- - - - - -

N TT NGHIP Hch ton hng ho xut nhp khu u thc ti n v u thc v n v nhn u thc cng vi mt s kin ngh v hoat ng ny Vit Nam.

LI M U Hot ng xut nhp khu hng ho l hot ng mua bn hng ho ca doanh nghip Vit Nam vi doanh nghip nc ngoi theo hp ng mua bn hng ho, bao gm c hot ng tm nhp ti xut, tm xut ti nhp v chuyn khu hng ho. i tng ca hot ng xut nhp khu l cc loi hng ho ph hp vi ngnh ngh ghi trong giy chng nhn ng k kinh doanh tr nhng mt hng thuc danh mc hng ho cm xut nhp khu v nhng mt hng tm ngng xut nhp khu.Cc doanh nghip c th tin hnh xut nhp khu theo phng thc trc tip (trc tip quan h, giao dch, k kt hp ng, thanh ton)hay phng thc u thc hoc kt hp c trc tip c u thc.Thng thng, phng thc trc tip c s dng khi doanh nghip c kh nng t chc m phn, k kt hp ng, am hiu i tc v am hiu th trng cng nh mt hng xut nhp khu.Ngc li, nu cha thc s am hiu th trng hay bn hng mi vi nhng mt hng mi hoc cha kh nng t chc m phn, k kt hp ng xut nhp khu, doanh nghip c th tin hnh xut nhp khu hng ho theo phng thc u thc. Trong iu kin nh nc ta hin nay cn kh khn v mi mt th hoat ng xut nhp khu u thc l mt trong nhng hot ng quan trng v ch yu trong kinh doanh xut nhp khu. Trong ti nghin cu ny em ch cp n phng php hch ton hng ho xut nhp khu u thc ti n v u thc v n v nhn u thc cng vi mt s kin ngh v hoat ng ny Vit Nam.

Ni dung

I.Mt s vn kinh t c bn v hot ng xut nhp khu u thc. 1. Khi nim v c im hot ng kinh doanh xut nhp khu . - Khi nim: Hot ng xut nhp khu hng ha l hot ng mua, bn hng ha ca doanh nghip Vit Nam vi doanh nghip nc ngoi theo cc hp ng mua bn hng ha bao gm c hot ng tm nhp ti xut, tm xut ti nhp v chuyn khu hng ha. - Hot ng kinh doanh xut nhp khu c nhng c im ch yu sau: + Thi gian lu chuyn hng ha xut nhp khu: thi gian lu chuyn hng ha trong hot ng kinh doanh xut nhp khu bao gi cng di hn so vi thi gian lu chuyn hng ha trong hot ng kinh doanh ni a do phi thc hin hai giai on mua hng v 2 giai on bn hng. i vi hot ng xut khu l mua th trng trong nc bn cho th trng ngoi nc, cn i vi hot ng nhp khu l mua hng ha ca nc ngoi v bn cho th trng ni a. Do xc nh kt qu hot ng kinh doanh xut nhp khu, ngi ta ch xc nh khi hng ha lun chuyn c mt vng hay khi thc hin xong 1 thng v ngoi thng, c th bao gm c hot ng nhp khu v hot ng xut khu. + Hng ha kinh doanh xut nhp khu: Hng ha trong kinh doanh xut nhp khu bao gm nhiu loi trong xut khu ch yu nhng mt hng c th mnh trong nc (rau qu ti, hng my an, th cng m ngh...), cn nhp khu ch yu nhng mt hng m trong nc khng c, cha sn xut c hoc sn xut cha p ng c nhu cu c v s lng, cht lng, th hiu (hng t liu sn xut, hng tiu dng...).

+ Thi gian giao, nhn hng v thi im thanh ton: Thi im xut nhp khu hng ha v thi im thanh ton tin hng thng khng trng nhau m c khong cch ko di. + Phng thc thanh ton: Trong hot ng kinh doanh xut nhp khu, phng thc thanh ton ch yu c s dng l phng thc thanh ton bng th tn dng. + Tp qun, php lut: 2 bn mua, bn c quc tch khc nhau, php lut khc nhau, tp qun kinh doanh khc nhau, do vy phi tun th lut kinh doanh cng nh tp qun kinh doanh ca tng nc v lut thng mi quc t. * Cc phng thc thanh ton quc t. Phng thc thanh ton quc t l iu kin quan trng bt nht trong cc iu kin thanh ton quc t cng nh trong hot ng kinh doanh ngoi thng. Cc phng thc thanh ton quc t bao gm: - Phng thc chuyn tin (Remittance): l phng thc m trong khch hng yu cu ngn hng ca mnh chuyn mt s tin nht nh cho mt ngi khc a im nht nh bng phng tin vn chuyn tin do khch hng yu cu. -Phng thc ghi s hay phng thc m TK (Open account): ngi bn m 1 TK (hoc 1 quyn s) ghi n cho ngi mua sau khi ngi bn hon thnh giao hng hay dch v. nh k, ngi mua tr tin cho ngi bn. - Phng thc thanh ton nh thu (Collection of payment): l phng thc thanh ton trong ngi bn sau khi hon thnh ngha v giao hng hoc cung ng dch v cho ngi mua s tin hnh u thc cho ngn hng ca mnh thu n s tin ngi mua nh thu bao gm: +Phng thc nh thu km (documentary collection) +Phng thc nh thu phiu trn.

