You are on page 1of 70

I HC CNG NGHIP TPHCM

BI GING VT L I CNG 1
Th.S Quc Huy
Chng 1
NG HC CHT IM
( download ti liu ny, hy ng nhp vo
din n ca trang web champhay.com)
TI LIU THAM KHO
Gio trnh VT L I CNG tp 1,
Quc Huy (ch bin), HCN TP HCM.
Gio trnh VT L I CNG tp 1,
Lng Duyn Bnh (ch bin), NXB GD.
C s vt l tp 1, 2 D.Hallday, R.Resnick,
J.Walker, NXBGD
Bi tp vt l i cng tp 1, Lng
Duyn Bnh (ch bin), NXB GD.
MC TIU
Nu c cc khi nim: vn tc, gia tc v
cc cng thc xc nh vect vn tc, gia
tc trong chuyn ng cong, thng, trn.
Nu c tnh cht ca chuyn ng da
trn quan h gia vect vn tc v gia tc.
Vit c phng trnh chuyn ng,
ng i, vn tc, gia tc ca cc chuyn
ng n gin.
Vn dng gii cc bi ton c bn v chuyn
ng.
Sau bi hc ny, sinh vin phi :
NI DUNG:
1.2 TC V VN TC
1.3 GIA TC
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CHUYN
NG TRN
1.5 MT S CHUYN NG N GIN
1.1 CC KHI NIM C BN V
CHUYN NG
1.1 . CC K/N C BN V C
1) C hc, ng hc:
C hc: ngnh vt l nghin cu v
chuyn ng ca cc vt th.
ng hc: ngnh vt l nghin cu cc
tnh cht, qui lut chuyn ng m khng
tnh ti nguyn nhn ca chuyn ng .
1.1 . CC K/N C BN V C
2) Chuyn ng, cht im:
Chuyn ng c hc (chuyn ng): l s
thay i v tr ca cc vt th.
Cht im: l vt th c kch thc khng
ng k so vi nhng kch thc, khong
cch m ta xt.
Lu : khi nim chuyn ng, cht im c
tnh tng i.
1.1 . CC K/N C BN V C
Qu o: l tp hp cc
v tr ca cht im
trong qu trnh chuyn
ng.
Qung ng: l di
ca vt m cht im
vch ra trong thi gian
kho st chuyn ng.
di: l vect ni t
v tr u n v tr cui.
M
o

M
s
Qung ng
di
3) Qu o, qung ng v di:
r

A
Qi o

+ + = = k z j y i x OM r
y
M
O
z
x
y
z
x

i

j

k
1.1 . CC K/N C BN V C
4) H qui chiu:
L h thng gm mt vt mc, h ta gn vi
vt mc v ng h o thi gian, dng xc
nh v tr ca cc vt khc.
r (x, y, z)

=
Hay: M(x,y,z)
H ta Descartes
r

5) Ph/trnh chuyn ng, ph/trnh qu o:


x f (t)
y g(t)
z h(t)
=

=
=
0 ) z , y , x ( G
0 ) z , y , x ( F
1.1 . CC K/N C BN V C
PTC
PTQ
Kh t
Cho bit hnh dng qi
o
Cho bit v tr thi
im t
y
M
O
z
x
y
z
x

i

j

k
V d: Xc nh qi o bit PTC c dng:
1.1 . CC K/N C BN V C
x 5t 3
y 15t 4
=

= +

a)
3x 15t 9
y 15t 4
=

= +

y 3x 13 =
Vy, qu o l ng thng (d):
y 3x 13 = +
b)
2
x 5t 1
y 4 50t
=

= +

2
x 1
y 4 50
5
+
| |
= +
|
\ .
2
2x 4x 6 = + +
Vy, qu o l parabol (P):
2
y 2x 4x 6 = + +
More example
1.2 TC V VN TC
M
o

M
s
1 Tc trung bnh v vn tc trung bnh:
s tb
s
v v v
t
= = =
0
tb
0
r r r
v
t t t

A
= =
A
r

A
0
r

O
Tc trung bnh:
Vn tc trung bnh:
1 2 n
s
1 2 n
s s ... s s
v
t t t ... t
+ + +
= =
+ + +
1.2 TC V VN TC
V d:
s
1 2
s AB BA
v
t t t
+
= =
+
Mt can xui dng t bn A n bn B vi tc
v
1
= 30km/h; ri ngc dng t B v A vi
tc v
2
= 20km/h. Tnh tc trung bnh trn
l trnh i v ca can.
Gii:
1 2
AB AB
AB AB
v v
+
=
+
1 2
1 2
2v v
v v
=
+
2.30.20
24km/ h
30 20
= =
+
More example
2 Tc tc thi v vn tc tc thi:
M
v
s
t 0
s ds
v lim s'
t dt

