Professional Documents
Culture Documents
PHAÏT
A. TRAÙCH NHIEÄM HS
TNHS laø haäu quaû phaùp lyù cuûa vieäc thöïc hieän TP, theå hieän
ôû vieäc NN aùp duïng caùc bieän phaùp cöôõng cheá HS taùc ñoäng
tôùi ngöôøi phaïm toäi maø caùc bieän phaùp cöôõng cheá naøy ñöôïc
quy ñònh trong BLHS.
a. TNHS laø haäu quûa phaùp lyù cuûa vieäc thöïc hieän TP
b. TNHS laø loaïi TN phaùp lyù coù tính cöôõng cheá cao nhaát
c. TNHS laø TN maø caùc caù nhaân ngöôøi phaïm toäi phaûi gaùnh
chòu tröôùc NN
d. TNHS ñöôïc theå hieän thoâng qua baûn aùn hoaëc quyeát ñònh
cuûa TA coù hieäu löïc
e. TNHS ñöôïc theå hieän thoâng qua moät trình töï, thuû tuïc ñöôïc
quy ñònh trong BLTTHS.
a. TNHS laø haäu quûa phaùp lyù cuûa vieäc thöïc hieän TP theå hieän
ôû choã: TNHS hình söï (haäu quaû phaùp lyù) chæ phaùt sinh thì coù
ngöôøi thöïc hieän haønh vi phaïm toäi: coù nghóa TNHS chæ ñaët ra
khi coù ngöôøi thöïc hieän haønh vi PT thì phaûi chòu TNHS.
b. TNHS laø loaïi TN phaùp lyù coù tính cöôõng cheá cao nhaát:
- Laø loaïi TN ñaëït ra ñeå xöû lyù TP (haønh vi coù möùc ñoä nguy
hieåm cao nhaát)
- Ñöôïc theå hieän chuû yeáu thoâng qua hình phaït (loaïi bieän
phaùp cöôõng cheá nghieâm khaéc nhaát)
c. TNHS laø TN maø caù nhaân ngöôøi phaïm toäi phaûi gaùnh chòu
tröôùc NN.
1
- TNHS laø loaïi TN maø chính caù nhaân ngöôøi phaïm toäi phaûi
gaùnh chòu (khoâng uyû thaùc, khoâng lieân ñôùi vaø laø TN
cuûa chính ngöôøi phaïm toäi)
- Laø loaïi traùch nhieäm maø ngöôøi phaïm toäi phaûi gaùnh chòu
tröôùc NN chöù khoâng phaûi tröôùc ngöôøi bò haïi.
d. TNHS ñöôïc theå hieän thoâng qua baûn aùn hoaëc quyeát ñònh
cuûa TA ñaõ coù hieäu löïc PL.
- TNHS laø haäu quaû phaùp lyù cuûa TP maø moät ngöôøi chæ
coi laø coù toäi khi coù baûn aùn hoaëc quyeát ñònh cuûa TA ñaõ
coù hieäu löïc PL.
e. TNHS ñöôïc thöïc hieän thoâng qua thuû tuïc ñöôïc quy ñònh trong
BLTTHS.
- Vieäc quy ñònh trình töï, thuû tuïc chaët cheõ trong vieäc xaùc
ñònh TNHS nhaèm baûo ñaûm vieäc quy keát TNHS ñuùng
ngöôøi, ñuùng toäi, ñuùng phaùp luaät.
- Trình töï, thuû tuïc xaùc ñònh TNHS ñöôïc quy ñònh trong BLHS.
1. Caùc quan ñieåm veà hình thöùc bieåu hieän cuûa TNHS.
Caên cöù vaøo caùc ñaëc ñieåm cuûa TNHS thì caùc bieän phaùp sau
ñöôïc coi laø caùc hình thöùc cuûa TNHS.
2
Lyù giaûi moái quan heä giöõa töï do – traùch nhieäm: töï do laø cô sôû
cuûa TN vaø traùch nhieäm cuõng chæ ñaët ra ñoái vôùi haønh vi cuûa
con ngöôøi trong khi coù töï do.
Ñ2 BLHS 1999: “Chæ ngöôøi naøo phaïm moät toäi ñöôïc quy ñònh
trong BLHS thì môùi phaûi chòu TNHS”.
Phaûi thöïc teá thöïc hieän moät haønh vi (haønh ñoäng hoaëc
khoâng haønh ñoäng) coù ñuû daáu hieäu cuûa CTTP.
b) NLTNHS
Khoâng naèm trong tình traïng ñöôïc quy ñònh taïi Ñ 13.
Ñ 12 BLHS:
Ngöôøi töø ñuû 16 tuoåi trôû leân phaûi chòu TNHS veà moïi TP.
Ngöôøi töø ñuû 14 tuoåi ñeán döôùi 16 tuoåi phaûi chòu TNHS veà
toäi raát nghieâm troïng do coá yù hoaëc toäi ñaëc bieät
nghieâm troïng
B. HÌNH PHAÏT
I. Khaùi nieäm HP
II. Muïc ñích cuûa HP.
I. Khaùi nieäm HP
1. Ñònh nghóa HP
3
“HP laø bieän phaùp cöôõng cheá nghieâm khaéc nhaát cuûa nhaø
nöôùc ñöôïc quy ñònh trong BLHS do TA nhaân danh NN aùp duïng ñoái
vôùi caù nhaân ngöôøi PT theå hieän ôû vieäc töôùc boû hoaëc haïn
cheá nhöõng quyeàn vaø lôïi ích cuûa ngöôøi phaïm toäi nhaèm ñeå
caûi taïo, giaùo duïc ngöôøi phaïm toäi vaø phoøng ngöøa toäi phaïm”.
Qua ñònh nghóa treân, chuùng ta ruùt ra ñöôïc HP coù caùc ñaëc
ñieåm sau:
a. HP laø bieän phaùp cöôõng cheá nghieâm khaéc nhaát cuûa NN.
b. HP ñöôïc quy ñònh trong BLHS
c. HP do TA aùp duïng.
d. HP chæ ñöôïc aùp duïng vôùi caù nhaân ngöôøi phaïm toäi.
a. HP laø bieän phaùp cöôõng cheá nghieâm khaéc nhaát cuûa NN:
Noäi dung:
Noäi dung:
- Baûo ñaûm vieäc aùp duïng HP moät caùch chaët cheõ vaø
thoáng nhaát.
- HP ñöôïc quy ñònh cuï theå vaø roõ raøng trong caû phaàn chung
vaø phaàn caùc TP cuûa BLHS.
- Laø cô sôû ñeå TA tuaân thuû moät chæ ñònh coù tính nguyeân
taéc: “ TA chæ ñöôïc aùp duïng nhöõng bieän phaùp ñöôïc quy
ñònh trong BLHS”
c. HP do TA aùp duïng
Noäi dung:
4
- HP chæ do TA aùp duïng laø nhaèm ñaûm baûo vieäc aùp duïng
ñuùng ngöôøi, ñuùng toäi, ñuùng phaùp luaät
d. HP chæ ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi caù nhaân ngöôøi phaïm toäi
Noäi dung:
- Cô sôû xuaát phaùt töø nguyeân taéc traùch nhieäm caùc nhaân
trong LHS VN
- Noäi dung cöôõng cheá cuûa HP (söï töôùc boû hoaëc haïn cheá
nhöõng quyeàn vaø lôïi ích) chæ höôùng tôùi baûn thaân
ngöôøi ñaõ thöïc hieän haønh vi phaïm toäi.
Muïc ñích cuûa HP laø keát quaû thöïc teá cuoái cuøng maø NN mong
muoán ñaït ñöôïc khi quy ñònh hình phaït ñoái vôùi TP vaø khi aùp
duïng HP ñoái vôùi caù nhaân ngöôøi PT.
- QÑ 1: HP khoâng coù muïc ñích tröøng trò maø chæ coù muïc
ñích caûi taïo, giaùo duïc ngöôøi PT vaø phoøng ngöøa toäi
phaïm
- QÑ 2: HP coù muïc ñích tröøng trò nhöng ñoàng thôøi vôùi tröøng
trò laø caûi taïo, giaùo duïc ngöôøi PT; tröøng trò vöøa laø muïc
ñích vöøa laø phöông tieän, tieàn ñeà ñeå caûi taïo, giaùo duïc.