- Phng thc thanh ton bng th tn dng (Letter of credit - L/c): Thanh ton bng th tn dng l mt s tho thun m trong , mt ngn hng (ngn hng m th tn dng) theo yu cu ca khch hng( ngi m th tn dng) s tr mt s tin nht nh cho mt ngi khc(ngi hng li s tin ca th tn dng) hoc chp nhn hi phiu do ngi ny k pht trong phm vi s tin khi ngi ny xut trnh cho ngn hng mt b chng t thanh ton ph hp vi nhng quyt nh nhp khu trong th tn dng. * Gi c v tin t p dng trong xut nhp khu. Trong cc hip nh v hp ng phi c qui nh iu kin tin t dng thanh ton. iu kin tin t cho bit vic s dng cc loi tin no tnh ton v thanh ton trong cc hp ng ngoi thng, ng thi qui nh cch x l trong gi tr ng tin bin ng. Gi c trong hp ng mua bn ngoi thng s l iu kin xc nh a im giao hng trong hp ng. iu kin v a im giao hng chnh l s phn chia trch nhim gia ngi bn v ngi mua v cc khon chi ph v ri ro, c quy nh trong lut bun bn quc t (Incoterms- 2000). Nh vy, cn c vo iu kin v a im giao hng, gi trong hp ng mua bn ngoi thng c th c 4 nhm C, D, E, F. - Nhm C: ngi bn tr cc ph vn chuyn quc t (CER, CIF, CPT, CIP) - Nhm D: Ngi bn chu mi ph tn v ri ro cho n khi giao hng ti a im tho thun (DAF, DES, DEQ, DDU, DDP). - Nhm E: Hng ha thuc quyn ca ngi mua ti a im hoc nh my ca ngi bn (EXW) - Nhm F: Ngi mua chu mi chi ph v ri ro v vn chuyn quc t (FCA, FAS, FOB).

Cc iu kin giao hng theo Incoterms bao gm: + Giao hng ti xng (EX works - EXW) + Giao hng cho ngi vn chuyn (Free carrier - FCA) + Giao hng dc mn tu (Free alongside ship - FAS) + Giao hng ln tu (Free on broad - FOB) +Tin hng v cc ph (Cost and freight -CFR) + Tin hng, ph bo him v ph vn chuyn (Cost, insurance and freight - CIF) + Cc ph tr ti (Carriage paid to - CPT) + Cc v bo him tr ti (Carriage and Insurance paid to CIP) + Giao ti bin gii (Delivered at frontier - DAF) + Giao ti tu (Delivered exship - DES) + Giao ti cu cng (Delivered ex quay - DEQ) + Giao ti ch cha np thu (Delivered duty unpaid - DDU) + Giao ti ch np thu (Delivered duty unpaid - DDU) 2.Vai tr v ngha ca xut nhp khu u thc. Cc doanh nghip kinh doanh xut nhp khu c th tin hnh xut nhp khu hng ha theo phng thc trc tip l phng thc kinh doanh m trong n v tham gia hot ng kinh doanh xut nhp khu c th trc tip m phn, k kt hp ng vi nc ngoi, trc tip giao, nhn hng v thanh ton tin hng hoc tin hnh xut nhp khu theo phng thc u thc l phng thc kinh doanh m trong n v tham gia hot ng kinh doanh xut nhp khu khng ng ra trc tip m phn vi nc ngoi m phi nh qua mt n v xut nhp khu c uy tn thc hin hot ng nhp khu hoc xut khu cho mnh. Doanh nghip c th la chn xut nhp khu trc tip hoc xut nhp khu u thc hoc kt hp c trc tip v y thc. Thng thng,

phng thc trc tip c s dng khi doanh nghip c kh nng t chc m phn, k kt hp ng, am hiu i tc v am hiu th trng cng nh mt hng xut nhp khu. Ngc li nu cha tht s am hiu th trng hay bn hng mi vi nhng mt hng mi hoc cha kh nng t chc m phn, k kt hp ng xut nhp khu doanh nghip c th tin hnh xut nhp khu hng ha theo phng thc y thc. Nh vy, hot ng xut nhp khu u thc l mt trong nhng hot ng quan trng v ch yu trong kinh doanh xut nhp khu. c im hot ng xut nhp khu y thc l c hai bn tham gia trong hot ng xut nhp khu. + Bn giao y thc xut nhp khu (bn u thc): l bn c iu kin mua hoc bn hng xut nhp khu. + Bn nhn y thc xut nhp khu (bn nhn u thc): l bn ng ra thay mt bn y thc k kt hp ng vi bn nc ngoi. Hp ng ny c thc hin thng qua hp ng u thc v chu s iu chnh ca lut kinh doanh trong nc. Bn nhn u thc sau khi k kt hp ng y thc xut nhp khu s ng vai tr l mt bn ca hp ng mua bn ngoi thng. Do vy bn nhn y thc s phi chu s iu chnh v mt php l ca lut kinh doanh trong nc, lut kinh doanh ca bn i tc v lut bun bn quc t. Theo phng thc kinh doanh xut nhp khu u thc, doanh nghip giao y thc gi vai tr l ngi s dng dch v, cn doanh nghip nhn y thc li gi vai tr l ngi cung cp dch v, hng hoa hng theo s tho thun gia hai bn k trong hp ng u thc. II. Phng php hch ton 1. Hch ton nghip v nhp khu u thc hng ho. 1.1.Nhng vn chung v nhp khu u thc. thc hin nhp khu hng ha u thc, phi thc hin 2 hp ng: 6

- Hp ng u thc nhp khu c k kt gia bn giao nhp khu, trong c quy nh cc iu khon c lin quan , ngha v cu mi bn tham gia hp ng. Hp ng ny chu s iu chnh ca lut kinh doanh trong nc. - Hp ng mua bn ngoi thng c thc hin gia bn nhn nhp khu y thc v bn nc ngoi, trong c iu khon qui nh v nhp khu hng ha. Hp ng ny chu s iu chnh ca lut kinh doanh trong nc, lut kinh doanh quc t v lut ca nc xut khu. Bn giao u thc nhp khu (bn y thc) c trch nhim: + Cn c hp ng u thc nhp khu chuyn vn cho bn nhn u thc nhp khu. +Qun l s tin giao cho bn nhn y thc nhp khu nhp khu hng ha v np cc khon thu lin quan hng nhp khu. +T chc nhn hng nhp khu khi bn nhn nhp bo hng v n cng. + Thanh ton hoa hng u thc nhp khu cn c vo t l % hoa hng quy nh trong iu khon hp ng cng cc chi ph khc (nu c) Bn nhn y thc (bn nhn u thc c trch nhim): +ng ra k kt hp ng mua - bn ngoi thng. + Nhn tin ca bn giao nhp khu thanh ton vi ngi xut khu hng ha v np cc khon thu lin quan n nhp khu. + ng ra nhp khu hng ho, thanh ton v tham gia cc khiu ni tranh chp nu xy ra. + Phi tr tin chi ph nu trong khon mc hp ng quy nh ngi nhn u thc nhp khu phi chu.

