1

o| Hoc o Nng - Iruong o| hoc 8och Khoo

Khoo |n - Nhom Chuyn mn |n Cng Ngh|p
G|oo trnh MAY IN 1
8|n soon: 8u| In Lo|




Chuong 10
S0C IN ONG CbA DY QbN
MAY IN XOAY CHIb


10.1. NHN XET BAN U
Khi t thng cua phn cam xuyn qua dy qun phn ng bin thn th trong
dy qun phn ng se sinh ra sc in ng (s). Trong may in quay co hai
cach tao ra s bin thin cua t thng xuyn qua dy qun phn ng. Cach th
nht la cho dy qun phn ng chuyn ng tng i trong t trng phn cam.
Cach th hai la cho xuyn qua dy qun phn ng ng yn, mt t trng phn
cam p mach hoc mt t trng khng i nhng t dn mach t hay i.
may lam vic c tt, yu cu t trng phn b doc khe h cua may hnh
sin s cam ng trong dy qun co dang hnh sin.
Thc t: khng th co, v cu tao
may, t trng cua cc t va cua dy
qun u khac sin. Ta phn tch chung
thanh song c ban (bc 1) va song bc
cao (bc 3,5,...).
Hnh 10.1 Su phcn Lc Iu ccm cuc
Iu Irucng cuc Iu cuc mcy cien
ccng Lc cuc |ci ccc Le mcI :IcIc
Ta phn t cam B thanh cac song
hnh sin B
1
, B
3
, B
5
, B
7
, .. Vi t trng
B
1
co bc cc con B

co bc cc

=/ .
Khi rto chuyn ng, t trng B
1
,
B
3
, B
5
, B
7
, .. cam ng trong dy qun
s e
1
, e
3
, e
5
, e
7
, .. Do tn s f khac nhau
nn s tng trong dy qun se co dang
khng sin.
2
10.2. SC IN NG CAM NG TRONG DY QUN
Xet s cam ng trong dy qun do B
1
, B
3
, B
5
, B
7
, .. tm s tng.
10.2.1. Sdd cuo dy qun do tu truong song co bon.
1. S cua mt thanh dn:
Thanh dn co chiu dai l chuyn ng
vi vn tc v trong t trng c ban phn
b hnh sin doc khe h :
B
x
B
m1
B
x
l

v
0
Hnh 10.2 Chuyn ng tng i cua
thanh dn trong t trng hnh sin
x

=
x
sin B B
m x

Trong thanh dn cam ng s:
x sin vl B vl B e
m x td

= =
trong o:
f
T t
x
v =

= = 2
2

do = 2f : tc goc
va

= l B
m
2
: t thng ng vi mt bc cc t.
Nn: e
td
= fsint
Tr s hiu dung s o bng:
=

= f f E
td
2
2
2

2. S cua mt vong dy. S cua mt bi dy (phn t):
S cua mt vong dy gm hai thanh dn t trong hai ranh cach nhau mt
khoang y la hiu s hnh hoc cac s lch nhau mt goc (y/) cua hai thanh dn
o. T hnh 10.3, ta co:

n td
' '
td
'
td V
k f
y
sin E E E E =

= = 2
2
2 (10.5)
trong o:
2 2

=

= sin
y
sin k
n
(10.6)
Thng h s

=
y
< 1, nn k
n
c goi la h s bc ngn.
Nu trong hai ranh noi trn co t mt bi dy (phn t) gm N
pt
vong dy th
s cua bi dy o bng:
=
pt n 1 p
fN k 2 E (10.7)
3

/2
E
q
A
K
Hnh 10.4 Nhom co q=3 bi dy trong t trng
Hnh 10.5 S nhom co q=3 bi
= q

0
B

'
td
E
&

' '
td
E
&

' '
td
E
&

v
E
&
Hnh 10.3 Scc cuc mcI vcng ccy











3. S cua mt nhom bi dy : 3. S cua mt nhom bi dy :
Gia thit ta co q bi dy mc ni tip va c t rai trong cac ranh lin tip
nhau. Goc lch pha trong t trng gia hai ranh canh nhau:
Gia thit ta co q bi dy mc ni tip va c t rai trong cac ranh lin tip
nhau. Goc lch pha trong t trng gia hai ranh canh nhau:

Z
p
p / Z

=
2 2
(10.8)
trong o : Z/p s ranh di mt i cc t.
Cac vect E
pt
lch pha nhau mt goc
Goc = q vung pha.

