GIO N S:

Thi gian thc hin : tit Thc hin, ngy thng nm 2013

TN BI:

Chng I: CH NGHA DUY VT BIN CHNG

MC TIU CA BI:
- Hiu bn cht ca th gii vt cht, phng thc tn ti ca vt cht, tnh thng nht ca th gii vt cht. - Ngun gc v bn cht ca thc. - Gip cc em c cch nhn nhn ng n v th gii khch quan.

DNG V PHNG TIN DY HC:

Gio trnh chnh tr. Gio n, s bi ging.

I. N NH LP HC:

Thi gian: ...................................

............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................

II. THC HIN BI HC

TT 1 NI DUNG HOT NG DY HC
HOT NG CA GIO VIN HOT NG CA HC SINH

THI GIAN

Dn nhp Th gii xung quanh ta c v Hi: Bn cht th gii vn s vt, hin tng. Nhng l g? d phong ph, a dng nh th no chng na chng cng ch thuc mt trong hai lnh vc hoc l vt cht, hoc l thc, tinh thn. V bn cht ca th gii l vt cht hay tinh thn. Trong lch s c nhiu kin khc nhau nhng chung quy c hai h thng quan im tri ngc nhau l duy vt v duy tm. Vy bn cht ca th gii l duy vt hay duy tm chng ta cng nghin cu. Ging bi mi I. Vt cht: 1.1 Phm tr vt cht * Vn c bn ca trit hc l
1

* HS tr li:

g? l mi quan h gia vt cht v thc. + Quan im duy tm cho rng: Bn cht th gii l thc: thc c trc, vt cht c sau; thc sn sinh ra vt cht v quyt nh vt cht. - Theo CNDT th vt cht l mt phm tr trng rng, cho rng th gii ny l s ta ra ca th gii tinh thn, th gii ny ch l ci bng ca nim Quan im ny tuyt i ha vai tr thc, ph nhn hin tng khch quan, quy lut khch quan. Nhng di hnh thc no n ph nhn kh nng nhn thc ca con ngi, lm cho con ngi tr nn th ng, tiu cc trc mi hin tng ca thin nhin.

*Hi: Bn cht th gii l vt cht hay l tinh thn? * Hi: Theo cc em quan im ny ng hay sai? * GV din ging: - CNDT khch quan coi thc c trc, vt cht tn ti c lp ngoi con ngi v con ngi nh mt ci g huyn b, con ngi sng to ra th gii. V d: Thng sinh ra con ngi. - CNDT ch quan bo rng thc con ngi c trc, quyt nh s tn ti ca th gii bn ngoi rng s vt hin tng l do s thch hp cc cm gic ca con ngi . + Quan im duy vt trc V d: Cho rng con Mc: Khng nh bn cht ca ngi chng ta c s th gii l vt cht. Vt cht l phn. ci c trc, thc l ci c sau, vt cht quyt nh thc. - Vt cht l ci g m t ny sinh ra tt c, ri tt c li quay li v n. - Trong thi k c i c nhiu quan im khc nhau v vt cht: Talet cho rng vt cht l nc. Hraclt cho rng vt cht l V d: Ngi ta quan la. Anaximen cho rng vt cht nim rngnguyn nhn u tin ca th gii l khng kh. mcrt cho rng vt cht ny l la, t la lm ny sinh ra nhiu th l nguyn t. . y l nhng quan im khc. cn s khai, my mc. Nhng quan im ny s b nhng
2