+ Chu trch nhim k khai v np thu nhp khu hng ha, thu GTGT hay thu TTB ca hng ha nhp khu theo tng ln nhp khu vi c quan hi quan. + c hng hoa hng theo t l % quy nh trong iu khon hp ng y thc. Theo ch hin hnh, bn u thc nhp khu giao quyn nhp khu hng ha cho bn nhn y thc trn c s hp ng y thc nhp khu hng ha. Bn nhn y thc nhp khu thc hin dch v nhn y thc nhp khu hng ha, chu trch nhim k khai v np ca loi thu ca hng nhp khu v lu gi cc chng t lin quan n l hng nhp khu nh hp ng u thc nhp khu, hp ng nhp khu hng ha k vi nc ngoi, ha n thng mi (invoice) do ngi bn (nc ngoi) xut, t khai hi quan hng nhp khu v bin lai thu GTGT hng nhp khu. Khi xut tr hng nhp khu cho ch hng, bn nhn u thc nhp khu phi lp ho n GTGT (ngoi ho n GTGT i vi hoa hng u thc) trong ghi r tng gi tr thanh ton phi thu bn u thc, bao gm gi mua (theo ho n thng mi), s thu nhp khu, thu TTB v thu GTGT ca hng nhp khu (theo thng bo thu ca c quan hi quan). Ho n ny lm c s tnh thu u vo ca bn giao u thc. Trng hp bn nhn y thc cha np thu GTGT khu nhp khu, khi xut tr hng nhp khu u thc, bn nhn u thc nhp khu phi lp phiu xut kho kim vn chuyn ni b km theo lnh iu ng ni b lm chng t lu thng hng ha trn th trng. Sau khi np thu GTGT khu nhp khu, bn nhn u thc mi lp ho n GTGT giao cho bn u thc. 1.2 Hch ton nghip v nhp khu hng ha ti bn nhn y thc nhp khu. - Khi nhn trc tin ca bn giao u thc nhp khu, k ton ghi: 8

N TK 111, 112 C TK 131 - Phi thu ca khch hng.( chi tit /v giao y thc nhp khu) Nu nhn bng ngoi t, phi ng thi ghi n TK 007- Ngoi t cc loi. - Khi dng tin k qu ti ngn hng m L/c, k ton ghi: N TK 144 - cm c, k cc, k qu ngn hn C TK 111, 112. Nu tin k qu bng ngoi t phi ghi c TK 007. - Khi hng nhp khu u thc c xc nh l nhp khu hon thnh th tc hi quan, k ton ghi: N TK 151 - Hng mua i ng N TK 156 - hng ha (nu nhp kho) N TK 331 - phi tr ngi bn (nu chuyn thng cho bn giao u thc nhp khu) (chi tit n v giao u thc) C TK 331 - phi tr cho ngi bn ( chi tit cho tng ngi bn nc ngoi). - Thu nhp khu phi np h cho bn giao u thc, k ton ghi: N TK 151 - Hng mua ang i trn ng N TK 156 -Hng ha N TK 331 - Phi tr cho ngi bn (chi tit n v giao y thc) C TK 333 - thu v cc khon phi np nh nc (3333) Thu GTGT hng nhp khu, thu tiu th c bit phi np h bn giao y thc, k ton ghi: N TK 151 - Hng mua ang i ng N TK 156 - hng ha N TK 331 - Phi tr cho ngi bn (chi tit n v giao u thc).

- Khi nhn tin ca bn giao u thc nhp khu hng ha, k ton phn nh s tin nhn theo t gi hch ton. N TK 1112, 1122... C TK 131 (chi tit n v giao u thc) 1.3. Hch ton nghip v nhp khu hng ha ti bn giao u thc nhp khu. - Khi ng tin cho n v nhn u thc nhp khu n v ny m L/c, k ton ghi: N TK 331- Phi tr cho ngi bn (chi tit cho tng n v nhn y thc) C TK 111, 112. Nu ng tin bng ngoi t th ng thi ghi c TK 007 - ngoi t cc loi. Khi nhp kho hng nhp khu do bn nhn y thc bn giao li k ton phn nh nh sau: (a) + Nu n v nhn u thc nhp khu np h cc khon thu (thu nhp khu, thu GTGT hng nhp khu, thu TTB...) k ton ghi: N TK 156 - hng ho N TK 331 - Thu GTGT c khu tr C TK 331 - phi tr cho ngi bn(chi tit tng n v nhn u thc) (b) + Nu n v nhn u thc nhp khu lm th tc k khai thu nhng n v giao u thc t np thu vo NSNN th nghip v nhp hng gh nh trn (a). Khi np thu, k ton ghi: N TK 331 - phi tr cho ngi bn ( chi tit tng n v nhn u thc) C TK 111, 112

10

- Cc khon ph nhp khu u thc nh hoa hng nhp khu u thc, cc khon chi ph vn chuyn, chi ph khc phi tr cho n v nhn u thc, k ton ghi: N TK - 156 hng ha N TK lin quan (133, 138...) C TK 331- phi tr cho ngi bn.(chi tit tng n v nhn u thc) - Khi thanh ton vi n v nhn u thc v cc khon tin k ton ghi: N TK 331-phi tr ngi bn (chi tit n v nhn u thc) C TK 111, 112 -Trong trng hp n v giao y thc nhn hng ha nhp khu do n v nhn y thc chuyn tr cha np thu GTGT, k ton cn c vo phiu xut kho kim vn chuyn ni b ca n v nhn u thc ghi tr gi hng nhp kho (gm c cc khon thu phi np: thu tiu th c bit, thu nhp khu, thu GTGT...): N TK 156 - hng ha C TK 331- phi tr cho ngi bn(chi tit tng n v nhn u thc). - Khi nhn ho n GTGT ca n v nhn u thc, k ton ghi gim s tin thu GTGT u vo cho hng ha hin thi: N TK 133 - Thu GTGT u vo C TK 156 - Hng ho, 157 - hng gi bn ra: nu hng ha cn ang tn kho. C TK 632 - Gi vn hng bn: nu hng ha tiu th. Khi pht sinh cc nghip v bng ngoi t k ton ghi s theo t gi thc t mua bn bnh qun trn th trng lin ngn hng ti thi im pht sinh nghip v, khon chnh lch gia t gi ghi s v t gi pht sinh c phn nh vo ti khon 515- Doanh thu hot ng ti chnh hoc 635- chi ph ti chnh.

