Mt s c im t nhin, chnh tr, vn ho, x hi ca cc nc Ch ! "hi 1. iu kin t nhin Chu Phi pha Ty Nam i lc u, nm trn trc n ia!

ia! th"n #u$c t% t& pha '"n (an pha Ty, l) c*u n$i c+a ,a lc -a chu , chu u .) chu /0, n$i li1n 'i Ty 2u3n .4i 5n '6 23n 7 Chu Phi 8c ,a! ,9c a ph*n ,i c:c i ;3n l4n .4i 6 ;)i c+a n , ,i<n l) =>7???@m7 A pha BCc, chu Phi ti%p i:p .4i '-a Trun DEi, pha Ty .4i 'i Ty 23n , pha '"n l) 5n '6 23n .) pha '"n BCc, chu Phi tiFm cGn .4i @hu .Hc Trun '"n , t:ch .4i ,:n E! I rGp ,i DJn DEi7 Chu Phi l) lc -a l4n thK ,a trn th% i4i, (au chu .) chu /0, .4i ;iFn tch trn L? triFu @mM7 2! cN .- tr @h: $i OKn nhau .1 hai ,:n c*u BCc .) Nam, @h hGu c+a chu Phi cN th< 8c chia l)m (:u .Pn chnh7Tr4c tin l) @hu .Hc trun tm *n Och ! .) /aQaQ atQOca cN @h hGu Rc trn nhiFt 4i nNn Sm, .4i l8n ma l4n .) nhiFt 6 ca! #uanh nTm7 Ti%p N l) hai .)nh ai nhiFt 4i pha BCc .) Nam .4i @h hGu (a.an, nhiFt 6 ca! .) l8n ma phn ,$ ch+ y%u .)! mPa hU7 Ti%n .1 hai cHc l) .Pn @h hGu thE! n uyn nVa (a mc, .4i l8n ma cWn tGp trun .1 mPa hU nhn hn ch% h3n7 Xi:p .4i hai @hu .Hc n)y l) .Pn @h hGu (a mc Rc trn .4i (a mc YaQhaQra pha BCc .) (a mc Zalahari pha Nam7 TGn cPn c+a hai .Pn (a mc n)y l) .)nh ai @h hGu thE! n uyn ,:n (a mc .4i l8n ma tGp trun .1 mPa "n 7 Cu$i cPn hai cHc BCc .) Nam c+a chu lc l) nh[n ;Ei ;\t h]p cN @h hGu cGn nhiFt 4i @i<u '-a Trun DEi .4i thi ti%t "n h^a7 2! cN (H phn chia c+a i1u @iFn tH nhin .) c:c .Pn @h hGu th_! @hu .Hc -a l` nh .Gy a Enh hn ph*n n)! %n (H phn hNa .1 @inh t% c+a c:c n4c tr!n mbi @hu .Hc, ;cn %n cN n4c cN nhi1u thuGn l8i < ph:t tri<n c:c n )nh n"n n hiFp, th+y (End nhn Jn thi cWn tJn ti nhi1u #u$c ia @h"n th< tH Em ,E! c:c nhu c*u thi%t y%u c+a menh .1 l3n thHc thHc phSm7 Chu Phi cN n uJn t)i n uyn tH nhin r\t ph!n phf .4i nhi1u n uyn liFu #uan tr9n cN tr[ l8n l4n trn th% i4i7 Tr!n g? l!i @h!:n (En ch+ y%u c+a th% i4i the chu Phi cN tr[ l8n Kn *u th% i4i %n hi l!ij k?l @im c3n mtGp trun C6n h^a 2n ch+ C"n Q ", Nam Phi, Nami,ia, nn Q "Qla, Xhanao, pil c!,alt mC6n h^a 2n ch+ C"n Q "o, >il .)n , h3n i?l man an .) ph!tphat, Lil uranium, pil lithium, gql cr!m, =hl Jn .) ,!Oitd7N !)i ra, chu Phi c^n cN

