Tìm hiểu về Hàn Quốc

Hµn Quèc
§Êt níc - Con ngêi
B¶n quyÒn 1973

C«ng hµm xuÊt b¶n sè 03-392 ngµy 16/ 07/ 2003
§¹i sø qu¸n Hµn Quèc
C¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm néi dung:

C¬ quan Th«ng tin H¶i ngo¹i Hµn Quèc
C¬ quan Th«ng tin ChÝnh phñ
82-1 Sejongno, Jongno-gu,
Seoul, Hµn Quèc
§iÖn tho¹i: (82-2) 398-1910~9
Fax: (82-2) 398-1882
Nhµ xuÊt b¶n ThÕ Giíi
XuÊt b¶n 2003
GiÊy chÊp nhËn ®¨ng ký KHXB sè 889/XB-QLXB
ngµy 23/ 07/ 2003
Khu«n khæ: 11cm x 19 cm
Sè lîng: 5000 b¶n
ThiÕt kÕ vµ chÕ b¶n t¹i:

C«ng ty Mü thuËt øng dông ¸i Mü
12 - Th«ng Phong - T«n §øc Th¾ng - Hµ Néi
In t¹i C«ng ty in C«ng ®oµn ViÖt Nam
In xong vµ nép lu chiÓu th¸ng 08/ 2003
§Ó cã th«ng tin tham kh¶o mêi b¹n ®Õn:

http://www.korea.net
http://www.hanquocngaynay.com
Hµn Quèc
§Êt níc - Con ngêi
C¬ quan th«ng tin H¶i ngo¹i Hµn Quèc

www.korea.net
www.hanquocngaynay.com
Lêi më ®Çu
Néi dung
§Þa lý vµ con ngêi 9
§Þa lý 11
KhÝ hËu 12
Con ngêi vµ d©n sè 13
Ng«n ng÷ 14
LÞch sö
Silla thèng nhÊt vµ Balhae 18
Goryeo 20
Joseon 22
Sù chiÕm ®ãng cña thùc d©n NhËt
vµ phong trµo ®éc lËp cña Hµn Quèc 24
Thµnh lËp níc §¹i Hµn D©n Quèc 26
HiÕn ph¸p vµ chÝnh phñ
HiÕn ph¸p 29
Tæng thèng 32
Ngµnh hµnh ph¸p 34
Ngµnh lËp ph¸p 37
Ngµnh t ph¸p 40
Toµ ¸n hiÕn ph¸p 41
ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng 43
Mèi quan hÖ liªnTriÒu
Bèi c¶nh lÞch sö 46
Trao ®æi vµ hîp t¸c liªn TriÒu 48
ChÝnh s¸ch vÒ hßa gi¶i vµ hîp t¸c liªn TriÒu
cña chÝnh quyÒn Roh Moo-hyun 49
Hµn Quèc trªn thÕ giíi
Quan hÖ ®èi ngo¹i cña Hµn Quèc 53
Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña Hµn Quèc 54
Nh÷ng ho¹t ®éng ngo¹i giao v× hßa b×nh vµ hîp t¸c quèc tÕ 56
ChÝnh s¸ch vÒ hßa b×nh vµ thÞnh vîng ë §«ng B¾c ¸
cña chÝnh quyÒn Roh Moo-hyun. 60
Kinh tÕ
T¨ng trëng kinh tÕ 62
Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp 65
Khoa häc vµ c«ng nghÖ 70
Çc th¸ch thøc vÒ kinh tÕ 72
C¶i çch tµi chÝnh 73
C¶i tæ c«ng ty 75
Çc biÖn ph¸p kh¸c 76
M«i trêng cho ®Çu t níc ngoµi 77
Tù do hãa thÞ trêng vèn 80
HÖ thèng hç trî híng vÒ nhµ ®Çu t 81
TriÓn väng kinh tÕ 84
Phóc lîi x· héi

ViÖc lµm 85
Nhµ ë 88
DÞch vô y tÕ vµ thuèc men 89
An sinh x· héi 90
Phô n÷ 93
Gi¸o dôc
Tæng quan 96
HÖ thèng trêng häc 96
Gi¸o dôc ®Æc biÖt vµ gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy 101
Hµn Quèc häc 102
Giao th«ng vµ liªn l¹c

Giao th«ng 104
Liªn l¹c 110
Çc ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng

B¸o vµ çc h·ng th«ng tÊn 115
TruyÒn h×nh 116
Ph¸t thanh 119
V¨n hãa vµ nghÖ thuËt

Danh s¸ch di s¶n v¨n hãa thÕ giíi cña UNESCO 121
Mü thuËt 125
V¨n häc 131
Héi häa 133
¢m nh¹c vµ Móa 137
KÞch vµ Phim 141
B¶o tµng vµ Nhµ h¸t 146
Lèi sèng cña ngêi Hµn Quèc
§êi sèng gia ®×nh 155
Tªn gäi cña ngêi Hµn Quèc 156
LÔ héi 157
Ngµy lÔ quèc gia 160
T«n gi¸o
§¹o Shaman 161
§¹o PhËt 163
§¹o Khæng 165
§¹o Thiªn chóa 167
§¹o Tin lµnh 168
§¹o Cheondogyo 170
§¹o Håi 170
ThÓ thao vµ gi¶i trÝ

Nh×n l¹i ThÕ vËn héi Olympic Seoul 173
Çc sù kiÖn thÓ thao quèc tÕ 174
World Cup 2002 Hµn Quèc/NhËt B¶n 175
Çc sù kiÖn thÓ thao quèc gia 178
Çc m«n thÓ thao kh¸c 180
ThÓ thao truyÒn thèng 180
Vui ch¬i gi¶i trÝ 185
Du lÞch
§Õn víi Hµn Quèc 189
Th¸m hiÓm Hµn Quèc 191
T vÊn du lÞch 208
§iÒu kiÖn sinh ho¹t 210
Du lÞch vßng quanh Hµn Quèc nh thÕ nµo? 211
Mua s¾m 213
20 ®Æc trng v¨n hãa Hµn Quèc 216

'
§Þa lý vµ
con ngêi
§Þa lý
Hµn Quèc n»m trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn, mét b¸n ®¶o
tr¶i dµi 1.100km tõ b¾c tíi nam, ë phÇn ®«ng b¾c cña
lôc ®Þa ch©u ¸, n¬i h¶i phËn cña b¸n ®¶o tiÕp gi¸p víi
phÇn cùc t©y cña Th¸i B×nh D¬ng. PhÝa b¾c b¸n ®¶o
tiÕp gi¸p víi Trung Quèc vµ Nga. PhÝa ®«ng cña b¸n
®¶o lµ biÓn §«ng, xa h¬n n÷a lµ níc l¸ng giÒng NhËt
B¶n. Ngoµi b¸n ®¶o chÝnh cßn cã h¬n 3.000 ®¶o nhá.
Tæng diÖn tÝch cña b¸n ®¶o TriÒu Tiªn lµ 222.154
km2, gÇn b»ng diÖn tÝch cña Anh hay Romania. Kh«ng
kÓ diÖn tÝch ®Êt khai hoang, diÖn tÝch ®Êt canh t¸c
kho¶ng 99.000 km2, chiÕm 45% tæng diÖn tÝch. §Þa
h×nh nói non chiÕm kho¶ng hai phÇn ba diÖn tÝch l·nh
thæ, gièng Thæ NhÜ Kú, Hungary hoÆc Ai-len.
D·y Taebaeksan ch¹y suèt chiÒu dµi bê biÓn phÝa
®«ng, n¬i nh÷ng con sãng cña biÓn §«ng ®Ëp m¹nh
vµo nói ®· t¹o ra çc v¸ch ®¸ dèc vµ çc b·i ®¸. Sên
phÝa t©y vµ phÝa nam b¸n ®¶o b»ng ph¼ng h¬n, víi
nh÷ng vïng ®ång b»ng vµ rÊt nhiÒu ®¶o ë ngoµi kh¬i
t¹o thµnh nh÷ng vÞnh nhá.
B¸n ®¶o næi bËt víi nhiÒu ngän nói vµ dßng s«ng kú
vÜ, v× vËy ngêi Hµn thêng vÝ ®Êt níc m×nh nh mét
tÊm gÊm thªu ®Ñp ®Ï. Nói Paektusan ë miÒn b¾c b¸n
®¶o lµ ngän nói cao nhÊt víi ®é cao 2744m so víi

mùc níc biÓn vµ tr¶i dµi theo ®êng biªn giíi phÝa
b¾c tiÕp gi¸p víi Trung Quèc. §©y lµ ngän nói löa ®·
ngõng ho¹t ®éng, n¬i ®©y mét hå nham th¹ch réng ®·
®îc h×nh thµnh víi çi tªn Cheonji. Ngän nói nµy
®îc coi lµ mét biÓu tîng ®Æc biÖt cña tinh thÇn Hµn
Quèc vµ ®îc nh¾c ®Õn trong bµi quèc ca.
So víi quy m« l·nh thæ, b¸n ®¶o TriÒu Tiªn cã sè
lîng s«ng suèi t¬ng ®èi lín. HÖ thèng ®êng thñy
nµy ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc
h×nh thµnh lèi sèng cña ngêi Hµn vµ trong c¶ c«ng
cuéc c«ng nghiÖp hãa ®Êt níc. Hai con s«ng dµi
nhÊt ë b¾c b¸n ®¶o lµ Amnokgang (Yalu, 790km) vµ
Dumangang (Tumen, 521km). Hai con s«ng nµy ®Òu
b¾t nguån tõ ngän nói Baekdusan råi lÇn lît ®æ
xuèng theo híng t©y vµ ®«ng, t¹o nªn biªn giíi phÝa
b¾c cña b¸n ®¶o.
ë nam b¸n ®¶o, s«ng Nakdonggang (525km) vµ
s«ng Hangang (514km) lµ hai ®êng thñy chñ yÕu.
S«ng Hangang ch¶y ngang qua Seoul, thñ ®« cña Hµn
Quèc, ®îc coi lµ con ®êng sinh mÖnh cho d©n c
tËp trung ®«ng ®óc ë khu vùc trung t©m cña ®Êt níc
Hµn Quèc ngµy nay, nh nã ®· gióp cho d©n c çc
v¬ng quèc cæ ®¹i ph¸t triÓn däc theo hai bê s«ng.
Bao quanh ba mÆt cña b¸n ®¶o, ®¹i d¬ng ®ãng mét
vai trß quan träng ®èi víi cuéc sèng cña ngêi Hµn
tõ ngµn xa vµ ®· gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn ngµnh
c«ng nghiÖp ®ãng tµu vµ kü n¨ng hµng h¶i.

KhÝ hËu
Hµn Quèc cã bèn mïa râ rÖt. Mïa xu©n vµ mïa thu

kh¸ ng¾n, mïa hÌ nãng vµ Èm ít, mïa ®«ng th× l¹nh,
kh« vµ tuyÕt r¬i nhiÒu.
KhÝ hËu còng kh¸c nhau t¹i çc vïng trªn ®Êt níc,
víi nhiÖt ®é trung b×nh tõ 60C (430F) ®Õn 160C
(610F). NhiÖt ®é trung b×nh vµo th¸ng 8, th¸ng nãng
nhÊt trong n¨m lµ tõ 190C (660F) ®Õn 270C (810F),
trong khi ®ã nhiÖt ®é vµo th¸ng Giªng, th¸ng l¹nh
nhÊt trong n¨m tõ -80C (170F) ®Õn 70C (430F).
Vµo ®Çu xu©n, b¸n ®¶o TriÒu Tiªn thêng cã çt/
bôi vµng do giã cuèn vÒ tõ çc sa m¹c phÝa b¾c
Trung Quèc. Nhng vµo gi÷a th¸ng T, ®Êt níc
®îc hëng mét thêi tiÕt ªm dÞu víi nói vµ çnh
®ång ngËp trong mµu s¾c rùc rì cña çc loµi hoa d¹i.
§©y lµ lóc ngêi n«ng d©n chuÈn bÞ gieo m¹ cho vô
lóa hµng n¨m.
Víi kh«ng khÝ kh« vµ bÇu trêi trong xanh nh pha
lª, mïa thu lµ mïa mµ tÊt c¶ ngêi Hµn ®Òu yªu
thÝch. Phong c¶nh n«ng th«n ®Ñp kh¸c thêng víi
nh÷ng mµu s¾c ®a d¹ng. Mïa thu lµ mïa gÆt h¸i,
còng lµ mïa cña nh÷ng lÔ héi d©n gian b¾t nguån tõ
phong tôc tËp qu¸n cña nhµ n«ng tõ thêi xa xa.
!
Con ngêi vµ d©n sè

Ngêi Hµn lµ mét d©n téc duy nhÊt vµ nãi mét
ng«n ng÷. Víi nh÷ng ®Æc tÝnh riªng vÒ thÓ chÊt,
ngêi Hµn ®îc coi lµ con ch¸u cña mét vµi bé l¹c
M«ng Cæ tõ vïng Trung ¸ di c ®Õn b¸n ®¶o TriÒu
Tiªn.
Vµo thÕ kû thø 7, rÊt nhiÒu quèc gia cña b¸n ®¶o
lÇn ®Çu tiªn ®· ®îc thèng nhÊt díi thêi v¬ng
quèc Silla (57 tr.CN - 935). Sù ®ång nhÊt nh vËy ®·
lµm cho ngêi Hµn hÇu nh kh«ng bÞ víng vµo
nh÷ng vÊn ®Ò d©n téc vµ duy tr× ®îc t×nh ®oµn kÕt
v÷ng ch¾c.
Cuèi n¨m 2002, d©n sè cña Hµn Quèc íc tÝnh
kho¶ng 47.640.000 ngêi, víi mËt ®é 479 ngêi/
km2. D©n sè cña CHDCND TriÒu Tiªn íc kho¶ng
22.253.000 ngêi.
D©n sè Hµn Quèc t¨ng mçi n¨m kho¶ng 3% trong
nh÷ng n¨m 60, vµ gi¶m xuèng cßn 2% mçi n¨m
trong thËp kû tiÕp theo. Ngµy nay, tØ lÖ gia t¨ng d©n
sè ®· dõng ë møc 0,6% vµ íc tÝnh sÏ gi¶m xuèng
cßn 0,06% vµo n¨m 2020.
Mét khuynh híng ®¸ng chó ý trong nh©n khÈu
"
häc cña Hµn Quèc lµ d©n sè ®ang giµ ®i theo tõng

n¨m. Con sè thèng kª vµo n¨m 1999 cho thÊy 6,9%
d©n sè cña Hµn Quèc ë ®é tuæi 65 trë lªn vµ ®Õn n¨m
2002, con sè nµy lµ 7,9%.
Trong thËp kû 60, c¬ cÊu d©n sè cña Hµn Quèc
t¹o h×nh mét kim tù th¸p, víi tØ lÖ sinh cao vµ tuæi
thä t¬ng ®èi ng¾n. Tuy nhiªn ngµy nay cÊu tróc
nµy t¹o thµnh mét h×nh chu«ng víi tØ lÖ sinh thÊp vµ
tuæi thä trung b×nh kÐo dµi. TÝnh tíi n¨m 2020, tØ lÖ
d©n sè trÎ (díi ®é tuæi 15) sÏ gi¶m xuèng, trong
khi sè d©n sè giµ (trªn ®é tuæi 65) sÏ chiÕm kho¶ng
15,1% tæng sè d©n.
Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa vµ ®« thÞ hãa diÔn ra
nhanh chãng trong nh÷ng n¨m 60 vµ 70 ®· kÐo theo
sù di chuyÓn cña nh÷ng ngêi d©n tõ n«ng th«n ra
thµnh phè, ®Æc biÖt lµ Seoul, lµm cho d©n sè t¨ng
nhanh t¹i nh÷ng khu vùc nµy. Tuy nhiªn, trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y, sè d©n di chuyÓn ra vïng ngo¹i
« cña Seoul ®ang t¨ng dÇn lªn.
Ng«n ng÷
TÊt c¶ ngêi Hµn Quèc ®Òu nãi chung mét

ng«n ng÷, ®©y ®îc coi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh
trong viÖc t¹o nªn b¶n s¾c d©n téc m¹nh mÏ
cña hä. Ngêi Hµn Quèc ®· tõng ph¸t triÓn mét
sè ph¬ng ng÷ kh¸c ngoµi ng«n ng÷ chuÈn
®îc dïng t¹i Seoul. Tuy nhiªn, nh÷ng ph¬ng
ng÷ nµy, trõ ng«n ng÷ ®îc nãi ë tØnh Jeju-do,
®Òu kh¸ gièng víi ng«n ng÷ chuÈn, v× thÕ
ngêi nãi çc tiÕng ®Þa ph¬ng cã thÓ hiÓu
®îc nhau kh«ng mÊy khã kh¨n.
Çc nhµ ng«n ng÷ häc vµ çc nhµ d©n téc häc
®· xÕp tiÕng Hµn thuéc hÖ ng«n ng÷ Altaic bao
gåm tiÕng Thæ NhÜ Kú, tiÕng M«ng Cæ vµ tiÕng
Tungus - M·n Ch©u.
Hangeul, b¶ng ch÷ çi tiÕng Hµn ®îc vua Sejong
#
B¶ng ch÷ çi tiÕng Hµn
ph¸t minh vµo thÕ kû 15. Tríc khi b¶ng ch÷ çi ra
®êi, chØ mét phÇn rÊt nhá d©n sè cã thÓ n¾m ®îc ký
tù tiÕng H¸n v× nã qu¸ khã.
Trong nh÷ng nç lùc nh»m ph¸t minh ra mét hÖ
thèng ch÷ viÕt tiÕng Hµn, vua Sejong ®· nghiªn cøu
nhiÒu hÖ thèng ch÷ viÕt kh¸c ®îc biÕt ®Õn vµo thêi
bÊy giê, trong ®ã cã ch÷ H¸n cæ, ch÷ Uighur vµ hÖ
thèng ch÷ viÕt cña ngêi M«ng Cæ.
Tuy nhiªn, hÖ thèng mµ hä quyÕt ®Þnh lùa chän
chñ yÕu dùa trªn ng÷ ©m häc. HÖ thèng nµy ®îc
ph¸t triÓn theo mét nguyªn lý bao qu¸t lµ ph©n chia
©m tiÕt thµnh ba phÇn, bao gåm ©m vÞ ®Çu, ©m vÞ
gi÷a vµ ©m vÞ cuèi, ®èi lËp víi sù ph©n chia ©m tiÕt
thµnh hai phÇn trong ©m vÞ häc cña ch÷ H¸n cæ.
Hangeul bao gåm 10 nguyªn ©m vµ 14 phô ©m, cã
thÓ kÕt hîp thµnh v« vµn çc nhãm ©m tiÕt. B¶ng
ch÷ çi nµy hÕt søc ®¬n gi¶n, cã hÖ thèng, dÔ hiÓu
vµ ®îc coi lµ mét trong nh÷ng hÖ thèng ch÷ viÕt
khoa häc nhÊt trªn thÕ giíi. Hangeul rÊt dÔ häc vµ
dÔ viÕt, v× thÕ ®· ®ãng gãp mét phÇn to lín vµo tØ lÖ
biÕt ch÷ cao vµ mét nÒn c«ng nghiÖp in Ên ph¸t triÓn
cña Hµn Quèc.
$
LÞch sö
Buæi ®Çu lÞch sö Hµn Quèc ®îc ®¸nh dÊu mèc vµo
n¨m 2333 tr.CN, khi Dangun, ngêi con trai huyÒn
tho¹i cña Chóa Trêi vµ mét phô n÷ cña bé l¹c t«n thê
gÊu ®· lËp nªn quèc gia ®Çu tiªn. Çc nhµ sö häc gäi
kû nguyªn ®Çu tiªn cña lÞch sö Hµn Quèc lµ thêi kú
Gojoseon (Joseon cæ).
Hµn Quèc cæ ®¹i cã ®Æc ®iÓm lµ gåm çc céng ®ång
thÞ téc hîp l¹i víi nhau ®Ó t¹o nªn çc thµnh quèc nhá bÐ.
Çc thµnh quèc nµy dÇn dÇn ®îc thèng nhÊt thµnh
nh÷ng liªn minh thÞ téc víi cÊu tróc chÝnh trÞ phøc t¹p
®Ó råi cuèi cïng t¹o thµnh nh÷ng v¬ng quèc. Trong
sè nh÷ng thÞ téc nµy, Goguryeo (37 tr.CN - 668), n»m
däc theo vïng trung lu s«ng Amnokgang (Yalu), lµ
mét trong nh÷ng thÞ téc ®Çu tiªn lín m¹nh trë thµnh
v¬ng quèc.
V¬ng quèc Goryeo (ThÕ kû 5) Çc ®éi qu©n x©m
lîc cña Goguryeo ®·
lÇn lît chinh phôc
çc thÞ téc l¸ng
giÒng, vµ vµo n¨m
313, nh÷ng ®éi qu©n
nµy cßn chiÕm ®ãng
c¶ vÞ trÝ tiÒn tiªu
Lolang, Trung Quèc.
Baekje (18 tr.CN -
660) ®· ph¸t triÓn
m¹nh tõ mét thµnh
quèc ë phÝa nam
s«ng Hangang.
Con s«ng t¹i vïng
phô cËn cña Seoul
%
B¶ng niªn ®¹i

&
ngµy nay ®· tõng lµ n¬i ®ãng ®« cña mét v¬ng quèc

liªn hîp gièng víi v¬ng quèc Goguryeo. Trong triÒu
®¹i vua Geunchogo (346-375), Baekje ®· ph¸t triÓn
thµnh mét quèc gia quý téc tËp quyÒn.
V¬ng quèc Silla (57 tr.CN - 935) n»m ë cùc nam
b¸n ®¶o, ban ®Çu lµ quèc gia yÕu nhÊt vµ kÐm ph¸t
triÓn nhÊt trong sè ba quèc gia. Tuy nhiªn, do sù
çch biÖt vÒ ®Þa lý, quèc gia nµy kh«ng bÞ ¶nh
hëng cña Trung Quèc vµ ®îc tiÕp xóc víi nh÷ng
tËp qu¸n vµ t tëng kh«ng mang tÝnh Trung Quèc.
X· héi cã xu híng ph©n chia giai cÊp râ rÖt vµ sau
nµy ®· ph¸t triÓn tËp ®oµn Hwarang (Hoa niªn) ®éc
®¸o vµ çc tËp tôc PhËt gi¸o tiÕn bé.
Silla thèng nhÊt vµ Balhae
Vµo gi÷a thÕ kû thø 6, V¬ng quèc Silla ®· x©m

chiÕm vµ cai qu¶n v¬ng quèc Gaya l¸ng giÒng, mét
v¬ng quèc gåm çc thµnh quèc m¹nh ph¸t triÓn ë
khu vùc ®«ng nam b¸n ®¶o tõ gi÷a thÕ kû thø nhÊt
®Õn gi÷a thÕ kû thø 6. V¬ng quèc Silla còng ®· liªn
minh qu©n sù víi nhµ §êng cña Trung Quèc nh»m
chinh phôc çc v¬ng quèc Goguryeo vµ Baekje.
Nhng sau ®ã, Silla ®· chiÕn ®Êu chèng l¹i nhµ
§êng khi nhµ §êng ®Ó lé tham väng s¸p nhËp l·nh
thæ Goguryeo vµ Baekje.
Silla ®· ®Èy lïi Trung Quèc vµo n¨m 676. Sau ®ã
vµo n¨m 698, nh÷ng ngêi d©n tríc ®©y cña v¬ng
quèc Goguryo sèng t¹i khu vùc trung nam M·n Ch©u
lý ®· lËp nªn v¬ng quèc Balhae. Balhae bao gåm
kh«ng chØ nh÷ng ngêi d©n cña v¬ng quèc
Goguryeo mµ cßn mét sè lín d©n vïng Malgal.
Balhae ®· lËp mét hÖ thèng chÝnh phñ víi trung t©m
lµ n¨m thñ ®« ®Þa ph¬ng, ®©y lµ m« h×nh tiÕp theo c¬
'
cÊu hµnh chÝnh cña

v¬ng quèc Goguryeo. Balhae vµ Silla thèng nhÊt
Balhae ®· ph¸t triÓn (ThÕ kû 8)
mét nÒn v¨n hãa tiªn
tiÕn b¾t nguån tõ v¬ng
quèc Goguryeo.
V¬ng quèc Balhae
®¹t ®Õn ®Ønh cao cña
thÞnh vîng trong nöa
®Çu thÕ kû 9 víi viÖc
x©m chiÕm mét vïng
l·nh thæ réng lín tõ
s«ng Amur ë miÒn B¾c
vµ s«ng Kaiyuan ë
trung nam M·n Ch©u
lý cho tíi phÝa T©y. Quèc gia nµy còng thiÕt lËp quan
hÖ ngo¹i giao víi Thæ NhÜ Kú vµ NhËt B¶n. Balhae tån
t¹i ®Õn n¨m 926, khi níc nµy bÞ ngêi Khitan lËt ®æ.
RÊt nhiÒu giai cÊp cÇm quyÒn, hÇu hÕt lµ ngêi d©n
trªn b¸n ®¶o Hµn Quèc, ®· di chuyÓn xuèng miÒn
Nam sinh sèng t¹i v¬ng triÒu Goryeo míi ®îc
thµnh lËp.
Silla thèng nhÊt b¸n ®¶o TriÒu Tiªn n¨m 668 vµ ®¹t
tíi ®Ønh cao cña søc m¹nh vµ sù thÞnh vîng vµo gi÷a
thÕ kû 8. V¬ng quèc nµy ®· nç lùc thiÕt lËp mét ®Êt
níc PhËt gi¸o. §Òn Bulguksa ®îc x©y dùng trong
thêi kú nµy. Tuy nhiªn, quèc gia t«n sïng ®¹o PhËt nµy
®· b¾t ®Çu r¬i vµo t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn do giíi
quý téc tù cho phÐp sèng cuéc sèng qu¸ xa xØ. Ngoµi
ra, còng cã nh÷ng xung ®ét gi÷a çc nhµ l·nh ®¹o ®Þa
ph¬ng ®ßi quyÒn lùc ®èi víi hai quèc gia bÞ chiÕm
®ãng lµ Goguryeo vµ Baekje. N¨m 935, vua Silla chÝnh
thøc quy phôc v¬ng triÒu míi ®îc thµnh lËp Goryeo.

TriÒu ®¹i Goryeo (ThÕ kû 11) Goryeo
KÓ tõ khi v¬ng
quèc Silla thèng nhÊt
b¸n ®¶o TriÒu Tiªn,
vµo n¨m 668, mÆc dï
bÞ ngo¹i x©m liªn tiÕp,
b¸n ®¶o nµy vÉn thuéc
quyÒn cai trÞ cña mét
chÝnh quyÒn duy nhÊt,
®ång thêi vÉn duy tr×
®îc sù ®éc lËp vÒ
chÝnh trÞ vµ gi÷ g×n çc
di s¶n v¨n hãa cña d©n
téc. C¶ hai triÒu ®¹i
Goryeo (918-1392) vµ Joseon (1392-1910) ®· cñng cè
quyÒn lùc vµ ph¸t triÓn v¨n hãa, ®ång thêi ®Èy lïi
qu©n ngo¹i x©m nh Khitans, M«ng Cæ vµ NhËt B¶n.
Wang Geon, mét vÞ tíng phôc vô díi quyÒn
Gungye, mét hoµng tö næi lo¹n cña v¬ng triÒu Silla,
®· lËp nªn triÒu ®¹i Goryeo. Wang Geon ®· chän quª
h¬ng «ng - Songak (ngµy nay lµ Gaeseong thuéc
CHDCND TriÒu Tiªn) lµm thñ ®« vµ tuyªn bè môc
tiªu lÊy l¹i l·nh thæ ®· mÊt cña v¬ng quèc Goguryeo
ë ®«ng b¾c Trung Quèc.
¤ng ®· ®Æt tªn triÒu ®¹i cña m×nh lµ Goryeo, nguån
gèc cña çi tªn Hµn Quèc ngµy nay. MÆc dï Goryeo
kh«ng lÊy l¹i ®îc nh÷ng vïng ®Êt ®· mÊt, triÒu ®¹i
nµy ®· x©y dùng mét nÒn v¨n hãa tinh tÕ, tiªu biÓu lµ
cheongja - mét lo¹i gèm xanh vµ çc tËp tôc PhËt gi¸o
ph¸t triÓn. Mét ph¸t minh kh«ng kÐm phÇn ý nghÜa,
®ã lµ ch÷ in kim lo¹i di ®éng ®Çu tiªn trªn thÕ giíi vµo
n¨m 1234, ®i tríc kü thuËt in Gutenberg cña §øc hai
thÕ kû. Trong cïng thêi gian nµy, nh÷ng nghÖ sÜ ®Çy
tµi n¨ng cña Hµn Quèc còng ®· hoµn thµnh mét c«ng

Nh÷ng phiÕn gç kh¾c bé kinh PhËt Koreana t¹i §Òn Haeinsa
viÖc phi thêng, ®ã lµ kh¾c hÇu hÕt çc phÐp t¾c PhËt
gi¸o lªn çc phiÕn gç lín.
Çc phiÕn kh¾c nµy gåm h¬n 80.000 b¶n, ®îc
lµm víi môc ®Ých cÇu mong sù phï hé cña §øc
PhËt ®Ó ®Èy lïi kÎ x©m lîc M«ng Cæ. Nh÷ng b¶n
kh¾c nµy ®îc gäi lµ Bé kinh PhËt Koreana vµ
ngµy nay ®îc lu tr÷ t¹i khu ®Òn lÞch sö Haeinsa.
Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, nh÷ng cuéc ®Êu
tranh néi bé gi÷a quan l¹i
häc gi¶ vµ chiÕn binh,
gi÷a ®¹o Khæng vµ ®¹o
PhËt ®· lµm triÒu ®¹i
Goryeo suy yÕu. Cuéc tÊn
c«ng cña M«ng Cæ b¾t ®Çu
vµo n¨m 1231 ®· lµm cho
Goryeo trë thµnh mét bang
ch hÇu cña M«ng Cæ
trong gÇn mét thÕ kû bÊt
chÊp sù kh¸ng cù quyÕt
Hunminjeongeum liÖt cña ngêi d©n Goryeo.
Joseon
N¨m 1392, Tíng Yi Seong-gye ®· lËp nªn mét

triÒu ®¹i míi lÊy tªn lµ Joseon. TÇng líp cai trÞ ®Çu
tiªn cña triÒu ®¹i nµy ®· lÊy ®¹o Khæng lµm triÕt lý
chØ ®¹o cña v¬ng quèc nh»m chèng l¹i ¶nh hëng
thèng trÞ cña PhËt gi¸o trong thêi kú Goryeo.
Nh÷ng ngêi thèng trÞ Joseon ®· cai trÞ v¬ng
quèc víi mét hÖ thèng chÝnh trÞ c©n b»ng. HÖ thèng
thi cö cã sù tham gia cña d©n chóng lµ c¬ së tuyÓn
chän ra tÇng líp quan l¹i. Çc cuéc thi ®îc dïng
lµm c¬ së cho tÝnh c¬ ®éng cña x· héi vµ ho¹t ®éng
trÝ tuÖ trong thêi kú nµy. X· héi sïng ®¹o Khæng nµy
®¸nh gi¸ cao häc thuËt, coi thêng th¬ng m¹i vµ s¶n
xuÊt.
Díi triÒu Sejong §¹i ®Õ (1418-1450) - vÞ vua thø
s¸u cña triÒu ®¹i Joseon - v¨n hãa vµ nghÖ thuËt ph¸t
triÓn cha tõng thÊy trong lÞch sö Hµn Quèc. Díi sù
b¶o trî cña ®øc vua, çc häc gi¶ cña viÖn hµn l©m
hoµng gia ®· s¸ng t¹o b¶ng ch÷ çi Hµn Quèc, ®îc
gäi lµ Hangeul. Sau ®ã b¶ng ch÷ çi nµy ®îc gäi lµ
Hunminjeongeum,
TriÒu ®¹i Joseon (ThÕ kû 15) ) nghÜa lµ hÖ thèng
ng÷ ©m ®óng ®Ó d¹y
d©n chóng.
Vua Sejong còng quan
t©m mét çch toµn diÖn
®Õn lÜnh vùc thiªn v¨n
häc. §ång hå mÆt trêi,
®ång hå níc, ®Þa cÇu vµ
b¶n ®å thiªn v¨n ®Òu
®îc lµm ra theo yªu cÇu
cña «ng. ¤ng ®· nhêng
ngai vµng cho con trai
«ng, vua Munjong
(1450-1452). Munjong
!
B¶n vÏ Geobukseon, ®îc cho lµ chiÕc thuyÒn chiÕn

bäc s¾t ®Çu tiªn cña thÕ giíi
qua ®êi n¨m 1452 vµ Th¸i tö Danjong 11 tuæi lªn ng«i vua.
N¨m 1455, Hoµng tö Suyangdaegun, chó cña vua
Danjong, ®· cíp ngai vµng cña vÞ hoµng ®Õ trÎ tuæi
nµy. Suyangdaegun trë thµnh vua Sejo (1455-1468).
¤ng ®· lËp nªn mét khung thÓ chÕ cña chÝnh phñ
b»ng viÖc xuÊt b¶n mét bé luËt gäi lµ Gyeongguk
Daejeon.
N¨m 1592, NhËt B¶n x©m chiÕm v¬ng triÒu
Joseon ®Ó dän ®êng x©m lîc Trung Quèc. §« ®èc
Yi Sun-sin (1545-1598), mét trong nh÷ng nh©n vËt
®îc t«n kÝnh nhÊt trong lÞch sö Hµn Quèc, ®· chØ
huy hµng lo¹t nh÷ng cuéc tÊn c«ng cña thñy qu©n
oanh liÖt trªn biÓn chèng l¹i ®éi qu©n cña NhËt B¶n
b»ng nh÷ng Geobukseon (thuyÒn rïa) ®îc coi lµ
nh÷ng thuyÒn chiÕn bäc s¾t ®Çu tiªn trªn thÕ giíi.
Trªn mÆt ®Êt, nh÷ng chiÕn binh n«ng d©n t×nh
nguyÖn vµ ®éi ngò nh÷ng t¨ng l÷ PhËt gi¸o ®· dòng
c¶m chèng l¹i kÎ thï. Sau khi T lÖnh Toyotomo
Hideyoshi tö trËn, NhËt B¶n b¾t ®Çu rót lui khái Hµn
Quèc. Cuéc chiÕn cuèi cïng ®· kÕt thóc n¨m 1598,
song nã ®· ®Ó l¹i nh÷ng ¶nh hëng v« cïng to lín
tíi triÒu ®¹i Joseon cña Hµn Quèc vµ Nhµ Minh
Trung Quèc. Trong suèt thêi gian chiÕn tranh, rÊt
"
nhiÒu nghÖ nh©n vµ kü thuËt viªn kÓ c¶ phu khu©n

v¸c Hµn Quèc ®· bÞ cìng Ðp mang sang NhËt B¶n.
Tõ ®Çu thÕ kû 17, mét phong trµo chñ tr¬ng Silhak,
cã nghÜa häc thuËt thùc hµnh, ®· ph¸t triÓn m¹nh trong
çc quan chøc häc gi¶ cã t tëng tù do nh mét
ph¬ng tiÖn ®Ó x©y dùng mét quèc gia hiÖn ®¹i.
Çc häc gi¶ nµy kiªn quyÕt kiÕn nghÞ viÖc c¶i thiÖn
n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp, ®ång thêi thùc hiÖn c¶i
çch triÖt ®Ó viÖc ph©n chia ®Êt ®ai. §¬ng nhiªn
nh÷ng nhµ quý téc cña mét chÝnh phñ b¶o thñ kh«ng
s½n sµng ñng hé mét sù thay ®æi m¹nh mÏ nh vËy.
Trong nöa sau cña thêi kú Joseon, ngêi ta thÊy
chÝnh quyÒn chÝnh phñ vµ tÇng líp thîng lu b¾t ®Çu
cã nh÷ng biÓu hiÖn cña t tëng bÌ ph¸i. §Ó chØnh ®èn
t×nh h×nh chÝnh trÞ kh«ng mong muèn nµy, vua
Yeongjo (1724-1776) cuèi cïng ®· ®Ò ra mét chÝnh
s¸ch kh«ng thiªn vÞ. Nhê thÕ nhµ vua ®· cñng cè ®îc
quyÒn lùc cña v¬ng triÒu vµ sù æn ®Þnh chÝnh trÞ.
Vua Jeongjo (1776-1800) ®· duy tr× chÝnh s¸ch
kh«ng thiªn vÞ nµy vµ lËp nªn mét th viÖn cña triÒu
®×nh ®Ó g×n gi÷ nh÷ng tµi liÖu vµ nh÷ng biªn b¶n cña
v¬ng triÒu. ¤ng còng khëi xíng nh÷ng cuéc c¶i
çch vÒ chÝnh trÞ vµ v¨n hãa kh¸c. Giai ®o¹n nµy ®·
chøng kiÕn sù ph¸t triÓn rùc rì cña Silhak. Mét sè häc
gi¶ cã tªn tuæi ®· viÕt ra nh÷ng c«ng tr×nh tiÕn bé ®Ò
nghÞ c¶i çch n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp, nhng chØ
mét sè Ýt nh÷ng ý tëng ®ã ®îc triÒu ®×nh chÊp thuËn.
Thêi kú chiÕm ®ãng cña thùc d©n NhËt vµ phong

trµo ®éc lËp cña Hµn Quèc
Hµn Quèc trë thµnh mét Quèc gia Èn dËt vµo thÕ
kû 19, kiªn quyÕt ph¶n ®èi nh÷ng ®ßi hái cña ph¬ng
T©y vÒ quan hÖ ngo¹i giao vµ th¬ng m¹i. Cïng víi
thêi gian, mét sè níc ch©u ¸ vµ ch©u ¢u víi tham
väng ®Õ quèc ®· ®ua tranh ®Ó giµnh ¶nh hëng ®èi víi
#
Nh©n d©n tham gia Phong trµo ®éc lËp chèng ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n NhËt
b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. NhËt B¶n, sau khi th¾ng Trung
Quèc vµ Nga trong chiÕn tranh, ®· th«n tÝnh Hµn Quèc
vµ thiÕt lËp sù cai trÞ thùc d©n t¹i ®©y tõ n¨m 1910.
ChÕ ®é cai trÞ thùc d©n cña NhËt B¶n ®· kh¬i dËy
tinh thÇn yªu níc cña ngêi Hµn Quèc. Çc nhµ trÝ
thøc Hµn Quèc ®· c¨m phÉn tríc chÝnh s¸ch ®ång
hãa ngang nhiªn cña NhËt B¶n vµ NhËt B¶n cÊm c¶
viÖc gi¶ng d¹y b»ng tiÕng Hµn trong çc trêng häc.
Ngµy 1-3-1919, ngêi d©n Hµn Quèc ®· tæ chøc
nh÷ng cuéc ph¶n ®èi trªn ph¹m vi c¶ níc, trong ®ã
hµng ngh×n ngêi ®· hy sinh.
MÆc dï thÊt b¹i, Phong trµo §éc lËp mång 1 th¸ng
3 ®· t¹o nªn mét mèi liªn kÕt v÷ng vµng gi÷a b¶n s¾c
d©n téc vµ tinh thÇn yªu níc trong ngêi d©n Hµn
Quèc. Phong trµo nµy ®· dÉn tíi viÖc thµnh lËp mét
chÝnh phñ l©m thêi t¹i Thîng H¶i, Trung Quèc vµ çc
cuéc ®Êu tranh vò trang cã tæ chøc chèng l¹i thùc d©n
NhËt t¹i M·n Ch©u Lý. Vµo ngµy mång 1 th¸ng 3
hµng n¨m, ngêi Hµn Quèc vÉn kû niÖm Phong trµo
§éc lËp nµy vµ ®©y ®îc coi lµ ngµy lÔ quèc gia.
Cuéc sèng cña ngêi Hµn Quèc trë nªn khèn khæ
díi ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n NhËt cho tíi khi NhËt
$
B¶n bÞ ®¸nh b¹i trong cuéc ChiÕn tranh ThÕ giíi lÇn
thø II vµo n¨m 1945. Trong suèt thêi kú thùc d©n, NhËt
B¶n ®· kh«ng ngõng bãc lét Hµn Quèc vÒ kinh tÕ.
Thµnh lËp níc §¹i Hµn D©n Quèc
Ngêi Hµn Quèc vui mõng khi NhËt bÞ ®¸nh b¹i

trong ChiÕn tranh ThÕ giíi lÇn thø II. Tuy nhiªn, niÒm
vui cña hä chØ hÕt søc ng¾n ngñi. Tù do kh«ng ®em l¹i
ngay cho ngêi Hµn Quèc mét nÒn ®éc lËp mµ hä ®·
chiÕn ®Êu hÕt søc ¸c liÖt ®Ó giµnh lÊy.
Thay vµo ®ã, nã ®· ®Ó l¹i mét ®Êt níc bÞ chia c¾t
bëi sù kh¸c biÖt vÒ t tëng do cuéc chiÕn tranh l¹nh.
Nh÷ng nç lùc cña ngêi Hµn Quèc nh»m x©y dùng
nªn mét chÝnh phñ ®éc lËp ®· thÊt b¹i do lùc lîng
qu©n ®éi Mü chiÕm ®ãng nöa phÝa nam b¸n ®¶o vµ
qu©n ®éi X« ViÕt kiÓm so¸t phÇn phÝa b¾c.
Th¸ng 11-1947, §¹i héi ®ång Liªn HiÖp Quèc (LHQ)
th«ng qua mét nghÞ quyÕt kªu gäi tæng tuyÓn cö t¹i
Hµn Quèc díi sù gi¸m s¸t cña mét ñy ban LHQ.
Tuy nhiªn, Liªn X« ®· tõ chèi thi hµnh nghÞ quyÕt
nµy vµ ng¨n ñy ban LHQ tiÕn vµo nöa phÝa b¾c b¸n
®¶o. Sau ®ã, ®¹i héi ®ång LHQ ®· th«ng qua mét nghÞ
quyÕt kh¸c kªu gäi bÇu cö t¹i çc ®Þa ph¬ng mµ ñy
ban LHQ cã thÓ ®Õn ®îc. Nh÷ng cuéc bÇu cö ®Çu
tiªn ë Hµn Quèc ®îc tiÕn hµnh vµo ngµy 10-5-1948
t¹i nh÷ng vïng ë phÝa nam vÜ tuyÕn 38. VÜ tuyÕn nµy
®· trë thµnh ®êng chia c¾t b¸n ®¶o TriÒu Tiªn thµnh
hai miÒn B¾c, Nam.
Syngman Rhee (Lý Thõa V·n) ®îc bÇu lµm Tæng
thèng ®Çu tiªn cña §¹i Hµn D©n Quèc vµo n¨m 1948.
§ång thêi, ë phÝa b¾c vÜ tuyÕn 38, CHDCND TriÒu
Tiªn ®îc thµnh lËp díi sù l·nh ®¹o cña Kim Il-sung
(Kim NhËt Thµnh).
Ngµy 25-6-1950, miÒn B¾c x©m lîc v« cí miÒn
%
Nam trªn quy m« lín, dÉn ®Õn cuéc chiÕn kÐo dµi ba
n¨m víi sù tham gia cña Mü, Trung Quèc vµ mét sè
lùc lîng qu©n sù níc ngoµi kh¸c. Toµn bé b¸n ®¶o
bÞ tµn ph¸ do nh÷ng cuéc xung ®ét. Cuèi cïng, mét
hiÖp ®Þnh ngõng b¾n ®· ®îc ký kÕt th¸ng 7-1953.
ChiÕn tranh ®· lµm 3 triÖu ngêi hoÆc chÕt hoÆc
bÞ th¬ng vµ hµng triÖu ngêi kh¸c mÊt nhµ cöa
hoÆc bÞ ly t¸n gia ®×nh. Sù rèi lo¹n nghiªm träng
vÒ x· héi vÉn tiÕp diÔn díi chÝnh quyÒn Tæng
thèng Syngman Rhee.
NÒn d©n chñ cña Hµn Quèc cha chÝn muåi vµo
thêi ®iÓm bÊy giê, vµ ®Êt níc ®· ph¶i tr¶i qua nh÷ng
khã kh¨n to lín vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. Cuéc næi dËy
do sinh viªn cÇm ®Çu th¸ng 4-1960 buéc Tæng thèng
Rhee ph¶i tõ chøc. Chang Myon thuéc ®¶ng d©n chñ
lËp nªn mét chÝnh phñ vµo th¸ng 8-1960 vµ mét nÒn
céng hßa thø hai ®îc thµnh lËp.
Tuy nhiªn, mét cuéc ®¶o chÝnh do §¹i tíng Park
Chung-hee (P¾c Chung Hy) cÇm ®Çu ngµy 16-5-
1961 ®· lËt ®æ chÝnh phñ míi. Héi ®ång T¸i thiÕt
Quèc gia Tèi cao do Tíng Park ®øng ®Çu ®· tiÕp
qu¶n çc chøc n¨ng lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t ph¸p
cña chÝnh phñ.
Park trë thµnh Tæng thèng trong cuéc bÇu cö n¨m
1963. ChÝnh quyÒn cña Tæng thèng Park theo ®uæi
c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa nhanh chãng vµ ®¹t ®îc
sù t¨ng trëng kinh tÕ cao trong nh÷ng thËp kû 60 vµ
70 cña thÕ kû tríc, thêng ®îc gäi lµ Kú tÝch trªn
s«ng Hµn, nhng sù cai trÞ cña «ng còng kÐo theo h¹n
chÕ nghiªm ngÆt nh÷ng quyÒn chÝnh trÞ vµ tù do cña
nh©n d©n.
Vô ¸m s¸t Tæng thèng Park vµo th¸ng 10-1979 ®·
dÉn ®Õn thêi kú qu¸ ®é díi sù l·nh ®¹o cña qu©n
luËt. Choi Kyu-hah, ®îc phong lµm Tæng thèng l©m
thêi, ®· tõ chøc th¸ng 8-1980, vµ Chun Doo-hwan,
ngêi cÇm ®Çu mét nhãm sÜ quan ®Çy thÕ lùc, ®· ®îc
&
Héi nghÞ Quèc gia vÒ Thèng nhÊt - mét tËp thÓ cö tri
- bÇu lµm Tæng thèng.
Çc phong trµo th©n d©n chñ lªn cao trong suèt thËp
niªn 80 vµ chÕ ®é bÇu cö Tæng thèng b»ng phæ th«ng
®Çu phiÕu trùc tiÕp ®· ®îc kh«i phôc trong HiÕn ph¸p
®îc söa ®æi n¨m 1987.
Roh Tae-woo, nguyªn lµ mét tíng qu©n ®éi, ®· ®îc
bÇu lµm Tæng thèng theo HiÕn ph¸p míi, song nh÷ng
tiÕn bé vÒ d©n chñ ®¹t ®îc trong suèt thêi kú cÇm
quyÒn cña «ng ®· chuÈn bÞ cho cuéc bÇu cö tæng thèng
d©n sù lÇn ®Çu tiªn trong vßng 32 n¨m.
Kim Young-sam, mét nhµ ho¹t ®éng th©n d©n chñ
l©u n¨m, do ®¶ng cÇm quyÒn ®Ò cö ®· ®îc bÇu lµm
Tæng thèng n¨m 1992.
Trong cuéc bÇu cö tæng thèng n¨m 1997, l·nh tô Kim
Dae-jung cña phe ®èi lËp chiÕm ®a sè - ®¶ng Quèc héi
v× mét NÒn ChÝnh trÞ Míi (NCNP), ®· ®¾c cö. ChÝnh
quyÒn cña «ng, víi tªn gäi ChÝnh quyÒn cña nh©n
d©n ®· ®îc thµnh lËp th«ng qua sù chuyÓn giao
quyÒn lùc trong hßa b×nh lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö Hµn
Quèc tõ ®¶ng cÇm quyÒn sang ®¶ng ®èi lËp.
ChÝnh quyÒn cña Tæng thèng Roh Moo-hyun, hay
ChÝnh phñ cã sù tham dù cña nh©n d©n, ra m¾t ngµy
25-2-2003. ChÝnh quyÒn cña Tæng thèng Roh, chÝnh
quyÒn thø 16 trong lÞch sö níc céng hßa, ®· ®Ò ra 3
môc tiªu tríc m¾t lµ D©n chñ víi nh©n d©n, X· héi
ph¸t triÓn c©n b»ng, vµ Kû nguyªn hßa b×nh vµ phån
vinh ë §«ng B¾c ¸.
ChÝnh phñ Roh Moo-hyun sinh ra tõ søc m¹nh cña
nh©n d©n. Nh÷ng cuéc quyªn gãp tù nguyÖn vµ nh÷ng
chiÕn dÞch bÇu cö cña nh÷ng ngêi d©n yªu chuéng
nguyªn t¾c vµ l¬ng tri ®· ®em l¹i chiÕn th¾ng cho Tæng
thèng Roh Moo-hyun trong cuéc bÇu cö tæng thèng.
ChÝnh phñ Roh ®îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng quyÒn
tham gia cña d©n chóng. V× vËy, sù tham gia cña quÇn
chóng sÏ cã mét vai trß then chèt trong ho¹t ®éng trong
t¬ng lai cña chÝnh phñ, nh ®· tõng cã vai trß quyÕt
®Þnh khi nã míi ra ®êi.
'
HiÕn ph¸p vµ
chÝnh phñ
HiÕn ph¸p
HiÕn ph¸p Hµn Quèc ®îc th«ng qua lÇn ®Çu tiªn
vµo ngµy 17-7-1948. Tr¶i qua nh÷ng biÕn ®éng lín
vÒ chÝnh trÞ trong qu¸ tr×nh x©y dùng d©n chñ, HiÕn
ph¸p ®· ®îc söa l¹i chÝn lÇn, lÇn söa ®æi cuèi cïng
vµo ngµy 29-10-1987.
HiÕn ph¸p hiÖn nay tiªu biÓu cho nh÷ng tiÕn bé lín
trong bíc ®i híng tíi mét nÒn d©n chñ hãa thùc sù.
Bªn c¹nh qu¸ tr×nh söa ®æi l¹i HiÕn ph¸p, cßn cã sù
thay ®æi quan träng kh¸c. QuyÒn lùc cña Tæng thèng
bÞ h¹n chÕ h¬n, çc c¬ quan lËp ph¸p ®îc trao thªm
quyÒn lùc, ngoµi ra cßn cã thªm nhiÒu biÖn ph¸p
nh»m b¶o vÖ quyÒn con ngêi. §Æc biÖt, viÖc x©y
dùng mét Tßa ¸n HiÕn ph¸p míi, ®éc lËp ®ãng mét
vai trß thiÕt yÕu trong viÖc ®a Hµn Quèc trë thµnh
mét x· héi d©n chñ vµ tù do h¬n.
HiÕn ph¸p bao gåm lêi më ®Çu, 130 ®iÒu, 3 quy t¾c
bæ sung vµ ®îc chia lµm 10 ch¬ng: §iÒu kho¶n
chung, QuyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng d©n, Quèc héi,
C¬ quan hµnh ph¸p, Tßa ¸n, Tßa ¸n hiÕn ph¸p, Qu¶n
lý bÇu cö, ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, Kinh tÕ vµ Söa
®æi hiÕn ph¸p.
Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña HiÕn ph¸p Hµn
Quèc bao gåm quyÒn tù chñ cña ®Êt níc, sù ph©n
chia quyÒn lùc, theo ®uæi c«ng cuéc thèng nhÊt hai
!
miÒn Nam B¾c, theo ®uæi hßa b×nh vµ hîp t¸c quèc
tÕ, nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ tr¸ch nhiÖm cña
nhµ níc trong viÖc t¨ng cêng phóc lîi x· héi.
HiÕn ph¸p ®Ò ra mét trËt tù chÝnh trÞ d©n chñ tù do.
HiÕn ph¸p kh«ng chØ tuyªn bè trong lêi më ®Çu r»ng
Hµn Quèc híng tíi môc tiªu t¨ng cêng h¬n n÷a
trËt tù c¬ b¶n vÒ tù do vµ d©n chñ mµ cßn thÓ chÕ
hãa sù ph©n quyÒn vµ ph¸p quyÒn. HiÕn ph¸p th«ng
qua chÕ ®é Tæng thèng ®îc bæ sung b»ng nh÷ng
yÕu tè nghÞ viÖn. Çc ®¶ng chÝnh trÞ ®îc hëng
nh÷ng quyÒn u ®·i vµ b¶o hé theo hiÕn ®Þnh ®ång
thêi HiÕn ph¸p còng ¸p ®Æt cho hä nh÷ng nghÜa vô
nh»m kh«ng lµm tæn h¹i ®Õn trËt tù chÝnh trÞ tù do vµ
d©n chñ.
Trong ®iÒu 10, HiÕn ph¸p tuyªn bè TÊt c¶ c«ng
d©n ®Òu ®îc ®¶m b¶o gi¸ trÞ vµ nh©n phÈm con
ngêi vµ quyÒn mu cÇu h¹nh phóc. Nhµ níc cã
nhiÖm vô x¸c ®Þnh, ®¶m b¶o quyÒn c¬ b¶n vµ kh«ng
thÓ x©m ph¹m cña ç nh©n. Dùa trªn ®iÒu kho¶n
c¬ b¶n nµy, HiÕn ph¸p mang l¹i cho mçi ç nh©n
nh÷ng quyÒn lîi vÒ mÆt chÝnh trÞ vµ x· héi vèn ®·
trë thµnh m« h×nh ë çc níc d©n chñ.
§iÒu nµy còng bao gåm quyÒn b×nh ®¼ng tríc
ph¸p luËt, quyÒn tù do ç nh©n, quyÒn xÐt xö nhanh
chãng vµ c«ng b»ng, quyÒn tù do ®i l¹i, quyÒn tù do
nghÒ nghiÖp, quyÒn cã sù riªng t, quyÒn tù do t«n
gi¸o vµ tÝn ngìng, quyÒn tù do ng«n luËn vµ héi
häp, quyÒn tham gia vµo çc qu¸ tr×nh chÝnh trÞ nh
quyÒn bÇu cö vµ quyÒn gi÷ çc chøc vô c«ng.
Ngoµi ra, nhµ níc ph¶i ®¶m b¶o çc quyÒn x· héi
kh¸c nhau tõ quyÒn ®îc häc hµnh, quyÒn cña ngêi
lao ®éng ®îc tham gia çc tæ chøc ®éc lËp, quyÒn
th¬ng lîng tËp thÓ vµ cã nh÷ng hµnh ®éng tËp thÓ
vµ quyÒn cã mét m«i trêng s¹ch vµ tho¶i m¸i.
!
Quèc kú Hµn Quèc