= = =
t 0
r dr
v lim ( r ) '
t dt

A
A
= = =
A
Tc tt:
Vn tc tt:
M
o

M
s
r

A
0
r

O
1.2 TC V VN TC
2 Tc tc thi v vn tc tc thi:
c im ca vect vn tc tc thi:
M
v
M
o

M
s
r

A
0
r

O
1.2 TC V VN TC
Phng: tip tuyn vi qu o
Chiu: theo chiu chuyn ng
ln: o hm ca qung ng
im t: ti im kho st
s
v | v | v s '

= = =
3 ngha ca tc v vn tc:
Tc l i lng v hng, khng
m, c trng cho tnh nhanh, chm
ca chuyn ng.
Vn tc l i lng vect. Vn tc tc
thi c trng cho phng, chiu v
nhanh chm ca chuyn ng.
ln ca vn tc tc thi chnh l tc
tc thi.
1.2 TC V VN TC
X y z x y z
dr
v v . i v . j v . k (v , v , v )
dt

= = + + =
x
y
z
dx
v x '
dt
dy
v y'
dt
dz
v z'
dt

= =

= =

= =

4 Biu thc gii tch ca vect vn tc:


1.2 TC V VN TC
Trong :
Trong h ta Descartes:
2 2 2
x y z
v v v v = + +

+ + = = k z j y i x OM r
5. Tnh qung ng:
Tng qut:
2
1
t
t
s vdt =
}
Nu v = const th:
s = v.(t
2
t
1
) = v.t
V d: trong mp (Oxy), cht
im chuyn ng vi pt:
) SI (
t 2 sin 10 4 y
t 2 sin 10 5 x

t + =
t =
a) Xc nh v tr ca cht im lc t = 5s.
b) Xc nh qu o.
c) Xc nh vect vn tc lc t = 5s.
d) Tnh qung ng vt i t lc t = 0 n t = 5s.
Suy ra tc TB trn qung ng ny.
1.2 TC V VN TC
v | v |

=
vi:
1.2 TC V VN TC
Gii
a) Lc t = 5s, cht im ta :
x 5
(SI)
y 4
=

b) Qi o l ng thng: x + y = 9
c) Ta c:
x
y
v x' 20 cos(2 t)
(SI) v 20 2 | cos(2 t) |
v y' 20 cos(2 t)
= = t t

= t t

= = t t

Lc t = 5s, th:
v 20 2 88, 9(m/ s) = t ~
d) Qung ng:
0,25
0
20.20 2 cos(2 t)dt 283m = t t ~
}
5 5
0 0
s vdt 20 2 | cos(2 t) | dt = = t t
} }
ngha hnh hc ca cng thc tnh qung ng:
s = tr s
dtch hnh
phng gii
hn bi
th v(t) vi
trc Ot.
S
t
v
t
2
t
1

1.2 TC V VN TC
V d:
a) T t = 2s n t = 8s
b) T t = 0 n t = 10s
V(m/s)
t(s)
10
6
8
2
0
-20
20
s
1
= 100m; v
1
= 16,7m/s
s
2
= 140m; v
2
= 14m/s
1.2 TC V VN TC
Cho th vn tc nh hnh v. Tnh qung
ng v tc trung bnh trong t/g:
1
2
3
1.3 GIA TC
Gia tc trung bnh:
t
v
a
tb
A
A
=

o
o
t t
v v

=

Gia tc tc thi:
d v
a (v) '
dt


= =
ngha gia tc:
c trng cho s bin thin nhanh hay chm
ca vect vn tc.
1 nh ngha:
a

.hm .hm
Ng.hm Ng.hm
Trong h to Descartes, ta c:
) a , a , a ( k . a j . a i . a a
z y x z y x
= + + =

vi:
2
'
x
x x 2
2
y
'
y y 2
2
'
z
z z 2
dv
d x
a v x ''
dt dt
dv
d y
a v y''
dt dt
dv
d z
a v z''
dt dt

