Professional Documents
Culture Documents
B- LP CNG THC
Nguyn tc lp cng thc: Vit phng trnh phn ng tng hp este t cng thc ca axit v
ancol tng ng.
1- Cng thc ca este to t axit no v ancol no:
- Este to t axit no n chc v ancol no n chc:
CnH2n + 1COOH + CmH2m + 1OH CnH2n + 1COOCmH2m + 1 + H2O
Cng thc phn t: CnH2n O2
n2
- Este to t axit no hai chc v ancol no n chc:
CnH2n(COOH)2 + 2CmH2m + 1OH CnH2n + 1(COOCmH2m + 1)2 + 2H2O
Cng thc phn t: CnH2n-2 O4
n4
- Este to t axit no n chc v ancol no hai chc:
2CnH2n+1COOH + CmH2m (OH) (CnH2n + 1COO)2CmH2m + 2H2O
Cng thc phn t: CnH2n-2 O4
n4
TQ- Este to t axit no, a chc v ancol no n chc:
CnH2n + 2-p(COO H)p + pCmH2m + 1OH CnH2n + 2-p(COOCmH2m + 1)p + pH2O
TQ- Este to t axit no, n chc v ancol no a chc:
pCnH2n + 1COO H + CmH2m + 2-p(OH)p (CnH2n + 1COO)pCmH2m + 1 + pH2O
2- Cng thc ca este to t axit khng no v ancol no:
- Este to t axit khng no n chc v ancol no n chc:
CnH2n - 1COOH + CmH2m + 1OH CnH2n - 1COOCmH2m + 1 + H2O
Cng thc phn t: CnH2n-2 O2
n4
- Este to t axit khng no, mt ni i, n chc v ancol no a chc:
pCnH2n -1COO H + CmH2m + 2-p(OH)p (CnH2n -1COO)pCmH2m + 1 + pH2O
3- Cng thc ca este to t axit no v ancol khng no:
- Este to t axit no n chc v ancol khng no, mt ni i, n chc:
CnH2n + 1COOH + CmH2m - 1OH CnH2n + 1COOCmH2m - 1 + H2O
Cng thc phn t: CnH2n-2 O2
n4
- Este to t axit no a chc v ancol khng no, mt ni i, n chc:
CnH2n + 2-p(COO H)p + pCmH2m - 1OH CnH2n + 2-p(COOCmH2m -1)p + pH2O
4- Cng thc ca este to t axit bt k v ancol bt k:
- Este to t axit a chc v ancol n chc:
R(COOH)n + nR-OH R(COO- R)n + nH2O
- Este to t axit n chc v ancol a chc:
nR-COOH + R(OH)n (R-COO)n R + nH2O
C- DANH PHP Tn thng: Tn este = Tn gc hidrocacbon ca ancol + Tn gc axit
V d:
CH3COOC2H5
: etyl axetat
HCOOC2H5
: etyl fomiat
CH3COOCH2-CH2-CH3
: propyl axetat
CH3COOCH(CH3)-CH3
: isopropyl axetat
CH2=CH -COO-CH3 : metyl acrylat
t
CH3COOC2H5 + NaOH
CH3COONa + C2H5OH
Phn ng thu phn este trong mi trng baz l phn ng mt chiu (cn c gi l phn
ng x phng ho). Chng ct sn phm ca phn ng x phng ho thu c ancol. Cht rn thu
c l mui hu c v NaOH d.
3- Phn ng thu phn ca mt s este c bit:
- Este a chc:
(CH3COO)3C3H5 + 3NaOH 3CH3COONa + C3H5(OH)3
Nhn xt: S chc este =
n NaOH
neste
n NaOH
= 2s chc este.
