kin
cng vic thc s.
Vic ng dung cac qua trnh bao
gm:
Giai quyt mt vn d
y, hoc vin c giao mt vn
lin quan n cng vic thc s
va c t cu hoi: ho se lam g.
Hoc vin phai ap dung qua trnh
cho thch hp vi tnh hung cu th
va tm ra cu tra li.
Suy lun
Suy lun la mt hanh ng hay mt
quyt nh vt ra ngoai pham vi
cua qua trnh. Trong hoan canh cu
th, ngi nhn vin co th thy qua
trnh tuyn dung khng phu hp
lm. Tuy vy, ho vn co th a ra
quyt nh cn c vao y tng th
cua qua trnh. Y o co th nhm
muc ch hoan toan cng bng va
v t. Min sao quyt nh cua
nhn vin o dn n kt qua (muc
ch cua qua trnh) cng bng va v
t, suy lun o co le la chnh xac.
Xac nh cac qua trnh
Xac nh qua trnh kho hn so vi
xac nh s kin hoc khai nim.
Mt qua trnh co th la c s cho
hang loat k nng. xac nh cac
qua trnh, hay quan sat k cac bc
thc hin k nng. i vi mi
bc, hay t t cu hoi "V sao"
phai co bc o. Liu co qua trnh
nao nm trong bc o khng? Hay
s dung k nng "o huyt ap" (The
K nng o huyt ap ) xem ban xac
nh c bao nhiu qua trnh.
Ngn chn vi trung ly lan
(Kh trung)
Chm soc bnh nhn
H tun hoan
Qua trnh thuy lc va ap lc c
ban
Muc tiu hoc
Trong s nhng qua trnh noi trn
co th co nhng qua trnh a c
day t trc (nh kh trung, chm
A
P

D
U
N
G
c lng
s tng giam
huyt ap tuy
thuc vao v
tr canh
tay khi o.
N
H

L
A
I
Ve s h
tun hoan.
S KIN
Ban hng dn thc hin
Day v cac qua trnh
Giao vin a:
1. Phn tch ban hng dn thc hin tm ra cac qua
trnh chu cht? Co Khng
2. Vit muc tiu cho mi qua trnh chu cht? Co Khng
i vi mi qua trnh:
3. Nu tn qua trnh? Co Khng
4. M ta qua trnh hoc muc ch cua qua trnh? Co Khng
5. Nu tm quan trong cua qua trnh? Co Khng
6. Cho biu , s lu chuyn hoc bang biu
minh hoa qua trnh? Co Khng
7. Nu cac tnh hung ng dung qua trnh? Co Khng
8. Nu cac tnh hung khng ng dung c qua trnh? Co Khng
9. Cho hoat ng thc hanh giai quyt vn thch hp? Co Khng
10. anh gia kt qua mt cach thc t? Co Khng
Khi da y cac qua trnh, mi ch anh du "Khng" co th la ch hng trong kin
thc cua hoc vin.
Hinh 1. Biu d
PHN TCH
THIT K
PHAT TRIN
THC HIN
ANH GIA
Hinh 2. So d luu chuyn
FO
O
D
T
H
C
N
T
N
T
H
N
T
H
C
N
T
N
C
H
T
& P
H
N H
U
Y
AI LAM GI KHI NAO

Cac t trng
b mn
Np bang im cui hoc ky 3 ngay sau khi
kt thuc hoc ky
Chu nhim
khoa
Ky bang im 5 ngay sau khi
kt thuc hoc ky
Trng phong
hanh chnh
Gi bang im cho hoc vin 2 tun sau khi
kt thuc hoc ky
Hinh 3. Bang, biu
soc bnh nhn). Ta khng cn a
ra muc tiu hoc cho cac qua trnh
nay na. Tuy nhin, u gi hoc,
giao vin co th cho n lai. Sau y
la mt vai v du v muc tiu hoc cac
qua trnh:
Lp s h thng tun hoan
(Nh lai).
M ta cac ky thut kh trung
ap dung vi bnh nhn (Nh
lai).
c lng s anh hng cua v
tr gia canh tay va tim n
huyt ap (Ap dung).
Nu tac ng cua nghen ng
mach n huyt ap (Ap dung).
Giai thch v sao bnh nhn
phai gi trang thai bnh tnh
tr c khi o huyt ap (Ap
dung.)
Day v cac qua trnh
Khi day v cac qua trnh lun lun
phai cho bit:
Tn qua trnh;
M ta qua trnh;
Biu , s
lu

chuyn hoc bang, biu minh hoa
qua trnh (xem hnh 1,2,3);
Tm quan trong cua qua trnh;
Cac tnh hung ng dung qua
trnh
Cac tnh hung khng ng
dung c qua trnh.
Khi thit k cac phng tin phuc
vu cho vic hoc cac qua trnh, cn
nh rng dung cu trc quan va cac
s co hiu qua hn so vi bang,
biu.
Thc hanh cac qua trnh
Vic ng dung cac qua trnh quan
trong hn la kha nng n thun
nh lai chung. i vi hoat ng
thc hanh, hay giao cho hoc vin
nhng tnh hung cng vic tiu
biu ho ng dung cac qua trnh
vao vic ra quyt nh. Sau o, cho
nhng tnh hung c bit hoc
vin co th suy lun t qua trnh.
Tt ca nhng vic o u co th lam
c bng cach s dung cac tnh
hung gia nh hoc bai tp vit.
anh gia vic hoc cac qua trnh,
hay tao ra nhng tnh hung cng
vic thc s (tnh hung tiu biu
hoc tnh hung c bit) hoc
vin phai ng dung cac qua trnh a
hoc.
Day cac nguyn l
The k nng
M u
y la the k nng th sau trong s
cac the k nng c bin soan trn
c s ma trn v Ni dung - Thc
hin cua David Merrill. Trong tm
cua The xoay quanh cach phn tch
cac ky nng tm ra cac nguyn l
bn trong va lam th nao day cac
nguyn l o mt cach tt nht.
nh ngha
Nguyn l c nh ngha la:
Mt hoc nhiu tuyn b (di hnh
thc cng thc ai s hoc bng
li) nhm nh ngha mi quan h
(thc t hoc mong mun) gia hai
hoc nhiu khai nim.
Co th phn loai cac nguyn l
thanh nguyn l khoa hoc va
nguyn tc.
^guyn li khoa hoc
Di y la v du v cac nguyn l
khoa hoc:
E=MC
2
nh lut ba Newton
Nguyn l Bernoulli
nh ly Pythagore
Ly thuyt ni ting cua Einstein m
ta di dang ai s mi quan h
thc cht gia nng lng, vt cht
va vn tc anh sang.
^guyn tc
Trong doanh nghip, nguyn l
thng c goi la nguyn tc
hng dn. V du:
Nguyn tc hng dn quan h
vi khach hang
Nng sut lao ng se cao hn
nu nhn vin c tham gia
thit k cng vic cua mnh.
Khach hang bao gi cung
ung.
ng c tch cc se em lai
kt qua ti u.
Cac nguyn tc bnh ng
trong tuyn dung.
Cu noi "Khach hang bao gi cung
ung" th hin mi quan h mong
mun gia khach hang va cng ty.
Cac nguyn l va s chuyn
giao xa
Khi day quy trnh, chung ta day vi
muc ch chuyn giao gn. Hay noi
cach khac, nhng iu chung ta day
ch gn lin vi cng vic khi k
nng hoc quy trnh khng thay i.
ang tic, trong iu kin cng
ngh i mi nhanh chong, cac quy
trnh thng thay i rt nhanh.
Nguyn l va nguyn tc th khac.
Khi hoc vin hoc cach ng dung
mt nguyn l hoc mt nguyn tc,
s hoc tp o se co li ch lu dai.
Nguyn l va nguyn tc se khng
thay i nhanh chong theo thi
gian.
Tng t, mt quy trnh ch thch
hp vi mt tnh hung cu th. Con
mt nguyn l hay nguyn tc co
th ap dung cho nhiu tnh hung.
Ro rang, ngi cng nhn trong
thi a i hin nay a nhanh chong
chuyn t mi trng cng vic
theo quy trnh sang mi trng oi
hoi ho phai i mt vi nhng tnh
hung mi va a ra cac quyt nh
cn c vao nhng nguyn tc hng
dn chung.
Nguyn l Nh lai va ap
dung
Nguyn l co th hoc (va day) ca
mc nh lai (va tm ra) ln mc
ap dung. Co th yu cu hoc
vin phai ghi nh mt nguyn l
hoc danh sach cac nguyn tc, hay
quan trong hn, yu cu ho ap dung
nguyn l hoc nguyn tc vao
nhiu tnh hung cng vic thc t
khac nhau.
Xac nh cac nguyn l
Mt cach xac nh nguyn l la
quan sat k tng bc thc hin k
nng. Hay s dung k nng "o
huyt ap" (The k nng o huyt
ap) va xem ban xac nh c bao
nhiu nguyn l hay nguyn tc.
Nguyn tc hng dn chm
soc va am bao an toan cho
bnh nhn.
i vi nhng k nng khac, co th
kho xac nh nguyn l hn. Vi k
nng Sa cha mach D-C, nguyn
l khoa hoc c ban y la nh
lut Ohm.
Trong mt s trng hp, thay v
day k nng, ta phai day nguyn l.
Khi o nay sinh vn cn day
nhng nguyn l g va giao vin xac
nh cac nguyn l o nh th nao.
Co th xac nh cac nguyn tc
hng dn bng cach:
Quan sat hoc phong vn cac
cng nhn lanh ngh. Ghi lai
nhng im chung gia ho khi
ho cung lam mt loai cng vic
cu th;
Lp mt nhom cng nhn lanh
ngh va giao cho ho xy dng
cac nguyn tc hng dn cho
cng vic ho lam;
im lai cac tai liu tham khao
sn co;
Tin hanh phn tch cac cng
vic mang tnh phan oan trn
nhng cng nhn lanh ngh.
Muc tiu hoc
i vi nguyn tc hng dn
chm soc bnh nhn noi trn, vao
u gi hoc, giao vin co th cho n
lai nhng nguyn tc hng dn cua
bnh vin. Di y la v du v
muc tiu hoc nhng nguyn tc nay:
A
P

D
U
N
G

Chm soc
cac bnh
nhn gia
nh a
cho.
N
H

L
A
I

Nu 10 quy
tc hng
dn cach
chm soc
bnh nhn.
S KIN
Day cac nguyn l
Giao vin da:
1. Phn tch Ban hng dn thc hin tm ra nhng
nguyn l ct yu ? Co Khng
2. Vit muc tiu cho tng nguyn l ct yu? Co Khng
i vi mi nguyn l:
3. Nu ni dung nguyn l hoc nguyn tc? Co Khng
4. Minh hoa cac tnh hung ap dung nguyn l o? Co Khng
5. Minh hoa cac tnh hung khng ap dung nguyn l o? Co Khng
6. a ra nhng trng hp tng t cho d hiu? Co Khng
7. Cho hoc vin xac nh nhng trng hp ng dung
nguyn l co hiu qua? Co Khng
8. Cho hoc vin xac nh nhng trng hp ng dung
nguyn l khng co hiu qua? Co Khng
9. Giao nhng vn oi hoi hoc vin phai
ap dung cac nguyn l? Co Khng
10. Giao nhng vn oi hoi hoc vin phai a ra
nhng suy lun t nguyn l? Co Khng
Khi day nguyn l, mi trng hp anh du "Khng" cho thy l hng trong
s tip thu cua hoc vin.
Nu nhng hng dn cua
bnh vin v vic chm soc va
am bao an toan bnh nhn
(Nh lai).
Qua Internet, tm cac quy tc
hng dn v chm soc va an
toan bnh nhn (Nh lai va tm
ra).
Cho mt phong bnh nhn gia
nh, hay chm soc va am bao
an toan cho bnh nhn theo
ung nguyn tc hng dn cua
bnh vin (Ap dung).
Cho mt bc anh chup mt tnh
hung ging bnh, hay ch
ra nhng vi pham quy nh
chm soc va am bao an toan
bnh nhn (Ap dung).
Day cac nguyn l
Khi day cac nguyn l:
Phai nu ni dung nguyn l va
nguyn tc;
Cho mt s tnh hung v du
minh hoa cach ng dung cac
nguyn l va nguyn tc va kt
qua ng dung;
Cho mt s tnh hung phan v
du v ng dung khng ung
nguyn l va nguyn tc va hu
qua cua vic ng dung sai.
So sanh nhng cai tng t
hiu va nh nguyn l. V du:
co th ly hin tng nc
trong voi giang v in th
va in tr.
Cho mt s trng hp gia
nh co ng dung cac nguyn l
hoc nguyn tc. Yu cu hoc
vin xac nh nhng ng dung
co hiu qua va nhng ng dung
khng co hiu qua.
Cui cung, hay t hoc vin
vao cac tnh hung gia nh oi
hoi ho phai ap dung cac
nguyn l hoc nguyn tc bng
cach giai quyt vn hoc
suy lun.
Hoat ng thc hanh
Vic ng dung cac nguyn l quan
trong hn la thuc long nh ngha
cua chung. thc hanh, hay cho
hoc vin phn bit nguyn l vi cac
v du va phan v du mi. iu nay
co th lam c bng cach s dung
vt tht hoc cho lam bai tp vit.
Hoc vin cang sm phai ap dung
cac nguyn l vao cac tnh hung
gia nh, hoc thm ch tt hn, vao
iu kin cng vic thc s bao
nhiu, th ho hoc nguyn l cang tt
by nhiu. Chnh v th, thit k tt
khu tip cn vi cng vic la iu
ti quan trong. Nu ngay sau khi
khi hoc xong, ngi cng nhn phai
ap dung nguyn l vao cng vic th
kt qua ao tao se tt hn.
anh gia kt qua hoc cac nguyn
l, hay tao nn nhng tnh hung
cng vic thc s hoc vin phai
ap dung cac nguyn l ho a hoc.
Trong v du v o huyt ap, hay
am bao sao cho hoc vin phai trnh
din vic chm soc va gi an toan
cho bnh nhn song song vi vic
thc hin ung quy trnh o huyt
ap.
Tu nguyn l dn hanh dng
Nghin cuu tinh hung nho
ca hang cua Rich Atlanta,
Georgia, nguyn tc vn co a 50
nm nay cua cng ty la:
Khach hang bao gio cung dung.
Gia s ban lam vic B phn X
l hang hoa b tra lai trong ca hang
cua Rich. Co mt khach hang n
tra lai mt chic ao khoac. Chic ao
ro rang a mua cach y hn mt
nm, ao va bn va rach. Ban bit
chc rng ca hang cha bao gi
ban loai ao khoac nay. Ngi khach
noi chic ao o b li va mun i
ly cai mi. Ban se lam g trong
trng hp nay?
Thit k cac bui day ngh (Phng phap 4D )
The ky nng
M U
Co hang chuc cun sach va hang
trm bai bao a cp n vn
Lam th nao thit k nhng gi
day ngh co hiu qua. The ky
nng nay gii thiu mt cng cu
thit k n gian giup ta kham pha
b quyt cua vic thit k day ngh
tt. Thoat nhn, cng cu nay dng
nh qua n gian co th em
lai kt qua, nhng thc t, no a
em lai kt qua. Khi c giao vin
day ngh s dung vi i chut
sang tao va co u t thi gian cho
vic chun b, cng cu nay co th
em lai nhng bui day thc s co
kt qua vi trong tm t vao hoc
vin.
QUAN NIM
Theo quan im thit k ao tao
ngh cua Ruth Sizemore House,
mt chuyn gia t vn v ao tao
cho cac doanh nghip Atlanta,
bang Georgia, vic thit k cac
gi day ngh co hiu qua cung d
nh 1-2-3-4, A-B-C-D vy. Giao
vin day ngh ch phai lam duy
nht mt vic la tra li bn cu hoi
(cu hoi th t gm bn phn).
Nhng cu hoi nay c trnh bay
trong Bang 1. Qua trnh thit k
nay chu trong n hoc vin va cac
hoat ng tp trung vao hoc vin,
cung nh cac dung cu va dung
trc quan. S tham gia cua giao
vin c xp cui cung va CH
khi nao cn thit mi phai b sung
s tham gia o.
1
Muc tiu c ban cua ao tao ngh
la nng cao nng lc hanh ngh.
Hay lu y ch lam trong cu hoi
1. Ch lam y ngu y vic
hanh ngh. gi day ngh co kt
qua, chung ta cn xac nh ro yu
cu v nng lc hanh ngh hoc
vin. Mun thit k mt bui day
ngh ly tng, chung ta cn bit
hai iu. Trc ht, nng lc hanh
ngh hin nay cua hoc vin th
nao ? Th hai, cn nm c yu
cu at c v nng lc hanh
ngh ? Nm c hai iu o se
cho phep giao vin day ngh thit
k cac hoat ng nhm at c
kt qua mong mun trong mt
khoang thi gian ti thiu.
i vi giao vin day ngh, nh
vy co ngha rng mi bui hun
luyn cn tp trung vao mt ky
nng cu th.
V du:
Ky nng: o nhit trong ming
Y ta o nhit trong ming theo
tai liu hng dn quy trnh cua
bnh vin i vi bnh nhn thuc
moi la tui va ghi ung nhit
trn the bnh nhn. Nu nhit
khng ung vi quy nh bnh
thng, y ta phai thng bao ngay
cho ngi phu trach.
2
i vi tng ky nng, giao vin day
ngh phai chun b thao tac c
nhng vic ma ho yu cu hoc
vin phai thc hin. Trong hu ht
cac trng hp, iu o co ngha
rng cn co tai liu hng dn
thc hanh hoc t hng dn quy
trnh thc hin mi ky nng.
chun b mt tai liu hng dn
thc hanh oi hoi phai quan sat
mt cng nhn gioi chuyn mn
thao tac ky nng o trn thc t.
Quy trnh c ghi thanh nhng
cu n gian va d hiu theo tng
bc mt. Trong nhiu trng hp,
iu o co ngha rng i vi mi
ky nng, cn phai quy nh nhng
tiu chun v thi gian hoc nhng
tiu ch quan trong khac v thc
hanh ung.
3
Mt ln na, trong cu hoi 3, t
mu cht y la t lam. ng
bao gi nn kt thuc chng trnh
day khi hoc vin cha thao tac tt
ky nng hanh ngh ang ch i
ho tai ni lam vic. Vic trnh din
nhng ky nng mi thng c
thc hin di dang kim tra thc
hanh. Bai kim tra nay phai sat vi
iu kin lam vic thc t. Cac tiu
ch cua bai kim tra thc hanh phai
tng ng (hoc thm ch cao
hn) so vi yu cu cng vic tai
ni lam vic.
V du:
Hoc vin phai ly nhit va ghi
kt qua o nhit ln the mi
nga y mt ln cho mt gia bnh
nhn trong thi gian mt thang.
Nhiu giao vin goi yu cu trn la
Muc tiu thc hanh cui cung
vit tt theo ting Anh la TPO.
4
Cu hoi s 4 KHNG noi Giao
vin cn tr giup th nao? T
giang day ham y tt ca cac khu
trong qua trnh day va hoc, trong
o co:
Hoc vin
Cac hoc vin khac
Vt t day hoc
Tai liu giang day (sach giao
khoa, tap ch v.v.)
Thit b va dung cu
Chuyn gia b mn
Giao vin
Cu hoi 4 co ba cu hoi nho cn
tra li theo th t:
A
Theo phng phap lp k hoach
nay, chung ta phai bt u t cac
hoat ng cua hoc vin. Ta a bit
hoc vin cn phai lam g trong lp
chng minh rng ho sn sang
hoan thanh cng vic sau khi tr
v ni lam vic. By gi ta hay t
cu hoi vy nhng hoat ng g
cua hoc vin GIUP ho chun b tt
cho bai kim tra thc hanh tng
Bang 1 Cu hoi 4D
1. Hoc vin phai lam c nhng g trong cng vic?
2. Ban lam vic o th nao?
3. Hoc vin phai lam g trong lp hoc chng to rng ho
a sn sang hoan thanh cng vic tai ni lam vic?
4. Vic giang day co th giup ch nh th nao?
A. Cn co nhng hoat ng hay kinh nghim g cua
hoc vin ?
B. Cn co nhng dung cu trc quan hoc phng tin
tr giup nao ?
C. Cn co nhng ong gop nao khac cua giao vin ?
D. Cn co nhng an hay vn g cho tng lai ?
kt. Thng thng, cu tra li la
phai a ra mt hnh thc hoat
ng thc hanh nao o. Thc hanh
co hng dn, thc hanh c lp,
tro chi, m phong la nhng
phng phap co hiu qua tuy theo
tng ky nng c hoc. im
nay, giao vin day ngh thng tm
t hai hoat ng hoc kinh nghim
tr ln co li cho hoc vin.
V du:
oc sach giao khoa v Chm
soc ngi bnh, phn o nhit
trong ming
Quan sat mt hoc vin trnh
cao hn thao tac ky nng
Lam bai kim tra vit v ly
nhit
Nghin cu tai liu v Lp
Biu
B
Mt bc tranh ang gia hang ngan
ch. Trong day ngh khng th coi
nhe tm quan trong cua nhng
dung cu trc quan tt va ro rang.
i vi nhiu ky nng, mt dung
cu trc quan hoc mt b dung cu
trc quan tt co th day cho hoc
vin ung iu ho cn. i vi
nhng ky nng phc tap hn, cac
phng tin h tr hay phng tin
tr giup cng vic co th la chic
cha khoa cho vic thc hanh.
Phng tin tr giup cng vic
y co th la mt cun sach lt
nho, trong o co nhng hnh anh
trc quan m ta mt cach chnh
xac hoc vin cn phai lam g trong
bt ky tnh hung nao. Mt ban lit
k quy trnh cng vic cung co th
la mt phng tin tr giup cng
vic.
Mt giao vin day ngh khn
ngoan trc khi ln lp se tp
phn tch ky nng, chun b nhng
dung trc quan va phng tin
tr giup cng vic h tr cho
qua trnh giang day. Mt phng
phap hoc rt tt khac la cho phep
hoc vin hoc nhom hoc vin t
lam dung trc quan hoc
phng tin tr giup cng vic cn
thit cho vic thc hanh cua chnh
ho.
V du:
Lam mt s nhit k chun
co vach tt ca cac
Nghin cu Tai liu hng dn
thc hanh.
C
i vi mt giao vin day ngh co
kinh nghim a tra li tt cac cu
hoi 4A va 4B, cu tra li phn
nay co th la KHNG PHAI LAM
G CA! Hay noi cach khac, nhng
hoat ng va kinh nghim t chc
tt cho hoc vin, cung vi nhng
dung cu trc quan va phng tin
h tr cng vic co hiu qua, cho
phep giam bt hu ht s tham gia
cua giao vin.
Thm ch nu vn cn co s ong
gop cua giao vin, mt giao vin
day ngh khn ngoan se ngh n
nhng phng phap sang tao va
nhng ky thut co th thay th cho
bai giang. Hoc theo kiu kem cp,
chon ngi thuyt trnh trong s
hoc vin, cho bai tp vao th vin
lam, cac bai tp th nghim, nghin
cu c lp - tt ca u co th
thay th cho mt bai giang te nhat
va kt qua la thi gian hoc LU
HN va thc hanh tt hn.
V du:
Phn cng hoc vin co trnh
cao hn hun luyn cho hoc
vin mi
Quan sat hoc vin thao tac
ung mt ky thut.
D
Mi ky nng cu th a hoc cn
c cung c vao nhng ln khac
nhau trong qua trnh day. Cach tt
nht la phn cng lam cac an
va giai quyt vn oi hoi hoc
vin kt hp ap dung ky nng o
vi cac ky nng khac trong iu
kin thc t. Bt u t nhng
an co cu truc n gian, sau o
tin n giai quyt nhng vn
thc t co ni dung phc tap la
mt cach tt ao tao nhng hoc
sinh ra trng va thanh thao ky
nng va co long t tin.
KT LUN
Thit k cac bui day ngh co hiu
qua khng phai la iu g b n .
Hay xac nh cn phai hoc nhng
g (cac ky nng) va ky nng c
thc hin th nao. Hay xac nh
hoc vin cn phai lam g trong gi
hoc ngh chng minh rng ho
sn sang am ng cng vic
trn thc t. Hay ly hoc vin,
dung cu trc quan va phng tin
h tr cng vic lam trong tm cho
cng tac giang day cua ban.
iu o thc s cung n gian nh
1-2-3-4, A-B-C-D!
Hng dn thc hanh
Thit k cac bui day ngh Phng phap 4D
Giao vin day ngh co lam nhng vic
sau y theo trnh t khng: CO KHNG
1. Xac nh hoc vin phai lam c nhng vic g
ni lam vic ? ____ ____
2. Xac nh ky nng mi c thc hin th
nao va theo tiu chun thc hanh nao? ____ ____
3. Xac nh hoc vin phai lam g trong lp
chng minh rng ho sn sang thc hin
cng vic nay tai ni lam vic? ____ ____
4. Thit k chng trnh giang day sao cho at
c kt qua thc hanh ngay khi hoc? ____ ____
A. Thit k nhng hoat ng hoc nhng kinh
nghim co ch? ____ ____
B. Thit k (hoc phn cng thit k) nhng
dung cu trc quan hoc phng tin h tr
cng vic co ch ? ____ ____
C. Thit k nhng h tr cn thit khac cua
giao vin? ____ ____
D. Thit k nhng an va/hoc vn tng lai
cn thit cho lp hoc ? ____ ____
thit k day ngh tt, tt ca cac im trn u phai c tra li CO.
Lp k hoach cho hoat ng thc hanh
The ky nng
M u
Cu noi cua ngi xa Thc hanh
lam nn s hoan hao khng hoan
toan chnh xac. Ch co thc hanh
hoan hao mi tao nn s hoan
hao! Vic hoc mt ky nng khng
kt thuc sau mt bai giang hoc
mt cuc trnh din. Hay cho hoc
vin hoat ng thc hanh - nhng
hoat ng c lp k hoach ky
lng - va quan trong hn ht, hay
tao cho ho Y U c hi thc
hanh.
Thanh thao VA t tin
Nhiu chng trnh ao tao ngh
ch nhm vao vic luyn cho hoc
vin thanh thao. Mt cng nhn
thanh thao co th thc hin mt ky
nng c giao. Tuy nhin, ch
thanh thao thi co u khng ?
Cang ngay thc t cang tra li
rng KHNG! Ngay ca nhng
cng nhn thanh thao i khi cung
con phn vn khi thc hin cng
vic cua mnh. Cac doanh nghip
mun co nhng cng nhn bit
thc hin cac ky nng cn thit
trong moi tnh hung, moi hoan
canh. Ngi cng nhn o phai co
kha nng giai quyt c cac vn
, iu chnh c cac quy trnh
va hp tac vi ng nghip a
ra nhng giai phap. Ngi cng
nhn o phai thy c mi tng
quan gia mi ky nng va cng
vic nh mt tng th. Mt cng
nhn nh vy va thanh thao lai
VA t tin.
Cac giai oan phat trin ky
nng
S trn cho thy nhng giai
oan mu cht ma cac hoc vin
phai i qua khi hoc ky nng. Luc
u, hoc vin nhn thc c rng
ho khng bit thc hin ky nng.
Ho hiu mc ti thiu (khng
thanh thao hu thc). Cung vi
thi gian va nh s hng dn
giang day tt, hoc vin nm c
va thc hin c ky nng ma
khng cn phai suy ngh nhiu
(thanh thao v thc).
Nhng hoat ng co k hoach sau
y se gop phn phat trin ky
nng:
Trnh din: Ln trnh din u
tin phai tht chnh xac. Hoc vin
se ghi nh va lp lai nhng g ho
nhn thy ln u. Hu ht cac ky
nng u cn co ban hng dn
thc hanh. Cn lp lai cuc trnh
din cho n khi tt ca hoc vin
u hiu RO quy trnh.
Thc hanh tng bc: Nu la
quy trnh quan trong, u tin giao
vin cn thc hin mt vai bc
cua ky nng o. Sau o, cho hoc
vin tp lai nhng bc nay mt
cach chnh xac. Tip theo, giao
vin kim tra xem tt ca a thc
hin ung cha ri mi tip tuc.
Hay lp lai trnh t o cho n khi
hoan thanh quy trnh. Vic thc
hanh tng bc keo dai cho n
khi tt ca cac hoc vin thc hin
UNG quy trnh ma ch cn s
dung ban hng dn thc hanh.
Thc hanh co hng dn: Hoc
vin lam vic c lp hoc lam
vic thanh tng cp di s giam
sat cht che cua giao vin cho
n khi ho co th thc hin cng
vic mt cach AN TOAN. Trong
giai oan nay, vic cho hoc vin
oc to cng vic mnh se lam la
iu co ch.
Thc hanh c lp: Hoc vin lam
vic di s giam sat vi mc
giam dn cho n khi ho co th
thc hin cng vic mt cach
THANH THAO. Thanh thao
thng la nng lc hanh ngh ban
u cua mt cng nhn mi vao
lam vic.
Thc hanh nh ky: nh ky
(hang tun hoc hang thang), sau
khi hoc xong mt ky nng, giao
vin cn cho hoc vin trnh din lai
ky nng o. Thc hanh nh ky
giup cho hoc vin co th thc hin
cng vic nh mt THOI QUEN.
Cac hoat ng thc hin d an
hoc giai quyt vn : Sau khi
hoc xong mt nhom ky nng, giao
vin cn a ra cac hoat ng
thc hin d an hoc giai quyt
vn . Nhng hoat ng nay oi
hoi hoc vin phai la chon nhng
ky nng cn thit, sau o iu
chnh hoc ap dung chung theo
yu cu. i khi cn yu cu hoc
vin thc hin cac ky nng trong
nhng iu kin bt thng.
Nhng hoat ng nay m phong
cang sat vi cng vic thc t
cang tt, chung em lai cho hoc
vin long T TIN.
Lp k hoach
Hay la chon ky lng va thit k
cac hoat ng thc hanh cho hoc
vin theo cht lng va s lng
cn thit i vi ho. Nh nu trong
s trang sau cua The ky
TRNH DIN
Thc hanh
tng bc
Thc hanh
hng dn co
Thc hanh
c lp
Hiu
Thc hin
..
K
h
n
g
t
h
a
n
h
t
h
a
o
h
u
t
h
c
T
h
a
n
h
t
h
a
o
v
t
h
c
nng nay, vic lp k hoach cho
cac hoat ng thc hanh co trnh
t ngc lai vi vic thc hin
chnh nhng hoat ng o. Khi lp
k hoach, hay bt u t ky nng.
Sau o, hay xy dng ban hng
dn thc hanh. Tip theo la chun
b bai kim tra thc hanh - v quy
trnh hoc san phm. Cui cung,
hay thit k hoat ng thc hanh
cac trnh khac nhau va am
bao b tr thi gian thc hanh hp
ly cho mi trnh .
Thc hin
Sau khi xem trnh din, hoc vin
bt u thc hanh. Nu quy trnh
co lin quan c bit n vn
an toan, hay ap dung thc hanh
tng bc. Ngoai ra, nu quy trnh
rt phc tap hoc qua dai, cung
nn ap dung thc hanh tng bc.
Theo cac mui tin trn s , hoc
vin co th lam bai kim tra thc
hanh vao bt ky thi im nao
thun tin trong qua trnh thc
hanh. Nu kim tra at, hoc vin
c anh gia la thanh thao ky
nng. Nu hoc vin kim tra
khng at, cn b tr thc hanh
thm.
Sau khi qua kim tra thc hanh
mt thi gian, c n yu cu hoc
vin thc hin lai nhng ky nng
o. Hnh thc thc hanh nh ky
nay giup duy tr kha nng thc
hin lu dai cac ky nng.
Sau khi hoc c mt loat cac ky
nng, giao vin cn b tr cho cac
nhom hoc vin thc hin cac d
an hoc giai quyt vn . Cac
hoat ng nay tao nn long t tin,
thuc y cac ky nng giao tip va
ky nng hoat ng nhom cua hoc
vin.
Bao nhiu la u?
Hoc vin sn sang bc sang giai
oan thc hanh tip theo khi ho
at 85 - 90% mc chnh xac
hoc tc yu cu i vi trnh
thc hanh o. Giao vin cn
t ra cac tiu ch v chnh xac
va tc cho mi trnh thc
hanh. Nhng muc tiu nay tao
cho hoc vin nhng cai ch trung
gian d at c va mang lai cho
ho cam giac thanh cng.
Kt lun
Cac giao vin bo nhiu thi gian
thit k cac bai giang va cuc
trnh din cua mnh ri sau o
vit trong giao an B tr thi gian
cho thc hanh.. Ban ng nn
mc phai li o Hay nghim tuc
trong vic thit k cac hoat ng
thc hanh co hiu qua nhm
mang lai ca s thanh thao ln long
t tin cho hoc vin cua mnh.
Ban hng dn thc hanh
Lp k hoach cho hoat ng thc hanh
Giao vin a:
Khi thit k cac hoat ng thc hanh cho mt ky nng:
1. Xy dng ban hng dn thc hanh?
2. Soan cac bai kim tra thc hin (quy trnh/san phm) ?
3. Xac nh s lng hoc vin, s lng thit b va vt t?
4. Xac nh mc thc hanh c lp cn thit ?
5. Xac nh mc thc hanh co hng dn cn thit?
6. Xac nh xem co cn thc hanh tng bc khng?
7. Thit k hoat ng trnh din ?
Khi thc hin cac hoat ng thc hanh cho mt ky
nng:
8. Trnh din ky nng cho n khi hoc vin nm RO ky
nng o ?
9. Cho hoc vin thc hanh tng bc cho n khi ho thc
hin UNG quy trnh ?
10. Cho hoc vin thc hanh co hng dn cho n khi ho
thc hin ky nng AN TOAN ?
11. Cho hoc vin thc hanh c lp cho n khi ho THANH
THAO ?
nh ky, sau khi day xong mt loat cac ky nng:
12. B tr thc hanh nh ky i vi tng ky nng cho n
khi hoc vin thc hin c ky nng o nh mt THOI
QUEN ?
13. B tr cac hoat ng thc hin d an hoc giai quyt
vn trong o co s dung nhiu ky nng cho n khi
hoc vin T TIN ?
i vi nhng cng nhn thanh thao va t tin, tt ca cac
cu tra li phai la CO.
Trnh din
Thc hanh
tng bc
Thc hanh
co hng dn
Thc hanh
c lp
Kim tra
Thc hin
Lp k
hoach
M u mt bai hoc
The ky nng
Ngi bin soan: Gobinda R. Poudel &