= = = =

= = = =

= = = =

2 Biu thc gii tch ca vect gia tc:


1.3 GIA TC
2 2 2
x y z
a a a a = + +
3 Gia tc tip tuyn & gia tc php tuyn:
C cong:
2 2 2
n t
t n
a a a a a a

= + = +
ngha:
M

t
a

n
a
- GTTT c trng cho s thay i v
ln ca vect vn tc.
- GTPT c trng cho s thay i v
phng ca vect vn tc.
- Vect gia tc (ton phn) lun
hng vo b lm ca qi o.
R l bn knh chnh khc ca qi o.
1.3 GIA TC
t
dv
a v'
dt
= =
R
v
a
2
n
=
V d 1: Cht im chuyn ng vi phng trnh:
) SI (
t 5 y
t 15 x
2

=
=
a) Xc nh vect vn tc, gia tc lc t = 2s.
b) Xc nh a
t
, a
n
, R lc t = 2s.
c) Tnh s,v
tb
, trong thi gian 2s k t lc t = 0.
Gii
x
y
v x ' 15
v (SI)
v y' 10t

= =

= =

x
y
a x '' 0
; a (SI)
a y'' 10

= =

= =

2 2
x y
v v v = + =
1.3 GIA TC
Ta c:
2
10 2, 25 t ; +
2
a 10m/ s const = =
a) Lc t = 2s th: v = 25m/s
2
a 10m/ s =
b) Gia tc tt, pt, bn knh qu o lc t = 2s:
2
t
10.
2, 25 t
=
+
2 2
n t
a a a = =
2
n
v
R
a
= =
Gia tc tip tuyn:
Gia tc php tuyn:
Bn knh chnh khc ca qu o:
1.3 GIA TC
t
a (v) ' = =
2
8m/ s
2
6m/ s
625
104m
6
~
c) Tnh s, v
tb
trong thi gian 2s k t t = 0:
2
0
s vdt = =
}
tb
s
v
t
= =
1.3 GIA TC
37, 4m ~
2
2
0
10 2, 25 t dt +
}
2 2 2
0
t 2, 25
s 10[ 2, 25 t ln | t 2, 25 t |]
2 2
= + + + +
37, 4
18, 7m/ s
2
=
V d 2: Cht im chuyn ng vi phng trnh:
2 3
4
x 3t t
(SI)
3
y 8t

Xc nh vn tc, gia tc a, a
t
, a
n
, R lc t = 2s.
Gii
2
x
y
v x ' 6t 4t
v (SI)
v y' 8

= =

= =

2 2
x y
a a a | 6 8t | = + =
2 2 2 2
x y
v v v (6t 4t ) 64 = + = +
1.3 GIA TC
Ta c:
x
y
a x '' 6 8t
a (SI)
a y'' 0

= =

= =

Lc t = 2s th:
2
a | 6 8.2| 10m/ s = =
( )
2 2
t
a (v)' (6t 4t ) 64 ' = = +
2 2
n t
a a a =
2
n
v
R
a
= =
Gia tc tip tuyn:
Gia tc php tuyn:
Bn knh chnh khc ca qu o:
1.3 GIA TC
2
v (12 16) 64 = + = 4 5 8, 94m/ s ~
2
2 2
(6t 4t )(6 8t)
(6t 4t ) 64

=
+
2
2 5 4, 47m/ s = ~
2
4 5 8, 94m/ s = ~
2
8, 94
8, 94m
8, 94
=
O
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
1) Chuyn ng trn - cc bin s gc:


o

s
M
o

M
A
u
Cc bin s gc:
: to gc
u: gc quay
e: vn tc gc
|: gia tc gc

Chuyn ng trn: L
chuyn ng c qi o trn
Ta c:

s = u.R


u = -
0

So snh cc bin s gia c thng & trn:
Chuyn ng thng Chuyn ng trn
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
To gc: To : x
Gc quay: u
Qung ng: s
Vn tc gc: e Vn tc: v
Gia tc gc: |
Gia tc: a
2) Tc gc, vn tc gc:
T/ gc tr/bnh:
tb
t
u
e =
T/ gc tt:
d d
' '
dt dt
u
e= = = u =

R

v

e
Phng:
Chiu:
ln:
im t:
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
vung gc mt phng qi o.
theo qui tc inh c hoc nm tay phi.
o hm ca gc quay: ' e=u
tm ca qi o.

