Vi!

t nam :
m m"u gi#t ch#t
t$ do truy%n thng.
SEPTEMBRE 2013
1
L!I M" "#U
GI L!NH VI"TNAM
Thng Ging 2011 , Tunisie r!i Ai C"p b# lung chuy$n b%i cch m&ng ma Xun
' r"p. Ti(p d l Mi(n i)n. * Vi)t Nam, khng c ma Xun. Tri l&i, ci dng
l&nh chnh tr# gia tng % VN. Ch+ t#ch Qu,c h-i Nguy.n Ph Tr/ng ln n0m
ch1c T2ng thu k 3ng C-ng S3n tm m/i cch d$ gi4 2n d#nh v nh5t l d$
c+ng c, quy6n l7c. ng T2ng thu k8 m9i c+a d3ng C-ng S3n khai truong m-t
giai do&n dnh d5u b%i s7 gia tng kh+ng b, v hm d/a cc k8 gi3 v
bloggeurs (bloggers)
T: khi pht d-ng chnh sch trn, vi)c giam gi4, k(t n, b&o hnh v hm d/a
l chuy)n x;y ra hng ngy d,i v9i nh4ng ngu<i t: ch,i cc bi)n php ki$m
duy)t c+a 3ng chnh tr# duy nh5t % VN.
Thnh tch c+a Nguy.n Ph Tr/ng r5t dng k$, nhung khng c g v= vang. Ch>
ring trong nm 2012, nh c?m quy6n VN d truy t, 48 bloggeurs v nh4ng
ngu<i tranh d5u cho nhn quy6n, tuyn n t2ng c-ng 166 nm t va 63 nm
qu3n ch(. Vi)t Nam ngy nay l nh t l9n th1 hai dnh cho bloggeurs , sau
Trung Hoa. N(u xt trn t@ l) dn s,, tnh tr&ng cn t!i t) hon . Ba muoi lm
bloggeurs cng dn m&ng lu9i ( net-cityoyens) , d b# c?m t ch> v d xA dBng
quy6n t7 do di.n d&t tu tu%ng. Trong s, ny, 26 ngu<i b# giam gi4 t: khi
Nguy.n Ph Tr/ng n0m quy6n.
Thnh tch c+a ngu<i hng m9i c+a VN : gia tng nhn s7 v kC thu"t ki$m
sot v theo di Internet , ban hnh khng ng:ng nh4ng lu"t l) v ngh# d#nh
bp nghDt t7 do. Ngh# d#nh g?n dy nh5t, Ngh# dinh 72, quy t-i ph&m php
nh4ng ngu<i dng blogs hay cc h) th,ng truy6n thng x h-i d$ chia x=
nh4ng tin t1c th<i s7. Ngh# d#nh d dnh d5u d>nh cao c+a chi(n d#ch nh nu9c
ch,ng xA dBng Web 2.0 nhu m-t phuong ti)n thng tin, bn c&nh h) th,ng
thng tin chnh th1c hon ton nEm trong tay 3ng.
S7 dn p cc k8 gi3 v bloggeurs d-c l"p-nh4ng cng dn Net ly khai, cc lu"t
su, nh4ng chnh tr# gia d,i l"p hay cc k8 gi3 cng dn-khng ph3i ch> c t:
nh4ng ngy g?n dy.Mu<i m-t nm tru9c, th+ tu9ng Nguy.n Vn Kh3i d ban
hnh nh4ng ngh# d #nh bp ch(t t7 do, c5m ngu<i Vi)t vo nh4ng chuong trnh
truy6n thng ngo&i qu,c qua v) tinh, b# h) th,ng tuyn truy6n nh nu9c coi l
c h&i . Th<i di$m d, nh c?m quy6n d pht d-ng nh4ng phong tro ton
qu,c ki$m sot cc qun c ph internet. Ch> nm nm sau khi Internet d(n VN
( 1997), ba cyberdissidents d nEm t v d luu truy6n trn m&ng lu9i nh4ng
bi bo di dn ch+ v ch> trch chnh ph+ .
S7 ki$m sot bo ch , truy6n thanh v truy6n hnh khng gi3m b9t. Cc hnh
th1c truy6n thng b# dFt du9i m-t h) th,ng ki$m duy)t khng tn, nhung c7c
kG h4u hi)u. Khi nh4ng cu-c b0t b9, tuyn n, tra t5n khng ngn duHc nh4ng
ngu<i tranh d5u cho t7 do thng tin, nh nu9c khng ng?n ng&i dng nh4ng
th+ do&n c+a d&o tFc. T5t c3 nh4ng th+ do&n d6u duHc xA dBng, k$ c3 dn h-i
chH, b0t cc, b&o hnh v9i ngu<i thn v gia dnh c+a cc bloggeurs v nh4ng
ngu<i ch,ng d,i.
B5t ch5p b&o l7c dn p, nh4ng nh bo d qu3 quy(t hon trong vi)c di th7c
thi quy6n cn b3n c+a cng dn. Trong khi 3ng C.S Vi)t nam nh5t quy(t di
vo con du<ng ki$m sot ton b- thng tin, vai tr c+a c-ng d!ng th( gi9i h(t
s1c quan tr/ng. H"u qu3 c+a thi d- thB d-ng c+a nh4ng ngu<i d5u tranh cho
nhn quy6n, trong cc t2 ch1c nhn s7 cng nhu trong cc chnh ph+, sI d
nFng hon bao gi< h(t trn t7 do thng tin % VN
B$n !i%u tra c&a BENJAMIN ISMAL
2
Viet Nam
Di#n tch:
331 698 km!
Dn s':
90 000 000
( Dn s$ %&c
l%'ng 2012)
Ngn ng( chnh
th)c :
Ti(ng Vi#t
Ch& t*ch n+,c:
Tr%)ng T*n Sang
T! DO BO CH
Thng 9, 2013
K8 gi3 b# c?m t : 2
Cng dn Net b#
c?m t : 35
172 trn 179
trong b3ng x(p h&ng
2013 cc qu,c gia
v6 t7 do bo ch trn
th( gi9i.

A . H N-i l noi dFt

trB s% c+a CBc Tuyn
hu5n, co quan phB
trch ki$m duy)t c+a
3ng C.S
B. Tr"t t7 duHc duy tr
% th+ d c c+a VN .
Nhi6u bloggeurs b# to
n nhn dn thnh ph,
HCM bJ t, trong d c
nh4ng ngu<i sng l"p
nhm K8 gi3 T7 do
Nguy.n Vn H3i (i(u
Cy ), T& Phong T?n,
Phan Thanh H3i ( Anh
Ba Saigon) ngy 28
thng 12 2012 b# k(t
n t: 3 d(n 12 nm t
C.Vng Ty Nguyn
n2i ti(ng v9i nh4ng
h ? m mJ b a u x i t e .
Ch,ng l&i d7 n khai
thc h?m mJ trong
vng, ba nh tr th1c
ra m0t, nm 2009,
website bositvn.net.
Ngy nay tr% thnh
m- t t r o n g n h 4n g
websites chnh % VN,
Bauxite VN loan bo
nh4ng thng tin b# nh
nu9c c5m luu hnh
D. Vn Giang :Huy)n
lK ngo&i H n-i g?n
dy l noi x;y ra
nh4ng dBng d- gi4a
cng an v ngu<i dn
ch,ng cu9p d5t. Tru9c
s7 im lFng c+a bo ch
n h n u 9 c , c c
bloggeurs dng vai tr
nh bo d$ t, co b&o
l7c cng an.
CH THCH
3

L<i m% d?u : Bng gi VN 2

1.Bo ch gi"a li#m v ba 5
Bo ch lm tay sai cho 3ng 5
ng khung : h) th,ng ki$m duy)t % VN 7
Blogueurs , ngu<i ny v0ng, ngu<i khc thay 8
2. Nh"ng ph!"ng ti$n #n p d!%i m&i hnh th'c 9
N(u nh nu9c th7c thi Hi(n Php ? 9
$ng khung :
Ngh% #%nh 72/2013/N$-CP khai t( th) h$ WEB 2.0 ? 12
T: b0t cc t9i tra t5n, con c m-ng 13
3. Nh"ng phong tro tranh #*u m%i 15
Dn ch+ : m-t ti(n trnh lu di 15
Phong tro ph3n khng VN v s7 hL trH qu,c t( 17
K(t lu"n : Tuong lai c+a t7 do ngn lu"n % VN ? 19
Gi%i thi$u cc ti li$u 20
M-C L-C
4

BO CH CNG C+ C,A $-NG

Ngy 22 thng 3 2013, ngoi khoi d3o L 8 Son, t>nh Qu3ng
Ngi, Trung ph?n, chi(c t?u dnh c s, QNg 96382 b# m-t t?u
tu?n tra Trung Hoa b0n. Ngy hm sau, website c+a t< bo
l9n th1 ba % VN, bo Ti6n Phong, loan tin trn Ti6n Phong
Online. Tin ny gy m-t lo&t ph3n 1ng ch,ng d,i trn cc h)
th,ng thng tin dn s7, dFc bi)t l trn Facebook. Ch> vi gi<
sau, ban ch+ bin rt bi bo khJi m&ng, khng m-t l<i gi3i
thch. T,i 25 thng Ba, di truy6n hnh v6 th<i s7 VTV1 cho
hay B- Ngo&i Giao VN ph3n d,i vi)c t?u Trung Hoa b0n t?u
VN. Ti6n Phong Online l&i cho ch&y bi bo. Cc nh"t bo,
truy6n hnh, truy6n thanh theo dui. VB ki$m duy)t ny, r5t
ph2 thng % VN, phoi by m-t cch tuy)t v<i quan ni)m c+a
3ng CS Vi)t nam v6 vai tr c+a truy6n thong. Bo ch ch> l
m-t ci loa c+a m-t d3ng CS , co quan duy nh5t dnh gi v
di.n gi3i tin t1c.
Trn gi5y t<, khng ph3i choi ch4, bo ch VN r5t da d&ng :
trn 800 co quan th6ng t5n, trn 1000 nh"t bo, t&p ch, dFc
san, 172 di truy6n thanh v truy6n hnh, trn 80 bo m&ng
v hng ngn websites v6 th<i s7. Nhung nh4ng co s% ny
d6u dFt du9i quy6n ki$m sot tuy)t d,i c+a 3ng, c+a qun
d-i v nh4ng co quan c+a nh nu9c. MLi co s% bo ch ph3i
dng k t&i chi b- 3ng lin h) ( c5p x, t>nh hay trung
uong ). T5t c3 d6u l thnh vin c+a m-t co quan tr7c thuc
3ng ( H-i Sinh Vin, H-i Cng nhn, on thanh nin CS
vv..), l nh4ng co quan duy nh5t duHc php di6u khi$n m-t
co s% bo ch.
Nh4ng cng ty qu,c doanh l9n c th$ pht hnh n-i san, th
dB cng ty nng luHng Petro Vietnam, v9i t< Petrotime. M-t
cng dn VN tuy)t d,i khng c quy6n t7 ra bo.
1
TRUY.N THNG GI/A
LI.M V BA.
TRUY.N THNG GI/A LI.M V BA.
MLi co quan truy6n thng duHc ch> huy b%i m-t 3ng My
duHc gi trong mLi co quan. Cc tru%ng ban bin t"p, cc
gim d,c di pht thanh, truy6n hnh b0t bu-c ph3i l thnh
vin c+a cc My ban ny. T5t c3 nh4ng ch1c vB then ch,t d6u
nEm trong tay m-t nhn vin nh nu9c, t: gim d,c, ph
gim d,c, ban qu3n tr# cho t9i ban bin t"p. Nh4ng ngu<i
di6u hnh cc co s% truy6n thng nhu bo Nhn Dn, VTV
( Vietnam Television ) v VOV ( Voice of Vietnam ) duHc x(p
ngang hng v9i m-t b- tru%ng, hay th1 tru%ng v duHc tham
d7 tr7c ti(p cc sinh ho&t c+a 3ng v c+a chnh ph+. Quy
ch( ny lo&i tr: m/i tnh cch d-c l"p c+a truy6n thng. Phuc
vB nh nu9c, nh4ng ngu<i di6u khi$n cc co s% truy6n thng
c vai tr bnh v7c v tn duong chnh quy6n. K8 gi3 v cc
nhn vin khc khng b0t bu-c ph3i l d3ng vin, Nhung h/
ch> duHc c5t nh0c n(u d1ng trong hng ng 3ng.

