Nm hc: 2006-2007

Hc k: I
Tun th:

Bi 3
S VN NG V PHT TRIN
CA TH GII VT CHT
(1 tit)

I. MC TIU BI HC:
Hc xong bi ny, hc sinh cn phi t c:
1. V kin thc:
- Hiu c khi nim vn ng, pht trin theo quan im ca ch ngha duy
vt bin chng.
- Bit c vn ng l phng thc tn ti ca vt cht. Pht tri l khuynh
hng chung ca qu trnh vn ng v pht trin ca ca s vt v hin tng
trong th gii khch quan.
2. V k nng:
- Phn loi c nm hnh thc vn ng c bn ca th gii vt cht.
- So snh c s ging nhau v khc nhau gia vn ng v pht trin ca cc
s vt, hin tng.
3. V thi :
Xem xt s vt v hin tng trong s vn ng v pht trin khng ngng ca
chng, khc phc thi cng nhc, thnh kin, bo th trong cuc sng c nhn,
tp th.
II. KIN THC C BN, TRNG TM:
1. Kin thc c bn:
Bi c nm n v kin thc c bn:
- Khi nim vn ng.
- Vn ng l phng thc tn ti ca th gii vt cht.
- Cc hnh thc vn ng ca th gii vt cht.
- Khi nim pht trin.
- Pht trin l khuynh hng tt yu ca qu trnh vn ng ca cc s vt v hin
tng.
2. Kin thc trng tm:
- Khi nim vn ng; lm r vn ng l thuc tnh vn c, l phng thc tn
ti ca cc s vt, hin tng; phn bit c cc hnh thc vn ng.
- Khi nim pht trin; pht trin l qu trnh quanh co, phc tp bao hm c
nhng bc tht li tm thi, trong qu trnh y ci mi, ci tin b tt yu s ra i
thay th cho ci c, ci lc hu.
3. Kin thc kh:
Lm r mi lin h gia vn ng v pht trin.
III. PHNG PHP V HNH THC T CHC DY HC:
1. Phng php dy hc:

Kt hp cc phng php nh: thuyt trnh, m thoi, nu v gii quyt vn ,

tho lun nhm, lin h thc tin, trc nghim
2. Hnh thc t chc dy hc
- Dy hc theo lp
- Lm vic c nhn mi hc sinh
- Lm vic theo nhm
IV. CHUN B:
1. Gio vin:
- Sch gio khoa, sch gio vin GDCD 10; Ti liu thit k bi dy hc GDCD
THPT; Thit k bi ging GDCD 10; Gp phn dy tt hc tt mn GDCD
trng THPT; Sch bi dng phng php ging dy mn GDCD...
- Tranh nh, bng hnh, s trc quan
- S dng my chiu project, video, phim t liu v phim th nghim...
- Giy kh ln, bt d (nu khng c bng ph)
- Ging dy bng Microsoft Powerpoint.
2. Hc sinh:
- c mc 1, 2, 3 bi 14 SGK GDCD lp 10 trang 103
- Su tm tranh nh, phim t liu lin quan n ni dung bi hc
V. TIN TRNH T CHC BI HC
1. n nh t chc: (1)
2. Kim tra bi c: (4)
Cu hi 1: Th no l lng yu nc? V sao cng dn hc sinh phi c trch
nhim xy dng v bo v T quc?
* Lng yu nc: l tnh yu qu hng, t nc v tinh thn sn sng em
ht kh nng ca mnh phc v li ch ca T quc.
Lng yu nc bt ngun t tnh yu thng i vi cha m, anh em, h
hng v nhng ngi xung quanh; l tinh yu qu hng ni mnh c sinh ra v
ln ln...
* V: - L cng dn ca nc CHXHCNVN
- Tng nh, bit n, tn trng nhng thnh qu do cha ng ta c
kt, hnh thnh v ginh ly t k th.
- Bo v thnh qu cch mng m cha ng dng nn.
- con ngi, cc dn tc anh em c sng trong t do, hnh phc.
- Xy dng t nc ngy cng giu mnh, phn vinh, a hnh nh Vit
Nam ra th gii, a Vit Nam snh vai vi cc cng quc nm chu...
Cu hi 2: Hc sinh chng ta cn phi lm g gi gn v pht huy truyn
thng yu nc ca dn tc?
- Nng cao hiu bit, pht huy truyn thng yu nc ca dn tc.
- Khng ngng hc tp, rn luyn v thi ua trong lao ng sn xut.
- Tn trng truyn thng, gi tr o c cao qu ca dn tc.
2