Quèc kú cña Hµn Quèc, Taegeukgi, ra ®êi tõ nh÷ng n¨m
cuèi cña triÒu ®¹i Joseon, lÊy tªn tõ vßng trßn Taegeuk ë gi÷a
l¸ cê, vßng trßn nµy ®îc chia lµm hai phÇn ®Òu nhau vµ hoµn
toµn c©n b»ng. PhÇn ®á phÝa trªn tîng trng cho d¬ng vµ
phÇn mµu xanh ë díi tîng trng cho ©m, biÓu tîng cæ xa
cña thÕgiíi miªu t¶ søc m¹nh khæng lå cña vò trô ®èi lËp nhau
nhng l¹i hßa hîp nhau vµ c©n b»ng nhau mét çch hoµn
h¶o: löa vµ níc, ngµy vµ ®ªm, bãng tèi vµ ¸nh s¸ng, gièng
®ùc vµ gièng çi, nãng vµ l¹nh,
kh¼ng ®Þnh vµ phñ ®Þnh,v.v.
Nh÷ng bé ba çc thanh ë mçi gãc
còng hµm chøa nh÷ng ý tëng vÒ
sù ®èi lËp vµ c©n b»ng. Ba thanh
liÒn tîng trng cho bÇu trêi, vµ
ba thanh ®øt qu·ng ®èi diÖn
tîng trng cho tr¸i ®Êt. ë gãc
díi bªn tr¸i lµ hai thanh liÒn víi mét thanh ®øt qu·ng n»m
gi÷a, tîng trng cho löa. Gãc chÐo ®èi diÖn tîng trng cho
níc. NÒn tr¾ng biÓu tîng cho sù trong s¹ch vµ tinh thÇn yªu
hßa b×nh cña ngêi Hµn Quèc. Toµn thÓ l¸ cê tîng trng cho
ý tëng sèng hµi hßa víi vò trô cña ngêi Hµn Quèc.
§iÒu 37 quy ®Þnh kh«ng ®îc sao nh·ng çc

quyÒn c¬ b¶n cña c«ng d©n v× lý do ®¬n gi¶n lµ çc
quyÒn ®ã kh«ng ®îc ghi trong HiÕn ph¸p. §iÒu
nµy còng quy ®Þnh r»ng chØ luËt ph¸p míi cã thÓ
giíi h¹n çc quyÒn ®ã vµ chØ h¹n chÕ phôc vô
trong trêng hîp cÇn thiÕt cho an ninh quèc gia,
duy tr× luËt ph¸p vµ trËt tù, phóc lîi chung. Ngay
c¶ khi ¸p ®Æt nh÷ng sù h¹n chÕ nµy, kh«ng ®îc
x©m ph¹m ®Õn tù do hoÆc quyÒn lîi tèi thiÓu. HiÕn
ph¸p quy ®Þnh râ rµng r»ng mäi c«ng d©n cã
nh÷ng nghÜa vô c¬ b¶n, bao gåm nghÜa vô ®ãng
thuÕ, nghÜa vô lµm viÖc vµ nghÜa vô quèc phßng
trong nh÷ng t×nh huèng do luËt ph¸p quy ®Þnh.
!
§iÒu næi bËt trong hÖ thèng hiÕn ph¸p hiÖn

nay lµ sù thiÕt lËp Tßa ¸n HiÕn ph¸p víi t çch
ngêi b¶o vÖ HiÕn ph¸p vµ ngêi b¶o ®¶m çc quyÒn
c¬ b¶n cña nh©n d©n.
HiÕn ph¸p còng khuyÕn khÝch mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng
tù do b»ng çch tuyªn bè Nhµ níc ®¶m b¶o quyÒn së h÷u,
®ång thêi khuyÕn khÝch sù tù do, tinh thÇn s¸ng t¹o cña çc
doanh nghiÖp vµ ç nh©n trong çc ho¹t ®éng kinh tÕ. HiÕn
ph¸p còng quy ®Þnh Nhµ níc cã thÓ ®iÒu hßa vµ phèi hîp
çc ho¹t ®éng kinh tÕ nh»m duy tr× sù t¨ng trëng vµ æn ®Þnh
c©n b»ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®ång thêi thùc hiÖn d©n
chñ hãa nÒn kinh tÕ.
ViÖc söa ®æi hiÕn ph¸p ®ßi hái nh÷ng thñ tôc ®Æc biÖt kh¸c
víi çc c«ng t¸c lËp ph¸p kh¸c. HoÆc Tæng thèng hoÆc mét
nhãm ®a sè çc nghÞ sÜ quèc héi cã thÓ ®Ò nghÞ söa ®æi hiÕn
ph¸p. §Ó söa ®æi hiÕn ph¸p cÇn cã sù ®ång thuËn kh«ng chØ
cña Quèc héi mµ cßn cña mét cuéc trng cÇu d©n ý trªn
ph¹m vi toµn quèc. §èi víi Quèc héi, cÇn cã sù ñng hé cña
2/3 hoÆc trªn 2/3 sè ®¹i biÓu quèc héi, trong khi ®èi víi d©n
chóng cÇn cã sù ®ång ý cña h¬n mét nöa sè phiÕu bÇu hîp
lÖ trong cuéc trng cÇu d©n ý trong ph¹m vi c¶ níc.
Tæng thèng
Tæng thèng Hµn Quèc - ®îc bÇu díi h×nh thøc bá

phiÕu kÝn, b×nh ®¼ng vµ trùc tiÕp trªn ph¹m vi toµn quèc,
lµ ngêi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh ph¸p.
NhiÖm kú cña mét Tæng thèng n¨m n¨m, vµ kh«ng
®îc øng cö trong nhiÖm kú tiÕp theo. §iÒu kho¶n
mét nhiÖm kú duy nhÊt nµy nh»m b¶o ®¶m kh«ng cho
bÊt kú ç nh©n nµo n¾m quyÒn lùc chÝnh phñ trong
mét thêi gian dµi. Trong trêng hîp Tæng thèng
kh«ng thÓ tiÕp tôc c«ng viÖc hoÆc qua ®êi, Thñ tíng
hoÆc çc thµnh viªn cña Héi ®ång Nhµ níc sÏ t¹m
thêi gi÷ chøc Tæng thèng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
!!
Díi hÖ thèng chÝnh trÞ hiÖn nay, Tæng thèng gi÷

n¨m vai trß chñ yÕu. Tríc hÕt, Tæng thèng lµ ngêi
®øng ®Çu quèc gia, tîng trng vµ ®¹i diÖn cho toµn
thÓ d©n téc trong hÖ thèng chÝnh phñ vµ trong quan hÖ
®èi ngo¹i.
Tæng thèng sÏ tiÕp çc nhµ ngo¹i giao níc ngoµi,
tÆng thëng hu©n ch¬ng, huy ch¬ng vµ çc danh
hiÖu kh¸c vµ ban lÖnh ©n x¸. Tæng thèng cã nghÜa vô
b¶o vÖ nÒn ®éc lËp, toµn vÑn l·nh thæ, sù duy tr× nhµ
níc quèc gia vµ duy tr× HiÕn ph¸p ngoµi nhiÖm vô
®Æc biÖt lµ theo ®uæi sù nghiÖp thèng nhÊt hßa b×nh
gi÷a hai miÒn TriÒu Tiªn.
Thø hai, Tæng thèng lµ ngêi ®iÒu hµnh tèi cao ban
hµnh çc bé luËt ®îc c¬ quan lËp ph¸p th«ng qua,
®ång thêi ban bè çc lÖnh vµ s¾c lÖnh ®Ó thùc thi ph¸p
luËt. Tæng thèng cã ®Çy ®ñ quyÒn ®iÒu hµnh Héi ®ång
Nhµ níc, nh÷ng c¬ quan cè vÊn vµ c¬ quan hµnh
ph¸p. Tæng thèng cã quyÒn chØ ®Þnh çc viªn chøc,
trong ®ã cã Thñ tíng vµ ngêi ®øng ®Çu çc c¬ quan
hµnh ph¸p.
Thø ba, Tæng thèng còng lµ Tæng t lÖnh lùc lîng
vò trang. ¤ng cã quyÒn lùc réng r·i ®èi víi çc chÝnh
s¸ch qu©n sù, bao gåm c¶ quyÒn tuyªn bè chiÕn tranh.
Thø t, Tæng thèng lµ nhµ ngo¹i giao ®øng ®Çu vµ lµ
ngêi v¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ngo¹i giao. Tæng thèng lµ
ngêi cã quyÒn chØ ®Þnh hoÆc cö çc ®Æc ph¸i viªn ngo¹i
giao vµ ký kÕt hiÖp íc víi çc quèc gia trªn thÕ giíi.
Sau cïng, Tæng thèng lµ ngêi ho¹ch ®Þnh chÝnh
s¸ch vµ ngêi lµm luËt chñ yÕu. Tæng thèng cã thÓ ®Ò
xuÊt nh÷ng dù th¶o luËt lªn Quèc héi hoÆc cã thÓ
®Ých th©n hoÆc qua giÊy tê tr×nh bµy quan ®iÓm cña
m×nh lªn c¬ quan lËp ph¸p. Tæng thèng kh«ng thÓ
gi¶i t¸n Quèc héi, nhng Quèc héi cã thÓ buéc Tæng
thèng chÞu tr¸ch nhiÖm cuèi cïng ®èi víi HiÕn ph¸p
b»ng mét qu¸ tr×nh kh«ng thõa nhËn.
!"
Ngµnh hµnh ph¸p
Díi chÕ ®é Tæng thèng cña Hµn Quèc, Tæng thèng

thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý th«ng qua Héi ®ång nhµ
níc bao gåm tõ 15 ®Õn 30 thµnh viªn do Tæng thèng,
ngêi duy nhÊt cã tr¸ch nhiÖm quyÕt ®Þnh toµn bé
nh÷ng chÝnh s¸ch quan träng cña chÝnh phñ, lµm chñ
täa. Thñ tíng do Tæng thèng chØ ®Þnh vµ ®îc Quèc
héi th«ng qua. Lµ ngêi trî lý hµnh ph¸p chÝnh cho
Tæng thèng, Thñ tíng qu¶n lý çc Bé hµnh chÝnh vµ
V¨n phßng Phèi hîp ChÝnh s¸ch cña chÝnh phñ díi sù
chØ ®¹o cña Tæng thèng. Thñ tíng còng cã quyÒn th¶o
luËn nh÷ng chÝnh s¸ch lín cña quèc gia vµ tham dù çc
cuéc häp cña Quèc héi.
Hai Phã Thñ tíng ®îc bæ nhiÖm nh»m ®¶m ®¬ng
nh÷ng nhiÖm vô ®Æc biÖt do Thñ tíng giao phã. Bé
trëng Tµi chÝnh vµ Kinh tÕ vµ Bé trëng Gi¸o dôc vµ
Ph¸t triÓn Nh©n lùc còng ®ång thêi gi÷ chøc Phã Thñ
tíng.
Çc thµnh viªn cña Héi ®ång Nhµ níc do Tæng thèng
chØ ®Þnh theo sù tiÕn cö cña Thñ tíng. Nh÷ng thµnh
viªn nµy cã quyÒn l·nh ®¹o vµ gi¸m s¸t çc bé qu¶n lý,
th¶o luËn çc c«ng viÖc ®¹i sù cña quèc gia, hµnh xö
nh©n danh Tæng thèng, cã mÆt t¹i Quèc héi vµ ph¸t biÓu
ý kiÕn cña m×nh. Çc thµnh viªn cña Héi ®ång Nhµ níc
chØ chÞu tr¸ch nhiÖm tËp thÓ vµ ç nh©n ®èi víi Tæng
thèng.
Ngoµi Héi ®ång Nhµ níc, Tæng thèng cã mét sè c¬
quan díi quyÒn kiÓm so¸t trùc tiÕp cña m×nh ®Ó h×nh
thµnh vµ thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch quèc gia. §ã lµ Côc
KiÓm to¸n vµ Thanh tra, Côc T×nh b¸o Quèc gia, Uû ban
DÞch vô D©n sù vµ Uû ban §éc lËp chèng tham nhòng
cña Hµn Quèc. Nh÷ng ngêi ®øng ®Çu çc c¬ quan nµy
!#
C¬ cÊu chÝnh phñ cña §¹i Hµn D©n Quèc

!$
Khu liªn hîp ChÝnh phñ trung ¬ng t¹i Sejongno
®Òu do Tæng thèng chØ ®Þnh, riªng chñ tÞch Ban KiÓm
to¸n vµ Thanh tra ph¶i ®îc Quèc héi th«ng qua.
Ban KiÓm to¸n vµ Thanh tra cã quyÒn kiÓm tra çc b¸o
ço tµi chÝnh cña çc c¬ quan chÝnh phñ thuéc trung
¬ng vµ ®Þa ph¬ng, çc tæ chøc, c«ng ty chÝnh phñ vµ
çc bé liªn quan. Ban nµy còng ®îc trao quyÒn thanh tra
nh÷ng hµnh ®éng l¹m dông chøc quyÒn c«ng hoÆc
nh÷ng hµnh vi sai tr¸i cña viªn chøc trong ph¹m vi tr¸ch
nhiÖm chÝnh thøc cña hä. KÕt qu¶ thanh tra ®îc b¸o ço
lªn Tæng thèng vµ Quèc héi, mÆc dï Ban nµy chØ cã tr¸ch
nhiÖm duy nhÊt víi ngêi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh ph¸p.
Côc T×nh b¸o Quèc gia cã quyÒn thu thËp çc tin tøc
t×nh b¸o chiÕn lîc ë trong còng nh ngoµi níc vµ çc
tin tøc vÒ çc ho¹t ®éng lËt ®æ vµ çc ho¹t ®éng téi ph¹m
quèc tÕ. Côc còng lËp kÕ ho¹ch vµ phèi hîp çc ho¹t
®éng t×nh b¸o vµ an ninh cña chÝnh phñ.
ñy ban D©n sù ®îc thµnh lËp n¨m 1999, víi nhiÖm
vô qu¶n lý nh©n sù c«ng chøc mét çch c«ng b»ng vµ
h÷u hiÖu.
Uû ban §éc lËp chèng tham nhòng cña Hµn Quèc
®îc thµnh lËp n¨m 2002, cã quyÒn thùc hiÖn tÊt c¶ çc
!%
biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó phßng chèng tham nhòng: ®Ò ra vµ

®¸nh gi¸ çc chÝnh s¸ch chèng tham nhòng; t¨ng cêng
gi¸o dôc vµ çc quan hÖ x· héi; kiÓm tra, b¸o ço vµ b¶o
vÖ nh÷ng ngêi ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn vµ b¸o ço chÝnh
quyÒn nh÷ng hµnh vi phi ph¸p.
Ngµnh lËp ph¸p
QuyÒn lËp ph¸p ®îc trao cho Quèc héi, c¬ quan

lËp ph¸p chØ cã mét viÖn. Quèc héi gåm 273 thµnh
viªn phôc vô trong nhiÖm kú 4 n¨m.
5/6 sè thµnh viªn trong Quèc héi ®îc bÇu th«ng
qua bá phiÕu phæ th«ng, sè ghÕ cßn l¹i ®îc ph©n
theo tû lÖ cho çc ®¶ng giµnh ®îc 5 ghÕ trë lªn trong
mét cuéc bÇu cö trùc tiÕp. HÖ thèng bÇu cö ®¹i diÖn
theo tû lÖ nµy nh»m môc ®Ých chØ ®Þnh nh÷ng ®¹i biÓu
Quèc héi ®¹i diÖn cho quyÒn lîi quèc gia h¬n lµ ®¹i
diÖn cho quyÒn lîi cña ®Þa ph¬ng.
§Ó ®ñ tiªu chuÈn tham gia øng cö, mçi øng cö
viªn cÇn ph¶i cã Ýt nhÊt 25 tuæi ®êi. Mçi khu vùc bÇu
cö sÏ chän øng cö viªn ra tranh cö b»ng ®a sè phiÕu
bÇu.
Mét ®¹i biÓu Quèc héi kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm
ngoµi Quèc héi vÒ nh÷ng ý kiÕn ph¸t biÓu hoÆc
nh÷ng l¸ phiÕu bá trong Quèc héi. Trong thêi gian
diÔn ra kú häp Quèc héi, kh«ng mét ®¹i biÓu nµo cña
Quèc héi bÞ b¾t gi÷ hoÆc bÞ giam nÕu kh«ng cã sù
®ång ý cña Quèc héi trõ trêng hîp ph¹m téi hiÓn
nhiªn.
Trong trêng hîp mét ®¹i biÓu Quèc héi bÞ giam
gi÷ vµo thêi gian tríc khi b¾t ®Çu phiªn häp Quèc
héi, thµnh viªn ®ã ph¶i ®îc tr¶ tù do trong suèt thêi
kú phiªn häp theo yªu cÇu cña Quèc héi.
Cã hai lo¹i phiªn häp lËp ph¸p gåm cã phiªn
thêng kú vµ phiªn ®Æc biÖt. Phiªn häp thêng kú
®îc tæ chøc 1 lÇn trong n¨m, tõ th¸ng 9 ®Õn th¸ng
!&
12 vµ phiªn häp ®Æc biÖt cã thÓ ®îc tæ chøc theo yªu

cÇu cña Tæng thèng hoÆc 1/4 hay trªn 1/4 tæng sè ®¹i
biÓu Quèc héi. Thêi gian diÔn ra phiªn häp thêng kú
thêng giíi h¹n trong kho¶ng 100 ngµy vµ 30 ngµy
cho phiªn häp ®Æc biÖt. NÕu Tæng thèng yªu cÇu tæ
chøc mét phiªn häp ®Æc biÖt th× ph¶i x¸c ®Þnh râ thêi
gian diÔn ra phiªn häp nµy vµ lý do triÖu tËp.
Trõ nh÷ng trêng hîp kh¸c ®îc quy ®Þnh trong
HiÕn ph¸p hay luËt, sù tham dù cña h¬n mét nöa tæng
sè ®¹i biÓu Quèc héi vµ sè phiÕu thuËn cña h¬n mét
nöa sè thµnh viªn hiÖn t¹i cña Quèc héi lµ cÇn thiÕt ®Ó
lµm cho mét quyÕt ®Þnh cña Quèc héi cã søc rµng
buéc. Trong trêng hîp sè phiÕu b»ng nhau, vÊn ®Ò sÏ
®îc coi lµ bÞ Quèc héi b¸c bá. Çc kú häp Quèc héi
lµ c«ng khai ®èi víi c«ng chóng, nhng nÕu qu¸ nöa sè
®¹i biÓu cã mÆt hoÆc khi ngêi ph¸t ng«n cho lµ cÇn
lµm nh vËy v× lîi Ých quèc gia th× lÖ nµy cã thÓ bá.
Quèc héi ®îc trao cho mét sè chøc n¨ng theo HiÕn
ph¸p, vµ chøc n¨ng quan träng nhÊt lµ lËp ph¸p.
Nh÷ng chøc n¨ng kh¸c bao gåm quyÒn quyÕt ®Þnh vÒ
ng©n s¸ch quèc gia, çc vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÝnh
s¸ch ®èi ngo¹i, tuyªn bè chiÕn tranh, viÖc cö lùc lîng
vò trang ra níc ngoµi hoÆc viÖc ®ãng qu©n cña lùc
lîng qu©n sù níc ngoµi t¹i Hµn Quèc, viÖc thanh tra
hoÆc kiÓm so¸t nh÷ng vÊn ®Ò ®Æc biÖt vÒ ®èi néi vµ sù
buéc téi.
Mét kiÕn nghÞ buéc téi ph¶i ®îc mét phÇn ba sè
®¹i biÓu Quèc héi ®a ra. §Ó phª chuÈn mét kiÕn nghÞ
buéc téi cÇn ph¶i cã ®a sè ®¹i biÓu Quèc héi biÓu
quyÕt th«ng qua. Mét kiÕn nghÞ buéc téi Tæng thèng
ph¶i ®îc ®a sè ®¹i biÓu Quèc héi ®a ra, vµ ®îc hai
phÇn ba hoÆc h¬n hai phÇn ba tæng sè ®¹i biÓu bá
phiÕu thuËn th«ng qua. Khi mét kiÕn nghÞ ®îc Quèc
héi th«ng qua, vô viÖc sÏ ®îc göi lªn Tßa ¸n HiÕn
ph¸p ®Ó xÐt xö.
!'
Khu liªn hîp ChÝnh phñ trung ¬ng t¹i Sejongno Nhµ Quèc héi
Quèc héi bÇu mét ph¸t ng«n viªn vµ hai trî lý ph¸t
ng«n lµm viÖc trong hai n¨m. Ngêi ph¸t ng«n chñ tr×
çc phiªn häp toµn thÓ vµ ®¹i diÖn cho c¬ quan lËp
ph¸p nµy trong viÖc gi¸m s¸t c«ng t¸c qu¶n lý. Hai trî
lý ph¸t ng«n viªn hç trî cho ph¸t ng«n viªn vµ thay
thÕ ph¸t ng«n viªn khi «ng v¾ng mÆt.
ñy ban thêng trùc
Quèc héi bao gåm 16 uû ban thêng trùc víi çc chøc
danh sau: ñy ban ChØ ®¹o; ñy ban LËp ph¸p vµ T ph¸p;
ñy ban ChÝnh s¸ch Quèc gia; ñy ban Tµi chÝnh vµ Kinh tÕ;
ñy ban Thèng nhÊt; ñy ban §èi ngo¹i vµ Th¬ng m¹i; ñy
ban Quèc phßng; ñy ban Qu¶n lý ChÝnh phñ vµ Tù trÞ §Þa
ph¬ng; ñy ban Gi¸o dôc; ñy ban Khoa häc, C«ng nghÖ,
Th«ng tin vµ ViÔn th«ng; ñy ban V¨n hãa vµ Du lÞch; ñy
ban N«ng nghiÖp; ñy ban L©m nghiÖp; ñy ban Hµng h¶i
vµ Thñy s¶n; ñy ban Th¬ng m¹i, C«ng nghiÖp vµ N¨ng
lîng; ñy ban Y tÕ vµ Phóc lîi X· héi; ñy ban M«i trêng
vµ Lao ®éng; ñy ban X©y dùng vµ VËn t¶i ; ñy ban T×nh
"
b¸o.
Chñ tÞch cña çc ñy ban thêng trùc nµy ®îc bÇu trong
sè çc thµnh viªn cña tõng ñy ban. Sè thµnh viªn cña çc
ñy ban thêng trùc sÏ do Quèc héi quy ®Þnh.
Chñ tÞch cña çc ñy ban thêng trùc cã quyÒn qu¶n
lý ho¹t ®éng cña ñy ban, duy tr× trËt tù vµ ®¹i diÖn cho
ñy ban. Çc dù th¶o luËt vµ çc kiÕn nghÞ ®îc chuyÓn
®Õn cho çc ñy ban thêng trùc xem xÐt. Çc uû ban lµ
çc diÔn ®µn chñ yÕu ®Ó hßa gi¶i nh÷ng kh¸c biÖt gi÷a
®¶ng cÇm quyÒn vµ ®¶ng ®èi lËp.
Theo luËt Quèc héi hiÖn hµnh, mçi tæ chøc chÝnh trÞ
bao gåm tõ 20 ®¹i biÓu Quèc héi trë lªn cã thÓ thµnh
lËp mét nhãm ®µm ph¸n, ho¹t ®éng víi t çch mét
®¬n vÞ cña çc nhãm ®µm ph¸n gi÷a çc ®¶ng trong
Quèc héi.
Çc ®¹i biÓu Quèc héi kh«ng theo ®¶ng ph¸i nµo
cã thÓ tæ chøc mét nhãm ®µm ph¸n riªng rÏ nÕu sè
®¹i biÓu nµy tõ 20 trë lªn. Çc nhãm ®µm ph¸n nµy
chØ ®Þnh ngêi ®øng ®Çu nhãm ®¹i biÓu cña ®¶ng
trong Quèc héi vµ çc ®¹i biÓu phô tr¸ch tæ chøc,
nh÷ng ngêi nµy chÞu tr¸ch nhiÖm ®µm ph¸n víi çc
nhãm kh¸c.
Nh÷ng ngêi ®øng ®Çu çc nhãm ®¹i biÓu th¶o luËn
thêi gian çc phiªn häp Quèc héi vµ ch¬ng tr×nh nghÞ sù
cho çc phiªn häp toµn thÓ vµ çc phiªn häp cña ñy ban.
Ngµnh t ph¸p
Ngµnh t ph¸p cña Hµn Quèc ®îc chia lµm ba cÊp:
Tßa ¸n tèi cao, Tßa ¸n cÊp 1 vµ çc Tßa ¸n ®Þa ph¬ng,
trong ®ã cã Tßa ¸n B»ng s¸ng chÕ, Tßa ¸n gia ®×nh vµ
Tßa ¸n hµnh chÝnh. Tßa ¸n thùc hiÖn thÈm quyÒn xÐt
xö çc vÊn ®Ò d©n sù, h×nh sù, hµnh chÝnh, bÇu cö vµ
çc vÊn ®Ò t ph¸p kh¸c, ®ång thêi gi¸m s¸t çc vÊn
®Ò ®¨ng ký bÊt ®éng s¶n, ®iÒu tra d©n sè, kho¶n tiÒn
göi ng©n hµng vµ çc th ký t ph¸p.
"
Tßa ¸n tèi cao lµ tßa ¸n t ph¸p cao nhÊt. Tßa ¸n xÐt

xö çc ®¬n kh¸ng ¸n çc b¶n ¸n cña çc tßa cÊp díi
vµ tßa qu©n sù. Ch¸nh ¸n Tßa ¸n tèi cao do Tæng
thèng chØ ®Þnh víi sù th«ng qua cña quèc héi. Çc
quan tßa kh¸c do Tæng thèng chØ ®Þnh theo sù tiÕn cö
cña Ch¸nh ¸n Tßa ¸n tèi cao. NhiÖm kú cña Ch¸nh ¸n
Tßa ¸n sau khi ®îc Quèc héi chuÈn y lµ 6 n¨m vµ
kh«ng ®îc lµm nhiÖm kú thø hai. Ch¸nh ¸n tßa ¸n tèi
cao ph¶i rót lui khái chøc vô cña m×nh khi ®Õn tuæi 70.
NhiÖm kú cho çc quan tßa kh¸c lµ 6 n¨m vµ hä cã thÓ
®îc chØ ®Þnh l¹i theo quy ®Þnh cña luËt, mÆc dï hä
ph¶i tõ nhiÖm khi ®Õn tuæi 65.
Tßa ¸n cÊp 1 xÐt xö çc ®¬n kh¸ng ¸n çc quyÕt
®Þnh cña çc tßa ¸n quËn vµ tßa ¸n gia ®×nh vÒ çc vÊn
®Ò d©n sù, h×nh sù vµ hµnh chÝnh vµ xö çc trêng hîp
®Æc biÖt theo luËt ®Þnh.
Tßa ¸n B»ng s¸ng chÕ xem xÐt nh÷ng quyÕt ®Þnh do
V¨n phßng S¸ng chÕ ®a ra víi t çch xÐt xö phóc
thÈm trung ph¸n. Tßa ¸n tèi cao lµ tßa ¸n cuèi cïng
gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp vÒ s¸ng chÕ.
Çc tßa ¸n quËn ®ãng t¹i Seoul vµ 12 thµnh phè sau:
Incheon, Suwon, Chuncheon, Daejeon, Cheongju, Daegu,
Busan, Changwon, Ulsan, Gwangju, Jeonju vµ Jeju.
Tßa ¸n gia ®×nh ®îc trao quyÒn xÐt xö tÊt c¶ çc
trêng hîp liªn quan ®Õn h«n nh©n, vÞ thµnh niªn vµ
çc vÊn ®Ò trong níc kh¸c. Tßa ¸n hµnh chÝnh chØ xö
çc vô ¸n hµnh chÝnh.
Çc tßa ¸n quËn ngoµi Seoul thùc hiÖn chøc n¨ng
cña Tßa ¸n hµnh chÝnh t¹i çc quËn ®ã.
Ngoµi çc tßa ¸n nµy cßn cã nh÷ng tßa ¸n qu©n sù
thùc hiÖn xÐt xö ®èi çc téi ph¹m lµ thµnh viªn cña lùc
lîng vò trang vµ çc nh©n viªn d©n sù cña hä g©y ra.
"
Tßa ¸n hiÕn ph¸p
Tßa ¸n hiÕn ph¸p ®îc thµnh lËp th¸ng 8-1988 vµ

lµ mét phÇn c¬ b¶n cña hÖ thèng hiÕn ph¸p. HiÕn
ph¸p cña nÒn Céng hßa thø s¸u, dùa trªn kh¸t väng
d©n chñ s©u s¾c cña ngêi d©n Hµn Quèc, ®· ¸p dông
mét hÖ thèng t ph¸p míi - Tßa ¸n hiÕn ph¸p - ®Ó b¶o
vÖ HiÕn ph¸p vµ nh÷ng quyÒn c¬ b¶n cña con ngêi
th«ng qua viÖc thiÕt lËp thñ tôc xÐt xö ®Æc biÖt ®èi
víi nh÷ng vÊn ®Ò vÒ HiÕn ph¸p.
Tßa ¸n ®îc HiÕn ph¸p cña §¹i Hµn D©n Quèc trao
quyÒn ®Ó gi¶i thÝch HiÕn ph¸p vµ xem xÐt tÝnh hîp
hiÕn cña tÊt c¶ çc ®¹o luËt, ®a ra çc quyÕt ®Þnh t
ph¸p ®Ó buéc téi hoÆc gi¶i thÓ mét ®¶ng chÝnh trÞ hoÆc
®a ra ph¸n quyÕt ®èi víi nh÷ng tranh chÊp vÒ thÈm
quyÒn xÐt xö vµ nh÷ng khiÕu n¹i vÒ hiÕn ph¸p.
Tßa ¸n bao gåm 9 quan tßa. NhiÖm kú cña mçi quan
tßa lµ 6 n¨m vµ cã thÓ gia h¹n thªm. Trô së tßa ¸n lµ
mét tßa nhµ 5 tÇng m¸i vßm ë Seoul, trô së nµy ®·
®îc nhËn gi¶i thëng kiÕn tróc cña Hµn Quèc.
43
§Õn ngµy 31-12-2001, tßa ¸n ®· xÐt xö 7.389 trêng

hîp (trong ®ã cã 462 trêng hîp cã liªn quan ®Õn sù
hîp hiÕn cña çc ®¹o luËt) vµ ®a ra ph¸n quyÕt ®èi
víi 6.927 trêng hîp, trong ®ã cã 462 trêng hîp
cha ®îc gi¶i quyÕt.
Sè lîng lín çc vô ¸n cho thÊy vÞ trÝ cña tßa ¸n vµ ý
nghÜa trong t¬ng lai trong viÖc thùc thi nh÷ng môc tiªu
cña tßa ¸n - b¶o vÖ hiÕn ph¸p vµ nh÷ng quyÒn c¬ b¶n.
ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng
§iÒu 117 cña HiÕn ph¸p Hµn Quèc quy ®Þnh ChÝnh
quyÒn ®Þa ph¬ng gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan tíi
phóc lîi cña ngêi d©n ®Þa ph¬ng, qu¶n lý tµi s¶n, vµ
trong giíi h¹n luËt ph¸p cho phÐp, cã thÓ ban hµnh nh÷ng
®¹o luËt liªn quan ®Õn quy chÕ vÒ sù tù trÞ ®Þa ph¬ng.
§¹o luËt vÒ tù trÞ ®Þa ph¬ng ®îc ban hµnh n¨m
1949 vµ çc héi ®ång ®Þa ph¬ng ho¹t ®éng cho tíi
khi bÞ chÝnh quyÒn qu©n sù gi¶i t¸n n¨m 1961.
Tuy nhiªn, sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña çc ®Þa
ph¬ng trong nh÷ng n¨m 70 vµ 80, ®· lµm t¨ng thªm
®ßi hái vÒ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng tù trÞ. §Ó ®¸p øng
®ßi hái nµy mét çch hiÖu qu¶ h¬n, tõ gi÷a nh÷ng
n¨m 80, chÝnh quyÒn trung ¬ng ®· b¾t ®Çu khuyÕn
khÝch nghiªn cøu kh¶ thi vµ ®Ò ra kÕ ho¹ch tiÕp tôc l¹i
sù tù trÞ ®Þa ph¬ng.
N¨m 1988, chÝnh phñ khëi xíng viÖc söa ®æi §¹o
luËt tù trÞ ®Þa ph¬ng. Theo ®¹o luËt míi nµy, çc
cuéc bÇu cö héi ®ång ®Þa ph¬ng ®· ®îc tæ chøc vµo
th¸ng 3 n¨m 1991, t¹i çc si (thµnh phè), gun (tØnh),
vµ gu (quËn tù trÞ) vµ vµo th¸ng 6 n¨m 1991, t¹i çc
thµnh phè thñ phñ vµ tØnh. Çc cuéc bÇu cö ñy viªn héi
44
®ång qu¶n trÞ vµ thÞ trëng ®îc tæ chøc vµo n¨m 1995.
ë Hµn Quèc hiÖn nay cã 16 chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng
cÊp cao, trong ®ã cã 7 chÝnh quyÒn thµnh phè, 9 chÝnh
quyÒn tØnh vµ 232 chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÊp thÊp h¬n,
trong ®ã cã 74 chÝnh quyÒn si (thµnh phè), 89 chÝnh
quyÒn gun (tØnh) vµ 69 chÝnh quyÒn gu (quËn tù trÞ)
trong ph¹m vi çc thµnh phè trung ¬ng.
ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng l·nh ®¹o viÖc qu¶n lý vµ hç
trî çc vÊn ®Ò vÒ hµnh chÝnh trõ nh÷ng trêng hîp luËt
quy ®Þnh kh¸c ®i. Chøc n¨ng hµnh ph¸p ®Þa ph¬ng gåm
nh÷ng chøc n¨ng ®îc chÝnh quyÒn trung ¬ng trao cho
nh qu¶n lý tµi s¶n vµ çc c¬ së c«ng céng, quyÒn quyÕt
®Þnh vµ thu thuÕ ®Þa ph¬ng vµ phÝ çc lo¹i dÞch vô.
ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÊp cao h¬n cã nh÷ng ban gi¸o
dôc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn gi¸o dôc
vµ v¨n hãa trong mçi céng ®ång.
ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÊp cao vÒ c¬ b¶n ®ãng vai
trß trung gian gi÷a chÝnh quyÒn trung ¬ng vµ çc
chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÊp díi.
ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÊp thÊp chuyÓn giao dÞch vô
tíi ngêi d©n th«ng qua hÖ thèng qu¶n lý quËn (eup,
myeon, vµ dong). Mçi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÊp thÊp
qu¶n lý mét sè quËn vµ ho¹t ®éng víi vai trß lµ v¨n
phßng gi¶i quyÕt khiÕu n¹i cña d©n ®Þa ph¬ng. V¨n
phßng Eup, Myon, vµ Dong thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý
hµng ngµy vµ chøc n¨ng dÞch vô x· héi.
45
ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng
Thµnh phè Seoul TØnh Gangwon-do

DiÖn tÝch: 606 km2 DiÖn tÝch: 16.874 km2
D©n sè: 10,3 triÖu D©n sè: 1,6 triÖu
Thµnh phè Busan TØnh Chungcheongbuk-do

Thµnh phè Daegu TØnh Chungcheongnam-do

Thµnh phè Incheon TØnh Jeollabuk-do

Sè d©n: 2,5 triÖu D©n sè: 2,0 triÖu
Thµnh phè Gwangju TØnh Jeollanam-do

Thµnh phè Daejeon TØnh Gyeongsangbuk-do

Thµnh phè Ulsan TØnh Gyeongsangnam-do

DiÖn tÝch: 1.056 km2 DiÖn tÝch: 10.515 km2
D©n sè: 1 triÖu D©n sè: 3,1 triÖu
Thµnh phè Gyeonggi-do TØnh Jeju-do

DiÖn tÝch: 10.190 km2 DiÖn tÝch: 1.846 km2
46
Mèi quan hÖ liªn TriÒu
Bèi c¶nh lÞch sö

Cuéc chiÕn tranh TriÒu Tiªn 1950-1953 kh«ng chØ g©y
ra nh÷ng tæn thÊt to lín vÒ ngêi vµ cña mµ cßn ®Ó l¹i
mét vÕt r¹n nøt lín gi÷a hai miÒn TriÒu Tiªn. Sau chiÕn
tranh, hai bªn ®èi ®Çu qua khu vùc phi qu©n sù (DMZ)
gi÷a nh÷ng c¨ng th¼ng cña cuéc chiÕn tranh l¹nh.
Trong khi CHDCND TriÒu Tiªn theo ®uæi sù thèng
nhÊt cã tÝnh chÊt céng s¶n dùa trªn lËp luËn ®îc gäi lµ
Mét Joseon (cã nghÜa lµ mét TriÒu Tiªn) th× Hµn
Quèc coi chÝnh phñ cña m×nh lµ thùc thÓ hîp ph¸p duy
nhÊt trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn vµ thèng nhÊt lµ sù më réng
chñ quyÒn quèc gia. Nh÷ng quan ®iÓm cøng nh¾c,
kh«ng nh©n nhîng nµy khiÕn cho qu¸ tr×nh hßa gi¶i
gi÷a hai bªn kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc cho ®Õn tËn
nh÷ng n¨m 60.
Tuy nhiªn, quan hÖ quèc tÕ trë nªn th©n thiÖn h¬n vµo
nh÷ng n¨m 70. Hai bªn TriÒu Tiªn c«ng nhËn chÝnh phñ
cña nhau, ®©y lµ mét bíc ngoÆt trong quan ®iÓm cña
hai bªn híng vÒ sù thèng nhÊt. DÊu hiÖu tÝch cùc ®Çu
tiªn cña sù kiÖn nµy x¶y ra vµo Ngµy Gi¶i phãng n¨m
1970 víi lêi kªu gäi tõ miÒn Nam cho mét cuéc thi ®ua
hßa b×nh thùc sù víi miÒn B¾c.
Th¸ng T¸m n¨m sau, ®¹i diÖn cña Héi Ch÷ ThËp §á hai
miÒn TriÒu Tiªn ®· tæ chøc cuéc häp trùc tiÕp sau 26 n¨m
chia c¾t. C¶ hai chÝnh phñ ®· hîp t¸c vµ nç lùc ®Ó ®oµn tô
çc gia ®×nh bÞ ly t¸n trong cuéc chiÕn tranh TriÒu Tiªn.
N¨m 1972, hai chÝnh phñ ®¹t ®îc mét tháa thuËn
trªn çc nguyªn t¾c vÒ thèng nhÊt vµ tuyªn bè kÕt qu¶
cña B¶n Tuyªn bè chung Nam - B¾c ngµy 4 -7. KÓ tõ ®ã,
hai chÝnh phñ ®· vît qua nhiÒu trë ng¹i ®Ó tiÕn hµnh
47
çc cuéc héi ®µm kh«ng thêng xuyªn vµ liªn l¹c qua
nhiÒu kªnh.
N¨m 1985 ®· x¶y ra mét sù kiÖn ®¸ng nhí nhê cuéc
héi ®µm Ch÷ ThËp §á: thµnh viªn cña çc gia ®×nh bÞ ly
t¸n, mçi bªn 50 ngêi, ®· sang th¨m nhau ®Ó t×m nh÷ng
ngêi th©n bÞ mÊt liªn l¹c trong nhiÒu n¨m. Mét sù kiÖn
quan träng kh¸c lµ Cuéc héi ®µm kinh tÕ Nam - B¾c
(1984) vµ çc cuéc héi nghÞ trï bÞ cho Cuéc héi ®µm
Quèc héi Nam - B¾c (1985). §¸ng tiÕc lµ, nh÷ng kªnh
®èi tho¹i bæ sung gi÷a hai miÒn Nam - B¾c nµy bÞ ngng
l¹i v× nhiÒu lý do chÝnh trÞ kh¸c nhau.
Vµo nh÷ng n¨m 90, nh÷ng thay ®æi nhanh chãng
trong çc níc thuéc khèi x· héi chñ nghÜa ®· cã nh÷ng
¶nh hëng vÒ mÆt chÝnh trÞ ®Õn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn.
§¸ng chó ý lµ vµo n¨m 1990, Héi ®µm cÊp cao Nam -
B¾c gi÷a çc thñ tíng hai bªn ®îc b¾t ®Çu vµ n¨m
1991 ®· ®a ra Tháa thuËn c¬ b¶n Nam - B¾c. Tháa
thuËn nµy c«ng nhËn hai miÒn Nam - B¾c cã mét mèi
quan hÖ ®Æc biÖt t¹m thêi trong tiÕn tr×nh híng tíi
thèng nhÊt.
Th¸ng 2-1992, Tuyªn bè chung Phi h¹t nh©n ®îc
ký kÕt vµ cã hiÖu lùc. Tuy nhiªn, tríc khi Tháa thuËn
c¬ b¶n Nam - B¾c mang l¹i kÕt qu¶ thùc sù, nç lùc cña
CHDCND TriÒu Tiªn nh»m tù trang bÞ vò khÝ h¹t nh©n
®· lµm t×nh h×nh trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn c¨ng th¼ng trë
l¹i.
§Ó gi¶m bít vµ ph¸ vì c¨ng th¼ng th«ng qua viÖc x©y
dùng lßng tin gi÷a hai bªn, th¸ng 7-1994, hai miÒn TriÒu
Tiªn ®ång ý tæ chøc cuéc héi ®µm cÊp cao gi÷a tæng
thèng Hµn Quèc Kim Young-sam vµ Chñ tÞch CHDC-
ND TriÒu Tiªn Kim Il-sung. Nhng sù qua ®êi ®ét ngét
cña Chñ tÞch Kim Il-sung ®· chÊm døt nç lùc nµy.
ChÝnh quyÒn cña Tæng thèng Kim Dae-jung (1998-
2002) ®· më ra mét kû nguyªn míi cña sù hßa gi¶i vµ
hîp t¸c víi CHDCND TriÒu Tiªn. §Ó t¨ng cêng
48
ChÝnh s¸ch ¸nh d¬ng, n¨m 2000 Tæng thèng Kim

sang th¨m B×nh Nhìng vµ tæ chøc cuéc gÆp cÊp cao
®Çu tiªn víi l·nh ®¹o cña CHDCND TriÒu Tiªn - Chñ
tÞch Kim Jong-il. Tuyªn bè chung lÞch sö 15-6 ®îc
ký kÕt víi môc tiªu t¨ng cêng sù hiÓu biÕt lÉn nhau,
thóc ®Èy mèi quan hÖ liªn TriÒu vµ híng tíi sù thèng
nhÊt hßa b×nh. Çc vÊn ®Ò hai bªn cïng quan t©m ®·
®îc ®a ra th¶o luËn vµ nh÷ng cuéc ®oµn tô çc gia
®×nh ly t¸n ®· ®îc tæ chøc t¹i Seoul vµ B×nh Nhìng.
Tæng thèng Kim Dae-jung ®· ®îc trao tÆng
Gi¶i thëng Nobel Hßa b×nh n¨m 2000 ghi nhËn
nh÷ng n¨m th¸ng ®Êu tranh nh»m t¨ng cêng d©n
chñ vµ nh©n quyÒn cho ®Êt níc còng nh nh÷ng
nç lùc hßa gi¶i hai miÒn TriÒu Tiªn cña «ng.
Trao ®æi vµ hîp t¸c liªn TriÒu