TS John Collumn
M u
M u l mt ngh thut v
i.
- Longfellow
n tng u tin rt quan trng.
Mi bi hc u cn c phn m
u thuyt phc bi v ba pht m
u s dn dt c bui hc. Phn
m bi phi c hiu qu nhm
thu ht s ch , kch thch s ho
hc hc bi mi ca hc vin. Ch
khi sn sng hc, hc vin mi
c th hc c.
Muc ch
Mt phn m bi tt phi:
thu ht c s ch v khi
dy nim hng th ca hc
vin
thit lp mi lin h gia bi
c v bi mi
gii thiu mc ch ca bi
hc v nhng mc tiu cn t
c
ch ra tm quan trng ca k
nng
gii thiu nhng iu s din
ra trong gi hc
Ky thut
Khng tn ti mt k thut m bi
tt nht. B quyt m u gii nm
trong s a dng v sng to.
Phn m u bi hc chnh l lc
tt nht con ngi din vin
trong mi gio vin bc ra sn
khu v DIN XUT! Sau y l
mt vi k thut gip bn m u
mt bi hc:
Thu hut s chu y va khi
dy nim hng thu
C nhiu cch hu hiu thu ht
s ch ca hc vin. Trong s
c th k n nhng k thut
sau:
Hy nhit tnh! Nu bn t ra
bun chn th chng bao lu
hc vin ca bn cng thy
chn theo.
Hy cho xem nhng vt tht,
nhng bc tranh bim ha,
nhng m hnh, gio c trc
quan gy n tng mnh. Hy
ng gia lp hc v ng
gn hc vin hn.
Nn th hin s hi hc ng
mc, k chuyn ci, chuyn
ngn, c th, k chuyn bn
thn, k nhng tin tc c lin
quan n ch bi hc.
Hy ra nhng cu hi thch
.
Ti sao chim khng b in
git khi u trn dy in?
Ti sao bu tri li c mu
xanh?
Hy lm cho hc vin ngc
nhin hay sng st bi mt
cu tuyn b hoc mt hnh
ng bt ng.
Hy p dng phng php
sm vai v sau t cu hi:
Chuyn g xy ra?
Hy t mt vi cu hi.
C ai trong s cc bn tng
b gy xng cha?
Khi b gy xng bn cm
thy th no?
Bn lm th no bit rng
mnh b gy xng ?
C nhng triu chng g?
Hy trnh din mt cch hp
dn.
Hy pht cho hc vin mt ti
liu th v.
Hy cho hc vin xem mt
sn phm p ri hi: Cc bn
c mun mnh cng lm c
nh th khng?
Tng kt hoc khai quat
Phn m u bi hc l c hi rt
tt lin h gia ci c vi ci
mi. Hy khi qut li bi hc ln
trc v trnh by xem k nng
hoc khi nim sp hc c xy
dng nh th no trn c s
nhng iu hc.
Hy gii thch cho hc vin thy r
k nng mi ny ph hp vi c
chng trnh hay kha hc nh th
no.
Gii thiu muc tiu bai hoc
Hy dnh thi gian tho lun
mt cch k lng nhng iu bn
mong i hc vin. Hy tho
lun v mc tiu ca bi hc. Hy
t cu hi v cc mc tiu cho
n khi bn tin chc rng tt c
cc hc vin u nm c mt
cch chnh xc iu h phi lm
c.
Gii thiu khai quat
va/hoc trnh bay nhng
im then cht
y mi l lc gii thiu cho c lp
i cht v bi hc. y, bn
cn:
M t nhng hot ng sp
thc hin.
Pht mt cng c t chc tin
tin (nh m hnh, s hoc
bn tr nh) nhm gii thiu
r rng b cc ca gi hc.
Mi bi hc cn c b cc theo
tng v theo ch . Mt trong
nhng cch lm c iu
l hy suy ngh v nhng cu hi
hoc nhng vn m bi hc s
tr li hoc gii quyt.
Cc bn, hm nay chng ta s
hc nhng vn sau:
Lm th no xc nh c
mt trng hp b gy xng
tay hoc xng chn?
Bn phi lm g khi thy mt
ngi b gy tay?
Cn lm nhng g s cu
trng hp gy tay, gy chn?
3.11.95 v3
Phn chuyn tip
Khng nn kt thuc phn m bai
mt cach bt thnh lnh. Khi hoan
thanh xong phn m bai, ban
khng bao gi nn noi:
Ti xin kt thuc phn m bai
y.
Ban nn co mt phn chuyn tip
mm mai dn dt n phn
u cua bai hoc thc s. V du:
Nu trong phn m bai ban a nu
nhng muc chnh trong bai th cu
noi chuyn tip co th la:
Nu khng ban nao hoi g thm,
ta se bt u muc th nht.
Mt trng hp khac: Gia s phn
m bai cua ban a kt thuc bng
vic ban cho xem san phm ma
cac hoc vin phai lam c sau
khi hoc xong ky nng, mt cu
noi chuyn tip hay co th la:
NAO ! lam c san phm nay,
chung ta cn bit mt vai nh
ngha. Trc ht la nh ngha s
mt...
Khng nn hoc vin cua ban
nhn ra c khi nao ban kt thuc
phn m bai va khi nao th phn
chnh cua bai hoc bt u - Cn
co mt phn chuyn tip tht mm
mai.
Gi y
1. Hay thit k phn m bai
CUI CUNG. Thm ch hay
thit k tt ca cac hoat ng
khac cua gi hoc trc khi
ngh n phn m bai.
2. Hay chun b phn m bai mt
cach chi tit. Hay vit sn
nhng cu u tin chnh xac
tng t mt.
3. Hay ngh n yu cu va quan
tm cua hoc vin.
4. Hay vit sn nhng cu hoi
ma ban nh hoi hoc co th
se b hoi.
5. Hay tp trc phn m bai.
6. Hay gi cho phn m u
tng i ngn gon (thng
thng 5-10 phut la u).
7. Hay thu thp thng tin phan
hi v phn m u thng qua
vic quan sat hanh vi
cua hoc vin.
8. Hay li cun hoc vin
tham gia tch cc vao
phn m bai thng qua
phng phap sm vai.
Kt lun
Mt gi hoc c bt u tt
coi nh a kt thuc c mt
na. Ln sau, khi soan phn
m bai, ban hay nhn ly s
mao him. Hay lam mt iu
g o khac thng hay bt
ng. Hay sang tao. Hay khin cho
hoc vin phai ngac nhin. Hay lam
ngi din vin ma ban vn hng
mong mun!
Hay vn ti o!!i
HNG DN THC HANH
M u mt bai hoc
Phn m bai co: Co Khng
Thu hut s chu y va gy hng thu
cho hoc vin? _____ _____
Giao vin day nhit tnh
S dung giao cu trc quan, vt tht
Ra nhng cu hoi thach
K nhng cu chuyn hai hc phu hp
S dung nhng cu m u
S dung phng phap sm vai
t cu hoi
Ap dung trnh din
Phat tai liu
Cho xem san phm cui cung
Tom tt, tng quat ? _____ _____
Lin h vi bai hoc trc
Gii thiu muc tiu cua bai hoc? _____ _____
Nu ro cac muc tiu
t cu hoi v cac muc tiu
Trnh bay tng quat va/hoc tom tt
nhng im mu cht ? _____ _____
Gii thiu nhng hoat ng tip theo
Gii thiu cng cu t chc tin tin
Nu nhng im chnh cua bai hoc
Kt thuc bng cach chuyn tip mm mai
sang ni dung chnh ? _____ _____
Nu phn m bai thanh cng th tt ca cac cu hoi trn u phai
c tra li la CO.
Ni c minh ho
The ky nng
Ngi bin soan: Gerard Stegmann
M u
Mt trng Cao ng California
tin hnh mt th nghim.
Trng t chc mt kho hc do
cc gio s ca trng v cc ngh
s chuyn nghip c lm
quen k lng vi mn hc cng
tham gia ging dy. Hc vin
khng bit g v cuc th nghim
ny. Cui hc k, kt qu thi kim
tra c so snh i chiu v bng
chng hng hn cho thy nhng
hc vin do cc ngh s dy tip
thu bi tt hn so vi nhng hc
vin do cc chuyn gia b mn
dy.
Ging bi trn lp yu cu khng
nhng phi nm vng ni dung cn
truyn t m c cch truyn t.
Ni cch khc, mt bi ging c
hiu qu cn c chun b k
lng, c dn v phi c tp
dt trc khi c trnh by mt
cch si ni v tch cc.
Mc ch
Ni c minh ho (NCMH) l
phng php dy hc dng minh
ha bng li ni v trc quan
truyn t kin thc. Kin thc
truyn t c th l cc s kin, l
thuyt, nguyn l, hoc khi nim.
NCMH khc vi vic c bi ging
vn ch truyn t kin thc m
khng c minh ha bng trc quan.
Nn s dng k thut ni c
minh ha khi:
ni dung ch yu lin quan n
nhng kin thc tru tng.
gii thiu mt ch hoc ch
dn bng li dn dt ti
nhng k thut khc c hot
ng ca hc vin.
Khng nn s dng k thut
ni c minh ha khi:
hc nhng lnh vc c lin
quan ti s cm nhn ca hc
vin.
hc vin c yu cu phi kt
hp t liu vi nhng iu
hc t trc hay kinh nghim
cuc sng.
u im
S dng th gic
L phng php quen thuc
vi hu ht cc i tng ngi
nghe
C th s dng cho cc nhm
hu nh vi mi quy m.
Hn ch
y l phng php th ng
i vi hc vin
Nu ch s dng k thut ni
c minh ha n thun, hiu
qu tip thu s thp.
Lp k hoch
Khi quyt nh rng NCMH l
phng php thch hp nht bn
trnh by ch , nn cn nhc
nhng bc khi s sau y:
Xc nh mc ch. Bn dng
NCMH thng bo, thuyt
phc hay gii tr ? Nu
khng lm sng t im ny,
th k thut ni c minh ha m
bn lp k hoch c th s
khng pht huy tc dng.
Cc mc tiu h tr dy hc.
Xc nh r rng nhng thng
tin, khi nim, quy lut,
nguyn l cn trnh by.
Phn tch i tng ngi
nghe. Cc thng s nh la
tui, trnh hiu bit, nhng
iu kin tin quyt, kin thc,
thnh phn x hi ca ngi
nghe u c th nh hng
mnh n vic pht trin ni
dung, cch dng t, s la
chn hnh thc minh ha v
kiu ngn ng ph hp.
ng no/hnh dung trong
u v k nng hoc ch .
Hy huy ng nhng g tt nht
t ti ca bn (v t chnh
bn thn bn). Cn nhc ch
t nhiu cch tip cn khc
nhau, phn tch cc cu phn,
xem xt k lng tt c cc
vn c th c.
Lp k hoch chun b ti
liu pht tay: Vic lp k
hoch v ni dung ti liu,
mc chi tit, mc ch chnh
xc ca ti liu s gip bn
thit k nhng nt chnh ca
bi trnh by v nh hng la
chn phng thc minh ha, v
d v phng tin trc quan.
Xc nh thi gian: Nn tun
theo mt quy tc c bn: Hn
ch thi gian NCMH trc tip
trong 20 pht.
K hoch NCMH ca bn s khng
hon chnh nu cha xt n:
s tham gia ca hc vin;
thng tin phn hi ca hc
vin;
nhng cu hi m hc vin d
t ra nht.
Nhng yu t ny phi c a
vo cng vic chun b bi ging.
Cu trc
Khi nim c bn ca NCMH l
nhn mnh mt vi tng chnh
bng cch nhc li nhiu ln:
Ni vi h nhng iu bn
sp ni.
Ni vi h iu .
Ni vi h nhng iu bn
ni.
Ba cu trn nhn mnh cu trc
ca NCMH:
1. M u
2. Thn bi
3. Kt lun
M u phn NCMH
Nn to s hng th cho ngi
nghe. iu ny c th t c
nh cc phng php khc nhau:
Phn gii thiu: Mt tr chi
hay mt hot ng y l th.
Mt cu chuyn ngoi l hoc
mt hnh nh th v: Mt cu
chuyn tiu lm, mt giai thoi,
mt bc tranh hot hnh hay
mt biu lin quan n cng
vic.
Bi ton tnh hung khi u:
Mt bi ton nh m phn
NCMH sau s xoay quanh
vn ny.
Cu hi: t nhng cu hi lin
quan n ch NCMH khuyn
khch mi ngi nghe v gii
p.
Khi qut trc ni dung:
Nhng im ni bt hoc s
hp dn sp n ca NCMH.
Khi qut trc nhng im
chnh m bn sp khai thc.
Lin h ch vi c ta:
Ngi ta thng ch ti nhng
g trc tip tc ng ti h.
nh thc tnh t m ca
ngi nghe: Mt lot li pht
biu lm tng dn tnh t m v
mn hc.
Phn m u c th chim 10 -
20% qu thi gian ca NCMH. Nn
chun b mt phn chuyn tip
mm mi sang bc tip theo.
Thn bi
Trong thn bi ni c minh ha,
bn phi thuyt phc thnh gi v
tm quan trng ca vic tip thu,
s dng nhng thng tin va trnh
by. ng thi, bn nn gip h ghi
nh bng cch sp xp thng tin
mt cch k lng.
iu ny c th thc hin c nh
p dng cc nguyn tc trin khai
sau:
La chn cn thn hai hoc ba
im chnh v sp xp chng mt
cch c chin lc bng cch chn
mt trong nhng nguyn tc sau:
theo trt t thi gian
theo trt t khng gian
theo trnh t nhn qu (quan
h nhn qu)
theo th t gii quyt vn
(s tn ti vn v cc gii
php kh thi)
theo ch (phn chia ch
thnh cc mc, mc
thnh nhng im chnh).
Tch ring cc im chnh v
chng c lp hn vi nhau.
Cn i tng qu thi gian
dnh cho tng im chnh.
S dng mt kiu hnh vn
chung cho tt c cc im
chnh, nu c th.
V d:
Khng c hiu qu
I. S bi tp u n tng ln...
II.Tnh trng bun ng phn no
c khc phc nh cc bi tp
u n.
C hiu qu
I. S bi tp u n tng ln...
II.Cc bi tp u n phn no
khc phc tnh trng bun ng.
Kt lun phn ni c minh
ha
Bn thuyt phc c ta ca
mnh qua phn thn bi. Nhng
bn s khng t c mc ch
nu khng lm cho ngi nghe
ghi nh nhng im chnh ca bi
ging.
Trc ht, cn trnh kt thc t
ngt:
Chun b trc cho c ta bng
cch a tn hiu sp kt thc.
Ri sau mi "ng inh vo":
Nhn mnh tng ch o
bng cch:
- Tm tt cc chnh
- Lin h vi phn m bi
t du chm ht bng:
- Mt cu trch dn; hoc
- Mt cu " kch tnh".
Phn kt lun c th chim 5 -
10% tng thi gian NCMH.
Minh ho
Gi y chng ta hy tp trung vo
vic h tr cho thng ip ca bn
bng cch minh ho bng li v
bng dng c trc quan.
Minh ho bng li
Nhng hnh thc minh ho bng li
ph bin nht gm c:
- So snh (ch ra s ging nhau
gia ci bit v ci cha bit)
- Khung tham kho (to ra mi
lin h vi kin thc bit).
- Giai thoi (minh ho ch
ca bn bng nhng cu
chuyn hp dn, vui nhn c
lin quan).
Minh ho trc quan
Cc dng c trc quan ca bn
dng nhn mnh cho phn din
ging, ch khng lm cho n kh
hiu thm.
Sau khi chn cc dng c trc
quan, cn suy xt vic s dng
chng. Dng qu nhiu dng c
trc quan hoc dng nhng dng
c trc quan khng thch hp u
c th tc ng khng tt ti phn
ni c minh ho.
Nhng phng tin trc quan ph
bin nht c dng minh ho
trong NCMH l m hnh, nh chp,
biu , bn v, giy trong, th,
bng phn, phim n chiu, bng
video, s v trn my vi tnh.
Nhng ng qun ngn ng c ch
ca chnh din gi. s dng
ng cc phng tin ni trn, cn
tham kho cc Th K nng tng
ng.
Kt lun
Ni c minh ho l mt ngh thut.
Nhng cc ngh s ni ting u
cng nhn rng 95% s thnh cng
trong ngh thut l nh lao ng v
ch c 5% l nh ti nng. Chng ta
c th hy vng vo ti nng nhng
khng th trnh khi cng vic
chun b. Hy m bo rng chng
ta tn lc lp k hoch v chun
b trc khi ra mt c ta.
Bn hng dn thc hin
Ni c minh ha
Gio vin : C Khng
1. Xc nh r mc ch cho vic NCMH ? ___ ___
2. Xy dng cc mc tiu ? ___ ___
3. Phn tch i tng ngi nghe ? ___ __
4. ng no/hnh dung trong u v ch ? ___ ___
5. Chun b ti liu pht tay? ___ ___
6. Chun b v d v gio c trc quan ? ___ ___
7. Phi hp tng chnh vi phn khi qut
trc v tng qut ? ___ ___
8. B cc phn m bi ? ___ ___
9. a ra kt lun vng chc? ___ ___
10. Tp dt s dng gio c trc quan ? ___ ___
11. Kim tra tng thi gian khng qu 20 pht ? ___ ___
12. Lp k hoch v s tham gia
v kin phn hi ca hc vin? ___ ___
13. Chun b cu tr li cho nhng cu hi
d xut hin ? ___ ___
lp k hoch tri chy cho phn ni c minh ho, mi bc ni
trn u phi c nh du l C.
Trnh din mt ky nng
The ky nng
Ngi bin soan: Shiv Kumar Shah

Ly thuyt
M u
Trnh din c nh ngha la
vic trnh bay bng dung cu trc
quan cac s vic, y tng hay
qua trnh quan trong. o la mt
phng phap giang day cng
hiu v y giao vin thc s
biu din hay trnh din cach
thc hin mt ky nng (v du: vn
hanh mt c may nh th nao,
s dung mt dung cu ra sao, kh
trung cac dung cu phu thut th
nao, thay ruy bng may ch ra
sao). No oi hoi hoc vin phai s
dung cac giac quan nhn,
nghe, va i khi ca ngi, s hoc
nm na. Trnh din la chic cu
ni gia ly thuyt va thc hanh.
Tip theo sau cuc trnh din
thng la vic ng dung ky nng
vao thc t.
Muc ch
Trnh din la mt phng phap
thch hp cho vic day ky nng.
Mt cuc trnh din tt se:
ch ro ky nng o c thc
hin th nao
nhn manh nhng bc
quan trong va nhng vn
v an toan
tao iu kin cho hoc vin
t cu hoi trc khi bc
vao thc hanh.
Quy trnh
Mt cuc trnh din noi chung
gm hai bc c ban: lp k
hoach va chun b, tip o la
trnh bay tht.
Lp k hoach va chun b
Lp k hoach va chun b la
nhng phn thit yu cho mt
cuc trnh din co hiu qua. Sau
y la nhng im mu cht
trong khu lp k hoach va
chun b:
Soan ban hng dn thc
hin phat cho hoc vin.
Co The ky nng ring v vn
nay.
Sp xp mi trng vt ly.
Tp hp tt ca cac dung cu,
thit b, dung, giao cu trc
quan va am bao rng
chung u trong tnh trang
tt va c b tr hp ly.
Nu co bc nao o phai
chun b mt nhiu thi gian
(v du: ch cho sn kh, bt
n) th hay chun b sn
trc khi trnh din. Vao thi
im thch hp, giao vin co
th giai thch: Thc t
thng phai i mt 20 phut
cho sn kh ri mi chuyn
sang bc tip theo.
Nn cac phng tin day
hoc (nh giy trong, m
hnh, vt tht v.v.) ngay
gn o. Cn nm chnh xac
khi nao cn s dung va cach
s dung chung nh th nao.
Tp dt trc cach trnh
din, c bit trong mt vai
ln u.
Trnh din
Lp k hoach tt mi ch la mt
na cua mt cuc trnh din tt.
Cuc trnh din ch co hiu qua
nu ban thc hin no tt. Khi
trnh din mt ky nng, ban nn
nh trong u nhng li
hng dn sau y:
Noi tht chnh
xac vi hoc vin
ban se trnh
din cai g.
Nn khai quat
toan b cuc
trnh din ngay
t u. Hay dung
mt bc tranh,
mt m hnh hay mt
vt tht cho hoc vin thy
mt san phm se hoan
thanh
Lin h ky nng ang hoc
vi cac ky nng hoc trc va
sau o
Phat ban hng dn thc
hin va giai thch cho tng
hoc vin
Sp xp ch ngi hp ly sao
cho moi ngi u nhn thy
va nghe thy
Thao tac cac bc mt cach
chm rai. Nu ban thao tac
nhanh, co th co ngi se
khng theo doi ht cac bc
Mi ln ch thao tac mt quy
trnh nu trong ban hng
dn thc hin. Quy trnh o
phai la quy trnh tt nht
hoc la cach ph bin nht
thc hin ung ky nng.
Khng nn lam cho hoc vin
nhm ln do a ra nhiu
quy trnh khac nhau hoc
cac phng phap sai.
Hay thc hin cac bc theo
ung trnh t phu hp
Nhn manh nhng bc thit
yu va nhng im kim tra
an toan
Tam ngng tai nhng im
chu cht va t cu hoi
tin chc rng hoc vin theo
doi kp
Sau khi trnh din xong, hay
cho hoc vin lp lai ky nng
trong khi ban giai thch cac
bc
t nhng cu hoi tom tt
20.6.94 v2
nh:
Co nhng im quan trong
nao cn nh ?
Muc ch cua ky nng nay
la g?
Nhng bc nao la quan
trong nht i vi san
phm?
Nu cn, hay lp lai toan b
hoc mt phn cuc trnh
din.
i luc, ban nn tin hanh trnh
din t hai ln tr ln: ln th
nht trnh din tht chm va noi
tht to cac bc. Ln th hai
trnh din va t cu hoi.
Sau trnh din
Mt hoc vin se lp lai
cuc trnh din o vi s
hng dn cua giao vin
Mt hoc vin khac se lp
lai vi s giup cua mt
hoc vin khac co s dung
phiu kim tra quy trnh.
Cac hoc vin thc hanh
cho n khi ho thc hin
c ky nng theo cac
tiu chun a quy nh.
Gi y
Khi thao tac mt ky nng,
nn a mt v pha hoc
vin ch khng ch n
thun quay mt v pha
thit b ma noi.
Hay s dung cac giao cu
trc quan giai thch
nhng bc phc tap.
Bang biu treo tng
thng rt co ch i vi
vic trnh din trong cac
xng thc hanh. Cac
bang biu nay con lu lai
trn tng trong sut thi
gian thc hanh.
Khi thao tac bng tay, ch
cac hng (phai hoc trai)
hay biu th vong quay
theo chiu kim ng h,
hoc ngc chiu kim
ng h phai am bao
sao cho hoc vin hiu
ung y.
Hay li cun hoc vin
cung tham gia vao cuc trnh
din bng cach t cac cu
hoi nh:
By gi ti phai lam g?
Tai sao lai phai lam nh
vy?
Nu ti lam khac i th
sao?
Nu nhng vt t ma hoc
vin s dung thc hanh
khng co ni lam vic cua
ho th hay t cu hoi xem
co th s dung nhng vt t
nao khac thc hin ky
nng nay.
Kt lun
Mt cuc trnh din co th tr
nn thu v va co hiu qua nu no
c lp k hoach va chun b
ky lng. Nn t cu hoi va
khuyn khch hoc vin t cu
hoi. Hay lp lai nhng bc quan
trong nht va im lai nhng
bin phap bao v an toan. Cn
co thai nghim tuc i vi
vic trnh din. Sau khi ban trnh
din xong, cac hoc vin phai sn
sang thc hanh theo hng dn.
Ban hng dn thc hin
Trnh din mt ky nng
Giao vin a: CO KHNG
Trc khi trnh din
1. Sp xp lai mi trng vt ly? ______ ______
2. Tp hp toan b cac dung cu, thit b, dung,
giao cu trc quan ? ______ ______
3. Lp ban hng dn thc hin ky nng? ______ ______
4. cac dung cu day hoc gn o? ______ ______
5. Tp trnh din trc? ______ ______
Trong khi trnh din
6. Nu ro ky nng cn c trnh din? ______ ______
7. Phat ban hng dn thc hin ky nng? ______ ______
8. Gn ky nng ang hoc vi cac ky nng hoc
trc? ______ ______
9. am bao tt ca moi ngi u nghe thy
va nhn thy? ______ ______
10. Noi vi hoc vin, khng noi vi thit b? ______ ______
11. Thao tac cac bc mt cach chm rai? ______ ______
12. Mi ln ch trnh bay mt quy trnh? ______ ______
13. Trnh din cac bc theo ung trnh t? ______ ______
14. S dung cac giao cu trc quan giai thch ro
nhng bc phc tap? ______ ______
15. Nhn manh nhng im phai kim tra an toan
va nhng im quan trong? ______ ______
16. Thu hut hoc vin bng cach t nhng
cu hoi tng hp? ______ ______
17. Lp lai toan b hoc tng phn cuc trnh
din, nu cn? ______ ______
i vi mt cuc trnh din tt, tt ca cac bc u phai c anh
du CO.
S dung phng phap vn ap
The ky nng
Ngi bin soan: Fortunat Walther &
TS: Rudolf Batliner
M u
Lp hoc khng co i thoai la mt
lp hoc cht. Giao vin thng
t cu hoi khi xng mt
cuc tranh lun, kch thch t duy
ph phan va kim tra xem hoc
vin a lnh hi c thng tin
mi cha. Vn ap la mt ky
thut day hoc co hiu qua. Nu
c ap dung tt, no se ong gop
ang k cho qua trnh hoc tp.
t cu hoi hay khng phai la
iu d dang. Muc ch cua The
ky nng nay la thao lun lam
th nao hnh thanh cac cu
hoi hay va nn phan ng th nao
trc nhng cu tra li cua hoc
vin.
Muc ch
Giao vin t cu hoi nhm:
Li cun hoc vin;
anh gia kin thc cua hoc
vin va thu thp bng chng
v nhng iu ho a hoc;
Thach thc nhng y tng
hin hu;
Phat hin nhng hoc vin
gp kho khn;
Giup hoc vin nm vng y
u vn chuyn mn.
Cac loai cu hoi
Hai dang cu hoi thng gp
nht la:
Cu hoi ong
Cac cu hoi ong thng ch gii
han cu tra li co hoc
khng hoc mt cu tra li rt
ngn gon. V du:
Ban co bit han khng?
Thu nc Phap la thanh ph
nao?
Cu hoi ong co th s dung
m u phn bai tp vn ap.
Cu hoi m
Cu hoi m co ban cht kch
thch t duy va thach . Chung
cho phep co cac cu tra li khac
nhau. V du:
Tai sao len lai m hn bng?
V sao truy cp vao cng lai
nhanh hn vao mm?
Cu hoi m thng bt u bng
cac t nghi vn Cai g?, Tai
sao?, Khi nao?, Th nao?,
u? va Cai nao?.
Hoat ng t duy
Cu hoi kch thch cac dang hoat
ng t duy khac nhau nh:
Hoan chnh y - Hm nay chung
ta se hoc v _______?
nh ngha - nh ngha th nao
la ng nao?
Lit k Hay goi tn tt ca cac
bc thc hin ky nng nay.
Quan sat - Hay noi cho ti bit
y co bao nhiu im vi pham
quy nh v an toan.
K laiHay trch dn cu noi ni
ting cua William Blank?
La chonTrong cac dung cu
nay cai nao la t kep?
Phn tchPhn nao trong qua
trnh nay co tnh cht quyt nh?
So sanhKy nng na y co im
g chung vi ky nng chung ta
hoc hm qua?
Giai thchV sao tng cac goc
khng bng 180 ?
T chcBan co th sp xp
thng tin nay nh th nao cho
hp ly hn?
Xp th t - Nhng bc nay cn
c thc hin theo th t nao?
Ap dung - iu g se xay nu
nh chung ta s dung du hoa
thay cho diezel ?
V du - Hay cho nhng v du khac
cung ap dung ky thut nay.
D bao - Da trn tnh hnh san
xut nm ngoai, nm nay chung
ta se thu c bao nhiu li
nhun?
Khai quat hoa - Sau khi hoc
xong khoa hoc nay, ban se vn
dung nhng ky nng mi nh th
nao?
Phan xet - Quy trnh nao la quy
trnh tt nht ?
Chun b cu hoi
Ngoai ra, cac giao vin co kinh
nghim thng chun b trc
cu hoi.
Xac nh ro muc tiu cua vic
t cu hoi.
Ch hoi khi ban quan tm n
cu tra li.
Kim tra lai xem cac hoc vin
cua ban co u kinh nghim
va kin thc t trc a
ra nhng cu tra li thch hp
khng.
Vit toan b cu hoi ra giy
S dung ngn ng n gian
Quy trnh t cu hoi
Trnh t vn ap
Nn bt u bng cac cu hoi
ong va d tra li, sau o tip tuc
bng cac cu hoi m va tru
tng.
1. t cu hoi cho ca lp.
2. Ch t nht la 3 giy.
3. am bao moi ngi u hiu
cu hoi (quan sat phan ng
cua hoc vin).
4. Ch thm mt vai giy.
5. t cung cu hoi o cho mt
hoc vin cu th.
6. Tm s ung h cho mt cu
tra li ung.
X ly cac cu tra li cua hoc
vin
iu quan trong nht cn lam la
nghe cu tra li. Hay nhn s
trang sau cua The Ky nng nay,
trong o co a ra bn kha nng
va phan ng tng ng cua giao
vin.
X ly cac cu hoi cua hoc
vin
Trong mt bai tp vn ap tt,
vic cac hoc vin t cu hoi
cung la iu bnh thng.
Thng thng, cac giao vin
thng c gng t mnh tra li.
Mt cach tt c vu hoc vin
tham gia la tao iu kin cho ho
tra li.
Ghi chu: Chng mt ai co th
bit tt ca moi iu. KHNG
NN a ra nhng cu tra li
mp m hoc thm ch sai. Ban
se ch gy c uy tn nu nh
ban ha vi hoc vin la se tm ra
cu tra li ung va sau o thc
hin iu o cang sm cang tt.
Thm do
Thm do la mt ky thut thm
nhp vao t duy cua hoc vin
nhm tm hiu xem ho thc s
bit nhng g!
Ky thut co hiu qua la:
Im lng - Cho hoc vin thi gian
suy ngh va co th tra li ban
nhiu hn.
Khuyn khch - Ban hay tip tuc
i...
i su vao chi tit - Em hay noi
thm cho ti bit...
Lam ro - Em noi ... co ngha la
th nao ?
Thach thc - Nhng nu ung
th th sao...
Chng c - Ban hay chng minh
iu o ...
S phu hp - Phai, nhng ap
dung vao y nh th nao...
V du - Cho ti mt v du thc t
v...
Gi y
S dung ngn ng va t vng
n gian
am bao mi ln ch hoi mt
cu.
Chun b trc cu hoi.
Hoi vn khi co kha nng co
nhiu cu tra li.
Khuyn khch giai thch ro
hn.
Danh thi gian cho hoc vin
suy ngh va tra li.
Nghe. Nghe na va nghe
mai.
Lu y
Nhng nhom nho hoc tng
ca nhn hoc vin co th gi v
tr ap ao trong cuc thao
lun. Hay mi hoc vin
u co c hi tra li nh
nhau.
Nhng hoc vin nhut nhat
va/hoc hi yu khng chu
ng tham gia. Hay goi ch
danh hoc vin - khng nn
cho mt s hoc vin
chim v tr chu ao.
Kt lun
Socrates (469 - 399), nha trit
hoc Hy Lap va la mt trong
nhng bc thy cua ngh thut
vn ap a s dung phng phap
nay cho mt muc ch: lam cho
moi ngi suy ngh mt cach su
sc.
t cu hoi tt la mt hoat ng
y thach thc va ang thc hin
i vi ca hoc vin ln giao vin.
Ban hng dn thc hin
S dung phng phap vn ap
Giao vin a:
1. Chun b cu hoi trc khi ln lp?
2. t cu hoi dung nhng t ng n gian?
3. Mi ln ch hoi mt cu hoi?
4. Chu yu t cac cu hoi m?
5. Dng 3 giy sau khi t cu hoi?
6. Phan ng ung trc nhng cu tra li ung?
7. t cu hoi yu cu lam ro khi cn?
8. Khuyn khch tip tuc giai thch thng qua nhng li gi
y?
9. Phan ng ung i vi nhng cu tr li ung mt
phn?
10. Phan ng ung i vi nhng cu tra li khng ung?
11. Phan ng ung khi hoc vin khng tra li c ?
Nu ap dung ky thut vn ap co hiu qua, tt ca cac bc
u phai c tra li la CO.
Cu tra li ung
Khng tra li
Cu tra li ung mt phn
Cu tra li sai