C! quan tuyn truy!n trung "!ng

N(u VN khng c m-t co quan chnh th1c phB trch ki$m
duy)t , cc co s% truy6n thng b# ki$m sot m-t cch chFt
chI. Thay v dFt ra m-t co quan ki$m duy)t trung uong, d3ng
CS dFt trong lng mLi co s% truy6n thng m-t +y ban c
nhi)m vB chnh l khng d$ l/t b5t c1 m-t tin t1c g c h&i
cho nh nu9c. MLi chuong trnh, mLi bi bo d6u b# cc
3ng vin m2 x= kC luNng.
MLi th1 Ba trong tu?n, cc tru%ng ban bin t"p c+a VTV,
VOV, bo Nhn Dn, Qun -i Nhn Dn, Cng An Nhn
Dn, Lao -ng, Ti6n Phong, Thanh Nin, PhB N4 vv v cc
tru%ng phng tuyn hu5n c5p t>nh ph3i tham d7 m-t bu2i
brieng dFt du9i s7 ch+ to& c+a My ban Tuyn hu5n Trung
Uong.
Trong nh4ng bu2i h/p ny, My ban Tuyn Hu5n ra ch> th# cho
bo ch duHc dng nh4ng tin g v ph3i trnh b?y mLi tin t1c
du9i hnh th1c no. Ngy th1 Tu, cc tru%ng phng tuyn
hu5n t>nh tr% v6, t2 ch1c cc phin h/p v9i ban bin t"p bo
ch d#a phuong. Cc +y ban tuyn hu5n t>nh cOng ra cc ch>
th# v ki$m sot cc co quan bo ch. 6 phng v ch4a tr# l
hai mFt c+a h) th,ng tuyn truy6n.
5
Nh"i s#
My ban Tuyn Hu5n khuy(n co cc tru%ng ban bin t"p ph3i huy d-ng nhn vin.
Nhn vin bin t"p ph3i th5m nhu?n nh4ng ch> th# dua ra trong cc bu2i h/p. Nguyn
t0c cn b3n : c5m th3o lu"n. Im lFng trong hng ngO. Tuy)t d,i c5m khng duHc ti(t l-
vi)c 3ng ra ch> th# cho bo ch. M-t nh bo ly khai, danh tnh xin gi4 kn v an ninh
cho duong s7, ni v9i Phng Vin Khng Bin Gi9i : nh4ng bu2i briefings l nh4ng
bu2i h/c t"p nh!i s/, cc k8 gi3 khng nh4ng duHc cc cn b- d&y dL, h/ cn b# hm
do& n4a
Gi9i truy6n thng thu<ng xuyn b# c3nh gic. Khng ph3i b# khi$n trch v thng tin
khng trung th7c, nhung v dua ra nh4ngs7 th"t b5t lHi cho nh nu9c. K8 gi3 c th$ b#
phi6n h n(u tu<ng trnh s7 th"t.
Thng 12 nm 2012, trong m-t phin h/p hng tu?n, ng Nguy.n Th( K@, ph tru%ng
ban Tuyn Gio Trung Uong c+a 3ng d ch> trch nFng n6 bo ch, theo ng ta, d
loan tin m-t cch l?m lPn m-t h&m d-i Trung Hoa d c0t m-t giy cp thm d d#a
ch5n c+a t?u Bnh Minh 02 thu-c cng ty qu,c doanh PVN. Nguy.n Th( K@ ni h&m
d-i Trung Hoa d v tnh lm d1t giy cp, khng h6 c ch+ muu ph ho&i. t lu sau,
nh4ng bin b3n n-i b- v6 l<i khi$n trch c+a Nguy.n Th( K@ duHc dng trn Anh Ba
Sm, m-t website thng tin ra d<i t: 2008.
Ty theo nh4ng lLi l?m nFng nhD, ngu<i c lLi c th$ b# thi hnh k@ lu"t, t: c3nh co
t9i sa th3i.