tr[ l8n l4n .1 ;*u mr .) @h $t snQ iQri, NiQ iQriQa, nn Q "Qla, tiQ,i, XaQ,"n , C6n h^a C"n Q "d D3n n[a, .4i hF th$n ("n hJ ;)y Rc, chu Phi c^n cN ti1m nTn r\t ;Ji ;)! .1 th+y iFn, chi%m Lg,ql ti1m nTn t!)n th% i4i7 Tuy nhin, n uJn t)i n uyn phn ,$ @h"n Jn 1u, m6t ($ n4c r\t i)u t)i n uyn @h!:n (En chi%n l8c nh @im c3n , .)n , uranium tGp trun c:c n4c pha Nam chu Phi, ;*u mr @hu .Hc BCc Phi .) Ty Phi7 N 8c li, nh[n n4c Trun .) '"n Phi li r\t n hU!, n uJn t)i n uyn n hU! n)n, thGm ch @h"n cN n ra ,i<n nn Rp nhi1u @hN @hTn tr!n ia! lu ,u"n ,:n7 u4i nh[n i1u @iFn tH nhin ph!n phf, c:c #u$c ia chu Phi h!)n t!)n cN @hE nTn ph:t tri<n n1n @inh t% n%u ,i%t @%t h8p .) (V ;n m6t c:ch h8p l` c:c l8i th% c+a menh7 2. c im vn ho x hi Q V lch s Chu Phi l) lc -a cN l-ch (V lu i .) c:c .Pn ca! n uyn mi1n Nam chu Phi u8c c!i l) n3i (inh ($n *u tin c+a l!)i n i trn Tr:i '\t c:ch y = g triFu nTm7 Th% @v h> hi, n i chu u ,Ct *u c"n cu6c @hai ph: chu Phi7 NTm hqp=, n i BJ ')! Nha a thi%t lGp trm th3n mi *u tin ;9c th_! , ,i<n XhiQn Elmina mthu6c lanh thw Xhanao .4i c:c h)n hNa 8c tra! wi chnh l) .)n , n ) .!i .) hJ tiu7 Tr!n c:c th% @v hp hk, ;! nhGn th\y n uJn t)i n uyn i)u cN c+a lc -a n)y, c:c n4c chu u ,Ct *u Sy mnh c:c cu6c @hai ph: chu Phi, %n cu$i th% @v hk, h*u nh t!)n ,6 chu Phi a ,- l)n (Nn thHc ;n chu u " h6, tr!n N hai thHc ;n l4n nh\t l) Ph:p .) snh7 Ph:p " h6 ch+ y%u pha Ty .) Ty BCc lc -a, chinh phc c:c n4c nh chu Phi Och !, CaQm3Qrun, snQ iQri, /aQr$c .) TuyQniQ ;id snh ch+ y%u " h6 @hu .Hc '"n .) Nam chu Phi, ,a! Jm c:c n4c nh YuQTn , Y"QmaQli, x an;a, ZQniQad.) m6t ($ n4c Ty Phi nh XTmQ,ia, yi_rra t_!n, NiQ iQriQad Tuy Ou\t hiFn chu Phi (4m nh\t nhn n i BJ ')! Nha chz " h6 m6t ph*n nhr chu Phi l) c:c n4c XhiQn, nn Q "Qla, /"Q;TmQ ,ch .) m6t ($ E! , ,i<n Ty Phi{ Bz chi%m i[ C"n Q ", |uQanQa .) BuQrunQ;i{ Ty Ban Nha chi%m m6t ph*n XhiQn, m6t ph*n (a mc YaQhaQra, lGp ch% 6 ,E! h6 m6t ph*n lanh thw /aQr$c7 N !)i ra 'Kc, }talia cWn chi%m ch! menh m6t ($ .Pn \t @hu .Hc Ty, Nam .) '"n chu lc7