e
Vect vn tc gc tt:
Quan h gia vn tc gc v vn tc di:
R v R , v e =
(

e =

Quan h gia vn tc gc
v gia tc php tuyn:
R
R
v
a
2
2
n
e = =
Tnh gc quay:
2) Vn tc gc:
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT

R

v

R

v
Gia tc gc TB:
t t
o
tb

e e
=
A
e A
= |
Gia tc gc tc thi:
d
( ) '
dt


e
| = = e

|
Phng?
Chiu?
ln?
im t?
R a R , a
t
t
| =
(

| =

Q/h gia gt gc v gt tip tuyn:
3) Gia tc gc:
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT

|
Song song vi vect vn tc gc.
o hm ca tc gc | = e.
Ti tm ca qi o.
CD

| |+ e
ND ;

| || e
V d 1:
Cht im chuyn ng trn vi phng
trnh: = 6t 2t
3
(SI)
a) Xc nh vn tc gc, gia tc gc lc t = 0
v lc cht im dng.
b) Xc nh gc m cht im quay trong
thi gian trn.
c) Tnh tc gc trung bnh, gia tc gc
trung bnh trong thi gian trn.
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
Gii:
Ta c: = 6t 2t
3
2
' 6 6t e= =
'' 12t | = =
a) Lc t = 0 th:

2
o 0
6(rad / s); 0(rad / s ) e = | =
Lc dng th:

2
0 t 1s 12(rad / s ) e= = | =
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
b) Gc quay:
1
0
dt u = e =
}
c) Tc gc trung bnh:
tb
4(rad / s)
t
u
e = =
Gia tc gc trung bnh:
2
6(rad / s ) =
Gii:
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
4(rad)
1
2
0
(6 6t )dt =
}
0
tb
t
ee
| =
V d 2:
a) Tnh cht ca chuyn ng, gia tc tip
tuyn, php tuyn, gia tc ton phn lc t = 1s
v lc t = 2s.
b) Gc m cht im quay trong thi gian 2s
k t lc t = 0. Tnh vn tc gc TB trong
khong thi gian ny.
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
Cht im M chuyn ng trn ng trn bn knh R
= 5m vi phng trnh: s = 5 + 4t t
3
(h SI). Trong
s l di i s ca cung OM , O l im mc trn
ng trn. Xc nh:
Gii:
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
O
s
M
Ta gc:
3
s 5 4t t
R 5
+
= =
Vn tc gc:
2
4 3t
'
5

e= =
Gia tc gc:
6t
'
5

| = e =
Lc t = 1s th:
1
2
1
0, 2 rad / s
1, 2 rad / s
e =

| =

C chm dn theo
chiu dng.
Gia tc tip tuyn:
2 2 2
n1 1
a R 0, 2 .5 0, 2 m/ s = e = =
Gia tc php tuyn:
2
t1 1
a R 1, 2.5 6 m/ s = | = =
2 2
1 t1 n1
a a a = +
2
6m/ s ~
Gii:
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
2
t 2 2
2 2
n2 2
a R 12m/ s
a R 12,8m/ s

= | =

= e =

2 2 2
2 t 2 n2
a a a 17, 5m/ s = + ~
Gc quay k t t = 0 n t = 2s:
2 2
2
0 0
1
| | dt | 4 3t | dt
5
u = e =
} }
1, 23rad ~
Lc t = 2s th: 2
2
2
1, 6rad / s
2, 4rad / s
e =

| =

C nhanh dn
theo chiu m.
More example
1.5 CC CHUYN NG N GIN
1. Chuyn ng thng u.
2. Chuyn ng thng bin i u.
3. Ri t do.
4. Chuyn ng trn u.
5. Chuyn ng trn bin i u.
6. Chuyn ng nm xin, ng, ngang.
1.5 CC CHUYN NG N GIN
T TB TRN U TRN B
2
0
1
s v t at
2
= +
2
0
1
t t
2
u = e + |
2
0 0
1
x x v t at
2
= + +
2
0 0
1
t t
2
= +e + |
a = 0
a = const
| = 0 | = const
v = const v = v
0
+ at e = const e = e
0
+ |t
s = vt u = et
0
t = +e
0
x x vt = +
2 2
0 0
v v 2a(x x )
2as
=
=
2 2
0
2 e e = |u
Chu k:
2 2 R
T
v
t t
= =
e
Tn s:
1
f
T 2
e
= =
t
Ri t do:
v
0
= 0; a = g
1) Chuyn ng thng u:
Gia tc :
Vn tc :