Khen ngi
Cng nhn
Hoi mt hoc vin khac
Hoi cu hoi o bng nhng t ng khac
S dung giao cu trc quan lam ro cu hoi
Gang lai khai nim
Yu cu hoc vin xem tai liu tham khao
anh gia phn tra li ung
ngh cac hoc vin khac b sung
ngh cac hoc vin khac hoan thin
Ghi nhn s ong gop
Yu cu cac hoc vin khac cung ong go p
Cu tra li
cua hoc vin
Phan ng cua
giao vin
Tng kt rt kinh nghim
The ky nng
M u
Theo Kolb (1984).
"Hc tp l mt qu trnh m nh
tri thc c to nn thng
qua s chuyn ho kinh nghim".
Ni cch khc, chng ta hc bng
cch nhn thy v lm nhng vic
m sau chng ta nghin ngm,
suy ngh. Nu ta b qun bc "sau
", c l vic hc tp thc s s b
hn ch. Ngy nay, trong o to
ngh ngi ta ngy cng nhn
mnh vic hc trn c s thc tin
(hc tp da trn kinh nghim) nh
sm vai, din kch, m phng, tr
chi, nghin cu tnh hung thc,
d n, kinh nghim lm vic, hc
theo kiu khm ph - tt c nhng
hot ng ny u cho php hc
vin tham gia tch cc vo qu trnh
dy v hc. iu quan trng y
l:
Tuy vy, kinh nghim khng phi
l nhng iu xy ra vi bn m
l ci bn lm trc nhng iu
xy ra vi mnh.
Suy ngh v nhng iu xy ra trong
hot ng o to cho ta thy mi
lin h rt quan trng gia hot
ng hay kinh nghim vi qu trnh
bin i hay qu trnh hc tp. Vic
suy ngh c h tr bi vic trao
i kinh nghim vi nhng ngi
chia s kinh nghim. Qu trnh suy
ngh v tho lun v kinh nghim
c chia s ny gi l tng kt rt
kinh nghim.
Mc ch
Sau khi kt thc mt hot ng tri
nghim bt k, trong mi thnh vin
tham gia u hnh thnh nhng
tng v cm tng v nhng iu
xy ra. Mc ch ca vic tng
kt rt kinh nghim l quay li hot
ng v cng nhau lm sng t
nhng iu xy ra. Ch thng
qua trao i k lng v nhng iu
quan st v cm nhn c, hc
vin mi hc c y t kinh
nghim. Trong qu trnh , c th
khc phc c nhng ch hiu lm
v sai st.
Khi tng kt rt kinh nghim c th
t trng tm vo:
hot ng - ci g xy ra v
chng ta hc c nhng
g?
ging dy - vic hc tp c
t chc th no v lm th no
ci tin ?
Mt bui hc c tng kt rt kinh
nghim tt s khuyn khch hc
vin thc hin v chia s nhng
quan st v hnh vi ca c nhn v
ca nhm: l nhng k nng rt
quan trng cho cng vic v trong
cuc sng gia nh.
Cc giai on
Hu ht cc gio vin, khi kt thc
mt hot ng hc qua tri nghim
u ni mt cu tng t th ny:
ng, chnh th y. Ta hy bn
iu vi pht i. Kt cc l hc
vin chng hc c g nhiu.
Mt bui tng kt rt kinh nghim
c k hoch tt c thc hin theo
ba giai on sau:
Giai on I - Cc s vic
Sau hot ng, "iu xy ra" cn
c phn tch tch yu t s
vic ra khi yu t quan nim v
cm tng. Giai on ny, v bn
cht, mang tnh m t. gip cho
qu trnh ny:
Nn ngh nhng ngi tham
gia hot ng cho bit phn ng
hoc kinh nghim ca h v
hot ng.
Yu cu nhng ngi quan st
hot ng cho bit nhng iu
h quan st c.
Thng nht v nhng iu
xy ra (da trn cc s vic).
Giai on II Cm tng
C nhm suy ngh ti sao mt s
c nhn li hnh ng hoc cm
nhn nh vy. y c th cng l
thi im tt hi: "Hu qu ca
tnh hung tng t s nh th no
nu mt c nhn hnh ng khc
i". Trong giai on II, gio vin
nn gip nhm:
Phn tch nguyn nhn ca
hnh vi
Rt ra kt lun v cch x s
ca mi ngi
Quyt nh nn lm g ci
thin tnh hung
Thc hin li hot ng c
iu chnh
Giai on III: Tng lai
Sau bt k hot ng hc tp no
lun lun s c cu hi: Ti, hc
vin, phi lm th no c th p
dng vo thc t nhng g hc
c trong qu trnh hot ng?
Hc vin phi c khuyn khch t
xy dng k hoch kt hp
thng tin mi vo cng vic ca
mnh trong tng lai. gip
thc hin qu trnh ny, gio vin
nn:
Rt ra nhng kt lun chung t
hot ng
Gip lin h hot ng vi
hon cnh cng vic thc t
B tr thi gian cho hc vin lp
k hoch cc hot ng tip
theo.
Hc trn c s kinh nghim
Bn thn hot ng
n c t c gi tr.
Hy suy ngh v hot
ng v
n s tr thnh
kinh nghim.
Lm

Suy
ngh
+
K thut
Tu theo trng tm (l hot ng
hay ging dy), gio vin nn p
dng cc cu hi v k thut khc
nhau. Trong c hai trng hp, h
phi phn bit k lng gia ba giai
on.
Rt kinh nghim v hot
ng
Trong giai on I
S dng cu hi m. Th no?
Ci g ? Bao nhiu? Bao lu?
Ai?
Yu cu a ra nhng kin c
tnh m t, khng c tnh cht
nh gi.
Tp trung vo cc c nhn tham
d.
Tn trng nhng iu cm nhn.
Ch cho php c nhn nhn xt
v kinh nghim ring ca h -
ch khng phi ca ngi khc.
Khng nh gi cht lng thc
hin.
Khng tranh ci v nhng li ch
dn b hiu lm.
Khng phn xt v thi .
Khi tho lun, ch s dng tn
cc vai ng ch khng s
dng tn ca c nhn.
Gi : Nhng phiu quan st do
nhm quan st vin s dng trong
hot ng thc tin thng cha
nhiu d liu v em li nhng
nhn thc su sc v bt ng.
Trong giai on II
Hi v cm tng Bn c cm
tng g v nhng iu va xy
ra?
Hi nguyn nhn. Ti sao? Th
no? Ai ?
Thm d cu tr li. Ti sao li
khng ? Nu ....th sao ?
Tm cc phng n l thuyt
hoc nhng li gii thch khc.
Thu thp cc v d khc. iu
ny trc xy ra u?
a ra quan im ca cc
chuyn gia bn ngoi.
Trong giai on III
Cho hc vin t a ra cam kt
hnh ng.
Yu cu h ch cam kt thc
hin mt vi hnh ng nhng
phi l nhng hnh ng kh thi.
Vit cc hnh ng ln t giy
treo tng
T chc hc vin thnh cc
nhm hnh ng
Lp thi gian biu hot ng
Thng nht tiu ch ca s thnh
cng
Rt kinh nghim v vic
ging dy
ci tin cng tc ging dy, cn
nhn li xem vic hc tp c thc
hin ra sao. Qu trnh suy ngh ny
l hnh mu cho mt cng c qu
gi sut i cho cc hc vin ca
bn.
Trong giai on I
iu g xy ra?
Qu trnh hc c t chc th
no?
Trong giai on II
Bn c cm tng th no v
iu ?
Ci g c ch? C g tr ngi? Ti
sao?
S th no nu chng ta ...
Trong giai on III
Ln sau c th ci tin vic
ging dy th no? (cc hot
ng, trnh t, thi gian cho
php...).
Kt lun
Theo nguyn tc chung, thi gian
cho php tng kt rt kinh
nghim khng c t hn thi gian
dnh cho bn thn hot ng.
Nhiu chuyn gia cn i xa hn v
cho rng thi gian dnh cho vic
tng kt rt kinh nghim phi nhiu
hn 50% so vi thi gian dnh cho
hot ng. Hy nh rng vic tng
kt rt kinh nghim tt s m bo
chc chn cho hot ng hc tp
thc tin kt thc bng hc tp c
ngha.
Hng dn thc hin
Tng kt rt kinh nghim
Gio vin :
tng kt rt kinh nghim:
1. B tr thi gian tng
kt rt kinh nghim?
2. B tr phng cho vic tho
lun?
V hot ng:
3. Hng dn c nhm xc lp
li cc s vic?
4. Hng dn c nhm trao
i cm tng
5. Hung dn nhm lp k
hoch cho tng lai?
V ging dy
6. Dn dt c nhm trong vic
xem xt li cng vic ging
dy?
7. Hng dn nhm trao i
cm tng v cng vic
ging dy?
8. Hng dn c nhm tho
lun nn ci tin cng vic
ging dy th no?
vic rt kinh nghim c kt
qu, tt c cc bc u phi
c nh du "C".
Quan ly hoat ng nhom nho
The ky nng
Ngi bin soan: TS Rudolf Batliner &
TS John Collum
M bai
Giam c mt trung tm day ngh
hoi mt giao vin n mun: Hm
nay anh a chun b bai cha, hay
lai nh cho lam vic theo nhom?
Cu noi ua nay phan anh quan
nim sai lch v hoat ng nhom.
Nhng phng phap nh sm vai,
ng nao, ong kch, tro chi va
m phong co hiu qua rt cao.
Chung oi hoi phai c lp k
hoach va quan ly ky lng. Nu s
dung cac hoat ng nay ma khng
lp k hoach ban se bin cng
vic giang day cua mnh thanh tro
ua.
Muc ch
Ky thut day theo nhng nhom
nho thng c ap dung v hai ly
do khac nhau: ly do xa hi va ly do
giao duc. V mt xa hi, lam vic
theo nhom tao iu kin phat trin
quan h xa giao gia cac cp hoc
vin kem nhau. No gop phn phat
trin cac ky nng giao tip ca nhn
nh nghe, noi, tranh lun va lanh
ao. V mt giao duc, day theo
nhom co ch cho vic phat trin
nhng ky nng tr tu bc cao nh
suy lun va giai quyt vn .
Lam vic theo nhom ch co y ngha
khi:
bai tp nhom phu hp vi
mc kinh nghim cua hoc
vin
nhiu y kin va kinh nghim
co th ong gop cho kt qua
chung
bai tp mang tnh khch l va
th thach
muc ch c xac nh ro
rang
Hoat ng nhom khuyn khch tnh
c lp cua hoc vin trong hoc
tp. Tnh c lp nay rt quan
trong i vi cac hoc vin n t
cac trng ni vic giang day ly
giao vin lam trung tm.
Quan ly
Cn s dung Ban hng dn thc
hanh trang sau cua The Ky nng
nay lp k hoach va quan ly
hoat ng cua nhng nhom nho.
Bai tp
Mt bai tp c xac nh ro rang
la nn tang cua bt ky hoat
ng nhom nao, bi v no gop
phn tao nn khng kh bnh
tnh va tch cc. Trc ht,
giao vin cn xac nh ro iu
ho mun at c t hoat
ng nay. Tip n, cn ghi
cng vic trn t bai tp hoc vit
trn bang phn hoc bang giy lt.
Trong bai tp cn a cac thng
tin cn thit cho nhom hoat ng
mt cach sun se va co t thc
mc nht. Cac nhom co th cung
lam mt bai tp hoc lam nhng
bai tp khac nhau.
S ngi trong nhom
Quy nh i vi cac nhom nho
nht:
Mt nhom phai co u s ngi
giai quyt cac vn c
giao, nhng khng c qua
ng n ni khng s dung ht
ngun lc.
iu o co ngha rng s ngi l
tng cua mt nhom khng th
xac nh mt cach chung chung,
ma phu thuc vao cng vic va
trnh v phng phap lun cua
tng nhom. Kinh nghim thc t
cho thy mt nhom t 4 n 7
ngi la tt.
Ngoai vic xac nh s ngi, cn
xac nh ca s nhom. V cac nhom
thng bao cao kt qua cho ca
lp, cn lp k hoach thi gian
bao cao cho phu hp. Cang nhiu
nhom th quy trnh bao cao cang
keo dai tr phi chon mt hnh thc
bao cao khac thay cho bao cao
ming.
Thanh lp nhom
Vic thanh lp nhom co th thc
hin di nhiu hnh thc:
A. Thanh lp ngu nhin
m, chon theo day ban, bt thm
the hoc s v.v.
B. Theo s thch:
Co nhiu cng vic khac nhau va
hoc vin co th la chon cng vic
ma ho thch.
C. Theo thn quen hoc ngi
gn nhau:
Hoc vin c phep t ghep nhom
trc khi c giao cng vic.
D. Theo l-gch:
Chia nhom hoc vin trn c s cac
nguyn tc l-gich nh nhom theo
ngh hoc nhom nam, nhom n.
Do quy trnh d, cac nhom lam
vic trong thi gian ngn han
hay thay i lin tuc, nn thng
c thanh lp mt cach ngu
nhin.
Ca c nhom lam vic dai han cn
c la chon mt cach cn thn,
trong o co tnh n cac yu t
nh s thch va quan h ban be ca
nhn. giai oan u, nu trong
nhom co vng mc v hp tac th
co th phai thay i c cu.
Lam vic theo nhom va bao
cao
Khi nhom ang lam vic, giao
vin cn c gng can thip cang t
cang tt. Khi thi gian a ht va
cac nhom a kt thuc cng vic
cua mnh, hay thuc y cng vic
bao cao cua cac nhom. Nn am
bao cho tt ca cac bao cao cua
cac nhom u c nghe va ghi
chep.
Tng kt rut kinh nghim
Bc cui cung nhng la bc
quan trong nht la tng kt rut kinh
nghim (co ring mt The Ky nng
v vn nay). Nhom thao lun
v nhng g xay ra, cam tng cua
ho va nhng iu co th cai tin
vao ln ti.
Kt lun
Hoat ng nhom la phng phap
cng hiu cho phep hoc vin tham
gia vao qua trnh day va hoc.
Chung gop phn khch l cac hanh
vi ng x xa hi va ky nng t duy
bc cao. Tuy nhin, mun co hiu
qua, hoat ng nhom oi hoi phai
u t suy ngh ky lng, chun b
bai tp co y ngha, lp k hoach va
co ky thut quan ly phu hp.
Ban hng dn thc hanh Gi hoc:_______________________________
Quan ly cac hoat ng nhom nho Ngay thang: __________________________
Loai hoat ng nhom (anh du mt loai):
___ ng nao ___ Thc hanh ky nng ___ Nghin cu tnh hung thc
___ Sm vai ___ M phong ___ Tro chi
___ Kch ___ Nhom CV, nhom trong tm ___ D an
___ Kinh nghim lam vic ___ ___
Muc ch cua hoat ng:
Tai sao chon hoat
ng o?
Ban mun hoc vin cua
mnh thc hin cai g?
Kt qua mong i?
Se hoc c cai g?
Thanh lp nhom
Co bao nhiu nhom?
S ngi trong nhom
(4-7)?
Thanh lp nhom th
nao ? (ngu nhin, theo
s thch, quan h ban
be, chu )
Thi gian cn thit
Chun b nhom Lam vic thc t
trong nhom
Bao cao kt qua Rut kinh nghim
v hoat ng
Tng cng

Quy trnh
1. Nu muc ch hoat ng.
2. Tom tt khai quat toan b hoat ng.
3. Nu cu hoi, vn se cp. Mi nhom giao chung mt cu hoi hoc vn hay la cac
cu hoi hoc vn khac nhau ? Hay dung mt sau cua t phiu nay vit bai tp.
4. Chia nhom:
5. Cung cp thng tin v hu cn:
u phong hoc ch lam vic cho mi nhom ?
Khi nao cho bao nhiu thi gian?
Cai g - San phm trng i?
Ai - se ch ao nhom? C cu nhom ?
Th nao - Nhom se tin hanh ra sao?
Ngun lc Mi nhom se cn nhng vt t hoc dung cu g?
6. Hoi co ai mun hoi g na khng ?
7. BT U ! (Noi cac nhom bt u lam vic.)
8. Theo doi tin cua nhom iu chnh thi gian nu cn thit giai quyt nhng im mu
thun.
9. Thng bao thi gian.
10. H tr lam bao cao nhom.
11. Thc hin cac hoat ng tng kt rut kinh nghim.
Hay t giy nay vao giao an cua ban!
S dung ky thut ng nao
The ky nng