* HS tr li: Bn cht th gii l thc * HS tr li: Sai

thnh tu ca khoa hc t nhin bc b. C th n cui th k 19 u th k 20 nhng pht minh khoa hc t nhin nh: - 1895: Rnghen pht hin ra tia X. - 1896: Beccren pht hin ra hin tng phng x - 1897: Tnxn pht hin ra in t. - 1901:Kanfman chng minh c khi lng ca cc in t cng bin i theo vn tc vn ng ca n. * GV din ging: n cui th k 19 u th k 20 nhng pht minh khoa hc t nhin nh: - 1895: Rnghen pht hin ra tia X. - 1896: Beccren pht hin ra hin tng phng x - 1897: Tnxn pht hin ra in t. - 1901:Kanfman chng minh c khi lng ca cc in t cng + T nhng pht minh ny bin i theo vn tc Lnin phn tch, nh gi vn ng ca n. v rt ra nhng ngha v t hnh thnh nn nh ngha ca Lnin: Vt cht l mt phm tr trit hc, dng ch thc ti khch quan, c em li cho con * Gii thch: Vt cht ngi trong cm gic, c l mt phm tr trit cm gic ca chng ta chp li, hc: l mt khi chp li, phn nh v tn ti nim chung nht v vt khng l thuc vo cm gic. cht, vt cht y khng phi l c th vt cht no tn ti trong th gii. Hay ni cch khc vt cht khng phi l vt th ( nh chim, chn, co...). Bi vt th l c gii hn (tn ti trong
3

khng gian hoc thi * Ch : gian nht nh) cn vt - Cch Lnin nh ngha khc cht th v cng v v vi nhng nh ngha thng tn. thng l quy phm tr ny vo phm tr kia, iu tr nn bt lc, v phm tr vt cht l mt phm tr rng, rng n cng cc. Lnin i lp vt cht vi thc. + Vt cht tn ti khch quan khng ph thuc vo cm gic ca con ngi, l tn ti ngoi thc con ngi, n c lp ngoi thc con ngi, khng ph thuc vo mi th lc no, bt k ci g tn ti khch quan u l vt cht v ngc li bt c ci g khng tn ti khch quan th khng em li cho con - Phm tr vt cht m Lnin ngi cm gic th ni y khc vi nhng quan khng phi l vt cht. nim ca khoa hc t nhin. Vt cht trong khoa hc t nhin n c sinh ra, c tn ti, c mt i cn vt cht ca Lnin n tn ti vnh vin, v hn, v tn, khng sinh ra v cng khng mt i m n chuyn ha t dng ny sang dng khc. * Nhng c trng c bn: - Vt cht tn ti khch quan ngoi thc v khng ph thuc vo thc, bt k s tn ti y con ngi nhn thc c hay cha nhn thc c. - Vt cht l ci gy nn cm gic con ngi khi gin tip hoc trc tip tc ng ln gic quan con ngi. - Cm gic, t duy, thc ch l s phn nh vt cht. Do n l ngun gc ca cm gic, ca
4

 thc; thc ch l sn phm ca vt cht * ngha: - Khi qut c thuc tnh bn cht ph bin nht ca vt cht. - Khng nh vt cht c trc, thc c sau, vt cht quyt nh thc. - Bc b sai lm ca CNDT - M ng cho khoa hc pht trin, em li ngun tin cho con ngi trong nhn thc v ci to th gii hin thc. 1.2 Phng thc v hnh thc tn ti ca vt cht: a) Vn ng l phng thc tn * Din ging: Thi c ti ca vt cht i ngi ta hiu th gii nh mt dng chy lun chuyn khng ngng, cho nn mi c cu : Ngi ta khng th tm hai ln trn mt dng sng. Quan nim nh th khin cho rng vn ng gn lin vi vt th. - Cn thi cn i do tuyt i ha vn ng c hc m ngi ta i ti ch vt cht khng vn ng hay ni khc vn ng phi c tc * Ch ngha duy vt bin chng ng t bn ngoi cho rng: Vn ng l phng Hi: Vn ng l g? thc tn ti ca vt cht, bao * HS tr li: gm tt c mi s thay i v mi qu trnh din ra trong v tr k t s thay i v tr n gin cho n t duy * GV din ging: nh ngha trn khng nh khng c vn ng th vt cht khng tn ti. Vn ng l thuc tnh c hu ca vt cht nn vn ng v vt cht khng th tch ri
5