Nhi6u tru%ng ban bin t"p nhu Nguy.n Cng Kh (bo Thanh Nin), L
Hong (Tu2i Tr=), VO Kim H&nh (Tu2i Tr=), L8 Ti(n Dng (&i on K(t ),
hay L Thanh (PhB N4 tp HCM) d b# sa th3i v lLi nFng. Nm 1992, V Kim
H&nh, tru%ng ban bin t"p bo Tu2i Tr=, b# sa th3i v d cho dng bi lin h)
d(n d<i tu c+a HCM v bi ni v6 th7c t( d<i s,ng t&i B0c Hn. Nm 2008,
ton b- ban ch+ bin t< &i on K(t, trong d c L Ti(n Dng, tru%ng
ban bin t"p v Fng Ng/c, ph tru%ng ban b# sa th3i v d cho dng bi
c+a nh4ng c7u cn b- v qun nhn +ng h- c%i m% chnh tr#. Thng Ging
2009, Nguy.n Cng Kh, tru%ng ban bin t"p bo Thanh Nin, v L
Hong, bo Tu2i Tr= d b# cch ch1c v c lLi d ni t9i, trn bo c+a h/,vB
tai ti(ng lin h) d(n hng chBc cng ch1c d bi$n th+ ngn kho3n pht tri$n,
l5y ti6n dnh c th$ thao. Vi thng tru9c, thng Mu<i 2008, cc nh bo
Nguy.n vn H3i v Nguy.n Vi)t Chi(n b# giam gi4 v d di6u tra v6 vB ny.
MLi l?n c tin t1c c th$ gy xao d-ng hay m-t bi(n c, quan tr/ng khi(n bo
ch c th$ d6 c"p t9i, d$ ph3n 1ng, Ban tuyn Gio Trung Uong ch> th# qua
di)n tho&i v c3 trn gi5y t< cho cc gim d,c bin t"p, qua trung gian c+a
cc 3ng +y. M-t +y ban dFc bi)t, g/i l PA25 hay PA83 ( Phng an ninh tu
tu%ng, vn ho ) d duHc t&o ra d$ c+ng c, 8 th1c h) 3ng trong nu9c.
N(u nh4ng ngu<i ch,ng d,i trn m&ng lu9i hay nh4ng tr th1c l d,i tuHng
chnh, cc k8 gi3 cOng c th$ b# theo di, de d/a v b0t b9 b%i co quan
cng an tu tu%ng ny
nh$ng b nhn c%a gi&i c'm quy!n.
Thi hnh t: m5y chBc nm nay, chnh sch dn p bo ch d c hi)u l7c,
d;y cc k8 gi3 vo th( t7 ki$m duy)t. Sau 11 nm lm bo nh nu9c,
Truong Duy Nh5t d v6 huu nm 2010 d$ m% m-t blog thng tin chnh tr#,
m-t trong nh4ng di.n dn c 3nh hu%ng nh5t hi)n nay. ng ni v6 nh4ng
nm lm bo ti di : Trong nhi6u nm, l k8 gi3 nh nu9c, ti ph3i vi(t
nh4ng di6u khng mu,n vi(t. Nhu t5t c3 cc d!ng nghi)p, nh4ng bi ti vi(t
khng c th3o lu"n, suy nghQ g c3. Ch> c m-t mBc tiu : d&t ch> s, hng
thng. Nh4ng bi vi(t to lao d(n nLi ngy nay ti x5u h2 d vi(t du9i m-t
bt hi)u khc.
3ng, chua hi lng v9i m-t bo gi9i v h&i v phBc tng, d dng cc co
s% truy6n thng d$ d3 kch thu<ng xuyn cc bloggeurs d,i l"p, nh4ng
ngu<i bnh v7c h/ % VN cng nhu % h3i ngo&i. Thng Ging 2013, &i
on K(t, t< bo c+a t2 ch1c MFt Tr"n T2 Qu,c VN dng m-t bi ph>
bng ki(n ngh# c+a site Bauxite VN. !ng th<i, cng an truy t?m danh tnh
nh4ng ngu<i k8 v nh4ng ngu<i dua ki(n ngh# ln m&ng. Khi m-t ngu<i
ch,ng d,i nh"n t-i, hng trm co quan truy6n thng loan truy6n l<i nh"n t-i
trn ton qu,c. N(u khng nh"n t-i v b# k(t n, ch> vi t< bo v di pht
thanh loan tin v0n t0t, hoan nghnh b3n n x1ng dng cho m-t ngu<i dng
b# tr:ng ph&t v k(t lu"n l kht v/ng c+a nhn dn d duHc dp 1ng
6
Nguy0n Ph Tr1ng
T2ng b th+ c&a !ang c3ng s$n Vi4t Nam
H5 TH6NG KI7M DUY5T BO CH
Ban Tuyn gio Trung &"ng c0a $1ng CS VN
B3 thng tin v truy%n thng
Tr+8ng ban bin t9p cc c: s8
truy%n thng ( truy%n hnh, truy%n
thanh, bo ch )
Gim !'c cc c: s8 v"n ho ( nh
xu;t b$n, cc h3i !i4n $nh gia vv)
#$ng u<
PA25 ( hay PA83)
#$ng u<
Ki2m sot ngoi ph3m vi lu4t #5nh
Ki2m sot trong ph3m vi lu4t #5nh
Ban Tuyn Hu5n Trung Uong : tri)u t"p
hng tu?n cc co quan truy6n thng d$
kh3o st bi v% v ra ch> th#. S7 ki$m sot
ny hon ton nEm ngoi ph&m vi lu"t
d#nh. Ban THTU d1ng d?u c3 cng an
chnh tr#
B- Thng Tin V Truy6n Thng : Khi Ban
Tuyn Hu5n Trung Uong quy(t d#nh khen
thu%ng hay tr:ng ph&t m-t co quan
truy6n thng, B- TT v TT d1ng ra thi
hnh v c co s% hHp php
3ng My : ( trong mLi co quan ) ch#u trch
nhi)m tru9c ban THTU, c nhi)m vB thi
hnh ch> th# c+a ban TH Trung Uong.
PA25 : Phng An Ninh Tu Tu%ng Vn
Ho, l m-t don v# cng an, d3m nhi)m
an ninh n-i b- v b3o v) tu tu%ng vn
ho 3ng. MLi t>nh, mLi th# x c m-t
PA25. C nhi)m vB c, v5n ph,i hHp cng
an t>nh hay th# x, cc T2ng cBc An ninh
v cc co quan vn ho v 8 th1c h).
7
BLOGUEURS : K6 TR&7C NG&8I SAU
Bo m&ng Bauxite VN, t"p hop bi v% c+a nh4ng nh tr th1c trong s, nh4ng ngu<i c uy tn nh5t
VN, ra d<i nm 2009. Kh%i d?u l m-t ki(n ngh# yu c?u ngung khai thc quFng mJ bauxite trn cao
nguyn Trung Ph?n.
Ti(p d, bo m&ng ny d6 c"p t9i nhi6u d6 ti da d&ng hon. Ban bin t"p khng tm cch ch,ng d,i
m-t cch c h) th,ng nh c?m quy6n. Theo ban ch+ bin, Bauxite VN khng ph3i l m-t bo
m&ng d,i l"p, nhung l m-t t< bo t&o co h-i cho cc nh tr th1c trnh b?y nh4ng tu tu%ng xy
d7ng d,i v9i d5t nu9c
M-t trong ngu<i ch+ truong, ng Nguy.n Hu) Chi, l m-t gio su c uy tn. C7u ch+ t#ch H-i !ng
Khoa H/c thu-c Vi)n Khoa H/c X H-i Vi)t nam, ng l h-i vin h-i nh vn t: nm 1984. Theo
ng, Bauxite VN khng ph3i l t"p hHp m-t nhm ngu<i trong m-t t2 ch1c nhung, theo dng lu"t
php hi)n hnh, l t< bo c+a m-t ngu<i, ch#u trch nhi)m v6 t5t c3 bi v% ,v9i s7 hHp tc c+a
m-t s, c-ng s7 vin. M-t nm sau,17 tri)u trang bo d duHc d/c.
V bo ch chnh th1c khng dng duHc vai tr d,i l7c v9i nh c?m quy6n, cOng khng t&o n2i m-t
di.n dn cho cng lu"n, cc bo m&ng d-c l"p d?n d?n h5p dPn d-c gi3 VN, mJi m)t v9i tuyn
truy6n v 8 th1c h) c+a 3ng. Cc bo m&ng thu<ng xuyn b# ki$m duy)t, c khi b# ngn chFn.
Nh4ng ngu<i ch+ truong b# hm d/a hay b0t giam n(u quan di$m c+a h/ khc quan di$m gio di6u
c+a 3ng. R5t nhi6u tr th1c, nh4ng ngu<i ly khai d dng gp vo vi)c th3o lu"n nh4ng d6 ti t(
nh# hay b# c5m trn bo nh nu9c. Cc bo m&ng r5t da d&ng, trn n-i dung cng nhu hnh th1c :
blogs c nhn, di.n dn t"p th$, cc tc gi3 n2i ti(ng cng nhu nh4ng cng dn v danh, du9i bt
hi)u hay du9i tn th"t, da d&ng v6 cc d6 ti, cc quan di$m chnh tr#, m1c d- ch> trch, ph bnh
nh nu9c, b3n ch5t ngu<i d/c vv
Ra d<i nm 2007, Anh Ba Sm, l
m-t bo m&ng n2i ti(ng nh5t v6
nh4ng d6 ti chnh tr#. Fc di$m
c+a bo m&ng ny l cc ngu!n tin
r5t phong ph t: nhi6u pha: chnh
quy6n, cng an, ngo&i giao v g9i
ly khai, d nhi6u l?n gip t< bo
pht gic nhi6u vB tai ti(ng chnh
tr# v nh4ng l&m dBng c+a nh
c?m quy6n. Ngu<i sng l"p, ng
Nguy.n H4u Vinh l m-t c7u nhn
vin an ninh d tr% thnh m-t
ngu<i tra c1u tu nhn. T: khi lm
ch+ bin, Nguy.n H4u Vinh d
ch#u nhi6u p l7c v nh c?m
quy6n tm cch dDp Anh Ba Sm.
T< bo m&ng d nhi6u l?n b# t5n
cng m&ng lu9i, nh4ng t5n cng
tin h/c c mBc dch lm m-t bo
m&ng khng t9i duHc ngu<i d/c,
nhi6u khi t li)t lun.
Mu,n hi$u nh4ng sng t&o m9i, di khi ph3i tm l&i l#ch sA d cO.
T: 1930 d(n 1970, dng Cha c1 th( VN d c nhi6u co quan
ngn lu"n (bo ch hay di pht thanh). V nh4ng d6 ti tn gio
d?n d?n nhu<ng chL cho cc v5n d6 x h-i, cc co quan truy6n
thng ny b# nh nu9c dDp bJ. Nm 2005, Gio h-i cho ra d<i bo
m&ngTruy6n Thng Ging Cha C1u Th( % thnh ph, HCM. Ngay
sau d, nh4ng ngu<i c-ng tc b# nh nu9c hm d/a v kh+ng b,.
Truy6n Thng Ging Cha C1u Th( loan tin bi(n c, Thi H thng
Chn 2010, nh5t l nh4ng cu-c dBng d- gi4a gio dn v cng an.
T< bo thu ht g?n 28.000 ngu<i d/c, 150.000 l?n coi bo mLi
ngy, d l n&n nhn c+a m-t dHt t5n cng trn m&ng khi(n ph3i
ngung ho&t d-ng trong m-t tu?n l..
Ngy 4 thng Tu 2011, bo b# t li)t b%i m-t t5n cng trn m&ng
trong khi dang tr7c ti(p truy6n tin phin ta xA lu"t su C Huy H
V nh< cc phng vin c mFt, quay phim v chBp hnh tru9c to
n. Nhi6u c-ng s7 vin b# hnh hung v giam gi4, nhu Maria T&
Phong T?n, Paulus Phan Vn Son, hay Phao l! Tr?n Minh Nh"t.
Linh mBc Tr?n Ng/c Thnh, cOng b# d3 kch, tuyn b, : Chng ti
ti(p tBc theo du2i mBc tiu t7 do bo ch. Chng ti d quy(t d#nh
lm pht ngn nhn cho nh4ng ngu<i b# p b1c, nh4ng ngu<i th5p
c2 b mi)ng, nh4ng ngu<i ch,ng b&o hnh c+a nh nu9c . Truy6n
Thng Ging Cha C1u Th( b# nh c?m quy6n theo di v d l
m-t trong nh4ng bo m&ng hi(m hoi cng khai vuHt ra khJi s7
ki$m duy)t c+a 3ng. Cho t9i nay, nh c?m quy6n vPn chua thi
hnh de d/a dng cAa v 8 th1c duHc ln sng ph3n khng sI n2i
d"y n(u ra l)nh c5m.
T< bn nguy)t san T7 Do Ngn Lu"n d duHc c, linh mBc n2i
danh Chn Tn v linh mBc Nguy.n vn L, ngy nay l t nhn
chnh tr#, xu5t b3n nm 2006. Bo m&ng T7 Do Ngn Lu"n hi)n do
linh mBc Phan Vn LHi di6u khi$n. Fc d$m c+a n l duHc in v
pht hnh du9i d&ng bo gi5y, kh2 A4.
Cc c-ng s7 vin chuy6n tay t< bo mFc d nh4ng nguy hi$m de
d/a. M-t s, b# b0t v6 t-i d ti(p tay tuyn truy6n cho t< bo.
Nguy'n Ch Ho
Nh sng l)p v
#ng gp chnh
cho phng tro
Bauxite
Trang ch& c&a site Bauxite
8
Bn c&nh nh4ng bo m&ng t"p th$ do nh4ng k8 gi3
cng dn c uy tn kh%i xu9ng, nhi6u blogs c nhn
d thu ht cng ngy cng dng nh4ng d-c gi3 mu,n
di tm m-t ngu!n thng tin da d&ng khng c trn bo
nh nu9c, nEm trong tay 3ng. Nh4ng blogs c+a
HuGnh Ng/c Chnh, Nguy.n Tu<ng ThBy, Nguy.n
H4u Vinh, Ngu<i Bun Gi - n(u ch> nu vi th dB -
d ni ln s7 tham gia cng dn c+a d+ m/i thnh
ph?n x h-i. Ch tr/ng d(n m-t ch+ d6 dFc bi)t, di
khi lin h) d(n kinh nghi)m c nhn c+a ngu<i ch+
truong, cc blogs ny dem l&i nh4ng ci nhn khc,
r5t duHc d-c gi3 tn thu%ng.
Tru9c gu!ng my ki$m duy)t v tuyn truy6n c+a nh
nu9c, cc bo v blogs d?y dPy trn m&ng l m-t
ngu!n thng tin m9i d,i v9i m-t dn t-c di(c tai v
tuyn truy6n c+a 3ng CS. cng l m-t trung gian
duy nh5t cho ti(ng ni c+a ngu<i dn.
2
NH/NG PH=>NG TI5N #N P
D=?I M@I HNH THAC
N9U TH!C THI HI9N PHP ?
$ th7c hi)n nh4ng dn p m h/ r5t ua dng, 3ng CS Vi)t nam c c3 m-t kho
lu"t php m h/ tng cu<ng bEng nh4ng ngh# d#nh m9i ra l mLi l?n quy6n lHi c+a
h/ b# de d/a. Khi c?n, nh c?m quy6n vi ph&m tr0ng trHn nh4ng vn ki)n chnh th1c
trn nguyn t0c b3o d3m t7 do ngn lu"n, d1ng d?u l Hi(n Php 1992. i6u 69 c+a
Hi(n Php quy d#nh cng dn c quy6n t7 do pht bi$u, t7 do bo ch, t7 do h-i
h/p, l"p h-i, bi$u tnh v t7 do ngn lu"n ph hHp v9i lu"t php .
i6u 2, lu"t bo ch 28/12/1989, nhan d6 b3o d3m t7 do bo ch v t7 do tu tu%ng
trn bo ch cng xc d#nh , trn l8 thuy(t, s7 tn tr/ng cc quy6n t7 do cn b3n
lin h) t9i truy6n thng. uHc sAa d2i b%i lu"t s, 12-1999-QH10 ngy 12/06/1999,
di6u l) trn ghi r :
Nh n!!c ph"i t#o "i$u ki%n thu&n l'i cho bo ch c th( pht tri(n vai tr c)a mnh
v cho ng!*i dn c th( th+c thi quy$n t+ do bo ch v t! do pht bi(u trn cc c#
quan ngn lu&n. Bo ch v k, gi" ph"i hnh ngh$ trong khun kh- php ".nh v
ph"i d!'c nh n!!c b"o v%, khng m/t t- ch0c, c nhn no c quy$n h#n ch1 hay
gy tr2 ng#i ho#t "ng c)a bo ch hay c)a k, gi". Khng ai "!'c l'i d3ng t+ do
bo ch, t+ do pht bi(u c)a cng dn trn bo ch "( vi ph#m quy$n l'i c)a qu4c
gia, c)a c/ng "5ng v c)a nhn dn. Bo ch khng b. ki(m duy%t tr!!c khi xu6t b"n
v pht hnh .
i6u 4 quy d#nh quy6n t7 do bo ch v tu do pht bi$u c+a ngu<i dn trn bo :
Cng dn c nh7ng quy$n sau "y :
1) C quy$n "!'c thng bo qua bo ch v$ m8i kha c#nh c)a th*i s+ qu4c gia hay
qu4c t1
2) C quy$n lin l#c hay cung c6p tin t0c cho cc c# quan bo ch hay k, gi", g2i
nh7ng tin t0c, bi v2, hnh "nh v cc ti li%u khc cho bo ch m khng b. ki(m
duy%t b2i b6t c0 t- ch0c hay c nhn no, v ch.u trch nhi%m tr!!c php lu&t v$
n/i dung c)a nh7ng tin t0c, ti li%u ni trn
3) C quy$n pht bi(u , ki1n v$ th*i s+ qu4c gia hay th1 gi!i
4) C quy$n pht bi(u , ki1n v$ s+ bin so#n, tu ch9nh v th+c thi cc ch9 th. c$ng
nh! "!*ng l4i chnh tr. c)a %"ng
5) C quy$n by t: nh7ng , ki1n, nh7ng l*i ph bnh, nh7ng "$ ngh., nh7ng khi1u
n#i v t4 co, lin h% t!i cc gi!i lnh "#o %"ng c$ng nh! cc t- ch0c dn s+ v
thnh vin c)a cc t- ch0c ni trn

