You are on page 1of 55

TH.

S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

I. "I T#$NG V %C I&M TRIT HC MC - !NIN

1. Trit hc l g ?
- i tng trit hc, trit hc v khoa hc c th - Theo ngha gc Hn, trit l tr, bao gm c s hiu bit, nhn th c s!u r"ng, #$o l%& - Theo ngha gc H' ($), trit c* ngha l '+u mn s th,ng thi& - T- th ./ 01tcn cho #n th ./ 20111 loi ng34i #5 6uan ni7m trit h8c l .hoa h8c c9a m8i .hoa h8c, l .hoa h8c # ng tr+n m8i .hoa h8c& :;i th, b<t c ai th,ng th$o b<t c m,n .hoa h8c no c=ng #3>c g8i l nh hi?n trit ho@c nh th,ng thi& Ag34i ta #5 Bem #i t3>ng nghi+n c u, )h3Cng )h) nghi+n c u D #@c #im c9a trit h8c l bao gm m8i #i t3>ng, )h3Cng )h) D #@c #im c9a m8i .hoa h8c cE th& - Th ./ 212, ng34i #Fu ti+n tch trit h8c ra .hGi cc .hoa h8c cE th .h thnh c,ng nh3ng tr+n l) tr34ng Hu' t!m .hch 6uan l I&0&J& H+ghen& Ag34i hon thnh s nghi7) #* l K&Lc D Mh&Nng ghen& - Theo 6uan #im mc-Bt, trit hc l mt trong nhng hnh thi thc x hi, l khoa hc v nhng bin php chung nh t, nhng ngu!"n t#c chung nh t, nhng con $%&ng chung nh t c'a () v*n $ng v pht tri+n c'a th gi,i- Ohi ni7m trit h8c HP ; )h3Cng Q,ng ha' )h3Cng T!', HP c* bin #Ri theo lSch sT nh3ng bao gi4 c=ng bao gm hai 'u tU L"t l 'u t nhn th c, t c s hiu bit c9a con ng34i D? th giVi, s gii thch th giVi hi7n thc bWng h7 thng t3 Hu'& Hai l 'u t nhn #Snh, t c s #nh gi, nhn BXt D? m@t #$o l% D thi #" hnh #"ng #i BT c9a con ng34i #i DVi th giVi& - 0Vi t3 cch l m"t hYnh thi % th c B5 h"i, trit h8c c* nhZng #@c #im ri+ngU [ A* l m"t trong nhZng hYnh thi % th c cR B3a nh<t D 6uan tr8ng nh<t& 0ai tr\ c9a trit h8c ng' cng t]ng l+n cPng DVi 6u trYnh )ht trin c9a tri th c nh!n lo$i& KPng DVi #$o # c, ngh7 thut, trit h8c m5i m5i tn t$i DVi B5 h"i loi ng34i& [ Ohc DVi cc hYnh thi % th c B5 h"i .hc, trit h8c nghi+n c u th giVi trong m"t ch^nh th, nhn th c bn ch<t c9a th giVi, D$ch ra nhZng ngu'+n nh!n c9a s )ht trin& Trit h8c nghi+n c u nhZng ngu'+n l%, nhZng 6u' lut chung nh<t c9a s Dn #"ng D )ht trin c9a th giVi& T c .h,ng c* lnh Dc no m trit h8c .h,ng nghi+n c u& Ah3ng ; t<t c m8i lnh Dc, trit h8c ch^ nghi+n c u ci chung nh<t, ch^ ra bn ch<t c9a n* ch .h,ng nghi+n c u cE th nh3 cc .hoa h8c cE th& [ ( m"t trong nhZng hYnh thi % th c B5 h"i, nh3ng trit h8c c g_ng #3a ra m"t 6uan ni7m ch^nh th D? th giVi, D? cc 6u trYnh Dt ch<t D tinh thFn, D? nhZng mi li+n h7 tc #"ng c9a cc 6u trYnh #*, D? nhn th c D con #34ng ci bin th giVi& - Vn ! c" #$n c%a trit hc. Trit h8c nghi+n c u hng lo$t cc D<n #? chung c9a th giVi, nh3ng D<n #? cC bn c9a trit h8c l D<n #? D? mi 6uan h7 giZa Dt ch<t D % th c `giZa tn t$i D t3 Hu', ha' giZa t nhi+n D tinh thFna& A* l D<n #? cC bn c9a trit h8c b;i lb, trong th giVi c* D, Dn s Dt, hi7n t3>ng, nh3ng chung 6u' l$i chcng ch^ )h!n thnh hai lo$iU hi7n t3>ng Dt ch<t `tn t$i, t nhi+na D hi7n t3>ng % th c `t3 Hu', tinh thFna& L@t .hc, t- )h3Cng Q,ng sang )h3Cng T!', t- cR #$i #n hi7n #$i t<t c cc tr34ng )hi trit h8c tr3Vc .hi nghi+n c u cc D<n #? chung .hc, bao gi4 c=ng nghi+n c u D gii 6u't D<n #? mi li+n h7 giZa Dt ch<t D % th c tr3Vc ti+n& 0i7c gii 6u't D<n #? n' l cC s;
1

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

n?n tng cho Di7c gii 6u't nhZng D<n #? .hc c9a trit h8c& A*i cch .hc Di7c gii 6u't n* l gii 6u't D? th giVi 6uan D )h3Cng )h) lun c9a trit h8c& 0<n #? cC bn c9a trit h8c c* hai m@t& ./t th nh t gi0i 1u!t v th gi,i 1uan & T<t c cc nh trit h8c #?u )hi tr l4i c!u hGiU IiZa Dt ch<t D % th c ci no c* tr3Vc, ci no c* sau, ci no 6u't #Snh ci nod TP' theo c!u tr l4i c9a cc nh trit h8c, m cc h8c thu't trit h8c #5 chia thnh hai tro l3u chnh eu' 0t D eu' T!m& Kc nh trit h8c eu' 0t .hfng #Snh Dt ch<t c* tr3Vc D 6u't #Snh #i DVi % th c& g th c l s )hn nh th giVi .hch 6uan Do b" *c ng34i& Kh9 ngha Hu' Dt trong tin trYnh )ht trin t- cR #$i #n hi7n #$i #5 tr5i 6ua nhi?u hYnh th c .hc nhauU cR #$i, tFm th34ng, cC h8c, m' m*c&&& n*i chung l Hu' Dt si+u hYnh, D Hu' Dt bi7n ch ng& Ag3>c l$i, cc nh trit h8c eu' T!m l$i .hfng #Snh % th c c* tr3Vc D 6u't #Snh #i DVi Dt ch<t& Trong tin trYnh )ht trin c9a mYnh, ch9 ngha Hu' t!m c=ng #5 tr5i 6ua nhi?u hYnh th c .hc nhauU Hu' cm ch9 6uan, Hu' l%, nhS ngu'+n, Hu' th c, Hu' ng5&&& n*i chung l Hu' t!m ch9 6uan D Hu' t!m .hch 6uan& ./t th hai gi0i 1u!t v v n $ nh*n thc lu*n2 t<t c cc nh trit h8c #?u )hi tr l4i c!u hGiU Kon ng34i c* .h n]ng nhn th c th giVi .h,ngd TP' theo c!u tr l4i c9a cc nh trit h8c m cc trit thu't #5 chia thnh hai )hiU 3h0 tri lu*n gm cc nh trit h8c tr l4i con ng34i c* .h n]ng nhn th c th giVi& Th,ng th34ng h8 l cc nh trit h8c Hu' Dt D cc nh trit h8c Hu' t!m ch9 6uan& 4 t kh0 tri lu*n gm cc nh trit h8c tr l4i con ng34i .h,ng c* .h n]ng nhn th c th giVi& Th,ng th34ng h8 l cc nh trit h8c Hu' t!m .hch 6uan& Tr+n cC s; gii 6u't D<n #? cC bn c9a trit h8c, lSch sT trit h8c ch^ ra Trit h8c c* hai ngun gcU 5gu6n g7c nh*n thc c'a ch' ngh8a 9u! v*t l mi li+n h7 c9a n* DVi cc thnh tu c9a cc .hoa h8c cE th& 5gu6n g7c x hi c'a ch' ngh8a 9u! v*t l cc lc l3>ng B5 h"i, cc giai c<) tin b", cch m$ng trong t-ng giai #o$n )ht trin c9a lSch sT& 5gu6n g7c nh*n thc c'a ch' ngh8a 9u! t:m l mi li+n h7 c9a n* DVi cc #<ng si+u nhi+n, ho@c tu'7t #i h*a m"t ha' m"t s 'u t no #* c9a % th c& 5gu6n g7c x hi c'a ch' ngh8a 9u! t:m l mi li+n h7 c9a n* DVi cc lc l3>ng B5 h"i, cc giai c<) )hn tin b", giai c<) thng trS #ang tr+n # tan r5 trong t-ng giai #o$n )ht trin c9a lSch sT& - &h'c n(ng c%a trit hc - Vai tr) c%a trit hc

*. +, ra -i, .h/t trin trit hc 0/c - 12nin


- N'()* +,-) .- /0 .1, 230 +/,4+ '52 M62. 3 Ti!n ! v! kinh t - 45 h6i. h Bu<t hi7n c9a trit h8c Lc n*i ri+ng, ch9 ngha Lc n*i chung #3>c chuin bS tr3Vc ht ; s )ht trin c9a ch9 ngha t3 bn& Trit h8c Lc ra #4i l m"t cu"c cch m$ng trong lSch sT trit h8c& 0o nhZng n]m jk - lk c9a th ./ 212, ch9 ngha t3 bn #5 )ht trin .h cao, b"c l" rm cc m!u thunn Dn c* c9a n*& hu' cho cPng cc m!u thunn #* #?u Ho m!u thunn ng' cng tr; n+n ga' g_t 6u't li7t giZa lc l3>ng sn Bu<t D 6uan h7 sn Bu<t trong )h3Cng th c sn Bu<t t3 bn ch9 ngha& :iu hi7n D? m@t B5 h"i l m!u thunn 6u't li7t giZa giai c<) t3 sn D giai c<) c,ng nh!n& Ku"c #<u tranh c9a giai c<) c,ng nh!n chng giai c<) t3 sn #ang t- t )ht chu'n thnh t gic& Ahi?u cu"c .h;i ngha DVi 6u' m, lVn D th4i gian .Xo Hi c9a c,ng nh!n #5 nR ra ; cc n3Vc t3 bn& Ti+u biu l cc cu"c .h;i ngha D )hong tro #<u tranh c9a c,ng nh!n D nh!n H!n lao #"ng ; onh,
2

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Mh), Q c& Mhong tro c,ng nh!n HP )ht trin m$nh nh3ng cc cu"c #<u tranh, .h;i ngha c9a h8 cui cPng #?u th<t b$i tr3Vc s #n ) c9a gii c<) t3 sn, Ho h8 ch3a c* m"t l% lun cch m$ng .hoa h8c Hnn #34ng& Aghi+n c u )hong tro c,ng nh!n ; T!' pu, Lc D Nng ghen #5 ch^ ra Dai tr\ lSch sT ton th giVi c9a giai c<) c,ng nh!n l ng34i #o hu'7t ch,n ch9 ngha t3 bn, t$o ra ch9 ngha B5 h"i tr+n )hm Di ton th giVi& Hai ,ng #5 sng t$o ra h8c thu't .hoa h8c Hnn H_t )hong tro c,ng nh!n #i tVi t gic trong cu"c #<u tranh cch m$ng c9a mYnh chng cc giai c<) )hn cch m$ng m trc ti) l giai c<) t3 sn& 3 Ti!n ! v! khoa hc t, nhi2n. Trit h8c Lc ra #4i .h,ng tch r4i DVi cc thnh tu c9a cc .hoa h8c t nhi+n& T- th ./ 2011 #n #Fu th ./ 212 cc .hoa h8c t nhi+n #5 r<t )ht trin, D? m@t )h3Cng )h) n* #5 HFn HFn chu'n t- si+u hYnh m' m*c sang bi7n ch ng& Trong nhZng thnh tu #*, nRi bt l ba )ht minh lVn c9a .hoa h8c t nhi+n #u th ./ 212, n* #5 #*ng Dai tr\ 6uan tr8ng trong B!' Hng th giVi 6uan D )h3Cng )h) lun Hu' Dt bi7n ch ng& Q* lU QSnh lut bo ton D chu'n h*a n]ng l3>ng c9a nh Dt l% h8c ng34i Q c q,-bXt-La'-e, n*i l+n mi li+n h7 c9a cc hYnh th c Dn #"ng .hc nhau c9a giVi t nhi+nr H8c thu't t bo c9a cc nh .hoa h8c I,-ri-an-nhi-n) `Agaa, Muc-.in `Ti7)a, hC-l!'-#en D ha-Dan-nC `Q ca #5 gii thch 6u trYnh )ht trin t- th<) l+n cao, t- #Cn gin #n )h c t$), t- ch3a hon thi7n #n hon thi7n c9a th giVi sinh h8cr Thu't tin h*a c9a Qc-s'n #5 ch ng minh tnh bi7n ch ng trong s )ht trin )hong )hc #a H$ng c9a cc ging loi trong th giVi t nhi+n hZu sinh& Ohi 6ut cc thnh tu c9a .hoa h8c t nhi+n, hai ,ng #5 )ht trin, cE th h*a cc D<n #? c9a ch9 ngha Hu' Dt bi7n ch ng& 3 Ti!n ! v! l7 l89n. Trit h8c Lc Bu<t hi7n .h,ng ch^ g_n DVi #i?u .i7n .inh t B5 h"i, thnh tu c9a cc .hoa h8c t nhi+n, m c\n g_n DVi ton b" #4i sng B5 h"i, .h,ng tch r4i DVi n?n D]n minh nh!n lo$i& A?n D]n minh #* #3>c th hi7n trc ti) ; nhZng tro l3u t3 t3;ng D l% lun ; ch!u pu th ./ 212U Kh9 ngha B5 h"i .h,ng t3;ng )h+ )hn onh D Mh), m ti+u biu l 2anh-Bi-m,ng, Mhu-ri-+, toen& Oinh t chnh trS h8c onh DVi cc #$i biu ti+u biu l o-#am-2mt, qi-cc-#,& Trit h8c cR #in Q c DVi cc #$i biu Mhch-tC, h+-linh, K]ng-tC, H+-ghen, MhC-bch& Khc tr8ng nghi+n c u ch9 ngha B5 h"i .h,ng t3;ng )h+ )hn, hai ,ng #5 th<' #3>c m"t cch Hu' Dt bi7n ch ng D? #4i sng B5 h"i, n* tc #"ng m$nh #n Di7c chu'n l) tr34ng nh!n #$o chung chung sang nh!n #$o c"ng sn, D gic) hai ,ng H bo s )ht trin c9a B5 h"i t3Cng lai - B5 h"i c"ng sn ch9 ngha& T) trung nghi+n c u .inh t chnh trS h8c onh D tYnh cnh c9a giai c<) c,ng nh!n trong B5 h"i t3 bn, hai ,ng nhn th c #3>c rWng, lao #"ng sn Bu<t c9a con ng34i l cC s; .inh t c9a nhZng m!u thunn giai c<)& A* l #im Bu<t )ht # hai ,ng .h_c )hEc tnh ch<t Hu' t!m D? B5 h"i trong ch9 ngha Hu' Dt tr3Vc Lc, #3a ra h7 thng 6uan ni7m Hu' Dt c9a ch9 ngha Hu' Dt bi7n ch ng D? B5 h"i& Hai ,ng #5 ti) thu, . th-a, ci bin )hX) bi7n ch ng Hu' t!m c9a H+-ghen # sng t$o ra )hX) bi7n ch ng Hu' Dt #ng th4i )h+ )hn .Sch li7t ch9 ngha Hu' t!m c9a H+-ghen D? u% ni7m tu'7t #iv& Mh+ )hn nhZng thiu s*t trong trit h8c Hu' Dt nh!n bn c9a MhC-bch, hai ,ng #5 c*
7

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

b3Vc chu'n 6uan tr8ng t- th giVi 6uan Hu' t!m sang th giVi 6uan Hu' Dt& MhX) bi7n ch ng c9a H+-ghen D ch9 ngha Hu' Dt c9a MhC-bch, nh3 hai ,ng th-a nhn l m"t trong nhZng ti?n #? l% lun trc ti) c9a trit h8c Lc& - :$n cht #;c ngo<t c/ch =>ng trong l?ch @A trit hc Bo &.0/c v Ch.Dng-ghEn th,c hiFn. KC s; trit h8c c9a ch9 ngha Lc l ch9 ngha Hu' Dt bi7n ch ng D? t nhi+n D D? B5 h"i& MhX) bi7n ch ng Hu' Dt l D= .h tinh thFn s_c bXn c9a giai c<) c,ng nh!n trong cu"c #<u tranh # Bc l) D B!' Hng B5 h"i mVi& h Bu<t hi7n c9a ch9 ngha Lc n*i chung, trit h8c Lc n*i ri+ng l b3Vc ngo_t cch m$ng 6uan tr8ng trong lSch sT t3 t3;ng B5 h"i n*i chung, trong trit h8c n*i ri+ng& :n ch<t D % ngha c9a n* #3>c th hi7nU - (Fn #Fu ti+n trong lSch sT, trit h8c Lc #5 ch^ ra Dai tr\ 6u't #Snh c9a thc tiwn, tr3Vc ht l thc tiwn sn Bu<t trong s )ht trin c9a trit h8c D .hoa h8c& Thc tiwn l ngun gc, #"ng lc, mEc #ch D l ti+u chuin Hu' nh<t # .im nghi7m ch!n l% .hoa h8c& K&Lc ch^ rmU uKc nh trit h8c tr3Vc .ia ch^ gii thch th giVi bWng nhi?u cch .hc nhau, song, D<n #? l ci t$o th giViv x& e nhi+n, .hi nh<n m$nh Dai tr\ c9a thc tiwn, hai ,ng .h,ng h? coi nhy Dai tr\ c9a l% lun& - Hai ,ng #5 . th-a D )ht trin hon ch^nh ; hYnh th c cao c9a ch9 ngha Hu' Dt l ch9 ngha Hu' Dt bi7n ch ng, hon ch^nh )hX) bi7n ch ng ; hYnh th c cao l bi7n ch ng Hu' Dt& Trong trit h8c Lc, ch9 ngha Hu' Dt D )hX) bi7n ch ng l g_n li?n, thng nh<t DVi nhau& Ah4 th, hai ,ng #5 #uRi ch9 ngha Hu' t!m ra .hGi hang R cui cPng c9a n* l cc D<n #? thu"c lnh D c B5 h"i& - :3Vc ngo@t 6uan tr8ng nh<t c9a trit h8c Lc l )ht hi7n ra 6uan ni7m Hu' Dt D? lSch sT& zuan ni7m #* ch^ rm s Dn #"ng D )ht trin c9a B5 h"i c=ng c* D tu!n th9 nhZng 6u' lut .hch 6uan c9a n*& :c bG nhZng 6uan ni7m Hu' t!m thFn b, hai ,ng .hfng #Snh tn t$i B5 h"i 6u't #Snh % th c B5 h"i, 6uFn chcng nh!n H!n l ng34i sng t$o ra lSch sT& - Trit h8c Lc #5 lm bin #Ri c]n bn tnh ch<t, #i t3>ng c9a trit h8c D 6uan h7 c9a n* DVi cc .hoa h8c cE th& Trit h8c Lc .h,ng tch r4i m g_n b* ch@t chb DVi cc .hoa h8c cE th, #ng th4i n* c* % ngha l th giVi 6uan D )h3Cng )h) lun #Snh h3Vng )ht trin cho cc .hoa h8c cE th cPng h3Vng tVi mEc ti+u ci t$o t nhi+n D B5 h"i& - 8, +9:)*, .;2 .,<= 230 +/,4+ '52 - >?@ 2A@ 230 BC D'6+ +/,<) +/,4+ '52 M62- ?),) +/E)* +'1, .F, )*GH )0H IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII. II. JHM TRK VLT CHMT V N THOC. 1.VP+ 2'Q+ RG )'()* D'9S)* +'T2 +U) +F, 230 RP+ 2'Q+. - Gh/i H8/t nhIng H8an i= trit hc tr;c 0/c v! v9t cht. JhIng Kng gK., h>n ch - ?nh nghLa c%a 12nin v! v9t cht Mh$m trP Dt ch<t l m"t trong nhZng )h$m trP cC bn n?n tng c9a ch9 ngha Hu' Dt& A* ch a #ng n"i Hung th giVi 6uan D )h3Cng )h) lun r<t .hi 6ut D s!u s_c& Kc trit thu't Hu' Dt tr3Vc Lc, tu' si+u hYnh nh3ng Dt ch<t lu,n #3>c coi l thc th, cC s; #Fu ti+n, b<t bin c9a cc s Dt D hi7n t3>ng tn t$i trong th giVi .hch 6uan& A* c* % ngha to lVn trong cu"c #<u tranh chng l$i ch9 ngha Hu' t!m D cc bin t3Vng c9a n*&
x

K&Lc D Mh&Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{| - T) j - Tr x}& V

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

eo #@c #im lSch sT m th4i K&Lc, Mh&Nng-ghen hai ,ng .h,ng #Snh ngha Dt ch<t& Tr3Vc '+u cFu c9a lSch sT mVi, tr+n cC sT )h!n tch m"t cch s!u s_c cu"c cch m$ng trong .hoa h8c t nhi+n D #<u tranh chng ch9 ngha Hu' t!m cPng cc bin th c9a n* m #@c bi7t l #<u tranh trc ti) chng ch9 ngha .inh nghi7m )h+ )hn, (+nin #5 n+u ra m"t #Snh ngha ton Hi7n, s!u s_c D .hoa h8c D? )h$m trP Dt ch<tU u ;*t ch t l mt ph<m tr= trit hc, 9=ng $+ ch> th)c t<i khch 1uan, $%?c $@m l<i cho con ng%&i trong c0m gic, $%?c c0m gic c'a chAng ta chBp l<i, chCp l<i, ph0n nh v t6n t<i khDng l thuc vo c0m gicEFTrong #Snh ngha n', (+nin #5 )h!n tch rmU Oh,ng th hiu Dt ch<t nh3 cc .hi ni7m Dt ch<t th34ng HPng trong cc lnh Dc .hoa h8c cE th ho@c #4i sng th34ng ng', m )hi hiu Dt ch<t DVi t3 cch l m"t )h$m trP trit h8c, t c )h$m trP r"ng nh<t D .hi 6ut nh<t c9a th giVi& uTnh thc t$i .hch 6uan D tn t$i .h,ng l7 thu"c Do cm gicv l H<u hi7u cC bn, bn ch<t # )h!n bi7t ci gY l Dt ch<t, ci gY .h,ng )hi l Dt ch<t& (+nin c=ng #5 .hfng #Snh Dt ch<t c* tr3Vc, % th c c* sau, Dt ch<t 6u't #Snh % th c bWng cch ch^ ra thc t$i .hch 6uan #3>c #em l$i cho con ng34i trong cm gic, n* tn t$i .h,ng l7 thu"c Do cm gic& (+nin c=ng .hfng #Snh con ng34i c* .h n]ng nhn th c th giVi, b;i thc t$i .hch 6uan biu hi7n th,ng 6ua cc H$ng cE th, m con ng34i bWng cm gic c* th chE) l$i, chX) l$i D )hn nh& 0t ch<t nh3 D' l ngun gc, n"i Hung .hch 6uan c9a % th c& :Wng cch #Snh ngha #@c bi7t, #Snh ngha Dt ch<t th,ng 6ua 6uan h7 DVi cm gic, (+nin #5 .h,ng tch r4i Dt ch<t DVi % th c m #@t chcng trong mi 6uan h7 6u' #Snh rng bu"c lnn nhau& Ah3 D', #Snh ngha Dt ch<t c9a (+nin #5 gii 6u't #3>c D<n #? cC bn c9a trit h8c tr+n l) tr34ng c9a ch9 ngha Hu' Dt bi7n ch ng& A* chng l$i cc 6uan ni7m Hu' t!m D? )h$m trP Dt ch<tr Q<u tranh .h_c )hEc tri7t # tnh trc 6uan, si+u hYnh, m' m*c cPng cc bin t3Vng c9a n* trong 6uan ni7m D? Dt ch<t c9a cc nh .hoa h8c t nhi+n D trit gia t3 sn hi7n #$ir QSnh ngha Dt ch!t c9a (+nin .hfng #Snh th giVi n' ch^ Hu' nh<t l th giVi Dt ch<t, Dt ch<t l D, cPng, D, tn, Dn #"ng D )ht trin .h,ng ng-ng #5 cR D=, .hch l7 cc nh .hoa h8c #i s!u nghi+n c u th giVi Dt ch<t # ng' cng tYm ra nhi?u H$ng mVi, thu"c tnh mVi c9a Dt ch<t& -TMn tai c%a v9t cht N V9t cht v v9n 6ng. 0n #"ng hiu theo ngha chung nh<t l bao gm m8i s bin #Ri n*i chung c9a Dt ch<t, n* bao gm m8i tha' #Ri trong D= trE, . t- nhZng s tha' #Ri DS tr #Cn gin #n t3 Hu'& 0n #"ng l )h3Cng th c tn t$i c9a Dt ch<t& Nng-ghen n*iU v0n #"ng hiu theo ngha chung nh<t, t c #3>c hiu l )h3Cng th c tn t$i c9a Dt ch<t, l m"t thu"c tnh c hZu c9a Dt ch<t, thY bao gm t<t c m8i s tha' #Ri D m8i 6u trYnh Hiwn ra trong D= trE, .+ t- s tha' #Ri DS tr #Cn gin cho #n t3 Hu'v j& ;*n $ng l ph%Gng thc t6n t<i c'a v*t ch t0t ch<t tn t$i bWng Dn #"ng, th,ng 6ua Dn #"ng # biu hi7n s tn t$i c9a mYnh& Oh,ng c* Dt ch<t .h,ng Dn #"ng, c=ng nh3 .h,ng c* Dn #"ng no .h,ng l Dn #"ng c9a Dt ch<t& 0n #"ng c9a Dt ch<t l .hch 6uan& L8i Dn #"ng #?u c* ngu'+n nh!n t th!n c9a n* l s tc #"ng 6ua l$i giZa cc m@t, cc 'u t, cc 6u trYnh&&& nga' b+n trong bn th!n s Dt& eo D', cc
} j

0&1& (+nin ton t), T) x~, Ah Bu<t bn Tin b", Lat-BcC-Da x{~k, Trang x|x& Mh& Nng-ghen U :i7n ch ng c9a t nhi+n - ABb h tht - H A"i x{l - Tr {} W

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

H$ng Dt ch<t ch^ #3>c nhn th c th,ng 6ua Dn #"ng c9a chcng& L"t Dt th no #* m .h,ng Dn #"ng thY .h,ng c* gY # n*i c& 0t ch<t .h,ng Ho ai sng t$o ra D .h,ng th bS ti+u Hi7t& 0n #"ng l thu"c tnh c hZu c9a Dt ch<t n+n Dn #"ng c=ng .h,ng Ho ai sng t$o ra D c=ng .h,ng th bS ti+u Hi7t& Hc hnh thc c'a v*n $ngKho #n na' loi ng34i #5 bit #n n]m H$ng Dn #"ng cC bn c9a Dt ch<t lU 0n #"ng cC h8c, t c s tha' #Ri DS tr c9a cc Dt th trong .h,ng gian& 0n #"ng Dt l%, bao gm trong #* c Dn #"ng cC h8c, nh3ng #@c tr3ng c9a n* l Dn #"ng c9a cc h$t cC bn, c9a cc 6u trYnh nhi7t, #i7n, 6uang, t-, tr34ng D&D& 0n #"ng h*a h8c, bao gm trong #* c Dn #"ng Dt l%, nh3ng #@c tr3ng c9a n* l Dn #"ng c9a cc ngu'+n tT, l Dn #"ng )h!n gii D h*a h>) c9a cc ch<t& 0n #"ng sinh h8c, bao gm c Dn #"ng h*a h8c nh3ng #@c tr3ng l Dn #"ng c9a cC th sng, l s trao #Ri ch<t giZa cC th D m,i tr34ng& 0n #"ng B5 h"i, bao gm trong n* c Dn #"ng sinh h8c, nh3ng #@c tr3ng c9a n* l Dn #"ng bin #Ri B5 h"i, l s tha' th nhau c9a cc hYnh thi .inh t - B5 h"i& Tu' c* s .hc nhau D? ch<t, nh3ng giZa cc hYnh th c Dn #"ng lu,n c* s li+n h7, tc #"ng, chu'n h*a 6ua l$i lnn nhau& h )h!n bi7t .hc nhau giZa cc hYnh th c Dn #"ng l nh4 hYnh th c Dn #"ng #@c tr3ng nh<t c9a n*& ;*n $ng v $ng imTh giVi Dt ch<t .h,ng ch^ ; trong 6u trYnh Dn #"ng& Trit h8c Lc -(+nin ch^ ra Dn #"ng c9a Dt ch<t l tu'7t #i, nh3ng c=ng th-a nhn tnh # ng im t3Cng #i D t$m th4i c9a Dt ch<t& Khnh nh4 s # ng im t3Cng #i D t$m th4i c9a Dt ch<t m th giVi Dt ch<t #3>c )h!n h*a thnh cc s Dt hi7n t3>ng )hong )hc D #a H$ng& A*i # ng im t3Cng #i DY Dt ch<t ch^ # ng im trong m"t mi li+n h7 nh<t #Snh D Dn #"ng trong nhZng mi li+n h7 .hc& A*i Dt ch<t # ng im t$m th4i DY n* ch^ # ng im trong m"t th4i gian nh<t #Snh .hi n* ch3a tch l=' #9 D? l3>ng& Ah3 D', # ng im t3Cng #i D t$m th4i c9a Dt ch<t l s Dn #"ng trong th]ng bWng, l s # ng im c* #i?u .i7n& N GhOng gian v th-i gian. Oh,ng gian, th4i gian l nhZng hYnh th c tn t$i c9a Dt ch<t, l thu"c tnh chung Dn c* c9a m8i H$ng Dt ch<t& Oh,ng gian l hYnh th c tn t$i c9a Dt ch<t biu hi7n nhZng thu"c tnh nh3 cPng tn t$i D tch bi7t, c* .t c<u 6u5ng tnh& Oh,ng gian c9a Dt ch<t c* ba chi?u D c ba chi?u #?u D, tn& Oh,ng gian c9a Dt th l hZu h$n& Th4i gian l hYnh th c tn t$i c9a Dt ch<t biu hi7n nhZng thu"c tnh #" l!u c9a s )ht trin, trYnh t Bu<t hi7n D m<t #i c9a cc s Dt, cc tr$ng thi .hc nhau c9a th giVi Dt ch<t& Th4i gian c9a Dt ch<t ch^ c* m"t chi?u t- 6u .h #+n hi7n t$i, #n t3Cng lai D th4i gian c9a Dt ch<t c=ng l D, tn& Th4i gian c9a m8i Dt th l hZu h$n& (+nin n*iU uTh giVi .h,ng c* gY .hc ngoi Dt ch<t #ang Dn #"ng D Dt ch<t #ang Dn #"ng .h,ng th Dn #"ng ; #!u ngoi .h,ng gian D th4i gianvl& TPnh thng nht c%a th gi;i. Th giVi thng nh<t ; tnh Dt ch<t, n* biu hi7nU Dt ch<t l cC s; thc th Hu' nh<t, )hR bin, tn t$i Dnh Diwn D D, tn ; t<t c cc hYnh th c #a H$ng )hong )hc c9a th+ giVir L8i s li+n h7, tc
l

(+nin ton t) `bn ting 0i7ta - T) x~ - ABb tin b", LatBcCDa - Tr }k{ X

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

#"ng 6ua l$i giZa cc 'u t Hnn #n s Dn #"ng D )ht trin c9a D$n Dt chnh Ho s thng nh<t Dt ch<t c9a th giVi& 0t ch<t c=ng nh3 cc H$ng cE th c9a Dt ch<t ch^ tn t$i D Dn #"ng trong .h,ng gian D th4i gian& Agu'+n t_c thng nh<t tnh Dt ch<t c9a th giVi g_n li?n DVi ngu'+n t_c Dn #"ng D )ht trin& 2.N +'T2. - Gh/i H8/t nhIng H8an i= trit hc tr;c 0/c v! 7 th'c. - Q8an i= c%a trit hc 0/c- 12nin N*@U) *82 230 Y +'T2 g th c c* hai ngun gcU Agun gc t nhi+n D ngun gc B5 h"i& I 5gu6n g7c t) nhi"nAgun gc t nhi+n c9a % th c chnh l b" n5o ng34i& A*i cch .hc, % th c l thu"c tnh )hn nh c9a b" *c ng34i& Mhn nh l thu"c tnh chung c9a m8i H$ng Dt ch<t& Mhn nh l n]ng lc l3u l$i, giZ l$i, ti hi7n l$i nhZng #@c #im c9a m"t h7 thng Dt ch<t n' trong m"t h7 thng Dt ch<t .hc D ng3>c l$i& Mhn nh c9a Dt ch<t )ht trin t- th<) #n cao, t- #Cn gin #n )h c t$)& Mhn nh % th c l )hn nh cao nh<t& L8i H$ng Dt ch<t #?u )hn nh, nh3ng ch^ )hn nh ; b" *c ng34i mVi l % th c& c ng34i l H$ng Dt ch<t c* tR ch c cao nh<t, n* c* c<u t$o t- x| t/ #+n x t/ nCron thFn .inh& g th c .h,ng tch r4i .hGi s ho$t #"ng c9a b" n5o ng34i& g th c )hn nh th giVi .hch 6uan, nh3ng Hiwn ra trong 6u trYnh ho$t #"ng thFn .inh c9a b" n5o ng34i& Tr sC sinh ch3a c* % th c& Ag34i bS #i+n, bS b7nh #ao n@ng l .h,ng c* % th c& I5gu6n g7c x hiAgun gc B5 h"i c9a % th c l lao #"ng& hau lao #"ng D #ng th4i DVi lao #"ng l ng,n ngZ& (ao #"ng l ho$t #"ng #@c thP c9a con ng34i& Ah4 lao #"ng m D3>n ng34i cR #$i #5 bin thnh ng34i, lm cho con ng34i .hc so DVi t<t c cc loi #"ng Dt .hc& Trong lao #"ng con ng34i bit sT HEng D ch t$o c,ng cE lao #"ng& (ao #"ng c9a con ng34i l lao #"ng c* #Snh h3Vng, tc #"ng Do th giVi DY mEc #ch D nhu cFu c9a con ng34i& Khnh th,ng 6ua lao #"ng, b" n5o ng34i #3>c hYnh thnh, )ht trin ng' cng hon thi7n& zua #* m t3 Hu' c9a con ng34i c=ng ng' cng )ht trin, hon thi7n& (ao #"ng, m tr3Vc ht l lao #"ng sn Bu<t l hYnh th c cC bn #Fu ti+n c9a ho$t #"ng thc tiwn mang tnh lSch sT - B5 h"i c9a con ng34i, n* c=ng l cC s; c9a Di7c hYnh thnh D )ht trin ng,n ngZ& Ag,n ngZ hYnh thnh D )ht tri+n b_t ngun t- lao #"ng D )ht trin cPng lao #"ng, lcc #Fu l nhu cFu cFn th,ng bo cho nhau nhZng th,ng tin gY #*& 0? sau ng,n ngZ tr; thnh )h3Cng ti7n l3u giZ, tru'?n ti th,ng tin t- th h7 n' sang th h7 .hc& Ag,n ngZ l h7 thng tn hi7u th hai, l ci DG Dt ch<t c9a t3 Hu', D-a l )h3Cng ti7n # con ng34i giao ti), #ng th4i l )h3Cng ti7n # con ng34i tRng .t cc ho$t #"ng thc ti+n giZa cc th h7 ng34i trong lSch sT& Nng-ghen n*iU vhau lao #"ng D #ng th4i DVi lao #"ng l ng,n ngZ, #* l hai s c .ch thch ch9 'u c9a s chu'n bin b" n5o c9a loi Dt thnh b" n5o c9a con ng34i, t!m l% #"ng Dt thnh % th cv|& :$n cht c%a 7 th'c.
|