Th¬ng m¹i gi÷a hai miÒn TriÒu Tiªn ®îc hîp ph¸p
hãa trong Tuyªn bè ®Æc biÖt ra ngµy 7-7-1988. N¨m
2002, kim ng¹ch mËu dÞch gi÷a hai miÒn TriÒu Tiªn ®¹t
641,73 triÖu ®« la Mü.
Dùa trªn chÝnh s¸ch t¸ch rêi kinh tÕ víi chÝnh trÞ, ngµy
30-4-1998, Hµn Quèc ®Ò ra biÖn ph¸p nh»m më réng hîp
t¸c kinh tÕ liªn TriÒu. HiÖn nay Seoul cho phÐp ñy viªn ban
qu¶n trÞ cña çc c«ng ty lín còng nh çc tæ chøc kinh tÕ
®Õn th¨m CHDCND TriÒu Tiªn v× môc ®Ých kinh doanh.
Trong lÜnh vùc th¬ng m¹i vµ kinh doanh, chÝnh phñ
®· t¨ng khèi lîng hµng hãa nhËp khÈu trªn c¬ së phª
duyÖt theo nhãm ®ång thêi gi¶m sè çc mÆt hµng ®ßi hái
ph¶i ®îc chÊp thuËn tríc tõ 205 xuèng cßn 186. ChÝnh
phñ còng lo¹i bít nh÷ng h¹n chÕ vÒ viÖc xuÊt sang
CHDCND TriÒu Tiªn nh÷ng thiÕt bÞ chÕ t¹o phôc vô viÖc
s¶n xuÊt hµng hãa cña çc doanh nghiÖp Hµn Quèc t¹i
CHDCND TriÒu Tiªn vµ níi láng nh÷ng h¹n chÕ vÒ khèi
lîng ®Çu t ®îc cÊp phÐp t¹i CHDCND TriÒu Tiªn.
49
Th¬ng m¹i Liªn TriÒu (1998-2002)

(§¬n vÞ: 1.000USD)
N¨m NhËp khÈu tõ XuÊt khÈu sang Tæng céng

CHDCND TriÒu Tiªn CHDCND TriÒu Tiªn
1998 92.264 129.679 221.943
1999 121.604 211.832 333.437
2000 152.373 272.775 425.148
2001 176.170 226.787 402.957
2002 271.575 370.155 641.730
Song song víi viÖc duy tr× mét hÖ thèng an ninh quèc
gia v÷ng m¹nh, chÝnh phñ sÏ tõng bíc më réng sù hîp
t¸c kinh tÕ liªn TriÒu khi quan hÖ gi÷a hai miÒn TriÒu
Tiªn tiÕp tôc ®îc c¶i thiÖn.
N¨m 2002, kim ng¹ch mËu dÞch liªn TriÒu ®¹t 641,7
triÖu ®« la Mü, t¨ng 59,3% so víi n¨m tríc. CHDCND
TriÒu Tiªn ®· xuÊt mét khèi lîng hµng hãa trÞ gi¸ 271,5
triÖu ®« la Mü sang Hµn Quèc, t¨ng 54,2%; vµ Hµn Quèc
®· vËn chuyÓn mét lîng hµng hãa trÞ gi¸ 370,1 triÖu ®«la
Mü tíi CHDCND TriÒu Tiªn, t¨ng 63,2%. Çc mÆt hµng
xuÊt khÈu chñ yÕu cña CHDCND TriÒu Tiªn lµ n«ng s¶n,
thñy s¶n vµ dÖt. Hµn Quèc chñ yÕu xuÊt khÈu s¶n phÈm
hãa chÊt vµ dÖt. §· cã tæng céng 1.827 lît chuyªn chë
hµng hãa gi÷a hai miÒn TriÒu Tiªn n¨m 2002, t¨ng 8,4%
so víi n¨m tríc. VËn t¶i ®êng biÓn liªn TriÒu trong
cïng n¨m ®¹t 1,09 triÖu tÊn, t¨ng 70,2%.
ChÝnh s¸ch hßa gi¶i vµ hîp t¸c liªn TriÒu cña

ChÝnh quyÒn Roh Moo-hyun
ChÝnh phñ cña Tæng thèng Roh Moo-hyun ®ang

tÝch cùc híng tíi hßa gi¶i vµ hîp t¸c liªn TriÒu
còng nh hßa b×nh trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. NÕu
kh«ng cã hßa b×nh trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn th× còng
50
Tæng thèng Roh Moo-hyun tuyªn thÖ trong lÔ nhËm chøc ngµy
25 th¸ng 2 n¨m 2003.
kh«ng cã hy väng vÒ tiÕn bé cña quèc gia hay thËm chÝ

tiÕn triÓn vÒ hßa b×nh vµ thÞnh vîng ë §«ng B¾c ¸.
Trong nh÷ng n¨m qua, ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu nç
lùc híng tíi hßa b×nh vµ nh÷ng nç lùc nµy ®· ®¹t
®îc nhiÒu thµnh qu¶. Th«ng qua cuéc häp thîng
®Ønh liªn TriÒu tæ chøc vµo th¸ng 6-2000, hai miÒn
TriÒu Tiªn ®· më ®êng tiÕn tíi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
thèng nhÊt th«ng qua ®èi tho¹i vµ hîp t¸c. Cuéc
häp còng lµ ®éng lùc thóc ®Èy hai miÒn TriÒu Tiªn
gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng ®èi ®Çu vèn lµ mét trong nh÷ng
nguyªn nh©n g©y ra sù bÊt æn ®Þnh trong khu vùc
§«ng B¾c ¸.
Cuèi n¨m 2002, CHDCND TriÒu Tiªn thõa nhËn
r»ng níc nµy ®· thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh ph¸t
triÓn vò khÝ h¹t nh©n lín trong vµi n¨m qua. Hµn
51
§oµn xe buýt trªn ®êng tíi vïng nói Geumgangsan ë CHDCND TriÒu Tiªn b¾t
®Çu chuyÕn ®i qua ®Êt liÒn ®Çu tiªn ngµy 23 th¸ng 2 n¨m 2003.
Quèc yªu cÇu CHDCND TriÒu Tiªn t«n träng mét

lo¹t çc hiÖp ®Þnh mµ giê ®©y râ rµng lµ níc nµy
®ang vi ph¹m: HiÖp íc kh«ng phæ biÕn vò khÝ h¹t
nh©n, tháa thuËn n¨m 1994 vµ tuyªn bè chung ®îc
ký kÕt víi Hµn Quèc vÒ viÖc g×n gi÷ b¸n ®¶o TriÒu
Tiªn kh«ng cã vò khÝ h¹t nh©n.
ChÝnh phñ cña Tæng thèng Roh ®ang t×m çch x©y
dùng mét c¬ cÊu hßa b×nh trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn víi
viÖc thÓ chÕ hãa hßa b×nh th«ng qua viÖc c¶i thiÖn
mèi quan hÖ liªn TriÒu. Quan ®iÓm cña ChÝnh phñ lµ
tÊt c¶ çc vÊn ®Ò trong ®ã cã ch¬ng tr×nh h¹t nh©n
cña miÒn B¾c ph¶i ®îc gi¶i quyÕt th«ng qua biÖn
ph¸p hßa b×nh vµ ®èi tho¹i. Hµn Quèc ph¶i thêng
xuyªn t¨ng cêng hßa gi¶i, hîp t¸c liªn TriÒu vµ
thuyÕt phôc CHDCND TriÒu Tiªn hßa nhËp vµo céng
®ång quèc tÕ.
52
ChÝnh phñ sÏ tæ chøc thêng xuyªn çc cuéc héi

®µm liªn TriÒu bao gåm c¶ çc cuéc häp thîng ®Ønh.
Dùa trªn nguyªn t¾c ¦u tiªn cho sù tin cËy lÉn nhau,
chÝnh phñ sÏ tËp trung vµo viÖc t¨ng cêng sù tin cËy
gi÷a hai miÒn TriÒu Tiªn b»ng çch kiªn quyÕt thiÕt lËp
th«ng lÖ thùc hiÖn çc vÊn ®Ò ®· cïng tháa thuËn.
ChÝnh quyÒn Roh sÏ më réng ph¹m vi vµ ®i s©u vµo
viÖc trao ®æi vµ hîp t¸c liªn TriÒu. Hµn Quèc sÏ ®Æt
nÒn mãng cho mét céng ®ång thÞnh vîng th«ng qua
viÖc më réng vµ ph¸t triÓn çc dù ¸n hîp t¸c kinh tÕ
liªn TriÒu vµ tËp trung vµo viÖc kh«i phôc sù ®ång
nhÊt quèc gia b»ng çch më réng giao lu vÒ x· héi
vµ v¨n hãa.
53
Hµn Quèc trªn thÕ giíi
Quan hÖ ®èi ngo¹i cña Hµn Quèc
Ngay tõ khi thµnh lËp (n¨m 1948), §¹i Hµn D©n Quèc
®· kiªn tr× theo ®uæi chÕ ®é d©n chñ vµ mét nÒn kinh
tÕ thÞ trêng tù do, tuy nhiªn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®·
cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ tõ khi Nhµ níc ra ®êi. Sù
®èi ®Çu §«ng - T©y mµ trung t©m lµ Mü vµ Nga dÉn
®Õn t×nh tr¹ng chiÕn tranh l¹nh sau ChiÕn tranh thÕ
giíi II ®· khiÕn §¹i Hµn D©n Quèc theo ®uæi quan hÖ
®èi ngo¹i cña m×nh phï hîp víi çc quèc gia ph¬ng
T©y. Trong nh÷ng n¨m sau cuéc ChiÕn tranh TriÒu
Tiªn (1950-1953), céng ®ång quèc tÕ nh×n nhËn Hµn
Quèc nh mét ®Êt níc kiÖt quÖ do chiÕn tranh tµn
ph¸. Nh÷ng h×nh ¶nh ®ã b¾t ®Çu thay ®æi tõ n¨m 1962
khi §¹i Hµn D©n Quèc ¸p dông chÝnh s¸ch ph¸t triÓn
kinh tÕ theo ®Þnh híng xuÊt khÈu vµ b¾t ®Çu tÝch cùc
tham gia vµo th¬ng m¹i quèc tÕ trªn toµn thÕ giíi.
V× sù ®èi ®Çu §«ng - T©y trë nªn s©u s¾c trong cuéc
chiÕn tranh l¹nh, §¹i Hµn D©n Quèc - mét níc vèn
®îc coi lµ mét thµnh viªn cña khèi ph¬ng T©y, b¾t
®Çu më réng quan hÖ ®èi ngo¹i th«ng qua t¨ng cêng
çc mèi quan hÖ víi çc ®ång minh truyÒn thèng vµ
x©y dùng quan hÖ hîp t¸c víi çc níc trong thÕ giíi
thø ba. KÓ tõ nh÷ng n¨m 70, ho¹t ®éng ngo¹i giao cña
Hµn Quèc tËp trung vµo viÖc t¨ng cêng ®éc lËp vµ
thèng nhÊt trong hßa b×nh trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn.
54
Hµn Quèc còng cñng cè mèi quan hÖ víi çc ®ång

minh vµ tham gia tÝch cùc vµo çc tæ chøc quèc tÕ.
Dùa trªn nÒn t¶ng ngo¹i giao v÷ng ch¾c, Hµn Quèc
tiÕp tôc theo ®uæi quan hÖ ®èi t¸c hîp t¸c víi tÊt c¶ çc
níc trªn mäi lÜnh vùc trong suèt nh÷ng n¨m 80. Vµo
cuèi nh÷ng n¨m 80 vµ ®Çu nh÷ng n¨m 90, nh÷ng biÕn cè
lÞch sö t¹i §«ng ¢u vµ Liªn bang Nga ®· chÊm døt cuéc
chiÕn tranh l¹nh, trong khi ®ã §¹i Hµn D©n Quèc ®·
nhanh chãng tËn dông t×nh h×nh b»ng çch tÝch cùc ®Èy
m¹nh Quan hÖ ngo¹i giao víi CHDCND TriÒu Tiªn.
ViÖc theo ®uæi m¹nh mÏ quan hÖ ngo¹i giao víi
CHDCND TriÒu Tiªn cña Hµn Quèc gãp phÇn t¨ng
cêng quan hÖ cña níc nµy víi çc níc x· héi chñ
nghÜa tríc ®©y - nh÷ng quan hÖ nµy ®· bÞ suy yÕu do
nh÷ng kh¸c biÖt vÒ t tëng vµ c¬ cÊu. Quan hÖ víi
hÇu hÕt çc níc nµy, bao gåm c¶ Liªn bang Nga vµ
Trung Quèc, ®îc b×nh thêng hãa theo mét tr×nh tù
ng¾n h¬n, vµ do ®ã lµm cho quan hÖ ®èi ngo¹i cña
Hµn Quèc thùc sù mang tÝnh toµn cÇu. Th¸ng 9-1991,
Hµn Quèc vµ CHDCND TriÒu Tiªn ®ång thêi gia nhËp
Liªn hiÖp quèc, sù kiÖn nµy thÓ hiÖn sù thµnh c«ng
cña chÝnh s¸ch ngo¹i giao víi CHDCND TriÒu Tiªn.
Ngoµi ra, nÒn t¶ng cho sù cïng tån t¹i hßa b×nh
gi÷a hai miÒn TriÒu Tiªn ®· ®îc ®Æt ra vµo th¸ng 12-
1991 khi c¶ hai bªn ký HiÖp ®Þnh hßa gi¶i, kh«ng
x©m lîc, trao ®æi vµ hîp t¸c (HiÖp ®Þnh c¬ b¶n Nam
- B¾c) vµ Tuyªn bè chung vÒ B¸n ®¶o TriÒu Tiªn
kh«ng cã vò khÝ h¹t nh©n.
Nh÷ng v¨n kiÖn lÞch sö nµy lµ h¹t gièng cho nÒn
hßa b×nh trªn b¸n ®¶o vµ §«ng B¾c ¸, thÓ hiÖn bíc
®Çu tiªn quan träng tiÕn tíi hßa b×nh thèng nhÊt cña
quèc gia bÞ chia c¾t.
55
Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña Hµn Quèc
Ngay sau cuéc ChiÕn tranh l¹nh, mét khuynh híng

næi bËt ®· xuÊt hiÖn trong chñ nghÜa khu vùc. Çc
níc nh §¹i Hµn D©n Quèc - quèc gia theo ®uæi t¨ng
trëng lÊy xuÊt khÈu lµm ®éng lùc, thÊy r»ng m×nh
®ang ph¶i ®èi mÆt víi mét m«i trêng kinh tÕ quèc tÕ
kh¸c h¼n víi tríc ®©y. Hµn Quèc cã quan hÖ th¬ng
m¹i chñ yÕu víi çc níc tiªn tiÕn nh Mü, NhËt B¶n
vµ Liªn minh ch©u ¢u.
§iÒu nµy thêng g©y ra nh÷ng sù mÊt c©n ®èi trong
çn c©n th¬ng m¹i. Hµn Quèc t¨ng dÇn ho¹t ®éng
th¬ng m¹i víi çc níc ®ang ph¸t triÓn trong khi
khèi lîng giao dÞch th¬ng m¹i víi çc níc ph¸t
triÓn ®· gi¶m dÇn.
Giao dÞch th¬ng m¹i cña Hµn Quèc víi çc níc
®ang ph¸t triÓn vµ çc níc §«ng ¢u sÏ tiÕp tôc më
réng trong chõng mùc nÒn kinh tÕ vµ th¬ng m¹i cña
Hµn Quèc vÉn tiÕp tôc t¨ng trëng vµ c¬ cÊu çc
ngµnh c«ng nghiÖp cña quèc gia tiÕp tôc tËp trung vµo
çc ho¹t ®éng sö dông nhiÒu c«ng nghÖ. Mét khi hoµn
thµnh c¬ cÊu l¹i c«ng nghiÖp, Hµn Quèc sÏ cã thÓ gãp
phÇn lín h¬n vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ quèc tÕ b»ng
çch n©ng cao hîp t¸c víi çc níc ®ang ph¸t triÓn
dùa trªn c¬ së nh÷ng lîi thÕ vµ sù bæ sung t¬ng ®èi.
MÆc dï çc níc tiªn tiÕn vÉn gi÷ vÞ thÕ then chèt vÒ
th¬ng m¹i vµ lµ ®èi t¸c chñ yÕu trong khoa häc c«ng
nghÖ, Hµn Quèc vÉn ph¶i nç lùc nh»m gi¶m thiÓu søc
Ðp b»ng çch më cöa thÞ trêng ë møc ®é t¬ng ®¬ng
mµ çc níc ph¸t triÓn ®ang më, b¾t ®Çu tõ s¶n phÈm
c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ dÞch vô.
Nh÷ng vÊn ®Ò m«i trêng toµn cÇu nh sù suy yÕu
cña tÇng « z«n, sù Êm lªn cña tr¸i ®Êt vµ n¹n ph¸ rõng,
®· trë thµnh nh÷ng th¸ch thøc míi víi nh©n lo¹i.
56
Th¸ng 6-1992, Héi nghÞ cña Liªn Hîp quèc vÒ M«i

trêng vµ Ph¸t triÓn (UNCED) - cßn gäi lµ Héi nghÞ
Tr¸i ®Êt - ®· gióp Hµn Quèc hiÓu h¬n th«ng ®iÖp vÒ
mét sù ph¸t triÓn kinh tÕ liªn tôc nhng kh«ng ®îc
lµm ¶nh hëng ®Õn m«i trêng nu«i dìng tÊt c¶
chóng ta. Ngêi d©n Hµn Quèc hÕt søc tù hµo vÒ sù
®ãng gãp cña hä ®èi víi viÖc th«ng qua Tuyªn ng«n
Rio vµ Ch¬ng tr×nh nghÞ sù 21. Môc ®Ých cña chÝnh
s¸ch míi nµy lµ t×m kiÕm sù kÕt hîp hµi hßa gi÷a m«i
trêng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, mét sù c©n b»ng gi÷a
th¬ng m¹i vµ m«i trêng còng nh sù tham gia tÝch cùc
vµo nh÷ng nç lùc toµn cÇu trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng.
Héi nghÞ bµn trßn tæ chøc t¹i Uruguay vÒ c¬ b¶n ®·
mang ®Õn sù c¾t gi¶m toµn diÖn çc lo¹i thuÕ quan vµ
dì bá toµn bé hµng rµo mËu dÞch phi thuÕ quan, mét
bíc quan träng trong phong trµo thÕ giíi híng tíi tù
do th¬ng m¹i. Hµn Quèc ®· ®i tiªn phong trong viÖc
thùc hiÖn më cöa thÞ trêng nh»m ñng hé hÖ thèng tù
do th¬ng m¹i toµn cÇu.
Çc ho¹t ®éng ngo¹i giao v× Hßa b×nh vµ Hîp t¸c

Quèc tÕ
Hµn Quèc gia nhËp Liªn hiÖp quèc (LHQ) th¸ng 9-

1991, më réng sù tham gia tÝch cùc vµ ®ãng gãp vµo ho¹t
®éng ngo¹i giao ®a ph¬ng t¬ng xøng víi vÞ thÕ ®îc
n©ng cao trong céng ®ång quèc tÕ. Th¸ng 9-2001, TiÕn sü
Han Seung-soo, Bé trëng Bé Ngo¹i giao vµ Th¬ng m¹i
lóc bÊy giê, ®· ®îc bÇu lµm Chñ tÞch díi h×nh thøc biÓu
quyÕt trong phiªn häp thø 56 cña §¹i héi ®ång.
Ngay c¶ tríc khi gia nhËp LHQ, Hµn Quèc còng ®·
ho¹t ®éng tÝch cùc trong çc c¬ quan chuyªn ngµnh cña
tæ chøc nµy nh Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng
57
Kü thuËt viªn tõ çc níc ®ang ph¸t triÓn ®Õn th¨m Hµn Quèc häc hái vÒ ph¸t
triÓn c«ng nghiÖp vµ c«ng nghÖ míi.
T¸i thiÕt vµ Ph¸t triÓn Quèc tÕ (IBRD), Tæ chøc Ph¸t

triÓn C«ng nghiÖp Liªn hîp quèc (UNIDO), Tæ chøc
Gi¸o dôc, Khoa häc vµ V¨n hãa (UNESCO), còng nh
HiÖp ®Þnh chung vÒ ThuÕ quan vµ Th¬ng m¹i (GATT)
vµ çc tæ chøc liªn chÝnh phñ chñ chèt kh¸c.
Hµn Quèc cßn gãp phÇn vµo viÖc ph¸t ®éng Ch¬ng
tr×nh §¹i sø ThiÖn chÝ, mµ ®· ®îc Ch¬ng tr×nh kiÓm
so¸t ma tuý quèc tÕ LHQ sö dông lµm mét phÇn trong
çc ho¹t ®éng cña LHQ trong ThËp kû chèng tÖ n¹n
ma tóy. Hµn Quèc lµ níc chñ nhµ cña phiªn thø 18
Cuéc häp nh÷ng ngêi ®øng ®Çu çc c¬ quan thùc thi
luËt quèc gia vÒ ma tóy ë ch©u ¸ vµ Th¸i B×nh D¬ng
t¹i Seoul th¸ng 9-1993.
Lµ mét thµnh viªn cña LHQ, Hµn Quèc ®· ®Èy
m¹nh nh÷ng nç lùc më réng vai trß toµn cÇu cña
m×nh. N¨m 1992, Hµn Quèc trë thµnh thµnh viªn cña
mét sè tæ chøc quan träng cña LHQ nh Uû ban
phßng chèng téi ph¹m vµ xÐt xö téi ph¹m, Héi ®ång
58
qu¶n trÞ Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn cña Liªn hîp quèc
(UNDP), Uû ban nh©n quyÒn vµ Uû ban Ch¬ng tr×nh
vµ Phèi hîp. T¹i phiªn häp thø 47 cña §¹i héi ®ång
vµo th¸ng 10-1992, Hµn Quèc ®îc bÇu vµo Héi ®ång
Kinh tÕ vµ X· héi (ECOSOC) cña LHQ, mét trong çc
c¬ quan chñ chèt cña LHQ, cïng víi Héi ®ång B¶o an
vµ §¹i héi ®ång. N¨m 2002, ®ãng gãp vÒ mÆt kinh tÕ
cña Hµn Quèc vµo ng©n s¸ch LHQ lµ 21 triÖu ®« la
Mü, xÕp thø 10 trong çc níc thµnh viªn.
T¹i kú häp cña ECOSOC vµo th¸ng 1-1993, Hµn
Quèc ®îc bÇu lµm phã chñ tÞch vµ sau ®ã trë thµnh chñ
tÞch ñy ban ECOSOC. Th¸ng 2-1993, Hµn Quèc ®îc
bÇu vµo Uû ban Ph¸t triÓn BÒn v÷ng, mét ñy ban míi
®îc thµnh lËp trùc thuéc ECOSOC ®Ó phèi hîp vµ gi¸m
s¸t çc ho¹t ®éng trong çc lÜnh vùc vÒ m«i trêng vµ
ph¸t triÓn.
Trong suèt mét thËp kû lµ thµnh viªn cña LHQ, Hµn
Quèc ®· tÝch cùc tham gia vµo çc vÊn ®Ò lín do tæ chøc
thÕ giíi ®¶m nhËn, ch¼ng h¹n nh çc sø mÖnh ng¨n chÆn
xung ®ét vµ g×n gi÷ hßa b×nh, çc cuéc héi ®µm vÒ gi¶i trõ
qu©n bÞ, b¶o vÖ m«i trêng, çc dù ¸n ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ
nh©n quyÒn. §Æc biÖt, c¬ng vÞ thµnh viªn kh«ng thêng
trùc trong Héi ®ång B¶o an giai ®o¹n 1996-1997 ®· mang
l¹i nh÷ng kinh nghiÖm v« gi¸ gióp Hµn Quèc qu¶ng b¸
h×nh ¶nh ngo¹i giao cña m×nh. Trong nhiÖm kú c«ng t¸c,
Hµn Quèc ®· cã nh÷ng ®ãng gãp mang tÝnh x©y dùng
trong nh÷ng cuéc th¶o luËn gi¶i quyÕt çc xung ®ét lín
cña khu vùc b»ng çch nªu bËt vÊn ®Ò tÞ n¹n chÝnh trÞ.
Lµ mét níc thµnh viªn yªu chuéng hßa b×nh cña LHQ,
Hµn Quèc ®· cam kÕt víi c«ng t¸c duy tr× hßa b×nh vµ an
ninh quèc tÕ, vµ do ®ã ®· tÝch cùc tham gia vµo çc ho¹t
®éng g×n gi÷ hßa b×nh cña LHQ. N¨m 1993, Hµn Quèc
b¾t ®Çu triÓn khai mét ph¸i ®oµn víi 250 kü s sang
59
Somalia (UNOSOM II). TiÕp ®ã, Hµn Quèc ®· triÓn khai

mét ®éi y tÕ gåm 42 nh©n viªn tíi T©y Sahara (MINUR-
SO) n¨m 1994 vµ mét ®éi 198 kü s sang Angola
(UNAVEM III) n¨m 1995. Hµn Quèc cßn cñng cè vai trß
cña m×nh trong çc ho¹t ®éng g×n gi÷ hßa b×nh b»ng çch
göi mét ®¬n vÞ bé binh víi trªn 400 binh sü tíi §«ng
Timor (UNTAET). Ngoµi ra, trong n¨m 2002, mét sü
quan qu©n sù Hµn Quèc ®· ®îc bæ nhiÖm chøc T lÖnh
lùc lîng g×n gi÷ hßa b×nh LHQ t¹i Cyprus (UNFICYP).
Çc níc ®ang ph¸t triÓn thêng ph¶i ®èi mÆt víi
nh÷ng vÊn ®Ò nghiªm träng do thiÕu kinh nghiÖm trong
viÖc v¹ch ra çc kÕ ho¹ch kinh tÕ, thu hót vèn ®Çu t cÇn
thiÕt vµ triÓn khai çc chÝnh s¸ch thiÕt yÕu cho sù t¨ng
trëng kinh tÕ bÒn v÷ng. Do vËy, kinh nghiÖm ph¸t triÓn
cña Hµn Quèc cã thÓ lµ mét m« h×nh cho nh÷ng níc ®ã.
Hµn Quèc b¾t ®Çu hç trî cho çc níc ®ang ph¸t triÓn
tõ nh÷ng n¨m 60 khi tiÕn hµnh mêi mét sè Ýt thùc tËp
sinh tíi Hµn Quèc vµ cö mét sè chuyªn gia ra níc
ngoµi. Sau n¨m 1975, khi nÒn kinh tÕ ®¹t ®Õn mét tr×nh
®é cao h¬n, Hµn Quèc b¾t ®Çu t¨ng viÖn trî díi mét lo¹t
çc h×nh thøc: trao tÆng m¸y mãc vµ nguyªn vËt liÖu,
gióp ®ì x©y dùng c«ng nghÖ, cho Quü Hîp t¸c Ph¸t triÓn
Kinh tÕ (EDCF) vay vèn vµ gióp ®ì vÒ nh©n sù trùc tiÕp,
®Æc biÖt th«ng qua Ch¬ng tr×nh thanh niªn t×nh nguyÖn.
Hµn Quèc còng cung cÊp viÖn trî cho çc níc ®ang ph¸t
triÓn th«ng qua çc tæ chøc ®a ph¬ng vÝ dô IMF, IBRD,
ADB vµ gÇn mét chôc çc tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ kh¸c.
Th¸ng 4-1991, Hµn Quèc thµnh lËp C¬ quan Hîp t¸c Quèc
tÕ Hµn Quèc (KOICA) thuéc Bé Ngo¹i giao nh»m cñng cè
sù trî gióp tíi çc níc ®ang ph¸t triÓn. Hµn Quèc cßn cung
cÊp viÖn trî kü thuËt, tµi chÝnh cho çc níc ®ang ph¸t triÓn,
chia sÎ kinh nghiÖm vµ kü n¨ng ph¸t triÓn cña m×nh.
KOICA triÓn khai çc ch¬ng tr×nh hîp t¸c kh¸c nhau
60
nh cö çc b¸c sü y khoa, chuyªn gia kü thuËt, huÊn luyÖn

viªn Taekwondo vµ çc t×nh nguyÖn viªn kh¸c, mêi çc
thùc tËp sinh tíi Hµn Quèc vµ hç trî çc tæ chøc phi chÝnh
phñ. KOICAgãp phÇn n©ng cao h×nh ¶nh Hµn Quèc th«ng
qua viÖc thiÕt lËp çc mèi quan hÖ hîp t¸c víi çc níc
®ang ph¸t triÓn. N¨m 2001, Hµn Quèc ®· ®ãng gãp 264
triÖu ®« la Mü cho çc ch¬ng tr×nh ViÖn trî Ph¸t triÓn
ChÝnh thøc (ODA).
Hµn Quèc cam kÕt thùc hiÖn viÖc trao ®æi v¨n
hãa víi níc ngoµi nh»m n©ng cao t×nh h÷u nghÞ
song ph¬ng, sù hiÓu biÕt lÉn nhau vµ gãp phÇn
vµo hßa gi¶i vµ hîp t¸c toµn cÇu. Hµn Quèc còng
nç lùc giíi thiÖu nÒn v¨n hãa vµ nghÖ thuËt truyÒn
thèng cña m×nh ra níc ngoµi, hç trî çc ch¬ng
tr×nh nghiªn cøu Hµn Quèc t¹i h¶i ngo¹i còng nh
rÊt nhiÒu héi nghÞ khoa häc vµ trao ®æi vËn ®éng
viªn. Quü Hµn Quèc ®îc thµnh lËp n¨m 1991,
®· phèi hîp vµ hç trî çc ch¬ng tr×nh trao ®æi
v¨n hãa quèc tÕ.
ChÝnh s¸ch v× Hßa b×nh vµ ThÞnh vîng ë §«ng

B¾c ¸ cña ChÝnh quyÒn Roh Moo-hyun
Kû nguyªn §«ng B¾c ¸ ®ang ®Õn gÇn gi÷a dßng

ch¶y cña thêi kú hËu chiÕn tranh l¹nh, toµn cÇu hãa, tri
thøc vµ th«ng tin. Ngµy nay, §«ng B¾c ¸ ®ang ®ãng
vai trß ®Çu tµu cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi v× vèn, c«ng
nghÖ, s¶n xuÊt vµ hËu cÇn tËp trung ë khu vùc nµy.
B¸n ®¶o TriÒu Tiªn n»m ë trung t©m §«ng B¾c ¸
vÉn bÞ khÐp chÆt trong trËt tù cña cuéc chiÕn tranh
l¹nh. Ngêi ta cha nh×n thÊy sù xung ®ét lÞch sö gi÷a
Trung Quèc, NhËt B¶n, Nga vµ Mü biÕn ®æi thµnh mét
hÖ thèng híng vÒ hßa b×nh vµ hîp t¸c.
61
ChÝnh phñ cña tæng thèng Roh Moo-hyun ®ang t×m

çch gi÷ thÕ chñ ®éng trong viÖc dÉn d¾t §«ng B¾c ¸
vµo kû nguyªn cña hßa b×nh vµ thÞnh vîng. §iÒu
thiÕt yÕu ®èi víi Hµn Quèc lµ t¹o lËp nÒn t¶ng cho hßa
b×nh trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn vµ x©y dùng Hµn Quèc
thµnh trung t©m §«ng B¾c ¸.
ChÝnh phñ Roh còng t×m çch ph¸t triÓn Hµn Quèc
thµnh trung t©m kinh tÕ §«ng B¾c ¸ th«ng qua çc
bíc: 1) theo ®uæi viÖc giao lu vµ hîp t¸c kinh tÕ liªn
TriÒu; 2) thiÕt lËp hÖ thèng hîp t¸c kinh tÕ §«ng B¾c
¸; vµ 3) x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho mét trung t©m
hËu cÇn vµ kinh tÕ.
ChÝnh phñ dù ®Þnh x©y dùng mét trung t©m hËu cÇn
ë §«ng B¾c ¸ th«ng qua çc bíc: 1) ph¸t triÓn s©n
bay quèc tÕ Incheon thµnh s©n bay trung t©m cña
§«ng B¾c ¸, ®ång thêi n©ng cÊp çc c¶ng
Gwangyang vµ Busan thµnh çc c¶ng trung t©m cña
khu vùc; 2) ph¸t triÓn s©n bay quèc tÕ Incheon vµ c¶ng
Incheon thµnh trung t©m hËu cÇn cña khu vùc trung
t©m lín Seoul; 3) nèi l¹i tuyÕn ®êng s¾t vµ ®êng bé
liªn TriÒu ®ang ®îc x©y dùng vµ thiÕt lËp m¹ng líi
giao th«ng nèi kÕt víi §êng s¾t xuyªn Siberia (TSR)
vµ ®êng s¾t xuyªn Trung Quèc (TCR); 4) x©y dùng
mét m¹ng líi th«ng tin hËu cÇn hîp nhÊt nèi kÕt çc
s©n bay vµ çc c¶ng vµo n¨m 2015.
62
Kinh tÕ
T¨ng trëng kinh tÕ
Hµn Quèc gÇn ®©y ®· tho¸t ra khái c¬n sãng giã kinh
tÕ x¶y ra vµo cuèi n¨m 1997. Cuéc khñng ho¶ng lµm
®iªu ®øng çc thÞ trêng trªn toµn ch©u ¸ nµy ®· ®e däa
nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ to lín cña Hµn Quèc. Tuy
nhiªn, nhê thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc tháa thuËn víi Quü TiÒn
tÖ ThÕ giíi, quyÕt t©m c¶i tæ m¹nh mÏ cña ChÝnh phñ vµ
viÖc ®µm ph¸n thµnh c«ng ho·n nî níc ngoµi víi çc
ng©n hµng chñ nî, kinh tÕ Hµn Quèc ®· lÊy l¹i ®µ t¨ng
trëng vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn. Ngay tõ khi cuéc khñng
ho¶ng b¾t ®Çu, ®Êt níc ®· nhanh chãng héi nhËp vµo
nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Môc tiªu quèc gia lµ vît qua ®îc
nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh tríc ®©y b»ng çch t¹o ra mét
c¬ cÊu kinh tÕ phï hîp víi nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn.
Hµn Quèc, tõng ®îc biÕt ®Õn nh mét trong nh÷ng
níc n«ng nghiÖp nghÌo nhÊt thÕ giíi, ®· nghiªm tóc
thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ tõ n¨m 1962. Sau
cha ®Çy bèn thËp kû, ®Êt níc ®· ®¹t ®îc nh÷ng
thµnh tùu kinh tÕ ®îc c¶ thÕ giíi biÕt ®Õn nh kú tÝch
trªn s«ng Hµn (S«ng Hµn lµ con s«ng ch¶y qua Seoul).
§ã lµ mét qu¸ tr×nh phi thêng ®· nhanh chãng gióp c¶i
t¹o nÒn kinh tÕ Hµn Quèc, ®¸nh dÊu mét bíc ngoÆt
trong lÞch sö cña ®Êt níc.
ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ híng ngo¹i lÊy xuÊt
khÈu lµm ®éng lùc t¨ng trëng ®· gãp phÇn quan träng
vµo sù chuyÓn ®æi kinh tÕ toµn diÖn cña Hµn Quèc. Dùa
63
Tæng thu nhËp quèc d©n

(§¬n vÞ: tû USD)
518,3
477
459,2
401,7
314,3 312,1
252,3
1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002
Tæng thu nhËp quèc d©n tÝnh theo mçi ®Çu ngêi
(§¬n vÞ: USD)
11.385
10.013
9.770
8.998
7.183
6.744
5.886
1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002
<Nguån: Ng©n hµng Hµn Quèc>

64
trªn chiÕn lîc nµy, nhiÒu ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn ®·

®îc thùc hiÖn thµnh c«ng. KÕt qu¶ lµ tõ n¨m 1962 ®Õn
2002, tæng thu nhËp quèc d©n (GNI) cña Hµn Quèc t¨ng tõ
2,3 tû ®« la Mü lªn 477 tû ®« la Mü, víi thu nhËp b×nh qu©n
tÝnh theo ®Çu ngêi t¨ng vät tõ 87 ®« la Mü/n¨m lªn 10.013
®« la Mü/n¨m. Nh÷ng con sè ®Çy Ên tîng nh vËy cho
thÊy nh÷ng ch¬ng tr×nh kinh tÕ nµy râ rµng ®· thµnh c«ng
rùc rì.
N¨m 1998, do tû gi¸ hèi ®o¸i biÕn ®éng, tæng thu
nhËp quèc d©n vµ thu nhËp quèc d©n b×nh qu©n ®Çu
ngêi gi¶m m¹nh xuèng cßn 312 tû ®« la Mü vµ 6.744
®« la Mü nhng con sè nµy n¨m 2002 ®· t¨ng trë l¹i vµ
®¹t møc tríc khñng ho¶ng kinh tÕ.
Nhê chÝnh s¸ch tù do hãa vµ møc thu nhËp ®Çu ngêi
t¨ng nªn kim ng¹ch nhËp khÈu cña Hµn Quèc còng t¨ng
dÇn. Lµ mét trong nh÷ng thÞ trêng nhËp khÈu lín nhÊt
thÕ giíi, khèi lîng nhËp khÈu cña Hµn Quèc ®· vît
qua Trung Quèc n¨m 1995 vµ cã thÓ so s¸nh víi khèi
lîng nhËp khÈu cña 3 níc Malaysia, Indonesia vµ
Philippines céng l¹i.
Nh÷ng mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu lµ nguyªn liÖu
cho c«ng nghiÖp nh dÇu th« vµ kho¸ng s¶n tù nhiªn,
s¶n phÈm tiªu dïng th«ng dông, thùc phÈm vµ hµng hãa
nh m¸y mãc, thiÕt bÞ ®iÖn tö vµ thiÕt bÞ giao th«ng.
Nhê tû lÖ ®Çu t vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm cao cïng víi
viÖc chó träng vµo gi¸o dôc, Hµn Quèc ®· ph¸t triÓn
nhanh trong nh÷ng n¨m 60. N¨m 1996, Hµn Quèc trë
thµnh níc thµnh viªn thø 29 cña Tæ chøc Hîp t¸c vµ
Ph¸t triÓn Kinh tÕ (OECD).
Víi lÞch sö lµ mét trong nh÷ng nÒn kinh tÕ t¨ng
trëng nhanh cña thÕ giíi, Hµn Quèc ®ang phÊn ®Êu
trë thµnh ®Çu mèi cña khèi kinh tÕ hïng m¹nh ch©u ¸
trong thÕ kû 21. Khu vùc §«ng B¾c ¸ lµm chñ nh÷ng
nguån lùc chñ yÕu to lín mµ ®ã l¹i chÝnh lµ nh÷ng
thµnh phÇn cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh÷ng
65
Gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu (§¬n vÞ: triÖu USD)

162.471 Xuaát khaåu 2002 314.597 Nhaäp khaåu 152.126
172.268 2000 332.749 160.481
136.164 1997 280.780 144.616
125.058 1995 260.177 135.119
65.015 1990 134.858 69.844
30.283 1985 61.419

61,419 31.136
<Nguån: Bé Tµi chÝnh vµ Kinh tÕ>
nguån lùc nµy lµ sè d©n 1,5 tû ngêi, tµi nguyªn thiªn

nhiªn dåi dµo vµ nh÷ng thÞ trêng tiªu thô réng lín.
Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp
ChÝnh phñ Hµn Quèc ®ang thùc hiÖn nh÷ng s¸ng

kiÕn lín nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ kinh
tÕ cña ®Êt níc b»ng çch ¸p dông hÖ thèng tû gi¸ th¶
næi ®Ó hç trî tµi chÝnh ng¾n h¹n cho ho¹t ®éng xuÊt
khÈu, ®¬n gi¶n hãa thñ tôc h¶i quan vµ khuyÕn khÝch
®Çu t níc ngoµi.
KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ 5 n¨m lÇn thø nhÊt cña
Hµn Quèc (1962-1966) tËp trung vµo viÖc ®Æt nÒn
t¶ng cho c«ng nghiÖp hãa. KÕ ho¹ch ®· khëi xíng
thµnh c«ng vµ ®Èy m¹nh ®iÒu chØnh c¬ cÊu c«ng
nghiÖp quèc gia tõ nÒn n«ng nghiÖp tù tóc sang s¶n
xuÊt hiÖn ®¹i vµ th¬ng m¹i xuÊt khÈu. Song song víi
qu¸ tr×nh t¨ng trëng kinh tÕ, Hµn Quèc ®· thùc hiÖn
c«ng nghiÖp hãa toµn diÖn.
Tû lÖ çc ngµnh c«ng nghiÖp hµng ®Çu trong toµn bé
c¬ cÊu c«ng nghiÖp gi¶m ®Òu ®Æn tõ 31,5% n¨m 1970
xuèng cßn 15,7% n¨m 1980, vµ gi¶m xuèng 5% vµo
66
Hµn Quèc ®øng thø 6 thÕ giíi vÒ c«ng nghiÖp « t«, n¨m 2002 s¶n xuÊt 3 triÖu xe.
n¨m 2002. MÆt kh¸c, tû lÖ çc ngµnh c«ng nghiÖp chÕ

t¹o t¨ng tõ 14,7% n¨m 1970 lªn 36% n¨m 2002.
Tû lÖ çc ngµnh dÞch vô chiÕm 47,5% vµo n¨m 2002,
lµ khu vùc t¨ng trëng m¹nh nhÊt trong nÒn kinh tÕ.
Ban ®Çu, ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ sö dông nhiÒu lao
®éng ®· mang l¹i sù t¨ng trëng kinh tÕ cho Hµn Quèc,
®Æc biÖt lµ ngµnh dÖt. Çc ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ dÇn
dÇn ®îc thay thÕ b»ng çc ngµnh c«ng nghiÖp nÆng,
hãa chÊt vµ hiÖn nay chiÕm h¬n mét nöa tæng s¶n lîng
s¶n xuÊt quèc d©n. Ch¼ng h¹n, víi viÖc hoµn thµnh lß
h¬i Gwangyang thø ba vµo th¸ng 12-1990, Hµn Quèc
®· trë thµnh nhµ s¶n xuÊt thÐp chÝnh cña thÕ giíi.
Bªn c¹nh ®ã, Hµn Quèc cßn s¶n xuÊt nhiÒu chñng
lo¹i m¸y mãc vµ thiÕt bÞ c«ng nghiÖp. Ngµnh ®ãng tµu
vµ çc ngµnh s¶n xuÊt tù ®éng ®· ®¹t tíi ®Ønh cao,
trong khi ngµnh ®iÖn tö lµ lÜnh vùc t¨ng trëng ®Çu tµu
vµ ®ang thu vÒ mét lîng ngo¹i hèi lín.
67
S¶n phÈm s¶n xuÊt chÝnh

N¨m S¶n xuÊt «t« §¬n ®Æt hµng ®ãng tµu S¶n xuÊt thÐp
(ngh×n s¶n phÈm) (1.000 TÊn Anh)* (1.000 TÊn)**
1970 29 - 1.310
1980 123 1.690 9.341
1990 1.322 4.382 24.868
1995 2.530 7.133 36.772
1997 2.818 12.749 42.554
1999 2.843 11.843 41.042
2000 3.115 20.686 43.107
2002 3.148 9.755 51.983
<Nguån: Bé C«ng nghiÖp, Th¬ng m¹i vµ N¨ng lîng> * 1 TÊn Anh = 1.016 kg
** 1 TÊn = 1.000 kg
Hµn Quèc xÕp thø 6 trªn thÕ giíi vÒ c«ng nghiÖp s¶n
xuÊt « t«, víi s¶n lîng h¬n 3 triÖu xe mçi n¨m. §Ó ®¸p
øng nhu cÇu kh«ng ngõng gia t¨ng vÒ nhiªn liÖu, nh÷ng
khu liªn hîp hãa dÇu lín ®îc çc nhµ m¸y läc dÇu chÝnh
hç trî ®· ®îc x©y dùng däc theo bê biÓn quèc gia.
Çc s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu bao gåm xi m¨ng,
s¶n phÈm chÕ biÕn, gç d¸n, ph©n bãn hãa häc, giµy dÐp,
quÇn ¸o, ®å gèm, thñy tinh, kim lo¹i mµu vµ n«ng cô.
Cïng víi tiÕn bé cña c¬ cÊu c«ng nghiÖp quèc gia
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Hµn Quèc ®· tiÕp tôc t¨ng
®Çu t trong khu vùc s¶n xuÊt. §Æc biÖt, ®Çu t cña
ChÝnh phñ vµ çc tËp ®oµn vµo c«ng nghÖ th«ng tin
viÔn th«ng còng ®ang t¨ng lªn.
§Çu t liªn quan ®Õn x©y dùng t¨ng víi sù hç trî cña
ChÝnh phñ th«ng qua çc dù ¸n më réng c¬ së h¹ tÇng
nh ®êng s¾t, ®êng bé, c¶ng biÓn vµ thiÕt bÞ s©n bay.
§Çu t do ChÝnh phñ thùc hiÖn ®îc kÕt hîp víi yªu
cÇu vÒ x©y dùng nhµ ë, v¨n phßng vµ çc nhµ m¸y míi
cña khu vùc t nh©n.
N¨m 2002, gi¸ tiªu dïng ë Hµn Quèc t¨ng 2,7%, trong
khi gi¸ s¶n xuÊt t¨ng 1,6%. Trong nh÷ng n¨m ®Çu cña
thËp kû 90, gi¸ tiªu dïng lªn ®Õn 8-9% møc l¹m ph¸t.
Tuy nhiªn, nhê nh÷ng nç lùc ng¨n chÆn l¹m ph¸t cña
ChÝnh phñ vµ sù c¶i thiÖn c¬ cÊu ph©n phèi n«ng s¶n vµ
h¶i s¶n, l¹m ph¸t ®· gi¶m xuèng ®¸ng kÓ.
68
C«ng nghiÖp ®ãng tµu lµ khu vùc t¨ng trëng hµng ®Çu cña kinh tÕ Hµn Quèc.
Gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng nghiÖp cña Hµn Quèc ®· t¨ng
gÊp ®«i so víi 15 n¨m tríc. N¨m 2002, mÆc dï t¨ng
trëng vÒ n«ng nghiÖp chËm l¹i nhng Hµn Quèc ®· ®¹t
®îc môc tiªu hµng ®Çu lµ tù cung tù cÊp vÒ g¹o - nguån
l¬ng thùc chñ yÕu cña ®Êt níc - víi s¶n lîng 4,9 triÖu
tÊn.
Hµn Quèc ®· tËp trung nç lùc ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp vµo viÖc t¨ng s¶n lîng lªn møc tèi ®a tõ diÖn
tÝch ®Êt trång trät cã h¹n cña ®Êt níc (vèn chØ chiÕm
19% tæng diÖn tÝch ®Êt ®ai). Nh÷ng gièng lóa míi vµ
nh÷ng c©y trång kh¸c cho s¶n lîng cao ®· ®îc ®a
vµo gieo trång. Ngoµi ra, c«ng nghiÖp ph©n bãn vµ
thuèc trõ s©u còng ®îc ph¸t triÓn ®Ó cung cÊp ®Çy ®ñ
nh÷ng s¶n phÈm thiÕt yÕu nµy cho çc chñ trang tr¹i.
S¶n xuÊt hoa qu¶, rau xanh, çc c©y trång ng¾n ngµy
cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao vµ çc s¶n phÈm ch¨n nu«i t¨ng
nhanh. Sù ph¸t triÓn nhµ kÝnh lµm b»ng nhùa vi-nyl ®·
gãp phÇn quan träng vµo viÖc t¨ng khèi lîng thu
69
ho¹ch rau xanh cho ®Êt níc.

Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa ®· lµm gi¶m nhanh sè
d©n lµm n«ng nghiÖp. Tû lÖ sè d©n n«ng th«n trong
tæng d©n sè gi¶m m¹nh tõ 57% n¨m 1962 xuèng díi
9% vµo cuèi nh÷ng n¨m 2000. Xu híng nµy ®· ¶nh
hëng ®Õn c¬ cÊu lao ®éng cña çc ngµnh c«ng nghiÖp
quèc gia. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lao ®éng trong ngµnh
n«ng nghiÖp ®ang gi¶m nhanh, ChÝnh phñ ®· cã
nh÷ng nç lùc lín nh»m thóc ®Èy c¬ giíi hãa n«ng
nghiÖp. C¬ giíi hãa ®· mang l¹i nh÷ng thµnh tùu ®¸ng
kÓ trong viÖc trång vµ thu ho¹ch lóa.
Tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp niªn 70, ch¬ng tr×nh
t¸i trång rõng ®· ®îc triÓn khai trªn toµn quèc.
Ch¬ng tr×nh nµy bao gåm viÖc trång c©y míi vµ b¶o
vÖ diÖn tÝch rõng hiÖn cã trªn çc khu vùc ®åi nói -
vèn chiÕm kho¶ng 64% diÖn tÝch ®Êt ®ai cña Hµn
Quèc. Ngoµi ra, nh÷ng gièng c©y míi cho n¨ng suÊt
cao, cã kh¶ n¨ng kh¸ng s©u bä vµ bÖnh tËt tèt h¬n
®ang ®îc ph¸t triÓn.
Nh»m g×n gi÷ tµi nguyªn rõng cho ®Õn khi chóng
mang l¹i hiÖu qu¶, ChÝnh phñ ®· kiÓm so¸t chÆt chÏ
viÖc khai th¸c gç. H¬n mét thËp kû qua, s¶n xuÊt gç
chØ giíi h¹n trong kho¶ng 1.500.000 m3. HÇu hÕt çc
nhu cÇu vÒ gç ®îc ®¸p øng nhê nhËp khÈu. Mét lîi
Ých n÷a cña viÖc b¶o vÖ rõng lµ nh÷ng nç lùc nµy ®·
®ãng gãp phÇn lín vµo viÖc chèng lò vµ xãi mßn ®Êt.
Trong h¬n hai thËp kû qua, viÖc më réng vµ hiÖn ®¹i
hãa c«ng nghiÖp ®¸nh b¾t ç ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh
tùu ®¸ng kÓ vµ ngµnh nµy ®· trë thµnh mét nguån thu
ngo¹i tÖ quan träng. Khèi lîng ç ®¸nh b¾t ®îc t¨ng
nhanh nhê çc tµu ®¸nh b¾t hiÖn ®¹i vµ c¬ giíi hãa b¾t
®Çu ho¹t ®éng ë nh÷ng vïng ven biÓn còng nh ngoµi
kh¬i. C¬ së ®¸nh b¾t ç cña Hµn Quèc ®· ®îc x©y
dùng t¹i T©y Samoa, Las Palmas vµ çc ®Þa ®iÓm kh¸c.
70
Ngêi tiªu dïng (Hµn Quèc) giê ®©y cã thÓ tËn hëng
ç mùc ®¸nh b¾t tõ ngoµi kh¬i ®¶o Falkland.
NghÒ ®¸nh b¾t ç ngoµi kh¬i cña Hµn Quèc ®· ®¹t
®Õn ®Ønh cao gi÷a nh÷ng n¨m 70 vµ sau ®ã gi¶m
nhanh do chi phÝ nhiªn liÖu t¨ng vµ nhiÒu níc tuyªn
bè khu kinh tÕ biÓn cña hä réng 200 h¶i lý. Hµn Quèc
®· ®µm ph¸n çc hiÖp ®Þnh ®¸nh b¾t ç víi mét sè
níc cã vïng bê biÓn ®Ó ®¶m b¶o quyÒn ®¸nh b¾t ç
trong l·nh h¶i cña hä vµ ®ang tiÕp tôc ph¸t triÓn ®¸nh
b¾t ç ngoµi kh¬i.
Khoa häc vµ C«ng nghÖ
§Ó tiÕp thªm sinh lùc cho sù ph¸t triÓn khoa häc

c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ChÝnh phñ ®· thµnh lËp ViÖn
Khoa häc C«ng nghÖ Hµn Quèc (KIST) n¨m 1966 vµ
Bé Khoa häc C«ng nghÖ (MOST) n¨m 1967.
Ban ®Çu, çc chÝnh s¸ch khoa häc vµ c«ng nghÖ cña
Hµn Quèc tËp trung chñ yÕu vµo viÖc giíi thiÖu, tiÕp
thu vµ ¸p dông c«ng nghÖ níc ngoµi. Tuy nhiªn,
trong nh÷ng n¨m 80, Hµn Quèc ®· chuyÓn träng t©m
sang c«ng t¸c quy ho¹ch vµ thùc hiÖn çc dù ¸n
Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn (R&D) quèc gia nh»m n©ng
cao n¨ng lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ. Sù chuyÓn
híng nµy bao gåm çc ch¬ng tr×nh nh»m n©ng cao
®Çu t Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn trong c¶ khu vùc kinh
tÕ Nhµ níc vµ t nh©n, båi dìng nguån nh©n lùc cã
kü n¨ng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn cao.
Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90, ChÝnh phñ ®· tËp trung vµo
ba lÜnh vùc: t¨ng cêng nghiªn cøu trong lÜnh vùc
khoa häc c¬ b¶n, ®¶m b¶o sù ph©n bæ vµ sö dông cã
hiÖu qu¶ çc nguån nghiªn cøu, vµ ph¸t triÓn vµ më
réng hîp t¸c quèc tÕ. Nh÷ng nç lùc nµy nh»m n©ng
cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ c«ng nghÖ cña Hµn Quèc.
Víi môc tiªu nh vËy, Héi ®ång T vÊn Khoa häc
71
§éi nghiªn cøu ph¸t triÓn chÊt b¸n dÉn t¹i trêng §¹i häc Quèc gia Seoul
vµ C«ng nghÖ cho Tæng thèng (PACST) ®· ®îc thµnh

lËp th¸ng 4-1999 ®Ó t¨ng cêng sù phèi hîp tæng thÓ
chÝnh s¸ch khoa häc c«ng nghÖ quèc gia. Vai trß
chÝnh cña Héi ®ång lµ ®iÒu phèi çc chÝnh s¸ch quan
träng vµ çc kÕ ho¹ch tæng thÓ nh»m thóc ®Èy khoa
häc vµ c«ng nghÖ (S&T), më réng ®Çu t liªn quan
®Õn khoa häc, c«ng nghÖ vµ u tiªn cho çc ch¬ng
tr×nh nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn quèc gia. PACST cã 19
thµnh viªn bao gåm Tæng thèng (lµm Chñ tÞch) vµ
nh÷ng thµnh viªn néi çc kh¸c chñ yÕu cã liªn quan
®Õn khoa häc vµ c«ng nghÖ. Víi viÖc thµnh lËp
PACST, ChÝnh phñ ®· t×m çch t¨ng cêng ®Çu t
nghiªn cøu ph¸t triÓn ®Ó øng dông çc c«ng nghÖ tiªn
tiÕn vµo çc lÜnh vùc c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ
m«i trêng, nguyªn vËt liÖu míi, c«ng nghÖ th«ng tin
vµ n¨ng lîng h¹t nh©n.
Theo kÕ ho¹ch Ph¸t triÓn Khoa häc vµ C«ng
nghÖ Quèc gia dµi h¹n ®îc h×nh thµnh n¨m 1999,
Hµn Quèc kú väng trë thµnh mét trong b¶y quèc
gia tiªn tiÕn vÒ c«ng nghÖ hµng ®Çu trªn thÕ giíi
trong phÇn t ®Çu cña thÕ kû 21.
72
Cuèi n¨m 2001, tæng ®Çu t cho nghiªn cøu vµ ph¸t

triÓn ®¹t 12,5 tû ®« la Mü, chiÕm 2,96% GDP. Hµn
Quèc còng sÏ tÝch cùc ®Çu t cho ph¸t triÓn c«ng
nghÖ phóc lîi c«ng céng ®Ó c¶i thiÖn chÊt lîng cuéc
sèng, c«ng nghÖ, tõ ®ã t¹o ra nh÷ng ngµnh c«ng
nghiÖp míi.
Ngoµi ra, Hµn Quèc sÏ tiÕp tôc ®Èy m¹nh viÖc tham
gia gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò toµn cÇu nh g×n gi÷ m«i
trêng vµ cung cÊp l¬ng thùc, n¨ng lîng, y tÕ v×
mét cuéc sèng tèt ®Ñp h¬n cho nh©n lo¹i.
Çc th¸ch thøc kinh tÕ
Trong h¬n ba thËp kû qua, Hµn Quèc ®· ®¹t tû lÖ

t¨ng trëng kinh tÕ trung b×nh hµng n¨m 8,6% vµ næi
lªn nh mét quèc gia ®øng thø 12 trªn thÕ giíi vÒ ho¹t
®éng th¬ng m¹i. Trong cha ®Çy hai thÕ hÖ, Hµn Quèc
®· x¸c lËp ®îc vÞ trÝ cña m×nh lµ mét trong nh÷ng quèc
gia hµng ®Çu thÕ giíi vÒ c«ng nghiÖp ®ãng tµu, s¶n xuÊt
®iÖn tö, chÊt b¸n dÉn vµ « t«.
Çc thÞ trêng tµi chÝnh quèc tÕ ®· ®¸nh gi¸ tÝch cùc
nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ cña Hµn Quèc: tèc ®é t¨ng
trëng cao vµ bÒn v÷ng trong thêi gian dµi, l¹m ph¸t ë
møc ®é võa ph¶i, cã lîng d÷ tr÷ quèc gia cao, th©m
hôt çn c©n ngo¹i th¬ng kh«ng ®¸ng kÓ vµ cã sè d
ng©n s¸ch lín. Tuy nhiªn gÇn ®©y, nh÷ng thµnh tùu nµy
®· bÞ nh÷ng khã kh¨n cña mét sè tËp ®oµn vµ tæ chøc
tµi chÝnh lín lµm lu mê. Nh÷ng thÊt b¹i nµy lµm çc nhµ
®Çu t níc ngoµi nghi ngê vµ dÉn ®Õn cuéc khñng
ho¶ng nghiªm träng vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n vµo cuèi
n¨m 1997. Cuéc khñng ho¶ng ®· lµm Hµn Quèc ph¶i
®èi mÆt víi n¹n thÊt nghiÖp trÇm träng.
Tuy nhiªn, sau nh÷ng thay ®æi néi çc n¨m 1998,
Hµn Quèc ®· nèi l¹i quyÕt t©m hîp t¸c l¹i víi IMF ®Ó
thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc biÖn ph¸p c¶i çch toµn diÖn. Nh
73
vËy, Hµn Quèc ®· kiªn quyÕt chÊp nhËn çc biÖn ph¸p
®iÒu chØnh nghiªm ngÆt ®Ó vît qua cuéc khñng
ho¶ng kinh tÕ.
Ban l·nh ®¹o míi ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy
c¶i çch trong çc lÜnh vùc tµi chÝnh, tËp ®oµn, c«ng
céng vµ lao ®éng nh»m kh«i phôc vµ cñng cè lßng tin
cña çc nhµ ®Çu t níc ngoµi còng nh ®¶m b¶o
nguyªn t¾c cña mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng tù do, tæ
chøc l¹i çc tËp ®oµn vµ t¨ng cêng sù linh ho¹t trong
thÞ trêng lao ®éng.
Dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia tæng céng chØ ®¹t 3,8 tû ®«
la Mü cuèi n¨m 1997 ®· t¨ng lªn 121 tû ®« la Mü tÝnh
®Õn cuèi n¨m 2002 vµ Hµn Quèc ®· cã thÓ tr¶ kho¶n
vay cøu trî trÞ gi¸ 13,5 tû ®«la Mü tõ IMF. Ngµy 16-
12-1999, Ban ®iÒu hµnh IMF tuyªn bè Hµn Quèc ®·
hoµn toµn vît qua cuéc khñng ho¶ng ngo¹i tÖ. §ång
thêi, Hµn Quèc ®· kh«i phôc l¹i lßng tin ®èi víi çc
nhµ ®Çu t.
C¶i çch tµi chÝnh
Mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i kh«ng thÓ ho¹t
®éng hiÖu qu¶ nÕu thiÕu çc tæ chøc tµi chÝnh n¨ng
®éng vµ ®îc gi¸m s¸t chÆt chÏ. Uû ban Gi¸m s¸t Tµi
chÝnh (FSC) - tæ chøc ®ãng vai trß c¬ chÕ ®iÒu tiÕt,
thiÕt lËp çc th«ng lÖ ng©n hµng chung - ®· t¹o ra mét
hÖ thèng çc quy chÕ míi, sù gi¸m s¸t thËn träng vµ
mét ®Ò ¸n thùc hiÖn c¶i çch.
Trong qu¸ tr×nh c¶i çch lÜnh vùc tµi chÝnh, ChÝnh
phñ ®· ®ãng cöa mét sè tæ chøc tµi chÝnh kh«ng cã
kh¶ n¨ng tån t¹i. Nh÷ng ng©n hµng kh¸c cã kh¶ n¨ng
tån t¹i ®ang tiÕp tôc thùc hiÖn çc biÖn ph¸p m¹nh do
Uû ban Gi¸m s¸t Tµi chÝnh ®Æt ra nh»m n©ng cao tÝnh
lµnh m¹nh cña çc tæ chøc nµy. LÜnh vùc tµi chÝnh phi
74
Sµn giao dÞch chøng kho¸n Hµn Quèc
ng©n hµng cña Hµn Quèc còng ®îc c¶i tæ. Bèn c«ng
ty b¶o hiÓm nh©n thä kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n
nî ®· bÞ ®×nh chØ ho¹t ®éng vµ cuèi cïng sÏ ®îc çc
c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c tiÕp qu¶n. Tæng céng cã 640
c«ng ty tµi chÝnh phi ng©n hµng ®· bÞ ®×nh chØ ho¹t
®éng hoÆc thu håi giÊy phÐp.
ChÝnh phñ Hµn Quèc ®· huy ®éng çc nguån tµi
chÝnh víi tæng gi¸ trÞ lµ 159 ngh×n tû won (xÊp xØ 134
tû ®« la Mü) ®Ó hç trî çc tæ chøc tµi chÝnh cã thÓ tån
t¹i trong viÖc c¬ cÊu l¹i vèn, thanh to¸n çc kho¶n vay
kh«ng tr¶ ®îc vµ xö lý çc c¬ së tµi chÝnh kh«ng cã
kh¶ n¨ng tån t¹i. B¶n th©n çc tæ chøc tµi chÝnh còng
ph¶i nç lùc phôc håi, bao gåm c¶ viÖc gi¶m quy m«
vµ t¨ng cêng thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi.
75
C¶i tæ c«ng ty
Trong khu vùc c«ng ty, kÕt qu¶ chung cña viÖc tæ
chøc l¹i kh¸ kh¶ quan. Tû lÖ nî - vèn cña khu vùc s¶n
xuÊt ®¹t kÕt qu¶ ®¸ng kh©m phôc: tõ 396% cuèi n¨m
1997 xuèng cßn 130% th¸ng 9-2002. Vµ huyÒn tho¹i
lín qu¸ kh«ng thÓ sôp ®æ ®îc biÕn mÊt khi 16
trong sè 30 tËp ®oµn lín nhÊt bÞ b¸n, hîp nhÊt hay gi¶i
thÓ. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ qu¶n lý minh b¹ch vµ cã tr¸ch
nhiÖm ®· ®îc thùc hiÖn vµ ®Èy m¹nh th«ng qua viÖc
bæ nhiÖm çc gi¸m ®èc ngoµi c«ng ty, ®a çc uû ban
kiÓm to¸n vµo vµ b¾t buéc c«ng khai çc b¸o ço tµi
chÝnh tæng hîp.
ViÖc c¬ cÊu l¹i tæ chøc cña çc c«ng ty lµm ¨n kÐm
hiÖu qu¶ ®· nhanh chãng ®îc tiÕp tôc thùc hiÖn theo
®Ò xuÊt cña çc ng©n hµng tÝn dông. VÝ dô c«ng ty
Daewoo Motor vµ ThÐp Hanbo ®· thu hót vèn níc
ngoµi thµnh c«ng. KÓ tõ khi ¸p dông ch¬ng tr×nh
®îc v¹ch ra mét çch tØ mØ nµy, nhiÒu c«ng ty cã
vÊn ®Ò tµi chÝnh ®· trë l¹i ho¹t ®éng b×nh thêng.
TiÕn ®é thùc hiÖn
Tæng céng 83 c«ng ty ®· hoµn tÊt ch¬ng tr×nh c¶i tæ.
§Õn th¸ng 3-2002, 55 c«ng ty ®· hoµn thµnh th¾ng lîi
ch¬ng tr×nh c¶i tæ vµ 17 c«ng ty ®· nhanh chãng bÞ gi¶i thÓ.
HiÖn nay, 11 c«ng ty cßn l¹i ®ang trong giai ®o¹n thùc hiÖn
ch¬ng tr×nh nµy.
Th¸ng 9-2001, §¹o luËt ®Èy m¹nh viÖc c¬ cÊu l¹i c«ng
ty ®îc ban hµnh ®Ó tiÕn hµnh viÖc c¬ cÊu l¹i c«ng ty mét
çch nhanh chãng vµ minh b¹ch. Ngoµi ra, hÖ thèng c¬
cÊu l¹i c«ng ty thêng xuyªn ®· ho¹t ®éng tõ th¸ng 3-
2001, cho phÐp çc ng©n hµng chñ nî ®Þnh kú ®¸nh gi¸ rñi
ro tÝn dông ®èi víi çc c«ng ty vay nî. LuËt thanh to¸n tµi
ph¸n tæng hîp sÏ sím cã hiÖu lùc.
76
Môc ®Ých cña viÖc c¬ cÊu l¹i c«ng ty lµ n©ng cao n¨ng
suÊt vµ tiÒm n¨ng t¨ng trëng cho nÒn kinh tÕ Hµn Quèc
th«ng qua viÖc x©y dùng mét thÞ trêng hiÖu qu¶ vµ lµnh
m¹nh.
Cuéc c¶i çch c¬ cÊu c«ng ty sÏ tiÕp tôc, dùa trªn çc
nguyªn t¾c sau: Thø nhÊt, ®Ó tËp trung x©y dùng mét hÖ
thèng gi¸m s¸t thuËn lîi nh»m n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý
vµ sù minh b¹ch trong h¹ch to¸n, cÇn tËp trung x©y dùng
mét hÖ thèng gi¸m s¸t th©n thiÖn víi thÞ trêng vµ lÊy ®îc
lßng tin cña nh÷ng ngêi tham gia thÞ trêng. Thø hai, ph¶i
kiªn tr× thùc hiÖn viÖc c¶i çch c«ng ty. CÇn liªn tôc ®Èy
m¹nh viÖc c¬ cÊu l¹i c«ng ty cho tíi khi sù minh b¹ch
trong qu¶n lý ®¸p øng ®îc nh÷ng tiªu chuÈn quèc tÕ.
Çc biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh h¬n n÷a sù minh b¹ch
vµ lµnh m¹nh trong qu¶n lý c«ng ty sÏ ®îc tiÕn hµnh
vµ ®Èy m¹nh. HÖ thèng gi¸m s¸t qu¶n lý trong vµ ngoµi
c«ng ty sÏ ®îc t¨ng cêng b»ng çch n©ng cao vai trß
cña Uû ban kiÓm to¸n, ban gi¸m ®èc, quyÒn lîi cña çc cæ
®«ng thiÓu sè vµ ban gi¸m ®èc. Nh»m xãa bá tËn gèc rÔ
nh÷ng th«ng lÖ bÊt hîp ph¸p nh gian lËn b¶ng tæng kÕt
tµi s¶n vµ ®Çu c¬ gi¸ chøng kho¸n, çc tè quyÒn ®¹i diÖn
trong thÞ trêng chøng kho¸n còng sÏ sím ®îc thùc hiÖn.
Çc quy chÕ cña çc tËp ®oµn lín cÇn ph¸t huy hiÖu lùc
®óng lóc. Møc trÇn vÒ tæng gi¸ trÞ ®Çu t vµo cæ phiÕu, quy
chÕ vÒ viÖc n¾m gi÷ cæ phiÕu ë çc c«ng ty kh¸c vµ ®¶m
b¶o nî vay sÏ ®îc duy tr× nh»m ng¨n chÆn sù l¹m dông
quyÒn qu¶n lý cña çc cæ ®«ng lín vµ nhãm së h÷u.
Çc biÖn ph¸p kh¸c

§èi víi çc khu vùc c«ng, nh÷ng tæ chøc vµ hiÖp héi
thuéc khu vùc nµy ®· ®îc s¾p xÕp l¹i vµ c¬ cÊu tæ
chøc còng ®· thay ®æi. Çc doanh nghiÖp nhµ níc
®ang dÇn dÇn ®îc t nh©n hãa hoÆc tiÕn hµnh c¶i çch
qu¶n lý m¹nh mÏ theo ®Þnh híng kinh doanh cña
m×nh.
77
§Ó ®¹t ®îc sù ®ång thuËn chung vÒ çc vÊn ®Ò liªn

quan ®Õn lao ®éng, ngµy 6-2-1998, mét Uû ban Ba bªn
gåm ®¹i diÖn cña ngêi lao ®éng, ngêi sö dông lao
®éng vµ ChÝnh phñ ®· ®îc thµnh lËp. Uû ban nµy ®·
x©y dùng ®îc mét khung g¸nh chÞu c«ng b»ng çc chi
phÝ kinh tÕ vµ phi kinh tÕ vµ qua ®ã ®· dµnh ®îc sù
®ång thuËn cña c«ng chóng trong çc nç lùc c¬ cÊu l¹i.
Uû ban ®· ®¹t ®îc mét tháa thuËn trong ®ã cã mét
sè biÖn ph¸p ®îc ®Ò xuÊt nh»m cñng cè sù minh b¹ch
bÞ c«ng ty chi phèi. Çc biÖn ph¸p nµy còng sÏ lµm
t¨ng trî cÊp thÊt nghiÖp vµ n©ng cao tÝnh linh ho¹t cña
thÞ trêng lao ®éng.
Nhê nh÷ng nç lùc cña Uû ban ba bªn, §¹o luËt vÒ
tiªu chuÈn lao ®éng ®· ®îc söa ®æi nh»m t¹o ra mét
sù linh ho¹t h¬n vÒ qu¶n lý trong viÖc gi¶i quyÕt
nh÷ng vÊn ®Ò lao ®éng. Ngoµi ra, mét ®¹o luËt cho
phÐp thµnh lËp nh÷ng c«ng ty giíi thiÖu nh©n lùc ®·
cã hiÖu lùc vµo th¸ng 7-1998.
§iÒu nµy ®· gãp phÇn gióp çc c«ng ty n©ng cao
hiÖu qu¶ cña bé m¸y hµnh chÝnh vµ tiÕt kiÖm chi phÝ
h¬n n÷a.
ChÝnh phñ còng ®· ®Èy m¹nh tÝnh linh ho¹t cña thÞ
trêng lao ®éng b»ng çch thùc hiÖn nghiªm ngÆt çc
tiªu chuÈn ph¸p lý ®èi víi çc cuéc ®×nh c«ng bÊt hîp
ph¸p hay çc th«ng lÖ lao ®éng.
M«i trêng ®Çu t níc ngoµi
§Çu nh÷ng n¨m 60, Hµn Quèc kiÓm so¸t chÆt chÏ
viÖc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, giíi h¹n trong çc
ngµnh c«ng nghiÖp ®îc chän vµ h¹n chÕ viÖc göi vèn
vÒ níc b¶n xø. Tuy nhiªn, do çc ®iÒu kiÖn vµ m«i
trêng kinh tÕ trong níc vµ thÕ giíi thay ®æi, n¨m
1984 ChÝnh phñ ®· ban hµnh luËt tù do hãa ®Çu t
níc ngoµi.
Nhê cã luËt míi nµy, vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
78
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI)

(§¬n vÞ: triÖu USD)
Nh÷ng níc kh¸c
N¨m Tæng Hoa Kú NhËt B¶n Hång
Tæng §øc Anh Ph¸p
K«ng
1980 143,1 70,6 42,5 30 0,5 8,6 2,3
1985 532,2 108 364,3 59,9 13,4 11,3 12,3 5,1
1990 802,6 317,5 235,9 249,2 3 62,3 44,8 22,4
1995 1.947,2 644,9 418,3 878,2 58 44,6 86,7 35,2
1997 6.970,9 3.189,6 265,7 3.515,6 84,6 398,1 258,6 410,7
1998 8.852,6 2.976 503 5.373 38,4 786,8 60 367,5
1999 15.541,5 3.739 1.750 10.052 461 960 479 760
2000 15.216,7 2.922 2.448 10.327 123 1.599 84 607
2001 11.291,8 3.890 772 7.208 167 459 432 426
2002 9.101 4.500 1.403 3.198 234 284 115 111
<Nguån: Bé Th¬ng m¹i, C«ng nghiÖp vµ N¨ng lîng>
(FDI) vµo Hµn Quèc ®· t¨ng ®Òu tõ n¨m 1984.

N¨m 1993, ®Ó thu hót thªm ®Çu t níc ngoµi ®Õn
Hµn Quèc, ChÝnh phñ ®· x©y dùng mét kÕ ho¹ch 5
n¨m vÒ më réng thÞ trêng néi ®Þa. ViÖc gia nhËp Tæ
chøc Hîp t¸c vµ Ph¸t triÓn Kinh tÕ n¨m 1996 ®· thóc
®Èy ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¨ng nhanh ngay ë
n¨m sau ®ã, n¨m 1997, khi 57 ngµnh (con sè lín nhÊt
tõ tríc ®Õn nay) ®îc më cöa hoµn toµn cho çc nhµ
®Çu t níc ngoµi.
Bé luËt vÒ §Çu t níc ngoµi vµ Thu hót vèn ®Çu t
níc ngoµi (®îc söa l¹i vµo quý I n¨m 1998) ®· t¹o
ra mét khu vùc s¶n xuÊt tù do hãa hoµn toµn.
Sù tham gia tÝch cùc cña yÕu tè níc ngoµi cã tÇm
quan träng thiÕt yÕu ®èi víi nÒn kinh tÕ Hµn Quèc
kh«ng chØ v× nã ®· gióp cho Hµn Quèc vît qua ®îc
cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë Ch©u ¸ n¨m 1997 mµ
quan träng h¬n lµ nã ®¶m b¶o sù t¨ng trëng l©u dµi
vµ bÒn v÷ng.
ChÝnh phñ cam kÕt t¹o m«i trêng thuËn lîi cho ®Çu
t níc ngoµi. Nh÷ng chÝnh s¸ch ®îc ®Ò xuÊt lµ tËp
trung vµo viÖc t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi th«ng qua sù ®ãng gãp vèn, çc ho¹t ®éng s¸p
nhËp vµ th«n tÝnh liªn quan tíi çc c«ng ty Hµn Quèc.
N¨m 2000, tæng sè vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®¹t
79
15,2 tû ®« la Mü vµ n¨m 2001 ®¹t 11,2 tû ®« la Mü.

N¨m 2002, do t¸c ®éng xÊu cña cuéc suy tho¸i toµn
cÇu ®Õn lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin, vèn ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi vµo Hµn Quèc gi¶m xuèng cßn 9,1 tû
®« la Mü.
Th¸ng 9-1998, §¹o luËt giao dÞch ngo¹i hèi míi
thay thÕ §¹o luËt qu¶n lý ngo¹i hèi. Çc biÖn ph¸p tù
do hãa trong luËt míi ®îc thùc hiÖn trong hai giai
®o¹n vµo cuèi n¨m 2000. Nh÷ng môc tiªu ban ®Çu cña
luËt míi gåm cã sù tù do hãa tµi kho¶n vèn vµ ph¸t
triÓn h¬n n÷a thÞ trêng giao dÞch trong níc.
Néi dung chÝnh cña sù tù do hãa trong giai ®o¹n ®Çu
lµ ¸p dông HÖ thèng danh môc phñ ®Þnh. HÖ thèng
nµy linh ho¹t h¬n hÖ thèng danh môc x¸c thùc tríc
®©y, cho phÐp tù do hãa çc giao dÞch tµi kho¶n vèn,
trong ®ã çc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp liªn quan
víi çc c¬ së tµi chÝnh, bao gåm c¶ çc kho¶n vay
ng¾n h¹n tõ níc ngoµi. Mét nç lùc tù do hãa thÞ
trêng kh¸c cña ChÝnh phñ lµ cho phÐp uû quyÒn giao
dÞch ngo¹i hèi nh»m gióp çc tæ chøc tµi chÝnh ®¸p
øng mét sè yªu cÇu nhÊt ®Þnh.
Néi dung chÝnh cña sù tù do hãa ë giai ®o¹n hai
gåm viÖc cho phÐp thùc hiÖn çc giao dÞch b»ng tµi
kho¶n vèn vÉn cßn bÞ h¹n chÕ trong giai ®o¹n mét trõ
nh÷ng giao dÞch cã liªn quan ®Õn an ninh quèc gia vµ
nh»m ng¨n chÆn çc ho¹t ®éng téi ph¹m. Néi dung
nµy cho phÐp nh÷ng ngêi (níc ngoµi) kh«ng c tró
(ë Hµn Quèc) ®îc ®Çu t vµo çc kho¶n tiÒn göi
b»ng ®ång won ë Hµn Quèc víi kú h¹n thanh to¸n
díi mét n¨m vµ cho phÐp çc ç nh©n (níc ngoµi)
c tró ë Hµn Quèc ®Çu t vµo çc kho¶n tiÒn göi b»ng
ngo¹i tÖ ë níc ngoµi vµ chøng kho¸n.
Tuy nhiªn, çc biÖn ph¸p tù do hãa nµy kh«ng ph¶i
lµ kh«ng cã nh÷ng rñi ro. Bëi vËy, cïng víi viÖc thùc
hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p trªn, ChÝnh phñ ®ang t¨ng
cêng çc quy chÕ gi¸m s¸t thÞ trêng vµ x©y dùng
mét hÖ thèng c¶nh b¸o sím.
80
Tù do hãa thÞ trêng vèn
ChiÕn lîc cña Hµn Quèc ®èi víi çc trung t©m
ph¸t triÓn thÞ trêng vèn tËp trung vµo hai s¸ng kiÕn
mang tÝnh chÊt chÝnh s¸ch cã liªn quan tíi nhau, ®ã
lµ chÝnh s¸ch tù do hãa thÞ trêng vµ chÝnh s¸ch më
réng thÞ trêng. Tù do hãa thÞ trêng vèn sÏ trùc tiÕp
lµm t¨ng sù tiÕp cËn cña Hµn Quèc víi vèn vµ c«ng
nghÖ níc ngoµi cßn më réng thÞ trêng sÏ gãp phÇn
c¶i thiÖn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña thÞ trêng vèn.
Hµn Quèc ®· ®¹t ®îc nh÷ng tiÕn bé quan träng
trong viÖc thùc hiÖn çc biÖn ph¸p nh»m më cöa h¬n
n÷a thÞ trêng vèn vµ gi¶m bít trë ng¹i ®èi víi danh
môc vèn ®Çu t vµ ®Çu t trùc tiÕp. Níc ngoµi sÏ
®îc ®Çu t hoµn toµn tù do vµo tÊt c¶ çc ngµnh, trõ
nh÷ng ngµnh cã liªn quan ®Õn an ninh quèc gia vµ
v¨n hãa nh çc ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng.
Nh÷ng ngµnh nhÊt ®Þnh cÇn cã sù ®µm ph¸n quèc tÕ
vÒ ®Çu t níc ngoµi nh viÔn th«ng vµ ®ãng tµu sÏ
tiÕp tôc ®îc ®Æt díi sù kiÓm so¸t.
C«ng d©n níc ngoµi sÏ ®îc ®èi xö c«ng b»ng nh
c«ng d©n Hµn Quèc khi hä mua ®Êt ®ai víi môc ®Ých
kinh doanh hoÆc kh«ng kinh doanh. TÊt c¶ çc giíi
h¹n vÒ ®Çu t níc ngoµi ®èi víi thÞ trêng tr¸i phiÕu
trong níc vµ thÞ trêng tiÒn tÖ còng nh møc trÇn vÒ
®Çu t níc ngoµi trªn thÞ trêng chøng kho¸n ®·
®îc lo¹i bá. Çc ng©n hµng níc ngoµi vµ çc c«ng
ty chøng kho¸n ®îc phÐp thµnh lËp çc chi nh¸nh ë
®Þa ph¬ng.
Tõ 25-5-1998, çc nhµ ®Çu t níc ngoµi ®· cã thÓ
mua cæ phiÕu cña bÊt kú c«ng ty Hµn Quèc nµo (trõ
çc c«ng ty cña ngµnh quèc phßng vµ çc c«ng ty nhµ
níc) mµ kh«ng ph¶i chÞu sù can thiÖp cña ban gi¸m
®èc c«ng ty ®ã hoÆc ChÝnh phñ. C«ng d©n níc ngoµi
hiÖn nay ®îc mua tíi 50% cæ phiÕu cha hoµn vèn
cña mét sè c«ng ty nhµ níc.
81
Çc quan chøc ChÝnh phñ Hµn Quèc th¶o luËn thóc ®Èy ®Çu t níc ngoµi t¹i mét
héi th¶o quèc tÕ.
Nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi ®îc phÐp

thùc hiÖn tÊt c¶ nh÷ng lo¹i h×nh tiÕp qu¶n, bao gåm
c¶ viÖc th«n tÝnh çc c«ng ty Hµn Quèc. Ngoµi ra, tÊt
c¶ çc c¬ së tµi chÝnh ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu
nhÊt ®Þnh còng sÏ ®îc phÐp thùc hiÖn giao dÞch
ngo¹i hèi.
Th¸ng 5-1998, møc trÇn vÒ ®Çu t níc ngoµi ®èi
víi vèn cæ phÇn cña Hµn Quèc ®îc b·i bá.
Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ph¸t hµnh trong 2-3 n¨m tíi
sÏ cã thêi h¹n thanh to¸n trong ba n¨m. Nh÷ng tr¸i
phiÕu nµy sÏ ®îc ph¸t hµnh hµng th¸ng.
Hµn Quèc còng ®· ®Ò ra mét khung thÓ chÕ cho çc
quü t¬ng hç ®Ó nh÷ng quü nµy sÏ lµm c«ng cô chñ
yÕu cho sù tµi trî l©u dµi. Çc nhµ ®Çu t t nh©n, kÓ
c¶ nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi, ®îc phÐp
thµnh lËp çc quü t¬ng hç t¹i Hµn Quèc mét çch dÔ
dµng. Çc nhµ ®Çu t ®ang tµi trî cho çc quü t¬ng
hç míi kh«ng b¾t buéc ph¶i ®¸p øng çc ®iÒu kiÖn vÒ
n¨ng lùc trõ mét sè Ýt nh÷ng trêng hîp ngo¹i lÖ. VÒ
c¬ b¶n, Hµn Quèc ®· ®¶m b¶o quyÒn ®îc ®èi xö b×nh
®¼ng cho çc nhµ ®Çu t.
82
HÖ thèng hç trî híng vÒ nhµ ®Çu t
TÊt c¶ çc ®iÒu luËt vµ quy ®Þnh hiÖn hµnh cã liªn

quan ®Õn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· ®îc s¾p xÕp
l¹i vµ kÕt hîp chÆt chÏ thµnh mét khung ph¸p lý duy
nhÊt, ®ã lµ Bé luËt Xóc tiÕn §Çu t Níc ngoµi (FIPA)
cã hiÖu lùc vµo th¸ng 11-1998. §iÒu nµy sÏ cho phÐp
çc nhµ ®Çu t níc ngoµi tËn dông nh÷ng lîi thÕ cña
dÞch vô hoµn h¶o vµ ®èi xö thèng nhÊt trong c¶ níc.
Nhµ níc ®· ®Ò ra nhiÒu biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy
®Çu t níc ngoµi trùc tiÕp, trong ®ã cã viÖc miÔn
gi¶m thuÕ. VÝ dô thuÕ c«ng ty vµ thuÕ thu nhËp ®·
®îc miÔn hay gi¶m cho çc ngµnh mòi nhän nh lÜnh
vùc c«ng nghÖ cao trong 10 n¨m. ChÝnh phñ sÏ cho çc
doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®îc thuª çc
bÊt ®éng s¶n tíi 50 n¨m víi gi¸ u ®·i vµ trong mét sè
trêng hîp kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn thuª. Ngoµi ra, mét khu
vùc mËu dÞch tù do sÏ ®îc ph¸t triÓn ®Ó hç trî ®Çu t
trùc tiÕp níc ngoµi quy m« lín. ChÝnh phñ tiÕp tôc b·i
bá nh÷ng qui ®Þnh h¹n chÕ nhËp khÈu vµ gi¶m sè lîng
çc mÆt hµng chÞu thuÕ.
Khu vùc dÞch vô

Tù do hãa trong lÜnh vùc dÞch vô gÆp khã kh¨n do çc
ngµnh dÞch vô trong níc cßn Ýt ph¸t triÓn. Tuy nhiªn,
ChÝnh phñ ®· ®¬n ph¬ng tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng
cho viÖc më cöa toµn diÖn. VÝ dô: ngµnh b¶o hiÓm nh©n
thä ®· ®îc më cöa hoµn toµn cho çc nhµ b¶o hiÓm
níc ngoµi tham gia.
Çc ng©n hµng níc ngoµi ®îc ®èi xö b×nh ®¼ng nh
çc ng©n hµng trong níc. ChÝnh phñ còng më réng cöa
cho çc nhµ ®Çu t níc ngoµi trong çc ho¹t ®éng b¸n
lÎ vµ b¸n bu«n mÆc dï vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ trong
mét sè khu vùc. ThÞ trêng qu¶ng ço tríc ®©y chØ
dµnh cho çc liªn doanh cã Ýt sù tham gia cña níc
83
ngoµi th× hiÖn nay çc nhµ ®Çu t níc ngoµi hoµn toµn
®îc tù do tham gia.
QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ

ChÝnh phñ nhËn ra r»ng viÖc b¶o vÖ nghiªm tóc
quyÒn së h÷u trÝ tuÖ lµ mét ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho sù
phån thÞnh vÒ c«ng nghÖ cña ®Êt níc vµ nh÷ng quan
hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi çc ®èi t¸c th¬ng m¹i chñ chèt.
KÕt qu¶ lµ tõ n¨m 1987, ChÝnh phñ ®· thùc hiÖn
nh÷ng c¶i çch c¬ b¶n nh»m ®Èy m¹nh viÖc b¶o vÖ
quyÒn së h÷u trÝ tuÖ.
LuËt b¶n quyÒn míi ®¶m b¶o cho c¶ çc c«ng tr×nh
níc ngoµi vµ trong níc ®îc b¶o vÖ ®Çy ®ñ. B¶n
quyÒn t¸c gi¶ ®îc tiÕp tôc b¶o ®¶m trong thêi gian 50
n¨m sau ngµy t¸c gi¶ ®ã mÊt. Ngoµi ra, viÖc chèng l¹i
sù vi ph¹m b¶n quyÒn ®· ®îc më réng cho çc s¶n
phÈm phÇn mÒm m¸y tÝnh qua nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ.
ThÞ trêng n«ng nghiÖp

Còng gièng nh nhiÒu níc kh¸c, chÝnh s¸ch n«ng
nghiÖp ë Hµn Quèc chÞu t¸c ®éng m¹nh mÏ vÒ mÆt x·
héi vµ chÝnh trÞ khiÕn khu vùc nµy khã tù do hãa.
ViÖc Hµn Quèc nh¹y c¶m ®èi víi lÜnh vùc n«ng
nghiÖp xuÊt ph¸t mét phÇn tõ thùc tÕ lµ diÖn tÝch ®Êt
trång ®îc tÝnh theo ®Çu chñ tr¹i chØ b»ng 1/223 cña
Mü, ®iÒu nµy lµm cho nh÷ng chñ trang tr¹i Hµn Quèc
kh«ng thÓ c¹nh tranh ®îc nh nh÷ng chñ trang tr¹i
Mü. Tuy nhiªn, ChÝnh phñ Hµn Quèc ®ang nç lùc më
cöa h¬n n÷a thÞ trêng n«ng s¶n trong níc. Nç lùc
cña ChÝnh phñ cïng víi nh÷ng s¸ng kiÕn liªn tôc ®Òu
nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho ngµnh n«ng
nghiÖp cña Hµn Quèc.
Th¸ng 12-1988, ChÝnh phñ ®· thµnh lËp mét ñy ban
®Æc biÖt ®Ó xem xÐt l¹i çc ®Ò ¸n vÒ tù do hãa nhËp
khÈu n«ng nghiÖp cho ®Õn hÕt n¨m 1991. Çc ®Ò ¸n
84
®îc xem xÐt l¹i ®· gióp t¨ng cêng ph¹m vi tù do

hãa vµ ®Èy m¹nh tèc ®é më cöa thÞ trêng. Ngoµi ra,
trong vßng th¬ng thuyÕt bµn trßn tæ chøc t¹i
Uruguay cña HiÖp ®Þnh chung vÒ ThuÕ quan vµ
Th¬ng m¹i (GATT) ®èi víi çc s¶n phÈm n«ng
nghiÖp, Hµn Quèc ®· cam kÕt n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp
cËn thÞ trêng cho çc s¶n phÈm n«ng nghiÖp kh¸c
nhau.
TriÓn väng kinh tÕ
Hµn Quèc ®· nhanh chãng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ

thÕ giíi ngay tõ ®Çu cuéc khñng ho¶ng n¨m 1997.
ChÝnh phñ ®· ®Ò xuÊt mét m« h×nh míi bao gåm viÖc
n©ng cÊp çc th«ng lÖ kinh doanh theo chuÈn mùc
quèc tÕ, båi dìng nguån nh©n lùc, ph¸t triÓn c«ng
nghÖ vµ ®Èy m¹nh hiÖu qu¶ cña çc ®Þnh chÕ.
ViÖc kh«i phôc kinh tÕ kÞp thêi vµ m¹nh mÏ phô
thuéc nhiÒu vµo tèc ®é c¶i tæ c«ng ty vµ viÖc çc hé
gia ®×nh thÝch øng víi sù b¶o ®¶m viÖc lµm bÞ gi¶m
xuèng còng nh lßng tin cña çc nhµ ®Çu t bÞ gi¶m
sót t¹i Hµn Quèc. ChÝnh phñ vÉn cam kÕt xóc tiÕn
m¹nh mÏ c¶i çch, tiÕp tôc thùc hiÖn c¶i çch tµi chÝnh
vµ c«ng ty, ®ång thêi theo ®uæi çc chÝnh s¸ch kinh tÕ
vÜ m« linh ho¹t cã lîi cho t¨ng trëng.
Môc tiªu cña Hµn Quèc lµ gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò n¶y
sinh trong qu¸ khø vµ t¹o dùng mét c¬ cÊu kinh tÕ phï
hîp víi mét nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn ®ñ søc ®èi phã víi
nh÷ng th¸ch thøc cña thÕ kû 21.
85
Phóc lîi x· héi