Nguy'n H*u Vinh ,

n+i ti,ng v-i tn
Anh Ba Sam , nh
sng l)p :Sidewalk
News Agency
9
Cc di6u lu"t ny r5t t,t dDp, hoa mC. Nhung oi om
thay, 5 di$m trn c+a di6u 4 v6 Lu"t bo ch l&i l b3n
co tr&ng nh4ng vi ph&m thu<ng nh"t c+a 3ng duy
nh5t, b# m qung b%i m 3nh ph3i ki$m sot thng tin.
Thng Ging 2011, khi Nguy.n Ph Tr/ng duHc b?u lm
t2ng thu k 3ng, Vi)t nam ban hnh m-t ngh# d#nh dn
p m9i. Ngh# d#nh 2/2011/ND-CP v6 nh4ng bi)n php
ch( ti hnh chnh trong ngnh bo ch v xu5t b3n
nhEm tng cu<ng cc hnh ph&t ti chnh d,i v9i cc k8
gi3, d vi ph&m nguyn t0c tn tr/ng b m"t c+a cc
ngu!n tin v c5m cc blogueurs k8 bt hi)u. #nh nghQa
v6 nh4ng vi ph&m lu"t l) d$ p dBng cc hnh ph&t r5t
mo h! v r-ng l9n, trong khi theo chnh quy6n ngh# dinh
trn nhEm c3i thi)n tnh chuyn nghi)p c+a nghnh
truy6n thng, t&o m-t mi tru<ng dFt trn tinh th?n
thuHng tn lu"t php, v lm sng tJ nh4ng di6u lu"t
qu mo h! c+a Lu"t bo ch 1989.
Trn th7c t(, khi mu,n truy t, m-t k8 gi3 hay m-t
blogueur v6 m-t bi vi(t, t khi 3ng d3 d-ng t9i nh4ng
lu"t l) v6 bo ch. $ hnh h& m-t cch h4u hi)u nh4ng
ngu<i lm bo v tuyn nh4ng n t nFng, nh c?m
quy6n thu<ng nu nh4ng lu"t hnh s7 quy d#nh cc vi
ph&m m-t cch r5t mo h!, cho php nh nu9c truy t,
m-t cch d. dng nh4ng k8 gi3 v blogueurs ra khJi
du<ng l,i 3ng.
Nh4ng di6u l) 79 v 88, r5t hay dng d$ truy t, cc
bloggeurs, nEm trong chuong 11 c+a lu"t hnh s7, nh0m
cc t-i lin h) d(n an ninh qu,c gia .i6u 88 v6 tuyn
truy6n ch,ng ch( d- C-ng Ho X h-i VN quy d#nh :
Nh7ng ng!*i vi ph#m m/t trong nh7ng hnh vi ch4ng
C/ng ho X H/i VN s; b. k1t n t< ba t!i 12 n&m t :

a) tuyn truy$n ch4ng , thng tin sai l#c v/hay m# l=
chnh ph) c)a nhn dn
b) truy$n b chi1n tranh chnh tr. v ph- bi1n nh7ng tin
t0c sai l#c v!i m3c tiu gy r4i lo#n nhn tm
c) ch1 t#o, d+ tr7 v/ho>c phn pht cc ti li%u v/ho>c
nh7ng s"n ph?m v&n ho c n/i dung c h#i cho C/ng
ho X h/i VN
d) Trong tr!*ng h#p vi ph#m nh7ng t/i n>ng h#n, nh7ng
ng!*i ph#m php s; b. k1t n t< 10 "1n 20 n&m t
10
i6u 79, nh0m cc hnh d-ng nhEm l"t d2 chnh ph+ c+a nhn
dn :
Nh7ng ng!*i ho#t "/ng, t#o d+ng hay gia nh&p nh7ng t- ch0c
c m m!u l&t "- chnh ph) nhn dn s; b. k1t n nh! sau :
1. Nh7ng t- ch0c, nh7ng ng!*i ch) m!u v nh7ng ng!*i tham
d+ tch c+c hay nh7ng ng!*i gy nh7ng h&u qu" nghim tr8ng
s; b. k1t n t< 12 "1n 20 n&m t, kh- sai chung thn hay t@
hnh.
2. Nh7ng tng ph#m s; b. k1t n t< 5 "1n 15 n&m t
Cc blogeurs C Huy H V, Nguyn Vn Hai (iu Cy), L
Cng jnh, Trn Huynh Duy Thc, Ta Phong Tn, Nguyn Tin
Trung, Pham Minh Hong, Phan Thanh Hai (Anh Ba Si Gn)R
du bj cm t boi diu 88 v 79 cua B Lut Hnh S7. (diu 88 B
Lut Hnh S7 : tuyn truyn chng Nh nuc CHXHCN Vit Nam / diu 79
BLHS : hoat dng nhm lt d chnh quyn nhn dn).
iu 258 Chuong XX - Cc ti xm pham trt tu quan l8 hnh
chnh, B- Lu"t Hnh S7 - v6 Ti loi dung cc quyn tu do dn
chu xm pham loi ch cua Nh nuc, quy6n, lHi ch hHp php
c+a t2 ch1c, cng dn quy djnh nhu sau :
1. Ngui no loi dung cc quyn tu do ngn lun, tu do bo
ch, tu do tn ngung, tn gio, tu do hi hop, lp hi v cc
quyn tu do dn chu khc xm pham loi ch cua Nh nuc,
quyn, lHi ch hHp php c+a t2 ch1c, cng dn, th bj phat canh
co, cai tao khng giam gi dn ba nm hoc phat t t su
thng dn ba nm.
2. Pham ti trong trung hop nghim trong th bj phat t t hai
nm dn bay nm.
Nm 2007, nh bo tu do Truong Minh c bj kt n theo
khoan 1 diu 258 k trn. Truong Minh c l tc gia cua
nhiu bi vit v k8 tn dui nhiu bt hiu khc nhau, trong
nhng bi vit y ng t co nhng trung hop tham nhng v
l&m quy6n c+a gi9i ch1c. Truong Minh c d b# tuyn n 5
nm t giam vo nm 2008 boi ta n VQnh Thu"n t&i mi6n nam
nhu l mt vu n din hnh. Ngh# djnh 258 cng duoc su dung
d kt n v cm t nh vn blogueur Pham Vit o. ng bj
cng an H Ni bt vo ngy 13 thng Su 2013. Blogueur cuu
nh bo Truong Duy Nht cng bj bt tai tu gia o Nng vo
ngy 26 thng 5 nm 2013, vi ti danh lam dung quyn tu
do co ban cua mnh.
Hng lo3t nh"ng v: b;t b% v c<m t cc ti)ng ni #=i l4p
trong nh"ng n/m g<n #y cho th*y l nh c<m quy#n c>ng
s1n Vi$t Nam s( d:ng php lu4t nh! m>t cng c: nh?m
#n p ch' khng ph1i #2 b1o v$ quy#n cng dn. H<u nh!
trong t*t c1 nh"ng v: n, cc blogueur ##u khng th2 t@
bo ch"a v b1o v$ quy#n t@ do truy#n thng v=n #!Ac
b1o #1m bBi Hi)n Php hi$n hnh.
11

Ly l do nhm giai quyt vn d vi

pham quyn so hu tr tu trn trang
mang, chnh phu cng san Vit Nam,
d ban hnh ngh# djnh 72/2013/N-CP
v Qu3n l8, cung c5p, sA dBng d#ch
vB internet v thng tin trn m&ng
vo thng 7 nm 2013, ng h?u ngn
cm vic su dung cc trang mang x
h-i d chia se thng tin thi su k t
ngy 1 thng Chn 2013. Cc co quan
ngoai giao nuc ngoi v cc t chc
nhn quyn trn th gii d ln ti(ng
ch> trch ngh# djnh k trn. V v"y B-
Vn Ha Thng Tin d ph3i v-i v
thanh minh v9i co quan ngn lun
Reuter qua ting ni cua truong ban
thng tin mang, Nguyn Thanh Huyn
rng : Chng ti khng bao gi ngn
cm vic chuyn tai v chia se thng
tin trn mang. iu ny d b# hi$u sai.
y hon ton l mt nghj djnh bnh
thung, khng di nguoc lai nhng
cam kt cua chng ti v nhn
quyn .

Th"t kh c th$ tin vo li tuyn b

cua 1 ngui dai din cua mt trong
nhng quc gia c chnh sch dn p
kht khe nht di vi ngui su dung
thng tin mang. Nghj djnh 72 khng
nhng chi cung c thm nhng bin
php ch ti hin hnh, nhu lut ngn
cm vic dng tai nhng thng tin
mang ni dung nguy hai dn an ninh
Quc Gia hay di nguoc lai quyn loi
cua Nh Nuc, m cn bao hm
nh4ng diu kin bt buc di vi cc
cng ty ngoai quc. iu y cho thy
su lo lng cua nh cm quyn cng
san Vit Nam truc hin tuong dai da
s cc trang blogs v trang mang
thng tin phan bin du chon cc nh
cung cp djch vu nuc ngoi d trnh
bj phong toa v bj kim sot. Chnh v
th( m m-t trong nh4ng diu khoan
cua nghj djnh 72 quy djnh bt buc cc
nh cung cp djch vu mang cho ngui
Vit Nam phai thnh lp t nht mt co
so luu tr d liu ngay tai Vit Nam
d c th hop tc theo yu cu cua
chnh phu cng san Vit Nam trong
vic cung cp thng tin v ngui su
dung djch vu no c lin quan dn ci
goi l ti pham mang .

Nu nhu nhng diu khoan cua nghj

djnh 72 khng khc bit g v6 b3n ch5t
so v9i nh4ng diu khoan d c trong
B- Lu"t Hnh S7, th vi)c ban hnh
nghj djnh 72 to r quy(t tm c+a chnh
ph+ c-ng s3n Vi)t Nam l nh0m t9i
cc bloggueur dc lp thng qua
nhng diu khoan ch ti chuyn bit
so vi nhng co buc thng thung,
d l ti tuyn truyn chng Nh
Nuc .

