You are on page 1of 58

Trng i hoc Kinh T Tp.

HCM
Khoa Ti chnh Doanh nghip
----------

KHA LUN TT NGHIP

ti:

NH HNG CA T GI THC LN CN CN THNG


MI : MT NGHIN CU THC NGHIM VIT NAM

GVHD: PGS.TS. Trn Th Thy Linh


SVTT: Nguyn Vn Thnh
MSSV: 33111026049

TP.HCM, ngy 18 thng 10 nm 2013

Trng i hoc Kinh T Tp.HCM


Khoa Ti chnh Doanh nghip
----------

KHA LUN TT NGHIP

ti:

NH HNG CA T GI THC LN CN CN THNG


MI : MT NGHIN CU THC NGHIM VIT NAM

GVHD: PGS.TS. Trn Th Thy Linh


SVTT: Nguyn Vn Thnh
MSSV: 33111026049

TP.HCM, ngy 18 thng 10 nm 2013

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

LI CM N

Li u tin ti xin chn thnh cm n c Trn Th Thy Linh hng dn tn


tnh cho ti hon thnh chuyn tt nghip ny.
Ti xin chn thnh cm n n tt c thy c trng i hc Kinh t TP.h
Ch Minh truyn t kin thc cho ti trong sut qu trnh hc va qua.
Sau cng ti xin cm n n tt c cc bn b, ngi thn ng h, gip ti
hon thnh chuyn tt nghip ny.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-i-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

NHN XT CA GIO VIN HNG DN

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-ii-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

MC LC

Danh mc cc t vit tt ........................................................................................................ v


DANH MC CC HNH ..................................................................................................... vi
DANH MC CC BNG BIU ........................................................................................ vii
NH HNG CA T GI THC LN CN CN THNG MI: NGHIN CU
THC NGHIM VIT NAM .......................................................................................... 1
TM TT ............................................................................................................................... 1
1.

GII THIU .................................................................................................................. 2

1.1. L do chn ti nghin cu ..................................................................................... 2


1.2. Mc tiu nghin cu v cu hi nghin cu ............................................................. 2
1.2.1. Mc tiu nghin cu .................................................................................................. 2
1.2.2. Cu hi nghin cu ................................................................................................... 3
2.

TNG QUAN CC NGHIN CU TRC Y ................................................... 4

2.1. Khung l thuyt ........................................................................................................... 4


2.1.1. nh ngha cn cn thng mi ................................................................................ 4
2.1.2. Tc ng t gi thc ln cn cn thng mi. ........................................................... 4
2.1.3. L thuyt hiu ng ng cong J .............................................................................. 5
2.2. Cc nghin cu trc y .......................................................................................... 6
2.2.1. Nghin cu cc nc ang pht trin v km pht trin ....................................... 6
2.2.2. Nghin cu cc nc pht trin ........................................................................ 8
2.2.3. Tm tt cc kt qu nghin cu................................................................................. 9
3.

PHNG PHP NGHIN CU V D LIU ...................................................... 11

3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
3.4.1.
3.4.2.
3.4.3.
3.4.4.
3.4.5.
4.
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.

D liu ........................................................................................................................ 11
Bin ............................................................................................................................. 11
M hnh nghin cu .................................................................................................. 11
Phng php kim nh ........................................................................................... 12
Kim nh nghim n v (unit test root) ................................................................ 12
Kim tra ng lin kt ............................................................................................. 13
Kim tra nguyn nhn Granger .............................................................................. 13
M hnh vecto hiu chnh sai s .............................................................................. 13
Hm phn ng xung ................................................................................................ 14

NI DUNG V CC KT QU NGHIN CU .................................................... 14


Kt qu kim nh nghim n v ADF .................................................................. 14
Kt qu kim tra ng lin kt ................................................................................ 14
Kt qu kim tra nguyn nhn Granger................................................................. 15
Kt qu m hnh hiu chnh sai s VECM ............................................................. 16
Kt qu Hm phn ng xung ................................................................................... 18

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-iii-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


4.6.
5.
5.1.
5.2.
6.

Tho lun v cc kt qu nghin cu t c .............................................. 20


KT LUN V GI CHNH SCH..................................................................... 23
Kt lun ...................................................................................................................... 23
Gi cc chnh sch ................................................................................................. 23
TI LIU THAM KHO ........................................................................................... 25

PHC LC ........................................................................................................................... 28

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-iv-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Danh mc cc t vit tt
ADB: Ngn hng pht trin Chu
ADF : (Augemented Dicky Fuller): Kim nh ADF
ADRL: (Autoregressive Distributed Lag ) M hnh phn phi tr t hi quy
AIC: (Akaike info criterion) tiu chun AIC
IFS : ngun d liu thng k ca Qu tin t Quc t IMF
OLS : Phng php bnh phng nh nht
GSO: Tng cc thng k Vit Nam
REER: T gi thc a phng
RER: T gi thc song phng
NEER: T gi danh ngha
VECM : (Vecto error correction model): m hnh hiu chnh sai s
VAR : m hnh t hi quy

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-v-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

DANH MC CC HNH
Hnh 0.1 : Mi quan h gia t gi thc v xut khu rng
Hnh 0.2: Hiu ng ng cong J
Hnh 0.3: th Hm phn phn ng xung
Hnh 0.4: th REER _ NEER
Hnh 0.5: th RER - USD

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-vi-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

DANH MC CC BNG BIU


Bng 0.1: Kt qu kim nh nghim n v
Bng 0.2: Kim tra ng tch hp
Bng 0.3: Kim tra nguyn nhn Granger
Bng 0.4 : Kt qu kim nh VECM

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-vii-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

NH HNG CA T GI THC LN CN CN THNG


MI: NGHIN CU THC NGHIM VIT NAM
TM TT
Bi nghin cu thc nghim s tc ng ca t gi thc ln cn cn thng mi ca
Vit Nam. Mu d liu quan st t qu 1/2000 n qu 4/2012 bng phng php kim
tra ADF kim nh n v (unit root test). Kt qu ch ra rng tt c cc bin l tch
hp bc mt, m n xc nhn tn ti trng thi cn bng trong di hn trn nn tng
ca phng php Engel Granger ti ng lin kt. Kt qu ny ch ra mi quan h
yu gia t gi thc v cn cn thng mi. M hnh hiu chnh c lng sai s cung
cp mt bng chng trong di hn trng thi cn bng s c thit lp sau khong
thay i trong ngn hn. Tuy nhin khng tm thy s tn ti ca hiu ng ng cong
J Vit Nam. Hn na bi nghin cu ny cng chng minh l t gi ca Vit Nam
ang b nh gi cao hn so vi cc i tc thng mi . iu ny c ngha l s thay
i t gi ring l s khng chn chc s thay i cn cn thng mi ca Vit Nam.
Do vy, bi nghin cu ny khuyn co rng chnh sch thay i t gi s phi thay
i nhng chnh sch v m khc i km.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-1-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

1. GII THIU
1.1. L do chn ti nghin cu
iu hnh chnh sch t gi rt quan trng i vi quc gia, hin nay (theo nm nghin
cu 2013) c rt nhiu vn tranh ci xung quanh t gi hi oi Vit Nam. Hin c
hai quan im tri ngc nhau, quan im th nht cho rng t gi thc ca Vit Nam
ang nh gi cao, do vy vic ph gi ng tin l cn thit y mnh xut khu v
hn ch nhp khu. Quan im th hai t pha NHNN cho rng vic ph gi ng tin
l khng c tc ng ti cn cn thng mi bi hng xut khu Vit Nam t co gin bi
gi (ng L Minh Hng - Ph Thng c Ngn hng Nh nc Vit Nam).
Liu rng ng tin Vit Nam ang b nh gi cao hay thp v vic ny c nh hng
nh th no ti cn cn thng mi ca Vit Nam. T gi thc ca Vit Nam c p ng
c mc tiu ci thin cn cn thng mi hay khng. C rt nhiu nghin cu thc
nghim cho rng ph gi ng tin s ci thin cn cn thng mi, tuy nhin cng c
nhng nghin cu bc b iu ny.
Do vy trong phm vi ti nghin cu ny s thc hin xem t gi thc ca Vit Nam
c tc ng ln cn cn thng mi nh no hay khng.trong ngn hn v di hn trong
trng hp Vit Nam.

1.2. Mc tiu nghin cu v cu hi nghin cu


1.2.1. Mc tiu nghin cu

Nhiu nghin cu thc nghim tm ra s h tr hay bc b gi thit rng s gim gi


ng tin trong ngn hn u tin s lm cho cn cn thng mi xu i ri sau mi
ci thin n, do n to ra hiu ng ng cong J; l nh gi thp cho co gin
ca cu cho nhp khu v xut khu trong tc khc kt qu ca s thay i t gi. Cc
gi tr thc nghim cng chng minh s hin din cc mi quan h trong di hn, cng
nh l thc cng ch ra rng tc ng ca s thay i t gi l c tc ng ln cn cn
thng mi. V d mt vi nghin cu thc nghim (Gylfason v Risager, 1984;
Himarios, 1989) l h tr cho s ph gi ng tin s ci thin cn cn thng mi,
nhng nghin cu khc (nh l ca Haynes & Stone, 1982; v Bahmani-Oskooee,
1994) nghi ng cho cch nhn nhn ny hoc l cung cp nhng bng chng rng ph
nh mi quan h gia thay i t gi v cn cn thng mi ch cho mt vi nc hoc
SVTT: Nguyn Vn Thnh

-2-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

trong mt khong thi gian. Rose v Yellen, (1989) v Rose, (1991) cung cp nhng
bng chng khng c bt k mi quan h no c ngha gia cn cn thng mi v s
thay i t gi thc. Cui cng mt nghin cu thc nghim hn hp bao gm cc quc
gia pht trin ( M, Canada v Nht) mt s nn kinh t mi ni Chu u v Chu
, cng nh mt vi nc pht trin Chu Phi nhng vn cn nhng nhn nh
nghing v gim gi ng tin s ci thin cn cn thng mi v hiu ng ng cong
J xy ra (nh l ca Petrovic v Gligoric, 2009). Tuy nhin vn khng chn chc
liu rng tnh trng ny c tn ti trong cc nn kinh t khc nhau hay khng trong khng
gian v thi gian. V vy, mt thc nghim c tin hnh, m bi nghin cu ny
c gng khm ph cho Vit Nam.
Bi nghin cu ny kho st tc ng ca t gi thc a phng ti cn cn thng mi
ca Vit Nam trong di hn v ngn hn.
ng thi da vo t gi thc xem xt ng tin Vit Nam ang b nh gi cao hay thp
so vi cc i tc thng mi ch yu.
1.2.2. Cu hi nghin cu

gii quyt cho mc tiu ca bi nghin cu cu hi sau y cn c tr li.


1. C tn ti mi quan h gia t gi thc vi cn cn thng mi trong ngn hn
v di hn Vit Nam hay khng?
2. Vic ph gi ng tin c ci thin cn cn thng mi ca Vit Nam hay khng?