= 0 a

= const v
Qung ng :
x = x
o
+ v(t t
o
) = x
o
+ vt
s = vt
Pt c/ng :
1.5 CC CHUYN NG N GIN
V d v chuyn ng thng u:
Lc 6h , mt t khi hnh t A, c u
v B vi vn tc 40km/h. Lc 7h, mt
mt c t B v A vi vn tc 50km/h.
Bit AB = 220km.
a) Vit phng trnh c ca 2 xe.
b) Xc nh v tr v thi im 2 xe gp
nhau.
c) Xc nh cc thi im 2 xe cch nhau
60km.
1.5 CC CHUYN NG N GIN
Gii
A
B
220km
6 h
7 h
v
1
= 40km/h v
2
= 50km/h
0
X (km)
a)Chn trc Ox nh hnh v, gc thi gian l lc 6 gi.
1.5 CC CHUYN NG N GIN
Phng trnh chuyn ng ca xe 1:
x
1
= x
01
+ v
1
(t t
01
) =
Phng trnh chuyn ng ca xe 2:
x
2
= x
02
+ v
2
(t t
02
) =
0 + 40(t 0) = 40t (t: h; x: km)
220 - 50(t 1)= 270 - 50t (t:h; x:km)
Gii
b) Khi gp nhau: x
1
= x
2

Ch gp nhau cch A mt khong x = 40.3 = 120km
Vy, hai xe cch nhau 60km vo cc thi im 8h
20 v 9h 40
1.5 CC CHUYN NG N GIN
Vy thi im hai xe gp nhau l lc 6 + 3 = 9 gi.
|x
1
x
2
| = 60

40t = 270 50t

t = 3h
c) Hai xe cch nhau 60km

|90t 270| = 60

t = 2 h 20 hoc t = 3 h 40

2) Chuyn ng thng bin i u:


Gia tc :
Vn tc:

= const a
at v v
o
+ =
PT chuyn ng :
Qung ng :
2
o o
at
2
1
t v x x + + =
2
o
at
2
1
t v s + =
Cng thc c lp thi gian
:
as 2 v v
2
o
2
=
1.5 CC CHUYN NG N GIN
V d v chuyn ng thng bin i u:
Mt t bt u chuyn ng nhanh dn
u t O, ln lt qua A v B. Bit AB =
20m, thi gian xe i t A n B l 2 giy,
vn tc khi qua B l 12m/s.
a) Tnh vn tc khi qua A v qung ng
OA.
b) Tnh thi gian i t O n A.
1.5 CC CHUYN NG N GIN
a) Ta c:
Gii
1.5 CC CHUYN NG N GIN
v
B
= 12m/s
O
B
20m
A
2s
B A A
v v at 12 v 2a (1) = + = +
2
A A
1
s AB v t at 20 2v 2a (2)
2
= = + = +
Gii (1) v (2), ta c: v
A
= 8m/s; a = 2m/s
2

M:
2 2
A 0
v v 2as =
2 2
A
v 8
s OA 16m
2a 4
= = = =
b) Thi gian i t O n A:
A
OA
v 8
t 4s
a 2
= = =
A O OA
v v at = +
3) Ri t do:
Gia tc:
Vn tc: v = gt; v
o
= 0
2
s / m 10 g ; const g a = = =

Thi gian ri:
Qung ng:
2
gt
2
1
s =
g
h 2
t =
gh 2 v =
Vn tc ngay khi chm t:
1.5 CC CHUYN NG N GIN
V d:
T cao 20m, ngi ta nm ng vt A
vi vn tc v
0
, ng thi th ri vt B. B
qua sc cn khng kh, hy xc nh:
a) v
0
A ri xung t chm hn B 1s.
b) Khong cch ln nht gia A v B
trong qu trnh chuyn ng (ng vi v
0
).
1.5 CC CHUYN NG N GIN
Gii:
0
v

A
B
y
O
h = 20m
Thi gian ri ca B:
B
2h
t 2s
g
= =
A B
t t 1 3s = + =
Ptc ca A:
2 2
A 0 0 0
1
y y v t gt 20 v t 5t
2
= + = +
Khi A chm t th t = 3s v y
A
= 0.
Suy ra:
2
0 0
0 20 v .3 5.3 v 8, 3m/ s = + =
K/c gia hai vt:
A B
d | y y | =
max 0 B
d v t 8, 3.2 16, 6m = = =
1.5 CC CHUYN NG N GIN
Thi gian c ca A:
= v
0
t
4) Chuyn ng trn u:
Gia tc gc: | = 0
Vn tc gc: e = const
To gc: =
o
+ et
Gc quay: u = et
Qung ng: s = uR = vt
Chu k quay: T = 2t/e = 2tR/v
Tn s (vng): f = 1/T
1.5 CC CHUYN NG N GIN
V d:
Cht im chuyn ng vi phng trnh:
x 10sin5 t
(cm;s)
y 10(1 cos5 t)
= t

