1

L do chn ti Trong nm knh u t truyn thng ti Vit Nam nh : tin gi ngn hng, chng khon, bt ng sn, vng v ngoi t th giao dch hng ha l mt knh u t kh mi m c bit trong hon cnh khng hong ton cu hin nay cc knh u t truyn thng ang gp kh khn. Hn na Vit Nam l mt quc gia vi nhiu sn phm nng nghip ni ting th gii. Vic ng dng sn hng ha nh mt knh bo him ri ro cng nh mt knh u t c th l mt hng i mi trong hon cnh hin nay. Bi tiu lun ny s gii thiu tng quan v cch thc giao dch cng nh ng dng hp ng phi sinh trong vic phng v cng nh u t trn sn hng ha Vit Nam. I. GII THIU CHUNG V S GIAO DCH HNG HA a. Lch s thnh lp SGDHH VN (Viet Nam Commodity Exchange VNX) l s giao dch hng ha u tin c b Cng Thng cp php thnh lp vo ngy 01/09/2010, chnh thc khai trng v i vo hot ng vo ngy 11/01/2011. Tr s chnh: 18-20 Phc Hng, P.8, Q.5, Tp.HCM, c website: www.vnx.com.vn a. Mc tiu: To ra mt SGD quy chun, tp trung an ton, hp php nhm p ng nhu cu mua bn, trao i hng ha ca XH. b. S t chc VNX

c. Chc nng chnh Kt ni cc nh trong chui gi tr sn phm: ngi nng dn, nh sn xut,v nh u t Bo him gi: VNX gi vai tr nh gi hng ha, khng phn bit quy m nh sn

2
xut. Hng ha ca cc nh sn xut khc nhau nhng c cht lng nh nhau th s c gi bng nhau => n nh gi c th trng Ngoi ra, VNX cn gip nhng ngi c nhu cu v hng ha bo m c gi nguyn liu n nh, nh vo vic giao dch cc hp ng phi sinh; m ra knh u t mi cho cc nh u t. d. Cc loi hng ha c giao dch trn VNX Cao su RSS3, c ph (gm 2 loi: Robusta loi 1 & Arabica), v thp cun cn nng e. Cc loi giao dch trn VNX: gm 2 loi l giao ngay v giao dch phi sinh f. Cc sn phm & dch v ca VNX: T chc giao dch cc hp ng giao ngay & phi sinh i vi 3 mt hng c ph, cao su v thp T chc kim nh, giao nhn hng ha Trung gian kt ni nh u t trong nc tham gia th trng th gii II. CCH THC GIAO DCH V NG DNG HP NG TNG LAI 1. Cch thc giao dch a. Loi hp ng giao dch Hp ng giao ngay (giao dch tha thun) l hp ng vic giao hng v thanh ton c th din ra trong vng t ngy k t khi hp ng c k kt . Hp ng k hn (giao dch tha thun): theo bn bn cam kt giao v bn mua cam kt nhn hng ho ti mt thi im trong tng lai theo hp ng . Hp ng tng lai (giao dch trn website VNX): l hp ng k hn c tiu chun ha. b. Hng giao dch Sn phm theo chun quc t Cao su RSS3 _ K hiu VTRB C ph Robusta K hiu VLRC C ph Arabica K hiu VKC Sn phm theo chun VNX Cao su RSS3 _ K hiu VRSS3 C ph Robusta K hiu VRC C ph Arabica K hiu VIAC Thp cun cn nng K hiu VNHRC c. Thi gian giao dch i vi sn phm theo chun VNX

i vi sn phm theo chun Quc t

d. Phng thc giao dch v nhn lnh V phng thc giao dch: giao dch bo gi c ngha l h thng s cho mc gi mua vo (bid) v mc gi bn ra (ask) tt nht trn th trng. Cc nh u t s giao dch vi sn giao dch ch khng phi giao dch trc tip vi nhau. H thng cho cc hp ng tng lai, cn cc giao dch giao ngay v giao dch k hn l tha thun. Cc loi lnh gm c 2 loi lnh ln l lnh khp tc th (instant execution) v lnh ch khp (pending order). Instant order: Lnh c thc hin ngay (bn hoc mua) vi gi m sn giao dch ang yt. Pending order gm c cc lnh nh sau: Lnh gii hn mua (Buy Limit), Lnh gii hn bn (Sell Limit),Lnh dng mua (Buy Stop), Lnh dng bn (Sell Stop) V hnh thc giao dch: khch hng c th giao dch qua cc cch sau: Giao dch qua phn mm.(MT4, MT5); Giao dch qua in thoi; Giao dch qua cc phng tin khc nh l: Yahoo messenger, fax, email; Giao dch ti quy giao dch e. Trnh t giao dch M ti khon: Khch hng tin hnh m ti khon giao dch hng ha ti VNX v ti khon Ngn hng.