ViÖc lµm
§· cã mét sù thay ®æi ®¸ng kÓ vÒ c¬ cÊu viÖc lµm

cña Hµn Quèc kÓ tõ buæi b×nh minh cña qu¸ tr×nh
c«ng nghiÖp hãa ®Çu nh÷ng n¨m 60. N¨m 1960, sè
c«ng nh©n tham gia ho¹t ®éng trong çc lÜnh vùc
n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp vµ ng nghiÖp chiÕm tíi
63% lùc lîng lao ®éng cña c¶ níc. Tuy nhiªn, con
sè nµy chØ cßn l¹i 9,7% vµo n¨m 2002. Thay vµo ®ã,
lùc lîng lao ®éng trong çc ngµnh dÞch vô ®· t¨ng
m¹nh tõ 28,3% tæng sè lao ®éng n¨m 1960 lªn tíi
71,2% vµo n¨m 2002.
Trong nöa sau cña nh÷ng n¨m 70, thÞ trêng Hµn
C¬ cÊu lao ®éng theo ngµnh (§¬n vÞ: %)
<Nguån: Bé Tµi chÝnh vµ Kinh tÕ>
Ghi chó: CÊp 1 chØ khu vùc n«ng, l©m, s¨n b¾n vµ ng nghiÖp;
CÊp 2, khu vùc s¶n xuÊt vµ khai th¸c má; CÊp 3, gåm khu vùc
dÞch vô c¬ b¶n cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra tÊt c¶ çc hµng ho¸ bao
gåm çc dÞch vô vËn t¶i, th«ng tin vµ ®iÖn; vµ çc dÞch vô kh¸c.
86
Quèc ®· tr¶i qua mét lo¹t nh÷ng biÕn ®éng lín. Hµn
Quèc næi lªn nh mét quèc gia cã kh¶ n¨ng c¹nh
tranh trªn thÞ trêng toµn cÇu víi çc ngµnh c«ng
nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng nh dÖt vµ giµy dÐp.
Sù æn ®Þnh vÒ cung cÇu trong thÞ trêng lao ®éng ë
Hµn Quèc cho phÐp nh÷ng ngêi lao ®éng ®ßi hái
quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña m×nh, kÐo theo lµ viÖc h×nh
thµnh ngµy cµng nhiÒu çc tæ chøc c«ng ®oµn vµ ho¹t
®éng tËp thÓ. TiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng Hµn
Quèc còng t¨ng nhanh tõ ®ã.
Khi Hµn Quèc ®èi mÆt víi cuéc khñng ho¶ng kinh
tÕ n¨m 1997-1998, c¶ níc ®ång thuËn vÒ sù cÇn thiÕt
ph¶i cã mét thÞ trêng lao ®éng linh ho¹t. Th¸ng 3-
1998, chÝnh phñ ¸p dông ®iÒu luËt cho phÐp çc c«ng
ty cho c«ng nh©n nghØ viÖc nÕu kh«ng cã kh¶ n¨ng gi¶i
quyÕt nµo kh¸c. LuËt nµy b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ th¸ng
6-1998.
ChÝnh phñ ®· thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p ®Ó gi¶m
thiÓu kh¶ n¨ng mÊt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng b»ng
nh÷ng chÕ ®é trî cÊp kh¸c nhau cho çc doanh
nghiÖp võa vµ nhá nh»m gióp çc doanh nghiÖp nµy
æn ®Þnh qu¶n lý vµ gi÷ l¹i nh©n viªn. ChÝnh phñ ®·
nhanh chãng t¹o viÖc lµm cho ngêi thÊt nghiÖp
th«ng qua viÖc sím thùc hiÖn çc dù ¸n ®Çu t vµ më
réng çc dù ¸n c«ng tr×nh c«ng céng tõ khi cuéc
khñng ho¶ng kinh tÕ b¾t ®Çu. §Ó ®¶m b¶o t¹o thªm
nhiÒu viÖc lµm, chÝnh phñ ®· c¶i thiÖn çc c¬ héi viÖc
lµm b»ng çch ®Èy m¹nh viÖc khëi ®éng çc h·ng
liªn doanh vµ xuÊt khÈu, kÓ c¶ ®Çu t níc ngoµi
b»ng çch cho phÐp çc nhµ ®Çu t níc ngoµi mua
çc c«ng ty Hµn Quèc. V× môc tiªu ®ã, çc luËt liªn
quan còng ®· ®îc söa ®æi l¹i nh»m ®¬n gi¶n hãa thñ
tôc ë Hµn Quèc.
Nh»m ph¸t triÓn vµ t¨ng cêng kü n¨ng nghÒ
nghiÖp cho nh÷ng ngêi thÊt nghiÖp, chÝnh phñ ®·
87
C«ng nh©n ngµnh c«ng nghiÖp c¬ khÝ chÝnh x¸c
më réng çc ch¬ng tr×nh d¹y nghÒ. Ngoµi ra, chÝnh

phñ còng thiÕt lËp chÕ ®é dÞch vô mét ®Çu mèi ®Ó kÕt
hîp çc thÓ chÕ vÒ trî cÊp thÊt nghiÖp, ®µo t¹o nghÒ
nghiÖp vµ b¶o ®¶m viÖc lµm.
ChÝnh phñ ®· cho phÐp çc c«ng ty t vÊn viÖc lµm
ë níc ngoµi ho¹t ®éng trë l¹i. Mét trung t©m viÖc
lµm h¶i ngo¹i ®· ®i vµo ho¹t ®éng vµ ®· x©y dùng
®îc kÕ ho¹ch t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm cho ngêi
lao ®éng ë h¶i ngo¹i, nh héi chî viÖc lµm ë níc
ngoµi.
ChÝnh phñ còng phèi hîp chÆt chÏ víi C¬ quan
Hîp t¸c Quèc tÕ Hµn Quèc (KOICA) ®Ó t×m kiÕm
çc c¬ héi phôc vô t×nh nguyÖn ë níc ngoµi cho
ngêi thÊt nghiÖp.
ChÝnh phñ ®· më réng viÖc hç trî c«ng t¸c b¶o vÖ
sinh kÕ cho nh÷ng ngêi cã thu nhËp thÊp bÞ thÊt
nghiÖp trong mét thêi gian dµi, trang tr¶i chi phÝ sinh
ho¹t, häc phÝ cho trÎ em vµ ch¨m sãc y tÕ.
HÖ thèng b¶o hiÓm viÖc lµm (EIS) ®îc thµnh lËp
n¨m 1995. Ban ®Çu hÖ thèng nµy nhËn b¶o hiÓm cho
nh÷ng n¬i lµm viÖc cã tõ 30 nh©n viªn lµm viÖc c¶
ngµy trë lªn. Tõ th¸ng 3-1998, hÖ thèng nµy ®îc më
réng vµ nhËn b¶o hiÓm cho nh÷ng n¬i lµm viÖc cã tõ
88
5 nh©n viªn trë lªn. §Õn th¸ng 10-1999 hÖ thèng nµy

l¹i mét lÇn n÷a ®îc më réng ®Ó nhËn b¶o hiÓm cho
tÊt c¶ nh÷ng ngêi lao ®éng dï lµ hä lµm viÖc nöa
ngµy hay t¹m thêi.
Uû ban Ba bªn ra ®êi n¨m 1998 gåm cã ®¹i diÖn
ngêi lao ®éng, nhµ kinh doanh vµ chÝnh phñ ®·
nhãm häp nh»m t×m ra sù ®ång thuËn x· héi ®Ó tõ ®ã
c¶ ba bªn cïng chia sÎ nh÷ng khã kh¨n vµ cïng nç
lùc vît qua cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ.
Nhµ ë
Gièng nh nhiÒu quèc gia kh¸c, c«ng nghiÖp hãa ë

Hµn Quèc ®îc tiÕn hµnh song song víi ®« thÞ hãa.
NÕu n¨m 1960, chØ cã 38% sè d©n Hµn Quèc sèng ë
çc thµnh phè th× n¨m 2000, sè d©n Hµn Quèc sèng
ë çc thµnh phè lªn ®Õn 88,3%.
D©n sè ë çc khu vùc ®« thÞ t¨ng nhanh dÉn tíi sù
thiÕu hôt nhµ ë vµ gi¸ ®Êt ë çc thµnh phè t¨ng dÇn.
§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thiÕu hôt vÒ nhµ ë vµ æn ®Þnh
gi¸ nhµ ®Êt, chÝnh phñ lu«n lu«n u tiªn hµng ®Çu
cho viÖc t¨ng quü ®Êt dµnh cho x©y dùng khu d©n c
vµ çc ®¬n vÞ nhµ ë.
N¨m 1988, chÝnh phñ ®· ®Ò ra vµ xóc tiÕn KÕ
ho¹ch x©y dùng hai triÖu nhµ ë trong giai ®o¹n
1988-1992. Trong giai ®o¹n nµy ®· cã 2,7 triÖu c¨n
hé ®îc x©y dùng, vµ viÖc cung øng nhµ å ¹t nµy ®·
gãp phÇn æn ®Þnh nhanh chãng gi¸ nhµ vèn t¨ng
nhanh tríc ®©y.
Trong giai ®o¹n 1993-1997, ChÝnh phñ ®· cung
cÊp trung b×nh tõ 500.000 tíi 600.000 c¨n hé mçi
n¨m. KÕt qu¶ cña nh÷ng nç lùc nµy lµ tû lÖ cung
cÊp nhµ ®· t¨ng tõ 72,4% n¨m 1990 lªn 100,6%
n¨m 2002.
T¹i Hµn Quèc, gi¸ thuª nhµ ë tu©n theo mét hÖ
89
Khu chung c ë ®¶o Yeouido
thèng duy nhÊt. RÊt Ýt ngêi thuª nhµ díi h×nh thøc
tr¶ tiÒn hµng th¸ng, hÇu hÕt tiÒn thuª nhµ ®îc thanh
to¸n díi h×nh thøc ký quü mét lÇn, th«ng thêng tõ
50% ®Õn 70% gi¸ trÞ ng«i nhµ. TiÒn ký quü sÏ ®îc
tr¶ l¹i khi hîp ®ång ®¸o h¹n. ChÕ ®é nµy ®îc gäi lµ
jeonse (kho¶n tiÒn thuª nhµ cho mét n¨m) ®· mang
l¹i cho ngêi chñ bÊt ®éng s¶n kho¶n lîi nhuËn díi
h×nh thøc l·i suÊt cña tiÒn ký quü. Kho¶ng 66%
nh÷ng ngêi thuª nhµ n¨m 2002 lµ thuª díi h×nh
thøc nµy.
Víi gi¸ ®Êt t¨ng lªn vµ lèi sèng hiÖn ®¹i hãa nhê
t¨ng trëng kinh tÕ, tû lÖ ngêi d©n sèng trong çc
khu chung c còng kh«ng ngõng t¨ng lªn. NÕu n¨m
1985 chØ cã 13,5% hé gia ®×nh sèng trong çc khu
chung c th× n¨m 2002 tû lÖ nµy ®· lªn tíi 47,7%.
Çc thµnh phè lín tû lÖ nµy cßn cao h¬n, kho¶ng
55% hé gia ®×nh ë 7 thµnh phè lín cña c¶ níc sèng
trong çc khu chung c.
90
Ch¨m sãc søc kháe vµ y tÕ
Nhê kinh tÕ ph¸t triÓn, søc kháe ngêi d©n Hµn

Quèc ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ trong ba thËp kû qua.
N¨m 1960, tuæi thä trung b×nh cña nam giíi lµ 51vµ n÷
giíi lµ 54. §Õn n¨m 2000, tuæi thä trung b×nh cña nam
®· lªn tíi 72,1 vµ n÷ giíi lµ 79,5. Tû lÖ tö vong cña trÎ
s¬ sinh vµ cña s¶n phô còng gi¶m m¹nh.
Nh÷ng tiÕn bé nãi trªn cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc c¶i
thiÖn chÕ ®é ¨n uèng còng nh çc c«ng t¸c ch¨m sãc søc
kháe vµ y tÕ hiÖn nay. Bé Y tÕ vµ Phóc lîi (MOHW) chÞu
tr¸ch nhiÖm vÒ mäi mÆt cña c«ng t¸c ch¨m sãc søc
kháe, bao gåm c¶ viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch chiÕn
lîc cho sù duy tr×, t¨ng cêng søc kháe vµ phóc lîi
x· héi cho ®Êt níc. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y,
ng©n s¸ch dµnh cho Bé Y tÕ vµ Phóc lîi ®· t¨ng lªn
®¸ng kÓ. N¨m 2003, ng©n s¸ch mµ ChÝnh phñ dµnh
cho bé nµy lªn tíi 8,35 ngh×n tû won (kho¶ng 6,7 tû
®« la Mü).
Ngµy cµng cã nhiÒu ngêi tham gia vµo dÞch vô y tÕ
vµ ch¨m sãc søc kháe vµ tû lÖ chi cho y tÕ trong toµn
bé chi tiªu gia ®×nh còng t¨ng theo. N¨m 1985, chi tiªu
y tÕ quèc gia trªn mçi ®Çu ngêi lµ 85.000 won vµ ®·
t¨ng lªn 654.000 won vµo n¨m 2000.
Ch¨m sãc y tÕ díi h×nh thøc b¶o hiÓm y tÕ vµ trî
gióp y tÕ b¾t ®Çu ®îc ¸p dông tõ n¨m 1977. Tuy nhiªn
cho ®Õn n¨m 1980, tû lÖ d©n sè mua b¶o hiÓm nµy míi
chØ ®¹t 29,5%. TÝnh ®Õn n¨m 2002, ®· cã 96,97% d©n
sè tiÕp cËn lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy vµ 3,03% cßn l¹i
nhËn sù trî gióp y tÕ trùc tiÕp.
Sè bÖnh viÖn vµ nh©n viªn y tÕ kh«ng ngõng gia t¨ng.
Tæng sè bÖnh viÖn vµ phßng kh¸m ch÷a bÖnh trong c¶
níc (tÝnh c¶ çc bÖnh viÖn vµ phßng kh¸m ®«ng y) lµ
91
11.188 n¨m 1975 ®· t¨ng lªn ®Õn 40.276 n¨m 2001. Sè

b¸c sü cã giÊy phÐp hµnh nghÒ lµ 16.800 n¨m 1975 ®·
t¨ng lªn 75.295 n¨m 2001.
Theo thèng kª cña nhµ níc t¹i thêi ®iÓm n¨m 2000
th× cø 556 d©n cã mét b¸c sü, 2.609 d©n/ nha sü vµ 929
d©n/ dîc sü.
An sinh x· héi
Tõ nh÷ng n¨m 80, çc hÖ thèng chÝnh s¸ch

kh¸c nhau liªn quan ®Õn vÊn ®Ò an sinh x· héi ®·
®îc chÝnh phñ triÓn khai thùc hiÖn. Nh÷ng hÖ
thèng nµy gåm cã viÖc më réng hÖ thèng b¶o
hiÓm y tÕ vµ hÖ thèng trî gióp y tÕ t¬ng øng vµo
çc n¨m 1988, 1989 vµ ¸p dông chÕ ®é b¶o hiÓm
thÊt nghiÖp n¨m 1995. ChÝnh phñ ®· t¹o nÒn t¶ng
cho viÖc x©y dùng mét x· héi b¶o ®¶m phóc lîi cña
ngêi d©n.
HÖ thèng hu trÝ quèc gia ®îc triÓn khai lÇn ®Çu
tiªn n¨m 1988 ®· nhËn b¶o hiÓm x· héi cho ngêi
lao ®éng t¹i nh÷ng n¬i lµm viÖc cã tõ 10 ngêi trë
lªn. N¨m 1992, hÖ thèng nµy ®· ®îc söa ®æi theo
híng nhËn b¶o hiÓm x· héi ®èi víi nh÷ng n¬i lµm
viÖc cã tõ 5 ngêi trë lªn. N¨m 1995, hÖ thèng ®îc
më réng ®Ó nhËn b¶o hiÓm x· héi cho nh÷ng ngêi
tham gia lao ®éng trong ngµnh n«ng nghiÖp vµ
nh÷ng ngêi tù kiÕm sèng ë çc vïng n«ng th«n.
Cuèi cïng, hÖ thèng nµy nhËn b¶o hiÓm cho toµn d©n
n¨m 1999.
Môc tiªu ban ®Çu cña hÖ thèng trªn lµ ®¶m b¶o tèi
thiÓu cho nh÷ng ngêi ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh
tÕ khi hä gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh.
Ngoµi ra cßn cã çc ch¬ng tr×nh phóc lîi trùc tiÕp
dµnh cho nh÷ng ngêi kh«ng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc
92
Çc b¸c sü s¶n khoa thùc hiÖn ch¨m sãc y tÕ cã chÊt lîng.
nµy. Nh÷ng ch¬ng tr×nh trî cÊp nµy chñ yÕu gåm hai
lo¹i sau: trî cÊp gi¸ sinh ho¹t vµ trî gióp y tÕ.
Nhê møc sèng t¨ng vµ dÞch vô ch¨m sãc søc kháe
vµ y tÕ ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn nªn tuæi thä trung
b×nh cña ngêi d©n Hµn Quèc ®ang t¨ng nhanh dÉn
®Õn sè ngêi giµ t¨ng ®¸ng kÓ trong nh÷ng n¨m qua.
NÕu n¨m 1960, d©n sè ë ®é tuæi tõ 65 trë lªn chiÕm
2,9% trong tæng d©n sè cña Hµn Quèc th× n¨m 2002,
tû lÖ nµy ®· t¨ng lªn 7,9% vµ dù kiÕn sÏ ®¹t tíi
14,4% n¨m 2019.
§Ó n©ng cao phóc lîi cho ngêi giµ, ChÝnh phñ ®·
thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch sau: trî cÊp trùc tiÕp cho
nh÷ng ngêi giµ sèng díi møc nghÌo khæ, t¹o nhiÒu
c¬ héi viÖc lµm cho ngêi cã tuæi b»ng çch t×m çc
c«ng viÖc phï hîp vµ më çc trung t©m giíi thiÖu viÖc
lµm, cñng cè hÖ thèng ch¨m sãc søc kháe vµ më çc
c¬ së c«ng céng dµnh cho ngêi giµ víi nhiÒu h×nh
thøc kh¸c nhau.
Tõ cuèi nh÷ng n¨m 80, cïng víi viÖc n©ng cao çc
biÖn ph¸p an sinh, nhËn thøc vÒ nhu cÇu cña ngêi
93
khuyÕt tËt còng t¨ng lªn. Th¸ng 2-2003, Bé Y tÕ vµ

Phóc lîi ®· x©y dùng KÕ ho¹ch ph¸t triÓn phóc lîi 5
n¨m lÇn thø hai cho ngêi khuyÕt tËt giai ®o¹n 2000-
2005. KÕ ho¹ch hµnh ®éng nµy sÏ ®îc Bé Y tÕ vµ
Phóc lîi x· héi thùc hiÖn trªn c¬ së phèi hîp víi mét
sè Bé, ngµnh kh¸c cña chÝnh phñ, nh lµ Bé Gi¸o dôc
vµ Ph¸t triÓn Nguån nh©n lùc, Bé Lao ®éng, v.v
KÕ ho¹ch ph¸t triÓn nµy dù tÝnh sÏ: thø nhÊt, c¶i
thiÖn phóc lîi chung b»ng çch më réng çc ch¬ng
tr×nh trî cÊp c«ng céng, l¾p ®Æt thªm çc thiÕt bÞ
phôc vô ngêi khuyÕt tËt ë nh÷ng n¬i c«ng céng vµ
x©y dùng thªm çc trung t©m phóc lîi; thø hai, t¨ng
sè lîng çc c¬ së d¹y nghÒ; vµ thø ba, ph¸t triÓn çc
c¬ héi viÖc lµm b»ng çch hç trî l¾p ®Æt çc thiÕt bÞ
cÇn thiÕt.
Phô n÷
Trong x· héi Hµn Quèc truyÒn thèng, vai trß cña

ngêi phô n÷ bÞ giíi h¹n trong gia ®×nh. Tõ khi cßn
trÎ, phô n÷ ®· ®îc gi¸o dôc ®øc tÝnh biÕt phôc tïng
vµ chÞu ®ùng ®Ó chuÈn bÞ cho vai trß lµm vî vµ lµm
mÑ trong t¬ng lai. Phô n÷ Ýt ®îc tham gia vµo c«ng
t¸c x· héi nh nam giíi vµ vai trß cña hä bÞ h¹n chÕ
trong çc c«ng viÖc nhµ.
T×nh tr¹ng nµy b¾t ®Çu cã sù thay ®æi khi nhµ níc
më cöa ra thÕ giíi bªn ngoµi vµo cuèi thÕ kû 19.
Trong giai ®o¹n nµy çc ph¸i ®oµn truyÒn gi¸o C¬
®èc ph¬ng T©y ®· më çc trêng häc hiÖn ®¹i. Mét
sè trong nh÷ng trêng häc nµy ®îc h×nh thµnh víi
môc tiªu cô thÓ lµ d¹y dç n÷ sinh. Nh÷ng n÷ sinh
®îc ®i häc tham gia vµo çc m«n héi häa, d¹y häc,
ho¹t ®éng t«n gi¸o vµ gãp phÇn vµo viÖc më mang trÝ
ãc cho nh÷ng phô n÷ kh¸c. Phô n÷ còng tham gia vµo
94
phong trµo ®éc lËp chèng qu©n x©m lîc NhËt B¶n
vµ tá ra kh«ng kÐm g× nam giíi vÒ c¶ thÓ lùc, quyÕt
t©m vµ lßng dòng c¶m.
Víi viÖc Nhµ níc §¹i Hµn D©n Quèc ®îc thµnh
lËp n¨m 1948, phô n÷ còng ®· giµnh ®îc nh÷ng
quyÒn (®îc ghi trong HiÕn ph¸p) b×nh ®¼ng víi nam
giíi trong häc hµnh, c¬ héi viÖc lµm vµ cuéc sèng
céng ®ång. HiÓn nhiªn lµ lùc lîng lao ®éng n÷ ®·
®ãng gãp lín lao vµo sù t¨ng trëng nhanh cña nÒn
kinh tÕ Hµn Quèc trong ba thËp kû qua. V× kinh tÕ
ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®iÒu kiÖn sèng cña ngêi d©n
Hµn Quèc ®îc n©ng cao, tr×nh ®é häc vÊn cña phô
n÷ còng t¨ng. N¨m 1966, trong sè nh÷ng ngêi tèt
nghiÖp tiÓu häc, chØ cã 33% n÷ sinh tiÕp tôc theo häc
trung häc c¬ së. Còng thêi kú nµy, sè n÷ sinh häc t¹i
çc trêng trung häc lµ 20% vµ ®¹i häc lµ 4%. Tuy
nhiªn ®Õn n¨m 1998, tû lÖ nµy ®· lµ 99,5% ®èi víi
trêng trung häc vµ 61,6% ®èi víi ®¹i häc. KÓ tõ khi
tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa, tû lÖ phô n÷ tham gia vµo
ho¹t ®éng kinh tÕ còng t¨ng nhanh: tõ 34,4% n¨m
1965 lªn 48,1% n¨m 1999.
XÐt vÒ ®Æc ®iÓm cña lùc lîng lao ®éng n÷: NÕu
nh n¨m 1975 chØ cã 2% trong sè hä ®îc lµm
c«ng t¸c chuyªn m«n vµ qu¶n lý, 4% lµm th ký
th× ®Õn n¨m 1998, ®· cã 12,6% lao ®éng n÷ lµm
c«ng t¸c chuyªn m«n, qu¶n lý vµ 16% lµm c«ng
t¸c v¨n phßng.
Do ngµy cµng cã nhiÒu phô n÷ tham gia vµo çc
c«ng viÖc chuyªn m«n nªn n¨m 1987 ChÝnh phñ ®·
th«ng qua §¹o luËt B×nh ®¼ng ViÖc lµm ®Ó ng¨n
ngõa t×nh tr¹ng ®èi xö ph©n biÖt víi lao ®éng n÷ vÒ
mÆt thuª mín vµ c¬ héi th¨ng tiÕn.
Ngµy nay, phô n÷ Hµn Quèc tÝch cùc tham gia
ho¹t ®éng trong nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau nh gi¸o
95
Sè lîng n÷ nh©n viªn trong çc lÜnh vùc chuyªn m«n ngµy cµng t¨ng.
dôc, y tÕ, c¬ khÝ, nghiªn cøu, nghÖ thuËt, luËt

ph¸p, v¨n häc, thÓ thao vµ cã nh÷ng ®ãng gãp to
lín cho x· héi.
Víi sù ra ®êi cña ChÝnh quyÒn míi n¨m 1998,
Uû ban Tæng thèng vÒ çc vÊn ®Ò phô n÷ ®îc
thµnh lËp nh»m môc ®Ých gi¶i quyÕt nh÷ng viÖc cô
thÓ liªn quan ®Õn phô n÷. Th¸ng 1-2001, Uû ban
nµy ®îc n©ng cÊp vµ ph¸t triÓn thµnh Bé B×nh
®¼ng Giíi. Bé nµy ®· ®Ò ra 20 nhiÖm vô cô thÓ ph¶i
thùc hiÖn trong 6 lÜnh vùc c¬ b¶n. §ã lµ: söa ®æi vµ
x©y dùng l¹i çc luËt lÖ vµ quy t¾c liªn quan ®Õn sù
ph©n biÖt ®èi xö víi phô n÷ trong bÊt kú lÜnh vùc
nµo vµ t¨ng cêng sù ®¹i diÖn cña phô n÷; t¹o ®iÒu
kiÖn thuËn lîi vÒ viÖc lµm cho phô n÷ vµ hç trî n÷
c«ng nh©n, më réng c¬ héi gi¸o dôc cho phô n÷ ®Ó
hä cã thÓ c¹nh tranh trong thÞ trêng lao ®éng, x©y
dùng çc chÝnh s¸ch phóc lîi x· héi cho phô n÷;
t¨ng cêng sù tham gia cña phô n÷ vµo çc ho¹t
®éng x· héi kh¸c nhau bao gåm çc c«ng viÖc t×nh
nguyÖn vµ çc ho¹t ®éng cña héi phô n÷; t¨ng
cêng sù hîp t¸c cña Héi phô n÷ Hµn Quèc
víi çc tæ chøc phô n÷ quèc tÕ.
96
Gi¸o dôc
Tæng quan
Ngêi Hµn Quèc cã truyÒn thèng coi träng gi¸o

dôc, coi ®©y lµ mét ph¬ng tiÖn ®Ó hoµn thiÖn con
ngêi vµ phôc vô cho sù tiÕn bé x· héi. Çc trêng
häc hiÖn ®¹i ®· ®îc më cöa vµo nh÷ng n¨m 1880.
Khi nhµ níc §¹i Hµn D©n Quèc thµnh lËp n¨m
1948, ChÝnh phñ b¾t ®Çu x©y dùng hÖ thèng gi¸o dôc
hiÖn ®¹i vµ n¨m 1953 thùc hiÖn ch¬ng tr×nh gi¸o
dôc tiÓu häc b¾t buéc 6 n¨m. Ngµy nay, Hµn Quèc
tù hµo lµ mét trong nh÷ng níc cã tû lÖ d©n sè biÕt
ch÷ cao nhÊt thÕ giíi, vµ mét thùc tÕ ®îc thõa
nhËn lµ tr×nh ®é häc vÊn cao cña ngêi Hµn Quèc
lµ yÕu tè quan träng gãp phÇn vµo sù t¨ng trëng
kinh tÕ nhanh mµ ®Êt níc nµy ®¹t ®îc trong ba
thËp kû qua.
Bé Gi¸o dôc vµ Ph¸t triÓn Nh©n lùc lµ c¬ quan cña
ChÝnh phñ chÞu tr¸ch nhiÖm x©y dùng vµ thi hµnh çc
chÝnh s¸ch gi¸o dôc. ChÝnh phñ híng dÉn çc vÊn
®Ò thuéc chÝnh s¸ch c¬ b¶n còng nh cung cÊp tµi
chÝnh. ViÖc trang tr¶i cho gi¸o dôc ®îc tËp trung
hãa vµ tµi trî cña ChÝnh phñ chiÕm phÇn lín trong
ng©n s¸ch ho¹t ®éng cña çc trêng häc.
HÖ thèng trêng häc
MÆc dï gi¸o dôc mÉu gi¸o vÉn cha b¾t buéc,

nhng tÇm quan träng cña nã ngµy cµng ®îc nhËn
thÊy râ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. NÕu n¨m 1980 c¶
níc chØ cã 901 trêng mÉu gi¸o th× n¨m 2002 con
sè nµy ®· lªn tíi 8.343. Tõ th¸ng 9-1999, ChÝnh phñ
®· triÓn khai mét ch¬ng tr×nh toµn quèc nh»m hç
97
HÖ thèng gi¸o dôc

98
trî häc phÝ mÉu gi¸o cho trÎ em cña çc gia ®×nh cã
thu nhËp thÊp. Ch¬ng tr×nh nµy ®· gióp t¹o lËp mét
m«i trêng gi¸o dôc c«ng b»ng h¬n. Tõ n¨m 2002
ch¬ng tr×nh ®îc më réng nh»m cung cÊp gi¸o dôc
miÔn phÝ cho 20% trÎ em kho¶ng 5 tuæi.
HÖ thèng gi¸o dôc cña Hµn Quèc gåm 6 n¨m tiÓu
häc, 3 n¨m trung häc c¬ së, 3 n¨m trung häc vµ 4
n¨m häc cao ®¼ng hoÆc ®¹i häc; ngoµi ra cßn cã çc
ch¬ng tr×nh sau ®¹i häc lÊy b»ng tiÕn sü. ë Hµn
Quèc còng cã çc trêng trung cÊp vµ d¹y nghÒ víi
thêi gian ®µo t¹o tõ 2 ®Õn 3 n¨m. Gi¸o dôc tiÓu häc
®· ®îc phæ cËp víi tû lÖ ®i häc 100% trÎ em. Tõ
n¨m 2002 Hµn Quèc ®· b¾t ®Çu triÓn khai thùc hiÖn
ch¬ng tr×nh phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së víi
thêi gian häc lµ 3 n¨m.
N¨m 1960, tû lÖ häc sinh trªn mçi gi¸o viªn cña
çc trêng tiÓu häc trung b×nh lµ 58,8 em. N¨m
2002, con sè nµy ®· gi¶m xuèng cßn 28,1. N¨m
2002, sè häc sinh trung b×nh trong líp häc lµ 34,9.
Con sè nµy dù kiÕn sÏ ®îc gi¶m xuèng cßn 31,2
trong n¨m 2003. Gi¸o viªn tiÓu häc ph¶i lµ ngêi ®·
tèt nghiÖp mét trêng ®¹i häc s ph¹m cã thêi gian
häc 4 n¨m.
Sau khi häc hÕt tiÓu häc, häc sinh trong nhãm tuæi
tõ 12 ®Õn 14 tiÕp tôc theo häc tõ líp 7 ®Õn líp 9 cña
bËc häc trung häc c¬ së. N¨m 2002, tû lÖ häc sinh -
gi¸o viªn ë çc trêng trung häc c¬ së lµ 19,3 em
trong khi tû lÖ nµy n¨m 1970 lµ 42,3 em.
ë Hµn Quèc cã hai lo¹i trêng trung häc: trung
häc phæ th«ng vµ trung häc d¹y nghÒ. Häc sinh xin
häc ë çc trêng trung häc d¹y nghÒ (bao gåm çc
ngµnh häc vÒ n«ng nghiÖp, c¬ khÝ, kinh doanh vµ
hµng h¶i) ®îc lùa chän trêng häc vµ ph¶i qua çc
kú thi do tõng trêng tæ chøc. 40-60% ch¬ng tr×nh
99
Häc sinh tiÓu häc tham gia çc ho¹t ®éng ngoµi trêi.
gi¶ng d¹y t¹i çc trêng d¹y nghÒ dµnh cho çc m«n
häc chung vµ phÇn cßn l¹i lµ çc m«n häc nghÒ. N¨m
2002, c¶ níc cã 741 trêng d¹y nghÒ víi tæng sè
535.363 häc sinh. Trong sè çc trêng trung häc phæ
th«ng, cã mét sè trêng chuyªn vÒ çc lÜnh vùc nghÖ
thuËt, gi¸o dôc thÓ chÊt, khoa häc vµ ngo¹i ng÷. Môc
tiªu cña nh÷ng trêng nµy lµ cung cÊp mét ch¬ng
tr×nh gi¸o dôc thÝch hîp cho çc sinh viªn cã kh¶
n¨ng ®Æc biÖt trong nh÷ng lÜnh vùc nhÊt ®Þnh.
Çc khãa häc t¹i çc trêng trung häc phæ th«ng
cã xu híng xoay quanh viÖc chuÈn bÞ cho viÖc häc
t¹i çc trêng ®¹i häc. N¨m 2002, Hµn Quèc cã
1.254 trêng trung häc phæ th«ng víi 1,22 triÖu häc
sinh. N¨m 2002, tû lÖ häc sinh ®ç tèt nghiÖp trung
häc c¬ së ®Ó vµo häc trung häc phæ th«ng vµ trung
häc d¹y nghÒ lµ 99,5%.
Ch¬ng tr×nh häc, ®îc söa ®æi n¨m 1997, gåm
mêi m«n häc c¬ b¶n chung, çc m«n häc tù chän
vµ çc ho¹t ®éng ngo¹i khãa mµ häc sinh sÏ häc
trong mêi n¨m kÓ tõ n¨m thø nhÊt t¹i trêng tiÓu
häc ®Õn n¨m thø nhÊt cña trêng trung häc. Ch¬ng
100
Ch¬ng tr×nh gi¸o dôc m¸y tÝnh cho häc sinh trung häc c¬ së
tr×nh còng bao gåm çc m«n häc ®îc lùa chän cho
hai n¨m cuèi cña trêng trung häc nh»m ®Þnh híng
râ rµng h¬n cho häc sinh trong viÖc ph¸t hiÖn kh¶
n¨ng vµ cã thªm lùa chän trong viÖc chän nghÒ
nghiÖp t¬ng lai.
Ch¬ng tr×nh häc míi ®îc thùc hiÖn tõ n¨m 2000,
¸p dông tõ líp mÉu gi¸o. ViÖc ¸p dông ch¬ng tr×nh
häc míi ë trêng tiÓu häc ®îc b¾t ®Çu cho häc sinh
líp mét vµ líp hai trong n¨m 2000, sau ®ã lµ líp ba
vµ líp bèn n¨m 2001 vµ tiÕp ®Õn lµ líp n¨m vµ líp
s¸u n¨m 2002. T¹i çc trêng trung häc c¬ së vµ
trung häc, ch¬ng tr×nh häc míi nµy ®îc ¸p dông
tõ n¨m 2001 cho häc sinh n¨m thø nhÊt vµ tõ n¨m
2002 cho häc sinh míi vµo trêng.
Ngoµi ra cßn cã mét sè c¬ së víi ch¬ng tr×nh häc
cao h¬n t¹i Hµn Quèc: çc trêng cao ®¼ng vµ ®¹i
häc víi ch¬ng tr×nh häc bèn n¨m (riªng çc trêng
®¹i häc y vµ nha khoa lµ 6 n¨m), bèn n¨m ®èi víi
trêng s ph¹m, hai n¨m ®èi víi çc trêng ®µo t¹o
nghÒ, ®¹i häc hµm thô, ®¹i häc më vµ çc trêng ®¹i
häc kh¸c víi ch¬ng tr×nh ®µo t¹o tõ hai ®Õn bèn
n¨m nh çc trêng ®µo t¹o y t¸ vµ çc trêng thÇn
101
häc. N¨m 2002, t¹i Hµn Quèc cã 358 c¬ së gi¶ng

d¹y ®¹i häc víi 3,31 triÖu sinh viªn vµ 59.750 gi¶ng
viªn.
Çc trêng cao ®¼ng vµ ®¹i häc ë Hµn Quèc ho¹t
®éng theo c¬ chÕ tuyÓn sinh chÆt chÏ. ViÖc tuyÓn
chän ®îc quyÕt ®Þnh dùa trªn thµnh tÝch häc tËp t¹i
trêng trung häc cña häc sinh vµ kÕt qu¶ cña çc
cuéc thi theo tiªu chuÈn quèc gia. Ngoµi ra, tõ n¨m
1996, mét sè trêng cao ®¼ng vµ ®¹i häc cßn yªu cÇu
thÝ sinh dù tuyÓn lµm thªm bµi thi viÕt luËn theo quy
®Þnh riªng cña trêng.
N¨m 2002, 87% häc sinh tèt nghiÖp trung häc
phæ th«ng vµ 49,8% häc sinh tèt nghiÖp çc trêng
trung cÊp d¹y nghÒ theo häc çc trêng ®¹i häc vµ
cao ®¼ng.
Gi¸o dôc ®Æc biÖt vµ gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy
Do ngêi ta ngµy cµng nhËn thøc râ nhu cÇu cña

ngêi khuyÕt tËt nªn nh÷ng trêng ®Æc biÖt dµnh cho
nh÷ng ngêi nµy ®· t¨ng m¹nh trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y. TÝnh ®Õn n¨m 2002, Hµn Quèc ®· cã 136 trêng
dµnh cho ngêi khuyÕt tËt víi tæng céng 23.453 häc
sinh, trong ®ã cã 12 trêng cho häc sinh khiÕm thÞ, 20
trêng cho häc sinh khiÕm thÝnh, 18 trêng cho häc
sinh bÞ çc khuyÕt tËt c¬ thÓ vµ 86 trêng cho häc sinh
chËm ph¸t triÓn.
Ngoµi nh÷ng trêng ®Æc biÖt nµy, mét sè trêng phæ
th«ng còng nhËn d¹y çc häc sinh khuyÕt tËt b»ng çch
tæ chøc çc líp häc ®Æc biÖt trong trêng. §Ó n©ng cao
chÊt lîng cña ho¹t ®éng gi¸o dôc ®Æc biÖt nµy, n¨m
1994, ChÝnh phñ ®· thµnh lËp ViÖn Gi¸o dôc §Æc biÖt
Quèc gia. ViÖn nµy chÞu tr¸ch nhiÖm x©y dùng çc
ch¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Æc biÖt vµ ®µo t¹o çc gi¸o viªn.
102
Trêng §¹i häc më Quèc gia Hµn Quèc cã çc khãa

häc 4 n¨m vÒ qu¶n trÞ kinh doanh, n«ng nghiÖp, s
ph¹m, qu¶n trÞ c«ng, kinh tÕ gia ®×nh cho çc ®èi tîng
lµ thanh niªn vµ ngêi lín tuæi ®ang lµm viÖc sau khi ®·
tèt nghiÖp trung häc. Hµng ngµy çc bµi gi¶ng ®îc
ph¸t qua 14 ch¬ng tr×nh 30 phót trªn ®µi ph¸t thanh,
mét ch¬ng tr×nh 30 phót trªn kªnh truyÒn h×nh EBS vµ
18 giê trªn m¹ng riªng cña trêng §¹i häc më, mét
kªnh truyÒn h×nh çp vµ vÖ tinh.
Nh÷ng ngêi ®· häc xong çc m«n häc yªu cÇu sÏ
®îc nhËn b»ng tèt nghiÖp t¬ng ®¬ng b»ng tèt nghiÖp
cao ®¼ng vµ ®¹i häc chÝnh quy. Ngoµi ra cßn cã çc
ch¬ng tr×nh trung häc hµm thô vµ ®µo t¹o tõ xa. Ngoµi
çc trêng trªn, ch¬ng tr×nh gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy
cßn bao gåm çc khãa ®µo t¹o kh¸c nhau do çc c¬
quan chÝnh phñ vµ çc tæ chøc t nh©n tæ chøc. Çc m«n
häc bao trïm tõ kü n¨ng nghÒ nghiÖp ®Æc biÖt ®Õn kü
n¨ng nghÖ thuËt nh»m môc ®Ých gióp thanh niªn vµ
ngêi lín lµm çc c«ng viÖc sau nµy vµ tham gia çc
ho¹t ®éng ch¬i gi¶i trÝ.
Hµn Quèc häc
ThuËt ng÷ Hµn Quèc häc xuÊt hiÖn sau khi ®Êt níc
®îc gi¶i phãng n¨m 1945 cïng víi nh÷ng nç lùc cña
céng ®ång häc thuËt nh»m ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn
cøu Hµn Quèc trªn çc ph¬ng diÖn lÞch sö, v¨n hãa vµ
chÝnh trÞ-x· héi. C«ng t¸c nghiªn cøu häc thuËt ®· bÞ
gi¸n ®o¹n bëi quan ®iÓm cña NhËt B¶n trong suèt 35
n¨m ®« hé. Trong nh÷ng thËp kû gÇn ®©y, khi sè lîng
çc häc gi¶ níc ngoµi tham gia nghiªn cøu Hµn Quèc
häc ngµy cµng ®«ng, ChÝnh phñ ®· hç trî çc ho¹t ®éng
nghiªn cøu trong níc th«ng qua ViÖn Hµn l©m Hµn
Quèc häc ®îc s¸ng lËp n¨m 1978 vµ trêng §¹i häc
103
Sinh viªn trong khu«n viªn trêng ®¹i häc
Hµn Quèc häc ra ®êi hai n¨m sau ®ã. TÝnh ®Õn n¨m
2002, Häc viÖn nhµ níc nµy ®· ®µo t¹o ®îc 427 th¹c
sü vµ 140 tiÕn sü trong 6 chuyªn ngµnh chÝnh lµ triÕt häc
vµ t«n gi¸o, lÞch sö, ng«n ng÷ vµ v¨n häc vµ çc ngµnh
nghiªn cøu cæ ®iÓn, nghÖ thuËt, x· héi vµ v¨n hãa d©n
gian, chÝnh trÞ vµ kinh tÕ, gi¸o dôc vµ d©n téc. HiÖn nay
Häc viÖn cã 171 sinh viªn ®ang theo häc çc ch¬ng
tr×nh ®µo t¹o th¹c sü vµ tiÕn sü triÕt häc kÕt hîp. Nh÷ng
sinh viªn níc ngoµi tèt nghiÖp ®· trë vÒ quª h¬ng vµ
trë thµnh çc gi¸o s hay nhµ nghiªn cøu Hµn Quèc häc.
Hµn Quèc häc thu hót ngµy cµng ®«ng ®¶o sù chó ý
cña giíi trÝ thøc níc ngoµi víi çc khãa häc liªn quan
hiÖn ®ang më t¹i kho¶ng 338 trêng ®¹i häc ë Trung
Quèc, NhËt B¶n, Th¸i Lan, §an M¹ch, Mü, Nga, Thôy
SÜ, §øc, Ba Lan, Ukraine, Hungary vµ çc níc kh¸c.
Ngêi níc ngoµi còng cã thÓ theo häc t¹i çc khãa häc
tiÕng Hµn ë çc trêng ®¹i häc ë Seoul, trong ®ã cã §¹i
häc Quèc gia Seoul, §¹i häc Yonsei, §¹i häc Hµn Quèc
vµ §¹i häc Phô n÷ Ewha.
104
Giao th«ng vµ liªn l¹c

Giao th«ng
HÖ thèng tµu ®iÖn ngÇm

HÖ thèng tµu ®iÖn ngÇm ë thñ ®« Seoul lµ hÖ thèng
tµu ®iÖn ngÇm lín nhÊt trong c¶ níc, chuyªn chë
kho¶ng 5,5 triÖu lît hµnh kh¸ch mçi ngµy. HÖ thèng
nµy b¾t ®Çu ho¹t ®éng tõ n¨m 1974 më ®Çu lµ tuyÕn
1 vµ hiÖn nay cã 8 tuyÕn víi tæng chiÒu dµi gÇn
287km vµ 263 ga, nèi kÕt hÇu hÕt çc ®iÓm ®Õn trong
khu vùc trung t©m Seoul.
Ba thµnh phè Busan, Daegu vµ Incheon còng cã hÖ
thèng tµu ®iÖn ngÇm. N¨m 1985 tµu ®iÖn ngÇm b¾t
®Çu ho¹t ®éng t¹i Busan, ban ®Çu cã hai tuyÕn ®êng
víi tæng chiÒu dµi 70,5km vµ 73 ga qua çc khu
trung t©m vµ ngo¹i « chÝnh, vËn chuyÓn mçi ngµy
trªn 711.000 lît ngêi. TuyÕn 1 cña thµnh phè
Daegu b¾t ®Çu ho¹t ®éng n¨m 1997 cã chiÒu dµi
25,9km víi 30 ga. Tµu ®iÖn ngÇm cña thµnh phè
§êng 5 cña hÖ thèng tµu ®iÖn ngÇm Seoul cã mét ®iÓm dõng t¹i
s©n bay Gimpo.
105
Incheon b¾t ®Çu ho¹t ®éng th¸ng 10-1999 víi 22 ga

trªn chiÒu dµi 21,9km. Giai ®o¹n 3 cña TuyÕn 2,
TuyÕn 3 cña thµnh phè Busan, TuyÕn 2 cña Daegu,
TuyÕn 2 vµ TuyÕn 3 cña thµnh phè Incheon vµ hÖ
thèng tµu ®iÖn ngÇm míi cña hai thµnh phè Daejeon,
Gwangju ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng.
HÖ thèng tµu ®iÖn ngÇm ë Hµn Quèc ®îc trang bÞ
hiÖn ®¹i vµ nhanh chãng trë thµnh ph¬ng tiÖn giao
th«ng c«ng céng ®îc a chuéng nhÊt nhê tÝnh thuËn
tiÖn cña nã.
§êng s¾t
§Õn hÕt n¨m 2002, hÖ thèng ®êng s¾t Hµn Quèc
cã 64 tuyÕn víi tæng chiÒu dµi 3.129km. §êng s¾t
®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc vËn chuyÓn
hµnh kh¸ch vµ hµng hãa gi÷a çc thµnh phè. Côc
§êng s¾t Quèc gia Hµn Quèc (KNR) cã tæng céng
2.850 ®Çu m¸y víi 18.559 toa trong ®ã cã 1.596 toa
chë kh¸ch vµ 14.113 toa chë hµng. Tµu siªu tèc
Saemaeul ch¹y gi÷a Seoul vµ thµnh phè c¶ng Busan
çch nhau 444km chØ mÊt 4 giê.
§Ó viÖc ®i l¹i b»ng ®êng s¾t ®îc an toµn vµ hiÖu
qu¶, Côc §êng s¾t Quèc gia Hµn Quèc vËn hµnh
HÖ thèng §iÒu khiÓn Giao th«ng TËp trung (CTC)
nh»m chØnh ®èn ho¹t ®éng giao th«ng ë çc tuyÕn
®êng ngo¹i « Seoul vµ çc tuyÕn Gyeongbu,
Jungang, Taebaek, Yeongdong víi chiÒu dµi tæng
céng 1.321km. TÊt c¶ çc tuyÕn ®êng nµy ®Òu ®îc
trang bÞ hÖ thèng dõng tµu tù ®éng ®Ó tr¸nh tai n¹n.
HiÖn nay ®êng s¾t cao tèc Gyeongbu ®ang trong
qu¸ tr×nh x©y dùng. Giai ®o¹n 1 cña dù ¸n x©y dùng
®êng s¾t cao tèc míi tõ Seoul ®i Daegu vµ n©ng cÊp
tuyÕn ®êng s¾t hiÖn nay tõ Daegu ®i Busan ®· ®îc
khëi c«ng vµo n¨m 1992. Dù kiÕn khi tuyÕn ®êng
nµy ®îc hoµn thµnh th¸ng 4-2004 sÏ rót ng¾n thêi
gian ch¹y tµu tõ Seoul ®Õn Busan xuèng cßn 2 tiÕng
106
40 phót. Giai ®o¹n 2 sÏ lµ giai ®o¹n hoµn thiÖn tuyÕn

®êng cao tèc míi tõ Daegu ®i Busan vµo n¨m 2010
víi thêi gian cha ®Çy hai tiÕng ®ång hå. Hy väng
t×nh tr¹ng ïn t¾c giao th«ng hiÖn nay trªn çc ®êng
cao tèc sÏ gi¶m xuèng vµ ngêi d©n sÏ ®i l¹i thuËn
tiÖn h¬n.
¤ t«
Thu nhËp, møc sèng t¨ng lªn cïng víi sù më réng
ngo¹i « vµ sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp s¶n
xuÊt « t« ®· lµm cho sè xe « t« ®¨ng ký ë Hµn Quèc
t¨ng vît bËc tõ 527.729 chiÕc n¨m 1980 lªn
13.949.440 chiÕc n¨m 2002. Møc t¨ng trung b×nh
hµng n¨m lµ 19%. §Æc biÖt sè lîng xe h¬i t¨ng
m¹nh nhÊt, tõ 249.102 xe lªn 9.737.428 xe, t¨ng
gÊp 38 lÇn. Sè lîng çc ph¬ng tiÖn giao th«ng
kh¸c ®îc ®¨ng ký trong n¨m 2002 lµ 1.275.319 xe
kh¸ch vµ hµng hãa kÕt hîp, 2.894.412 xe t¶i vµ
42.281 xe chuyªn dông.
Xe buýt vµ t¾c-xi
Cã ba lo¹i xe phôc vô trªn çc tuyÕn ®êng trong khu
trung t©m thµnh phè vµ çc tuyÕn ®êng kh¸c lµ xe
buýt thµnh phè, xe buýt chë kh¸ch ra s©n bay vµ xe
buýt tèc hµnh. Ch¼ng h¹n nh ë Seoul, xe buýt ch¹y
trªn çc ®êng phè chÝnh cña thµnh phè, xe buýt s©n
bay ®a ®ãn hµnh kh¸ch gi÷a S©n bay quèc tÕ Incheon
vµ çc trung t©m ®« thÞ, çc khu ngo¹i « kh¸c trong
thµnh phè, cßn xe buýt tèc hµnh ®a ®ãn kh¸ch ®i l¹i
gi÷a çc thµnh phè chÝnh vµ çc vïng trong c¶ níc.
T¾c-xi ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ®¸p øng
nhu cÇu ®i l¹i ë çc thµnh phè lín vµ ®îc chia lµm 2
lo¹i: t¾c xi thêng vµ t¾c xi h¹ng sang. Gi¸ vÐ cña t¾c
xi h¹ng sang cao h¬n nhng bï l¹i nã cã dÞch vô tèt
h¬n. C¶ xe t¾c-xi thêng vµ h¹ng sang ®Òu cung cÊp
dÞch vô phiªn dÞch víi 3 thø tiÕng Anh, NhËt vµ Trung
107
§êng cao tèc liªn thµnh phè nèi çc ®iÓm ®Õn b»ng chuyÕn ®i
mét ngµy.
Quèc th«ng qua viÖc kÕt nèi ®iÖn tho¹i di ®éng, mang
l¹i sù thuËn tiÖn cho du kh¸ch níc ngoµi.
Còng nh ë çc níc c«ng nghiÖp kh¸c, çc thµnh
phè cña Hµn Quèc ph¶i ®èi mÆt víi çc vÊn n¹n
nh n¹n ïn t¾c giao th«ng vµ thiÕu b·i ®ç xe. §Ó
kh¾c phôc phÇn nµo t×nh tr¹ng nµy, chÝnh phñ ®·
¸p dông çc biÖn ph¸p nh quy ®Þnh çc tuyÕn
®êng chØ dµnh riªng cho xe buýt vµ ¸p dông thÎ
giao th«ng nh»m c¶i tiÕn dÞch vô chuyªn chë
b»ng xe buýt vµ tõ ®ã khuyÕn khÝch nh÷ng ngêi
cã nhu cÇu ®i l¹i thêng xuyªn ®Ó xe « t« riªng ë
nhµ.
Çc biÖn ph¸p qu¶n lý giao th«ng kh¸c (TDM)
còng ®îc triÓn khai nh»m qu¶n lý cã hiÖu qu¶
lîng xe h¬i. Nh÷ng biÖn ph¸p nµy bao gåm thu
thuÕ giao th«ng t¹i ®êng hÇm Namsan - khu vùc
hay ïn t¾c, gi¶m phÝ t¸c ®éng giao th«ng cho
nh÷ng ngêi tham gia çc ch¬ng tr×nh lµm gi¶m
lu lîng giao th«ng nh lu©n phiªn ®a ®ãn
nhau b»ng « t«, ¸p dông mét khung phÝ ®ç xe linh
ho¹t cho phÐp çc khu vùc hay ïn t¾c ®îc thu lÖ
phÝ ®ç xe cao h¬n çc khu vùc kh¸c.
108
§êng cao tèc