- QÑ 3: Caû tröøng trò vaø caûi taïo, giaùo duïc ñeàu khoâng phaûi
laø muïc ñích cuûa HP maø chæ laø noäi dung cuûa HP. Muïc ñích
cuûa HP thöïc chaát laø laäp laïi coâng baèng xaõ hoäi.
Noäi dung caùc muïc ñích cuûa HP ñöôïc QÑ taïi Ñ 27 BLHS ruùt ra
muïc ñích cuûa HP coù caùc noäi dung:
5
Ngaên ngöøa, raên ñe ngöôøi coù taâm lyù “khoâng vöõng
vaøng” trong XH; giaùo duïc yù thöùc tuaân thuû luaät phaùp.
Cuûng coá thaùi ñoä leân aùn TP; naâng cao yù thöùc ñaáu
tranh phoøng ngöøa.
6
BAØI 13. HEÄ THOÁNG HÌNH PHAÏT VAØ CAÙC
BIEÄN PHAÙP TÖ PHAÙP
Heä thoáng HP laø 1 chænh theå bao goàm caùc HP ñöôïc quy ñònh
trong BLHS, coù phöông thöùc lieân keát theo moät traät töï nhaát
ñònh phuï thuoäc vaøo tính chaát nghieâm khaéc cuûa töøng loaïi HP.
Qua ñònh nghóa HTHP, chuùng ta ruùt ra ñöôïc HTHP coù caùc ñaëc
tröng sau:
- HP chính: Laø loaïi hình ñöôïc aùp duïng chính thöùc cho TP
vaø ñöôïc TA tuyeân moät caùch ñoäc laäp. Ñoái vôùi
tröôøng hôïp phaïm toäi cuï theå thì chæ ñöôïc aùp duïng
moät HP chính
- HPBS: laø loaïi HP khoâng ñöôïc tuyeân ñoäc laäp maø chæ
ñöôïc tuyeân keøm vôùi HP chính. Ñoái vôùi 1 tröôøng hôïp
cuï theå coù theå aùp duïng 1 hay nhieàu HP boå sung.
7
• Höôùng taùc ñoäng (chöùc naêng)
• Vò trí quy ñònh.
b. Heä thoáng HP coù phöông thöùc saép xeáp theo moät traät töï töø
nheï ñeán naëng phuï thuoäc vaøo tính chaát nghieâm khaéc cuûa
töøng loaïi hình phaït.
• Heä thoáng HP coù phöông thöùc saép xeáp theo moät traät töï
nhö vaäy coù yù nghóa:
- Theå hieän söï ñaùnh giaù chính thöùc cuûa NN veà noäi
dung cuûa töøng loaïi HP.
- Laø cô sôû ñeå TA vaän duïng khi aùp duïng QÑ taïi Ñ 47
BLHS.
Phaân tích taát caû caùc HP ñöôïc QÑ taïi Ñ 28 BLHS bao goàm 7 loaïi
HPC vaø 7 loaïi HPBS.
- Ñònh nghóa
- Noäi dung
- Ñieàu kieän aùp duïng
- Theå thöùc chaáp haønh.
1. Caûnh caùo
a. Ñònh nghóa:
Caûnh caùo laø söï khieån traùch coâng khai cuûa NN ñoái vôùi
ngöôøi bò keát aùn
b. Noäi dung:
8
HP naøy khoâng coù khaû naêng gaây thieät haïi veà taøi saûn
hoaëc haïn cheá nhaát ñònh veà theå chaát cuûa ngöôøi PT. Vôùi
tính chaát laø söï khieån traùch coâng khai cuûa NN ñoái vôùi
ngöôøi PT, caûnh caùo gaây ra nhöõng thieät haïi nhaát ñònh veà
maët tinh thaàn.
I. Khaùi nieäm
II. Caùc BPTP cuï theå
I. Khaùi nieäm
1. Ñònh nghóa
BPTP laø caùc bieän phaùp HS ñöôïc quy ñònh trong BLHS, co caùc cô
quan tö phaùp aùp duïng ñoái vôùi ngöôøi coù HV nguy hieåm cho XH,
coù taùc duïng hoã trôï hoaëc thay theá cho HP.
Qua ñònh nghóa, chuùng ta ruùt ra ñöôïc BPTP coù caùc ñaëc ñieåm
sau:
- Phaân tích caùc bieän phaùp ñöôïc quy ñònh taïi Ñ 41, 42, 43 vaø
Ñ 70 BLHS.
9
Trình töï phaân tích moät BPTP:
a. Ñònh nghóa
b. Noäi dung vaø muïc ñích aùp duïng
c. Ñieàu kieän aùp duïng.
10
BAØI 14 QUYEÁT ÑÒNH HÌNH PHAÏT
Daøn yù:
I. KHAÙI NIEÄM
QÑHP laø vieäc Toøa aùn löïa choïn vaø quyeát ñònh aùp duïng
moät hoaëc moät soá cheá taøi cuï theå do BLHS quy ñònh ñoái vôùi
ngöôøi phaïm toäi.
YÙ nghóa
• Laø khaâu toá tuïng hình söï quan troïng cuï theå hoùa nguyeân
taéc cuûa Luaät hình söï vaø chính saùch hình söï
• Tieàn ñeà quan troïng ñeå thöïc hieän caùc muïc ñích cuûa hình
phaït
• Cuûng coá phaùp cheá, goùp phaàn duy trì traät töï an ninh xaõ
hoäi, naâng cao yù thöùc ñaáu tranh phoøng ngöøa vaø choáng
toäi phaïm trong nhaân daân
Khi QÑHP Toøa aùn caên cöù vaøo quy ñònh cuûa BLHS
nghóa laø:
a) Caên cöù vaøo quy ñònh mang tính nguyeân taéc chung
thuoäc Phaàn chung cuûa BLHS nhö ñieàu kieän, ñoái
töôïng vaø giôùi haïn cuûa caùc loïai hình phaït chính, hình
phaït boå sung
b) Caên cöù vaøo quy ñònh veà loaïi, giôùi haïn cuûa cheá
taøi ñöôïc quy ñònh trong ñieàu luaät ôû Phaàn caùc toäi
phaïm.
2.2. Tính chaát vaø möùc ñoä nguy hieåm cuûa haønh vi
phaïm toäi:
11
Laø ñaïi löôïng veà chaát cuûa toäi phaïm, cho pheùp phaân
bieät toäi phaïm naøy vôùi toäi phaïm khaùc (cuøng nhoùm hoaëc
khaùc nhoùm), ñöôïc bieåu hieän thoâng qua nhieàu daáu hieäu phaûn
aùnh baûn chaát nguy hieåm cho xaõ hoäi cuûa toäi phaïm (ví duï:
khaùch theå, hình thöùc loãi, haønh vi…). Nhöõng daáu hieäu naøy coù
tính oån ñònh cao trong vieäc phaûn aùnh baûn chaát cuûa toäi phaïm
Laø caên cöù ñeå phaân hoùa TNHS ñoái vôùi toäi phaïm.
2.3. Möùc ñoä nguy hieåm cho xaõ hoäi cuûa haønh vi phaïm
toäi
Laø ñaïi löôïng bieåu hieän veà löôïng cuûa tính nguy hieåm cho
xaõ hoäi cuûa toäi phaïm ñöôïc theå hieän qua caùc daáu hieäu ñònh
löôïng cuûa toäi phaïm (möùc ñoä haäu quaû, taùi phaïm nguy
hieåm..) Laø caên cöù ñeå phaân hoùa TNHS ñoái vôùi toäi
phaïm cuøng nhoùm, cuøng toäi danh.
Laø toång hôïp nhöõng ñaëc ñieåm veà taâm sinh lyù vaø hoaøn
caûnh xaõ hoäi cuûa moät ngöôøi coù aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán
tính nguy hieåm cuûa haønh vi phaïm toäi maø ngöôøi naøy thöïc
hieän.