neste
* Mt s ch :
+ Nu khi lng mui Na ln hn khi lng este th l este ca CH 3OH
+ Khi lng este+ khi lng NaOH = khi lng mui + khi lng ancol
+ Cc este ca axit fomic c kh nng phn ng ging anhit :
HCOOR + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O RNH4CO3 + 2NH4NO3 + 2Ag
+ Cc este ca phenol c kh nng phn ng vi kim vi t l 1:2 to hai mui v nc :
CH3COOC6H5 + 2KOH CH3COOK + C6H5OK + H2O
+ Cc este ca ancol khng bn b thu phn to anehit hoc xeton :
R COO CH = CH2 + NaOH R COONa + CH3CHO
+ Cc este vng phn ng ch to mt mui
II- Phn ng chy:
CH3COOC2H5 + 5O2 4CO2 + 4H2O
CnH2nO2 +
3n 2
2
O2 nCO2 + nH2O
CnH2n + 1COOCmH2m + 1 +
Nhn xt:
3m + 3n + 1
O2
2
(m+n+1)CO2 + (m+n+1)H2O
nCO2
n H 2O
=1
t ,xt,p
nCO2
n H 2O
=1
a. HCOOCH(CH3)2
b. CH3COOC2H5
c. C2H5COOCH3
d. HCOOCH2CH2CH3
Cu 3 Hp cht X (C, H, O) cha mt nhm chc trong phn t khng tc dng vi Na, tc dng
vi NaOH c th theo t l 1:1 hay 1:2. Khi t chy 1 phn t gam X cho 7 phn t gam CO 2.
Tm cng thc cu to ca X.
Cu 4: (i hc khi B-2009)
Cho X l hp cht thm; a mol X phn ng va ht vi a lt dung dch NaOH 1M. Mt khc,
nu cho a mol X phn ng vi Na (d) th sau phn ng thu c 22,4a lt kh H2 ( ktc). Cng
thc cu to thu gn ca X l
a. HO-CH2-C6H4-OH.
b. CH3-C6H3(OH)2.
c. HO-C6H4-COOH.
d. HO-C6H4-COOCH3.
BI TP TNG HP PHN 1
Cu 1: mt cht hu c c cng thc phn t l C 4H8O2 c th tc dng c vi dung dch
NaOH, V c th tc dng c vi Na. vy s ng phn c th c l:
a. 6
b. 2
c. 4
d. 5
Cu 2: (Cao ng khi B-2007)
S hp cht n chc, ng phn cu to ca nhau c cng cng thc phn t C 4H8O2, u
tc dng vi dung dch NaOH l.
a. 5
b. 3
c. 4
d. 6
Bi 3: Mt cht c cng thc phn t l C 5H10O2 c th tc dng vi NaOH khng tc dng c
vi Na, vy s ng phn mch thng c th c l.
a. 2
b. 3
c. 4
d. 5
Cu 4: (Cao ng khi A-2007)
Cho cc cht sau: phenol, etanol, axit axetic, natri phenolat, natri hiroxit. S cp cht tc c
c vi nhau l.
a. 2
b. 3
c. 1
d. 4
Cu 5: ( thi tt nghip 2007)
Cht X c cng thc phn t l C 2H4O2, cho X tc dng vi dung dch NaOH to ra mui v
nc. Cht X thuc loi.
a. este no n chc b. axit no n chc
c. ancol no a chc
d. axit khng no n
chc
Cu 6: ( thi tt nghip 2007)
Thy phn este X trong mi trng kim, thu c natriaxtat v ancol etylic. Cng thc
cu to ca X l.
a. CH3COOC2H5
b. CH3COOCH3
c. C2H3COOC2H5
d. C2H5COOCH3
X Y
Xenluloz +
Cng thc ca T l
a. C2H5COOCH3
b. CH3COOH
+
giam
men
xt, to
+Y,
c. C2H5COOH
d. CH3COOC2H5
Bi 8: Thy phn hn hp hai este: metyl axetat v etyl axetat trong dung dch NaOH un nng,
sau phn ng ta thu c
a. 1 mui v 1 ancol
b. 1 mui v 2 ancol
c. 2 mui v 1 ancol
d. hai mui v 2 ancol.
Bi 9: Monome dng iu ch thy tinh hu c l.
a. CH2=CH- COOCH3 b.CH3COOCH=CH2 c. CH2= CH-COO-C2H5
d. CH2=C(CH3)COOCH3
Cu 19 t cht a g 1 este, sau phn ng thu c 9,408 lt CO 2 v 7,56g H2O, th tch oxi cn
dng l 11,76 lt (th tch cc kh o ktc). Bit este ny do mt axit n chc v ru n
chc to nn. Tm cng thc phn t ca este .
