Mt Tng B 2_ No.997 (Tr.549_Tr.

554)

KINH TH H QUC GII CH LA NI

_QUYN TH SU_
Hn dch: Nc K Tn_ Tam Tng Sa Mn BT NH cng vi MU NI THT LI dch Vit dch: HUYN THANH

NHP VO S NGHIP SU XA CHNG TH NGH BN CA NH LAI _PHM TH NM_CHI HAI_

_Li na, Thin Nam T! c Nh Lai an tr bn V S y (Catvrivairadyni gm c: Ch Php Hin ng Gic V y, Nht Thit Lu Tn Tr V y, Chng Php Bt H Quyt nh Th K V y, Vi Chng Nht Thit C Tc Xut o Nh Tnh V y) hay lm mi loi s nghip ca ch Pht, y l bit thn ca mnh tc l Chnh ng Chnh Gic. Tt c Th Gian: hoc Tri, hoc Ngi khng ai c th nh L ni rng: c Nh Lai Th Tn chng phi l bc Chnh Gic. Do Nhn Duyn no m ni cc Nh Lai l Chnh ng Gic? y l cc Nh Lai i vi tt c Php, bnh ng hiu bit chnh ng (chnh gic) khng c cao thp Nhm no l tt c Php? y l Php ca Phm Phu (Pthag-jana), Php ca bc Hu Hc (aika), Php ca bc V Hc (Aaika), Php ca Duyn Gic (Pratyeka-buddha), Php ca B Tt (Bodhisatva), Php ca ch Pht (Buddhn). Cc Php nh vy u bnh ng hiu bit chnh ng (ng Chnh Gic) Li c Php Th Gian (Loka), Php Xut Th Gian (Lokottara), Php Thin (Kuala), Php Bt Thin (Akuala), Php Hu Lu (Ssrava), Php V Lu (Ansvara), Php Hu Vi (Saskta), Php V Vi (Asaskta). Cc Php nh vy, c Nh Lai hiu bit chnh ng (chnh gic) Th bnh ng Th no l bnh ng (Sama)? y l Khng (nyat: tnh trng rng) l bnh ng, thy Bn Tnh ca tt c Php u trng rng (Khng). Khng c tng (Animitta:v tng) l bnh ng, v Bn Tnh ca Tng vy Khng c Nguyn (Apraihita:v nguyn) l bnh ng, v Tnh ca ba ci vy Khng c sinh (Anutpda:v sinh) l bnh ng, v Bn Tnh ca Sinh (Utpda) vy Khng c Hnh (Asaskra:v hnh) l bnh ng, v Bn Tnh ca Hnh (Saskra) vy V Xut (Khng c ch c c) l bnh ng, v Bn Tnh ca Xut (c c) vy Khng c A Li Gia (laya:tn gi ca Tm Thc l Thc th tm hay Tng Thc) l bnh ng, v Bn Tnh ca Tm (Citta) vy Chn (Paramrtha-satya) nh vy l bnh ng, v Tnh ca ba i vy Gii Thot (Vimoka, hay Vimukti) l bnh ng, v Tnh Bn Th ca V Minh (Avidya), Hu i (Ta) vy Nit Bn (Nirva) l bnh ng, v Tnh Bn Th ca sinh t lun chuyn vy.

Tt c cc Php bnh ng nh vy, c Nh Lai u hiu bit chnh ng (chnh gic). Do Nhn Duyn ny, cho nn ni: c Nh Lai ng l bc V Thng Chnh ng Gic Thnh ni Chnh ng Gic nh vy xong, dng Tm i Bi pht ra ngn t mu nhim, v cc chng sinh ni mi loi Php, by con ng gii thot (Vimuktimrga:Gii Thot o) khin cho ra khi b m kh au (kh t). Ngoi ra, cc chng sinh tht chng phi l i S, t ni: Ta l bc Chnh ng Gic. c Nh Lai v cc chng sinh ny, cho nn t mnh xng ln c Hiu, ni li nh vy: Ch c Ta, Nh Lai l Chnh ng Gic khin cho Phi Php Kh thnh Php Kh. y l s nghip Chnh Gic th mi mt ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Bc t nhin gic ng Hiu cc Php bnh ng Nn Hiu l Nh Lai (Tathgata) Chnh Gic thy bnh ng _Tt c Php Phm Phu Vi Php Pht bnh ng Hu Hc vi V Hc Php Duyn Gic cng vy _Php Th (Loka) vi Xut Th (Lokottara) C hai cng bnh ng Php Thin (Kuala) vi Bt Thin (Akuala) Cng Nit Bn (Nirva) bnh ng _Php Khng (nyat), Php V Tng (Animitta) Php V Nguyn (Apraihita), V Sinh (Anutpda) Cc Php nhm V Hnh (Asaskta) Bnh ng m hin by _Pht i Bi rng ni Gic ng cc chng sinh Nghe Php c gii thot L Pht Ti Thng Nghip (Nghip ti thng ca c Pht) _Li na, Thin Nam T! c Nh Lai t bit cc Lu Phin No rt ro dt ht. Tt c Th Gian: hoc Tri, hoc ngi khng ai c th ni li nh vy: c Nh Lai cha dt ht cc Lu Phin No V sao c Nh Lai t bit cc Lu Phin No rt ro dt ht? y l i vi Dc Phin No th Tm c gii thot tt c Hnh ham mun (Dc Hnh), Tp Kh Phin No chng Dit (Nirodha-satya). i vi Hu Phin No th Tm c gii thot tt c Hnh gin d (Sn Hnh), Tp Kh Phin No chng Dit . i vi V Minh Phin No th Tm c gii thot cc Hnh Ngu Si (Ngu Si Hnh), Tp Kh Phin No chng Dit . i vi Kin Phin No th Tm c gii thot cc Hnh Phin No (phin no Hnh) cng vi Tp Kh, chng Dit . do ngha ny cho nn ty thun Tc (Savti-satya) ni ni m c Nh Lai rt ro dt hn cc Lu Phin No th Thnh Gi Tu Nhn xng l Chn (Paramrtha) Qun st Hin Chng khng c cht Php no m c th c c. y l: Hoc Nng Dit Tr (Tr hay dit), hoc S Dit Hoc (Hoc dit), hoc suy ngh, hoc tu cho n Hin Chng u chng th c c. Ti sao th? Khi T Tnh kia tn th khng c g chng tn, chng t Nhn Duyn i i m ni tn, Tn ny l Chn