Çc tuyÕn ®êng cao tèc nèi Seoul víi çc
thµnh phè vµ thÞ x· ë bÊt cø ®Þa ®iÓm nµo trªn c¶
níc ®¶m b¶o viÖc ®i vÒ trong ngµy. §êng cao
tèc Seoul - Incheon dµi 24km ®îc hoµn tÊt vµo
n¨m 1968 lµ ®êng cao tèc hiÖn ®¹i ®Çu tiªn
®îc x©y dùng ë Hµn Quèc. §êng cao tèc
Seoul - Busan dµi 425,5km ®îc hoµn thµnh hai
n¨m sau ®ã cho thÊy ®Êt níc ®· cã mét bíc
tiÕn dµi trong nç lùc më réng vµ hiÖn ®¹i hãa
m¹ng líi giao th«ng. HiÖn nay c¶ níc cã 23
®êng cao tèc víi tæng chiÒu dµi 2.637km.
VËn chuyÓn hµng kh«ng quèc tÕ vµ néi ®Þa

Hµn Quèc cã tháa thuËn vÒ dÞch vô hµng kh«ng
víi 81 quèc gia vµ çc ®êng bay quèc tÕ lín hiÖn
mçi tuÇn cã trªn 1.400 chuyÕn bay th¼ng tõ Hµn
Quèc ®Õn çc thµnh phè chÝnh ë B¾c Mü, Ch©u
¢u, Trung §«ng, Ch©u ¸ vµ ngîc l¹i.
N¨m 1969, khi ChÝnh phñ t nh©n hãa H·ng
Hµng kh«ng Hµn Quèc (Korean Air Lines [KAL])
do nhµ níc së h÷u vµ qu¶n lý, KAL míi chØ cã
hai m¸y bay ph¶n lùc. Ngµy nay ®éi m¸y bay chë
kh¸ch vµ chë hµng cña KAL vµ H·ng hµng kh«ng
Asiana ®· cã trªn 180 chiÕc vµ ®ang tiÕp tôc t¨ng.
§èi víi çc chuyÕn bay quèc tÕ, KAL vµ Asiana
cã ®êng bay tíi 87 thµnh phè trªn toµn cÇu, ®øng
thø 4 thÕ giíi vÒ kh¶ n¨ng chuyªn chë hµng hãa
hµng n¨m vµ thø 11 vÒ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch.
Trong níc, hai h·ng hµng kh«ng nµy cã ®êng
bay tíi 15 thµnh phè lµ Seoul, Busan, Jeju, Daegu,
Gwangju, Jinju, Wonju, Cheongju, Yeosu, Ulsan,
Mokpo, Gunsan, Yangyang, Yecheon vµ Pohang.
N¨m 2001, hai h·ng ®· vËn chuyÓn ®îc h¬n 20
triÖu lît hµnh kh¸ch tíi çc ®Þa ®iÓm trªn.
S©n bay quèc tÕ Incheon më cöa vµo th¸ng
109
S©n bay quèc tÕ Incheon
3-2001, ®îc trang bÞ nh÷ng tiÖn nghi hiÖn ®¹i vµ

cung cÊp mét m¹ng líi giao th«ng tiªn tiÕn cho
hµnh kh¸ch. S©n bay míi víi vÞ trÝ ®Þa lý tèt nhÊt
®ang ®îc n©ng cÊp thµnh s©n bay trung t©m hµng
®Çu §«ng B¾c ¸ nh»m ®Èy m¹nh sù t¨ng trëng
cña Hµn Quèc thµnh mét trung t©m hËu cÇn lín cña
khu vùc. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn s©n bay bao gåm Khu
vùc th¬ng m¹i tù do, Khu vùc kinh doanh quèc tÕ
vµ Khu kinh tÕ ®Æc biÖt.
Giao th«ng ®êng biÓn

Tµu c«ng-ten-n¬ cña Hµn Quèc ch¹y theo ®êng
biÓn ®Õn çc c¶ng ë B¾c vµ Nam Mü, ch©u ¢u, ch©u
óc, Trung §«ng vµ ch©u Phi. §ång thêi çc tµu ®i
biÓn, tµu tuÇn tra vµ tµu kh¸ch níc ngoµi còng
thêng xuyªn ghÐ vµo çc c¶ng cña Hµn Quèc.
C«ng suÊt bèc dì hµng hãa cña çc c¶ng cña Hµn
Quèc n¨m 2000 ®¹t kho¶ng 430 triÖu tÊn, gÊp 47,7
lÇn (so víi 9 triÖu tÊn vµo n¨m 1961). N¨m 1996,
ChÝnh phñ ®· n©ng cÊp Tæng côc Hµng h¶i vµ C¶ng
biÓn Hµn Quèc, (®îc thµnh lËp n¨m 1976) thµnh Bé
Hµng h¶i vµ Thñy s¶n. Sù thay ®æi nµy cho thÊy tÇm
quan träng ngµy cµng t¨ng cña giao th«ng ®êng
110
biÓn trong sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. HiÖn nay, Bé

Hµng h¶i vµ Thñy s¶n lµ c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm
thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ngµnh vËn t¶i ®êng biÓn.
Liªn l¹c
DÞch vô bu chÝnh

Tæng côc Bu ®iÖn ®îc thµnh lËp n¨m 1884 víi
nhiÖm vô ¸p dông çc dÞch vô bu chÝnh hiÖn ®¹i vµo
Hµn Quèc. TÝnh ®Õn n¨m 2002, Hµn Quèc cã 3.709
bu ®iÖn vµ mçi côm lµng cã mét hoÆc vµi bu ®iÖn
phôc vô. N¨m 2002, lîng th tõ bu chÝnh ®· ®îc
vËn chuyÓn lªn tíi 4.498 triÖu chiÕc. HÇu hÕt th tõ
®îc ph©n ph¸t tíi ngêi nhËn trong vßng ba ngµy
trõ mét sè vïng xa.
Tèc ®é vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n ph¸t th ®·
®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ khi çc trung t©m bu chÝnh
®îc vi tÝnh hãa lÇn ®Çu tiªn vµo n¨m 1990. TÝnh ®Õn
n¨m 2002, ®· cã 22 trung t©m bu chÝnh ®îc trang
bÞ nh÷ng m¸y mãc tù ®éng ph©n lo¹i th tõ vµ bu
kiÖn hiÖn ®¹i nhÊt. Tæng côc Bu ®iÖn ®ang thùc hiÖn
çc kÕ ho¹ch x©y dùng thªm ba trung t©m bu chÝnh
n÷a trªn toµn quèc vµo n¨m 2006.
Kh«ng chØ cung cÊp dÞch vô bu chÝnh, 3709 bu
®iÖn cßn cung cÊp mét lo¹t çc dÞch vô ng©n hµng
nh dÞch vô göi tiÒn, rót tiÒn vµ b¶o hiÓm nh©n thä.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña kh¸ch hµng,
çc c«ng ty bu chÝnh Hµn Quèc ®ang ®a vµo thùc
hiÖn mét lo¹t çc dÞch vô míi nh ®iÖn hoa, bu ®iÖn
®iÖn tö, dÞch vô ®Æt hµng b»ng th vµ dÞch vô th
®iÖn tö.
N¨m 1998, Tæng côc Bu ®iÖn Hµn Quèc ®· vît
qua ®îc t×nh tr¹ng thua lç kÐo dµi nhiÒu n¨m vµ b¾t
®Çu thu ®îc lîi nhuËn. Ho¹t ®éng kinh doanh cã
hiÖu qu¶ ®îc tiÕp tôc nh vËy cho ®Õn n¨m 2002,
111
Sè ®iÖn tho¹i di ®éng vµ ngêi dïng m¸y tÝnh x¸ch tay ngµy cµng
t¨ng.
®¸nh dÊu 5 n¨m liªn tôc lµm ¨n cã l·i.

§Ó thÝch øng víi m«i trêng kinh doanh ®ang thay
®æi nhanh chãng, th¸ng 7-2000, Tæng côc Bu ®iÖn
Hµn Quèc ®· ®îc tæ chøc l¹i thµnh mét ®¬n vÞ cña
chÝnh phñ ho¹t ®éng ®éc lËp díi sù b¶o trî cña Bé
Th«ng tin vµ Liªn l¹c. Tæ chøc míi nµy - Tæng côc
DÞch vô Bu chÝnh cã quyÒn tù chñ lín h¬n vµ tù
qu¶n vÒ c¬ cÊu, ng©n s¸ch vµ ho¹t ®éng.
DÞch vô ®iÖn tho¹i cè ®Þnh vµ di ®éng

30km ®êng ®iÖn b¸o tõ Seoul ®Õn thµnh phè
Incheon ë bê biÓn phÝa t©y ®îc hoµn thµnh vµo
th¸ng 9-1885 lµ dÞch vô truyÒn tin hiÖn ®¹i ®Çu tiªn
ë Hµn Quèc. DÞch vô nµy ®· dÇn dÇn thay thÕ lo¹i
®iÖn tÝn vèn tõng lµ ph¬ng tiÖn liªn l¹c ë nh÷ng
kho¶ng çch xa.
Çc m¸y ®iÖn tho¹i ®Çu tiªn t¹i Hµn Quèc ®îc l¾p
®Æt t¹i Cung ®iÖn hoµng gia n¨m 1896, çc dÞch vô
®iÖn tho¹i c«ng céng ®îc sö dông n¨m 1902 vµ dÞch
vô ®iÖn tho¹i quèc tÕ gi÷a Seoul vµ Fengtian (Trung
Quèc) b¾t ®Çu ho¹t ®éng n¨m 1924.
Ph¶i ®Õn n¨m 1962 h¹ tÇng c¬ së truyÒn tin hiÖn
®¹i vµ h÷u hiÖu míi ra ®êi khi kÕ ho¹ch viÔn th«ng 5
112
n¨m ®îc x©y dùng. Tuy vËy, cho ®Õn nh÷ng n¨m 80
cña thÕ kû 20 tÇm quan träng cña viÖc truyÒn tin
trong x· héi Hµn Quèc vÉn cha ®îc ®¸nh gi¸ ®Çy
®ñ. KÕt qu¶ cho thÊy, cuèi n¨m 1979, chØ cã 240.000
thuª bao ®iÖn tho¹i hay b×nh qu©n 100 ngêi th× cã
6,3 m¸y.
N¨m 1982, C¬ quan ViÔn th«ng Hµn Quèc ®îc
thiÕt lËp ®Ó tiÕp nhËn viÖc kinh doanh ®iÖn tho¹i vµ
®iÖn tÝn tõ Bé Th«ng tin Liªn l¹c. Víi viÖc tÝch cùc
®Çu t vµo nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, n¨m 1986 Hµn
Quèc ®· trë thµnh quèc gia ®øng thø 10 thÕ giíi vÒ
ph¸t triÓn hÖ thèng chuyÓn m¹ch ®iÖn tö TDX-1. Víi
c«ng nghÖ nµy, Hµn Quèc ®· cung cÊp thªm ®îc
mét triÖu m¹ch hµng n¨m.
Sè lîng ®êng d©y ®iÖn tho¹i ë Hµn Quèc n¨m
1987 ®· vît qu¸ con sè 10 triÖu, cho phÐp gÇn nh
mçi hé gia ®×nh ®Òu cã mét m¸y ®iÖn tho¹i. Còng tõ
thêi ®iÓm ®ã, ngµnh viÔn th«ng ®a vµo sö dông dÞch
vô quay sè thuª bao quèc tÕ ISD. TÝnh ®Õn cuèi n¨m
2000, sè ®êng d©y ®iÖn tho¹i ®· lªn tíi 29 triÖu víi
tæng sè 22 triÖu thuª bao. Sè m¸y ®iÖn tho¹i trªn 100
d©n ®· t¨ng lªn 58 m¸y vµ tÊt c¶ çc m¹ch ®iÖn tho¹i
hiÖn nay ®îc nèi víi nhau b»ng hÖ thèng chuyÓn
m¹ch tù ®éng.
DÞch vô liªn l¹c di ®éng ra ®êi ë Hµn Quèc n¨m
1984, sè ngêi sö dông ®iÖn tho¹i cÇm tay (di ®éng)
t¨ng dÇn trong nh÷ng n¨m 80. Tõ n¨m 1990, sè
ngêi sö dông ®iÖn tho¹i di ®éng t¨ng nhanh vµ tÝnh
®Õn cuèi n¨m 2002 ®· cã 32 triÖu thuª bao. Cïng víi
sè thuª bao t¨ng, dÞch vô liªn l¹c di ®éng tríc ®©y
®¬n gi¶n chØ cung cÊp dÞch vô truyÒn ©m thanh hay
tin nh¾n th× nay ®· ®îc bæ sung çc dÞch vô cung
cÊp d÷ liÖu, Internet kh«ng d©y vµ dÞch vô truyÒn
h×nh ¶nh.
DÞch vô th¬ng m¹i CDMA2000-1x cho phÐp thùc
hiÖn dÞch vô ®a truyÒn th«ng lÇn ®Çu tiªn trªn thÕ
giíi vµo th¸ng 4-2001. Th¸ng 5-2002, dÞch vô
113
Trang web cña c¬ quan th«ng tin h¶i ngo¹i Hµn Quèc
(http://www. korea.net)
CDMA2000-1xEV DO b¾t ®Çu ho¹t ®éng ®· dÉn

®Õn sù ra ®êi chÝnh thøc cña dÞch vô liªn l¹c di ®éng
3G bao gåm c¶ chøc n¨ng truyÒn h×nh ¶nh.
TÝnh ®Õn cuèi th¸ng 12-2002, sè thuª bao
CDMA2000-1x ®· ®¹t 17 triÖu, chiÕm 51,1% tæng sè
thuª bao ®iÖn tho¹i di ®éng cña c¶ níc vµ dù kiÕn
con sè nµy sÏ cßn tiÕp tôc t¨ng m¹nh.
Cã ba h·ng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc CNTT ®·
®îc cÊp phÐp cung cÊp dÞch vô 2GHz IMT-2000.
Nh÷ng h·ng nµy ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ lµm nªn tªn
tuæi Hµn Quèc nh mét ®Êt níc cña CNTT qua viÖc
trng bµy vµ cung cÊp çc dÞch vô thö nghiÖm trong
LÔ khai m¹c vµ çc trËn ®Êu Vßng chung kÕt bãng ®¸
thÕ giíi FIFA mµ Hµn Quèc vµ NhËt B¶n ®ång tæ
chøc n¨m 2002. DÞch vô 2GHz IMT-2000 dùa trªn
c«ng nghÖ W-CDMA sÏ ®îc triÓn khai trong s¸u
th¸ng cuèi n¨m 2003.
Liªn l¹c vµ m¸y tÝnh

Víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña c«ng nghÖ
th«ng tin vµ bïng næ cña m¸y tÝnh, ngµy cµng nhiÒu
ngêi d©n Hµn Quèc sö dông çc dÞch vô liªn l¹c
trùc tuyÕn b»ng m¸y tÝnh vµ b»ng Internet.
Sè lîng thuª bao trùc tuyÕn t¨ng tõ 718.000 n¨m
1995 lªn 17 triÖu vµo n¨m 2001, còng trong thêi kú
114
nµy sè ngêi sö dông Internet t¨ng vät tõ 366.000

lªn 24,3 triÖu.
NhËn thøc ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng ®îc
mét x· héi CNTT ®Ó chuÈn bÞ cho thêi ®¹i th«ng tin
®ang ®Õn gÇn, n¨m 1995 ChÝnh phñ Hµn Quèc ®·
ph¸t ®éng kÕ ho¹ch x©y dùng xa lé th«ng tin.
Bíc ®Çu cña kÕ ho¹ch ®· ®îc hoµn thµnh vµo
n¨m 1997 vµ giai ®o¹n hai ®îc hoµn thµnh vµo cuèi
n¨m 2000. M¹ng çp quang cã tèc ®é vµ chÊt lîng
cao 155 Mbps - 40 Gbps ®· ®îc kÕt nèi tíi 144
thµnh phè. M¹ng líi th¬ng m¹i ATM ®îc x©y
dùng trªn c¬ së l¾p ®Æt 361 thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch
ATM vµ kÕt nèi thiÕt bÞ truy cËp cña 198 thuª bao tíi
çc thµnh phè chÝnh trªn toµn quèc.
Víi viÖc triÓn khai thµnh c«ng kÕ ho¹ch nµy, hiÖn
nay Hµn Quèc ®ang cã mét c¬ së h¹ tÇng m¹ng líi
tèc ®é cao cho phÐp cung cÊp dÞch vô d÷ liÖu chÊt
lîng cao trªn toµn quèc, ®a Hµn Quèc trë thµnh
mét trong mêi níc tiªn tiÕn nhÊt thÕ giíi vÒ m¹ng
líi th«ng tin.
DÞch vô Internet b¨ng réng lÇn ®Çu tiªn ®îc ®a
vµo Hµn Quèc th¸ng 7-1998 khi Korea Thrunet tung
ra dÞch vô sö dông modem d©y çp. Tõ ®ã ®Õn nay,
Internet b¨ng réng ngµy cµng phæ biÕn nhê sù hËu
thuÉn cña çc dÞch vô b¨ng réng míi nh ADSL,
VDSL cïng víi chÝnh s¸ch thóc ®Èy cña ChÝnh phñ,
thÓ hiÖn ë sè thuª bao b¨ng réng ®· vît qu¸ 10
triÖu. Tõ nh÷ng thµnh tùu cha tõng thÊy nµy, ITU vµ
OECD ®· c«ng nhËn Hµn Quèc lµ quèc gia ®øng ®Çu
thÕ giíi vÒ kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ sö dông b¨ng réng.
Th«ng qua viÖc ph¸t triÓn m¹ng líi b¨ng réng,
mét lo¹t çc dÞch vô tiÖn Ých ®· ra ®êi. §©y lµ lý do
t¹i sao ngµy cµng cã nhiÒu kh¸ch hµng sö dông lo¹i
h×nh Internet b¨ng réng nµy. Vµ quan träng h¬n, ®iÒu
nµy sÏ gióp cho viÖc n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng
cho ngêi d©n.
115
Ph¬ng tiÖn
th«ng tin ®¹i chóng
B¸o chÝ vµ çc h·ng th«ng tÊn
TÝnh ®Õn th¸ng 12-2001, Hµn Quèc cã tæng céng

121 tê b¸o hµng ngµy. Trong ®ã cã 86 tê b¸o th«ng
thêng - 22 tê b¸o ph¸t hµnh trªn toµn quèc, 64 tê
b¸o hµng ngµy cña ®Þa ph¬ng - vµ 29 tê b¸o ngµnh
tËp trung vµo çc lÜnh vùc kinh doanh, gi¸o dôc vµ
thÓ thao. Cã 6 tê b¸o ®îc ph¸t hµnh b»ng tiÕng níc
ngoµi, n¨m tê b¸o b»ng tiÕng Anh vµ mét tê b»ng
tiÕng Trung.
B¸o chÝ Hµn Quèc cã lÞch sö ph¸t triÓn h¬n mét thÕ
kû. Tê b¸o hiÖn ®¹i ®Çu tiªn cña Hµn Quèc lµ
Dongnip Sinmun (B¸o §éc lËp) do b¸c sü Seo Jae-pil
s¸ng lËp n¨m 1896. Tê Dongnip Sinmun ®· ra mçi
tuÇn ba sè, mçi sè 300 b¶n, khæ nhá, gåm 4 trang vµ
in b»ng hai thø tiÕng, ba trang ®Çu in b»ng tiÕng Hµn
vµ trang cuèi in b»ng tiÕng Anh.
Nh÷ng thËp kû tiÕp theo, b¸o chÝ Hµn Quèc ®øng
tríc th¸ch thøc lín nhÊt trong viÖc n©ng cao tinh
thÇn d©n téc cña ngêi Hµn Quèc vµ më ra cho hä sù
hiÓu biÕt vÒ thÕ giíi ®ang thay ®æi nhanh chãng. B¸o
chÝ ®ãng vai trß quan träng trong phong trµo ®Êu
tranh v× ®éc lËp trong chÕ ®é cai trÞ thùc d©n cña
NhËt B¶n (1910-1945).
Chosun Ilbo vµ Dong-A Ilbo lµ hai tê b¸o l©u ®êi
nhÊt ë Hµn Quèc, ®Òu ®îc thµnh lËp n¨m 1920
trong cao trµo cña phong ®éc lËp mång 1 th¸ng Ba.
C¶ hai tê b¸o nµy ®îc biÕt ®Õn nhê quan ®iÓm ®éc
116
lËp vµ ¶nh hëng s©u réng ®Õn c«ng luËn. Tinh thÇn
nµy vÉn tiÕp tôc cho tíi khi nhµ níc §¹i Hµn D©n
Quèc thµnh lËp n¨m 1948. Víi quyÒn tù do chØ trÝch
chÕ ®é quan liªu hµnh chÝnh, b¸o chÝ ®· vµ ®ang lu«n
lu«n lµ lùc lîng tiªn phong trong nh÷ng biÕn ®æi
lín cña x· héi.
Sè lîng b¸o chÝ lu hµnh t¨ng mét çch nhanh
chãng: theo sè liÖu cña V¨n phßng thèng kª quèc gia
th× cø 1.000 ngêi cã 394 b¶n b¸o. Nh÷ng n¨m gÇn
®©y b¸o chÝ Hµn Quèc ®Çu t rÊt lín vµo x©y dùng
c¬ së vËt chÊt vµ trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i cho
viÖc lµm b¸o, hÇu hÕt çc tê b¸o nµy ®· vi tÝnh hãa
viÖc xÕp ch÷ vµ biªn tËp, ®îc in nhiÒu mµu.
Yonhap News vµ Newsis lµ hai h·ng th«ng tÊn lín
ë Hµn Quèc. Ngoµi m¹ng líi thu thËp tin tøc réng
kh¾p ë çc thµnh phè vµ çc tØnh, h·ng th«ng tÊn
Yonhap cßn cã 19 v¨n phßng ë ngoµi níc t¹i ch©u
¢u, B¾c Mü, Trung §«ng, §«ng Nam ¸ vµ Nam Mü.
H·ng th«ng tÊn Newsis ho¹t ®éng vµo n¨m 2001 vµ
®ang chuÈn bÞ cung cÊp dÞch vô truyÒn tin.
TruyÒn h×nh
Mét ®µi truyÒn h×nh th¬ng m¹i t nh©n ra ®êi n¨m

1956 ®· ®¸nh dÊu thêi ®iÓm b¾t ®Çu ho¹t ®éng cña
truyÒn h×nh ë Hµn Quèc. Tuy nhiªn, ®µi truyÒn h×nh
®Çu tiªn nµy ®· bÞ löa ph¸ hñy n¨m 1959. Th¸ng 12-
1961, ®µi truyÒn h×nh KBS-TV cña nhµ níc ®i vµo
ho¹t ®éng víi t çch lµ ®µi truyÒn h×nh cã quy m«
®Çy ®ñ ®Çu tiªn. TBC-TV, mét h·ng truyÒn h×nh kh¸c
b¾t ®Çu ho¹t ®éng th¸ng 12-1964. C«ng ty TruyÒn
h×nh Munhwa ®· thµnh lËp MBC-TV, ®µi truyÒn h×nh
thø ba cña Hµn Quèc vµo th¸ng 8-1969. Trong giai
®o¹n s¸p nhËp çc c¬ quan b¸o chÝ vµ truyÒn th«ng
117
vµo cuèi nh÷ng n¨m 80, KBS ®· tiÕp qu¶n TBC-TV

vµ ®æi tªn thµnh KBS-2.
N¨m 1990, EBS (HÖ thèng ph¸t sãng vÒ gi¸o dôc)
thuéc Bé gi¸o dôc ®· b¾t ®Çu ho¹t ®éng. EBS ph¸t
sãng çc ch¬ng tr×nh gi¸o dôc ngo¹i khãa cho sinh
viªn còng nh çc ch¬ng tr×nh vµ phim tµi liÖu vÒ
v¨n hãa. EBS trë thµnh c«ng ty nhµ níc theo LuËt
Ph¸t sãng míi, ®îc ban hµnh th¸ng 6-2000.
N¨m 1990, SBS (HÖ thèng truyÒn h×nh Seoul) b¾t
®Çu ph¸t sãng díi sù qu¶n lý cña t nh©n. Çc ®µi
truyÒn h×nh t nh©n ®Çu tiªn, PSB (C«ng ty truyÒn
h×nh Busan), TBC (C«ng ty truyÒn h×nh Daegu),
KBC (C«ng ty truyÒn h×nh Gwangju) vµ C«ng ty
truyÒn h×nh Daejeon (TJB) ®îc thµnh lËp n¨m 1995
nh»m thóc ®Èy v¨n hãa vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa
ph¬ng. Mét nhãm thø hai çc ®µi truyÒn h×nh ®Þa
ph¬ng do t nh©n qu¶n lý nh ITV (C«ng ty truyÒn
h×nh Incheon), UBC (C«ng ty Ph¸t sãng Ulsan) vµ
JTV (C«ng ty truyÒn h×nh Jeonju) b¾t ®Çu ho¹t ®éng
n¨m 1997.
Ngoµi ra, çc hÖ thèng truyÒn h×nh Gangwon
(GTB) vµ hÖ thèng truyÒn h×nh thµnh phè Quèc tÕ Tù
do Jeju (JIBS) b¾t ®Çu ph¸t sãng lÇn lît vµo çc n¨m
2001 vµ 2002.
M¹ng líi truyÒn h×nh KBS, MBC, SBS vµ EBS
cho ra ®êi dÞch vô ph¸t sãng kü thuËt sè ë thµnh phè
Seoul vµo nöa sau n¨m 2001. DÞch vô nµy sÏ ®îc
triÓn khai tíi khu vùc Seoul më réng vµ çc khu vùc
l©n cËn n¨m 2002.
TruyÒn h×nh çp ra ®êi lÇn ®Çu tiªn ë Hµn Quèc
n¨m 1970. TruyÒn h×nh çp rÊt thÞnh hµnh, ®Æc biÖt
®èi víi nh÷ng ngêi kh«ng thu ®îc çc kªnh ph¸t
sãng râ nÐt do çc ®iÒu kiÖn ®Þa lý hay bÞ víng çc
c«ng tr×nh nh©n t¹o.
Tuy nhiªn, tõ cuèi nh÷ng n¨m 80, nhu cÇu cña
118
Nh©n tè lµm thay ®æi phong çch sèng ë Hµn Quèc: truyÒn h×nh
kü thuËt sè díi d¹ng v« tuyÕn cã ®é ph©n gi¶i cao.
c«ng chóng vÒ th«ng tin vµ ch¬ng tr×nh gi¶i trÝ t¨ng

®· lµm nhu cÇu vÒ truyÒn h×nh çp t¨ng theo.
N¨m 1991, truyÒn h×nh çp b¾t ®Çu çc dÞch vô thö
nghiÖm. §Õn cuèi n¨m 2001, t¸m triÖu thuª bao ®·
cã thÓ xem çc ch¬ng tr×nh ph¸t sãng trªn 60 kªnh
theo 77 lÜnh vùc chñ ®Ò.
Tõ n¨m 1995, Hµn Quèc ®· ®a ba vÖ tinh
Mugunghwa sè 1, 2, 3 vµo ho¹t ®éng víi 168 kªnh
vÖ tinh ®Ó ph¸t çc ch¬ng tr×nh vÒ nh÷ng lÜnh vùc
kh¸c nhau nh thÓ thao, ©m nh¹c, gi¸o dôc vµ vui
ch¬i gi¶i trÝ. Th¸ng 3-2002 ®µi ph¸t sãng kü thuËt sè
Hµn Quèc (KDB) ®· cho ra ®êi dÞch vô ph¸t sãng vÖ
tinh vµ ®Õn cuèi n¨m 2002 ®· cung cÊp çc kªnh
dÞch vô kh¸c nhau cho kho¶ng 500.000 thuª bao. VÖ
tinh còng më ®êng cho Hµn Quèc trë thµnh mét
trong nh÷ng quèc gia hµng ®Çu vÒ CNTT.
119
Ph¸t thanh
Ph¸t thanh ë Hµn Quèc b¾t ®Çu ho¹t ®éng vµo n¨m
1927 khi ngêi NhËt lËp mét ®µi ph¸t thanh ë thñ ®«
Seoul. Sau ®ã, chÝnh phñ qu©n sù Hoa Kú ë Hµn
Quèc ®· chiÕm lÜnh ®µi ph¸t thanh nµy vµ trªn c¬ së
®ã ®· thµnh lËp HÖ thèng Ph¸t thanh Hµn Quèc
(KBS). §©y lµ ®µi ph¸t thanh duy nhÊt ë Hµn Quèc
cho ®Õn n¨m 1954, khi HÖ thèng Ph¸t thanh C¬ ®èc
gi¸o (CBS), ho¹t ®éng chñ yÕu b»ng sù ®ãng gãp cña
çc nhµ thê, b¾t ®Çu ph¸t çc ch¬ng tr×nh gi¸o dôc
vµ t«n gi¸o cña m×nh song song víi viÖc truyÒn tin
tøc vµ çc ch¬ng tr×nh gi¶i trÝ.
Th¸ng 12-1956, mét tæ chøc C¬ ®èc gi¸o kh¸c -
Héi Liªn minh Phóc ¢m - kh¸nh thµnh §µi Ph¸t
thanh ViÔn §«ng t¹i Incheon. Th¸ng 4-1959, §µi
Busan Munhwa - h·ng ph¸t thanh th¬ng m¹i ®Çu
tiªn ë Hµn Quèc - ®îc thµnh lËp ë Busan. Sau ®ã
nhiÒu h·ng ph¸t thanh t nh©n kh¸c ®· ®îc thµnh
lËp. H·ng ph¸t thanh Munhwa (MBC) b¾t ®Çu ho¹t
®éng th¸ng 12-1961 víi tÝn hiÖu KLKV, sau ®ã lµ hai
h·ng c¹nh tranh: §µi Ph¸t thanh §«ng a (DBS)
thµnh lËp n¨m 1963 vµ H·ng Ph¸t thanh Dongyang
(TBC) n¨m 1964.
Mét lµn sãng biÕn ®éng kh¸c diÔn ra n¨m 1990 víi
sù h×nh thµnh cña mét sè ®µi ph¸t sãng chuyªn m«n.
§µi Ph¸t thanh Giao th«ng (TBS) ho¹t ®éng ë thµnh
phè Seoul ra ®êi th¸ng 6-1990, sau ®ã lµ §µi Ph¸t
thanh Gi¸o dôc (EBS) do nhµ níc qu¶n lý. Quü Ph¸t
thanh Hßa B×nh cho nh÷ng ngêi C¬ ®èc gi¸o vµ HÖ
thèng Ph¸t thanh PhËt gi¸o còng ®îc thµnh lËp vµo
n¨m 1990.
Th¸ng 3-1991, §µi ph¸t thanh t nh©n Seoul b¾t
120
®Çu ph¸t sãng phôc vô thÝnh gi¶ ë khu vùc trung t©m
Seoul vµ vïng phô cËn, tiÕp theo ®ã lµ n¨m kªnh ph¸t
sãng FM ®Þa ph¬ng kh¸c do t nh©n qu¶n lý ra ®êi
n¨m 1997. HiÖn nay t¹i Hµn Quèc cã tæng céng 254
®µi ph¸t thanh, trong ®ã cã 136 ®µi ph¸t sãng FM vµ
59 ®µi ph¸t sãng AM. MÆc dï truyÒn h×nh ®ang ngµy
cµng phæ biÕn, çc ®µi ph¸t thanh vÉn thu hót ®îc
ngµy cµng nhiÒu thÝnh gi¶ ë Hµn Quèc.
121
V¨n hãa vµ nghÖ thuËt

Hµn Quèc - mét quèc ®¶o - ®· ph¸t triÓn nh÷ng
®Æc tÝnh d©n téc ®éc ®¸o nhê tÝnh chÊt riªng biÖt vÒ
®Þa h×nh. §é nghiªng cña ®¹i d¬ng vµ lôc ®Þa ®· kÕt
hîp víi nhau t¹o thµnh c¬ së cña b¶n s¾c d©n téc,
lµm nÒn t¶ng cho v¨n hãa vµ nghÖ thuËt cña níc
nµy. Lµ mét b¸n ®¶o cã nghÜa lµ cã mét m«i trêng
v¨n hãa víi nh÷ng ®Æc ®iÓm ngo¹i vi vµ trung t©m.
MÆt ngo¹i vi liªn quan ®Õn nh÷ng nÒn v¨n hãa lôc
®Þa trµn vµo b¸n ®¶o, trong khi nh÷ng yÕu tè trung
t©m lµ kÕt qu¶ cña çc nÒn v¨n hãa ngo¹i vi ®îc
cÊu tróc l¹i ®Ó h×nh thµnh mét trung t©m míi.
Nhê ¶nh hëng ®Þa h×nh nµy, ngêi Hµn Quèc ®·
ph¸t triÓn tÝnh çch yªu hßa b×nh nhng n¨ng ®éng,
tÝnh çch nµy ®· t¹o nªn mét nÒn v¨n hãa suy tëng
nhng trµn ®Çy khÝ lùc, l¹c quan vµ ®a c¶m.
Danh s¸ch Di s¶n V¨n hãa ThÕ giíi cña UNESCO
UNESCO ®· thõa nhËn gi¸ trÞ ®éc ®¸o vµ ®Æc ®iÓm

riªng biÖt cña nÒn v¨n hãa Hµn Quèc kh¸c víi v¨n
hãa Trung Quèc vµ NhËt B¶n b»ng çch ®a mét sè
nh÷ng vËt quý cña Hµn Quèc vµo Danh s¸ch Di s¶n
V¨n hãa ThÕ giíi. Nh÷ng di vËt vµ ®Þa ®iÓm ®îc
vinh dù nµy gåm §Òn Pulguksa ë thÕ kû thø 8, §éng
Seokguram, c¶ hai ®Òu ë Gyeongju, tØnh
Gyeongsangbuk-do, nh÷ng phiÕn gç kh¾c Koreana
(dïng ®Ó in kinh PhËt) vµ Janggyeongpanjeon (nhµ
kho cæ xa lu gi÷ nh÷ng phiÕn gç nµy) ë ®Òn
Haeinsa thuéc tØnh Gyeongsangnam-do, §Òn
Jongmyo vµ Cung Changdeokgung ë Seoul vµ ph¸o
®µi Hwaseong ë Suwon. N¨m 2000, hai di s¶n n÷a
cña Hµn Quèc ®îc ®a thªm vµo danh s¸ch trªn
122
Danh s¸ch di s¶n v¨n hãa thÕ giíi cña UNESCO: (tõ tr¸i sang
ph¶i vµ tõ trªn xuèng díi) Mé ®¸ thêi tiÒn sö; §éng Seokguram;
PhiÕn gç kh¾c Bé kinh PhËt Koreana; §Òn Jongmyo; toµn bé khu
vùc Gyeongju, Cung Changdeokgung, Ph¸o ®µi Hwaseong
123
cña UNESCO, ®ã lµ mé ®¸ thêi tiÒn sö t¹i Gochang,

Hwasun vµ Ganghwa vµ toµn bé khu vùc Gyeongju,
thñ ®« cña V¬ng quèc Silla cæ ®¹i, n¬i v« sè çc di
s¶n v¨n hãa vµ lÞch sö ®ang ®îc g×n gi÷ cÈn thËn.
Khu ®Òn Bulguksa ®îc x©y dùng trong thêi gian
23 n¨m díi triÒu Silla (57 tr.CN- 935). §îc x©y
trªn hµng lo¹t nh÷ng thÒm ®¸, Bulguksa cã vÎ nh
mäc lªn mét çch tù nhiªn trªn ®Þa h×nh ®Çy ®¸ ë
ch©n nói Tohamsan rËm r¹p c©y cèi.
Khu ®Òn cã çc th¸p Seokgatap vµ Dabotap vµ çc
cÇu thang cã tªn lµ Cheongungyo, Baegungyo vµ
Chilbogyo, ®îc gäi lµ nh÷ng chiÕc cÇu v× chóng lµ
con ®êng nèi thÕ giíi trÇn tôc víi Bulguk, miÒn ®Êt
cña PhËt gi¸o; hai tîng PhËt m¹ ®ång vµ nhiÒu cæ
vËt ®Æc s¾c kh¸c ®Æt trong vµ ngoµi s©n ®Òn.
Næi bËt trong kho¶ng s©n cña Daeungjeon lµ hai
th¸p ®Ñp nhÊt cña Hµn Quèc. Th¸p Seokgatap cao
8,3m (Th¸p cña PhËt ThÝch ca M©u ni) vµ Th¸p
Dabotap cao 10,5m (Th¸p cña nh÷ng b¶o bèi) ®Òu
®îc x©y n¨m 756. Sö s¸ch ghi l¹i r»ng Kim Dae-
seong ®· x©y dùng hai th¸p nµy cho bè mÑ «ng, cã lÏ
v× thÕ mµ Seokgatap mang tÝnh nam vµ Dabotap
mang tÝnh n÷. §Æc ®iÓm cña Seokgatap lµ gi¶n dÞ
nhng sang träng trong khi Dabotap ®îc trang trÝ
léng lÉy. Seokgatap víi phong çch gi¶n dÞ, gåm 3
tÇng, thÓ hiÖn sù v¬n lªn vÒ tinh thÇn qua nh÷ng
nh÷ng quy t¾c cña PhËt ThÝch ca M©u ni, cßn th¸p
Dabotap ®îc trang trÝ c«ng phu tîng trng sù phøc
t¹p cña thÕ giíi.
§éng Seokguram ®îc x©y dùng cïng thêi gian víi
Khu ®Òn Bulguksa. §éng ®· ®îc tu söa l¹i nhiÒu lÇn
trong nh÷ng n¨m qua. §©y lµ mét hang ®¸ nh©n t¹o
trong ®ã cã 39 h×nh ¶nh cña §øc PhËt. Gièng nh cÊu
tróc cña vïng phô cËn cña khu ®Òn Bulguksa, ®éng
®îc lµm b»ng ®¸ gra-nÝt.
Seokguram gåm mét tiÒn s¶nh h×nh ch÷ nhËt vµ
mét phßng h×nh trßn bªn trong víi trÇn vßm, ®îc nèi
124
víi nhau b»ng mét hµnh lang nhá. Tîng chÝnh cña
§øc PhËt, ®îc ®ôc tõ mét khèi ®¸ gra-nÝt, cao 3,5m,
ngåi b¾t chÐo ch©n trªn mét ®µi sen quay vÒ híng
®«ng, hai m¾t khÐp, im lÆng trÇm t, vÎ mÆt b×nh
th¶n vµ toµn thøc.
Haeinsa Janggyeongpanjeon lµ n¬i lu tr÷ çc Bé
kinh PhËt Koreana, bao gåm 81.340 phiÕn in b»ng
gç, phiªn b¶n thêi kú Goryeo cña gi¸o luËt ®¹o PhËt.
Víi h¬n 52 triÖu ch÷ H¸n ®îc kh¾c chÝnh x¸c, Bé
kinh PhËt Koreana næi tiÕng lµ gi¸o luËt ®¹o PhËt cæ
nhÊt vµ hoµn chØnh nhÊt tån t¹i trªn thÕ giíi ngµy
nay.
§Òn Jongmyo ®îc kh¸nh thµnh n¨m 1395, ba
n¨m sau khi khi TriÒu ®¹i Joseon ®îc thµnh lËp, ®Ó
g×n gi÷ nh÷ng di vËt cña nhµ vua vµ hoµng hËu.
Nh÷ng lÔ thê cóng tæ tiªn cña Joseon ®îc tæ chøc
vµo mçi Chñ nhËt ®Çu tiªn cña th¸ng N¨m t¹i
Jongmyo. Ngêi ta cö Jongmyo Jeryeakd, mét lo¹i
nh¹c tÕ lÔ ®Æc biÖt, trong thêi gian tiÕn hµnh çc nghi
thøc cña buæi lÔ.
Cung Changdeokgung ®îc x©y vµo n¨m 1405,
sau ®ã ®· bÞ löa ph¸ hñy n¨m 1592 trong thêi kú thùc
d©n NhËt x©m lîc; sau ®ã ®· ®îc phôc håi. B¶n
th©n cung lµ mét kiÖt t¸c, trong ®ã ®¸ng chó ý nhÊt
lµ khu hËu viªn gäi lµ Huwon ®îc mäi ngêi ca
ngîi do phong c¶nh t¬i ®Ñp vµ giµu tÝnh s¸ng t¹o.
Khu vên nµy, n»m trªn khu«n viªn réng 300.000 m2
trªn tæng diÖn tÝch 405.636 m2 cña toµn bé cung,
®îc s¾p xÕp víi çc s¶nh ®êng, tßa nhµ ngo¹n
môc, nh÷ng hå sen, t¶ng ®¸ cã h×nh thï ®éc ®¸o,
nh÷ng cÇu ®¸, cÇu thang, nh÷ng l¹ch níc vµ suèi r¶i
r¾c gi÷a nh÷ng khu c©y cèi rËm r¹p, tÊt c¶ lµ nh÷ng
yÕu tè chñ yÕu cña mét c«ng viªn theo phong çch
truyÒn thèng Hµn Quèc.
Ph¸o ®µi Hwaseong ®îc x©y dùng trong 34 th¸ng
t¹i Suwon, phÝa nam Seoul n¨m 1796. PhÇn lín
têng ngoµi cña ph¸o ®µi dµi 5.743m vÉn cßn tån t¹i.
N¨m 1997, UNESCO ®· ghi n¬i nµy vµo Danh s¸ch
125
nh÷ng sù kiÖn ®¸ng ghi nhí cña thÕ giíi víi môc
®Ých g×n gi÷ nh÷ng b¶n ghi chÐp vµ nh÷ng tµi liÖu ®·
më ra nh÷ng ch©n trêi c«ng nghÖ míi vµo thêi kú
ph¸o ®µi ®îc x©y dùng.
Trong sè nh÷ng di s¶n b»ng v¨n b¶n cña Hµn Quèc,
Hunminjeongeum vµ Joseonwangjosillok còng cã
trong b¶n danh s¸ch trªn. Hunminjeongeum (hÖ
thèng ng÷ ©m ®óng ®Ó d¹y d©n chóng) lµ cuèn s¸ch
vì lßng ®Ó d¹y Hangeul, b¶n ch÷ çi tiÕng Hµn do
vua Sejong, vÞ vua ®êi thø t cña triÒu ®¹i Joseon ph¸t
minh.
B¶ng ch÷ çi míi ®îc c«ng bè n¨m 1446, khi vua
Sejong ngù trÞ trªn ngai vµng ®îc 28 n¨m.
Joseonwangjosillok (biªn niªn sö TriÒu ®¹i Joseon)
lµ kÕt qu¶ cña truyÒn thèng viÕt sö cña mçi triÒu ®¹i,
b¾t ®Çu tõ n¨m 1413 víi Biªn niªn sö cña Vua Taejo,
ngêi s¸ng lËp vµ lµ vÞ vua ®Çu tiªn cña triÒu ®¹i
Joseon, vµ tiÕp tôc ®Õn cuèi triÒu ®¹i.
Çc nhµ sö häc cña Phßng biªn so¹n sö
(Chunchugwan) th¶o biªn niªn sö vµ ®Ó g×n gi÷ b¶n
th¶o, çc b¶n sao chÐp ®îc cÊt t¹i nh÷ng kho lu tr÷
®Æc biÖt ®Æt t¹i çc miÒn kh¸c nhau trong níc.
UNESCO cho biÕt viÖc tæ chøc nµy ®· ghi danh s¸ch
di s¶n cña Hµn Quèc lµ nh»m chia sÎ nÒn v¨n hãa vµ
di s¶n ®Æc s¾c cña ®Êt níc nµy víi thÕ giíi.
Mü thuËt
BiÓu tîng ®îc biÕt ®Õn tõ xa xa cña ®iªu kh¾c
Hµn Quèc lµ nghÖ thuËt ch¹m kh¾c ®¸ trªn nh÷ng
v¸ch ®¸ ë hai bªn bê s«ng Bangudae t¹i Ulsan. ë çc
miÒn kh¸c cña ®Êt níc, ngêi ta ®· khai quËt ®îc
nh÷ng bøc tîng nhá b»ng ®Êt sÐt, x¬ng vµ ®¸ cña
ngêi vµ ®éng vËt. T¹i nh÷ng lµng m¹c cña Thêi kú
®å ®¸ míi, çc ®å gèm h×nh lç tæ ong lµ h×nh thøc
nghÖ thuËt chñ yÕu cña thêi kú nµy. Víi sù xuÊt hiÖn
cña n«ng nghiÖp, nh÷ng kiÓu d¸ng cong ®· thay thÕ
126
Tîng Maitreya (§øc PhËt cña t¬ng lai) m¹ vµng cña TriÒu ®¹i
Goguryeo (tr¸i); V¬ng miÖn vµng cña V¬ng quèc Silla (ph¶i)
lo¹i h×nh tæ ong.