Nhaân thaân ngöôøi phaïm toäi laø phaïm truø chæ roõ khaû
naêng tieáp nhaän bieän phaùp caûi taïo giaùo duïc cuûa xaõ hoäi,
khaû naêng töï caûi taïo cuûa ngöôøi phaïm toäi Laø caên cöù ñeå
Toøa aùn löïa choïn loaïi cheá taøi phuø hôïp nhaèm ñaûm baûo hieäu
quaû khi ñöôïc aùp duïng vôùi nhieàu ñoái töôïng khaùc nhau veà ñaëc
ñieåm nhaân thaân.
2.5. Caùc tình tieát giaûm nheï vaø taêng naëng TNHS.
Laø nhöõng tình tieát khoâng ñoùng vai troø ñònh toäi vaø ñònh
khung hình phaït cuûa moät loaïi toäi phaïm nhöng coù taùc duïng
laøm giaûmmöùc ñoä nguy hieåm cho xaõ hoäi cuûa toäi phaïm
Caên cöù giaûm nheï hình phaït trong giôùi haïn cuûa khung
hình phaït do luaät ñònh.
Laø nhöõng tình tieát khoâng ñoùng vai troø ñònh toäi vaø ñònh
khung hình phaït trong moät loaïi toäi nhöng coù taùc duïng laøm
12
taêng möùc ñoä nguy hieåm cho xaõ hoäi cuûa haønh vi Caên cöù
ñeå taêng möùc ñoä xöû phaït trong giôùi haïn cuûa khung
hình phaït do luaät ñònh.
Noäi dung cuûa caùc tình tieát giaûm nheï (Ñieàu 46 BLHS) vaø
tình tieát taêng naëng TNHS (Ñieàu 48 BLHS): SV töï tham khaûo taøi
lieäu veà caùc loaïi tình tieát naøy trong Giaùo trình vaø Bình luaän
BLHS Phaàn chung.
2.5.3. Caùch aùp duïng caùc tình tieát giaûm nheï TNHS
Quy ñònh taïi Ñieàu 46 BLHS laø quy ñònh môû: Cho pheùp Toøa
aùn coù theå xem nhöõng tình tieát khaùc ngoøai tröôøng hôïp ñaõ
quy ñònh trong Ñieàu 46 laø nhöõng tình tieát giaûm nheï TNHS Theå
hieän roõ khía caïnh nhaân ñaïo trong QÑHP.
Ñaëc bieät: Khi coù ít nhaát 2 tình tieát giaûm nheï (khoaûn 1
Ñieàu 46 BLHS) Toøa aùn coù theå quyeát ñònh 1 hình phaït nheï hôn
quy ñònh cuûa luaät (xem Ñieàu 47).
2.5.4. Caùch aùp duïng caùc tình tieát taêng naëng TNHS
Phaïm nhieàu toäi laø tröôøng hôïp moät ngöôøi phaïm nhieàu
toäi khaùc nhau (trong cuøng thôøi gian hoaëc trong nhieàu thôøi gian
khaùc nhau) nhöng chöa bò Toøa aùn ñöa ra xeùt xöû hay keát aùn veà
baát cöù toäi naøo, nay Toøa aùn ñöa ngöôøi phaïm toäi ra xeùt xöû
cuøng moät laàn veà nhieàu toäi ñoù.
3.2. Caùc tröôøng hôïp ñöôïc xem laø phaïm nhieàu toäi
• Thöïc hieän nheàu haønh vi, moãi haønh vi caáu thaønh 1 toäi
phaïm ñoäc laäp, khoâng lieân quan ñeán nhau.
• Thöïc hieän nhieàu haønh vi, moãi haønh vi tuy caáu thaønh nhöng
coù lieân quan maät thieát → chæ xem laø phaïm nhieàu toäi khi
taát caû caùc haønh vi ñeàu coù tính nghieâm troïng
13
• Chæ thöïc hieän 1 haønh vi nhöng haønh vi naøy laïi coù daáu hieäu
cuûa nhieàu toäi phaïm → toång hôïp toäi phaïm tröøu töôïng
Quy taéc: Xeùt xöû töøng toäi sau ñoù toång hôïp hình phaït cuûa
caùc toäi theo 1 trong 2 phöông phaùp quy ñònh taïi Ñieàu 50 BLHS –
phöông phaùp coäng vaø phöông phaùp thu huùt
Ñieàu kieän: Khi coù hình phaït cao nhaát laø tuø chung thaân hoaëc
töû hình
Phöông phaùp: Laáy hình phaït cao nhaát trong soá hình phaït ñaõ
tuyeân laøm hình phaït chung cho caùc toäi
• Coäng toaøn boä hình phaït: Khi toång caùc hình phaït khoâng vöôït
möùc cao nhaát cuûa loaïi hình phaït, töùc laø:
• Coäng moät phaàn hình phaït: Khi toång caùc hình phaït ñaõ tuyeân
vöôït möùc 30 naêm ñoái vôùi tuø coù thôøi haïn, hoaëc quaù 3
naêm ñoái vôùi caûi taïo khoâng giam giöõ thì Toøa aùn seõ vaän
duïng quy ñònh naøy.
• Böôùc 1: Quy ñoåi hình phaït caûi taïo khoâng giam giöõ sang tuø
coù thôøi haïn theo tyû leä 3 ngaøy caûi taïo khoâng giam giöõ
= 1 ngaøy tuø
• Böôùc 2: Toång hôïp hình phaït cuûa caùc toäi:
Chuù yù: Hình phaït tieàn khoâng ñöôïc toång hôïp vôùi hình phaït
khaùc maø seõ ñöôïc toång hôïp vaø chaáp haønh ñoäc laäp
14
3.2.4. Ñoái vôùi hình phaït boå sung
Toøa aùn khoâng toång hôïp hình phaït boå sung maø tuyeân 1
loaïi hình phaït boå sung cho caùc toäi trong giôùi haïn luaät ñònh.
Caùc khoaûn phaït tieàn (boå sung) s4 coäng vaø chaáp haønh rieâng.
Laø tröôøng hôïp 1 ngöôøi khi ñang phaûi chaáp haønh 1 baûn
aùn maø laïi bò Toøa aùn ñöa ra xeùt xöû veà toäi ñaõ phaïm tröôùc
hay sau khi tuyeân baûn aùn ñang phaûi chaáp haønh.
• Tröôøng hôïp 1: Ñang chaáp haønh 1 baûn aùn bò ñöa ra xeùt xöû
veà toäi ñaõ phaïm tröôùc khi coù baûn aùn naøy.
• Tröôøng hôïp 2: Ñang chaáp haønh 1 baûn aùn bò ñöa ra xeùt xöû
veà toäi phaïm môùi.
• Tröôøng hôïp 3: Ñaõ bò keát aùn nhöng chöa chaáp haønh baûn
aùn laïi bò ñöa ra xeùt xöû veà 1 toäi khaùc coù theå thöïc hieän
tröôùc hay sau khi coù baûn aùn naøy → aùp duïng quy taéc ôû
Ñieàu 51 (khoaûn 1 vaø 2)
QÑHP ñoái vôùi toäi ñang xeùt xöû → toång hôïp vôùi hình phaït
cuûa baûn aùn ñang chaáp haønh theo quy ñònh taïi Ñieàu 50, söû
duïng:
• Phöông phaùp thu huùt vaøo hình [haït naëng nhaát khi trong soá
hình phaït cuûa caùc baûn aùn coù tuø chung thaân hoaëc töû hình
• Phöông phaùp coäng toaøn phaàn: neáu toång hình phaït khoâng
vöôït quaù giôùi haïn 30 naêm ñoái vôùi tuø coù thôøi haïn vaø 3
naêm ñoái vôùi caûi taïo khoâng giam giöõ.