Tht Tn. Chn Tht Tn chng cng vi Php khc m to lm Nhn Duyn, cho nn Tn ny tc l V Vi (Asaskta) tc trong Php ny khng c sinh, khng c dit cng khng c tr. Khng c sinh dit ny, hoc Pht ra i hoc chng ra i th Php Gii thng tr. Nh Php Gii thng th Tr ny thnh tu cng li nh vy. Nh thnh tu ny tc chng phi l thnh tu (phi thnh tu) Nu hay nh vy, nh ch dy tr (s gio tr) c khng c phin no, chng phi l cht t phin no c phin no khng c. c Nh Lai i Bi ty thun Tc v chng sinh ni Php dit phin no. y l s nghip Chnh Gic th mi hai ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Pht khng (khng c) Dc Tp Kh Nn khng (khng c) Dc Phin No Tp Kh On gin tn Hu Phin No chng sinh _Thin Th (Sugata) la V Minh (Avidya) Do dit gc r Si (Moha) Cc Hoc Tp Kh tn Kin Hoc (Darana-mrga-prahtavynuaya) tc chng sinh _Pht y Mn Tc Nn ni phin no tn Trong Chn (chn tht) chng th c Khng gim cng khng tng. _Tn Tr (Kaya-jna) chng i Duyn Thnh bit vn t tn Do khng c ba tng Tn ny tc V Vi _Php Gii thng chng di (bt thin: chng di i) Bit y, n b kia Bit xong, ni nh vy Nghip ny, Pht nng cng (hay truy cu n cng tn) _Li na, Thin Nam T! c Nh Lai bnh ng i vi cc Php chng ngi, khng c chng ngi bit r nh tht. Tt c Th Gian: hoc Tri, hoc ngi khng ai c th ni nh L rng: c Nh Lai ni Php chng ngi, chng phi l chng ngi Trong y, th no l Php gy chng ngi? y l c mt Php hay gy chng ngi, tc l Tm trc lon Li c hai Php hay gy chng ngi l: khng c sng knh cc Cng c vi ngi c c (v Tm), khng c Tm gh s ti li (v Qu) Li c ba Php hay gy chng ngi l: hnh ng c ca Thn, hnh ng c ca ming, hnh ng c ca Li c bn Php hay gy chng ngi l: dng s tham lam (Lobha:Tham) m thc hnh Phi Php, hoc dng s gin d (Dvea:Sn) m thc hnh Phi Php, c dng s ngu si (Moha:Si) m thc hnh Phi Php, c dng s s hi (Vibhiaa: b y) m thc hnh Phi Php Li c nm Php hay gy chng ngi l: s st sinh (Pipt- paivirati), trm cp (Adattdn-dvirati), T Hnh (Kma-mithycr-dvirati), ni di (

Li c su Php hay gy chng ngi l: chng tn knh Pht (Buddha), chng tn knh Php (Dharma), chng tn knh Tng (Sagha), chng tn knh Gii (la), chng tn knh nh (Samdhi), chng tn knh cc Thin Tri Thc (Kalya-mitra) Li c by Php hay gy chng ngi l: Mn (Mna), Qu Mn (Ati-mna) vi Mn Qu Mn (Mnti-mna), Ng Mn (tma-mna), Tng Thng Mn (Adhimna), Ti Mn (na-mna), T Mn (Mithy-mna) Li c tm Php hay gy chng ngi l: T Kin (Mithya-di), T T Duy (Mithya -sakalpa), T Ng (Mithya -vc), T Nghip (Mithya -karmnta), T Mnh (Mithya -jva), T Tinh Tin (Mithya -vyyma), T Nim (Mithya -smti), T nh (Mithya -samdhi) Li c chn Php hay gy chng ngi l: tng no hi Ta, hin ang no hi Ta, s gy no hi Ta, qu kh tng ght bn tt ca Ta, hin ti ght bn tt c Ta, v lai ght bn tt ca Ta, qu kh yu Oan Gia ca Ta, hin ti yu Oan Gia ca Ta, V Lai yu Oan Gia ca Ta. i vi chn loi ny, ngh nh i cnh tng thm Tm Bt Thin nn gi l chng ngi Li c mi Php hay gy chng ngi. Th no l mi? y l: st sinh (Pipt- paivirati), trm cp (Adattdn-dvirati:thu o), T Hnh (Kmamithycr-dvirati), ni di (Mvdvirati:vng ng), ni hai li (Paisunytvirati:lng thit), ming ni iu c (Pruytprativirati), ni thu dt ph phim (Sabhinnapralpt-prativirati: ng), tham dc (Abhidhyyprativirati), gin d (Vypdt-prativirati), T Kin (Mithy-di-prativirati). y gi l mi. Nh vy cho n dy ln nim Bt Thin (Akuala), a dnh Nhn Duyn, an tr tt c Phin No (Klea), Kit S (Sayojana), thng cng tng ng vi in o chng ngi, nm gi bn chc chng bung b i Kin Phin No. Php ht thy Nghip thn ming u cng tng ng vi danh li, cc Dc. Nh vy tt c u gi l chng ngi c Nh Lai u bit, v chng sinh, nh tht ni ni Php khng c chng ngi, khin cho chng ngi y b cht t hn chng sinh ra na. y l s nghip Chnh Gic th mi ba ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Pht hiu Php chng ngi Chng th chng gii thot L Tm chng thanh tnh Khng Tm (Hr: sng knh cc Cng c vi ngi c c) cng khng Qu (Apatrpya: gh s ti li) _Trong Nghip thn ming V (khng c), Hu (c c), V Biu Gii Tham Dc (Lobha), Sn (Dvea), Si (Moha), B (Vibhaa:s hi) Khi c Hnh v bin Git, trm, vi T Dm Ni di, ung cc ru Su Bt Knh, by Mn Tm T o thng hnh Chn no, mi nhn c Pht ni u chng ngi Tu tp nim Bt Thin _Pht bit ngun in o