11

2. Hch ton nghip v xut khu u thc hng ha. 2.1. Nhng vn chung v xut khu u thc hng ha. Theo ch hin hnh, bn u thc xut khu khi giao hng cho bn nhn y thc phi lp phiu xut kho kim vn chuyn ni b km theo lnh iu ng ni b. Khi hng ha thc xut khu c xc nhn ca hi quan. Cn c vo cc chng t i chiu, xc nhn v s lng, gi tr hng ha thc t xut khu ca c s nhn u thc xut khu, bn u thc xut khu lp ho n GTGT vi thu sut 0% giao cho bn nhn y thc. Bn nhn u thc xut khu phi sut ho n GTGT vi hoa hng u thc xut khu vi thu sut 10%. Bn u thc c ghi nhn s thu tnh trn hoa hng u thc vo s thu GTGT u vo c khu tr, cn bn nhn y thc s ghi vo s thu GTGT u ra phi np. Gi tnh thu GTGT ca dch v u thc l ton b tin hoa hng u thc v cc khon chi h (nu c tr khon np thu h) cha c thu GTGT.Cc chng t chi h nu c thu GTGT th bn nhn y thc c khu tr u vo.Trng hp cc chng t chi h c ghi r h tn, a ch, m s thu ca bn u thc th bn nhn u thc khng phi tnh doanh thu ca mnh. Trong trng hp hp ng quy nh theo gi dch v c thu GTGT th phi quy ngc li xc nh gi cha c thu GTGT:
Gi cha c; thu GTGT = Error!

Theo quy nh, s thu xut khu, thu tiu th c bit v hng xut khu do bn nhn u thc chu trch nhim thanh ton cho ngn sch. Khi thc hin xong dch v xut khu bn nhn u thc phi chuyn cho bn u thc cc chng t sau: - Bn thanh l hp ng - Ho n thng mi (Invoice) xut cho nc ngoi (1 bn sao)

12

- T khai hng ho xut khu c xc nhn thc xut v ng du ca c quan hi quan ca khu (1 bn sao) - Ho n GTGT v hoa hng u thc. Cc bn sao phi c bn nhn u thc sao v k, ng du. Trng hp bn nhn y thc cng l lc xut khu hng ha u thc cho nhiu n v, khng c ho n xut khu hng v t khai hi quan ring cho tng n v th vn gi bn sao cho cc n v u thc nhng phi km theo bng k chi tit hng ho, s lng, n gi v doanh thu hng xut cho tng n v. 2.2. Ti n v u thc xut khu. n v giao u thc xut khu l n v c hng ha nhng cha c nh nc cp php xut khu trc tip nn phi nh n v xut khu trc tip xut khu h v phi tr cho cc n v ny mt khon tin hoa hng xut khu u thc theo tho thun. Trnh t k ton nghip v xut khu u thc: - Khi xut kho hng ha gi i nh xut khu h, k ton ghi: N TK 157 - hng ha gi i bn. C TK 156 - Hng ha - Chi ph vn chuyn lin quan n vn chuyn hng xut khu u thc t kho ca doanh nghip n cng, ga, sn bay, k ton ghi: N TK 641 - chi ph bn hng C TK 111, 112... - Khi nhn c thng bo hng xut khu hon thnh th tc hi quan, c tnh l hng xut khu, k ton ghi doanh thu bn hng ng thi vi s tin phi thu ca ngi nhn xut khu u thc : N TK 131 - phi thu ca khch hng(chi tit tng ngi nhn u thc) C TK 511 - doanh thu bn hng

13

- ng thi xc inh tr gi vn hng xut khu, k ton ghi: N TK 632 - gi vn hng bn C TK 157 - Hng gi i bn - Thu xut khu, thu tiu th c bit phi np do bn nhn y thc xut khu np h, k ton ghi: N TK 511 - doanh thu bn hng C TK 333 - thu v cc khon phi np nh nc (3332 v 3333) - Khi nhn c thng bo v s thu XK, thu TTB do bn nhn u thc np h, k ton ghi: N TK 333 - Thu v cc khon phi np NN (3332, 3333) C TK 338 - phi tr, phi np khc (3388)(chi tit tng n v nhn u thc) - Khon ph u thc xut khu (hoa hng u thc, ph khc phi tr cho n v nhn u thc, k ton ghi: N TK 641 - chi ph bn hng N TK 133 -Thu GTGT c khu tr C TK 338 - phi tr, phi np khc (3388)(chi tit tng n v nhn u thc) - Khi thanh ton cc khon vi bn nhn u thc, k ton ghi: N TK 338- phi tr, phi np khc (3388) (chi tit tng n v nhn y thc) N TK 111, 112 (ghi s tin cn c nhn). C TK 131 - phi thu ca khch hng( chi tit tng n v nhn u thc) Trng hp nhn tin bng ngoi t, phi quy i theo t gi thc t giao dch bnh qun lin ngn hng ghi: 2.3. Ti n v nhn u thc xut khu.

