Budaclk ine 2ooo yl nce geldi. M.S.

65 ylnda bir Budist topluluunun Kiangsu Eyaletinin Konfysn memleketinden pek uzak olmayan kuzey blgesinde kraliyet himayesinde yaad bildirilmitir ve muhtemelen ilk keiler yzlerce yl nce buraya gelmilerdi. O zamandan beri onbinlerce Hintli ve Orta Asyal kei deniz ve kara yoluyla ine yolculuk etti, fakat Budann retilerini ine getiren bu insanlar arasnda kimse Bodhidharma katlar etkili olmamtr. Yaam boyunca bir ka mridi dnda kimsenin tanmad Bodhidharma milyonlarca Zen Budistin ve Kung-fu rencisinin atasdr. O pek ok efsanenin de konusudur ayn zamanda, Zen ve Kung-funun yansra, rivayete gre ine ay getiren de Bodhidharmadr. Bu kitapta Bodhidharmann Zen retisi zerine yapt drt vaaz, drt konuma var. Her bir vaaz Zen retisinin temel ilkelerini, zgn ruhunu iermekte.

ISBN 975 - 6529 - 00 -

9 789756 529003

Bodhidharmann Zen retisi

ngilizceye eviren

Red Pine

Trkesi Nur Yener

OKYANUS

 Red Pine Okyanus Yaynclk ve Yapmclk Ltd. ti., 2003

"Tantm iin yaplacak ksa alntlar dnda yayncnn yazl izni olmakszn hibir yolla oaltlamaz."

Editr: Ltf Bozkurt Trkesi: Nur Yener Dzelti: Esra Bilal Kapak Tasarm: Burcu Kayalar Yrk ISBN - 975 - 6529 - 00 - 8

Ofset Hazrlk Bask ve Cilt: izge Tantm ve Matbaaclk Ltd. ti. Tel: (0212) 482 56 28

OKYANUS YAYINCILIK VE YAPIMCILIK LTD. T. Ankara Cad. Konak Han. 34410 Caalolu - stanbul Tel+Fax: (0212) 513 42 59

NDEKLER

Giri Uygulama Tasla Kan Ak Vaaz Uyanma Vaaz Hamle Vaaz

Giri

Budaclk ine 2.000 yl nce geldi. M.S. 65 ylnda bir Budist topluluunun Kiangsu Eyaletinin Konfysn memleketinden pek uzak olmayan kuzey blgesinde kraliyet hi mayesinde yaad bildirilmitir ve muhte melen ilk keiler yzlerce yl nce buraya gelmilerdi. O zamandan beri onbinlerce Hintli ve Orta Asyal kei deniz ve kara yo luyla ine yolculuk etti, fakat Budann re tilerini ine getiren bu insanlar arasnda kimse Bodhidharma kadar etkili olmamtr. Yaam boyunca bir ka mridi dnda kimsenin tanmad Bodhidharma milyon larca Zen Budistin ve Kung-fu rencisinin atasdr. O pek ok efsanenin de konusudur ayn zamanda, Zen ve Kung-funun yansra, rivayete gre ine ay getiren de Bodhid harmadr. Meditasyon yaparken uykuya dal mamak iin gz kapaklarn kesmi ve gz kapaklarnn dt yerde ay yapraklar bitmitir. O zamandan itibaren ay sadece
7

keilerin deil, Doudaki herkesin oldu. Sanatlar bu gelenee bal Bodhidharmay hep gz kapaksz, gzlerle resmederler.

iecei kalarak patlak

Efsanelerde ounlukla olduu gibi, ger ei kurgudan ayrmak imkansz hale gelmi tir. Tarihler kesin deildir; gerekte Bodhid harmann varolduundan bile phe eden en az bir Budist alim tanyorum. Fakat hi yaa mam olan bir adam hakknda yazma riskine kar, ona atfedilen vaazlar iin bir arka plan oluturmak amacyla en eski kaytlara ve ken di tahminlerime dayanan muhtemel bir bi yografi tasarladm. Bodhidharma 440 yl civarnda Gney Hint Pallava krallnn bakenti olan Kanc hide dodu. Doutan bir Brahmand ve Kral Simhavarmann nc oluydu. Gen liinde din deitirerek Budacl kabul etti ve daha sonralar babasnn Magadhann eski Budist merkezinden davet ettii Prajnata radan Dharma konusunda eitim ald. Bod hidharmaya ine gitmesini syleyen de Prajnataradyd. Geleneksel kara yolu Hun lar tarafndan engellendii ve Pallavann G ney Dou Asya ile ticari balar olduu iin Bodhidharma Mahaballipuram limanndan gemiyle yola kt. yl boyunca Hindistan kylarn ve Malaya Yarmadasn dolatktan sonra 475 ylnda Gney ine vard.
8

O sralarda lke Kuzey Wei ve Liu Sung hanedanlklarna blnmt. inin byle bir dizi kuzey ve gney hanedanlklarna b lnmesi nc yzyln balarnda balam ve lke altnc yzylda Sui hanedanl altn da tekrar birleene dek srmtr. te in Budacl bu blnme ve karmaa dnemin de geliti; daha askeri zihniyetli olan kuzeyli ler meditasyon ve by stnde dururken, daha entellektel olan gneyliler felsefi tart malar ve prensiplerin sezgisel olarak kavran masn tercih ediyordu. Bodhidharma beinci yzyln sonuna do ru ine vardnda inin gney blgesinde yaklak 2.000 Budist tapnak ve 36.000 kei vard. Kuzeyde 477 ylndaki bir saymda 6.500 tapnak ve 80.000 kei sayld. Elli yl dan daha az bir sre sonra, kuzeydeki baka bir saym bu rakam 30.000 tapnaa ve 2.000.000 keie, veya yaklak nfusun yzde beine ykseltti. Bu rakamlar hi phesiz ver giden ve zorunlu askerlikten kamaya alan veya dini olmayan baka nedenlerle tapnan korumasnn peinde olan pek ok insan kap syordu, fakat Budaclk aka Yangtzenin kuzeyindeki halk arasnda yaylyordu. G neyde ise Budaclk altnc yzyla kadar ei timli sekin snfla snrl kald. Bodhidharma Nanhai limanna vardktan sonra muhtemelen gneydeki Budac merkez
10

leri ziyaret etti ve eer Hindistandan gelirken yolda renmemise, ince renmeye bala d. Tao-yuann 1002 ylnda biten Transmissi on of the Lamp adl eserine gre, Bodhidharma Gneye 520 ylnda vard ve Liu Sungun ha lefi olan Liang hanedanlndan imparator Wunun huzuruna kmas iin Chien kangdaki bakente davet edildi. Bu karlama srasnda imparator dini almalar yapmann yararn sordu ve Bodhidharma boluk reti siyle yant verdi. mparator Bodhidharmann ne dediini anlamad ve Bodhidharma gitti. Ne var ki daha nceki kaytlar byle bir gr meden bahsetmiyor. Her halkarda, Bodhidharma Yangtzeyi geti -efsaneye gre ii oyuk bir kamn s tnde- ve Kuzeye yerleti. nceleri Kuzey Weinin bakenti Pingchengin yaknlarnda kald. 494de imparator Hsiao-wen bakenti gneye, Lo nehrinin kuzey kysndaki Lo yanga tad zaman Pingcheng blgesinde yaayan keilerin ou da oraya tand ve Bodhidharma da muhtemelen onlarn arasn dayd. Tao-hsuann 645de yazlan Further Lives of Exemplary Monks adl eserinin ilk msvettesine gre bir kiiyi Sheng-fu ismiyle keilie atad. Bakent Loyanga tandn da, Sheng-fu gneye yerleti. Keilie atan ma normalde yllk bir mezlik gerektir diinden, 490 ylnda Bodhidharma zaten ku
11

zeyde bulunmu ve o zamana dek yeterince ince renmi olmalyd. Bir ka yl sonra, 496da,imparator Lo yangn gneydousunda Honan eyaletindeki Sung Danda Shaolin tapnann kurulmas n emretti. Halen varolan (geni lde bir tu rist blgesi olsa da) bu tapnak Bodhidharma iin deil, Hintli baka bir meditasyon ustas iin kurulmutu. Fakat son 1500 yl zeri usta lar tapnaa gelip giderken, Bodhidharma bir Budist tarihisi dnda herkesin Shaolin ile balant kurduu tek keitir. Bodhidhar mann burada, Sung Dann bat Shaoshih Doruunda tapnan bir mil kadar uzanda ki bir maarann kaya duvarna bakarak dokuz yl meditasyon yapt sylenir. Shaolin daha sonralar keiler iin Kung-fu eitimi konu sunda nl oldu ve Bodhidharma da bu sana tn kurucusu olarak onurlandrld.* Hindis tandan geldii iin phesiz mritlerine bir tr yoga eitimi verdi, fakat ilk kaytlardan hi birinde onun herhangi bir egzersiz ya da d v sanat rettiinden bahsedilmez. 500 ylnda, Loyang yarm milyonun s tnde nfusu olan, dnyadaki en byk ehir lerden biriydi. mparator Hsuan-wu 516 y lnda lp devletin kontroln dul imparato
* Bu konu hakknda daha geni bilgi iin yaynlarmz arasnda kan Shaolin Tapnandaki Dv Sanatlarnn Srr adl kitabmza bakabilirsiniz. (Okyanus Yaynclk)

12

rie Ling alnca ilk yaptklarndan biri Yung ning Tapnann kurulmasn emretmek ol du. Bu tapnan ve 130 metre yksekliinde ki pagodasnn inas imparatorluk hzinesini neredeyse tketti. Yang Hsuan-chih tarafn dan 547 ylnda yazlan Loyangn tapnaklar hakkndaki kayta gre, tapnan saaklarn dan sarkan altn rzgar anlar mil teden duyulabiliyor ve pagodann sivri tepesi otuz mil teden grlebiliyordu. Yang, bu tapna grm olduu en hametli yap olarak ad landran Bodhidharma isminde Batdan gelen bir keiten de bahsediyor. Tapnak 516 yl na kadar kurulmam olduu ve 534 ylndaki bir yangnla ykld iin, Bodhidharma 520 yl civarnda bakentte bulunmu olmalyd. lk kaytlar onun dnem dnem gelip giderek Loyang blgesinde seyahat ettiini sylyor. Bakentte Yung-ming tapnanda kalm ol malyd. Yung-ning Tapnayla kartrlma mas gereken Yung-ming bir ka yl daha n ce, yabanc keilerin merkezi olarak impara tor Hsuan-wu tarafndan altnc yzyln ba nda kurulmutu. 534 ylnda Kuzey Weinin kmesi srasnda ehrin boaltlmasndan n ce, bu tapnak rivayete gre Suriye kadar uzak lkelerden gelen 3.000den fazla keie ev sa hiplii yapt. Budacln indeki bu ani ykseliine ramen Bodhidharma pek az mrit buldu.

Keilie atandktan hemen sonra gneye gi den Sheng-funun dnda ad geen tek m ritleri Bodhidharma ile be-alt yl altklar sylenen Tao-yu ve Hui-ko idi. Bize syle nene gre Tao-yu Yolu anlad, fakat hi retmedi. Bodhidharmann kendi neslinin cbbesini ve kasesini, ve Tao-hsuana gre, Gunabhadrann Lankavatara Sutra'snn e virisinin bir kopyasn emanet ettii Hui-ko idi. Ne var ki bu kitapta evrilen vaazlarda, Bodhidharma ounlukla Nirvana, Avatamsa ka ve Vimilakirti sutralarndan alnt yapyor ve Lankavatannn terminoloji karakterlerin den hi birini kullanmyor.Belki de bu sutray bu denli stn tutan Bodhidharma deil, Hui-ko idi. Tao-yuan Transmission of the Lamp adl ki tabnda kendi neslinin cedliini Hui-koya devrettikten hemen sonra Bodhidharmann kskan bir kei tarafndan zehirlenerek onuncu ayn beinci gn 528 ylnda ld n sylyor. Tao-hsuann daha eski olan Bodhidharma biyografisi sadece Lo Nehrinin kylarnda ldn sylyor ve lmnn tarihi veya nedeninden bahsetmiyor. Tao-yuana gre Bodhidharmann cenazesi Loyang yaknlarna, Ay Kula Dandaki Tinglin Tapnana gmld. Tao-yuan yl sonra bir subayn Orta Asya dalarnda yrrken Bodhidharma ile karlatn ekliyor. Ucun
14

dan bir sandalet sarkan bir sopa tayordu ve subaya Hindistana geri dnmekte olduunu syledi. Bu karlamayla ilgili sylentiler di er keileri meraklandrd ve sonunda Bod hidharmann mezarn amaya karar verdiler. Fakat mezarn iinde tek bulduklar bir sanda let oldu ve o zamandan beri Bodhidharma ucunda kayp sandaletin salland bir sopa ile resmedildi. mparator Hsiao-wuya 534 ylnda yap lan suikastle Kuzey Wei, Bat ve Dou Wei hanedanlklarna blnd ve Loyang saldr ya urad. Dou Weinin gl Kao ailesi Bu dacl korumasyla nl olduu iin Hui-ko da dahil Loyangda yaayan pek ok kei Do u Weinin bakenti Yehe tand. Orada Hui-ko nihayet Tan-lin ile tant. Tan-lin nce Loyangda, sonra Yehte Budist sutrala rn yeni evirilerine nszler ve yorumlar ya zarak almalar yapyordu. Hui-ko ile tan tktan sonra, Bodhidharmann Budacla yaklamyla ilgilenmeye balad ve Uygulama Taslana ksa bir nsz ekledi. Bu nszde Bodhidharmann Gney Hindistandan gel diini ve ine vardktan sonra sadece iki ta ne deerli mrit, Tao-yu ve Hui-koyu, bul duunu yazyor. Bodhidharmann duvar me ditasyonunu ve Taslakta anlatlan drt uygu lamay rettiini de sylyor. Eer Bodhidharma hakknda bildikleri
15

miz sadece bunlarsa, o zaman neden inde Dharma reten ve renen milyonlarca ke i iinde neden en nls o? Bunun nedeni ine Zeni getirme itibarnn sadece ona ait olmasdr. Elbette Zen, meditasyon olarak, Bodhidharma gelmeden yzlerce yl nce de retiliyor ve uygulanyordu. Ve onun bu reti hakknda sylemi olduklarnn ou da ha nce sylenmiti -rnein yz yl nce Tao-sheng tarafndan. Ancak Bodhidhar mann Zene yaklam esizdi. Bu vaazlarda syledii gibi, Doanz grmek Zendir... Hibir ey hakknda dnmemek Zendir... Yaptnz herey Zendir. Dierleri Zeni zihnin arnmas veya Budala giden yoldaki bir aama olarak grrken, Bodhidharma Zeni Budalkla -ve Budal zihinle, gndelik zihinle- bir tutuyordu. Mritlerine zihinlerini artmay sylemek yerine, onlar kaya duvar larna, kaplanlarn ve turnalarn hareketleri ne, Yangtzede yzen ii bo kamlara, tek bir sandalete yneltiyordu. Bodhidharmann Zeni Hinayana Zeni deil, Mahayana Zeni idi -meditasyon minderi deil, bilgelik klcy d. Dier ustalarn yapt gibi, hi phesiz mritlerine Budac retiyi, disiplini ve medi tasyonu retti, fakat zihinlerini kurallardan, translardan ve yaztlardan koparmak iin Prajnatarann kendisine vermi olduu klc kullanyordu. Ne var ki byle bir klc tutmak
16

ve kullanmak zordur. Tek halefi olan Hui konun tek kollu olmasna hi amamak ge rekir. Fakat byle ussal bir Zen anlay Bodhid harma veya Prajnatara ile domad. Syleme gre bir gn yaradln efendisi Brahma Bu daya bir iek verdi ve ondan Dharmay vaaz etmesini istedi. Buda iei havaya kaldrnca btn izleyenler ard, sadece Kashyapa g lmsedi. Zen byle balad. Ve byle aktarld: bir iekle, bir kaya duvarla, bir barmayla. Bodhidharma ve halefleri tarafndan yaygn latrldktan sonra bu yaklam inde Buda clk uygulamasn ve anlayn deitirdi. tr yaklama kitaplarda pek rastlan Fakat Tao-hsuan Further Lives of Exemplary Monks adl kitabnda Bodhidhar mann retilerinin yazya dkldn sy ler. Pek ok alim Uygulama Taslann by le bir kayt olduunda hemfikir, fakat burada evrilen dier vaaz konusunda fikirler ayr lyor. Bunlarn de uzun sre Bodhidhar maya atfedildi, fakat son zamanlarda bir k sm alimler bunlarn daha sonraki mritlerin almas olduunu ne srdler. rnein Yanagida Kan Ak Vaazn, yedinci ve seki zinci yzyllarda gelien Oxhead Zen Oku lunun bir yesine atfediyor ve Uyanma Va aznn sekizinci yzylda Kuzey Zen Oku lunun almas olduunu ve Hamle Vaaz
17

Bu maz.