Trong Khng (Abhva:v) chp dnh cht T Bi v ni Php Khin la Nhn (Hetu) chng ngi _Li na, Thin Nam T! c Nh lai nh tht tuyn ni hay chm dt con ng au kh (Dukha-mrga: kh o), tt c chng sinh y theo y tu tp u c gii thot. trong ngha ny, tt c Th Gian: hoc Tri hoc ngi khng ai c th ni nh L rng: iu m c Nh Lai ni chng phi l con ng gii thot (Vimuktimrga:gii thot o) Th no gi l Chn Gii Thot o? y l: mt con ng l con ng gii thot, i vi cc chng sinh khi Tm thanh tnh Li c hai con ng l con ng gii thot, y l: Xa Ma Tha (amatha:Thin Ch), T Bt X Na (Vipayana:Thin Qun) Li c ba con ng l con ng gii thot, y l: Php Mn Khng (nyat), V Tng (Animitta), V Nguyn (Apraihita) Li c bn con ng l con ng gii thot, y l bn Nim X (Catvrismty-upasthnni) l Thn, Th, Tm, Php Th no l Thn Nim X (Kya-smty-upasthnni)? y l qun Ni Thn Tun Thn Qun (qun st thn ca mnh: t u n chn theo th t tri qua vic xem xt 36 vt l: tc, lng, rng), Tm c an tr. qun Ngoi Thn Tun Thn Qun (qun st sc x bn ngoi thn ca mnh, theo th t tri qua vic xem xt hnh sc, m thanh, mi ngi, v nm, s tip chm),Tm c an tr. qun Ni Ngoi Thn Tun Thn Qun (qun st thn ca mnh vi sc x bn ngoi thn, theo th t tri qua vic xem xt 36 vt trong thn vi hnh sc, m thanh, mi ngi, v nm, s tip chm bn ngoi),Tm c an tr. y gi l Thn Nim X Th no l Th Nim X (Vedana-smty-upasthnni)? y l qun st cm gic c sinh bn trong thn (ni th), cm gic c sinh ra bn ngoi thn (ngoi th), cm gic c sinh ra bn trong v bn ngoi thn (ni ngoi th), xem xt theo th t cc cm gic tri qua (tun th qun), Tm c an tr Th no l Tm Nim X (Citta-smty-upasthnni)? y l qun st Tm bn trong thn (ni tm), Tm bn ngoi thn (ngoi tm), Tm bn trong v bn ngoi thn (ni ngoi tm), xem xt theo th t cc Tm tri qua (tun tm qun), Tm c an tr Th no l Php Nim X (Dharma-smty-upasthnni)? y l qun st Php bn trong thn (ni Php), Php bn ngoi thn (ngoi Php), Php bn trong v bn ngoi thn (ni ngoi Php), xem xt theo th t cc Php tri qua (tun php qun), Tm c an tr Li na c nm con ng l con ng gii thot. Th no l nm? y l: Tn Cn (raddha-indriya), Tin Cn (Vrya-indriya), Nim Cn (Smti-indriya), nh Cn (Samdhi-indriya), Tu Cn (Praja-indriya) Li na c su con ng l con ng gii thot. Th no l su? y l: Nim Pht (Buddhnu-smti), Nim Php (Dharmnu-smti), Nim Tng (Saghnusmti), Nim Gii (lnu-smti), Nim X (Tygnu-smti:nim th), Nim Thin (Devnu-smti) Li na c by con ng l con ng gii thot. Th no l by? y l: Nim Gic Phn (Smti-sabodhyaga), Trch Php Gic Phn (Dharma-pravicayasabodhyaga), Tinh Tin Gic Phn (Vrya-sabodhyaga), H Gic Phn (Prti-