* Ngun gc vn ng: Vn ng l phng thc tn ti ca vt cht, iu c ngha l vt cht tn ti bng cch vn ng v thng qua vn ng m biu hin s tn ti ca mnh, khng th c vt cht khng vn ng v ngc li. Do , ngun gc vn ng nm ngay trong chnh bn thn n. * Nhng hnh thc vn ng c bn ca vt cht: Da trn nhng thnh tu ca khoa hc t nhin v trit hc Enghen ln u tin phn loi cc hnh thc vn ng: - Vn ng c hc: di chuyn vt th trong khng gian. - Vn ng l hc: vn ng ca cc phn t, cc ht c bn, vn ng in, t, cc qu trnh nhit in. - Vn ng ha hc: vn ng ca cc nguyn t, cc qu trnh ha hp v phn gii cc cht. - Vn ng sinh hc: s trao i cht gia c th sng vi mi trng. - Vn ng x hi: s bin i thay th cc hnh thi kinh t x hi. * Vn ng l tuyt i, ng im l tng i l mt trong nhng nguyn l c bn ca php bin chng duy vt. Vn ng l tuyt i v vn ng l phng thc tn ti ca vt cht, l thuc tnh c hu ca vt cht. Khng u, khng lc no c vt cht m li khng c s vn ng. - ng im l tng i v n

nhau. Bt k u v khi no, c vt cht th c vn ng, c vn ng l c vt cht. S vn ng ca vt cht l vnh vin. * Hi: Ngun gc vn ng nm u? * HS tr li: * GV din ging, cho v d v chng minh.

* Hi: Enghen phn chia vn ng thnh * HS tr li: nhng hnh thc c bn no? * GV din ging, cho v d v chng minh tng hnh thc vn ng.

* Cc hnh thc vn ng ny c s khc nhau v cht nhng gia cc hnh thc vn ng c s lin h vi nhau. * Hi: V sao vn ng l tuyt i, l vnh * HS tr li: vin; ng im l tm thi?

ch xy ra vi mt hnh thc vn ng, c tnh cht c bit, ch xy ra trong mt quan h nht nh. b)Khng gian v thi gian: * Khng gian, thi gian l hnh thc tn ti ca vt cht , l thuc tnh c hu ca vt cht nn n gn lin vi vt cht vn ng + Khng gian l hnh thc tn ti ca vt cht vn ng v mt v tr, qung tnh, kt cu. + Thi gian l hnh thc tn ti ca vt cht v mt di, din bin k tip ca qu trnh. 1.3 Tnh thng nht ca th gii: - Ch c mt th gii duy nht l th gii vt cht tn ti khch quan, c lp vi thc. Th gii vt cht l v tn. - S thng nht ca th gii tnh vt cht khng ch th hin trong t nhin m c trong x hi. V vy, trong hot ng nhn thc v thc tin, mi ngi phi xut pht t hin thc khch quan, ly lm c s, tin v iu kin cho hot ng ca mnh. II. thc: 2.1 Ngun gc ca thc: + Vn ngun gc ca thc l vn trung tm ca cuc u tranh gia CNDV v CNDT da trn nhng thnh tu ca trit hc, ca khoa hc thc tin v ca x hi. Trit hc Mc - Lnin lm sng t vn trn: - Ngun gc t nhin: thc l thuc tnh ca vt cht nhng duy nht ch l thuc tnh ca dng vt cht c t chc cao nht l b c ngi. Khoa hc chng minh: thc l thuc tnh ca vt cht nhng khng phi l mi

* GV din ging v cho v d chng minh.

* Hi: Vt cht vn ng trong khng gian * HS tr li: v thi gian nh th no? * GV din ging cho v d minh ha.

* GV din ging: Enghen vit: Tnh thng nht chn chnh ca th gii l tnh vt cht ca n. Biu hin s thng nht l ch c mt th gii duy nht l th gii vt cht tn ti khch quan, c lp vi thc.

* Hi: Nguyn nhn no con ngi hnh * HS tr li: thnh thc?