15
QUYEÁT ÑÒNH HÌNH PHAÏT TRONG CAÙC TRÖÔØNG HÔÏP
ÑAËC BIEÄT
• Quyeát ñònh hình phaït nheï hôn quy ñònh cuûa luaät (Ñieàu 47
BLHS)
• Quyeát ñònh hình phaït trong tröôøng hôïp chuaån bò phaïm toäi,
phaïm toäi chöa ñaït (Ñieàu 52 BLHS)
• Quyeát ñònh hình phaït trong tröôøng hôïp ñoàng phaïm
• Quyeát ñònh hình phaït ñoái vôùi ngöôøi chöa thaønh nieân phaïm
toäi
QUYEÁT ÑÒNH HÌNH PHAÏT NHEÏ HÔN QUY ÑÒNH CUÛA LUAÄT
Khi coù ít nhaát 2 tình tieát giaûm nheï quy ñònh taïi khoaûn 1
Ñieàu 46 Boä luaät naøy, Toøa aùn quyeát ñònh moät hình phaït
döôùi möùc thaáp nhaát cuûa khung hình phaït maø ñieàu luaät ñaõ
quy ñònh nhöng phaûi trong khung hình phaït lieàn keà nheï hôn
cuûa ñieàu luaät; trong tröôøng hôïp ñieàu luaät chæ coù moät
khung hình phaït hoaëc khung hình phaït ñoù laø khung hình phaït
nheï nhaát cuûa ñieàu luaät, thì Toøa aùn coù theå quyeát ñònh
moät hình phaït döôùi möùc thaáp nhaát cuûa khung hoaëc
chuyeån sang moät hình phaït khaùc thuoäc loaïi nheï hôn. lyù do
cuûa vieäc giaûm nheï phaûi ñöôïc ghi roõ trong baûn aùn
• Ñieàu kieän: Coù ít nhaát 2 tình tieát giaûm nheï ñöôïc quy ñònh
taïi khoaûn 1 Ñieàu 46. Neáu chæ coù 1 tình tieát giaûm nheï thì
möùc ñoä giaûm nheï chöa ñuû lieàu löôïng cho pheùp Toøa aùn
quyeát ñònh hình phaït nheï hôn möùc toái thieåu cuûa khung hình
phaït do luaät ñònh
GIÔÙI HAÏN CUÛA VIEÄC QÑHP NHEÏ HÔN QUY ÑÒNH CUÛA
LUAÄT
Neáu ñieàu luaät chæ coù moät khung hình phaït hoaëc khung aùp
duïng laø khung nheï nhaát trong ñieàu luaät nhieàu khung thì Toøa
aùn coù theå:
QÑHP döôùi möùc toái thieåu cuûa khung khi möùc toái thieåu
cuûa khung > möùc toái thieåu cuûa loaïi hình phaït
Quyeát ñònh chuyeån qua 1 hình phaït khaùc thuoäc loaïi nheï
hôn neáu möùc toái thieåu cuûa khung baèng möùc toái thieåu
cuûa loaïi hình phaït ñöôïc aùp duïng
16
Neáu ñieàu luaät coù nhieàu khung vaø khung aùp duïng khoâng
phaûi laø khung hình phaït nheï nhaát trong ñieàu luaät ñoù thì Toøa
aùn chæ ñöôïc quyeát 1 hình phaït döôùi möùc toái thieåu cuûa
khung ñang aùp duïng nhöng phaûi trong giôùi haïn khung lieàn keà
nheï hôn
Ví duï: Khoâng ñöôïc quyeát ñònh moät hình phaït döôùi 7 naêm tuø
ñoái vôùi bò caùo phaïm toäi gieát ngöôøi c1o tình tieát ñònh khung
taïi khoaûn 1 Ñieàu 93 duø bò caùo coù hôn 2 tình tieát giaûm nheï
quy ñònh taïi khoaûn 1 Ñieàu 46 BLHS
Chuaån bò phaïm toäi vaø phaïm toäi chöa ñaït laø caùc möùc ñoä
thöïc hieän toäi phaïm maø theo söï thöøa nhaän chung laø nheï hôn, ít
nguy hieåm hôn so vôùi toäi phaïm ñaõ hoaøn thaønh → BLHS1999 taïi
Ñieàu 52 coù cheá ñònh QÑHP thöøa nhaän QÑHP nheï hôn toäi phaïm
ñaõ hoaøn thaønh laø moät nguyeân taéc trong LHS
Ñoái vôùi haønh vi chuaån bò phaïm toäi vaø haønh vi phaïm toäi chöa
ñaït, hình phaït ñöôïc quyeát ñònh theo caùc ñieàu cuûa Boä luaät
naøy veà caùc toäi phaïm töông öùng tuøy theo tính chaát, möùc ñoä
nguy hieåm cho xaõ hoäi cuûa haønh vi, möùc ñoä thöïc hieän yù ñònh
phaïm toäi vaø nhöõng tình tieát khaùc khieán cho toäi phaïm khoâng
thöïc hieän ñöôïc ñeán cuøng.
Ñoái vôùi tröôøng hôïp chuaån bò phaïm toäi, neáu ñieàu luaät ñöôïc
aùp duïng coù quy ñònh hình phaït cao nhaát laø tuø chung thaân
hoaëc töû hình , thì möùc hình phaït cao nhaát ñöôïc aùp duïng laø
khoâng quaù 20 naêm tuø; neáu laø tuø coù thôøi haïn thì möùc hình
phaït khoâng quaù moät phaàn hai möùc phaït tuø maø ñieàu luaät
quy ñònh (khoaûn 2 Ñieàu 52 BLHS)
Ñoái vôùi tröôøng hôïp phaïm toäi chöa ñaït, neáu ñieàu luaät ñöôïc
aùp duïng coù quy ñònh hình phaït cao nhaát laø tuø chung thaân
hoaëc töû hình, thì chæ coù theå aùp duïng caùc hình phaït naøy trong
tröôøng hôïp ñaëc bieät nghieâm troïng; neáu laø tuø coù thôøi haïn thì
17
möùc hình phaït khoïng quaù ba phaàn tö möùc phaït tuø maø ñieàu
luaät quy ñònh (khoaûn 3 Ñieàu 52 BLHS)
Nguyeân taéc chòu traùch nhieäm chung veà toaøn boä toäi phaïm
ñaõ gaây ra; nguyeân taéc chòu traùch nhieäm ñoäc laäp cuûa nhöõng
ñoàng phaïm ñöôïc theå hieän roõ trong quy ñònh taïi Ñieàu 53
Ñieàu 53 quy ñònh: Khi QÑHP ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñoàng phaïm,
Toøa aùn phaûi xeùt ñeán tính chaát cuûa ñoàng phaïm, tính chaát vaø
möùc ñoä tham gia phaïm toäi cuûa töøng ngöôøi ñoàng phaïm. Caùc
tình tieát giaûm nheï, taêng naëng hoaëc loaïi tröø traùch nhieäm hình
söï thuoäc ngöôøi ñoàng phaïm naøo, thì chæ aùp duïng ñoái vôùi
ngöôøi ñoù.
Ngöôøi chöa thaønh nieân phaïm toäi laø ngöôøi <18 tuoåi ôû thôøi
ñieåm thöïc hieän haønh vi vaø ñuû möùc tuoåi toái thieåu ñeå coù
theå chòu TNHS theo LHSVN (Ñieàu 12 BLHS)
Hình phaït: khoâng aùp duïng tuø chung thaân vaø töû
hình
Khoâng aùp duïng hình phaït boå sung (keå caû phaït
tieàn)
Ñoái vôùi ngöôøi chöa ñuû 16 tuoåi thì khoâng aùp duïng
phaït tieàn
18
Phaït tieàn (ñoái vôùi ngöôøi töø 16 tuoåi trôû leân coù
thu nhaäp hoaëc taøi saûn rieâng)
Caûi taïo khoâng giam giöõ
Ñieàu 72
Ñieàu 73
Ñieàu 74
Phaïm toäi coù tính chaát chuyeân nghieäp laø moät daïng ñaëc bieät
cuûa phaïm toäi nhieàu laàn.