nn Kuzey Zen Okulunun yedinci yzyldaki bakan olan Shen-hsiu tarafndan yazldn dnyor. Maalesef bu atflar ispatlamak ya da kar kmak iin delilimiz yok. iinde bulunduu muz yzyla kadar bu vaazlarn en eski kopya lar Japonyadaki Kanazawa Bunko kolleksiyo nundaki Tang Hanedanl (618-907) oriji nallerinin ondrdnc yzyl versiyonlaryd. Fakat bu yzyln balarnda indeki Dunhu ang Maaralarndaki Tang Hanedanl d nemine ait binlerce Budist yaztn kefedilme si zerine imdi yedinci ve sekizinci yzyl kopyalarna sahibiz.* Aktr ki bu vaazlar soy lar Bodhidharmaya kadar uzanan keiler ta rafndan ok eski dnemlerde derlenmitir. Eer bunlar yazan Hui-ko ya da onun mrit lerinden biri deilse, belki de Tan-lindir. Her halkarda, tersine inandrc bir kant ol madndan, bunlarn 1200 yldan daha uzun bir sre boyunca atfedilmi olduu kiinin va azlar olarak kabul edilmemesi iin bir neden grmyorum. Bodhidharmann mritleri azd ve kkeni ona kadar uzanan Zen gelenei onun l mnden yaklak iki yzyl sonrasna kadar
* Dunhuang Maaralar hakknda daha geni bilgi edinmek

isterseniz., yaynlarmz arasnda kan Dunhuang Efsane leri-pek Yolunda Anlatlan Efsaneler adl kitabmza bakabilirsiniz. (Okyanus Yaynclk)

18

tam olarak gelimedi. Bodhidharmann Zene yaklamnn tevik ettii kendiliin denlik ve balanmama (detachment) dn lrse, bu vaazlarn nihayetinde neden inli Zen ustalarnn vaazlar karsnda ihmal edil diini anlamak kolaydr. Onlara kyasla Bod hidharmann vaazlar bir ekilde yabanc ve yaln grnyor. Ben bunlar tesadfen Hu ang-ponun Essentials on the Transmission of Mind adl eserinin bir basksnda buldum. Bu oniki yl nceydi. O zamandan beri gittike bu vaazlardaki iskelet halindeki Zene hayran oldum ve hep neden daha ok tannmadkla rn merak ettim. Fakat tannsnlar veya ta nnmasnlar ite yine buradalar. Yine bir tap nak bodrumunun ya da ktphanenin tozlar na gmlmeden nce bunlar bir veya iki kez okuyun ve Bodhidharmann ine getirdii bir tek eyi arayn: zihnin damgasn.
Red Pine Bamboo Gl, Tayvan Byk Souk, Kaplan Yl

Bodhidharmann Zen retisi

Bu eviri iin kullanlan ince metin, kopya hatalar d zeltmelerini Ming hanedan Tripitakasna kadar devam eden standart basma dahil eden bir Ching hanedanl tahta kalp basmasdr. Ben de ounlukla Dunhuang uyarlamalarnda bu lunan metin deiikliklerine dayanarak kendim bir ka dzelt me yaptm (bu uyarlamalar iin D.T.Suzukinin Shoshitsu isho oyobi kaisetsu (Kayp Bodhidharma almalar) adl eserine ba knz. Uygulama Taslann (Transmission of the Lampdan) daha nceki bir ngilizce evirisi de Suzukinin Manual of Zen

Buddhism adl eserinde ortaya kar. Ayn zamanda Zen Dawn'da J.C.Cleary Taslakn (Records of Masters and Stu
dents of the Lankadan) ve Hamle Vaaznn (Odaklanm Zi hin) Dunhuang basmlarna dayanan evirilerini yaynlad.

22

Uygulama Tasla

ok patika Yola kar, fakat temel Pek de sadece iki patika vardr: akl ve uy gulama. Bu yola aklla girmek, ren me yoluyla esas kavramak ve btn canl var lklarn ayn gerek doay, ki duyu ve aldan mayla st rtl olduu iin bu anlalmaz, paylatklarna inanmak demektir. Aldantan gereklie dnenler, duvar2 stne meditas yon yapanlar, kendi ve teki ayrmnn yok luu, fani ve bilgenin birlii stne meditas yon yapanlar ve kutsal metinlerden bile etki lenmeden kalanlar aklla tam ve sessiz bir an lama iindedirler. Onlar harekete gemeden, aba gstermeden aklla girerler bu yola.
1.

Yol: Budaclk ine geldiinde Dharma ve Bodhi kelime lerini evirmek iin Tao kullanlyordu. Bu Budacln ksmen Taoculuun yabanc bir uyarlamas olarak grl dndendi. Bodhidharma Kan Ak Vaaznda yle der, Yol Zendir. Duvar: Bodhidharma ine geldikten sonra Shaolin Tap
na yaknndaki bir maarann kaya duvarna bakarak do kuz yl meditasyon yapt. Bodhidharmann boluk duvar lar z ve dieri, fani ve bilge de dahil olmak zere tm zt lklar birletirir.

2.

23

Uygulamayla girmek ise drt kapsaml uy gulamay ierir3: hakszla katlanmak, koul lara uyum salamak, hibir ey aramamak ve Dharmay uygulamak. nce, hakszla katlanmak. Yolu arayan lar zorlukla karlatklar zaman yle dn meliler: Geip giden saysz yllar boyunca, esas olandan nemsiz olana dndm ve o unlukla kendimi hi nedensiz fkeli ve say sz gnahtan dolay sulu hissederek her eit varoluun iinde dolanp durdum. imdi, yanl yapmasam da, gemiim tarafndan ce zalandrlyorum. Ne tanrlar ne de insanlar kt edimin ne zaman meyva vereceini n ceden gremez. Bunu ak bir yrekle ve hak szlktan yaknmadan kabul ediyorum. Sutra lar yle der, Zorlukla karlatnz zaman zlmeyin, nk bunun anlam vardr. Byle bir anlayla aklla uyum iinde olursu nuz. Ve hakszla katlanarak Yola girersiniz. kincisi, koullara uyum salamak. Bizler faniler olarak kendimiz tarafndan deil, ko ullar tarafndan ynetiliriz. Yaadmz tm ac ve sevinler koullara baldr. Eer bize
3. Drt...uygulama: Bunlar Drt Yce Gerekin eitleridir: tm varolu strapla iaretlidir; strabn bir nedeni vardr; bu nedene son verilebilir; ve ona bir son vermenin yolu, doru gr, doru dnce, doru konuma, doru ey lem, doru geim arac, doru ballk, doru dikkat ve doru zenden oluan Sekiz Aamal Yce Yoldur.

24

n veya servet gibi byk bir dl ihsan edi lirse, bu gemiimizde ektiimiz bir tohumun meyvasdr. Koullar deitii zaman bu sona erer. Bunun varlndan neden zevk alalm ki? Fakat baar ve baarszlk artlara balyken zihin hi bir zaman klmez veya bymez. Sevin rzgarndan etkilenmeden kalanlar sesssizce Yolu izlerler. ncs, hibir ey aramamak. Bu dn yann insanlar aldan iindedir. Her zaman bireyi zlerler -her zaman, tek kelimeyle, ararlar. Fakat bilge olanlar uyanr. Gelenek yerine akl seerler. Zihinlerini yce olana odaklarlar ve bedenlerinin mevsimlerle dei mesine izin verirler. Tm olgular botur. Ar zu etmeye deecek hibir ey iermezler. Sa adet4 srekli felaketle yer deitirir. Bu alemde5 oturmak yanan bir evde oturmaktr. Bir bedene sahip olmak ac ekmektir. Bede
4.

Felaket...Saadet: Srayla iyi ve kt talihten sorumlu olan

iki tanra. ya karlar. Nirvana Sutrasndaki Onikinci Blmde orta

5.

Alem: Bhur, bhuvah ve svardan, yani yeryz, atmosfer ve gkyznden oluan Brahmanist evren lemesinin Bu dist psikolojik karl. Budist dnya lemesi kamadhatu, veya arzu alemini -cehennemleri, insan ve hayvan dnyas nn drt ktasn ve alt zevk cennetini; rupadhatu veya bi im dnyasn -drt meditasyon cennetini; ve arupadhatu, veya saf ruhun ekilsiz alemini - drt bo ya da cismani ol mayan durumu- kapsar. Bu alem birlikte varoluun s nrlarn oluturur. Lotus Sutrasnn nc Blmnde bu alem yanan bir evle simgelenir.

25

ni olan biri huzuru bilir mi? Bunu anlayanlar kendilerini varolan hereyden koparr ve ha yal etmeyi ya da bireyleri aramay keserler. Sutralar yle der, Aramak ac ekmektir. Hibir ey aramamak mutluluktur. Hibir ey aramadnz zaman Yoldasnzdr. Drdncs, Dharmay6 uygulamak. Dharma btn doalarn saf olduu gerei dir. Bu geree gre, tm grnler botur. Kutsal olana saygszlk ya da ballk, nesne ve zne mevcut deildir. Sutralar yle der, "Dharma hibir varl iermez, nk varl n murdarlndan bamszdr ve Dharma hi bir nefs iermez, nk nefsin murdarl ndan bamszdr. Bu gerei anlayacak ve inanacak kadar bilge olanlar Dharmaya uy gun olarak almak zorundadrlar. Ve gerek olan haset etmeye deecek hibir ey ierme dii iin, onlar bedenlerini, yaamlarn ve sa hip olduklarn hi pimanlk duymadan, hi kibirlenmeden ve taraftarlk veya ballk gs termeden balarlar. Ve murdarl kaldr mak iin dierlerine retirler, fakat ekle bal kalmadan yaparlar bunu. Bylece, kendi almalar yoluyla bakalarna yardm edebi lir ve Aydnlanma Yolunu yceltebilirler. Ve
6.

Dharma. Sanskrite Dharma telakki etmek anlamna gelen

dhri szcnden gelir ve geici veya nihai bir anlamda ol sun gerek telakki edilen hereyi ima eder. Bu nedenle bu szck ey, reti veya gereklik anlamna gelebilir.

26

bata olduu gibi, dier erdemleri de uygu larlar. Fakat aldan ortadan kaldrmak iin alt erdemi7 uygularken, hibir ey uygula mazlar. Dharmay uygulamakla kastedilen budur.

7. Alt erdem: Paramitalar ya da kar kyya geme aralar: hayrseverlik, ahlak, sabr, ballk, meditasyon ve bilgelik. Btn bunlarn edimde bulunan kii, edim ve fayda sala yan kii kavramlarndan bamsz olarak uygulanmas ge rekir.

28

Kan Ak Vaaz

alemde ortaya kan herey zihin den8 gelir. Bu nedenle gemi ve gele cek Budalar9 tanmlamalara10 aldrma dan zihne zihni retirler.
Fakat eer bunu tanmlamyorlarsa, zihinle ne demek istiyorlar?

Bu

Soruyorsunuz. Bu sizin zihniniz. Ben ya ntlyorum. Bu benim zihnim. Eer zihnim olmasayd, nasl yant verebilirdim ki?Eer zihniniz olmasayd, nasl sorabilirdiniz ki?
8.

Zihin: Burada Avatamsaka Sutradan bir msra aklanm

tr: alem sadece bir tek zihindir. Altnc Zen piri Huineng zihni alem, doay ise efendi olarak ayrmtr.

9.

Budalar: Budizm kendisini tek bir Buda ile snrlamaz. Sa

ysz Budalar kabul eder. Ne de olsa herkesin bir Budadoas vardr. Tpk her dncede farkndalk olduu gibi her dnyada da bir Buda vardr. Budalk iin gereken tek nitelik tam farkndalktr.

10.

Tanmlamalarn olmamas: Dharma aktarlrken tanmla

malarn olmamas Zen Budizmin mihenk tadr. Bu mut laka szcklerin olmamas demek deil, daha ziyade aktar ma uslbu stnde snrlamalarn olmamas demektir. Bir jest de vaaz kadar iyidir.

29

Soran sizin zihninizdir. Balangc olmayan sonsuz kalpalar11 boyunca, ne yaparsanz ya pn, nerede olursanz olun, bu sizin gerek zihninizdir, bu sizin gerek Budanzdr. Bu Zihin Buda'dr12 sz de ayn eyi syler. Bu zihnin tesinde asla baka bir Buda bulmaya caksnz. Bu zihnin tesinde aydnlanma13 ya da nirvana14 aramak mmkn deildir. Zihin
11. 12.

Kalpa: Bir dnyann sre; ok uzun bir sre.

yaradlndan

yklmasna

kadar

olan

Bu zihin Budadr: Bu z olarak Mahayana Budizmdir. Bir

keresinde bir kei Big Plma Matsunun ona rettikleri ni sordu. Big Plum yle dedi, Bu zihin Budadr. Kei yantlad, imdilerde Matsu zihin olmayan Buda deildir diye retiyor. Big Plum buna yle yant verdi, Brak o zihin olmayan Buda deildir desin, ben bu zihin Buda drdan sapmayacam. Matsu bu hikayeyi duyunca Plum kemale ermi dedi. (Transmission of the Lamp, 7. Blm)

13.

Aydnlanma: Bodhi. Aldanlardan kurtulmu olan zihnin, tpk bulutlarla kaplanmam olan ay gibi kla dolu oldu u sylenir. Aydnlanan kii baka bir yeniden doua kat lanmak yerine nirvanaya ular, nk aydnlanma karma
ya son verir. itme melekesi daha ilkeldir, fakat grme du yusu insann gereklik bilgisinin allm kaynadr; bu nedenle grsel mecazlar kullanlr. Geri sutralar Budala rn koklama duyusu da bahsederler. araclyla rettikleri dnyalardan

14.

Nirvana: lk inli evirmenler krk ince szc dene dikten sonra sonunda vazgeip, sadece nefes yok anlam na gelen bu Sanskrite szc kendi harfleriyle yazdlar. Bu ayn zamanda tek sknet diye de tanmlanr. Pek ok insan bunu lmle eitler, fakat Budistler iin nirvana ne fesin simgeledii diyalektiin olmamas anlamna gelir.
Nagarjunaya gre,"Karmaya maruz olan, karmaya maruz kalmad (Madhyamika Shastra, Blm 25, Kta 9) kaldnda samsara zaman nirvanadr.

30

le kastedilen kendi z-doanzn15 gereklii, neden ve sonucun yokluudur. Zihniniz nir vanadr. Zihnin tesinde bir yerde bir Buda ya da aydnlanma bulabileceinizi dnebi lirsiniz, fakat byle bir yer yoktur. Bir Buda ya da aydnlanma bulmaya al mak uzay tutmaya almak gibidir. Uzayn bir ad vardr, fakat ekli yoktur. O kaldrabi leceiniz veya indirebileceiniz birey deil dir. Ve kesinlikle onu tutamazsnz. Bu zih nin tesinde asla bir Buda gremezsiniz. Bu da sizin zihninizin bir rndr. Neden bu zihnin tesinde bir Buda arayasnz ki? Gemi ve gelecek Budalar sadece bu zi hin hakknda konuurlar. Zihin Budadr ve Buda zihindir. Zihnin tesinde Buda yoktur ve Budann tesinde zihin yoktur. Eer zih nin tesinde bir Buda olduunu dnyorsa nz, nerede? Zihnin tesinde Buda yoktur, yleyse neden bir Buda hayal edesiniz ki? Kendinizi aldattnz srece gerek zihninizi bilemezsiniz. Cansz bir ekil tarafndan esir
15.

z-doas: Svabhava.

Kendiliinden

yle

olan,

z-doas

ne tesadfi, ne dnyevi ne de uzamsal olarak hibir eye bal deildir. z-doasnn grnts yoktur. Onun be deni beden deildir. O bir tr ego deildir ve o olgunun iinde ya da ondan ayr olarak varolan bir tr alt tabaka ve ya zellik de deildir. z-doas boluk da dahil olmak zere tm zelliklerden yoksundur, yine de gereklii be lirler.

31

alndka zgr deilsinizdir. Eer bana inan myorsanz, kendinizi aldatmak size yardm etmez. Bu Budann hatas deil. Ne var ki in sanlar aldan iinde. Kendi zihinlerinin Buda olduunun farknda deiller. Aksi halde zi hinlerinin dnda bir Buda aramazlard. Budalar Budalar korumaz. Eer bir Bu da aramak iin zihninizi kullanrsanz Buday gremezsiniz. Baka bir yerde Buda arad nz srece Budann kendi zihniniz olduunu asla gremezsiniz. Bir Budaya ibadet etmek iin bir Buda kullanmayn. Ve bir Budaya ya karmak16 iin zihninizi kullanmayn. Budalar sutralar17 okumaz. Budalar kurallara18 uymaz. Ve Budalar kurallar bozmaz. Budalar hibir eye uymaz ya da bozmaz. Budalar iyi veya kt ey yapmaz. Bir Buda bulmak iin kendi doanz anla
16.

Buda'ya yakarmak: Yakar hem bir Budann gz nne

getirilmesini hem de bir Budann isminin tekrarlanmasn ierir. Byle bir balln olaan nesnesi Amitabha, Son suzluun Budasdr. Amitabhaya tm yrekle yakarmak ibadet edenlerin, aydnlanmaya bu dnyadakinden daha kolay ulald sylenen Bat cennetinde yeniden douu garantiler.

17. 18.

Sutra: p anlamna gelen sutra bir Budann szlerini bir araya getirip dizmek demektir. Kurallar: Budist ahlak uygulamas pek ok yasak ierir.
Bunlar genellikle rahip snfndan olmayanlar iin 5, kei ler iin yaklak 250 ve rahibeler iin 3 50 ile 500 arasnda dr.

32

manz gerekir.19 Doasn gren herkes bir Budadr. Eer doanz grmyorsanz, Bu dalara yakarmak, sutralar okumak, sunular sunmak ve kurallara uymak faydaszdr. Bu dalara yakarmak iyi karma ortaya karr, sut ralar okumak iyi hafza oluturur; kurallara uymak iyi bir yeniden dou ortaya karr ve sunu sunmak gelecek saadetleri oluturur -fa kat Buday deil. Eer kendi kendinize anlamyorsanz, ya am ve lmn20 esasna inmek iin bir ret men, bir usta bulmanz gerekir. Fakat eer kendi doasn anlamyorsa byle biri ret-

19.