Chnh c:ch chnh (:ch :p Rt phn chia ,in i4i lanh thw, :p ,Kc ,Nc l6t, chia < tr- m) ch+ n h~a thHc ;n < li l) n uyn nhn (u Oa ;cn %n c:c tranh ch\p, Oun 6t chu Phi m) hGu #uE nRn n1 c+a nN c^n < li ch! %n n )y nay7 Th% @v YY l) thi @ c+a #u: trenh \u tr)nh i)nh 6c lGp c+a c:c #u$c ia Chu Phi7 /6t .)i #u$c ia a ,Ct *u 6c lGp t& *u th% @v =?7 Tuy nhin, chz %n (au chi%n tranh Th% i4i thK hai, cPn .4i (H henh th)nh c+a ph_ Oa h6i ch+ n h~a, (H (uy y%u c+a ch+ n h~a thHc ;n, (H ph:t tri<n mnh m c+a ph!n tr)! \u tranh iEi phNn ;n t6c trn t!)n th% i4i, the c:c n4c chu Phi m4i thHc (H ,Ct *u #u: trenh i)nh li 6c lGp t& tay c:c % #u$c thHc ;n chu u7 Nh #u: trenh \u tranh i)nh 6c lGp, %n nay, t\t cE gL n4c chu Phi 1u l) c:c #u$c ia 6c lGp7 Q V dn c 2n c chu Phi r\t a ;n , ,a! Jm trn h7??? nhNm nhr @h:c nhau7 A BCc Phi ch+ y%u l) n i sQrGp, pha Nam yahara ch+ y%u l) c:c t6c n i Phi ;a _n7 N !)i ra c^n cN m6t ,6 phGn n i $c chu u .) chu ($n c:c n4c cN @h hGu cGn nhiFt 4i7 NTm =??i, ;n ($ chu Phi 4c tnh t trn kiL triFu n i, chi%m hql ;n ($ th% i4i, Kn thK hai (au chu , mGt 6 ;n ($ l) L=,=i n i@mM7 2n ($ chu Phi tTn trn nhanh, hiFn nay t @h!En h,pl nTm .) 8c ;H !:n ( ti%p tc tTn nhanh tr!n thi ian t4i7 4c tnh %n nTm =?hg, ;n ($ chu Phi ( t @h!En h7?g? triFu n i7 #$n%& Cc nc c' ( n s )n nh*t Ch ! "hi nm +,,1i2n tch 34m+5 k=L7i>p h7h=i7h=i h7??h7qg? =7Lqg7qh? h7=hk7kh= =7g?g7ph? kqg7?pi gp=7>g? 1 n s 3n%6i5 hq>7=gg7Lh= p=7gqq7pq? ph7ihL7g=? >>7ghq7g?q qp7ip=7ig> q?7=hp7qg> q?7=hL7h>? Li7kgL7pq?

.//

0c

h NiQ iQriQa = QtiQ"QpiQa L siQcGp q CD2C C"n Q " g Nam Phi > YuQTn i TanQ;aQniQa p ZQniQa

k /aQr$c h? snQ iQri Q V ng!n ng"

qq>7gg? =7Lph7iq?