4
K qu giao dch: Khch hng s np tin vo ti khon Ngn hng c ch nh. Mc k qu ban u l 10%, mc k qu duy tr l 7%. t lnh: t lnh thng qua 4 knh chnh nh trnh by. i vi giao dch k hn v giao ngay th cc nh u t t a ra mc gi tha thun v thng qua cc sn giao dch. Cch xc nh li l v rt tin khi ti khon: Trong phin li l c xc nh theo gi bid v gi ask. Sn giao dch s c tnh ton li l theo ngy v yu cu np tin k qu nu nh t l k qu xung ti mc k qu duy tr. Nh u t c th rt tin khi ti khon. S tin rt (Free Margin) = Tng ti sn Margin Giao nhn hng ha: Nu nh u t mun mua hoc bn hng ha tht th phi thng bo trc cho thnh vin ca S giao dch, nu mua th phi c tin, bn bn phi c hng ha. Hng ha phi c a vo kho v kim nh. 2. ng dng hp ng tng lai vo bo him ri ro Chng ta s tm hiu ng dng ca hp ng tng lai trn sn giao dch VNX thng qua 2 v d in hnh sau: VD1: Gi s ngi nng dn s thu hoch 20 tn c ph vo thng 9. phng nga ri ro gim gi, anh ta s bn 1 hp ng tng lai vi tng lai 20 tn c ph giao hng thng 9 vi gi l 30 triu ng/tn. Nu gi c ph gim xung 25 triu ng/tn. Anh ta s bn bn ngoi vi gi l 25 triu ng/tn ng thi s tt ton ti khon vi s giao dch hng ha khon li l 5 triu ng/tn. Tng cng thu 30 triu ng/tn. Vy anh ta bo him cho mt hng c ph ca mnh. VD2: Gi s nh u t cn mua 20 tn c ph vo thng 9 ch bin c ph ha tan. Nhng lo ngi rng gi s tng, anh ta s mua hp ng tng lai 20 tn c ph giao hng thng 9 vi gi 30 triu ng/tn. Nu gi c ph tng ln 35 triu ng/tn th anh ta s mua bn ngoi vi gi l 35 triu ng/tn v tt ton ti khon vi S GD Hng ha vi khon li l 5 triu ng/tn. Vy s tin anh ta b ra mua l: 35-5=30 triu ng/tn. III. SO SNH SN HNG HA VIT NAM V TH GII 1. V hnh thc giao dch Hin nay trn th gii mt s sn hng ha cn tn ti hnh thc truyn thng song song vi giao dch in t. Trung tm ca sn giao dch l bc giao dch (trading pit/ ring) ni cc nh mi gii sn thc hin vic t gi (bid- t mua mt s lng c th hng ha mt mc gi nu r) v cho gi (offer- t bn mt s lng c th hng ha mt mc gi nu r). Tt c vic t mua v bn c thc hin bng cch h to (open outcry) hoc

5
dng k hiu bng tay. in hnh l sn hng ha New York. Ti Sn hng ha Vit Nam th khng c hnh thc ny. 2. V hng ha giao dch Cc sn hng ha trn th gii thng giao dch tng i nhiu loi hng ha. in hnh nh sn hng ha Chicago rt a dng bao gm nng lng, sn phm nng nghip, kim loi, v cc sn phm u t khc nh a c Hoc cc sn chuyn v sn phm nh sn giao dch kim loi Lun n chuyn giao dch hp ng tng lai, quyn chn kim loi mu v kim loi th yu, thp v nha. Ti sn hng ha Vit Nam th ch c 3 loi hng ha l c ph, cao su v thp. 3. Cc loi hp ng Ti Vit Nam, sn hng ha ch c hp ng tng lai, k hn v giao ngay. Tuy nhin, cc sn hng ha khc trn th gii cn c c hp ng quyn chn chng hn nh sn giao dch Kim loi Lun n. Ngoi cc hp ng v hng ha c th c thm cc hp ng v li sut, chng khon cng giao dch ngay trn sn hng ha III. TIM NNG PHT TRIN CA VNX S ra i ca VNX ng vai tr to ln trong vic kt ni cc nh trong chui gi tr sn xut. Trong tng lai, tim nng pht trin ca VNX l v cng to ln, vi chin lc pht trin chin lc l: tr thnh S giao dch hng ha ng u VN trong lnh vc giao dch hng ha phi sinh v l t chc hng u v qun l h thng kho giao nhn mt s mt hng nng sn. Xu hng pht trin ca VNX l m rng thm cc mt hng nng sn ln giao dch trn sn, nh: h tiu, iu, ma ng, bng si. Bn cnh , VNX cng s hp tc vi cc S giao dch hng ha ln trn th gii nh Liffe (Anh), Ice (M), Tocom (Nht) to ra tnh thng sut gia giao dch hng ha phi sinh Vit Nam vi th gii ng thi tip thu cc nn tng v kin thc v giao dch hng ha phi sinh ng dng cho Vit Nam