Doanz anlamak: ster z-doas, ister Buda-doas, ister

se Dharna-doas diye adlandrlsn doamz gerek bede nimizdir. O ayn zamanda bizim sahte bedenimizdir. Ger ek bedenimiz douma ve lme, belirmeye ve kaybolma ya maruz deildir, fakat sahte bedenimiz srekli bir dei im durumundadr. Doamz grerek doamz kendisini grr, nk aldan ve farkndalk farkl deildir. Bunun ngilizce aklamas iin D.T.Suzukinin Zen Doctrine of No

Mind adl eserine baknz.

20.

Yaam ve lm: Shakyamuni sonsuz doum-lm dng snden kacak bir yol bulmak iin evini terketti. Buday izleyen herkes aynsn yapmaldr. Zen neslinin cbbesiy
le kasesini devretme zaman geldii zaman beinci Zen pi ri olan Hung-jen mritlerini bir araya toplad ve yle de di, hibir ey yaam ve lmden daha nemli deildir. Fa kat Yaam ve lm Denizinin dnda bir yol aramak yeri ne tm zamannz fazilet kazanmann yollarn aramak iin harcyorsunuz. Eer kendi doanza kar krseniz fazile tin faydas ne? Bilgeliinizi, kendi zihninizin prajna-doas n kullann. Hepiniz gidip bana bir iir yazn. (Sutra of the Sixth Patriarch, Blm 1)

33

men deildir. Oniki-katl Dini Kanunu21 ez berden okuyabilse bile, Doum ve lm emberinden22 kurtulamaz.Kurtulma midi olmakszn bu alemde strap eker. Uzun zaman nce, kei Good Star23 tm Dini Kanunu ezberden okuyabiliyordu. Fakat emberden kurtulamad, nk doasn an lamad. Eer Good Starn bana gelen buy sa, gnmzde bir ka sutra ve shastra24 oku yan ve bunun Dharma olduunu dnen in sanlar aptaldr. Doanz anlamadnz sre
Oniki katl dini kanun: Mahayana Budizmin kabul ettii kutsal yazlarn oniki blm. Farkl konular ve edebi bi
imleri ayrmak iin oluturulan bu blmler sutralar, Budann vaazlarn, geyalar, sutralarn kouk olarak tek rarlarn; gathalar, dini ark ve iirleri; nidanalar, tarihi hikayeleri; catakalar, nceki Budalarn hikayelerini; itiv rittakalar, mritlerin gemi yaam hikayelerini; abdhuta dharmay, Budann mucizelerini; udanay, retinin ta lep edilmeyen ifadelerini; vaipulyay, uzun konumalar; ve vyakaranay, aydnlanma kehanetlerini ierir. 22. 23.

21.

Doum ve lm emberi: Sadece Budalarn kurtulabilece

i sonsuz yeniden dou dngs.

Good Star: Nirvana Sutrasnn otuznc blmnde Good Starn Shakyamuninin olundan biri olduu sylenir. Ve kardei Rahula gibi o da bir kei oldu. Sonun da, ann tm kutsal edebiyatn aklayp ezberleyebildi ve nirvanaya ulatn dnd. Esasnda, sadece ekil ale mindeki drdnc dhyana semasna ulamt. Ve bu kaza nmndaki karma destei kalknca bedensel olarak sonsuz strap cehennemine geti. Sutralar veya shastralar: Sutralar Budalarn konumalar dr. Shastralar ise nl mritlerin konumalardr.

24.

34

ce ezbere bu kadar ok yaz okumak faydasz dr. Bir Buda olmak iin tm yapmanz gere ken doanz anlamaktr. Buda sizin doanz dr. Ve Buda zgr olan kiidir: planlardan, kayglardan kurtulmu olandr. Eer doanz anlamyor ve btn gn baka yerlere bakarak kouturup duruyorsanz asla bir Buda ola mazsnz. Gerek u ki bulunacak veya olunacak birey yoktur. Fakat byle bir anla ya ulamak iin bir retmene ve kendinize anlatmak iin aba gstermeye ihtiyacnz vardr. Yaam ve lm nemlidir. Bo yere bunlarn cefasn ekmeyin. Kendinizi aldat makta bir fayda yoktur. Ganj nehrinin ky sndaki kum taneleri kadar ok hizmetiniz ve mcevheriniz olsa da bunlar gzleriniz ak ken grrsnz. Fakat ya gzleriniz kapaly ken? O zaman grdnz hereyin bir rya ya da yanlsama gibi olduunu kavramalsnz. Eer ok gemeden bir usta bulmazsanz, bu hayat bouna yaarsnz. Doru, Buda- doanz var. Fakat bir ustann yardm ol makszn bunu asla bilemezsiniz. Sadece mil yonda bir kii bir ustann yardm olmakszn aydnlanr. Geri artlarn rastlantyla bir araya gel mesiyle insan Budann ne anlama geldiini anlarsa onun ustaya ihtiyac olmaz. Byle biri
35

retilen hereyin stnde doal bir farkn dala sahiptir. Fakat eer byle kutsanm deilseniz ok aln ve alma yoluyla anla yacaksnz. Anlamayan ve almadan anlayabilecekle rini dnen insanlar siyah beyazdan ayrde demeyen o aldan iindeki insanlardan hi farkl deillerdir.25 Byle kiiler yalan yere Budhadharmal ilan ederek gerekte Bu daya kfreder ve Dharmay bozarlar. Sanki yamur yadrmlar gibi vaaz ederler. Fakat onlarnki Budalarn deil, eytanlarn26 vaaz dr. Onlarn retmeni eytanlarn Kraldr ve mritleri eytann dalkavuklardr. Byle bir retiyi izleyen aldan iindeki insanlar bil meden Doum ve lm Denizinin iinde da ha derinlere batarlar. nsanlar kendi doalarn anlamadka na sl kendilerine Buda diyebilirler? Onlar dier insanlar eytanlarn alemine girmeye kand ran yalanclardr. Kendi doalarn anlama25.

Beyaz siyahtan ayrmak: Hui-linin 435de yazd ve Kon fyslkle Budizmi ayn derecede doru adlandrd ve lmden sonra karmann ilediini inkar eden makalesi tarafndan atelenen, Budizmi Konfyslk veya Ta oculuk olarak grme teebbsne bir gnderme. eytanlar: Budistler de dier inan sahipleri gibi, tek ama
lar Budala ulamak isteyenleri bertaraf etmek olan bir varlk kategorisini kabul ederler. Bu eytan alayn Bu dann aydnland gece yendii Mara ynetir.

26.

36

dka Oniki-katl Dini Kuraln vaaz eytanla rn vaazndan baka birey deildir. Onlarn sadakati Budaya deil, Marayadr. Siyah be yazdan ayramazken nasl doum ve lmden kurtulabilirler? Doasn anlayan insan bir Budadr; an lamayan bir fanidir. Fakat eer Buda-doa nz fani doanzdan ayr olarak bulabiliyor sanz, nerede peki? Fani doamz Buda do amzdr. Bu doann tesinde Buda yoktur. Buda bizim doamzdr. Bu doann tesin de Buda yoktur. Ve Budann tesinde doa yoktur.
Fakat farzedelim doam anlamyorum, yine de Buda'lara yalvararak, sutralar okuyarak, su nular sunarak, kurallar izleyerek, ibadet ederek veya iyi iler yaparak aydnlanamaz mym?

Hayr, aydnlanamazsnz.
Neden?

Herhangi bireye ulasanz bile bu artlara baldr, karmayla ilgilidir. Sonunda dl ve ya ceza ortaya kar. Bu emberi dndrr. Ve douma ve lme maruz kaldnz srece asla aydnlanamazsnz. Aydnlanmak iin do anz anlamanz gerekir. Doanz anlama dka btn bu neden sonu konumalar sa malktr. Budalar samalk yapmazlar. Bir Bu da karmadan27 kurtulmutur, neden ve sonu
37

tan kurtulmutur. Onun bireye ulatn sylemek bir Budaya iftira etmektir. Neye ulaabilirdi ki? Bir zihne, bir gce, bir anlay a veya bir gre bile odaklanmak bir Buda iin mmkn deildir. Bir Buda tek tarafl de ildir. Onun zihninin doas ne saf ne de murdardr, sadece botur. O uygulamadan ve anlamadan kurtulmutur. O neden ve sonu tan kurtulmutur. Bir Buda kurallar gzetmez. Bir Buda iyi ya da kt ey yapmaz. Bir Buda enerjik ya da tembel deildir. Bir Buda hibir ey yapma yan biridir, zihnini bile bir Budaya odaklaya mayan biridir. Bir Buda Buda deildir. Buda lar dnmeyin. Eer ne demek istediimi anlamyorsanz asla kendi zihninizi bilemezsi niz. Kendi doalarn grmeyen ve srekli ola rak dncesizlii uygulayabildiklerini hayal eden insanlar yalanc ve aptaldr. Onlar son suz uzayn iine derler. Sarholara benzer ler. yiyi ktden ayrt edemezler. Eer byle bir uygulama gelitirmek niyetindeyseniz,
27. Karma: Fiziki neden ve sonu kanununun ahlaki eiti olan karma bedenin, azn ve zihnin edimlerini ierir. Tm bu edimler Yeniden Dou arkn dndrr ve strapla so nulanr. Bir edim iyi olduu zaman bile ark dndrr. Budist almann amac emberden kurtulmak, karmaya bir son vermek, edimde bulunmadan edimde bulunmak, daha iyi bir yeniden doua kavumamaktr.

38

aklc dnceye bir son vermeden nce do anz anlamanz gerekir. Doanz grmeden aydnlanmaya ulamak mmkn deildir. Yine de insanlar karmann varolmadnn iddia ederek her tr kt eylemde bulunuyor lar. Hatal olarak, eer herey bosa ktlk yapmann da yanl olmadn ne sryor lar. Byle insanlar, hi bir kurtulma umudu olmakszn sonsuz bir karanlk cehennemine der. Bilge olanlar byle bir gre katl mazlar.
Fakat eer her hareketimiz ya da durumu muz, ne zaman ortaya karsa ksn, zihinse, ne den bu zihni bir insann bedeni lrken grmyo ruz?

Zihin her zaman grmyorsunuz.

buradadr.

Sadece

onu

Fakat eer zihin buradaysa neden grmyo rum?

Hi rya grr msnz?

Elbette.

Rya grrken o siz misiniz?

Evet, benim.

Yaptklarnz farkl mdr?

Hayr, deildir.

ve

syledikleriniz

sizden

39

Eer deilse, o zaman bu beden sizin ger ek bedeninizdir. Ve bu gerek beden sizin zihninizdir. Ve bu zihin, balangc olmayan sonsuz kalpalar boyunca, hi deimedi. Asla yaamad ya da lmedi, ortaya kmad veya kaybolmad, oalmad ya da azalmad. O ne saf ne murdardr, ne iyi ne ktdr, ne gemi ne gelecektir. Doru ya da yanl deildir. Er kek ya da dii deildir. Ne bir kei ne halktan biri, ne bir dini lider ne bir kei aday, ne bir alim ne bir Budala, ne bir Buda ne bir fani olarak ortaya kmaz. Hibir eyi kavramak iin uramaz ve hi bir karmaya katlanmaz. Bir gc ya da biimi yoktur. Uzay gibidir. Ona sahip olamazsnz veya onu kaybedemez siniz. Onun hareketlerini dalar, nehirler ve ya kaya duvarlar engelleyemez. Onun durdu rulamayan gleri Be Skandha Dana28 n fuz eder ve Samsara Nehrini29 geer. Bu ger ek bedeni hi bir karma tutamaz. Fakat bu zihin ulvidir ve grlmesi zordur. Duyusal zi hinle ayn ey deildir. Herkes bu zihni gr mek ister ve ellerini ve ayaklarn onun y la devindirenler Ganj nehri kysndaki kum lar kadar oktur, fakat onlara sorduunuz za
28.

Skanda'lar: Zihnin veya zihinsel bedenin unsurlar anlam na gelen Sanskrite szck: biim, duyumsama, alg, drt ve bilin. Samsara; Srekli ak, lmllk emberi, sonsuz doum
ve lm ak anlamna gelen Sanskrite szck.

29.

40

man bunu aklayamazlar. Bunu neden grmyorlar?

Kuklalar

gibidirler.

Buda insanlarn aldan iinde olduunu syledi. Eylemde bulunduklar zaman Sonsuz Yeniden Doum Nehrine dmelerinin ne deni budur. Ve kmaya altklar zaman sa dece daha derine batarlar. Ve btn bunun nedeni doalarn anlamamalardr. Eer in sanlar aldan iinde deilseler, tam nlerin deki bireye neden birey sorsunlar ki? Hibi ri ellerinin ve ayaklarnn hareketini anlam yor. Buda yanlmad. Aldan iinde olan in sanlar kim olduklarn bilmiyorlar. Kavran mas bu kadar g olan birey baka kimse ta rafndan deil bir Buda tarafndan bilinir. Sa dece bilge olan bu zihni, dharma-doas de nen, kurtulu denen bu zihni bilir. Ne yaam ne de lm bu zihni snrlayamaz. Hibir ey snrlayamaz. Buna ayn zamanda Durdurula mayan Tathagata30, Kavranamayan, Kutsal z, lmsz, Byk Bilge de denir. simleri deiir, fakat z deimez. Budalar da dei ir, fakat hi biri kendi zihnini terketmez. Zihnin kapasitesi snrszdr ve tezahrleri
30. Tathagata: Bir Buda ismi; bir Budann kendini ima ettii isim. Bir Buda farkndadr. Bir Tathagata dl bedeninin veya gerek bedeninin ztt olarak, bir Budann dnyadaki tezahr, onun dnm bedenidir. Bir Tathagata Dhar may retir.

41

tkenmez. ekilleri gzlerinizle grmek, ses leri kulaklarnzla iitmek, kokular burnu nuzla koklamak, tatlar dilinizle tatmak, her hareket ve durum zihninizdir. Her an, keli melerin ulaamad yer zihninizdir. Sutralar yle der, Bir tathagatann bi imleri sonsuzdur. Farkndal da yle. Bi imlerin sonsuz eitinin nedeni zihindir. Ha reketleri ve durumlar ne olursa olsun, onun eyleri ayrt etme yetenei zihnin farkndal dr. Fakat zihnin ekli yoktur ve farkndal snrszdr. Bu nedenle yle denir, Bir tathagatann biimleri sonsuzdur. Farkndal da yle. Drt elementten31 oluan somut bir beden sorundur. Somut bir beden domaya ve l meye mahkumdur. Fakat gerek beden varol madan varolur, nk bir tathagatann bede ni hi deimez. Sutralar yle der, nsanlar Buda-doasnn her zaman sahip olduklar birey olduunu kavramallardr. Kashyapa32 sadece kendi doasn kavrad. Doamz zihindir. Ve zihin doamzdr.
31. 32.

Drt element: Maddi beden de dahil olmak zere tm mad denin drt unsuru: toprak, su, ate ve hava. Kashyapa: Mahakashyapa veya Byk Kashyapa da denir. Budann bata gelen mritlerinden biriydi ve Hidistanda ki ilk Zen piri olmak itibarn kazand. Buda bir iei ha vaya kaldrdnda Kashyapa karlk olarak glmsedi ve Zen zihni aktarlmaya balad.

42

Bu doa btn Budalarn zihniyle ayndr. Gemi ve gelecek Budalar sadece hu zihni aktarrlar. Bu zihnin tesinde hi bir yerde Buda yoktur. Aldan iindeki insanlar kendi zihinlerinin Buda olduunu anlamazlar. Ara ylarn darda srdrrler. Hala Budalara yalvarmay veya Budalara ibadet etmeyi ve Buda nerede? diye merak ederek dolanmay kesmezler. Byle aldanlara kaplmayn. Sa dece kendi zihninizi tanyn. Zihninizin te sinde baka bir Buda yoktur. Sutralar yle der, ekli olan herey bir yanlsamadr. Ay n zamanda yle de derler, Neredeyseniz orada bir Buda vardr. Buda zihninizdir. Bir Budaya ibadet etmek iin bir Buda kullanma yn. Birden nnzde bir Buda ya da Bodhi sattva33 belirse bile, huu duymaya gerek yok tur. Bizim zihnimiz botur ve byle bir ekil iermez. Grntlere tutunan insanlar ey tandr. Onlar Yoldan ayrlmtr. Neden zi hinden doan yanlsamalara ibadet edilsin ki? ibadet edenler bilmiyorlar ve bilenler ibadet etmiyor. badet ederek eytanlarn bysne kaplrsnz. Bunu belirtiyorum, nk korka
33. Bodhisattva: Mahayana ideali. Bodhisattva kendi zgrle mesini dier varlklarn zgrlemesine balar, oysa arhat, yani Hinayana ideali kendi kurtuluunu aramakla ilgilenir. Bodhisattva arhat gibi zihni hilie indirgemek yerine zih ni sonsuzlua geniletir. Bunun nedeni tm varlklarda ay n Buda-doasnn olduunu kavramasdr.