Mh& Nng-ghenU :i7n ch ng c9a t nhi+n - ABb h tht - H A"i x{l - Tr }|& Z

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

g th c c* .t c<u )h c t$), bao gm cc 'u t .hc nhau nh3 tri th c, Bcc cm, tYnh cm D % ch trong #* tri th c l 'u t 6uan tr8ng nh<t& T- ngun gc t nhi+n, thY % th c ch^ l thu"c tnh )hn nh c9a b" *c ng34i& Tr3Vc ht, nh3 D' bn ch<t c9a % th c l )hn nh& T c % th c l hYnh nh ch9 6uan c9a th giV .hch 6uan trong b" *c ng34i& Mhn nh t!m l% #"ng Dt c=ng l )hn nh th giVi .hch 6uan nh3ng l s )hn nh bn n]ng& Mhn nh % th c nga' t- #Fu #5 Ho nhu cFu ci bin th giVi theo mEc #ch c9a con ng34i th,ng 6ua ho$t #"ng thc tiwn, DY th n* mang bn ch<t sng t$o& hng t$o c9a % th c nWm trong .hu,n .hR c9a 6u' lut )hn nh& Mhn nh D sng t$o l hai m@t c9a m"t 6u trYnh #ng th4i B' ra trong b" n5o ng34i& T- ngun gc B5 h"i, thY % th c l s )hn nh th giVi .hch 6uan m"t cch ch9 #"ng D tch cc& Kon ng34i th,ng 6ua ho$t #"ng thc tiwn c* mEc #ch, tc #"ng Do th giVi .hch 6uan bu"c chcng )hi b"c l" nhZng #@c tnh, .t c<u D 6u' lut Dn #"ng # )hn nh D nhn th c& Ohi #5 nhn th c #3>c bn ch<t, 6u' lut c9a cc s Dt, hi7n t3>ng thY con ng34i Dn HEng tri th c #* Do ci bin th giVi .hch 6uan DY mEc #ch D nhu cFu c9a con ng34i& g th c nh3 th l mang bn ch<t B5 h"i& T*m l$iU 40n ch t c'a thc l () ph0n nh (ng t<o th gi,i khch 1uan vo b no ng%&i thDng 1ua ho<t $ng th)c tiJn- 5Ki cch khc, thc l hnh 0nh ch' 1uan c'a th gi,i khch 1uan $%?c (ng t<o trong b Kc ng%&i thDng 1ua ho<t $ng th)c tiJn7. M8, [@0) '\ ],\) 2'T)* *,(0 RP+ 2'Q+ RG Y +'T2. NTPnh H8Rt ?nh c%a v9t cht i v;i 7 th'c. 0t ch<t c* tr3Vc, % th c c* sau, Dt ch<t 6u't #Snh % th c& Trong #4i sng B5 h"i, #i?u #* #3>c biu hi7n l tn t$i B5 h"i 6u't #Snh % th c B5 h"i& Tnh 6u't #Snh #* #3>c biu hi7n ; Dt ch<t l ngun gc, #"ng lc, mEc #ch D l ti+u chuin, th3Vc #o .im tra tnh ch!n l% c9a % th c& Ah3ng nu ch^ th<' tnh 6u't #Snh c9a Dt ch<t m .h,ng th<' Dai tr\ c9a % th c thY sb m_c )hi nhZng sai lFm c9a ch9 ngha Hu' Dt si+u hYnh& N+, t/c 6ng trS l>i c%a 7 th'c i v;i v9t cht. h tc #"ng tr; l$i c9a % th c #i DVi Dt ch<t theo hai h3VngU Ohi % th c )hn nh #cng, )hn nh m"t cch .hoa h8c nhZng 6u' lut .hch 6uan c9a s Dn #"ng .hch 6uan c9a Dt ch<t, thY % th c c* tc HEng tch cc l m"t #"ng lc c9a s Dn #"ng D )ht trin c9a Dt ch<t& Ag3>c l$i, nu % th c )hn nh sai, )hn nh Bu'+n t$c nhZng 6u' lut .hch 6uan c9a s Dn #"ng .hch 6uan c9a Dt ch<t, thY % th c c* tc HEng ti+u cc lm cn tr; ho@c )h D s Dn #"ng D )ht trin c9a Dt ch<t& Trong #4i sng hi7n thc, % th c mun tc #"ng tr; l$i #i DVi #4i sng Dt ch<t thY )hi chnh bWng lc l3>ng Dt ch<t, t c )hi th!m nh) Do con ng34i, #3>c con ng34i tR ch c thc hi7n trong thc tiwn& Lc n*iU u0= .h c9a s )h+ )hn .h,ng th tha' th #3>c s )h+ )hn bWng D= .h, lc l3>ng Dt ch<t ch^ c* th bS #nh #R bWng lc l3>ng Dt ch<t, nh3ng l% lun c=ng sb tr; thnh lc l3>ng Dt ch<t, m"t .hi n* th!m nh) Do 6uFn chcngv & (+nin c=ng ch^ raU uOh,ng c* l% lun cch m$ng thY .h,ng th c* )hong tro cch m$ngv&

K& Lc - Mh& Nng-ghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{| - T) x - Tr |~k& 0&1& (+nin ton t) `bn ting 0i7ta - T) - ABb Tin b" - LtBcCDa x{| - Tr jk& ^

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

A_m DZng mi 6uan h7 bi7n ch ng giZa Dt ch<t D % th c sb trnh cho chcng ta nhZng c]n b7nh ch9 6uan Hu' % ch trong ho$t #"ng thc tiwn, chng thi #" tr,ng ch4, / l$i Do #i?u .i7n Dt ch<t, .h,ng )ht hu' s c m$nh c9a tr tu7 tinh thFn con ng34i trong 6u trYnh ci bin th giVi& IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII III. JH_J BI`N CHONG aU> VLT 1. B,\) 2'T)* RG B,?@ 'b)' c N'()* .;2 +/9)* 230 +9 d@H ],\) 2'T)*, BC 'b)' +'G)' RG D'6+ +/,<) 230 D'eD ],\) 2'T)* - ;2 +/9)* 230 +9 d@H B,?@ 'b)'. M;+ ':D fY RG 'F) 2'4 2. J'eD ],\) 2'T)* d@H RP+- g'E0 '52 R- =8, f,?) '\ D'h ],4) RG D'6+ +/,<) MhX) bi7n ch ng ra #4i t- th4i cR #$i& Trong lSch sT trit h8c #5 c* ba hYnh th c cC bn D? )hX) bi7n ch ngU MhX) bi7n ch ng ng!' thC, )hX) bi7n ch ng Hu' t!m, )hX) bi7n ch ng Hu' Dt& MhX) bi7n ch ng Hu' Dt l s thng nh<t hZu cC gZa th giVi 6uan Hu' Dt D )h3Cng )h) lun bi7n ch ng, bao hm n"i Hung ht s c )hong )hc b;i #i t3>ng )hn nh c9a n* l th giVi Dt ch<t D, cPng D, tn& Trong #* ngu'+n l% D? mi li+n h7 )hR bin D ngu'+n l% D? s )ht trin c* % ngha .hi 6ut nh<t& Mh&Nngghen DitU uMhX) bi7n ch ng &&& l m,n .hoa h8c D? nhZng 6u' lut )hR bin c9a s Dn #"ng D )ht trin c9a t nhi+n, c9a B5 h"i loi ng34i D c9a t3 Hu'v ~& Agu'+n l% c* % ngha nh3 cc ti+n #? trong cc .hoa h8c cE th& A* l ci .h,ng )hi ch ng minh m )hi ch<) nhn D tu!n th9 nghi+m ngh@t n*& Au .h,ng tu!n th9 sb Hnn #n sai lFm c trong nhn th c lnn hnh #"ng& NGU>!N N Vi M"I I!N H` JHj BIN. Nk, d@)* 230 )*@H?) fY. T<t c m8i s Dt hi7n t3>ng c=ng nh3 th giVi, bao gi4 c=ng tn t$i trong mi li+n h7 )hR bin 6u' #Snh rng bu"c lnn nhau, .h,ng c* s Dt hi7n t3>ng no tn t$i c, l), ri+ng l, .h,ng li+n h7& J'l) +m2' )k, d@)* 230 )*@H?) fY. zuan ni7m c9a cc nh trit h8c Hu' t!m nu c* th-a nhn c* mi li+n h7, thY mi li+n h7 #* Ho cc #<ng si+u nhi+n ho@c Ho % th c 6u't #Snh& zuan ni7m c9a cc nh trit h8c Hu' Dt si+u hYnh coi s Dt, hi7n t3>ng tn t$i tch r4i nhau, nu c* mi li+n h7 thY l nhZng mi li+n h7 ngnu nhi+n, ho@c .h,ng BXt ht cc .ha c$nh c9a mi li+n h7& MhX) bi7n ch ng Hu' Dt 6uan ni7m cc s Dt hi7n t3>ng trong th giVi HP mu,n hYnh mu,n D nh3ng .h,ng tn t$i c, l) tch bi7t m chcng l m"t th thng nh<t, tc #"ng lnn nhau, rng bu"c lnn nhau, 6u' #Snh D chu'n h*a lnn nhau& Li li+n h7 n' Hiwn ra tr+n m8i lnh Dc, tr+n m8i 6uan h7 giZa cc 'u t, cc thu"c tnh, cc 6u trYnh&&&& lm n+n bn th!n s Dt hi7n t3>ng D giZa cc s Dt hi7n t3>ng DVi nhau& Li li+n h7 n' l .hch 6uan, n* b_t ngun t- tnh thng nh<t c9a th giVi& Th giVi l )hong )hc, #a H$ng D nhi?u D, DY th m8i s )h!n lo$i mi li+n h7 #?u ch^ c* % ngha t3Cng #i, DY m"t mi li+n h7 no #* cE th thY ch^ l m"t hYnh th c, m"t b" )hn, m"t m_t .h!u c9a mi li+n h7 )hR bin n*i chung& Tu' nhi+n, s )h!n lo$i mi li+n h7 l cFn thit trong Di7c
~

K& Lc - Mh& Nng-ghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{l - T) }k - Tr }kx& 9

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

6u' #Snh s Dn #"ng D )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng .h,ng ging nhau& Mh&Nngghen DitU uMhX) bi7n ch ng l .hoa h8c D? s li+n h7 )hR binv{& N )*'n0 D'9S)* D'6D f@P). A_m DZng ngu'+n l% D? mi li+n h7 )hR bin, trong nhn th c c=ng nh3 trong hnh #"ng thc tiwn cFn )hi c* 6uan #im ton Hi7n .hi Bem BXt #nh gi s Dt hi7n t3>ng D th giVi, nh<t l cc D<n #? thu"c lnh Dc B5 h"i& Ohi s mi li+n h7 #3>c BXt #n cng nhi?u thY .t lun D? s Dt hi7n t3>ng cng chnh Bc& NGU>!N N Vi So JHT TRI&N. Nk, d@)* 230 )*@H?) fY. T<t c m8i s Dt, hi7n t3>ng c=ng nh3 th giVi trong 6u trYnh Dn #"ng c9a mYnh, HP c* ch<) nhn nhZng b3Vc lPi nh3ng cui cPng Dnn #$t #3>c s )ht trin& Oh,ng c* s Dt hi7n t3>ng no l .h,ng )ht trin& J'l) +m2' )k, d@)* )*@H?) fY. Trong )hX) bi7n ch ng Hu' Dt, ngu'+n l% D? mi li+n h7 )hR bin g_n li?n DVi ngu'+n l% D? s )ht trin& Hai ngu'+n l% n' thng nh<t DVi nhau b;i li+n h7 l Dn #"ng, .h,ng Dn #"ng .h,ng c* s )ht trin no c& Ohi ni7m Dn #"ng l ch^ m8i bin #Ri n*i chung& Ohi ni7m )ht trin l ch^ nhZng Dn #"ng #i l+n, ci mVi ra #4i cao hCn, tin b" hCn ci c=& h )ht trin Hiwn ra theo nhi?u chi?u h3Vng, #i tth<) #n cao, t- #Cn gin #n )h c t$), t- .Xm hon thi7n #n hon thi7n& h )ht trin D #Ri mVi l hi7n t3>ng .hch 6uan Hiwn ra .h,ng ng-ng trong D= trE& A* Hiwn ra tr+n m8i lnh Dc D tr+n m8i mi li+n h7& Agun gc c9a )ht trin l s #<u tranh D thng nh<t giZa cc m@t #i l) nWm nga' trong bn th!n s Dt hi7n t3>ng& h )ht trin .h,ng )hi bao gi4 c=ng Hiwn ra thfng t_), BXt t-ng s Dt hi7n t3>ng cE th, ri+ng l thY c* nhZng Dn #"ng tuFn hon, #i l+n ho@c #i Bung, nh3ng BXt trong 6u trYnh Hi D )h$m Di r"ng thY Dn #"ng #i l+n l .hu'nh h3Vng thng trS& zuan #im bi7n ch ng Bem BXt th giVi nh3 l m"t 6u trYnh tin l+n th,ng 6ua nhZng b3Vc nh' D8t, ci c= m<t #i ci mVi ra #4i, s #<u tranh c9a cc m@t #i l) nga' trong bn th!n s Dt hi7n t3>ng l ngun gc c9a s )ht trin& (+nin n*iU u(,gch bi7n ch ng #\i hGi )hi Bem BXt s Dt trong s )ht trin, trong s Dn #"ng, trong s bin #Ri c9a n*vxk Qi l) DVi )hX) bi7n ch ng, 6uan #im Hu' t!m nu th-a nhn c* s )ht trin thY s )ht trin #* bS l7 thu"c b;i cc #<ng si+u nhi+n ho@c Ho % th c 6u't #Snh& Kc 6uan #im si+u hYnh l$i ho@c )h9 nhn )ht trin tu'7t #i h*a tnh Rn #Snh c9a s Dt hi7n t3>ng, ho@c Bem s )ht trin ch^ l s t]ng, gim #Cn thuFn D? l3>ng, ho@c s l@) #i l@) l$i #Cn thuFn D? ch<t& N )*'n0 D'9S)* D'6D f@P). A_m DZng ngu'+n l% D? s )ht trin cFn c* 6uan #im )ht trin .hi Bem BXt #nh gi s Dt hi7n t3>ng, )hi 9ng h" ci mVi, .h_c )hEc t3 t3;ng bo th9, trY tr7, nhYn nhn s Dt hi7n t3>ng m"t cch trc 6uan tnh t$i& A_m DZng hai ngu'+n l% #\i hGi )hi c* 6uan #im ton Hi7n .hi Bem BXt #nh gi s Dt hi7n t3>ng, #ng th4i DVi Di7c #@t s Dt trong nhi?u mi li+n h7 thY c=ng )hi c* 6uan #im lSch sT cE th, 6uan #im )ht trin trong #nh gi Bem BXt&
{ xk

Mh& Nng-ghen - :i7n ch ng c9a t nhi+n - ABb h tht - H A"i x{j - Tr j}& 0&1& (+nin ton t) `bn ting 0i7ta - T) }{ - ABb Tin b" LtBcCDa x{~k - Tr jl& 10

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

7.C62 [@H f@P+ 2S ]p) 230 D'eD ],\) 2'T)* d@H RP+ zu' lut l mi li+n h7 bn ch<t, Rn #Snh, )hR bin giZa cc s Dt hi7n t3>ng ho@c giZa nhZng m@t c9a mi s Dt hi7n t3>ng& TP' theo tnh ch<t D )h$m Di c9a chcng, 6u' lut c* nhi?u lo$iU zu' lut t nhi+n, 6u' lut B5 h"i, 6u' lut t3 Hu'& K* 6u' lut chi )hi trong )h$m Di r"ng lVn, c=ng c* 6u' lut ch^ chi )hi trong )h$m Di hy)& Li lo$i 6u' lut #3>c m"t ngnh .hoa h8c nghi+n c u& MhX) bi7n ch ng Hu' Dt l .hoa h8c nghi+n c u D? nhZng 6u' lut chung nh<t c9a s Dn #"ng D )ht trin c9a th+ giVi& 7.1 qU> ULT TH"NG NHMT V MU TRANH CrA CC M%T "I LJ. zu' lut n' c\n c* t+n g8i l 6u' lut #ng nh<t, D g8i t_t l 6u' lut m!u thunn& Q!' l 6u' lut cC bn 6uan tr8ng nh<t c9a )hX) bi7n ch ng Hu' Dt, n* D$ch ra ngun gc #"ng lc b+n trong c9a s )ht trin& Nk, d@)* 230 [@H f@P+. T<t c m8i s Dt hi7n t3>ng c=ng nh3 th giVi bao gi4 c=ng l m"t th thng nh<t c9a cc m!u thunn& h thng nh<t D #<u tranh c9a cc m@t #i l) l ngun gc, #"ng lc b+n trong c9a s )ht trin& J'l) +m2' )k, d@)* 230 [@H f@P+. L!u thunn l hi7n t3>ng .hch 6uan D )hR bin c9a th giVi& L!u thunn l .hi ni7m ch^ s li+n h7 D tc #"ng lnn nhau c9a cc m@t #i l)& Kc m@t #i l) c* .hu'nh h3Vng )ht trin tri ng3>c nhau, cPng tn t$i trong m"t s Dt& L!u thunn l hi7n t3>ng )hR bin tn t$i b+n trong mi s Dt hi7n t3>ng ; t<t c m8i lnh Dc c9a th giVi& Trong mi s Dt hi7n t3>ng .h,ng ch^ c* m"t m!u thunn m c* nhi?u m!u thunn D mi m!u thunn #?u c* #@c tr3ng ri+ng, c* Dai tr\ ri+ng #i DVi s Dn #"ng D )ht trin& Mh&Nngghen DitU uAu bn th!n s Hi #"ng m"t cch m' m*c #Cn gin #5 ch a #ng m!u thunn, thY t<t nhi+n nhZng hYnh th c Dn #"ng cao hCn c9a Dt ch<t D #@c bi7t l s sng hZu cC l$i cng )hi ch a #ng m!u thunn nh3 D'& h sng tr3Vc ht l ; ch m"t sinh Dt trong mi lcc D-a l n* nh3ng l$i D-a l ci .hc&vxx Ohi ni7m m@t #i l) trong 6u' lut l .hi 6ut nhZng m@t, nhZng thu"c tnh, nhZng .hu'nh h3Vng tri ng3>c nhau trong m"t ch^nh th lm n+n s Dt hi7n t3>ng& Li m!u thunn t nh<t c* hai m@t #i l), nh3ng .h,ng )hi b<t . m@t #i l) no c=ng t$o thnh m!u thunn& Kh^ nhZng m@t #i l) cPng nWm trong m"t ch^nh th c* li+n h7 .h]ng .ht DVi nhau, tc #"ng lnn nhau mVi t$o thnh m!u thunn& L!u thunn m 6u' lut n*i #n l m"t ch^nh th, trong #* hai m@t #i l) D-a thng nh<t DVi nhau, D-a #<u tranh DVi nhau& Ohi ni7m #<u tranh giZa cc m@t #i l) c* ngha l cc m@t #i l) bi tr- lnn nhau, )h9 #Snh lnn nhau& Kc m@t #i l) Dnn lu,n c* Bu h3Vng )ht trin tri ng3>c nhau, .h,ng th nWm '+n b+n nhau nh3ng tn t$i trong mi li+n h7 6u' #Snh rng bu"c nhau& h #<u tranh c9a cc m@t #i l) l m"t 6u trYnh )h c t$) chia ra nhi?u giai #o$n& Ohi hai m@t #i l) m!u thunn Bung #"t ga' g_t nu c* #i?u .i7n chn mui chcng sb chu'n h*a lnn nhau, m!u thunn #3>c gii 6u't& h #<u tranh giZa cc m@t #i l) lm cho s Dt hi7n t3>ng .h,ng th tn t$i m"t cch Dnh Diwn& Khnh th #<u tranh giZa cc m@t #i l) l ngun gc, #"ng lc b+n trong c9a s Dn #"ng D )ht trin&
xx

Mh& Nng-ghen - Khng Qu' qinh - ABb h tht - H A"i x{| - Tr }k}& 11

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

h #<u tranh c9a cc m@t #i l) l tu'7t #i, n* Hiwn ra li+n tEc trong sut 6u trYnh Rn #Snh c=ng nh3 trong lcc chu'n h*a c9a cc m@t #i l) Hnn tVi s Dt mVi tha' th cho s Dt c=& Tnh tu'7t #i, li+n tEc c9a s #<u tranh c9a cc m@t #i l) l ngu'+n nh!n c9a tr$ng thi t th!n Dn #"ng D )ht trin .h,ng ng-ng c9a th giVi& h # ng im t3Cng #i, t$m th4i c9a s Dt hi7n t3>ng c=ng l Dn #"ng trong th c!n bWng c9a cc m@t #i l)& Q<u tranh giZa cc m@t #i l) l nhWm gii 6u't m!u thunn& 0i7c gii 6u't m!u thunn thc hi7n bWng chu'n h*a lnn nhau giZa cc m@t #i l)& h chu'n h*a #3>c thc hi7n ; giai #o$n chn mui c9a m!u thunn D )hi c* #i?u .i7n cE th tP' theo t-ng s Dt, Hiwn ra H3Vi nhi?u hYnh th c& Hai .hu'nh h3Vng .hi 6ut nh<t c9a s chu'n h*a lU L@t #i l) n' #3>c chu'n h*a thnh m@t #i l) .ia D thnh l) nga' cho mYnh m@t #i l) mVi # ti) tEc #<u tranh DVi nhau trong s Dt mVir Hai m@t #i l) c= cPng m<t #i D hYnh thnh hai m@t #i l) mVi trong s Dt mVi ; tnh ch<t, trYnh #" cao hCn& Ohi ni7m thng nh<t trong 6u' lut m!u thunn c* ngha l hai m@t #i l) li+n h7 DVi nhau, rng bu"c nhau D 6u' #Snh lnn nhau, m@t n' l<' m@t .ia lm ti?n #? tn t$i cho mYnh `theo ngha n' m 6u' lut c\n #3>c g8i l 6u' lut #ng nh<ta& h thng nh<t .h,ng tch r4i s .hc nhau, s #i l)& Li s Dt hi7n t3>ng D-a l n* D-a .h,ng l n*& Trong thng nh<t bao hm c s .hc nhau, s #i l) nhau, s #<u tranh lnn nhau& h thng nh<t cc m@t #i l) cE th no c=ng #?u c* tnh t3Cng #i, t$m th4i, t c n* ch^ tn t$i trong m"t th4i gian nh<t #Snh& h thng nh<t c9a cc m@t #i l) l ngu'+n nh!n c9a tr$ng thi # ng im t3Cng #i, t$m th4i c9a th giVi& (+nin DitU uh thng nh<t c9a cc m@t #i l) l c* #i?u .i7n, t$m th4i, thong 6ua, t3Cng #i& h #<u tranh c9a cc m@t #i l) bi tr- lnn nhau l tu'7t #i, c=ng nh3 s )ht trin, s Dn #"ng l tu'7t #i&vx} Mk+ B8 fEF, =l@ +'@s). .:u thuLn b"n trong v m:u thuLn b"n ngoiL!u thunn b+n trong l nhZng m!u thunn nWm nga' b+n trong bn th!n s Dt hi7n t3>ng& A* c* Dai tr\ l nh!n t 6u't #Snh s Dn #"ng D )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng& A* l ngun gc, #"ng lc b+n trong c9a s Dn #"ng D )ht trin& L!u thunn b+n ngoi l m!u thunn giZa cc s Dt hi7n t3>ng DVi nhau& A* .h,ng giZ Dai tr\ 6u't #Snh nh3ng c* nh h3;ng #n s tn t$i D )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng& h nh h3;ng n' mun )ht hu' tc HEng )hi th,ng 6ua cc m!u thunn b+n trong& h )h!n bi7t m!u thunn b+n trong D m!u thunn b+n ngoi ch^ c* % ngha t3Cng #i, n* hon ton tP' thu"c cc mi 6uan h7 cE th& .:u thuLn cG b0n v m:u thuLn khDng cG b0nL!u thunn cC bn l m!u thunn Bu<t hi7n, tn t$i D )ht trin cPng s Bu<t hi7n, tn t$i D )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng& A* 6u't #Snh s )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng t- .hi hYnh thnh cho #n .hi .t thcc& Ohi m!u thunn cC bn #3>c gii 6u't thY s Dt hi7n t3>ng c* s tha' #Ri D? ch<t& L!u thunn .h,ng cC bn l m!u thunn Bu<t hi7n, tn t$i D )ht trin cPng s Bu<t hi7n, tn t$i D )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng nh3ng .h,ng giZ Dai tr\ 6u't #Snh m ch^ nh h3;ng #n s Dn #"ng D )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng& .:u thuLn ch' !u v m:u thuLn khDng ch' !ux}

0& 1& (+nin ton t) - T) }{ - ABb Tin b" - LtBcCDa - x{~x - Tr j{& 12

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

L!u thunn ch9 'u l m!u thunn nRi l+n hng #Fu ; mi giai #o$n )ht trin nh<t #Snh c9a s Dt hi7n t3>ng& A* giZ Dai tr\ 6u't #Snh #i DVi nhZng m!u thunn .hc trong cPng giai #o$n c9a 6u trYnh )ht trin& L!u thunn .h,ng ch9 'u l nhZng m!u thunn )ht sinh trong t-ng giai #o$n )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng, .h,ng giZ Dai tr\ 6u't #Snh m ch^ nh h3;ng #n s )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng& qanh giVi giZa m!u thunn ch9 'u D m!u thunn .h,ng ch9 'u ch^ l t3Cng #i& TP' #i?u .i7n cE th chcng c* th chu'n h*a cho nhau& L!u thunn ch9 'u th34ng l biu hi7n cE th c9a m!u thunn cC bn trong t-ng giai #o$n c9a s )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng& eo #* Di7c gii 6u't m!u thunn ch9 'u c=ng l 6u trYnh gii 6u't HFn HFn m!u thunn cC bn& .:u thuLn $7i khng v m:u thuLn khDng $7i khngL!u thunn #i .hng l m!u thunn giZa cc .hu'ng h3Vng, nhZng lc l3>ng B5 h"i c* l>i ch cC bn tri ng3>c nhau .h,ng th #i?u h\a #3>c& (o$i m!u thunn n' ch^ c* trong cc B5 h"i c* #i .hng giai c<)& 0i7c gii 6u't m!u thunn n' )hi HPng #n b$o lc cch m$ng& L!u thunn .h,ng #i .hng l m!u thunn giZa cc .hu'nh h3Vng, lc l3>ng B5 h"i c* l>i ch cC bn thng nh<t nhau& 0i7c gii 6u't m!u thunn n' th34ng l )h3Cng )h) h\a bYnh, )h3Cng )h) gio HEc& N )*'n0 D'9S)* D'6D f@P). Trong nhn th c c=ng nh3 trong ho$t #"ng thc tiwn cFn )hi th-a nhn tnh .hch 6uan c9a m!u thunn #i DVi s Dt hi7n t3>ng& (+nin n*iU uh )h!n #,i c9a ci thng nh<t, D s nhn th c cc b" )hn #i l) c9a n*, #* l thc ch<t c9a )hX) bi7n ch ng&vxj KFn )hi bit )h!n lo$i cc m!u thunn m"t cch .hoa h8c& Mhi bit )h!n tch D gii 6u't cE th t-ng m!u thunn DVi nhZng bi7n )h) thch h>)& Mhi n_m DZng ngu'+n t_c gii 6u't m!u thunn& Lnu thunn ch^ #3>c gii 6u't .hi chn mui& :<t . m!u thunn no D b<t . ; giai #o$n no, m!u thunn ch^ #3>c gii 6u't bWng #<u tranh giZa cc m@t #i l), tu'7t nhi+n .h,ng #3>c #i?u h\a m!u thunn&
7.2 qU> ULT So TtCH NG#$C I. u> avN avN Vi #$NG awN N So THA> jI Vi CHMT V

Q!' l m"t trong ba 6u' lut cC bn c9a )hX) bi7n ch ng Hu' Dt& A* c* t+n g8i t_t l 6u' lut l3>ng ch<t& zu' lut n' n*i rm cch th c c9a s Dn #"ng D )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng D th giVi& Nk, d@)* 230 [@H f@P+. L8i s Dt hi7n t3Cng c=ng nh3 th giVi l m"t th thng nh<t c9a hai m@t l3>ng D ch<t& h tch l=' HFn HFn D? l3>ng sb Hnn #n s tha' #Ri D? ch<t& Ohi ch<t mVi ra #4i #n l3>t n* l$i t$o ti?n #? #i?u .i7n cho s tch l=' HFn HFn D? l3>ng mVi& h tch l=' HFn HFn D? l3>ng mVi sb Hnn #n s tha' #Ri D? ch<t ti) theo&&& zu trYnh c th ti) tEc, #* l cch th c c9a s )ht trin& J'l) +m2' )k, d@)* 230 [@H f@P+. 3hi nim l%?ng v ch tHh t l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ nhZng thu"c tnh cC bn Dn c* 6u' #Snh c<u thnh n+n bn th!n cc s Dt hi7n t3>ng, n*i l+n s Dt hi7n t3>ng #* l gY D )h!n bi7t n* DVi cc s Dt hi7n t3>ng .hc&
xj

h#H - T) }{ - Tr j~& 17

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Li s Dt, hi7n t3>ng c* nhi?u thu"c tnh cC bn, nh3ng .h,ng )hi thu"c tnh cC bn no c=ng l ch<t& Kh^ nhZng thu"c tnh cC bn no n*i l+n s Dt, hi7n t3>ng #* l gY D )h!n bi7t n* DVi cc s Dt, hi7n t3>ng .hc mVi l ch<t& Kh<t .h,ng tn t$i m"t cch thuFn tc'& Kh<t l ci .hch 6uan Dn c* c9a s Dt, hi7n t3>ng D ch^ tn t$i th,ng 6ua cc mi 6uan h7 cE th& Khnh th s )h!n bi7t ch<t D thu"c tnh cC bn ch^ c* % ngha t3Cng #i& Kh<t biu hi7n tYnh tr$ng t3Cng #i Rn #Snh c9a s Dt, hi7n t3>ng, .h,ng tch r4i DVi s Dt, hi7n t3>ng& Li s Dt, hi7n t3>ng c* nhi?u ch<t& Ohi ch<t tha' #Ri thY s Dt, hi7n t3>ng c=ng tha' #Ri& M%?ng l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ nhZng thu"c tnh cC bn Dn c* 6u' #Snh c9a bn th!n s Dt, hi7n t3>ng n*i l+n 6u' m,, trYnh #", tc #" c9a s )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng& (3>ng bao gi4 c=ng #3>c biu thS bWng s l3>ng, nh3ng .h,ng )hi m8i s l3>ng #?u l l3>ng& Li s Dt, hi7n t3>ng hi7n t3>ng c* nhi?u l3>ng& K=ng nh3 ch<t, l3>ng .h,ng tn t$i m"t cch thuFn tc' m tn t$i th,ng 6ua cc mi li+n h7 cE th& (3>ng tn t$i .hch 6uan D l thu"c tnh b+n trong n]ng #"ng c9a s Dt, hi7n t3>ng& Tu' nhi+n, l3>ng #,i .hi c\n )hi #3>c Bc #Snh .h,ng )hi l cc con s m )hi t3 Hu' m"t cch tr-u t3>ng, thm ch c\n Bc #Snh l3>ng H34ng nh3 l nh!n t b+n ngoi& h )h!n bi7t giZa l3>ng D ch<t ch^ l t3Cng #i, n* tP' thu"c mi 6uan h7 Bc #Snh, t c cPng m"t thu"c tnh cC bn nh3ng c* th ; mi 6uan h7 n' l l3>ng ; mi 6uan h7 .hc l ch<t D ng3>c l$i& .7i 1uan h bin chng gia l%?ng v ch tKh<t D l3>ng l hai m@t #i l) nWm trong m"t th thng nh<t l s Dt, hi7n t3>ng& Khcng .h,ng tch r4i nhau m tc #"ng lnn nhau m"t cch bi7n ch ng& h thng nh<t giZa chcng ch^ ; trong m"t #" nh<t #Snh .hi s Dt hi7n t3>ng #ang tn t$i& N l giVi h$n trong #* s Dt, hi7n t3>ng lu,n c* s bin #Ri D? l3>ng nh3ng ch<t c9a n* ch3a #Ri& T c trong )h$m Di #", l3>ng D ch<t lu,n tc #"ng lnn nhau lm cho s Dt, hi7n t3>ng Dn #"ng D )ht trin& Ohi l3>ng tha' #Ri #n m"t gi,i h<n nh<t #Snh `$i+m nAta, thY Hnn #n s tha' #Ri D? ch<t& IiVi h$n #* tP' thu"c s Dt, hi7n t3>ng cE th& h tha' #Ri D? ch<t 6ua #im nct g8i l b%,c nh0! `nh0! vta& Q* l b3Vc ngo@t c]n bn .t thcc m"t giai #o$n trong s bin #Ri D? l3>ng, l s gin #o$n trong 6u trYnh bin #Ri li+n tEc, ch<m H t m"t H$ng tn t$i cE th c9a s Dt, hi7n t3>ng& Ohi ch<t mVi ra #4i l$i c* m"t l3>ng mVi thch h>) t$o n+n s thng nh<t mVi giZa l3>ng D ch<t& h tc #"ng c9a ch<t mVi #i DVi l3>ng mVi biu hi7n ; 6u' m,, trYnh #", tc #" Dn #"ng c9a l3>ng mVi& K&Lc DitU uAhZng tha' #Ri #Cn thuFn D? l3>ng, #n m"t m c #" nh<t #Snh sb chu'n thnh nhZng s Dt .hc nhau D? ch<tvxl h tha' #Ri D? ch<t c9a cc s Dt, hi7n t3>ng l r<t )hong )hc #a H$ng,DVi nhi?u hYnh th c nh' D8t .hc nhau& Tnh ch<t c9a cc b3Vc nh' #3>c 6u't #Snh b;i chnh bn th!n s Dt, hi7n t3>ng b;i chnh nhZng m!u thunn Dn c* c9a n* D Ho nhZng #i?u .i7n trong #* Hiwn ra s tha' #Ri D? l3>ng& AhYn chung c* m"t s cc b3Vc nh' cC bn nh3 sauU Q"t bin, eFn HFn, Ton )hFn D KEc b"& 5h0! vt $t bin l b3Vc nh' trong #* ch<t c9a s Dt, hi7n t3>ng bin #Ri m"t cch nhanh ch*ng ; t<t c cc cc b" )hn c<u thnh n*& 5h0! vt 9On 9On l 6u trYnh tha' #Ri D? ch<t Hiwn ra
xl