14

V hng ha khng thuc quyn s hu ca bn nhn y thc xut khu nn nu hng ha do bn giao xut khu chuyn n hoc bn giao xut khu nh mua hng v xut khu h th s hng ny u c ghi N TK 003 - Hng ha nhn bn h, nhn k gi. Sau khi hp ng giao nhn xut khu u thc c k kt, bn nhn u thc phi k hp ng vi cc cng ty nc ngoi tho thun phng thc vn chuyn v phng thc thanh ton cng cc iu kin khc. Khi nhn c cc chng t hp php v L/C, k ton phi kim tra k tt c cc iu khon ca hp ng v tin hnh xut khu hng gi i. - Khi xut khu hng gi i, k ton ghi: C TK 003 - hng ha nhn bn h, nhn k gi. - Khi hng xut khu hon thnh th tc hi quan, c tnh l hng xut khu, k ton ghi: N TK 131 - phi thu ca khch hng.( chi tit cho tng ngi nhp khu) C TK 331 - phi tr cho ngi bn(chi tit cho tng n v giao u thc) -Thu xut khu, thu tiu th c bit phi np h vo ngn sch, k ton ghi: N TK 331 - phi tr cho ngi bn C TK 338 - phi tr, phi np khc (TK 3388) - S tin hoa hng XK c tnh doanh thu cho doanh nghip nhn y thc, nu tr vo s tin phi tr, k ton ghi vo bn n TK 331, nu phi thu ca bn giao u thc, k ton ghi vo bn n TK 131 nu thu ngay c tin k ton ghi vo TK 111, 112. N TK 331 - phi tr cho ngi bn (nu tr vo tin hng) N TK 131 - phi thu ca khch hng (nu phi thu)

15

N TK 111, 112 (nu thu tin mt) C TK 511 (5113)- doanh thu bn hng (tin hoa hng) C TK 3331 -thu GTGT phi np (s tin thu GTGT tnh trn hoa hng u thc). -Cc khon chi h cho bn giao u thc, k ton ghi phn nh vo TK 138 - phi thu khc bao gm ph ngn hng, ph gim nh hi quan, chi ph vn chuyn bc xp: N TK 138 - phi thu khc (1388) C TK 111, 112 Khi thu tin ca ngi nhp khu N TK 112 - tin gi ngn hng C TK 131 - phi thu ca khch hng (chi tit tng ngi nhp khu) - Khi thanh ton vi bn giao xut khu, k ton ghi: N TK 331 - phi tr cho ngi bn C TK 131 - phi thu ca khch hng (nu c) C TK 138 - phi thu khc C TK 111, 112 - chi bng tin Khi pht sinh cc nghip v bng ngoi t k ton ghi s theo t gi thc t mua bn bnh qun trn th trng lin ngn hng ti thi im pht sinh nghip v, khon chnh lch gia t gi ghi s v t gi pht sinh c phn nh vo TK 515 - doanh thu hot ng ti chnh hoc 635 - chi ph ti chnh.

16

17

18

19

20

III.Hon thin hch ton hot ng xut nhp khu u thc. Xut nhp khu u thc l mt trong hai hnh thc c bn thc hin hot ng xut nhp khu. l mt hot ng dch v thng mi di hnh thc thu v nhn lm dch v xut khu hoc nhp khu. Hot ng ny c thc hin trn c s hp ng u thc xut khu hoc nhp khu gia cc doanh nghip, ph hp vi nhng quy nh ca php lnh hp ng kinh t. Trong hot ng u thc xut nhp khu, quan h gia n v u thc v n v nhn u thc c th c hiu nh sau: _i vi hot ng u thc nhp khu(UTNK): vi hot ng ny, n v u thc nhp khu khng trc tip mua hng t bn xut khu m nhp hng nhp khu thng qua n v UTNK. n v UTNK trc tip m phn, k kt hp ng v nhn hng nhp khu, sau chuyn li cho n v u thc nhp khu. Nh vy trong quan h ny, n v u thc nhp khu c xem l ngi mua, cn n v nhn UTNK c xem l ngi cung cp. _i vi hot ng u thc xut khu(UTXK): tng t nh hot ng UTNK, trong trng hp ny, n v UTXK khng trc tip xut khu hng m ch chuyn hng cho n v UTXK n v ny thc hin nghip v xut khu. Nh vy trong quan h ny, n v UTXK c th c xem l ngi cung cp, cn n v nhn u thc UTNK c xem l ngi mua.V n v nhn UTXK ch thc hin nghip v xut khu h nn i vi n v UTXK thi im ghi nhn doanh thu ng n nht l lc n v nhn UTXK hon thnh ngip v xut khu. iu ny ph hp vi qui inh ghi nhn doanh thu c cp trong chun mc k ton Vit Nam v doanh thu v thu nhp khc.(Chun mc s 14). Xut pht t ni dung, bn cht v c im ca hot ng kinh doanh xut nhp khuu thc, thit ngh ch k ton nn hng dn c th hn phng php hch ton hot ng u thc xut nhp khu b sung thm thng t 108/2001/TT-BTC ban hnh nh sau: Th nht, qui nh li vic s dng ti khon phn nh quan h thanh ton gia n v u thc.Theo chng ti, n gin trong phng php hch ton, nn xt n tnh cht lng tnh ( vua phn nh n phi thu, va phn 21

nh n phi tr) ca cc ti khon thuc nhm ti khon phn nh cng n trong thanh ton: TK131, TK138,, TK331, TK338, qui nh li ti khon s dng gip cho ngi hc v ngi lm k ton d vn dng thng t ny hn. Th hai, hng dn ni dung thc hin bt ton thanh ton b tr cng n trong hot ng xut nhp khu u thc.Trong thc t cc doanh nghip hin nay, nghip v thanh ton b tr c thc hin theo nguyn tc l thanh ton b tr cng n theo tng loi tin: ngoi t v ng Vit Nam.Do vy, hng dn thc hin bt ton ny cng da trn nguyn tc chung nhm lm r vic vn dng t gi ngoi t trong nghip v thanh ton b tr.Theo d ch c nhng bt ton b tr cng n ca nhng ip v kinh t pht sinh bng ngoi t mi lin quan n vic s dng t gi ngoi t trong ghi s. Th ba, hng dn vic s dng t gi ngoi t ghi s cc nghip v kinh t pht sinh bng ngoi t cha c thng t hng dn c th. Ni dung thng t c quy nh: Cc nghip v kinh t pht sinh bng ngoi t trong hott ng kinh doanh xut, nhp khu u thc c phn nh vo s k ton v bo co ti chnh theo t gi quy nh hin hnh. Vn dng ch k ton hin ti, theo quy nh thng t s 77/1998/TT-BTC ngy 06/06/1998 ca B ti chnh, ti xin c c th ho vic vn dng t gi ngoi ttong hch ton cc nghip v ny nh sau: 1. i vi n v u thc nhp khu: 1.1 Khi chuyn tin cho n v nhn UTNK chun b nhn hng(chuyn thanh ton trc mt phn hoc ton b tin hng nhp khu hoc c tin hng nhp khu v mt s khon chi h bng ngoi t theo hp ng UTNK: th tc ph ngn hng, ph gim nh hng nhp khu,) k ton ghi: N TK 331(chi tit n v nhn UTNK): Ghi theo t gi thc t (TGTT) C TK 111(2), 112(2): Ghi theo t gi trn s k ton(TGX) (N) C TK 413: Chnh lch t gi ngoi t 1.2 Khi nhn hng t n v UTNK tr vo tin tr trc, k ton ghi: 22