Bi 20 thi H- C khi B- 2004
Hn hp A gm 2 cht hu c mch h, cha cng mt loi nhm chc ho hc. Khi un nng
47,2 gam hn hp A vi lng d dung dch NaOH th thu c mt ancol n chc v 38,2 gam
hn hp hai mui ca hai axit hu c n chc, k tip nhau trong dy ng ng. MTtkhac,
nu t chy hon ton 9,44 gam A cn va 12,069 lt kh O 2, thu c 10,304 lt kh CO2.
Cc th tch o ktc.
1- Xc nh cng thc phn t, vit cng thc cu to cc cht trong hn hp A.
2- Tnh % khi lng cc cht trong hn hp A.
Bi 21 Hn hp X gm hai cht hu c cng chc ho hc. t chy hon ton 13,6 g hn hp X
cn 0,75 mol O2 thu c hi nc v 0,65 mol CO 2. Nu ly 13,6 g hn hp X un nng vi
NaOH d thu c mui ca mt axit hu c n chc v 5,5 g hn hp hai ancol no n chc
ng ng k tip. Tm cng thc cu to v % khi lng ca cc cht trong X.
Bi 22 Cho 14,8 gam mt hn hp gm hai este ng phn ca nhau bay hi iu kin thch
hp. Kt qu thu c mt th tch hi ng bng th tch ca 6,4 gam oxi trong cng iu kin
nh trn.Khi t chy hon ton hn hp hai este trn, thu c sn phm phn ng l CO 2 v
H2O, t l th tch kh CO2 v hi H2O l 1:1. Xc ng cng thc cu to hai este.
BI TP TNG HP PHN 2
Cu 1: Vit cng thc CT gi tn cc axit c cng thc phn t l C5H10O2
Cu 2: Vit cng thc CT gi tn cc este c cng thc phn t l C5H10O2
Cu 3: Nhn bit cc cht ng trong cc bnh mt nhn sau.
a. C2H5OH, CH3CHO, CH3COOH, CH3COOC2H5
b. HCOOH, CH3COOH, HCOOCH3, C2H5COOCH3
Cu 4: Thy phn este no n chc trong mi trng kim v un nng gi l phn ng.
a. x phng ha
b. hirat ha
c. phn ng trung ha
d. phn ng phn hy
Cu 5: thy phn este no n chc trong mi trng kim, thu c
a. mui v nc
b. mui v ancol
c. ancol v nc
d. axit v ancol
Bi 6: Cho cc cu sau yCc cu ng l:
1. este l dn xut ca axit cacboxylic.
2. Khi thay th nguyn t H nhm cacboxyl ca axit cacboxylic bng gc hirocacbon c
este.
3. este c tc dng vi kim loi kim.
4. este c tc dng vi dung dch NaOH.
a. 1, 2, 3
b. 2, 4
c. 1, 2, 4
d. Tt c u ng
Cu 7: (i hc khi A-2007 chuyn ban A)
Mt este c cng thc phn t l C4H6O2, khi thy phn trong mi trng axit thu c
anehit axetic (axetan ehit). Cng thc cu to thu gn ca este l.
a. CH2=CH-COO-CH3
b. HCOOCH=CH-CH3
c. CH3COOCH=CH2
d. HCOO-C(CH3)2=CH2
Bi 8: Thy phn C4H6O2 tromg mi trng axit thu c mt hn hp c phn ng trng gng.
Vy cng thc cu to ca este c th l trng hp no sau y.
a. CH3COOCH=CH2
b. HCOOCH2-CH=CH2
c. HCOOCH=CH-CH3 d. CH2=CHCOOCH3
Cu 9: (i hc khi A-2007) Mnh Khng ng l.
a. CH3CH2COOCH=CH2 tc dng c vi dung dch Br2
b. CH3CH2COOCH=CH2 tc dng vi dung dch NaOH thu c anehit v mui.
c. CH3CH2COOCH=CH2 c th trng hp thnh polime.