Ngêi ta ®· t×m thÊy trªn kh¾p ®Êt níc Hµn Quèc
mét Ýt mÉu vËt tõ thêi tiÒn sö. C¨n cø vµo h×nh d¸ng
trõu tîng cña nh÷ng mÉu vËt nµy, ngêi ta cho lµ
chóng ®îc t¹o ra v× môc ®Ých t«n gi¸o. RÊt nhiÒu s¶n
phÈm b»ng ®ång ®· ®îc s¶n xuÊt, nhng truyÒn
thèng cña Thêi kú ®å ®¸ míi vÉn kÐo dµi vµ nghÖ
thuËt cña thêi kú nµy tiÕp tôc g¾n liÒn víi t«n gi¸o.
Trong suèt thêi kú Ba v¬ng quèc, khi mét trËt tù
x· héi kiÓu míi ®ang ®îc h×nh thµnh, nghÖ thuËt cña
Hµn Quèc mang tÝnh ®¬n gi¶n vµ kháe kho¾n. Tuy
nhiªn sù ph¸t triÓn cña PhËt gi¸o ®· lµm phong phó
h¬n vÒ néi dung lÉn kü thuËt cña nghÖ thuËt thêi kú
bÊy giê. C¶ ba v¬ng quèc ®Òu nhiÖt t×nh ñng hé t«n
gi¸o vµ çc s¶n phÈm ®iªu kh¾c çc thêi kú Goguryeo
(37 tr.CN - 668), Baekje (18 tr.CN - 660) vµ Silla (57
tr.CN- 935) ®Òu mang çc h×nh ¶nh §øc PhËt.
Nh÷ng t¸c phÈm hµng ®Çu gåm cã tîng Tathagata
Buddha trong t thÕ ®øng ®îc m¹ ®ång vµ tîng
Maitreya còng ®îc m¹ ®ång trong t thÕ nöa ngåi,
c¶ hai ®Òu ®ang në nh÷ng nô cêi hiÒn tõ. Çc tîng
Baekje, trong ®ã cã tîng PhËt b»ng ®¸ trªn mét v¸ch
127
®¸ t¹i Seosan, thÓ

hiÖn nh÷ng ®êng
nÐt vµ nô cêi thanh
nh· trªn khu«n mÆt -
nh÷ng yÕu tè ®iÓn
h×nh cña nghÖ thuËt
thêi kú Baekje.
MÆc dï nghÖ thuËt
cña thêi Silla thèng
nhÊt cho thÊy nh÷ng
kü thuËt mang tÝnh
hiÖn thùc, nã vÉn t×m
kiÕm sù hµi hßa x·
Chu«ng Emille (cuèi thÕ kû 8) - héi vµ chÝnh trÞ. Trong
chiÕc chu«ng lín nhÊt thuéc lo¹i giai ®o¹n nµy, nghÖ
nµy ë Hµn Quèc thuËt thñ c«ng kim
lo¹i ®· t¹o nªn mét tr¹ng th¸i tinh tÕ. Tõ nh÷ng ng«i mé
lín cña tÇng líp quý téc Silla, çc nhµ kh¶o cæ ®· kh¸m
ph¸ ra nh÷ng bé su tËp phong phó nh÷ng ®å trang søc
b»ng vµng cña vua vµ hoµng hËu, trong ®ã cã v¬ng
miÖn, vßng ®eo tai, vßng cæ vµ th¾t lng.
Nh÷ng v¬ng miÖn vµng lµ b»ng chøng cña mét
nÒn nghÖ thuËt tinh tÕ ®Ých thùc. Nh÷ng ®êng nÐt
kh¾c træ dµi, hÑp, ®Òu nÐt vµ sù phèi hîp hµi hßa ®·
lµm t¨ng vÎ ®Ñp chiÕc v¬ng miÖn ®îc trang ®iÓm
b»ng h×nh c©y th¼ng ®øng. Nh÷ng ®å trang kim b»ng
vµng vµ nh÷ng h¹t ngäc bÝch h×nh dÊu phÈy g¾n b»ng
nh÷ng d©y kim lo¹i nhá ®îc dïng ®Ó trang hoµng
nh÷ng d©y tßn ten. Nh÷ng chiÕc khuyªn tai ®îc
ch¹m vµng b¹c mét çch tinh tÕ vµ cã d¹ng hét.
Çc nghÖ nh©n thêi kú Silla còng næi tréi trong viÖc
s¶n xuÊt nh÷ng chiÕc chu«ng chïa. Nh÷ng chiÕc
chu«ng ®ång næi tiÕng do thiÕt kÕ thanh nh·, ©m
thanh vang xa vµ kÝch cì to lín.
ChiÕc chu«ng thiªng vµo cuèi thÕ kû thø 8 cña vua
Seongdeok, hay cßn ®îc nhiÒu ngêi biÕt ®Õn nh
Emille, lµ chu«ng lín nhÊt trong sè çc chu«ng chïa
128
cßn tån t¹i hiÖn nay ë

Hµn Quèc. Chu«ng ®îc
trang trÝ víi nh÷ng phÇn
ch¹m kh¾c tinh x¶o h×nh
hoa sen, hoa, ngän löa vµ
çc thiªn n÷.
Ngêi ta cã thÓ ®¸nh
gi¸ mét çch tèt nhÊt
nghÖ thuËt cña thêi kú
Goryeo (918-1392) b»ng
çc ®å sø men ngäc bÝch
víi mµu s¾c rÊt ®Ñp, ®Æc
biÖt mµu xanh ngäc B×nh kh¶m men mµu ngäc bÝch
bÝch, víi hµng lo¹t çc thêi kú Goryeo
s¶n phÈm kh¸c nhau,
trong ®ã cã b×nh, lä rîu, ®Üa, t¸ch, l h¬ng vµ
nh÷ng lä hoa víi nh÷ng trang trÝ tinh tÕ ®îc kh¾c,
®¾p næi hoÆc d¸t. Nh÷ng t¸c phÈm men ngäc bÝch nµy
®îc s¶n xuÊt trong thÕ kû 12 vµ 13 víi môc ®Ých râ
rµng lµ trng bµy chø kh«ng ph¶i sö dông. Cã thÓ nãi
®å gåm men ngäc bÝch nµy thÓ hiÖn kh¸t väng vÒ mét
thÕ giíi t©m linh vît lªn trªn khái cuéc sèng trÇn
tôc.
Çc kü thuËt cña ®å gåm men ngäc bÝch nµy ®îc
truyÒn sang Goryeo tõ §êi Tèng cña Trung Quèc
(960-1279), nhng nh÷ng ¶nh hëng cña Trung Quèc
®· hÇu nh mÊt ®i vµo nöa ®Çu cña thÕ kû 12 khi
ngêi Hµn Quèc ph¸t huy m¹nh mÏ tinh thÇn s¸ng
t¹o cña m×nh. Kü thuËt d¸t, ®îc çc thî gèm s¸ng
t¹o nªn, bao gåm viÖc ch¹m çc h×nh trang trÝ vµo ®Êt
sÐt råi ®æ khu«n víi níc ¸o tr¸ng ngoµi mµu tr¾ng
hay ®en.
PhÇn níc ¸o thõa ®îc c¹o bá tríc khi cho vµo
nung. Nh÷ng trang trÝ nµy, ®îc thùc hiÖn mét çch
®¬n gi¶n vµ cã chõng mùc ë giai ®o¹n ®Çu (cña nghÒ
gèm), t¹o nªn mét vÎ ®Ñp tinh tÕ vµ cao quý cho
nh÷ng lä gèm men ngäc bÝch. §Õn cuèi thÕ kû 13,
çc thî gèm ®· sö dông qu¸ møc çch trang trÝ nµy
129
vµ sù khÐo lÐo v× thÕ ®·

gi¶m ®i.
Sau thêi kú x©m lîc
cña M«ng Cæ, nh÷ng
kiÓu mÉu d¸t trë nªn th«
kÖch. Kü thuËt lµm gèm
men ngäc bÝch ®· biÕn
mÊt vµo thÕ kû 14,
nhng nh÷ng nghÖ sÜ
thêi nay ®· phôc håi l¹i.
Ngµy nay, cã rÊt nhiÒu
ngêi ®· cèng hiÕn c¶
B×nh gèm xanh vµ tr¾ng víi cuéc ®êi vµ søc lùc cña
trang trÝ h×nh c©y tre vµ c©y hä nh»m phôc håi
th«ng, thêi kú Joseon
Cheongja - gèm mµu
xanh ngäc bÝch cña Goryeo. Gèm ngäc bÝch tiªu biÓu
cho thêi kú Goryeo còng nh gèm tr¾ng ®èi víi thêi
kú Joseon. Çc nghÖ sÜ gèm cña thêi kú Joseon tho¹t
®Çu s¸ng t¹o ra buncheong, mét lo¹i ®å ®¸ mµu x¸m
víi níc ¸o mµu tr¾ng vµ níc men mµu xanh x¸m.
Cïng víi thêi gian, hä còng ®· ph¸t triÓn lo¹i sø
tr¾ng. ¶nh hëng x· héi bao trïm cña thêi kú Joseon
lµ ®¹o Khæng. Sù thay ®æi tõ thêi ®¹i Goryeo víi
phong th¸i ung dung cña tÇng líp quý téc sang t
tëng x· héi mang tÝnh chÊt thùc dông cña ®¹o
Khæng ®· ®îc ph¶n ¸nh vµo nghÖ thuËt gèm cña
thêi kú nµy.
Ngêi ta chän gèm tr¾ng ®Ó thÓ hiÖn nh÷ng ®êng
nÐt gi¶n dÞ trªn nh÷ng h×nh d¸ng cong cña ®å gèm
Goryeo. Trong suèt thêi kú Joseon, chÝnh phñ ®iÒu
khiÓn çc lß gèm vµ s¶n xuÊt ra gèm tr¾ng còng nh
gèm men ngäc bÝch xanh d¸t çc h×nh trang trÝ.
Gèm tr¾ng víi líp nÒn tr¸ng men mµu xanh thêng
®îc trang trÝ b»ng çc kiÓu mÉu cña Sagunja (bèn
lo¹i c©y tîng trng cho tiÕt h¹nh ®îc a chuéng v×
lµ biÓu tîng cña nghÖ thuËt truyÒn thèng), ngoµi ra
cã hoa mËn, phong lan, hoa cóc, c©y tre vµ hoa sen,
130
Muryangsujeon, c«ng tr×nh kiÕn tróc b»ng gç cæ nhÊt cña Hµn Quèc
çc kiÓu d¸ng kú l¹ vµ cá thu. Çc nghÖ nh©n gèm

ngµy nay ®ang nghiªn cøu vµ phôc håi ®å gèm thêi
kú Joseon.
Ngêi ta cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng nç lùc cña çc
nghÖ nh©n gèm phôc håi nghÖ thuËt nµy nh÷ng ngµy
®· qua ë Icheon, mét thµnh phè nhá çch Seoul mét
giê « t«.
KiÓu mÉu kiÕn tróc cña Hµn Quèc cã thÓ chia ra
lµm hai phong çch chÝnh c¨n cø vµo cÊu tróc. §èi
víi kiÕn tróc ®îc dïng trong çc cung ®×nh vµ ®iÖn
thê, çc kiÕn tróc s Hµn Quèc cæ dïng hÖ thèng
c«ng xon, cßn nhµ ë cña nh÷ng ngêi d©n thêng lîp
m¸i r¹ vµ ondol - sµn ®îc sëi nãng. TÇng líp
thîng lu thêng x©y nhµ lín, m¸i lîp ngãi cã
nh÷ng nÐt cong uyÓn chuyÓn vµ næi bËt víi nh÷ng
m¸i ch×a h¬i cao h¬n mét chót.
Thêi kú nµy, çc kiÕn tróc s bËn t©m víi viÖc lµm
thÕ nµo ®Ó hµi hoµ gi÷a kÕt cÊu cña c«ng tr×nh víi
quang c¶nh tù nhiªn xung quanh. Trong sè çc kiÓu
d¸ng kiÕn tróc cæ ®¹i, cÊu tróc Muryangsujeon (S¶nh
cña cuéc sèng vÜnh h»ng) b»ng gç cña thêi Goryeo
vÉn cßn ë §Òn Buseoksa thuéc khu vùc Gyeongju,
tØnh Gyeongangbuk-do. Ngêi ta cho lµ s¶nh nµy
®îc x©y dùng ë thÕ kû 13.
131
KiÕn tróc ph¬ng T©y du nhËp vµo Hµn Quèc cuèi

thÕ kû 19 khi çc kiÕn tróc s vµ kü s ngêi níc
ngoµi x©y nhµ thê vµ v¨n phßng cho çc tßa c«ng sø
níc ngoµi.
Tõ nh÷ng n¨m 60, trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp
hãa vµ thµnh thÞ hãa Hµn Quèc, ChÝnh phñ ®· ®Èy
m¹nh viÖc quy ho¹ch ph¸t triÓn vµ mét sè çc tßa nhµ
cæ, ®Ñp ®· bÞ ph¸ dì ®Ó thay b»ng nh÷ng c«ng tr×nh
kiÕn tróc míi.
Ngêi ta ®· th¶o luËn nhiÒu vÊn ®Ò nµy trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y khi ý niÖm ®· ®îc kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ
qua thêi gian vÒ nh÷ng tßa nhµ hßa hîp víi thiªn
nhiªn ®ang ®îc phôc håi.
V¨n häc
V¨n häc Hµn Quèc ®îc chia theo thø tù thêi gian
thµnh thêi kú v¨n häc cæ ®iÓn vµ v¨n häc hiÖn ®¹i.
V¨n häc cæ ®iÓn cña Hµn Quèc ph¸t triÓn trªn bèi
c¶nh tÝn ngìng d©n gian cña ngêi Hµn Quèc, nã
còng chÞu ¶nh hëng cña ®¹o L·o, ®¹o Khæng vµ
PhËt gi¸o. Trong sè çc ®¹o nµy, ®¹o PhËt cã ¶nh
hëng lín nhÊt, tiÕp theo lµ ¶nh hëng lín cña ®¹o
Khæng trong thêi kú Joseon.
MÆt kh¸c, v¨n häc hiÖn ®¹i cña Hµn Quèc ph¸t
triÓn tõ nh÷ng mèi giao lu víi v¨n hãa ph¬ng T©y,
tiÕp theo qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i hãa. Kh«ng chØ cã t
tëng cña Thiªn chóa gi¸o mµ nhiÒu khuynh híng
vµ ¶nh hëng nghÖ thuËt kh¸c nhau ®· ®îc du nhËp
tõ ph¬ng T©y. Sau khi Mét nÒn gi¸o dôc míi vµ
Phong trµo ng«n ng÷ vµ v¨n häc quèc gia ph¸t
triÓn, hÖ thèng ch÷ viÕt Trung Quèc, tiªu biÓu theo
truyÒn thèng cho nÒn v¨n hãa cña giai cÊp thèng trÞ
®· mÊt ®i chøc n¨ng v¨n hãa - x· héi mµ nã vÉn cã tõ
tríc.
Th¬ ca Hyangga cña thêi kú Silla lµ dÊu hiÖu sù
132
khëi ®Çu cña mét thÓ th¬ ®éc ®¸o cña v¨n häc Hµn
Quèc. Hyangga ®îc ghi chÐp b»ng ch÷ hyangchal,
trong ®ã ch÷ Hµn ®îc viÕt b»ng çc ©m (eum) vµ
nghÜa (hun) cña H¸n tù. Mêi bèn bµi th¬ theo
phong çch Hyangga cña thêi kú Silla ®· ®îc lu
gi÷ trong Samgungnyusa (Tam quèc lu sö).
§Æc ®iÓm cña v¨n häc thêi kú Goryeo lµ sö dông
ngµy cµng nhiÒu H¸n tù; Hyangga biÕn mÊt vµ
Goryeogayo (çc bµi ca cña thêi kú Goryeo) xuÊt
hiÖn vµ ®îc lu truyÒn nh mét phong çch v¨n häc
truyÒn miÖng tíi thêi kú Joseon.
ViÖc s¸ng t¹o b¶ng ch÷ çi tiÕng Hµn - Hangeul -
vµo ®Çu thêi kú Joseon lµ mét bíc ngoÆt lín trong
lÞch sö v¨n häc Hµn Quèc. Akjang (b¶n dµn bÌ nh¹c)
®îc viÕt b»ng ch÷ Hµn, ch¼ng h¹n tËp
Yongbieocheonga (Nh÷ng bµi h¸t vÒ nh÷ng con rång
bay qua thiªn ®êng).
Sijo (nh÷ng ®iÖu h¸t hiÖn hµnh) lµ tiªu biÓu cho th¬
ca thêi kú Joseon. ThÓ th¬ nµy ®îc h×nh thµnh vµo
cuèi thêi kú Goryeo, nhng nã ph¸t triÓn m¹nh díi
hÖ t tëng chñ ®¹o míi cña thêi Joseon thµnh bµi ca
§¹o t©n Khæng. Lµ mét thÓ kh¸c cña th¬ ca thêi kú
Joseon, gasa ®îc xÕp h¹ng thÝch ®¸ng vµo ph¹m trï
th¬, nhng néi dung cña nã kh«ng giíi h¹n trong sù
thÓ hiÖn t×nh c¶m ç nh©n. Nã thêng chøa ®ùng
nh÷ng lêi r¨n b¶o vÒ ®¹o ®øc.
TiÓu thuyÕt cæ ®iÓn ®Çu tiªn cña Hµn Quèc lµ
Geumosinhwa (Nh÷ng chuyÖn Geumo) cña Kim Si-
seup ®îc viÕt b»ng H¸n tù vµ Honggildongjeon
(Nh÷ng chuyÖn vÒ Hong Gil-dong) ®îc viÕt b»ng
Hangeul - tiÕng Hµn.
Cïng víi thêi gian, b¶ng ch÷ çi tiÕng Hµn,
Hangeul, ®îc sö dông réng r·i trong x· héi Hµn
Quèc vµ gãp phÇn chñ yÕu vµo sù lín m¹nh vµ ph¸t
triÓn cña viÖc nghiªn cøu ng«n ng÷ vµ v¨n häc Hµn
Quèc.
133
Mét tranh t¶ c¶nh s¨n b¾n t×m thÊy trong ng«i mé thêi kú
Goguryeo thÕ kû thø 6
V¨n häc hiÖn ®¹i Hµn Quèc h×nh thµnh trªn bèi
c¶nh cña mét x· héi phong kiÕn suy tµn thêi kú
Joseon vµ sù du nhËp cña nh÷ng ý tëng míi mÎ tõ
ph¬ng T©y.
Lµ mét trong nh÷ng phong çch cña v¨n häc hiÖn
®¹i Hµn Quèc, changga (lo¹i h×nh bµi ca míi) vµ
sinchesi (phong çch th¬ ca míi) ®îc c«ng nhËn lµ
mét trong nh÷ng phong çch th¬ míi.
Héi häa
Héi häa Hµn Quèc biÓu hiÖn søc m¹nh s¸ng t¹o vµ
khiÕu thÈm mü cña ngêi d©n Hµn Quèc.
Héi häa Hµn Quèc ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn
v÷ng ch·i trong suèt mét thêi kú lÞch sö dµi tõ thêi Ba
v¬ng quèc (57 tr.CN - 668) cho tíi thêi hiÖn ®¹i.
Nh÷ng t¸c phÈm héi häa næi tiÕng nhÊt cña thêi Ba
v¬ng quèc lµ nh÷ng bøc tranh têng trong nh÷ng
ng«i mé cæ cña thêi kú Goguryeo ®îc vÏ trªn bèn
134
bøc têng vµ trªn

trÇn cña nh÷ng
phßng an t¸ng.
Héi häa cña thêi
kú Goguryeo sèng
®éng vµ nhÞp
nhµng, cßn héi
häa thêi kú Silla
trÇm t vµ tØ mØ.
NghÖ thuËt cña
thêi kú Silla hng
thÞnh sau khi Ba
v¬ng quèc thèng
nhÊt vµo thÕ kû
thø 7.
Vµo thêi kú Seodang, mét trêng tiÓu häc t.
Goryeo (918 Tranh cña Kim Hong-do (1745~1806)
tr.CN - 1392), héi
häa ph¸t triÓn díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, kÕ
thõa truyÒn thèng nghÖ thuËt cña thêi kú Silla thèng
nhÊt vµ ®¸nh dÊu thÕ kû vµng son cña héi häa. Nh÷ng
nghÖ sÜ cña thÕ kû ®· x©y dùng nªn nh÷ng bøc tranh
têng trong çc ®Òn vµ çc bøc tranh cuèn cña PhËt
gi¸o, ®¸nh dÊu thêi kú PhËt gi¸o hng thÞnh t¹i Hµn
Quèc.
Trong thêi kú Joseon, çc häa sÜ chuyªn nghiÖp
thêng s¸ng t¸c nh÷ng tranh phong c¶nh theo yªu
cÇu cña çc gia ®×nh quý téc. Vµo cuèi thÕ kû 18, çc
häa sÜ b¾t ®Çu chuyÓn ®Ò tµi sang cuéc sèng cña con
ngêi, cã lÏ do ¶nh hëng cña phong trµo Silhak
(Häc thuyÕt thùc hµnh) sau khi çc nhµ truyÒn gi¸o
cña ®¹o Thiªn chóa truyÒn b¸ khoa häc vµ kü thuËt
ch©u ¢u vµo Hµn Quèc. Héi häa víi nh÷ng chñ ®Ò
thÕ tôc ®· t¹o nªn mét xu híng míi ®îc biÕt ®Õn
nh tranh thÕ tôc.
Kim Hong-do ®· phñ lªn nh÷ng bøc s¬n dÇu cña
m×nh nh÷ng quang c¶nh tõ cuéc sèng hµng ngµy cña
tÇng líp quý téc, n«ng d©n, nghÖ sÜ vµ nh÷ng ngêi
135
Imha-tuho-do, miªu t¶ trß ch¬i nÐm tªn. Tranh cña Shin Yoon-
bok (1758-?)
bu«n b¸n. B»ng miªu t¶ tØ mØ mµ hµi híc çc chñ ®Ò

®· thÓ hiÖn b¶n s¾c d©n téc cña Hµn Quèc. Nh÷ng
bøc tranh cña nh÷ng nghÖ sÜ v« danh, mÆc dï kÐm
tinh vi vÒ bót ph¸p so víi çc häc gi¶ nghÖ sÜ cña ®¹o
Khæng nhng ®Ò cËp nhiÒu h¬n vÒ cuéc sèng thêng
nhËt cña nh÷ng ngêi d©n thêng, nh÷ng kh¸t väng
vµ nh÷ng íc m¬ cña hä. Nh÷ng bøc tranh nµy cã
mµu s¾c sinh ®éng vµ tho¸t khái nh÷ng sù rµng buéc
th«ng thêng.
Sau khi NhËt th«n tÝnh Hµn Quèc b»ng vò lùc n¨m
1910, nh÷ng phong çch truyÒn thèng cña héi häa
dÇn dÇn bÞ phong çch tranh s¬n dÇu cña ph¬ng T©y
lµm lu mê - phong çch nµy ®îc ®a vµo trong suèt
thêi kú NhËt chiÕm ®ãng vµ sau ®ã ®· trë nªn thÞnh
hµnh. Sau khi Hµn Quèc ®îc gi¶i phãng khái ¸ch
thèng trÞ cña NhËt n¨m 1945, mét sè nghÖ sÜ kiÖt xuÊt
®· håi sinh truyÒn thèng héi häa Hµn Quèc. §ång
thêi nhiÒu nghÖ sÜ Hµn Quèc ®îc ®µo t¹o ë ch©u ©u
vµ Hoa Kú ®· gióp cho quª h¬ng cña hä tiÕn kÞp víi
nh÷ng xu híng hiÖn ®¹i cña thÕ giíi bªn ngoµi.
Vµo nh÷ng n¨m 50, mét tæ chøc cña ChÝnh phñ,
136
T¸c phÈm nghÖ thuËt cña Paik Nam-june, mét nghÖ sÜ video næi tiÕng
trung t©m TriÓn l·m Quèc gia Hµn Quèc ®ãng mét
vai trß chñ ®¹o trong bíc tiÕn cña nghÖ thuËt Hµn
Quèc. Trung t©m nµy cã mét kh«ng khÝ kinh viÖn vµ
thiªn vÒ viÖc chän nh÷ng t¸c phÈm hiÖn thùc. Nh÷ng
nghÖ sÜ trÎ ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o trong nh÷ng t¸c
phÈm cña m×nh, do ®ã ®· ®i t×m mét nÒn nghÖ thuËt
phï hîp víi thêi ®¹i míi. Tõ cuèi thËp niªn 60, héi
häa hiÖn ®¹i Hµn Quèc ®· b¾t ®Çu chuyÓn híng
sang tÝnh trõu tîng h×nh häc. Çc nghÖ sÜ kh¸c quan
t©m s©u s¾c vÒ çc chñ ®Ò truyÒn ®¹t sù thèng nhÊt
bÈm sinh gi÷a ngêi vµ thiªn nhiªn.
Héi häa Hµn Quèc nh÷ng n¨m 80 thÓ hiÖn chñ yÕu
nh÷ng ph¶n øng ®èi víi chñ nghÜa t©n thêi cña nh÷ng
n¨m 70. Trong thêi kú nµy, çc nghÖ sÜ nhËn thøc s©u
s¾c r»ng nghÖ thuËt ph¶i truyÒn ®i bøc th«ng ®iÖp vÒ
çc vÊn ®Ò x· héi. Tõ ®ã n¶y sinh sù quan t©m ®èi víi
çc vÊn ®Ò cña chñ nghÜa t©n thêi vµ chñ nghÜa hËu
t©n thêi.
N¨m 1995, Héi quèc tÕ hai n¨m mét lÇn Gwangju
®îc tæ chøc t¹i Gwangju, thñ phñ tØnh Jeollanam-do.
Sù kiÖn nµy ®· t¹o c¬ héi cho çc nghÖ sÜ Hµn Quèc
hiÖn ®¹i ®îc gÆp gì nh÷ng nh©n vËt hµng ®Çu cña
thÕ giíi nghÖ thuËt quèc tÕ. NghÖ thuËt video cña
137
Paik Nam-june lµ mét trong nh÷ng cuéc trng bµy

næi bËt nhÊt.
ë Hµn Quèc ngµy nay, héi häa mang phong çch
truyÒn thèng vµ ph¬ng T©y ®Òu ®îc gi¶ng d¹y vµ
®îc çc nghÖ sÜ theo ®uæi, do ®ã ®· t¹o ra nh÷ng
céng ®ång mü thuËt nhiÒu phong çch nhÊt trªn thÕ
giíi. NhiÒu nghÖ sÜ héi häa Hµn Quèc ®ang s¸ng t¹o
t¹i New York, Paris vµ çc trung t©m kh¸c cña nghÖ
thuËt ®¬ng ®¹i.
¢m nh¹c vµ móa
¢m nh¹c vµ móa lµ nh÷ng ph¬ng tiÖn phôc vô thê

cóng t«n gi¸o vµ truyÒn thèng nµy ®· ®îc gi÷ g×n trong
suèt thêi kú Ba v¬ng quèc.
H¬n 30 nh¹c cô ®îc sö dông trong suèt thêi kú Ba
v¬ng quèc, vµ ®Æc biÖt lµ hyeonhakgeum (®µn tam thËp
lôc s¸o ®en) do Wang San-ak cña thêi kú Goryeo t¹o ra
b»ng çch thay ®æi ®µn tam thËp lôc 7 d©y cña Trung Hoa
thêi kú nhµ TÊn. Mét nh¹c cô næi tiÕng n÷a lµ gayageum
(®µn tam thËp lôc cña thêi kú Gaya), ®îc sö dông díi
triÒu Gaya (42 - 562) vµ ®îc Ureuk truyÒn tíi thêi Silla.
Ngµy nay ë Hµn Quèc ngêi ta vÉn ch¬i lo¹i ®µn
gayageum 12 d©y nµy.
Goryeo kÕ tôc nghÖ thuËt ©m nh¹c truyÒn thèng cña thêi
kú Silla trong nh÷ng n¨m ®Çu, sau ®ã ®· ph¸t triÓn nh÷ng
phong çch phong phó. Cã 3 phong çch trong ©m nh¹c
Hµn Quèc vµo thêi kú Goryeo: Dangak, mét lo¹i nh¹c cña
thêi §êng Trung Quèc, hyangak hay nh¹c lµng quª vµ
aak hay nh¹c cung ®×nh. TriÒu ®¹i Joseon ®· kÕ thõa mét
sè thÓ lo¹i nh¹c cña thêi kú Goryeo sö dông trong çc nghi
lÔ ngµy nay, ®Æc biÖt çc lo¹i nh¹c cã liªn quan ®Õn viÖc
thê cóng tæ tiªn.
Còng nh trong ©m nh¹c, ë ®Çu thêi kú Goryeo ngêi ta
a thÝch truyÒn thèng móa cña thêi Ba v¬ng quèc, nhng
sau ®ã ®· thªm nhiÒu biÕn thÓ cña nh¹c cung ®×nh vµ nh¹c
138
t«n gi¸o tõ triÒu ®¹i nhµ Tèng cña Trung Quèc.

Trong triÒu ®¹i Joseon, ©m nh¹c ®îc t«n träng nh mét
yÕu tè quan träng cña lÔ nghi vµ çc buæi lÔ. Vµo ®Çu thêi kú
cña triÒu ®¹i nµy, hai viÖn phô tr¸ch nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ©m
nh¹c ®· ®îc thµnh lËp vµ ®· cã nh÷ng nç lùc so¹n lêi cho
nh¹c.
KÕt qu¶ lµ n¨m 1493 ngêi ta ®· so¹n ra mét bé quy t¾c
©m nh¹c ®îc gäi lµ Akhakgwebeom. Cuèn s¸ch nµy ®·
ph©n lo¹i nh¹c ch¬i t¹i cung ®×nh thµnh ba lo¹i: nh¹c tÕ lÔ,
nh¹c Trung Hoa vµ nh¹c b¶n xø. §Æc biÖt díi triÒu vua
Sejong, ngêi ta ®· ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i nh¹c cô míi. Ngoµi
nh¹c cung ®×nh, çc truyÒn thèng cò cña nh¹c thÕ tôc nh
dagnak vµ hyangak vÉn tiÕp tôc.
Móa d©n gian, trong ®ã cã móa n«ng d©n, móa ph¸p s vµ
móa tu sÜ, ®· trë nªn phæ biÕn trong nh÷ng n¨m sau cña thêi
kú Joseon, cïng víi móa mÆt n¹ ®îc biÕt ®Õn nh san-
daenori vµ móa rèi.
Móa mÆt n¹, kÕt hîp móa víi lêi h¸t vµ kÓ chuyÖn, trong
®ã cã yÕu tè ph¸p s vµ do ®ã ®· thu hót tÇng líp thêng d©n.
Nh÷ng buæi tr×nh diÔn thêng ®îc næi bËt b»ng nh÷ng ®o¹n
trµo phóng chÕ giÔu giíi quý téc, ®iÒu nµy ®· lµm kh¸n gi¶
thêng d©n thÝch thó rÊt nhiÒu.
Còng nh phong çch móa truyÒn thèng, §¹o Khæng vµ
§¹o PhËt cã ¶nh hëng ®¸ng kÓ. §¹o Khæng thêng cã ¶nh
hëng chi phèi, trong khi ®¹o PhËt cho thÊy mét th¸i ®é bao
dung thÓ hiÖn trong çc ®iÖu móa cung ®×nh ®Ñp m¾t còng
nh trong çc ®iÖu móa ph¸p s cÇu siªu cho ngêi chÕt.
Mét lîng lín çc ®iÖu móa truyÒn thèng ®· bÞ mai mét
trong thêi kú thèng trÞ cña thùc d©n NhËt, còng nh sù c«ng
nghiÖp vµ ®« thÞ hãa nhanh chãng ë Hµn Quèc trong nh÷ng
n¨m 60 vµ 70. Vµo n¨m 1980, ngêi ta míi b¾t ®Çu nghÜ ®Õn
viÖc phôc håi nh÷ng ®iÖu móa ®· bÞ quªn l·ng tõ l©u nµy.
Trong sè 56 ®iÖu móa cung ®×nh, ngµy nay ngêi ta chØ biÕt
®Õn mét vµi ®iÖu.
Trong sè nh÷ng ®iÖu móa nµy cã ba ®iÖu Cheoyongmu
(Móa mÆt n¹) thêi kú Silla, Hakchum (Móa h¹c) thêi kú
139
Mét buæi biÓu diÔn Aak - nh¹c cung ®×nh
Goryeo vµ Chunaengjeon (§iÖu móa chim s¬n ca mïa

xu©n) thêi kú Joseon. TÊt c¶ nh÷ng ®iÖu móa nµy ®Òu ®îc
chÝnh phñ xÕp vµo lo¹i Di s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ v× sù
bÊt diÖt cña nã, cßn çc nhµ tr×nh diÔn chuyªn nghiÖp ®îc
ban danh hiÖu Tµi s¶n v¨n hãa con ngêi, danh dù cao
nhÊt ®îc trao tÆng cho nh÷ng nghÖ nh©n bËc thÇy cña
nghÖ thuËt vµ thñ c«ng truyÒn thèng.
Móa hiÖn ®¹i cña Hµn Quèc ®îc ph¸t triÓn réng r·i víi
nh÷ng ngêi tiªn phong nh Jo Taek-won vµ Choe Seung-
hui - nh÷ng nghÖ sÜ ®· ho¹t ®éng tÝch cùc trong thêi kú
chiÕm ®ãng cña thùc d©n NhËt. Sau ngµy gi¶i phãng, C«ng
ty Ba lª cña Hµn Quèc ®· ®îc thµnh lËp n¨m 1950 vµ trë
thµnh tæ chøc ®Çu tiªn ®a lªn s©n khÊu nh÷ng buæi biÓu
diÔn ba lª vµ móa hiÖn ®¹i.
LÇn ®Çu tiªn ngêi ta nghe thÊy nh¹c ph¬ng T©y ë Hµn
Quèc khi mét tËp th¸nh ca C¬ ®èc ®îc ®a vµo n¨m 1893
vµ b¾t ®Çu ®îc gi¶ng d¹y t¹i çc trêng n¨m 1904.
Changga, mét lo¹i h×nh bµi h¸t míi h¸t theo çc giai ®iÖu
cña ph¬ng t©y, ®· ph¸t triÓn trªn kh¾p ®Êt níc.
C¶ níc tr¶i qua nh÷ng thay ®æi m¹nh mÏ khi buéc ph¶i
më cöa ®èi víi ph¬ng T©y vµ tr¶i qua thêi kú thèng trÞ kÐo
dµi cña thùc d©n NhËt, ngêi ta h¸t changga ®Ó n©ng cao
lßng yªu níc, tinh thÇn ®éc lËp, mét nÒn gi¸o dôc vµ v¨n
hãa míi. N¨m 1919, Hong Nanpa s¸ng t¸c Bongseonhwa
140
Ca sÜ Jo Su-mi (tr¸i); Nhµ chØ huy dµn nh¹c vµ nghÖ sÜ piano Chung Myung-
whun (ph¶i)
(C©y bãng níc) theo kiÓu mÉu phong çch changga.

Sau khi ®Êt níc ®îc gi¶i phãng n¨m 1945, dµn nh¹c
theo phong çch ph¬ng T©y ®Çu tiªn cña Hµn Quèc
®îc thµnh lËp víi tªn gäi Héi Dµn nh¹c yªu nh¹c Hµn
Quèc. Ngµy nay, cã tíi gÇn 50 nhµ h¸t t¹i Seoul vµ çc
tØnh.
HiÖn nay ngµy cµng cã nhiÒu nh¹c sÜ Hµn Quèc biÓu
diÔn t¹i níc ngoµi; hä ®îc kh¸n gi¶ hoan nghªnh vµ
nhËn ®îc nhiÒu gi¶i thëng trong çc cuéc thi quèc tÕ cã
uy tÝn. Trong sè çc nghÖ sÜ næi tiÕng nhÊt cã nhµ chØ huy
dµn nh¹c Chung Trio - kiªm nghÖ sÜ piano Chung
Myung-whun, nghÖ sÜ vi-«-l«ng-xen Chung Myung-wha
vµ nghÖ sÜ vi-«-l«ng Chung Kyung-wha.
Trong sè çc ca sÜ, çc giäng n÷ cao Jo Su-mi, Shin
Young-ok vµ Hong Hye-gyong ®· t¹o nªn mét sù hiÖn
diÖn ®Çy Ên tîng trong céng ®ång ©m nh¹c quèc tÕ. Hä
®· ®ãng çc vai chÝnh trong çc ch¬ng tr×nh cña Nhµ h¸t
nh¹c kÞch New York vµ trªn mét sè s©n khÊu cã tiÕng
kh¸c, ngoµi ra cßn tham gia lµm çc album cña çc h·ng
©m nh¹c næi tiÕng trªn thÕ giíi.
Th¸ng 8-1997, vë N÷ hoµng cuèi cïng, mét vë nh¹c
kÞch miªu t¶ nh÷ng n¨m cuèi cña nÒn qu©n chñ Hµn
141
Vë nh¹c kÞch N÷ hoµng cuèi cïng
Quèc vµ n÷ hoµng Myeongseong cuèi cïng, ®· ®îc

tr×nh diÔn t¹i New York vµ ®îc b¸o chÝ Mü ca ngîi réng
r·i. Vë nh¹c kÞch - mét thiªn anh hïng ca - lµ mét c¬
héi quý b¸u ®Ó giíi thiÖu lÞch sö vµ v¨n hãa cña Hµn
Quèc víi ngêi Mü, ®Æc biÖt nh÷ng ngêi Mü gèc Hµn.
§Ó g×n gi÷ vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a nghÖ thuËt ©m nh¹c
vµ nghÖ thuËt biÓu diÔn truyÒn thèng cña Hµn Quèc,
Trung t©m Quèc gia NghÖ thuËt BiÓu diÔn TruyÒn
thèng cña Hµn Quèc ®îc thµnh lËp n¨m 1951. N¨m
1993, ChÝnh phñ thµnh lËp Trêng §¹i häc NghÖ thuËt
Quèc gia Hµn Quèc d¹y çc ngµnh nghÖ thuËt theo
h¹ng quèc tÕ vµ båi dìng nghÖ sÜ chuyªn nghiÖp.
Trêng ®¹i häc gåm 6 viÖn: Nh¹c, KÞch, Móa, NghÖ
thuËt Nghe - Nh×n, Phim vµ §a truyÒn th«ng, vµ NghÖ
thuËt TruyÒn thèng Hµn Quèc. Trêng ¢m nh¹c vµ
trêng Móa n»m ë Seocho-dong, trong khi çc viÖn
kh¸c n»m t¹i Seokgwan-dong.
KÞch vµ phim
KÞch cña Hµn Quèc b¾t nguån tõ nh÷ng lÔ nghi t«n

gi¸o thêi tiÒn sö, trong khi ®ã nh¹c vµ móa ®ãng vai
trß kh¨ng khÝt trong çc buæi biÓu diÔn s©n khÊu
truyÒn thèng. Mét vÝ dô tiªu biÓu cña lo¹i h×nh s©n
142
khÊu cæ ®iÓn nµy lµ móa mÆt n¹ cã tªn gäi san-

daenori hay talchum, mét sù kÕt hîp cña çc lo¹i
h×nh móa, h¸t vµ kÓ chuyÖn xen lÉn sù ch©m biÕm vµ
hµi híc. Víi nh÷ng biÕn ®æi nhá tõ vïng nµy sang
vïng kh¸c vÒ lèi diÔn, lêi tho¹i vµ trang phôc, kÞch rÊt
®îc d©n chóng n«ng th«n a thÝch tíi tËn ®Çu thÕ kû
20.
Pansori, bµi h¸t kÓ chuyÖn dµi dùa trªn nh÷ng tÝch
phæ biÕn vµ kkokdugaksinoreum hay kÞch rèi, do
nh÷ng nghÖ sÜ lang thang tr×nh diÔn, còng thu hót sè
lín kh¸n gi¶. Gut, mét nghi lÔ cña ph¸p s, lµ mét
h×nh thøc s©n khÊu t«n gi¸o kh¸c cã søc hÊp dÉn quÇn
chóng. Ngµy nay ngêi ta vÉn tæ chøc çc buæi biÓu
diÔn tÊt c¶ çc lo¹i h×nh nµy tuy kh«ng thêng xuyªn.
Cã mét sè Ýt çc c¬ së cè ®Þnh chuyªn biÓu diÔn çc
lo¹i h×nh nghÖ thuËt truyÒn thèng, ch¼ng h¹n Nhµ h¸t
Jeong-dong ë trung t©m Seoul. Nhµ h¸t nµy tr×nh diÔn
hµng lo¹t nh÷ng ch¬ng tr×nh nghÖ thuËt biÓu diÔn
truyÒn thèng, kÞch vµ nh¹c.
Buæi biÓu diÔn singeuk (phong çch kÞch míi) ®Çu
tiªn vµo th¸ng 12-1902 lµ mét sù chuyÓn híng cña
móa mÆt n¹ vµ çc lo¹i h×nh kÞch truyÒn thèng kh¸c.
Tuy nhiªn kÞch hiÖn ®¹i chØ b¾t ®Çu cã chç ®øng v÷ng
ch¾c sau khi nhµ h¸t ®Çu tiªn theo phong çch
ph¬ng T©y ®îc kh¸nh thµnh t¹i Seoul n¨m 1908.
Nhµ h¸t mang tªn Wongaksa ®· ®i vµo ho¹t ®éng vµo
th¸ng 11-1909.
Nh÷ng ngêi du häc t¹i NhËt B¶n vÒ ®· lËp çc
nhãm s©n khÊu Hyeoksindan vµ Munsuseong vµ ®a
lªn s©n khÊu kÞch sinpa (lµn sãng míi). Sinpa lµ mét
kh¸i niÖm ®èi lËp víi kÞch gupa (lµn sãng cò) cã
nghÜa lµ kabuki cña NhËt B¶n. Çc vë kÞch sinpa
ngay tõ ban ®Çu bµn vÒ çc chñ ®Ò chÝnh trÞ vµ qu©n
sù, sau ®ã ®a d¹ng hãa víi çc truyÖn trinh th¸m,
kÞch qu¶ng ço vµ bi kÞch.
Trong khi kÞch sinpa tá ra lµ mèt nhÊt thêi, çc
143
Mét buæi biÔu diÔn Pansori, ca khóc kÓ chuyÖn mang tÝnh kÞch
nghÖ sÜ ®· tËp häp l¹i quanh nhµ h¸t Wongaksa ph¸t

triÓn lµn sãng míi ch©n chÝnh cña kÞch, më mµn cho
kÞch hiÖn ®¹i. N¨m 1922, Towolhoe, mét nhãm ph¸i
bao gåm nh÷ng nh©n vËt tªn tuæi cña giíi s©n khÊu,
®· ®îc thµnh lËp vµ tæ chøc nµy ®· dÉn d¾t phong
trµo kÞch nãi ph¸t triÓn trªn kh¾p c¶ níc víi 87 buæi
biÓu diÔn. KÞch nãi vÉn phæ biÕn ®Õn tËn cuèi nh÷ng
n¨m 30, sau ®ã ®· l¾ng xuèng do sù x¸o trén vÒ x·
héi vµ chÝnh trÞ vµo nh÷ng n¨m 40 vµ 50. Trong thËp
kû tiÕp theo, phong çch nµy ®· bÞ gi¶m sót do sù
bïng næ cña çc r¹p chiÕu phim vµ sù xuÊt hiÖn cña
v« tuyÕn.
Vµo gi÷a nh÷ng n¨m 70, mét sè nh÷ng nghÖ sÜ trÎ
b¾t ®Çu häc hái vµ tiÕp thu phong çch vµ ®Ò tµi cña
çc t¸c phÈm s©n khÊu truyÒn thèng nh kÞch móa
mÆt n¹, nghi lÔ ph¸p s vµ pansori. Quü V¨n hãa vµ
NghÖ thuËt Hµn Quèc ®· chñ tr× mét héi kÞch hµng
n¨m ®Ó khuyÕn khÝch nh÷ng ch¬ng tr×nh biÓu diÔn
cña ®Þa ph¬ng. HiÖn nay, mét sè lîng lín çc g¸nh
h¸t ®· ho¹t ®éng quanh n¨m trªn kh¾p ®Êt níc, tr×nh
diÔn tÊt c¶ çc thÓ lo¹i tõ hµi kÞch ®Õn nh÷ng vë anh
hïng ca lÞch sö trªn çc s©n khÊu nhá däc theo ®êng
Daehangno ë trung t©m Seoul. Mét sè çc buæi biÓu
diÔn s©n khÊu ®· thµnh c«ng rùc rì vµ ®îc diÔn l¹i
144
nhiÒu lÇn.
Bé phim ®Çu tiªn do Hµn Quèc s¶n xuÊt ra m¾t
c«ng chóng n¨m 1919. Víi tiªu ®Ò Sù tr¶ thï ®øng
®¾n, ®©y lµ mét lo¹i kÞch ®éng kÕt hîp víi lo¹i h×nh
s©n khÊu. Bé phim truyÖn ®Çu tiªn, Lêi thÒ díi
tr¨ng ®îc tr×nh chiÕu trªn mµn ¶nh n¨m 1923. N¨m
1926, ®¹o diÔn ®Çy tµi n¨ng Na Un-gyu s¶n xuÊt bé
phim Arirang ®îc c«ng chóng hëng øng nhiÖt
t×nh v× nã thÓ hiÖn sù ph¶n ®èi ¸ch ¸p bøc cña NhËt
th«ng qua ®iÖn ¶nh.
Sau chiÕn tranh TriÒu Tiªn n¨m 1953, nÒn c«ng
nghiÖp phim nhùa trong níc lín m¹nh dÇn vµ ph¸t
®¹t trong kho¶ng 1 thËp kû. Nhng ngµnh nghÖ thuËt
thø b¶y nµy bÞ ®×nh trÖ trong hai thËp kû tiÕp theo do
sù ph¸t triÓn cña v« tuyÕn truyÒn h×nh. Tõ ®Çu thËp
niªn 80, ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn ¶nh ®· lÊy l¹i ®îc
søc sèng chñ yÕu nhê nh÷ng ®¹o diÔn trÎ ®Çy tµi n¨ng
®· m¹nh d¹n vøt bá çc khu«n mÉu cò kü trong viÖc
lµm phim.
Nh÷ng nç lùc cña hä ®· thµnh c«ng tèt ®Ñp vµ
nh÷ng bé phim cña hä ®· ®îc c«ng nhËn t¹i nh÷ng
liªn hoan phim quèc tÕ kh¸c nhau, trong ®ã cã liªn
hoan phim Can, Chicago, Berlin, Venice, Lu©n §«n,
Tokyo, M¸t-xc¬-va vµ nhiÒu thµnh phè kh¸c. ChiÒu
híng tÝch cùc ®· t¨ng lªn vµo nh÷ng n¨m 1990 víi
ngµy cµng nhiÒu çc nhµ ®¹o diÔn phim Hµn Quèc
s¶n xuÊt nh÷ng bé phim lµm lay ®éng tr¸i tim cña çc
c«ng d©n trªn thÕ giíi dùa trªn kinh nghiÖm vµ nh÷ng
t×nh c¶m ®éc ®¸o cña Hµn Quèc.
N¨m 2000, bé phim Chunhyangjeon (C©u chuyÖn
cña Chunhyang) do Im Kwon-taek ®¹o diÔn ®· trë
thµnh bé phim ®Çu tiªn cña Hµn Quèc ®îc ®a ®i
tranh gi¶i t¹i Liªn hoan phim quèc tÕ Cannes. Bèn bé
phim kh¸c còng ®îc chiÕu t¹i ®¹i héi nµy trong h¹ng
phim kh«ng tranh gi¶i. Bé phim Seom (§¶o) cña ®¹o
diÔn Kim Ki-duk ®îc göi ®i thi t¹i Liªn hoan phim
145
C¶nh trong çc phim Shiri cña ®¹o diÔn Kang Je-kyu vµ
ChuyÖn Chunhyang cña ®¹o diÔn Im Kwon-taek
quèc tÕ t¹i Viªn.