Kc Lc - T3 bn, 6u'n 1, t) x, ABb h tht H A"i x{j, Tr |j& 1V

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

bWng con #34ng tch l=' HFn HFn nhZng nh!n t c9a ch<t mVi D m<t #i HFn HFn nhZng nh!n t c9a ch<t c=& h nh' D8t HFn HFn l s chu'n h*a ch<t n' sang ch<t .hc, l s # t #o$n c9a tnh li+n tEc& h tch l=' HFn HFn D? l3>ng Hiwn ra m"t cch li+n tEc trong .hu,n .hR c9a ch<t #ang c*& h )h!n bi7t giZa nh' D8t #"t bin D nh' D8t HFn HFn D-a Ha tr+n th4i gian, D-a Ha tr+n tnh ch<t c9a s tha' #Ri D? ch<t& h .hc nhau giZa nh' D8t #"t bin D nh' D8t HFn HFn th hi7n .h,ng ch^ ; th4i gian Hiwn ra s bin #Ri m c\n c ; cC ch c9a s tha' #Ri #*& :3Vc nh' HFn HFn l 6u trYnh r<t )h c t$), trong #* bao gm c b3Vc nh' ton b" lnn b3Vc nh' cEc b"& 4%,c nh0! ton b l b3Vc nh' lm tha' #Ri D? ch<t ; t<t c cc m@t, cc b" )hn, cc 'u t&&& c<u thnh s Dt, hi7n t3>ng& 4%,c nh0! cBc bD l b3Vc nh' lm tha' #Ri m"t s m@t, m"t s b" )hn, m"t s 'u t&&& c<u thnh s Dt, hi7n t3>ng <'& AhZng s Dt, hi7n t3>ng )h c t$) D? c<u trcc, tnh ch<t, b" )hn c<u thnh thY b3Vc nh' th34ng t- nh' D8t cEc b" #n nh' D8t ton b"& T*m l$i, 6u' lut l3>ng ch<t ch^ rm cch th c bin #Ri c9a s Dt, hi7n t3>ng& Q* l 6u trYnh tc #"ng lnn nhau giZa hai m@t l3>ng - ch<t& Kh<t t3Cng #i Rn #Snh, l3>ng th34ng Bu'+n bin #Ri& (3>ng bin #Ri m!u thunn DVi ch<t c=& L!u thunn #3>c gii 6u't ch<t mVi #3>c hYnh thnh DVi l3>ng mVi& AhZng l3>ng mVi l$i ti) tEc bin #Ri #n nhZng #im nct mVi )h D ch<t c= #ang .Ym h5m n* t$o n+n nhZng ch<t mVi& h Dn #"ng li+n tEc c9a s Dt, hi7n t3>ng t- bin #Ri HFn HFn D? l3>ng #n nh' D8t D? ch<t, ri bin #Ri HFn HFn D? l3>ng chuin bS cho b3Vc nh' D? ch<t ti) theo& zu trYnh c th ti) Hiwn lm cho s Dt, hi7n t3>ng .h,ng ng-ng bin #Ri D )ht trin& N )*'n0 D'9S)* D'6D f@P). Trong t3 Hu' c=ng nh3 trong ho$t #"ng thc tiwn, cFn Bc #Snh 6u' m,, tc #", trYnh #" c9a nhZng b3Vc nh' m"t cch .hch 6uan, .hoa h8c& KFn t$o #i?u .i7n thun l>i cho s tch l=' D? l3>ng D bit chV) th4i cC # thc hi7n cc b3Vc nh' D? ch<t .h,ng #3>c r) .hu,n gio #i?u ha' bo th9 ng$i .h*& Au tu'7t #i h*a D? ch<t, ch^ chc tr8ng thc hi7n cc b3Vc nh' m .h,ng chc % tch l=' D? l3>ng l rCi Do ch9 ngha t .hu'nh `n,n n*ng, ch9 6uan, Hu' % ch, hnh #"ng )hi+u l3u m$o hima& Ag3>c l$i, nu tu'7t #i h*a s tch l=' D? l3>ng, h$ th<) Dai tr\ c9a b3Vc nh' D? ch<t sb Hnn Hn ch9 ngha hZu .hu'nh `:o th9, trY tr7, ng$i .h*&&&a, ho@c sb rCi D ch9 ngha ci l3Cng D tin h*a lun& 7.7 qU> ULT JHr xNH BI`N CHONG CrA JHr xNH BI`N CHONG. Nk, d@)* 230 [@H f@P+. L8i s Dt, hi7n t3>ng c=ng nh3 th giVi Dn #"ng D )ht trin c* tnh chu .& Q thc hi7n m"t chu . c9a s )ht trin thY s Dt, hi7n t3>ng )hi tr5i 6ua t nh<t hai lFn )h9 #Snh bi7n ch ng& Ohu'nh h3Vng c9a s )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng D th giVi l theo #34ng Bo' tr,n c& J'l) +m2' )k, d@)* [@H f@P+. Ph' $Qnh (i"u hnh v ph' $Qnh bin chngMh9 #Snh si+u hYnh HP hiu theo cch no c=ng c* ba #@c #im chnh lU :in s Dt, hi7n t3>ng thnh ci .hc n* ho@c #i l) DVi chnh n*r ( s )h9 #Snh s$ch trCn .h,ng . th-a, .h,ng ch8n l8cr ( s )h9 #Snh .hch 6uan ho@c ch9 6uan& Mh9 #Snh bi7n ch ng l 6u trYnh t th!n )h9 #Snh, t th!n )ht trin, l m_t .h!u tr+n con #34ng Hnn tVi s ra #4i c9a ci mVi, tin b" hCn so DVi ci bS )h9 #Snh& Ah3 D', )h9 #Snh bi7n
1W

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

ch ng c=ng c* ba #@c #im chnhU Khu'n h*a s Dt, hi7n t3>ng thnh ci .hc n* ho@c #i l) DVi n*r ( s )h9 #Snh c* . th-a c* ch8n l8cr Kh^ l s )h9 #Snh .hch 6uan& Ph' $Qnh bin chng c'a ph' $Qnh bin chngMh9 #Snh bi7n ch ng lFn th nh<t t$o ra ci .hc ci ban #Fu ho@c #i l) DVi ci ban #Fu& Mh9 #Snh bi7n ch ng lFn th hai H34ng nh3 ti l) l$i ci ban #Fu nh3ng tr+n cC s; tnh ch<t D trYnh #" cao hCn& h )h9 #Snh bi7n ch ng lFn hai g8i l )h9 #Snh bi7n ch ng c9a )h9 #Snh bi7n ch ng `g8i t_t l )h9 #Snh c9a )h9 #Snha& Mh9 #Snh c9a )h9 #Snh Bu<t hi7n DVi t3 cch l ci tRng h>) t<t c nhZng 'u t tch cc D lo$i bG nhZng 'u t ti+u cc trong cc giai #o$n tr3Vc& Khnh th, ci mVi ra #4i c* n"i Hung )hong )hc, ton Hi7n, cao hCn ci c=& Mh9 #Snh c9a )h9 #Snh l giai #o$n .t thcc c9a m"t chu . )ht trin, #ng th4i l #im Bu<t )ht cho m"t chu . ti) theo& cR S7 lOn ph' $Qnh bin chng trong mt chu kT c'a () pht tri+nh Dt hi7n t3>ng trong th giVi l r<t )hong )hc #a H$ng, DY th chu . c9a s )ht trin ; t-ng s Dt, hi7n t3>ng c=ng r<t .hc nhau& h lFn )h9 #Snh trong mi chu . DY th t ho@c nhi?u l tP' theo t-ng s Dt, hi7n t3>ng cE th& Khfng h$n, D\ng #4i c9a c!' lca tr5i 6ua hai lFn )h9 #Snh bi7n ch ng, nh3ng D\ng #4i c9a con ch )hi tr5i 6ua ba lFn, con tWm )hi tr5i 6ua bn lFn )h9 #Snh bi7n ch ng&&& h l3>ng cc lFn )h9 #Snh trong m"t chu . )ht trin cE th nhi?u ha' t, nh3ng # #$t #3>c s )ht trin thY t nh<t )hi tri 6ua hai lFn& Hon $%&ng c'a () pht tri+nh )ht trin bi7n ch ng th,ng 6ua nhZng lFn )h9 #Snh bi7n ch ng nh3 n+u tr+n l s thng nh<t giZa lo$i bG, giZ l$i D )ht trin& A* biu hi7n s )ht trin Ho m!u thunn, .hi 6ut tnh ch<t tin l+n c9a )ht trin& h )ht trin #* .h,ng Hiwn ra theo con #34ng thfng m theo #34ng uBo' cv& (+nin DitU uh )ht trin H34ng nh3 Hiwn l$i nhZng giai #o$n #5 6ua, nh3ng H3Vi m"t hYnh th c .hc, ; m"t trYnh #" cao hCnr s )ht trin c* th n*i l theo #34ng tr,n c ch .h,ng theo #34ng thfngvx|& Li D\ng mVi c9a #34ng Bo' c th hi7n m"t trYnh #", tnh ch<t cao hCn c9a s )ht trin, #ng th4i H34ng nh3 6ua' l$i ci #5 6ua& h ni ti) c9a cc D\ng Bo' th hi7n tnh li+n tEc, tnh D, tn c9a s )ht trin t- th<) #n cao& N )*'n0 D'9S)* D'6D f@P) 230 [@H f@P+ zu trYnh )ht trin c9a th giVi .h,ng Hiwn ra theo m"t #34ng thfng m r<t 6uanh co, )h c t$), tr5i 6ua nhi? lFn )h9 #Snh, nhi?u .h!u trung gian, #@c bi7t l trong lnh Dc #4i sng B5 h"i& :;i th, Di7c n_m DZng 6u' lut cho ta cch nhYn bi7n ch ng, .hoa h8c D? Bu th )ht trin c9a th giVi D c9a th4i #$i hi7n na'& KFn )hi c* 6uan #im .hoa h8c, bit )ht hi7n, #nh gi D 9ng h" ci mVi& Khng )h9 #Snh s$ch trCn c=ng nh3 . th-a ngu'+n Bi ci c=& Tr+n thc t hi7n na' c* nhZng ., trong #* c* nhZng ng34i Dn l mc-Bt lu,n ra s c )h9 nhn nhZng thnh 6u to lVn c9a Kh9 ngha B5 h"i ; (i+n 2, D Q,ng pu& H8 .h,ng th<' #3>c trong k n]m tn t$i, Kh9 ngha B5 h"i ; (i+n 2, #5 # l$i nhZng gi trS tch cc c* nh h3;ng l!u Hi #i DVi lSch sT ton th giVi&
x|

0&1 (+nin ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa x{~k - T) } - Tr |& 1X

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

0i7t Aam trong th4i #Ri mVi c=ng c* m"t s biu hi7n l7ch l$c tr+n lnh Dc D]n h*a& Qng ta #5 nhn #Snh rWng, trong nhZng n]m gFn #!', unhi?u h9 tEc c=&&&lan trn, nh<t l trong Di7c c3Vi, Di7c tang, lw h"i&&&vx& T. &/c .h>= trU c" #$n c%a .hV. #iFn ch'ng B8R v9t N &/i ri2ng-c/i ch8ng &/c kh/i niF=. aR Hi Ui"ng2 Ki ri+ng l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ m"t s Dt, m"t hi7n t3>ng ho@c m"t 6u trYnh ri+ng l nh<t #Snh& Khfng h$nU m"t ng34i, m"t ng,i sao, m"t con s,ng, m"t lV) h8c&&& bR Hi Hhung2 Ki chung l m"t )h$m trP trit h8c HPng # ch^ nhZng m@t, nhZng thu"c tnh, nhZng mi li+n h7 ging nhau ; nhi?u s Dt hi7n t3>ng ha' 6u trYnh ri+ng l& Khfng h$n Dn #"ng, m!u thunn, #ng h*a, HS h*a, h, h<)&&& cR Hi $Gn nh t VN/c th=R2 Ki #Cn nh<t l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ nhZng nXt, nhZng m@t, nhZng #@c #im ch^ c* ; m"t s Dt, hi7n t3>ng no #* m .h,ng l@) l$i ; cc s Dt, hi7n t3>ng .hc& 0i H8an hF #iFn ch'ng giIa c/i ri2ng v c/i ch8ng. Mhi Hu' thc 6uan ni7m ci chung tn t$i #"c l) .h,ng )hE thu"c Do ci ri+ng D sinh ra ci ri+ng& Ki chung tn t$i Dnh Diwn .h,ng bin #Ri c\n ci ri+ng ch^ tn t$i t$m th4i D m<t #i `ti+u biu l Mlat,na& Ag3>c l$i )hi Hu' Hanh l$i cho rWng ch^ ci ri+ng tn t$i thc s, c\n ci chung ch^ l t+n g8i Ho l% tr #@t ra ch .h,ng )hn nh m"t ci gY hi7n thc& zuan ni7m c9a )hX) bi7n ch ng Hu' Dt cho rWngU Ki ri+ng D ci chung tn t$i m"t cch .hch 6uan D lu,n 6uan h7 lnn nhau& Oh,ng c* ri+ng, chung tn t$i thuFn tc' .h,ng li+n h7& Ki chung ch^ tn t$i trong ci ri+ng, th,ng 6ua ci ri+ng m biu hi7n& Ki ri+ng ch^ tn t$i trong mi li+n h7 DVi ci chung& Khfng h$n, Dn #"ng ch^ biu hi7n th,ng 6ua cc hYnh th c Dn #"ng cE th& Trong sn Bu<t, b<t c n3Vc no c=ng )hi tu!n th9 6u' lut 6uan h7 sn Bu<t )hi lu,n lu,n )hP h>) DVi tnh ch<t D trYnh #" c9a lc l3>ng sn Bu<t& Ki ri+ng l ci ton th )hong )hc hCn ci chung, DY ngoi nhZng m@t nhZng thu"c tnh&&& gia nh) Do ci chung, n* c\n nhZng ci #Cn nh<t& Ki chung l ci b" )hn nh3ng s!u s_c, bn ch<t hCn ci ri+ng& :;i n* )hn nh nhZng m@t nhZng thu"c tnh, nhZng mi li+n h7 b+n trong, t<t nhi+n, Rn #Snh, )hR bin tn t$i trong ci ri+ng cPng lo$i& Ki chung b;i th th34ng g_n DVi bn ch<t 6u' #Snh )h3Cng h3Vng tn t$i D )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng& Ki #Cn nh<t D ci chung l nhZng )h$m trP cPng lo$i n+n trong nhZng mi li+n h7 nh<t #Snh chcng c* th chu'n h*a lnn nhau& h; H c* #i?u n' l Ho trong hi7n thc, ci mVi .h,ng bao gi4 Bu<t hi7n #F' #9 nga' m"t lcc, m Bu<t hi7n ; H$ng c bi7t, #Cn nh<t ri theo 6u' lut )ht trin, hon thi7n thnh ci chung& Trong .hi #* ci c= t- l ci chung ng' cng bin HFn thnh ci #Cn nh<t& W nghLa .h"ng .h/. l89n. Trong nhn th c c=ng nh3 trong ho$t #"ng thc tiwn, cFn )hi bit )ht hi7n ci chung D Dn HEng ci chung # ci t$o ci ri+ng& Ah3ng mun )ht hi7n ci chung )hi Bu<t )ht t- nhZng ci ri+ng cE th& Ohi Dn HEng ci chung Do ci ri+ng, )hi bit c bi7t h*a ci chung cho )hP h>) DVi nhZng #@c #im c9a ci ri+ng& Oh,ng ) #@t m"t cch ngu'+n Bi ci chung cho m8i ci ri+ng&
x

QKh0A - 0]n .i7n H"i nghS lFn th n]m :KHT .h*a 0111 - ABb KTzI - H A"i x{{~ - Tr l& 1Z

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

KFn bit t$o #i?u .i7n thun l>i cho nhZng ci #Cn nh<t c* l>i chu'n h*a thnh ci chung, ng3>c l$i )hi t$o #i?u .i7n cho nhZng ci chung li th4i .h,ng l #i?u mong mun c9a ta bin thnh ci #Cn nh<t& Trong thc tiwn, .hi Dn HEng c@) )h$m trP ci ri+ng D ci chung nu tu'7t #i h*a Dai tr\ c9a ci chung m h$ th<) Dai tr\ c9a ci ri+ng sb Hnn #n ch9 ngha gio #i?u, r) .hu,n, m' m*c `hZu .hu'nha& Ag3>c l$i, nu tu'7t #i h*a Dai tr\ c9a ci ri+ng m h$ th<) Dai tr\ c9a ci chung sb Hnn #n t3 t3;ng #Sa )h3Cng ch9 ngha, t) th )h34ng h"i, ch9 ngha c nh!n `t .hu'nha& y N*@H?) )'l) - K4+ [@p. &/c kh/i niF=. 5gu!"n nh:n l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ s tc #"ng lnn nhau giZa cc m@t, cc 'u t&&& trong s Dt, hi7n t3>ng ha' giZa s Dt, hi7n t3>ng DVi nhau g!' ra m"t s bin #Ri nh<t #Snh& 3t 1u0 l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ nhZng bin #Ri Bu<t hi7n Ho s tc #"ng lnn nhau c9a cc m@t, cc 'u t &&& trong m"t s Dt hi7n t3>ng ha' giZa cc s Dt hi7n t3>ng DVi nhau& 0 HEU h t 6ua' Bung 6uanh mYnh D 6ua' Bung 6uanh m@t tr4i c9a 6u #<t l ngu'+n nh!n Hnn #n .t 6u c* ng', #+m, bn mPa& Agu'+n nh!n .hc DVi ngu'+n cV D #i?u .i7nU 5gu!"n c, l .hi ni7m HPng # ch^ nhZng gY B' ra tr3Vc .t 6u, .h,ng sinh ra .t 6u, c* li+n 6uan .h,ng bn ch<t DVi .t 6u D nWm ngoi s Dt, hi7n t3>ng& Niu kin l .hi ni7m HPng # ch^ s tRng h>) nhZng hi7n t3>ng .h,ng )hE thu"c Do ngu'+n nh!n, .h,ng tham gia Do .t 6u, nh3ng # c* .t 6u thY .h,ng th thiu n*& Li 6uan h7 nh!n - 6u l .hch 6uan c9a bn th!n s Dt, hi7n t3>ng& A* tn t$i .h,ng l7 thu"c Do % mun c9a con ng34i& Ah!n - 6u l ci Dn c* c9a bn th!n s Dt, hi7n t3>ng DY th n* c=ng .h,ng th #ng nh<t DVi .h n]ng ti+n #on& Ag3>c l$i, Kh9 ngha Hu' t!m l$i cho rWng n* bS lc l3>ng si+u nhi+n, ho@c % th c c9a con ng34i 6u't #Snh `K,ng gio, Hiuma& Li 6uan h7 nh!n - 6u l )hR bin trong tn t$i c9a s Dt, hi7n t3>ng D th giVi `ngu'+n t_c 6u't #Snh luna& Kh9 ngha Hu' t!m hi7n #ang )h9 nhn ngu'+n t_c n' D tha' th Do #* ngu'+n t_c D, #Snh lun, cho rWng c* hi7n t3>ng .h,ng c* ngu'+n nh!n& Q!' l D<n #? #ang #3>c tranh lun s,i nRi trong cc hi7n t3>ng Di m,& Li 6uan h7 nh!n - 6u l m"t t<t 'u& T c c* nhZng .t 6u mun ra #4i )hi c* nhZng #i?u .i7n nh<t #Snh `hon cnha& Ah3ng trong nhZng hon cnh nh<t #Snh, DVi m"t ngu'+n nh!n nh<t #Snh ch^ c* th g!' ra .t 6u nh<t #Snh& Khfng h$n Dt trong ch!n .h,ng lu,n rCi ; Dn tc {,~ms }& A3Vc ; ) su<t x tmt)he lu,n s,i ; nhi7t #" xkk kK D&D& Tnh t<t 'u c9a 6uan h7 nh!n - 6u cFn #3>c hiuU Au ngu'+n nh!n D hon cnh cng t .hc nhau bao nhi+u thY cc .t 6u Ho ngu'+n nh!n g!' n+n cng t .hc nhau b<' nhi+u& 0i H8an hF #iFn ch'ng giIa ng8R2n nhXn v kt H8$. - Agu'+n nh!n l ci sinh ra .t 6u& Agu'+n nh!n lu,n l ci c* tr3Vc .t 6u, sn sinh ra tr3Vc .t 6u& Ot 6u ch^ Bu<t hi7n sau .hi ngu'+n nh!n Bu<t hi7n D b_t #Fu tc #"ng& Ah3ng mi 6uan h7 nh!n - 6u )hi bao gm #ng th4i c hai 6uan h7 th t D sn sinh& Li 6uan h7 li+n tEc D? th4i gian m thiu 6uan h7 sn sinh nh3 ng' - #+m D bn mPa .h,ng l 6uan h7 nh!n- 6u& h &q} l c,ng th c tnh Hi7n tch hYnh tr\n nh3ng giZa h D q .h,ng l 6uan h7 nh!n - 6u&
} k }

h n' #8c l gi!'& h n' #8c l bYnh )h3Cng 1^

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

L"t ngu'+n nh!n c* th g!' ra nhi?u .t 6u .hc nhau tP' thu"c hon cnh, c=ng nh3 m"t .t 6u c* th #3>c g!' n+n t- nhi?u ngu'+n nh!n .hc nhau& Au cc ngu'+n nh!n tc #"ng l+n s Dt, hi7n t3>ng theo cPng m"t h3Vng chcng sb cPng g!' n+n nh h3;ng cPng chi?u DVi s hYnh thnh .t 6u& Ag3>c l$i, nu cc ngu'+n nh!n tc #"ng l+n s Dt, hi7n t3>ng theo cc h3Vng .hc nhau thY chcng sb lm su' 'u lnn nhau, thm ch hon ton tri7t ti+u tc HEng c9a nhau& K]n c Do tnh ch<t D Dai tr\ c9a ngu'+n nh!n #i DVi s hYnh thnh .t 6u, c* th )h!n chia ngu'+n nh!n thnh cc lo$i sauU 5gu!"n nh:n ch' !u l nhZng ngu'+n nh!n m thiu n* thY .h,ng th B' ra .t 6u& 5gu!"n nh:n th !u l nhZng ngu'+n nh!n m s c* m@t c9a n* ch^ 6u't #Snh nhZng #@c #im nh<t th4i, .h,ng Rn #Snh, c bi7t c9a s Dt, hi7n t3>ng& 5gu!"n nh:n b"n trong l s tc #"ng lnn nhau giZa cc m@t, cc 'u t c9a cPng m"t s Dt, hi7n t3>ng g!' ra nhZng bin #Ri nh<t #Snh& Agu'+n nh!n b+n trong bao gi4 c=ng 6u't #Snh s hYnh thnh, tn t$i D )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng& 5gu!"n nh:n b"n ngoi l s tc #"ng lnn nhau giZa nhZng s Dt, hi7n t3>ng .hc nhau g!' n+n nhZng bin #Ri thch h>) trong nhZng s Dt, hi7n t3>ng <'& Agu'+n nh!n b+n ngoi ch^ )ht hu' tc HEng c9a mYnh th,ng 6ua nhZng ngu'+n nh!n b+n trong& 5gu!"n nh:n khch 1uan l nhZng ngu'+n nh!n Bu<t hi7n D tc #"ng #"c l) DVi % th c c9a con ng34i& 5gu!"n nh:n ch' 1uan l nhZng ngu'+n nh!n Bu<t hi7n D tc #"ng )hE thu"c Do % th c c9a con ng34i& Au ho$t #"ng c9a con ng34i )hP h>) DVi 6uan h7 nh!n - 6u .hch 6uan thY sb #i' nhanh s bin #Ri c9a cc s Dt, hi7n t3>ng D th giVi& Ag3>c l$i, nu ho$t #"ng c9a con ng34i .h,ng )hP h>) DVi ngu'+n nh!n .hch 6uan thY n* .Ym h5m s bin #Ri <'& - Agu'+n nh!n sinh ra .t 6u, nh3ng .t 6u .h,ng thE #"ng #i DVi ngu'+n nh!n m n* c* nh h3;ng tch cc ho@c ti+u cc #i DVi ngu'+n nh!n& Khfng h$n, .hi nh<n m"t .hi g Do m"t chu n3Vc #F' sb lm cho n3Vc trong chu trn ra& Qn l3>t n*, chnh Ho n3Vc trn ra ngoi m lc #i' c9a n* #i DVi .hi g bS gim #i& - Trong chui D, tn c9a th giVi Dt ch<t, .h,ng c* ngu'+n nh!n no #3>c Bem l ngu'+n nh!n #Fu ti+n, c=ng nh3 .h,ng c* .t 6u no #3>c Bem l .t 6u cui cPng& Tu' nhi+n, ngu'+n nh!n D .t 6u l nhZng .hi ni7m c* % ngha t3Cng #i& A* #cng .hi #3>c ) HEng Do m"t tr34ng h>) ri+ng bi7t nh<t #Snh& A*i chung m"t hi7n t3>ng no #* trong mi 6uan h7 n' l ngu'+n nh!n thY trong mi 6uan h7 .hc c* th l .t 6u D ng3>c l$i& L"t hi7n t3>ng no #* #3>c coi l ngu'+n nh!n ha' .t 6u bao gi4 c=ng ; trong nhZng mi 6uan h7 Bc #Snh, cE th& W nghLa .h"ng .h/. l89n. L8i s Dt, hi7n t3>ng #?u c* ngu'+n nh!n Bu<t hi7n, tn t$i D ti+u Dong c9a n*& Li 6uan h7 nh!n - 6u l .hch 6uan n+n ch^ c* th tYm ngu'+n nh!n c9a s Dt, hi7n t3>ng trong chnh th giVi s Dt, hi7n t3>ng ch .h,ng th tYm ; ngoi n*& Mhi tYm ngu'+n nh!n c9a s Dt, hi7n t3>ng trong nhZng m@t, nhZng 'u t, nhZng mi li+n h7 #5 B' ra tr3Vc s Bu<t hi7n c9a s Dt, hi7n t3>ng& KFn )hi bit )h!n lo$i cc lo$i ngu'+n nh!n, )h!n tch t/ m/ D thn tr8ng t-ng ngu'+n nh!n # c* bi7n )h) BT l% #cng #_n& Ohi mun lo$i bG m"t s Dt, hi7n t3>ng no #* thY )hi lo$i bG ngu'+n nh!n sinh ra n*& Lun cho s Dt, hi7n t3>ng Bu<t hi7n cFn t$o ra nhZng ngu'+n nh!n D cc #i?u .i7n # ngu'+n nh!n sinh ra n* )ht hu' tc HEng& Ohi sT HEng ngu'+n nh!n tc #"ng cho s Dt, hi7n t3>ng Bu<t hi7n cFn t) trung tr3Vc ht Do cc ngu'+n nh!n ch9 'u D ngu'+n nh!n b+n trong& Trong lnh Dc B5 h"i, .hi mun #i' nhanh `.Ym h5m ho@c lo$i tr-a s bin #Ri c9a m"t hi7n
19

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

t3>ng B5 h"i no #* cFn )hi lm cho ngu'+n nh!n ch9 6uan tc #"ng cPng chi?u `l7ch ho@c ng3>c chi?ua DVi s Dn #"ng c9a mi 6uan h7 nh!n - 6u .hch 6uan& Ot 6u .h,ng tn t$i m"t cch thE #"ng tr3Vc ngu'+n nh!n, cFn )hi bit .hai thc Dn HEng cc .t 6u #5 #$t #3>c # n!ng cao nhn th c D ti) tEc thcc #i' s Dt, hi7n t3>ng )ht trin& y Nk, d@)* - Hb)' +'T2. &/c kh/i niF=. 5i 9ung l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ ton b" t<t c nhZng m@t, nhZng 'u t&&&D nhZng 6u trYnh Ho s tc #"ng lnn nhau giZa chcng g!' n+n trong cc s Dt, hi7n t3>ng& Wnh thc l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ )h3Cng th c tn t$i D )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng, l cch th c tR ch c, l .t c<u c9a n"i Hung& 0 HEU Kon ng3\i BXt D? n"i Hung l ton b" nhZng m@t, nhZng 6u trYnh Hiwn ra trong n* nh3 #ng h*a, HS h*a, ho$t #"ng c9a h7 cC, h7 thFn .inh&&& 2Xt D? hYnh th c l .t c<u c9a cC th, cch th c tR ch c s_) B) cc b" )hn trong cC th& Ho@c m"t cun sch thY BXt D? n"i Hung l cun sch #* n*i l+n #i?u gY, n+u l+n nhZng t3 t3;ng, nhZng D<n #? no c9a cu"c sng&&& 2Xt D? hYnh th c l b cEc c9a tc )him, cc hYnh t3>ng ngh7 thut, ng,n ngZ, )hong cch D bct )h) m tc )him #5 sT HEng # Hiwn #$t n"i Hung& :<t . s Dt, hi7n t3>ng no c=ng c* hYnh th c b? ngoi c9a n*, nh3ng hYnh th c m )hX) Hu' Dt bi7n ch ng n*i #n trong c@) )h$m trP n' ch9 'u .h,ng l ci hYnh th c b+n ngoi <', m l ci hYnh th c b+n trong c9a s Dt, hi7n t3>ng, t c l cC c<u b+n trong c9a n"i Hung& 0i H8an hF #iFn ch'ng giIa n6i B8ng v hnh th'c. A"i Hung D hYnh th c bao gi4 c=ng l m"t th thng nh<t g_n b* nhau& Oh,ng m"t hYnh th c no .h,ng ch a #ng m"t n"i Hung nh<t #Snh& Oh,ng c* m"t n"i Hung no l$i .h,ng tn t$i trong m"t hYnh th c nh<t #Snh& Ohi .hfng #Snh nh3 D' .h,ng c* ngha l n"i Hung bao gi4 c=ng ch^ #3>c th hi7n trong m"t hYnh th c nh<t #Snh D m"t hYnh th c bao gi4 c=ng ch^ biu hi7n m"t n"i Hung nh<t #Snh& Trong thc t m"t n"i Hung c* th tn t$i trong nhi?u hYnh th c, ng3>c l$i m"t hYnh th c c* th ch a #ng nhi?u n"i Hung& A"i Hung giZ Dai tr\ 6u't #Snh #i DVi hYnh th c& h Dn #"ng D )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng bao gi4 c=ng b_t #Fu t- n"i Hung& Ohi n"i Hung bin #Ri thY hYnh th c c9a n* c=ng bin #Ri theo cho )hP h>) DVi n"i Hung, nh3ng s bin #Ri c9a hYnh th c th34ng Hiwn ra chm hCn& KhSu s 6u't #Snh c9a n"i Hung, nh3ng hYnh th c c* tnh #"c l) t3Cng #i c9a n*& Ohi hYnh th c )hP h>) DVi n"i Hung thY n* m; #34ng D thcc #i' n"i Hung )ht trin& Ohi .h,ng )hP h>) DVi n"i Hung, hYnh th c sb cn tr; D .Ym h5m s )ht trin c9a n"i Hung& 0 HE nh3 mi 6uan h7 bi7n ch ng giZa 6uan h7 sn Bu<t D lc l3>ng sn Bu<t ; n3Vc ta trong giai #o$n x{| - x{~ D giai #o$n x{~ - na'& W nghLa .h"ng .h/. l89n. Trong nhn th c c=ng nh3 trong ho$t #"ng thc tiwn .h,ng #3>c tch r4i n"i Hung DVi hYnh th c ho@c tu'7t #i h*a m"t trong hai m@t #* c9a s Dt, hi7n t3>ng& Trong ho$t #"ng thc tiwn ci bin B5 h"i cFn )hi bit sT HEng m8i hYnh th c c* th c* `mVi c=ng nh3 c=a # )hEc DE cho nhZng nhi7m DE cE th #$t hi7u 6u cao& KFn trnh hai thi ccU ho@c ch^ bm nhZng hYnh th c c=, ch^ mun lm theo .iu c= sb Hnn #n bo th9, trY tr7r ho@c )h9 nhn Dai tr\ c9a ci c= trong hon cnh mVi, tha' #Ri hYnh th c c= m"t cch tP' ti7n, .h,ng c* c]n c sb Hnn #n ch9 6uan, n*ng D"i&
20

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Ohi BXt #on s Dt, hi7n t3>ng cFn c]n c Do n"i Hung, c=ng nh3 mun lm bin #Ri s Dt, hi7n t3>ng thY tr3Vc ht )hi tc #"ng # tha' #Ri n"i Hung c9a n*& Qng th4i )hi lu,n theo Hmi, t$o #i?u .i7n sao cho hYnh th c c9a s Dt, hi7n t3>ng )hP h>) ha' .h,ng )hP h>) cFn thit DVi n"i Hung #ang bin #Ri c9a n* nhWm thcc #i' ho@c .Ym h5m s )ht trin #* theo '+u cFu c9a ho$t #"ng thc tiwn& y Bp) 2'Q+ - H,\) +9:)*. &/c kh/i niF=. 40n ch t l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ s tRng h>) t<t c nhZng thu"c tnh, nhZng mi li+n h7 t<t nhi+n h>) thnh m"t th thng nh<t hZu cC b+n trong, 6u' #Snh s Dn #"ng D )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng& Win t%?ng l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ nhZng m@t, nhZng mi li+n h7 biu hi7n ra b+n ngoi c9a m"t bn ch<t nh<t #Snh& 0 HEU :n ch<t con ng34i l tRng h>) t<t c cc mi 6uan h7 `B5 h"i, sinh h8c, t!m l%a 6u' #Snh nhZng #@c #im cC bn chi )hi m8i hnh Di c9a con ng34i& Hi7n t3>ng l t<t c nhZng m@t, nhZng hnh Di b"c l" ra b+n ngoi c9a con ng34i& Ah3 D', bn ch<t l m@t b+n trong, t3Cng #i Rn #Snh c9a hi7n thc .hch 6uan& Hi7n t3>ng l m@t b+n ngoi, lu,n Hi #"ng bin #Ri, l hYnh th c biu hi7n c9a bn ch<t& :n ch<t g_n b* ch@t chb DVi ci chung& Tu' nhi+n .h,ng )hi ci chung no c=ng l bn ch<t& Kh^ nhZng ci chung t<t 'u, 6u't #Snh s tn t$i D )ht trin c9a s Dt hi7n t3>ng mVi l bn ch<t& :n ch<t #ng th4i l ci c* tnh 6u' lut, b;i n*i #n bn ch<t l n*i #n tR h>) nhZng 6u' lut 6u't #Snh s Dn #"ng D )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng& :n ch<t D 6u' lut l nhZng )h$m trP cPng bc nh3ng chcng .h,ng hon ton #ng nh<t nhau& zu' lut l mi li+n h7 t<t nhi+n, )hR bin, l@) #i l@) l$i D Rn #Snh giZa cc s Dt, hi7n t3>ng D giZa cc m@t c9a chcng& :n ch<t l tRng h>) cc mi li+n h7 t<t nhi+n, t3Cng #i Rn #Snh ; trong s Dt, hi7n t3>ng& :n ch<t nh3 D' l )h$m trP r"ng hCn, )hong )hc hCn 6u' lut& 0i H8an hF #iFn ch'ng giIa #$n cht v hiFn tng. Ohc DVi ch9 ngha Hu' t!m, )hX) bi7n ch ng Hu' Dt .hfng #Snh, bn ch<t D hi7n t3>ng l tn t$i .hch 6uan& Kh9 ngha Hu' t!m cho rWng bn ch<t .h,ng tn t$i hi7n thc, c\n hi7n t3>ng HP c* tn t$i hi7n thc thY ch^ l nhZng )h c h>) c9a cm gic, ch^ tn t$i trong con ng34i& Ag34i Hu' t!m .hch 6uan nu th-a nhn c* bn ch<t tn t$i thY #* l ci tinh thFn thuFn tc'& :n ch<t D hi7n t3>ng .h,ng nhZng tn t$i .hch 6uan m c\n lu,n ; trong mi 6uan h7 hZu cC, g_n b* ch@t chb DVi nhau& Li s Dt hi7n t3>ng #?u l ci thng nh<t giZa bn ch<t D hi7n t3>ngU :n ch<t bao gi4 c=ng b"c l" 6ua hi7n t3>ng, hi7n t3>ng bao gi4 c=ng l s b"c l" c9a bn ch<tr Oh,ng c* bn ch<t D hi7n t3>ng tn t$i thuFn tc' .h,ng 6uan h7 nhaur :<t . bn ch<t no c=ng b"c l" 6ua nhZng hi7n t3>ng t3Cng ng, b<t . hi7n t3>ng no c=ng l b"c l" c9a bn ch<t ; nhZng m c #" no #*, t c D? ngu'+n t_c hi7n t3>ng lu,n )hP h>) DVi bn ch<t D ng3>c l$i& Ohi bn ch<t tha' #Ri thY hi7n t3>ng c=ng tha' #Ri, .hi bn ch<t m<t #i thY hi7n t3>ng c=ng m<t #i& Agoi tnh thng nh<t <', giZa bn ch<t D hi7n t3>ng c=ng c* tnh m!u thunnU :n ch<t l ci b+n trong, hi7n t3>ng l ci b+n ngoir :n ch<t l ci t3Cng #i Rn #Snh, hi7n t3>ng l ci linh ho$t lu,n bin #Rir Tr+n thc t .h,ng )hi bao gi4 c=ng c* s )hP h>) tu'7t #i giZa bn ch<t DVi hi7n t3>ngr :n ch<t l ci bin #Ri chm, hi7n t3>ng l ci bin #Ri nhanhr :n ch<t l ci s!u s_c, hi7n t3>ng l ci )hong )hc hCn&
21