Nghj djnh 72 cho php chnh phu ngn

cm manh m hon cc c nhn su
dung mang internet v dng thi kim
sot cht ch hon thng tin mang.
c th p dung mt s diu khoan cua
nghj djnh 72, chnh phu cng san Vit
Nam c th s cho ra di nhng co
quan quan l8 hay m-t My ban ki$m
sot nhng hoat dng cua ngui su
dung mang trong khun kh bao v
quyn so hu tr tu . Cng c th
ho s p dung nhng bin php ngn
cm nhu nh cm quyn Trung Quc
dang su dung v pht dng phong tro
phng ch,ng tin dn tht thit hoc
thnh lp mt h thng nhn din tht
su di vi tt ca cc co so trang mang
x h-i sA dBng duoc t trong nuc.
Chng ta c th2 nghi ngC v# lAi ch
th4t s@ c0a ngh5 #5nh 72 #=i v%i nh
c<m quy#n c>ng s1n Vi$t Nam nh!
m>t cng c: php lD m%i nh?m tr*n
p cc blogueur v cc nh ly khai,
c0ng nh! chng ta c th2 nghi ngC
v# kh1 n/ng p d:ng m>t chnh
sch ki2m sot v phng ch=ng phE
qut nh! th), m=i nguy hi2m ti#m
tng c0a m>t ngh5 #5nh mang tnh
l4p lC nh! ngh5 #5nh 72 ny l c
th4t. N>i dung ngh5 #5nh k2 trn cho
php nh c<m quy#n c>ng s1n Vi$t
Nam truy t= m>t cch m th*m cc
D ki)n #a chi#u m khng c<n ph1i
s( d:ng #)n cc #i#u kho1n 79 v
88 c0a B> Lu4t Hnh S@, v h<u h)t
cc #i#u kho1n *y ##u lin quan
#)n ph3m tr lAi ch Nh N!%c
hay an ninh Qu=c Gia . Ngh5
#5nh 72 # c tc #>ng #)n m>t
ph<n c! dn m3ng, s'c #e d&a c0a
Ngh* !*nh 72/2013/N#-CP ! khai tB
thC h4 WEB 2.0 ?
12
Nh v"n
TrDn Khai Thanh Thu<
T1 b2t cc #,n tra t3n: c"n c m>ng.
B# An Ninh b0t cc, b# k(t t-i v9i t-i danh gi3 tao, bj giam gi b mt, bj
khung b, nguoc di, v p cung, b# k(t n nhanh chng qua nh4ng
phin to b5t cng, b# p dua vo nh thuong din, bj quan thc tai gia
sau khi mn h&n t, d l ci gi rt dt m cc bloggueur d ph3i tr3
cho hnh dng dn thn v t7 do thng tin c+a mnh. * mLi giai doan xu
n dnh cho cc bloggeurs hay nh bo dc lp du biu hin v s ln
tnh tr&ng nhn quy6n c+a h/ b# ch dap.
Vu Kh=ng
khung b nhm kha ming cc blogguers cng du, nh c?m
quy6n c-ng s3n khng ng?n ng&i ngBy t&o ton b- nh4ng b3n co
tr&ng. Trung hop din hnh c+a m-t n6n php lu"t v"n hnh theo lnh
dang, d l vu n trn thu dnh cho blogueur iu Cy d b# c?m
t t: ngy 19 thng 4 nm 2008. Con trai cua bloggueur iu Cy l
anh Nguyn Tr Dng d cho Phng Vin Khng Bin Gi9i bi(t rEng :
bEng cch gi3 m&o nh4ng l<i khai c+a ti v mD ti m cng an hnh s7
d b0t b, ti v9i l8 do tr,n thu( . V ho cng dng cng mt thu doan
nhu vy d kt ti nh tranh du cho nhn quyn, lut su L Quc
Qun v nh vn Trn Khai Thanh Thuy. Thng 10 nm 2009 b bj bt
v cm t sut 3 nm rui vi co buc c tnh da thuong ngui
khc trong khi b v chng b bj nhn vin an ninh t5n cng.
B;t gi" ty ti$n
C khng hi(m nh4ng vB cc bloggueur b# nh c?m quy6n b0t cc v
bi(n mt khng mt du vt v gia dnh, ngui thn cua ho chi duoc
thng bo rt lu sau d. l trung hop cua bloggeur Pham Nguyn
Thanh Bnh, ph3i m-t nm sau ngui nh mi nhn duoc tin. n ngy
17 thng Tu 2013, bo ch mi cho bit l anh bj kt n 3 nm t giam
v 3 nm quan ch v d dng tai 8 bi vit mang ni dung chi trch tnh
hnh Vit Nam trn mt trang mang nm tai c. Theo kin cua mt vi
bloggeur cho Phng Vin Khng Bin Gii bit, gia dnh anh d phai
chju nhiu p luc t pha nh cm quyn nn d khng gim tit l
nhiu thng tin v tnh trang cua anh.
Thng 10 nm 2012, cng an d b
m"t giam gi4 g?n 3 tu?n l. sinh
vin, cng dn m&ng Nguy.n
Phuong Uyn. Nh< vo s7 ln ti(ng
c+a hng trm nh vn v tr th1c
uy tn m nh c?m quy6n c-ng s3n
d ph3i cng nh"n vi)c d b0t giam
Phuong Uyn. B# k(t n 6 nm t
giam vo thng Nm 2013 v9i t-i
danh tuyn truy6n ch,ng Nh
Nu9c , Nguy.n Phuong Uyn
duHc phng thch v gi3m n cn 3
nm t treo vo ngy 16 thng Tm
2013.
Nh"ng phin to b*t cng
Theo mt nh ly khai d cho Phng Vin Khng Bin
Gi9i bi(t th nh4ng phin ta xA n cc Bloggueur v
cc nh tranh du cho Nhn Quyn du l nhng vo kjch
duoc dang Cng San dung ln nhm chng minh cho
cng dng quc t rng Vit Nam l mt quc gia php
quyn , V ln no cng th, thn nhn v ban b du
khng duoc tham du phin ta xt xA. VH v con trai
c+a iu Cy, cng nhu chj cua Ta Phong Tn, tt ca
du khng duoc tham du phin ta xt xA ngu<i thn
c+a mnh. a s qun chng tham du phin ta xt
xA duoc thy qua hnh 3nh loan t3i trn bo ch du l
cng an mc thung phuc. Sut qu trnh xt xA, thng
thung bj co khng th tu bo cha mt cch cng
bng v b3o v) quyn cn ban cua mnh v quan ta t7
quy(t djnh thi luong pht biu dnh cho bj co. Nhu vu
xt xu cha Nguyn Vn L, ng d b# nhn vin an ninh
xi(t chFt v b#t mi)ng khi dang pht biu. Hnh 3nh 5y d
tr% nn tiu bi$u cho tnh tr&ng tr5n p t&i Vi)t Nam.
Nh ly khai sA dung mang Pham B Hai d b# t: ch,i d
nghj cho lut su cua mnh tham d7 phin ta. iu Cy
dang tu bin h th micro b# t0t. T& Phong T?n, th"m ch
cn b# trBc xu5t khJi phin ta dang xt xu mnh.
Tra t*n trong t
Vi)c sA dBng hnh th1c tra t5n c+a nh cm quyn khng
be gy duoc ch cua da s cc blogueur bj giam gi v
h/ vPn kin quy(t tuyn b, mnh v t-i . Tuy nhin
nh c?m quy6n c-ng s3n cn c trong tay nh4ng bi)n
php tr5n p nhEm dnh guc nhng bloggueur kin
cung nht. Theo lut hnh s7 Vi)t Nam th th<i gian t&m
giam khng th$ vuHt qu 16 thng.
Trong vE xt
xB cha Nguy0n
V"n L%
ng ! b* nhn
vin an ninh
xiCt chFt v b*t
mi4ng khi !ang
pht biGu.
13
Nhung trong thuc t, thi gian ny thung bj vuot
qu. Hai thnh vin c+a Cu L&c B- K8 Gi3 Tu Do l
iu Cy v Phan Thanh Hai d b# t&m giam trong
su,t 23 thng tr<i trong m-t hon c3nh r5t kh0c
nghit. Cc quan gio cua nhng trai tam giam
duoc php p dung nhiu bin php d tin nhm
p cung cc nghi pham phai nhn ti.
Nhng t nhn cng rn nht bj bit giam trong
nhng cn bung chi c 20 phn l hng d nh
sng lot vo. Kch thuc cua bung giam tng giam
ty thuc vo thi d hop tc cua t nhn. Mt
bung giam vi kch thuc chng 9 dn 12 mt
vung d duoc xem l rng ri, trong khi d nhng
bung giam cht hep hon thung chi dui 4 mt
vung. Mt bung giam c th$ nh,t t: 1 dn 4 can
pham. Trong mt vi trung hop, thm ch t nhn
cn khng c duoc nuc sach. Ngui t bj bit
giam chi duoc ra ngoi mt ln trong tun khng
qu 15 pht. V di vi nhng t nhn m nh cm
quyn mun trng trj, ho c th ct lun quyn duoc
ra khJi bu!ng giam trong vng 15 pht ny. Nu
khng th p cung hay ly li khai cua t nhn, quan
gio trai c th dng ban t d gy hn v dnh hi
dng.
Thi luong thm nui cua thn nhn, thuc phm,
sch bo, kinh sch, lao dng cung bc tt ca
d6u c th$ tr% thnh th+ do&n d$ t&o p l7c di vi
t nhn trong su,t qu trnh c3i t&o .
Sau phin ta so thm, iu Cy bj giam tai Ch
Ha trong khu v7c tA t, noi m diu kin giam gi
duoc xem l khc nghit nht.
Vi)c tr# b)nh cho t nhn cOng ty thuc vo thi
d thnh khn khai bo v nhn ti cua pham
nhn. Bi ton th ti di ly diu trj l mt th7c
t( m t chnh trj phai di du trong cc trai tam
giam hay trai cai tao. Blogueur iu Cy, Ta Phong
Tn, nh vn Nguyn Xun Ngha, Cha Nguyn Vn
L v nhiu ngui khc du trai qua tnh c3nh
nguoc di k$ trn. B)nh tnh, dau dn m thn xc
ho phai chju dung nhung khng duoc diu trj chi v
h/ kin quy(t khng ch#u nh"n t-i.
B$nh vi$n tm th<n
trnh ko di tnh tr&ng xt xA gy ch dn gii
truyn thng, cng chng v du lun quc t, trong
mt vi trung hop, nh cm quyn cng san quyt
djnh cho nhp vin cc blogueur hay dy ho vo
nh thuong din. Ngy 24 thng Ging nm 2013,
blogueur L Anh Hng, ngui duoc bit dn qua
vic goi hon 70 don thu t co su tham nhng cua
cc cn b cao cp, anh d b# p nh,t l?n th1 hai
vo Trung Tm B3o TrH X H-i t&i H N-i, noi dnh
ring cho ngui gi don dc, b)nh ho&n v tr= em
v gia cu cng vi bnh nhn tm thn. ng
nghip cua L Anh Hng gi"n gi4 cho bi(t Hng
chSng c b)nh g c3. Anh 5y lm vi)c r5t t,t, choi
bng gioi v vit blog rt sc xao . L Anh Hng
cui cng cng thot duoc trung tm y vo ngy 5
thng 2 va qua v anh cho Phng Vin KHng Bin
gii bit d l dn tm l8 m nh c?m quy6n mu,n
dnh vo thn nhn ti. Ln du tin ti duoc tha
sau 8 thng bj giam gi. Sau d vo ti vit mt ban
tung trnh xc djnh ti khng phai l mt bnh
nhn tm thn. Ln ny, ho lai nhm vo Me ti.
Nhung nh vo b ban v cc t chc quc t d tJ
ra quan ng&i cho tnh tr&ng c+a ti m ti duoc
phng thch .
Qu1n thc t3i gia
Tnh t nm 2011 d c 36 cng dn m&ng ly khai b#
qu3n thc sau th<i gian c?m t. Nh4ng ngui hin
bj giam gi hiu rt r l sau khi mn n h/ cOng sI
bj cup quyn cng dn v quan thc tai gia.
Ch d quan thc tai gia chu yu nhm ti 3 han ch
quan trong :
- cm ri khoi dja bn cu tr m khng c giy
php
- Quyn cng dn bj han ch, nhu quyn c
cng n vic lm
- b0t bu-c ph3i trnh di)n hng thng tai dn
cng an khu vuc
C khng him nhng trung hop sch nhiu gy ra
boi nhn vin an ninh nhn lnh nhi)m vB canh
ch:ng noi blogueur cu tr nhu dp cua vo gia
khuy d chc rng blogueur y c o nh, hay tam
gi nhng ai mun dn thm d tra hoi. Sau 4 nm
bj cm t, sc khoe cua blogueur Pham Thanh
Nghin bj sa st nghim trong. Thng 2 nm 2013,
c Pham Thanh Nghin d nhi6u l?n g%i don yu
cu duoc di Si Gn ch4a b)nh, nhung ln no don
yu cu cua c cOng b# bc bJ. Ph&m Thanh Nghin
hi)n dang ph3i ch#u n quan thc tai gia dn 14
thng Chn 2015.
Khi cc bin php nhu bt b, kt n v tra tn to ra
khng hiu qua d trn p cc nh tranh du cho tu
do truyn thng, nhn vin an ninh khng ngn ngai
coi bo dng phuc v p dung nhng thu doan giang
h. Quy ri, dnh hi dng, bt cc hay bao hnh
thn nhn v gia dnh cc blogueur hay cc nh di
lp, c th ni khng mt thu doan v nhn tnh no
m h/ khng su dung. Tuy nhin cc nh du tranh
cng khng v th( m du hng. thc duoc th
yu c+a mnh m-t khi b# c l"p truc gung my tu
php cua nh cm quyn cng san, ho khng
ngng vn dng cng lu"n v thc dy tin trnh
lin di.
Nh n!-c cn #4
u nm 2013, nh nuc cng san Vit Nam d k(t
n 14 thanh nin cng gio, trong s, 5y c 8
blogueurs, vi ti danh m muu lt d chnh
quyn . Song song ho m thm ln lt gia tng trn
p cc blogueur v cc nh di lp bng cc bin
php cng ngy cng tinh vi v him dc.
Nhiu trung hop tn cng c dnh lu truc tip dn
cng an duoc cho l theo ch> th# cua dang cng san,
nhm hnh hung cc blogueur v thn nhn cua ho
ng h?u t&o s1c p d bt ho phai t bo nhng hoat
dng chng di cua mnh. Ngy 9 thng Tu 2013,
blogueur Nguyn Ch c, cn duoc bit dn dui
bit danh ng Hai Long Vuong, bj su ngui mc
thung phuc hnh hung. Mt trong su ngui y bj
anh Nguyn Ch c nhn din l mt trong nhng
nhn vin an ninh c trch nhi)m theo di anh.
3 ngy sau, 12 thng tu 2013, vo cua muc su cng
dn mang Nguyn Cng Chnh l b Trn Thj Hng
v c bj cng an bt gi. B Trn Thj Hng cho bit
khi y b dang o trn xe khch vi 2 con d di thm
nui ng Nguyn Cng Chnh th xe dt nhin bj
cng an chn lai. Cng an li b xung xe v tm tc
ko sc b vo mt ngi nh gn dy ri hnh hung
v lt qun o b truc khi tha.
Ngy 5 thng Nm 2013, cng an d hnh hung th
b&o cc blogueur v cng dn m&ng trong bu2i d
ngo&i Nhn Quy6n tB h/p t&i nhi6u thnh ph,. *
Si Gn cng an d b&o hnh gia dnh Nguy.n
Hong Vi. Blogueur V Quc Anh (Auguste Anh) d
b# cng an dnh dp d man khi anh ph3n di vic
ho bt anh v ban b cua anh. Sau d Nguyn
Hong Vi cng bj bt. in thoai v ipad cua c bj
tjch thu. Me c, b Nguy.n Th# Cc v em gi c
Nguy.n Th3o Chi cOng b# cng an b&o hnh trong
lc di di l&i ti s3n c+a c b# cng an t#ch thu. C
Nguy.n Th3o Chi bj cng an dnh gy rng, b
Nguyn Thj Cc bj cng an hnh hung v d thuc l
dang chy vo trn khi(n b b# b5t t>nh.
14
Nh4ng blogueur t:ng l n&n nhn c+a hnh vi b&o l7c
c+a cng an cOng c khi tm cch di l&i cng l8 v b!i
thung thit hai cho mnh. Nhung dp lai chi l nhng
trn bao hnh duoc ti di.n. Thng dip cua gii cm
quyn cng san Vit Nam d r : t5t c3 m/i hnh dng
nhm tn cng cc blogueur du s khng bj tr:ng
ph&t, t, co nh4ng t-i c k$ trn ch> nh"n lnh thm
nh4ng h"u qu3 nFng n6.
Ngy 8 thng b3y 2013, mt nhm cn d, do con trai
t truong phung 13 phung Bt Gio, H Ni dn
du, vc dao dn chm blogueur JB Nguyn Hu Vinh
ngay tai tu gia. T9i nay, cng an chi diu tra v nhng
bi vit cua JB Nguyn Hu Vinh v ra lnh ng phai
ngung dng tai nhng bi vit cua mnh ln trang
m&ng. PhPn u5t truc thi d v hnh vi cua cng an,
ng JB Nguyn Hu Vinh cho bit d thSng th:ng tr3
l<i v9i cng an nhu sau: t5t c3 nh4ng g ti vi(t du
l su tht. Nu cc anh mun ti ngung vit th yu c?u
cho ti xem vn ban php lut no duoc quc hi cng
b hay dao lut no ngn cm vic vit ln su tht .
Bng khng ti vn tip tuc vit ln su tht, v d l
trch nhi)m cng dn, v l trch nhi)m c+a m-t gio
dn, ch1 khng c g l ph&m php c3 ! .
Ngy 29 thng Tm 2013, blogueur Binh Nh, m-t nh
ho&t dng cho nhn quyn 28 tui, bj 3 di tuong la
mt dng dao tn cng. Vi ngy truc, anh pht hin
nh mnh b# ph tung cn dui nn nh th vung vi
xng du vi rut c thi. Ngy hm sau, thay v truy
tm d5u v(t th+ ph&m th cng an l&i ki$m sot nh c+a
anh v t#ch thu my tnh v din thoai di dng. Binh Nh
cho Phng Vin Khng Bin Gi9i bi(t l anh d khng
dng l&i my tnh c+a mnh v sH b# theo di v c th$
my cua anh d b# cng an ci dt phn mm gin dip
sau khi h/ t#ch thu tri php. Khi no bon hnh hung
anh chua bj bt mi de doa vn tn tai, v v"y Binh Nh
ph3i bJ nh ch&y n&n dn mt noi an ton hon.
Danh sch cc blogueur b5 cng an hnh hung hay
c s@ thng #Fng c0a cng an, mGi ngy m>t di
thm. B3o l@c cng gia t/ng th cc blogueur l3i
cng kin quy)t #*u tranh #i l3i quy#n t@ do c"
b1n c0a mnh. Trn trang m3ng, ph1n 'ng hG trA
c0a cc blogguer x1y ra th!Cng xuyn h"n v
ngy m>t nhanh nhHn, hi$u qu1 h"n guFng my
c<m quy#n.
NH/NG PHONG TRO TRANH
#HU M?I
3
Dn ch0 m>t ti)n trnh lu di
Ngy 6 thng Su nm 2012, mt nhm cng dn tuyn b thnh
lp mt phong tro dn chu (Con dung Vit Nam) do Trn Huynh
Duy Thc v L Thng Long khoi xung. Sau khi tt nghip dai
hoc bch khoa thnh ph H Ch Minh, Trn Huynh Duy Thc d
thnh l"p cng ty cng ngh) thng tin v truyn thng vo nm
1994, cng hop tc vi ngui ban l L Thng Long. Tin trin
cua cu truyn nhu sau. Trong sut khoan thi gian dng du
cng ty, Trn Huynh Duy Thc d ph3i va ch&m thung nht vi
t nan tham nhng trn lan v nhng vn d x h-i dn t nhng
bt cng hin hu tai Vit Nam. Nm 2004, ng d c-ng tc v9i L
Cng jnh v L Thng Long d thnh lp nhm nghin cu v
cc vn d dn chu v nhn quyn. Cng nm d, Trn Huynh
Duy Thc d g%i ki(n ngh# t9i cc c5p lnh dao,by to su quan
ng&i v6 m-t cu-c kh+ng ho3ng kinh t( x h-i hi$n nhin t&i VN.
Song song, ng cOng vit cho mt trang blog vi bt hiu Trn
ng Chn v cho dng tai nhng quan st v nhn djnh cua
nhm nghin cu cua mnh.
Sau d, Trn Huynh Duy Thc, L Cng jnh v L Thng Long
d cng bJ tm huy(t so&n th3o tm thu Con ung Vit Nam v
nL l7c thnh lp mt phong tro cng tn. Thng Nm 2009, Trn
Huynh Duy Thc bt ng bj bt tai nh v nh4ng bi vi(t c+a ng.
B# k(t n ho&t dng nhm lt d chnh quyn theo di6u 79 b-
Lu"t Hnh S7, Tr?n HuGnh Duy Th1c b# tuyn n 16 nm t giam
vo ngy 20 thng Ging 2010. Cng bj bt vo nm 2009, L
Cng jnh v L Thng Long bj tuyn n 5 v 3 nm t giam.
Ngy 10 thng Su 2012, dng mt tun sau khi ra t, L Thng
Long cng b pht dng phong tro Con ung Vit Nam.
Phong tro Con ung Vit Nam l mt phong tro nhn ban phi
chnh trj nhm c dng v cai thin tnh hnh nhn quy6n t&i Vi)t
Nam. M-t trang m&ng thng tin d duoc thnh lp vo thng 8
nm 2012 v c t chc dai din tai Hoa Ky. Phng Vin Khng
Bin Gii d ti(p c"n v9i bc sC Nguy.n Xun Ngi, ph ch+ t#ch
c+a dai din phong tro Con ung Vit Nam tai Hoa ky v duoc
ng giai thch : phong tro Con ung Vit Nam vn bj xem l
bt hop php tai Vit Nam nhung phong tro cng dang n luc d
c th dng k8 m-t cch hop php nhung cho dn nay vn chua
nhn duoc tra li t pha nh cm quyn .