E
pt2
E
pt3
E
pt1
E
pt1
E
pt2
E
pt3

=1
B
m1


y= '
td
E
&

' '
td
E
&


y=
B
m1
=1

4
S tng cua mt nhom bi dy E
q
la tng hnh hoc cua q vect nh hnh 10.5:

2
2
1
2
2
2
2 2
2
2

= =

= =
sin
sin E
sin
sin
AK
q
sin OA AB E
q
pt
q
q


1
2
2
r pt
q
pt q
k qE
sin q
sin
qE E = =

(10.9)
Trong o:
2
2
1

= =
sin q
sin
s cac hoc s Tng
s cac hnh hoc Tng
k
q
r
(10.10)
Vy:
E
q
= =
pt dq pt r n
qW k f qW k k f 2 2 (10.11)
Vi: k
dq
: goi la h s dy qun va bng:
k
dq
= k
n
k
r
(10.12)
4. S cua dy qun mt pha:
Dy qun mt pha gm mt hoc nhiu nhanh ng nht ghep song song do
o s cua mt pha la s cua mt nhanh song song.
Mi nhanh gm n nhom bi dy co v tr ging nhau trong t trng cua cac
cc t nn s cua chung cng s hoc vi nhau:
= = Wf k f nqW k E
dq pt dq f
2 2 (10.13)
trong o: W = nqW
pt
vong dy cua mt nhanh song song hay cua mt pha.
10.2.2. Sdd cuo dy qun do tu truong song bc coo.
Nhn xet: Biu thc s t trng song bc cao ging t trng bc mt.
y ta chu y rng bc cc cua t trng bc nho ln t trng song c ban
(hnh 10.1) v vy goc in 2 cua t trng song c ban ng vi goc 2 i vi
t trng bc , nh vy:

Va
2
2
2

=
sin q
sin
k
sin k
q
r
n
(10.14)
H s dy qun cua song bc :

=
r n dq
k k k (10.15)
Tn s cua song bc :
5
f

= f
S cam ng cua song bc :


= Wf k E
dq
2 (10.16)
Vi:

=

l B l B
m m
2 2

T nhng phn tch trn ta thy rng, khi t trng cc t phn b khng
hnh sin, s cam ng trong dy qun mt pha la tng cua mt day cac s iu
hoa co tn s khac nhau. Tr hiu dung s o co tr s:
... E ... E E E E
2 2
5
2
3
2
1
+ + + + = (10.17)
10.3. CAI THIN DANG SONG S.
Nguyn nhn lam cho s cam ng khng sin la t cam B khng sin. Sau y
la cac bin phap lam cho s cam ng co dang sin.
10.3.1. Ioo d cong mt cuc d 8 s|n
Vi la khe h nho nht gia mt cc. tng dn v 2 pha mom cc t,
B hnh sin th
x
cach gia mt cc bng:

x cos
x

(10.18)
Nu goi b la b rng mt cc th b =(0,65-0,76) va
max
= (1,5-2,5).
10.3.2. kut ngn buoc dy qun
Khi y = th tt ca cac s bc cao u tn tai v: 1
2
= =

sin k
n

Khi y < th s bc cao tuy y se b trit tiu, nh:

5
4
=

=
y
vy rut ngn dy qun
5
1

0 0
2 5
4
5
5 5
= =

= E sin k
n

Tng t mun E
7
= 0 th rut ngn
7
1

Chu y:
Bc ngn khng ng thi trit tiu tt ca s bc cao v vy phai chon
bc ngn thch hp.
Rut ngn bc dy qun s bc mt cung giam i mt t nhng khng
ang k.
6
10.3.3. Ihuc h|n dy qun ro|
Khi q = 1 th k
r
= 1 ngha la cac s bc cao khng giam.
Khi q > 1 th cac s bc cao u giam nho.
Xem bang, ta thy rng co mt s bc cao khng b giam yu i ma co k
r
=
k
r1
bc cua s o co th biu th nh sau:

Z
= 2mqk 1 (10.19)
trong o: k = 1, 2, 3,...; m: s pha;
q: s ranh cua mt pha di mt cc t.
V: 2mq = Z/p nn (10.19) tr thanh:
1 = k
p
Z
Z
(10.20)
Cac song iu hoa
Z
goi la song iu hoa rng.
S d co k
r
= k
r1
la do goc lch
Z
gia cac s cua cac bi dy t trong
cac ranh lin tip do t trng bc
Z
hoan toan bng goc lch ng vi t trng
song c ban:
=

= =

k
Z
p
k
p
Z
k
Z
p
.
Z
Z
2
2
2 1
2
(10.21)
Kt lun : Qun rai khng trit tiu c song iu hoa rng, tuy nhin q tng

Z
tng theo va B
mZ
nho i, kt qua la song iu hoa rng cung nho i tng ng
va dang song s cung cai thin c mt phn.
Co th giam song iu hoa rng nhiu bng cach dung dy qun co q la phn
s.

10.3.4. Ihuc h|n ronh cheo.
Ta co:
B
mZ

Z
E

E
Hnh 10.7 Irucng hcp rcnh
chec mcI Lucc rcng


Z
=(Z/p).k 1, trng hp k = 1 la
ln nht, trit tiu c s ny ta
chon bc ranh cheo la:
b
c
= 2
Z

= 2/
Z
= 2.p/(Zp)
Thc t thng chon:
b
c
= 2..p / Z = D / Z (10.22)
Tt ca cac song iu hoa u b
giam i rt nhiu.