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

W nghLa .h"ng .h/. l89n. 0Y bn ch<t l ci t<t nhi+n, t3Cng #i Rn #Snh ; b+n trong bn th!n s Dt, hi7n t3>ng, 6u' #Snh s Dn #"ng D )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ng, c\n hi7n t3>ng l ci biu hi7n b+n ngoi, .h,ng Rn #Snh c9a s Dt, hi7n t3>ng, n+n .hi nhn th c s Dt, hi7n t3>ng .h,ng #3>c H-ng l$i ; hi7n t3>ng m )hi #i s!u Do bn ch<t, n_m #3>c bn ch<t D D$ch ra #3>c bn ch<t c9a s Dt, hi7n t3>ng& 0Y bn ch<t D hi7n t3>ng tn t$i .hch 6uan n+n .h,ng tYm bn ch<t ; ngoi s Dt, hi7n t3>ng c=ng nh3 .h,ng tYm n* ngoi th giVi hi7n thc, m tYm D )ht hi7n bn ch<t nga' trong bn th!n s Dt, hi7n t3>ng& 0Y bn bn ch<t D hi7n t3>ng D? ngu'+n t_c l thng nh<t n+n mun )ht hi7n bn ch<t )hi nghi+n c u, )h!n tch hi7n t3>ng m"t cch c@n .b, .hoa h8c, lo$i bG cc hi7n t3>ng gi # hiu #cng bn ch<t c9a s Dt, hi7n t3>ng& yTQ+ )',?) - N*s@ )',?). &/c kh/i niF=. X t nhi"n l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ ci Ho bn ch<t, Ho nhZng ngu'+n nh!n b+n trong c9a s Dt, hi7n t3>ng 6u't #Snh D trong nhZng #i?u .i7n nh<t #Snh n* )hi B' ra nh3 chnh n* ch .h,ng th .hc& 5gLu nhi"n l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ ci .h,ng Ho bn ch<t D mi li+n h7 b+n trong 6u't #Snh, m Ho ngnu h>) nhZng hon cnh b+n ngoi 6u't #Snh& eo #*, c* th Bu<t hi7n ho@c .h,ng Bu<t hi7n, c* th Bu<t hi7n th n' c=ng c* th Bu<t hi7n th .hc& :*c l"t l t<t nhi+n trong 6uan h7 giZa t3 bn D c,ng nh!n, nh3ng b*c l"t th,ng 6ua sn Bu<t lo$i hng h*a gY l Ho 6u't #Snh c9a nh t3 bn, l ngnu nhi+n& Ki chung D t<t nhi+n ging nhau ; ch chcng t3Cng #i Rn #Snh D mang tnh bn ch<t& Ah3ng ci chung D ci t<t nhi+n r<t .hc nhauU Ki chung ch^ l nhZng thu"c tnh ging nhau ; nhi?u s Dt ri+ng l& Trong .hi #* ci t<t nhi+n l ci #3>c 6u't #Snh b;i bn ch<t n"i t$i, b;i 6u' lut b+n trong c9a s Dt, hi7n t3>ng& 0Y th c* ci chung l t<t nhi+n, c=ng c* ci chung l ngnu nhi+n& Khfng h$n bit ch t$o c,ng cE D c* ng,n ngZ l ci chung #ng th4i l t<t nhi+n trong 6uan h7 giZa ng34i DVi ng34i, nh3ng nhZng ng34i cPng h8c m"t chu'+n ngnh, cPng trong m"t .h*a D cPng 6u+ l ci chung ngnu nhi+n& Ah3 D' t<t nhi+n l ci chung, nh3ng .h,ng )hi ci chung no c=ng l t<t nhi+n& K t<t nhi+n D ngnu nhi+n #?u c* ngu'+n nh!n c9a n*& Ah3ng t<t nhi+n g_n li?n DVi ngu'+n nh!n cC bn, n"i t$i c9a s Dt, hi7n t3>ngr c\n ngnu l .t 6u tc #"ng c9a m"t s ngu'+n nh!n b+n ngoi& K t<t nhi+n D ci ngnu nhi+n #?u tu!n th9 6u' lut, nh3ng chcng .hc nhau ; ch t<t nhi+n tu!n th9 nhZng 6u' lut m trong #* mi 6uan h7 nh!n - 6u c9a n* l #Cn trS `m"t ngu'+n nh!n ch^ c* m"t .t 6ua, c\n ngnu nhi+n tu!n theo nhZng 6u' lut m trong #* mi 6uan h7 nh!n - 6u c9a n* l #a trS ` m"t ngu'+n nh!n c* nhi?u .t 6ua& Kc nh trit h8c Hu' t!m )h9 nhn tnh t<t nhi+n D ch^ th-a nhn c* ngnu nhi+n trong t nh+n& Kc nh B5 h"i h8c tr3Vc K&Lc )h9 nhn ci t<t nhi+n trong lnh Dc B5 h"i D coi lSch sT loi ng34i l hn t$) nhZng ngnu nhi+n D l .t 6u c9a s tP' ti7n c9a con ng34i& Kc nh trit h8c Hu' Dt tr3Vc K&Lc #$i #a s th-a nhn s tn t$i .hch 6uan c9a t<t nhi+n nh3ng .h,ng thng nh<t trong th-a nhn tnh .hch 6uan c9a ngnu nhi+n, c=ng c* ng34i cho rWng trong t nhi+n ch^ c* ngnu
22

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

nhi+nr L"t s .hc tu' th-a nhn tnh .hch 6uan c9a t<t nhi+n D ngnu nhi+n nh3ng Bem chcng l r4i nhau, .h,ng li+n h7 DVi nhau& 0i H8an hF #iFn ch'ng giIa tt nhi2n v ngY8 nhi2n. MhX) bi7n ch ng Hu' Dt .hfng #Snh mi li+n h7 t<t nhi+n - ngnu nhi+n c9a s Dt, hi7n t3>ng l tn t$i .hch 6uan& K hai #?u c* Dai tr\ 6uan tr8ng c9a n* #i DVi s Dn #"ng D )ht trin c9a s Dt, hi7n t3>ngU Ki t<t nhi+n chi )hi s Dn #"ng D )ht trin, ci ngnu nhi+n c* th lm cho s Dn #"ng D )ht trin <' Hiwn ra nhanh hCn ho@c chm hCn& T<t nhi+n D ngnu nhi+n .h,ng tn t$i m"t cch thuFn tc' D bi7t l), m tn t$i trong s thng nh<t hZu cC DVi nhau D l s thng nh<t c9a cc m@t #i l)U T<t nhi+n bao gi4 c=ng D$ch cho mYnh #34ng #i Bu'+n 6ua D, s cc ngnu nhi+n, ngnu nhi+n l hYnh th c biu hi7n c9a t<t nhi+n #ng th4i l ci bR sung cho t<t nhi+n& T<t nhi+n D ngnu nhi+n .h,ng tn t$i Dnh Diwn .h,ng tha' #Ri, m ranh giVi giZa chcng ch^ l t3Cng #iU Trong nhZng #i?u .i7n nh<t #Snh chcng c* th chu'n h*a cho nhaur KPng m"t hi7n t3>ng nh<t #Snh nh3ng ; trong mi 6uan h7 n' l t<t nhi+n, ; mi 6uan h7 .hc l ngnu nhi+n& e nhi+n, # ngnu nhi+n chu'n h*a thnh t<t nhi+n bao gi4 c=ng .m theo #i?u .i7n& W nghLa .h"ng .h/. l89n. Trong nhn th c c=ng nh3 trong ho$t #"ng thc tiwn cFn )hi c]n c Do ci t<t nhi+n m D$ch )h3Cng h3Vng ch .h,ng Ha Do ngnu nhi+n& Tu' nhi+n, .h,ng #3>c bG 6ua ngnu nhi+n m )hi c* nhZng )h3Cng n H )h\ng cho cc tr34ng h>) ci ngnu nhi+n b<t ng4 Bu<t hi7n& Lun nhn th c t<t nhi+n thY )hi bit )ht hi7n n* th,ng 6ua cc ngnu nhi+n, b;i lb ci t<t nhi+n lu,n in nu sau cc ngnu nhi+n& Qng th4i )hi ng]n ng-a nhZng ngnu nhi+n b<t l>i, sT HEng cc ngnu nhi+n c* l>i cho ho$t #"ng c9a con ng34i& :it t$o nhZng #i?u .i7n thun l>i # cc ngnu nhi+n c* l>i chu'n h*a thnh ci t<t nhi+n D ng3>c l$i& Tu' nhi+n, nu thot l' nhZng #i?u .i7n # chu'n h*a sb rCi Do ch9 6uan, Hu' % ch& K=ng )hi th<' rWng, .h,ng )hi m8i ci chung #?u l ci t<t nhi+n, n+n Di7c )ht hi7n ra ci chung mVi ch^ l m"t b3Vc tr+n con #34ng #n ci t<t nhi+n m th,i& y C;D D'F= +/z K'p ){)* - H,\) +'C2. &/c kh/i niF=. 3h0 nYng l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ ci hi7n ch3a c*, ch3a tVi nh3ng sb tVi, sb c* .hi c* cc #i?u .i7n thch h>)& Win th)c l )h$m trP trit h8c HPng # ch^ nhZng ci hi7n #ang c*, hi7n #ang tn t$i tht s& Mh$m trP Dt ch<t ch^ bao gm nhZng gY tn t$i ; b+n ngoi D #"c l) DVi % th c& Mh$m trP hi7n thc bao gm t<t c nhZng gY #ang tn t$i, t c bao gm c ci tn t$i .hch 6uan `Dt ch<ta, D ci tn t$i ch9 6uan `% th ca& Khnh th, .hi cFn thit ta HPng hi7n thc .hch 6uan # ch^ Dt ch<t, hi7n thc ch9 6uan # ch^ % th c& (+nin DitU uKho rWng c t3 t3;ng lnn Dt ch<t #?u l hi7n thc, ngha l #?u tn t$i, thY #i?u #* l #cng& Ah3ng g8i t3 t3;ng l c* tnh Dt ch<t, thY t c l b3Vc m"t b3Vc sai lFm #n ch lnn l"n ch9 ngha Hu' Dt DVi ch9 ngha Hu' t!mvx& Hi7n thc nh3 D' .hc DVi hi7n thc l!u na' ta th34ng 6uan ni7m l ton b" thc t$i .hch 6uan #ang Dn #"ng `t nhi+n D B5 h"ia&

0&1 (+nin ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa - x{~k - T) x~ - Tr jkk& 27

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Oh,ng th so snh )h$m trP Dt ch<t D )h$m trP hi7n thc ci no r"ng hCn& :;i lb, cc c@) )h$m trP Dt ch<t - % th c D .h n]ng - hi7n thc )hn nh nhZng m@t .hc nhau c9a th giVi chcng ta #ang sng& Oh n]ng l m"t H$ng tn t$i #@c bi7tU Ki s Dt, hi7n t3>ng n*i #n trong .h n]ng l ch3a tn t$i, nh3ng bn th!n .h n]ng thY tn t$i&Khfng h$n ta #ang l sinh Di+n thY ta l cn b" l ch3a tn t$i nh3ng .h n]ng Bu<t hi7n ta l cn b" thY #ang tn t$i& Oh,ng #3>c nhFm lnn .h n]ng DVi hi7n thc& Oh n]ng l ci hi7n ch3a c*, ch3a tVi& Hi7n thc l ci hi7n #5 c*, #5 tVi& Ti?n #? D #i?u .i7n c9a m"t ci gY #* #?u l nhZng ci hi7n #ang tn t$i thc s `hi7n thca tr+n cC s; #* Bu<t hi7n ci mVi, n* .h,ng )hi l .h n]ng& Oh n]ng D ngnu nhi+n .h gFn nhau nh3ng l nhZng )h$m trP .hc nhau& Oh n]ng l ci hi7n ch3a c* nh3ng sb c*, sb tVi, sb B' ra .hi c* #i?u .i7n& A* l ci ch^ #3>c thc hi7n `ch^ bin thnh hi7n thc trong t3Cng laia, l .t 6u )ht trin c9a m"t chui nh!n 6u trc ti)& Trong .hi #* ngnu nhi+n l ci .hi c* #i?u .i7n n* c* th B' ra, c* th .h,ng B' ra, .hi B' ra n* c* th th n' c=ng c* th th .hc& Agnu nhi+n l ci #3>c thc hi7n, n* .h,ng ch^ B' ra trong t3Cng lai m B' ra c trong hi7n t$i, l .t 6u ngnu h>) c9a nhi?u chui nh!n 6u c* h3Vng .hc nhau& T<t c m8i .h n]ng #?u tn t$i thc s Ho hi7n thc sinh ra, n* hYnh thnh D lVn l+n trong l\ng bn th!n hi7n thc& Theo ngha #*, m8i .h n]ng #?u l 3h0 nYng th)c t & Tu' nhi+n, c* th )h!n lo$i m"t s .h n]ng nh3 sauU 3h0 nYng th)c t l .h n]ng Ho mi li+n h7 t<t nhi+n 6u't #Snh, n* Bu<t hi7n t- bn ch<t b+n trong c9a s Dt, hi7n t3>ng D c* #i?u .i7n # tr; thnh hi7n thc& 3h0 nYng hnh thc l .h n]ng Ho mi li+n h7 ngnu nhi+n, Ho s .t h>) c9a nhZng hon cnh b+n ngoi 6u't #Snh D ch3a c* #i?u .i7n cFn thit # tr; thnh hi7n thc& 3h0 nYng t t nhi"n l .h n]ng #3>c g!' n+n b;i cc t3Cng tc t<t nhi+n c9a hi7n thc& 3h0 nYng ngLu nhi"n l .h n]ng #3>c g!' n+n b;i cc t3Cng tc ngnu nhi+n c9a hi7n thc& 3h0 nYng gOn l nhZng .h n]ng #5 h"i #9 ho@c gFn #9 nhZng #i?u .i7n cFn thit # bin thnh hi7n thc& 3h0 nYng xa l .h n]ng c\n )hi tri 6ua nhi?u giai #o$n )ht trin 6u #" nZa mVi h"i #9 #i?u .i7n # bin thnh hi7n thc& Agoi ra c\n c* kh0 nYng ch' !u, kh0 nYng th !u, kh0 nYng ch' 1uan, kh0 nYng khch 1uan--0i H8an hF #iFn ch'ng giIa kh$ n(ng v hiFn th,c. Oh n]ng D hi7n thc lu,n tn t$i trong mi 6uan h7 ch]t chb DVi nhau, .h,ng tch r4i nhau D lu,n chu'n h*a cho nhau D trong thc t 6u trYnh )ht trin chnh l 6u trYnh .h n]ng bin thnh hi7n thc& KPng trong m"t #i?u .i7n nh<t #Snh, m"t s Dt hi7n t3>ng .h,ng ch^ c* m"t .h n]ng m c* nhi?u .h n]ng& Agoi s .h n]ng Dn c*, .hi c* th+m nhZng #i?u .i7n mVi s Dt hi7n t3>ng c\n Bu<t hi7n th+m nhZng .h n]ng mVi& Aga' mi .h n]ng Dn c* c9a s Dt hi7n t3>ng trong nhZng #i?u .i7n nh<t #Snh n* c* th t]ng l+n ho@c gim #i& Trong t nhi+n, .h n]ng bin thnh hi7n thc tu!n th9 6u' lut .hch 6uan c9a t nhi+n& Trong B5 h"i, .h n]ng bin thnh hi7n thc )hi th,ng 6ua ho$t #"ng c* % th c c9a con ng34i& Tu' nhi+n, # m"t .h n]ng bin thnh hi7n thc .h,ng ch^ cFn m"t #i?u .i7n m cFn nhi?u #i?u .i7n& K* th )h!n cc #i?u .i7n thnh ba lo$iU - Qi?u .i7n .hch 6uan U .h n]ng bin thnh hi7n thc hon ton bWng con #34ng t nhi+n, .h,ng c* s can thi7) c9a con ng34i& Qi?u n' B' ra trong cc 6u trYnh c9a D= trE D t nhi+n& - Qi?u .i7n .hch 6uan c* s tham gia c9a con ng34iU .h n]ng bin thnh hi7n thc D-a bWng con #34ng t nhi+n D-a c* s tham gia tc #"ng c9a con ng34i& Khfng h$n nh3 trong lai t$o ging&
2V

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

- Qi?u .i7n ch9 6uanU .h n]ng bin thnh hi7n thc hon ton )hE thu"c s tham gia tc #"ng c9a con ng34i& Khfng h$n nh3 ch t$o tu D= trE, t$o ra nhZng #i t3>ng lao #"ng mVi D cc D<n #? thu"c lnh Dc B5 h"i& Trong 6u trYnh )ht trin, .h n]ng chu'n thnh hi7n thc, hi7n thc #* DY 6u trYnh )ht trin n"i t$i c9a mYnh l$i sn sinh ra nhZng .h n]ng mVi& zu trYnh c th ni ti), #* l 6u trYnh )ht trin D, tn c9a th giVi& KPng m"t H<u hi7u, trong mi 6uan h7 n' l hi7n thc nh3ng ; mi 6uan h7 .hc l .h n]ng& L"t hi7n thc no #* trong 6u trYnh )ht trin DY nhZng #i?u .i7n nh<t #Snh ch^ c\n l .h n]ng& W nghLa .h"ng .h/. l89n. Trong nhn th c D trong ho$t #"ng thc tiwn )hi c]n c Do hi7n thc ch .h,ng th c]n c Do .h n]ng # #nh gi tYnh hYnh& (+nin nhi?u lFn nh<n m$nhr uKh9 ngha Lc c]n c Do nhZng s tht ch .h,ng )hi Ha Do nhZng .h n]ngv, uKh9 ngha Lc Ha Do hi7n thc ch .h,ng )hi Ha Do .h n]ng # D$ch #34ng li c9a mYnhvx~& Mhi )hn #on #cng tnh ch<t D Bu h3Vng c9a .h n]ng c* th B' ra # c* th #? ra ch9 tr3Cng, . ho$ch hnh #"ng cho #cng nhWm #$t hi7u 6u cao trong ho$t #"ng thc tiwn& Tu' nhi+n, ch^ c* th tYm .h n]ng nga' trong chnh bn th!n s Dt, hi7n t3>ng ch .h,ng th ; #!u .hc& Mhi #@t s Dt, hi7n t3>ng trong mi t3Cng 6uan b+n trong D b+n ngoi m ; trong #* s Dt, hi7n t3>ng Dn #"ng D )ht trin m H .in cc .h n]ng& Oh,ng #3>c nhFm lnn giZa .h n]ng DVi hi7n thc c=ng nh3 tch r4i giZa chcng DVi nhau& Mhi )ht hu' ti #a tnh n]ng #"ng ch9 6uan # bin .h n]ng thnh hi7n thc .hi cFn thit, trnh t3 t3;ng #>i ch4, thE #"ng, .h,ng tch cc )ht hu' .h n]ng ch9 6uan c9a mYnh& Trong )ht hi7n D t$o #i?u .i7n cho cc .h n]ng thnh hi7n thc cFn chc %U - KFn Bem BXt ht m8i .h n]ng tt c=ng nh3 B<u, tin b" c=ng nh3 l$c hu c9a s Dt, hi7n t3>ng D tr+n cC s; #* m c* )h3Cng n hnh #"ng thch h>) cho mi tr34ng h>), trnh #3>c bS #"ng trong hnh #"ng& - A+n t) trung chc % tr3Vc ht ; cc .h n]ng t<t nhi+n, .h n]ng gFn& - KFn t$o #i?u .i7n cFn D #9 cho .h n]ng cFn thit bin thnh hi7n thc& - Trong lnh Dc B5 h"i, tP' theo '+u cFu c9a ho$t #"ng thc tiwn cFn t$o m8i #i?u .i7n cFn thit # nh!n t ch9 6uan tham gia tch cc D 6u trYnh bin #Ri ho@c ng]n ng-a s bin #Ri .h n]ng thnh hi7n thc& IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IV. N ULN NHLN THOC. 1. N'()* )*@H?) +|2 RG ]p) 2'Q+ 230 )'P) +'T2 f@P) d@H RP+ ],\) 2'T)* c N'()* )*@H?) +|2 c Bp) 2'Q+ 230 )'P) +'T2 c C'3 +'< RG g'62' +'< 230 )'P) +'T2 2. T'C2 +,}) RG R0, +/~ 230 +'C2 +,}) .8, R, [@6 +/b)' )'P) +'T2 - Gh/i niF= v c/c hnh th'c th,c tiZn
x~

0&1& (+ini ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa - x{~ - T) l{ - Tr lj} D l}& 2W

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Xh)c tiJn l ph<m tr= trit hc 9=ng $+ ch> ton b nhng ho<t $ng v t ch t cK mBc $Zch mang tZnh lQch ([ \ x hi c'a con ng%&i nh]m c0i t<o t) nhi"n v x hiHo$t #"ng thc tiwn c* ba hYnh th c cC bnU Ho$t #"ng sn Bu<t Dt ch<t l hYnh th c cC bn nh<tr Ho$t #"ng bin #Ri B5 h"i l hYnh th c cao nh<tr Thc nghi7m .hoa h8c l hYnh th c #@c thP #@c bi7t c9a thc tiwn& Thc tiwn l m"t trong nhZng )h$m trP n?n tng, cC bn .h,ng ch^ c9a l% lun nhn th c m c\n c9a ton b" trit h8c Lc - (+nin& Kc nh trit h8c Hu' Dt tr3Vc Lc c* c,ng lVn trong Di7c )ht trin th giVi 6uan Hu' Dt D #<u tranh chng ch9 ngha Hu' t!m, t,n gio D thu't .h,ng th bit, nh3ng .hu't #im ch9 'u c9a m8i tr34ng )hi Hu' Dt l .h,ng th<' #3>c Dai tr\ c9a thc tiwn& L"t s nh trit h8c Hu' t!m c* th<' #3>c m@t n]ng #"ng, sng t$o trong ho$t #"ng c9a con ng34i nh3ng l$i coi thc tiwn nh3 l ho$t #"ng tinh thFn& Tri l$i, u6uan #im D? #4i sng, D? thc tiwn, )hi l 6uan #im th nh<t D cC bn c9a l% lun nhn th cvx{ c9a ch9 ngha Lc - (+nin& - Vai tr) c%a th,c tiZn i v;i nh9n th'c Thc tiwn l cC s;, #"ng lc c9a nhn th cU Kon ng34i 6uan h7 DVi th giVi #Fu ti+n .h,ng bWng l% lun m bWng ho$t #"ng thc tiwn& Khnh 6u trYnh ho$t #"ng thc tiwn m nhn th c c9a con ng34i #3>c hYnh thnh D )ht trin& L8i tri th c c9a con ng34i ; trYnh #" .inh nghi7m ha' l% lun su' cho cPng #?u b_t ngun t- thc tiwn& Khnh thc tiwn #? ra nhu cFu , nhi7m DE D )h3Cng h3Vng )ht trin c9a nhn th c& Thc tiwn l mEc #ch c9a nhn th cU Khnh nhu cFu thc tiwn #5 Hnn #n s hYnh thnh D )ht trin c9a cc ngnh .hoa h8c& Qn l3>t n*, cc .hoa h8c )hi 6ua' l$i h3Vng Hnn ch^ #$o thc tiwn& (% lun, .hoa h8c ch^ c* % ngha thc s .hi chcng #3>c Dn HEng Do Do thc tiwn, ci t$o thc tiwn& Thc tiwn l ti+u chuin .im tra tri th c, l ti+u chuin c9a ch!n l%U 0i7c Bc #Snh nhn th c c9a con ng34i #cng ha' sai, ch!n l% ha' gi Hi hon ton .h,ng Ho l% lun m Ho thc tiwn& Ti+u chuin n' D-a c* tnh tu'7t #i D-a c* tnh t3Cng #i& Tu'7t #i DY n* l ti+u chuin .hch 6uan .im tra ch!n l%, thc tiwn ; mi giai #o$n lSch sT c* th Bc nhn #3>c ch!n l%& T3Cng #i DY thc tiwn .h,ng # ng '+n m lu,n bin #Ri D )ht trin& - W nghLa 7. C62 2QD .k RG 262 *,0, .EF) D'6+ +/,<) 230 )'P) +'T2 Jh9n th'c c$= tPnh. Ahn th c cm tnh `c\n g8i l nhn th c trc 6uan sinh #"nga l giai #o$n #Fu ti+n c9a 6u trYnh nhn th c& A* #3>c th hi7n ; ba hYnh th cU - Km gic l hYnh th c #Fu ti+n c9a 6u trYnh nhn th c D l ngun gc c9a m8i hiu bit c9a con ng34i& ( hYnh th c nhn th c m"t cch trc ti) #i DVi cc s Dt hi7n t3>ng bWng cc gic 6uan& ( s )hn nh t-ng m@t, t-ng thu"c tnh b+n ngoi c9a s Dt hi7n t3>ng Do gic 6uan con ng34i& Q!' l s cm nhn s Dt m"t cch ri+ng l, bi7t l) ch3a h7 thng& - Tri gic n' sinh tr+n cC s; cm gic, l s tRng h>) nhi?u cm gic, l s )hn nh nhi?u thu"c tnh, #@c #im c9a s Dt, hi7n t3>ng trong s li+n h7 giZa chcng DVi nhau, cho ta tri th c D? #i t3>ng #F' #9 hCn, )hong )hc hCn&
x{

0&1& (+nin ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa - x{~k - T) x~ - Tr x& 2X

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

- :iu t3>ng l hYnh th c nhn th c .hi s Dt, hi7n t3>ng .h,ng c\n li+n h7 trc ti) DVi ch9 th nhn th c, l hYnh nh c9a s Dt, hi7n t3>ng #3>c l3u l$i, giZ l$i trong tr nhV& HYnh th c cao nh<t c9a biu t3>ng l t3;ng t3>ng& h t3;ng t3>ng #5 mang trong n* tnh ch9 #"ng sng t$o& Tu' Dnn mang tnh cE th, sinh #"ng c9a nhn th c cm tnh, song biu t3>ng #5 b_t #Fu mang tnh .hi 6ut D gin ti)& Jh9n th'c l7 tPnh. Ahn th c l% tnh `c\n g8i l t3 Hu' tr-u t3>nga l giai #o$n ti) theo D cao hCn D? ch<t c9a 6u trYnh nhn th c& ( hYnh th c )hn nh .hi 6ut D gin ti) hi7n thc .hch 6uan #3>c n' sinh tr+n cC s; nhn th c cm tnh& ( t3 Hu' )hi g_n li?n DVi ng,n ngZ, #3>c biu #$t bWng ng,n ngZ, ng,n ngZ l ci DG Dt ch<t c9a t3 Hu'& A* biu hi7n ; ba hYnh th cU - Ohi ni7m l hYnh th c t3 Hu' tr-u t3>ng, )hn nh .hi 6ut nhZng mi li+n h7, nhZng #@c #im cC bn, )hR bin c9a s Dt hi7n t3>ng& A* c* Dai tr\ 6uan tr8ng l nhZng Dt li7u t$o thnh % th c, t3 t3;ng, l )h3Cng ti7n # tch l=' th,ng tin, su' ngh D trao #Ri tri th c& - Mhn #on l hYnh th c t3 Hu' Dn HEng cc .hi ni7m # .hfng #Snh ha' )h9 #Snh m"t thu"c tnh, m"t mi li+n h7 no #* c9a hi7n thc .hch 6uan& ( hYnh th c li+n h7 giZa cc .hi ni7m, )hn nh mi li+n h7 giZa cc s Dt, hi7n t3>ng trong % th c c9a con ng34i& A* .h,ng l tRng s c9a cc .hi ni7m m l 6u trYnh bi7n ch ng trong #* cc .hi ni7m li+n h7, )hE thu"c nhau& - hu' l% l hYnh th c t3 Hu' trong #* t- m"t ho@c nhi?u )hn #on ti?n #?, tu!n th9 nhZng 6u' lut, 6u' t_c, nhZng thao tc l,gc c9a t3 Hu' # rct ra )hn #on mVi .t lun& Ahn th c cm tnh D nhn th c l% tnh l hai giai #o$n .hc nhau D? ch<t, c* #@c #im D Dai tr\ .hc nhau trong nhn th c th giVi .hch 6uan& 5h*n thc c0m tZnh l nhn th c trc ti), cE th, sinh #"ng s Dt, hi7n t3>ng, n* #em l$i hYnh nh b? ngoi ch3a s!u s_c D? s Dt& 5h*n thc l tZnh l )hn nh gin ti) mang tnh tr-u t3>ng, .hi 6ut, n* )hn nh #3>c nhZng mi li+n h7 b+n trong, bn ch<t, )hR bin, t<t 'u c9a s Dt, hi7n t3>ng, l s )hn nh D? s Dt, hi7n t3>ng s!u s_c D #F' #9 hCn& Tu' nhi+n, chcng .h,ng tch r4i nhau, m thng nh<t bi7n ch ng DVi nhau& Ahn th c cm tnh l cC s; c9a nhn th c l% tnh, .h,ng c* nhn th c cm tnh thY .h,ng c* nhn th c l% tnh& Ag3>c l$i, nhn th c cm tnh m .h,ng c* nhn th c l% tnh thY .h,ng th n_m b_t #3>c bn ch<t D 6u' lut c9a s Dt, hi7n t3>ng& Tr+n thc t hai giai #o$n nhn th c n' lu,n #an Ben nhau& -- Ahn th c c* hai trYnh #" l nh*n thc kinh nghim v nh*n thc l lu*n & A* .hc nhau nh3ng thng nh<t bR sung cho nhau, gi #Snh, th!m nh) D chu'n h*a lnn nhau& Hai trYnh #" nhn th c n' c* li+n 6uan mt thit DVi nhn th c cm tnh D nhn th c l% tnh nh3ng .h,ng #ng nh<t DVi chcng& Trong nhn th c .inh nghi7m #5 bao gm nhn th c l% tnh& Hai trYnh #" nhn th c n' #3>c coi l hai bc thang .hc nhau c9a nhn th c l% tnh& Tri th c .inh nghi7m n' sinh m"t cch trc ti) t- thc tiwn& K* hai lo$i tri th c .inh nghi7mU Xri thc kinh nghim thDng th%&ng `ti?n .hoa h8ca thu #3>c t- nhZng 6uan st hng ng' trong cu"c sng D trong lao #"ng& Xri thc kinh nghim khoa hc thu #3>c t- nhZng th nghi7m .hoa h8c& Tri th c .inh nghi7m giVi h$n ; lnh Dc cc s .i7n, mi+u t, )h!n lo$i cc H .i7n thu #3>c t- 6uan st D th nghi7m& A* mang tnh tr-u t3>ng .hi 6ut nh3ng mVi ch^ ; b3Vc #Fu c\n h$n ch, b;i n* mVi ch^ #em l$i s hiu bit D? cc m@t ri+ng l, D? cc mi li+n h7 b+n ngoi r4i r$c& A* l ci .h,ng th thiu #3>c trong cu"c sng hng ng', l cC s; # .im tra l% lun, sTa #Ri, bR sung l%
2Z

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

lun #5 c*, tRng .t .hi 6ut l% lun mVi& Khnh th .h,ng #3>c coi th34ng tri th c .inh nghi7m c=ng nh3 .h,ng #3>c c34ng #i7u h*a n*& Oh,ng n+n H-ng l$i ; tri th c .inh nghi7m m cFn )ht trin l+n trYnh #" l% lun& Tri th c l% lun l tri th c .hi 6ut t- tri th c .inh nghi7m& Tr+n cC s; tRng .t .inh nghi7m& Ah3ng l% lun .h,ng hYnh thnh m"t cch t )ht, D .h,ng )hi m8i tri th c l% lun #?u trc ti) Bu<t )ht t- .inh nghi7m& Ohc DVi .inh nghi7m, tri th c l% lun mang tnh tr-u t3>ng D .hi 6ut cao, #em l$i s hiu bit s!u s_c D? bn ch<t, tnh 6u' lut c9a s Dt, hi7n t3>ng .hch 6uan& (% lun th hi7n tnh ch!n l% s!u s_c hCn, chnh Bc hCn, h7 thng hCn D c* )h$m Di ng HEng )hR bin hCn, r"ng hCn nhi?u so DVi tri th c .inh nghi7m& A* l .im ch^ nam cho hnh #"ng, soi #34ng Hnn H_t, ch^ #$o thc tiwn& Au tu'7t #i h*a Dai tr\ c9a m"t trong hai trYnh #" nhn th c tr+n sb Hnn #n ch9 ngha .inh nghi7m ho@c gio #i?u ch9 ngha& H Kh Linh th34ng nh_c nh; chcng taU uK* .inh nghi7m m .h,ng c* l% lun, c=ng nh3 m"t m_t sng m"t m_t m4v}k& L@t .hc, nu coi tr8ng l% lun m h$ th<) tri th c .inh nghi7m, coi l% lun l b<t Hi b<t HSch # Dn HEng Do m8i hon cnh lSch sT l rCi Do ch9 ngha gio #i?u& Thc ch<t sai lFm c9a b7nh .inh nghi7m D gio #i?u l Ho Di )h$m s thng nh<t giZa l% lun DVi thc tiwn, giZa .inh nghi7m DVi l% lun& - K* th coi nh*n thc thDng th%&ng v nh*n thc khoa hc nh3 hai bc thang .hc nhau D? ch<t c9a nhn th cr Khcng .h,ng #ng nh<t DVi cc giai #o$n D cc trYnh #" nhn th c n*i tr+n& 5h*n thc thDng th%&ng `ti?n .hoa h8ca #3>c hYnh thnh m"t cch t )ht D trc ti) trong cu"c sng hng ng' D trong lao #"ng sn Bu<t& A* th34ng )hn nh m,i tr34ng B5 h"i D t nhi+n gFn g=i DVi cu"c sng c9a con ng34i, n* )hn nh t<t c nhZng chi tit cE th D nhZng s_c thi % ngha c9a n* c9a #@c #im hon cnh& 0Y th n* gFn hCn DVi hi7n thc trc ti) c9a cu"c sng& Tu' n* ; trYnh #" th<) hCn nh3ng .h,ng l ci tFm th34ng m c* Dai tr\ th34ng Bu'+n D )hR bin chi )hi ho$t #"ng c9a con ng34i& HCn nZa trong l\ng n* #5 Bu<t hi7n mFm mng c9a nhn th c .hoa h8c, l .ho tng # cc .hoa h8c cE th tYm .im n"i Hung c9a mYnh& Ag' na', n* c\n chSu nh h3;ng tc #"ng r<t lVn c9a nhn th c .hoa h8c& 5h*n thc khoa hc #3>c hYnh thnh m"t cch t gic mang tnh tr-u t3>ng D .hi 6ut cao& A* )hn nh H3Vi H$ng l,gc tr-u t3>ng nhZng thu"c tnh, .t c<u, nhZng mi 6uan h7 bn ch<t, nhZng 6u' lut c9a th giVi .hch 6uan& A* #3>c th hi7n trong cc )h$m trP, 6u' lut c9a .hoa h8c D #n l3>t n*, cc )h$m trP, 6u' lut tr; thnh ch Ha, c,ng cE c9a nhn th c .hoa h8c& Ahn th c .hoa h8c c* tnh .hch 6uan, tnh ch!n thc, tnh h7 thng D tnh c* c]n c & Ag,n ngZ c9a nhn th c .hoa h8c l ng,n ngZ unh!n t$ov, chu'+n m,n h*a D )hi sT HEng h7 thng cc )h3Cng ti7n, )h3Cng )h) nghi+n c u chu'+n m,n& Ahn th c .hoa h8c .h,ng ch^ HPng nhn th c th,ng th34ng lm ngun, lm cC s; c9a mYnh m c\n lu,n tc #"ng #n, D B!m nh) Do nhn th c th,ng th34ng lm cho nhn th c th,ng th34ng )ht trin, lm t]ng hm l3>ng .hoa h8c cho nhn th c c9a con ng34i& Th<' rm Dai tr\ c9a nhn th c .hoa h8c, Qng ta .hfng #Snh )hi uDn HEng sng t$o D )ht trin h8c thu't Lc - (+nin D t3 t3;ng H Kh Linhr )ht trin D .t h>) ch@t chb cc ngnh .hoa h8c B5 h"i D nh!n D]n, .hoa h8c t nhi+n D c,ng ngh7 &&& lm ch Ha .hoa h8c cho Di7c trin .hai

}k

H Kh Linh ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{ - T) | - Tr }jl& 2^