M u
Hoat ng ng nao la cach tt
nht lam cho gi hoc tr nn
thng sut. No li cun hoc
vin tham gia si ni vao qua
trnh suy ngh sang tao va tch
cc. Khng ch co ch trn lp,
cac hoc vin cua ban cn phai
bit s dung ky thut nay ca
trong cng vic mi khi ho gp
vn g vng mc.
Muc ch
ng nao la ky thut c s
dung tao ra nhng t tng
mi me v mt chu hoc
vn . No c vu moi ngi
cung tham gia, cung quan tm
va suy ngh mt cach sang tao.
Tuy nhin, muc ch cua ng
nao KHNG PHAI nhm
giai quyt mt vn .
Yu cu
Hay s dung ky thut ng nao
vi nhng nhom hoc vin a co
kinh nghim va kin thc lin
quan n chu hoc y tng
ma ban mun hnh thanh.
Ky thut ng nao ap dung co
hiu qua nht i vi nhom
khoang 10 - 20 ngi. Vi
nhng nhom ng hn, khng
phai ngi nao cung co c hi
tham gia. Nu nhom cua ban
co trn 20 ngi th hay chia
thanh nhng nhom nho ri lam
bai tp ng nao vi tng
nhom, sau o tp hp cac
nhom lai thao lun.
thc hin bai tp nay, cn
co mt t trng trc tip iu
khin hoat ng, mt hoc hai
th ky ghi chep y kin cua ca
nhom, mt cai bang vit, mt
bang ghim hoc mt bang giy
lt (flipchart) ghi lai cac y
kin.
Quy tc
Ky thut ng nao da trn
nguyn tc khoan hay ph
phan. Nhiu ngi hay vi ph
phan nhng y tng cua ngi
khac thm ch khi chung con
cha c phat ngn mt cach
y u. V ng nao la hoat
ng nhm hnh thanh nhng y
tng, nn quy tc quan trong
nht khi thc hin hoat ng
nay la:
1. Trong qua trnh hoat
ng, KHNG c phep
anh gia va ph phan.
Ngoai ra con co cac quy tc
sau y:
2. S lng quan trong hn
cht lng. Nhiu khi, mt
y tng khng ung lai la
khi ngun cua nhiu y
tng ung.
3. Nhng y tng la cn c
c bit hoan nghnh.
Thm ch nn ghi lai ca
nhng y kin nghe co ve
in r hoc khng th
thc hin c.
4. Hay moc ni vi y kin cua
ngi khac. y khng
co ban quyn tac gia. ng
nao la s n lc chung cua
ca nhom.
TT CA cac y kin co lin quan
n chu u c ghi lai.
Ch sau khi tp hp c nhiu
y kin hay va thm ch c ao,
mi thc hin cac hoat ng
anh gia.
Quy trnh
1. Chon nhom trng va th
ky.
Nhom trng co th la giao
vin hoc co th la mt ngi
trong nhom. Th ky thng
c chon t trong nhom.
2. Xac nh chu hoc vn
cu th cn cp.
Tt ca moi ngi u phai hiu
chu . Cac hoc vin phai co
u kin thc va kinh nghim
nghin cu chu .
Chu cang cu th cang tt.
Thng thng, nn t chu
di hnh thc mt cu hoi. Chu
phai m, co tnh thach
, ng thi phai co trong tm.
Sau y la mt s v du hay v
cac cu hoi ng nao:
Chung ta lam th nao
tng ngun lai t san xut?
Nm nay chung ta nn co
hoat ng xa hi g?
Con y la mt s v du cha
hay v bai tp ng nao:
Nganh nng nghip
Nepal (Chu qua rng.)
Lam th nao iu tr
khoi bnh AIDS? (Hin
nay cha co cach cha
khoi. Ngoai ra, nhom ban
chc cha co trnh
thao lun vn nay.)
Nn vit ro cu hoi hay vn
ln bang tt ca moi ngi
u nhn thy.
3. Hng cac hoc vin vao ky
nng ng nao. Nu t trc
n nay cha h s dung ky
thut nay lp, cn giai thch
muc ch va quy tc lam bai tp
ng nao.
4. ngh moi ngi ong
gop y kin va ghi lai cu tra
li. Gi la luc m ca tip
nhn y kin cua ca nhom. Th
ky phai chun b sn sang ghi
lai tng y kin tt ca moi
ngi u thy.
5. Nhom trng la ngi
hng dn nhng khng ap
ao. Nn gi v tr cang kn
ao cang tt. Khi thy s ngi
ong gop y kin giam dn, hay
c gng y qua bong ln tip.
am bao gi khng cho nhng
y kin thiu thin ch xen vao.
C gng tt ca cac hoc vin
u tham gia ch khng ch co
mt vai ngi lm li.
6. Kt thuc bai tp. Sau khi
ht thi gian a nh hoc
khng ai co y kin na, nn kt
thuc bai tp va ngh th ky
bao cao kt qua.
7. Bao cao. Th ky cn co
mt bao cao v nhng y kin
a tp hp. y co th la bao
cao ming sau khi kt thuc bai
tp hoc bao cao vit c lam
sau o. iu quan trong la
KHNG c bo qua nhng y
kin cua nhom.
15.1.94 v3
Sau bai tp ng nao
ng nao thng ch la s m
u cua mt qua trnh.
Hoat ng tip theo co th la
tp hp nhng y kin ging
nhau cua ca nhom lai. Vic nay
se d dang nu ban s dung
nhng the co mau sc khac
nhau va bang ghim. Hay
chuyn nhng the co ni dung
hp vi nhau vao mt cum va
t tiu cho cac cum khac
nhau.
i khi cn anh gia cac y kin
cua nhom va nu co th th
chon ra y kin hoc phng an
tt nht. Cac ky thut nh
Bnh chon s ng va Ky
thut nhom danh ngha co th
se rt hu ch cho qua trnh
nay.
s dung phng phap bnh
chon s ng, hay phat cho
hoc vin mt cai but va yu cu
ho chm t ba n nm im
(bo phiu) bn canh nhng y
kin ma ho ung h. Hay thao
lun nhng y kin co nhiu
phiu ung h nht.
Trng nhom co th thu thp
thm thng tin v tng y kin
giup cho vic a ra quyt nh
sau o.
u im
ng nao la mt ky thut
rt hay c dung trc khi
lp k hoach.
Bai tp ng nao li cun
ca lp vao qua trnh suy
ngh sang tao.
Do khng c phep anh
gia nn y kin cua ngi
nao cung co gia tr.
Ban co th t lam bai tp
ng nao mt mnh, tuy
nh vy se t hiu qua hn
v thiu y kin cua nhng
ngi khac. Nhng ngi
ng nao co kinh nghim
thng co nhiu y kin hay.
Nhc im
Vn hiu qua i khi co
th gy tranh cai. Hay gi
cho lp hoc i ung hng
va am bao cac hoc vin
co u kin thc va hng thu
trong vic nghin cu chu
.
Co th co mt s hoc vin
c gng gi vai tro ap ao
trong hoat ng nay. Hay
c gng li cun ca nhom
cung tham gia.
Y kin a ra co th chng
co y ngha g. V th, nn
chon chu mt cach ky
lng. am bao chu
phai tht cu th va co tnh
thach .
Kt lun
ng nao la mt trong nhng
phng phap co ch nht nhm
li keo s quan tm cua nhiu
ngi vao mt chu hay vn
. Hu ht moi ngi u
thch ky thut nay bi v no
khng ang s: tt ca cac cu
tra li, k ca nhng cu tra li
bt thng u c tip nhn
nh nhau.
Ban hng dn thc hin
S dung ky thut
ng nao
Hay ap dung nhng tiu ch sau
y anh gia mt bui thc
hanh ng nao:
1. a chon nhom trng va
th ky ?
2. Nu ro mt chu hay mt
vn cu th va vit ln
bang moi ngi nhn ro?
3. Hng ca nhom vao ky thut
ng nao ?
4. Ghi chep TT CA cac cu
tra li, khng anh gia, ph
phan ?
5. Hu ht ca nhom tham gia?
6. Bao cao lai cho ca lp ?
7. Thc hin cac hoat ng sau
o nh bnh chon s ng?
i vi mt gi thc hanh ng
nao co kt qua, tt ca cac cu
tra li cua ban u phai la CO.
Giao thc hin d an hay giai quyt vn
The ky nng
M u
Trong nhiu chng trnh ao tao
thng thiu mt yu t phap
thut. Vi cac chng trnh nay,
cng vic giang day kt thuc ngay
sau khi day xong tng ky nng
trong chng trnh. Cac hoc vin
hoc xong nhng chng trnh nh
th thng thc hin thanh thao
tng ky nng nhng vn thiu yu
t phap thut.
Vy yu t phap thut o la g?
o la s thach thc va la c hi
cho hoc vin c ap dung nhng
ky nng a hoc: ap dung chung
trong nhng tnh hung thc t va
iu kin thc t.
Yu t pha p thut o la g? o la
s thach thc va la c hi lam
vic trong nhom cung vi nhng
hoc vin khac, trc ht vi t
cach la mt thanh vin tham gia,
sau o la mt trng nhom.
Khng co s ng dung o, qua
trnh hoc tp cha thanh hoan
chnh.
Yu t phap thut o la g ? o la
s thach thc va la c hi nhn lai
nhng g a hoc va la chon
nhng ky nng, khai
nim, thm ch i khi
phai iu chnh chung,
giai quyt nhng vn
thc t .
Yu t phap thut o la
g? Tht n gian. Yu
t phap thut khng la g
khac ngoai nhng d an
va vn c thit k
ky lng va giao cho hoc
vin vao ung thi im
thch hp.
Vy khi nao la thi im
thch hp? Ban hay oc
The Khai nim L trnh
hnh xoay c: ao tao
ngh co hiu qua tm
ra cu tra li.
nh ngha
D an: Mt cuc th nghim co
b cuc giao cho hoc vin hoc
nhom hoc vin thc hin, oi hoi
ap dung nhng ky nng ngh
nghip cu th kt hp vi nhng
ky nng nhn thc nh sang tao,
lp k hoach, ra quyt nh, d
toan va giao tip.
V du:
Trng mt vn rau
Xy mt nha kho
Lp mt b ra
Xy mt lo si dung nng
lng mt tri
Kham cho mt bnh nhn
Lp mt cai ai radio song
ngn
Lp lai mt ng c
Thit k mt ngi nha
Cac d an thng oi hoi ho c vin
phai ap dung nhiu ky nng lin
quan. Tt nhin, trong tm la lam!
Vn : Mt s thach thc i
vi mt hoc vin hoc mt nhom
hoc vin oi hoi phai ap dung
nhng ky nng ngh nghip cu
th kt hp vi nhng ky nng
nhn thc nh tm kim vng
mc, giai quyt vn , nghin
cu va ng nao.
V du:
Ban co th sa cho ti cai ai
khng ?
Ti thy au bung. Ban giup
ti vi.
Khng bit ng cua ti b lam
sao ?
Tai sao may co ting n la
nh ?
Ao cua ti b rach. Ban co va
lai c khng ?
Tai sao bc tng lai b nt
nh?
Cn lu y r ng cac vn thng
mang nng sc thai cuc sng
thc t.
Nhiu vn nu trn kha phc
tap va oi hoi phai ap dung nhiu
ky nng cu th.
Hay a ra nhng vn ch ng
dung cho mt ky nng ngh duy
nht.
V du:
By gi ban a hoc c
cach cha mt cai xi lanh
phanh banh xe. Ban se xoay
x th nao nu khng tm
thy b ngh sa cha ?
Mi khi ban hoi hoc vin ho se
phai lam g NU phat sinh iu
g o bt thng tc la ban ang
a ra mt vn . Tiu xa o la
ch khng ch n thun hoi ma
phai i tip mt bc, yu cu
hoc vin thc hin ky nng o
trong nhng iu kin bt thng.
Muc tiu
Cac d an va vn cho phep
hoc vin cua chung ta:
ap dung nhng ky nng cu
th vao cac tnh hung thc t
hoan thin cac ky nng nhn
thc
hoan thin cac ky nng quan
h ca nhn
K NNG
K NNG
K NNG
VN EE
VN
VN
hoan thin ky nng giao tip
cung c tinh thn trach nhim
va long t tin vao ban thn.
u im
D an va vn :
ong gop nhiu hn cho vic
hoc tp dai han do ban cht
gian tip cua no
thu v va gy nhiu hng thu
hn giang day trc tip
cho hoc vin kinh nghim
c s tay vao vt t va
thit b.
Nhc im
D an va vn :
oi hoi co thi gian xy dng
oi hoi vt t va dung cu
co th khng mang lai kt qua
mong i, do o gy lang ph
ca thi gian ln ngun lc.
Phat trin
Bang 1 minh hoa cach phat trin
d an va vn theo thi gian.
Trong nhng giai oan u cua
khoa ao tao ngh, nhng d an
va vn a ra kha n gian.
Hoc vin ap dung tng ky nng
hoc c mt cach trc tip. Hoc
vin mi hoc lam vic mt mnh
hoc lam theo nhom. Nhng hoat
ng nh vy thuc y qua trnh
chuyn giao gn kt qua hoc tp.
iu o co ngha rng hoc vin se
co kha nng thc hin c cac
d an hoc giai quyt c cac
vn tng t khi phai i mt
vi nhng iu kin tng t trong
cng vic.
Vao thi gian cui khoa ao tao,
cac d an va vn tr nn kha
phc tap - ly tng nht la ging
nhng d an va vn thng
gp trong cng vic thc t. Cac
hoc vin oi hoi phai nghin cu
d an va vn mt cach ky
lng, la chon nhng ky nng se
s dung, co th cn iu chnh
cac quy trnh ky nng va thc hin
chc nng trng nhom. Cach
hoc nay thuc y vic chuyn
giao xa. Hoc vin se co kha nng
iu chnh nh ng iu a hoc cho
thch ng vi nhiu tnh hung
cng vic mi va bt thng. y
chnh la nhng hoc vin tt
nghip ma cac doanh nghip va
cac nganh ang mong i.
Ai thit k ?
Trong khi giao vin thng la
ngi a ra hu ht cac vn ,
ban thn cac hoc vin cung co
th thit k nhng d an co hiu
qua. Thc t, vic giao cho mt
nhom hoc vin t thit k mt d
an chnh la t ra cho ho mt vn
thach thc!
Quy trnh
La chon cac d an va vn
tng t nh nhng d an va
vn se gp phai trong cng
vic. Hay am bao rng bai tp
ma ban giao nm trong pham vi
chng trnh ao tao va trong
gii han kinh ph cho phep.
Li cun hoc vin tham gia khi
co th, tr trng hp ban n
thun a ra cho ho mt vn
.
B tr y u thi gian cho cac
nhom lp k hoach, d toan,
hnh thanh cac y tng, thao
lun va quyt nh phai lam g.
Mi nhom phai chun b mt
ban d toan va tin .
hoc vin tham gia y kin v
vic nn anh gia hoat ng
nh th nao. Nh th se tp
trung s chu y cua ho vao
nhng phn thit yu nht trong
bai tp.
Trong giai oan thc hin, hay
theo doi cht che cng vic, tuy
nhin, khng nn gianh quyn
kim soat. Ban nn cho phep
xay ra mt vai sai sot.
Cui cung, hay tin hanh anh
gia theo nhng tiu ch a thng
nht va tng kt rut kinh nghim
hoat ng vi hoc vin.
Kt lun
Mi khi lp k hoach day ngh
da vao ky nng cho mt gi hoc
hay mt chng trnh ao tao
hoan chnh, ban hay danh cho
cac hoc vin cua mnh mt c n
ln Hay a vao o phn PHAP
THUT !
Bang 1
D an va vn
Thi gian ao
tao
Bt u Kt thuc
Vai tro cua hoc
vin
Thanh vin trong
nhom
Trng nhom
Mc kho d n gian Phc tap
S dung ky
nng
Ap dung ky nng
trc tip
La chon
cac ky nng
La chon va
iu chnh cac
ky nng
Chuyn giao kt
qua hoc tp
Chuyn giao gn Chuyn giao xa
Ban hng dn thc hanh
Giao thc hin d an &
giai quyt vn
Giao vin (va/hoc hoc vin) a:
1. xut D an/Vn (D/V)
tng t cng vic thc t?
2. Li cun hoc vin tham gia vao
vic la chon D/V?
3. am bao sao cho D/V phu hp
vi chng trnh ao tao va kinh
ph?
4. B tr u thi gian cho vic lp
k hoach D/V?
5. Duyt d toan va tin thi
gian i vi mi D/V?
6. Tranh thu s ong gop cua hoc
vin v cac tiu ch anh gia?
7. Theo doi nhng khng danh
quyn kim soat?
8. anh gia theo cac tiu ch?
9. Tng kt rut kinh nghim v
hoat ng?
i vi nhng d an va vn
thanh cng, tt ca cac cu hoi phai
c tra li la CO.
Xy dng cc vai din
Th k nng Bin son: T.P.K. Pereia, NAITA-TTP
SWISSCONTACT VN2 Colombo, Sri Lanka
M u
Phi chng bn ang tm kim mt
con ng thay i tnh nng
ng ca nhm v mi lin h gia
con ngi vi con ngi. Bng cch
no thay i thi ? Thi
nh th no v con ng thay i?
Gii php l mt k thut rt mnh
m c gi l "vai din". Mt vai
din c th mang cuc sng vo
phng hc - nu n c xy dng
v c s dng mt cch cn thn.
Mc ch:
Cc vai din:
Gn lin l thuyt vi cuc sng
thc
Cho mt c hi thc hnh
nhng tnh hung kh, nhng k
nng v tip cn mi.
Pht trin nim tin
Tng cng cc thi quen tt
Cung cp thng tin v thay i
cc thi
Khuyn khch cc k nng phn
tch thng qua t nh gi v quan
st ngi khc
Ci tin cc k nng giao tip
trong nhm v gia con ngi vi
con ngi
Xy dng (thit k)
1. Thit lp cc mc tiu
y chng ta phi quyt nh
lm sao gn lin vai din vo tnh
hung dy hc. Mc tiu ny liu
c tp trung vo s nng ng ca
nhm hoc vo mt k nng giao
tip gia mi ngi vi nhau.
2. Xc nh cc yu t bn ngoi
Cn nhc nhng iu sau:
ln ca nhm
Chng ta c th xy dng mt vai
din theo hai c nhm
Vai din nhm n - dy cc
hc vin c th thc hin vai din
nh l mt i hoc l mt nhm.
Vai din nhm phc hp - y
nhiu nhm hay cc i khc nhau
ng cc vai din nh nhau cng
mt lc. Thnh thong vai din c
th c b tr c hoc khng c
ngi quan st.
Chun b vt cht
Chun b sp xp ch cho vai din
s hot ng.
Bo m rng mi ngi u c th
nhn thy v nghe thy cc vai din
Thi gian:
Khi chng ta xydng mt vai din
chng ta hn phi cn nhc:
Thi gian dnh cho s chun b
nhm
Thi gian dnh cho bn thn vai
din
Thi gian rt kinh nghim
3. Danh mc cc yu t gy cn
Yu ci ny xc nh tnh hung
thc cho cc vai din. N gip
cn nhc cc yu t gay cn trong
tnh hung . Chng ta s phi
chun b:
Mt danh mc cc vai c th c
m m bo rng tt c cc kh
nng c suy xt n.
Mt danh mc cc vn gy
cn
Mt danh mc cc knh giao
tip ch yu
V d: Mt vai din i vi mt vn
lin quan n chm sc sc
kho.
i vi vai din:
C vai c th c: Bc s, y t, bnh
nhn v.v...
Cc yu t gy cn: Thi gian lm
vic, s nh cng, phc v cp cu
v.v...
Giao tip ch yu: Cc cuc hp
cn b, cc cuc hi chn, cc cuc
hp hi ng cc cuc ni chuyn
gia bnh nhn v y t .v.v...
4. La chn th loi v cu trc
Th loi ca cc vai din l:
Vai din nhn vt c trng
vai din ny chng ta s cung cp
mt lot s kin v nhn vt
hoc nhng c im din.xut.
Vai din ch th
iu ny cng ging vai din nhn
vt c trng nhng chng ta s
khng nn cung cp cc vn lin
quan n nhn vt c trng.
Chng ta dnh cho din vin s t
do din vai nh anh ta/ch ta th
hin nhn vt c trng .
Vai din khch th
y thnh vin trong nhm ny
m ng vai tr ca nhng ngi
khc m h phi ni ln tm trng
ca ngi . V d, ngi thy c
dp ng vai ng hiu trng.
Vai din c th c nh hng hoc
khng c nh hng:
- Vai din c nh hng:
S dng vai din c c nh
hng ny pht trin cc k nng
ca ngi din trong nhng trnh t
v phng php hay k thut
chuyn bit. vai din ny c
nhng mc ch v mi quan h
c xy dng trc. V vy chng
ta phi lp k hoch cho ton b
cuc thc tp bao gm tnh hung
c bit khai thc n. S kim
ch v nhng xung t c xy
dng cho nhng vai din t
c nhng mc tiu t ra. vai
din ny chng ta phi kim tra t
nht l ni dung xut pht ca kch
bn qua phc tho cc nhn vt.
- Vai din khng nh hng:
Gn vai din ny vo tnh hung
lin quan ti s tip thu v thi
v ng c. Nhng mc tiu ca n
l quan tm hn na ti s cho
php nhng ngi din khai thc
nhng vn hay nhng tnh
hung ring ca h. Nhng hot
ng din ra mt cch thoi mi
t kin thc v nhng mong mun
ring ca ngi din v c hng
lot cc khuynh hng v nh
Xc nh cc yu
t bn ngoi
Xc nh mc
tiu
Lit k cc yu t
gay cn ca vn
Quyt nh v
kiu v cu trc
Vit bn tm tt
/ti liu v la
chn o c
Tin hnh bi
hc
Tm tt
Tip tc
hng khc nhau. Chng ta khng
nn chun ti liu cho bt k s
hng dn vai tr hay bi cnh no.
Khng c im kt thc nh trc
v nhng ngi din tip tc ti khi
h t c nhng mc tiu ca vai
din.
5.Vit bn tm tt/ti liu
Xy dng ti liu, r rng v tp
trung cao s dng trong vai din.
Ti liu dnh cho ngi iu phi.
Nhng ti liu ny cung cp thng
tin v nhng ch dn v vai din
ny cho ngi iu phi.
Lu cho ngi iu phi
(nhng mc ch, nhng kt qu
luyn tp v nhng mc tiu hnh
vi, c lng thi gian, phm vi ti
thiu v ti a qui m ca nhm,
chun b c s vt cht, s ch dn
tng bc cho vai din, to iu
kin v tho lun cc vai din.
Gii thiu cho vai din (thng
tin v bi cnh cho ngi tham gia
v d nh mc k nng cn phi
c)
Hng dn vai din/nhng s
m t cho tt c cc vai din
Nhng bn d liu ca bi cnh
dnh cho cc vai din hay ngi
quan st
Ti liu pht tay/tI liu ging
dy lin quan n vai din
Cc ti liu dnh cho nhng
ngi quan st
Cc ti liu ny cung cp cho
nhng quan st vin mt cng
ghi li hoc tp trung s quan st
ca h.
Nhng ch dn/hng dn ca
quan st vin(h thng cc cu hi
hay quan st)
Ti liu pht tay c tnh ch
(bi ging c in n, ti liu l
thuyt, m hnh)
Cc ti liu cho nhng ngi
tham gia
Cc ti liu loi ny cung cp
thng tin vai din v s ch dn cho
ngi tham gia v vic thc hin
vai din.
Gii thiu vai din (s m t
vn , tnh hung, kch bn, thng
tin bi cnh)
Nhng ch dn / s m t vai
din (mi vai din c mt bn
ring)
Nhng bn tin d liu bi cnh
cho vai din hoc cho cc quan st
vin.
Ch dn/ hng dn ca quan
st vin
Ti liu pht tay c tnh ch
( nhng bi ging c in n, ti
liu l thuyt, vt mu)
5. Vit nhng tm tt vai din.
Lu tm n nhng loi nhn vt
xc nh mt cch tng th cu trc
vai din. l:
Nhng nhn vt then cht.
Nhng nhn vt ny l nhng vai
nh r mt cch hiu qu phm vi
vn hoc k nng. Cc din vin
trong cc vai chnh ny nn c kh
nng nh hng ti kt qu cc
cuc xung t ca h.
Nhng vai din ph
Nhng nhn vt ny ny h tr
nhng nhn vt then cht.
Nhng vai d tr
Trong nhiu trng hp vai din c
th yu cu c s dng vi s a
dng ca nhng qui m v kh
nng khc nhau. V vy thi thong
chng ta phi a ra nhng vai ph
thm cho vai din. Nhng vai d tr
cho php chng ta thc hin iu
. Khi chng ta phn cc vai trn,
chng ta phi nh rng cc hc vin
din cc vai khc nhau s hc c
nhng i khc nhau. Khi vit cc
vai din ring l, tin hnh theo 2
bc:
* Vit nhng c trng ch yu ca
vai
* Vit cc hnh ng c ch nh
ca vai
c trng ch yu i vi vai din
c th bao gm:
1. Kin thc
2. Cc k nng
3. ng c v cc tm tt
4. Nhng c ch v nhng p lc
5. Quyn lc v quyn hn
Khi vit mt kch bn, cn nhc
nhng mi giao tip gia cc nhn
vt c trng. Cng cn nhc s
giao tip gia cc ngi din v th
gii ngoi phm vi vai din.
Bc th hai vit cc vai din ring
bit bao gm:
Ai s gp nhng nhn vt c
trng ?
Trong nhng tnh hung no ?
Lm g ? H phi a ra nhng
quyt nh g ?
Trong bao lu ?
Gi tr ca vai din tu thuc vo
anh thnh cng ra sao trong vic
pht trin mt nguyn bn m n
ph hp vi cc mc tiu chuyn
bit.. Vic hc tp nhng k nng
chuyn bit c th i hi mt bn
tm tt c kt cu trnh cao.
kha cnh khc, bn tm tt c
kt cu gn hn li cung cp c hi
nhiu hn cho cc vai din hc tp
chnh h.
La chn nhng tr ct
S dng tr ct ng tin cy v
thch hp ni ti. S dng nhng
c Im, nhng ti liu v nhng
s kin thc t bao gm nhng qui
tc v cc qui trnh m chng c
th c s dng trong thc t.
6.Tin hnh vai din
Da vo cc Th K nng "S dng
cc vai din" v "Thc hin mt
bui rt kinh nghim"
Kt lun
Mt vai din l mt k thut rt
mnh m v kch thch. N l mt
cch xut xc pht trin cc k
nng giao tip gia cc c nhn v
n cung cp nhng bi hc c ng
c r rt v ng ghi nh.
Th k nng Bin son:Dr. John Collum
SWISSCONTACT TITI, Kathmandu, Nepal
S Dng Phng Php Sm Vai
M u
Sm vai l mt k thut n gin,
nhng hiu qu, ging dy nhng
khi nim c bn v quan h gia
ngi vi ngi, v nhn thc
c bn cht ti sao cc c th
phn ng nh vy trong nhng hon
cnh khc nhau. ng kch cn cho
php hc vin quan st phn ng
ca chnh h mt cch khch quan
hn. Nh mt ngi quan st, h c
th nhn thc c chnh mnh
trong vai c th hin, cm nhn
c cm gic ca mnh nu c
i x theo cch . Trong lc tranh
lun, h c th thy cm tng ca
nhng ngi khc i vi hnh vi c
x. Mi bnh lun u hng vo
nhn vt trong vai din ch khng
vo mt c nhn no.
S dng
Sm vai hay c s dng dy
hc nhng k nng hnh ngh,
nhng cng c rt nhiu kh nng
c th xy ra na khi phi dy v
hc nhng k nng v mi quan h
gia con ngi. Nhiu lnh vc ngh
nghip i hi cc k nng trong
quan h vi khch hng. Nu c
s dng mt cch ph hp, phng
php sm vai c th mang li cc kt
qu sau:
Kch thch s hng th v s
tham gia ca hc vin trn lp.
Cung cp mt dng phng th
nghim trong c th nghin
cu v th nghim vi cc vai
din.
Cho php nhn thc c cc
vai tr m mt ngi th hin
trong cuc i thc v ngi ta
th hin hiu qu nh th no
Dy hc vin th hin cc vai
mi.
Cung cp cc v d v cch c
x, c th hiu qu hn l ch n
thun ni v tnh hung.
Gip pht trin k nng giao
tip mt cch r rng hn, v i khi
"ng" mt tnh hung th d
dng hn l din t bng t
ng.
Gip hc vin c thi cm
thng hn i vi ngi khc
v hiu c quan im ca h.
Gip hc vin hc cch din t
kin, tnh cm... ca mnh.
Lm quen hc vin vi cc rc
ri v cc gii php c th c.
Thy trc hc vin c th s
phn ng ra sao trong nhng
tnh hung c th thc t.
Sm vai cng dy c mt k nng
quan trng l t mnh vo a v
ngi khc hiu h s phn ng
nh th no trong mt tnh hung c
th v ti sao li nh vy. Do , n
l mt cng c quan trng gip
hc vin hc cch sng ha hp vi
mi ngi.
Sm vai l mt phng php quan
trng trc nghim cc phng
php lm vic theo nhm hoc x l
mt tnh hung. Sm vai c th em
n s vui thch cho nhng ngi
xem v c nhng ngi tham gia, v
v th thng kch thch s hng th.
N l mt k thut kt hp c
vic hc tp vi mt hot ng vui
th hp dn.
Cc dng sm vai
Ni chung sm vai c 3 dng: i
vai, ng nhn vt v ng tnh th.
Trong i vai, cc thnh vin ca
nhm gi nh cc vai ca nhng
ngi khc m h phi c quan h
tng tc. V d, gio vin c c hi
ng vai ng Joshi, Hiu trng
Trng K thut Kathmandu.
ng nhn vt cung cp cho mi
din vin mt b cc d kin v
ngi m h s ng vai.
ng tnh hung cng ging nh
ng nhn vt, ngoi tr d kin v
nhn vt khng c cung cp. Do
din vin s t do ng vai nh
cch hnh dung ca h. V d, din
vin ng vai mt ngi qun l ca
hng in hnh hn l mt ngi
qun l ca hng c th.
Cc ch sm vai
Cc ch cho cc tnh hung sm
vai cng phong ph nh cc quan h
v cc vn ny sinh gia con
ngi. Cc tnh hung c th thy
nh gia cc thnh vin trong gia
nh, trng gia gio vin, hc
sinh v cn b hnh chnh, v trong
cng vic gia ngi ch v ngi
lm thu hoc gia ngi bn hng
v khch hng.
Hng dn sm vai
Cc bc sau y cn c cn nhc
khi thu ht hc vin vo mt hot
ng sm vai:
1. Chun b cho hot ng bng
cch lm cho hc vin quen vi
tnh hung h c th lin quan
ti.
2. Tho lun v tnh hung v gip
hc vin hiu vn .
3. nh hng hc vin k thut
ng vai v nh r vai h ng
mt cch tht t m.
4. Ku gi mi ngi tnh nguyn
v chn vai cho tham d vin.
5. Dnh mt khong thi gian
chun b ngn cho cc din vin
(10 - 15 pht) h suy ngh v
tnh hung v vai m h ng.
6. Pht cho mi din vin mt
danh thip ph gip cho vic
chun b.
7. Tip tc tin hnh sm vai ti
khi cc din vin c thi
gian lm cho mi ngi hiu
c v tr ca h. Ri, dng v
kch li khi s hng th vn cn
cao. Thi lng c th dao ng
ty tnh hung, nhng thng
cn t 5 n 15 pht.
8. Sau khi ng vai cn tin hnh
tho lun c hng dn mt
cch cn thn. Cc hot ng
tip theo m bn chn s ph
thuc vo cc mc tiu, tuy
nhin trnh t sau thng c
s dng:
Hi nhng ngi tham gia h
cm thy th no khi nhng
vic nht nh xy ra. Hi c
cm tng ca cc quan st
vin nu h trong tnh hung
.
Hi nhng ngi tham gia ti
sao h hnh ng nh vy trong
nhng tnh hung c th. Lp
li cu hi vi cc quan st
vin.
Hi h hc c g t vic sm
vai v n c lin quan th no
n cch h s c x trong cng
vic.
ngh a ra cc gi v cc
cch x s khc i vi tnh
hung . Tm tt cc kinh
nghim rt ra.
9. Lp li v kch vi cc hc vin
khc nu h vn cn hng th.
phng
Nn tun theo mt s iu phng xa
sau y khi tin hnh mt hot ng
sm vai:
Mt ngi khng nn ng vai
c lin quan n nhng vn
c nhn ca chnh h. iu
c th gy bun phin v c
hi.
Khi phn tch mt tnh hung
sm vai, hy ni v vai din ch
khng ni v hc vin din vai
.
Nu c th, ch nn ly nhng
ngi tnh nguyn.
ng chn nhng tnh hung
c th lm bi ri nhng ngi
trong nhm.
Can ngn hc vin khng nn
c tnh "kch" khi th hin vai
din.
Gn phn sm vai vi ton b
bi hc; khng nn ch n
thun lp y thi gi.
Gip hc vin ng tnh
hung gi nh vi cm tng
rng c th c nhiu hn mt
gii php cho vn .
ng thc gic vic tranh lun
khi theo di, v y l mt giai
on hc tp quan trng.
Kt lun
Sm vai l mt cng c qu bu cho
mi ngi gio vin. Khi cc mc
tiu hc tp lin quan n cc quan
im, thi , hy ngh n phng
php ng kch nh mt gii php
khi ln k hoch ging bi.
Hng Dn Thc Hin
S Dng Phng Php ng Kch
S dng cc tiu ch sau y d nh gi hot ng ng kch :
C Khng
1. Hc vin c c chun b sn sng cho
tnh hung khng? ____ ____
2. Tnh hung c c a ra tho lun khng ? ____ ____
3. Hc vin c c nh hng v k thut
ng kch khng? ____ ____
4. C ku gi nhng ngi tnh nguyn khng ? ____ ____
5. Cc din vin c thi gian suy ngh v vai din
ca mnh khng? ____ ____
6. Danh thip c c pht cho tng din vin ? ____ ____
7. Vic sm vai c c dng li ti thi im mi ngi
vn cn ho hng khng? ____ ____
8. Cc hot ng tip theo c c tin hnh khng? ____ ____
9. V kch c c lp li vi cc hc vin khc nu
vn cn s ch cao hay khng? ____ ____
phng php ng kch t thnh cng, tt c cc mc cn c tr li
"C"
Xy dng cc bi nghin cu tnh hung thc
Th k nng Bin son:K.G.P. Randeniya, NAITA-TTP
SWISSCONTACT Colombo, Sri Lanka
M u:
Nghin cu tnh hung thc l mt
cch thc a mt phn ca thc t
vo bui hc. Nghin cu tnh
hung thc tng t nh cc hot
ng gii quyt vn nhng c
mt s khc bit ln l n c th
t hiu qu hn v hc vin c
li cun vo cc kinh nghim thc
t .
nh ngha :
Mt bi nghin cu tnh hung thc
l mt ti liu vit cha ng tt c
cc d liu ph hp v mt tnh
hung hay mt s kin thc. Cc
tnh hung thc c tp trung
vo mt ngi, mt s vic hay mt
tnh hung.
Mc ch :
Mc ch ct yu ca mt bi
nghin cu tnh hung thc l
pht trin nng lc ca hc vin v
t duy, quyt nh v la chn cch
thc hot ng thch hp. Nu vn
dng ph hp, nghin cu tnh
hung thc gip cho
Vic li cun hc vin vo bi
hc
Nng cao cc k nng gii
quyt vn
Nng cao cc k nng ra quyt
nh
Tng cng nng lc ca hc
vin trong vic tng hp cc s kin
Cho php p dng l thuyt vo
cc hon cnh thc
u im
Nghin cu tnh hung thc cho
php hc vin xem xt c cc
phn ng, cc p ng ca h i
vi cc tnh hung c th v so
snh vi cc hc vin khc. Nh
vy hc vin s:
Nhn thc c rng cc vn
trong th gii hin thc c th c
gii quyt bng nhiu bin php
khc nhau.
Pht trin thc v s khch
quan
Pht trin s kin nhn tng dn
i vi cc quan im khc nhau.
Xy dng nim tin trong vic s
dng cc k nng, cc quan nim
v cc l thuyt mi.
Nhc im:
Nghin cu tnh hung thc c cc
nhc im sau:
Bn thn cc nghin cu tnh
hung thc khng th hin thc s
cc thng tin mi hay mt khi
kin thc ring.
Chng t ra yu cu cao i
vi gio vin trong vic t chc
c cuc tho lun vi nhau v
tng kt c bi hc mt cch
hiu qu
Chng cn nhiu thi gian hn
chun b so vi bi din ging.
c tnh:
c 3 c tnh ch yu l:
Khung thi gian c th (thi
gian ngn hoc vi ngy).
Cu trc c tnh cht k chuyn
( cu chuyn v mt hoc hai ngi
no )
Cu trc theo tnh cht k cu
chuyn c k bc l tng bc
thng tin quan trng ch ra ni
cn c mt quyt nh.
Xy dng
gm c cc kha cnh ph hp vi
mc tiu o to v ph hp vi
hc vin. N khng cn phi gm
cc quan im, s phn tch, nh
gi hay cu tr li ca gio vin.
Cc bc xy dng xy dng mt
bi nghin cu tnh hung thc
gm:
Xc nh vn t ra ca tnh
hung thc (s cn thit i vi
tnh hung thc)
Nghin cu vn
Vit tnh hung thc
Bin tp v xem xt li tnh
hung thc
Xc nh vn ca tnh hung
thc:
Trong vic xy dng mt bi
nghin cu tnh hung thc, mc
tiu ca gio vin l gip hc vin
vn dng cc khi nim phn
tch cc tnh hung v a ra quyt
nh. Gio vin trc tin phi r
v ci g cn c hc. Bi nghin
cu tnh hung thc c thc hin
p dng mt khi nim hay mt
nguyn l? Mc tiu hc tp phi
c xc nh.
Nghin cu vn :
Thu thp cc d liu thch hp v
cn thit t cc c nhn, nhm v
cc ngun khc (sch, danh mc,
cc n phm, cc tp ch). Nhiu
ln, vic nghin cu ny dn n
mt tnh hung thc t hoc t nht
l n mt tnh hung hay s kin
thc s c th d dng a vo tnh
hung thc.
Vit tnh hung thc
T chc sp xp cc d liu v vit
bn tho u tin. Trc ht cn
phi:
La thng tin
T chc ti liu v cc ghi chp
Xc nh tnh hung hay s
kin cn xy dng
Chun b mt cng v tnh
hung (s dng bn tr tu)
Vit d tho ln u.
to ra mt bi nghin cu tnh
hung thc, bn cn c:
Cc k nng vit (mt th k
nng tch ring c sn)
Cc k nng bin tp (mt
ngi bn lm nh bo hoc gio
vin ngn ng c th gip thm)
Bn vit tnh hung thc c th gn
hoc di, n gin hay phc hp, c
phm vi hp hay rng. Tnh hung
thc phi th hin:
y cc s kin ra mt
quyt nh
Cc xc cm ca nhng ngi
ch cht tham gia
Cc mi quan h giao lu gia
nhng ngi ch cht
Thc trng v nhng tr ngi v
vt cht.
Cc d liu khc (c th l d
liu k thut hoc ti chnh)
Bi nghin cu tnh hung thc s
d c d hiu hn nu n c
vit nh mt cu chuyn. N cn
phi xc tch gn gn v khng c
nhng s m t hay cc chi tit
khng cn thit.
Th k nng Bin son:K.G.P. Randeniya, NAITA-TTP
SWISSCONTACT Colombo, Sri Lanka

Bin tp v xem xt li
Kim tra chnh t v cch s dng
t v lm r cc cu vn. Kim tra
kt cu cu v on vn. Kim tra
kiu ch vit. Khi bn tho ln u
ca bi nghin cu tnh hung thc
c vit xong th tm ct n i
mt th gian gn. Ngi ta c tho
mn vi bn tho ln u hay
khng th cng chng sao, chc
chn l n cn c bin tp li
nhiu.
Mc tiu i vi bin tp v
xem xt li
Xem xt k lng cch trnh
by thng tin
Loi b thng tin khng cn
thit
Kim tra xem liu thng tin c
c trnh by theo mt trt t c
ngha khng (mt cu chuyn hay)
S dng bi nghin cu
tnh hung thc
Nu gio vin quyt nh s dng
bi nghin cu tnh hung thc
minh ho mt nguyn l hay vn
ring bit th cn theo cc ch dn
di y:
Lin h n vi mc ch hc
tp:
Xt xem liu bi nghin cu tnh
hung thc:
C lm ni r cc vn m
gio vin mun cp n khng
C th thc hin xong ph hp
vi thi gian cho php khng
C li cun hc vin, nhng
khng ch "gii tr" khng
Cu hi u tin t ra khi la chn
mt bi nghin cu tnh hung thc
l liu n c dy nhng ci cn
c dy hay khng. Gio vin cn
phi hi: "Ci g l mc ch ca v
cho hc vin?" iu c th c
xem xt lu mi tm ra c mt
tnh hung thc ng nghin
cu. Tuy nhin, khng s dng bi
nghin cu tnh hung thc s tt
hn l s dng n khng thch hp
Lin h vi nhm hc vin
Tnh hung cn c lin h vi kiu
cng vic v mc kinh nghim
v hoc kin thc ca hc vin.
Hc vin cn phi c kh nng hiu
c c s, tnh trng v cc mi
quan h qua li trong tnh hung
cng nh cc "s kin " trc khi
h s dng nghin cu tnh hung
thc mt cch hiu qu. Gio vin
cn phi cn thn khng c chn
cc tnh hung i hi ra quyt
nh vt trn trnh hu bit ca
hc vin. Bi nghin cu tnh
hung cng lin h cht ch vi
hc vin ca bn th h s cng
nghim tc v cng c li cun
hn.
Chun b
Gio vin phi hiu bit thu o
tnh hung trc khi mun dy n.
H cn phi t nghin cu tnh
hung trc bui hc k c khi tnh
hung c s dng trc
y ri. V kt qu ca bi nghin
cu tnh hung l khc nhau i vi
mi nhm nn gio vin cn phi
lm ch khng ch vi tnh hung
m c vi cc trng hp ny sinh
ca tnh hung. Willings (1968)
khuyn ngh rng gio vin hy t
hi mnh nhng cu hi c th
di y khi chun b s dng
bi nghin cu tnh hung thc :
1. Ci g rt c th c to ra
tnh hung ny?
2. Ci g l vn c nhn thc
? c phi l cc vn thc t
khng?
3. Gio vin c thnh kin no
khng?
4. Phn no ca tnh hung
c vit ra c th gip xc nh v
hiu v vn thc t?
5. Gio vin s gii quyt n nh
th no?
6. Nhng cu hi no hc vin rt
c th a ra?
7. Bao nhiu thi gian cn cho
vic thc hin cc bc trong qu
trnh bi hc?
Trnh by tnh hung thc :
Hnh 1 ch ra mi quan h gia cc
hot ng ca gio vin v hc vin
khi s dng bi nghin cu tnh
hung thc.
Kt lun:
Trong mt nghin cu so snh gia
2 lp hc theo bi nghin cu tnh
hung thc v 2 lp hc theo
phng php din ging cho thy :
mt lp hc theo bi nghin cu
tnh hung thc hc sinh t im
tt hn v kin thc v hiu bit. C
2 lp ny, tuy nhin u kh hn
v nng lc ng dng cc khi nim
so vi 2 lp hc theo phng php
din ging.