* GV din ging: thc ra i t hai ngun gc: Ngun gc t nhin v ngun gc x hi. - Ngun gc t nhin:
7

dng vt cht m ch l thuc tnh c t chc cao l b c ngi. B c ngi l c quan vt cht ca thc v thuc tnh phn nh l thuc tnh ph bin ca mi dng vt cht nhng ch c b c ngi mi l s phn nh nng ng sng to m thi. - Ngun gc x hi: thc ra i cng vi qu trnh hnh thnh b c nh lao ng, ngn ng v cc quan h x hi khc. thc l sn phm ca s pht trin x hi, n ph thuc vo x hi v ngay t u mang tnh x hi. Vai tr ca lao ng trong vic hnh thnh thc: Do lao ng m vn ngi ng thng, i bng hai chn, gii phng i bn tay. Nh lao ng, hai bn tay t ti trnh kho lo, mm do. Kt hp vi s pht trin ca b no m con ngi bit ch to ra cng c sn xut v tc ng vo t nhin to ra sn phm tha mn nhu cu ca con ngi. Nh qu trnh lao ng m con ngi c quan h, lin h vi nhau. Ngn ng t ra i. Ngn ng khng ch trao i thng tin, tnh cm m cn l cng c ca t duy, din t hiu bit ca con ngi, tr thnh tn hiu vt cht ca thc. * Kt lun: Nh vy ngun gc trc tip v quan trng nht, quyt nh s ra i v pht trin ca thc l lao ng, l thc tin hot ng ca sn xut, thc l s phn nh ca hin thc khch quan vo trong b c thng qua lao ng v ngn ng, cc quan h x hi, thc l sn phm ca x hi, l

thc l thuc tnh ca vt cht nhng duy nht ch l thuc tnh ca dng vt cht c t chc cao nht l b c ngi. - Ngun gc x hi: thc ra i cng vi qu trnh hnh thnh b c nh lao ng, ngn ng v cc quan h x hi khc.

* Hi: Lao ng ng vai tr nh th no * HS tr li: trong vic hnh thnh thc? * GV din ging, chng minh lao ng ng vai tr quyt nh trong vic hnh thnh thc.

hin tng ca x hi. 2.2 Bn cht ca thc: + Bn cht ca thc l s phn nh th gii khch quan * GV din ging: Bn mt cch nng ng, sng to cht thc l s phn vo trong b c ca con ngi. nh th gii khch quan vo b c ngi. iu xut pht t l lun phn nh v c trng ca cc dng phn nh. Phn nh l thuc tnh ca mi dng vt cht thng qua nhng lin h, quan h, tc ng qua li gia III. Quan h gia vt cht v cc s vt, hin tng. thc: + Vt cht quyt nh thc: Vt cht l tin , l c s v iu kin vt cht nh ngun gc cho s ra i, tn ti th no th thc nh v pht trin ca thc. th . Khi c s vt cht, iu kin vt cht thay i th thc cng thay i theo. Vt cht quyt nh thc l quyt nh c ni dung, bn cht v khuynh hng vn ng, pht + thc tc ng tr li vt trin ca thc. cht: thc do vt cht sinh ra v quyt nh nhng thc c tc ng to ln i vi vt cht. thc phn nh hin thc khch quan vo c con ngi, gip con ngi hiu c bn cht, quy lut vn ng pht trin ca s vt, hin tng hnh thnh phng hng, mc tiu v nhng phng php, cch thc thc hin mc tiu . * thc trang b cho con ngi ng n i tng m n xc nh cho con ngi. Nh c thc con ngi c th phn bit c ng, sai, li hi, ci g nn lm, ci g cn trnh
9

trong qu trnh hot ng thc tin. 3 Cng c kin thc v kt thc bi 1. Phng thc tn ti ca vt * GV din ging, gi . * HS tr li. cht. 2. Ngun gc v bn cht thc. Hng dn t hc - Phn tch mi quan h bin HS v nh chng gia vt cht v thc.

Ngun ti liu tham kho

.......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... Ngy thng nm 2013 GIO VIN

TRNG KHOA/TRNG T MN

L TH THU H

10