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

thc hi7n K3Cng lnh, Hin )h), Bc #Snh )h3Cng h3Vng, b3Vc #i c9a c,ng nghi7) h*a, hi7n #$i h*a, B!' Hng )h) lut, cc chnh sch, . ho$ch D ch3Cng trYnh .inh t - B5 h"iv }x& T. Vn ! chXn l7. - Gh/i niF= chXn l7 Hh:n l l tri th c D? th giVi .hch 6uan c* n"i Hung )hP h>) DVi bn th!n hi7n thc .hch 6uan m n* )hn nh D #5 #3>c thc tiwn .im nghi7m& Kh!n l% l sn )him c9a 6u trYnh nhn th c, n* c=ng c* 6u trYnh hYnh thnh, )ht trin )hE thu"c Do s )ht trin c9a s Dt .hch 6uan, Do #i?u .i7n lSch sT - cE th c9a nhn th c, Do ho$t #"ng thc tiwn D ho$t #"ng nhn th c c9a con ng34i& Kh!n l% c* cc tnh ch<t sauU - XZnh khch 1uan2 Kh!n l% tu' l nhn th c c9a con ng34i nh3ng n"i Hung c9a n* .h,ng )hE thu"c Do con ng34i D loi ng34i& Ah<n m$nh tnh .hch 6uan c9a ch!n l% t c th-a nhn s tn t$i .hch 6uan c9a th giVi, ch!n l% l s )hn nh th giVi .hch 6uan <' Do b" *c c9a con ng34i& Kh!n l% ch^ c* ; con ng34i nh3ng n"i Hung c9a n* l7 thu"c Do s Dt .hch 6uan #3>c ch!n l% )hn nh& \ XZnh cB th+2 Oh,ng c* ch!n l% t-u t3>ng, ch!n l% bao gi4 c=ng g_n DVi m"t lnh Dc cE th c9a hi7n thc D #3>c )ht trin trong nhZng #i?u .i7n, hon cnh cE th #*& Kh^ c* nhZng ch!n l% #cng DVi t-ng s Dt cE th Bc #Snh, trong nhZng mi 6uan h7 Bc #Snh, .h,ng c* ch!n l% #cng DVi m8i s Dt hi7n t3>ng trong m8i mi li+n h7& T c ch!n l% lu,n lu,n l cE th& \ XZnh tu!t $7i v t%Gng $7i2 Kh!n l% t3Cng #i l tri th c )hn nh #cng hi7n thc .hch 6uan nh3ng ch3a #F' #9, ch3a hon thi7n m c\n cFn )hi #3>c bR sung, #i?u ch^nh trong 6u trYnh )ht trin ti) theo c9a nhn th c& Kh!n l% tu'7t #i l tri th c c* n"i Hung )hP h>) D #F' #9 hon ton DVi hi7n thc .hch 6uan Ho n* )hn nh& (+nin DitU uKh!n l% tu'7t #i #3>c c<u thnh t- tRng s nhZng ch!n l% t3Cng #i #ang )ht trinr Kh!n l% t3Cng #i l nhZng )hn nh t3Cng #i #cng c9a m"t .hch th tn t$i #"c l) #i DVi nh!n lo$ir nhZng )hn nh <' ng' cng tr; n+n chnh Bc hCnr Li ch!n l% .hoa h8c, HP l c* tnh t3Cng #i, Dnn ch a #ng m"t 'u t c9a ch!n l% tu'7t #iv }}& zuan ni7m #cng #_n D? s thng nh<t bi7n ch ng giZa ch!n l% tu'7t #i D ch!n l% t3Cng #i c* % ngha 6uan tr8ng trong Di7c )h+ )hn D .h_c )hEc nhZng cc #oan sai lFm trong nhn th c D trong hnh #"ng& Au tu'7t #i h*a ch!n l% tu'7t #i sb rCi Do si+u hYnh, gio #i?u, bo th9 trY tr7& Au tu'7t #i h*a ch!n l% t3Cng #i sb rCi Do ch9 ngha t3Cng #i, ch9 6uan, BXt l$i, ngE' bi7n, hoi nghi ho@c .h,ng th bit& Thc tiwn l ti+u chuin Hu' nh<t # .im tra ch!n l%& Kh^ thc tiwn mVi Dt ch<t h*a #3>c tri th c, bin n* thnh .hch th Dt ch<t c* tnh Bc thc cm tnh& V. HNH THI KINH T HI

1. Mk+ B8 [@0) .,<= 2'@)* R- 'k, - &/c ti. c9n c%a trit hc tr;c 0/c
25 h"i l hYnh thi Dn #"ng cao nh<t c9a Dt ch<t& HYnh thi Dn #"ng n' l<' mi 6uan h7 giZa ng34i DVi ng34i lm n?n tng& Theo Lc, u25 h"i - cho HP n* c* hYnh th c gY #i nZa - l ci gYd
}x }}

QKh0A - 0]n .i7n Q$i h"i #$i biu ton 6uc lFn th 0111 - ABb KTzI - H A"i x{{ - Tr xkl& 0&1& (+nin ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa x{~k - T) x~ - Tr j~j& 29

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

( sn )him c9a s tc #"ng 6ua l$i giZa nhZng con ng34iv }j& 0' uB5 h"i .h,ng )hi gm cc c nh!n, m B5 h"i biu hi7n tRng s nhZng mi li+n h7 D nhZng 6uan h7 c9a cc c nh!n #i DVi nhauv}l& 25 h"i l b" )hn #@c bi7t c9a t nhi+n, ngoi Di7c tu!n th9 cc 6u' lut c9a t nhi+n, n* c\n c* 6u trYnh )ht trin lSch sT c9a ri+ng mYnh th,ng 6ua s Dn #"ng, bin #Ri D )ht trin .h,ng ng-ng trong cC c<u B5 h"i, m n?n tng chung l nhZng mi 6uan h7 sn Bu<t Dt ch<t, 6uan h7 .inh t giZa ng34i DVi ng34i, tr+n #* hYnh thnh n+n .in trcc th3>ng tFng )hP h>)& Trong trit h8c n Q" cR #$i, H3Vi nhZng hYnh th c .hc nhau #?u #5 bn #n D<n #? #4i ng34i, hnh Di c9a con ng34i, ngu'+n nh!n D hu 6u c9a hnh Di con ng34i& Kc lun thu't trit h8c Trung zuc cR #$i lu,n #? c) #n D<n #? B5 h"i, chnh trS D con ng34i& OhRng TT cho rWngU uhu .inh #i DVi Di7c trS H!n #?u thng nh<t lm m"tU Oinh lw HPng H giZ gYn ng34i ta& Oinh nh$c HPng # g!' Dui& Oinh th3 HPng # . Di7c& Oinh thi # b' tG tYnh %& Oinh HSch # n+u l+n s tha' #Ri& Oinh Bu!n thu HPng # H$' chnh nghav& Th4i H' - (a cR #$i, Mlat,n #5 #? ra m"t .iu thit ch B5 h"i - chnh trS .h,ng t3;ngU Ah n3Vc l% t3;ng Ha tr+n s b<t bYnh #fng Ho cc nh trit h8c cai 6un& Th4i Trung cR, cc #$i biu nh3 tgu%tBtanh, T,mt#acanh&&& gii thch s )hn con ng34i D lSch sT theo mEc #ch lun, coi lSch sT l s thc hi7n c9a m7nh tr4i, s )hn con ng34i Ho th3>ng # 6u' #Snh& Th4i MhEc H3ng cc nh t3 t3;ng #5 l% gii lSch sT D con ng34i trong tnh 6u' lut c9a n*& Kc #$i biu lVn nh3 1&I&HerHer, &qctB, #5 Bem s )ht trin c9a B5 h"i mang tnh lSch sT t nhi+n, bn tnh con ng34i .h,ng tch .hGi B5 h"i, ho$t #"ng c9a con ng34i nhWm thGa m5n nhu cFu l #"ng lc c9a s )ht trin& Theo h8, s; hZu t3 nh!n l ngu'+n nh!n n' sinh s b<t bYnh #fng c9a con ng34i D lm Bu<t hi7n nh n3Vc& h )ht trin c9a B5 h"i t<t 'u )hi tha' th s b<t bYnh #fng bWng tr$ng thi bYnh #fng mVi m 6u'?n lc thu"c D? nh!n H!n& th ./ 212, I&0& Mh&H+ghen cho rWng, lSch sT #3>c hYnh thnh t- hnh #"ng c9a nhZng con ng34i DVi l>i ch D mEc #ch ri+ng& zu trYnh chu'n h*a D, tn c9a ci ngnu nhi+n D ci t<t nhi+n trong B5 h"i l thc hi7n us tinh .h,n l% tnh lSch sTv& (ao #"ng c9a con ng34i l n?n tng )ht sinh ra nhZng 6uan h7 .inh t, #n l3>t n* l n?n tng cho s )h!n h*a c9a con ng34i D? m@t B5 h"i& Theo 2anhBim,ng, h7 thng B5 h"i l m"t cC th hon ch^nh )ht trin theo 6u' lut, c* nhZng giai #o$n h3ng thSnh, tn t$ D sE) #R& Iiai #o$n sE) #R l ci t<t 'u # B!' Hng m"t B5 h"i cao hCn& Tin b" B5 h"i l s Dn #"ng theo 6u' lut t- nhZng hYnh th c B5 h"i th<) #n nhZng hYnh th c B5 h"i cao& AhZng thnh tu c9a cc t3 t3;ng trit h8c D? lSch sT c9a cc #$i biu ti+u biu tr3Vc Lc tu' c* thiu s*t cC bn l ch^ gii thch lSch sT D bn ch<t con ng34i tr+n l) tr34ng Hu' t!m `Aghi+n c u #4i sng B5 h"i D lSch sT t- #"ng cC t3 t3;ng c9a con ng34i m .h,ng ch^ ra #3>c ci gY #5 g!' ra D 6u't #Snh #"ng cC <'& Oh,ng th<' #3>c B5 h"i Dn #"ng D )ht trin theo 6u' lut .hch 6uan #"c l) DVi % ch c9a con ng34i, m ch^ )hn nh n* ; nhZng hi7n t3>ng ri+ng l, c bi7t c9a lSch sT& H8 ch^ Bem lSch sT B5 h"i l lSch sT c9a cc D nh!n, m .h,ng th<' Dai tr\ 6u't #Snh c9a 6uFn chcng nh!n H!na, nh3ng #5 t$o ti?n #? l% lun cho t3 t3;ng trit h8c lSch sT ti) tEc )ht trin& - C62' +,4D 2P) M62 m+ Kh9 ngha Hu' Dt bi7n ch ng D? lSch sT #5 gii 6u't #cng #_n D? D<n #? cC bn c9a trit h8c trong lnh Dc B5 h"iU Th-a nhn tn t$i B5 h"i 6u't #Snh % th c B5 h"i, % th c B5 h"i ch^ l s )hn nh c9a tn t$i B5 h"i& Q"ng lc c9a tn t$i )ht trin l ho$t #"ng sn Bu<t Dt ch<t c9a con ng34i&
}j }l

K& Lc D Nng ghen ton t) ABb KTzI - H A"i x{{ - T) } - Tr |& h#H - T) l - MhFn 1 - Tr j||& 70

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Q"ng lc c9a s )ht trin sn Bu<t l mi 6uan h7 bi7n ch ng giZa lc l3>ng sn Bu<t D 6uan h7 sn Bu<t& (c l3>ng sn Bu<t DVi s . th-a )ht trin c9a n* lm thnh mi li+n h7 giZa cc th h7 ng34i D hYnh thnh n+n lSch sT nh!n lo$i& 25 h"i l m"t c"ng #ng ng34i DVi nhZng 6uan h7 B5 h"i c9a h8& TRng th cc 6uan h7 B5 h"i t$o thnh m"t B5 h"i cE th& Trong cc 6uan h7 Dt ch<t c9a B5 h"i thY 6uan h7 sn Bu<t l 6uan h7 cC bn #Fu ti+n 6u' #Snh cc 6uan h7 B5 h"i .hc& zuan h7 sn Bu<t l ci .hch 6uan D lu,n thch ng, )hP h>) DVi lc l3>ng sn Bu<t, Ho lc l3>ng sn Bu<t 6u't #Snh& h )ht trin c9a B5 h"i l m"t 6u trYnh lSch sT t nhi+n& Ohc DVi cc 6uan #im trit h8c .hc, 6uan ni7m Hu' Dt bi7n ch ng D? B5 h"i ch^ ra Dai tr\ 6u't #Snh c9a 6uFn chcng nh!n H!n trong lSch sT, mi 6uan h7 giZa cc c nh!n D B5 h"i, giZa D nh!n D 6uFn chcng nh!n H!n& q@H f@P+ 'k, RG 'EF+ .k)* 2 Y +'T2 230 2E) )*91,. Ohc DVi cc 6uan #im trit h8c .hc, 6uan ni7m Hu' Dt bi7n ch ng D? B5 h"i ch^ ra 6u' lut B5 h"i l nhZng mi li+n h7 .hch 6uan, bn ch<t, t<t 'u, l_) #i l_) l$i giZa cc hi7n t3>ng c9a #4i sng B5 h"i& zu' lut B5 h"i l .hch 6uan b;i lbU (Sch sT chfng 6ua l ho$t #"ng c9a con ng34i theo #uRi nhZng mEc #ch c9a bn th!n mYnh, nh3ng n* .h,ng )hE thu"c Do % th c, % ch c9a b<t . c nh!n, ha' m"t lc l3>ng B5 h"i no& Kon ng34i t$o ra B5 h"i D lm n+n lSch sT nh3ng nhZng ho$t #"ng c9a con ng34i #3>c thc hi7n trong nhZng #i?u .i7n sinh ho$t Dt ch<t nh<t #Snh, trong nhZng mi 6uan h7 nh<t #Snh giZa ng34i DVi ng34i D giZa ng34i DVi t nhi+n, m t<t c nhZng #i?u .i7n D nhZng mi li+n h7 #* #?u l ci .hch 6uan& 25 h"i, HP ngnu nhi+n #n #!u thY cui cPng Dnn th hi7n tnh 6u' lut& u2Xt chung D ton b", ngnu nhi+n hFu nh3 c=ng chi )hi c nhZng s .i7n lSch sT& Ah3ng ; #!u m hYnh nh3 ngnu nhi+n tc #"ng ; ngoi m@t thY ; #<', tnh ngnu nhi+n <' lu,n lu,n bS chi )hi b;i nhZng 6u' lut n"i t$i bS che H<u, D D<n #? ch^ l )ht hi7n ra nhZng 6u' lut #*v }|& zu' lut B5 h"i c* cc #@c #im sauU zu' lut t nhi+n Hiwn ra .h,ng c* s tc #"ng c9a con ng34i, 6u' lut B5 h"i biu hi7n th,ng 6ua ho$t #"ng c9a con ng34i c* % th c, nh3ng n* l ci .hch 6uan, t<t 'u, )hR binr A* th34ng biu hi7n l m"t Bu h3Vng ch .h,ng th hi7n trc ti) ; t-ng ng34i, t-ng s Di7c D tnh Bu h3Vng cng rm trong th4i gian cng Hi D .h,ng gian cng r"ngr KC s; c9a 6u' lut B5 h"i l sn Bu<t Dt ch<t `l>i ch l 'u t 6uan tr8ng trong cC ch ho$t #"ng c9a 6u' lut B5 h"iar Ot 6u D s tc #"ng c9a 6u' lut B5 h"i )hE thu"c Do nhZng #i?u .i7n B5 h"i cE th `6uc gia, DPng, .hu Dc, hYnh thi .inh t B5 h"iar Mhi sT HEng )h3Cng )h) .hi 6ut h*a D tr-u t3>ng h*a cao mVi nhn th c #3>c 6u' lut B5 h"i& X) 9o v t t !u2 T Ho l ci t<t 'u #3>c nhn th c, t c l nhn th c #3>c ci t<t 'u D hnh #"ng )hP h>) DVi ci t<t 'u c9a con ng34i& zu' lut B5 h"i l ci .hch 6uan, .h,ng m"t c nh!n ha' giai c<) no sng t$o ho@c B*a bG #3>c& Ah3ng con ng34i c* th nhn th c D Dn HEng 6u' lut B5 h"i Do ho$t #"ng c* mEc #ch c9a mYnh& Ohi ch3a nhn th c #3>c 6u' lut thY con ng34i l n, l7 c9a t<t 'u& Ohi #5 nhn th c #3>c 6u' lut thY con ng34i c* t Ho, t c #i?u .hin ho$t #"ng c9a mYnh m"t cch t gic theo 6u' lut& T Ho DY D' .h,ng l s ho$t #"ng tP' ti7n b<t ch<) 6u' lut, m )hi l nhn th c #3>c ci t<t 'u D hnh #"ng theo ci t<t 'u nhWm ci t$o t nhi+n, B5 h"i, )hEc DE cho nhu cFu c9a mYnh&
}|

K& Lc - Mh& Nngghen tu'n t) - T) 01 - ABb h tht - H A"i x{~l - Tr lk& 71

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Nngghen DitU u T Ho .h,ng )hi l s #"c l) t3;ng t3>ng #i DVi cc 6u' lut t nhi+n, m l ; s nhn th c #3>c nhZng 6u' lut #* D ; ci .h n]ng - c* #3>c nh4 s nhn th c n' - bu"c nhZng 6u' lut #* tc #"ng m"t cch c* . ho$ch nhWm mEc #ch nh<t #Snhv}& T Ho l m"t sn )him c9a s )ht trin lSch sTU Kng nhn th c #3>c nhi?u ci t<t 'u thY ho$t #"ng c9a con ng34i cng #3>c t Ho& zu trYnh )ht trin c9a B5 h"i l 6u trYnh con ng34i t-ng b3Vc D3Cn tVi t Ho& T3Cng lai, H3Vi ch9 ngha c"ng sn, .hi con ng34i thc s lm ch9 t nhi+n, lm ch9 B5 h"i D lm ch9 bn th!n con ng34i mVi thc s t Ho& 2. J'9S)* +'T2 Bp) @Q+ - K'6, ),\= Dh"ng th'c @$n 48t. Mh3Cng th c sn Bu<t l cch th c m con ng34i lm ra c9a ci Dt ch<t& A* l nh!n t 6u't #Snh tnh ch<t c9a B5 h"i, 6u't #Snh Dn #"ng D )ht trin c9a B5 h"i& Mh3Cng th c sn Bu<t thng trS trong mi B5 h"i nh3 th no thY tnh ch<t c9a B5 h"i nh3 th <'& Khnh )h3Cng th c sn Bu<t 6u't #Snh cc giai c<), .t c<u D tnh ch<t c9a 6uan h7 giZa cc giai c<), cc 6uan #im D? chnh trS, )h) 6u'?n, #$o # c &&&, )h3Cng th c sn Bu<t 6u't #Snh s chu'n bin c9a B5 h"i loi ng34i 6ua cc giai #o$n )ht trin lSch sT& KhYa .h*a nghi+n c u nhZng 6u' lut c9a lSch sT .h,ng )hi tYm trong *c ng34i, trong t3 t3;ng D % ni7m c9a B5 h"i, m l tYm trong )h3Cng th c sn Bu<t& - Gt c8 c%a .h"ng th'c @$n 48t 7. B,\) 2'T)* *,(0 fC2 f9:)* Bp) @Q+ RG [@0) '\ Bp) @Q+. - &/c kh/i niF=. Ph%Gng thc (0n xu t l cch th c m con ng34i lm ra c9a ci Dt ch<t& A* chnh l s thng nh<t giZa lc l3>ng sn Bu<t ; m"t trYnh #" nh<t #Snh D 6uan h7 sn Bu<t t3Cng ng& M)c l%?ng (0n xu t2 biu hi7n 6uan h7 giZa ng34i DVi giVi t nhi+n trong 6u trYnh sn Bu<t Dt ch<t& TrYnh #" c9a lc l3>ng sn Bu<t th hi7n trYnh #" chinh )hEc t nhi+n c9a loi ng34i& (c l3>ng sn Bu<t bao gm cc 'u t c<u thnhU T3 li7u sn Bu<t gm t3 li7u lao #"ng D #i t3>ng lao #"ngr Ag34i lao #"ngr Ohoa h8c . thut c,ng ngh7& Kc 'u t c9a lc l3>ng sn Bu<t c* 6uan h7 DVi nhau& h )ht trin c9a lc l3>ng sn Bu<t l s )ht trin c9a t3 li7u lao #"ng, m tr3Vc ht D 6uan tr8ng hCn ht l c,ng cE lao #"ng thch ng DVi bn th!n ng34i lao #"ng, DVi trYnh #" D]n h*a, .hoa h8c . thut c9a h8& A]ng su<t lao #"ng l th3Vc #o trYnh #" )ht trin c9a lc l3>ng sn Bu<t& Qng th4i BXt #n cPng #* l nh!n t 6uan tr8ng nh<t cho s th_ng l>i c9a trt t B5 h"i mVi& Ag' na' .hoa h8c . thut tr; thnh lc l3>ng sn Bu<t trc ti)& AhZng thnh tu c9a .hoa h8c . thut #3>c Dn HEng nhanh D r"ng r5i Do sn Bu<t c* tc HEng thcc #i' m$nh mb sn Bu<t )ht trin& AhZng t3 li7u sn Bu<t, nhZng tin b" c9a c,ng ngh7 D )h3Cng )h) sn Bu<t l .t 6u Dt ch<t c9a nhn th c .hoa h8c& Th4i #$i ng' na' tri th c .hoa h8c tr; thnh m"t b" )hn cFn thit c9a .inh nghi7m D tri th c c9a ng34i sn Bu<t, D #3>c )ht trin m$nh mb& Q* l lc l3>ng sn Bu<t to lVn, thcc #i' 6u trYnh )ht trin c9a B5 h"i c9a con ng34i& ^uan h (0n xu t2 l mi 6uan h7 giZa ng34i DVi ng34i trong 6u trYnh sn Bu<t Dt ch<t& Tnh ch<t c9a 6uan h7 sn Bu<t #3>c biu hi7n l chcng tn t$i .hch 6uan, #"c l) DVi % th c c9a con ng34i&
}

h#H - T) 0 - Tr xj& 72

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

zuan h7 sn Bu<t gm cc 'u tU zuan h7 s; hZu D? t3 li7u sn Bu<tr zuan h7 tR ch c 6un l% trong sn Bu<t Dt ch<tr zuan h7 )h!n )hi sn )him lao #"ng Ho 6u trYnh sn Bu<t Dt ch<t t$o ra& :a m@t #* c* 6uan h7 hZu cC DVi nhau, trong #* 6uan h7 s; hZu t3 li7u sn Bu<t c* Dai tr\ 6u't #Snh #i DVi cc 6uan h7 .hc& :n ch<t c9a b<t c .iu 6uan h7 sn Bu<t no, tr3Vc ht Ho 6uan h7 chim hZu t3 li7u sn Bu<t 6u't #Snh& AhZng th4i #$i .hc nhau c9a lSch sT nh!n lo$i )hE thu"c Do nhZng hYnh th c s; hZu t3 li7u sn Bu<t ch9 'u thng trS trong th4i #$i #*& - 0i H8an F #iFn ch'ng Q8R l89t v! @, .hU h. c%a H8an hF @$n 48t v;i tPnh cht v trnh 6 c%a l,c lng @$n 48t. (c l3>ng sn Bu<t D 6uan h7 sn Bu<t l hai m@t c9a )h3Cng th c sn Bu<t, chcng tn t$i trong mi 6uan h7 bi7n ch ngU Xh nh t, 6uan h7 sn Bu<t #3>c hYnh thnh, bin #Ri, )ht trin H3Vi nh h3;ng 6u't #Snh c9a lc l3>ng sn Bu<t& Trong )h3Cng th c sn Bu<t, lc l3>ng sn Bu<t l 'u t n]mg #"ng nh<t, cch m$ng nh<t D l n"i Hung c9a )h3Cng th c sn Bu<t& K\n 6uan h7 sn Bu<t l 'u t t3Cng #i Rn #Snh, l hYnh th c c9a )h3Cng th c sn Bu<t& Trong mi 6uan h7 n"i Hung - hYnh th c thY n"i Hung 6u't #Snh hYnh th c& 0Y th, 6uan h7 sn Bu<t lu,n bin #Ri )hP h>) theo tnh ch<t D trYnh #" )ht trin c9a lc l3>ng sn Bu<t& h )hP h>) #* lm cho lc l3>ng sn Bu<t ti) tEc )ht trin& Ohi tnh ch<t D trYnh #" c9a lc l3>ng sn Bu<t #n m c no #*, m!u thunn DVi 6uan h7 sn Bu<t hi7n c*, n* #\i hGi B*a bG 6uan h7 sn Bu<t #* # hYnh thnh 6uan h7 sn Bu<t mVi )hP h>) DVi lc l3>ng sn Bu<t #ang )ht trin& Ohi #*, )h3Cng th c sn Bu<t c= m<t #i, )h3Cng th c sn Bu<t mVi Bu<t hi7n& h )ht trin t- th<) l+n cao c9a lc l3>ng sn Bu<t 6ua cc th4i . lSch sT #5 6u't #Snh tha' th cc 6uan h7 sn Bu<t t- th<) l+n cao #3a loi ng34i )ht trin 6ua nhi?u hYnh thi .inh t - B5 h"i DVi cc .iu 6uan h7 sn Bu<t .hc nhau t- th<) l+n cao& Xh hai, tu' bS lc l3>ng sn Bu<t 6u't #Snh nh3ng 6uan h7 sn Bu<t Dnn lu,n tc #"ng tr; l$i #i DVi lc l3>ng sn Bu<t& Ohi 6uan h7 sn Bu<t li th4i, l$c hu .h,ng c\n )hP h>) DVi tnh ch<t D trYnh #" c9a lc l3>ng sn Bu<t thY n* tr; thnh Bi?ng Bch tr*i bu"c, .Ym h5m s )ht trin c9a lc l3>ng sn Bu<t& h tr*i bu"c, .Ym h5m c9a 6uan h7 sn Bu<t #i DVi lc l3>ng sn Bu<t c\n B' ra nga' c .hi 6uan h7 sn Bu<t D3>t tr3Vc .h,ng )hP h>) DVi tnh ch<t D trYnh #" c9a lc l3>ng sn Bu<t& zuan h7 sn Bu<t tc #"ng thcc #i' ha' .Ym h5m s )ht trin c9a lc l3>ng sn Bu<t DY n* 6u' #Snh mEc #ch c9a sn Bu<t, nh h3;ng 6u't #Snh thi #" lao #"ng c9a ng34i lao #"ng, .ch thch ho@c h$n ch Di7c ci tin c,ng cE lao #"ng, ) HEng thnh tu .hoa h8c Do 6u trYnh sn Bu<t, Di7c h>) tc D )h!n c,ng lao #"ng&&& Trong B5 h"i c* giai c<) #i .hng, m!u thunn giZa lc l3>ng sn Bu<t D 6uan h7 sn Bu<t biu hi7n thnh m!u thunn giai c<) D ch^ th,ng 6ua #<u tranh giai c<) DVi cch m$ng B5 h"i mVi gii 6u't #3>c m!u thunn #3a B5 h"i tin l+n& Li 6uan h7 bi7n ch ng giZa lc l3>ng sn Bu<t D 6uan h7 sn Bu<t l biu hi7n s Dn #"ng n"i t$i c9a )h3Cng th c sn Bu<t D biu hi7n tnh t<t 'u c9a s tha' th cc )h3Cng th c sn Bu<t tth<) l+n cao& Li 6uan h7 n' #3>c )ht biu thnh 6u' lutU 1uan h (0n xu t ph0i luDn luDn ph= h?p v,i tZnh ch t v trnh $ c'a l)c l%?ng (0n xu t- Q!' l 6u' lut )hR bin tc #"ng trong m8i B5 h"i, lm cho B5 h"i loi ng34i )ht trin t- th<) #n cao&
77

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

- SC D'6+ +/,<) 230 262 D'9S)* +'T2 Bp) @Q+ +/E)* f2' B - SC RP) d)* 230 p)* + *,0, .EF) .h, =, V. B,\) 2'T)* *,(0 2S B 'F +A)* RG g,4) +/2 +'9:)* +A)* &/c kh/i niF=. a- HG (_ h< tOng, l ton b nhng 1uan h (0n xu t h?p thnh cG c u kinh t c'a mt hnh thi kinh t \ x hi nh t $Qnh& KC s; h$ tFng bao gm nhi?u lo$i, nh3ng chung 6u' c* th chia thnh ba lo$iU 6uan h7 sn Bu<t thng trSr nhZng 6uan h7 sn Bu<t tn H3r nhZng 6uan h7 sn Bu<t mFm mng& Trong #* 6uan h7 sn Bu<t thng trS 6u' #Snh #@c tr3ng tnh ch<t c9a cC s; h$ tFng& Trong B5 h"i c* giai c<) #i .hng, tnh #i .hng giai c<) D s Bung #"t giai c<) b_t ngun t- nga' trong cC s; h$ tFng D Ho 6uan h7 sn Bu<t thng trS 6u' #Snh& b- 3in trAc th%?ng tOng, l ton b nhng 1uan $i+m t% t%_ng x hi, nhng thit ch t%Gng ng v nhng 1uan h ni t<i gia chAng $%?c x:! 9)ng tr"n nn t0ng c'a mt cG (_ h< tOng & Li 'u t c9a .in trcc th3>ng tFng c* #@c #im ri+ng, c* 6u' lut )ht trin ri+ng, nh3ng .h,ng tch r4i nhau m li+n h7 tc #"ng lnn nhau D #?u n' sinh tr+n m"t cC s; h$ tFng, )hn nh cC s; h$ tFng #*, trong #* nh n3Vc l b" )hn c* 6u'?n lc m$nh nh<t c9a .in trcc th3>ng tFng& Trong B5 h"i c* giai c<) #i .hng, .in trcc th3>ng tFng bao gm h7 t3 t3;ng D th ch c9a giai c<) thng trSr tn H3 6uan #im t3 t3;ng c9a B5 h"i tr3Vcr 6uan #im t3 t3;ng D tR ch c c9a cc giai c<) mVi ra #4ir 6uan #im t3 t3;ng c9a cc tFng lV) trung gian h>) thnh, nh3ng h7 t3 t3;ng c9a giai c<) thng trS 6u't #Snh tnh ch<t cC bn c9a .in trcc th3>ng tFng c9a m"t hYnh thi .inh t - B5 h"i nh<t #Snh& Tnh #i .hng D? t3 t3;ng D cu"c #<u tranh t3 t3;ng c9a cc giai c<) #i .hng )hn nh tnh ch<t #i .hng c9a cC s; h$ tFng& - 0i H8an hF #iFn ch'ng giIa c" @S h> t[ng v kin tr\c thng t[ng. Li hYnh thi .inh t - B5 h"i c* cC s; h$ tFng D .in trcc th3>ng tFng c9a n*& IiZa chcng c* mi 6uan h7 bi7n ch ng DVi nhau, trong #* cC s; h$ tFng giZ Dai tr\ 6u't #Snh #i DVi .in trcc th3>ng tFng, c\n .in trcc th3>ng tFng tc #"ng tr; l$i #i DVi cC s; h$ tFng& KC s; h$ tFng sinh ra .in trcc th3>ng tFng& KC s; h$ tFng c9a m"t B5 h"i nh<t #Snh nh3 th no thY .in trcc th3>ng tFng c9a n* nh3 th <'& KC s; h$ tFng 6u't #Snh s bin #Ri c9a .in trcc th3>ng tFng& h bin #Ri #* B' ra trong mi hYnh thi .inh t - B5 h"i c=ng nh3 t- hYnh thi .inh t B5 h"i n' sang hYnh thi .inh t - B5 h"i .hc& Trong B5 h"i c* giai c<) #i .hng s bin #Ri #* Hiwn ra th,ng 6ua cu"c #<u tranh giai c<) ga' go 6u't li7t giZa giai c<) thng trS D cc giai c<) bS trS, giZa cc lc l3>ng B5 h"i c* l>i ch cC bn #i l) nhau& h hYnh thnh D bin #Ri c9a .in trcc th3>ng tFng Ho cC s; h$ tFng 6u't #Snh& Trong m"t .in trcc th3>ng tFng, nhZng 'u t thng trS c\n c* 6uan h7 . th-a #i DVi cc 'u t c9a B5 h"i tr3Vc& h tc #"ng tr; l$i c9a .in trcc th3>ng tFng #i DVi cC s; h$ tFng th hi7n tr3Vc ht ; ch c n]ng chnh trS - B5 h"i c9a .in trcc th3>ng tFng nhWm bo D7, Hu' trY, c9ng c D )ht trin cC s; h$ tFng sinh ra n*, #<u tranh B*a bG cC s; h$ tFng D .in trcc th3>ng tFng c=& Kc b" )hn .hc nhau c9a .in trcc th3>ng tFng #?u tc #"ng #n cC s; h$ tFng bWng nhi?u hYnh th c .hc nhau, trong #* nh n3Vc giZ Dai tr\ 6uan tr8ng #@c bi7t& Trong mi hYnh thi .inh t - B5 h"i, .in trcc th3>ng tFng c* nhZng 6u trYnh bin #Ri nh<t #Snh& zu trYnh #* cng )hP h>) DVi cC s; h$ tFng thY s tc #"ng c9a n* #i DVi cC s; h$ tFng cng
7V

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

c* hi7u 6u& Ag3>c l$i 6u trYnh #* .h,ng cPng chi?u DVi 6u' lut Dn #"ng c9a cC s; h$ tFng thY n* sb cn tr; s )ht trin c9a cC s; h$ tFng& Ag' na' Dai tr\ c9a .in trcc th3>ng tFng t]ng l+n rm r7t DCi t3 cch l 'u t tc #"ng m$nh mb #n tin trYnh lSch sT& e nhi+n, nu ch^ th<' Dai tr\ c9a .in trcc th3>ng tFng m .h,ng th<' tnh t<t 'u .inh t c9a B5 h"i sb rCi Do ch9 ngha Hu' t!m ch9 6uan, Hu' % ch& - ,?) '\ VN W. J'F= +/z 'b)' +'6, g,)' +4 - 'k,. K'6, ),\= HYnh thi .inh t - B5 h"i l m"t )h$m trP c9a ch9 ngha Hu' Dt lSch sT HPng # ch^ B5 h"i ; t-ng giai #o$n )ht trin lSch sT nh<t #Snh, DVi m"t .iu 6uan h7 sn Bu<t #@c tr3ng cho B5 h"i #* )hP h>) DVi m"t trYnh #" nh<t #Snh c9a lc l3>ng sn Bu<t D DVi m"t .in trcc th3>ng tFng t3Cng ng #3>c B!' Hng Ha tr+n nhZng 6uan h7 sn Bu<t #*& Gt c8 hnh th/i kinh t - 45 h6i . HYnh thi .inh t - B5 h"i l m"t B5 h"i cE th c* cC c<u )h c t$), trong #* nhZng m@t cC bn nh<t l lc l3>ng sn Bu<t, 6uan h7 sn Bu<t D .in trcc th3>ng tFng cPng nhZng mi 6uan h7 giZa chcng& (c l3>ng sn Bu<t l n?n tng Dt ch<t - . thut c9a mi hYnh thi .inh t - B5 h"i& 2Xt #n cPng, m8i s )ht trin c9a lSch sT #?u Ho s )ht trin c9a lc l3>ng sn Bu<t 6u't #Snh& zuan h7 sn Bu<t l 6uan h7 cC bn D 6u't #Snh t<t c m8i 6uan h7 B5 h"i .hc, n* l ti+u chuin .hch 6uan # )h!n bi7t cc B5 h"i cE th .hc nhau& Li hYnh thi .inh t - B5 h"i c* m"t 6uan h7 sn Bu<t #@c tr3ng t3Cng ng DVi m"t trYnh #" nh<t #Snh c9a lc l3>ng sn Bu<t& AhZng 6uan h7 sn Bu<t c9a m"t B5 h"i cE th h>) thnh cC s; h$ tFng, tr+n cC s; nhZng 6uan h7 sn Bu<t #* hYnh thnh n+n .in trcc th3>ng tFng B5 h"i m ch c n]ng B5 h"i c9a n* l bo D7, Hu' trY D )ht trin cC s; h$ tFng sinh ra n*& Agoi nhZng m@t cC bn n*i tr+n, B5 h"i c\n c* nhZng 6uan h7 H!n t"c, 6uan h7 gia #Ynh D cc sinh ho$t B5 h"i .hc& - SC D'6+ +/,<) 230 262 'b)' +'6, g,)' +4 - 'k, fG [@6 +/b)' f2' B - +C )',?). Lc DitU uT,i coi s )ht trin c9a nhZng hYnh thi .inh t - B5 h"i l m"t 6u trYnh lSch sT t nhi+nv}& h Dn #"ng tha' th nhau c9a cc hYnh thi .inh t - B5 h"i trong lSch sT #?u Ho tc #"ng c9a cc 6u' lut .hch 6uan& Kc m@t h>) thnh c9a hYnh thi .inh t - B5 h"i tn t$i .h,ng tch r4i nhau m 6uan h7 bi7n ch ng DVi nhau, hYnh thnh n+n nhZng 6u' lut )hR bin c9a B5 h"iU zu' lut D? s )hP h>) c9a 6uan h7 sn Bu<t DVi tnh ch<t D trYnh #" c9a lc l3>ng sn Bu<t, zu' lut cC s; h$ tFng 6u't #Snh .in trcc th3>ng tFng D cc 6u' lut B5 h"i .hc& Khnh Ho tc #"ng c9a cc 6u' lut #* m cc hYnh thi .inh t - B5 h"i Dn #"ng, )ht trin Dat tha' th nhau t- th<) l+n cao nh3 m"t 6u trYnh lSch sT - t nhi+n .h,ng )hE thu"c Do % ch, ngu'7n D8ng ch9 6uan c9a con ng34i& zu trYnh )ht trin lSch sT - t nhi+n c9a B5 h"i c* ngun gc s!u Ba ; s )ht trin c9a lc l3>ng sn Bu<t& (c l3>ng sn Bu<t #3>c t$o ra Ho n]ng lc thc tiwn c9a cc th h7 c"ng #ng ng34i trong lSch sT, nh3ng .h,ng )hE thu"c % mun ch9 6uan c9a mi c nh!n con ng34i& Tnh ch<t D trYnh #" c9a lc l3>ng sn Bu<t 6u' #Snh m"t cch .hch 6uan tnh ch<t D trYnh #" c9a 6uan h7 sn Bu<t& 2Xt #n cPng lc l3>ng sn Bu<t 6u't #Snh 6u trYnh Dn #"ng D )ht trin c9a hYnh thi .inh t - B5 h"i nh3 m"t 6u trYnh lSch sT - t nhi+n&
}