- Tham gia tuyn truyn, gii thiu v truyn thng yu nc ca dn tc n cc

th h sau v bn b nm chu...
3. T chc lnh hi kin thc mi (40)
3.1 LI VO BI:
Cch 1: GV cho HS nghe bi ht Heal the world
GV: t cu hi cho HS: ngha ca ca khc ny?
Cch 2: Sau khi cc em tm hiu nhng phm tr o c c bn cc bi
10, 11, cc em c ci nhn ng n hn v cc vn v tnh yu, hn nhn v gia
nh (bi 12). Cc em cng c ci nhn r hn v trch nhim, ngha v vi cng
ng, vi s nghip xy dng v bo v T quc (bi 13). Tuy nhin, khng dng li
, ha chung vi xu hng hi nhp v pht trin, cng vi s pht trin nhanh v
mnh ca nn kinh t th trng, s pht trin nh v bo ca khoa hc k thut
t ra nhng vn cp thit mang tnh ton cu, i hi con ngi phi lin kt vi
nhau cng chung gii quyt. l nhng vn nh: nhim mi trng, dn s v
bng n dn s, dch bnh v cc t nn x hi... Tt c u v ang t cho con
ngi trc nhng nguy c v thch thc ln. V vy, mi mt cng dn chng ta
phi th hin trch nhim ca mnh trong nhng vn mang tnh ton cu ny.
hiu r iu ny chng ta cng i vo tm hiu bi 15.
3.2 TIN TRNH T CHC BI HC
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
HOT NG 1 (30)
THO LUN NHM V NHIM MI TRNG V
TRCH NHIM CA CNG DN TRONG VIC BO V
MI TRNG
GV: T chc cho HS tho lun
nhm.
GV: Phn lp hc thnh 04 nhm,
phn chia v tr, t tn nhm, c nhm
trng v th k v nu cu hi tho
lun.
GV: t cu hi tho lun: pht cu HS: tho lun theo
hi tho lun (hoc chiu ln mn hnh) cc cu hi sau:
* Nhm 1: Mi trng
(PH LC 1)
l g?K tn mt s loi
mi trng v ti
nguyn m em bit?
* Nhm 2: Thc trng
mi trng hin nay ra
sao? Ly mt vi s
liu minh ha.
* Nhm 3: Th no l
bo v mi trng?Nu
nhng vic lm c th
bo v mi trng?

BI 15
CNG DN VI MT S
VN CP THIT
CA NHN LOI

1. nhim mi trng v
trch nhim ca cng dn
trong vic bo v mi trng

* Nhm 4: Trch nhim

ca cng dn HS trong
vic gn gi v bo v
mi trng?
GV: Mi i din ca nhm trnh
by, thnh vin ca nhm b sung. Cc
nhm khc tip tc hon thin.
GVKL: Nhn xt, b sung
Ghi bng ph
Nhn mnh cc v chuyn HS: Ghi vo v

GV: Lin h
- che ph rng ca VN ch c
28%; hn 70% din tch rng ngho
kit; hng nm ton th gii c t 11
n 13 triu ha rng b cht ph; 30%
din tch b mt tri t l hoang mc
hoc ang b hoang mc ha
- Vit Nam c hn 12 triu ha t
trng i ni trc v din tch t c xu
hng hoang mc ha
- Hng ngy hng triu cht liu rc
thc thi ra mi trng
- Bo nhit i hng nm v cc hin
tng t nhin ngy cng khc nghit,
kh hu mt n nh
- Lng kh thi ra t sinh hot ca
con ngi v nh my rt ln, tng
zn b thng, nhit tri t nng
dn ln lm xut hin hin tng tan
bng v nhiu vng ngp trong nc

a. nhim mi trng
- Mi trng bao gm cc
yu t t nhin v yu t vt
cht to nn quan h mt
thit vi nhau, bao quanh con
ngi.
- V d: Khong sn, nc,
t ai, khng kh, nh sng,
ng thc vt,
- Thc trng mi trng
hin nay:
+ Ti nguyn rng, khong
sn, bin b khai thc ngy
cng cn kit.