= t

a) Chng t vt chuyn ng trn u. Tnh


chu k v bn knh qi o.
b) Tnh qung ng v gc m cht im
quay trong thi gian 5s.
1.5 CC CHUYN NG N GIN
Gii
a) Phng trnh qu o: x
2
+ (y 10)
2
= 100
Vy cht im chuyn ng trn ng trn
tm I(0;10)cm, bn knh R = 10cm.
Ta c:
b) Qung ng i trong 5s:

x
y
v x '
v y'
= =

= =

Chu k:
2 R
T 0, 4s
v
t
= =
s 785
78, 5rad
R 10
u = = =
1.5 CC CHUYN NG N GIN
C u
50 cos5 t
50 sin5 t
t t
t t
2 2
x y
v v v = + 50 157cm/ s const = t= =
s = vt = 785cm = 7,85m
Gc quay:
5) Chuyn ng trn bin i u:
Gia tc gc: | = const
Vn tc gc: e = e
o
+ |t
Cng thc c lp
t/gian:
To gc:
2
o o
t
2
1
t | + e + =
2
2 1
tb
e + e
= e
Vn tc gc trung bnh:
Gc quay:
2
o
t
2
1
t | + e = u
|u = e e 2
2
o
2
1.5 CC CHUYN NG N GIN
V d :
Bnh mi ca my mi ang quay vi vn tc
300 vng/pht th b ngt in. N quay chm
dn u, sau 1 pht, vn tc cn 180
vng/pht.
a) Tnh gia tc gc v s vng quay ca
bnh mi trong 1 pht .
b) Sau bao lu k t khi ngt in, bnh
mi s dng? Khi n quay c
bao nhiu vng? Tnh vn tc gc trung
bnh trong thi gian .
1.5 CC CHUYN NG N GIN
Gii
a) Gia tc gc:
0
t
ee
| = =
S vng quay:
2 2
0
1
2
e e
u = =
|
b) Khi dng:
0
t 0 e= e +| =
S vng quay:
2
2
N 375
2
u
= =
t
Gc quay:
1
1
N 240
2
u
= =
t
Vn tc gc trung bnh:
2
tb
750
5 (rad / s)
t 150
u t
e = = = t
Gc quay:
2
0
2
750 (rad)
2
e
u = = t
|
1.5 CC CHUYN NG N GIN
6 10
60
t t
=
2
(rad / s )
15
t

2 2
(6 ) (10 )
2 / 15
t t
=
t
480 (rad) t
0
t 150s
e
= =
|
2 2
0 2
2 e e = |u
6) Chuyn ng nm xin:
x
y
O x
max

y
max

ox
v

oy
v

o
o
v

1.5 CC CHUYN NG N GIN


Cc phng trnh ca chuyn ng nm
xin:
Gia tc:
Vn tc:

=
=

g a
0 a
a
y
x
PTC:
x ox o
y oy y o
v v v cos
v
v v a t v sin gt

= = o

= + = o

o =
o = =
2
o
o ox
gt
2
1
t . sin v y
t . cos v t v x
1.5 CC CHUYN NG N GIN
(1)
(2)
(3)
(4)
cao cc i:
g 2
sin v
h
2 2
o
max
o
=
PTQ:
Parabol x .
cos v 2
g
tg . x y
2
2 2
o