K& Lc - Nngghen ton t) -ABb KTzI - H A"i x{{j - T) }j - Tr }x& 7W

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Trong cc 6u' lut .hch 6uan chi )hi s Dn #"ng D )ht trin c9a cc hYnh thi .inh t - B5 h"i, thY 6u' lut D? s )hP h>) c9a 6uan h7 sn Bu<t DVi tnh ch<t D trYnh #" c9a lc l3>ng sn Bu<t c* Dai tr\ 6u't #Snh nh<t& A* D-a bo #m tnh . th-a, D-a biu hi7n tnh gin #o$n trong s )ht trin c9a lSch sT& A* l .hu'nh h3Vng t tYm #34ng #i cho mYnh trong s )ht trin D tha' th nhau c9a cc hYnh thi .inh t - B5 h"i& zu trYnh lSch sT - t nhi+n c* ngha l con ng34i lm ra lSch sT c9a mYnh, t$o ra nhZng 6uan h7 B5 h"i D B5 h"i c9a mYnh, nh3ng B5 h"i Dn #"ng theo 6u' lut .hch 6uan .h,ng )hE thu"c b;i % mun c9a con ng34i& K& Lc coi cc )h3Cng th c s Bu<t Kh!u , KR #$i, Mhong .in, T3 bn hi7n #$i l nhZng th4i #$i tin trin HFn HFn c9a cc hYnh thi .inh t - B5 h"i theo 6u' lut Dn c* c9a n*& zu trYnh lSch sT - t nhi+n #3>c 6u't #Snh b;i nhZng 6u' lut chung cho ta th<' l,gc c9a lSch sT th giVi& Ah3ng 6u trYnh lSch sT cE th, )hong )hc, c* hng lo$t nhZng 'u t lm cho 6u trYnh lSch sT #* #a H$ng D th34ng Bu'+n bin #Ri& zu trYnh #* .h,ng ch^ Hiwn ra m"t cch tuFn t m c\n bao hm c s bG 6ua m"t ho@c Di hYnh thi .inh t - B5 h"i trong nhZng #i?u .i7n lSch sT nh<t #Snh& Ohi ni7m hYnh thi .inh t - B5 h"i Bc #Snh #@c tr3ng c9a b3Vc )ht trin nh<t #Snh c9a B5 h"i& Ohi ni7m th4i #$i lSch sT biu hi7n tnh nhi?u D c9a cc 6u trYnh #ang Hiwn ra trong th4i gian nh<t #Snh ; m"t giai #o$n lSch sT nh<t #Snh& - V0, +/~ D'9S)* D'6D f@P) 230 D'F= +/z 'b)' +'6, g,)' +4 - 'k,. H8c thu't D? hYnh thi .inh t - B5 h"i c9a K& Lc l m"t cu"c cch m$ng trong ton b" 6uan ni7m D? lSch sT B5 h"i& A* D$ch ra ngun gc, #"ng lc b+n trong c9a s )ht trin B5 h"i& AhZng #"ng lc c9a lSch sT .h,ng Ho m"t lc l3>ng thFn b no, m Ho chnh ho$t #"ng thc tiwn c9a con ng34i H3Vi s tc #"ng c9a cc 6u' lut .hch 6uan& H8c thu't #5 #@t cC s; .hoa h8c cho B5 h"i h8c, n!ng B5 h"i h8c l+n thnh m"t .hoa h8c tht sr l cC s; )h3Cng )h) lun cho cc .hoa h8c B5 h"i, l h\n # tng cho m8i nghi+n c u D? B5 h"ir n* #nh #R m8i 6uan ni7m Hu' t!m D? lSch sT D l m"t trong nhZng n?n tng l% lun c9a ch9 ngha B5 h"i .hoa h8c& Ag' na' thc tiwn lSch sT D .in th c D? lSch sT c9a nh!n lo$i #5 c* nhi?u bR sung D )ht trin mVi, nh3ng nhZng cC s; .hoa h8c m 6uan ni7m Hu' Dt lSch sT #5 #em #n cho .hoa h8c B5 h"i thY Dnn giZ ngu'+n gi trS& Tr3Vc nhZng thnh tu . Hi7u c9a .hoa h8c D c,ng ngh7, m"t s nh B5 h"i h8c )h3Cng T!' #5 gii thch tin h*a B5 h"i nh3 l s chng choi nhau, s tha' th nhau giZa cc n?n D]n minh n,ng nghi7), c,ng nghi7) D hu c,ng nghi7) }~& Kch ti) cn n' c* sai lFm cC bn l #5 coi trYnh #" )ht trin c9a .hoa h8c - c,ng ngh7 c9a lc l3>ng sn Bu<t l nh!n t Hu' nh<t D trc ti) 6u't #Snh m8i s bin #Ri c9a B5 h"i D con ng34i, h8 #5 bG 6ua Dai tr\ c9a 6uan h7 sn Bu<t, giai c<), H!n t"c, ch #" chnh trS&&& H8c thu't hYnh thi .inh t - B5 h"i lu,n lu,n l c,ng cE l% lun gic) cho chcng ta nhn th c #3>c nhZng 6u' lut )hR bin #ang tc #"ng D chi )hi s Dn #"ng, )ht trin c9a B5 h"i, D= trang cho chcng ta )h3Cng )h) .hoa h8c # nghi+n c u B5 h"i& A* l cC s; l% lun, t3 t3;ng cho Di7c ho$ch #Snh #34ng li, chnh sch #cng #_n, cch m$ng c9a cc Qng K"ng sn& IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII.. VI. VMN i GIAI CMJ, aN TC, NH N#C V CCH MNG HI 1. G,0, 2QD - K'6, ),\=, )*@U) *82, g4+ 2Q@ *,0, 2QD
}~

2em olDin Toler - Q>t s*ng th

ba - ABb OH2H - H A"i x{{& 7X

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Trong tc )him uhng .in D #$iv, (+nin #5 #3a ra #Snh ngha giai c<) nh3 sauU uAg34i ta g8i l giai c<), nhZng t) #on to lVn gm nhZng ng34i .hc nhau D? #Sa DS c9a h8 trong m"t h7 thng sn Bu<t B5 h"i nh<t #Snh trong lSch sT, .hc nhau D? 6uan h7 c9a h8 `th34ng th34ng nhZng 6uan h7 n' #3>c )h) lut 6u' #Snh D th-a nhna #i DVi nhZng t3 li7u sn Bu<t, D? Dai tr\ c9a h8 trong tR ch c lao #"ng B5 h"i, D nh3 D' l .hc nhau D? cch th c h3;ng thE D D? )hFn c9a ci t ho@c nhi?u m h8 #3>c h3;ng& Iiai c<) l nhZng t) #on ng34i, m t) #on n' c* th chim #o$t lao #"ng c9a t) #on .hc, Ho ch cc t) #on #* c* #Sa DS .hc nhau trong B5 h"i nh<t #Snhv }{& Ah3 D', .hc DVi cc nh trit h8c, B5 h"i h8c t3 sn cho rWng s .hc nhau D? giai c<) l Ho s .hc nhau D? ch9ng t"c, mu Ha, #Sa DS D u' tn B5 h"i D&D& T- #Snh ngha tr+n, (+nin #5 ch^ ra nhZng #@c tr3ng cC bn c9a giai c<) lU H8 c* #Sa DS .hc nhau trong m"t h7 thng sn Bu<t nh<t #Snhr H8 c* mi 6uan h7 .hc nhau D? 6u'?n s; hZu #i DVi t3 li7u sn Bu<tr H8 c* Dai tr\ .hc nhau trong Di7c tR ch c lao #"ng B5 h"ir H8 c* nhZng )h3Cng th c D 6u' m, thu nh) .hc nhau D? c9a ci B5 h"i& :n #@c tr3ng n' c* 6uan h7 mt thit nhau, trong #* #@c tr3ng th hai l cC bn nh<t, chi )hi cc #@c tr3ng .hc& Thiu m"t trong bn #@c tr3ng #* thY .h,ng thnh giai c<)& Iiai c<) .h,ng l )h$m trP B5 h"i th,ng th34ng m l )h$m trP .inh t - B5 h"i c* tnh lSch sT& h .hc nhau giZa cc t) #on ng34i D? #Sa DS trong m"t ch #" .inh t - B5 h"i t<t 'u Hnn #n t) #on n' chim #o$t lao #"ng c9a t) #on .hc& Q* l bn ch<t c9a 6uan h7 giai c<) #i .hng& N*@U) *82 RG g4+ 2Q@ *,0, 2QD. 25 h"i loi ng34i .h,ng )hi bao gi4 c=ng tn t$i cc giai c<)& uh tn t$i c9a cc giai c<) ch^ g_n li?n DVi nhZng giai #o$n lSch sT nh<t #Snh c9a sn Bu<tvjk& Kh9 ngha Hu' Dt bi7n ch ng D? lSch sT .hfng #Snh ngun gc c9a giai c<) trong B5 h"i l Ho ngu'+n nh!n .inh t& Trong B5 h"i ngu'+n th9' Ho lc l3>ng sn Bu<t c\n th<) .Xm, ch3a c* .h n]ng .hch 6uan chim #o$t lao #"ng n+n ch3a Bu<t hi7n giai c<)& Ohi sn Bu<t B5 h"i HFn HFn )ht trin, ch #" t3 hZu ra #4i, B5 h"i mVi b_t #Fu )h!n h*a thnh giai c<)& h )h!n h*a thnh giai c<) l .t 6u t<t nhi+n c9a ch #" .inh t Ha tr+n chim hZu t3 nh!n D? t3 li7u sn Bu<t& Li m"t .t c<u giai c<) trong B5 h"i bao gi4 c=ng c* giai c<) cC bn D giai c<) .h,ng cC bn& AhZng giai c<) cC bn l nhZng giai c<) Bu<t hi7n D tn t$i g_n li?n DVi )h3Cng th c sn Bu<t thng trS c9a B5 h"i& AhZng giai c<) .hc .h,ng g_n li?n DVi )h3Cng th c sn Bu<t thng trS #?u l giai c<) .h,ng cC bn `Trong B5 h"i )hong .in, giai c<) cC bn l giai c<) )hong .in #Sa ch9 D giai c<) n,ng H!n& Kc giai c<) .hc nh3 tiu t3 sn D t3 sn ra #4i trong B5 h"i )hong .in #?u l giai c<) .h,ng cC bna& - Q@ +/0)' *,0, 2QD fG .k)* fC2 230 BC D'6+ +/,<) 'k, +/E)* 'k, 2 *,0, 2QD Q<u tranh giai c<) thc ch<t l cu"c #<u tranh giZa nhZng giai c<) m l>i ch cC bn c9a h8 #i l) nhau& (+nin nh<n m$nh, #<u tranh giai c<) trong lSch sT D trong th4i #$i ng' na' thc ch<t l ucu"c #<u tranh c9a 6uFn chcng bS t3Vc ht 6u'?n, bS ) b c D lao #"ng, chng b8n #@c 6u'?n, #@c l>i, b8n ) b c D b8n ]n bm, cu"c #<u tranh c9a nhZng ng34i c,ng nh!n lm thu+ ha' nhZng ng34i D, sn chng nhZng ng34i hZu sn ha' giai c<) t3 snvjx& Q<u tranh giai c<) l m"t trong nhZng #"ng lc )ht trin c9a B5 h"i c* giai c<), nh<t l #i DVi B5 h"i c* giai c<) #i .hng& 0ai tr\ #* c9a #<u tranh giai c<) th hi7n tr3Vc ht ; chU s Bung
}{ jk

0& 1& (+nin ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa x{ - T) j{ - Tr x-x~& K& Lc - Mh& Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{ - T) }~ - Tr }& jx 0& 1& (+nin ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa x{{ - T) - Tr }j-}j~& 7Z

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

#"t giZa lc l3>ng sn Bu<t mVi D 6uan h7 sn Bu<t gi ci nhWm chu'n ch #" B5 h"i li th4i sang m"t ch #" B5 h"i cao hCn& Trong B5 h"i c* giai c<), m!u thunn giZa lc l3>ng sn Bu<t D 6uan h7 sn Bu<t biu hi7n D? m@t B5 h"i l m!u thunn giZa giai c<) cch m$ng #$i biu cho lc l3>ng sn Bu<t mVi DVi giai c<) b*c l"t thng trS #$i biu cho nhZng l>i ch g_n li?n DVi 6uan h7 sn Bu<t li th4i #ang thng trS& L!u thunn n' ch^ #3>c gii 6u't bWng cch m$ng B5 h"i& Q<u tranh giai c<) l m"t trong nhZng #"ng lc )ht trin c9a B5 h"i c* giai c<)& hong, 6u' lut <' c* nhZng biu hi7n #@c thP trong t-ng B5 h"i cE th& Q<u tranh Hiwn ra H3Vi nhi?u hYnh th c .hc nhau tP' thu"c Do hon cnh lSch sT, Do cc giai c<) tham gia #<u tranh, Do giai #o$n )ht trin c9a cu"c #<u tranh& Tu' nhi+n, c* th th<' c* bn ch<t hYnh th c #<u tranh giai c<) cC bn l #<u tranh .inh t, #<u tranh chnh trS, #<u tranh t3 t3;ng& Lun hiu #cng 6u' lut #<u tranh giai c<) c\n )hi )h!n tch m8i mi 6uan h7 tht cE th trong t-ng #i?u .i7n lSch sT cE th& - Q@ +/0)' *,0, 2QD +/E)* +'1, g [@6 .k f?) CNH VN 2. al) +k2 Ohi ni7m H!n t"c th,ng th34ng #3>c HPng # ch^ hFu nh3 t<t c cc hYnh th c c"ng #ng ng34i n*i tr+n& KFn )h!n bi7t H!n t"c theo ngha r"ng #* DVi H!n t"c theo ngha .hoa h8c l hYnh th c c"ng #ng ng34i cao hCn cc hYnh th c c"ng #ng ng34i tr3Vc #*& K=ng nh3 b" t"c, H!n t"c l hYnh th c c"ng #ng ng34i g_n li?n DVi B5 h"i c* giai c<), c* nh n3Vc D cc th ch chnh trS& T- cc hYnh th c c"ng #ng ng34i tr3Vc #*, )ht trin thnh H!n t"c, #!' l 6u trYnh D-a li+n tEc D-a nh' D8t& e!n t"c c* nhZng #@c tr3ng ging b" t"c, song c=ng c* nhZng #@c tr3ng .hc bi7t #i DVi b" t"c& Tu' nhi+n, s )h!n #Snh ranh giVi giZa b" t"c D H!n t"c trong nhi?u tr3Cng h>) .h,ng )hi Hw Hng #i DVi .hoa h8c lSch sT& e!n t"c l c"ng #ng ng34i thng nh<t, Rn #Snh D b?n DZng hCn so DVi b" t"c& e!n t"c hi7n #$i l 6uc gia H!n t"c& AhZng c"ng #ng ng34i l 6uc gia H!n t"c c* nhZng #@c tr3ng ch9 'u sauU H8 l m"t c"ng #ng D? ng,n ngZ, t c mi 6uc gia H!n t"c c* th c* nhi?u ng,n ngZ, nh3ng h8 c* chung m"t ng,n ngZ thng nh<tr H8 l m"t c"ng #ng chung D? l5nh thR& Ohi ni7m l5nh thR bao gm c DPng tr4i, DPng #<t, DPng bin&&& thu"c ch9 6u'?n c9a 6uc gia H!n t"cr H8 l m"t c"ng #ng D? .inh t& Tu' nhi+n, H!n t"c #in hYnh l H!n t"c t3 sn, trong #* giai c<) t3 sn D giai c<) D, sn #i l) nhau D? l>i ch cC bn, m@c HP h8 c* 6uan h7 .inh t DVi nhau trong m"t h7 thng .inh t Hu' nh<t hYnh thnh tr+n m"t #Sa bn H!n t"cr H8 cPng chung m"t c"ng #ng D? D]n h*a, t!m l%, tnh cch& Li H!n t"c c* n?n D]n h*a #"c #o ri+ng c9a mYnh& 0]n h*a c9a mm8t H!n t"c .h,ng th )ht trin nu .h,ng giao l3u DVi D]n h*a c9a cc H!n t"c .hc& Tu' nhi+n, trong giao l3u D]n h*a cc H!n t"c .h,ng ng-ng .h,ng ng-ng #<u trang # bo tn D )ht trin bn s_c c9a mYnh& Li H!n t"c c* t!m l%, tnh cch ri+ng& K"ng #ng D? ng,n ngZ, c"ng #ng D? l5nh thR, c"ng #ng D? D]n h*a, t!m l% D tnh cch l bn #@c tr3ng .h,ng th thiu m"t m@t no c9a c"ng #ng H!n t"c&Q3Cng nhi+n, H!n t"c .h,ng ch^ l s c"ng c9a nhZng 6uan h7 c"ng #ng n*i tr+n, m n, 6uan h7 <' c* 6uan h7 nh!n 6u DVi nhau, tc #"ng lnn nhau, .t h>) DVi nhau m"t cch ch@t chb D #"c #o trong lSch sT l!u Hi D )ht trin c"ng #ng& Ohc DVi 6uan ni7m Hu' t!m D Hu' .inh t, ch9 ngha Hu' Dt bi7n ch ng ch^ rm s thng nh<t bi7n ch ng c9a cc 6uan h7 c"ng #ng, #ng th4i .hfng #Snh Dai tr\ - nu BXt #n cPng - c9a nh!n t .inh t - B5 h"i D Dai tr\ 6uan tr8ng c9a nh!n t chnh trS& K&Lc D Mh&Nngghen t) trung chc % Do 6u trYnh hYnh thnh cc H!n t"c ; ch!u pu& Hai ,ng ch^ ra rWng, #* l 6u trYnh r<t #in
7^

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

hYnh, l 6u trYnh hYnh thnh cc H!n t"c hi7n #$i g_n li?n DVi 6u trYnh )h3Cng th c san Bu<t t3 bn ch9 ngha tha' th cho )h3Cng th c san Bu<t )hong .in& Q* l 6u trYnh ugiai c<) t3 sn ng' cng B*a bG tYnh tr$ng )h!n tn D? t3 li7u sn Bu<t, D? ti sn D H!n c3& A* tE t) H!n c3, t) trung cc t3 li7u sn Bu<t D tch tE ti sn Do trong ta' m"t t ng34i& Ot 69a t<t nhi+n c9a nhZng bin #Ri <' l s t) trung D? chnh trS& AhZng #Sa )h3Cng #"c l), li+n h7 DVi nhau hFu nh3 ch^ b;i nhZng 6uan h7 li+n minh D c* nhZng l>i ch, lut l7, chnh )h9, thu 6uan .hc nhau thY #5 #3>c t) h>) l$i thnh mt 9:n tc th7ng nh t, cK mt chZnh ph' th7ng nh t, mt lu*t php th7ng nh t, mt l?i Zch 9:n tc th7ng nh t mang tZnh giai c p v mt hng ro thu 1uan th7ng nh tE`FQ hiu .hi ni7m H!n t"c m"t cch #F' #9, cFn nghi+n c u 6u trYnh hYnh thnh H!n t"c .h,ng g_n li?n DVi ch9 ngha t3 bn& e!n t"c 0i7t Aam hYnh thnh Ha tr+n nhZng tru'?n thng #on .t thng nh<t trong #<u tranh ci t$o thi+n nhi+n, chng gi@c ngo$i B!m, c* ng,n ngZ thng nh<t, c* n?n .inh t thng nh<t, n?n D]n hin thng nh<t D #"c #o `Bem :Ynh Ag, #$i co c9a Agu'wn Tr5ia& e!n t"c .h,ng ch^ l sn )him c9a s )ht trin .inh t, D]n h*a B5 h"i m c\n l #"ng lc, l ci n,i c9a m8i s )ht trin trong th4i cn D hi7n #$i, t- s tin h*a bYnh th34ng #n cch m$ng B5 h"i& - MqH *,0, 2QD - dl) +k2. Kh9 ngha Lc - (+nin l h8c thu't D? s nghi7) gii )h*ng giai c<) c,ng nh!n, #ng th4i l s nghi7) gii )h*ng ton nh!n lo$i .hGi m8i s ) b c b*c l"t, trong #* c* ) b c H!n t"c& Iiai c<) D H!n t"c l nhZng )h$m trP ch^ cc 6uan h7 B5 h"i .hc nhau nh3ng c* 6uan h7 mt thit nhau& Li nh!n t c* Dai tr\ lSch sT c9a n* m chcng .h,ng th tha' th lnn nhau& hb )h$m sai lFm nu tch r4i 6uan h7 giZa giai c<) - H!n t"c c=ng nh3 #em #ng nh<t n* DVi nhau& Trong lSch sT, giai c<) c* tr3Vc H!n t"c hng ngn n]m, .hi giai c<) m<t #i H!n t"c Dnn tn t$i l!u Hi& zuan h7 giai c<) l sn )him trc ti) c9a )h3Cng th c sn Bu<t trong B5 h"i c* giai c<), l nh!n t BXt #n cPng c* Dai tr\ 6u't #Snh #i DVi s hYnh thnh H!n t"c, #i DVi Bu h3Vng )ht trin c9a H!n t"c, 6u' #Snh bn ch<t B5 h"i c9a H!n t"c, 6u' #Snh tnh ch<t c9a mi 6uan h7 giZa cc H!n t"c& o) b c giai c<) l ngu'+n nh!n c]n bn, s!u Ba c9a ) b c H!n t"c& Lun B*a bG tri7t # n$n ) b c H!n t"c thY )hi B*a bG ngun gc c9a n* l ch #" ng34i b*c l"t ng34i& Iiai c<) l nh!n t cC bn trong )hong tro gii )h*ng H!n t"c& 0i7t Aam, s nghi7) gii )h*ng H!n t"c .h,ng th thnh c,ng nu .h,ng c* s l5nh #$o c9a giai c<) c,ng nh!n th,ng 6ua Qng K"ng sn, nu .h,ng thc hi7n #3>c mi li+n minh b?n DZng c,ng - n,ng D cc tFng lV) lao #"ng .hc& Trong .hi nh<n m$nh Dai tr\ giai c<), ch9 ngha Lc - (+nin c=ng coi D<n #? H!n t"c l m"t trong nhZng D<n #? 6uan tr8ng hng #Fu c9a cch m$ng D, sn& Iiai c<) c,ng nh!n .h,ng #3>c coi nhy Di7c gio HEc ch9 ngha 6uc t ch!n chnh cho 6uFn chcng nh!n H!n, nh3ng c=ng .h,ng #3>c 6u+n rWng cu"c #<u tranh gii )h*ng c9a mYnh c* tnh H!n t"c& e!n t"c l #Sa bn trc ti) c9a cu"c #<u tranh giai c<)& K&Lc DitU vIiai c<) D, sn mi n3Vc tr3Vc ht )hi ginh l<' chnh 6u'?n, )hi t mYnh D3Cn l+n thnh giai c<) H!n t"c, )hi t mYnh tr; thnh H!n t"cvjj& Au ) b c giai c<) l ngu'+n nh!n s!u Ba c9a ) b c H!n t"c, thY ) b c H!n t"c tc #"ng m$nh mb #n ) b c giai c<)& o) b c H!n t"c lm nghi+m tr8ng th+m tYnh tr$ng ) b c giai c<)& L"t H!n t"c #i ) b c m"t H!n t"c .hc thY H!n t"c #* .h,ng th c* t Ho& L"t .hi H!n t"c ch3a #"c l) thng nh<t thY giai c<) #$i biu cho )h3Cng th c sn Bu<t mVi mun tr; thnh ugiai c<) H!n t"cv )hi
j} jj

K& Lc - Mh& Nngghen ton t) - Tu'+n ng,n c9a Qng K"ng sn -ABb KTzI - H x{{| - T) l - Tr k}-kj& K& Lc - MhNgghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{| - T) l - Tr }j-}l& 79

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

#i #Fu trong cch m$ng gii )h*ng H!n t"c, )hi thc hi7n tr3Vc ti+n nhi7m DE .h,i )hEc #"c l), thng nh<t H!n t"c& 0n HEng D )ht trin sng t$o ch9 ngha Lc - (+nin D? mi 6uan h7 bi7n ch ng giZa giai c<) D H!n t"c, #<u tranh giai c<) D #<u tranh H!n t"c, H Kh Linh .t lunU uLun c u n3Vc D gii )h*ng H!n t"c .h,ng c* con #34ng no .hc l con #34ng cch m$ng D, snv jl& L"t trong nhZng bi h8c lVn nh<t c9a cch m$ng 0i7t Aam l s .t h>) ch@t chb, nhuFn nhu'wn #<u tranh giai c<) DVi #<u tranh H!n t"c, gii )h*ng H!n t"c D gii )h*ng B5 h"ir l gii 6u't #cng #_n mi 6uan h7 H!n t"c D 6uc t, giZa m; r"ng giao l3u 6uc t DVi giZ gYn #"c l), bn s_c H!n t"c& - q@0) .,<= 230 R- R. dl) +k2 +/E)* *. ',\) )0H 7. N'G 92 - N*@U) *82 230 )'G )92. Kc h8c gi tr3Vc K&Lc, thm ch cc h8c gi t3 sn hi7n #$i cho rWng nh n3Vc l m"t tr8ng ti c,ng minh # ng tr+n B5 h"i # gii 6u't m8i m!u thunn, Hu' trY trt t B5 h"i loi ng34i& Ohc DVi h8, ch9 ngha Lc - (+nin lu,n ch^ rm ngun gc D bn ch<t c9a nh n3Vc& (+nin DitU u Ah n3Vc l sn )him D biu hi7n c9a nhZng m!u thunn giai c<) .h,ng th #i?u h\a #3>c& :<t c #!u hw lcc no D ch-ng no m D? m@t .hch 6uan, nhZng m!u thunn giai c<) .h,ng th #i?u h\a #3>c thY nh n3Vc Bu<t hi7n, D ng3>c l$iU s tn t$i c9a nh n3Vc ch ng tG rWng nhZng m!u thunn giai c<) l .h,ng th #i?u h\a #3>cvj|& Theo Mh&Nngghen, s tan r5 c9a B5 h"i c"ng sn ngu'+n th9' Hnn tVi s ra #4i c9a nh n3Vc l HoU h )ht trin c9a lc l3>ng sn Bu<t #5 H3a tVi .t 6u song trPng ch #" c,ng hZu #3>c tha' th bWng ch #" t3 hZu t3 nh!n #i DVi t3 li7u sn Bu<t D Bu<t hi7n ch #" ng34i b*c l"t ng34ir Iiai c<) Bu<t hi7n, 6uan h7 ) b c tha' th cho 6uan h7 bYnh #fng, h>) tc, t3Cng tr>, s #i .hng giai c<) ng' cng s!u s_cr Khin tranh giZa cc thS t"c, b" l$c lm cho 6u'?n lc c9a cc th9 lnh 6u!n s #3>c c9ng c t]ng c34ng D HFn tr; thnh lc l3>ng #i l) DVi nh!n H!nr KC 6uan tR ch c c9a thS t"c, b" l$c HFn thot .hGi gc rw c9a n* trong nh!n H!n, t- ch l c,ng cE c9a nh!n H!n tr; thnh cC 6uan #i l) thng trS D ) b c nh!n H!nj& Ah n3Vc l m"t )h$m trP lSch sT, n* .h,ng #ng ngha DVi B5 h"i& Ah n3Vc ch^ ra #4i D tn t$i trong m"t giai #o$n nh<t #Snh c9a s )ht trin lSch sT, D nh n3Vc sb m<t #i .hi nhZng cC s; tn t$i c9a n* .h,ng c\n nZa& (% lun n' #3>c cc nh .inh #in c9a ch9 ngha Lc - (+nin trYnh b' .h rm trong cc tc )himU uAgun gc c9a gia #Ynh, c9a ch #" t3 hZu D c9a nh n3Vcv, uAh n3Vc D cch m$ngv, uKh9 ngha Lc D? D<n #? nh n3Vcv&&& Ah n3Vc .h,ng l ci bim sinh c* sn, .h,ng l ci #3>c sinh ra t- ngoi B5 h"i, ) #@t Do B5 h"i D .h,ng Ho % mun ch9 6uan c9a b<t c th lc no, m s ra #4i D tn t$i c9a n* l t<t 'u .hch 6uan& Ah n3Vc l sn )him c9a ch #" t3 hZu, c9a B5 h"i )h!n chia thnh giai c<) #i .hng, c9a 6uan h7 ng34i b*c l"t ng34i& Ah n3Vc bo D7 6u'?n l>i c9a giai c<) thng trS D #n ) #i DVi giai c<) bS trS& Ah n3Vc #Fu ti+n trong lSch sT nh!n lo$i l nh n3Vc chim hZu n, l7 c9a giai c<) ch9 n,& - Bp) 2'Q+ 230 )'G )92.
jl j|

H Kh Linh ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{ - T) { - Tr jxl& 0& 1& (+nin ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa x{ - T) jj - Tr {& j 2em K& Lc - Mh& Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{| - T) }} - Tr }~~& V0

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Ah n3Vc l n?n chu'+n chnh c9a m"t giai c<) #i DVi m"t giai c<) D DVi ton B5 h"i& Iiai c<) thng trS chim s t trong H!n c3, Hu' trY #3>c s b*c l"t, ) b c c9a mYnh #i DVi giai c<) bS trS chim s #,ng trong H!n c3 bWng chnh :" m' nh n3Vc c9a Ah n3Vc& h ra #4i c9a nh n3Vc l m"t t<t 'u .hch 6uan # lm uHSuv Bung #"t giai c<), # lm cho cc Bung #"t giai c<) Hiwn ra trong D\ng utrt t u c9a giai c<) thng trS& e nhi+n, lc l3>ng l) ra D sT HEng b" m' nh n3Vc )hi l giai c<) thng trS D? .inh t& 0Vi t3 cch l n?n chu'+n chnh c9a m"t giai c<) #i DVi cc giai c<) .hc `. c nhZng tr34ng h>) nh n3Vc l sn )him c9a s thGa hi7) t$m th4i D? 6u'?n l>i giZa m"t s giai c<) # chng l$i m"t giai c<) .hca, Ah n3Vc c9a giai c<) b*c l"t .h,ng bao gi4 c,ng bWng bo D7 l>i ch cho cc giai c<), . c chnh giai c<) b*c l"t& 5h n%,c l ta chc chZnh trQ c'a giai c p th7ng trQ v kinh t nh]m b0o v tr*t t) hin hnh v $n p () ph0n khng c'a cc giai c p khc- (+nin .hfng #SnhU uKh^ nhZng ng34i #5 hiu rWng chu'+n chnh c9a m"t giai c<) l t<t 'u .h,ng nhZng cho m8i B5 h"i c* giai c<) n*i chung, .h,ng nhZng cho giai c<) D, sn sau .hi lt #R giai c<) t3 sn m c\n cho sut c th4i . lSch sT t- ch #" t3 bn ch9 ngha #n uB5 h"i .h,ng c* giai c<)v, #n ch #" c"ng sn ch9 ngha, ch^ nhZng ng34i #* mVi th<m nhuFn #3>c thc ch<t c9a h8c thu't c9a Lc D? nh n3Vcvj& Theo bn ch<t #*, nh n3Vc l b" )hn 6uan tr8ng nh<t c9a .in trcc th3>ng tFng trong B5 h"i c* giai c<)& Theo Mh&Nngghen, nh n3Vc uchfng 6ua l b" m' tr<n ) c9a m"t giai c<) n' #i DVi m"t giai c<) .hc, #i?u #* trong ch #" c"ng h\a H!n ch9 c=ng hon ton ging nh3 trong ch #" 6u!n ch9vj~& Ah n3Vc ch^ l s )hn nh m"t cch t) trung l>i ch .inh t c9a giai c<) thng trS trong sn Bu<t& :n ch<t c9a nh n3Vc #3>c th hi7n ; #@c tr3ng D ch c n]ng c9a Ah n3Vc& - ;2 +/9)* RG 2'T2 ){)* 230 N'G )92. Ah n3Vc c* nhZng #@c tr3ng cC bnU a& Ah n3Vc 6un l% H!n c3 tr+n m"t DPng l5nh thR nh<t #Snh, trong #* 6u'?n lc nh n3Vc trc ti) tc #"ng #n t-ng H!n c3 trong lanh thR b<t . h8 thu"c 6uan h7 hu't thng no& Q!' l #im .hc bi7t giZa nh n3Vc DVi thS t"c, b" l$c& b& Ah n3Vc l s thit l) 6u'?n lc c,ng c"ng #i DVi ton B5 h"i m b" )hn 6uan tr8ng nh<t l b" m' c,ng ch c th34ng trc, cc #"i D= trang #@c bi7t nh3 6u!n #"i, hin binh, cnh st& zu'?n lc n' mang tnh c3ng ch #i DVi m8i thnh Di+n trong B5 h"i& Au ng34i # ng #Fu thS t"c, b" l$c thc hi7n ch c n]ng 6un l% bWng s c m$nh tru'?n thng, #$o # c D u' tn c9a nhZng ng34i #$i Hi7n, thY nhZng ng34i #$i Hi7n cho nh n3Vc l$i thc hi7n 6u'?n lc c9a mYnh Ha tr+n cC s; s c m$nh c9a )h) lut& KC 6uan 6u'?n lc nh n3Vc t- B5 h"i m ra nh3ng ng' cng tho<t .hGi nh!n H!n D #i l) DVi nh!n H!n& c& Ah n3Vc #@t ra ch #" thu .h*a # nu,i b" m' nh n3Vc& :" m' nh n3Vc s; H tn t$i #3>c l Ho sng bm Do nhZng thFn H!n Ho n* thng trS& 0? cC bn, m8i nh n3Vc #?u sng #3>c nh4 s chu c<) c9a nh!n H!n& Ah n3Vc c* hai ch c n]ng chnhU Ohi Bem BXt )h$m Di tc #"ng 6u'?n lc nh n3Vc ; tFm D m, thY nh n3Vc c* hai ch c n]ng #i n"i D #i ngo$i& Ohi Bem BXt nh n3Vc ; g*c #" tnh ch<t c9a 6u'?n lc chnh trS thY nh n3Vc c* hai ch c n]ng thng trS chnh trS D B5 h"i&
j j~