43

rm bunun farknda deilsiniz. Bir Budann esas doasnn byle bir ekli yoktur. Olaan dan bir ey ortaya ksa bile bunu aklnzda tu tun. Ona sarlmayn veya ondan korkmayn ve zihninizin esasta saf olduundan phe etme yin. Byle bir ekil iin nerede yer olabilirdi ki? Ruhlar, eytanlar ya da kutsal varlklar34 ortaya knca da ne huu duyun ne de korku. Zihniniz esasta botur. Tm grntler ya nlsamadr. Grntlere tutunmayn. Eer bir Buda, bir Dharma veya bir Bodhisattva35 hayal eder ve onlara sayg beslerse niz kendinizi fanilerin alemine srgn edersi niz. Eer dorudan anlay peindeyseniz, hi bir grntye tutunmayn, baarrsnz. Baka bir dm yok. Sutralar yle der, Tm grntler yanlsamadr. Daimi bir ekilleri, sabit bir mevcudiyetleri yoktur. Srekli deil lerdir. Grntlere balanmayn, Buda ile tek zihin olursunuz. Sutralar der ki, Tm ekil den kurtulmu olan Budadr.
34.

Ruhlar, eytanlar veya kutsal varlklar: Ruhlar bedensiz var lklardr. eytanlar gkteki (devas), denizdeki (nagas) ve yeryzndeki (yakshas) eitli tanrlar kapsar. Kutsal var lklar otuz semann efendisi Indra ile yaradln efendisi Brahmay kapsar. Bir Buda, bir Dharma veya bir Bodhisattva: Bu Budist Snan veya Kat Mcevheri oluturur. Bir Dharma bir Budann retisidir. Byle bir retiyi izleyenler kei ler dzenini veya Mahayana geleneinde Bodhisattvalar olutururlar.

35.

44

Fakat neden Buda'lara ve Bodhisattvalara ibadet etmemeliyiz?

eytanlar ve iblisler tezahr gcne sahip tir. Her ekilde Bodhisattva grnts yara tabilirler. Fakat bunlar sahtedir. Hibiri Buda deildir. Buda sizin kendi zihninizdir. bade tinizi yanl ynlendirmeyin. Sanskritede farknda, mucizevi bi imde farknda olmak anlamna gelir. Tepki vermek, alglamak, kalarnz kaldrmak, gz lerinizi krpmak, ellerinizi ve ayaklarnz oy natmak, btn bunlarn hepsi mucizevi bir e kilde farknda olan doanzdr. Ve bu doa zi hindir. Ve Buda yoldur. Ve yol Zendir.36 Fa kat Zen szc hem faniler hem de bilgeler iin bir bilmece olarak kalmtr. Doanz anlamak Zendir. Eer doanz anlamazsanz bu Zen olmaz.
Buda

Binlerce sutra ve shastray37 aklayabile niz bile, doanz anlamyorsanz sizinki bir
36.

Zen: nceleri Sanskrite meditasyonun karl olan dhyana szcnn harflerini evirmek iin kullanld. Bodhidharma gnlk, dorudan zihin, oturmadan oturan ve edimde bulunmadan edimde bulunan zihin balamnda yerine bu terimi kullanarak zeni meditasyon minderinden kurtarma payesini kazand. Binlerce sutra ve shastra: Altnc yzyln balarnda olutu rulan bir in Budist Dini Kanunu veya Tripitakas 1.600
kadar sutra olan 2.213 farkl almay kapsar. O zaman dan beri Tripitakaya pek ok sutra eklendi, fakat ok daha fazlas kayboldu. imdiki dini Kanun 1.662 alma ierir.

37.

45

Budann deil, bir faninin retisidir. Ger ek Yol ulvidir. Dille aklanamaz. Kutsal me tinlerin faydas nedir?Fakat kendi doasn anlayan biri tek kelime okuyamasa bile Yolu bulur. Doasn anlayan kii bir Budadr. Ve bir Budann bedeni esas olarak saf ve lekesiz olduu ve syledii herey zihninin bir ifade si ve temelde bo olduu iin bir Buda sz cklerde veya Oniki-katl Dini Kuralda bulu namaz. Yol temelde mkemmeldir. Mkemmel letirilmesi gerekmez. Yolun bir ekli ya da sesi yoktur. Ulvidir ve alglanmas zordur. Su imenize benzer: suyun ne kadar scak ya da souk olduunu bilirsiniz, fakat bakalarna syleyemezsiniz. Sadece bir tathagatann bil dii eyin insanlar ve tanrlar farknda deil dir. Fanilerin farkndal yetersizdir. Onlar grntlere bal kaldklar srece zihinleri nin bo olduunun farknda olmazlar. Ve yanllkla eylerin grntsne yapp kala rak Yolu kaybederler. Eer hereyin zihinden geldiini biliyorsa nz balanmayn. Bir kez balannca farknda olmazsnz. Fakat bir kez doanz anladnz zaman tm Dini Kural iyice dz yaz olur kar. Onun binlerce sutras ve shastras sadece ak bir zihne gtrr. Anlay cmlenin orta snda gelir. retilerin ne faydas var ki? Nihai Gerek szcklerin tesindedir.
46

retiler szcklerdir. Onlar Yol deildir. Yol szckszdr. Szckler yanlsamadr. Onlar, ister saraylar veya arabalar, ister park lar ya da gl kenarndaki kulbeler olsun, ge celeyin ryalarnzda ortaya kan eylerden farkl deillerdir. Byle eylerden zevk alma yn. Btn bunlar yeniden douun beiidir. lme yaklarken bunu aklnzda tutun. G rntlere balanmayn, btn engelleri aar snz. Bir an tereddt ederseniz eytann b ysne kaplrsnz. Gerek bedeniniz saftr ve nfuz edilemez. Fakat aldanlar yznden bunun farknda deilsiniz. Ve bu yzden bo yere karmaya katlanyorsunuz. Zevk bulduu nuz yerde esaret bulursunuz. Fakat bir kez esas bedeninize ve zihninize38 uyandnz za man artk ballklarla snrl olmazsnz. Dnyevi olan iin akn olan terkeden in san bir fanidir. Bir Buda iyi talihte ve ktde zgrlk bulan kiidir. yle bir gc vardr ki karma onu tutamaz. Ne tr karma olursa ol sun bir Buda bunu deitirir. Cennet ve ce hennem39 onun iin hibir eydir. Fakat bir faninin farkndala hereyin iine ve dna
38. 39.

Beden ve zihin: Drt element bedeni ve be unsur zihni genel

de z belirtir, fakat Bodhidharma Buda-zn ima eder.

Cennet ve cehennem: Budistler onalt-onsekiz cennete ayr

lan drt ekil cenneti ve drt ekilsizlik cennetini kabul ederler. arkn kar tarafnda her birine bitiik drt ce hennem olan sekiz scak cehennem ve sekiz souk cehen nem vardr. Sonsuz karanlk ve sonsuz strap gibi pek ok zel cehennem de vardr.

47

nfuz eden bir Budann farkndalna kyas la soluktur. Eer emin deilseniz edimde bulunmayn. Bir kez edimde bulununca, doum ve lmn iinde dolanrsnz ve hi bir snanz ol mamasndan piman olursunuz. Fakirlik ve zorluk hatal dnme tarafndan yaratlr. Bu zihni anlamak iin edimde bulunmadan edim de bulunmanz gerekir. Ancak o zaman here yi bir tathagatann gr asndan grrs nz. Fakat Yola ilk girdiinizde farkndaln odaklanmayacaktr. Muhtemelen her trl tuhaf, rya benzeri sahneler greceksiniz. Fa kat btn bu sahnelerin zihninizden baka bir yerden geldiinden phelenmeyin. Eer bir ryadaki gibi gneten daha par lak bir k grrseniz geri kalan balantlar nz birden sona erecek ve gerekliin doas aa kacaktr. Byle bir olay aydnlanmann temeli ilevini grr. Fakat bu sadece sizin bi leceiniz bireydir. Bunu bakalarna akla yamazsnz. Veya eer yrrken, dururken, otururken veya bir ormanda yatarken parlak ya da sol gun bir k grrseniz bakalarna syleme yin ve ona odaklanmayn. Bu sizin kendi do anzn dr.
48

Veya eer gecenin karanl ve sakinliin de yrrken, dururken, otururken veya ya tarken her ey gn ndaym gibi grnr se rkmeyin. Zihniniz kendisini aa vurmak zeredir. Veya eer gece rya grrken ay ve yl dzlar tm netlikleriyle grrseniz zihninizin almalar sona eriyor demektir. Fakat bunu bakalarna sylemeyin. Ve eer ryalarnz, sanki karanlkta yryormusunuz gibi, net deilse bunun nedeni zihninizin endielerle maskelenmi olmasdr. Bu da yine sadece si zin bileceiniz bireydir. Eer doanz anlarsanz, sutralar okuma nz veya Budalara yalvarmanz gerekmez. Bil gi ve malumat sadece faydasz deildir, ayn zamanda farkndalnz da glgelendirir. retiler sadece zihni gstermek iindir. Bir kez zihninize ynelince neden retilere dik kat edesiniz ki? Dnyevi olandan Budaya gitmek iin kar maya bir son vermeniz, farkndalnz besle meniz ve yaamn getirdiklerini kabul etme niz gerekir. Eer srekli fkeleniyorsanz do anz Yola kar evirmi olursunuz. Kendi nizi aldatmann faydas yoktur. Budalar iste dikleri zaman ortaya kp kaybolarak doum ve lm yoluyla zgrce hareket ederler.
49

Onlar karmayla snrlanamaz tarafndan alt edilemezler.

veya

eytanlar

Faniler bir kez doalarn anlad zaman tm balantlar sona erer: Farkndalk gizli deildir. Fakat onu ancak u an bulabilirsiniz. Ancak imdi. Eer gerekten Yolu bulmak is tiyorsanz hibir eye tutunmayn. Bir kez karmaya son verip farkndalnz besledii nizde geriye kalan btn balantlar son bu lur. Anlay doal olarak gelir. Hibir aba gstermenize gerek yoktur. Fakat fanatikler40 Budann ne demek istediini anlamazlar. Ve ne kadar ok abalarlarsa, Bilgenin kastetti inden o kadar uzaklarlar. Tm gn boyun ca sutralar okuyup Budalara yakarrlar. Fakat kendi ilahi doalarna kar kr kalrlar ve emberden kurtulamazlar. Bir Buda tembel biridir. n ve servet pe inde komaz. Sonunda bunlarn ne faydas vardr ki? Doalarn anlamayan ve sutra oku mann, Budalara yakarmann, uzun sre ve ok renmenin, gece gndz almann, as la yatp uzanmamann veya bilgi kazanmann Dharma olduunu dnen insanlar Dhar
40. Fanatikler: Budist ve Budist olmayan eitli dini tarikat ta raftarlar arasnda fanatikler gibi iftiraya en ok maruz ka lanlar ilecilik ve kendine eziyetle megul olanlar veya Dharmann ruhunu deil, szlerini izleyenlerdir.

50

maya kfrederler. Gemi ve gelecek Bu dalar sadece doanz anlamaktan bahseder ler. Tm uygulamalar geicidir. Doalarn anlamadklar srece, emsalsiz, tam bir aydn lanmaya41 ulatklarn iddia eden insanlar ya lancdr. Shakyamuninin42 en byk on mridi ara snda Ananda43 renmede en ndeydi. Fakat Buday bilmiyordu. Tm yapt almak ve ezberlemekti. Arhatlar44 Buday bilmez. Tm bildikleri anlamak iin yaplan pek ok almadr ve neden ve sonucun tuzana d erler. Bu bir faninin karmasdr: doum ve lmden kaamamak. Bu tr insanlar onun niyetlendiinin tersini yaparak Budaya kfre derler. Onlar ldrmek yanl olmazd. Sut

41. 42.

Tam aydnlanma: Anuttara-samyak-sambodhi. vaIarn hedefi. Elmas Sutrasnn bana bakn.

Bodhisatt

Shakyamuni: Shakya, Budann klan ismiydi. Muni, aziz de mektir. Aile ismi Gautama ve ahsi ismi Siddhartha idi. Budaya atfedilen tarihler deiiyor, fakat genel kan ..
557 ile 487 yllar veya o civarlar.

43.

Ananda: Shakyamuninin enitesi. Budann aydnland gece dodu. Yirmibe yl sonra Budann ilk kiisel hizmet kar olarak Sangaya girdi. Budann Nirvanasndan sonra lk Konseyde Budann vaazlarn ezberden tekrarlad. Arhat: Hinayana veya Kk Ara taraftarlarnn hedefi
yeniden doutan kurtulmaktr. Fakat bir arhat tutkunun tesinde olduu iin efkatin de tesindedir. Btn fanile rin ayn doay paylatklarn ve herkes bir Buda olmadk a hi Buda olmadn anlamaz.

44.

51

ralar yle der, cchantikalar45 inanamadk lar iin onlar ldrmek su deildir, oysa inanan insanlar Budalk durumuna ularlar. Eer doanz anlamyorsanz, bakalar nn faziletini eletirmemelisiniz. Kendinizi al datmann faydas yoktur. yi ve kt ayrdr. Neden ve sonu aktr. Cennet ve cehennem hemen gznzn nndedir. Fakat aptallar inanmazlar ve farknda bile olmadan hemen sonsuz karanlk cehennemine derler. Onla r inanmaktan alakoyan karmalarnn arl dr. Onlar k diye bireyin olduuna inan mayan krlere benzerler. Onlara bunu ak lasanz bile hala inanmazlar, nk krdrler. I nasl ayrt edebilsinler ki? Ayns daha aa varolu dzenleri46 veya zayf ve hor grlenler arasnda son bulan ap tallar iin de geerlidir. Onlar ne yaayabilir ler ne de lebilirler. Ve ektii aclara ra
45.

Icchantika'lar:
gilidirler ve ce sas teoride raki tvbe ki dini etmeye

Bir varlk inan kar biri

snf, duyusal onlarn Nirvana kar

tatminle

o denli il bozar in sahip ya ilk

tesindedir.

Kurallar

karlar.

Strasnn olan

evirilerinden Budala susuz bir

icchantikalarn ldrmeye olan edildi. icchantikalar Geri da hereyi

Buda-doasna Budist en ldrmeyi ldrmek

olduklarn niyetinde

reddediyordu. muktedir iin, kabul olduu evirisi

engellemek azndan son olduunu

Nirvana

Strasnn

icchantikalarn

Buda-doas

ne srerek bu dnceyi dzeltti. 46.

Daha aa varolu dzenleri: Canavarlar, a hayaletler ve

cehennemde strap ekenler.

52

men, eer sorarsanz size tanrlar kadar mut lu olduklarn sylerler. Btn faniler, kendi lerinin st snftan olduunu dnenler bile ayn ekilde farknda deildir. Karmalarnn arl nedeniyle bu tr aptallar inanamaz ve zgrleemezler. Zihinlerinin Buda olduunu gren insan larn balarn kaztmaya ihtiyac yoktur47. Ke ilerin dndaki insanlar da Budadr. Doa larn anlamadklar srece balarn kaztan lar sadece fanatiktir.
Fakat kei snfndan olmayan evli insanlar cinsellikten vazgeemedikleri iin nasl Buda ola bilirler ki?

Ben sadece doanz anlamaktan bahsedi yorum. Cinsellikten bahsetmiyorum, nk doanz anlamyorsunuz. Bir kez doanz anlaynca cinsellik esas olarak nemsizdir. Ondan aldnz zevkle birlikte sona erer. Ba z alkanlklar kalsa da bunlar size zarar ver mez, nk doanz esas olarak saftr. Drt elementten oluan somut bir beden iinde ya amasna ramen doanz temelde saftr. Bo
47. Ba kaztmak: Shakyamuni aydnlanma arayna balamak iin gecenin ortasnda babasnn sarayn terkettiinde k lcyla omuzlarna uzanan salarn kesti. Kalan ksa salar bir daha kesmeye ihtiya duymayacak ekilde saat ynnde kvrmlar oluturdu. Daha sonralar, Budist mezhep ye leri kendilerini dier tarikatlardan ayrmak iin balarn kaztmaya baladlar.

53

zulamaz. Gerek beden esasta saftr. Bozula maz. Gerek bedeninizin hibir duyusu yok tur, alk veya susuzluk, scaklk veya souk luk, hastalk, sevgi veya ballk, zevk veya ac, iyi ya da kt, ksalk ya da uzunluk, zayflk veya g yoktur onun iin. Esasnda burada hibir ey yoktur. Sadece bu maddi bedene balandnz iin alk ve susuzluk, scak ve souk gibi eyler ve hastalklar ortaya kar. Bir kez balanmay kesip eyleri kendi ha line brakrsanz, zgr olursunuz, hatta do um ve lmden bile kurtulursunuz. Hereyi dntrrsnz. Engellenemeyen ruhsal 48 glere sahip olursunuz. Ve nerede olursa nz olun huzur iinde olursunuz. Eer bun dan phe ederseniz, hibir eyi anlayamazs nz. Hibir ey yapmayarak daha iyi durumda olursunuz. Bir kez eyleme geince doum ve lm dngsnden kurtulamazsnz. Fakat bir kez doanz anlaynca bir kasap olarak a lsanz bile bir Budasnzdr.
Fakat kasaplar hayvanlar keserek karma ya ratrlar. Nasl Buda olabilirler ki?
48. Ruhsal gler: Budistler bu tr alt g kabul ederler: tm ekilleri grme yetenei, tm sesleri duyma yetenei, ba kalarnn tm dncelerini bilme yetenei, kendinin ve dierlerinin nceki varolularn bilme yetenei, istediin zaman herhangi bir yerde olma veya herhangi bir ey ya pabilme yetenei, ve yeniden douun sonunu bilme yete nei.