sabodhyaga), Khinh An Gic Phn (Prasabahi-sabodhyaga), nh Gic Phn (Samdhi-sabodhyaga), X Gic Phn (Upeka-sabodhyaga) Li na c tm con ng l con ng gii thot. Th no l tm? y l: Chnh Kin (Samyag-dti), Chnh T Duy (Samyak-sakalpa), Chnh Ng (Samyag-vc), Chnh Nghip (Samyak-karmnta), Chnh Mnh (Samyag-jva), Chnh Tinh Tin (Samyag-vyyma), Chnh Nim (Samyag-smti), Chnh nh (Samyak-samdhi) Li na c chn con ng l con ng gii thot. y l: S Thin (Prathamadhyna), Nh Thin (Dvitya-dhyna), Tam Thin (Ttya-dhyna), T Thin (Catvri-dhyna), Khng X (kanantyyatana), Thc X (Vijnantyyatana), V S Hu X (kicanyyatana), Phi Tng Phi Phi Tng X (Naivasajnsajyatana), Dit Th Tng nh (Nirodha-sampatti) Li na c mi con ng l con ng gii thot. y l: chng st sinh (Pipt- paivirati), chng trm cp (Adattdn-dvirati), chng T Hnh (Kmamithycr-dvirati), chng ni di (Mvdvirati), chng ni hai li (Paisunytvirati), chng ni iu c (Pruytprativirati), chng ni thu dt ph phim (Sabhinnapralpt-prativirati), chng tham dc (Abhidhyy-prativirati), chng gin d (Vypdt-prativirati), chng T Kin (Mithy-di-prativirati). y gi l mi. Nh vy ht thy cc Thin (Kuala), Php B Phn (Bodhyaga), hoc Gii Un (la-skandha:nghip Thn Ng v lu) tng ng, hoc nh Un (Samdhiskandha:ba Tam Mui ca hng V Hc l Khng, V Tng V Nguyn) tng ng, Tu Un (Praj-skandha: Chnh Kin, Chnh Tri ca hng V Hc) tng ng, Gii Thot Un (Vimukti-skandha:cng vi Thng Gii ca Chnh Kin tng ng) tng ng, Gii Thot Tri Kin Un (Vimukti-jna-darana-skandha:Tn Tr, V Sinh Tr ca hng V Hc) tng ng, hoc Thnh (rya-satya) tng ng u l con ng gii thot Li c con ng gii thot. y l Chn Chnh Trung o khng c cht g c th c c, chng tng chng gim, chng ly chng b, chng nhip chng tan, c con ng chn tht, hai Nim chng sinh do tt c Php vn khng c hai. c Nh Lai trong con ng gii thot ny thy bit chn tht, cng v chng sinh tuyn ni nh vy, nu c ngi tu tp th hay dt ht c ci ngun au kh. y l s nghip Chnh Gic th mi bn ca Nh Lai Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Tu tp o thanh tnh Tng ch, v lng vui Hay hng no Cam L Tr Pht bit t nhin _Ht thy mi Nhn (Hetu) Thin L Pht B Phn Ngi tu c gii thot Khng th ni l sai (phi) _Chnh Nim dit trn lao Hay cng Thin ha hp Xa sai (phi), chng chp dnh c Nit Bn an vui _Kho lo qun Nhn Duyn Nh rng (nya:khng) khng ch c Nh Huyn cng nh Mng

Hay thot dng sinh t _Y nh (Samdhi) khi Tm Bi Thot lun chuyn cc ci (ch hu) y l nghip i Tin Th Gian khng g bng _Li na, Thin Nam T! Thn ca c Nh Lai khng c li lm. Tt c Phm Phu hoc ngi Thng Tr tm c cht phn li lm ca c Nh Lai th khng c iu ny. Ti sao th? V Thn Nghip ca c Nh Lai c Nghi Phm (dng v trang nghim khun mu, l php, l nghi) oan nghim, i khng c lic nhn, khoc Tng Gi L (Saghat: mt trong ba loi o ca T Kheo), mc o, m bnh bt: i, ng, ngi, nm, tin, dng, quay li, ra vo thn phng, i li thnh p Nh vy tt c thn trng k lng an lnh, bn chn chng chm t nhng khin mt t hin ra tng bnh xe ngn cm r rng, li c hoa sen thm tho th diu nng bn chn y. Phm cc loi ng vt (xun ng) tip chm vi vt tch ca c Nh Lai th by ngy by m an n bnh tnh (thi nhin), i sau sinh vo ci ngi, Tri th nhn nim vui thng diu. Ca Sa (Kaaya:o hoi sc khng c mu chnh) ca c Nh Lai la thn bn Thn (4/3 dm) m chng b ri xung, gi xoy gi mnh chng th thi cho lay ng, thn thng ta nh sng, phm ch c chiu chm n, cho n b m bn di, a ngc A T (Avci) la kh c trong mt. Do nhm nh vy cho nn ni Thn Nghip ca c Nh Lai khng c li lm. .)Li na, Thin Nam T! Ng Nghip ca c Nh Lai khng c li lm. Tt c Phm Phu, hoc ngu hoc tr tm c li lm th khng c iu ny. Ti sao th? Ny Thin Nam T! c Nh Lai bit lc no nn ni, cho nn Thi Ng, Chn Ng, Tht Ng, Ngha Ng. nh Thuyt m thc hnh khng c sai lm. Ni chng cn lp li, tt c chng sinh nghe c, u vui v, dng ngha ca ch su xa trang nghim ng ngn, mt m ni Php th nhm khc loi u hiu c. Do ngha ny cho nn ni ng nghip ca c Nh Lai khng c li lm. .)Li na, Thin Nam T! Nghip ca c Nh Lai khng c li lm. Tt c Phm Phu hoc ngu hoc tr tm c li lm th khng c iu ny. Ti sao th? V c Nh Lai thng tr Tam Ma H a (Samhita: ng Dn) thc hnh Hnh ca ch Pht thng khng c tn lon. Dng Tr khng c dnh mc (v trc Tr) bit tt c Php, th nn Nghip ca c Nh Lai khng c li lm. Thin Nam T! c Nh Lai t tr Php khng c li lm, cng v chng sinh ni Php nh vy, khin cho c Php khng c li lm ca Nh Lai. y l s nghip Chnh Gic th mi lm ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Th Tn: trong (ni:bn trong) khng phin no, sai (phi) Nghip thn ming : sch khng vt Th Tn: trong (ni:bn trong) khng phin no, sai (phi) Hay li ch khp cc Hm Thc (Satva: hu tnh, chng sinh) _Mun cht li lm ca chng sinh Nn ni Mn vng lng ti thng Khin khng lm li, ng Th Tn y Nghip Nh Lai th mi lm