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-3-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

2. TNG QUAN CC NGHIN CU TRC Y


2.1. Khung l thuyt
2.1.1. nh ngha cn cn thng mi

Cn cn thng mi c hiu l cn cn o lng chnh lch gia gi tr xut khu


v nhp khu hng ho ca mt quc gia hay mt nn kinh t trong mt khong thi gian
nht nh.
2.1.2. Tc ng t gi thc ln cn cn thng mi.

T gi thc xem l t l gia hng ha v dch v trong nc giao dch vi cc nh sn


xut nc ngoi. Thay i t gi thc l iu cn thit t c gia tit kim rng
v xut khu rng. Thay i t gi thc l phn nh tnh cnh tranh ca quc gia t gi
thc cao, i vi ngi nc ngoi hng ha s tr nn t hn. Vi mt t gi thc cao,
xut khu mt quc gia s thp v nhp khu s cao bi v hng ha nc ngoi r hn.
V vy, t gi thc cao hn , mc xut khu rng s thp hn v thm ht ti khon vng
lai s cao hn (nghin cu Miles v Scott, 2005; Akpansung, 2011). Nh l gii thch
bi Abel (2008), v t gi thc l gi tng i ca hng ha v dch v mt quc gia,
mt s tng ln ca t gi thc ngi nc ngoi v ngi trong nc s tiu th t sn
phm trong nc v nhiu hng ha v dch v nc ngoi, dn ti xut khu rng thp.
Hnh 2.1 ch ra rng ch ra mi quan h nghch gia t gi thc v xut khu rng. Hnh
ny cng cho thy rng cc nc tri qua ph gi thc ti khon vng lai ca h cui
cng cng ci thin. Tng qut, cc nh kinh t hc thng s dng ng cong J
gii thch mi quan h cn cn thng mi v vic ph gi ng tin. H c kin rng
sau khi ph gi ng ni t (gim gi), ban u cn cn thng mi s b st gim nhng
cui cng th n c ci thin, cc gi nh khc l khng thay i. Tuy nhin, Miles
v Scott (2005) nhn mnh rng :
Nhng vn t gi thc, nu t gi danh ngha gim nhng c b p bi lm pht
trong nc cao v vy t gi thc s khng thay i, khi n s khng tc ng ti xut
khu rng;
Chng ta s khng nh hng c li ca s gim gi ng tin ngay tc khc trong
ngn hn, ti khon vng lai c th xu i.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-4-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Hnh 2.1 : Mi quan h gia t gi thc v xut khu rng

Xut khu rng<0

T gi thc

Xut khu rng>0

00

Xut khu rng

2.1.3. L thuyt hiu ng ng cong J

Khi ph gi ng tin cn ph thuc vo nhp khu v xut khu phn ng nhanh nh


th no ti gi tng i thay i: nh hng ca thay i t gi thc trn xut khu
rng c th l yu trong ngn hn v thm ch l n khng ng. M hnh ng cong
J tc ng ca xut khu rng ti gim gi thc qua thi gian c m t trong hnh 2.2
. Trong ngn hn, xut khu rng s gim (ngha l tr nn tiu cc hn) cng nh l
gim t gi thc s lm tng ch ph nhp khu. Tuy nhin sau mt thi gian, xut khu
tng v s lng nhp khu gim nhiu hn b p vo chi ph tng ln ca nhp khu,
v xut khu rng c ci thin ( tng ln hn mc ban u)
Hnh 2.2: Hiu ng ng cong J
Xut khu ci thin

0
Xut khu xu i

Thi gian

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-5-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Ni chung s lin kt gia cc l thuyt v mi quan h t gi thc v cn cn thng


mi c xc nh cng thc sau :
BOT =F(Yd, Yf, XRr) (1)
M hnh ny th hin cn cn thng mi l mt hm ca thu nhp ni a, thu nhp
nc ngoi v t gi thc.

Phng trnh ny ni ln rng cn cn thng mi c mi quan h nghch vi thu nhp


trong nc (v thu nhp c nh hng ti nhp khu tiu dng), mi quan h cng chiu
vi thu nhp nc ngoi (cng mt l do), v mi quan h nghch vi t gi thc. bin
cui cng l ch s chi tiu ca quc gia v gi c cnh tranh trn th trng th gii.
Khi m chi tiu quc gia qu cao v gi sn phm cao, kt qu x lm gim xut khu
v gi tr nhp khu l ln, v ngc li (Munn v Mutti, 2004).

2.2. Cc nghin cu trc y


Sau nghin cu u tin ca Magee (1973), mt s lng ln cc nghin cu thc
nghim khm ph ra trong di hn tc ng ca t gi thc ln cn cn thng mi, v
hin tng hiu ng ng cong J u tn ti.
2.2.1. Nghin cu cc nc ang pht trin v km pht trin

Bahmani-Oskooee (1994) trong bi nghin cu Tc ng ca gim gi trong ngn


hn v di hn : M hnh hiu chnh sai s v ng lin kt th nghim 41 nc
pht trin v km pht trin v s tn ti ca ng lin kt (cointegration )v hiu
ng ng cong J p dng th tc hai bc Engle-Granger. Kt qu cho thy cn cn
thng mi v t gi hi oi thc l ng lin kt ch c 14 quc gia. Trong cc
nc tham gia ng lin kt, c mt s bng chng ca hiu ng ng cong J.
Wilson v Kua, (2001) trong cc nghin cu ca mnh T gi v cn cn thng mi:
Trng hp ca Singapore t 1970 n 1996 s dng phng php ARDL , kim tra
mi quan h gia cn cn thng mi thc v t gi hi oi thc cho thng mi
hng ha song phng gia Singapore, Hn Quc v Malaysia i vi Hoa K v

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-6-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Nht Bn. Kt qu khng c bng chng ca hiu ng ng cong J c tm thy


ngoi tr thng mi gia Hn Quc vi Hoa K
Trong nghin cu nh hng ca thay i t gi hi oi thc ln cn cn
thng mi Croatia ca Tihomir Stucka (2004) c tnh nh hng ca t gi
hi oi vi cn cn thng mi s dng mt m hnh tinh gin. M hnh ny c
c tnh bng cch s dng ba phng php ARDL tm thy tm thy bng chng
ca hiu ng ng cong J Croatia.
Trong cc nghin cu v thng mi song phng ca Trung Quc vi cc nc G7,
Ahmad v Yang, (2004) khng tm thy bng chng nh hng ca ng cong J.
Bhattarai v Armah, (2005) trong cc nghin cu ca h xc nhn mi quan h gia
xut khu v nhp khu v thay i ca t gi thc l n nh trong di hn. Thorbecke,
(2006) trong cc nghin cu thc nghim chng minh rng vic nh gi cao ng
tin ti Indonesia, M lai v Thi Lan lm gim xut khu.
Mt nghin cu Hiu ng ng cong J cc nn kinh t mi ni ng u m
rng cc nn kinh t mi ni ti Chu u (Bulgaria, Croatia, Cyprus, Czech
Republic, Hungary, Poland, Romania, Russia, Slovakia, Turkey v Ukraine) ca
Bahmani-Oskooee and Kutan, (2007) thc nghim tm thy ng cong J tn ti
ba nc Bulgaria, Croatia v Russia. iu ny c ngha rng trong ngn s c s st
gim kt hp vi di hn s ci thin.
Yuen- Ling (2008) trong bi nghin cu Mi quan h gia t gi thc v cn cn
thng mi: Nghin cu thc nghim ti Malaysia s dng phng php ng lin
kt v c ch hiu chnh sai s ECM, thng qua phng trnh th hin cn cn
thng mi l mt hm mc thu nhp trong nc v mc thu nhp nc ngoi v t gi
thc v vy :
ln(Tt ) 0 1 ln(Yt ) 2 ln(Yt* ) 3 ln( RERt ) t (1)

Kt qu ny h tr gi tr thc nghim v iu ca Marshall-Lerner ch ra rng ph gi


ng tin ci thin cn cn thng mi. S dng cc kt qu hi p phn tch
cho thy khng c tc ng ng cong J.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-7-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Mt nghin cu nn kinh t Serbian ca Petrovic v Gligoric (2010) cho thy gim


t gi c ci thin cn cn thng mi trong di hn. H cng tm thy s tn ti
ca ng cong J.
Mt nghin cu Gi tr giao dch ca ng Rupee Pakistan v cn cn thng mi
ca Pakistan s dng phng php th nghim gii hn ARDL ti ng lin kt thc
hin bi Shahbaz (2011) tm thy mi quan h gia t gi, thu nhp v cung ng tin
trong di hn.
Shahbaz (2012) trong bi nghin cu S thay i ca t gi thc v cn cn thng
mi: Bng chng t Pakistan s dng phng php t hi quy tr (ARDL) ti ng
lin kt tm ra mi quan h gia t gi thc v cn cn thng ti Pakkistan. H
tm thy mi quan h trong di hn v khng tn ti mi quan h ng cong J. Tuy
nhin, h cho rng ng tin mt gi dn ti suy gim cn cn thng mi ca Pakistan.
Trong bi nghin cu Cn cn thng mi v t gi thc do Kharroubi (2011)
thc hin, ng xy dng m hnh kinh t da trn m hnh ca Goldstein v Khans
(1985) m hnh hnh thc gim ca cn cn thng mi, m cn cn thng mi l tiu
cc vi thu nhp trong nc, tch cc vi thu nhp nc ngoi v tiu cc vi t gi
thc (mt s tng ln ca t gi thc tng ng vi s nh gi cao). H cng tm
thy xc nhn rng vic iu chnh t gi hai i s phi km theo iu chnh cc
chnh sch khc.
2.2.2. Nghin cu cc nc pht trin

Rose v Yellen, (1989) trong bi nghin cu C tn ti ng cong J? S dng


d liu tch bit (disaggregated) v thng mi song phng trong trng hp
d liu ca M giai on 1960 n 1985 khng tm thy s tn ti ca ng
cong J v khng tm thy bng chng v mi quan h di.
Rose (1991) trong bi nghin cu Vai tr ca t gi trong m hnh thng mi ph
bin: iu kin Marshall-Lerner c tn ti? tm thy iu kin ca Marshall-Lerner
khng tn ti trong nm nc OECD (Anh, Canada, c, Nht Bn v M) . Kt qu
ca b ta ch ra mi quan h gia cn cn thng mi v t gi l khng ng k, iu
ny c ngha l gim gi tr s khng ci thin cn cn thng mi trong thi gian di.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-8-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Trong bi nghin cu Mi quan h gia t gi thc v cn cn thng mi : Mt thc


nghim s dng phng php ng lin kt v c lng OLS ca Shirvani v
Wilbratte, (1997) kim mi quan h gia cn cn thng mi v cc quc gia G7
(Canada, Php, c, , Nht Bn, Lin hip Anh v M) theo m hnh.
log t 0 1 log( Qt ) 2 log( Yt ) 3 log( Yt* ) t i (2)

M hnh ny th hin cn cn thng mi l mt hm ca t gi thc (Qt) mc thu nhp


ni a (Yt) v thu nhp nc ngoi (Yt*). H tm thy gim gi ng tin s ci
thin cn cn thng mi.
2.2.3. Tm tt cc kt qu nghin cu