54

Ben sadece doamz anlamaktan sz edi yorum. Karma yaratmaktan bahsetmiyorum. Yaptmz ne olursa olsun, karmamzn bi zim stmzde hkm yoktur. Balangc ol mayan sonsuz kalpalar boyunca, insanlar sa dece doalarn anlamadklar iin sonunda karlarnda cehennemi buluyorlar. Bir insan karma yaratt srece doum ve lm dn gsnn iinden gemeyi srdrr. Fakat ki i bir kez esas doasn kavrad zaman kar ma yaratmay keser. Eer doasn anlamazsa Budalara yakarmak, kasap olsun olmasn, onu karmasndan kurtarmaz. Fakat bir kez doas n anlaynca btn pheler kaybolur. Bir ka sabn karmasnn bile byle bir insan stnde etkisi yoktur. Hindistandaki yirmiyedi pir49 sadece zih nin damgasn50 aktardlar. Benim ine geli imin tek nedeni Mahayanann51 anlk reti
49.

Yirmiyedi pir: Kashyapa Zen neslinin ilk piriydi. Ananda

ikincisiydi. Prajnatara yirmiyedincisi ve Bodhidharma yir misekizincisiydi. Bodhidharma ayn zamanda indeki ilk Zen piriydi.

50.

Damga: Zen zihninin aktarlmas, her zaman asl olanla karlatrlabilecek olan ve mhrlemek kadar ok zaman alan ve o denli ok ses kartan mkemmel bir suret bra kr. Mahayana: Maha byk demektir, yana ise ara. Kuzey, Orta ve Dou Asyada Budizmin hakim biimi. Theravada (Yallarn retisi) Gney ve Gneydou Asyadaki ha kim biimdir. Hinayana terimi de Theravaday ima etmek iin kullanlr.

51.

55

sini aktarmaktr: Bu zihin Buda'dr. Ben ken dini suya ve atee atmak, baklarn stnde yrmek, gnde bir n yemek veya asla yatmamak gibi kurallardan, ibadet veya ileci likten sz etmiyorum. Bunlar fanatik, ereti retilerdir. Bir kez devingen, mucizevi bir ekilde farknda olan doanz tandnzda sizinki tm Budalarn zihni olur. Gemi ve gelecek Budalar sadece zihni aktarmaktan bahsederler. Baka hibir ey retmezler. Eer bir insan bu retiyi anlarsa, okumas yazmas olmasa bile bir Budadr. Eer muci zevi bir ekilde farknda olan doanz anla myorsanz bedeninizi atomlara ayrsanz bi le52 asla bir Buda bulamazsnz. Buda sizin gerek bedeniniz, zgn zihni nizdir. Bu zihnin bir ekli ya da zellikleri, se bep ya da sonucu, tendon ya da kemikleri yoktur. O uzay gibidir. Onu tutamazsnz. O materyalistlerin veya nihilistlerin zihni deil dir. Bir tathangata dnda, hi kimse -hibir fani, aldan iinde olan hibir varlk- onu an layamaz.
52.

Atomlar:
yoluyla oluturur riyle vadinler nu paracklarn ve bir

lk

Budist olan Bu olan atom,

Sarvastivadinler parama-anu paracklarn sadece bir bir molekl 84.000 saysz

sadece isminde yedisi oluturur. atomdan olduunu

meditasyon atom bir alt atom gzle Sarvasti olutuu kastetmek

bilinebilecek tandlar. yedi

Bodhisattvann

alglanabilecek insann rakam (84.000

bedeninin ounlukla

iin kullanlyordu) iddia ettiler.

56

Fakat bu zihin drt elementten oluan so mut bedenin dnda bir yerde deildir. Bu zi hin olmadan hareket edemeyiz. Bedenin farkndal yoktur. Bir bitki veya ta gibi bede nin de doas yoktur. yleyse nasl hareket eder? Hareket eden zihindir. Dil ve davran, alg ve idrak hep hareket eden zihnin ilevleridir. Tm devinim zihnin devinimidir. Devinim zihnin ilevidir. Devi nim olmadan zihin olmaz ve zihin olmadan devinim olmaz. Fakat devinim zihin deildir. Zihin de devinim deildir. Devinim temelde zihinsizdir. Ve zihin de temelde devinimsiz dir. Fakat devinim zihin olmadan varolamaz. Ve zihin de devinimsiz varolamaz. Devinimin ondan ayr varolabilecei bir zihin ve zihnin ondan ayr varolabilecei bir devinim yoktur. Devinim zihnin ilevidir ve zihnin ilevi onun devinimidir. Buna ramen, zihin ne devinir ne de ilevde bulunur, nk ilevinin esas boluktur ve boluk esasta devinimsizdir. De vinim zihinle ayndr. Ve zihin esasta devi nimsizdir. Bu nedenle sutralar bize hareket etmeden hareket etmeyi, yolculuk etmeden yolculuk etmeyi, grmeden grmeyi, glmeden gl meyi, mutlu olmadan mutlu olmay, yrme den yrmeyi, ayakta durmadan ayakta dur may syler. Sutralar yle der, Dilin tesine gein. Dncenin tesine gein. Temelde
57

grme, iitme ve bilme tmyle botur. fke niz, sevinciniz veya acnz bir kuklannki gibi dir. Arayabilirsiniz, fakat hibir ey bulamaz snz. Sutralara gre, kt edimlerin sonunda zorluk, iyi edimlerin sonunda ise saadet var dr. fkeli insanlar cehenneme gider, mutlu insanlar ise cennete. Fakat bir kez fke ve se vincin doasnn bo olduunu anladnz ve onlar salverdiiniz zaman, karmadan kurtu lursunuz. Eer doanz anlamyorsanz sut ralar tekrarlamann faydas olmaz. Devam edebilirdim, fakat bu ksa vaaz yeterli olmal.

58

Uyanma Vaaz

esas balanmamadr. Ve alma Yolunyapanlarn hedefi grntlerden kur tulmaktr. Sutralar der ki, Balanma ma aydnlanmadr, nk grntleri iptal eder. Budalk farkndalk demektir. Zihinleri farknda olan faniler Aydnlanma Yoluna ula rlar ve bylece Buda adn alrlar. Sutralar yle der, Kendini tm grntlerden kurta ranlara Buda denir. Grntnn grnt ol mayarak grnts grsel olarak grlemez, sadece bilgelik yoluyla bilinebilir. Bu retiyi duyan ve ona inanan herkes Byk Araa53 biner ve alemi terkeder.
Bu alem hrs, fke ve aldantr. Bu alemi terketmek hrstan, fke ve aldantan fazilete, meditasyona ve bilgelie geri dn mektir. Hrs, fke ve aldann kendisine z g doas yoktur. Bunlar fanilere baldr. Ve
53. Byk Ara: Mahayana. Zihin. Ancak zihniniz sizi her yere gtrebilir.

59

dnebilen herkes hrs, fke ve aldann doasnn Buda-doas olduunu grmeye mecburdur. Hrs, fke ve aldann tesinde baka bir Buda-doas yoktur. Sutralar yle der, Budalar sadece bu zehirle yaarken ve saf Dharma ile beslenirken Buda oldular. Bu zehir hrs, fke ve aldantr. Byk Ara aralarn en bydr. O hi bir ey kullanmadan hereyi kullanan ve seya hat etmeden tm gn seyahat eden Bodhisattvalarn arabasdr. O Budalarn aracdr. Sut ralar der ki, Hi bir ara Budalarn arac de ildir. Her kim alt duyunun54 gerek olmadn, bu be unsurun55 kurgu okluunu, bu tr hi bir eyin bedende bulunamayacan kavrarsa Budalarn dilini anlar. Sutralar yle der, Bu be unsurun maaras Zenin konadr. sel gzn almas Byk Aracn kapsdr. Daha ak ne olabilir ki? Hibir ey hakknda dnmemek Zendir. Bir kez bunu anlaynca yrmek, durmak, oturmak, yatmak, yaptnz herey Zendir. Zihnin bo olduunu bilmek Buday gr

54. Alt duyu: Grme, duyma, iitme, tatma, dokunma ve d nce. 55.

Be Unsur: Be skandha veya zihin esi: biim, duyumsa

ma, alg, drt ve bilin.

60

mektir. On ynn56 Budalarnn zihni yoktur. Hi zihin grmemek Buday grmektir. Hi pimanlk duymadan kendinizden vaz gemek en byk hayrdr. Devinim ve dur gunluu amak en byk meditasyondur. Fa niler hareket etmeyi srdrr, arhatlar sakin durur57. Fakat en byk meditasyon hem fani lerinkini hem de arhatlarnkini geer. Byle bir anlaya ulaanlar hi aba gstermeden kendilerini tm grntlerden kurtarrlar ve tedavi etmeden btn hastalklar iyiletirirler. Bu byk Zenin gcdr. Gereklii aramak iin zihni kullanmak al dantr. Gereklii aramak iin zihni kullan mamak farkndalktr. Kendini szcklerden kurtarmak zgrlktr. Duyularn tozuyla kirlenmemek Dharmay korumaktr. Yaam ve lm amak evi terketmektir.58 Baka bir varolua katlanmamak Yola ulamaktr. Alda nlar yaratmamak aydnlanmadr. Cehalete kaplmamak bilgeliktir. Kedersiz olmak nir vanadr. Ve zihnin grntsnn olmamas kar kydr.
56. On yn: Pusulann sekiz noktas, art en st ve en alt nokta. 57.

Arhatlar sakin durur: Arhat dinginlik kazanarak Hinaya

nann drdnc ularlar. ve son meyvasna, tutkudan kurtulua

58.

Evi terketmek: Shakyamuninin aydnlanma araynda yap t gibi. Bylelikle, bir rahibe veya kei olmak.

61

Aldandnz zaman bu ky vardr. Uyan dnz zaman artk var olmaz. Faniler bu k yda kalrlar. Fakat tm aralarn en by n kefedenler ne bu kyda ne de teki kyda kalrlar. Her iki kyy da terkedebilirler. Kar kyy bu kydan farkl grenler Zeni anla mazlar. Aldan fanilik demektir. Ve farkndalk Budalk demektir. Ayn deillerdir. Farkl da deillerdir. Sadece insanlar aldan farknda lktan ayrrlar. Aldandmz zaman kaacak bir dnya vardr. Farknda olduumuz zaman kaacak hibir ey yoktur. Tarafsz Dharmann nda, faniler bil gelerden farkl grnmezler. Sutralar tarafsz Dharmann fanilerin nfuz edemedii ve bil gelerin uygulayamad birey olduunu sy ler. Tarafsz Dharma ancak byk Bodhisatt va ve Budalar, tarafndan uygulanr. Yaama lmden farklym veya devinime duraan lktan farklym gibi bakmak tarafl olmaktr. Tarafsz olmak straba nirvanadan farklym gibi bakmamaktr, nk her ikisinin doas da boluktur. Arhatlar straba son verip nir vanaya girdiklerini hayal ederek sonunda nir vanann tuzana dtler. Fakat Bodhisatt valar strabn esasta bo olduunu bilirler. Ve bolukta kalarak nirvanada kalrlar. Nirva na doum ve lmn olmamas demektir. O
62

doumun ve lmn ve nirvanann tesinde dir. Zihin devinmeyi kestiinde nirvanaya gi rer. Nirvana bo zihindir. Aldan olmad zaman Budalar nirvanaya ular. Kederler ol mad zaman Bodhisattvalar aydnlanma mekanna girerler.59 Bo yer60 hrs, fke ve aldann olmad yerdir. Hrs arzu alemidir, fke biim alemi dir ve aldan biimsiz alemdir. Bir dnce balad zaman bu aleme girersiniz. Bir dnce sona erdii zaman bu alemi terke dersiniz. Bu alemin balangc veya sonu, bireyin varolmas ya da olmamas zihne ba ldr. Bu herey iin, hatta kaya ve sopa gibi cansz eyler iin de geerlidir. Her kim zihnin bir kurgu olduunu ve gerek olan hereyden yoksun olduunu an larsa, kendi zihninin de ne var olduunu ne de varolmadn anlar. Faniler zihnin varol duunu iddia ederek onu yaratrlar. Arhatlar da zihnin varolmadn iddia ederek onu in kar ederler. Fakat Bodhisattva ve Budalar as la zihni yaratmaz veya inkar etmezler. Ne va rolan ne de varolmayan zihinle kastedilen bu-

59. Aydnlanma mekan: Bodhimandala. Tm Budalarn ay dnlanmaya ulat her dnyann merkezi. Bu terim ayn zamanda bir Budist tapna da ima eder. 60.

Bo yer: Ruhsal gelime iin uygun olan bir mekan.

63

dur. Ne varolan ne de varolmayan zihin Or ta Yoldur61. Eer gereklii renmek iin zihninizi kullanrsanz ne gereklii ne de zihninizi an layamazsnz. Eer gereklii zihninizi kul lanmadan renirseniz her ikisini de anlars nz. Anlamayanlar anlamay anlamazlar. Ve anlayanlar anlamamay anlarlar. Gerek g rye62 sahip olabilenler zihnin bo olduunu bilirler. Hem anlamay hem de anlamamay amlardr. Hem anlamann hem de anlama mann olmamas gerek anlaytr. Gerek gryle bakldnda biim sadece biim deildir, nk biim zihne dayanr. Ve zihin sadece zihin deildir, nk zihin bii me dayanr. Zihin ve biim birbirlerini yaratr ve inkar ederler. Varolan varolmayanla ba lantl olarak vardr. Ve varolmayan varolanla balantl olarak var deildir. Gerek gr budur. Byle bir gr araclyla hibir ey ne grlr ne de grlmez. Bu gr grme
61. 62.

Orta yol: Realizm ve nihilizmden, varolu ve varolmama

dan kanan yol.

Gerek Gr: Budann Sekiz Aamal Yce Yolu, Karma zincirinin oniki halkasnn ilki ve aldan ve cehaleti krma
amacnda olan gerek gryle balar: aldan, drt, bilin, isim ve biim, duyu organlar, temas, duyumsama, arzu, agzllk, varolu, doum, yallk ve lm, ilk ikisi n ceki varolua, son ikisi ise sonraki varolua gnderme ya par.

64

den on yne ular: nk hibir ey grl mez; nk grmeme grlr; nk grme grme deildir. Fanilerin grdkleri aldan tr. Gerek gr grmeden bamszdr. Zihin ve dnya zttr ve onlarn karla tklar yerde gr doar. Zihniniz ierde k mldamad zaman darda da dnya do maz. Zihin ve dnyann ikisi de saydam oldu u zaman gerek gr ortaya kar. Ve bu an lay doru anlaytr. Hibir ey grmemek Yolu alglamaktr ve hibir ey anlamamak Dharmay bilmek tir, nk grme ne grmedir ne de grmeme ve anlama da ne anlama ne de anlamamadr. Grmeden grmek gerek grdr. Anlama dan anlamak gerek anlaytr. Gerek gr sadece grmeyi grmek de ildir. Ayn zamanda grmemeyi grmektir. Gerek anlama da sadece anlamay anlamak deildir. Ayn zamanda anlamamay anlamak tr. Eer bireyi anlarsanz anlamazsnz. An lama ne anlamadr ne de anlamama. Sutralar yle der, Bilgelii salvermemek aptallktr. Zihin varolmad zaman anla mak da anlamamak da gerektir. Zihin varol duu zaman anlamak da anlamamak da asl szdr. Anladnz zaman gereklik size baldr.
65

Anlamadnz zaman siz gereklie bals nzdr. Gereklik size bal olduu zaman gerek olmayan gerek olur. Siz gereklie bal okluunuz zaman herey aslszdr. Ger eklik size bal olduu zaman herey doru dur. Bu nedenle alim olan gereklii aramak iin zihnini veya zihnini aramak iin gerekli i ya da zihnini aramak iin zihnini veya ger eklii aramak iin gereklii kullanmaz. Zih ni gereklie sebep olmaz. Ve gereklik zih nine sebep olmaz. Ve hem zihni hem de ger eklik duraan okluu iin o her zaman sa madhidedir.63 Fani zihin ortaya ktnda Budalk kay bolur. Fani zihin kaybolduunda Budalk or taya kar. Zihin ortaya ktnda gereklik kaybolur. Zihin kaybolduunda gereklik or taya kar. Hibir eyin bireye bal olmad n bilen Yolu bulmutur. Ve zihnin hibir eye bal olmadn bilen her zaman aydn lanmadadr. Anlamadnz zaman yanlrsnz. Anlad nz zaman yanlmazsnz. Bunun nedeni yanln doasnn bo olmasdr. Anlamad nz zaman doru yanl grnr. Anladnz zaman yanl yanl deildir, nk yanl yoktur. Sutralar der ki, Hibir eyin kendi
63. Samadhi: Meditasyonun hedefi. Samadhi Sanskritede da lmam zihin, bambu kamndaki ylan demektir.

66

doas yoktur. Eylemde bulunun. Sormayn. Sorduunuz zaman yanlrsnz. Yanl sor mann sonucudur. Byle bir anlaya ulat nzda gemi yaamlarnzdaki yanl edimler silinir gider. Aldan iinde olduunuz zaman alt duyu ve be glge64 strap ve faniliin ya plardr. Uyandnz zaman alt duyu ve be glge nirvana ve lmszln yaplar olur. Yolu arayan biri kendisinin tesine bak maz. Yolun zihin olduunu bilir. Fakat zihni bulduu zaman hibir ey bulmaz. Yolu bul duu zaman da hibir ey bulmaz. Eer Yolu bulmak iin zihni kullanabileceinizi dn yorsanz aldan iindesiniz. Aldan iinde ol duunuzda Budalk vardr. Farknda olduu nuz zaman varolmaz. nk farkndalk Bu dalktr. Eer Yolu aryorsanz, Yol bedeniniz kay bolana dek ortaya kmaz. Bu bir aacn kabu unu soymak gibidir. Bu karma bedeni srek li deiim altndadr. Sabit bir gereklii yok tur. Dncelerinize gre uygulama yapn. Yaamdan ve lmden nefret etmeyin veya yaam ve lm sevmeyin. Her dncenizi aldantan kurtarn ve yaamda nirvanann65
64. ri lin. 65.