_Li na, Thin Nam T! c Nh Lai khng c tng khc, m ting (abda: thanh) ca nhm kh vui, th nn tt c ngi, Tri, Ngoi o, hoc Ma (Mra) hoc Phm (Brahma) khng ai c th ni m ting ca c Pht c li lm. Khng c ting ca nhm no? y l c Nh Lai khng c m ting lo lng, vui v. Ti sao th? V la yu, gin vy. (i vi) Tt c chng sinh: mi loi cng dng, cung knh, khen ngi th chng sinh Tm vui v cng chng cao ngo. (i vi) Tt c chng sinh chng tu knh dng, ch bai, mng chi th chng sinh Tm on gin cng chng thp km c Nh Lai khng c m ting hi hn. Ti sao th? V s nghip lm khng c cht gian nan, rt ro vy. c Nh Lai khng c m ting tranh lun. Ti sao th? V xa kia thng tr A Lan Nh (Araya:ni vng lng thch hp cho ngi xut gia tu hnh v c tr), la ci Ta (tman:Ng), ci ca Ta (Mama-kra:Ng s), khng c chn ly, khng c tm cu, thot phin no, cc s tri buc vy. Ny Thin Nam T! c Nh Lai t tr m ting khng c tng khc, cng v chng sinh ni Php nh vy, khin la m ting ca tng khc nh vy. y l s nghip Chnh Gic th mi su ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Cung knh, khen ngi, Tm chng cao Khinh mn, mng chi, Tm chng thp Xa la Php yu, gin vi Phi Php i trc Diu Hnh khng ky him (ch trch, nghi ng, ght b) _Pht, xa tu tr ni vng lng (Araya: A Lan Nh) Ng S (Mama-kra:ci ca Ta), Th Kt (Parmara-sajojana: mt trong 9 loi phin no ct tri chng sinh) u khng c Tr Php nh vy, ni nh vy Nghip Ti Thng ny, duy (ch c) Nh Lai _Li na, Thin Nam T! c Nh Lai khng c qun mt Nim (Smti:ngh nh), khng c cht Php no m chng ghi nh r. Do u khng c qun? y l cc Tnh L (Dhyna: Thin), Gii Thot (Vimukti), Tam Mui (Samdhi:nh), Tam Ma Bt (Sampatti: ng Ch) trong Php nh vy u khng c qun mt. Li bit Tm Hnh ca chng sinh khi ng, nhn ng, qua li ty nghi ni Php cng khng c qun mt. Trong ngha ca Php (Php ngha), phn tch li vn (t bin), khng c ch s hi (v s y) cng khng c qun mt. c Nh Lai t tr Tr Tu khng c dnh mc, Trong Php ca ba i ngh nh khng c qun mt, cng v chng sinh ni Php nh vy, khin cho c ni ngh nh khng c qun mt. y l s nghip Chnh Gic th mi by ca Nh Lai Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Ti Thng Php Vng khng qun mt Nhm Thin nh, Php Tr khng st Tm Hnh chng sinh thy u bit Ty nghi tuyn ni khng ch s _Cc Tha (Yna), tt c Php ba i Tr Tu khng dnh cng khng qun T khng qun mt, ni cng th

S Nghip ca Trng Phu ti thng _Li na, Thin Nam T! Tt c Nh Lai khng c Tm chng nh (bt nh Tm). y l: i, ng, nm, ngi, n ung, ni nng, im lng. Trong Thi nh vy thng tr Tam Ma H a (Samhita: ng Dn) thm su, vo cc Tam Mui, n b bn kia, cc Thin nh khng c chng ngi, tt c loi ngi Tri khng c mt ai c th qun c ch tr Tam Ma H a (Samhita) ca c Nh Lai, ch tr uy c ca ng Th Tn mi n kp c Nh Lai t tr Tm khng c g chng nh (v bt nh Tm), cng v chng sinh ni Php nh vy, khin cho bung b tn lon. y l s nghip Chnh Gic th mi tm ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Nh Lai thng tr Tam Ma a (Samdhi) i, ng, nm, ngi, tt c Thi n ung, ni, nn li chng sinh Lun Tam Mui, khng dao ng Chng sinh trong mi phng Th Gii Khng th lng Tm nh (Tam Mui Tm) ca Pht Cng v chng sinh ni Mn ny y s nghip kh bn (nan t) ca Pht _Li na, Thin Nam T! Tt c Nh Lai khng c mi loi Tng (Saj). Do la mi loi cc Tng khc, cho nn Tm khng c cao thp. V sao m c Nh Lai khng c mi loi Tng? y l cc ci Pht (Buddha-ketra: Pht st) khng c mi loi Tng v Th Tnh ca ci Pht ng vi H Khng khng c cng tn vy. Ni cc chng sinh khng c mi loi Tng v Bn Tnh ca chng sinh ng vi V Ng (Antman) vy. trong ch Pht khng c moi loi Tng v ng vi Tr bnh ng chng Chn Php Gii, mt Tng khng c tp khng c ph hoi vy. trong Pht Php khng c mi loi tng v Tnh ca tt c cc Php khng c nhim vy. Thy ngi Tr Gii chng sinh nim yu thch, thy ngi hy Cm Gii chng sinh gin on. Ta Ngi (t tha) c li th Tm chng tng cao, Ta Ngi (t tha) mt li th Tm chng gim t. i vi bc Chnh Kin cng chng tn trng, i vi k T Kin cng chng khinh r. Ti sao th? V c Nh Lai tr Tnh bnh ng vy. c Nh Lai t tr cc Php bnh ng, khng c mi loi Tng, cng v chng sinh ni Php nh vy khin cho la cc Tng. y l s nghip Chnh Gic th mi chn ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Bc Thin Th (Sugata) khng cc Tng khc V li chng sinh trong Pht Php Cc Tng nh vy, trn khng c Ni ng i Danh Xng tr _Tr Gii, ph Gii vi c, mt D iu, kh iu: Tm bnh ng Lng Tc Tn (Dvipadottama:Tn Hiu ca c Pht) v cc chng sinh Ni Php khin thot cc T Chp