Coù theå ñöôïc hieåu laø tröôøng hôïp moät chuû theå thöïc hieän hai
toäi phaïm trôû leân maø nhöõng toäi phaïm ñoù ñöôïc quy ñònh taïi
caùc ÑIEÀU khaùc nhau hoaëc caùc KHOAÛN khaùc nhau cuûa 1
ñieàu luaät trong phaàn caùc toäi phaïm cuûa BLHS.
1. Xaùc ñònh vieäc moät ngöôøi ñaõ coù loãi trong vieäc thöïc
hieän töø 2 TP trôû leân.
2. Caùc HV phaïm toäi ñaõ ñöôïc quy ñònh taïi caùc ñieàu khaùc
nhau trong phaàn caùc toäi phaïm BLHS. (Bao goàm caùc HV
phaïm toäi do 1 chuû theå thöïc hieän ñöôïc quy ñònh trong caùc
19
khoaûn khaùc nhau cuûa moät ñieàu luaät_ ñk: moãi haønh vi
phaïm toäi trong soá ñoù mang tính chaát laø moät haønh vi
phaïm toäi ñoäc laäp vaø khoâng thuoäc khaùi nieäm phaïm toäi
nhieàu laàn.VD: moät ngöôøi lôïi duïng chöùc vuï, quyeàn haïn
caûn trôû vieäc toá caùo ngöôøi khaùc, ñoàng thôøi coù haønh vi
traû thuø ngöôøi toá caùo -> K1,2 Ñ 132)
3. Ngöôøi phaïm toäi chöa bò xeùt xöû veà toäi naøo trong soá caùc
toäi ñoù.
• Phaïm toäi nhieàu laàn (ñieåm g, K1, Ñ 48): laø phaïm toäi trong
tröôøng hôïp haønh vi cuûa chuû theå coù ñaày ñuû caùc daáu
hieäu cuûa hai toäi phaïm trôû leân maø nhöõng toäi aáy ñöôïc quy
ñònh taïi cuøng moät khoaûn cuûa ñieàu trong phaàn caùc toäi
phaïm BLHS vaø bò xeùt xöû cuøng 1 laàn.
Löu yù: tröôøng hôïp phaïm hai toäi khaùc nhau trong BLHS thì chæ
coù theå tính laø phaïm toäi nhieàu laàn khi coù ñieàu töông öùng
trong phaàn caùc TP ñöôïc quy ñònh rieâng. (vd. Neáu taïi ñieàu ñaàu
tieân tröôùc khi quy ñònh töøng caáu thaønh TP cuï theå trong chöông
caùc toäi xaâm phaïm quyeàn sôû höõu, nhaø laøm luaät quy ñònh:
vieäc thöc hieän töø laàn thöù hai trôû leân baát kyø moät Tp naøo
ñöôïc QÑ trong chöông naøy ñeàu coù theå bò coi laø phaïm toäi
nhieàu laàn.)
Taùi phaïm: Ñöôïc coi laø taùi phaïm khi coù ñaày ñuû caùc ñieàu
kieän:
1. Ñaõ bò keát aùn (khoâng phuï thuoäc vaøo vieäc baûn aùn cuûa
TA ñaõ coù hieäu löïc PL hay chöa) _ ñoái vôùi ngöôøi chöa
thaønh nieân döôùi 16 tuoåi K6, Ñ 69.
2. Chöa ñöôïc xoaù aùn tích.
3. Phaïm toäi môùi do coá yù hoaëc toäi raát nghieâm troïng, toäi
ñaëc bieät nghieâm troïng do voâ yù.
Taùi phaïm nguy hieåm: ngoaøi 3 ñieàu kieän treân, phaûi ñaùp öùng
ñìeâu kieän rieâng:
1. Ñaõ bò keát aùn veà toäi raát nghieâm troïng, toäi ñaëc bieät
nghieâm troïng do coá yù, chöa ñöôïc xoaù aùn tích maø laïi
phaïm toäi raát nghieâm troïng, toäi ñaëc bieät nghieâm troïng
do coá yù.
2. ñaõ taùi phaïm, chöa ñöôïc xoaù aùn tích maø laïi phaïm toäi do
coá yù.
20
21
BAØI 15 MIEÃN, GIAÛM TNHS & HP
Cô sôû lyù luaän cuûa vieäc quy ñònh caùc cheá ñònh Mieãn
giaûm TNHS & HP
I. Mieãn TNHS
II. Mieãn HP
III. Mieãn CH baûn aùn
IV. Mieãn CHHP
V. Giaûm thôøi haïn chaáp haønh hình phaït.
VI. Aùn Treo.
VII. Hoaõn, taïm ñình chæ chaáp haønh hình phaït tuø.
VIII. Xoaù aùn tích
- Quan ñieåm chuû ñaïo veà maët chính trò phaùp lyù trong ñöôøng
loái chính saùch cuûa Ñaûng & NN: khoâng tuyeät ñoái hoaù vai
troø cuûa HP & caùc bieän phaùp cöôõng cheá HS khaùc trong ñaáu
tranh phoøng ngöøa vaø choáng TP.
- Nguyeân taéc nhaân ñaïo vaø muïc tieâu taát caû vì lôïi ích cuûa
con ngöôøi laø neàn taûng lyù luaän cho vieäc quy ñònh caùc cheá
ñònh mieãn giaûm TNHS vaø HP
- Hieäu quaû cuûa caùc bieän phaùp mieãn giaûm TNHS trong ñaáu
tranh phoøng ngöøa vaø choáng TP laø cô sôû thöïc tieãn cuûa
vieäc thöøa nhaän.
I. Mieãn TNHS
- Ñònh nghóa:
Mieãn TNHS laø vieäc cô quan tö phaùp HS coù thaåm quyeàn khoâng
buoäc ngöôøi phaïm toäi phaûi chòu TNHS veà toäi maø hoï ñaõ phaïm
khi coù caên cöù luaät ñònh.
22
o Trong giai ñoaïn khôûi toá, ñieàu tra: cô quan ñieàu tra
o Trong giai ñoaïn truy toá: Vieän kieåm saùt
o Trong giai ñoaïn xeùt xöû : Toøa aùn.
- Phaân loaïi :
• K2 Ñieàu 25BLHS: Ngöôøi phaïm toäi töï thuù, khai roõ söï vieäc
goùp phaàn coù hieäu quaû vaøo vieäc phaùt hieän vaø ñieàu tra
toäi phaïm
• K2 Ñ69 BLHS: Ngöôøi phaïm toäi laø ngöôøi chöa thaønh nieân
• Ñieàu 19: Töï yù nöûa chöøng chaám döùt vieäc phaïm toäi
• Ñieàu 23: Ñaõ troâi qua thôøi hieäu truy cöùu TNHS
• Ñieàu 25, K1: Do chuyeån bieán cuûa tình hình
• Ñieàu 25, K3: Quyeát ñònh ñaïi xaù
YÙ nghóa:
Khoâng ñeå laïi aùn tích, khoâng loaïi tröø traùch nhieäm phaùp lyù
khaùc (Daân söï – Haønh chính – Kyû luaät)
o Mieãn TNHS trong tröôøng hôïp töï yù nöûa chöøng chaám döùt
vieäc PT (Ñieàu 19 BLHS).
o Mieãn TNHS do heát thôøi hieäu truy cöùu TNHS (Ñieàu 23 LHS).
o Mieãn TNHS do chuyeån bieán cuûa tình hình maø haønh vi
phaïm toäi khoâng nguy hieåm cho xaõ hoäi nöõa (Khoaûn 1
Ñieàu 25 BLHS).
o Mieãn TNHS do chuyeån bieán cuûa tình hình maø ngöôøi PT
khoâng coøn nguy hieåm cho XH nöõa (Khoaûn 1 Ñieàu 25
BLHS).
o Mieãn TNHS trong tröôøng hôïp ngöôøi PT töï thuù, khai roõ söï
vieäc, goùp phaàn coù hieäu quaû vaøo vieäc phaùt hieän vaø
ñieàu tra TP, haïn cheá haäu quaû cuûa TP(K2 Ñ 25 BLHS).
o Mieãn TNHS khi coù quyeát ñònh ñaïi xaù cuûa Hoäi ñoàng ñaïi
xaù quoác gia (K3 Ñieàu 25 BLHS).
o Mieãn TNHS ñoái vôùi ngöôøi chöa thaønh nieân phaïm toäi (K2
Ñ 69 BLHS)
23
- Mieãn TNHS trong tröôøng hôïp töï yù nöûa chöøng chaám
döùt vieäc PT (Ñieàu 19 BLHS).