Lq7LqL7==? LL7i>k7>>p

Ngun: CIA World Fact Boo u1 mRt n "n n [, c:c ,6 t6c chu Phi 1u cN thw n [ rin , nhn .1 ch[ .i%t the chz cN ch[ I Q rGp BCc Phi, smhari#u_ thi!pia, yahili '"n Phi .) srican_r c+a n i B!_r ti Nam Phi7 C:c n "n n [ chu u cWn cN Enh hn :n @<j ti%n snh, Ph:p, Ty Ban Nha .) BJ ')! Nha 8c c!i l) n "n n [ chnh thKc ti m6t ($ n4c ;! @%t #uE c+a #u: trenh thHc ;n hNa7 Q V t!n gi#o Tnh ch\t a ;n .1 .Tn hNa c+a c:c ,6 t6c a ;cn %n c:c henh thKc tn n n chu Phi cWn r\t ph!n phf, ,Ct r lu i tr!n i ($n c+a c:c ;n t6c .) c^n Enh hn (u r6n %n n )y nay7 T& th% @v thK hg, ! DJi ,Ct *u Om nhGp .)! chu Phi t& pha BCc, %n th% @v thK h> l) (H Ou\t hiFn c+a ! Tin l)nh .) ! Thin chfa cPn .4i #u: trenh ,)nh tr4n c+a ch+ n h~a thHc ;n chu u7 DiFn nay cN @h!En q?l ;n ($ chu Phi th_! ! DJi, tGp trun ph*n l4n @hu .Hc BCc Phi, q?l th_! ! Tin l)nh .) ! Thin chfa, c^n li =?l ;n ($ ch+ y%u th_! c:c t"n i:! chu Phi ,En -a, u8c 9i l) ! Cw truy1n hay uGt @inh i:!, l) nh[n t"n i:! cN Ou h4n ti%n hNa #uanh thuy%t .Gt @inh .) tc th cfn tw tin7 Chnh c:c Rc i<m a ;n .1 ;n c, .Tn hNa, t"n i:! n)y c+a chu Phi a @hi%n ch! chu lc n)y cN m6t (H a ;n hNa .1 nhu c*u tiu ;Pn , cN t:c 6n l4n %n (H ph:t tri<n @inh t% chun c+a t!)n chu lc .) t! nn m6t (Kc h\p ;cn Rc ,iFt $i .4i ph*n c^n li c+a th% i4i7 N 8c li, c:c $i t:c ,n n !)i cWn c*n phEi n hin cKu r\t @0 c:c Rc i<m nNi trn < cN th< :p Kn nhu c*u c+a m6t th- trn ." cPn r6n l4n nhn li h%t (Kc phKc tp n)y7 $ Ch%nh tr $ &' h(i B4c .)! thGp @v k? c+a th% @v YY, c:c Oun 6t @hu .Hc chu Phi a ;*n 8c h^a ;-u7 Tuy nhin, m6t ($ i<m nNn m4i a Ou\t hiFn, c:c Oun 6t n6i ,6, mu thucn (Cc t6c t"n i:!, tranh i)nh #uy1n lHc li ,Pn nw nhi1u n3i7 T& nTm hkk? %n nay a cN h3n q? #u$c ia chu Phi thHc thi ch% ;n ch+ a En , th"n #ua .iFc (Va wi Di%n ph:p, i1u chznh c3 c\u lanh !, ti%n h)nh c:c cu6c ,*u cV tH ;!7 uiFc chuy<n wi n)y cN mRt tch cHc l) iEm thi<u 8c ch% 6 6c t)i #un phiFt ti c:c n4c chu Phi, ph:t huy c:c ti1m nTn (n cN, t! i1u @iFn thfc Sy @inh t% ph:t

tri<n7 Tuy nhin, .iFc :p Rt nh[n i: tr- ;n ch+ th_! m" henh ph3n Ty .)! c:c #u$c ia @m ph:t tri<n, trenh 6 ;n tr th\p, tGp #u:n chnh tr- lc hGu .4i nh[n Rc thP .Tn hNa rin @h"n nh[n man li @%t #uE @hE #uan m) c^n Sy nhi1u n4c chu Phi .)! tenh trn ,\t wn -nh h3n7 yau nhi1u thGp @v ;4i ch% 6 6c t)i, @hi chuy<n (an ;n ch+ a n uyn a En , chu Phi a Ou\t hiFn h)n l!t c:c En ph:i h!t 6n th_! tiu ch -a ph3n , t"n i:!, ,6 t6c7 Nh[n mu thucn, thP -ch i[a c:c ,6 t6c, t"n i:! .) tranh ch\p lanh thw, ,in i4i #u$c ia li 8c ;-p ,Pn ph:t7 Nhi1u cu6c n6i chi%n, Oun 6t (Cc t6c, t"n i:! .) c:c cu6c chi%n tranh a nw ra ti YuQTn , Y"QmaQli, thi!pia, Trun Phi, nn Q "Qla, Burun;i, tiQ,Qria, @h+n h!En .Pn DJ l4nd7a m6t l*n n[a t)n ph: n1n @inh t% c:c n4c n)y, t:c 6n tiu cHc %n tenh henh chnh tr- .) m"i trn ph:t tri<n @inh t% c+a chu Phi7 Bn cnh N, .cn Ou\t hiFn m6t ($ #u$c ia cN nh[n ,4c i thGn tr9n , @h"n @h! tr!n cEi c:ch, tr:nh 8c .^n O!:y c+a ,! lHc, Oun 6t .) ;uy tre 8c wn -nh, tTn trn nh C6n h^a Nam Phi, Nami,ia, /aQr$c, TuyQniQ;i, YQnQ an, si CGpd7