15
TrDn Hu&nh Duy Th)c
Sau cuc bao loan xay ra tai trai t Xun Lc, Trn Huynh Duy Thc bj
chuyn dn trai t Xuyn Mc. Thn nhn cua Tr?n HuGnh Duy Th1c cho
Phng Vin Khng Bin Gi9i bi(t v6 tnh tr&ng c+a ng % trong t nhu
sau ng bj bit giam, khng duoc ra ngoi v hon ton bj c lp v9i
cc t nhn luong tm khc. Nh t cho ng n rt t chi c com trng
ngy 2 bui. ng khng th$ d7 tr thc n thm nui v mn no cOng b#
qu3n gio tho tung. ng c th$ mua th1c n o cng-tin vi gi 60 000
dng mt sut tuong duong vi 2C mi ngy vi vi ming thjt v mt
chn canh rau. Thi luong thm nui bj rt ngn t 45 pht xung cn
nAa ti(ng. Cc Mnhn vin ngoai giao nuc ngoi khng duoc php vo
thm ng. Nhng cuc ni chuyn cua ng du bj theo di, v ng bj cm
khng duoc ni v nhng g x3y ra % tr&i giam hay v cc t nhn luong
tm khc. Trong th<i gian cng du c+a ch+ t#ch nuc Vit Nam, Truong
Tn Sang, tai Hoa Ky, gia dnh c+a ng Tr?n HuGnh Duy Th1c d b# qu3n
thc t&i gia v b# an ninh th;m tra.
Nm 2012 d xu5t hi)n m-t lc 3 trang m&ng thng tin hon ton dnh
cho v5n d bao v nhn quyn, d l : Vietnam Path Movement, Defend
the Defenders v Vietnam Humain Rights Commitee. Hai trang m&ng %
sau c b2 sung ni dung ngoai ng nhm ph bin cho nhn quyn v
bao v cc nh tranh du cho nhn quyn tai Vit Nam. Uy Ban Nhn
Quyn Vit Nam duoc thnh lp t thng 12, nm 2006. Nm thng sau,
nh cm quyn cng san d tri)t h& duoc hoat dng cua Uy Ban Nhn
Quyn Vit Nam bng cch bt giam da s cc thnh vin v truy bc
nhng ngui cn l&i khi(n h/ phai ty nan sang nuc ngoi. K t khi
trang mang cua Uy Ban duoc thnh lp tro lai d c 100 000 luot ngui
truy cp. V ho&t dng cua ho bj xem l pham php v nhay cam nn
chuyn vin quan l8 m&ng cOng nhu cc nh ti tro cho 2 trang mang k
trn du n danh lm vic.
M-t trong nh4ng nh ti trH trang m&ng Defend the Defenders ti(t l- cho
Phng Vin Khng Bin Gi9i bi(t nh c?m quy6n Vi)t Nam c, g0ng tm
ra chng ti, nhung cho dn hm nay, ho vn chua thnh cng . Trang
mang thng tin k trn tu xem nhu vnh dai cui cng d bao v cc
nh di lp trong nuc v chuyn tai nhng thng tin c+a cc trang
truy6n thng mang, cua cc blogueur dc lp, cua bo ch quc t v cua
cc t chc phi chnh phu. Ca hai trang mang ni trn du c gng cng
tc truyn dat thng tin v pht huy nhn thc qua vic dng tai danh
sch cc blogueur bj cm t, cc vn ban php lut Vit Nam, nhng hip
uc quc t v nhng ti liu v tnh tr&ng nhn quy6n t&i Vi)t Nam do
Lin Hi)p Qu,c ph2 bi(n. Trang truy6n thng Con ung Vit Nam, do
mt trong nhng ngui sng l"p phong tro qu3n l8, ng L Thng Long,
ngoi chc nng chuyn tai thng tin cn t&o diu kin trao di gia cc
dc gia. Nht l dc gia c th goi dng bi vit hay bi djch hoc tham
gia vo cc cuc thao lun trn mang xoay quanh vn d dn chu v tnh
tr&ng nhn quyn tai Vit Nam. Mt ti khoan Facebook cng duoc thnh
lp t thng Tm 2012.
16
Vic pht trin cc khoang khng gian di thoai v tu do thng
tin nhu th trn mang d t&o ra m-t s1c b"t m9i cho phong
tro lin k(t du tranh c kha nng dp ng tng buc tn
cng cua nh cm quyn di vi cc nh du tranh dn chu.
Thng 6, 2013, cuu t nhn chnh trj Pham Hng Son cu ngu
tai H Ni, tuyn b tuyt thuc ung h lut su Blogueur C
Huy H V, ngui d tuy)t th7c trong t t: ngy 27 thng
Nm, 2013 d phan di v t co diu kin giam gi khc
nghit v nhng di xu nguoc di nh0m vo ng. Trung hop
cua C Huy H V duoc bo ch ri cng dng th gii quan
tm khi Nguyn Quc Qun, thnh vin dang Vit Tn, bj bt
v truc xut v Hoa ky, cng bt du tuyt thuc ung h C
Huy H V. Trang Bauxite Vietnam cng chuyn tai mt s
luong thinh nguyn thu ngy mt tng v lin tuc ku goi du
lun ln ting. Thng Ging 2013, trang Bauxite Vietnam cng
chuyn tai kin nghj cua 72 nh tr thc yu cu Quc Hi sua
di Hin Php v ku goi thnh lp th ch da dang. Ban kin
nghj k trn dn nhn duoc 14 ngn ch k8 v t&o ra nhi6u
tranh lu"n khi(n cho nh c?m quy6n Vi)t Nam ph3i tm cch
ngn chn nhung khng thnh cng. Th( gi9i mang tro nn
si dng vi nhng li ku goi lin kt ging nhu trung hop
cua C Huy H V hay nhng li ku goi thuc thi cu th
quyn lm ngui o Vit Nam.