+ Mi trng t, nc,
khng kh b nhim nng
n.

+ Cc hin tng nh: ma

ln, bo l, ma , ma
axt, thng tng zn, hin
tng tri t nng ln

GVKL: Mi trng l ni chng ta

sinh hot, tn ti v pht trin, th
nhng nhim mi trng v ang
tr thnh vn nng bng ca ton
nhn loi. Bo v mi trng l trch
nhim chung ca tt c mi ngi ch

khng phi chuyn ca ring ai. Vy,

trch nhim ca cng dn trong vic
bo v mi trng l g? Cng dn
HS cn phi lm g bo v mi
trng?

HS: tr li

HS: ghi vo v
GVKL: Nhn xt, b sung
Kt lun

GV: Ly v d v:
- Lut Bo v mi trng ca Xingapo
(tn thuc, nh nc bt, b ko cao
su)

b. Trch nhim ca cng

dn trong vic bo v mi
trng
- Khc phc nhng mu
thun ny sinh trong quan h
gia con ngi vi t nhin.
- Hot ng ca con ngi
khng ph v s cn bng t
nhin
- Con ngi khai thc t
nhin ng quy lut, khai
thc i km vi ti to, ch
pht trin bn vng.
* Trch nhim ca cng
dn hc sinh:
- Gi gn v sinh trng lp,
ni c tr, cng cng; khng
vt rc, x nc thi ba bi.
- Bo v v s dng tit
kim, hiu qu ti nguyn
thin nhin.

- Khai thc ch bin g, nng sn;

khng t, cht ph rng; khng dng
cht n, in nh bt thy hi sn
(nh bt hng lot)

- Tch cc tham gia tng v

sinh trng lp, ni ; tch
cc trng cy, trng rng
ph xanh t trng i trc.
- C thi ph phn, u
tranh trc nhnghnh vi
lm nh hng n mi
trng sng.
HS: tr li

GV: t cu hi kim tra hiu bit

ca hc sinh:
- Ngy mi trng th gii l ngy
no? Nm no? Thnh lp u?
- Ch ngy Mi trng th gii
nm 2006 l g?
GVKL: Ngy Mi trng th gii
c H Lin Hip Quc a ra vo
ngy 05/06/1972 nhm nh du ngy
khai mc Hi ngh Stockholm v mi
trng v con ngi.
Ch ngy MTTG nm 2006 l:

Desert and Desertification (Sa mc

v hoang mc ha), trong khu hiu
hnh ng l: ng t b cc vng t
kh cn, c t chc to thnh ph
Angi-Angiri. Nm 2005: Thnh ph
xanh - k hoch cho hnh tinh (ti San
Francisco-Hoa K). Nm 2004, ti
Bacelona-Ty Ban Nha vi ch :
Chng ta mun bin v i dng
chng ta tn ti hay la cht. Nm
2003, ti Birut-LiBng c th gii
hng v ch : Nc-2 t ngi
ang khc
GV: Chuyn
Bn cnh nhng bin i ngy cng
c xu hng xu i ca mi trng,
nhn loi cn phi i mt vi s bng
n dn s. Vy, bng n dn s l g?
Hu qu ca n ra sao? Trch nhim
ca cng dn trong vic gii quyt vn
ny nh th no?... chng ta cng
tm hiu ni dung th 2 - mc 2
HOT NG 2 (......)
THO LUN NHM V S BNG N DN S V
TRCH NHIM CA CNG DN TRONG VIC HN CH
BNG N DN S
GV: T chc cho HS tho lun nhm. HS tho lun cc
Lu : cch phn nhm nn khc vi ln cu hi sau:
tho lun u
* Nhm 1: Th no l
bng n dn s? Biu
GV: Phn lp hc thnh 04 nhm, hin ca s bng n
phn chia v tr, t tn nhm, c nhm dn s?.
trng v th k v nu cu hi tho * Nhm 2: Bng n dn
lun.
s gy ra hu qu g?
GV: t cu hi tho lun: pht cu * Nhm 3:
Trch
hi tho lun (hoc chiu ln mn hnh) nhim ca cng dn
(PH LC 2)
trong vic hn ch bng
n dn s?
* Sau khi tho lun, GV mi i din * Nhm 4: Hc sinh
nhm trnh by. HS cng nhm b sung cn phi lm g trong
* HS nhm khc nhm tip tc b vic hn ch bng n
sung.
dn s?
* Cc HS khc u c c hi tr li
GVKL: Ln lut ghi bng ph
Nhn xt
B sung
Kt lun tng ni dung tho lun.
HS: Ghi vo v