Hnh 1 - S dng bi nghin cu tnh hung thc
Gio vin lm Hc vin lm
nh hng nghin cu tnh hung Lng nghe gio vin
Trnh by bi nghin cu tnh hung Tip thu bi nghin cu tnh hung
Quan st s tin b ca hc vin Tho lun (nghin cu c nhn hay theo
nhm)
Ch o cuc tho lun Tham gia tho lun
Thc hin vic tng kt bi hc Tham gia vo vic tng kt bi hc
Chun b phim trong
The ky nng
Ngi bin soan: Devi P. Dahal &
TS. Rudolf Batliner
M u
Hoat ng hoc tp cang hng
thu va co tac ng manh bao
nhiu, hoc vin cang tip thu
c nhiu by nhiu. S
dung giao cu trc quan la mt
hnh thc lam tng thm s
hng thu cho bai giang cua
ban.
Trong nhng nm gn y,
vic s dung may en chiu
(vit tt theo ting Anh la OHP)
va phim trong ngay cang tr
nn ph bin. Tuy phng tin
nay co th em lai s khac bit
trong giang day, ang tic
nhiu khi chung ta vn thy co
nhng giao vin s dung phim
trong khng tt va khng bit
cach s dung phng tin nay
mt cach co hiu qua.
The Ky nng nay gii thiu
cach chun b phim trong.
Ngoai ra con co mt the ky
nng khac v cach trnh bay
thng tin bng phim trong.
Giao cu trc quan co hiu
qua
Trc khi ban v ky thut chun
b phim trong, ta hay suy ngh
mt chut v cac tiu ch cua
giao cu trc quan co hiu qua.
Hay so sanh hai v du cui
trang nay.
Giao cu trc quan co hiu
qua:
Gy tac ng tc thi
Cung c nhng khai nim
chnh
S dung t t ng
Ch to va m
D nhn t day ban cui
D hiu
i vi phim trong, hiu qua
co ngha la:
S dung mau sc va hnh
anh minh hoa n gian
Ap dung "Quy tc con s
6":
- 6 dong trn mt phim
trong
- 6 t trong mt dong
Ch nho nht la 6 mm
S dung phng ch va c
ch nht quan
GHI CHU: Phim trong ch la mt
phng tin day hoc. iu ban
ang noi quan trong hn cai th
hin bng trc quan. Nhng t
phim trong mau me nht cung
khng th che du c ni
dung trnh bay ngheo nan cua
mt giao vin day chan.
Thit k
Vic thit k oi hoi thi gian
nhng chc chn se em lai kt
qua tt hn. Thit k dung
lu dai se tit kim c thi
gian v ban ch cn chun b
phim trong mt ln.
Xac nh cac khai nim
cn th hin bng trc
quan
t lai hoa nhiu: Dung qua
nhiu phim trong se lam nhiu
trc quan.
Nn tp trung vao nhng
khai nim-cn
Mi phim trong trnh bay
mt khai nim la u.
Nn lp k hoach mi phim
trong trnh bay ti a t 3-5
phut.
Hnh thanh phong cach
thng nht
Thng thng, trong mt bai
trnh bay chung ta s dung mt
vai phim trong. Cach s dung
thng nht phng ch va mau
sc lam cho ngi ta co cam
giac nht quan. Cac mu chun
b trc bng tay hoc bng
may vi tnh la nhng cng cu rt
hu ch nhm tao nn s nht
quan.
Chun b cac ban phac
thao
Chun b mt ban phac thao
n gian cho mi t phim trong
va kim tra cho chung khp vi
nhau.
Chun b phim trong bng
tay
Phim trong lam bng tay thng
tng i re, nht la khi phai s
dung mau sc.
Vt t
CNG
PHIM TRONG
TR
` Co th thng xuyn
a mt nhn hoc vin
` Co th dung mau sang
` Trnh bay tng bc
` Co th chup ban sao
lam tai liu phat tay
` Dung cho lp ng
ngi
` Co th s dung nhiu
ln
Khng s dung
c khi mt in
t tin
...Thit k cho hoc vin cua ban...
-Mi phim trong mt y tng
-Ti a 6 dong, 6 t mt dong
-oc c: ch to va m
-T ng va hnh anh
-Mau sc phu hp
Khi chun b phim trong, ban cn lu y:
iu quan trong nht la phai thu hut c s chu y cua
c toa. V vy, khng nn c gng nhi nhet qua nhiu
thng tin trn mt t phim trong. Lam th se kho oc
va lam mt i tac ng cua t phim trong khi trnh bay.
.
thng d Trong m
phng ch, s dung tt
ch nh th se lam cho
ngi nghe kho hiu.
Hay s dung phim trong thu hut s chu y cua c
toa , ch khng phai lam mt i s chu y o v cac
anh minh hoa.
Hay gi cho cac thng ip cua ban cang n gian
cang tt Thc t chng minh rng nhng tuyn b ngn gon
hiu hn nhng tuynb dai. ay vi tnh
thng co u loai
ca cac phng
ban khng cn
trn mt t phim trong, bi v
hnh
.
Cac t Acetate: t nha
trong
But da vit trn phim trong:
but xoa c hoc khng
xoa c
Dung cu ve: mu, ke, thc
o goc, thc ke, compa va
thc o
But xoa
Quy trnh
Chun b mt ban phac thao
theo kch thc t phim
trong trn mt trang giy. V
hu ht cac may en chiu
u cn nho hn t acetate
kh A4 nn hay gii han
thit k trong din tch
20cmX25cm. Dung giy ke
vung giup ban vit thng
u.
t mt t phim trong ln
trn ban phac thao. Dung
kep giy gi ban phac
thao va t phim trong vi
nhau.
Vit hoc ve trc tip ln t
phim trong. Hay lam cn
thn v may en chiu se
phong to thm ch nhng sai
sot nho nht.
S dung but da xoa c
hoc khng xoa c. But
khng xoa c thng co
mau sang hn.
Dung but co ngoi nhon
vit hnh dang, ng net,
con but ngoi to t mu.
Tranh khng nn t mau
trn din tch ln v t th se
co vt soc.
S dung mau en, mau
xanh vit ch va cac mau
khac lam ni bt.
Chun b phim trong bng
may
Vt t
Dung loai phim trong c
bit san xut cho may pho-
tocopy: nhng loai phim
trong khac co th b nong
chay va lam hong may pho-
tocopy.
Dung loai phim trong san
xut cho may in mc: co
nhng loai phim trong khng
n mc.
Quy trnh
1. Ct dan
Ct cac oan vn va hnh
anh minh hoa t sach ra.
Nhng t liu nay phai co
tng phan cao tao
ra nhng phim trong tt.
Phong to (hoc thu nho)
cac oan vn va hnh anh
minh hoa cho ung kch c.
Dan chung ln t giy trng
kh 20x25cm lam ban
gc.
Chup ban gc ln t phim
trong.
2. Thit k trn may vi tnh
Hay nhp thit k ban phac
thao cua ban vao may. Co
phn mm chuyn dung
lam vic o.
In kt qua ra lam ban gc.
Cht lng ban gc phu
thuc nhiu vao may in.
Chup ban gc ln mt t
phim trong.
Gi y: Ban co th s dung but
da dung cho phim trong t
thm mau sc.
Tp phim lng ghep
Mt tp phim trong lng ghep
gm vai t phim trong, mi t
cha mt phn thng tin. Tp
hp lai, chung tao thanh mt
bc tranh hoan chnh. S dung
tp phim trong lng ghep cho
phep trnh bay nhng khai nim
phc tap theo tng bc mt.
Khi tp phim trong ch gm hai
hoc ba phn, cach d nht la
t tng t phim trong n le
ln t kia.
i vi nhng tp phim lng
ghep phc tap hn, ban cn co
mt cai khung. Hay nh cac
phim trong ln gia bng bng
dnh trong.
GHI CHU: Hay xp chung theo
th t va dan chung tht tt,
nu khng ban se em lai n
tng khng tt khi s dung
phim trong lng ghep.
Kim tra ln cui va bao
quan
Sau khi lam xong, hay kim tra
phim trong cua ban. Hay chiu
tng t ln man anh va kim tra
theo ban hng dn thc hin
cui trang nay.
tit kim s u t v tai
chnh va thi gian, ban cn bao
quan phim trong vao mt tp h
s hay mt kep tai liu:
Nn xp chung theo ung
trnh t.
Nn mt t giy ngn
gia hai t phim trong
chung khng b dnh vao
nhau.
Nn lu chung cung vi
nhng t liu khac theo
chng trnh day hoc.
Kt lun
Phim trong la phng tin giang
day co th cm tay, ban co th
chun b trc va ly ra khi cn.
Nhng t phim trong hp dn
co th lam tng thm tac ng
cho bai giang cua ban.
Ban hng dn thc hin
Chun b phim trong
1. Mi t phim trong trnh bay
mt y tng?
2. Nhn ro toan b ni dung trn
t phim trong?
3. Ch vit to va m?
4. Ti a 6 dong trn mt t va
6 t trn mt dong ?
5. S dung t phng ch va s
dung nht quan?
6. Mau sc va hnh anh minh
hoa lam tng thm tac ng?
7. Cac t phim trong u sach
va c chun b cn thn?
8. Khng vit sai li chnh ta?
Nhng t phim trong co hiu
qua phai ap ng c tt ca
nhng tiu ch noi trn.
Trnh bay thng tin bng phim trong
The ky nng
Ngi bin soan: Devi P. Dahal &
TS Rudolf Batliner
M u
Con ngi thng hoc c
nhiu nht khi huy ng c
nhiu giac quan vao qua trnh
hoc tp. Vic kt hp ngn t
vi tranh anh minh hoa se lam
ty l nh tng thm ang k.
Nhng t phim trong c thit
k ky lng se la phng tin
tng cng hoc tp co hiu qua
nu giao vin bit s dung tt
chung trn lp hoc.
The Ky nng nay gii thiu cach
lp t va s dung may en
chiu (vit tt theo ting Anh la
OHP). Ngoai ra, con co mt The
ky nng khac v cach chun b
phim trong.
Chun b may chiu
Lp t may en chiu va man
anh ung quy cach la iu kin
tin quyt cho mt bai trnh bay
thanh cng bng phim trong.
Sau y la cac bc hng dn
cach lp t may chiu:
1. t man anh gia pha
trc hoc goc pha trc
cn phong.
2. Hng man anh v pha
trung tm ngi nghe.
3. t may chiu thng pha
trc man anh, cach khoang
2-3m.
4. Cm u dy in may
chiu vao cm trn tng.
5. Chu y dy in sao cho
khi i lai khng b vp vao
(ly bng dnh vao san nha).
6. t mt t phim trong lam v
du , cn cn thn vao trung
tm cua mt phng may
chiu. Bt may chiu ln.
7. S dung gng va dch
chuyn may chiu, hng
hnh anh nh chiu ln man
anh. Ban nn cn thn.
Hay tt may chiu khi ban
mun dch chuyn no, ri
ch vai giy v bong en co
th b v!
8. Hay chiu hnh ln toan b
man anh bng cach iu
chnh may chiu gn hoc
xa man anh hn.
9. NU man anh co th chnh
nghing c, hay chnh
nghing man anh hnh
anh chiu ln cn vi cac
canh cua man anh. Hay
ngm va chnh lai trong tm.
10. Kim tra nhn ln man anh t
moi hng.
Gi y:
Hay am bao co sn mt
bong en thay th.
Thng hay xay ra tnh
hung ban n ni nao o
ln u va a co ngi lp
sn may cho ban. Nu vy,
hay kim tra am bao moi
cai u lam vic tt va ng
thi lam quen vi cn phong.
Ky thut trnh bay
Di y, chung ti xin gii
thiu bn ky thut s dung may
chiu.
KY THUT
Bang phn
Lng Hnh dang
l dn
Triu chng:
au u
St
-
Quy lut s
6
6 dong trn mt phim trong
6 t trong mt dong
Ch nho nht la 6mm
Bnh cum
+ =
Bang phn
Hay ve va vit ln mt t phim
trong nh th ban ang s dung
bang phn.
u im:
Ban lun lun nhn thy lp.
Khi bang a kn, ban ch
cn chuyn sang mt t
phim trong khac.
Han ch:
Mt knh en chiu rt sang
i vi mt thng.
Nu vit ch xu, phong to
ln trng rt xu.
Gi y: ban co th s dung
nhng phim trong a chun b
trc mt na va hoan chnh
chung trong qua trnh bui hoc.
l dn
Dung ky thut nay, ban l
dn tng phn cua phim trong.
Ban tp trung s chu y cua hoc
vin vao im ang trnh bay va
tranh khng ho phn tan t
tng.
Dung mt mu giy dch
chuyn dn v pha di la cach
l dn tt nht.
Lng ghep
Dung tp phim trong c lng
ghep tt se rt hp dn. Mt tp
gm co vai t phim trong, trn
mi t u co mt vai thng tin.
Tp hp lai, chung tao thanh
mt bc tranh hoan chnh. Dung
phim trong lng ghep cho phep
trnh bay nhng khai nim phc
tap tng bc mt.
Khi s dung phim trong lng
ghep, hay ngh n hoc vin cua
mnh va giam tc trnh bay.
Hoc vin cn co thi gian tip
thu va ghi lai nhng khai nim
phc tap. Hay chun b mt t
tai liu phat tay h tr cho
vic chep lai.
Hnh dang
Hay t nhng vt tng i
mong ln en chiu. Hoc vin se
nhn thy hnh dang cua chung
trn man anh.
Gi y:
Nu kch thc la yu t
quan trong, hay chiu mt
chic thc trong cung vi
vt o ln man anh.
Nu vt th co nhng canh
sc, hay t mt t phim
trong di tranh lam
xc b mt may chiu.
Gi y trnh bay
Nhng gi y sau y co th giup
cho vic trnh bay thng tin bng
phim trong:
Trc khi trnh bay
Hay xp cac phim trong theo
th t ban nh s dung
Hay lp k hoach v cach s
dung chung. Xac nh nn
nhng phim se s dung
u va phim trong a s
dung u.
Trong khi trnh bay
Sau khi a bt may chiu,
khng nn i lai trc man
anh.
Thng xuyn a mt nhn
hoc vin. Nn nhn t phim
trong oc, khng nn oc
trn man anh. Khng nn
oc lai tng t trong ni dung
v hoc vin co th t oc
c.
S dung but ch hoc but
mc ch ro nhng im
cn thao lun. iu o giup
cho hoc vin tp trung.
Khi thay phim trong, nn tt
may chiu.
Thu hut s chu y cua hoc
vin bng cach bt may khi
ban mun ho tp trung chu y
vao hnh anh trc quan. Hay
tt may khi ban mun ho lai
tp trung chu y vao mnh.
Hay cho hoc vin thi gian
tip thu ni dung trn mi t
phim trong. Co th co nhiu
hoc vin mun chep vao v
hoc ghi thm trn tai liu
phat tay.
Sau khi trnh bay xong
Sp xp phim trong theo
ung th t.
Ghi lai nhng im ban co
th cai tin trong bai sau.
Lu phim cung vi cac tai
liu giang day khac. ng
qun t mt t giy ngn
gia mi t phim trong.
Kt lun
May chiu la mt phng tin
giang day tuyt diu. V s dung
no tn kem nn hay s dung mt
cach sang tao, khng nn dung
no ch thay cho bang phn.
Hay ap dung cac ky thut khac
nhau va trn ht, hay:
THC HANH, THC HANH
VA THC HANH!
Ban hng dn thc hin
Trnh bay thng tin
bng phim trong
Giao vin a:
Khi chun b
1. iu chnh tiu im may
chiu?
2. Kim tra xem hnh anh co
tp trung trn man anh
khng?
3. am bao tt ca moi ngi
u nhn thy hnh anh trc
quan?
Khi s dung
4. Trnh bay tt ca cac hnh
anh trc quan theo mt trnh
t co l-gich?
5. Thng xuyn a mt nhn
ngi nghe?
6. Tranh oc tng t mt trong
ni dung tai liu trc quan ?
7. Dung cng tc tt/m
iu khin s chu y cua
lp?
8. S dung que ch ?
9. S dung ky thut trnh bay
co hiu qua?
10. S dung phim trong mt
cach bnh tnh?
cho bai trnh bay thanh
cng, tt ca cac cu trn u
phai c anh du la Co.
Trnh bay thng tin bng bang ghim
The ky nng
Ngi bin soan: Rudolf Batliner &
Durga Pd. Upadhyaya
M u
Bang ghim la bang co b mt
mm co th ghim cac loai the vi
kch thc va mau sc khac
nhau. Bang ghim rt hu ch cho
vic trnh bay thng tin tng bc.
Ngi iu khin thng s dung
bang ghim trc quan hoa cac
cuc thao lun.
The ky nng nay gii thiu cach
s dung bang ghim trnh bay
thng tin, v du trong phng
phap noi co minh hoa hay trong
cuc trnh din.
Vt t
Ngoai bang ghim, ban cn co:
The vi hnh dang, kch thc
va mau sc khac nhau. Loai
the c ban co hnh ch nht
va kch thc 1/3 kh giy
A- 4.
But da co u nhon, ghim,
keo va h.
Lam trc .....
Sau khi hoan chnh ni dung trnh
bay cn bt u chun b vt t.
1. Thit k b tr chung. Ban se
s dung bao nhiu cai bang?
Chon cach b tr nao la thun
tin nht: i xng, theo th
t, theo chu ky hay b tr u
n ? (xem cach b tr cui
trang sau).
2. Hay quyt nh v hnh dang
va mau sc cua the va but
vit. Nn nht quan! Hnh
dang va mau sc u mang y
ngha.
3. Khi vit the nn tun theo
nhng quy tc sau y:
Mi the mt tuyn b.
Mi the vit ti a la ba
dong.
Vit ch m va ch in.
4. Hay chun b mt s trn
t giy kh A-4 va ghi chung
theo ung trt t trong qua
trnh trnh bay ban khng b
ln ln the vi nhau.
5. Hay th sp xp trn bang.
Khai nim mu cht la phng
phap trc quan. Hay sang tao
phong cach cua ring mnh va i
theo phong cach o. Vic s
dung hnh dang va mau sc
khng nht quan khin ngi
nghe nhm ln. Nu tt ca cac s
va cac bang biu c s
Gi y
Hay lam ...
Trong khi
Sau o
Ct the cung
s b tr
Vit the
ep tht
HAY
Theo THE
Chun b nhng
im chnh
Tai sao phai
s dung bang
ghim
trnh bay
thng tin
Trnh ba y thng
tin tng bc Bc chm
Chun b
the trc
The dung lai
c
Khng vit
D theo
doi
Tng i kho
vn chuyn
+ + +
Ghim the
thng
dung theo cung mt phong cach
se tao nn n tng v tnh
chuyn nghip va lam tng thm
s tin cy i vi bai trnh bay
cua ban.
Trong khi ....
Khi bai trnh bay c tp dt tt
va tt ca vt t a co trong tay,
vic trnh bay tr nn d dang.
Hay am bao dan the ung luc va
sao cho moi ngi u nhn thy
phng tin trc quan cua ban.
Sau khi ....
Hay bao quan the va s
ban co th s dung lai chung.
Trong mi khoa ao tao u co
mt s biu co tm quan trong
c bit. Hay dan cac the ln mt
t giy mu nu va treo biu
nay ln tng. Cac hoc vin vn
tip tuc tham khao chung va
chung tao nn mt khng gian
ep.
Kt lun
Bang ghim la phng tin trc
quan tt h tr cho bai trnh
bay cua ban. Chung tng thm
tac ng va cung c vic hoc tp.
Khi cha dan the ln t giy mu
nu, ban co th b sung thm
nhng y kin ong gop cua hoc
vin. Mc du ban chun b trc
moi th, nhng bai trnh bay trn
bang ghim bao gi cung ging
nh c iu chnh cho phu hp
vi mt i tng
cu th. Ban hng dn thc hin
Trnh bay thng tin bng bang ghim
Giao vin co:
trc khi s dung:
1. chon hnh thc b tr phu hp vi ni
dung?
2. s dung the mt cach nht quan (kch
thc, mau sc, hnh dang)?
3. vit ch u to va m ?
4. s dung mi the din at mt y?
5. kim tra li chnh ta?
6. b tr u bang ghim?
trong khi s dung:
7. am bao bang khng b che khut?
8. sp xp the theo ni dung?
9. ghim the thng va ch trng?
sau khi s dung:
10. dan the va hoan chnh biu ? HOC
11. bao quan gi gn the s dung cho ln
sau?
bai trnh bay dung bang ghim co hiu
qua, hu ht cac the phai c kim tra va
tra li "CO".
Hnh dang
u va phu
Cu bnh
thng
Cu bnh
thng
Nhn xet Cu hoi
1, 2, 3
+
Sp xp
i xng
1.
2.
4.
5.
3.
Kiu 1 Kiu 2 Kiu 3
Sp xp
u n
1.1
1.2
2.
2.1
2.2
1.
Chun b bang biu treo tng
The k nng
Ngi bin soan: Murari Adhikari
M u
Bang biu treo tng la
phng tin truyn thng
n gian, cha ng cac
hnh ve, cac dong ch va
biu . Cac bang biu
nay co th treo trn tng.
V vy, chung c goi la
bang biu treo tng. Muc
ch cua bang biu treo
tng la :
ch dn
thng bao
thu hut s chu y cua
hoc vin
u im
Bang biu treo tng:
co th chun b trc
khng oi hoi phai
dung in hoc cac
thit b c bit
d lam va d bao quan
la phng tin s dung
lu dai
co th thu hut hoc vin
vao vic chun b
tao cho mi trng lp
hoc ep.
Nhc im
Bang biu treo tng:
ch cha ng mt
khi lng thng tin
han ch;
ch co hiu qua i vi
lp hoc t ngi;
kho iu chnh nu co
sai sot
Vt t cn co
Ch cn nhng vt t n
gian chun b va s
dung bang biu treo tng.
Giy
Chon loai giy kho rach co th
s dung lu dai cac bang biu treo
tng. Kch thc bang biu treo
tng khng c nho hn kh
giy A2. Cac t giy mu dung
minh hoa bng mau sc.
But ve
Nn co nhiu loai but ve vi cac
kch thc, kiu dang va u nhon
khac nhau. Mt cai but ve tt cn
co:
u but cng chu c sc
n khi vit hoc ve
vit trn trn giy
u but u to vit nhng
ng net m va phai.
Co th dung but ch mau va but
mau nc lam tng thm tac
dung cua bang biu treo tng.
Cac dung cu ve
Thc ke, compa va cac dung cu
ve khac dung ve cac ng
thng, ng tron v.v. Nhng
ng net nay co th giup cho
bang biu treo tng mang tnh
chuyn nghip hn.
Cac dung cu ct
Nn co mt con dao xen giy
hoc mt cai keo. Nu ban vit sai
mt li trn s th vic vt ca
bang i va lam lai t u khng
phai la cach lam tt nht. Sa li
se giup ta tit kim c thi gian
va giy ve. Vi con dao xen giy,
ban co th ct bo ch sai sot va
dan e phn sa cha ln.
Cac loai bang biu
Bang 1 trnh bay mt s loai bang
biu thng gp va cng dung cua
chung.
Ky thut thit k
Thit k tt gop phn thu hut s
chu y cua hoc vin. Thit k ro
rang va cn thn giup cho hoc
vin hiu c ni dung cua bang
biu treo tng.
Trnh bay
Nu tru tnh c se s dung din
tch trn b mt bang nh th nao,
chung ta se mc t sai sot hn va
lp cac bang biu ep hn. Hay
nhn s khac bit gia Bang 1 va
Bang 2. Tnh toan trc se tranh
c tnh trang trnh bay chi cht.
Tru nh trc co th giup ta khc
phuc khng lam nhng bang biu
thiu cn i (lch trn, lch di
v.v.).
Khoang cach ch
Khoang cach u gia cac t va
cac ch lam cho bang trng ep
hn. Khoang cach gia hai ch
net thng co th phai rng hn
khoang cach gia hai ch net tron
cho khoang cach trong mt t
trng nh nhau.
Kiu ch
Co nhiu kiu ch co th la chon.
Chon kiu ch n gian va d oc
la tt nht. Nn nhn manh nhng
t quan trong bng cach vit ch
hoa, gach chn, dung ch in m
hoc la chon mau sc mt cach
ky lng. Ch nn s dung hai kiu
ch trn mt bang biu.
Mau sc
S dung mau sc thng nht trn
bang biu lam cho chung co hiu
qua hn. Hay s dung mau sc
y la
Thng ip.
th hnh banh ch
t l tng quan
oan vn ch cac
quy tc ,ghi chu
va thng ip
This is the
message.
nhn manh hoc phn bit cac
phn khac nhau trn mt biu .
S dung trn ba, bn mau se
khng hiu qua lm. Cac mau d
thy nht la mau en, mau xanh
da tri va mau o. Bang 3 cho ta
thy mau nao se ni trn nn mau
g.
Bang 3:
Tng phan mau
Giy
Trng Xanh
da tri
o
E
en
o
Xanh
da tri
Xanh
la cy
en
o
Xanh
da tri
en
B
u
t
E
Vang Vang
Xanh
la cy
Da
cam
Vang
Xanh
la cy

C ch
Ti thiu ch phai cao 2cm. Cac
tiu cn lam ni bt bng cach
dung c ch ln hn.
Ky thut phong to
Nhiu khi giao vin tm thy trong
mt cun sach mt biu hoc
s co th lam thanh mt bang
biu treo tng tt. Kho khn duy
nht la hnh ve trong sach qua
nho. Ban co th s dung hai ky
thut n gian phong to cac
hnh ve.
Phng phap ke
1. Dung but ch ke cac vung
mt li vi cac khoang cach
u nhau bao quanh bc hnh
nho o.
2. Ve cung s vung o ln
mt t giy ln hn (ch ban
gianh cho bc tranh phong
to).
3. Dung but ch ve lai nhng g
ban thy trong mi vung
nho vao vung ln cho n
khi xong toan b mt li.
Phong to bng may en
chiu
1. Ve e ln hoc sao chep lai
hnh ve ln t giy trong hoc
chup photocopy t sach ln
giy trong.
2. Chiu hnh ve ln tng va
chnh cho ung vi kch thc
phong to (theo c giy).
3. t t giy ln tng, chiu hnh
ve ln o va ve theo cac ng
net cua hnh anh c chiu ln.
Bao quan
Bang biu treo tng co th s
dung nhiu ln va nu bao quan
tt co th s dung c lu.
Thng thng co nhng cach bao
quan nh sau:
phng
Nu co tu h s phng trong
ngn keo to, th co th t nm
phng trong ngn keo.
Treo
Co th lam mt ng ray n
gian, gn bang biu vao mt cai
khung va treo chung theo v tr
thng ng.
Gi y
Nn dung bang biu n gian.
Trnh bay trn
mi bang biu
mt y tng.
B cuc ni dung
trn mt t giy
nho trc khi
chun b bang
biu thc.
lai nhiu
khoang trng.
Vit tiu hoc
nhan pha
trn bang.
Lam ni bt
nhng im
quan trong.
C gng tun
theo quy tc s
6 - KHNG s
dung qua 6 t
trn mt dong va
khng qua 6
dong trn mt
bang.
Nghin cu sach
bao va tap ch tm nhng
bc tranh va biu thch
hp. Ban khng cn phai la
mt hoa s mi lam c bang
biu.
Dung ch vit thng va ch
vit hoa cho d oc.
Trc khi s dung nn kim
tra li va sa.
Treo bang trn lp va khng
ban lun v no. Nhiu khi ch
cn co bang biu la co th
hoc c.
Cho phep hoc vin chun b
bang biu treo tng va trng
bay san phm cua ho nhm
muc ch ng vin khuyn
khch.
Kt lun
Mt bang biu treo tng c
chun b cng phu la mt phng
tin day hoc thun li. No co th
s dung nhiu ln, yu cu vt t
n gian va d s dung. Khng
cn phai la mt hoa s mi lam
c mt bang biu treo tng tt.
Vi mt chut kinh nghim va mt
chut sang tao, mt giao vin co
th chun b c cac bang biu
treo tng giup cho cng vic
giang day hoan thin hn.
Ban hng dn thc hin
Chun b bang biu treo tng
Giao vin a:
1. La chon ni dung phu hp cho bang
biu treo tng ?
2. Chon loai bang biu thch hp ?
3. Gii han mi bang ch trnh bay mt y
tng?
4. S dung ch n gian, d oc ?
5. Khoang cach gia cac ch va t u
nhau?
6. Vit ch cao trn 2cm ?
7. S dung mau sc tng phan phu
hp ?
8. Ap dung quy tc s 6?
9. Cn i ni dung trn bang biu mt
cach thch hp ?
10. Bao quan tt bang biu ?
i vi mt bang biu treo tng tt, tt
ca cac bc u phai c anh du
Co.
B3 - Mu biu

Mu thit k hc tp 4D - K

Ch :
Thi gian
Tnh hung tiu biu, tiu ch
1.
Ch ny lin
quan ti cng
vic nh th
no?

2.
Kin thc no
khng th thiu
c?

Kim tra thc hin ca hc vin (tin trnh hoc sn phm), kim tra vit, n, cu hi vn p v
giao bi tp
Vi iu kin:
Hc vin c
kh nng lm
g:

3.
Hc vin phi
c kh nng
lm c vic g
vo cui kho
(bi) hc?
Mc tiu hc tp
Lm tt n
mc no:

c ti liu, hot ng nhm, thc hnh, giao bi tp, ng vai, hc nhm, ng no, nghin cu,
bi tp tnh hung, Phillips xyz, .....
4.
Phn dy c ch
nh th no?
A. Nhng hot
ng v tri
nghim no
ca ngi
hc gip h
t c
mc tiu?

Hc vin to ra cc gio c trc quan hay cng c dy ngh, bc v trn bng en, giy trong, giy
A0, bng treo tng, slides
B. Cc gio c
trc quan
hoc cng
c dy ngh
no c ch?

Gii thiu, trnh by, trnh by c minh ho, hng dn v phn hi, bi tp, tng kt c rt kinh
nghim
C. Nhng phn
dy no
khc s
gip hc
vin hc?

n, gii quyt vn (c nhn hay theo nhm)

D. Bng cch
no hc
vin c th
thc hin
ch trong
sut kho
hc?


S kin
p

d
n
g
Khi nim Quy trnh Qu trnh

Mu k hoch bi ging thit k cho Chng trnh H tr LNXH
Tiu trc quan: Thi gian d kin: #
Bng phn, Slides OHP Bng ghim, giy A0

Ghi CH

T giao nhim v ca Chng trnh H tr LNXH

Ngy:

Mn hc:

Ch :

Nhim v
Phi lm g

Tin trnh
Lm th no?

Thi gian
Khi no phi
hon thnh

Trnh by
Ch ra kt
qu th no?

Tiu ch
Lm tt th
no

k
h
u
n

d
n
g

k

c
h
o

g
i
y

t
r
o
n
g
S

t
a
y

p
h
n
g

p
h
p

l
u
n

d
y

h
c

c
a

C
h
n
g

t
r
n
h

H

t
r

L
N
X
H
B
3

-

5
Khun dng k cho giy trong
S tay Phng php lun ca Chng trnh H tr LNXH B3 - 5
Phn C:
C 1 Ti liu pht tay
Cc nhm cht lng
Cc nhm cht lng c gim st
S tay Phng php lun ca Chng trnh H tr LNXH C1

S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH C1 - 1/1
Khi nim d gi quan st ging dy

D gi quan st ging dy l g?
"D gi quan st ging dy l mt dch v h tr c nhn hoc mt nhm gio vin. l mt
phng tin h tr c bit cho gio vin nhm ci thin vic ging dy ca h.
D gi quan st ging dy l mt hot ng h tr. l mt cch chuyn mn gip cc gio vin
trng thnh. D gi quan st ging dy khng phi l mt hnh thc nh gi.