Be

glge:

Gerek

glgeleyen

kiiliin alg,

unsurlar, drt

ele ve bi

veya

skandhalar:

biim,

duyumsama,

Nirvanann balangc: Beden geride braklana kadar nirva

na bitmez.

balangcna tank olun ve lmde dou olmamasnn66 gvenini yaayn.

yeniden

Biimi grmek fakat biim tarafndan bo zulmamak veya ses duymak fakat ses tarafn dan bozulmamak kurtulutur. Biime bal olmayan gzler Zenin Kaplardr. Sese bal olmayan kulaklar da Zenin Kaplardr. Ksa cas, varoluu ve olgularn doasn alglayan lar ve bunlara bal olmayanlar kurtulmutur. Olgularn d grnn alglayanlar onlarn insafna kalmtr. Kurtulula kastedilen kede re maruz kalmamaktr. Baka bir kurtulu yoktur. Biime nasl baklacan bildiiniz zaman biim zihne sebebiyet vermez, zihin de biime sebebiyet vermez. Biim ve zihnin iki si de saftr. Aldan olmad zaman zihin Budalarn diyardr. Aldan olduu zaman zihin cehen nemdir. Faniler aldanlar yaratr. Ve zihni dourmak iin zihni kullanarak kendilerini her zaman cehennemde bulurlar. Bodhisatt valar aldanlarn iini grrler. Ve zihni do urmak iin zihni kullanmayarak kendilerini her zaman Budalarn diyarnda bulurlar. Zihni yaratmak iin zihninizi kullanmazsanz her zihin durumu bo ve her dnce duraan

66. Yeniden dou olmamasnn gvencesi: Nirvanann cisimlen mesi.

68

olur. Bir Buda-diyarndan67 dierine geersi niz. Eer zihni yaratmak iin zihninizi kulla nrsanz her zihin durumu rahatsz ve her d nce devinim iindedir. Bir cehennemden dierine geersiniz. Bir dnce ortaya kt zaman iyi karma ve kt karma, cennet ve cehennem vardr. Hi bir dnce ortaya k mad zaman ne cennet ne cehennem, ne iyi karma ne kt karma vardr. Beden ne vardr ne de yoktur. Bu nedenle bir fani olarak varolmak veya bir bilge olarak varolmamak, bir bilgenin hibir ilgisinin ol mad kavramlardr. Onun kalbi gkyz ka dar engin ve botur.
Yolda izleyene tank olunur. O arhatlarn ve fanilerin idrakinin tesindedir.

Zihin nirvanaya ulatnda nirvanay gr mezsiniz, nk zihin nirvanadr. Eer zihnin dnda bir yerde nirvanay grrseniz kendi nizi aldatyorsunuzdur. Her strap Buda-tohumudur, nk st rap ekmek fanileri bilgelik aramaya sevke den Fakat sadece strabn Budala sebep ol duunu syleyebilirsiniz. Istrabn Budalk ol duunu syleyemezsiniz. Sizin bedeniniz ve
67. Buda Diyar: Bir Buda'nn varlyla pislikten safla dn
en bir alem. Bu nedenle saf bir diyardr. Vimilakirti Sut rasndaki birinci blmn son ksmna bakn.

69

zihniniz topraktr. Istrap titizdir ve Budalk rndr.

tohumdur,

bilgelik

Zihindeki Buda bir aataki kokuya ben zer. Buda straptan kurtulmu bir zihinden gelir, tpk kokunun rmekten kurtulmu bir aatan gelmesi gibi. Aa olmadan koku olmaz, zihin olmadan Buda olmaz. Eer aa sz bir koku varsa o farkl bir kokudur. Eer zihniniz olmadan bir Buda varsa o farkl bir Budadr. Zihninizde zehir olduu zaman pis top raklarda yaarsnz. Zihninizde zehir olma d zaman saf topraklarda yaarsnz. Sutralar der ki, eer bir topra pislikle doldurursanz Buda asla ortaya kmaz. Pislik aldan ve dier zehirleri ima eder. Bir Buda saf ve uyan m bir zihni ima eder. Dharma olmayan bir dil yoktur. Hibir ey sylemeden btn gn konumak Yoldur. Btn gn sessiz olmak, yine de birey syle mek Yol deildir. Bu nedenle ne bir tathaga tann konumas sessizlie dayanr ne sessiz lii konumaya dayanr ne de konumas ses sizliinden ayr varolur. Hem konumay hem de sessizlii anlayanlar samadhidedirler. Bil diiniz zaman konuursanz konumanz z grdr. Bilmediiniz zaman susarsanz, ses sizliiniz zgr deildir. Eer konuma g rntlere bal deilse zgrdr. Eer sessiz
70

lik grntlere balysa zgr deildir. Dil esas olarak zgrdr. Onun balantyla hibir ilgisi yoktur. Ve balantnn da dille hibir il gisi yoktur. Gerekliin ykseklii veya alakl yok tur. Eer ykseklik veya alaklk gryorsanz gerek deildir. Bir sal68 gerek deildir. Fakat bir yolcu sal gerektir. Byle bir sala binen kii gerek olmayan geebilir. Onun gerek olmasnn nedeni budur. Dnyaya gre erkek ve dii, zengin ve yok sul vardr. Yola gre ne erkek ne dii, ne zen gin ne yoksul vardr. Tanra Yol'u kavrad zaman cinsiyetini deitirmedi. Seyis69 Ger eke uyand zaman statsn deitirmedi. Cinsiyetten ve statden zgr olarak ayn te mel grn paylatlar. Tanra oniki yl boyunca baaramadan kadnln arad. Biri nin oniki yl boyunca erkekliini aramas da ayn ekilde sonusuz kalacakt. Oniki yl oni ki girii70 ima eder.
68.

Sal: Buda retilerini Sonsuz Yeniden Dou Irman gemek iin kullanlabilen bir sala benzetir. Fakat bir kez amacn yerine getirdiinde sal ie yaramaz. Artk bir sal deildir o. Tanra...seyis: Tanra Vimilakirti Sutrasnn yedinci bl mnde ortaya kar. Seyis Shakyamuninin damad Chan dakay ima edebilir. Eer yleyse bu hikayeyi pek bilmi yorum.

69.

70. Oniki giri: Alt organ ve alt duyu.

71

Zihin olmadan Buda olmaz. Buda olmadan zihin olmaz. Ayn ekilde, su olmadan buz ol maz ve buz olmadan su olmaz. Zihni brak maktan bahseden biri pek uzaa gidemez. Zihnin grntlerine balanmayn. Sutralar yle der, Grnt grmediiniz zaman Bu day grrsnz. Zihnin grntlerinden kurtulmu olmakla kastedilen budur.
Zihin olmadan Buda olmaz sz Budann zihinden geldii anlamna gelir. Zihin Bu day dourur. Fakat Buda zihinden gelmesi ne ramen zihin Budadan gelmez, tpk bal n sudan geldii, fakat suyun balktan gelme dii gibi. Bir balk grmek isteyen bal gr meden nce suyu grr. Ve bir Buda grmek isteyen Buday grmeden nce zihni grr. Bir kez bal grdnz m suyu unutursu nuz. Bir kez Buday grdnz m zihni unu tursunuz. Eer zihni unutmazsanz zihin sizi artacaktr, tpk eer onu unutmazsanz su yun sizi artaca gibi.

Fanilik ve Budalk su ve buz gibidir. ze hire mptela olmak faniliktir. kurtulu71 araclyla saflamak Budalktr. Kn donup buz olan yazn su olur. Buzu atn, su kalmaz. Fanilikten kurtulun, Budalk kalmaz. Aktr ki buzun doas suyun doasdr. Ve faniliin
71. kurtulu: Aldan, fke ve hrstan kurtulu zgrle alan kapda yatar: nefs-sizlik, ekil-sizlik ve arzu-suz luk.

72

doas da Budaln doasdr. Fanilik ve Bu dalk ayn doay paylar, tpk wutou ve futzunun72 ayn kk paylamas, fakat ayn mevsimi paylamamas gibi. Sadece farkllk lar aldan yznden fanilik ve Budalk sz cklerine sahibiz. Bir ylan ejderha olduu za man derisini deitirmez. Bir fani de bilge ol duu zaman yzn deitirmez. bilgelii araclyla zihnini bilir ve d disiplini arac lyla bedenine bakar. Faniler Budalar zgrletirir, Budalar da fanileri. Tarafszlkla kastedilen budur. Fani ler Budalar zgrletirir, nk farkndalk kederi reddeder. Kederin olmamas mmkn deildir. Farkndaln olmamas mmkn deildir. Eer keder olmasayd, farkndal yaratacak hibir ey olmazd. Ve eer farkn dalk olmasayd, kederi yok sayacak hibir ey olmazd. Aldan iinde olduunuz zaman Budalar fanileri zgrletirir. Farknda oldu unuz zaman faniler Budalar zgrletirir. Budalar kendi balarna Buda olmazlar. Fani ler tarafndan zgrletirilirler. Budalar alda n babalar, hrs ise anneleri sayarlar. Alda n ve hrs faniliin farkl isimleridir. Aldan ve fanilik sa ve sol el gibidirler. Baka farkla r yoktur.
72. Wutou ve futzu: Futzudan elde edilen bir anestetik, wu tounun (Aconitum veya keilik) temel kknden yetien ikincil kkler. kincil kkler bitkinin ikinci ylna kadar ge limezler.

73

Aldan iinde olduunuz zaman bu ky dasnzdr. Farknda olduunuz zaman kar kydasnzdr. Fakat bir kez zihninizin bo ol duunu bilir ve hi bir grnt grmezseniz aldan ve farkndaln tesindesinizdir. Ve bir kez aldan ve farkndaln tesine gein ce kar ky yoktur. Tathagata ne bu kyda ne de kar kydadr. Nehrin ortasnda da deil dir. Arhatlar nehrin ortasndadr, faniler ise bu kydadr. Kar kyda Budalk vardr. Budalarn bedeni vardr73: bir dnm bedeni, bir dl bedeni ve bir gerek beden. Dnm bedenine enkarnasyon bedeni de denir. Dnm bedeni faniler iyi edimlerde bulunduunda ortaya kar, dl bedeni bil gelik kazandklarnda, gerek bedense yceli in farkna vardklar zaman ortaya kar. D nm bedeni yapabildii her yerde dierleri ni kurtarmak iin her ynde utuunu grd nz bedendir. dl bedeni phelere bir son verir. Himalayalarda meydana gelen B yk Aydnlanma74 aniden gerek olur. Gerek beden hibir ey yapmaz veya sylemez. T
73. 74. beden: Nirmanakaya (Shakyamuni), (Amitabha) ve dharmakaya (Vairocana). sambhogakaya

Himalayalar'da meydana gelen Byk Aydnlanma: Budann aydnlanmas Himalayalarda deil, Nepalin gneyindeki eski Hint eyaleti olan Magadhada gerekleti. Geri nce ki bir varoluunda Buda bir ileci olarak Himalayarda ya ad. Bu nedenle Budann nceki yaamlar birbirine ba lanarak bu iddia doru olur.

74

myle duraan kalr. Fakat gerekte, be den bir yana, tek bir Buda-bedeni bile yoktur. Bu beden bahsi, s, orta veya derin olabi len insan anlayna dayanyor sadece. S anlaya sahip olan insanlar nimetleri topladklarn hayal eder ve dnm bedeni ni Buda ile kartrrlar. Orta anlayta olan insanlar straba bir son verdiklerini hayal ederler ve dl bedenini Buda ile kartrrlar ve derin anlaya sahip olan insanlar Budal yaadklarn hayal ederler ve gerek bedeni Buda ile kartrrlar. Fakat en derin anlaya sahip olan insanlar hibir eye taklmadan ie bakarlar. Ak bir zihin Buda olduu iin zih ni kullanmadan bir Budann anlayna sahip olurlar. Btn dier eyler gibi bu beden de ulalamaz ve tanmlanamazdr. Engellen meyen zihin Yola ular. Sutralar yle der, Budalar Dharmay vaaz etmezler. Fanileri zgrletirmezler. Ve Budal yaamazlar. Benim de demek istediim bu. Bireyler karma yaratr; karma birey yarat maz. Bireyler bu yaamda karma yaratr ve teki yaamda dllerini alrlar. Asla kaa mazlar. Ancak mkemmel olan biri bu yaam da hi karma yaratmaz ve hibir dl almaz. Sutralar der ki, Hi karma yaratmayan Dharmay kazanr. Bu bo bir sz deildir. Karma yaratabilirsiniz, fakat bir insan yarata mazsnz. Karma yarattnz zaman karma
75

nzla yeniden doarsnz. Karma yaratmad nz zaman karmanzla kaybolursunuz. Bu ne denle, karma bireye bal ve birey de karma ya bal olduundan, eer birey karma yarat mazsa karma ona hkmetmez. Ayn ekilde, Bir insan Yolu bytebilir. Yol bir insan bytemez.75 Faniler karma yaratmay srdrr ve b yk bir yanllkla hibir dl ya da ceza ol madn iddia ederler. Fakat strab inkar edebilirler mi? imdiki zihin durumunun sonraki zihin durumunun bitiklerini ektiini inkar edebilirler mi? Nasl kaabilirler? Fakat eer imdiki zihin durumu hibir ey ekmez se, sonraki zihin durumu da hibir ey bi mez. Karmay yanl anlamayn. Sutralar yle der, Budalara inanmalar na ramen, Budalarn hereyden elini eteini ektiini hayal edenler Budac deildir. Ayn s Budalarn zenginlik ve fakirlik dllerine maruz olduklarn hayal edenler iin de ge erlidir. Onlar icchantikalardr. Onlar inana mazlar. Bilgelerin retisini anlayan biri bilgedir. Fanilerin retisini anlayan biri fanidir. Fani lerin retisini brakan ve bilgelerin retisi75. Bir insan Yolu bytebilir. Yol bir insan bytemez: Konf ysn bir ifadesi (Analects, blm 15).

76

ni izleyen bir fani bilge olur. Fakat bu dnya nn aptallar bilgeleri uzaklarda aramay ter cih ediyorlar. Kendi zihinlerinin bilgeliinin bilge olduuna inanmyorlar. Sutralar der ki, Anlaya sahip olmayan insanlar arasnda bu sutray vaaz etmeyin. Ve yine sutralar der ki, reti zihindir. Fakat anlay olmayan in sanlar kendi zihinlerine veya bu retiyi anla yarak bilge olabileceklerine inanmazlar. Uzak bilgileri aramay ve uzaydaki eyleri, Budaimgelerini, , ttsy ve renkleri zlemeyi tercih ederler. Aptalla av olurlar ve zihinle rini delilie kaptrrlar. Sutralar yle der, Tm rnt olmadn grdnz tay grrsnz. Geree kap zihinden gelir. Zihnin kadar effaflanca giderler. grntlerin g zaman tathaga alan binlerce grntleri uzay

Bitmez tkenmez straplarmz hastaln kkleridir. Faniler yaarken lmden endie duyarlar. Tokken alktan endie duyarlar. Onlarnki Byk Kararszlktr. Fakat bilgeler gemii dnmezler. Ve gelecekten endie lenmezler. Ne de bugne yapp kalrlar. Ve an be an Yolu izlerler. Eer bu byk gere e uyanmadysanz bu yeryznde veya gk lerde bir usta aramanz iyi olur. Kendi yeter sizliinizi daha da bytmeyin.

77

78

Hamle Vaaz

Eer

kii aydnlanmaya ulamak iin ka rarlysa uygulayabilecei en temel yntem nedir?

Tm dier yntemleri yntem zihni gzlemektir.

ieren

en

temel

Fakat bir yntem nasl dierlerini de ierebi lir?

Zihin hereyin oradan byyp gelitii kktr. Eer zihni anlayabilirseniz, baka her ey de buna dahil olur. Bu bir aacn kkne benzer. Bir aacn btn meyvalar, iekleri, dallar ve yapraklar kkne baldr. Eer k kn beslerseniz aa dallanr Budaklanr. Eer kkn keserseniz lr. Zihni anlayanlar ok az bir abayla aydnlanmaya ularlar. Zih ni anlamayanlar bo yere alrlar. yi ve kt olan herey zihninizden gelir. Zihnin tesin de birey bulmak mmkn deildir.
Fakat zihni gzlemeye nasl anlay denilebilir ki? 79

Byk bir Bodhisattva mkemmel bilgeli in derinlerine daldnda76, drt elementin ve be glgenin kiisel bir z olmadn an lar. Ve zihninin faaliyetlerinin iki yn oldu unu kavrar: saf ve murdar.77 Doalar itiba ryla bu iki zihin durumu her zaman haliha zrdadr. artlara bal olarak neden ve sonu olarak yer deitirirler, saf zihin iyi edimler den haz eder, murdar zihin ise kty d nr. Murdarlktan etkilenmeyenler bilgedir. Istrab dntrrler ve nirvana saadetini ya arlar. Murdar zihnin tuzana dm ve kendi karmalaryla karman orman olan di erleri ise fanidir. alemde srklenip du rurlar ve hesapsz ac ekerler ve btn bun lar murdar zihinleri gerek zlerini rtt iindir. On Aama Sutras yle der, Fanilerin bedenlerinde bozulmaz Buda-doas vardr. Gne gibi, onun sonsuz uzay doldurur. Fakat bir kez be glgenin kara bulutlaryla
76. Mkemmel bilgelik: Bu Yrek Sutrasnn balang cmle sinde Bodhisattvann Avalokitesvara olduunu ve mkem mel bilgeliin, veya prajnaparamitann, mkemmel bilge lik uzay ve zaman, olu ve olmamann ok, ok, pek ok tesinde olduu iin bilgelik olmadn aklayan bir iza hattr. Saf ve murdar: Bu konuda geni bir konuma iin, saf ve murdarn aydnlanma ve aydnlanmama olarak adlandrl d Ashvaghosann Awakening of Faith in the Mahayana adl eserine baknz.