( Ñaõ hoïc ôû baøi caùc giai ñoaïn thöïc hieän toäi phaïm vaø ñoàng
phaïm)
Thôøi hieäu truy cöùu TNHS laø thôøi haïn do BLHS quy ñònh maø
khi heát thôøi haïn ñoù thì ngöôøi phaïm toäi khoâng bò truy cöùu
TNHS tính töø thôøi ñieåm thöïc hieän TP ñaõ troâi qua.
• Neáu trong thôøi haïn qui ñònh taïi khoaûn 2 Ñieàu 23 BLHS
ngöôøi phaïm toäi laïi phaïm toäi môùi maø BLHS qui ñònh möùc
cao nhaát cuûa khung hình phaït ñoái vôùi toäi aáy treân moät
naêm tuø, thì thôøi gian ñaõ qua khoâng ñöôïc tính vaø thôøi
hieäu ñoái vôùi toäi cuõ ñöôïc tính laïi keå töø ngaøy phaïm toäi
môùi.
• Neáu trong thôøi haïn noùi treân, ngöôøi phaïm toäi coá tình troán
traùnh vaø ñaõ coù leänh truy naõ, thì thôøi gian troán traùnh
khoâng ñöôïc tính vaø tôøi hieäu tính laïi keå töø khi ngöôøi ñoù ra
töï thuù hoaëc bò baét giöõ.
24
Löu yù:
Khoâng aùp duïng caùc thôøi hieäu neâu ôû Ñieàu 23 BLHS ñoái vôùi
taát caû TP thuoäc chöông 11 & 24 BLHS
Ñieàu kieän: Chuyeån bieán cuûa tình hình KT, XH, quoác teá laøm
cho haønh vi phaïm toäi ñöôïc xem laø khoâng coøn nguy hieåm cho
XH nöõa.
(Maéc beänh hieåm ngheøo hoaëc ñaõ töï caûi taïo raát toát).
- Mieãn TNHS trong tröôøng hôïp ngöôøi PT töï thuù, khai roõ
söï vieäc, goùp phaàn coù hieäu quaû vaøo vieäc phaùt hieän
vaø ñieàu tra TP, haïn cheá haäu quaû cuûa TP (K2 Ñ 25 BLHS).
- Mieãn TNHS khi coù quyeát ñònh ñaïi xaù cuûa Hoäi ñoàng
ñaïi xaù quoác gia (K3 Ñieàu 25 BLHS).
- Mieãn TNHS ñoái vôùi ngöôøi chöa thaønh nieân phaïm toäi
(K2 Ñ 69 BLHS)
Ñieàu kieän:
Toäi ñaõ phaïm laø toäi ít nghieâm troïng hoaëc nghieâm troïng
Ñöôïc gia ñình hoaëc cô quan, toå chöùc nhaän giaùm saùt giaùo
duïc
- Ñònh nghóa :
Mieãn HP laø vieäc TA khoâng buoäc ngöôøi phaïm toäi phaûi chòu
hình phaït veà toäi maø hoï ñaõ phaïm.
25
- Ñieàu kieän mieãn HP: (Ñieàu 54 BLHS)
Ngöôøi ñöïôc mieãn HP thì ñöông nhieân ngöôøi ñoù ñöôïc xoùa aùn
tích vaø thôøi ñieåm ñöông nhieân ñöôïc xoùa aùn tích ñöôïc tính töø
ngay sau khi baûn aùn naøy coù hieäu löïc phaùp luaät. Tuy nhieân,
trong tröôøng hôïp ngöôøi bi keát aùn coøn phaûi chaáp haønh caùc
quyeát ñònh khaùc cuûa baûn aùn nhö aùn phí, boài thöôøng thieät
haïi … thì hoïc chæ ñöôïc xoùa aùn tích khi chaáp haønh xong caùc
nghóa vuï ñaõ ñöôïc ghi trong baûn aùn.
III. MIEÃN CHAÁP HAØNH BAÛN AÙN HÌNH SÖÏ DO HEÁT THÔØI
HIEÄU LUAÄT ÑÒNH.
Thôøi hieäu thi haønh baûn aùn HS laø thôøi gian do BLHS quy ñònh
maø khi heát thôøi haïn ñoù ngöôøi ñoù bò keát aùn khoâng phaûi
chaáp haønh baûn aùn ñaõ tuyeân.
Thôøi hieäu thi haønh baûn aùn hình söï laø (K2 Ñieàu 55
BLHS) :
o 5 naêm ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp xöû phaït tieàn , caûi taïo
khoâng giam giöõ hoaëc xöû phaït tuø ñeán 3 naêm.
o 10 naêm ñoái vôùi tröôøng hôïp xöû phaït tuø treân 3 naêm
ñeán 15 naêm
o 15 naêm ñoái vôùi tröôøng hôïp xöû phaït tuø treân 15 naêm.
- Ngöôøi bò keát aùn khoâng troán traùnh vieäc thi haønh baûn
aùn hoaëc khoâng coù leänh truy naõ.
- Neáu coá tình troán traùnh thì thôøi hieäu seõ ñöôïc tính laïi keå
töø thôøi ñieåm ra trình dieän hoaëc bò baét giöõ.
26
o Khaùi nieäm
Mieãn chaáp haønh hình phaït laø khoâng buoäc ngöôøi bò keát aùn
phaûi chaáp haønh hình phaït maø toaø aùn ñaõ tuyeân trong baûn
aùn.
- Caùc tröôøng hôïp mieãn chaáp haønh hình phaït vaø ñieàu
kieän aùp duïng:
o Mieãn chaáp haønh hình phaït do laäp coâng lôùn hoaëc maéc
beänh hieåm ngheøo (Khoaûn 1 Ñieàu 57 BLHS).
o Mieãn chaáp haønh hình phaït khi ñöôïc ñaëc xaù hoaëc ñaïi xaù
(K2 Ñieàu 57 BLHS )
o Mieãn chaáp haønh hình phaït do trong thôøi gian hoaõn chaáp
haønh hình phaït ñaõ laäp coâng (K3 Ñieàu 57 BLHS)
o Mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït coøn laïi do trong thôøi gian
taïm ñình chæ chaáp haønh hình phaït ñaõ laäp coâng (K4 Ñieàu
57 BLHS)
o Mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït caám cö truù hoaëc quaûn
cheá coøn laïi (K5 Ñieàu 57 BLHS )
o Mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït tieàn coøn laïi ( K2 Ñieàu
58 BLHS)
o Mieãn chaáp haønh hình phaït ñoái vôùi ngöôøi chöa thaønh
nieân phaïm toäi (K2 Ñieàu 76 BLHS)
o Mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït tieàn coøn laïi ñoái vôùi
ngöôøi chöa thaønh nieân phaïm toäi (K3 Ñieàu 76 BLHS)
Nhö vaäy, theo quy ñònh Khoaûn 1 Ñieàu 57 BLHS thì ngöôøi bò
keát aùn chöa chaáp haønh hình phaït coù theå ñöôïc mieãn chaáp
haønh toaøn boä hình phaït neáu coù ñuû caùc ñieàu kieän sau :
- Ñieàu kieän 1 : Ngöôøi phaïm toäi bò keát aùn caûi taïo khoâng
giam giöõ, tuø coù thôøi haïn maø chöa chaáp haønh hình phaït.
27
- Ñieàu kieän 2 : Ñaõ laäp coâng lôùn hoaëc maéc beänh hieåm
ngheøo.
- Ñieàu kieän 3 : Ngöôøi phaïm toäi khoâng coøn nguy hieåm cho xaõ
hoäi nöõa.
- Ñieàu kieän 4 : Coù söï ñeà nghò cuûa Vieän kieåm saùt.