_Li na, Thin Nam T! c Nh Lai Chnh Gic khng c g chng chn bung b (trch x). Ti sao th? c Nh Lai tu tp bung b (x) cc Thin o (Kuala-mrga:con ng tt lnh) chng phi l chng tu tp m c ch bung b. y l tu tp Thn Gii, Tm Tu nh vy ri bung b. S bung b ca c Nh Lai cng vi Tr (Jna) tng ng, chng phi l khng bit con ng Xut Th (Lokottara-mrga:xut th o) ny. Bung b Thnh Gii Thot chng phi l Th Gian chng phi l Thnh Gii Thot m c ch bung b. S bung b nh vy chng bung b i Bi (Mah-krua) hay chuyn Phm Hnh (Brahma-cary), li ch chng sinh t nhin thnh tu, chng phi l i i vi Nhn Duyn ha hp m c thnh tu. S bung x ca c Nh Lai ny khng c cao thp, bnh ng an tr c chng dao ng. Th khng c hai, xa la hai tng, thy u vt qua hn c lng, khng c lng. i Thi m bung b, chng vt qua ni Thi, chng phi l Cnh Gii ng nim ca Tm Thc, chng phi l mn an lp, chng phi l c phn bit, chng phi l gom cha (tch t), chng phi l thy sai bit. S bung b nh vy l chn thng ngha thng hng chng bin i. y l i X vin mn ca c Nh Lai, cng v chng sinh ni Php nh y khin cho c i X vin mn nh vy. y l s nghip Chnh Gic th hai mi ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Nh Lai khng c chng chn b Tu o ti thng, nhn duyn Thin Thn Gii, Tm Tu th t tu Ti thng trong ngi, khng yu gin _Chng mn phn bit, khng phn bit Chng gom cha, b (x) cng tng ng Chn tht chng bin, trong i X Rng v chng sinh, ni nh vy _Li na, Thin Nam T! Ch Pht Nh Lai a mun khng c gim, y l mun Php tt lnh (Kuala-dharma:Thin Php). Th no gi l mun ca Php tt lnh? y l c Nh Lai mun i T (Mah-maitra) khng c gim, mun i Bi (Mahkrua) khng c gim, mun ni Php khng c gim, mun iu phc chng sinh khng c gim, mun thnh thc chng sinh khng c gim, mun thch ch vng lng khng cho gim, mun cc chng sinh pht Tm B khng c gim, mun khin cho cc chng sinh ni tip mm ging Tam Bo khng c gim. c Nh Lai khng c mun ty theo s xu c ca Tm. Phm c Tr mun s tt lnh (Thin Dc Tr) lm con ng sng (quang o), mun t y s tt lnh, cng v chng sinh ni Php nh vy, khin cho mun c Nht Thit Tr vin mn ti thng ca Nh Lai. y l s nghip Chnh Gic th hai mi mt ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Pht mun Thin Php vin cc (vin mn n cng tt) T Bi thng chuyn, chng sinh Thnh thc khuyn pht Tm B Ni mm Tam Bo chng on tuyt _Chng thun Tham Dc (Lobha), sn (dvea), si (Moha), s (Vibhaa) Phm Tr c ch mun (hu s dc Tr) lm u Bc Ti Thng Tr bit nh vy

Thng xt chng sinh nhiu li bing Khng mun Thin Php, nhiu c dc Dy khin mun Thin, tu Chnh Cn (Samyag-vrya:chnh tinh tin) Nghip V ng Tr li chng sinh Hu Tnh nhn y u iu phc _Li na, Thin Nam T! c Nh Lai khng c gim ht thy tinh tin. c Nh Lai i vi tinh tin no khng c gim? y l iu phc chng sinh: qun st xem xt k lng, tinh tin khng c gim. Nu c chng sinh chuyn Tm nghe Php th v h din ni, chng ngi kh nhc, tinh tin khng c gim. Nu c chng sinh mt Kip nghe Php, Thn Tm chng mt mi th c Pht cng mt Kip hoc hn mt Kip chng ri khi ta ngi, chng n, chng ung, ni Php khng c t on. Nu li vt qua bn ngoi hng sa ci nc, c mt chng sinh kham nhm iu phc, lin n gio ha khin tu Chnh Hnh m Thn Tm ca c Pht khng c li bing mt mi, an vui vng lng t thc hnh tinh tin c Thnh Gii Thot, cng v chng sinh khen ngi tinh tin. y l s nghip Chnh Gic th hai mi hai ca Nh Lai Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Tinh tin sinh ra Nhn S T (Nsiha: mt Tn Hiu ca c Pht) Th nn thng khen ni tinh tin Nim nim dng mnh, khng lc gim C kham nghe Php, thng tuyn ni _Thin Th tinh tin khng ngi ngh Nghip thm ming chng mt mi T nhin mnh cng, la sai quy (Phi) Cng khuyn chng sinh khi tinh tin _Li na, Thin Nam T! c Nh Lai Chnh Gic tt c Thi, khp tt c X, Chnh Nim (Samyak-smti) khng c gim Th no l Thi X chnh nim khng c gim? Ny Thin Nam T! c Nh Lai bt u t con ng khng c gin on, sau ny c A Nu a La Tam Miu Tam B (Anuttar-samyaksabuddhi: V Thng Chnh ng Chnh Gic). Tc qun tt c chng sinh trong ba i: Tm Hnh ni tip nhau sinh dit chy rt. Bit nh vy xong th nim nim chng qun, chng cu chng li cho nn thng khng c gim c Nh Lai hay qun st khp ba T (chnh nh t, t nh t, bt nh t) Chnh Nim khng c gim. y l vo su trong cc Cn, Tm Hnh ca chng sinh, tuy Nim khng c ng m xt tm phn bit, ri v h ni Php khng c thc lon. Th nn c Nh Lai nim khng c gim thiu, cng v chng sinh ni Php ny khin cho Nim khng c gim. y l s nghip Chnh Gic th hai mi ba ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Pht nim chng ngh, thng chng gim Bit ht chng sinh gii khng st T khi gic ng i B (Mah-bodhi) Bit khp ba i, khng ngh li (ti nim)