Stt

Tc ga

Tn bi nghin cu

Phng php s

nm nghin

Kt qu

dng

cu
1

Bahmani-

Tc ng ca gim M

Oskooee

gi trong ngn hn v chnh sai s v chng ca hiu ng

(1994)

di hn : M hnh ng lin kt

hnh

chnh
v phng
v hiu
T gi
v sai
cnscn
linmi:
kt Trng ARDL
Kua, (2001 ng
thng
Wilson

khng

bng

chng ca hiu

Tihomir

1970
n 1996
nh hng
ca thay phng

Stucka

i t gi hi oi ARDL

(2004)

thc ln cn cn

Bahmani-

thng
mi
Croatia
Hiu ng
ng
cong

mi J gia Hn
cong
Quc vi Hoa K
tm thy ng

Oskooee

J cc nn kinh t

cong J tn ti ba

and Kutan, mi ni ng u
5

php

ng cong J

ng ng cong J

hp ca Singapore t
3

hiu c mt s bng

c
tm chng
thy
php tm
thy bng
ngoi
ca
hiutr
ngthng
ng

nc

Bulgaria,

(2007) Ling Mi quan h gia t s dng phng ch


Croatia
v ph
Russia.
Yuenra rng
gi
(2008)

gi thc v cn cn php ng lin iu


ng ny
tin c
ci ngha
thin
rngcn
trong
ngnmi,
s
thng mi: Nghin kt v c ch hiu cn
thng
s st
gimng
kt
cu thc nghim ti chnh sai s ECM c
khng
c tc
hp
vicong
di Jhn s
ng

Malaysia

ci thin
SVTT: Nguyn Vn Thnh

-9-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Shahbaz

Gi tr giao dch ca s dng phng thy mi quan h

(2011)

ng Rupee Pakistan php th nghim gia t gi, thu nhp


v cn cn thng gii hn ARDL v cung ng tin
mi ca Pakistan

ti ng lin kt

trong di hn.

Shahbaz

S thay i ca t gi s dng phng tm ra mi quan h

(2012

thc

cn

cn php t hi quy gia t gi thc v

thng mi: Bng tr (ARDL) ti cn cn thng ti


ng lin kt

chng t Pakistan

Pakkistan,

khng

tn ti mi quan h
ng cong J
8

Rose
Yellen,

v C tn ti ng S dng d liu khng tm thy s


cong J

tch

(1989)
9

bit tn ti ca ng

(disaggregated)

cong J v khng tm

chngthy
v
Shirvani v Mi quan h gia t s dng phng thy
H bng
tm
quan
di tin
Wilbratte,
gi thc v cn cn php ng lin mi
gim
gih
ng
(1997)

thng mi : Mt kt v c lng

s ci thin cn cn

thc nghim

thng mi.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

OLS

-10-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

3.

PHNG PHP NGHIN CU V D LIU

3.1. D liu
D liu c s dng trong nghin cu ny l chui d liu theo thi gian ca cn cn
thng mi, t gi thc a phng, GDP thc trong nc (GDP_VN), GDP th gii
(GDP_W)
D liu c ly t nhiu c uy tn khc nhau nh l : Ngn hng nh nc Vit Nam,
Cc Thng k Vit Nam, Ngn hng pht trin Chu (ADB), Ngn hng Th gii
(WB), Qu Tin t quc t (IMF), IFS (International fanancial statictis) , Hp tc v
Pht trin kinh t (OECD), Cc thng k cc nc, t OADN trong thi gian qu 1
nm 2000 n qu 4 nm 2012.
i vi s liu t gi v CPI bi vit chn thi gian gc l qu 1/2000.
Tt c d liu (T gi thc, GDP Vit Nam, GDP nc ngoi) c chuyn sang logarit
t nhin trc khi kim nh m hnh.

3.2. Bin
Hnh 3.1: M t cc bin v ngun
Bin

K hiu

Ngun

Cn cn thng mi

BOT

GSO, IFS, ABD

T gi thc

REER

OADN

Tng thu nhp Vit Nam

GDP_VN

GSO, IFS

Tng thu nhp trung bnh cc i tc thng mi GDP_W

IFS

c trng s thng mi vi Vit Nam

3.3. M hnh nghin cu


L thuyt kinh t gii thch rng s mt gi thc ca tin t mt quc gia c nh hng
tch cc n cn cn thng mi, nhng tnh ph hp ca l thuyt ny ph thuc vo
nhy khi lng xut khu, nhp khu n t gi hi oi thc. Trong mt phn
ca nghin cu ny, chng ti s c gng ly cc iu kin c gi l iu kin
Marshall Lerner. Cc iu kin gii thch nu mt gi thc s gy ra ci thin cn

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-11-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

cn thng mi khi co gin xut khu, nhp khu l kh cao v gi nh tt c cc


yu t khc khng thay i.
iu kin Marshall Lerner gii thch rng s mt gi thc gy ra s thng d cn cn
thng mi ch khi tng ca co gin ca xut khu v nhp khu hn ln hn 1
(Ngun: Kinh t quc t, Paul Krugman, n bn th t trang 477)
M hnh kinh t c s dng trong nghin cu ny l m hnh (tng t nh
Goldstein & Khan, 1985; Shirvani v Wilbratte, 1997; Yuen-Ling 2008; Kharroubi,
2011), cn cn thng mi ph thuc vo nhp trong nc, thu nhp nc ngoi v t
gi thc. Do , chuyn i sang log, ta c:
lnBOTt =0 + 1lnREERt + 1lnGDPt_VN+ 3lnGDPt_W+ t (3)
Trong :
lnBOTt : logarit t nhin cn cn thng mi
lnREERt : logarit t nhin t gi thc a phng
lnGDP_VN : logarit t nhin GDP thc ca Vit Nam
lnGDP_w : logarit GDP cc nc c trng s thng mi vi Vit Nam
t : nhiu sai s, vi cc gi nh ngu nhin l bnh thng

iu kin: 0 >0, 1 <0, 2 <0, 3>0


1 <0 c ngha iu kin Marshall-Lerner l tn ti, ngha rng gim gi thc s ci
thin cn cn thng mi ca Vit Nam.

3.4. Phng php kim nh


3.4.1. Kim nh nghim n v (unit test root)

Phng php kim tra ca kim nh nghim n v l bc u tin l phn tch ng


lin kt. kim nh tnh dng ca dy s liu trong nghin cu ny p dng kim
nh ADF. Nghin cu ny cng s dng tr theo tiu chun AIC (Akaike
information Criterion).

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-12-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


3.4.2. Kim tra ng lin kt

Kim tra ng lin kt c tin hnh nhm trnh kt qu hi quy gi. Vic kim tra
ng tch hp nhm xc nh trng thi cn bng trong di hn gia cc bin. Trong
nghin cu ny s dng phng php Jonhansen v Juselius (1990). y l k thut
kim nh ng tch hp s dng nguyn tc hp l cc i (maximun likehihood,
maximun angle v trace value) xc nh s tn ti cc vec t ng tch hp gia cc
dy s thi gian khng dng.
3.4.3. Kim tra nguyn nhn Granger

Tng th, bin x l nhn qu Granger nu cc cc bin tr ca x tc ng ln bin tr


ca y .Theo Granger nu x khng l nguyn nhn Granger ca y, mi tng quan gia
hai bin l nh hng ca y ln x.
3.4.4. M hnh vecto hiu chnh sai s
Sau khi kim nh nghim n v v ng lin kt, bin ng trong thi gian ngn hn c
thit lp theo m hnh hiu chnh sai s VECM, m hnh s dng trong nghin cu ny c
dng chung nh sau :
1

i 1

i 0

i 0

i 0

BOTt 0 1,i BOTt i 2,i REER t i 3,i RGDPt i 4,i WGDPt i


1 ECM t 1 t (4)
q1

q2

q3

q4

i 1

i 0

i 0

i 0

r1

r2

r3

r4

i 1

i 0

i 0

i 0

REER t 0 1,i BOTt i 2,i REER t i 3,i RGDPt i 4,i WGDPt i


2 ECM 2t 1 t (5)
RGDPt 0 1,i BOTt i 2,i REER t i 3,i RGDPt i 4,i WGDPt i
3 ECM 3t 1 t (7)
s1

s2

s3

s4

i 1

i 0

i 0

i 0

WRGDPt 0 1,i BOTt i 2,i REER t i 3,i RGDPt i 4,i WGDPt i


4 ECM 3t 1 t (8)

Trong : l sai phn,1 2, 3 v 4 : bin iu chnh sai s ch tc m h


thng tip cn n trng thi cn bng di hn sau mt thi gian bin ng trong ngn
hn, ECM1t-1, ECM2t-1, ECM3t-1, ECM4t-1 : sai s tr dng t phng trnh ng lin kt

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-13-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


3.4.5. Hm phn ng xung

Hm phn ng ca Choleskys s c lng nh hng t t gi thc ln cn cn


thng mi vi vic xem xt mt thit lp c hoc khng c nh hng ca ng
cong J.

4.

NI DUNG V CC KT QU NGHIN CU

4.1. Kt qu kim nh nghim n v ADF


Bng 4.1: Kt qu kim nh nghim n v
Kim nh ADF( t statistics)
Bin s

Level

Sai phn bc 1

T statistics

Test cricical values T statistics

Test cricical

BOT

-2,575084

-2,922449

11,01846

REER

-1,886674

-2,921175

-7,128629

-2,922449
values
-2,922449

GDP_VN -1,261812

-2,922449

-2,944603

-2,925169

GDP_W

-2,921175

-5,011397

-2,925169

-2.006248

Ngun tnh ton ca tc gi


Kt qu kim nh ADF ( unit test root) ch ra rng gi thit : H0 (bin khng dng )
khng th b bc b cc mc level (chui d liu gc) nhng b bc b sai phn
bc 1( I(1)) ca tt c cc bin mc ngha 5%.
Nh vy cc bin BOT, REER, GDP_VN, GDP_W l nhng chui thi gian khng
dng cho kim tra ng tch hp thit lp mi cn bng trong di di hn ca cc
bin nghin cu.

4.2. Kt qu kim tra ng lin kt


Bi nghin cu ny s dng phng php Jonhansen v Juselius (1990) kim nh
ng tch hp. Phng php Jonhansen v Juselius (1990) p dng nguyn tc hp l
cc i nh xc nh vec t ng tch hp gia cc dy s thi gian khng dng.
Trng hp kim nh c t nht mt vec t ng tch hp th gia cc bin c mi
quan h di hn.
Bi nghin cu chy m hnh vi nhiu tr khc nhau cho thy tr ph hp l
2.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-14-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

T bng kim tra ng tch hp (bng 4.3) theo phng php kim nh Jonhansen v
Juselius (1990) l kim nh vt ca ma trn (trace) v kim nh (maximal eigenvalue)
u bc b gi thit khng tn ti vec t ng tch hp v khng nh tn ti t nht
mt vec t ng tch hp. Nh vy l tn ti mi quan h di hn gia cc bin c
la

chn

ca

hnh.