+ Mieãn chaáp haønh hình phaït khi ñöôïc ñaëc xaù hoaëc ñaïi
xaù ( K2 Ñieàu 57 BLHS)
”Ñoái vôùi ngöôøi bò keát aùn veà toäi ít nghieâm troïng ñaõ ñöôïc
hoaõn chaáp haønh hình phaït theo qui ñònh taïi Ñieàu 61 BLHS, neáu
trong thôøi gian ñöôïc hoaõn ñaõ laäp coâng, thì theo ñeà nghò cuûa
Vieän tröôûng Vieän Kieåm saùt, Toøa aùn coù theå quyeát ñònh mieãn
chaáp haønh hình phaït.”
“Ñoái vôùi ngöôøi bò keát aùn veà toäi ít nghieâm troïng ñaõ ñöôïc
taïm ñình chæ chaáp haønh hình phaït theo qui ñònh taïi Ñieàu 62
BLHS, neáu trong thôøi gian ñöôïc taïm ñình chæ maø ñaõ laäp coâng,
thì theo ñeà nghò cuûa Vieän tröôûng Vieän Kieåm saùt, Toøa aùn coù
theå quyeát ñònh mieãn chaáp haønh hình phaït coøn laïi.”
Ngöôøi bò phaït caám cö truù hoaëc quaûn cheá, neáu ñaõ chaáp
haønh ñöôïc 1/2 thôøi haïn hình phaït vaø caûi taïo toát, thì theo ñeà
nghò cuûa chính quyeàn ñòa phöông nôi ngöôøi ñoù chaáp haønh hình
phaït, Toøa aùn coù quyeát ñònh mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït
coøn laïi.
28
+ Mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït tieàn coøn laïi ( K2
Ñieàu 58 BLHS )
Ngöôøi bò keát aùn phaït tieàn ñaõ tích cöïc chaáp haønh ñöôïc
moät phaàn hình phaït nhöng bò laâm vaøo hoaøn caûnh kinh teá ñaëc
bieät khoù khaên keùo daøi do thieân tai, hoûa hoaïn, tai naïn hoaëc
oám ñau gaây ra maø khoâng theå tieáp tuïc chaáp haønh phaàn hình
phaït coøn laïi hoaëc laäp coâng lôùn, thì theo ñeà nghò cuûa Vieän
tröôûng Vieän kieåm saùt, Toøa aùn coù theå quyeát ñònh mieãn vieäc
chaáp haønh phaàn tieàn coøn laïi.
+ Mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït coøn laïi ñoái vôùi
ngöôøi chöa thaønh nieân phaïm toäi ( K2 Ñieàu 76 BLHS)
K2 Ñieàu 76 BLHS qui ñònh : " Ngöôøi chöa thaønh nieân bò phaït
caûi taïo khoâng giam giöõ hoaëc phaït tuø, neáu laäp coâng hoaëc
maéc beänh hieåm ngheøo, thì ñöôïc xeùt giaûm ngay vaø coù theå
ñöôïc mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït coøn laïi"
+ Mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït tieàn coøn laïi ñoái
vôùi ngöôøi chöa thaønh nieân phaïm toäi ( K3 Ñieàu 76 BLHS)
Ngöôøi chöa thaønh nieân bò phaït tieàn nhöng laâm vaøo hoaøn
caûnh kinh teá ñaëc bieät khoù khaên keùo daøi do thieân tai, hoûa
hoaïn, tai naïn hoaëc oám ñau gaây ra hoaëc laäp coâng lôùn, thì theo
ñeà nghò cuûa Vieän tröôûng Vieän kieåm saùt, Toøa aùn coù theå
quyeát ñònh giaûm hoaëc mieãn chaáp haønh phaàn hình phaït tieàn
coøn laïi.
- Ñònh nghóa :
Giaûm thôøi haïn chaáp haønh hình phaït laø tröôøng hôïp Toaø
aùn quyeát ñònh giaûm vieäc chaáp haønh moät phaàn hình phaït cho
ngöôøi bò keát aùn ñaõ chaáp haønh hình phaït ñöôïc moät thôøi gian
nhaát ñònh vaø coù söï caûi taïo toát.
- Caùc tröôøng hôïp giaûm thôøi haïn chaáp haønh hình phaït.
29
o Giaûm thôøi haïn chaáp haønh hình phaït trong tröôøng hôïp
ñaëc bieät (Ñieàu 59 BLHS )
o Giaûm möùc hình phaït ñaõ tuyeân ñoái vôùi ngöôøi chöa
thaønh nieân phaïm toäi (Ñieàu 76 BLHS ).
Ngöôøi bò keát aùn phaït tuø, neáu ñaõ chaáp haønh hình phaït
ñöôïc moât thôøi gian nhaát ñònh vaø coù nhieàu tieán boä, thì theo
ñeà nghò cuûa cô quan thi haønh aùn phaït tuø, Toøa aùn coù theå
quyeát ñònh giaûm thôøi haïn chaáp haønh hình phaït.
Thôøi gian ñaõ chaáp haønh hình phaït ñeå ñöôïc xeùt giaûm laàn
ñaàu laø 1/3 thôøi haïn ñoái vôùi hình phaït caûi taïo khoâng giam
giöõ, hình phaït tuø töø 30 naêm trôû xuoáng, 12 naêm ñoái vôùi tuø
chung thaân.”
+ Giaûm thôøi haïn chaáp haønh hình phaït trong tröôøng hôïp
ñaëc bieät (Ñieàu 59 BLHS)
Ñieàu 59 BLHS qui ñònh : “Ngöôøi bò keát aùn coù lyù do ñaùng
ñöôïc khoan hoàng theâm nhö ñaõ laäp coâng, ñaõ quaù giaø yeáu
hoaëc maéc beänh hieåm ngheøo, thì Toøa aùn coù theå xeùt giaûm
vaøo thôøi gian sôùm hôn hoaëc vôùi möùc cao hôn so vôùi thôøi gian
vaø möùc qui ñònh taïi Ñieàu 58 BLHS”
+ Giaûm möùc hình phaït ñaõ tuyeân ñoái vôùi ngöôøi chöa
thaønh nieân phaïm toäi (Ñieàu 76 BLHS ).
Ñònh nghóa :
30
Giaûm thôøi haïn chaáp haønh hình phaït trong tröôøng
hôïp ñaëc bieät (Ñieàu 59 BLHS )
Giaûm möùc hình phaït ñaõ tuyeân ñoái vôùi ngöôøi chöa
thaønh nieân phaïm toäi (Ñieàu 76 BLHS ).
1. Khaùi nieäm:
AÙn treo laø bòeân phaùp mieãn chaáp haønh HP tuø coù ñieàu
kieän ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi ngöôøi bò xöû phaït tuø khoâng quaù
3 naêm, xeùt nhaân thaân vaø caùc tình tieát giaûm nheï maø thaáy
khoâng caàn thieát buoäc chaáp haønh HP tuø.
Aùn treo laø moät trong nhöõng bieåu hieän cuï theå cuûa phöông
chaâm “tröøng trò keát hôïp vôùi giaùo duïc “, vaø nguyeân taéc
nhaân ñaïo XHCN trong chính saùch hình söï cuûa nhaø nöôùc ta.
Aùn treo coù taùc duïng khuyeán khích ngöôøi bò keát aùn vôùi söï
giuùp ñôõ tích cöïc cuûa xaõ hoäi töï lao ñoäng caûi taïo ñeå trôû
thaønh ngöôøi löông thieän.
Aùn treo coøn coù taùc duïng thu huùt söï tham gia cuûa xaõ hoäi
vaøo vieäc caûi taïo , giaùo duïc ngöôøi bò keát aùn – moät bieåu
hieän cuï theå cuûa nguyeân taéc daân chuû trong vieäc caûi taïo,
giaùo duïc ngöôøi phaïm toäi.
Nhaân thaân töông ñoái toát (khaû naêng töï caûi taïo giaùo duïc
cao)
Xeùt thaáy khoâng caàn phaûi baét chaáp haønh hình phaït tuø.