Kho bit chng sinh: Tm Hnh khc Cc Cn, a mun u chng ng Tr V Cng Dng Nghip thng hng Cng v chng sinh, ni Thng Php _Li na, Thin Nam T! Ht thy Tam Mui ca Nh Lai khng c gim. V sao Tam Mui ca Nh Lai khng c gim? V Tam Mui ca Nh Lai i vi tt c Php bnh ng, khng c hai, khng c cao thp nh Chn Tht Ngha ca tt c Php Ti sao th? V Tam Mui (Samdhi) tc l Th Tnh ca cc Php bnh ng, Tnh ny bnh ng tc Tam Mui bnh ng, Tam Mui bnh ng tc l Nh Lai. Do ngha ny cho nn ni Tam Mui ca Pht c Tnh bnh ng ca cc Php. Th no l Tnh bnh ng ca cc Php? y l b m nhim dc bnh ng tc la b m Dc bnh ng, b m on gin bnh ng tc la b m gin d bnh ng, b m ngu si bnh ng tc la b m ngu si bnh ng, b m Hu Vi bnh ng tc b m V Vi bnh ng, b m sinh t bnh ng tc b m NIt Bn bnh ng. Nhp vo bnh ng ny, th nn ni gi ht thy Tam Ma H a (Samhita), Tam Mui (Samdhi) ca Nh Lai khng c gim. V sao khng c gim? V cng vi bnh ng khng c tng gim vy Li Tam Mui ca c Pht chng cng vi con mt hp, chng cng vi l tai hp, chng cng vi l mi, ci li, thn xc, ha hp c Nh Lai khng c phn bit Cn (Indriya) vy. Tam Mui ca Nh Lai cng chng cng vi a Gii ha hp, cng chng hp vi Gii: Thy (nc), Ha (la), Phong (gi), cng chng hp vi ba ci ba i. Th Tnh chng ha hp ny bnh ng, cng v chng sinh ni nh Php ny, u khin cho c Tam Mui ny khng c gim. y l s nghip Chnh Gic th hai mi bn ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Tam Mui Nh Lai khng tng gim Thng ti ng Dn (Samhita) li chng sinh Th Tnh bnh ng khng cao thp Chng cng cc Php m ha hp _Qun st Gii: t, nc, la, gi Ci Dc (Kma-dhtu), Sc (Rpa-dhtu), V Sc (Arpa-dhtu) cng th Lun ni Mn khng gim khng hp Nn nh ca Nh Lai khng gim _Li na, Thin Nam T! Tr Tu ca Nh Lai khng c gim. Th no gi l Tr Tu khng c gim? y l hin chng Tr T Th ca tt c Php, khp v tt c chng sinh sai bit, m by din ni Tr ca tt c Php, Tr Tu kho lo khng c ngn ngi, nh nhim thm su khng c cng tn, Tr phn tch mt cu nhp vo v s cu, trm ngn c Kip[ th tr din ni khng c cng tn, Tr mi mi tha hi ring, mi mi u cht t nghi ng, tt c x u khng c dnh mc, Tr hay ni s sai bit th t ni tip nhau ca ba Tha, Tr hay bit tm vn bn ngn Tm Hnh sai bit ca chng sinh, dng tm vn bn ngn Php Un (Dharmaskandha) ty theo cn c ni, Tr iu phc chng sinh chng li Thi Do ngha ny cho nn ni Tr Tu ca Nh Lai khng c b, khng c m, khng c tn, c v lng Mn, y l Tr Tu ca Nh Lai khng c gim, cng v chng

sinh tuyn ni nh vy, khin cho c Tr Tu khng c cng tn ca Nh Lai. y l s nghip Chnh Gic th hai mi lm ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Trong tt c Gio (stra) Tr hin tin Khng ngi, t ti n b kia T nhin ni Php, li Hm Thc Ty Cn, mt cu vo v bin _Hiu Hnh chng sinh, kh xng lng V ni tm vn bn ng Php Tr Tu v bin khng th gim Nghip mi sc ti thng (ti thng thp lc nghip) kh lng _Li na, Thin Nam T! S Gii Thot (Vimukti) ca c Nh Lai Th Tn khng c gim. V sao s gii thot ca Nh Lai khng c gim? y l s gii thot ca Thanh Vn ty thun vo m ting m c. S gii thot ca Duyn Gic do ng c Nhn Duyn sinh xa la tt c ni chp dnh dy ln, chng duyn vo Tin T (qu kh), chng nhp vo Hu T (tng lai), chng dnh mc hin ti. i vi con mt, i vi hnh sc chng dnh mc hai tng. L tai vi m thanh, ci mi vi mi ngi, ci li vi v nm, ci thn vi s tip chm, ci vi Php cng th, chng dnh mc hai tng cho nn gi l Gii Thot. Li c s nh nhim, hoc chp, hoc dnh mc, hoc phn bit xa la ba iu ny lin c gii thot, thy nh sng Tr Tu thuc T Tnh ca Tm, cho nn Gii Thot ny tc l Tr Tu. Th nn ni mt st na Tm cng vi Tr tng ng, lin c A Nu a La Tam Miu Tam B (V Thng Chnh ng Chnh Gic) c Nh Lai ng Chnh Gic nh vy xong, cng v chng sinh ni Php nh vy khin cho c gii thot. y l s nghip Chnh Gic th hai mi su ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Thanh Vn ty thun ting (abda) gii thot Bch Chi Pht ng Nhn Duyn sinh Thin Th gii thot nh H Khng Khng d, khng dnh rt tn thng _Bit r Tm qu kh chy rt Bn Tnh gii thot, c khng ct Ni khng tri buc bit nh tht Nn ni Gii Thot chng th gim _Li na, Thin Nam T! Tr Thn Nghip ca c Nh Lai l con ng trc tin, ty theo Tr Tu thc hnh, y l Thn Nghip ca c Nh Lai vin mn y . Hoc c chng sinh va mi thy Thn ca c Pht m c iu phc. Hoc nghe ni nng (ng ngn) m c iu phc, hoc thy im lng m c iu phc, hoc th nhn thc n ung m c iu phc. Nh vy, hoc bn uy nghi, hoc nhn thy tng tt p, hoc chng nhn thy nh (Usa:nh k, nhc k), hoc li nhn ng, hoc phng nh sng, nhc bn chn, h bn chn, khi ra vo thnh p thn xm thi chng sinh nhn thy u c iu phc, cho nn uy nghi ca c Pht khng c cht