D gi c tin hnh th no?
D gi quan st ging dy l mt quy trnh bao gm 5 bc. Mi bc u c mc ch ring.
Cc bc Mc ch
1. Lm quen

Lm quen vi nhau v lm quen vi tnh hung gio vin c th b
quan st
Trao i v kt qu mong i v nhng lo lng c th

2. Hp trc khi d gi

Thng bo vi ngi d gi v
- ch v mc tiu hc tp
- k hoch bi ging
Thng nht v:
- gi hc s d
- s liu cn thu thp
- cch thc thu thp s liu
- nguyn tc phi tun th trong qu trnh d lp
3. Quan st trong lp
hc
Quan st s th hin ca gio vin v sinh vin
Thu thp s liu thng nht
4. Chun b cho hp sau
d gi
Phn tch s liu thu c khi d gi
Chn la cc im c th tho lun trong cuc hp sau d gi
5. Hp sau d gi

Chia s nhng iu quan st v kin phn nh
Tho lun nhng ci thin c th
ra mc tiu cho ln d gi sau
Xy dng k hoch v cch thc t c mc tiu

Quan st g v quan st nh th no?
Thc ra chng ta c th quan st tt c nhng g gio vin ging bi mun c quan st v mun c
nhn xt. Nhng nm gn y Chng trnh H tr LNXH h tr nhiu v tp hun phng php
ging dy ly ngi hc lm trung tm. Chnh v th, chng ti ch yu tp trung vo s tham gia tch
cc ca hc vin. S tham gia tch cc c ngha l hc vin lm nhiu hn nghe, ghi chp hoc i khi
tr li cu hi.

Chng ti quan st:
Tng tc gia gio vin v hc sinh v gia hc sinh vi nhau t cu hi v x l cc kin
ca sinh vin
Cc hot ng ca ngi hc (c nhn hoc nhm) - t giao nhim v n tm tt c rt.
Quan st g Quan st ai Quan st th no (cng c quan
st)
K nng hnh th Gio vin Thc hin hng dn trong Th K
nng "Cc k nng hnh th"
Bi tp Gio vin Phn hi t hc vin v bi tp (s r
rng, kh khn, gp phn vo vic
hc tp)
Tng kt c rt Gio vin S dng bng cu hi thm d
t cu hi/x l kin
ng gp ca hc vin
Gio vin Ghi li cc cu hi v phn chia theo
mc
Tng tc Gio vin, sinh vin Ghi li vo mu "Ti nghe ai ni?"
Ghi vo mu bng theo di sinh vin
S tham gia ca hc vin Sinh vin Ghi vo mu "Cng c quan st ch
trng vo hc vin"

Nu p dng mt phng php c th (ng no), bn hng dn thc hin cc th k nng lin quan
l cng c quan st ph hp nht.
Quay Video cng c th l cng c c ch v n cho php gio vin xem li phn th hin ca mnh
trn lp so snh vi phn hi ca ng nghip.

Cc m hnh d gi quan st ging dy

ln d gi quan st ging dy u tin, chng ti mun gii thiu vi cc i tc trng i hc
nhng kinh nghim v kin thc v phng php khuyn khch s trng thnh trong ngh nghip ca
cc gio vin. Tt c nhng ni hot ng ny din ra, ai ai cng nh gi cao v ng h phng php
ny, nhng iu khng c ngha l trong tng lai s h tr ln nhau thng qua d gi quan st
ging dy v phn hi cho nhau s t ng xy ra. Theo kinh nghim mt s ni khc th s thc hin
c rt t nu khng c mt chin lc xc nh r rng .
Phi lm g? Cc bc tip sau l g?
Trc khi tho lun v cc bc tip v i n quyt nh, cn thit phi phn tch tnh hnh v thm d
cc kh nng.

Trch nhim
D gi quan st ging dy nhm ci tin cht lng ca tin trnh dy v hc. N c th c thc hin
theo nhiu cch v do nhiu c nhn hoc tp th khc nhau. iu quan trng l phi r ai chu trch
nhim cho vic ny?
Vic ging dy din ra trong "khng gian c bo
v" ca lp hc. Do vy mi gio vin khng th
trn khi trch nhim i vi cht lng ging dy
ca chnh h. Cht lng ging dy ph thuc phn
ln vo cht lng ca cc gio vin v ch cu
tin trong cng vic v c nhn h.
Chng ta cng phi tha nhn rng vic ging dy
l qu trnh ch cht trong bt c trng hc no.
Chnh v th trng phi c ngha v gip cc gio
vin n lc c gng tr thnh ngy cng tt hn.
Mt cam kt r rng i vi nhng iu cp trn s nh nng lng gip ngn la khng tt.
Trong trng hp 5 i tc trng i hc ca SFSP, c th hoc l Phng o to, hoc Khoa Lm
nghip hoc B mn Lm nghip x hi s chu trch nhim ny. Mi cch u c nhng mt li v
mt hn ch.

Trng tm
Tng t nh vy, chng ta phi xc nh im tp trung ca hot ng quan st ging dy. Chng ta
phi xem xt cch chuyn ti th no (phng php lun dy hc) hoc ci g (ni dung) hoc c
th no v ci g. R rng l quyt nh ny c tc ng v vic la chn s ngi quan st. i vi
cc ni dung k thut, chng ta c th phi cn nhng ngi quan st c chuyn mn khc nhau,
khng phi nh quan st v phng php.

S hnh thnh v mt t chc
C nhiu cch t chc d gi quan st ging dy trong phm vi cc i tc trng i hc. N ph
thuc vo mi i tc chn la hnh thi no ph hp nht i vi iu kin c th ca h.

Trch nhim

Phng o to
Khoa Lm nghip
B mn Lm nghip X hi

TNG GIO VIN


Ngi qun l
Ngi qun l c chuyn mn thng xuyn i d gi
cc lp, quan st gio vin ging bi v sau c phn
hi. Vic quan st ging dy khng nm trong hot
ng nh gi thng xuyn ca trng.
Ngi qun l phi l mt gio vin c ng
nghip v sinh vin nh gi cao v phng php
ging dy.
Cc gio vin c th tham gia tnh nguyn hoc bt
buc.
Hp tc gia gio vin v ngi qun l mang tnh
c nhn v thng tin v phn d gi phi c gi b
mt.
Ngi qun l bo co ln cp trn trc tip (khoa
hoc Phng o to). Bo co phi s dng t ng
chung, khng l thng tin v c nhn no.

Cc nhm cht lng c gim st
Tng nhm gio vin thng xuyn gp g v d gi
lp ca nhau cng gip nhau tin b trong ging dy.
Mt ngi qun l thng xuyn kim tra tin v
mc tun th nhng tiu chun hp tc ti thiu ca
nhm cht lng.
Ngi qun l c v tr cao hn v c quyn hnh
ng nu mt nhm no khng lm tt.
Cc gio vin bt buc phi tham gia. H phi l
thnh vin ca mt nhm cht lng. Cc nhm t
thnh lp.
Cc nhm cht lng hon ton do cc thnh vin
qun l. H quyt nh v ni dung v hnh thc
hp tc cng nh lch trnh cng tc.
Cc nhm bo co vi ngi qun l v hp tc gia
cc thnh vin. H khng cn phi a nhng thng
tin c th v c nhn gio vin.

Cc nhm cht lng
Cc nhm gio vin thng xuyn gp g v v d gi
ca nhau cng nhau tin b trong ging dy.
H t nguyn tham gia. Cc nhm cht lng t
thnh lp. Khng ai b bt buc tham gia.
Mi nhm cht lng hon ton do cc thnh vin
qun l. H quyt nh v ni dung v hnh thc
hp tc cng nh lch trnh cng tc.
Cc nhm cht lng c th bo co trc tip vi
ngi qun l trc tip. H t quyt nh thng tin
no cn bo co.

S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH C2
C 2 Mu biu

Ln 1: Thi gian: 8.30 . 8.35
Gio vin ||||| ||||| ||||| ||||| | 21
Sinh vin ||||| 5
Gio vin v sinh vin | 1
Khng ai c ||| 3

Ln 3: Thi gian: 9.02 - 9.07
Gio vin || 2
Sinh vin ||||| ||||| ||||| ||||| |||| 24
Gio vin v sinh vin || 2
Khng ai c || 2

Ging ni
R rng m lng va
Tc ni S bin th trong tc v m lng
Pht m Khng t m
Ngng ngh
T vng v ngn ng
Ph hp D hiu
Chnh xc Thut ng k thut c gii thch
Ngn ng hnh th
Giao tip = mt (3 giy) Thn thin
Nhit tnh Bin i nt mt, li ni
Thoi mi T tin
Chuyn ng bnh tnh v tr thun li trong phng

Ti nghe ai ni?

1. Trc khi bi ging bt u, xc nh bn thi im quan st, mi ln khong 5 pht. (V d:
di ca bi ging l 60 pht - quan st cc giai on pht th: 3 - 8, 15 - 20, 31 - 36, 49 - 54)
2. Trong mi tit hc, c 10 giy li ghi mt ln bn nghe thy ai ni.
3. Cui cng tnh ton tng s.

Ln 1: Thi gian ....... pht Ln 2: Thi gian ........... pht
Gio vin Gio vin
Sinh vin Sinh vin
Gio vin v sinh vin Gio vin v sinh vin
Khng ai Khng ai

Ln 3: Thi gian ...... pht Ln 4: Thi gian ........ pht
Gio vin Gio vin
Sinh vin Sinh vin
Gio vin v sinh vin Gio vin v sinh vin
Khng ai Khng ai

Tng kt Nhn xt
Gio vin
Sinh vin
Gio vin v sinh vin
Khng ai

Ti nghe ai ni?

1. Trc khi bi ging bt u, xc nh bn thi im quan st, mi ln khong 5 pht. (V d:
di ca bi ging l 60 pht - quan st cc giai on pht th: 3 - 8, 15 - 20, 31 - 36, 49 - 54)
2. Trong mi ln c 10 giy ghi li mt ln bn nghe thy ai ni.
3. Cui cng tnh ton tng s.

Ln 1: thi gian: 8.30 - 8.35 Ln 2: thi gian: 8.46 - 8.51
Gio vin
||||| ||||| ||||| ||||| |

21
Gio vin
||||| ||||| ||||| ||||

19
Sinh vin
|||||

5
Sinh vin
||||| |||||

10
Gio vin v sinh vin
|

1
Gio vin v sinh vin

Khng ai
|||

3
Khng ai
|

1

Ln 3: thi gian: 9.02 - 9.07 Ln 4: thi gian: 9.10 - 9.15
Gio vin
||

2
Gio vin
||||| ||||| |

9
Sinh vin
||||| ||||| ||||| ||||| ||||

24
Sinh vin
||||| ||||| ||||| ||||| |

17
Gio vin v sinh vin
||

2
Gio vin v sinh vin
||||| ||||| ||||| ||||| |

1
Khng ai
||

2
Khng ai
||||| ||||| ||||| ||||| |

3

Tng kt Nhn xt
Gio vin 51
Sinh vin 56
Gio vin v sinh vin 4
Khng ai 9
Gio vin c thi rt khuyn khch sinh vin

S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH C2 - 2
Cng c quan st p dng phng php ly ngi hc lm trung tm
Nhn thy (nhiu) 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 53 56 59
Vit bng
S bng
Giy A0
Ti liu pht tay/sch
M hnh
nh

Biu treo tng
Vt tht
Slides
Transparency
Video
Nghe (nhiu) 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 53 56 59
Gio vin ni
Sinh vin tho lun bi
Nhiu hc sinh ni
Ting n lin quan cng vic
Ting ng phin nhiu vic hc
Khng c ci g lin quan n bi hc
Lm vic (mt) 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 53 56 59
H tr sinh vin
Nghe
Ghi chp
Quan st thc hnh
Thc hnh hoc hot ng
Bo co/thut li
Lm bi kim tra
Ni vi cc sinh vin khc
Ni vi gio vin
Lm vic theo nhm
Lm bi v nh
Vit bng
Cc hot ng khc
Lm vic ring (mt) 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 53 56 59
M mng
Chi
Ni chuyn
i loanh quanh
i
Cc vic khc:
Nhn thy (nhiu) 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 53 56 59
Vit bng
[ [ [ [

[ [ [

S bng
Giy A0
[ [ [ [ [ [ [

Ti liu pht tay/sch
[ [ [

M hnh
nh

Biu treo tng
Vt tht
Slides
Transparency
Video
Nghe (nhiu) 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 53 56 59
Gio vin ni
[ [ [ [ [ [

[ [ [

Sinh vin tho lun bi
[ [ [ [

Nhiu hc sinh ni
[ [ [ [

Ting n lin quan cng vic
[

Ting ng phin nhiu vic hc
Khng c ci g lin quan n bi hc
Lm vic (mt) 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 53 56 59
H tr sinh vin
Nghe ABC C C B B BC ABC ABC ABC
Ghi chp AB AB A A ABC ABC ABC
Quan st thc hnh
Thc hnh hoc hot ng
Bo co/thut li A
Lm bi kim tra
Ni vi cc sinh vin khc
Ni vi gio vin
Lm vic theo nhm ABC ABC ABC ABC ABC
Lm bi v nh
Vit bng
Cc hot ng khc
Lm vic ring (mt) 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 53 56 59
M mng
Chi C C
Ni chuyn
i loanh quanh
i A
Cc vic khc:

Cc cu hi - tt n mc no?

Phn ra cc loi cu hi trong ton b bi ging.
Ghi li chnh xc mt s cu hi. C th ly nhng cu hi ny lm v d.

Loi cu hi S lng V d
ng
C/khng
S lng
Ai trong s cc bn...?

M - cp thp
Gi m: Nu nh
ngha ca....
Hiu: Bn gii thch
nh th no...? mt v
d v ....? i lp vi....
l g?

M - cp cao
p dng: S dng ci
hc c trong tnh
hung mi
Phn tch: Phn tch
ci mi, ph bnh ci g
da trn cc tiu ch
c sn.
Tng hp: To ra ci g
mi (cha nhn thy
bao gi), ghp cc
mnh vi nhau
nh gi: nh gi ci
g mi, sng to ra cc
tiu ch
Quan st: Phi l ci g
Mi!

Tng s


Cc cu hi - tt n mc no?

Phn ra cc loi cu hi trong ton b bi ging.
Ghi li chnh xc mt s cu hi. C th ly nhng cu hi ny lm v d.

Loi cu hi S lng V d
ng
C/khng
S lng
Ai trong s cc bn...?

Bn c mun tr thnh mt cn b khuyn lm khng?
Bn c my anh em trai?
Ai trong s cc bn ni ting c?

M - cp thp
Gi m: Nu nh
ngha ca....
Hiu: Bn gii thch
nh th no...? mt v
d v ....? i lp vi....
l g?

nh ngha xi mng l g?
Cc triu chng ca bnh st rt l g?
Bn gii thch th no v thut ng tri t ang nng
dn ln cho tr nh?
M - cp cao
p dng: S dng ci
hc c trong tnh
hung mi
Phn tch: Phn tch
ci mi, ph bnh ci g
da trn cc tiu ch
c sn.
Tng hp: To ra ci g
mi (cha nhn thy
bao gi), ghp cc
mnh vi nhau
nh gi: nh gi ci
g mi, sng to ra cc
tiu ch
Quan st: Phi l ci g
Mi!

Tri t nng ln s nh hng g ti ng bng sng
M Cng?
im li v bt li ca vic nng dn tham gia mc
cao trong pht trin nng thn l g?
Chng ta cn phi lm g gim thiu mc nh
hng ca tri t nng ln i vi khu vc ng bng
sng M Kng?
Tng s

c rt kt lun

Tr li nhng cu hi sau y:

1. Cc hc vin tham gia nh th no vo vic rt ra kt lun?

2. Cc kt lun lin quan nh th no n kt qu lm vic theo nhm?

3. Cc im chnh c cp nh th no trong phn kt lun?

Tiu ch cho cc k nng hnh th

Quan st hai ln, mi ln 5 pht, ln u tin gn u bi ging, ln th 2 gia bi ging.
Ging ni
R rng m lng va
Pht m Khng t m
Ngng ngh

T vng v ngn ng
Ph hp D hiu
ng Thut ng k thut c gii thch

Ngn ng c th
Giao tip bng mt (3 giy) Thn thin
Thoi mi T tin

Tiu ch cho ngn ng hnh th

Quan st hai ln, mi ln 5 pht, ln u tin gn u bi ging, ln th 2 gia bi ging.

Ging ni
R rng m lng va
Pht m Khng t m
Ngng ngh

T vng v ngn ng
Ph hp D hiu
ng Thut ng k thut c gii thch

Ngn ng c th
Giao tip bng mt (3 giy) Thn thin
Thoi mi T tin

+

-
Bnh tnh
m
Thn thin
Ging ni Ni kh nh. Ging ni dng nh
qu trm ???? Trong phng rng?
Ni trong khi vit ln bng
D hiu v gii thch cc thut ng
c ly v d
Ngn ng
Thoi mi, ci m, kt hp tt vi
nhng ngi tham gia giao tip
bng mt rt tt
Chm ch kim sot lp tt m
nh khng
Ghi li nhng kin ng gp ca
sinh vin sau s dng chng
Ngn ng c
th
Ngh trc khi nhn c cu tr li
ca sinh vin v tm ch thch hp
trn bng vit.

Bi giao nhim v

Sau khi hc xong bi hc, sinh vin phi in vo nhng bng sau:

Bi giao nhim v r rng.

Bi giao nhim v th v.

Bi giao nhim v c ch cho vic hc.

Bi giao nhim v

Sau khi hc xong bi hc, sinh vin phi in vo nhng bng sau:

Bi giao nhim v r rng.

Bi giao nhim v th v.

Bi giao nhim v c ch cho vic hc.

Phn D: K nng thc y trong pht trin nng thn

V sao cn trang b k nng thc y cho gio vin i hc?
Thi gian gio vin v sinh vin cng hin trng l c hi qu gi cc gio vin th hin vai
tr hnh mu trong mi trng thc t cho cc sinh vin. Thng qua ng x vi nng dn v cng
ng, gio vin c th cho sinh vin thy s tham gia thc cht c ngha nh th no. Cch gio vin
ni v nng dn v vi nng dn bc l r thi ca h.
V d, sinh vin hiu v s tham gia
ca nng dn thng qua mt cuc hp
thn s hiu qu hn nhiu so vi thuyt
ging hoc ti liu pht tay. Mt cch
ging dy tt hn na l tng hp c ba
yu t: lm mu, tho lun vi sinh vin
v cui cng yu cu sinh vin rt ra kt
lun qua vic a ra nhng hng dn cho
cc cuc hp thn. Cch lm ny cng c
tc dng tng t nh trong phng vn,
thc y hp nhm nh hoc p dng cc
cng c nh gi nng thn c s tham
gia.

Phng php ging dy ly ngi hc lm trung tm v cc k nng thc y c nhiu im ging
nhau nhng tt nhin cng c mt s im khc nhau quan trng.
Ging nhau: Khc nhau:
Thi tch cc i vi nng dn hoc sinh
vin
Vai tr lnh o r rng nhng khng p ch
a ra cc ch v bi tp c ngha
t cu hi hay v lng nghe.
Gio vin bit nhiu hn sinh vin nhng
nhiu khi nng dn li bit nhiu hn cc cn
b khuyn nng lm.
Ging dy thng bao gm truyn t thng
tin, thc y trao i kinh nghim hoc gii
quyt vn .

S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH D1
D1 Ti liu pht tay
Gii quyt cc mu thun
Xem xt chnh xc trong
hon cnh ca bn thn
bn
1
Hiu hon cnh ca ngi
khc
2
Bc ra xa. Xem xt t
vin cnh rng hn.
Chia s, ng gp, xy
dng
3
To mt tnh hung c hai
cng thng
4
Tho hip Cch th ba

Trc quan
dn n trao i
p dng cc cng c
Chun b tt Tin vo s thng thi ca cc nhm
Thc y vin
06/03/2002 - v23
vit trn t ba
ti a 3 ng
ch in
khong cch
ch nh/hoa
d c
biu
khong cch
ng vin
cn bng
m
hnh th
mu sc
kiu ch
khuyn khch
s tham gia
trao i kinh nghim
tin tng ln nhau
kh nng ni chuyn ngoi l
to mi trng
cng bng v vui v
trong phng/ngoi tri
gi ng thi gian
t cu hi
trng tm
m
trt t ph hp
lng nghe
ngha tht
cc kin tri ngc
xung t
x l cc kin
xem xt
din gii
yu cu lm r
yu cu a v d
hi cc thnh vin khc
xem xt k "cc cm t cht"
tm tt
ch trng phng php
phng php trnh by
mi ln mt phng php
bi tp r rng
n gin - n gin v ngn gn
mc ch
a ra kin
phn tch kin
thng nht
cc k hoch hnh ng
cng vi cc thnh vin
ch ra si ch

S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH D1 - 1
Cc k nng cn thit ca mt thc y vin
Trc quan
dn n trao i
p dng cc cng c
Chun b tt Tin vo s thng thi ca cc nhm
Thc y vin
06/03/2002 - v23
vit trn t ba
ti a 3 ng
ch in
khong cch
ch nh/hoa
d c
biu
khong cch
ng vin
cn bng
m
hnh th
mu sc
kiu ch
khuyn khch
s tham gia
trao i kinh nghim
tin tng ln nhau
kh nng ni chuyn ngoi l
to mi trng
cng bng v vui v
trong phng/ngoi tri
gi ng thi gian
t cu hi
trng tm
m
trt t ph hp
lng nghe
ngha tht
cc kin tri ngc
xung t
x l cc kin
xem xt
din gii
yu cu lm r
yu cu a v d
hi cc thnh vin khc
xem xt k "cc cm t cht"
tm tt
ch trng phng php
phng php trnh by
mi ln mt phng php
bi tp r rng
n gin - n gin v ngn gn
mc ch
a ra kin
phn tch kin
thng nht
cc k hoch hnh ng
cng vi cc thnh vin
ch ra si ch
Qu trnh thc y

Qu trnh thc y
5 giai on thc y
cc bui hp v hi
tho

Khi ng
Mc ich to cm gic an ton
hng cc nhm tp
trung vo ch
sn sng lm vic
Hot ng Khai mc chnh thc, xc
nh r mc tiu, cc
thnh vin gii thiu, bt
u bng hot ng n
gin, xc nh cc
nguyn tc c bn,
mong i v mi lo ngi,
ngi t chc, ngi tin
phong
Hp

Chn ch
Mc ch Thng nht cc ch
lin quan
lp qu thi gian
thit lp c cu
chia s trch nhim
Hot ng Nu chng trnh lm
vic, tm tt ch , c
lng thi gian, xp th
t cc ch (khn cp,
quan trng)
Agenda
1.
2.
3.
4.

Phn tch ch
Mc ch M t tnh hung
tm l do, nguyn
nhn v nh hng
a ra cc kin
nh gi kin
quyt nh
Hot ng S 2 mng, s 4
mng, xng c (mekong),
5 cu hi ti sao, SWOT,
no cng, Phillips xyz, so
snh cp, thc o cm
xc, b phiu ton th, cn
lm - mun lm - kh nng
thc hin

K hoch hnh ng
Mc ch a kt qu tho lun
vo hnh ng
xc nh th tc
xc nh thi hn
giao trch nhim v
ngun lc
Hot ng K hoch hnh ng,
biu GANTT
Action Plan
1.
2.
3.
4.

Kt thc
Mc ch nh gi qu trnh v
kt qu
a ra quan im
thit lp cam kt
Hot ng Thc o tnh cm, mt
chm, cu hi hai chm
2D, tia chp, phn nh
cc nhn, phn nh
nhm
ngh - ni - khen

Gii quyt cc mu thun
Gii quyt cc mu thun
Xem xt chnh xc trong
hon cnh ca bn thn
bn
1
Hiu hon cnh ca ngi
khc
2
Bc ra xa. Xem xt t
gc rng hn.
Chia s, ng gp, xy
dng
3
To mt tnh hung c hai
cng thng
4
Tho hip Cch th ba

Thc y hi tho

5 Ti sao
Xng c
S
4 mng
S
2 mng
SWOT
Phillips xyz
chn vn
gii quyt
xc nh
vn
hiu r cc
du hiu
m t cc
tnh hung
phn tch
nguyn nhn v
kt qu
S t
duy
No cng
la chn
gii php
xc nh tiu ch
nh gi cc
gii php
xc nh
mc tiu
nh gi cc
gii php
a ra cc kin
v gii php
to vin cnh
Thit k
cn /mun /
c kh nng
thc hin
b phiu
ton th
so snh
cp
thc o
tnh cm
Lp k hoch
Thc hin
Phn tch
gim st
thc hin
xc nh
trch nhim
giao cc
ngun lc
xy dng
cam kt
chun b
k hoch
hnh ng
chun b h
thng gim st
Biu
GANTT
K hoch
hnh ng
Thc y
hi tho
S tay Phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH D2
D2 Th K nng

S tay phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH D2 -1
Gii thiu:
Giao tip hiu qu, lm vic theo
nhm v gii quyt vn c gi l
nhng phm cht then cht ngy cng
quan trng trong nhiu ngnh ngh.
c o to tt nht trong mi
trng hc tp cho php ngi c
o to gii quyt kh khn trong
nhm v din t kin, kinh nghim
ca mnh mt cch xy dng. Cc gi
hc c iu hnh s to ra nhng
mi trng nh vy. Th ny gii
thiu nhng khi nim c bn v
phng php iu hnh. Mt s Th
K nng "cn phi lm g" cng b
sung th ny.
iu hnh l g?
Theo ting Latinh, iu hnh
(Moderatio) c ngha "bin php thch
hp" "hay" phi hp hot ng"
(harmony). Mt s ng t miu t s
iu hnh: pht trin, lm sng ng,
gip , h tr, khuyn khch hay
thc y.
Hin nay, bin php iu hnh c
xem xt trn 3 kha cnh:
. thi c th ca cc iu hnh vin
. hot ng nhm theo phng php
lun c th.
. dng phng tin/vt dng c bit.
Phng php iu hnh da trn "kin
thc ca nhm". iu ny c
cp trong nhng hi tho, cuc gp g
ca cc nhm chng trnh, nhm
cht lng, nhng bui hp ca cc
thnh vin, k hoch thc hin...
iu hnh c p dng khi tt c cc
thnh vin ca nhm c th tham gia
ng gp xy dng v khng th thc
hin c khi nhng ngi tham d
thiu nhng kin thc quan trng lin
quan n ch . ln ca nhm c
th bin ng, nhng l tng nht l
t 5-9 ngi. Cc nhm ln hn
thng chia thnh cc nhm nh.
iu hnh vin:
Nhng iu hnh vin thng hnh
ng trong nhng t hai ngi, thay
i vn chnh ca tho lun vi
nhng nhim v khc nh ghi chp
hoc gim st nhng hot ng phi
hp ca nhm. iu ny c bit
c p dng cho nhng bui hi tho
hay trao i trong thi gian di.
Nhhim v ca iu hnh vin:
iu hnh vin l nhng ngi chu
trch nhim t chc v hng dn qu
trnh hnh ng ca nhm. H l
nhng chuyn gia phng php hc
nhng khng phi chuyn su v vn
lm. Do vy h phi chu trch
nhim v s phi hp tt ca cc
thnh vin trong nhm v kt qu
cng vic s phn nh s n , v th
khng phi nh gi nhng bo co
v kt qu cui cng l ng hay sai.
Thi v hnh vi nn c:
* bo lu kin ca mnh. Anh/c ta
khng xem xt kin ca ngi khc.
* t thi tip thu, khng nht mc.
Bng cch t ra nhng cu hi, anh
ta/c ta c th khuyn khch v khin
nhm lm vic hp tc vi nhau.
* khng tho lun v phng php
lm vic. Anh/c ta phi p dng
phng php
* nhn thc v thi ca mnh i
vi mi ngi v ch cng vic.
Bit im mnh, im yu ca mnh.
* c gng khin mi ngi thc
c hnh vi ca mnh m khng
nh gi khm xt h, gip h hiu
nhng kh khn v mu thun.

Phng php lun
Cc bc iu hnh:
iu hnh vin hon thnh tt
cng vic nu cui cng c
nhm ng thanh "chng ta
hon thnh cng vic".
S dng ch
2 c giy
Trnh by
p
t cu
hi
Nhim v ca
iu hnh vin
l g.....
Thm d
"cc cm
t t ph
T chc
cc cuc
ni chuyn
ngoi l
To i
thoi m
Ch tr
tho lun
S dng ti a
3 dng
Vit trn
giy in
Trong
qu
trnh
iu
hnh
Trnh by
bo co
ra
phng php
Gii thiu
phng php
t cu
hi m
Th
hin
thc
hc hi
chuyn li cu
hi cho nhm
Trnh by
phng php
Tp trung cc thnh
vin nhm vo
phng php cp
"Nhng ngi
khc ngh g
v iu "
"iu c
th thc
hin?"
S dng ch mt
phng php trong
mt khong thi gian
nht nh
Khng thay i
phng php m
khng gii thch

Cc
bc
trong
phng
php
iu
hnh
5. Kt lun
4. Lp k hoch hnh ng
3. Phn tch ch
2. La ch
1. Khi ng
iu hnh nhm - tin trnh thc y nhm lm vic

S tay phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH D2 -1
Qa trnh iu hnh gm 5 bc. Mi
bc xy dng trn c s c h thng
t nhng bc trc. Bc u tin v
bc cui cng tp trung vo qu
trnh. Nhng bc gia gii quyt vn
ni dung tho lun.
Ton b qu trnh c th ko di trong
vng vi gi hoc mt vi tun. i
vi nhng qu trnh lu hn, vic iu
hnh cn c t chc thng xuyn
hn, c bit khi c nhng vn
thc y hoc gia cc c nhn ny
sinh.
Bc 1. Khi ng
Chc nng ca " khi ng " l :
* Chnh thc m ra k hc
* To khng kh lm vic v hc tp
tch cc
* Lm r nhng mong i v lo lng
ca nhng ngi tham gia
* Hng n ch v phng php
hc
Bc 2. La chn ch
"La chn ch " bao gm:
* To ra im khi u chung
* Thu c nhng ch c th;
kin v cc cu hi c lin quan n
ch ca nhng ngi tham gia
* Sp xp kt qu bng cch xp theo
nhm
* Thng nht ch cn tho lun v
phn tch sau xp theo trnh t.
Bc 3. Phn tch ch
Trong phn "phn tch ch ", cc
thnh vin tham gia tho lun v
thng nht cc ch . Cc phng
php c la chn da trn mc tiu
ca s kin, c th l:
* Thu thp v trao i thng tin
* Phn tch vn v cch gii quyt
* Chun b d liu cho nhng ngi
ra quyt nh
* Ra quyt nh

Bc 4. Lp k hoch hot ng
V lu di, cc cuc tho lun khng
i km hot ng thng em li tht
vng. K hoch hot ng nu r ai
lm g cho n bao gi. Thng th
nhng bin php (lm nh th no)
cng c quyt nh . K hoch hot
ng cn phi thc t v c th t
c. Mi trch nhim cn phi lm
r.
Bc 5. Kt thc
Phn "kt thc" nu li tin trnh hot
ng vi nhng cu hi nh:
* Mong i ca ti c p ng
mc no?
* Ti c lm vic hiu qu khng?
* Ti c tho mn vi kt qu nhiu
khng ?
* Ti ngh v nhm nh th no?
Cu hi: - im quyt nh cho vic
thc y tin trnh.
Vic t cu hi hiu qu l k nng
c bn cho cng tc iu hnh v cu
hi gip cc iu hnh vin:
* Lin kt thnh vin tham gia
* Lm l r kin thc, kinh nghim v
cm hng ca cc thnhb vin nhm
* Thng nht nhng thnh phn cng
vic v bin php
* Lm trong sng khng kh lm vic
ca nhm
* t c s n trong nhm
Mt iu hnh vin tt c kh nng
t cu hi v tr li cu hi ca cc
thnh vin. Anh/c ta bit rng mt
cu hi thng gm hai thnh phn:
Ni dung (thng tin thc t) v hnh
thc (quan h gia cc c nhn).
c mt th k nng v k nng vn
p.
Phng tin v vt liu:
Trc quan ho l mt k nng quan
trng khc ca mt iu hnh vin,
lin quan cht ch n nhng phng
tin v vt liu. Trc quan ho m
bo mi kin ng gp u c
ghi li v c tc dng nh l cc
thnh t to ra nhng lin kt tr.
Mt phn trc quan ho tt phn nh
cc kin tranh lun v s pht trin
ca chng.
Nhng phng tin v vt liu chnh
. Bng ghim, ghim v biu ln
. Biu lt
. Nhng tm ba nhiu kch c, nhiu
hnh dng, mu sc
. Bt d nhiu mu v c (nu c th:
loi u b )
. Keo dn v bng dnh giy
. Ko v dao ct giy
. Nu c th, nhng ht dnh nhiu
mu v c.
Kt lun:
Cng vic iu hnh cn c chun
b k lng v chi tit. c bit quan
trng l vic to ra cc cu hi, lp
nhng biu r rng. Cu hi v
biu l nhng phng tin chnh
iu hnh tin trnh. l nhng
k hoach bi hc ca cc bui hc
c iu hnh hiu qu.
Phng php iu hnh xy dng trn
s trung thc, tin tng, thc tt v
kh nng ca cc thnh vin tham gia.
V th n i hi iu hnh vin phi
c thi khim tn ca mt ngi
gip , thm ch nh mt ngi phc
v. i vi cc gio vin lnh ngh
hoc nhng hng dn vin- nhng
ngi ng vai tr chnh trong lp
hc c th s rt kh thay i nhng
suy ngh c. Tuy nhin, vi nhng ai
tht s quan tm n vic hc tp ca
sinh vin, h c th s rt hi lng vi
nhng kt qu ca nhng kho hc c
s iu hnh.