o
o =
Tm xa:
2
o
max
v sin 2
L x
g
o
= =
Cc phng trnh ca chuyn ng nm xin:
1.5 CC CHUYN NG N GIN
(5)
(6)
(7)
Nhn xt:
Tm xa ln nht khi gc nm o = 45
o
.
C 2 gc nm: o v (90
0
- o) cho cng
mt tm xa.
Khi o = 0, ta c c nm ngang.
Khi o = 90
o
, ta c c nm ng.
1.5 CC CHUYN NG N GIN
V d 1:
Tu cp bin ang neo ngoi khi cch b bin
2000m, ni c t pho i bo v. Sng i bc t
ngang mt bin, bn n vi vn tc u nng
200m/s. Hi tu cp c nm trong tm bn ca sng
khng? Nu c th phi t nghing nng sng mt
gc bao nhiu bn trng tu?
Gii
Tm bn ca
sng:
1.5 CC CHUYN NG N GIN
2 2
o
v 200
L 4000m 2000m
g 10
= = = >
Vy tu cp nm trong tm bn ca sng.
bn trng:
2
0 0 o
max
v sin2
x 2000m 15 ; 75
g
o
= = o =
BUMM
Hai vt c nm cng lc ti cng mt im trn
mt t vi cng vn tc v
o
= 25m/s. Vt A nm
ng ln cao; vt B, nm xin gc 60
o
so vi
phng ngang. B qua sc cn khng kh; ly g
= 10m/s
2
.
a) Tnh khong cch gia 2 vt sau khi nm 1,7s.
b) Tnh tm xa ca B.
c) Hai vt c ri xung t cng lc khng? Nu
khng, vt no chm t trc? Trc vt kia
bao lu?
S: a) 22m; b) 54m; c) B trc 0,7s
V d 2:
1.5 CC CHUYN NG N GIN
Mt my bay cu
nn bay cao
h=1200m vi tc
v
0
=430km/h n cu
mt ngi ang
ngp ngoi trn
bin. Hi nhn vin
cu h phi th
phao cu nn di
gc ngm bao nhiu
phao ri trng
(rt gn) ngi bi
nn?
V d 3:
1.5 CC CHUYN NG N GIN
0
0
0
v 2h / g
v t 2
tg v
h h gh
u = = =
0
tg 1, 54 57 u = u ~
C
Ngi ta dng mt ng thi G bn qu
cu. Bia l mt chic hp C c gi
bng mt nam chm M. ng thi c
hng thng vo hp. Th nghim c
b tr sao cho nam chm nh hp ng
vo lc qu cu ri khi ng thi. CMR
n lun trng vo hp, vi cc gi tr
vn tc u khc nhau ca n ln
hn mt gi tr gii hn no .
1.5 CC CHUYN NG N GIN
V d 4: (SV t lm)
Ni dung ca ng hc cht im:
REVIEW
CHUYEN
ONG
GIA TOC a, a
t
,
a
n
, |
NG I
DI
Thang eu
Thang bien oi
eu, ri t do
Tron eu
Tron bien oi
eu
Nem xien, ng, ngang
TC
VAN TOC

=
=
t 2 cos y
t cos x
) a
1 | x | vi s = 1 x 2 y : ) P (
2

| o = j . t i . t r ) b
2

t + + e =
+ e =
) k t sin( B y
) t sin( A x
) c
2
2
(P) : y .x
|
=
o
x
A
B
y : ) d ( =

+ e =
+ e =
) t cos( A y
) t sin( A x
) d
2 2 2
A y x : ) C ( = +
VD: Xc nh qi o, bit PTC:
1.1 . CC K/N C BN V C
2t
2t
x 5e
e)
y 4e

20
(H) : y
x
=
1.2 TC V VN TC
V d:
1 2 3
s
1 2 3
s s s s
v
t t t t
+ +
= =
+ +
Mt cht im chuyn ng trn on ng s.
Trn na on ng u, n chuyn ng vi
tc v
1
= 25km/h. Trong na thi gian trn
qung ng cn li, cht im chuyn ng
vi tc v
2
= 20km/h v trong thi gian cn
li, n c tc v
3
= 30km/h. Tnh tc trung
bnh trn ton b qung ng.
Hng dn:
1 2 3
1 2 3
2v (v v )
2v v v
+
=
+ +
V d 3:
Mt cht im chuyn ng trn quanh
im O vi gc quay l hm ca vn tc
gc:
o
e e
= u
o
Trong e
o
, o l hng s dng. Lc t =
0 th e = e
o
. Tm biu thc tng minh
ca gc quay, vn tc gc v gia tc gc
theo thi gian.
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
Ta c:
o
d
dt
u
e= e +ou =
o
d
dt
u
=
e + ou
t
0
(e 1)
o
e
u =
o
t
0
e
o
e= e
t
0
e
o
| = oe
Gii:
1.4 VN TC, GIA TC TRONG CT
t
o
0 0
d
dt
u
u
=
e +ou
} }

You might also like