N TK 156(1), 152, 211,: Ghi theo TGTT_ Gi tr hng nhp khu theo gi ngoi t( khng k n thu nhp khu v cc khon chi ph mua hng bng VND) C TK 331(Chi tit n v nhn UTNK): Ghi theo TGX N(c) TK 413: Chnh lch t gi ngoi t 1.3. Phn nh cc khon chi h bng ngoi t (th tc ph ngn hng, ph gim nh hng nhp khu) v ph u thc nhp khu phi thanh ton cho n v nhn u thc nhp khu. 1.3.1. Nu n v chuyn tin truc cho n v nhn u thc nhp khu, k ton phn nh cc khon ny tr vo tin tr trc cho n v nhn UTNK: _Cc khon n v nhn u thc nhp khu chi h k ton ghi: N TK 156(2), 152, 211,: Ghi theo TGTT N TK 133: Thu GTGT u vo c khu tr (nu c) C TK 331(chi tit n v nhn UTNK): Ghi theo TGX (N)C TK 413: Chnh lch t gi ngoi t _Ph u thc phi tr cho n v u thc nhp khu, k ton ghi: N TK 156(2), 152, 211,Ghi theo TGTT N TK 133(1): thu GTGT ca ph UTNK(nu uc khu tr) C TK 331(Chi tit n v nhn UTNK) Ghi theo TGX (N)C TK 413: Chnh lch t gi ngoi t. 1.3.2.Nu n v cha chuyn tin trc cho n v nhn u thc nhp khu, k ton phn nh cc khon ny l khon n phi tr cho n v nhn UTNK: -Cc khon n v nhn u thc nhp khu chi h, k ton ghi: N TK156(2),152,211:ghi theo TGTT N TK 133: Thu gi tr gia tng c khu tr nu c. C TK 331( chi tit n v nhn UTNK): ghi theo TGTT -Ph u thc phi tr cho n v nhn UTNK, k ton ghi: N TK156(2),152,211:ghi theo t gi thc t N TK133(1):Thu gi gr gia tng ca ph UTNK (nu c khu tr) C TK 331 (chi tit n v nhn UTNK): ghi theo t gi thc t 23

2. i vi n v nhn u thc nhp khu. 2.1.Khi nhn tin trc ca n v UTNK v tin hng, cc khon chi h (nu c) theo hp ng UTNK, k ton ghi: N TK111(2),112 (2): ghi theo TGTT C TK 131 (chi tit n v UTNK ):ghi theo TGTT. 2.2.Chuyn ngoi t k qu ti ngn hng thanh ton tin hng (nu c): N TK 144: ghi theo TGTT CTK 111 (1112),112 (1122): ghi theo t gi xut ( N) C TK 413: chnh lch t gi ngoi t. 2.3. Khi nhn hng nhp khu, k ton phn nh s tin phi tr cho ngi bn: -Nu n v nhn UTNK mang hng v nhp kho, k ton ghi: N TK 156 (1): ghi theo TGTT C TK 331 (chi tit bn xut khu): ghi theo TGTT. -Nu hng nhp khu u thc c giao ngay cho cho n v UTNK, k ton ghi: N TK 131 (chi tit cho n v UTNK): ghi theo TGX- Tr vo tin hng nhn trc ca n v UTNK. N TK 131( chi tit n v UTNK): ghi theo TGTT- S tin hng (bng ngoi t ) n v UTNK cn thiu. C TK 331 (chi tit bn xut khu): ghi theo TGTT (N ) C TK 413: chnh lch t gi ngoi t 2.4.Thanh ton tin hng cho bn xut khu, k ton ghi: N TK 331 (chi tit bn xut khu) : ghi theo TGX C TK 144: ghi theo TGX (Nu thanh ton bng ngoi t k qu ngn hng ). C TK 111(2), 112(2): ghi theo TGX (Nu thanh ton bng tin mt hoc tin gi ngn hng ). C (N) TK 413: chnh lch t gi ngoi t 2.5.Cc khon chi h bng ngoi t v u thc phi thu n v UTNK

24

-Nu n v nhn trc ca n v UTNK, k ton phn nh cc khon ny tr vo tin nhn trc ca n v UTNK: + Cc khon chi h k ton ghi: N Tk131 (chi tit n v UTNK ): ghi theo TGX C TK 112 (2), 111 (2): ghi theo t gi xut ( N ) C TK 413: chnh lch t gi ngoi t + Ph u thc phi thu, k ton ghi: N TK 131 (chi tit n v UTNK): ghi theo TGX C TK 511 (3): ghi theo TGTT C TK 333 (1): thu GTGT phi np ca ph u thc nhp khu ( theo phng php khu tr ) C TK 413: chnh lch t gi ngoi t -Nu n v cha nhn tin trc ca n v UTNK, k ton phn nh cc khon ny l n phi thu i vi n v UTNK. + Cc khon chi h k ton ghi: N TK 131(chi tit n v UTNK): ghi theo TGTT C TK 111(2), TK112(2): ghi theo TGX C TK 112(2), 112(2): ghi theo TGX (N) C TK 413: chnh lch t gi ngoi t + Ph u thc phi thu, k ton ghi: N TK 131( chi tit n v UTNK): ghi theo TGTT C TK 511(3): ghi theo TGTT C TK 333 ( 11): thu TGTG phi np ca dch v nhn nhp khu ( theo phng php khu tr) 2.6.Trng hp n v c nhp kho hng nhp khu u thc, khi xut hng giao cho n v UTNK, k ton ghi: N TK131 ( chi tit n v UTNK): ghi theo TGX- tr vo tin hng nhn trc ca n v UTNK. N TK 131 (chi tit n v UTNK): ghi theo TGTT- s ting hng ( bng ngoi t) n v UTNK cn thiu. C TK 156 (1): ghi theo TGX 25