0& 1& (+nin toFn t) - ABb Tin b" - LtBcCDa x{ - T) jj - Tr lj-ll& K& Lc - Mh& Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{| - T) }} - Tr }{x& V1

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Trong #i n"iU Ah n3Vc sT HEng m"t cch th34ng Bu'+n D c* h7 thng nhZng c,ng cE b$o lc # Hu' trY cc giai c<) bS ) b c trong D\ng trt t #m bo s thng trS c9a giai c<) thng trS, #n ) cc cu"c #<u tranh nhWm lt #R giai c<) thng trS& Ah n3Vc c=ng sT HEng b" m' tu'+n tru'?n, cc cC 6uan D]n h*a , gio HEc, cc tR ch c B5 h"i tu'+n tru'?n lm cho t3 t3;ng D tR ch c c9a giai c<) thng trS chim #Sa DS thng trS trong ton B5 h"i& Trong #i ngo$i, Ah n3Vc bo D7 l5nh thR D 6u'?n l>i c9a giai c<) thng trS .hGi bS B!m l3>c b;i cc n3Vc .hc& Ah n3Vc c=ng m; r"ng l5nh thR c9a mYnh bWng cch B!m l3>c cc n3Vc .hc D thng trS cc H!n t"c .hc& Kh c n]ng #i n"i D #i ngo$i l hai m@t c9a m"t th thng nh<t, trong #* ch c n]ng #i n"i l ch9 'u& Tnh ch<t c9a ch c n]ng #i n"i 6u't #Snh tnh ch<t c9a ch c n]ng #i ngo$i, ng3>c l$i tnh ch<t D nhZng nhu cFu c9a ch c n]ng #i ngo$i c* tc #"ng m$nh mb tr; l$i ch c n]ng #i n"i c9a nh n3Vc& Li li+n h7 n' ng' na' cng th hi7n rm, .hi 6u trYnh 6uc t h*a #4i sng .inh t B5 h"i ng' cng t]ng l+n& Trong thng trS chnh trS, b<t c nh n3Vc no c=ng l c,ng cE chu'+n chnh c9a m"t giai c<), n sn sng sT HEng m8i c,ng cE, m8i bi7n )h) c* th # bo D7 s thng trS c9a giai c<) #*& Trong ch c n]ng B5 h"i, b<t c nh n3Vc no c=ng )hi thc hi7n Di7c 6un l% nhZng ho$t #"ng chung DY s tn t$i c9a B5 h"i, )hi lo m"t s c,ng Di7c chung c9a ton B5 h"i, D trong giVi h$n c* th nh n3Vc )hi thGa m5n m"t s nhu cFu chung c9a c"ng #ng H!n c3 nWm H3Vi s 6un l% c9a nh n3Vc& Q? c) #n mi 6uan h7 giZa ch c n]ng thng trS c9a giai c<) D ch c n]ng B5 h"i c9a nh n3Vc, Mh&Nngghen DitU u .h_) nCi, ch c n]ng B5 h"i l cC s; c9a s thng trS chnh trS r D s thng trS chnh trS c=ng .Xo Hi ch-ng no n* c\n thc hi7n ch c n]ng B5 h"i #* c9a n*v j{& -C62 g,<@ RG 262 'b)' +'T2 230 N'G )92. Oiu Ah n3Vc l .hi ni7m HPng # ch^ b" m' thng trS #* thu"c D? giai c<) no, tn t$i tr+n cC s; .inh t no D t3Cng ng DVi hYnh thi .inh t - B5 h"i no& Theo #*, BXt t3Cng ng DVi hYnh thi .inh t - B5 h"i Ha tr+n s #i .hng giai c<) c* ba .iu nh n3VcU Kh9 n,, Mhong .in, T3 bn& Ah n3Vc D, sn l .iu nh n3Vc #@c bi7t, n* tn t$i trong th4i . 6u #" t- t3 bn ch9 ngha l+n ch9 ngha c"ng sn& Li .iu nh n3Vc c* th tn t$i H3Vi nhi?u hYnh th c .hc nhau& HYnh th c nh n3Vc l .hi ni7m HPng # ch^ cch th c tR ch c D )h3Cng th c thc hi7n 6u'?n lc nh n3Vc& T c l ch^ hYnh th c cFm 6u'?n c9a giai c<) thng trS& Trong Ah n3Vc ch9 n, m8i 6u'?n lc #?u thu"c D? giai c<) ch9 n,, )h) lut .h,ng coi n, l7 l con ng34i, nh3ng #5 t-ng tn t$i ; cc hYnh th c 6u% t"c, 6u!n ch9 `m8i 6u'?n hnh thu"c D? ta' Duaar hYnh th c c"ng h\a, H!n ch9 `t<t c m8i ng34i #?u #3>c tham gia bFu cT nh3ng #* ch^ l 6u'?n c9a ch9 n, D m"t b" )hn nhZng ng34i t Ho m th,i& Ah n3Vc )hong .in c* hYnh th c phong kin ph:n 1u!n `mang tnh ct c , mi l5nh chca lm Dua m"t l5nh thR, )hong .in nhG l ch3 hFu c9a )hong .in lVn, nh3ng Hong # c=ng ch^ c* thc 6u'?n tr+n l5nh thR c9a mYnh m th,iar Phong kin t*p 1u!n `Hong # c* u' 6u'?n tu'7t #i, % ch c9a Dua l )h) luta& eP ; hYnh th c no thY nh n3Vc )hong .in #?u l chnh 6u'?n c9a giai c<) #Sa ch9, 6u% t"c n* bo D7 nhZng #@c 6u'?n )hong .in&
j{

K& Lc D Mh& Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{l - T) }k - Tr }|j& V2

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

HYnh th c #in hYnh c9a nh n3Vc t3 sn l ch #" c"ng h\a #$i nghS, ngoi ra n* c\n c* hYnh th c 6u!n ch9 l) hin )hn nh tnh )h c t$) c9a cu"c #<u tranh giai c<) trong B5 h"i t3 bn& Ah n3Vc t3 sn c* nhi?u hYnh th cU ch #" c"ng h\a, ch #" c"ng h\a #$i nghS, ch #" tRng thng&&& Kc hYnh th c nh n3Vc c\n .hc nhau D? ch #" bFu cT, nhi7m . tRng thng, s )h!n chia 6u'?n lc giZa tRng thng D n"i cc&&& 5h n%,c vD (0n l .iu D hYnh th c #@c bi7t c9a nh n3VcU Ah n3Vc nTa nh n3Vc, nh n3Vc t ti+u Dong& K&Lc .hfng #SnhU uIiZa B5 h"i t3 bn ch9 ngha D B5 h"i c"ng sn ch9 ngha l m"t th4i . ci bin cch m$ng t- B5 h"i n8 sang B5 h"i .ia& Thch ng DVi th4i . <' l m"t th4i . 6u #" chnh trS, D nh n3Vc c9a th4i . <' .h,ng th l ci gY .hc hCn l n?n chu'+n chnh cch m$ng c9a giai c<) D, snvlk& Khu'+n chnh D, sn t<t 'u D b_t bu"c )hi tr<n ) bWng b$o lc DVi nhZng . b*c l"t DVi tnh cch l m"t giai c<)& Qi DVi cc giai c<) D tFng lV) trung gian .hc, chu'+n chnh D, sn l thit ch cFn thit # bo #am s l5nh #$o c9a giai c<) c,ng nh!n #i DVi nh!n H!n& Trong .hi nh<n m$nh chu'+n chnh D, sn l s thng trS chnh trS c9a giai c<) c,ng nh!n, Ho cch m$ng B5 h"i ch9 ngha sinh ra D c* s m7nh B!' Hng thnh c,ng ch9 ngha B5 h"i, n+n chu'+n chnh D, sn l )h3Cng th c, l )h3Cng ti7n, l hYnh th c bo D7 s thng trS D? chnh trS c9a giai c<) c,ng nh!n t<t 'u )hi sT HEng b$o lcr Kh9 ngha Lc - (+nin Bem m@t tR ch c, B!' Hng l thu"c tnh cC bn nh<t c9a chu'+n chnh D, sn& Khu'+n chnh D, sn l s li+n minh #@c bi7t giZa giai c<) c,ng nh!n DVi nh!n H!n lao #"ng .h,ng D, sn, l n?n H!n ch9 r"ng r5i #i DVi m8i 6uFn chcng nh!n H!n& Trong thc tiwn B!' Hng ch9 ngha B5 h"i, nh n3Vc chu'+n chnh D, sn c* nhi?u hYnh th c, nh3ng bn ch<t c9a n* ch^ l m"tU chu'+n chnh cch m$ng c9a giai c<) c,ng nh!n& VC62' =F)* 'k,. \ 3hi nim Hch m<ng x hi theo ngha r"ng l s bin #Ri c* tnh b3Vc ngo@t D c]n bn D? ch<t trong ton b" cc lnh Dc c9a #4i sng B5 h"i, l )h3Cng th c chu'n t- m"t hYnh thi .inh t - B5 h"i n' sang m"t hYnh thi .inh t - B5 h"i .hc cao hCn, tin b" hCn& Theo ngha hy) cch m$ng B5 h"i l Di7c lt #R m"t ch #" chnh trS #5 li th4i, thit l) m"t ch H" chnh trS tin b" hCn& eP theo ngha no thY Di7c ginh chnh 6u'?n Dnn l D<n #? cC bn c9a cch m$ng B5 h"i& KFn )h!n bi7t cch m$ng B5 h"i DVi tin h*a B5 h"i, ci cch B5 h"i, #o chnh& Xin hKa x hi l hYnh th c )ht trin B5 h"i Hiwn ra m"t cch tuFn t, HFn HFn DVi nhZng bin #Ri cEc b" c9a m"t hYnh thi .inh t - B5 h"i nh<t #Snh& H0i cch x hi c=ng t$o n+n s tha' #Ri D? ch<t nh<t #Snh trong #4i sng B5 h"i nh3ng ch^ t$o n+n nhZng bin #Ri ri+ng l, b" )hn trong .hu,n .hR ch #" B5 h"i #ang tn t$i& qanh giVi )h!n bi7t cch m$ng B5 h"i DVi tin h*a B5 h"i D ci cch B5 h"i .h,ng l ci c ng nh_c, m n* r<t sinh #"ng, linh ho$t& AhZng ci cch B5 h"i thcc #i' 6u trYnh tin h*a B5 h"i t$o ti?n #? Hnn #n cch m$ng B5 h"i& Ohc hfn DVi cch m$ng B5 h"i $0o chZnh l th9 #o$n ginh 6u'?n lc nh n3Vc b;i m"t c nh!n ho@c m"t nh*m ng34i& Trong lSch sT nhZng cu"c #o chnh th34ng c* % ngha )hn cch m$ng& A* ch^ l cch m$ng .hi h\a nh) #3>c DVi )hong tro cch m$ng trong B5 h"i& 5gu!"n nh:n s!u Ba c9a cch m$ng B5 h"i l m!u thunn giZa lc l3>ng sn Bu<t D 6uan h7 sn Bu<t& Trong B5 h"i c* giai c<), m!u thunn #* biu hi7n D? m@t B5 h"i l m!u thunn giZa giai c<)
lk

K& Lc D Mh& Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{| - T) x{ - Tr l& V7

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

thng trS D nh!n H!n lao #"ng& Kch m$ng B5 h"i l #^nh cao c9a #<u tranh giai c<) D chnh 6u'?n nh n3Vc l D<n #? cC bn c9a m8i cch m$ng B5 h"i& 40n ch t chnh trS c9a cch m$ng B5 h"i #3>c Bc #Snh b;i nhi7m DE gii 6u't m!u thunn .inh t `giZa lc l3>ng sn Bu<t D 6uan h7 sn Bu<ta D m!u thunn B5 h"i `giZa giai c<) bS b*c l"t D giai c<) b*c l"ta t3Cng ng& Tu' nhi+n, bn ch<t chnh trS `giai c<)a ch^ thc s rm r7t D #*ng Dai tr\ ch9 #$o c9a cch m$ng B5 h"i t- cu"c cch m$ng t3 sn& Kch m$ng D, sn .h,ng th .h,ng Hnn tVi chu'+n chnh cch m$ng c9a giai c<) c,ng nh!n& Ah3ng nu cc n?n chu'+n chnh tr3Vc Ho cch m$ng B5 h"i t$o ra ch^ c* th bS th9 ti+u bWng cch m$ng B5 h"i, thY chu'+n chnh D, sn l b3Vc 6u #" #n B*a bG giai c<) D chu'+n chnh giai c<) n*i chung& Khu'+n chnh D, sn sb t ti+u Dong& Kch m$ng B5 h"i nR ra .hi c* tYnh th cch m$ng th,ng 6ua mi 6uan h7 bi7n ch ng giZa nh!n t .hch 6uan D nh!n t ch9 6uan& Ohi gii 6u't cc n"i Hung .inh t - chnh trS t3 t3;ng c9a cch m$ng, tP' thu"c Do tYnh hYnh cE th cch m$ng B5 h"i c* th sT HEng )h3Cng )h) nghS tr34ng, nh3ng n*i chung m8i cch m$ng B5 h"i #?u )hi HPng )h3Cng )h) cch m$ng b$o lc VII. VMN i CON NG#I 1. Bp) 2'Q+ 230 2E) )*91, Trong s )ht trin c9a trit h8c c* nhi?u 6uan ni7m .hc nhau D? ngun gc D bn ch<t con ng34i& Kc nh trit h8c th4i cR #$i coi con ng34i l m"t D= trE thu nhG& T,n gio Bem con ng34i l thc th nhS ngu'+n .t h>) giZa tinh thFn D th Bc& H+ghen Bem con ng34i l hi7n th!n c9a % ni7m tu'7t #i, l b3Vc cui cPng c9a cu"c Hiwu hnh c9a % ni7m tu'7t #i tr+n tri #<t& MhC :ch l$i #3a ra 6uan ni7m mi 6uan h7 giZa t3 Hu' D tn t$i l D<n #? bn ch<t c9a con ng34i D ch^ con ng34i mVi c* t3 Hu', bit t3 Hu'& Ah3ng MhC bch .h,ng giZ #3>c l) tr34ng Hu' Dt c9a mYnh .hi #i Do )h!n tch nhZng D<n #? cC bn D? bn ch<t con ng34i, D? lSch sT B5 h"i loi ng34i& MhC :ch t coi trit h8c c9a mYnh l trit h8c nh!n bn, nh3ng .hi Bem BXt con ng34i ,ng #5 tch r4i h8 DVi ho$t #"ng thc tiwn trong #i?u .i7n lSch sT nh<t #Snh, ,ng .h,ng bit #n nhZng 6uan h7 giZa ng34i DVi ng34i no .hc ngoi 6uan h7 tYnh '+u D tYnh b$n #3>c l% t3;ng h*a& Tu' gii H) bWng nhZng cch .hc nhau, nh3ng cc trit thu't #?u t) trung Do nhZng D<n #? chung nh<t D cC bn nh<t lU Kon ng34i t- #!u sinh rad g ngha c9a cu"c sng con ng34i l gYd zuan h7 giZa con ng34i DVi t nhi+n D con ng34i DVi con ng34i trong mi th4i #$i lSch sT l nh3 th nod Kon ng34i c* th lm ch9 t nhi+n, B5 h"i D bn th!n mYnh ha' .h,ngd Kon ng34i )hi lm gY # c* cu"c sng B ng #ng DVi con ng34i& 0Vi ch9 ngha Hu' Dt bi7n ch ng lFn #Fu ti+n D<n #? con ng34i c* #3>c DS tr m n* cFn )hi c*, ln #Fu ti+n D<n #? con ng34i #3>c nhn th c m"t cch tht s .hoa h8c& Trit h8c Lc - (+nin coi D<n #? con ng34i, gii )h*ng con ng34i D B5 h"i loi ng34i l n"i Hung cC bn trung t!m c9a m8i .hoa h8c B5 h"i D nh!n D]n& Kh9 ngha Lc - (+nin ra #4i t- con ng34i D mEc #ch cui cPng c9a n* l soi sng cho s nghi7) gii )h*ng cho mi con ng34i D B5 h"i con ng34i& 2. C6 )'l) RG 'k, CE) )*91, - =k+ +'C2 +'< +'8)* )'Q+ 230 26, B,)' RP+ RG 26, 'k,. Trit h8c Lc - (+nin nhYn D<n #? bn ch<t con ng34i m"t cch ton Hi7n, cE th, .h,ng Bem BXt n* m"t cch chung chung, tr-u t3>ng m trong tnh hi7n thc, cE th c9a n*, trong 6u trYnh )ht trin c9a n*& h tn t$i hi7n thc c9a mi con ng34i cE th, D Ho #* l c9a ton B5 h"i con ng34i bS 6' #Snh b;iU Kc 6u' lut sinh h8c t$o n+n )h3Cng Hi7n sinh h8c c9a con ng34i& Kc 6u' lut t!m l%
VV

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

t$o n+n ci % th c ; con ng34i& g th c con ng34i hYnh thnh D ho$t #"ng tr+n cC s; n?n tng sinh h8c c9a con ng34i& Kc 6u' lut B5 h"i t$o n+n ci B5 h"i ; con ng34i, n* 6u' #Snh mi 6uan h7 giZa con ng34i DVi con ng34i& Trong #4i sng hi7n thc cE th c9a mi con ng34i, ba h7 thng 6u' lut #* .h,ng tch r4i nhau m #an 6u'7n h\a Do nhau, t$o n+n bn ch<t con ng34i DVi t3 cch l #ng nh<t c9a ci t nhi+n sinh h8c DVi ci B5 h"i& Kon ng34i tr3Vc ht l m"t #"ng Dt bc cao& Ah3ng ucon Dt ch^ ti sn Bu<t ra bn th!n n*, c\n con ng34i thY ti sn Bu<t ra ton b" giVi t nhi+nv lx con ng34i .h,ng ch^ c* bn n]ng sinh h8c m c\n c* bn n]ng B5 h"i& Kon ng34i D? bn ch<t ; c ba m@t 6uan h7 DVi t nhi+n, B5 h"i D DVi bn th!n #?u mang tnh B5 h"i, trong #* 6uan h7 B5 h"i l 6uan h7 bn ch<t nh<t, bao 6ut nh<t trong m8i ho$t #"ng c9a con ng34i& Ahu cFu t nhi+n c9a con ng34i #3>c th hi7n ; cc m@tU nhu cFu ]n, ;, m@c, sinh ho$t D]n h*a tinh thFnr nhu cFu ti sn Bu<t B5 h"ir nhu cFu tYnh cm D nhu cFu hiu bit& Q #) ng nhZng nhu cFu #* con ng34i )hi lao #"ng& (ao #"ng l 'u t 6u't #Snh s hYnh thnh bn ch<t B5 h"i c9a con ng34i D n* #3>c th hi7n ; chU (ao #"ng l ngun gc c9a n?n D]n minh Dt ch<t D tinh thFnr (ao #"ng l ngun gc trc ti) c9a s hYnh thnh % th cr Trong lao #"ng con ng34i 6uan h7 DVi nhau, hYnh thnh n+n cc 6uan h7 B5 h"i .hc trong lnh Dc #4i sng tinh thFn& Khnh th K&Lc .hfng #SnhU uTrong tnh hi7n thc c9a n*, bn ch<t con ng34i l tRng h\a nhZng 6uan h7 B5 h"iv l}& :n ch<t con ng34i .h,ng l ci bim sinh, c=ng .h,ng l l ci ch^ sinh ra m"t lFn l Bong, m n* l m"t 6u trYnh #3>c tri 6ua ho$t #"ng thc tiwn& Q* l 6u trYnh con ng34i .h,ng ng-ng hon thi7n .h n]ng tn t$i c9a mYnh& Trong 6u trYnh #* con ng34i D-a l sn )him c9a hon cnh D-a ci bin hon cnh& Kon ng34i D-a l sn )him c9a lSch sT D-a l ch9 th sng t$o ra hon cnh lSch sT c9a mYnh& C6 )'l) RG )'l) 262'. C6 )'l). K nh!n l m"t )hFn tT #Cn nh<t c9a c"ng #ng B5 h"i, l m"t hi7n t3>ng c* tnh lSch sT& Trong 6uan h7 DVi B5 h"i, c nh!n hi7n ra DVi cc t3 cch sauU K nh!n l c th ng34i ri+ng l, l )hFn tT #Cn nh<t t$o thnh c"ng #ng B5 h"i& Li c nh!n )h!n bi7t mYnh DVi c nh!n .hc .h,ng ch^ D? m@t sinh h8c m ch9 'u l cc 6uan h7 B5 h"i, nhZng 6uan h7 B5 h"i n' D, cPng )h c t$), r<t cE th D c* tnh lSch sT& K nh!n .h,ng tch r4i DVi B5 h"i m l 'u t c<u thnh B5 h"i& K nh!n l m"t ch^nh th ton Dyn c* nh!n cch& Oh,ng #3>c #ng nh<t c nh!n DVi c th ng34i& Tr sC sinh ch3a c* % th c, ch3a c* 6uan h7 B5 h"i thc s .h,ng th g8i l c nh!n& Hh> khi no con ng%&i cK thc, cK th gi,i ni t:m ri"ng, cK nhng 1uan h x hi ri"ng, khi $K con ng%&i m,i l c nh:n th@o 9Ang ngh8a c'a nKK nh!n l )h3Cng th c tn t$i c9a c9a ging loi ng34i& Oh,ng c* con ng34i n*i chung D loi ng34i n*i chung tn t$i cm tnh& h tn t$i cm tnh trong hi7n thc cE th c9a ging loi ng34i l c nh!n& K nh!n ch^ #3>c hYnh thnh D )ht trin trong 6uan h7 B5 h"i& K nh!n l hi7n t3>ng lSch sT ng DVi mi th4i #$i sn sinh ra n*& N'l) 262'.
lx l}

Kc Lc D Mh& Nngghen tu'n t) - ABb h Tht - H A"i x{~k - T) 1 - Tr xx& Kc Lc D Mh& Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{| - T) j - Tr xx& VW

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Ah!n cch l bn s_c #"c #o c9a con ng34i th hi7n ; mi c nh!n& A* l ton b" nhZng n]ng lc D )him ch<t B5 h"i - sinh l% - t!m l% t$o thnh m"t ch^nh th, #*ng Dai tr\ ch9 th t % th c, t #nh gi, t .hfng #Snh, t #i?u ch^nh m8i ho$t #"ng c9a mYnh& Ah!n cch hYnh thnh D )ht trin lu,n )hE thu"c b;i cc 'u t sauU Li nh!n cch #?u )hi Ha tr+n ti?n #? sinh h8c c9a mYnh& L,i tr34ng B5 h"i 6u't #Snh s hYnh thnh D )ht trin nh!n cch&& Tu' nhi+n, s tc #"ng c9a B5 h"i #n c nh!n .h,ng )hi theo m"t chi?u m c* 6uan h7 bi7n ch ng& Th giVi 6uan c nh!n l h$t nh!n c9a nh!n cch& A* bao gm ton b" nhZng 6uan #im, l% t3;ng, ni?m tin, #Snh h3Vng gi trS chung c9a c nh!n& Th giVi 6uan c nh!n bS 6u't #Snh b;i tnh ch<t c9a th4i #$i& Agoi tnh ch<t th4i #$i, cc 'u t l>i ch, Dai tr\, #Sa DS c nh!n trong B5 h"i, s ti) nhn cc mi 6uan h7 c9a c nh!n c=ng chi )hi th giVi 6uan c nh!n& q@0) '\ *,(0 26 )'l) RG +PD +'<, *,(0 26 )'l) RG 'k,. q@0) '\ *,(0 26 )'l) RG +PD +'<. T) th l hYnh th c li+n .t cc c nh!n thnh t-ng nh*m c* tnh ch<t B5 h"i Bu<t )ht t- l>i ch, nhu cFu D? .inh t,chnh trS, #$o # c, thim m, 6uan #im, .hoa h8c, t3 t3;ng, ngh? nghi7)&&& eo #*, trong B5 h"i c* nhi?u t) th& zuan h7 giZa c nh!n D t) th l mi 6uan h7 bi7n ch ng& :n ch<t c9a 6uan h7 n' l D<n #? l>i ch, l>i ch l m*c ni li+n .t ho@c chia rb cc thnh Di+n& Trong t) th c* bao nh+u thnh Di+n thY c* b<' nh+u l>i ch& AhZng t) th bo #m s Rn #Snh D? tR ch c D )ht trin c9a c nh!n thY t) th #* sb #3>c c9ng c D )ht trin& 2!' Hng 6uan h7 #cng #_n giZa c nh!n D t) th #\i hRi chng l$i hai .hu'nh h3VngU Tu'7t #i h*a t) th, b_t c nh!n )hi h' sinh m"t chi?u, ho@c tu'7t #i h*a l>i ch c nh!n, cc #oan theo ch9 ngha c nh!n& q@0) '\ *,(0 26 )'l) RG 'k,. 25 h"i HP ; g*c #" no c=ng #?u l sn )him c9a mi 6uan h7 giZa ng34i DVi ng34i& Theo ngha r"ng B5 h"i l ton b" nh!n lo$i& Theo ngha hy) B5 h"i l 6uc gia, H!n t"c, giai c<) ho@c ch9ng t"c &&& zuan h7 c nh!n D B5 h"i l mi 6uan h7 bi7n ch ng& A?n tng c9a mi 6uan h7 n' l l>i ch B5 h"i - n* l #i?u .i7n, l m,i tr34ng, l )h3Cng th c # l>i ch c nh!n #3>c thc hi7n& 0ai tr\ c9a c nh!n #i DVi B5 h"i tP' thu"c Do trYnh #" )ht trin c9a nh!n cch& zuan h7 c nh!n DVi B5 h"i biu hi7n D? .hch 6uan l trYnh #" #$t #3>c c9a n?n sn Bu<t B5 h"i, D? ch9 6uan l .h n]ng nhn th c D Dn HEng mi 6uan h7 l>i ch giZa c nh!n D B5 h"i& u25 h"i &&& l sn )him c9a s tc #"ng lnn nhau giZa ng34i DVi ng34iv D u (Sch sT B5 h"i c9a ng34i ta bao gi4 c=ng ch^ l lSch sT )ht trin c nh!n c9a h8&&&vlj& Agu'+n t_c bo #m s tn t$i D )ht trin c9a B5 h"i trong mi 6uan h7 n' l bo #m s c,ng bWng giZa ngha DE D 6u'?n l>i, giZa l>i ch c nh!n D l>i ch B5 h"i #3>c .t h>) hi h\a& Ag34i ch^ th<' c nh!n m .h,ng th<' B5 h"i, #em c nh!n #i l) DVi B5 h"i ch^ #\i hGi thma m5n nhZng nhu cFu c nh!n m .h,ng thc hi7n ngha DE DVi B5 h"i, ng34i #* .h,ng nhn th c #3>c nu .h,ng #m bo nhZng l>i ch cC bn c9a B5 h"i thY .h,ng th thc hi7n #3>c l>i ch c nh!n ch!n
lj

Kc Lc D Mh& Nngghen tu'n t) - ABb h Tht - H A"i x{~k - T) 1 - Tr ~~,~{& VX

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

chnh& Ag3>c l$i, ch^ th<' B5 h"i m .h,ng th<' c nh!n l 6uan ni7m sai lFm D? l>i ch B5 h"i, D? ch9 ngha t) th D thc ch<t #* ch^ l t3 t3;ng bYnh 6u!n ch9 ngha .h,ng 6uan t!m l>i ch c nh!n, coi nhy Di7c hYnh thnh D )ht hu' bn s_c c nh!n, ti n]ng c nh!n, Bem th34ng cc ngu'7n D8ng, t!m t3, % .in c9a c nh!n, .h,ng th<' #3>c s )ht trin c9a B5 h"i l Ho #*ng g*) tch cc c9a m8i c nh!n trong B5 h"i& M8, [@0) '\ *,(0 [@A) 2')* )'l) dl) RG Rn )'l). &/c kh/i niF=. zuFn chcng nh!n H!n l .hi ni7m mang tnh lSch sT, g_n DVi nhZng hYnh thi .inh t - B5 h"i nh<t #Snh& Trong b<t c giai #o$n )ht trin no, 6uFn chcng nh!n H!n #?u #3>c Bc #Snh b;iU AhZng ng34i lao #"ng sn Bu<t ra c9a ci Dt ch<t, #!' l b" )hn h$t nh!n c9a 6uFn chcng nh!n H!nr :" )hn H!n c3 chng l$i nhZng lc l3>ng B5 h"i )hn #"ng ng]n cn s tin b" B5 h"ir AhZng giai c<), nhZng tFng lV) B5 h"i thcc #i' s tin b" B5 h"i& 0 nh!n l nhZng c nh!n .i7t Bu<t c* .h n]ng n_m b_t #3>c nhZng D<n #? cC bn nh<t D #$t #3>c nhZng thnh tu trong m"t lnh Dc nh<t #Snh c9a ho$t #"ng .hoa h8c D thc tiwn& (5nh tE l D nh!n, nh3ng #ng th4i l ng34i Hnn H_t, #Snh h3Vng cho ho$t #"ng c9a H!n t"c, c9a 6uFn chcng nh!n H!n& Mhim ch<t cC bn c9a l5nh tE lU K* tri th c .hoa h8c u'+n bc, n_m b_t #3>c Bu h3Vng Dn #"ng c9a H!n t"c, 6uc t D th4i #$ir K* .h n]ng t) h>) 6uFn chcng nh!n H!n, thng nh<t % ch D hnh #"ng c9a h8 h3Vng Do nhi7m DE cE th c9a H!n t"c ho@c c9a th4i #$ir H' sinh 6u+n mYnh cho l>i ch c9a H!n t"c, 6uc t D th4i #$i& j& 0i H8an hF #iFn ch'ng giIa H8[n ch\ng nhXn BXn v vL nhXn - l5nh t. Tr3Vc .hi ch9 ngha Lc - (+nin ra #4i, cc nh trit h8c Hu' t!m D Hu' Dt #?u .h,ng hiu #cng #_n Dai tr\ c9a 6uFn chcng nh!n H!n D mi 6uan h7 giZa 6uFn chcng nh!n H!n DVi D nh!n l5nh tE& T3 t3;ng t,n gio cho rWng m8i tha' #Ri trong B5 h"i #?u Ho % ch c9a #<ng ti cao D #3>c cc c nh!n thc hi7n&trit h8c Hu' t!m cho rWng lSch sT nh!n lo$i l lSch sT c9a cc bc Dua chca, anh hPng ho .i7t, thi+n ti li l$c& K\n 6uFn chcng nh!n H!n ch^ l lc l3>ng ti+u cc, l )h3Cng ti7n c9a cc bc D nh!n m th,i& Kc nh trit h8c Hu' Dt tr3Vc Lc tu' .h,ng tin Do thFn linh, th3>ng #, nh3ng c=ng .h,ng hiu #3>c Dai tr\ c9a 6uFn chcng nh!n H!n trong lSch sT, nu h8 .h,ng tu'7t #i h*a Dai tr\ c9a D nh!n l5nh tE thY c=ng rCi Do tu'7t #i h*a Dai tr\ c9a 6uFn chcng nh!n H!n m )h9 #Snh Dai tr\ c9a D nh!n l5nh tE& L5i #n ch9 ngha Lc - (+nin mVi c* 6uan #im #cng #_n, .hoa h8c D? mi 6uan h7 n'& ;ai trb c'a 1uOn chAng nh:n 9:n trong lQch ([ zuFn chcng nh!n H!n l ng34i sng t$o ra lSch sT D l ch9 th c9a lSch sT, b;i lbU H8 l ng34i trc ti) sn Bu<t ra c9a ci Dt ch<t D tinh thFn c9a lSch sT `l l3>ng sn Bu<t trc ti) D cC bn c9a m8i giai #o$n )ht trin c9a lSch sTar H8 l ch9 th c9a ho$t #"ng ci bin cc 6u trYnh .inh t - B5 h"i `l #"ng lc cC bn c9a m8i cu"c cch m$ng B5 h"iar (>i ch c9a 6uFn chcng nh!n H!n D-a l #im .h;i #Fu D-a l mEc #ch cui cPng c9a m"i ho$t #"ng cch m$ng& ;ai trb c'a v8 nh:n lnh tB trong lQch ([2 (5nh tE c* Dai tr\ l ng34i c* th thcc #i' nhanh tin trYnh cch m$ng, mang l$i hi7u 6u cao nh<t cho ho$t #"ng c9a 6uFn chcng nh!n H!n nu h8 hiu D D$n HEng #cng 6u' lut .hch 6uan&
VZ

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

hong h8 c=ng l ng34i c* th lm lPi b3Vc lSch sT nu h8 lm tri 6u' lut& (5nh tE l ng34i sng l) cc tR ch c chnh trS - B5 h"i, t) h>) nh!n ti D l linh hn c9a cc tR ch c #*& Oh,ng c* l5nh tE cho m8i th4i #$i, l5nh tE c9a mi th4i #$i ch^ c* th hon thnh nhi7m DE #@t ra trong th4i #$i #*, D3>t 6ua giVi h$n c9a th4i #$i l5nh tE c* th m<t #i Dai tr\ ti+n )hong c9a h8& (5nh tE c* Dai tr\ #* b;i lb t- nhZng )him ch<t cC bn c9a h8 #5 6u' #Snh h8 c* cc ch c n]ngU A_m b_t Bu th c9a H!n t"c, 6uc t D th4i #$i Ha tr+n cC s; nhZng hiu bit 6u' lut .hch 6uan c9a cc 6u trYnh .inh t - chnh trS - B5 h"ir QSnh h3Vng chin l3>c, ho$ch #Snh ch3Cng trYnh hnh #"ng cch m$ngr TR ch c lc l3>ng, gio HEc, thu't )hEc 6uFn chcng nh!n H!n D thng nh<t hnh #"ng c9a h8 Do nhZng D<n #? then cht nh<t& Kh9 ngha Lc - (+nin #nh ga cao Dai tr\ D nh!n l5nh tE, nh3ng .i+n 6u't chng t7 sPng bi c nh!n& T7 sPng bi c nh!n th34ng Hnn #n b )hi, m<t #on .t, t$o ra nhi?u hi7n t3>ng ti+u cc nh3 Bu nSnh, 6uan li+u, gia tr3;ng &&& Kh9 ngha Lc - (+nin lu,n coi sPng bi c nh!n l hi7n t3>ng hon ton Ba l$ DVi h7 t3 t3;ng c9a giai c<) D, sn& H Kh Linh, DS l5nh tE D #$i c9a nh!n H!n 0i7t Aam D )hong tro c,ng nh!n - c"ng sn 6uc t D c9a nh!n lo$i tin b" sut #4i lu,n g_n b* DVi 6uFn chcng nh!n H!n, '+u th3Cng D ht mc t,n tr8ng 6uFn chcng nh!n H!n& Ag34i lu,n c]n H@n cn b", Qng Di+n )hi h8c hGi ; H!n, )hi B ng #ng l ng34i #F' tV tht trung thnh c9a nh!n H!n& IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII. VIII.N THOC HI V CC HNH THI N THOC HI 1. K'6, ),\= +U) +F, 'k,, Y +'T2 'k, TU) +F, 'k, l )h$m trP c9a trit h8c Hu' Dt bi7n ch ng D? B5 h"i HPng # ch^ ton b" nhZng sinh ho$t Dt ch<t D #i?u .i7n sinh ho$t Dt ch<t c9a B5 h"i& Trong nhZng 6uan h7 B5 h"i Dt ch<t, thY 6uan h7 giZa ng34i DVi t nhi+n D 6uan h7 Dt ch<t giZa ng34i DVi ng34i l hai lo$i 6uan h7 cC bn& Tn t$i B5 h"i bao gmU Hon cnh #Sa l%r Qi?u .i7n H!n sr Mh3Cng th c sn Bu<t& Trong ba 'u t #* thY )h3Cng th c sn Bu<t l nh!n t 6u't #Snh #i DVi tn t$i B5 h"i& N +'T2 'k,. g th c B5 h"i l )h$m trP c9a trit h8c Hu' Dt bi7n ch ng D? B5 h"i HPn # ch^ m@t tinh thFn c9a #4i sng B5 h"i& A* bao gm nhZng 6uan #im, t3 t3;ng cPng nhZng tYnh cm, t!m tr$ng, tru'?n thng &&&, n' sinh t- tn t$i B5 h"i D )hn nh tn t$i B5 h"i trong nhZng giai #o$n )ht trin nh<t #Snh& KFn )hi th<' rm s .hc nhau giZa % th c B5 h"i DVi % th c c nh!n& th c c nh!n c=ng )hn nh tn t$i B5 h"i nh3n3g n* .h,ng mang tnh B5 h"i, b;i .h,ng )hi bao gi4 n* c=ng th hi7n 6uan #im t3 t3;ng, tYnh cm )hR bin c9a c"ng #ng B5 h"i& th c B5 h"i )hn nh tn t$i B5 h"i ; nhZng hYnh thi .hc nhau& TP' g*c #" Bem BXt ta c* th )h!n % th c B5 h"i thnh cc H$ng sauU c thc x hi thDng th%&ng v thc x hi l lu*ng th c th,ng th34ng l nhZng tri th c, nhZng 6uan ni7m c9a con ng34i hYnh thnh m"t cch trc ti) trong ho$t #"ng thc tiwn hng ng' ch3a #3>c h7 thng, .hi 6ut h*a& Tu' ch3a c* tnh h7 thng, tnh .hoa h8c nh3ng % th c B5 h"i th,ng th34ng )hn nh m"t cch trc ti) D t3Ci ngu'+n hi7n thc cu"c sng, n* l ti?n #? 6uan tr8ng cho s hYnh thnh cc l% thu't .hoa h8c& g th c l% lun l nhZng t3 t3;ng, 6uan #im #3>c h7 thng h*a, .hi 6ut h*a thnh cc h8c thu't B5 h"i, #3>c trYnh b' H3Vi H$ng nhZng .hi ni7m, )h$m trP, 6u' lut& Khnh th n* c* .h
V^