Bng 4.2: Kim tra ng tch hp


Gi tr ti hn 0,05
Gi tr ring ca Gi tr thng k ca ma
ma trn
trn Trace Statistic
Critical
Gi thit H0
Eigenvalue
Value
Prob.**
None *
0,675180
80,09137
55,24578
0,0001
At most 1
0,210243
24,99172
35,01090
0,3841
At most 2
0,149147
13,42623
18,39771
0,2158
At most 3 *
0,106393
5,511944
3,841466
0,0189
Trace test ch ra tn ti mt vec t ng tch hp mc 5%
* bc b gi thit mc ngha 5%
Gi tr ti hn 0,05
Gi tr ring ca Gi tr thng k ca ma
ma trn
trn Max-Eigen Statistic Critical
Gi thit H0
Eigenvalue
Value
Prob.**
None *
0,675180
55,09965
30,81507
0,0000
At most 1
0,210243
11,56549
24,25202
0,7994
At most 2
0,149147
7,914287
17,14769
0,6123
At most 3 *
0,106393
5,511944
3,841466
0,0189
Max-eigenvalue test ch ra tn ti 1 vec t ng tch hp mc ngha 5%
* bc b gi thit mc ngha 5%
Cc h s iu chnh (alpha):
D(BOT)
-0,052467
0,057247
-0,010544 0,044827
D(REER)
-0,014234
0,003979
0,015942 0,000596
D(GDP_VN)
0,002271
0,002009
0,000825 -0,000899
D(GDP_W)
-0,003975
0,002350
4,68E-05 -0,001870
Phng trnh ng tch hp 1
Log likelihood
468,1790
Cc h s ng tch hp c chun ha ( sai s chun trong du ngoc trn)
BOT
REER
GDP_VN
GDP_W
1,000000
-3,921205
119,3241
-58,71059
(1,79976)
(13,7097)
(7,28625)

4.3. Kt qu kim tra nguyn nhn Granger


Dng kim nh F statistic tnh ton so snh vi kim nh ph phn tm thy nguyn
nhn nh hng ca t gi thc (REER) ln cn cn thng mi (BOT) mc ngha
10%, nhng theo chiu ngc li th khng tn ti( Bng 4.4 kim nh nguyn nhn
Granger ), ng th. Nh vy kt qu kim nh cho thy tn ti mi quan h trong di

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-15-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

hn gi t gi thc REER v cn cn thng mi BOT. iu ny ng rng t gi thc


REER c nh hng ln cn cn thng mi trong di hn.
Bng 4.3: Kim tra nguyn nhn Granger
Pairwise Granger Causality Tests
Sample: 2000Q1 2012Q4
Lags: 2
Null Hypothesis:
D(REER) does not Granger Cause D(BOT)
D(BOT) does not Granger Cause D(REER)
D(GDP_VN) does not Granger Cause D(BOT)
D(BOT) does not Granger Cause D(GDP_VN)
D(GDP_W) does not Granger Cause D(BOT)
D(BOT) does not Granger Cause D(GDP_W)
D(GDP_VN) does not Granger Cause D(REER)
D(REER) does not Granger Cause D(GDP_VN)
D(GDP_W) does not Granger Cause D(REER)
D(REER) does not Granger Cause D(GDP_W)
D(GDP_W) does not Granger Cause
D(GDP_VN)
D(GDP_VN) does not Granger Cause D(GDP_W)
Ghi ch: *,**,*** c mc nga 1%, 5%, 10%
Ngun theo tnh ton ca tc gi

Obs
49
49
49
49
49

49

F-Statistic Probability
2,95246*** 0.06263
1.39852
0,25772
1,34746
0.27041
1,09644
0,34301
1,80700
0.17612
0,18325
0,83319
1,26743
0.29163
1,05960
0,35527
1,64717
0.20425
4,70124*** 0,01411
6,07090**
0,51557

0.00470
0,60072

4.4. Kt qu m hnh hiu chnh sai s VECM


T kt qu m hnh VECM ta c phn d sai s ca BOT v REER l mc ngha
5% bi nghin cu s dng ngha gi tr thng k t (t statistic) kim nh xem
cc bin c lp c nh ti bin ph thuc khng. iu ny cho thy c s cn bng
di hn sau khong thi gian bin ng trong ngn hn ( kt qu VECM c m t
chi tit trong ph lc kt qu m hnh VECM).

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-16-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Bng 4.4 : Kt qu kim nh VECM


Bin ph thuc : BOT
Mu: 2000Q4 2012Q4
Sai s chun trong du ngoc ( ), gi tr nm trong du ngoc [ ]
Error Correction:
D(BOT)
D(REER)
D(GDP_VN) D(GDP_W)
0,115607
0,031363
-0,005004
0,008759
(0,06833)
(0,01550)
(0,00208)
(0,00292)
CointEq1
[ 1,69186]*** [ 2,02362]*** [-2,40672]** [ 2,99973]*
-0,867042
-0,043900
0,001853
-0,008739
(0,13478)
(0,03057)
(0,00410)
(0,00576)
D(BOT(-1))
[-6,43295]*
[-1,43603]
[ 0,45185]
[-1,51735]
-0,492561
-0,057116
-0,001334
-0,007166
(0,12817)
(0,02907)
(0,00390)
(0,00548)
D(BOT(-2))
[-3,84297]*
[-1,96470]
[-0,34214]
[-1,30845]
-0,346240
-0,482341
0,001894
0,054452
(0,68698)
(0,15582)
(0,02090)
(0,02936)
D(REER(-1))
[-0,50400]
[-3,09556]
[ 0,09061] [ 1,85486]***
-1,524141
-0,211746
0,024608
0,090721
(0,68367)
(0,15507)
(0,02080)
(0,02921)
D(REER(-2))
[-2,22935]**
[-1,36552]
[ 1,18288]
[ 3,10532]*
-2,570906
-0,684941
0,180757
-0,472893
(5,52236)
(1,25255)
(0,16804)
(0,23598)
D(GDP_VN(-1))
[-0,46554]
[-0,54684]
[ 1,07568]
[-2,00392]**
-9,598354
-0,862490
-0,460142
-0,293016
(4,81441)
(1,09198)
(0,14650)
(0,20573)
D(GDP_VN(-2)) [-1,99367]***
[-0,78984]
[-3,14096]*
[-1,42426]
-3,219388
1,464411
-0,008086
0,518198
(3,65224)
(0,82838)
(0,11113)
(0,15607)
D(GDP_W(-1))
[-0,88148]
[ 1,76780]*** [-0,07276]
[ 3,32031]*
11,63095
1,193528
0,061591
0,159021
(4,25977)
(0,96618)
(0,12962)
(0,18203)
D(GDP_W(-2))
[ 2,73042]*
[ 1,23531]
[ 0,47517]
[ 0,87360]
R-squared
0,647742
0,368900
0,566283
0,428760
Adj. R-squared
0,555042
0,202821
0,452147
0,278434
Ghi ch: *,**,*** c mc nga 1%, 5%, 10%
Ngun theo tnh ton ca tc gi
T kt qu m hnh VECM ta thy s tc ng mnh ca t gi thc REER ln cn cn
thng mi trong ngn hn qu 2, c ngha l t mt s bin ng ca t gi t qu 2
tr v trc s c tc ng ln cn cn thng mi hin ti, c th t kt qu VECM
cho thy t gi thc REER tng ln 1% s lm cho cn cn thng mi BOT gim
1,524% y l mi quan h nghch chiu. Nh vy trong ngn hn khi ph gi ng tin
s khng ci thin cn cn thng mi m lm cho cn cn thng mi gim xung,
iu ny hon ton ph hp vi tnh trng xut khu ca Vit Nam l nng sn, thy sn
SVTT: Nguyn Vn Thnh

-17-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

c tnh thi v ng thi nhp khu ca Vit Nam khng hn l da vo chnh sch t
gi m cn nhiu yu t khc quyt nh.
Kt qu kim nh cng ch ra tng thu nhp GDP_VN cng c mi quan h nghch
chiu vi cn cn thng mi c th trong ngn hn 1% s tng ln ca GDP_VN s
lm cn cn thng mi gim xung 9,59%. ng thi cng trong qu 2 thu nhp trung
bnh ca cc i tc thng mi c t trng vi Vit Nam (GDP_W) c mi quan h
tuyn tnh, 1% tng ln GDP_W lm cho cn cn thng mi BOT tng ln 11,6 % .
Kt qu ca hai bin GDP_VN v GDP_W l hon ton ph hp vi l thuyt.

4.5. Kt qu Hm phn ng xung


Hnh 4.1: th Hm phn phn ng xung

T th hm phn ng xung ch ra rng khng c nh hng ca ng cong J ti


Vit Nam. ng thi s hi p ca BOT ti REER cng ch rng s suy gim mnh
ca cn cn thng mi thi k th 2 sau tng tr li v gim thi k th 6 tip
tng ln li v hu nh duy tr mt ng thng thi k th 15 trong sut qu trnh
nghin cu.
Sau khi thit lp cc kim nh, m hnh kim nh di hn v ngn hn, hm phn ng
xung ta c m hnh nh sau ( xem chi tit ph lc kt qu kim tra ng lin kt v
ph lc kt qu kim nh VECM):

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-18-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

lnBOT=269,8620 +3,921205*lnREER - 119,3241*lnRDP_VN+ 58,71059*lnRDP_W


(1,79976)

(13,7097)

(7,28625)

[-2,17874]

[ 8,70364]

[-8,05773]

R-squared=0,647742, Adj, Adj. R-squared=0,555042, F-statistic=6,987538


y bi nghin cu s dng kim nh gi tr thng k t( t-statistic) kim nh
cc bin c lp ca m hnh c ngha khng. Vi gi tr thng k t-statistic nm
trong []ca cc bin ln lt l REER [-2,17874], bin GDP Vit Nam GDP_VN [
8,70364] v bin GDP nc ngoi GDP_W [-8,05773], vi gi tr kim nh t-statistic
tnh ton mc ngha 5% l 2,0106. Nh vy cc gi tr thng k t ca cc bin c
lp trong m hnh u ln hn gi tr thng k t tnh ton nn cc bin REER,
GDP_VN, GDP_W iu c ngha thng k v ph hp vi l thuyt. Trong t gi
thc REER t l thun vi cn cn thng mi, trong di hn 1% tng ln ca t gi
thc REER cn cn thng mi s tng ln 3,921205%. Tng thu nhp trong nc
bin RDP_VN t l nghch vi cn cn thng mi mt s tng ln 1% GDP_VN lm
cho cn cn thng mi gim xung 119,3241% u ny cng ph hp vi l thuyt.
Xt trong iu kin cc yu t khc khng i, khi GDP trong nc tng cng ng
ngha vi thu nhp ca ngi dn c ci thin lm cho tm l snh ngoi ca ngi
dn tng ln, nn hng nhp khu s tng theo dn ti cn cn thng mi gim. i
vi bin thu nhp trung bnh ca cc i tc c t trng thng mi vi Vit Nam
(GDP_W) c quan h thun vi cn cn thng mi, c th 1% tng ln ca GDP_W
s lm cn cn thng mi tng ln 58,71059%, xt trong cc iu khc khng i mt
s tng ln ca GDP_W cng c ngha l lm cho thu nhp ca ngi nc ngoi tng
ln dn ti nhu cu ca h i vi hng nhp khu tng ln, t xut khu ca Vit
Nam tng ln nn lm cho tit kim rng tng ln.
Nhn chung m hnh l c ngha th hin F-statistic=6,987538, tuy nhin mc gii

thch ca m hnh l khng cao th hin R-squared=0,647742, Adj. Rsquared=0,555042 iu ny hm rng vic ph gi ng tin mt cch ring l cn
cn thng mi ci thin yu, m cn phi i km vi cc chnh sch v m khc, lc
cn cn thng mi mi c ci thin tt.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-19-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