2. S bng n dn s v
trch nhim ca cng dn
trong vic hn ch bng n
dn s

a. Bng n dn s: l s gia
tng dn s qu nhanh trong

mt thi gian ngn, gy nh

hng tiu cc n mi mt
ca i sng x hi.

GV: Lin h
- S gia tng dn s qu nhanh, con
ngi buc phi khai thc ti nguyn
phc v cho mnh. Qu trnh ngy
cng tng nn lm ti nguyn thin
nhin khnh kit, nhim mi trng,
mt cn bng sinh thi...
- S gia tng dn s, trnh dn tr
thp, nn m ch v tht nghip ko di
nn lm cho nn kinh t km pht trin.
(y l hin tng cc nc Chu
phi).
- S bng n dn s din ra ngy cng
ln trong khi thu nhp thp, gio dc v
y t km pht trin... l nguy c lam
suy thoi ging ni, t nn x hi gia
tng, ny sinh nhiu t nn x hi...
GV: Trc nhng vn , mi
mt cng dn cn phi lm g hn
ch bng n dn s?

b. Hu qu ca s bng n
dn s:
- Mt cn bng t nhin v
x hi.
- Cn kit ti nguyn,
nhim mi trng.
- Kinh t ngho nn
- Nn tht nghip
- Tht hc m ch

- Suy thoi ni ging

- T nn x hi gia tng
- Dch bnh him ngho

c. Trch nhim ca cng

dn:
- Nghim chnh chp hnh
Lut Hn nhn v gia nh
- T chc tuyn truyn, vn
ng mi ngi xung quanh
thc hin Lut Hn nhn v
gia nh, chnh sch dn s k hoch ha gia nh.

GV: Vai tr ca HS c th hin

nh th no?
HS: tr li
GVKL: Nhn xt
B sung
Kt lun
HS: Ghi vo v

* HS cn phi lm g? Ngoi
nhng vn trn, cng dn
HS cn phi thc hin:
- Vn ng ngi thn thc
hin nghim tc Lut Hn
nhn v gia nh, chnh sch
dn s - k hoch ha gia
nh.
- Tuyn truyn v chnh
sch dn s, cc bin php
hn ch bng n dn s ca
ng v Nh nc.

- Sng an ton, lnh mnh,

khng kt hn, sinh con
tui v thnh nin, khng
quan h tnh dc trc hn
nhn.
GV: Bn cnh nhim mi trng
v s bng n dn s, con ngi trong
th k XXI cn i mt vi nhiu dch
bnh him ngho. Trc nhng nguy
c , mi cng dn phi th hin trch
nhim ca mnh nh th no v vic
phng nga, y li nhng dch bnh
him ngho... Chng ta qua tm hiu
ni dung mc 3
HOT NG 3
THO LUN NHM TM HIU NHNG DCH BNH
HIM NGHO V TRCH NHIM CA CNG DN
TRONG VIC PHNG NGA, Y LI NHNG
DCH BNH HIM NGHO
GV: GV: Cho HS tho lun nhm, HS: tho lun cc cu
mi bn xc nh s th t t 12... hi sau:
GV phn nhng HS s chn thnh mt * Nhm s l:
1. Hy nu nhng cn
nhm v tng t vi s l.
* Sau khi tho lun, GV mi mt s bnh, dch bnh m
nhn loi ngy nay
bt k trong bn trnh by.
* HS bn khc cng s vi HS ang ang i mt.
2. Nu nhng bin
trnh by s b sung.
php ng chn, y li
* Cc HS khc u c c hi tr li
nhng cn bnh him
ngho?
* Nhm s chn:
Trch nhim ca cng
dn trong vic tham gia
phng nga v y li
nhng dch bnh him
ngho c th hin ra
sao?
HS: ghi vo v
GV: Ghi bng ph
Nhn xt, b sung
Kt lun
* GV: Theo t chc Y t th gii, cui
nm 2005, ton th gii c 40,3 triu
ngi nhim HIV. Ring Vit Nam, 6
thng u nm 2006, c nc c
112.880 ngi nhim HIV/AIDS (80%
l nam gii); 19261 ngi chuyn sang
AIDS; 11.247 ngi t vong (100% s