77.

80

kaplandnda bir kavanozun iinde gzden gizlenmi a benzer. Ve Nirvana Sutras78 der ki, Btn fanilerin Buda-doas vardr. Fakat bu onlarn kaamadklar bir karanlkla kapldr. Buda-doamz farkndalktan farkn da olmak ve bakalarn farknda klmaktr. Farkndal kavramak zgrlktr. yi olan herey kendi kknn farkndalna sahiptir. Ve bu farkndalk kknden btn faziletler aac ve nirvana meyvesi yetiir. Zihni bu e kilde gzlemek anlaytr.
Buda-doamzn ve btn faziletlerin kkle rinin farkndalk olduunu sylyorsunuz. Peki cehaletin kk nedir?

Sonsuz kederleri, tutkular ve ktlkle riyle cahil zihin zehrin iine kk salmtr: hrs, fke ve aldan. Bu zehirli zihin duru mu saysz ktlk ierir, tpk tek bir kk, fakat saysz dallar ve yapraklar olan bir aa gibi. Fakat bu zehir ylesine milyonlarca ktlk retir ki bir aa rnei pek uygun bir karlatrma deildir.
78. On Aama Sutras... Nirvana Sutras: Beinci yzyln bala rnda bu iki sutrann evirileri ilk ortaya kt zaman inde Budacln geliimi stnde byk bir etkisi oldu. Bunlarn retisi arasnda Buda-doasnn evrensellii ve nirvanann neeli, kiisel ve saf doas vardr. O zamana dek prajnaparamita sutralar tarafndan retilen boluk retisi in Budaclna hakimdi. Bir Bodhisattvann Bu dala giden yolda getii aamalar ayrntyla anlatan On Aama Sutras Avatamsaka sutrasnda ayn bal tayan bir blmn bir eitlemesidir.

81

Bu zehir alt bilin tr80, veya hrsz, olarak alt duyu organmzda79 bulunur. Onla ra hrsz denir nk duyularmzn kaplarn dan girip karlar, snrsz mal mlke imrenir ler, ktlkle megul olurlar ve gerek kim liklerini maskelerler. Ve faniler bu zehirler veya hrszlar tarafndan beden ve zihinde yanl ynlendirildikleri iin yaam ve lmde kaybolurlar, alt varolu durumu81 iinde do lap dururlar ve hesapsz ac ekerler. Bu ac lar kk rmaklarn srekli akmas yznden binlerce kilometre kabaran nehirlere benzer. Fakat eer biri bunlarn kaynan keserse ne hirler kurur. Ve eer zgrlk arayan biri bu zehiri kural dizisine ve bu alt hrsz al t paramitaya dntrebilirse, kendini son suza dek acdan kurtarr.
Fakat aleni ve alt varolu durumu son de rece engin. Eer tm yaptmz zihni gzlemek
79. Alt duyu organ: Gzler, kulaklar, burun, dil, deri ve zihin. 80. Alt bilin tr: Grme, iitme, koklama, tatma ve dnce ile balantl bilin eitleri. Lankavatara sekiz bilin ekli iin dnceyi idrak, ayrm yapma ve (tathagata-) bellei ne ayrr. Alt varolu durumu: ster bir ok dnce ister bir ok ya am boyunca olsun, aydnlanmaya ulap strap arkndan kurtulana kadar varlklarn devindii temel varolu eitle ri. Bu arkta strap ekmek grecelidir. Cennetteki tanr lar ounlukla mutlu yaamlar ynetirken cehennemde s trap ekenler ac stne ac ekerler. eytanlar ve insanlar tanrlardan daha ok, fakat a hayaletlerden ve canavarlar dan daha az strap ekerler.

81.

82

se, nasl olur da bu sonsuz aclardan kurtulabili riz?

Bu alemin karmas sadece zihinden ge lir. Eer zihniniz bu alem iinde deilse onlarn tesindedir. Bu alem zehre kar lk gelir: hrs arzu alemine, fke biim ale mine ve aldan biimsiz aleme karlk gelir. Ve bu zehirler tarafndan yaratlan karma na rin veya ar olabildii iin, bu alem de al t varolu durumu diye bilinen alt blgeye ayrlmtr.
Peki bu alt durumun karmasnn nasl fark ll vardr?

Gerek uygulamay82 anlamayan ve kr krne iyi edimlerde bulunan faniler bu alemin iindeki daha yksek varolu duru munda doarlar. Bu yksek durum nedir? Kr krne on iyi edimde83 bulunanlar ve aptalca mutluluk arayanlar arzu aleminde tan rlar olarak doarlar. Kr krne be kural84 izleyenler ve aptalca sevgi ve nefrete kaplan
82. Gerek Uygulama: Baka bir uygulama aamasna gtren uygulamann kart olarak, dorudan aydnlanmaya gt ren uygulama. Burada gerek uygulama zihni gzlemeyi ima ediyor. On iyi edim: Bunlar cinayet, hrszlk, zina, yalan, iftira, k fr, dedikodu, hrs, fke ve yanl grleri mdafa olan on kt edimden saknmay kapsar. Be kural: Bunlar kei olmayan Budistler iindir. Bunlar cinayet, hrszlk, zina, yalan ve sarholuu yasaklayan ku rallardr.

83.

84.

83

lar fke aleminde insan olarak doarlar. Ve kr krne olgusal dnyaya balananlar, yanl retilere inananlar ve ltuf iin dua edenler aldan aleminde eytan olarak doar lar. Bunlar yksek varolu durumudur. Peki daha aa durum nedir? Bunlar zehirli dncelerin ve kt edimlerin iinde kalanlarn doduu yerdir. Hrstan gelen kar mas en byk olanlar a hayaletler olurlar. fkeden gelen karmas en byk olanlar ce hennemde strap ekerler. Aldantan gelen karmas en byk olanlar ise canavar olurlar. Bu aa durumla daha nceki yksek durum birlikte alt varolu durumunu olutu rur. Bundan da ac verici olsun olmasn btn karmann kendi zihninizden geldiini anla malsnz. Eer sadece zihninizi younlatra bilir ve onun yalan ve ktln dntre bilirseniz, bu alemin ve alt varolu duru munun strab kendiliinden kaybolacaktr. Ve bir kez straptan kurtulunca gerekten zgr olursunuz.
Fakat Buda der ki, Ancak asankhya kal pa 8 5 boyunca saysz zorluklara katlandktan son
85. asankhya kalfas: Bir evren safhadan oluur: yaradl, sreklilik ve ykm. Bunlarn her biri sonsuz (asankhya) kalpalar boyunca srer. Evrenler arasndaki drdnc bir boluk safhas buna dahil edilmemitir, nk orada hibir glk yoktur.

84

ra aydnlanmaya ulatm. Peki siz neden imdi sadece zihni gzlemenin ve bu zehri alt etme nin zgrlk olduunu sylyorsmuz?

Budann szleri doru. Fakat asankhya kalpa zehirli zihin durumunu ima ediyor. Bizim Sanskritede asankhya dediimizi siz saysz diye adlandryorsunuz. Bu zehirli zihin durumu iinde saysz kt dnce var dr. Ve her dnce bir kalpa boyunca srer. Budann asankhya kalpa ile demek istedi i byle bir snrszlktr. Gerek znz bu zehirle rtld za man, bu saysz kt dnceyi alt edene kadar nasl zgrlemi olduunuz sylenebilir ki? Bu hrs, fke ve aldan zehrini kurtulu a dntrebilen insanlarn asankhya kal padan getii sylenir. Fakat son an86 in sanlar en byk aptallardr. Tathagatann asankhya kalpa ile ne demek istediini anla mazlar. Onlar aydnlanmaya ancak sonsuz kal palardan sonra ulaldn sylerler ve byle ce mritlerini yanl ynlendirerek Budalk yoluna ekilmelerini salarlar.
86. Son a: Sonrasnda doru reti anlaynn kmeye ba lad, 500 yl sren bir Buda-ann ilk dnemi. kinci dnem reti anlaynn daha da kt 1000 yllk bir dnemdir. Sresi sonsuz olan nc ve son dnem bir Buda mesajnn sonunda kayboluuna tank olur. Baka bir uyarlama da bu dnemin her birine 500 yl tayin eder.

85

Fakat byk Bodhisattva'lar sadece dizi kural87 gzeterek ve alt paramita'yi uygulaya rak aydnlanmaya ulatlar. imdi siz mritlere sadece zihni gzlemelerini sylyorsunuz. Disip lin kurallarn gelitirmeden nasl aydnlanabili nir ki?

Bu kural dizisi zehirli zihin durumu nu alt etmek iindir. Bu zehirleri alt ettiiniz zaman dizi snrsz erdem yaratrsnz. Bir dizi eyleri -bu durumda, zihninizdeki saysz iyi dnceleri- bir araya toplar. Ve alt para mita alt duyuyu saflatrmak iindir. Bizim paramita diye adlandrdmza siz kar ky ya giden aralar diyorsunuz88. Duyumsama
87. kural dizisi: Kei olmayan Budistler iin be, kei ol mayan daha samimi yeler iin sekiz ve rahip olmayan ke iler ve rahibeler iin on tane kural vardr. lk bei cinayet, hrszlk, zina, yalan ve sarholuu yasaklayan kurallardr. Bu beine bedeni ssleme (iekten elenk, mcevher ve parfm), bedeni rahat ettirme (yumuak yataklar) ve fazla yeme (le yemeinden sonra yeme) eklenmitir. Ve bu sekizine elenceden zevk alma ve servete sahip olmay ya saklayan kurallar eklenmitir. Bu kural dizisi yemin le zetlenmitir. Ktden saknma yeminini btn inanan lar eder. Erdem kazanma yeminini rahip snfndan olma yan daha samimi yeler eder. Ve tm varlklar zgrle tirme yeminini btn keiler ve kadn keiler eder. Paramita'lar...kar kyya giden aralar: Alt paramita hayr severlikle balar ve ahlak ve sabr, ballk ve meditasyon yoluyla bilgelie kadar ilerler. Paramitalar insanlar kar kyya geiren bir gemiye benzeterek Budistler hayrsever lii onsuz bir geminin yzemeyecei boluk olarak grr ler: ahlak geminin omurgas, sabr geminin tekne ksm, ball gemi direi, meditasyonu yelken ve bilgelii d men yekesi olarak grrler.

88.

86

diyarnn alt duyusunu saflatrarak parami talar sizi Ac rmandan Aydnlanma Kys na geirirler.
Sutralara gre bu kural seti Tm kt edimlere bir son vereceime yemin ederim. Tm erdemleri kazanacama yemin ederim. Ve tm varlklar zgrletireceime yemin ederim"dir. Fakat siz imdi bunlarn sadece zehirli zihin durumunu kontrol etmek iin olduunu sylyor sunuz. Bu kutsal yazlarn manasna zt deil mi?

Budann sutralar dorudur. Fakat uzun zaman nce, bu byk Bodhisattva aydnlan mann tohumunu yetitirirken bu yemini zehire kar koymak iin etti. Hrs zehrine kar koymak iin ahlaki yasaklar uygulayarak tm ktlklere son vereceine yemin etti. fke zehrine kar koymak iin meditasyon yaparak tm erdemleri kazanacana yemin etti. Ve aldan zehrine kar koymak iin bil gelik uygulayarak tm varlklar zgrletire ceine yemin etti. Bu saf ahlak, meditasyon ve bilgelik uygulamasnda sebat ettii iin zehri alt edebildi ve aydnlanmaya ulaabildi. zehri alt ederek gnah olan hereyi sildi ve bylece ktye bir son verdi. dizi kural gzeterek iyiden baka birey yapmad ve bylece erdem kazand. Ve ktye bir son ve rerek ve erdem kazanarak btn uygulamala r tamamlad, bakalar kadar kendine de fay
87

da salad ve her yerde fanileri kurtard. By lelikle varlklar zgrletirdi. Gelitirdiiniz uygulamann zihninizden ayr varolmadn anlamalsnz. Eer zihni niz safsa btn Buda-topraklar saftr. Sutra lar yle der, Eer zihinleri murdarsa varlk lar murdardr. Eer zihinleri safsa varlklar da saftr. Ve Bir Buda-diyarna ulamak iin zihninizi saflatrn. Zihniniz saflatka Bu da-topraklar da saflar. Bylece zehirli zihin durumunu alt ederek dizi kural ken diliinden yerine getirilmi olur.
Fakat sutralar alt pararnita'nn hayrseverlik, ahlakllk,sabr, ballk, meditasyon ve bilgelik olduunu syler. imdi siz paramita'larn duyu larn saflamasna delalet ettiini sylyorsunuz. Bununla ne demek istiyorsunuz? Ve neden bunla ra gemi deniliyor?

Paramitalar gelitirmek alt hrsz alt ederek alt duyuyu saflatrmak demektir. Gz hrszn grsel dnyay terkederek at mak hayrseverliktir. Kulak hrszn sesleri dinlemeyerek uzak tutmak ahlakllktr. Tm kokular ntr olarak eitleyerek burun hrsz n uzaklatrmak sabrdr. Tatma, vme ve aklama arzularn fethederek az hrszn kontrol etmek ballktr. Dokunma duyula rndan etkilenmeyerek beden hrszna boyun edirmek meditasyondur. Aldanlara teslim
88

olmayp uyank olarak zihin hrszn eitmek bilgeliktir. Bu alt paramita aratr. Kayk ve ya sallar gibi, varlklar kar kyya geirirler. Bu nedenle bunlara gemi denir.
Fakat Shakyamuni bir Bodhisattva iken ay dnlanmaya ulamadan nce kase st ve alt kepe yulaf lapas89 tketiyordu. Eer Budalk meyvesini tatmadan nce st imesi gerekiyorduy sa, sadece zihni gzlemlemenin sonunda nasl olur da zgrlk gelir?

Sylediiniz doru. Onun aydnlanmaya ulamas byle oldu. Bir Buda olmadan nce st imesi gerekti. Fakat iki tr st vardr. Shakyamuninin itii saf olmayan alelade st deil, saf dharma-styd. kase kural dizisiydi. Ve alt kepe de alt paramita idi. Shakyamuni aydnlanmaya ulatnda bu saf dharma-stn itii iin Budalk meyvesini tatt. Tathagatann saf olmayan, ar kokulu inek stn itiini sylemek en byk iftira dr. Bozulmayan, tutkusuz dharma-z ebe diyen dnyann aclarndan kurtulur. Aln veya susuzluunu tatmin etmek iin neden saf olmayan ste ihtiya duysun ki?
89. St...yulaf lapas: Shakyamuni bo yere yllarca ilecilik yaptktan sonra, bir sr obannn kz olan Nandabala ta rafndan kendisine sunulan st-yulaf lapasn ierek orucu nu bozdu. Bunu itikten sonra bir aacn altna oturdu ve aydnlanmaya ulaana kadar kalkmamaya karar verdi.

89

Sutralar der ki, Bu kz dalklarda veya dzlklerde yaamaz. Hububat veya saman yemez. Ve ineklerle srtnmez. Bu kzn bedeni parlak altn rengidir. kz Vairoca nay90 ima eder. Onun tm varlklara duydu u byk efkat nedeniyle saf dharma-bede ninden zgrlk arayanlar beslemek iin kural dizisi ve alt paramitadan oluan dhar ma-stn retir. Byle saf bir kzn saf s t sadece Tathagatann Budala ulamasn salamakla kalmad, ayn zamanda onu ien herkesin tam bir aydnlanmaya ulamasn da salar.
Buda sutralarda fanilere tapnak ina etmek, heykeller dikmek, tts yakmak, iekler dat mak, ebedi kandiller yakmak, gndz ve gecenin alt dnemini91 uygulamak, stupalarn92 etrafn da yrmek, oru tutmak ve ibadet etmek gibi v gye deer almalar yaparak aydnlanmaya ulaabileceklerini syler. Fakat eer zihni gzle

90.

Vairocana: Dharma-zn veya Budann gerek bedenini somutlatran Byk Gne Budas. Bylelikle, Vairocana, Douda Akshobhya, Gneyde Ratnasambhava, Batda Amitabha ve Kuzeyde Amogasiddhiyi kapsayan be dhya ni Budasnn panteonundaki merkezdeki figrdr. Alt dnem: Sabah, le, leden sonra, akam, gece yars ve afak ncesi. Stupa'lar: Bir stupa kalntlarn veya Buda heykellerinin s tnde ykselen bir tmsektir. Stupalarn etrafnda her za man sa omuz stupaya bakacak ekilde saat ynnde yr nr.

91. 92.

90

mek dier uygulamalar da ieriyorsa bu tr a lmalar gereksiz grnyor.