4.6. Tho lun v cc kt qu nghin cu t c


Kt qu ca m hnh cho thy 64,77% v 55,5% sau khi iu chnh s thay i tng
th ca cn cn thng mi l c gii thch bi phng trnh hi quy, tuy nhin mc
gii thch ca m hnh l khng cao. Kt qu nghin cu ny ging vi , cc nghin
cu tng t ca Yuen-Ling et al. (2008) Malaysia, Mohammad v Hussain (2010),
v Shahbaz (2012) Pakistan, Shirvani v Wilbratte (1997) M v cc nc G7,
cng nh Kharroubi (2011) 20 quc gia OECD.
T d liu thu thp c trong qu trnh nghin cu t qu 1/2000 n qu 1/2013 ta
thy rng t gi thc v t gi danh ngha gn nh l bng nhau trong giai on t qu
1/2000 n qu 4/2004, sau t gi danh ngha tng ln qua cc nm tuy nhin t gi
thc li gim v khong cch gi t gi danh ngha vi t gi thc cng cao. Vi chnh
sch duy tr t gi ca Vit Nam hin nay ch dao ng trong mt bin hp, c th
ni gn nh l c nh iu ny gp phn vo kim ch lm pht, tuy nhin lm pht
Vit Nam vn cao hn ca M v cc nc c quan h thng mi ch yu ca Vit
Nam. Chnh nhng iu ny lm cho ng tin Vit Nam ang b nh gi cao so
vi M v cc nc c quan h thng mi ca Vit Nam.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-20-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Hnh 4.2: th REER _ NEER


REER - NEER

Q1-2000
Q3-2000
Q1-2001
Q3-2001
Q1-2002
Q3-2002
Q1-2003
Q3-2003
Q1-2004
Q3-2004
Q1-2005
Q3-2005
Q1-2006
Q3-2006
Q1-2007
Q3-2007
Q1-2008
Q3-2008
Q1-2009
Q3-2009
Q1-2010
Q3-2010
Q1-2011
Q3-2011
Q1-2012
Q3-2012
Q1-2013

200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0

NEER

REER

Hnh 4.3: th RER - USD

RER - USD
160
140
120
100
80
60
40
20
0

RER/USD

USD

Chnh sch t gi l mt vn nhy cm i vi nn kinh t v x hi ca Vit Nam,

n lin quan n hng lot cc cu trc ca nn kinh t, chnh tr v x hi. Do khi


iu chnh chnh sch t gi cn phi iu chnh cc chnh sch v m khc i km.
Trn thc t t d liu nghin cu cho thy t gi thc ca Vit Nam ang b nh gi
cao, mc d l t gi danh ngha tng ln, thm vo l cc iu chnh nn kinh t v
m cha tht ph hp cng gp phn vo lm cho xut khu gim.
Kt qu nghin cu ny cho thy vic ph gi ng tin mt cch ring l s c tc
ng khng ln ti cn cn thng mi ca Vit Nam. Theo kin ch quan ca ngi
thc hin cho rng l do t gi thc c tc ng khng ln n cn cn thng mi l
do cc nguyn nhn sau:
SVTT: Nguyn Vn Thnh

-21-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Cc mt hng xut khu ca Vit Nam l mt hng th khng c hm lng cht

xm cao.

i vi cc mt hng xut khu ch lc nh dt may, giy da, nng sn th khng

c ngnh cng nghip ph tr trong nc m phn ln cc nguyn vt liu u phi


nhp t nc ngoi. Chnh v vy nn hng xut khu ca Vit Nam ra nc ngoi
chng khc no l ly cng lm li, ng thi chnh v cc nguyn ph liu phn ln
iu nhp khu nn c tc ng khng nh ti gi xut khu, do lm gim kh nng
cnh tranh ca hng ha Vit Nam trn th trng th gii.

Vit Nam ang trong giai on pht trin ang cn rt nhiu trang thit b- cng

ngh nhp v phc v cho mc tiu cng nghip ha hin i ha iu ny cng gp


phn lm tng nhp siu.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-22-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

5. KT LUN V GI CHNH SCH


5.1. Kt lun
Bi nghin cu ny xem xt nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi Vit
Nam. Cc phng php kim tra kinh t lng cho thy rng tt c cc bin l tng
quan bc 1 v hi quy. Trong thi gian ngn hn ch ra rng m hnh cn cn thng
mi c iu chnh tr li cn bng tr li trong di hn sau thi gian bin ng ngn
hn. Mc d c bng chng cn cn thng mi c ci thin theo sau ph gi ng
tin Vit Nam, tuy nhin mi quan h ny l yu th hin mc gii thch ca m
hnh l 55,5% sau khi iu chnh ( ngha mnh nm khi m hnh c ngha gii thch
t 80% tr ln ). Thm vo hm phn ng khng th thit lp s nh hng ca
ng cong J Vit Nam.
Kt qu nghin cu cho thy vic ph gi ng tin l c nh hng ti cn cn thng
mi trong ngn hn v di hn. Trong ngn hn nh hng tr mnh qu 2 ca thi
k nghin cu i vi t gi thc REER lm cn cn thng mi gim, trong di hn
th c ci thin. ng thi nghin cu cng ch r ra l ng tin Vit Nam ang b
nh gi cao so vi cc i tc thng mi, iu ny lm gim xut khu ca Vit Nam
thm ch lm cho cn cn thng mi thm ht trm trng.
Nghin cu cho thy rng mc d bng chng mi quan h ca cn cn thng mi v
t gi thc trong di hn nhng bng chng yu nguyn nhn gia hai bin. Do vy
hm khi iu chnh t gi thc mt mnh, n s nh hng khng ln ti cn cn
thng mi Vit Nam m khuyn ngh khi iu chnh chnh sch t gi nn km theo
cc chnh sch v m khc.
T cc kt lun trn cho thy Vit Nam cn phi ch ng ph gi ng tin ci
thin xut khu, tuy nhin vic ph gi ng tin phi nh th no l hp l. Khi ph
gi ng tin cn phi i km cc chnh sch v m khc nh n cng, li sut, lm
pht, GDP

5.2. Gi cc chnh sch


T nhng phn tch trn, khuyn ngh i vi vic hoch nh chnh sch t gi ca
Vit Nam l:

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-23-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Tng bin dao ng ca t gi, tp trung pht trin th trng ti chnh vng mnh
vi vai tr nh nc l ch o. S dng cc cng c phi sinh trong qun l ri ro ti
chnh, nh nc cho php s dng cc cng ny trong doanh nghip qun l ri ro
ti chnh, nhng nh nc cng cn phi hon thin cc c s php l v nng lc qun
l trnh trng hp s dng cc cng c phi sinh u c lm nh hng ti
nn ti chnh.
Hng xut khu ch yu ca Vit Nam l nng sn, thy sn, hng dt may, giy da.
Trong khi cc ngnh ny phn ln phi nhp khu nguyn vt liu, ph liu v nc
sn xut lm cho nng lc cnh tranh hng ha thp. V vy cn tp trung pht trin
cc ngnh cng nghip ph tr sn xut nguyn ph liu ph v cho cc ngnh xut
kh, nh nc cn c cc chnh sch khuyn khch, h tr cho cc ngnh h tr ny.

Ci thin mi trng php ch, nng cao nng lc qun l phc v cho hot ng sn
xut kinh doanh.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-24-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

6.

TI LIU THAM KHO

Abel, A. B.; Bernanke, B. S. and Crousore, D. (2008) Macroeconomics, Sixth Edition,


Boston: Pearson Education, Inc.
Ahmad, J. &Yang, J. (2004) Estimation of the J-curve in China, Economics Series East
West Center Working Papers.
Akpansung, A. O. (2011) Effects of Exchange Rate Devaluation on Industrial Growth
in Nigeria. International Journal of Economics and Management, Vol.3, No.1,pp.36 44
Bahmani-Oskooee, M. (1992) What Are the Long-Run Determinants of the U.S.
Trade Balance? Journal of Post Keynesian Economics, Fall, pp.85-98
Bahmani-Oskooee, M. (1994) Short-Run versus Long-Run Effects of Devaluation:
Error Correction Modelling and Cointegration, Eastern Economic Journal, Fall, pp.453-64.
Bahmani-Oskooee, M. & Ali, M. K. (2007) The J-Curve in the Emerging Economies of
Eastern Europe, The International Trade Journal,Vol.19,pp.165178.
Bhattarai, K. R. &Armah, M. K. (2005) The Effects of Exchange Rate on the Trade
Balance in Ghana: Evidence from Cointegration Analysis, Research Memorandum 52,
Centre for Economic Policy Business School, University of Hull, United Kingdom, August
Dunn, R. M. &Mutti, J. H. (2004) International Economics, Sixth Edition, London:
Routledge, Taylor & Francis Group, pp. 563
Goldstein, M. &Mohsin, S. K. (1985) Income and Price Effects in Foreign Trade, in:
Handbook of International Economics, Vol. II, pp.1041105.
Gylfason, T. &Risager, O. (1984) Does Devaluation Improve the Current Account?
European Economics Review, June, pp.37-64.
Haynes, S. E. & Stone, J. A. (1982) Impact of the terms of Trade on the U.S. Trade Balance:
A Reexamination, The Review of Economics and Statistics, November, pp.702-706.
Himarios, D. (1989) Do Devaluations Improve the Trade Balance? The Evidence
Revisited Economic Inquiry, January, pp.143-168.
Johansen, S.&Juselius, K. (1990) Maximum Likelihood Estimation and Inference on
Cointegration with Applications to the Demand for Money, Oxford Bulletin of
Economics and Statistics, May, pp.169-210.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-25-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