d. CH3CH2COOCH=CH2 cng dy ng ng vi CH2=CHCOOCH3
Bi 10: mt cht hu c c cng thc phn t l C4H8O2 c th tc dng c vi dung dch
NaOH, nhng khng tc dng c vi Na. vy s ng phn c th c l:
a. 2
b. 3
c. 4
d. 5
Bi 11: Cho s chuyn ha
O2
CH
to X
Y HC
Z trung
hop
PVA
C2H5OH CuO,
Bit X, Y, Z thuc 3 trong cc cht sau:
(1) CH4
(2) CH3COOH (3) CH3CHO
(4) CH3COOCH3
(5) HCOOCH=CH2
(6) CH3COOCH=CH2
Vy cng thc ng ln lt ca X, Y, Z l:
a. 1, 3, 5
b. 2, 4, 6
c. 3, 2, 6
d. 2, 3, 6
Bi 12: Cht no trong s cc cht sau khi trng hp s to polime dng lm thy tinh hu c:
a. axit metacrylic
b. Metyl metacrylat
c. metyl acrylat
d. vinyl axetat.
Cu 13: (Cao ng khi A-2007)
Polime dng iu ch thu tinh hu c (plexiglas) c iu ch bng phn ng trng hp
a. CH2=CH- COOCH3 b.C6H5CH=CH2
c.
d. CH3COOCH=CH2
CH2=C(CH3)COOCH3
Cu 14: (Cao ng khi A-2007) Cho cht X tc dng vi mt lng va dung dch NaOH,
sau c cn dung dch thu c cht rn Y v cht hu c Z. Cho Z tc dng vi AgNO 3 (hoc
Ag2O) trong dung dch NH3 thu c cht hu c T, Cho T tc dng vi dung dch NaOH li thu
c cht Y. Cht X c th l.
a. CH3COOCH=CH2
b. HCOOCH=CH2
c. H COOCH3
d. CH3COOCH=CH-CH3
Bi 15: Thy phn este E c cng thc phn t C 4H8O2 (c mt H2SO4 long) thu c hai sn
phm hu c X, Y (ch cha cc nguyn t C, H, O). T X c th iu ch trc tip ra Y bng
mt phn ng duy nht. Tn gi ca X l.
a. axit axetic
b. axit fomic
c. ancol etylic
d. etyl axetat.
Bi 16: iu ch este phenyl axetat, ngi ta cho phenol tc dng vi cht no sau y trong
mi trng kim.
a. CH3COOH
b. (CH3CO)2O
c. CH3OH
d. CH3COONa
Cu 17 Hai cht hu c X v Y u n chc l ng phn ca nhau. t chy hon ton 5,8g
hn hp X v Y cn 8,96 lt oxi (ktc) thu c kh CO 2 v hi nc theo t l VCO : Vhi nc
2
10
d. khng xc nh c
Cu 2: (i hc khi B- 2008) Khi t chy hon ton mt este no, n chc th s mol CO 2
sinh ra bng s mol O2 tham gia phn ng. Tn gi ca este l.
a. etyl axetat
b. metyl axetat
c. metyl fomiat
d. n-propyl axetat.
Cu 3: (i hc khi A-2008) Este X c c im sau:
- t chy hon ton X to thnh CO2 v H2O c s mol bng nhau.
- Thu phn X trong mi trng axit c cht Y (tham gia phn ng trng gng) v cht
Z (c s nguyn t C bng mt na s nguyn t cc bon trong X).
Pht biu no sau y khng ng.
a. cht X thuc este no, n chc
b. cht Y tan v hn trong nc
o
c. ung Z vi dung dch H2SO4 c 170 C thu c anken.
d. t chy hon ton 1 mol X sinh ra sn phm gm 2 mol CO2 v 2 mol H2O
Cu 4: (i hc khi A-2008) S ng phn este ng vi cng thc phn t C4H8O2 l.
a. 6
b. 4
c. 5
d. 2
Cu 5: (Cao ng khi A-2008) Cht hu c X c cng thc phn t l C 4H6O4 tc dng vi
dung dch NaOH (un nng) theo phng trnh phn ng: C4H6O4 + 2NaOH 2Z + Y.
oxi ho ht a mol Y cn va 2a mol CuO nung nng. Sau phn ng to thnh a mol cht T
(bit Y, Z, T l cc hp cht hu c). Khi lng ca T l.
a. 58
b. 82
c. 44
d. 118
11
12