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

n]ng )hn nh hi7n thc .hch 6uan m"t cch .hi 6ut, s!u s_c D chnh Bc, D$ch ra mi 6uan h7 bn ch<t c9a cc s Dt, hi7n t3>ng& g th c .hoa h8c, ngh7 thut, trit h8c, chnh trS #$o # c D&D& l % th c l% lun& X:m l x hi v h t% t%_ngT!m l% B5 h"i bao gm ton b" tYnh cm, 3Vc mun, th*i 6uen, t) 6un &&& c9a con ng34i, c9a m"t b" )hn B5 h"i ho@c c9a ton B5 h"i hYnh thnh H3Vi nh h3;ng trc ti) c9a #4i sng hng ng' c9a h8 D )hn nh #4i sng #*& T!m l% B5 h"i c* cc #@c #imU Mhn nh m"t cch trc ti) #4i sng hng ng' c9a con ng34ir ( s )hn nh c* tnh t )ht ch^ ghi l$i nhZng m@t b? ngoi c9a tn t$i B5 h"ir Lang tnh .inh nghi7m, c\n #an Ben giZa 'u t tr tu7 DVi tYnh cm ch3a th hi7n #3>c D? m@t l% lun, .h,ng D$ch rm #3>c bn ch<t mi 6uan h7 giZa ng34i DVi ng34i& Tu' nhi+n, n* c* Dai tr\ 6uan tr8ng trong s )ht trin c9a % th c B5 h"i& H7 t3 t3;ng l h7 thng nhZng 6uan #im, t3 t3;ng `chnh trS, trit h8c, #$o # c, ngh7 thut, t,n gioa, .t 6u c9a s .hi 6ut h*a nhZng .inh nghi7m B5 h"i& A* l trYnh #" cao c9a % th c B5 h"i, #3>c hYnh thnh .hi con ng34i nhn th c s!u s_c hCn D? nhZng #i?u .i7n sinh ho$t Dt ch<t c9a mYnh& H7 t3 t3;ng c* #@c #imU K* .h n]ng #i s!u Do bn ch<t cc mi 6uan h7 B5 h"ir A* l s3 nhn th c l% lun D? tn t$i B5 h"i, D #3>c hYnh thnh m"t cch t gic b;i cc nh t3 t3;ng c9a nhZng giai c<) nh<t #Snh D #3>c tru'?n b trong B5 h"i& H7 t3 t3;ng c* hai lo$i .hoa h8c D .h,ng .hoa h8cr 0Vi t3 cch l m"t b" )hn c9a % th c B5 h"i, h7 t3 t3;ng c* nh h3;ng lVn #n s )ht trin c9a .hoa h8c& T!m l% B5 h"i D h7 t3 t3;ng tu' l hai trYnh #", hai )h3Cng th c )hn nh .hc nhau c9a % th c B5 h"i, nh3ng chcng c* mi 6uan h7 DVi nhauU Q?u c* ngun gc chung l tn t$i B5 h"i D cPng )hn nh m"t tn t$i B5 h"ir T!m l% B5 h"i c* th t$o #i?u .i7n thun l>i ho@c g!' .h* .h]n cho s hYnh thnh D tru'?n b h7 t3 t3;ng, b;i n* c* th lm )hong )hc sinh #"ng h7 t3 t3;ng, lm cho h7 t3 t3;ng bVt BC c ng& Ag3>c l$i h7 t3 t3;ng lm gia t]ng 'u t tr tu7 cho t!m l% B5 h"i, thcc #i' t!m l% B5 h"i )ht trin theo h3Vng #cng #_n lnh m$nh, c* l>i cho tin b" B5 h"i ho@c c=ng c* th .ch thch nhZng 'u t ti+u cc c9a t!m l% B5 h"i )ht trin& Tu' nhi+n, h7 t3 t3;ng .h,ng ra #4i trc ti) t- t!m l% B5 h"i D .h,ng l biu hi7n trc ti) c9a t!m l% B5 h"i& XZnh giai c p c'a thc x hiTrong B5 h"i c* giai c<), cc giai c<) .hc nhau c* nhZng #i?u .i7n sinh ho$t Dt ch<t .hc nhau, l>i ch D #Sa DS .hc nhau n+n % th c B5 h"i c9a cc giai c<) c* n"i Hung D hYnh th c )ht trin .hc nhau ho@c #i l) nhau& Tnh giai c<) c9a % th c B5 h"i biu hi7n ; t!m l% B5 h"i c=ng nh3 h7 t3 t3;ng& Kh9 ngha Lc - (+nin l h7 t3 t3;ng .hoa h8c D cch m$ng c9a giai c<) c,ng nh!n, ng8n c4 gii )h*ng c9a 6uFn chcng nh!n H!n bS ) b c b*c l"t& Ohfng #Snh tnh giai c<) c9a % th c B5 h"i, ch9 ngha Hu' Dt lSch sT c=ng .hfng #Snh % th c c9a cc giai c<) c* s tc #"ng lnn nhau& Trong B5 h"i c* giai c<) #i .hng, cu"c #<u tranh cch m$ng c9a 6uFn chcng nh!n H!n th34ng c* m"t b" )hn trong giai c<) thng trS t- bG giai c<) Bu<t th!n c9a mYnh chu'n sang hng ng= giai c<) cch m$ng, thm ch c* m"t s ng34i c\n tr; thnh nh t3 t3;ng c9a giai c<) cch m$ng&
V9

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

g th c B5 h"i .h,ng ch^ mang tnh giai c<) m c\n mang nhZng #@c #im % th c c nh!n D )hn nh nhZng #i?u .i7n sinh ho$t chung c9a H!n t"c mang tru'?n thng H!n t"c tru'?n t- th h7 n' sang th h7 .hc& 2. M"I qUAN H` BI`N CHONG GIA TN TI HI V N THOC HI. 1. TU) +F, 'k, [@H4+ .)' Y +'T2 'k,. K&Lc D Mh&Nngghen #5 ch ng minh rWng #4i sng tinh thFn c9a B5 h"i hYnh thnh D )ht trin tr+n cC s; c9a #4i sng Dt ch<t& Oh,ng th tYm ngun gc c9a t3 t3;ng, t!m l% B5 h"i trong bn th!n n* m )hi tYm trong hi7n thc Dt ch<t& Oh,ng th gii thch #3>c s bin #Ri c9a m"t th4i #$i no #* nu ch^ Ha Do % th c B5 h"i c9a th4i #$i #*& K&Lc DitU u.h,ng th nhn #Snh #3>c D? m"t th4i #$i #o l"n nh3 th no .hi ch^ c]n c Do % th c c9a th4i #$i <'& Tri l$i, )hi gii thch % th c <' bWng nhZng m!u thunn c9a #4i sng Dt ch<t, bWng s Bung #"t hi7n c* giZa cc lc l3>ng sn Bu<t B5 h"i D cc 6uan h7 sn Bu<t B5 h"ivll& 0ai tr\ 6u't #Snh <' th hi7n ; ch chnh tn t$i B5 h"i sinh ra % th c B5 h"i, c\n % th c B5 h"i ch^ l s )hn nh c9a tn t$i B5 h"i& Tn t$i B5 h"i nh3 th no thY % th c B5 h"i nh3 th <'& Li .hi tn t$i B5 h"i bin #Ri, nh<t l )h3Cng th c sn Bu<t bin #Ri thY % th c B5 h"i sVm mu"n c=ng bin #Ri theo& Tu' nhi+n, .h,ng )hi b<t c lcc no % th c B5 h"i c=ng )hn nh m"t cch trc ti) tn t$i B5 h"i, m ch^ BXt #n cPng thY 6uan h7 .inh t mVi #3>c )hn nh bWng cch n' ha' cch .hc Ho % th c B5 h"i c* tnh #"c l) t3Cng #i #i DVi tn t$i B5 h"i& 2. Tm)' .k2 fPD +9S)* .8, 230 Y +'T2 'k,. - g th c B5 h"i th34ng l$c hu hCn so DVi tn t$i B5 h"iU(Sch sT B5 h"i cho th<' nhi?u .hi B5 h"i c= #5 m<t #i, thm ch m<t #i r<t l!u nh3ng % th c B5 h"i #* Dnn c\n tn t$i Hai Hfng& h; H nh3 D' DY % th c B5 h"i l ci )hn nh tn t$i B5 h"i n+n n* ch^ bin #Ri sau .hi c* s bin #Ri c9a tn t$i B5 h"i, m@t .hc l Ho s c m$nh c9a th*i 6uen, tru'?n thng, t) 6un c=ng nh3 Ho tnh l$c hu, bo th9 c9a m"t s hYnh thi % th c B5 h"i& L@t .hc c=ng Ho % th c B5 h"i c= th34ng #3>c cc lc l3>ng B5 h"i )hn tin b" l3u giZ D tru'?n b nhWm chng l$i cc lc l3>ng B5 h"i tin b"& - g th c B5 h"i c* th D3>t tr3Vc tn t$i B5 h"iU Trong nhZng #i?u .i7n nh<t #Snh, t3 t3;ng c9a con ng34i nh<t l t3 t3;ng .hoa h8c c* th D3>t tr3Vc tn t$i B5 h"i& A* H .in #3>c 6u trYnh .hch 6uan c9a s )ht trin B5 h"i& Tu' nhi+n, t3 t3;ng .hoa h8c ti+n tin .h,ng thot l' .hGi tn t$i B5 h"i m )hn nh chnh Bc, s!u s_c tn t$i B5 h"i& - g th c B5 h"i c* tnh . th-a trong s )ht trin c9a mYnh& Oh,ng th gii thch m"t t3 t3;ng no #* nu ch^ Ha Do nhZng 6uan h7 .inh t hi7n c* m .h,ng chc % #n cc giai #o$n )ht trin t3 t3;ng tr3Vc #*& Th-a nhn tnh . th-a trong s )ht trin c9a t3 t3;ng gic) chcng ta gii thch hi7n t3>ng DY sao m"t n3Vc c* trYnh #" )ht trin t3Cng #i .Xm D? .inh t nh3ng t3 t3;ng l$i )ht trin ; trYnh #" cao `Mh) ; th ./ 20111 l$c hu hCn onh D? .inh t nh3ng t3 t3;ng l$i ti+n tin hCn onhr Q c ; th ./ 212 l$c hu hCn onh D Mh) D? .inh t nh3ng t3 t3;ng thY tin b" hCn r<t nhi?ua& - h tc #"ng 6ua l$i lnn nhau giZa cc hYnh thi % th c B5 h"i& Khnh DY #i?u n' m ; mi hYnh thi % th c B5 h"i c* nhZng m@t c* nhZng tnh ch<t .h,ng th gii thch #3>c m"t cch trc ti) bWng tn t$i B5 h"i ha' bWng cc #i?u .i7n Dt ch<t& Trong s tc #"ng lnn nhau giZa cc hYnh thi % th c B5 h"i thY % th c chnh trS c* Dai tr\ #@c bi7t 6uan tr8ng& Trong #i?u .i7n c9a n3Vc ta hi7n na', nhZng ho$t #"ng t3 t3;ng nh3 trit h8c, D]n h*a ngh7 thut,&&& m tch r4i #34ng li chnh trS #Ri mVi #cng #_n c9a Qng sb .h,ng trnh .hGi nhZng sai lFm&
ll

K&Lc D Mh&Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{j - T) xj - Tr x|& W0

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

- g th c B5 h"i tc #"ng tr; lai #i DVi tn t$i B5 h"i theo hai h3Vng tch cc D ti+u cc& h tc #"ng tr; l$i c9a % th c B5 h"i #i DVi tn t$i B5 h"i )hi th,ng 6ua cc #i?u .i7n .inh t B5 h"iU Mh&Nngghen DitU uh )ht trin c9a chnh trS,)h) lut, trit h8c, t,n gio, D]n h8c, ngh7 thut,&& #?u Ha tr+n cC s; s )ht trin .inh t& Ah3ng t<t c c=ng c* nh h3;ng lnn nhau D nh h3;ng #n cC s; .inh tvl| 7. MT S" HNH THI N THOC HI. 1. > +'T2 C'm)' +/ . Khnh trS Bu<t hi7n trong B5 h"i c* giai c<), l s )hn nh cc 6uan h7 chnh trS, .inh t, B5 h"i giZa cc giai c<), cc H!n t"c D cc 6uc gia c=ng nh3 thi #" c9a cc giai c<) #i DVi 6u'?n lc nh n3Vc& Khnh trS )hn nh nhZng mi 6uan h7 l>i ch cC bn D #Sa DS c9a cc giai c<), l mi 6uan h7 giZa cc giai c<) DVi nhau, th hi7n trc ti) D t) trung nh<t l>i ch giai c<)& H7 t3 t3;ng chnh trS c9a m"t giai c<) nh<t #Snh )hn nh trc ti) D t) trung l>i ch c9a giai c<) <'& H7 t3 t3;ng chnh trS hYnh thnh m"t cch t gic, n* #3>c cc nh t3 t3;ng c9a giai c<) B!' Hng D tru'?n b& H7 t3 t3;ng chnh trS c9a giai c<) thng trS c* Dai tr\ to lVn trong #4i sng B5 h"i, th,ng 6ua tR ch c nh n3Vc n* tc #"ng tr; l$i #i DVi .inh t D trong nhZng giVi h$n nh<t #Snh n* c* th tha' #Ri cC s; .inh t& th c chnh trS nh<t l h7 t3 t3;ng chnh trS lu,n giZ Dai tr\ ch9 #$o trong #4i sng tinh thFn B5 h"i & A* th!m nh) Do cc hYnh thi % th c B5 h"i .hc& 2. N +'T2 J'6D [@H-). th c )h) 6u'?n l ton b" cc t3 t3;ng, 6uan #im c9a m"t giai c<) D? bn ch<t D Dai tr\ c9a )h) lut, D? 6u'?n D ngha DE c9a nh n3Vc, c9a cc tR ch c B5 h"i D c,ng H!n, D? tnh h>) )h) c9a hnh Di con ng34i trong B5 h"i& th c )h) 6u'?n ra #4i cPng DVi nh n3Vc, n* )hn nh trc ti) cc 6uan h7 .inh t c9a B5 h"i, tr3Vc ht l cc 6uan h7 sn Bu<t #3>c th hi7n trong nhZng lEat l7 nh n3Vc& Mh) lut l % ch c9a giai c<) thng trS #3>c th hi7n thnh lut& Li ch #" B5 h"i ch^ c* m"t h7 thng )h) lut c9a giai c<) n_m chnh 6u'?n& Trong B5 h"i c* giai c<) #i .hng cc giai c<) .hc nhau c* 6uan ni7m .hc nhau D? )h) lut nhWm )hn nh l>i ch c9a giai c<) mYnh& Mh) lut D h7 t3 t3;ng )h) 6u'?n B5 h"i ch9 ngha l<' ch9 ngha Lc - (+nin lm n?n tng, )hn nh l>i ch c9a giai c<) c,ng nh!n D ton th nh!n H!n lao #"ng, n* bo D7 cC s; .inh t c9a ch9 ngha B5 h"i D trt t B5 h"i ch9 ngha, l c,ng cE bo D7 ch9 ngha B5 h"i D bo D7 l>i ch chnh #ng c9a m8i c nh!n, giai tFng trong B5 h"i& Qng ta .hfng #SnhU uTi) tEc B!' Hng D t-ng b3Vc hon thi7n Ah n3Vc )h) 6u'?n 0i7t Aam& Q* l nh n3Vc c9a nh!n H!n , Ho nh!n H!n, DY nh!n H!n, 6un l% m8i m@t #4i sng B5 h"i bWng )h) lut, #3a #<t n3Vc )ht trin theo #Snh h3Vng B5 h"i ch9 nghav D #i DVi nh!n H!n Qng )hi u T]ng c34ng gio HEc % th c )h) lut, n!ng cao hiu bit D % th c t,n tr8ng )h) lut, sng D lm Di7c theo Hin )h) D )h) lut, bo #m cho )h) lut #3>c th hi7n hnh m"t cch nghi+m minh, thng nh<t D c,ng bWngvl& 7. N +'T2 FE .T2.
l| l

K&Lc D Mh&Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{j - T) j{ - Tr }x& Qng K"ng sn 0i7t Aam - 0]n .i7n H"i nghS #$i biu giZa nhi7m . .h*a 011, Thng x n]m x{{l - Tr |-|~& W1

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

th c #$o # c l toang b" nhZng 6uan ni7m D? thi7n, c, h$nh )hcc, ngha DE, c,ng bWng, l3Cng t!m&&& cPng nhZng ngu'+n t_c nhWm #i?u ch^nh #nh gi hnh Di c9a con ng34i trong 6uan h7 #i BT nhau D DVi B5 h"i& th c #$o # c Bu<t hi7n cPng s Bcat hi7n c9a con ng34i& Ohi B5 h"i c* giai c<) n"i Hung ch9 'u c9a #$o # c )hn nh 6uan h7 giai c<) n* c* tnh giai c<) r<t rm& th c #$o # c bao gm h7 thng tri th c D? gi trS D #Snh h3Vng gi trS #$o # c, tYnh cm D l% t3;ng #$o # c, trong #* tYnh cm #$o # c l 'u t 6uan tr8ng nh<t& Q$o # c #i?u ch^nh cc 6uan h7 B5 h"i bWng s3 c m$nh c9a H3 lun B5 h"i, c9a t) 6un D c9a gio HEc& h % th c D? l3Cng t!m, Hanh H D l\ng t tr8ng&&& )hn nh .h n]ng t ch9 c9a con ng34i l s c m$nh #@c bi7t c9a #$o # c& h )ht trin c9a % th c #$o # c l nh!n t biu hi7n tin b" B5 h"i& Q$o # c c"ng sn . th-a, )ht hu' nhZng gi trS #$o # c tt #y) c9a n!n lo$i m tr3Vc ht l c9a nh!n H!n lao #"ng& Q$o # c c"ng sn #\i hGi s hi h\a trong s )ht trin c nh!n D t) th, coi tr8ng s )ht trin t Ho D ton Hi7n c9a c nh!n, #ng th4i chng m8i biu hi7n c9a ch9 ngha c nh!n, tch r4i #i tVi #i l) l>i ch c nh!n DVi l>i ch c"ng #ng& Q$o # c c"ng sn l<' % th c t) th lm m"t ngu'+n t_c, n* th hi7n ch9 ngha nh!n #$o coa nh<t l<' h$nh )hcc con ng34i lm mEc #ch c9a s )ht trin& Q$o # c c"ng sn c=ng bao gm c ch9 ngha '+u n3Vc D ch9 ngha 6uc t cao c, trong sng& Trong B5 h"i ta hi7n na' cu"c #<u tranh giZa hai li sngU (i sng lnh m$nh c* l% t3;ng, trung thc, sng bWng lao #"ng c9a chnh mYnh, c* % th c bo D7 thnh 6u c9a lao #"ng, ch]m lo l>i ch c9a c"ng #ngr D (i sng thc HEng, ch ./, Hi tr, ]n bm, ch$' theo #ng ti?n b<t chnh #ang #@t ra .h,ng t nhZng D<n #? )hi gii 6u't& Khnh th, Di7c gio HEc #$o # c c"ng sn cho m8i ng34i l nhi7m DE ht s c 6uan tr8ng c9a c,ng cu"c #Ri mVi c9a n3Vc ta hi7n na'& V. N +'T2 T) *,6E. Kh9 ngha Hu' t!m D cc tro l3u trit h8c t3 sn hi7n #$i #5 gii thch m"t cch sai lFm, Bu'+n t$c ngun gc D bn ch<t c9a t,n gio& Kc nh trit h8c tr3Vc Lc c=ng ch3a gii thch #cng bn ch<t c9a t,n gio& A*i D? bn ch<t c9a t,n gio Mh&Nngghen DitU uT<t c m8i t,n gio chfng 6ua ch^ l s )hn nh h3 o - Do trong #Fu *c c9a con ng34i - c9a nhZng lc l3>ng ; b+n ngoi chi )hi cu"c sng hng ng' c9a h8r ch^ l s )hn nh trong #* nhZng lc l3>ng ; trFn th #n mang hYnh th c nhZng lc l3>ng si+u trFn thvl& 0? ngun gc c9a t,n gio 0&1& (+nin DitU uh s> h5i #5 t$o ra thFn linh& h> h5i tr3Vc th lc mP 6ung c9a t3 bn - mP 6ung DY 6uFn chcng nh!n H!n .h,ng th #on tr3Vc #3>c n* - l th lc b<t c lcc no trong #4i sng c9a ng34i D, sn D ng34i tiu ch9, c=ng #e H8a #em l$i cho h8 D #ang #em l$i cho h8 s )h sn u#"t ng"tv, ub<t ng4v, ungFu nhi+nv lm cho h8 )hi Hi7t Dong, bin h8 thnh m"t ng34i ]n Bin, m"t . bFn cPng, m"t gi #im, D Hn h8 Do cnh cht #*i, #* chnh l ngun gc s!u Ba c9a t,n gio hi7n #$i m ng34i Hu' Dt )hi chc % tr3Vc ht D tr+n ht, nu ng34i <' .h,ng mun c m5i m5i l m"t ng34i Hu' Dt sC #fngv l~, D uh b<t lc c9a giai c<) bS b*c l"t trong cu"c #<u tranh chng b8n b*c l"t t<t nhi+n # ra l\ng tin Do m"t cu"c #4i tt #y) hCn ; th

l l~

K&Lc D Mh&Nngghen ton t) - ABb KTzI - H A"i x{{l - T) }k - Tr lj& 0&1&(+nin ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa x{ - T) x - Tr |x|-|x& W2

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

giVi b+n .ia, c=ng ging ' nh3 s b<t lc c9a con ng34i H5 man tr,ng cu"c #<u tranh chng thi+n nhi+n # ra l\ng tin Do thFn thnh, ma 6u/, Do nhZng )hX) mFu, D&D&vl{& A*i chung t,n gio c* ngun gc nhn th c l s h$n ch D? tri th c c9a con ng34i tr3Vc th giVi, D ngun gc B5 h"i l s b<t lc c9a con ng34i tr3Vc s c m$nh c9a t nhi+n D B5 h"i& 0Vi tnh cch l m"t hYnh thi % th c B5 h"i, t,n gio bao gm t!m l% t,n gio D h7 t3 t3;ng t,n gio& T!m l% t,n gio l ton b" nhZng biu t3>ng, tYnh cm, t!m tr$ng th*i 6uen c9a 6uFn chcng D? tn ng3ng t,n gio& H7 t3 t3;ng t,n gio l h7 thng gio l% c9a cc gio s, cc nh thFn h8c t$o ra D tru'?n b trong B5 h"i& th c t,n gio thc hi7n ch c n]ng ch9 'u c9a mYnh l #?n bP h3 o cho ci hi7n thc trong #* con ng34i c\n b<t lc tr3Vc nhZng s c m$nh c9a t nhi+n D nhZng #i?u .i7n .hch 6uan c9a #4i sng B5 h"i& Th giVi 6uan t,n gio .h,ng t$o #i?u .i7n cho 6u trYnh nhn th c #cng #_n c9a con ng34i, n* h$n ch hi7u 6u ho$t #"ng thc tiwn c9a con ng34i& T,n gio lu,n #3>c giai c<) thng trS sT HEng nh3 m"t c,ng cE # ) b c tinh thFn #i DVi 6uFn chcng nh!n H!n D l m"t )h3Cng ti7n c9ng c #Sa DS thng trS c9a h8& Kh9 ngha Lc - (+nin cho rWng #i?u .i7n ti+n 6u't # .h_c )hEc t,n gio l )hi B*a bG ngun gc B5 h"i c9a n*, t c )hi tin hnh m"t cu"c cch m$ng B5 h"i tri7t # nhWm ci t$o c tn t$i B5 h"i lnn % th c B5 h"i& AghS 6u't Q$i h"i Qng c"ng sn 0i7t Aam lFn th 011 n+u rmU uTn ng3ng, t,n gio l nhu cFu tinh thFn c9a m"t b" )hn nh!n H!n& Qng D nh n3Vc ta t,n tr8ng 6u'?n t Ho tn ng3ng D .h,ng tn ng3ng c9a nh!n H!n, thc hi7n bYnh #fng, #on .t l3Cng gio D giZa cc t,n gio &&&r #ng th4i nghi+m c<m D ng]n ch@n m8i hnh Di l>i HEng t,n gio )h ho$i #"c l) D #on .t H!n t"c, chng )h ch9 ngha B5 h"i , ng]n cn tn # lm ngha DE c,ng H!nv|k& W. N +'T2 K'E0 '52. Ohoa h8c DVi tnh cch l m"t hYnh thi % th c B5 h"i, l h7 thng tri th c ch!n thc D? th giVi #5 #3>c .im nghi7m 6ua thc tiwn& Qi t3>ng nhn th c c9a .hoa h8c bao 6ut m8i lnh Dc t nhi+n, B5 h"i D t3 Hu'& h ra #4i D )ht trin c9a % th c .hoa h8c l thnh 69 D #$i c9a tr tu7 con ng34i, #nh #<u m"t b3Vc tin trong nhn th c D ci t$o th giVi c9a con ng34i& th c .hoa h8c #3>c hYnh thnh m"t cch t gic D mang tnh tr-u t3>ng, .hi 6ut ng' cng cao& A* c* tnh .hch 6uan b;i ch^ Ha Do s tht D l% tr ch .h,ng Ha Do nhZng o t3;ng ch9 6uan D l\ng tin mP 6ung& th c .hoa h8c c* tnh h7 thng D c* tnh c]n c , n* l h7 thng ch^nh th cc .hi ni7m, )h$m trP, 6u' lut, #Snh lut c* li+n h7 n"i t$i DVi nhau mang tnh ch!n thc, ch!n l%& 2Xt D? #i t3>ng, .hoa h8c chia thnh .hoa h8c t nhi+n, .hoa h8c . thut D .hoa h8c B5 h"i& 2Xt D? Dai tr\, tc HEng % th c .hoa h8c bao gm .hoa h8c cC bn D .hoa h8c ng HEng& Tu' nhi+n m8i s )h!n lo$i #?u ch^ c* % ngha t3Cng #i, b;i cc m,n .hoa h8c lu,n c* s gi) ranh D c* )hFn trPng nhau D? #i t3>ng& Agun gc s!u Ba c9a .hoa h8c l nhu cFu )ht trin c9a sn Bu<t& Ag' na', .hoa h8c #5 tr; thnh lc l3>ng sn Bu<t trc ti)& Ohoa h8c #ang m; r"ng ch!n tr4i sng t$o c9a con ng34i c D? Dt
l{ |k

0&1&(+nin ton t) - ABb Tin b" - LtBcCDa x{ - T) x} - Tr x{-xk Qng K"ng sn 0i7t Aam - 0]n .i7n Q$i h"i #$i biu ton 6uc lFn th 011 - ABb h tht - H A"i x{{x - Tr ~& W7

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

ch<t D tinh thFn, nh3ng .hoa h8c .h,ng t n* l gi trS cao nh<t c9a D]n minh con ng34i, .hoa h8c ch^ l )h3Cng ti7n ch .h,ng l mEc #ch& X. N +'T2 V{) '0. 0]n h*a l tRng h\a nhZng gi trS Dt ch<t D tinh thFn c=ng nhZng cc )h3Cng th c t$o ra chcng, cPng nhZng . n]ng sT HEng cc gi trS #* DY tin b" c9a loi ng34i D s tru'?n thE cc gi trS #* t- th h7 n' sang th h7 .hc& Hi7n c* nhi?u .hi ni7m .hc nhau D? D]n h*a& T- n]m x{lk, H Kh Linh #5 c* .hi ni7m D]n h*a D? cC bn .h trPng .hV) DVi .hi ni7m D]n h*a c9a sAhKU u0Y lb sinh tn c=ng nh3 mEc #ch c9a cu"c sng, loi ng34i mVi sng t$o D )ht minh ra ng,n ngZ, chZ Dit, #$o # c, )h) lut, .hoa h8c, t,n gio, D]n h8c, ngh7 thut, nhZng c,ng cE cho sinh ho$t hng ng' D? m@c, ]n, ; D cc )h3Cng th c sT HEng& Ton b" nhZng sng t$o D )ht minh #* t c l D]n h*a& 0]n h*a l s tRng h>) c9a m8i )h3Cng th c sinh ho$t cPng DVi biu hi7n c9a n* m loi ng34i #5 sn sinh ra nhWm thch ng nhZng nhu cFu #4i sng D #\i hGi c9a s sinh tn&v|x& 0]n h*a #3>c chia thnh hai lnh Dc cC bnU 0]n h*a Dt ch<t D D]n h*a tinh thFn& 0]n h*a Dt ch<t l ton b" nhZng gi trS sng t$o c9a con ng34i #3>c th hi7n trong c9a ci Dt ch<t Ho B5 h"i t$o ra, t- t3 li7u sn Bu<t #n t3 li7u ti+u HPng trong B5 h"i& 0]n h*a tinh thFn l ton b" nhZng gi trS c9a #4i sng tinh thFn, bao gm .hoa h8c, ngh7 thut, gio HEc, ' t, )hong tEc, tru'?n thng D&D&& qanh giVi giZa D]n h*a Dt ch<t D D]n h*a tinh thFn ch^ c* % ngha t3Cng #i& Kt lmi trong ch c n]ng c9a D]n h*a l ch9 ngha nh!n #$o, #$o # c& Trong B5 h"i c* giai c<), D]n h*a bao gi4 cung mang tnh giai c<)& 0]n h*a b<t c ; giai #o$n no c=ng mang #m H<u <n bn s_c H!n t"c& h )ht trin c9a D]n h*a mang tnh . th-a D tc #"ng lnn nhau giZa cc 'u t& Ton b" ho$t #"ng D]n h*a #?u l<' Di7c )hEc DE con ng34i lm mEc #ch cao nh<t& A]m #im lVn B!' Hng n?n D]n h*a H!n t"c 0i7t Aam Ho H Kh Linh n+u ra n]m x{lk lU xa 2!' Hng t!m l%U tinh thFn #"c l) t c34ng& }a 2!' Hng lu!n l%U bit h' sinh mYnh, lm l>i cho 6uFn chcng& ja 2!' Hng B5 h"iU m8i s nghi7) c* li+n 6uan #n )hcc l>i c9a nh!n H!n trong B5 h"i& la 2!' Hng chnh trSUH!n 6u'?n& |a 2!' Hng .inh t& |} ( #? c3Cng cC bn cho Di7c #? ra #34ng li B!' Hng n?n D]n h*a 0i7t Aam ti+n tin, hi7n #$i, #m # bn s_c H!n t"c c9a Qng c"ng sn 0i7t Aam& Z. N +'T2 )*'\ +'@P+ T'= =. Agh7 thut ra #4i t- .hi loi ng34i ch3a )h!n chia thnh giai c<)& zu trYnh hYnh thnh D )ht trin c9a ngh7 thut g_n li?n DVi lao #"ng sn Bu<t c9a con ng34i D DVi thc tiwn c9a B5 h"i& Ah3ng ngh7 thut ch^ ra #4i .hi con ng34i bit sn Bu<t ra nhZng c,ng cE bWng #& Ohc DVi cc hYnh thi % th c B5 h"i .hc, % th c ngh7 thut )hn nh th giVi hi7n thc m"t cch sinh #"ng bWng hYnh t3>ng ngh7 thut, )hn nh bn ch<t #4i sng hi7n thc th,ng 6ua ci c bi7t, cE th - cm tnh sinh #"ng& Oh,ng th B) ngh7 thut Do giai #o$n nhn th c cm tnh ha' l% tnh& Ahn th c ngh7 thut l nhn th c ci chung trong ci ri+ng, nhn th c ci bn ch<t trong ci hi7n t3>ng, nhn th c ci )hR bin trong ci c bi7t& Ki c bi7t ngh7 thut l ci c bi7t c* tnh #in hYnh D ci #in hYnh ngh7 thut l ci #in hYnh #5 #3>c c bi7t h*a&
|x |}

H Kh Linh ton t) - ABb KTzI - H A"i }kkk - T) j - Tr ljx& 2em H Kh Linh ton t) - ABb KTzI - H A"i }kkk - T) j - Tr ljx WV

TH.S HONG NGC VNH

I HC KHOA HC HU, 1999-2000

BI GING TRIT HC MC- !NIN

Agh7 thut l )hn nh tn t$i B5 h"i nh3ng .h,ng )hi lcc no n* c=ng )hn nh trc ti) tn t$i B5 h"i& Agh7 thut lu,n mang tnh H!n t"c, tnh nh!n lo$i D tnh th4i #$i& Trong B5 h"i c* giai c<), ngh7 thut bao gi4 c=ng c* tnh giai c<)& Agh7 thut ch!n chnh l ngh7 thut g_n DVi #4i sng hi7n thc c9a nh!n H!n, l nh!n t thcc #i' m$nh mb tin b" B5 h"i th,ng 6ua #) ng nhZng nhu cFu thim m c9a con ng34i, .ch thch tnh tch cc c9a con ng34i, B!' Hng ; con ng34i nhZng hnh Di #$o # c tt #y)& e3Vi ch9 ngha B5 h"i tnh Qng D tnh ngh7 thut .h,ng h$n ch lnn nhau m tri l$i n* )ht trin 6u'?n t Ho, )ht trin ti n]ng sng t$o c9a ng34i ngh7 s& Tnh #ng c9a ngh7 thut .h,ng h$n ch tnh ngh7 thut m ch^ #\i hGi s thng nh<t cao giZa tnh ngh7 thut D tinh t3 t3;ng& ea tr+n n?n tng c9a ch9 ngha Lc - (+nin D t3 t3;ng H Kh Linh, Qng ta ch^ rmU u0]n h8c, ngh7 thut l m"t b" )hn 6uan tr8ng trong n?n D]n h*a, g_n b* DVi #4i sng nh!n H!n D s nghi7) cch m$ng Ho Qng l5nh #$o& Ohu'n .hch t Ho sng tc D]n h8c, ngh7 thut DY s hon thi7n con ng34i, bi H3ng t!m hn, tYnh cm cao #y), #? cao tinh thFn t ho H!n t"c, % ch t lc, t c34ng, )h<n #<u lm cho H!n giu, n3Vc m$nh, )h+ )hn nhZng th*i h3 tt B<u, ci #"c c, th<) hnv|j&

|j

Qng K"ng sn 0i7t Aam - 0]n .i7n Q$i h"i #$i biu ton 6uc lFn th 011 - ABb h tht - H A"i x{{x - Tr ~j-~l&& WW

You might also like