Kharroubi, E. (2011) The Trade Balance and the Real Exchange Rate, BIS Quarterly
Review, September, enisse.kharroubi@bis.org
Magee, S. P. (1973) Currency Contracts, Pass Through, and Devaluation. Brookings
Papers of Economic Activity, Vol.1,pp.303-325.
Miles, M. A. (1979) The Effects of Devaluation on the Trade Balance and the Balance of
Payments: Some New Results, Journal of Political Economy, June, pp.600 - 620.
Miles, D. & Scott, A. (2005) Macroeconomics: Understanding the Wealth of Nations.
Second Edition, London: John Wiley & Sons, Inc., pp. 519
Mohammad, S. D. &Hussain, A. (2010) The role of Exchange Rate on Balance of
Trade: Empirical from Pakistan, European Journal of Social Sciences, Vol.14, No.1, pp.150
156
Petrovic, P. &Gligoric, M. (2010) Exchange Rate and Trade Balance: J-curve
Effect PANOECONOMICUS, Vol.1,pp.23-41
Phillips, P. C. B. (1986) Understanding Spurious Regressions in Econometrics, Journal of
Econometrics, December, pp.311-40.
Rose, A. K. (1991) The Role of Exchange Rates in a Popular Model of International Trade:
Does the Marshall-Lerner Condition Hold? Journal of International Economics, May,
pp.301- 316.
Rose, A. K. &Yellen, J. L. (1989) Is There a J-Curve? Journal of Monetary Economics,
July, pp.53-68.
Shabahz, M., Awan, R. & Ahmad, K. (2011) The Exchange Value of the Pakistan Rupee
and Pakistan Trade Balance: An ARDL Bounds Testing Approach,The Journal of
Developing Areas, Vol. 44, No. 2, pp.69-93.
Shabahz, M., Jalil, A. & Islam, F. (2012) Real Exchange Rate Changes and the Trade
Balance: The Evidence from Pakistan,The International Trade Journal, Vol. 26, No. 2,
pp.139-153. Shirvani, H. &Wilbratte, B. (1997) Relationship between the Real Exchange
Rate and the Trade Balance: An Empirical Reassessment, International Economic Journal,
Vol.11, No.1,pp. 39 -50
Stucka, Tihomir (2003) The Impact of Exchange rate Changes on the Trade Balance in
Croatia Croatian National Bank Working Paper Series, No. W 11, October.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-26-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


Sugema, I. (2005) The Determinants of Trade Balance and Adjustment to the Crisis
in Indonesia. Centre for International Economics Studies, No.0508.
Thorbecke, W. (2006) The Effect of Exchange Rate Changes on Trade in East Asia.
RIETI Discussion Paper Series, 05-E-009
Wilson, P. &Kua, C.T. (2001) Exchange Rates and the Trade Balance: The Case of
Singapore 1970 to 1996. Journal of Asian Economics,Vol.12, pp.47-63.
Yuen-Ling, N., Wai-Mun, H. &Geoi-Mei, T. (2008) Real Exchange Rate and Trade
Balance Relationship: An Empirical Study on Malaysia, International Journal of Business
and Management, Vol.3, No.8,pp.130 -137

Cc trang web tham kho


http://aric.adb.org
https://elibrary-data.imf.org
http://www.oecd.org
http://www.oanda.com
http://www.gso.gov.vn
http://www.stats.gov.cn
http://www.singstat.gov.sg
http://www.worldbank.org

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-27-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

PHC LC

Ph lc 1. Cc khi nim:
T gi danh ngha: l t gi c s dng hng ngy trong giao dch trn th trng ngoi hi,
n chnh l gi ca mt ng tin c biu th thng qua ng tin khc m cha cp n
tng quan sc mua hng ha v dch v gia chng.
T gi danh ngha a phng (NEERNominal Efective Exchange rate)
NEER khng phi l t gi, n l mt ch s c tnh bng cch chn ra mt s loi ngoi
t c trng (r tin t) v tnh t gi trung bnh cc t gi danh ngha ca cc ng tin c
tham gia vo r tin t vi t trng t gi tng ng.
T gi thc song phng (RER) l t gi danh ngha c iu chnh
theo mc chnh lch lm pht gia hai nc, n l ch s th hin sc mua ca ng ni t so
vi ng ngoi t. V th c th xem t gi thc l thc o sc cnh tranh trong mu dch
quc t ca mt quc gia so vi mt quc gia khc.
T gi thc a phng l mt ch s phn nh mc cnh tranh v gi c ca quc gia v l
c s nh gi ng ni t b nh gi cao hay thp. Ch s ny rt hu ch cho vic t
c mc tiu thch hp trong c ch t gi hn hp gia linh hot v c nh. V vy, n c
nhn nhn nh l d liu c bn cho qu trnh thc thi chnh sch.
T gi thc a phng c tnh ton nh ra gi tr thc ca ng ni t so vi cc ngoi
t (r ngoi t). Bng cch iu chnh t gi theo chnh lch lm pht quc ni so vi lm pht
cc i tc tc thng mi, ta s c t gi thc song phng vi tng ng ngoi t. Sau
xc nh quyn s (mc nh hng i vi t gi thc thng qua t trng thng mi ca
trong r tin t ti thi im t = i.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-28-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Phc lc 2: d liu thu thp ( chi tit theo file d liu nh km)
D liu t gi thc REER, GDP Vit Nam, GDP nc ngoi, t s xut khu/ nhp khu
REER

GDP_VN

GDP_WORLD

Q1-2000

100,0000

105,6247

101,3090

0,7921

Q2-2000

101,2074

106,7184

101,3449

0,7395

Q3-2000

101,3878

106,9155

101,1628

0,8895

Q4-2000

100,8740

107,5622

100,3939

0,7017

Q1-2001

82,8471

107,1425

99,4984

0,7989

Q2-2001

99,3645

106,9004

99,0977

0,8279

Q3-2001

97,1451

106,9402

97,9953

0,8594

Q4-2001

94,2226

106,6798

98,6604

0,6339

Q1-2002

92,4203

106,5875

99,9888

0,7192

Q2-2002

99,2984

107,0399

101,0034

0,7528

Q3-2002

98,1135

107,1128

100,9937

0,8536

Q4-2002

99,7160

107,4326

100,4346

0,8532

Q1-2003

99,2876

106,7960

100,5949

0,8029

Q2-2003

100,8281

106,4593

99,9946

0,6673

Q3-2003

102,9891

108,1128

101,9706

1,2829

Q4-2003

106,6377

107,8831

103,7030

0,6818

Q1-2004

105,6898

106,9821

103,5912

0,8562

Q2-2004

100,8089

107,0796

104,0673

0,7271

Q3-2004

95,5312

108,0034

102,7576

0,3496

Q4-2004

108,3956

108,8139

103,2502

0,7168

Q1-2005

101,1203

107,4437

103,7216

0,4389

Q2-2005

98,4323

108,0414

105,2435

0,3330

Q3-2005

101,4786

109,2610

104,4480

1,0202

Q4-2005

99,0173

108,7820

104,8903

0,8219

Q1-2006

91,4692

107,3496

106,1251

0,4380

Q2-2006

95,9118

107,4187

105,8321

0,8479

Q3-2006

96,7123

108,7776

105,3118

0,7476

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-29-

XK/NK

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


Q4-2006

96,0541

109,0751

106,1184

0,7476

Q1-2007

94,9844

107,6588

106,9202

0,6884

Q2-2007

97,4957

107,9884

107,9021

0,6408

Q3-2007

97,4406

108,7299

107,8665

0,6994

Q4-2007

97,3637

109,1600

107,5514

0,6123

Q1-2008

95,3207

107,5207

106,8222

0,5799

Q2-2008

91,5790

105,8209

104,9306

0,5498

Q3-2008

82,6899

106,4724

103,6225

0,7420

Q4-2008

85,1588

105,8249

100,9120

0,7414

Q1-2009

83,8692

103,1400

99,6402

0,8123

Q2-2009

86,4203

104,4600

102,1913

0,6544

Q3-2009

89,1360

106,0400

103,7797

0,6425

Q4-2009

91,3392

106,9000

106,2025

0,5868

Q1-2010

91,4212

105,8400

107,8755

0,7401

Q2-2010

88,9132

106,4400

107,4916

0,6580

Q3-2010

94,7206

107,1800

106,5522

0,7563

Q4-2010

93,8592

107,3400

106,6007

0,6471

Q1-2011

96,8367

105,5700

105,9325

0,7185

Q2-2011

91,5800

105,6800

105,1446

0,6674

Q3-2011

87,7903

106,0700

105,9305

0,8077

Q4-2011

87,7518

106,1000

105,1071

0,7453

Q1-2012

85,2333

104,7500

105,3287

0,8190

Q2-2012

85,6832

104,8000

105,7790

0,7806

Q3-2012

85,6294

105,0500

105,3723

0,8816

Q4-2012

84,5556

105,4400

106,7635

0,7472

Q1-2013

104,7600

105,8382

81,4293

0,6385

D liu sau khi chuyn sang logarit t nhin.

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-30-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

lnREER

lnGDP_VN

lnGDP_WORLD

lnXK/NK

Q1-2000

4,6052

4,6599

4,6182

-0,2331

Q2-2000

4,6172

4,6702

4,6185

-0,3017

Q3-2000

4,6190

4,6720

4,6167

-0,1171

Q4-2000

4,6139

4,6781

4,6091

-0,3542

Q1-2001

4,4170

4,6742

4,6001

-0,2245

Q2-2001

4,5988

4,6719

4,5961

-0,1889

Q3-2001

4,5762

4,6723

4,5849

-0,1516

Q4-2001

4,5457

4,6698

4,5917

-0,4559

Q1-2002

4,5263

4,6690

4,6051

-0,3297

Q2-2002

4,5981

4,6732

4,6152

-0,2839

Q3-2002

4,5861

4,6739

4,6151

-0,1583

Q4-2002

4,6023

4,6769

4,6095

-0,1587

Q1-2003

4,5980

4,6709

4,6111

-0,2196

Q2-2003

4,6134

4,6678

4,6051

-0,4046

Q3-2003

4,6346

4,6832

4,6247

0,2491

Q4-2003

4,6694

4,6810

4,6415

-0,3830

Q1-2004

4,6605

4,6727

4,6405

-0,1552

Q2-2004

4,6132

4,6736

4,6450

-0,3187

Q3-2004

4,5595

4,6822

4,6324

-1,0509

Q4-2004

4,6858

4,6896

4,6372

-0,3330

Q1-2005

4,6163

4,6770

4,6417

-0,8236

Q2-2005

4,5894

4,6825

4,6563

-1,0998

Q3-2005

4,6198

4,6937

4,6487

0,0200

Q4-2005

4,5953

4,6893

4,6529

-0,1961

Q1-2006

4,5160

4,6761

4,6646

-0,8256

Q2-2006

4,5634

4,6767

4,6619

-0,1650

Q3-2006

4,5717

4,6893

4,6569

-0,2909

Q4-2006

4,5649

4,6920

4,6646

-0,2909

Q1-2007

4,5537

4,6790

4,6721

-0,3734

Q2-2007

4,5798

4,6820

4,6812

-0,4451

Q3-2007

4,5792

4,6889

4,6809

-0,3575

Q4-2007

4,5785

4,6928

4,6780

-0,4905

Q1-2008

4,5572

4,6777

4,6712

-0,5448

Q2-2008

4,5172

4,6617

4,6533

-0,5983

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-31-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


Q3-2008

4,4151

4,6679

4,6408

-0,2984

Q4-2008

4,4445

4,6618

4,6142

-0,2992

Q1-2009

4,4293

4,6361

4,6016

-0,2078

Q2-2009

4,4592

4,6488

4,6268

-0,4241

Q3-2009

4,4902

4,6638

4,6423

-0,4424

Q4-2009

4,5146

4,6719

4,6653

-0,5331

Q1-2010

4,5155

4,6619

4,6810

-0,3009

Q2-2010

4,4877

4,6676

4,6774

-0,4185

Q3-2010

4,5509

4,6745

4,6686

-0,2793

Q4-2010

4,5418

4,6760

4,6691

-0,4353

Q1-2011

4,5730

4,6594

4,6628

-0,3306

Q2-2011

4,5172

4,6604

4,6553

-0,4044

Q3-2011

4,4750

4,6641

4,6628

-0,2136

Q4-2011

4,4745

4,6644

4,6550

-0,2940

Q1-2012

4,4454

4,6516

4,6571

-0,1997

Q2-2012

4,4507

4,6521

4,6614

-0,2477

Q3-2012

4,4500

4,6544

4,6575

-0,1261

Q4-2012

4,4374

4,6581

4,6706

-0,2915

Q1-2013

4,6517

4,6619

4,3997

-0,4486

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-32-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Ph lc 3 : kt qu kim nh unit root ADF


Null Hypothesis: BOT has a unit root
Exogenous: Constant
Lag Length: 2 (Automatic - based on AIC, maxlag=3)

t-Statistic

Prob.*

Augmented Dickey-Fuller test statistic

-2,575084

0,1050

Test critical values:

1% level

-3,571310

5% level

-2,922449

10% level

-2,599224

*MacKinnon (1996) one-sided p-values.