phn no chng th iu phc tt c chng sinh. Th nn ni rng: Tr Thn Nghip ca c Nh Lai lm con ng trc tin, ty theo Tr Tu chuyn. y l s nghip Chnh Gic th hai mi by ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Nu thy uy nghi Thn ti thng Hoc ra, hoc vo, hoc tng tt Hoc thy tng St Ni Sa (Usa:nh k, nhc k) u t chng sinh trong iu phc _Ti Thng Tn hoc phng nh sng V lng chng sinh u an vui Ngi chm nh sng u iu phc Nghip Lng Tc Tn rt kh lng _Li na, Thin Nam T! Ht thy tt c Tr Ng Nghip ca c Nh Lai lm con ng trc tin, ty thun Tr thc hnh. Th no gi l ty thun Tr thc hnh? c Nh Lai ni Php khng c chng ngi, hay ni y vn ngha khng c thiu, m ting (abda: thanh) ca li ni pht ra nhp vo Tm ca chng sinh pht sinh Tr Tu. y l ting chng cao, ting chng thp, ting chnh trc, ting chng chng khip s, ting chng ngng nghu, ting chng tc tn th kch, ting khng c Tr Lm (Gahana: d cho phin no t kin ca chng sinh), ting rt nhu nhuyn, ting c kham nhn, ting chng ph v, ting lun xem xt quyt nh, ting chng nhanh qu, ting chng chm qu, ting khng c sai lm, ting phn tch kho, ting ca ngn t mu nhim, ting mu nhim su xa, ting mu nhim rng ln, ting sui tun chy, ting chng t on, ting trau chut tinh tng (nhun thc), ting tinh thm hay kho (thm m), ting ha hp, ting trang nghim, ting li ch, ting trong tro, ting khng c vt tch nhim (Rajas:trn, bi bm), ting khng c phin no, ting khng c nhim d (cu nhim), ting khng c ngu si, ting rt hng hi mnh m (s thnh), ting khng c ch dnh mc, ting kho gii thot, ting rt thanh tnh, ting khng c quanh co, ting khng c thp km, ting khng c cng ngc, ting khng c chm chp (mn hon), ting hay sinh an vui, ting khin cho Thn thanh tnh, ting khin cho Tm vui v, ting mng vui con ng trc tin, ting trc tin tha hi, ting hay lm sch Tham Dc, ting chng dy ln on gin, ting hay dit ngu si, ting hay n nut chng Ma, ting hay ph v nghip c, ting hay thiu t Ngoi Lun, ting ty thun gic ng, ting nh nh trng Tri, ting ngi Tr nghe vui, Ting Thch Hon Nhn (akra-devnm-indra:Tri Thch), ting i Phm Thin Vng, ting sng dng ln ca bin ln, ting my sm rn khp, ting i a chn ng, ting Ca Lng Ph Gi (Kalavika), ting chim Cu Ch La (), ting chim Mnh Mnh (Jva-jvaka), ting Lc Vng (Mga-rja), ting Ngu Vng (Vbha-rja), ting Nhn Vng (Hasa-rja), ting chim Hc ku, ting chim Cng (Mayra), ting n Khng Hu (V), ting kn, ting n T B (Tuava), ting n Tranh, ting so, ting v c (ting loa), ting d hiu bit, ting r rng, ting ng yu, ting a thch nghe, ting thm su, ting khng c nhm chn, ting khin cho tai an vui, ting hay sinh cn lnh, ting cu ch vin mn, ting cu ch ca li vn tuyt diu, ting ha hp li ch, ting ha hp vi Php, ting kho bit thi tit, ting hp tt c Thi, ting khng c Phi Thi, ting ni xa kia cc Cn trin chuyn ni tip nhau, ting trang nghim b th, ting hay tr Tnh Gii, ting hay sinh An Nhn, ting tinh tin mnh m, ting kham nhn Tnh L (Dhyna: Thin nh), ting Tr Tu rng ln, ting i

T ha hp, ting i Bi khng c mt mi, ting Php H sng t, ting i X su rng, ti an tr ba Tha, ting chng cht t Tam Bo, ting phn bit ba T, ting ba Thot Mn, ting tu tp cc , ting tu tp cc Tr, ting tng ng bc Tr, ting bc Thnh khen ngi, ting ty thun H Khng, ting khng c phn chia cn nhc (phn lng), ting y cc Tng. Ny Thin Nam T! Ng Nghip ca c Nh Lai y v lng m thanh nh vy, cho nn ni Tr tt c Ng Nghip ca Nh Lai lm con ng trc tin, ty theo Tr Tu chuyn. y l s nghip Chnh Gic th hai mi tm ca Nh Lai. Khi y, c Th Tn mun tuyn li ngha y mt ln na, nn ni K rng: _Pht Ng (li ni ca c Pht) v ng (khng g ngang bng c), sch khng vt Tt c Cng c u vin mn Mt m (Ghoa:ting, ging) trn khp v bin ci (st) Mi mi u nghe ty loi m _Hoc c c nghe ting Thanh Vn Hoc c c nghe Php Duyn Gic Hoc nghe i uy c (ca) Nh Lai Lin pht Tm V Thng B _Ngha cu, ch, vn u trn tra Th t an by u khng ngi M Tm khng c phn bit khc Hay ni Diu Php Mn kh lng _Ting ti thng trong ngi nh vy m thanh tun ra nh ting vang Khng cng, khng Tm m ng khp Ting ca khng ting (v thanh): Tm, Vt thch KINH TH H QUC GII CH LA NI _QUYN TH SU (Ht)_