3. Nhng dch bnh him

ngho v trch nhim ca
cng dn trong vic phng
nga, y li nhng dch
bnh him ngho

a. Nhng dch bnh him

ngho
- Nhn loi ngy nay ang
i mt vi nhng bnh him
ngho nh: ung th, sars,
HIV/AIDS, cm gia cm, l
mm long mng, lao, st rt,
tim mch...

tnh c ngi mc bnh; Qung Ninh

c s ln ngi mc l 600 ngi trn
100.000 dn...)
* GV: Lin h v s hp tc ca Vit
Nam v cc nc trn th gii v vic
phng chng, y li v ngn chn cc
dch bnh him ngho (Vit Nam l
nc i u trong vic nghin cu cm
gia cm H5N1...)

* GV: Vy, cng dn cn phi lm g

y li v ngn chn cc dch bnh
HS: tr li
him ngho?
* GVKL: Nhn xt
B sung
Kt lun
HS: ghi vo v

3.3. NH GI, CNG C (6)

GV: Cho HS lm bi tp 1 v 2 SGK trang 112
GV: Dn d
3.4. HNG DN HOT NG NI TIP (1)
1.Chun b cho bi 16 (su tm tranh nh, on phim lin quan)
2. Xem cc bi tp trang 117, 118
3.5. NHN XT, NH GI TIT HC (1)

- Bin php ngn chn, y

li:
+ Hp tc trao di kinh
nghim
+ u t tr tu, sc lc v
ca ci...
+ Hp tc o to ngun
nhn lc
+ Vn ng, tuyn truyn
nng cao nhn thc ca con
ngi...
b. Trch nhim ca cng
dn trong vic phng nga,
y li nhng dch bnh
him ngho
- Tch cc rn luyn thn
th, tp luyn TDTT, gi gn
v sinh, bo v sc khe...
- Sng an ton, lnh mnh,
trnh xa cc t nn x hi.
Khng c hnh vi gy hi
n cuc sng c nhn, gia
nh v x hi.
- Tch cc tham gia tuyn
truyn phng trnh cc dch
bnh him ngho, phng
chng ma ty, mi dm v
cc t nn x hi khc.

PH LC 1
* Nhm 1: Mi trng l g? K tn mt s loi mi trng v ti nguyn m em bit?
* Nhm 2: Thc trng mi trng hin nay ra sao? Ly mt vi s liu minh ha.
* Nhm 3: Th no l bo v mi trng?Nu nhng vic lm c th bo v mi trng?
* Nhm 4: Trch nhim ca cng dn HS trong vic gn gi v bo v mi trng?

PH LC 2
* Nhm 1: Th no l bng n dn s? Biu hin ca s bng n dn s?.
* Nhm 2: Bng n dn s gy ra hu qu g?
* Nhm 3: Trch nhim ca cng dn trong vic hn ch bng n dn s?
* Nhm 4: Hc sinh cn phi lm g trong vic hn ch bng n dn s?

10

PH LC 3

* Nhm s l:
1. Hy nu nhng cn bnh, dch bnh m nhn loi ngy nay ang i mt.
2. Nu nhng bin php ng chn, y li nhng cn bnh him ngho?

* Nhm s chn:
* Trch nhim ca cng dn trong vic tham gia phng nga v y li nhng dch bnh him
ngho c th hin nh th no

11