Augmented Dickey-Fuller Test Equation
Dependent Variable: D(BOT)
Method: Least Squares
Date: 09/30/13 Time: 01:07
Sample (adjusted): 2000Q4 2012Q4
Included observations: 49 after adjustments

Variable

Coefficient

Std. Error

t-Statistic

Prob.

BOT(-1)

-0,593970

0,230661

-2,575084

0,0134

D(BOT(-1))

-0,381559

0,193418

-1,972722

0,0547

D(BOT(-2))

-0,356815

0,139079

-2,565556

0,0137

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-33-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


C

-0,208069

0,086648

-2,401331

S.E. of regression

0,225384

Akaike info criterion

Sum squared resid

2,285904

Schwarz criterion

Log likelihood

5,565948

Hannan-Quinn criter,

Durbin-Watson stat

1,846853

0,0205

-0,063916
0,090518
-0,005324

kim nh level cho thy chui d liu BOT l khng dng


Null Hypothesis: D(BOT) has a unit root
Exogenous: Constant
Lag Length: 1 (Automatic - based on AIC, maxlag=3)

t-Statistic

Prob.*

Augmented Dickey-Fuller test statistic

-11,01846

0,0000

Test critical values:

1% level

-3,571310

5% level

-2,922449

10% level

-2,599224

*MacKinnon (1996) one-sided p-values,

Augmented Dickey-Fuller Test Equation


Dependent Variable: D(BOT,2)
Method: Least Squares

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-34-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


Date: 09/30/13 Time: 01:08
Sample (adjusted): 2000Q4 2012Q4
Included observations: 49 after adjustments

Variable

Coefficient

D(BOT(-1))

-2,337125

D(BOT(-1),2)

0,556006

Std, Error

t-Statistic

Prob,

0,212110 -11,01846

0,0000

0,122454

4,540549

0,0000

-0,000924

0,034114 -0,027085

0,9785

S,E, of regression

0,238781

Akaike info criterion

0,032728

Sum squared resid

2,622748

Schwarz criterion

0,148554

Log likelihood

2,198156

Hannan-Quinn criter,

0,076672

Durbin-Watson stat

1,927618

kim nh sai phn bc mt cho thy chui d liu BOT l dng


Null Hypothesis: REER has a unit root
Exogenous: Constant
Lag Length: 1 (Automatic - based on AIC, maxlag=3)

t-Statistic

Prob.*

Augmented Dickey-Fuller test statistic

-1.886674

0.3358

Test critical values:

1% level

-3.568308

5% level

-2.921175

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-35-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


10% level

-2.598551

*MacKinnon (1996) one-sided p-values.

Augmented Dickey-Fuller Test Equation


Dependent Variable: D(REER)
Method: Least Squares
Date: 09/30/13 Time: 01:12
Sample (adjusted): 2000Q3 2012Q4
Included observations: 50 after adjustments

Variable

Coefficient

Std. Error

t-Statistic

Prob.

REER(-1)

-0,218038

0,115568 -1,886674

0,0654

D(REER(-1))

-0,250477

0,144315 -1,735629

0,0892

0,988016

0,526236

1,877517

0,0667

S.E. of regression

0,050018

Akaike info criterion

-3,094750

Sum squared resid

0,117584

Schwarz criterion

-2,980029

Log likelihood

80,36876

Hannan-Quinn criter,

-3,051064

Durbin-Watson stat

2,076393

kim nh cp level cho thy chui d liu REER l khng dng

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-36-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Null Hypothesis: D(REER) has a unit root


Exogenous: Constant
Lag Length: 1 (Automatic - based on AIC, maxlag=3)

t-Statistic

Prob.*

Augmented Dickey-Fuller test statistic

-7,128629

0,0000

Test critical values:

1% level

-3,571310

5% level

-2,922449

10% level

-2,599224

*MacKinnon (1996) one-sided p-values.


Augmented Dickey-Fuller Test Equation
Dependent Variable: D(REER,2)
Method: Least Squares
Date: 09/30/13 Time: 01:13
Sample (adjusted): 2000Q4 2012Q4
Included observations: 49 after adjustments

Variable

Coefficient

D(REER(-1))

-1,687273

D(REER(-1),2)

0,234843

-0,005989

SVTT: Nguyn Vn Thnh

Std. Error

t-Statistic

Prob.

0,236690 -7,128629

0,0000

0,143168

1,640329

0,1078

0,007319 -0,818238

0,4174

-37-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


R-squared

0,700678

Mean dependent var

-0,000294

Adjusted R-squared

0,687664

S.D. dependent var

0,091156

S.E. of regression

0,050944

Akaike info criterion

-3,056900

Sum squared resid

0,119384

Schwarz criterion

-2,941075

Log likelihood

77,89406

Hannan-Quinn criter.

-3,012956

F-statistic

53,84042

Durbin-Watson stat

2,054620

Prob(F-statistic)

0,000000

kim nh sai phn bc mt cho thy chui d liu REER l dng

Null Hypothesis: GDP_VN has a unit root


Exogenous: Constant
Lag Length: 2 (Automatic - based on AIC, maxlag=3)

t-Statistic

Prob.*

Augmented Dickey-Fuller test statistic

-1,261812

0,6399

Test critical values:

1% level

-3,571310

5% level

-2,922449

10% level

-2,599224

*MacKinnon (1996) one-sided p-values,

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-38-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


Augmented Dickey-Fuller Test Equation
Dependent Variable: D(GDP_VN)
Method: Least Squares
Date: 09/30/13 Time: 01:14
Sample (adjusted): 2000Q4 2012Q4
Included observations: 49 after adjustments

Coefficien
Variable

GDP_VN(-1)

-0,137144

D(GDP_VN(-1))

0,064924

D(GDP_VN(-2))

-0,470956

0,640451

Std, Error

t-Statistic

Prob,

0,108688 -1,261812

0,2135

0,136043

0,477232

0,6355

0,133960 -3,515657

0,0010

0,507862

1,261074

0,2138

R-squared

0,326862

Mean dependent var

-0,000284

Adjusted R-squared

0,281987

S,D, dependent var

0,008924

S,E, of regression

0,007562

Akaike info criterion

-6,853248

Sum squared resid

0,002573

Schwarz criterion

-6,698814

Log likelihood

171,9046

Hannan-Quinn criter,

-6,794656

F-statistic

7,283705

Durbin-Watson stat

1,925638

kim nh cp bc level cho thy chui d liu GDP_VN l khng dng

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-39-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


Null Hypothesis: D(GDP_VN) has a unit root
Exogenous: Constant
Lag Length: 3 (Automatic - based on AIC, maxlag=3)

t-Statistic

Prob,*

Augmented Dickey-Fuller test statistic

-2,944603

0,0479

Test critical values:

1% level

-3,577723

5% level

-2,925169

10% level

-2,600658

*MacKinnon (1996) one-sided p-values,

Augmented Dickey-Fuller Test Equation


Dependent Variable: D(GDP_VN,2)
Method: Least Squares
Date: 09/30/13 Time: 01:15
Sample (adjusted): 2001Q2 2012Q4
Included observations: 47 after adjustments

Variable

Coefficient

D(GDP_VN(-1))

-1,065344

D(GDP_VN(-1),2)

0,044858

SVTT: Nguyn Vn Thnh

Std, Error

t-Statistic

Prob,

0,361795 -2,944603

0,0053

0,290488

0,8780

-40-

0,154421

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


D(GDP_VN(-2),2)

-0,338219

0,203204 -1,664430

0,1035

D(GDP_VN(-3),2)

-0,350742

0,141685 -2,475499

0,0174

-0,000552

0,001061 -0,520888

0,6052

S,E, of regression

0,007217

Akaike info criterion

-6,924415

Sum squared resid

0,002188

Schwarz criterion

-6,727591

Log likelihood

167,7238

Hannan-Quinn criter,

-6,850349

Durbin-Watson stat

1,903455

kim nh sai phn bc mt cho thy chui d liu GDP_VN l dng

Null Hypothesis: GDP_W has a unit root


Exogenous: Constant
Lag Length: 1 (Automatic - based on AIC, maxlag=3)

t-Statistic

Prob,*

Augmented Dickey-Fuller test statistic

-2,006248

0,2833

Test critical values:

1% level

-3,568308

5% level

-2,921175

10% level

-2,598551

*MacKinnon (1996) one-sided p-values,

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-41-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Augmented Dickey-Fuller Test Equation


Dependent Variable: D(GDP_W)
Method: Least Squares
Date: 09/30/13 Time: 01:19
Sample (adjusted): 2000Q3 2012Q4
Included observations: 50 after adjustments

Coefficien
Variable

GDP_W(-1)

-0,106149

D(GDP_W(-1))
C

Std, Error

t-Statistic

Prob,

0,052909 -2,006248

0,0506

0,414814

0,134732

3,078799

0,0035

0,493423

0,245571

2,009291

0,0503

R-squared

0,197958

Mean dependent var

0,001042

Adjusted R-squared

0,163829

S,D, dependent var

0,010816

S,E, of regression

0,009891

Akaike info criterion

-6,336353

Sum squared resid

0,004598

Schwarz criterion

-6,221632

Log likelihood

161,4088

Hannan-Quinn criter,

-6,292667

F-statistic

5,800228

Durbin-Watson stat

1,965581

Prob(F-statistic)

0,005606

kim nh cp level cho thy chui d liu GDP_W l khng dng

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-42-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


Null Hypothesis: D(GDP_W) has a unit root
Exogenous: Constant
Lag Length: 3 (Automatic - based on AIC, maxlag=3)

t-Statistic

Prob,*

Augmented Dickey-Fuller test statistic

-5,011397

0,0001

Test critical values:

1% level

-3,577723

5% level

-2,925169

10% level

-2,600658

*MacKinnon (1996) one-sided p-values,

Augmented Dickey-Fuller Test Equation


Dependent Variable: D(GDP_W,2)
Method: Least Squares
Date: 09/30/13 Time: 01:20
Sample (adjusted): 2001Q2 2012Q4
Included observations: 47 after adjustments

Variable

Coefficient

D(GDP_W(-1))

-1,092468

D(GDP_W(-1),2)