Phong tro ph1n khng VN v s@ hG

trA qu=c t)
D7a vo vi)c ki$m tra v6 tnh hnh nhn quy6n % Vi)t Nam
vo dot kim tra ph qut djnh ky ln th 18 tai Uy Ban Quc
T Nhn Quyn vo thng Ging 2014, khi 8406, mt phong
tro dn chu bj nh cm quyn cng san xem l bt hop php,
d d trnh th>nh nguy)n thu ln Cao Uy Nhn Quyn trong d
c vic yu cu nh cm quyn cng san Vi)t Nam ch5m
d1t tnh tr&ng sA dBng x h-i den nhm tn cng ngui dn .
uoc thnh lp t thng Tu 2006 boi 118 thnh vin trong d
c Linh mBc Nguyn Vn L, mt blogueur cng gio duoc d
cu trao gi3i Nobel Ha Bnh 2013, v v9i th( m&nh c+a hng
ngn thnh vin, kh,i 8406 hy v/ng sI tranh thu duoc su
quan tm cua cc co quan quc t v tnh tr&ng th3m h&i
thung truc v6 nhn quy6n v t7 do thng tin % VN
K t gia nhng nm 90, Vit Nam d khng ng:ng pht
tri$n v h-i nh"p vo n6n kinh t( th( gi9i v dn nhn o at
vin tro quc t sau hon mt thp nin bj cm vn, do d cng
dng quc t c mt trong luong dng k trong vai tr t&o p
l7c v9i nh c?m quy6n c-ng s3n Vi)t Nam ng h?u thc dy
vic cai thin t7 do thng tin. Tuy v"y, mFc d Vi)t Nam d
duoc gia nhp T Chc Thuong Mi Th( Gi9i vo nm 2007,
gi vai tr ch+ tjch Hip Hi ASEAN nm 2010, v duoc nhn
lnh nh4ng kho3n vay c+a cc nuc phuong ty hay cua cc
t chc quc t nhu Ngn Hng Quc T, thm ch duoc k
kt hip djnh tng cung hop tc vi Lin Hip Chu u vo
thng Su nm 2012, cng dng th gii d khng thc dy
duoc nh cm quyn Vit Nam cai thin dng k v tnh hnh
t7 do thng tin v b9t su dn p di vi cc nh di lp su
dung trang mang tai Vit Nam.
T 4 nm qua, Vit Nam khng h to ra tin b v mt nhn
quyn. Khng mt cam kt no m Vit Nam d ch5p thu"n
trong l?n ki$m tra djnh ky nm 2009 duoc Vit Nam thuc hin.
Chnh quyn Vit Nam d h1a hDn sI tun th+ Cng Uc
Quc T v quyn cng dn v hoat dng chnh trj v bao
dam quyn tu do ngn lun, tu do thng tin k ca trn trang
mang. Chnh phu cng san Vit Nam cng dng s diu
chinh lut bo ch v quyn tip cn thng tin cng cng sao
cho ph hop vi Cng Uc Quc t v tiu chun th gii v
lnh vuc k$ trn.
Truc su gia tng cung d trn p di vi cc blogueur t
nm 2012, cc t chc lin chnh phu v co quan Lin Hip
Quc to quan ngai v thi d hon ton thi(u thi)n ch c+a
chnh ph+ Vi)t Nam trong vi)c tn tr/ng quy6n t7 do thng tin.
Cao My Nhn Quyn cng by to quan ngai truc vn d
dn p cc blogueur v ngui su dung mang nh5t l vB
n xt xA cc thnh vin Cu l&c b- k8 gi3 tu do v nghi ng
v tnh cng bng cua vu n. Thng 11 nm 2012, Nhm
nghin cu thuc Lin Hip Quc v vn d giam gi ty tin
d k(t lu"n : vi)c b0t giam L Cng jnh, Trn Huynh Duy
Thc, Nguyn Tin Trung v L Thng Long l hon ton dc
don, vi pham cc diu 9, 19 v 21 cua Cng Uc Quc t v
quyn cng dn v hoat dng chnh trj m Vit Nam d k8
kt v yu cu H Ni phng thch v diu kin bn nh hoat
dng dn chu k trn.
B- Ngo&i Giao Hoa KG cOng nhi6u l?n ln ti(ng v6 tnh tr&ng
gia tng v mc d nghim trong v nhng vi pham cua nh
cm quyn cng san Vit Nam. Thng Bay 2012, Ngoai
truong Hoa Ky, Hillary Clinton, d t, co tnh tr&ng b0t b9
cc nh di lp, cc lut su v cc blogueur by tJ chnh ki(n
m-t cch n ha . B- Ngo&i Giao Hoa KG cOng ln ti(ng ku
g/i phng thch cc thnh vin Cu l&c b- nh bo t7 do v
g?n dy ln ting phan di vic ban hnh nghj djnh 72. Thng
Tm va qua, Quc Hi Hoa Ky d thng qua dao lut nhm
quy djnh v vic vin tro ngoi khun kh nhn dao cho
nhng tin b dng k v tu do bo ch .