S tay phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH D2 - 2

iu hnh nhm - chun b
Gii thiu:
S thnh cng ca mi phn iu hnh
u ph thuc rt nhiu vo cng vic
chun b. C 5 lnh vc cn quan tm:
Lm quen vi ni dung
Ngh v cc thnh vin
Pht trin phng php
m bo cng tc t chc
Gi sc kho c nhn
Thm ch trc khi chun b, ngi
iu hnh cn t nh gi nghim tc
xem mnh c ng l ngi c th iu
hnh c khng. C th ngi tham
gia khng chp nhn kt qu bi theo
quan im ca h ngi iu hnh:
Khng trung lp (chnh anh ta l
mt phn vn hoc gii php).
Khng kinh nghim gii quyt
ch kh v mu thun ny.
Cp bc ca anh ta khng c tn nhim
lm vi vn nng bng ny.
Ni dung:
Ch .
Ngi iu hnh l chuyn gia trong
phng php li tin trnh thng qua
cc cu hi. Mt khi anh ta c kin
thc su v vn no th anh ta s
c nhng cu hi hp l. Ngi iu
hnh khng cn thit phi l chuyn
gia trong lnh vc nhng phi hiu
tng quan v mt s khi nim c bn.
Mc ch v mc tiu:
thit k mt khi nim phng php,
ngi iu hnh cn c mc ch v mc
tiu r rng. Thng thng chng c
pht trin cng khch hng. Nu mt
s ch trong lch trnh c chn
c nh trc cuc hp th phi thng
nht mc tiu cho cc ch .
Thnh vin tham gia:
Cc thnh vin tham gia l yu t ch
cht ca phn iu hnh v h gp nhau
cng gii quyt mt ch hoc
mt vn cng quan tm. Do vy,
iu quan trng nht l tm ra cu tr
li cho cc cu hi nh:
Ai s tham gia?
Mi quan tm c nhn ca h?
Thi ca h i vi ch ny?
Vn hoc mu thun c th?
H c bao nhiu kinh nghim v
phng php iu hnh?
C th cn phi ngh ti cc hot ng
c bit "chn" nhm cc a
im khc nhau. V d:
d nh dng nhiu thi gian cho
khi ng nu nhm thiu kinh
nghim v phng php i hnh
xut "nguyn tc tr chi" c
bit, nu ch c th c nhiu
mu thun gia cc thnh vin
Phng php lun
K hoch iu hnh:
Lp k hoch cho mt hi tho iu
hnh ging nh lp k hoch cho vic
khng th lp k hoch c hoc nh
d bo thi tit, bi ngi iu hnh
khng th on chnh xc iu g s
xy ra. Mt khc, thnh cng ph thuc
vo cht lng ca vic lp k hoch.
Ngi iu hnh lp k hoch qu trnh
tng bc tng bc. Anh ta chn cc
phng php tu thuc ngi tham gia,
mc tiu v thi gian. Anh ta c th
ngh v mt s cu hi s t ra v
bng biu trnh by. i vi cc cuc
hp kho, cn c phng n B v mt
tin trnh d tr cho cc bc la v
phn tch ch . Ging nh gio n
mt bi ging, mt hnh thc chun
cho k hoch iu hnh l cng c tt
cho vic chun b cuc hp hoc hi
tho cng nh s c ch trong sut thi
gian xy ra s kin. N gip i ng
hng. Phn cui ca Th k nng ny
c trnh by mu.
Trc quan ho:
Ngoi vic t cu hi, trc quan ho l
mt cng c quan trng nht hnh
thnh cu trc mt cuc hp.
C th chun b sn mt s bng biu hoc
th tu theo phng php s s dng.
Cng vic t chc:
Mc chun b t chc ph thuc vo
nhm, ch , phng php v khung
thi gian. Trong bt k trng hp no
danh sch cc mc sau cn c kim
tra.
Thi gian v khung thi gian
Khi no xy ra?
Trong thi gian bao lu?
Ngh gii lao bao nhiu lu?
a im:
Nn xy ra ti u?
Cn bao nhiu phng ln/nh?
Kch c phng?
Phng tin no c sn?
C in khng?
C sn ch, bnh ko khng?
Giy mi.
Cc thnh vin tham gia cn c
thng bo cng sm cng tt. Giy mi
cn phi c cc thng tin sau:
Thi gian
a im
Ch /mc ch
Thnh vin
Ngi mi
Vt liu iu hnh.
Di y l mt bng nhng vt liu
iu hnh yu cu.
Chun b c nhn.
cho cc cuc hp hay hi tho trong
vng vi ngy thun li cn c s tp
trung cao. Nhng ba n nh v trnh
ung ru s gi c th v no trong
iu kin hot ng tt.
iu c bit c ch l cn c lt qua
k hoch iu hnh v tng tng
xem mi vic s c tin hnh nh th
no. iu ny gip ci tin k hoch
cng nh vic thc hin.
iu hnh vin cn lm qua vi nhng
phng tin k thut trc, bi bu
khng kh cc v tr c khc nhau v
iu c th pht huy hay cn tr
khng kh lm vic tt. Bn phi n
ng lc v s l ngay ph hp mi
trng hin ti.

Danh sch cc vt liu
Loi vt liu S lng
Bng ghim 1bng/2thnh vin
S ghim ln bng 2 ci/1thnh vin
Phiu (c 10 x 21cm; 4 mu) 20 mu trng, 10 mi mu
khc/1thnh vin
Bt nh du u b (en) 1/1thnh vin
Nhng im nh du dy
(en, xanh)
1im/1mu
Nu c: im dnh, 9mm
20ci/1thnh vin
Keo dnh 2
Ko 1
Bng mng 1 cun
Ghim Nhiu hn 100
Bt nh du u b (xanh
)
2/1 iu hnh vin

Danh sch kim tra thc hin
iu hnh vin c... C Khng
n thi ca cc thnh
vin?

C nh ch vi khch hng?
Phn tch c im tnh cch ca
cc thnh vin?

Chun b k hoch iu hnh chi
tit?

Thit lp cc s chun b?
m bo mi thnh vin tham gia
n ng gi?

Kim tra cc phng trc gi hp?
Mang theo cc vt liu nh trong
danh sch?

Mi vn nn c dnh du C

K hoch iu hnh
Bc Ch Phng php Vt liu T/gian iu hnh
vin
iu
hnh
ton b
Lp k hoch hnh ng
pht trin cc kho hc
v pht trin cng ng.
Ton b trnh t
iu hnh.
Mt b iu hnh
gm 5 bng ghim mt
biu lt. Cc s
chun b trc.

3 gi

i A + B
Khi
ng
M mt khng kh lm
vic tt v hng ti ch
.
Mt cu hi v ho
hng i vi ch
.
S chun b trc
nhng cu hi c
trnh by.

15

A m B t cu
hi

La ch

Gii thiu nhng yu cu
v cng vic c thc
hin.
- Sp xp cc ch cng
cn c quan tm.
- Th t cc ch :
Ngi ch tr a ra
nhng phiu cu
hi. Vn c
ghi nhn bng cch
nh du chm.
- S lt cho ngi
ch tr.
- S chun b trc.
Nhng cu hi c
trnh by trc.

60

A iu hnh B
ghi chp
Phn tch
ch
Phn tch cc ch c
u tin.
ra nng tng v ch
dn.
S 4 cho mi
ch .
( nhng nhm con)
Nhng s chun b
trc.
- Cc vn cn
quyt nh.

45

B iu hnh
Lp k
hoch
hnh
ng
- Thit lp k hoch hnh
ng cho thc hin gii
php.
K hoch hnh
ng: Cn thn vi
nhng k hoch
thi gian
Nhng s c
chun b trc.
Ma trn k hoch hnh
ng.

36

A iu hnh B
ghi chp

Kt thc
m bo tnh lm ch,
nh gi qu trnh lm
vic v mc tho mn
vi kt qu.
Cu hi 2 chiu S c chun b
trc.
Cu hi 2 chiu

10

B iu hnh

Lu : m bo rng phi c vt liu, c bit l bt nh du cho cc thnh vin v nhng tm phiu trng.

S tay phng php lun dy hc ca chng trnh H tr LNXH D2 - 3
Gii thiu
"Khi ng" l bc u tin trong
phn iu hnh. Th k nng ny
bn n mc tiu ca "hot ng
khi ng, trnh by mt tin trnh
thng c s dng vi mt vi
bc v m t mt s phng php
ph hp.

Cc mc tiu:
Trong cc nhm lm vic, lc u
mi ngi cm thy khng chc
chn iu g s xy ra v khng bit
h s lm vic vi ai. Mt cch
khng chnh thc, cc thnh vin
thng t gn cho mnh mt vai tr
v "to ra" cc qui tc hp tc. Vic
ny rt t nhin v cng cn mt
qu trnh lm nhm hot ng.
to ra mt ng lc tch cc, tt
nht phi lm cc qu trnh ny mt
cch thc.
n cui phn hc "khi ng" cc
thnh vin ....
. Cm thy tho mn vi nhng
thnh vin khc
. Hiu r cn phi mong i g v
mt ni dung v qu trnh
. Sn sng lm cng vic
Tin trnh v phng php:
"Khi ng" c lm tng bc.
i vi mi bc chng ta gii
thch cc chc nng. Rt nhiu bc
c minh ho bng phn m t cc
phng php gi hoc cc mu
biu.

M bi.
Chc nng:
. Chnh thc bt u cng vic vi
nhm
. Thng nht khung tng th
. Gii thiu cc thnh vin tham gia
v trng nhm
. Lm quen vi phng hc, thit b
. To mi trng lm vic tt
Cc phng php:
Phng php 1.1. Nhm t soi li
mnh
V bn thn chng ti
Tn Chc
nng
n y
hc
iu
c
bit v
ti
Mr X Gio
vin
Ci tin
k nng
Ni
nhiu
Mr.Y Gio
vin
Lp k
hoch
bi
ging
Thch
chy
th
dc
Mr Z o
to
vin
Ging
bi
Ht
hay

lm g: "Nhm t soi gng"
gip gii thiu cc thnh vin.
im mnh: Cn t thi gian nn c
th ph hp vi cc cuc hp ngn.
im yu: Cc thnh vin khng
ni chuyn vi nhau.
Lm th no: Ngi hng dn
vin trnh by vi cc thnh vin
mt bng chun b sn trong
c vit sn cu trc bi tp "nhm
t soi gng". Tiu tng ng
vi nhm c th. Tt hn nn c
mt ct cho phn thng tin c nhn
chng t ngi v ch v
c nhn quan trng.
Trong khi mi ngi t trnh by,
h s vit lun trn bng k sn.
Hoc cng c phng php tng
t l dnh vi pht mi cp t
phng vn ln nhau, ngi n trnh
by cho ngi kia.
Vi trng hp hp trong thi gian
ngn, cc thnh vin c th vit thng
tin ca h ln bng trc khi cuc
hp chnh thc bt u. Hoc cng c
th pht cc tm ba cho mi ngi
vit trc khi cuc hp bt u cng
l mt cch tit kim thi gian.
Phng php 1.2. L phng php
gii thiu cc thnh vin v khi
ng. Bi v phng php ny hi
mt thi gian nn n thng c s
dng cho cc hi tho khong vi
ngy.
im mnh: Cc thnh vin ni
chuyn vi nhau vic ny to nn s
tin tng v ci m.
im yu: Cn nhiu thi gian.
Lm nh th no: Ngi hng dn
vin trnh by vi cc thnh vin
bng biu k sn ph hp vi nhau.
Quan trng l khng phi tt c mc
lin quan n cng vic ny. Mi
thnh vin v hng dn vin ly mt
bng v v bng "tm kim" c nhn.
Sau c nhn trnh by. Nhng
ngi khc c th hi nu cn. Cch
khc c th l cc thnh vin lm vic
theo cp v phng vn khong 15
pht. Sau cc thnh vin trong cp
trc quan ho kt qu theo mu p
phch "Tm kim". Cui cng mi
ngi trnh by cho ngi cng cp
ca h hoc vi nhm.

Phng php 1.3. Tia chp.

Cc
bc
trong
phng
php
iu
hnh
5. Kt lun
4. Lp KH hnh ng
3. Phn tch ch
2. La ch
1. Khi ng
Tm kim:
Tn:......................................
Ngh nghip:.......................
S thch:..............................
S kin quan trng trong cuc sng
A.......................................
B......................................
C.......................................
Cc quy tc cho tia chp
.Mi ngi ch ni ca mnh
. Mi ngi a ra mt cu tr
li thng vo cu hi.
. Khng tho lun v cu tr li
iu hnh nhm - Khi ng

S tay phng php lun dy hc ca chng trnh H tr LNXH D2 - 3

lm g: Phng php tia chp
to iu kin cho mi thnh vin th
hin cm xc ca mnh i vi cc
cu hi nh:
. Hin ti ti cm thy th no?
. Trn ng n y ti ngh g
. Ti mong i g t s kin ny?
Lm th no?: Ngi hng dn
gii thch v "quy tc tr chi".
Trong nhng nhm mi, chng
thm ch c th c trc quan ho
trn mt t giy to.
Sau ngi hng dn vit ra cu
hi chnh xc. Th t phn ng
gp c th theo ch ngi hoc bt
k. Ngi hng dn l mt thnh
vin trong nhm.
Ghi ch: Phng php ny c th
c s dng trong bt k lc no
trong sut qu trnh lm r tnh
cm hoc thc y cc thnh vin
ng gp cu hi.
Lm sng t mong i
Chc nng:
. bit c mong i, quan tm
hay lo lng.
. Thng nht quy tc hp tc.
Phng php:
Phng php 1.4: Ni ra mong
i:
lm g: cc thnh vin v hng
dn vin c mt bc tranh v cc
mong i s e ngi hoc thm ch
nhng lo lng v im khi u hp
tc v chnh sa ph hp vi
chng. Nhng cng thng c th
xy ra gia cc thnh vin c th
c ni ra li.
Lm th no: Ngi iu hnh
trnh by mt biu chun b sn
trong c cu cn phi kt thc.
Cc thnh vin ng gp kin v
ngi iu hnh hoc mt thnh
vin ghi li cc kin ng gp trn
bng

y cn phi din ra
... din ra ...khng din ra
.Khng kh ho
hp.
.Kt qu b ch
.S hp tc
.S ci m
. thi gian
gii lao
. Xch mch ci
c
. Qu nhiu vic
. Lm vic ban
m

Phng php 1.5: Cu hi mt
du chm
lm g: "Cu hi mt du
chm" thng b ch ly kin
ca tt c cc thnh vin. Bi tt c
mi ngi u ch c 1 du chm
v mi du chm u ging nhau,
cc kin u c trng lng nh
nhau bt k cp bc, v tr ca tc
gi.
trnh by mt t giy ln chun
b sn trn c ghi mt cu hi r
rng. Mi thnh vin s chm mt
du chm bng bt ca mnh, sau
a ra nhn xt. Nhng nhn xt
ny c ghi li (v ngi iu
hnh khng c nhn xt nhng
kin ny)
Ghi ch: "Cu hi mt du chm"
ny c th c s dng trong
nhiu tnh hung trong sut chu
trnh. Cu hi phi ph hp vi tnh
hung c th .
Chnh sa mc tiu
iu ti quan trng l cc thnh
vin phi r v mc ch ca cuc
hp. iu ny c bit ng i vi
trng hp mt ngi no b bt
buc. Phi tham d m khng c
bo r v ni dung. Trong trng
hp ny c th xy ra nhng un
khc hoc thm ch mu thun.
Phi r rng vi mi ngi nu mc
ch l :
. Trao i kinh nghim hoc thng tin
. Phn tch mt vn
. Thm d v ngh gii php
. Ra quyt nh
. Tng hp cc trn
Thng bo v qu trnh
Cc thnh vin s thy an ton hn
nu h bit ta mong i h nhng
g. Chnh v vy m ngi iu hnh
nn a ra tng quan cc bc trong
k hoch mu b ch c th l " cc
bc trong iu hnh" vi cc thng
tin thm nh thi gian, gi gii lao ....
Thng nht v bin bn
Thng thng cc cuc hp m
khng c bin bn y th s
khng dn n hnh ng. V th,
cn phi lm r bin bn nn c hnh
thc th no, ai s vit, khi no phi
xong.
Danh sch kim tra thc hin
Ngi iu hnh c C Khng
gii thiu thnh vin
v anh ta khng?

cho thnh vin by t
mong i ca h?

thng nht mc ch
ca cuc hp khng?

.lm cc thnh vin
cm thy tho mn
vi qu trnh khng?

b nhim mt ngi
vit bin bn khng ?

to mi trng
khuyn khch
khng?

Tt c cc mc phi c nh vo
ct C

S tay phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH D2- 4

Gii thiu:
"La chn ch l bc th 2
trong php iu hnh".

Th k nng ny bn v mc tiu
ca vic "la chn ch ", a ra
cc tin trnh thng c s dng
v m t cc phng php ph hp.
Cc mc tiu
"La chn ch l bc u tin
trong phng php iu hnh tp
trung vo ni dung ca cuc
hp/hi tho. n cui bc ny,
cc thnh vin :
c bc khi u ging nhau
gi mt s ch , tng
v cu hi lin quan n mc
ch cuc hp
cu trc cc tng di cc
tiu ln.
thng nht cc ch tho
lun cng nh th t u tin.
Tin trnh v phng php

Nu cc thnh vin vn khng c
kinh nghim vit th th ngay bc
u tin phi cho h cc b quyt.
Cc b quyt hoc "quy tc" ny c
th c trc quan ho trn giy kh
ln.
Trong hot ng ng no, to v
thng nht cc ch l vic tt nht
trong vic i vo tng bc.
To ch
Chc nng
Tp trung ch ca cc thnh
vin v cc mc ch chung
Ly kin t cc thnh vin.
To bc tranh tng th v ch .
Cc phng php
Phng php 21: Xng to cu hi.
lm g: "Xng to cu hi" c
s dng khi:
Cn nhiu tng khc l v
sng to.
Cn s khuyn khch thn kinh.
Khng cn giu tn.

Chng ta nn ni g y ?

chun b mt hoc hai t giy to. Mt
t c cu hi chnh xc gc trn
bn tri. Anh ta yu cu mi ngi
ni ra nhng tng ca h. Ngi
iu hnh th hai ghi li tng kin
ng gp ca mi ngi.
Ghi ch: Khng nh gi cc kin
ng gp giai on u ca qu
trnh. Thm ch cc phn hi tch cc
cng c th b hiu nhm bi nhng
ngi khng nhn c s phn ng no
ca bn.
Phng php 2.2. Cu hi trn t ba.
Phng php "cu hi trn t ba" l
phng php ph hp khi:
Cn thi gian suy ngm
Cn phi giu tn.
Th t cc tng quan trng.
Vic nhm cm cc tng trong
bc tip theo l cn thit hiu
vn
Lm th no: ngi iu hnh pht cc
tm ba v bt d ri yu cu mi ngi
vit mt tng ln mi th. Tt c cc
th u c kch c v mu sc nh nhau.
Thng thng, s th khng hn ch.
Khi khng thi gian, yu cu nhm
vit tt c cc tng nhng ch a li
3 th quan trng nht.
Sau khi nhn c cc th, ngi iu
hnh phn loi chng ra tng cm trn
bng ghim theo ni dung. Ngi iu
hnh c cc th ln v nhm quyt
nh t th vo nhm no. Nu mi
ngi khng thng nht c nn t
th vo nhm no th n s c
copy v gn vo 2 nhm.
Sau ln phn loi u tin, lm li thn
th 2. Tt c cc th c c li ln
na, tng ci mt. Nu c ai phn
i th nh du th ny bng mt tia
chp.
Khi tt c cc th c phn loi theo
nhm. t tn cho cc nhm v nh
s. Phi tiu cho cc nhm th.
Tt hn nn vit di dng 1 cu ngn.

Bn c vn g vi ng X
1 2 3 4 5

Cc
bc
trong
phn
g php
iu
hnh
5. Kt lun
4. Lp KH hnh ng
3. Phn tch ch
2. La ch
1. Khi ng
iu hnh nhm - la chn ch
Cc quy tc vit th
Ci g ? V sao?
7 t hoc
3 dng l

Ch vit
t kho

Vit ch
in/ ch to

Dng ch
nh, hoa
th hin
chnh xc
tng

to hng
cho tng

nhn thy
tng ca
bn t xa

d c


Ghi ch: Khng vt th no i,
thm ch c khi nhm yu cu vt
i. Mi th l mt phn ca qu
trnh v ngi vit c dng ca
h.
La chn ch
Chc nng
To tng quan v cc vn
Xp hng vn theo u tin
phn tch chng.
Thng nht v lch trnh
Phng php :
Phng php 2.3: Lu gi vn
lm g: Trong "lu gi vn ",
tt c cc vn , ch mong
mun u c gi li, bt k dng
phng php no to ra chng.
Lu gi vn gip nhm nh
c trong sut qu trnh hc v
nh hng cho h.

Lu gi vn Bt u bng
vic g
Vn . R
1 Mi ngi thng
n mun
B
2 Thi gian khng
chnh xc
.. E
3 K hoch hnh ng
khng hon chnh
F
4 Sp khng cho bit
lch trnh
B
5 ni di - kt qu vn
vt

6 Mt s ngi khng
tham gia

chun b sn 1 hoc 2 t giy nh
trn. Cc tiu ca cc cm
thng c vit ct "vn ".
Trong khi lm vic , cn phi
kim tra li xem vn c
ni ra r rng cha.
V khng th gii quyt nhiu vn
mt lc nn phi u tin bng cch p
dng tin trnh sau:
Trc ht, cn phi tm ra cu hi hp
l. S to ra s khc bit ln nu bn
hi: "Vn quan trng nht ca ti
l g?" hoc "chng ta nn bt u
bng cu hi no", hoc "vn no
d gii quyt nht?".
Cu hi phi r rng i vi tt c cc
thnh vin. V n rt quan trng nn
n c vit ra th v gn ln l trn
cng ca bng. Ngi iu hnh pht
cho mi ngi mt s du chm dnh
keo ng sau. Mi ngi c nhn
s du chm bng s vn c vit
ln. Anh ta s dn du chm vo
ct du chm trn bng (theo kiu
bnh bu).
Cc thnh vin c c hi dn cc du
chm t do. Mi mt du chm. S
c nhng c rt nhiu chm, chng
t h rt hng th vi vn .
Ghi ch: Lm theo kiu bu c nh
trn mt phn l hot ng giu tn.
V vy ngi iu hnh khng nn
quan st ai u tin ci g. V cng
khng nn xem ai chm no.
Ngi iu hnh in r chm v vit
vo cng . Sau th xp hng
ct R, s dng ch B, B, C..) trnh
hm ln vi ct 1.
Phng php 2.4: "a bu c"
Phng php "a bu c" l phng
php u tin cc hng mc. N rt
c ch khi c nhiu s hng mc (trn
20). Bu c c lm trong 2 bc.
Gia 2 bc ny c phn tho lun.
bc u mi ngi nhn mt s
chm dnh bng khong 1/3 s vn
v bu. Lm xong ng tc ny, s
vn gim i ng k. Sau li
tho lun cc vn m bo mi
ngi hiu ging nhau.
Trong bc th hai, ngi iu hnh
yu cu xp hng cc hng mc cn
li theo thang t 1 (thp) n 5 trn 1
tm ba c dn theo hng vn .
Bu c nhiu ln tn thi gian hn
phng php "chm" n gin nhng c
im mnh l cho kt qu tp trung hn.
N rt hu ch trong nhng trng hp
nhy cm.
Ghi ch: Mc ch ca vic "chm" v
bu c l t c s thng nht
Ln lch trnh
Trong cc hi tho di, tt hn l lp
lch trnh lm vic vi khung thi gian
d nh v cc phng php c th p
dng. Vic ny gip nhm "nhn thy"
bc tranh ton cnh ca c qu trnh. C
th lm nh bng tnh di y:
Lch trnh
Lm g? Lm NTN?
o to vin 30' C nhm ln
H1 40' 2 nhm nh
H2 45' 3 nhm nh
H3 70' C nhm ln
Kt lun 30' 2 nhm nh

Kt lun:
Nn thng xuyn s dng "La chn
ch " thm ch c khi lch trnh c
ngi cao hn lp ra. N gip hnh
thnh cm gic c s hu vn v
bn sc ca nhm. Hn na cc ch
c th c ny sinh v cn gii quyt
t c mc tiu ca cuc hp.

Kim tra vic thc hin
Ngi iu hnh
c .
C Khng

Gii thch quy tc
vit th?

Vit theo quy tc?
Chp nhn tt c
kin ng gp?

Vit cu hi chnh
xc?

Vit y tiu
cho vn ?

Thng nht trong
qu trnh bu c?

iu hnh nhm - phn tch ch

Gii thiu
Phn tch ch l bc th 3 trong
phng php iu hnh:

Mc tiu
i vi bc 1 v bc 2 ca qu
trnh iu hnh, vic la chn cc
phng php lm vic c lin quan
c bit n thi gian cho php.
Trong bc ny, ch ca cuc
hp l tiu chun quan trng hng
u cho vic la chn phng php.
Mc tiu c th l:
Thu thp v trao i thng tin.
Phn tch v gii quyt vn .
Chun b d liu cho nhng
ngi ra quyt nh.
Ra quyt nh.
Phng php
Cc phng php lm vic cn to
cho nhng ngi tham gia c hi
h t phn tch ch hoc nhng
kh khn trong mc cho php.
Cn to cho h cm gic hiu bit
v lm ch. Trong bc ny, ton
b nhm thng s c chia lm
cc nhm nh. Vic ny thc y
tin cng vic v cc nhm nh
c th gii quyt nhiu kha cnh
cng mt lc. Tuy nhin vic s
dng cc nhm nh cn c bo co
cn thn.
Phng php 3.1 ng no
lm g:ng no thng c s
dng trong vic iu hnh. Phng
php ny c th
lm xut hin nhng tng v lin
kt mi ngi li.
u im: Rt nhiu ngi quen
cch lm vic ny.
Yu im: Nhng iu hnh vin t
kinh nghim c th gp kh khn
khi phi x l rt nhiu ng gp
xy dng.
Lm th no: Th k nng v ng
no s trnh by tin trnh lm vic.
Trong qu trnh iu hnh, nhng
kin s c ghi nhn v ghim ln
bng. V th, cn ch nh 1 hoc 2
ngi ghi li nhng kin .
Phng php 3.2: Bng 2 ct
lm g: Bng 2 ct bc u
cc nhm nh l nhm tp trung vo
vn trong mt thi gian ngn
ngh ra nhng gii php c th m
s c phn tch k hn sau ny.
u im: D t chc, cu trc n
gin, r rng. (Nguyn tc KISS).
Yu im: i khi s b thiu
su phn tch v nhng suy ngh
thng trc tip b tc ng bi
bng ny.

Nh th no: iu hnh vin s
gii thiu biu cho ton nhm.
Tiu s ph thuc vo vn cn
gii quyt. Cn ra nhng cu hi
cho nhm nhn c cu tr li
c th. Nhm s tr li trc tip
hoc vit ln phiu. Mt iu hnh
vin s hng dn tin trnh lm
vic, nhng ngi khc ghi chp li.
Lu : Tiu ca nhng phiu 2
ct c th l: im yu v im
mnh, c hi v ri ro
Phng php 3.3: S 4
lm g: S 4 c cch s
dng, u im v tin trnh lm vic
nh biu 2 ct. Vic c thm 2
mi cho php phn tch nhng vn
mt cch su sc hn.
Kho hc dy lm gio c

Lu : Hnh thc ging biu
ny c th s dng cho nhiu mc
ch khc nhau. Chung nht l phn
tch u im, yu im, c hi v
thch thc (SWOT). Vic lm ny
gip phn tch thc t hin ti
(mnh yu) v c th phn on xu
hng tng lai (c hi, thch
thc). Biu SWOT c bit c
ch cho vic nh gi la chn
nhng gii php cho mt vn .
Phng php 3.4: Tin trnh theo
trnh t ln lt
lm g: phng php ny c ch
i vi vic phn tch nhng ch ,
c kt cu theo nhng trnh t r
rng. V d: nhng tin trnh sn
xut cng nghip.v.v..
u im: phng php ny c kt
cu r rng.
Yu im: i khi vn tp trung
c th b hn hp
Nh th no: Ngi iu hnh
cng vi nhm xc nh r chnh
xc cc bc ca chu trnh. Sau
tng bc phn tch vn . Ngi

Cc
bc
trong
phng
php
iu
hnh
5. Kt lun
4. Lp KH hnh ng
3. Phn tch ch
2. La ch
1. Khi ng
Tha cc ng...
iu khin cng
vic ca chng ta
kh khn hn...
Chng ti mong
cc ng...
* quyt nh t cp
trn ca chng ti
* cc ng thng
khng c thi gian
* cc n t hng
ghi t chi tit
* ng tin cy
hn
* t chcc c
bui hp c
iu hnh
* u quyn r
rng
ng
*
*
*
Phn i
*
*
*
iu cha r
*
*
*
Vic sp ti
*
*
*

iu hnh ghi li cc kin ng
gp ln bng.

Phng php 3.5: Ma Trn
lm g: ma trn thch hp cho
vic lm r mi quan h gia cc d
kin.
u im: Kt cu chnh xc c th
v phi hp hot ng.
Yu im: La chn tiu km s
hn ch phm vi tho lun.