31
* Veà möùc hình phaït tuø :
“ Noùi chung ngöôøi ñöôïc höôûng aùn treo phaûi laø ngöôøi
chaáp haønh ñuùng chính saùch, phaùp luaät, thöïc hieän ñaày ñuû
caù nghóa vuï cuûa baûn thaân, chöa coù tieàn aùn, tieàn söï. Tuy
nhieân, ñoái vôùi ngöôøi coù tieàn aùn, tieàn söï, neáu xeùt tính
chaát cuûa tieàn aùn, tieàn söï ñoù cuøng vôùi tính chaát cuûa toäi
phaïm môùi thöïc hieän vaø caùc caên cöù khaùc thaáy khoâng
caàn thieát phaûi baét hoï chaáp haønh hình phaït tuø, thì cuõng
coù theå cho hoï ñöôïc höôûng aùn treo, nhöng tinh thaàn chung laø
haïn cheá vaø phaûi thaät chaët cheõ”.
+ Coù nhieàu tình tieát giaûm nheï nghóa laø coù töø 2 tình
tieát giaûm nheï trôû leân ñöôïc qui ñònh taïi K1 vaø K2 Ñieàu 46 BLHS
1999 .
- Xeùt thaáy khoâng caàn phaûi baét chaáp haønh hình phaït
tuø (ñieàu kieän veà phoøng ngöøa toäi phaïm ).
- Thôøi gian thöû thaùch cuûa aùn treo laø thôøi haïn maø Toøa aùn
quyeát ñònh buoäc ngöôøi bò keát aùn ñöôïc höôûng aùn treo phaûi
tuaân thuû caùc ñieàu kieän cuûa aùn treo
Theo Nghò quyeát soá 01/ 1990 ngaøy 18/10/1990 cuûa HÑTP
TANDTC thì :
- Khi cho ngöôøi bò keát aùn ñuôïc höôûng aùn treo, Toøa aùn phaûi
tuyeân thôøi gian thöû thaùch töø 1 naêm ñeán 5 naêm; baát cöù
tröôøng hôïp naøo cuõng khoâng ñöôïc döôùi 1 naêm hoaëc khoâng
quaù 5 naêm vaø khoâng ñöôïc ít hôn möùc phaït tuø.
32
- Caùch tính thôøi gian thöû thaùch cuûa aùn treo ñöôïc qui ñònh nhö
sau :
Thôøi gian thöû thaùch cuûa aùn treo ñöôïc tính töø ngaøy tuyeân
baûn aùn cho höôûng aùn treo. Neáu ngöôøi bò keát aùn coù nhieàu
baûn aùn cho höôûng aùn treo thì tính töø ngaøy tuyeân baûn aùn
ñaàu tieân cho höôûng aùn treo.
6. Ñieàu kieän cuûa aùn treo vaø haäu quaû phaùp lyù cuûa
vieäc vi phaïm ñieàu kieän cuûa aùn treo:
o Trong thôøi gian thöû thaùch khoâng ñöïôc phaïm toäi môùi
(baát keå toäi gì).
o Neáu ngöôøi bò keát aùn phaïm toäi môùi trong thôøi gian
thöû thaùch thì TA buoäc hoï phaûi chaáp haønh hình phaït
tuø ñaõ ñöôïc cho höôûng aùn treo.
Hình phaït cuûa hai baûn aùn ñöôïc toång hôïp theo qui ñònh taïi
ñieàu 51, khoaûn 2
Thôøi haïn taïm giam taïm giöõ tröôùc ñoù (neáu coù) ñöôïc tröø
vaøo thôøi haïn cuûa HP chung.
o TA giao ngöôøi bò aùn treo cho cô quan, toå chöùc nôi ngöôøi
naøy coâng taùc hoaëc chính quyeàn ñòa phöông nôi ngöôøi
ñoù cö truù ñeå thöïc hieän vieäc giaùm saùt giuùp ñôõ.
o Ngöôøi bò aùn treo coù nghóa vuï phaûi trình dieän vôùi cô
quan toå chöùc hoaëc chính quyeàn ñòa phöông trong thôøi
gian chaáp haønh aùn treo
8. Hình phaït boå sung ñoái vôùi ngöôøi ñöôïc höôûng aùn
treo:
K3 Ñieàu 60 BLHS qui ñònh : “Ngöôøi ñöôïc höôûng aùn treo coù
theå phaûi chòu hình phaït boå sung laø hình phaït tieàn, caám ñaûm
nhieäm chöùc vuï, caám haønh ngheà hoaëc laøm coâng vieäc nhaát
ñònh theo qui ñònh taïi Ñieàu 30 vaø Ñieàu 36 BLHS ”
VII. HOAÕN, TAÏM ÑÌNH CHÆ CHAÁP HAØNH HÌNH PHAÏT TUØ
33
o Ñònh nghóa.
o Nhöõng tröôøng hôïp ñöôïc hoaõn chaáp haønh hình phaït tuø.
- Ñònh nghóa :
Hoaõn chaáp haønh hình phaït tuø laø chuyeån vieäc thi haønh hình
phaït tuø sang thôøi ñieåm khaùc muoän hôn.
-Nhöõng tröôøng hôïp ñöôïc hoaõn chaáp haønh hình phaït tuø
:
Ngöôøi bò xöû phaït tuø coù theå ñöôïc hoaõn chaáp haønh hình phaït
tuø trong caùc tröôøng hôïp sau ñaây :
• Bò beänh naëng ñöôïc hoaõn cho ñeán khi söùc khoûe ñöôïc phuïc
hoài;
• Phuï nöõ coù thai hoaëc ñang nuoâi con döôùi 36 thaùng tuoåi, thì
ñöôïc hoaõn cho ñeán khi con ñuû 36 thaùng tuoåi;
• Laø ngöôøi lao ñoäng duy nhaát trong gia ñình, neáu phaûi chaáp
haønh hình phaït tuø thì gia ñình seõ gaëp khoù khaên ñaëc bieät,
ñöôïc hoaõn ñeán 1 naêm, tröø tröôøng hôïp ngöôøi ñoù bò keát aùn
veà caùc toäi xaâm phaïm ANQG hoaëc caùc toäi khaùc laø toäi raát
nghieâm troïng, ñaëc bieät nghieâm troïng;
• Bò keát aùn veà toäi ít nghieâm troïng, do nhu caàu coâng vuï, thì
ñöôïc hoaõn ñeán 1 naêm.
2. Taïm ñình chæ chaáp haønh hình phaït tuø ( Ñieàu 62 BLHS )
- Ñònh nghóa :
Taïm ñình chæ chaáp haønh hình phaït tuø laø vieäc taïm ngöøng vieäc
ñang chaáp haønh hình phaït tuø trong khoaûng thôøi gian nhaát
ñònh.
- Caùc tröôøng hôïp taïm ñình chæ chaáp haønh hình phaït tuø
:
- K1 Ñieàu 62 BLHS => Gioáng nhö caùc tröôøng hôïp hoaõn chaáp
haønh hình phaït tuø.
VII. HOAÕN, TAÏM ÑÌNH CHÆ CHAÁP HAØNH HÌNH PHAÏT TUØ
34
VIII. XOÙA AÙN TÍCH
1.Ñònh nghóa:
Xoùa aùn tích laø vieäc toøa aùn caên cöù vaøo caùc quy
ñinh cuûa BLHS ( Ñieàu 64) thöøa nhaän ngöôøi bò keát aùn
khoâng coøn chòu söï taùc ñoäng baát lôïi töø baûn aùn cuõ
hoaëc trong moät soá tröôøng hôïp nhaát ñò nh (Ñieàu 65)
toøa ra quyeát ñònh xoùa aùn cho ngöôøi bò keát aùn.
Trong caû hai tröông hôïp ngöôøi phaïm toäi ñeàu ñöôïc coi nhö
chöa bò keát aùn.
Xoùa aùn tích trong tröôøng hôïp ñaëc bieät ( Ñieàu 65 BLHS1999).
Xoaù aùn tích ñoái vôùi ngöôøi chöa thaønh nieân phaïm toäi (Ñieàu
77 BLHS)
35