Hu&nh Ng1c Chnh

Inh chEp sau khi nh9n gi$i
cng dn mJng 2013 !+Kc
trao b8i t2 ch)c Phng vin
khng bin gi,i RFS
17
Thng Tu 2013, Quc Hi u Chu d bi(u quy(t kh;n cp mt nghj quyt
nhm t co nh cm quyn cng san Vit Nam d lin tBc xm ph&m
quy6n t7 do ngn lu"n c+a cc nh di lp. Quc Hi u Chu to ra quan
ngai cho tnh tr&ng c+a cc thnh vin Cu l&c b- nh bo t7 do v ku g/i
th3 t7 do cho cc nh hoat dng dc lp trong lnh vuc thng tin. Nghj
quyt d duoc nht tr thng qua khin cho nhng c gng ngoai giao cua
cm quyn cng san Vit Nam tro nn kh khn hon trong vic vn dng
hu gia nhp vo Hi ng Nhn Quyn kha 2014-2016.
Trong lc nhi6u dai s chu u dng ln ting tai nhng co quan lin chnh
phu d by to su quan ngai truc tnh hnh H N-i lin tBc ch dap quyn
tu do thng tin th chnh ph+ Php l&i tJ ra e d v nhD nhng khi ph3i ln
ti(ng ch> trch nh c?m quy6n c-ng s3n Vi)t Nam. Trong chuyn cng du
Vit Nam vo thng Tm 2013, ngoai truong Php, Laurent Fabius, pht
biu mt cch mo h vi RFI l d d cp dn vn d m trong ngn ng
ngoai giao goi l diu chng ta lo lng. C ngha l cch tip cn vn d
cua chng ta khng ging nhau . Nm 2013 l nm ky nim 40 nm ti lp
quan h ngoai giao gia Paris v H Ni v nht l nm cua Php tai Vit
Nam, duoc chnh thc bt du vo ngy 9 thng Tu 2013 vi khu hiu
xit cht mi bang giao gia Vit Nam v Php . Nm cua Vit Nam tai
Php s l nm 2014. Chnh quyn Php cn phai tn dung co hi ny d
tranh thu su phng thch cc blogueur Vit Nam dang bj cm t.
Trong b,i c3nh hoang mang c+a nh c?m quy6n c-ng s3n Vi)t Nam v9i ni
m anh dc quyn kim sot thng tin, lnh phng thch Nguyn Phuong
Uyn vo ngy 19 thng Tm 2013 qua l mt su kin ngoi mong doi v
hnh dng y duoc xem nhu l mt du hiu tch cuc t pha nh cm
quyn nhm trn an nhng li ku goi dn dp cua x h-i dn s7 ton c?u
trn di.n dn quc t. Nhng tuyn b cua Nguyn Phuong Uyn vi bo
ch ngay sau khi duoc phng thch cng d khi(n cc nh quan st ph3i
ngN ngng. Ch> m9i trn 21 tu2i, n4 cng dn m&ng Nguy.n Phuong Uyn
d khng ng:ng ng&i t, co tnh tr&ng giam gi4 m c d ph3i ch#u dung
v ln n quyt djnh cua ngnh Tu Php v vic duy tr n treo di vi c
v c cng khng qun ku goi su phng thch ngui ban t inh Nguyn
Kha.
Su hin din cua c trn phuong tin truyn thng cho thy trn thuc th
c thc duoc tm quan trong cua co hi duoc ln ting d chia se vi
cng dng quc t, thng qua bo ch nuc ngoi, v tnh tr&ng dn p cc
nh chng di o Vit Nam. Cng nhu vic loan tai tuyn b 258 gn dy
cho thy dBng 8 c cng m-t muc tiu tuong tu, tc l ku goi cng dng
quc t d tao p luc ln nh cm quyn. Tuyn b 258 duoc thao boi mt
nhm blogueur tre v duoc trao tn tay dai s Thuy in tai H Ni vo
thng Tm va qua. Tuyn b 258 ku goi nh cm quyn H Ni v Hi
ng Nhn Quyn Lin Hip Quc sua di diu 258 Lut Hnh S7 Vi)t
Nam. L<i ku g/i k$ trn duoc pht tn rng ri trn trang mFng bEng ti(ng
vit v ting anh v nhu xc djnh su truong thnh cua mt th h
bloggueur dn thn mi vi chin luoc dua vn d nhn quyn tai Vi)t
Nam ra th( gi9i.

Linh mEc Nguy0n V"n L%

18
KLT LUMN
T!"ng lai c5a t6 do ngn lu)n 7 VN ?
Thng B3y 2013, sau bui hi thao v nhn quyn duoc t chc tai
H Ni vi su hop tc cua chnh quyn c, th truong ngoai giao
H Kim Ngoc xc djnh l Vit Nam s thnh lp mt co quan tm
quc gia v cc vn d nhn quyn trong khun kh cua mt chnh
sch ton din nhm tip tuc n luc nng cao h thng php lut
v tu php, nht l hnh thnh m-t nh nuc php quyn, v cung
c thm chc nng cua cc co quan nh nuc ng h?u b3o dam
quyn loi cua ngui dn. Th truong ngoai giao H Kim Ngoc cn
nh0c l&i l Vi)t Nam lun deo dui chnh sch tn trong v bao v
nhn quyn.
Th nhung, trong nm 2012, nh nuc cng san Vit Nam d
khng ngng gia tng dn p cc blogueur. 22 nh di lp bj cm
t boi diu 88 Lut Hnh S7. Nh4ng hnh dng de doa v bao
hnh vn khng ngng gia tng nhm vo thn nhn cua cc
blogueur. Kt qua phn tch tnh hnh ti(n tri$n nhn quy6n nm
2013 v thng k nhng vi pham nhn quyn trong nm va qua
chc chn s xc djnh tnh hnh nghim tr/ng v6 quy6n t7 do
truy6n thng t&i Vi)t Nam.
Truc thi d tro tr% cua nh cm quyn cng san Vit Nam, mt
mt lun xc djnh tn trong nhn quyn v tu do ngn lu"n, t7 do
truy6n thng, mFt khc lai thng tay dn p khng gii han cc
ti(ng ni ph3n khng, cng dng quc t cn phai to ra cng rn
hon di vi dang cng san dang nm quyn tai Vit Nam v dng
thi tng cung h tro cc nh tranh du nhn quyn trong nuc.
V h/ l chnh l vnh dai cui cng d bao v quyn tu do truyn
thng. Thiu su h tro trit d cua cng dng quc t th s7 s,ng
cn c+a cng cu-c tranh du cua ho s chi c th dm tng ngy.
Nu nht bo Nhn Dn, co quan ngn lun chnh thc cua dang
cng san Vit Nam, thung lp di lp lai mt lun diu c mn v
nguyn tc khng can thip vic ni b hu dp lai nhng chi
trch cua nuc ngoi th tuong lai cua tu do truyn thng tai Vit
Nam chi c th nm tron trong tay cua ngui Vit Nam, v trong
trch thuc v cc nh bo trong cng vic dy li bng ti kim
duyt, cai t lnh vuc bo ch sao cho dat duoc tm tiu chun cua
th gii. Theo nhu pht biu cua cuu nh bo bloggueur Huynh
Ngoc Chnh trong bui l trao giai Cng Dn Mang 2013 do t
chc Phng Vin Khng Bin gii trao tng, th khi phuong ti)n
truy6n thng nm trong tay dang khng dng t3i 8 ki(n c+a nhn
dn th qu?n chng l&i tm duoc mt phuong tin khc d by to
chnh kin cua mnh.
T2 ch)c phng vin khng bin gi,i ku g1i ch( k% ku g1i tN
do cho cng dn mJng Vi4t Nam trong cu3c biGu tnh 8 qu$ng
tr+Ong Saint-Michel vo thng 8 n"m 2014
19
Gp %
T2 ch1c Phng Vin Khng Bin Gi9i yu c?u :

Nh c<m quy#n c>ng s1n Vi$t Nam :

- l"p t1c trao tra tu do v diu kin cho tt ca cc bloggueur, nh bo v cc nh di
lp cng dn mang dang b# c?m t b%i nh4ng bi vi(t c+a mnh dng trn mang lui
internet;
- ch5m d1t s7 ki$m duy)t bEng cch :
ngung moi hoat dng kim duyt nm trong tay Cuc Tuyn Hun v B
Vn Ha Thng Tin
ngng ngn chn cc trang mang thng tin v cc blog dc lp
huy bo nghj djnh 72;
- ch5m d1t vi)c ki$m sot v theo di Internet v cc nh di lp su dung mang lui
internet, dng thi chm dt vic truy bt cc tc gia n danh dng truyn thng tin
mang ;
- Ngung lam dung cc diu lu"t v6 an ninh qu,c phng nh5t l nhng diu khoan 79,
80, 86, 87, 88, 91 v 258 lut Hnh S7, nhEm ngn cm moi thao lun dn chu da
dang v tao mt khng kh so hi bao trm ton x h-i khi(n cho m/i 8 kin phan bin
nhm ti chnh phu du khng c kha nng duoc bc l ;
- th7c hi)n nh4ng phin ta cng bEng di vi cc nh bo, bloggueur, v cc nh di
lp bj kt ti boi nhng diu khoan k trn bng cch tn trong nhng quyn lut djnh
nhu: duoc pht biu v duoc tu bo cha trong qu trnh xt xA ;
- Cho php cc bj co duoc gp ring lut su trong qu trnh diu tra cua canh st d
ho c th sua soan h so bo cha v cho php bj co duoc trung dn nhng bng
chng thuyt phuc truc ta ;
- ch>nh sAa php lut cho ph hop vi tiu chun quc t v nhn quyn bng cch
thay di hoc huy bo cc diu lut v an ninh quc phng hay nh4ng diu lut nhm
han ch quyn tu do truyn thng v bo ch ;
- Tn trong nhng cam kt m chnh phu Vit Nam d h1a hDn trong ln Kim Tra jnh
Ky Quc T v Nhn Quyn nm 2009 ;

C8ng #4ng qu9c t, :

- dt diu kin cho nhng vin tro ti chnh hay nhng khoan vay muon nhm bt
buc quc gia duoc uu di ph3i cam k(t tn tr/ng quy6n t7 do co ban, nht l tu do
truyn thng ;
- dt diu kin gia nhp Uy Ban Nhn Quy6n c+a Vi)t Nam thng qua vic huy bo diu
258 Lu"t Hnh S7 ;
- dt cc vn d v tu do truyn thng v cch di xu vi cc blogueur bt dng chnh
kin trong moi thuong thuyt v chnh trj, ngay ca v thuong mi, v9i nh cm quyn
cng san Vit Nam, hay trong nhng chuyn cng du hay gp g cp nh nuc.
Cc tE ch'c qu=c t) phi chnh ph0 :
- gip d su pht trin quyn tu do bo ch v thng tin o Vit Nam v
dc bit l su du nhp nhng tiu chun quc t v bo ch ;
- ti(p tBc quan tm chFt chI nh4ng vi ph&m v6 quy6n t7 do truy6n thng
v nh4ng ti(n tri$n trong lQnh v7c bo ch ;
- Mng h- cc nh bo c5p ti(n trong mLi lQnh v7c truy6n thng
- Cung cp cho cc nh bo hay bloggueur nhng phuong tin tc
nghi)p theo yu c?u c+a ho d ho c th tip tuc nhng hoat dng
thng tin cua mnh v b3o v) nh4ng tu liu v thng tin cua ho.

Bo ch Vi$t Nam :
- p dBng nhng nguyn tc cn ban v dao dc ngh nghip, tc l chi
chuyn tai su tht thuc t v t chi moi chi thj nhm ti s7 t7 ki$m
duy)t.
- chng to tnh khch quan v tinh thn trch nhim khi dua dn su kin
m khng bj gung my tuyn truyn nh nuc chi phi.
20