Nh th no: Ma trn vi nhng
tiu c sn c lp trc bui
hp. i khi tiu cng do nhng
ngi tham d cng lm. Sau ,
nhm s tho lun bng cch in
vo nhng c sn. iu hnh vin
s ch tr tho lun v trnh by cc
kin ng gp.
Lu : Cng c th s dng ma
trn nhng nhm nh.
Phng php 3.6: Ghim thnh
mng
lm g: phng php Ghim
thnh mng tng t nh Lp bn
tng, thch hp vi vic phn
tch su ch cng nh biu din
kt cu v mi quan h gia cc
thnh phn. Phng php ny c th
s dng vi nhiu kiu ch .
nhng nhm rng, mng c th
tr nn rc ri tr khi iu hnh vin
trc tip iu khin nhm hoc nh
mt gio vin.
Nh th no?: im khi u l mt
vng trn trung tm biu - ghi
ni dung ch hoc vn cn tho
lun. iu hnh vin hi kin v
m rng mng. Quan trng phi
xem xt iu chnh vn trc sau
mi phn bit tip. Mng cn
c pht trin t trong ra ngoi.
Lu : Trong Th Khi nim iu
hnh - Tin trnh thc y lm vic
theo nhm c v d v mt mng
ni n nhim v ca iu hnh vin.

Phng php 3.7: Nguyn nhn - Kt qu -
Biu
lm g: Phng php Nguyn
nhn-Kt qu -Biu l phng
php phn tch nguyn nhn vn
mt cch h thng.
u im: Nguyn nhn c th c
phn tch kh t m.
Yu im: Phng php cn c mt
iu hnh vin c kinh nghim v
i khi thm ch l mt gio vin
nghim khc

Lm th no: iu hnh vin vit
nhng tc ng ln vng trn bn
phi. Thng th anh/c ta s trnh
by nhng nguyn nhn chnh bng
nhng mi tn. Cc nguyn nhn s
tip tc c tho lun trong nhm.
Phng php 3.8.: Gin phn
tch vn (GPV)
lm g: phng php ny cho
php phn tch h thng v vn .
Nguyn nhn, tc ng, gii php
v cc kin phn i gii php
a ra c lit k.
u im: phng php c kt cu
r rng, cung cp nhiu d liu.
Yu im: GPV kh lm trong cc
nhm nh nu khng c tr gip
ca iu hnh vin kinh nghim.

Nh th no: Cc iu hnh vin
gii thiu biu chun b trc
v gii thch nhng tiu im.
Nhng ngi tham gia nu kin
v iu hnh vin ghi li. Qu trnh
bt u ct tri, pht trin sang
phi.
kim tra tnh cht ch, vn s
c phn tch li t phi qua tri.
Bc tip theo l x l v tin hnh.
Kt lun:
Th K nng ny trnh by 8
phng php phn tch vn . Cn
nhiu phng php khc na. Mt
iu hnh vin tt c th kt hp v
sp xp cc phng php cc
thnh vin tham gia thy c cng
vic ang c tin trin v hng ti
mc ch cuc hp.

iu g khin vic iu hnh
khng thnh cng?
mc ch
khng r khi
ng

P. khng thoi
mi
chn ch

mu thun
gia 2 P.
b qua
phn tch
ch

giu nguyn
nhn thc
ln k
hoach

phng php
phc tp
B mc 2 P. c quyn
Cc vn giao tip
ni b bn ngoi
mi
ngi
mu
thun
trng thi
tiu cc
khng quan
h vi cc
nh chuyn
mn
t chc nhim v
khng r
khng r lai
lch
k
thut
in thoi
thng
xuyn hng
Nguyn nhn ca ...
mc
ch
iu hnh vin

iu hnh
khng
thnh cng
thit
b
thnh vin
Hp khng hiu qu
lm sao
thy
ti sao Phi lm
g
phn i
g
tp hun tn thi
gian
thiu
k
nng
lnh
o
hng dn hng
dn?
i t ch
ny
sang ch
khc
nghe
km
gii thiu
'nguyn
tc'

t ngi
chung
kh hu
khng
an ton
ni vi
ngi
qun l
nng
gin
Bng kim tra
iu hnh vin c... C Khng
Chn 1 phng php thch hp gii quyt vn

p dng phng php 1 cch ng n

Trnh d lun v....

Trnh nhng nh gi c nhn v nhng ng gp

Khch l mi ngi tham d

Mi cu hi cn c nh du c

S tay phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH D2 6
iu hnh nhm - Lp k hoch hnh ng

Gii thiu
Trong phng php iu hnh,
"Lp k hoch hnh ng" l
bc th t.
bc trc , cc vn v
ch c phn tch ti mc
chn mui ln k hoch ci
thin.

iu hnh cho kt qu
iu hnh l mt phng php
i hi c u t ln v thi gian
v cc ngun lc khc. N ch c
th c chng minh l ng nu
c em li nhng kt qu hu ch.

Th K nng ny bn n cc
mc tiu ca bc ny v ch ra
hai phng php hiu qu t
c cc mc tiu : K hoch
Hnh ng v Bng Gantt.

Ch : Khi cuc hp c mt
trong nhng mc ch sau, kt
qu c th khng cn mt K
hoch hnh ng:
thu thp s liu v trao i
thng tin,
lit k cc vn c chp
nhn bi tt c cc bn.
a ra cc nguyn tc, gi
khuyn khch t cam kt

Mc tiu
Mc tiu ca vic son ra K
hoch hnh ng hay bng Gantt
l:
Nhm t c mt k hoch
c a phng chp nhn v
vic phi lm t c cc
mc ch, bao gm c vic ai s
lm v lm khi no.

Phng php
Phng php
Phng php 5.1: K hoch
hnh ng
Dng n gin nht ca mt K
hoch hnh ng bao gm ba ct
c bn:
Phi lm g?
Ai c trch nhim?
Khi no?

K hoch hnh ng c ch ra
trong Th K nng ny l mt v
d rt phc tp. N c th c
khng nh l ng theo cc yu
cu c th, nhng phi lun cha
ng ba ct c bn.

Ct: "Ci g"
Cc hot ng c hnh thnh
theo mt cch thc chnh xc, s
dng mt ng t hnh ng.
Chng phi thc t v d qun l.

Ct "Ai"
y, ch in tn ca nhng
ngi tham gia vo cuc hp, v
vic giao nhim v rt n gin
nhng thng khng hu hiu
nu giao cho nhng ngi khc.
Nu khng c ai trong nhm c
kh nng thc hin nhim v ,
th mt ngi no phi gnh
ly trch nhim tm ra mt
ngi c nng lc hoc chuyn
ti mt n v t chc trong phm
vi trch nhim. iu ny c ghi
trong ct "Quan st". Nu khng
ai mun m nhn, r rng nhim
v khng quan trng do vy b
gt ra.

Ct: "Vi ai"
y, nhng ngi hay cc n
v t chc c th c ghi tn
vo, khng phi l hin ti,
nhng cng c th gip hoc phi
c tham gia, v h c lin quan
trc tip vi vn .

Ct: "Khi no"
D on v thi gian l vic quan
trng. Cc hot ng i hi thi
gian khong hn 3 thng cn phi
c chia nh ra tng bc
thc hin trong nhng khong
thi gian ngn hn.

Ct: "Quan st"
Thng tin ging nh nhng gi
cho vic trin khai hoc lm th
no bo co, hoc thng bo
cho ai, c ghi trong ct ny.

2. Chn ch
3. Phn tch ch
4. Lp k
hoch
5. B mc
1. Hm nng
Cc
bc
trong
phng
php
iu
hnh
K hoch hnh ng

Hot ng Ai Vi
ai
Khi
no
iu quan st
1 Vit cng hi
tho
CB AK 11-8 Khng c thm
hnh ng m
khng c!!!
2 c s ng
ca Ban gim c
KLP 21-8 mu mi!
3 Lm phc tho t
ri
CB KLP 24-8 trong khung
ngn sch
4 T chc thit b AS RBC 1-9 phn pht t ri
rng ri
5 Thng bo cho
nhm i tng
CB KLP 1-9

S tay phng php lun dy hc ca Chng trnh H tr LNXH D2 6
Phng php 5.2: S Gantt
S Gantt l mt bng ct
ngang ch ra theo kiu th mi
quan h gia nhng cng vic
phi hon thnh v vic sp xp
thi gian cho mi cng vic.
Dng c ny c nh thit k
cng nghip, Henry Gantt ngh ra
vo u nhng nm 1900.

u im
a ra mt bc tranh r rng
v vic sp xp thi gian cho
cc hot ng
c ch cho vic kim tra qu
trnh ca cc hot ng.

Chng trnh
Bc1: Mi cng vic mt th
Trn mi th nh, vit r rng
cng vic . Hy bt u bng
mt ng t hnh ng.

Bc 2: D tnh thi hn
i vi mi th (cng vic), d
tnh s cn bao nhiu thi gian
hon thnh. Vit thi gian ln gc
trn bn phi ca th.

Bc 3: Tin hnh cng vic
Chn 2 cng vic bt k, Cng
vic A v Cng vic B. Nhng
cng vic ny ch c th c tin
hnh theo 3 cch:
Vic A phi lm trc vic B
Vic B phi lm trc vic A
Vic A v Vic B c th
cng thc hin mt lc

S dng logic ny, tin hnh tt
c cc cng vic cn phi thc
hin trong vic gii quyt vn .
Bc 4: Lp bng Gantt
Ly tt c cc cng vic v xp
chng theo chiu dc bn tri ca
bng. V theo khung thi gian
(theo ngy, tun v thng) t trn
xung.

Bc 5: V cc dng thi gian
By gi, bt u bng vic u
tin, nh mt du chm trn
bng pha bn phi ca th cng
vic ch thi im bt u ca
cng vic . S dng thi hn
ca cng vic, by gi v mt
ng k ngang biu th khong
thi hn . Tip tc nh vy i
vi nhng cng vic cn li.

Bc 6: Giao trch nhim
Trn mi th gn pha di thi
hn, vit tt tn ca ngi c
giao trch nhim cho cng vic
.
Bng ca bn phi trng ging
nh mu v d trong bng di
y.

Gi v th thut
Cc cng vic phi c chia u.
Bc ny thng l mt trong
nhng khu quan trng nht ca
c qu trnh, bi by gi mi
ngi phi t r cam kt ca
mnh. Mt s ngi c kh nng
ng kinh ngc trong vic trn
trnh cng vic tuy nhin c
nhng ngi khc thm ch cn
c xu hng gy ngc nhin hn
bng cch l nhn qu nhiu cng
vic. Ln k hoch hnh ng i
hi phi c thi gia, ngi iu
hnh phi trnh c p lc nhm
cho cc c nhn thnh vin.
Ngi phi quan st thy c
cc cng vic c phn chia t
nhiu c ng u khng.

Nhng ngi nhit tnh c xu
hng nh gi qu cao kh nng
ca h. Vo thi im cui ca
nhiu cuc hi tho c iu
hnh - c bit khi mi vic ang
c trin khai tt ngi ta thy
tinh thn nhit tnh mc rt
cao. Lc , nhng ngi tham
d c xu hng coi thng yu
cu v mt thi gian cho cc cng
vic v nh gi qu cao kh
nng ca h. Cc dng c ln k
hoch sau phi cn c sa
li.

Cc n lc c bit ca cc c
nhn c hoan nghnh khng
ch tt c cc cng vic c
ra phi c tt c mi ngi
chp nhn. Khng nn lm gim
kh th sn sng lm vic ca cc
c nhn trong vic tin hnh mt
hot ng c th.

Kt lun
S thay i, s ci thin v hot
ng l cc mc ch ca nhiu
cuc hi tho c iu hnh.
Bng Gantt hay K hoch hnh
ng l minh chng u tin nu
nhm thc s mun tin hnh
thay i. Nhng dng c ny xc
nh cng vic g s c ai hon
thnh.Chng l c s cho hot
ng, i vi thi gian, sau cuc
hp; v s lin kt vi mt cuc
hp c th tin hnh ln sau.

Bng Gantt
Tun 1 Tun 2 Tun 3 Tun 4

C
N
T
2
T
3
T
4
T
5
T
6
T
7
C
N
T
2
T
3
T
4
T
5
T
6
T
7
C
N
T
2
T
3
T
4
T
5
T
6
T
7
C
N
T
2
T
3
T
4
T
5
T
6
T
7
4 Vic
A JC

2 Vic
B RB

8 Vic
C TK

6 Vic
D SS

2 Vic
E JC

4 Vic
F TB

8 Vic
G RB

2 Vic
H SS


iu hnh nhm - B mc

Gii thiu
Trong phng php iu hnh, b
mc l bc cui cng.
Cng vic v ni dung c
hon thnh v mt k hoch hnh
ng c vit ln bng giy kh
to. Cc thnh vin hiu c rng
mt s hp tc cht ch ang i
n hi kt thc. iu ny thng
to ra nhng suy ngh, cm xc v
nghi ng nh:
Ci g cn m ng v cha
c tho lun?
N s thc s c hiu qu?
Liu ti s c kh nng lm
nhng cng vic c giao
ng thi hn?
Nhng ngi tham gia nn ri bui
hp hay cuc hi tho vi tm
trng tch cc v vi mong mun
mnh lit c trin khai K hoch
Hnh ng c tho thun.
Th K nng ny cp n
nhng mc tiu ca phn kt
lun v gii thiu mt s phng
php thch hp.
Mc tiu
Mc tiu ca phn kt lun l:
Suy ngm v kt qu:
nh gi kt qu cui cng l vic
rt quan trng. y c th l mt
tiu ch cho rng nng lng m c
nhn s phi s dng thc hin
K hoch Hnh ng
m bo khng b st vn
g:
Tt c cc ti c chn la
trong bc 2 cn phi c phn
tch. iu khng phi lun lun
ph thuc vo nhng cn tr v
mt thi gian. Trong mt trng
hp nh vy, cn thit phi sp xp
mt cuc hp khc hoc t c
tho thun chnh thc v cc mc
b b st.
Suy ngm v qu trnh:
Suy ngm v qu trnh ca nhm
v cm ngh hin ti to c hi cho
nhng ngi tham d v ngi
iu hnh cuc hp biu l nhng
cm ngh v s tho mn, nghi ng
hay kh hiu. N gip khu kt
lun cc hot ng nhm.
m bo cc kt qu c
ghi chp li:
Cc hot ng quan trng ca cuc
hp khng th mt. Phi c mt
ngi lm nhim v ghi chp bin
bn cuc hp. Thng l ngi
iu hnh lm vic ny.
Cm n cc thnh vin v s
cng tc ca h.
Nu khng c s cng tc y tnh
xy dng ca nhm, th ngi iu
hnh khng th hon thnh c
nhim v ca mnh. Hot ng
iu hnh xy dng c cc mi
quan h gia cc i tc: mt
ngi ng vai tr ch dn, nhng
ngi khc ng c ch dn.
To cm gic tch cc v kt
qu v s thnh cng:
Ngi tham d nn ri khi cuc
hp mt cch lc quan vi cm
gic l cuc hp rt thnh cng
v h va hon thnh tt mt cng
vic g . Do vy, phn gi ghm
cuc hp phi to khng kh tch
cc!!!
Cc phng php
Phng php 5.1: Cu hi 1
chm
lm g: Cu hi 1 chm c
th c s dng theo nhiu cch.
Trong vi pht, n ch ra cc quan
im v cm tng r rng. N c
th c s dng nh gi qu
trnh cng nh ni dung hay kt
qu. Bng di y l mt v d v
nh gi kt qu.
Mnh cm thy hi lng nh
th no vi quyt nh ?
Rt Bnh lun
hi lng *
*
*
Khng
cht no
Th no: Ngi iu hnh yu cu
cc thnh vin phn nh s tho
mn vi kt qu ca cuc hp bng
cch nh mt du chm theo
dng k. Khi mi ngi v ch
ngi, h c c hi bnh lun v
bc l cm ngh ca mnh. Ngi
iu hnh ghi chp li m khng
cn hiu?
Gi : Cch n gin nht ca vic
nh gi kt qu l mang t Ao ghi
li nhng mong i (ly t phn
Hm nng hi tho) v yu cu cc
thnh vin nh thm mt du chm
na vo cng mt t giy. S dng cc mu
khc nhau. iu ny s cho thy s so snh r
rt.
Ch : Bng v d ny c mt khung m. C
th s dng cc khung ng nh bng di
y.
Phng php 5.2. ng h o Trng thi

2. Chn ch
3. Phn tch ch
4. Lp k hoch
5. B mc
1. Hm nng
Cc
bc
trong
phng
php
iu
hnh
Mnh cm thy th no
vo cui hi tho?

Ch trng ghi bnh lun


lm g: ng h o trng thi
l mt dng ca Cu hi mt
chm nh gi cm ngh ca cc
thnh vin.
Nh th no: Ngi iu hnh
yu cu cc thnh vin cho bit
trng thi hin ti bng cch nh
mt du chm vo mt trong cc .
Khi mi ngi v ch ngi, h c
c hi a ra nhng li bnh lun
v cm ngh ca h. Ngi iu
hnh ch vic ghi li bn di
nhng thch hp m khng cn
hiu g.
Gi : Nhng khung ng thng
c 3 n 5 . Nu bn mun p
mi ngi a ra quyt nh, th
hy s dng mt khung vi bn .
Phng php 5.3: Cu hi mt
chm khng gian hai chiu
lm g: Cu hi mt chm hai
chiu l s kt hp ca bng 5.1 v
5.2. Kt qu (ni dung) v qu
trnh c nh gi trong mt bng
bng mt du chm.
u im: Ch cn mt bng v
mi quan h gia kt qu (ni
dung) v qu trnh rt r rng.

Th no: ngi iu hnh gii
thiu bng, gii thch hai chiu v
ch ra, v d, du chm no c th
cho thy. Sau khch tham d
nh du chm. Sau , tin trnh
cng tng t nh l trong cc
phng php 5.1 v 5.2.
Phng php 5.4: Flashlight
Khi hi tho bn ti vn quan
h con ngi, hay nhng mu
thun khng mong i cn gii
quyt, c th rt thch hp to
c hi by t nhng cm ngh tt
hay xu trong lc b mc.
Cu hi c th l:
iu g quan trng i vi ti?
Ti mun ni g na vi
nhm ca mnh hoc mt
trong nhng ngi t chc hi
tho?
Ti nn ri hi tho ny vi
cm gic th no?
Ti mang g v nh?
Li cam kt ca ti nh th
no?
Trong Th K nng Hm
nng hi tho, bn s thy
chng trnh v quy tc" cho
vic thc y phng php
flashlight.
Bin bn
a s cc t chc u ghi li bin
bn cuc hp. mt s trng hp
ngoi l, ch cn K hoch hot
ng l cho phn t liu ho V
tt c s ng gp quan trng
kin pht biu, kt qu hot ng
nhm, cc cu hi v d tnh -
c ghi li trn bng, bin bn l
sn phm ph ca tin trnh
(cc bin bn mang tnh cht
khuyn khch). Vic ghi bin bn
do vy bao gm vic ghi chp t
bng giy kh to sang kh giy
thng thng.
C hai cch lm vic ny:
Chp li t Ao bng tay, hay nh my
Ly cc bc nh v phng to
ln c 18x24cm ri copy
Trong trng hp hi tho di hn, cc
bin bn c th rt di v khng gn do
c qu nhiu bng. Nhng bng t quan
trng hn ni v kt qu cui cng d
chng quan trng i vi tin trnh c
th c loi b.
C th s tin hn nu tp hp
thng tin cng vi nhm, bi v
l c hi cui cng thng sut
c qu trnh, v sau khng ai c
th phn nn rng b mt ci g
rt quan trng.
Ch : Loi bin bn ny ch
thch hp cho vic phn pht cho
cc khch tham d. Nu phi thng
tin cho nhng ngi khc, th phi
chun b nhng bin bn c th
hn. Nhm c th tin cy mt
ngi no lm vic ny. iu
ny c ghi trng K hoch hnh
ng di tiu Hot ng
(Vit bin bn cho...
thng bo cho ngi ngoi,
th vo cui bui hi tho, ngi
tham d c th trnh by bng cch
s dng cc bng giy. C th cn
phi lm li mt s bng .
Kt lun
B mc mt cuc hp hay mt hi
tho thng c tin hnh vi v v
c t thi gian. S vi v nh vy c
th gy nh hng xu ti qu trnh
trin khai k hoch hnh ng, v do
vy, c hi tho na. Nu sau mt
thi gian, khng c cc hot ng v
cc vn vn tn ti nh c hay li
ny sinh, th s iu hnh coi nh
khng thnh cng.
S iu hnh c xy dng bng
tr tu ca nhm. Ngi iu hnh
l ngi tr gip v ngi hng
dn. Ngi iu hnh lm vic
tt nu nhm cm thy c trch
nhim i vi kt qu v c cam
kt i vi cc kt qu v nhng
ngi t chc
Mc hi lng ca ti
v:
nhiu
nhiu
t
Kt qu
H
nhm
Hng dn thc hin
Ngi iu hnh c... C Khng
phn nh v kt qu v ni dung?

phn nh v qu trnh?

ghi li kin ng gp vo bng giy m
khng cn hiu ngha?

c ai vit bin bn?

to cm gic thnh cng?

cm n nhng ngi tham d?

Tt c cc mc nn tr li C
S dung phng phap nghe tch cc
The ky nng
M u
Noi, vit va nghe la nhng
phng tin giao tip c ban.
Kt qua nghin cu cho chung
ta thy nghe chim khoang 60%
toan b hoat ng giao tip. Tuy
nhin, rt nhiu ngi thng
lm ln gia nghe va nghe thy.
Nghe va nghe thy khng phai
la mt. Nghe thy la mt qua
trnh t ng con nghe la ca mt
ngh thut cn c hoc va
luyn tp. Tht ang bun khi
phai noi rng phn ln chung ta
u gioi nghe thy nhng ch co
t ngi tinh thng trong vic
nghe. Khi nghe oi hoi phai tp
trung va co ky lut. Nghe mt
cach co hiu qua la mt cng
vic kho nhoc.
Nghe mt cach tch cc
Trong cac cuc hop v vn
giam sat giang day, nghe mt
cach tch cc giup cho giao vin
suy ngh mt cach su sc v
nhng vn tn tai cua ho.
Trong nhiu trng hp, nh co
ky nng nghe tt cng vi vai li
nhn xet, giam sat vin co th
dn dt giao vin, trc ht suy
ngh v vn tn tai ri sau o
t giai quyt vn . Nghe mt
cach tch cc cung la mt bin
phap h tr. y, giao vin
c cung cp mt cai bang bit
noi va c khuyn khch noi ra
nhng i u mnh suy ngh.
Bc u tin
Kt qua nghin cu cung cho
thy rng trong phn ln cac
cuc hi y gia giao vin va
giam sat vin, giam sat vin
ong vai tro ln at khi noi
chuyn v ho noi qua nhiu - ho
noi n trn hai phn ba thi
gian cuc hop ! Cuc hop tr
thanh mt bui thuyt giao va
moi kt qua tch cc u mt
ht.
Bc u tin trong quy trnh
nghe mt cach co hiu qua bt
u t vic KHNG NOI. i vi
nhiu ngi trong chung ta, y
la mt vic kho. Nhng
nu ch noi t i th vn
cha u. Barker
(1971) xut rng
quy trnh nghe tch
cc gm co bn
phn:
Nghe thy
Nghe thy co xu hng
la mt qua trnh t ng,
nn iu duy nht ma chung
ta co th lam cai tin khu
nay la am bao sao cho nhng
yu t gy mt tp trung va ting
n khng lam anh hng khin
chung ta khng nghe thy.
Lng nghe
Nghe tc la phai tp trung vao
iu ang noi. iu o co ngha
rng, i vi ngi nghe, y la
luc phai ngng noi, ngng oc
hay suy ngh v ky ngh cui
tun sp ti va ch tp trung chu
y lng nghe ! Ngi nghe phai
c gng ht sc hng vao
iu ngi noi ang noi, ng
thi gat bo moi cai co th gy
anh hng. Co th tng thm s
chu y bng cac phng tin
khng li nh:
Tip xuc bng mt: Ngi nghe
nn tp trung nhn vao mt
ngi noi (trong chng mc
khng gy can tr cho ngi
noi).
Bi u hin net mt: Gt u,
nhn lng may, bu mi - tt ca
nhng c ch o cho ngi noi
thy rng ngi nghe ang "
trong cuc.
C ch: Ngi nghe gioi nht la
ngi bit nghe mt cach thoai
mai, khng go bo. Ngi nghe
thoai mai se khin cho ngi noi
thy thoai mai va mi giao tip
se tt hn. Khi nghe khng go
bo, ngi nghe thng hng v
pha ngi noi.
Khoang cach khng gian:
Ngi nghe cn ngi cach ngi
noi mt khoang cach phu hp va
thun tin. Ngi canh nhau th
tt hn la khi gia hai ngi co
m t vt chn (mt cai ban).
Hiu
Hiu tc la m ma thng ip
cua ngi noi trong oc cua ngi
nghe. Mun hiu oi hoi ngi
nghe phai suy ngh v nhng
iu a nghe c. Khi a hiu
c thng ip th ch
cn chu y lng nghe.
Nu khng hiu c
thng ip th ngi
nghe cn hoi ro
hiu.
Nh
Thng thng,
ngi ta hay nh nhng
g ta a cng nhn. Hay
noi cach
khac,
khi
nghe,
chung
ta co
xu
hng anh gia ngay
lp tc iu mnh nghe
c. Nu khi anh gia
thy khng ng y vi
nhng iu va noi,
chung ta thng co xu
hng bo qua, qun
iu o i hay ngc lai,
qua tm n iu o
va khng tip tuc nghe
nhng g sau o na.
Thm ch ti t hn,
chung ta co th con
ngt li ngi noi. y, ngi
nghe cn luyn tp tinh thn ky
lut. Hay c gng ch n khi
tip thu xong toan b cu
chuyn ri hay bt u qua trnh
anh gia. HAY KIN NHN!
Phong cach nghe
Nghe (khng phai la nghe thy)
la tuy thuc vao canh hung.
Chung ta s dung cac cach
nghe khac nhau cho phu hp vi
tng tnh hung:
Nghe thu ng
Nghe thu ng KHNG ch n
thun la nghe thy. Trong trng
hp nay, ngi nghe ch nghe
ma khng co phan ng (bng li
hoc khng bng li). Mt v du
v nghe thu ng la khi xem v
tuyn. Chic cha khoa nh
ngha nghe thu ng la s IM
LNG. S im lng chnh la cng
cu cho phep giao vin ao su
vao vn ma khng cn ngi
nghe a ra phng an giai
quyt. S im lng co th giup
cho s tin b va phat trin cua
giao vin.
Nghe tch cc
Nghe tch cc la mt qua trnh
giao tip hai chiu. Khi giao vin
noi, ngi nghe se:
ng y: dung nhng c ch biu
hin s chu y khng li (gt u)
hoc thnh thoang phu hoa
hng ng ("ung," ", ).
Hoi lam ro y: t nhng cu hoi
n gian hiu ro thm. V du,
Giao vin: "Hm nay ti thc s
mt no." Giam sat vin:
"Anh/ch noi mt no co
ngha la th nao?'"
Din giai: Nhc lai y cua ngi
noi nhng hi khac i mt chut,
co th vi cu truc n gian hn.
V du: Giao vin: "Suy ngh v
vn nay, dng nh mt
trong nhng tn tai chnh cua ti
la ti gp kho khn trong vic
iu khin lp." Giam sat vin:
"Vy iu khin lp co le la mt
vn tn tai phai khng?"
Giao vin: "Vng. Thc s ti
cha bao gi suy ngh nhiu n
vic quan ly ma ch y n
vic day ma thi ."
Nghe vi s ng cam
Nghe vi s ng cam la nghe
mt cach co tnh cam. Ngi
nghe c gng cam nhn c
iu ma giao vin ang trai qua
hoc cam thy va c gng ap
lai nhng tnh cam o. Nhiu
chuyn gia v giao tip cho rng
ch khi nao c gng nghe vi s
ng cam th chung ta mi nm
c toan b y tng cu noi.
Cach nghe nay oi hoi chung ta
phai chu y n nhng kha canh
phi li cua thng ip. Din giai
la mt cng cu hu ch khi nghe
vi s ng cam. Mt ky thut
co hiu qua khac la cp n
cam tng. V du: Giao vin:
" Ti rt ghet cng vic nay !"
Giam sat vin: "Ro rang v vn
nay, anh/ch co nhng thai
tnh cam rt ro rang. Vy anh/ch
co mun trao i v vn nay
khng?"
Hng dn
giup ban nghe mt cach tch
cc hn va co hiu qua hn, hay
nghin cu nhng hng dn
sau y:
1. Din giai th
hin la mnh hiu:
Khng nn nhc lai
ung nhng t ma
ngi noi a s
dung. Hay c gng
s dung cang t t
ng cang tt. iu
o giup cho cu
chuyn tr nn d
hiu hn va tranh
s hiu lm.
2. Tn trong nguyn
tc b mt: Ngi
nghe gioi la ngi
thng nghe thy
t ngi noi nhiu
iu hn la ban
thn ngi noi nh
noi ra. Hay coi o
la cu chuyn
ring gia hai
ngi.
3. Tha nhn kha
nng giai quyt
vn cua giao
vin: Nghe tc la
ban a th hin
long tin vao kha
nng o va ban mun lam
ngi ng hanh vi giao
vin trong cuc hanh trnh
tm kim giai phap cho vn
. Ban hay la mt hanh
khach ch khng phai la
ngi lai xe trong chuyn i
nay .
4. Tha nhn rng mun nghe
tch cc cn tn cng sc:
Nu thy mt va phn tan t
tng, hay b tr mt cuc
hop khac, khi ban co th
nghe mt cach tch cc hn.
5. Hay hoc cach lng nghe
nhng n y. Nhng c ch
khng li thng nhc cho
ban bit cam tng cua
ngi noi nhiu hn la ban
thn li noi.
Kt lun
Giam sat vin gioi
nht la ngi bit
noi t nghe nhiu
Hng dn
S dung phng phap nghe tch cc
Ngi nghe co....
1. tht s c gng noi t i ?
2. khc phuc s mt tp trung va n ao ?
3. a mt nhn ngi noi ?
4. biu hin net mt thch hp ?
5. t th thoai mai ?
6. hng v pha ngi noi ?
7. am bao khoang cach thun tin gia
mnh va ngi noi?
8. tranh anh gia khi cha nghe ht thng
ip ?
9. khch l ngi noi tip tuc noi thng qua
vic im lng?
10. chc chc lai ng y vi nhng y kin
a ra ?
11. yu cu lam ro y khi cn thit ?
12. din giai cu noi hiu ro hn ?
13. chu trong vao nhng tnh cam ham cha
sau cu noi ?
14. ngi noi t giai quyt vn ?
Mun nghe co hiu qua, tt ca cac cu hoi
trn u phai c tra li "CO.
Chu trch nhim xut bn: L Vn Thnh
Ph trch bn tho: Trn Mnh H
Ho s thit k: Nguyn Hnh
Ch bn v in ti X Nghip In I - NXB Bn
In 400 cun, kh 21x29,7 cm. Giy chp nhn ng k KHXB s 14/1596
Cc Xut bn cp ngy 27/12/2000. In xong v np lu chiu thng 6/2002

LCTM Handbook VN

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

LCTM Handbook VN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

S tay

phng php lun dy hc

Ngi bin soan: TS John Collum

Ngi bin son: TS John Collum

Ngi bin son: TS John Collum

AI LAM GI KHI NAO

Ngi bin soan: Gobinda R. Poudel &

Ngi bin soan: Shiv Kumar Shah

Ngi bin soan: TS John Collum

You might also like