0,392107

SVTT: Nguyn Vn Thnh

Std, Error

t-Statistic

Prob,

0,217997 -5,011397

0,0000

0,188491

0,0436

-43-

2,080243

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam


D(GDP_W(-2),2)

0,388679

0,167902

2,314918

0,0256

D(GDP_W(-3),2)

0,378190

0,145119

2,606063

0,0126

0,001499

0,001449

1,034140

0,3070

R-squared

0,434763

Mean dependent var

0,000470

Adjusted R-squared

0,380931

S,D, dependent var

0,012511

S,E, of regression

0,009844

Akaike info criterion

-6,303630

Sum squared resid

0,004070

Schwarz criterion

-6,106806

Log likelihood

153,1353

Hannan-Quinn criter,

-6,229564

F-statistic

8,076287

Durbin-Watson stat

2,001559

Prob(F-statistic)

0,000063

Kim nh sai phn bc mt cho thy chui d liu GDP_W l dng

ph lc Kim tra ng tch hp


Date: 10/20/13 Time: 15:51
Sample (adjusted): 2000Q4 2012Q4
Included observations: 49 after adjustments
Trend assumption: Quadratic deterministic trend
Series: BOT REER GDP_VN GDP_W
Lags interval (in first differences): 1 to 2
Unrestricted Cointegration Rank Test (Trace)
Hypothesize
d

Trace

No, of CE(s) Eigenvalue

Statistic

0,05
Critical
Value

None *
At most 1
At most 2
At most 3 *

80,09137
24,99172
13,42623
5,511944

55,24578
35,01090
18,39771
3,841466

0,675180
0,210243
0,149147
0,106393

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-44-

Prob,**
0,0001
0,3841
0,2158
0,0189

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

Trace test indicates 1 cointegrating eqn(s) at the 0,05 level


* denotes rejection of the hypothesis at the 0,05 level
**MacKinnon-Haug-Michelis (1999) p-values
Unrestricted Cointegration Rank Test (Maximum Eigenvalue)
Hypothesize
d

Max-Eigen

No, of CE(s) Eigenvalue

Statistic

0,05
Critical
Value

None *
At most 1
At most 2
At most 3 *

55,09965
11,56549
7,914287
5,511944

30,81507
24,25202
17,14769
3,841466

0,675180
0,210243
0,149147
0,106393

Prob,**
0,0000
0,7994
0,6123
0,0189

Max-eigenvalue test indicates 1 cointegrating eqn(s) at the 0,05 level


* denotes rejection of the hypothesis at the 0,05 level
**MacKinnon-Haug-Michelis (1999) p-values
Unrestricted Cointegrating Coefficients (normalized by b'*S11*b=I):
BOT
-2,203436
-6,597393
1,846961
-4,585515

REER
8,640125
1,642608
-28,57191
-18,67116

GDP_VN
-262,9231
-87,96982
-37,99886
56,71637

GDP_W
129,3650
-17,81957
54,99855
28,51080

Unrestricted Adjustment Coefficients (alpha):


D(BOT)
D(REER)
D(GDP_VN)
D(GDP_W)

-0,052467
-0,014234
0,002271
-0,003975

1 Cointegrating
Equation(s):

0,057247
0,003979
0,002009
0,002350

-0,010544
0,015942
0,000825
4,68E-05

Log
likelihood

468,1790

0,044827
0,000596
-0,000899
-0,001870

Normalized cointegrating coefficients (standard error in parentheses)


BOT
REER
GDP_VN
GDP_W
1,000000
-3,921205
119,3241
-58,71059
(1,79976)
(13,7097)
(7,28625)
Adjustment coefficients (standard error in parentheses)
D(BOT)
0,115607
(0,06833)
D(REER)
0,031363
SVTT: Nguyn Vn Thnh

-45-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

D(GDP_VN)
D(GDP_W)

(0,01550)
-0,005004
(0,00208)
0,008759
(0,00292)

2 Cointegrating
Equation(s):

Log
likelihood

473,9618

Normalized cointegrating coefficients (standard error in parentheses)


BOT
REER
GDP_VN
GDP_W
1,000000
0,000000
6,147860
6,864731
(13,2371)
(7,13030)
0,000000
1,000000
-28,86262
16,72326
(4,93629)
(2,65899)
Adjustment coefficients (standard error in parentheses)
D(BOT)
-0,262072
-0,359286
(0,20580)
(0,26022)
D(REER)
0,005109
-0,116445
(0,04872)
(0,06160)
D(GDP_VN) -0,018261
0,022923
(0,00616)
(0,00779)
D(GDP_W) -0,006743
-0,030487
(0,00883)
(0,01116)
3 Cointegrating
Equation(s):

Log
likelihood

477,9189

Normalized cointegrating coefficients (standard error in parentheses)


BOT
REER
GDP_VN
GDP_W
1,000000
0,000000
0,000000
10,52339
(3,24965)
0,000000
1,000000
0,000000
-0,453198
(0,81717)
0,000000
0,000000
1,000000
-0,595111
(0,04300)
Adjustment coefficients (standard error in parentheses)
D(BOT)
-0,281547
-0,058017
9,159412
(0,21258)
(0,88306)
(8,26615)
D(REER)
0,034553
-0,571925
2,786564
(0,04684)
(0,19459)
(1,82155)
D(GDP_VN) -0,016738
-0,000640
-0,805228
(0,00630)
(0,02617)
(0,24497)
D(GDP_W) -0,006657
-0,031825
0,836688
(0,00913)
(0,03794)
(0,35516)
SVTT: Nguyn Vn Thnh

-46-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

ph lc Kim nh nguyn nhn Granger


Pairwise Granger Causality Tests
Date: 10/20/13 Time: 16:17
Sample: 2000Q1 2012Q4
Lags: 2
Null Hypothesis:

Obs F-Statistic Probability

D(REER) does not Granger Cause D(BOT)


D(BOT) does not Granger Cause D(REER)

49

2,95246
1,39852

0,06263
0,25772

D(GDP_VN) does not Granger Cause D(BOT)


D(BOT) does not Granger Cause D(GDP_VN)

49

1,34746
1,09644

0,27041
0,34301

D(GDP_W) does not Granger Cause D(BOT)


D(BOT) does not Granger Cause D(GDP_W)

49

1,80700
0,18325

0,17612
0,83319

D(GDP_VN) does not Granger Cause D(REER)


D(REER) does not Granger Cause D(GDP_VN)

49

1,26743
1,05960

0,29163
0,35527

D(GDP_W) does not Granger Cause D(REER)


D(REER) does not Granger Cause D(GDP_W)

49

1,64717
4,70124

0,20425
0,01411

6,07090
0,51557

0,00470
0,60072

D(GDP_W) does not Granger Cause


D(GDP_VN)
49
D(GDP_VN) does not Granger Cause D(GDP_W)
Ph lc kim nh M hnh VECM
Vector Error Correction Estimates
Date: 10/20/13 Time: 16:42
Sample (adjusted): 2000Q4 2012Q4
Included observations: 49 after adjustments
Standard errors in ( ) & t-statistics in [ ]
Cointegrating Eq:

CointEq1

BOT(-1)

1,000000

REER(-1)

-3,921205
(1,79976)
[-2,17874]

GDP_VN(-1)

119,3241

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-47-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

(13,7097)
[ 8,70364]
GDP_W(-1)

-58,71059
(7,28625)
[-8,05773]

@TREND(00Q1)

0,113413

-269,8620
D(GDP_VN
D(REER)
)
D(GDP_W)

Error Correction:

D(BOT)

CointEq1

0,115607
(0,06833)
[ 1,69186]

0,031363
(0,01550)
[ 2,02362]

-0,005004
(0,00208)
[-2,40672]

0,008759
(0,00292)
[ 2,99973]

D(BOT(-1))

-0,867042
(0,13478)
[-6,43295]

-0,043900
(0,03057)
[-1,43603]

0,001853
(0,00410)
[ 0,45185]

-0,008739
(0,00576)
[-1,51735]

D(BOT(-2))

-0,492561
(0,12817)
[-3,84297]

-0,057116
(0,02907)
[-1,96470]

-0,001334
(0,00390)
[-0,34214]

-0,007166
(0,00548)
[-1,30845]

D(REER(-1))

-0,346240
(0,68698)
[-0,50400]

-0,482341
(0,15582)
[-3,09556]

0,001894
(0,02090)
[ 0,09061]

0,054452
(0,02936)
[ 1,85486]

D(REER(-2))

-1,524141
(0,68367)
[-2,22935]

-0,211746
(0,15507)
[-1,36552]

0,024608
(0,02080)
[ 1,18288]

0,090721
(0,02921)
[ 3,10532]

D(GDP_VN(-1))

-2,570906
(5,52236)
[-0,46554]

-0,684941
(1,25255)
[-0,54684]

0,180757
(0,16804)
[ 1,07568]

-0,472893
(0,23598)
[-2,00392]

D(GDP_VN(-2))

-9,598354
(4,81441)
[-1,99367]

-0,862490
(1,09198)
[-0,78984]

-0,460142
(0,14650)
[-3,14096]

-0,293016
(0,20573)
[-1,42426]

D(GDP_W(-1))

-3,219388
(3,65224)
[-0,88148]

1,464411
(0,82838)
[ 1,76780]

-0,008086
(0,11113)
[-0,07276]

0,518198
(0,15607)
[ 3,32031]

D(GDP_W(-2))

11,63095
(4,25977)

1,193528
(0,96618)

0,061591
(0,12962)

0,159021
(0,18203)

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-48-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

nh hng ca t gi thc ln cn cn thng mi : nghin cu thc nghim Vit Nam

[ 2,73042]

[ 1,23531]

[ 0,47517]

[ 0,87360]

-0,027415
(0,06775)
[-0,40464]

-0,003429
(0,01537)
[-0,22314]

0,001407
(0,00206)
[ 0,68237]

0,001019
(0,00290)
[ 0,35214]

@TREND(00Q1)

0,000399
(0,00226)
[ 0,17640]

-0,000186
(0,00051)
[-0,36241]

-6,21E-05
(6,9E-05)
[-0,90164]

-6,30E-06
(9,7E-05)
[-0,06509]

0,647742
0,555042
1,790690
0,217079
6,987538
11,54789
-0,022363
0,402332
-0,003558
0,325431

0,368900
0,202821
0,092122
0,049237
2,221231
84,24541
-2,989609
-2,564914
-0,003705
0,055146

0,566283
0,452147
0,001658
0,006605
4,961466
182,6737
-7,007090
-6,582396
-0,000284
0,008924

0,428760
0,278434
0,003270
0,009276
2,852198
166,0350
-6,327959
-5,903265
0,001100
0,010920

Determinant resid covariance (dof


adj,)
Determinant resid covariance
Log likelihood
Akaike information criterion
Schwarz criterion

1,63E-13
5,90E-14
468,1790
-17,15016
-15,29695

R-squared
Adj, R-squared
Sum sq, resids
S,E, equation
F-statistic
Log likelihood
Akaike AIC
Schwarz SC
Mean dependent
S,D, dependent

SVTT: Nguyn Vn Thnh

-49-

GVHD: PG. TS. Trn Th Thy Linh

You might also like