( N ) C TK 413: chnh lch t gi ngoi t. Ngoi nhng nghip v nu trn cc nghip v cn li pht sinh bng VN trong hot ng u thc nhp khu, k ton phn nh vo cc TK c lin quan theo s tin VN ng vi ni dung kinh t ca nghip v. 3. i vi n v UTXK: 3.1.Khi n v nhn UTXK hon thnh nghip v xut khu, k ton ghi nhn doanh thu: N TK 131( chi tit n v nhn UTXK): ghi theo TGTT C TK 511: ghi theo TGTT. 3.2. Phn nh cc khon n v nhn UTXK chi h bng ngoi t v ph UTXK tr vo tin hng xut khu: - Cc khon chi h, k ton ghi: N TK 641: ghi theo TGTT N TK 133(1): thu GTGT u vo c khu tr (nu c) C TK 131 (chi tit n v nhn UTXK); ghi theo TGX (N) C Tk 413: chnh lch t gi ngoi t - Ph UTXK, k ton ghi: N TK 641: ghi theo TGTT N TK 133(1): thu TGTG ca dch v thu xut khu ( nu c khu tr ) C TK 131( chi tit n v nhn UTXK): ghi theo TGX (N) C TK413: chnh lch t gi ngoi t 3.3.S tin hng cn li n v nhn UTXK thanh ton, k ton ghi: N TK111(2), 112 (2): ghi theo TGTT C TK 131( chi tit n v nhn UTXK): ghi theo TGX (N) C TK413: chnh lch t gi ngoi t. 4. i vi n v nhn UTXK: 4.1.Khi hon thnh nghip v xut khu, k ton phn nh s tin hng xut khu phi thu i vi bn nhp khu (y cng chnh l s tin phi tr cho n v UTXK v tin hng xut khu): 26

N TK 131(chi tit bn nhp khu):ghi theo TGTT C TK 331( chi tit n v UTXK): ghi theo TGTT 4.2.Phn nh cc khon chi h bng ngoi t v ph UTXK tr vo tin hng xut khu ca n v UTXK: Cc khon chi h k ton ghi: N TK331(chi tit n v UTXK): ghi theo TGX C TK 111(2),112(2): ghi theo TGX (N) C TK 413: chnh lch t gi ngoi t - Ph UTXK, k ton ghi: N TK 331(chi tit n v UTXK): ghi theo TGX C TK511: ghi theo TGTT C TK 333: thu TGTG phi np ca ph UTXK (theo phng php khu tr). 4.3.Khch hng thanh ton tin hng xut khu u thc, k ton ghi: N TK111(2),112(2): ghi theo TGTT C TK131(chi tit bn nhp khu): ghi theo TGX (N) C TK413: chnh lch t gi ngoi t 4.4.Chuyn s tin hng XKUT cn li cho n v UTXK, k ton ghi: N TK 331(chi tit bn UTXK): ghi theo TGX C TK 111(2), 112(2): ghi theo TGX (N) C TK 413:chnh lch t gi ngoi Tng t hot ng u thc nhp khu, cc nghip v kinh t pht sinh bng VN trong hot ng u thc xut khu, k ton cng phn nh vo TK c lin quan theo s tin VN ng vi ni dung kinh t ca nghip v. Ti ngh rng, ni dung hch ton hot ng kinh doanh xut nhp khu u thc c thc hin thun tin hn v d dng t c s vn dng thng nht hn trong cc n v k ton th vic b sung cc ni dung trn l cn thit.

27

KT LUN K ton xut nhp khu u thc l mt hot ng quan trng v ch yu trong kinh doanh xut nhp khu, nht l i vi cc nc ang pht trin nh nc ta hin nay.Do cn thiu cc vn bn hng dn c th cn thit c v ti chnh v k ton nn vic hch ton hng ho xut nhp khu u thc ti cc doanh nghip kinh doanh xut nhp khu vn cn nhiu iu cha thng nht, mi ni lm theo mt cch ring. T dn n thng tin do k ton cung cp khng chnh xc, gy kh khn cho vic kim tra, xc nh ngha v ng gp vi ngn sch cng nh tnh trng trn lu, n ng thu ca mt s doanh nghip. Trn y l mt s nhng hiu bit, quan im ca em v k ton xut nhp khu u thc.Do hiu bit cn hn ch nn trong ti nghin cu cn nhiu thiu st, mong cc thy c chm trc v ch bo cho em. Em xin chn thnh cm n cc thy c c bit l thy Phm Thnh Long tn tnh gip , hng dn em trong sut qu trnh nghin cu v thc hin ti ny.