Budann sutralar saysz, mecaz ierir. Ka nilerin s bir zihni olduu ve derin olan hi bir eyi anlayamad iin Buda ulvi olan sim gelemek iin elle tutulabilir szler kulland. sel gelime yerine d almalara younla arak takdis edilme peinde olan insanlar im kansz olana ulamaya teebbs ediyorlar. Sizin tapnak diye adlandrdnza biz sangharama, saflk yeri deriz. Fakat bu zehre girmeyi reddeden ve duyularnn kap larn saf, bedenini ve zihnini duraan, iini ve dn temiz tutanlar bir tapnak ina ederler. Heykel dikmek aydnlanma peinde olan lar tarafndan gelitirilen tm uygulamalar ima eder. Tathagatann ulvi biimi metalle simgelenemez. Aydnlanma peinde olanlar bedenlerini bir ocak, Dharmay ate, bilgeli i zanaat ve kural dizisini ve alt parami tay kalp olarak telakki ederler. lerindeki gerek Buda-doasn eritip saflatrr ve bu nu disiplin kurallarnn oluturduu kalba dkerler. Budann retisiyle mkemmel bir uyum iinde eylemde bulunarak doal olarak mkemmel bir benzerlik yaratrlar. Ebedi, ul vi beden artlara ya da bozulmaya maruz de ildir. Eer Gereki aryor fakat nasl gerek
91

bir benzerlik yaratlacan renmiyorsanz, bunun yerine ne kullanacaksnz? Tts yakmak da sradan maddi tts de il, pislii, cehaleti ve kt edimleri kokusuy la uzaklatran soyut Dharma ttss anlam na gelir. Be tr dharma-ttss93 vardr. lki, kty reddedip erdem kazanmak anlamna gelen ahlak ttssdr. kincisi, sarslmaz bir azimle Mahayanaya derinden inanmak anla mna gelen meditasyon ttssdr. nc s, ii ve d, bedeni ve zihni dnmek an lamna gelen bilgelik ttssdr. Drdnc s, cehalet zincirlerini koparmak anlamna gelen zgrleme ttssdr. Beincisi, her zaman farknda olup hibir yerde tkanma mak anlamna gelen mutlak bilgi ttssdr. Bu bei en deerli ttslerdir ve dnyann su naca hereyden ok daha stndrler. Buda dnyadayken, mritlerine on ynn Budalarna bir sunu olarak bu deerli ttsle ri farkndalk ateiyle yakmalarn syledi. Fa kat gnmzde insanlar Tathagatann ger ek anlamn anlamyorlar. Somut sandal aa c ttss veya buhur yakmak iin sradan ate kullanyor ve asla gelmeyen gelecekteki bir takdis iin dua ediyorlar.
93. Be eit...tts: Bu bir tathagatann bedeninin be nitelii ne tekabl eder.

92

iek datmak iin de ayns geerlidir. Bu bakalarna faydal olmak ve gerek z yceltmek iin erdem iekleri datarak Dharmadan bahsetmeyi ima eder. Bu erdem iekleri Budann vd erdemlerdir. Bun lar sonsuza dek srer ve asla solmazlar. Ve bu iekleri datanlar sonsuza dek kutsanrlar. Eer Tathagatann insanlarn ieklerini ko pararak bitkilere zarar vermesini kastettiini sanyorsanz yanlyorsunuz. Kurallar gze tenler yeryz ve gkyzndeki onbinlerce yaam biiminin hibirine zarar vermezler. Eer bireye yanllkla zarar verirseniz bu nun iin strap ekersiniz. Fakat gelecekte kutsanmak iin canllara zarar vererek kural lar kasten bozanlar ok daha fazla strap e kerler. Bu szde kutsamalarn zntye d nmesine nasl izin verebildiler? Ebedi kandil mkemmel farkndal sim geler. Farkndaln parltsn bir n parl tsna benzeterek zgrleme peinde olanlar bedenlerini bu kandil, zihinlerini onun fitili, disiplini onun ya ve bilgelik gcn onun alevi olarak grrler. Bu mkemmel farkn dalk kandilini yakarak tm karanl ve alda n bertaraf ederler. Ve bu dharmay baka larna aktararak binlerce kandil yakmak iin bir kandil kullanabilirler. Ve bu kandiller ay n ekilde saysz kandil yakt iin klar sonsuza dek srer.
93

Uzun zaman nce, Dipamkara94 ,veya kan dil yakc, adnda bir Buda vard. sminin an lam buydu. Aptallar Tathagatann mecazla rn anlamazlar. Aldanlarda sebat edip elle tutulur olana balanarak bitkisel yala kandil ler yakar ve binalarn ilerini aydnlatarak Bu dann retisini izlediklerini dnrler. Ne kadar aptalca! Bir Budann kalarnn arasn daki tek bir sa buklesinden95 kard k sa ysz dnyalar aydnlatabilir. Bir ya kandili nin faydas yoktur. Yoksa siz tersini mi d nyorsunuz? Gndz ve gecenin alt dnemini uygula mak alt duyu arasnda srekli olarak aydn lanma kazanmak ve her farkndalk biiminde sebat etmek demektir. Bu alt dnem alt du yu stnde asla kontrol kaybetmemek anla mna gelir. Stupalarn etrafnda yrmeye gelince, stupa sizin beden ve zihninizdir. Farkndalk durmadan bedeniniz ve zihninizde deveran ederken buna bir stupann etrafnda yrmek denir. Uzun zaman ncesinin bilgeleri nirva
94. Dipamkara: Shakyamuni ikinci asankhya kalpasnn so nunda Dipamkara Buda ile karlat ve ona be tane mavi nilfer iei sundu. O zaman Dipamkara Shakyamuninin gelecekteki Budaln kehanet etti. Bylelikle bir Buda Lotus Sutras Dharmasn vaaz ettiinde hep ortaya kar. Bukle: Bir Budann otuziki uurlu iaretinden biri kalar arasnda k yayan bir bukledir.

95.

94

naya giden bu yolu izlediler. Fakat gnmz insanlar bunun manasn anlamyorlar. le rine bakacaklarna darya bakmakta srar ediyorlar. Maddi stupalarn etrafnda yr mek iin maddi bedenlerini kullanyorlar. Ve bunu kendilerini bo yere ypratp hi de ger ek zlerine yaklaamadan gece gndz sr dryorlar. Ayns oru tutmak iin de geerlidir. Ger ekte ne anlama geldiini anlamadnz sre ce bunun bir faydas olmaz. Oru tutmak d zenlemek, bedeninizi ve zihninizi bozulmaya cak ve dalmayacak ekilde dzenlemek de mektir. Ve tutmak demek uymak, Dharmaya gre disiplin kurallarna uymak demektir. Oru tutmak dardaki cezbedici alt unsura96 ve ierideki zehre kar uyank olmak ve te fekkr yoluyla bedeninizi ve zihninizi safla trmaya almak demektir. Oru ayn zamanda be tr yiyecei de ie rir. lki Dharmadaki lezzettir. Bu Dharmaya uygun olarak edimde bulunmann verdii lez zettir. kincisi meditasyondaki uyumdur. Bu nesne ve znenin iini grmekten gelen be den ve zihin uyumudur. ncs duadr, hem aznz hem de zihninizle Budalara ya plan duadr. Drdncs kararllktr, yrr96. Cezbedici alt unsur: Alt duyunun balantl olduu unsur lar.

95

ken, dururken, otururken veya yatarken erde mi izlemek iin kararl olmaktr. Beincisi z grlemedir, zihninizin dnyevi pisliklerden zgrlemesidir. Bu bei orucun besinleridir. nsan bu be saf besini yemezse oru tuttuu nu dnmesi yanltr. Ayn ekilde, bir kez aldan yemeini ye meyi kesince eer ona tekrar dokunursanz orucunuzu bozarsnz. Ve bir kez orucu bo zunca ondan hibir hayr gelmez. Dnya bu nu grmeyen aldanm insanlarla doludur. Onlar beden ve zihinlerini her tr ktle kaptrmtr. Tutkularn babo brakrlar ve hi utanmazlar. Ve sradan yiyecekleri yeme yi kesince buna oru derler. Ne sama! badet iin de ayns geerlidir. Bunun ma nasn anlamanz ve artlara uymanz gerekir. Mana eylem ve eylemsizlii ierir. Bunun an layan Dharmay izler. badet sayg ve tevazu demektir. Gerek znze sayg duymak ve aldanlara tevazu gstermek demektir. Eer kt arzular silip iyi dnceler besleyebilirseniz, hibir ey ol masa bile bu ibadettir. badetin gerek biimi budur. Efendi97 dnyevi insanlarn ibadeti bir te
97. Efendi: Bir Budann on isminden biri olan Bhagavann e virisi. ince eviri bunu dnyay-onurlandran diye akta rr.

96

vazu ifadesi ve zihne boyun edirmek olarak dnlmesini istiyordu. Bu nedenle saygla rn gstermek, dsal olann isel olan ifade etmesine izin vermek, esas ve biimi harman etmek iin bedenlerini secde etmelerini sy ledi. Bu isel anlam kazanamayan ve bunun yerine d ifadeye younlaanlar kendilerini bo yere tketirken asla cehalete, nefrete ve ktye kaplmaktan kurtulamazlar. Tefekkr haliyle bakalarn aldatr, bilgelerin nnde utanmaz ve fanilerin nnde kibirli dururlar, fakat herhangi bir fazilete ulamak bir yana, emberden asla kurtulamazlar.
Fakat Hamam Sutras98 der ki, nsanlar ke ilerin ykanmasna katlarak sonsuz kutsamaya kavuurlar. Bu fazilete ulaan d almann bir rnei gibi grnyor. Bunun zihni gzlemekle balants nedir?

Burada, keilerin banyosu elle tutulur bir eyin ykanmasn ima etmiyor. Efendi Ma mam Sutrasn vaaz ettii zaman mritlerinin ykanmann dharmasn hatrlamalarn isti yordu. Bylelikle yedi sunudan fazilet akla masnda ifade ettii, gerekten kastettiini aktarmak iin gnlk bir meseleyi kulland.

98. Hamam Sutras: ikinci yzyln ortasnda An Shih-kao ta rafndan evrilmitir. Bu ksa sutra keiler iin banyo im kanlar salamaktan kazanlan erdemi anlatr.

97

Bu yedi sunudan birincisi berrak sudur, ikin cisi ate, ncs sabun, drdncs st aac iekleri, beincisi saf kller, akncs merhem, yedincisi ise i amardr99. O bu yedi sunuyu, aldan ve zehirli bir zihnin ki rini ortadan kaldrarak bir kiiyi temizleyen ve deerini arttran dier bir yedi unsuru sim gelemek iin kulland. Bu yedi unsurun birincisi tpk berrak su yun kiri ykayp kard gibi ifrad ykayan ahlakllktr. kincisi atein suyu stmas gibi nesneyle zneye nfuz eden bilgeliktir. ncs tpk sabunun deriye yapan kir den kurtarmas gibi kt uygulamalardan kurtaran ayrmclktr. Drdncs tpk s t aac iei inemenin nefesi temizle mesi gibi aldanlar temizleyen drstlktr. Beincisi tpk bedeni saf kllerle ovalamann hastalklar nlemesi gibi tm pheleri zen inantr. Akncs tpk merhemin deriyi yu muatmas gibi direni ve itibarszl alt eden sabrdr. Ve yedincisi tpk i amarlarnn irkin bir bedeni rtmesi gibi kt edimleri onaran utantr. Bu yedi unsur sutrann ger ek anlamn simgeler. Bu sutradan bahseder
99. amar: Bir keiin kurala uygun giysisinden biridir. amar arzuya kar korunmak iin giyilir. Yedi-yama l cbbe fkeye kar korunmak iin giyilir. Ve yirmibe ya mal toplant cbbesi aldana kar korunmak iin giyilir.

98

ken Tathagata bulank grl dar kafal in sanlara deil, Mahayanay izleyen ileri gr l insanlara konuuyordu. Gnmz insanla rnn anlamamas artc deil. Hamam bedendir. Bilgelik ateini yakt nz zaman kurallarn saf suyunu strsnz ve iinizdeki gerek Buda-doasn ykarsnz. Bu yedi uygulamay yerine getirerek fazileti nizi arttrrsnz. O an keilerinin anlama kabiliyeti vard. Budann kastettiini anlyor lard. Onun retisini izlediler, faziletlerini mkemmelletirdiler ve Budalk meyvasndan tattlar. Fakat gnmz insanlar bunlar kav rayamyor. Fiziksel bedeni ykamak iin alela de suyu kullanyor ve sutray izlediklerini d nyorlar. Fakat yanlyorlar. Gerek Buda-doamzn ekli yoktur. Ve kederin tozunun da biimi yoktur. nsanlar elle tutulamayan bir bedeni ykamak iin nasl alelade su kullanabilirler? Bu ie yaramaz. Ne zaman uyanacaklar? Byle bir bedeni temizle mek onu gzlemektir. Bir kez arzudan mur darlk ve pislik ykselince sizi iten ve dtan kaplayana kadar oalrlar. Fakat bedeninizi ykamaya alrsanz, temizlenmeden nce neredeyse yok olana srtmeniz gerekir. Bun dan da dsal bireyi ykamann Budann kas tettii anlam olmadn anlamalsnz.
Sutralar tm yreiyle Buda'ya yakaran kii 99

nin kesinlikle Bat Cennetinde100 yeniden doaca n syler. Bu kap Budala aldna gre zih ni gzlemekte zgrlk aramak niye?

Eer Budaya yakaracaksanz bunu doru yapmalsnz. Yakarmann ne demek olduu nu bilmediiniz srece yanl yaparsnz. Ve eer bunu yanl yaparsanz hibir yere vara mazsnz. Buda farkndalk, ktnn her ikisinin iinde de ykselmesini nleyen beden ve zi hin farkndal demektir. Fakat yakarmak zihne armak, disiplin kurallarn srekli olarak zihne armak ve tm gcnzle bun lar izlemek demektir. Yakarmayla kastedilen budur. Yakarmann dille deil, dnceyle alakas vardr. Eer balk yakalamak iin bir tuzak kullanrsanz, bunu baarnca tuza unutabilirsiniz. Ve anlam bulmak iin dili kullanrsanz anlam bulunca dili unutabilirsi niz. Budann ismini yakarmak iin yakarmann dharmasn anlamanz gerek. Eer bu zihni

100. Bat Cenneti; Saf Diyar da denilir. Bu diyara be dhyani Budadan biri ve Batyla ilikili olan Amitabha bakanlk eder. Amitabhaya tm yrekle yakarmak ibadet edenin Saf Diyarda yeniden domasn temin eder ve bu diyarn sadece milyonlarca kilometre tede olduu ve hi de uzak olmad anlatlr. Bir kez burada yeniden doulun ca ibadet edenlerin Dharmay anlamakta ve zgrleme ye ulamakta pek sorunlar olmaz.

100

nizde yoksa dudaklarnz bo bir ismi tekrar lar. Eer zehirle veya kendinize dair d ncelerle megulseniz aldan iinde olan zihniniz Buday grmenize engel olacak ve sadece bouna abalam olacaksnz. lahi sylemekle yakarmak bambaka dnyalardr. lahiler azla sylenir. Yakar zihinle yap lr. Ve yakar zihinden geldii iin ona far kndala alan kap denir. lahi sylemek azda merkezlenmitir ve ses olarak ortaya kar. Anlam ararken grntlere balanrsa nz hibir ey bulamazsnz. Bu nedenle ge mi bilgeler konumay deil, ie bak geli tirdiler. Zihin tm faziletlerin kaynadr. Ve bu zihin tm glerin badr. Sonsuz nirvana sa adeti dingin zihinden gelir. alemde yeni den domak da zihinden gelir. Zihin her dnyaya alan kapdr ve zihin kar kyya geilen s geittir. Kapnn nerede olduunu bilenler ona ulamak iin endielenmeyin. Geitin nerede olduunu bilenler onu amak iin endielenmeyin. Gnmzde karlatm insanlar y zeysel. Faziletin biimi olan birey olduunu dnyorlar. Onlar servetlerini ve topran ve denizin yarattklarn israf ediyorlar. nsan lara kereste ve tula yp bu maviye ve u ye ile boyamalarn syleyerek heykeller ve stu palar dikmekle ilgileniyorlar aptalca. Beden
101

ve zihinlerini zorluyor, kendilerini incitiyor ve bakalarn yanl ynlendiriyorlar ve utan malarnn snr yok. Nasl aydnlanabilirler ki? Elle tutulur birey gryorlar ve hemen ona balanyorlar. Eer onlara ekilsizlikten bahsedecek olursanz orada sar ve kafalar karm bir halde otururlar. Bu dnyann k k ltflarna kar a gzllkle gelecek olan byk straba kar kr kalrlar. Bu tr izde iler kendilerini bouna paralarlar. Gerekten sahte olana dnerek gelecekteki kutsanmalar dnda hibir eyden konumazlar. Eer sadece zihninizin el n youn latrabilir ve d parltsn gzleyebilirseniz zehiri atar ve alt hrsz sonsuza dek uzak latrrsnz ve hi abasz sonsuz sayda fazi let, mkemmellik ve geree alan kaplar kazanrsnz. Dnyevi olann iini grmek ve ulvi olana tank olmak gz ap kapayncaya kadar ksa bir sre alr. Anlama imdidedir. Salarn beyazlanmasndan neden endie du yulsun ki? Fakat gerek kap gizlidir ve aa kartlamaz. Ben sadece zihni gzlemeye de indim.

102

lgili Okuyucular in zgn Metinden rnek

(Uygulama Tasla)

103

104

105