28

Mc lc

Li m u ................................................................................................... 1 Ni dung: .................................................................................................... 2 I.Mt s vn c bn v hot ng xut nhp khu u thc .......................... 2 1.Khi nim v c im hot ng kinh doanh xut nhp khu .................. 2 2.Vai tr v ngha ca xut nhp khu u thc. ........................................... 5 II.Phng php hch ton ................................................................................. 6 1.Hch ton nghip v nhp khu u thc hng ho....................................... 6 1.1.Nhng vn chung v nhp khu u thc ............................................ 6 1.2.Hch ton nghip v nhp khu hng ho ti bn nhn u thc nhp khu. .................................................................................................................. 8 1.3.Hch ton nghip v nhp khu hng ho ti bn giao u thc nhp khu. .................................................................................................................. 9 2.Hch ton nghip v xut khu hng ho. .................................................. 10 2.1.Nhng vn chung v xut khu u thc. .......................................... 10 2.2.Hch ton nghip v xut khu hng ho ti n v u thc xut khu 12 2.3.Hch ton nghip v xut khu hng ho ti n v nhn u thc xut khu. ................................................................................................................ 13 III.Hon thin cng tc k ton xut nhp khu u thc................................. 19 Kt lun ..................................................................................................... 26

29

K ton hot ng u thc nhp khu B- K ton ti n v nhn u thc nhp khu:
112,144
(10) khi thanh ton tin hng NK vi ngi bn cho n

331

152, 156

131(Chi tit n v u thc NK)

111, 112
(2) Khi k qu m LC (nu thanh ton bng th tn dung)

144

(3) Khi nhp khu vt t, hng ha (s tin phi tr ngi bn)

331 (chi tit n v u thc NK) (4) Trng hp khng nhn hng ca nc ngoi khng nhp kho chuyn giao thng cho n v

(9) Khi tr hng cho n v u thc nhp khu (gi tr hng NK bao gm cc khon thu phi np

(1) Nhn tin tr trc ca n v u thc NK m LC

111, 112
(6) Khi chi h cho nv u thc NK cc khon lin quan n hot ng u thc NK (ph ngn hng, ph gim nh hi quan, ph thu kho bi, chi bc xp, vn chuyn hng...)

333 (3333, 33312, 3332)

(7) Khi np h cc khon thu cho bn u thc NK

Nu chuyn giao hng (5)Cc khon thu NK, NK thu GTGT Cho n v thu TTB u thc
phi np cho n v u thc NK

(11) Khi n v u thc NK tr nt tin hng NK, tin thu NK thu GTGT hng NK, thu TTB (nu n v u thc nh np h thu vo NSNN) cc khon chi h cho hot ng NK u thc, ph u

Nu nhp kho hng NK

Ch : doanh thu ph u thc nhp khu khi xc nh c ghi: N TK 111, 112, 131 (tng gi tr thanh ton). C TK 511 (Ph u thc NK cha c thu GTGT) CTK 33311 - Thu GTGT u ra

(8) trng hp n v u thc NK t np cc khon thu sau khi n v nhn u thc NK lm th tc k khai thu (s tin n v u thc NK np vo NSNK

15

K ton hot ng kinh doanh nhp khu y thc

A- K ton ti n v y thc 111, 112 331 - chi tit n v nhn u thc NK
(2) Khi nhn hng u thc nhp khu do n v nhn u thc giao tr (gm gi tr hng nhp khu, thu nhp khu, thu GTGT nu khng c khu tr tiu th c bit (nu c)

111, 112

(1) ng trc tin u thc mua hng theo hp ng cho n v nhn y thc nhp khu mL/C

(3)Khi n v u thc t np vo NSNN sau khi n v nhn u thc nhp khu lm th tc k khai thu
(5) Khi tr tin cho n v nhn y thc NK v s tin hng cn li, tin thu nhp khu thu GTGT, thu TTB (nu nh nv nhn u thc np h vo NSNN), ph u thc nhp khu v cc khon chi h Thu GTGT hng NK (Nu c khu tr) Thu GTGT hng NK (nu c)

133

(4) Ph u thc NK v cc khon c chi h cho hot ng nhn u thc nhp khu phi tr n v nhn u thc

Ch : Trng hp n v nhn u thc nhp khu chuyn tr hng u thc nhp khu cha np thu GTGT: Khi nhn hng, cn c phiu xut kho kim vn chuyn ni b ca n v nhn u thc nhp khu, ghi n TK 152, 156, 211 (gi tr hng nhp khu c c cc khon thu phi np)/ c TK 331.

- Khi nhn c ho n GTGT hng u thc nhp khu ca n v nhn u thc nhp khu, ghi: N TK 133/c TK 152, 156 (nu
hng cn tn kho hoc C TK 211 hoc C TK 632 (nu hng nhp khu xut bn).

16

K ton hot ng kinh doanh u thc xut khu (XK) (tip)

B-K ton ti n v nhn u thc: 111, 112
338 (3388) Chi tit phi np vo NSNN 331-chi tit cho tng n v giao y thc XK 131 -chi tit ch tng ngi mua nc i

111, 112

(6) Khi np thu XK, thu TTB

cho n v u thc xut khu

(3) Thu XK, thu TTB phi h b h XK

(2a) S tin hng u thc XK phi thu h cho bn giao u thc XK

(9) khi thu h tin hng cho bn y thc XK

138
(4) Khi chi h cho bn y thc XK (Ph NH, ph gim nh hi quan, ph vn chuyn, bc (7a) khi n v u thc XK thanh ton b tr vi cc khon chi h (1)Khi nhn hng ca n v h XK

003
(2b) khi xut kho xut khu hng

511

131 (chi tit cho tng n v giao y thc

(5) doanh thu ph u thc XK phi thu ca n v u thc

33311

(7b) khi n v u thc XK thanh ton b tr ph u thc XK

(8) Khi chuyn tr cho n v giao u thc XK s tin hng cn li sau khi tr ph u thc XK, cc khon chi h v cc

17

k ton hot ng kinh doanh u thc xut khu (XK) A- K ton ti n v u thc xut khu.
155, 156 (1) khi giao hng cho n v nhn u thc xut khu 157 (2a) khi n v
nhn u thc XK hng

632

511 (2b) doanh thu bn

hng XK phi thu ca bn nhn y thc XK

131

111, 112... (8) Khi nhn tin bn

hng u thc XK (sau khi tr ph u thac XK v cc khon c n v u thc chi h

111, 112

338( chi tit cho tng n v u thc XK

333 (3333, 3332)

(5) khi tr tin np h cc loi thu cho n v nhn u thc XK

(4) khi n v nhn u thc XK np h thu XK, thu TTB

(3)thu XK, thu TTB ca hng XK y thc phi np NSNN

641
(6) Ph u thc XK v cc khon Chi h cho hot ng u thc XK phi tr cho n v nhn u thc XK

133
Thu GTGT c khu tr (7) b tr cc khon phi thu v hng XK vi cc khon phi tr n v nhn u

18