TiÕp theo nh÷ng bé phim nµy, n¨m 2001, phim Khu
vùc an ninh chung ®îc chän ®Ó ®i tranh gi¶i t¹i Liªn
hoan phim quèc tÕ Berlin vµ mét bé phim kh¸c cña ®¹o
diÔn Kim Ki-duk, §Þa chØ v« danh ®· lät vµo vßng
xÐt gi¶i cña Liªn hoan phim quèc tÕ Viªn.
C«ng chóng ngµy cµng quan t©m ®Õn nh÷ng bé
phim ®· ®îc b×nh chän vµ mét sè liªn hoan phim
quèc tÕ ®· ®îc chÝnh quyÒn tØnh hoÆc çc tæ chøc t
nh©n tæ chøc. Trong ®ã cã liªn hoan phim quèc tÕ
Busan, Liªn hoan phim kinh dÞ quèc tÕ Bucheon,
Liªn hoan phim quèc tÕ Jeonju vµ Liªn hoan phim
phô n÷ Seoul.
Còng nh t¹i çc quèc gia kh¸c, giíi ®iÖn ¶nh cña
Hµn Quèc ®· cho thÊy sù ph¸t triÓn ®¸ng kÓ cña c«ng
nghiÖp phim ho¹t h×nh vµ phim biÕm häa. H¬n 200
c«ng ty ®ang s¶n xuÊt lo¹i phim thuéc thÓ lo¹i hiÖn
®¹i nµy.
Çc ngµnh c«ng nghiÖp phim nhùa, b¨ng h×nh,
phim ho¹t h×nh vµ çc néi dung truyÒn trªn m¹ng,
®îc çc dÞch vô truy cËp Internet tèc ®é cao thóc
®Èy, ®ang bïng næ t¹i Hµn Quèc.
146
Vµo n¨m 2001, ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn ¶nh cña

Hµn Quèc ®· gÆt h¸i ®îc thµnh c«ng lín t¹i çc
phßng b¸n vÐ. ThÞ phÇn cña çc phim trong níc ®·
vît trªn 46% nhê nh÷ng bé phim ®¹t doanh thu
khæng lå, trong ®ã cã bé phim Nh÷ng ngêi b¹n,
C« g¸i yªu kiÒu cña t«i vµ §¸ mÆt tr¨ng. Hµn
Quèc ®· s¶n xuÊt 237 bé phim víi tæng gi¸ trÞ s¶n
xuÊt kho¶ng 11,2 triÖu USD. Çc r¹p xi nª ®· chiÕu
52 bé phim do Hµn Quèc s¶n xuÊt.
B¶o tµng vµ Nhµ h¸t
Hµn Quèc cã rÊt nhiÒu c¬ së v¨n hãa ë tÊt c¶ çc cÊp

vµ çc h¹ng, n¬i ngêi ta cã thÓ thëng thøc triÓn l·m
hoÆc nh÷ng ch¬ng tr×nh biÓu diÔn quanh n¨m. §Õn
çc ®Þa ®iÓm nµy, ngêi ta cã thÓ tËn m¾t nh×n thÊy dï
chØ lµ s¬ lîc nh÷ng thµnh tùu v¨n hãa vµ nghÖ thuËt
cña Hµn Quèc tríc ®©y vµ hiÖn nay ®èi víi çc xu
híng vµ thÞ hiÕu truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i.
Tõ nh÷ng b¶o tµng quy m« lín ®¹t tiªu chuÈn quèc
tÕ ®Õn çc b¶o tµng nhá n¬i nghÖ sÜ biÓu diÔn, kh¸n
gi¶ cã thÓ hßa trén vµ giao tiÕp tïy ý, çc c¬ së nµy
kh¸c nhau vÒ lo¹i h×nh vµ quy m« ®Ó tho¶ m·n nh÷ng
thÞ hiÕu vµ khuynh híng cña ngêi xem.
Hµn Quèc cã 289 b¶o tµng, 10 b¶o tµng thuéc sè ®ã
do chÝnh phñ trung ¬ng cÊp vèn vµ ®iÒu hµnh ho¹t
®éng, trong ®ã cã B¶o tµng Quèc gia cña Hµn Quèc
vµ B¶o tµng D©n gian Quèc gia ë trung t©m Seoul. Çc
b¶o tµng kh¸c n»m t¹i çc thñ phñ tØnh, mét sè trong
®ã lµ thñ ®« cña çc v¬ng quèc cæ ®¹i. §Æc biÖt,
Gyeongju vµ Buyeo lµ hai n¬i lu tr÷ nh÷ng b¸u vËt
lÞch sö ph¶n ¸nh nh÷ng hµo quang v¨n hãa cña hai
khu vùc nµy. Nh vËy, mçi viÖn b¶o tµng ®Òu cã mét
h¬ng vÞ lÞch sö riªng biÖt.
147
B¶o tµng Quèc gia nghÖ thuËt ®¬ng ®¹i
Ngoµi çc b¶o tµng quèc gia, b¶o tµng c«ng vµ çc
b¶o tµng cña trêng cao ®¼ng vµ ®¹i häc, cßn cã h¬n
140 b¶o tµng t nh©n t¹i Hµn Quèc do çc c«ng d©n,
çc tæ chøc t«n gi¸o vµ çc çc doanh nghiÖp lËp ra.
Nh÷ng bé su tËp cña nh÷ng viÖn b¶o tµng nµy hÇu
hÕt ®Òu tËp trung vµo çc ®å t¹o t¸c v¨n hãa ®ßi hái c¶
mét ®êi ngêi ®Ó thu thËp. Çc bé su tÇm bao gåm
tõ héi häa d©n gian, s¸ch, çc hiÖn vËt t«n gi¸o, ®å ®¹c
vµ ®å thªu cho ®Õn quÇn ¸o truyÒn thèng.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, çc viÖn b¶o tµng víi çc
bé su tÇm kh¸c thêng ®· xuÊt hiÖn trong ®ã cã viÖn
b¶o tµng kim chi, c¶i th¶o vµ cñ c¶i muèi mang
th¬ng hiÖu Hµn Quèc.
Hµn Quèc cã h¬n 80 nhµ h¸t ®a n¨ng. Nhµ h¸t quèc
gia, thµnh lËp n¨m 1950, ®îc x©y dùng díi ch©n nói
Namsan ë trung t©m Seoul. Víi môc ®Ých b¶o tån vµ
ph¸t triÓn v¨n hãa truyÒn thèng vµ nghÖ thuËt biÓu
diÔn ®¬ng ®¹i, Nhµ h¸t quèc gia ®· tr¶i qua nöa thÕ
kû gian khæ vµ thay ®æi, vµ ngµy nay cã quyÒn tù hµo
chÝnh ®¸ng vÒ bèn c«ng ty trùc thuéc nhµ h¸t, biÓu
diÔn kho¶ng 35 ch¬ng tr×nh hµng n¨m.
Trong sè 4 c«ng ty ®ã cã C«ng ty KÞch Quèc gia,
C«ng ty Changgeuk Quèc gia (Nh¹c kÞch Hµn Quèc)
vµ Dµn nh¹c TruyÒn thèng Quèc gia. Çc c«ng ty nµy
148
Nhµ h¸t thµnh phè t¹i Trung t©m NghÖ thuËt Seoul
thêng tæ chøc çc chuyÕn biÓu diÔn ®Æc biÖt t¹i níc
ngoµi vµ trªn kh¾p ®Êt níc. Ngoµi 4 c«ng ty trùc
thuéc nhµ h¸t, ba c«ng ty kh¸c còng ho¹t ®éng tÝch
cùc ®ã lµ: C«ng ty Nhµ h¸t Quèc gia, C«ng ty Ba lª
Quèc gia vµ §oµn Hîp xíng Quèc gia. Ba c«ng ty
nµy ®· ®îc thµnh lËp l¹i ®Ó trë thµnh nh÷ng c«ng ty
®éc lËp t¹i Trung t©m NghÖ thuËt Seoul th¸ng 2 n¨m
2000.
B¶o tµng Quèc gia NghÖ thuËt §¬ng ®¹i Hµn Quèc
n»m t¹i c«ng viªn cã nhiÒu c¶nh ®Ñp phÝa nam Seoul,
n¬i ®· cho ra m¾t bé su tËp phong phó çc t¸c phÈm
nghÖ thuËt cña Hµn Quèc vµ ph¬ng T©y thÕ kû 20.
Çc phßng trng bµy nghÖ thuËt ®· t¨ng kh¸ m¹nh
trong hai thÕ kû qua ®Ó tho¶ m·n sù quan t©m cña
quÇn chóng ®ang ngµy cµng t¨ng lªn ®èi víi mü thuËt.
Çc phßng trng bµy nghÖ thuËt thuéc ®ñ quy m« vµ
tÝnh chÊt tËp trung t¹i çc khu vùc nh Insa-dong,
trung t©m Seoul, ®îc ngêi níc ngoµi c tró t¹i ®©y
gäi lµ Ngâ cña Mary; Sagan-dong, gÇn cung ®iÖn
Gyeongbokgung vµ Cheongdam-dong ë nam Seoul.
Mét trong nh÷ng nhµ h¸t ®a n¨ng lín nhÊt cña Hµn
Quèc lµ Trung t©m NghÖ thuËt BiÓu diÔn Sejong n»m
ë gi÷a Seoul. Trùc thuéc Trung t©m nghÖ thuËt nµy,
149
®îc më n¨m 1978, lµ Dµn nh¹c Nh÷ng ngêi yªu

nh¹c cña Seoul, Dµn nh¹c TruyÒn thèng Hµn Quèc
cña Seoul, Dµn Hîp xíng thµnh phè Seoul, C«ng ty
Nhµ h¸t Seoul, C«ng ty Nh¹c Seoul, C«ng ty Móa
Seoul, C«ng ty Opera Seoul, Dµn Hîp xíng nam n÷
thµnh phè Seoul vµ Dµn nh¹c TrÎ cña thµnh phè Seoul.
Héi trêng chÝnh cña trung t©m cã 3800 chç ngåi vµ
®µn oãc ë ®©y thuéc lo¹i tèt nhÊt thÕ giíi.
Trung t©m NghÖ thuËt Seoul, n»m ë nam Seoul lµ
mét trung t©m nghÖ thuËt ®a ngµnh ®Çu tiªn vµ trung
t©m v¨n hãa cña Hµn Quèc. Trung t©m n»m trªn diÖn
tÝch ®Êt réng 234.385 m2 víi tæng diÖn tÝch sµn
120.951 m2, ®îc kh¸nh thµnh trong ba giai ®o¹n tõ
n¨m 1988 ®Õn n¨m 1993.
Víi kiÕn tróc ®Ñp, Nhµ h¸t thµnh phè (n»m trong
Trung t©m NghÖ thuËt Seoul) gåm ba nhµ h¸t riªng rÏ.
Nhµ h¸t opera víi 2.278 chç ngåi, ®îc trang bÞ ®Ó tæ
chøc nh÷ng ch¬ng tr×nh biÓu diÔn nh¹c kÞch ba lª
hoµnh tr¸ng vµ çc ch¬ng tr×nh kh¸c. Nhµ h¸t Towol,
víi 669 chç ngåi, lµ mét nhµ h¸t tÇm trung n¬i biÓu
diÔn çc vë kÞch, nh¹c kÞch nhá vµ móa hiÖn ®¹i.
Nhµ h¸t Jayu, cã thÓ chøa 350 kh¸n gi¶, giµnh cho
nh÷ng buæi biÓu diÔn thö nghiÖm vµ çc tiÕt môc míi.
Phßng hßa nh¹c, víi søc chøa 2.600 chç ngåi, lµ mét
héi trêng lín cho çc dµn nh¹c cã ®Çy ®ñ çc nh¹c
cô. Phßng ®éc tÊu 380 chç ngåi lµ n¬i giµnh cho ®éc
tÊu hay çc dµn nh¹c thÝnh phßng. Trung t©m còng cã
Phßng trng bµy tranh, Phßng th ph¸p, Th viÖn
nghÖ thuËt, Nhµ h¸t ngoµi trêi vµ Phßng lu tr÷ phim.
Tõ khi Nhµ h¸t ®îc hoµn thµnh, Trung t©m nghÖ
thuËt Seoul ®· ®îc çc nghÖ sÜ tõ çc ngµnh ®ãn nhËn
nh mét ®Þa ®iÓm duy nhÊt ®Ó båi dìng, khuyÕn
khÝch vµ s¸ng t¹o çc c«ng tr×nh nghÖ thuËt. Lµ mét
trung t©m mang tÇm cì thÕ giíi, Trung t©m nghÖ thuËt
Seoul ngµy nay ®ang ®¶m nhiÖm vai trß dÉn d¾t v¨n
hãa Hµn Quèc tiÕn vµo thÕ kû sau.
150
Lèi sèng
cña ngêi Hµn Quèc
Cã nhiÒu gi¶ thuyÕt cho r»ng con ngêi Thêi kú ®å ®¸
cò b¾t ®Çu ®Þnh c trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn kho¶ng tõ
çch ®©y 40.000 ®Õn 50.000 n¨m, mÆc dï vËy vÉn cha
cã g× ®îc x¸c ®Þnh ch¾c ch¾n ®Ó cho biÕt hä cã ph¶i lµ
tæ tiªn cña ngêi Hµn Quèc ngµy nay hay kh«ng. Mét
sè ngêi thêi kú ®å ®¸ cò ®· sèng trong hang ®éng, sè
kh¸c x©y chç ë trªn mÆt ®Êt b»ng. Hä sèng b»ng hoa qu¶
vµ çc lo¹i rÔ c©y cã thÓ ¨n ®îc, b»ng s¨n b¾n vµ c©u
ç.
Con ngêi ë thêi kú ®å ®¸ míi, xuÊt hiÖn trªn b¸n ®¶o
TriÒu Tiªn kho¶ng n¨m thø 4000 tr.CN. Ngêi ta t×m
thÊy dÊu vÕt vÒ sù ho¹t ®éng cña hä trªn kh¾p b¸n ®¶o
vµo kho¶ng n¨m 3000 tr.CN. Ngêi ta tin r»ng ngêi ë
kú ®å ®¸ míi ®· h×nh thµnh nªn çc téc ngêi TriÒu Tiªn.
Ngêi ë kú ®å ®¸ míi sèng ë gÇn bê biÓn, bªn çc bê
s«ng tríc khi hä tiÕn vµo s©u trong ®Êt liÒn. BiÓn lµ
nguån cung cÊp thøc ¨n chÝnh cña hä. Hä sö dông líi,
mãc c©u, vµ cÇn c©u ®Ó b¾t ç vµ ®¸nh b¾t çc ®éng vËt
biÓn cã vá. S¨n b¾n còng lµ mét çch ®Ó cã thøc ¨n.
NhiÒu ®Çu mòi tªn vµ gi¸o m¸c nhän ®· ®îc t×m thÊy ë
çc khu vùc ngêi sèng ë kú ®å ®¸ míi ngô c. VÒ sau,
hä b¾t ®Çu trång trät víi cuèc ®¸, liÒm ®¸ vµ çc cèi xay.
Ho¹t ®éng gieo trång lóa b¾t ®Çu tõ kØ nguyªn ®å ®ång,
çc nhµ nghiªn cøu cho r»ng thêi k× nµy kÐo dµi ®Õn n¨m
400 tr.CN. Con ngêi vÉn sèng trong çc hang hèc, ngoµi
ra, çc mé ®¸ vµ çc hÇm ®ùng th¸nh vËt ®¸ còng ®îc sö
dông chñ yÕu cho tËp tôc ch«n cÊt ngêi chÕt trong suèt
thêi kú nµy.
V× n«ng nghiÖp ®· trë thµnh ho¹t ®éng chÝnh, çc
lµng ®îc h×nh thµnh vµ vai trß dÉn d¾t cña ngêi ®øng
®Çu xuÊt hiÖn cïng víi çc quyÒn hµnh tèi cao. LuËt
ph¸p trë nªn cÇn thiÕt ®Ó cai trÞ céng ®ång. Vµo thêi kú
151
Nhµ truyÒn thèng Hµn Quèc víi giwa, m¸i ngãi ®en.
Gojoseon (n¨m 2333 tr.CN - 194 tr.CN), mét bé luËt

gåm t¸m ®iÒu ®· ®îc ®a vµo thùc thi, nhng chØ cã ba
®iÒu luËt cßn ®îc biÕt ®Õn cho tíi ngµy nay. §ã lµ çc
luËt sau: Thø nhÊt, bÊt k× ai ph¹m téi mu s¸t sÏ lËp tøc
bÞ tö h×nh; Thø hai, nh÷ng ai ph¹m téi s¸t th¬ng ngêi
kh¸c sÏ ph¶i båi thêng t¬ng tù; Thø ba, nh÷ng ngêi
ph¹m téi trém c¾p tµi s¶n cña ngêi kh¸c sÏ trë thµnh n«
lÖ cho chÝnh n¹n nh©n cña m×nh.
Nhµ ë truyÒn thèng cña ngêi Hµn Quèc vÉn gÇn nh
kh«ng thay ®æi tõ thêi kú ba V¬ng quèc cho ®Õn cuèi
thêi ®¹i Joseon (1392-1910).
Ondol, hÖ thèng lß sëi n»m díi sµn nhµ rÊt ®éc
®¸o cña ngêi Hµn Quèc ®· ®îc sö dông ®Çu tiªn ë
phÝa b¾c. Khãi vµ h¬i nãng ®îc dÉn qua çc èng
x©y díi sµn nhµ. Ph¬ng nam Êm ¸p h¬n, ondol
®îc dïng kÕt hîp víi sµn nhµ b»ng gç. VËt liÖu chñ
®¹o dùng nªn nh÷ng c¨n nhµ truyÒn thèng nµy lµ ®Êt
sÐt vµ gç. Giwa, cã nghÜa lµ nhµ cã lîp m¸i ngãi mµu
®en ®îc lµm tõ ®Êt, thêng b»ng ®Êt sÐt ®á.
Ngµy nay, tßa nhµ lµm viÖc cña Tæng thèng gäi lµ
Cheong Wa Dae hay Nhµ Xanh, v× ngãi ®îc lîp lªn
152
m¸i cã mµu xanh .

Nhµ truyÒn thèng thêng ®îc x©y mµ kh«ng cÇn sö
dông mét chiÕc ®inh vÝt nµo v× ®îc ghÐp chÆt víi nhau
b»ng çc chèt gç. Nhµ dµnh cho tÇng líp thîng lu bao
gåm mét sè cÊu tróc t¸ch biÖt, mét phßng dµnh cho phô
n÷ vµ trÎ nhá, mét phßng dµnh cho nh÷ng ngêi ®µn «ng
trong gia ®×nh vµ çc vÞ kh¸ch cña hä, vµ mét phßng kh¸c
cho nh÷ng ngêi gióp viÖc, tÊt c¶ çc phßng ®Òu cã têng
bao quanh khÐp kÝn. §iÖn thê tæ tiªn cña gia ®×nh ®îc
x©y ë phÝa sau ng«i nhµ. ThØnh tho¶ng chóng ta cã thÓ gÆp
mét ao sen ®îc x©y ë tríc ng«i nhµ phÝa ngoµi bøc
têng.
H×nh d¸ng ng«i nhµ còng cã thÓ rÊt kh¸c biÖt gi÷a
miÒn B¾c l¹nh lÏo vµ miÒn Nam Êm ¸p. Nh÷ng ng«i nhµ
®¬n gi¶n thêng cã h×nh ch÷ nhËt, vµ cã mét bÕp, mét
phßng ë bªn c¹nh t¹o cho d¸ng toµn bé khu nhµ cã
h×nh ch÷ L nh thêng gÆp ë phÝa nam vµ khu
nhµ h×nh ch÷ U hoÆc h×nh vu«ng víi s©n ch¬i nhá nh
thêng gÆp ë phÝa b¾c.
Tõ cuèi nh÷ng n¨m 60, cÊu tróc vµ khu«n mÉu nhµ
truyÒn thèng Hµn Quèc b¾t ®Çu thay ®æi nhanh chãng,
®îc ®¸nh dÊu bëi sù xuÊt hiÖn cña nh÷ng tßa nhµ
chung c theo kiÓu ph¬ng T©y. Nh÷ng khu nhµ chung
c cao tÇng mäc lªn nh nÊm trªn kh¾p ®Êt níc Hµn
Quèc tõ sau thËp kû 70.
Ngêi Hµn Quèc b¾t ®Çu dÖt v¶i b»ng c©y gai vµ c©y
dong, vµ nu«i t»m ®Ó dÖt lôa. Trong thêi kú ba V¬ng
quèc, ®µn «ng mÆc jeogori (¸o kho¸c ngoµi), baji (quÇn
dµi), vµ durumagi (¸o choµng) cïng víi mò, d©y lng,
giµy. Phô n÷ mÆc jeogori (¸o kho¸c ng¾n), víi hai d¶i
v¶i dµi ®îc buéc chÆt vµo nhau ®Ó t¹o thµnh otgoreum-
n¬, dµi kÝn ch©n, mÆc víi chima- v¸y th¾t eo cao, duru-
magi víi beoseon - tÊt tr¾ng vµ nh÷ng ®«i giµy h×nh
chiÕc thuyÒn. Nh÷ng trang phôc nµy, ®îc biÕt ®Õn víi
tªn gäi hanbok, ®· ®îc lu truyÒn tõ
nhiÒu n¨m nay víi kiÓu d¸ng hÇu nh kh«ng thay ®æi,
ngo¹i trõ chiÒu dµi cña jeogori vµ chima.
Trang phôc ch©u ¢u th©m nhËp vµo Hµn Quèc tõ thêi
153
Trang phôc truyÒn thèng cña ngêi Hµn Quèc.
kú chiÕn tranh TriÒu Tiªn (1950-1953). Trong thêi kú

c«ng nghiÖp hãa m¹nh mÏ ®Êt níc, giai ®o¹n 1960-
1970, ngêi ta coi hanbok nh trang phôc kh«ng phï
hîp víi çch ¨n mÆc tho¶i m¸i, nªn kh«ng th«ng dông
nh tríc. Tuy nhiªn gÇn ®©y, nh÷ng ngêi yªu quý vµ
muèn g×n gi÷ trang phôc hanbok ®· thùc hiÖn nhiÒu
chiÕn dÞch vËn ®éng ®a hanbok quay trë l¹i, còng nh
c¶i tiÕn kiÓu çch cña hanbok ®Ó trang phôc truyÒn
thèng cã thªm vÎ ®Ñp hiÖn ®¹i vµ thuËn tiÖn h¬n khi mÆc.
Trang phôc truyÒn thèng hanbok thêng ®îc mÆc
vµo nh÷ng ngµy lÔ ®Æc biÖt nh TÕt Nguyªn §¸n, ngµy
lÔ Chuseok (Trung thu), vµ çc ngµy lÔ cña gia ®×nh nh
Hwangap, lÔ kØ niÖm sinh nhËt lÇn thø 60.
Trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña cuéc sèng - nhµ ë, quÇn
¸o vµ thùc phÈm - th× nh÷ng thay ®æi trong thãi quen ¨n
uèng ®· t¸c ®éng ®Õn ngêi Hµn Quèc rÊt nhiÒu. G¹o
vÉn lµ l¬ng thùc chÝnh cña hÇu hÕt ngêi d©n Hµn
154
Çc bµ néi trî Hµn Quèc lµm kimchi, mãn ¨n lµm tõ c¶i th¶o vµ ít
Quèc, nhng trong thÕ hÖ trÎ ngµy nay, nhiÒu ngêi l¹i
thÝch ¨n ®å ¨n ph¬ng T©y.
C¬m thêng ®îc ¨n víi nhiÒu thøc ¨n kh¸c, chñ yÕu
lµ çc lo¹i rau xanh ®· nªm gia vÞ, sóp (canh), mãn ¨n
hÇm trong nåi ®Êt vµ thÞt.
B÷a c¬m truyÒn thèng cña ngêi Hµn Quèc kh«ng
thÓ thiÕu ®îc mãn kimchi, ®©y lµ mãn ¨n ®îc lµm tõ
nhiÒu lo¹i rau nh c¶i th¶o, cñ c¶i, hµnh xanh vµ da
chuét. Çc lo¹i kimchi thêng gÆp cã vÞ cay cña ít bét
®á, cßn mét sè lo¹i kh¸c kh«ng ®îc trén víi ít bét mµ
®îc ng©m trong nh÷ng dung dÞch t¹o vÞ kh¸c. Tuy
nhiªn tái lu«n ®îc cho vµo kimchi ®Ó t¨ng mïi vÞ cho
mãn nµy.
Vµo cuèi th¸ng Mêi Mét hoÆc ®Çu th¸ng Mêi Hai,
gia ®×nh ngêi Hµn Quèc thêng tËp trung vµo gimjang,
cã nghÜa lµ chuÈn bÞ lµm kimchi, phôc vô cho c¶ mïa
®«ng dµi. Vµi thËp kØ tríc, ngêi ta thêng chuÈn bÞ
kimchi cho mïa ®«ng vµ b¶o qu¶n trong nh÷ng v¹i to
ch«n díi ®Êt ®Ó gi÷ nguyªn mïi vÞ. Do sù ph¸t triÓn
cña çc kiÓu nhµ chung c hiÖn nay, còng nh viÖc çc
nhµ s¶n xuÊt ®å ®iÖn ®· s¶n xuÊt nh÷ng chiÕc tñ l¹nh
®Æc dông cho viÖc b¶o qu¶n kim chi. Ngoµi ra, ngµy
cµng cã nhiÒu nhµ m¸y chÕ biÕn kimchi, v× çc gia ®×nh
b¾t ®Çu mua kimchi lµm s½n thay v× tù lµm.
Ngoµi kimchi, doenjang (mãn t¬ng ®ç) víi kh¶ n¨ng
155
Bµn ¨n truyÒn thèng víi ®Çy ®ñ çc mãn ¨n cña ngêi Hµn Quèc.
chèng ung th còng thu hót nhiÒu sù quan t©m cña çc
nhµ dinh dìng hiÖn ®¹i. Ngêi Hµn Quèc thêng lµm
doenjang ngay t¹i nhµ, b»ng çch luéc chÝn h¹t ®Ëu vµng
råi ph¬i chóng trong bãng r©m, ng©m trong níc muèi,
vµ ®Ó lªn men díi ¸nh n¾ng mÆt trêi. MÆc dï vËy, ngµy
nay rÊt Ýt gia ®×nh thùc hiÖn ®Çy ®ñ quy tr×nh nµy t¹i nhµ,
phÇn lín çc gia ®×nh ®Òu mua doenjang do nhµ m¸y s¶n
xuÊt chÕ biÕn.
Trong sè çc mãn thÞt, mãn bulgogi (thêng lµm b»ng
thÞt bß) vµ galbi (sên bß hoÆc sên lîn) tÈm gia vÞ ®îc
ngêi Hµn Quèc vµ çc kh¸ch níc ngoµi a thÝch nhÊt.
§êi sèng gia ®×nh

Trong x· héi truyÒn thèng Hµn Quèc, mét gia ®×nh
®iÓn h×nh thêng bao gåm çc thµnh viªn thuéc ba, bèn
thÕ hÖ sèng díi mét m¸i nhµ. ë thêi ®ã, tØ lÖ tö vong ë
trÎ s¬ sinh cao vµ mét gia ®×nh lín, ®«ng thµnh viªn
thêng ®îc xem nh cã nhiÒu phóc léc, nªn mäi nhµ
thêng mong cã nhiÒu con ch¸u. Nhng tèc ®é c«ng
nghiÖp hãa vµ ®« thÞ hãa nhanh chãng trong nh÷ng n¨m
1960-1970 ë Hµn Quèc ®· kÐo theo xu híng khèng
chÕ tØ lÖ sinh, vµ sè con trung b×nh cña mçi gia ®×nh
156
gi¶m m¹nh, vµ chØ cßn tõ mét ®Õn hai con trong nh÷ng
n¨m 80.
Do chÞu ¶nh hëng cña ®¹o Khæng, ngêi con trai c¶
®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm trô cét trong gia ®×nh, t©m lý
träng nam còng lµ t©m lý phæ biÕn ë Hµn Quèc. §Ó gi¶i
quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn t©m lý träng nam
khinh n÷, ChÝnh phñ Hµn Quèc ®· söa ®æi hÇu hÕt çc
v¨n b¶n luËt liªn quan ®Õn quan hÖ gia ®×nh nh»m ®¶m
b¶o sù c«ng b»ng gi÷a con trai vµ con g¸i vÒ quyÒn
thõa kÕ.
Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa ®Êt níc còng ®· khiÕn
cho ®êi sèng gia ®×nh cña ngêi Hµn Quèc trë nªn s«i
næi h¬n vµ phøc t¹p h¬n. Nh÷ng ®«i vî chång trÎ míi
thµnh h«n t¸ch khái ®¹i gia ®×nh vµ b¾t ®Çu cuéc sèng
riªng. Ngµy nay, hÇu hÕt çc gia ®×nh ®Òu lµ nh÷ng gia
®×nh h¹t nh©n víi trung t©m lµ hai vî chång.
Tªn gäi cña ngêi Hµn Quèc

Tªn cña ngêi Hµn Quèc thêng gåm ba ch÷ H¸n,
®îc ph¸t ©m thµnh ba ©m tiÕt tiÕng Hµn. Ch÷ ®Çu tiªn
lµ hä, hai ch÷ cßn l¹i lµ tªn.
Tuy nhiªn, truyÒn thèng nµy kh«ng cßn gi÷ nguyªn.
§a sè mäi ngêi vÉn theo truyÒn thèng, nhng ngµy
cµng cã nhiÒu ngêi ®Æt tªn cho con çi cña hä chØ b»ng
ch÷ Hµn, kh«ng thÓ viÕt sang ch÷ H¸n.
Riªng hä cña mçi ngêi th× vÉn kh«ng thay ®æi. Çc
thay ®æi chñ yÕu lµ víi tªn gäi. Cã kho¶ng 300 hä kh¸c
nhau ë Hµn Quèc, nhng cã mét sè Ýt hä phæ biÕn chiÕm
®a sè trong d©n sè Hµn Quèc. Nh÷ng hä phæ biÕn nhÊt
ph¶i kÓ ®Õn Kim, Lee, Park hay Pak, An, Jang, Jo hay
Cho, Choe hay Choi, Jong hay Cheong, Han, Gang hay
Kang, Yu hay Yoo vµ Yun hay Yoon.
Ngêi phô n÷ Hµn Quèc kh«ng ®æi theo hä chång sau
khi thµnh h«n, kh¸c víi viÖc khi ngêi Mü gäi Bµ
Smith (Mrs. Smith) th× cã nghÜa lµ bµ Êy lµ vî cña mét
ngêi ®µn «ng hä Smith. ë Hµn Quèc, khi mét ngêi
157
phô n÷ tù giíi thiÖu m×nh lµ c« Kim (Mrs. Kim) th× cã

nghÜa lµ Kim lµ hä khai sinh cña c« Êy.
Mét sè phô n÷ tù nhËn hä cña m×nh theo hä cña ngêi
chång, nhng ®iÒu nµy rÊt Ýt khi x¶y ra. Ngêi Hµn
Quèc kh«ng thÝch gäi ngêi kh¸c theo tªn chØ trõ
trêng hîp lµ b¹n bÌ th©n thiÕt. Ngay c¶ anh chÞ em ruét
®èi víi nhau, ngêi Ýt tuæi h¬n còng kh«ng nªn gäi
ngêi lín tuæi h¬n b»ng tªn, mµ nªn gäi lµ eonni, cã
nghÜa lµ chÞ hoÆc oppa, cã nghÜa lµ anh.
LÔ héi
Tríc ®©y, lÔ héi chØ lµ theo lÔ nghi t«n gi¸o. Cho tíi
thêi kú çc v¬ng quèc thèng nhÊt, lÔ héi t¹ ¬n Trêi ®·
cho vô mïa béi thu míi ®îc chÝnh thøc tæ chøc. Çc lÔ
héi ®ã lµ yeonggo (móa trèng gäi hån) cña Buyeo, dong-
maeng (nghi lÔ cóng tæ tiªn) cña Goguryeo, vµ mucheon
(thiªn vò) cña Dongye. Çc lÔ héi thêng ®îc tæ chøc
vµo th¸ng Mêi, sau mçi vô mïa, chØ trõ lÔ yeonggo ®îc
tæ chøc vµo th¸ng Mêi hai (tÝnh theo ©m lÞch).
TruyÒn thèng vui ch¬i sau vô thu ho¹ch mïa thu vµ
®ãn chµo n¨m míi trong kh«ng khÝ vui vÎ, phÊn chÊn
Mét gia ®×nh ®ang lµm Songpyeon, b¸nh Trung Thu cho lÔ héi Chuseok.
158
cßn ®îc kÐo dµi ®Õn çc thêi vua vµ çc triÒu ®¹i sau
nµy, mÆc dï mçi triÒu vua ®Òu cã nh÷ng söa ®æi riªng
cho ngµy héi truyÒn thèng cã mét phong çch riªng. Do
nhÞp sèng cña cuéc sèng hiÖn ®¹i, Hµn Quèc ngµy nay
®· mÊt ®i rÊt nhiÒu ngµy lÔ truyÒn thèng.
Nhng mét sè ngµy lÔ vÉn ®îc kû niÖm tng bõng
cho tíi ngµy nay. Mét trong nh÷ng ngµy lÔ ®ã lµ lÔ Seol,
ngµy ®Çu tiªn trong n¨m theo lÞch ©m, thêng r¬i vµo
cuèi th¸ng Mét hoÆc ®Çu th¸ng Hai theo lÞch d¬ng.
§©y lµ dÞp ®Ó mäi thµnh viªn trong gia ®×nh ®oµn tô.
Mäi ngêi ®Òu mÆc ¸o truyÒn thèng hanbok hoÆc
chän cho m×nh nh÷ng bé quÇn ¸o ®Ñp nhÊt, c¶ gia ®×nh
cö hµnh nghi lÔ thê cóng tæ tiªn. Sau lÔ nghi nµy, nh÷ng
ngêi Ýt tuæi trong gia ®×nh sÏ cói l¹y nh÷ng ngêi lín
tuæi trong gia ®×nh.
Nh÷ng ngµy lÔ lín kh¸c trong n¨m lµ Daeboreum,
ngµy tr¨ng trßn ®Çu tiªn trong n¨m sau Seol. Vµo ngµy
nµy, n«ng d©n vµ ng d©n thêng cÇu nguyÖn cho mét
mïa trång trät vµ vô ç béi thu, çc gia ®×nh cÇu mong
mét n¨m lµm ¨n ph¸t ®¹t, tr¸nh ®îc mäi ®iÒu rñi ro, xui
xÎo b»ng çch chuÈn bÞ çc mãn ¨n ®Æc biÖt tõ çc lo¹i
rau xanh cã trong mïa.
Vµo dÞp lÔ Dano (TÕt §oan Ngä), vµo ngµy 5-5 ©m
lÞch, ngêi n«ng d©n nghØ viÖc ®ång ¸ng c¶ ngµy ®Ó tham
gia lÔ héi sau khi viÖc gieo trång ®· hoµn thµnh, trong khi
phô n÷ géi ®Çu b»ng lo¹i níc th¬m ®Æc biÖt ®un tõ l¸
mèng m¾t cã ý nghÜa ng¨n chÆn mäi ®iÒu kh«ng may
m¾n. Dano (TÕt §oan Ngä) tríc ®©y lµ ngµy lÔ lín,
nhng cµng ngµy sù quan t©m cña mäi ngêi cµng bÞ
gi¶m bít, nªn chØ cßn duy tr× theo nghi thøc truyÒn thèng
ë mét sè Ýt n¬i.
Chuseok (R»m trung thu), ngµy tr¨ng trßn nhÊt trong
n¨m r¬i vµo ngµy 15 th¸ng T¸m theo lÞch ©m, lµ ngµy lÔ
®îc ngêi Hµn Quèc hiÖn ®¹i tham gia ®«ng ®ñ nhÊt.
Nh÷ng dßng xe chËt kÝn c¶ ®êng quèc lé, vµ tÊt c¶
çc c¬ quan, cöa hµng ®Òu ®ãng cöa trong ba ngµy. Çc
thµnh viªn trong gia ®×nh ®oµn tô, bµy tá lßng thµnh ®èi
159
Dol, lÔ sinh nhËt ®Çu tiªn.
víi tæ tiªn, ®i th¨m l¨ng mé gia ®×nh. Ngêi thµnh phè

thêng trë vÒ quª h¬ng ®Ó tham dù lÔ Chuseok. Nh÷ng
ngêi trë vÒ quª trong dÞp lÔ nµy thêng ph¶i ®Æt tríc
vÐ tµu ho¶ hay m¸y bay vµi th¸ng.
Trong sè nh÷ng ngµy lÔ tån t¹i ®Õn ngµy nay cßn cã lÔ
PhËt §¶n, vµo ngµy t¸m th¸ng T theo lÞch ©m, vµ lÔ
Gi¸ng Sinh kh«ng chØ cã ngêi theo ®¹o Tin lµnh mµ c¶
thanh niªn trÎ cïng tham gia. Vµo ngµy PhËt §¶n, mét
nhãm ®«ng çc PhËt tö diÔu hµnh qua trung t©m Seoul,
çc ®êng phè chÝnh ngµy h«m ®ã ®îc trang hoµng víi
nh÷ng chiÕc ®Ìn lång h×nh hoa sen.
Cã mét sè ngµy lÔ dµnh cho gia ®×nh còng cã ý nghÜa
quan träng ®èi víi ngêi Hµn Quèc vµ thêng ®îc tæ
chøc long träng vµ vui vÎ. §ã lµ ngµy baegil, kØ niÖm
100 ngµy kÓ tõ ngµy em bÐ ra ®êi, dol, kØ niÖm sinh nhËt
®Çu tiªn cho bÐ, vµ hoegap hay hwangap, kØ niÖm sinh
nhËt lÇn thø 60, ®îc coi lµ lÔ kØ niÖm trßn mét vßng
quay 60 n¨m trong ®êi mét con ngêi theo quan niÖm
Hoµng ®¹o Ph¬ng ®«ng. Nh÷ng ngµy ®Æc biÖt nµy
thêng ®îc tæ chøc n¸o nhiÖt ®Æc biÖt lµ khi tØ lÖ tö
vong s¬ sinh cao vµ tuæi thä cña con ngêi cßn thÊp.
160
Nh÷ng dÞp vui nh vËy ®îc tæ chøc nh mét ngµy héi
trong ®ã cã sù tham dù cña c¶ nh÷ng ngêi hä hµng xa,
nhng ngµy nay, çc dÞp nµy chØ cã sù tham gia cña çc
thµnh viªn trong gia ®×nh. §èi víi lÔ hoegap, ngµy cµng
cã nhiÒu ngêi cã vÞ trÝ trong x· héi chuyÓn sang ®i du
lÞch níc ngoµi thay cho lµm lÔ kØ niÖm t¹i nhµ.
Çc ngµy quèc lÔ

161
T«n gi¸o
Kh«ng gièng nh mét sè nÒn v¨n hãa kh¸c chØ cã mét
t«n gi¸o thèng lÜnh, v¨n hãa Hµn Quèc quy tô nhiÒu yÕu
tè thµnh phÇn t«n gi¸o kh¸c nhau vµ h×nh thµnh nªn çch
suy nghÜ vµ øng xö cña con ngêi. Trong giai ®o¹n ®Çu
cña lÞch sö ph¸t triÓn Hµn Quèc, t«n gi¸o vµ chÝnh trÞ
thêng kÕt hîp víi nhau, nhng vÒ sau gi÷a chóng ®· cã
sù t¸ch biÖt râ rÖt.
Trong lÞch sö, ngêi Hµn Quèc sèng díi sù ¶nh
hëng cña ®¹o Shaman, ®¹o PhËt, ®¹o L·o, ®¹o Khæng,
vµ trong lÞch sö hiÖn ®¹i, lßng tin ë ®¹o Thiªn Chóa ®·
th©m nhËp vµo Hµn Quèc víi nh÷ng yÕu tè quan träng
lµm thay ®æi quan niÖm cña ngêi d©n Hµn Quèc. Tèc
®é c«ng nghiÖp hãa nhanh diÔn ra trong vµi thËp kû qua
so víi vµi tr¨m n¨m ë ch©u ¢u, ®· g©y ra nh÷ng lo ng¹i
vµ thay ®æi, ph¸ vì sù yªn b×nh trong t©m hån ngêi Hµn
Quèc, lµm cho hä t×m kiÕm sù b×nh an trong t«n gi¸o.
V× vËy, sè ngêi ®i theo mét t«n gi¸o nµo ®ã ngµy cµng
®«ng ®¶o, çc tæ chøc t«n gi¸o còng trë thµnh çc tæ
chøc x· héi cã ¶nh hëng lín.
Tù do t«n gi¸o, tÝn ngìng ®îc HiÕn ph¸p Hµn Quèc
®¶m b¶o. Theo sè liÖu thèng kª x· héi n¨m 1995, cã
50,7% ngêi Hµn Quèc cã lßng tin ë mét t«n gi¸o. Sè
ngêi theo ®¹o PhËt chiÕm 46%, tiÕp theo lµ ®¹o Tin
lµnh víi 39%, vµ sè ngêi theo ®¹o Thiªn chóa chiÕm
13% tæng sè ngêi theo ®¹o.
§¹o Shaman
§¹o Shaman lµ t«n gi¸o nguyªn thñy cha cã tÝnh hÖ

thèng nhng l¹i thÊm s©u vµo ®êi sèng hµng ngµy cña
ngêi d©n Hµn Quèc qua çc c©u chuyÖn d©n gian, vµ
phong tôc tËp qu¸n. Vµo thêi kú ®å ®¸ míi ë Hµn Quèc,
162
con ngêi cã lßng tin vµo thuyÕt linh vËt cho r»ng mäi
vËt thÓ trªn tr¸i ®Êt ®Òu cã linh hån.
Ngêi ta còng tin r»ng con ngêi cã linh hån bÊt diÖt.
V× vËy thi hµi ngêi chÕt lu«n ®îc ®Æt sao cho ®Çu
híng vÒ phÝa ®«ng- híng mÆt trêi mäc. Ngêi ë kú ®å
®¸ míi tin r»ng tinh thÇn kháe m¹nh nh mÆt trêi sÏ
mang l¹i cho con ngêi sù may m¾n, nh÷ng tinh thÇn
xÊu xa sÏ ®em l¹i sù xui xÎo.
§¹o Shaman dÇn dÇn ®· nhêng chç cho §¹o Khæng
vµ ®¹o PhËt, vµ hai t«n gi¸o nµy ®· trë thµnh c«ng cô cai
trÞ nh©n d©n nhng sù ¶nh hëng cña nã vÉn cßn t¸c
®éng l©u dµi. Ph¸p s, trong tiÕng Hµn Quèc lµ Mudang,
lµ ngêi cã kh¶ n¨ng kÕt nèi sù sèng víi thÕ giíi t©m
linh n¬i mµ ngêi chÕt an nghØ. Ph¸p s ®îc xem nh
cã kh¶ n¨ng ng¨n ngõa çi xÊu, ch÷a lµnh bÖnh tËt vµ
®¶m b¶o mang nh÷ng th«ng ®iÖp tèt lµnh tõ thÕ giíi nµy
sang thÕ giíi bªn kia. Ph¸p s còng lµ ngêi cã thÓ gi¶i
quyÕt mäi m©u thuÉn, xung ®ét hay c¨ng th¼ng gi÷a sù
sèng vµ çi chÕt.
§¹o Shaman ë Hµn Quèc bao gåm nghi lÔ thê cóng
hµng ngµn nh÷ng linh hån mµ ngêi ta tin lµ ®ang hßa
trong thÕ giíi tù nhiªn, nh ®¸, c©y cá, nói non, dßng
níc vµ c¶ bÇu trêi.
§¹o Shaman lµ ®¹o tån t¹i trong x· héi Hµn Quèc cæ
®¹i, lµ ®¹o cña sù t«n sïng vµ mª tÝn, nhng ®èi víi thÕ
hÖ míi, ®ã lµ nh÷ng thµnh phÇn nhiÒu mµu s¾c vµ cã tÝnh
nghÖ thuËt lµm nªn nÒn v¨n hãa Hµn Quèc. Nghi lÔ
Shaman, giµu chÊt phï thñy, tµ ma, mang nh÷ng nÐt ®éc
®¸o cña nghÖ thuËt s©n khÊu trong ©m nh¹c vµ vò ®iÖu.
Sù du nhËp cña mét sè t«n gi¸o phøc t¹p kh¸c nh ®¹o
L·o, ®¹o Khæng, ®¹o PhËt còng kh«ng lµm mÊt ®i lßng
tin còng nh nh÷ng ®iÒu r¨n d¹y cña ®¹o Shaman.
Chóng hßa lÉn vµo víi tinh thÇn Shaman vµ cïng tån t¹i
hµi hoµ. §¹o Shaman vÉn lµ t«n gi¸o chñ ®¹o cña ngêi
Hµn Quèc còng nh lµ mét phÇn quan träng trong ®êi
sèng tinh thÇn, v¨n hãa cña ngêi Hµn Quèc.
163
§¹o PhËt
§¹o PhËt lµ mét t«n gi¸o cã triÕt lý kû luËt cao, nhÊn

m¹nh vµo sù tu luyÖn cña b¶n th©n mçi ngêi th«ng qua
viÖc t¸i sinh trong vßng lu©n håi.
§¹o PhËt du nhËp vµo Hµn Quèc tõ n¨m 372 sau CN,
thêi kú v¬ng quèc Goguryeo bëi mét nhµ s tªn lµ
Sundo ®Õn tõ triÒu ®¹i TiÒn TÇn Trung Quèc. N¨m 384,
nhµ s Malananda ®· ®a ®¹o PhËt tõ thêi §«ng TÊn,
Trung Quèc vµo Baekje. ë v¬ng quèc Silla, ®¹o PhËt
®îc truyÒn b¸ bëi nhµ s Ado tõ v¬ng quèc Goguryeo
vµo kho¶ng gi÷a thÕ kû 15. §¹o PhËt dêng nh ®îc
giai cÊp thèng trÞ cña c¶ ba v¬ng quèc ñng hé, v× ®¹o
PhËt lµ chç dùa tinh thÇn phï hîp víi c¬ cÊu thèng trÞ thêi
bÊy giê víi §øc PhËt lµ biÓu tîng thê cóng duy nhÊt
gièng nh vÞ vua lµ ngêi n¾m quyÒn hµnh duy nhÊt.
Díi quyÒn lùc cña hoµng téc, nhiÒu chïa vµ miÕu thê
®îc dùng lªn, sè lîng tÝn ®å PhËt gi¸o kh«ng ngõng
t¨ng nhanh. Vµo thÕ kû thø s¸u, çc nhµ s vµ çc thî
thñ c«ng, vèn lµ ngêi nhËp c tõ NhËt B¶n víi çc cuèn
kinh vµ çc vËt thê chÝnh lµ c¬ së h×nh thµnh v¨n hãa
PhËt gi¸o ë ®©y.
Vµo thêi kú Silla thèng nhÊt çc v¬ng quèc trªn b¸n
®¶o TriÒu Tiªn n¨m 668, v¬ng quèc nµy ®· ®a ®¹o
PhËt trë thµnh quèc ®¹o, mÆc dï hÖ thèng ChÝnh quyÒn
vÉn theo c¬ cÊu ®¹o Khæng. Sù u ®·i cña Hoµng téc ®èi
víi §¹o PhËt trong giai ®o¹n nµy ®· t¹o nªn sù bïng næ
çc t¸c phÈm nghÖ thuËt mang t tëng PhËt gi¸o còng
nh çc kiÕn tróc ®Òn chïa, trong ®ã cã §Òn Bulguksa,
cïng çc miÕu thê kh¸c ë Geyongju, thµnh ®« cña
v¬ng quèc Silla. V¬ng quèc vèn t«n sïng ®¹o PhËt b¾t
®Çu trë nªn môc ruçng v× giíi quý téc ®¾m ch×m trong
nh÷ng thãi vui ch¬i cña cuéc sèng xa xØ. §¹o PhËt lóc
®ã h×nh thµnh nªn m«n ph¸i Seon (trong tiÕng NhËt lµ
zen, cã nghÜa lµ ThiÒn) ®Ó tËp trung vµo t×m kiÕm sù
thËt cña vò trô th«ng qua sù khæ h¹nh tu luyÖn.
164
LÔ kØ niÖm ngµy PhËt §¶n.
Nh÷ng ngêi kÕ vÞ triÒu ®¹i Goryeo thËm chÝ cßn tÝch

cùc h¬n trong viÖc ®ãng gãp cho t«n gi¸o. Trong suèt
thêi kú Goryeo, nghÖ thuËt vµ kiÕn tróc mang phong
çch PhËt gi¸o tiÕp tôc bïng ph¸t víi sù hç trî cña çc
tÇng líp thîng lu. Bé kinh PhËt Koreana ®îc sinh ra
trong thêi kú nµy. Khi Yi Seong- gye, ngêi s¸ng lËp ra
triÒu ®¹i Joseon, khëi xíng cuéc næi dËy vµ tù tuyªn bè
lªn ng«i vua n¨m 1392, «ng ®· cè g¾ng lo¹i bá mäi ¶nh
hëng cña PhËt gi¸o ra khái ChÝnh quyÒn cai trÞ vµ ®a
®¹o Khæng trë l¹i nh nh÷ng nguyªn t¾c chØ ®¹o cho
viÖc cai trÞ ®Êt níc vµ nh÷ng nÒn t¶ng ®¹o ®øc. Xuyªn
suèt n¨m thÕ kØ cña triÒu ®¹i Joseon, bÊt k× nç lùc nµo
nh»m lµm sèng l¹i §¹o PhËt ®Òu bÞ coi lµ chèng l¹i çc
häc gi¶ vµ quan l¹i theo ®¹o Khæng.
Khi NhËt B¶n dïng b¹o lùc qu©n sù ®Ó lËt ®æ Joseon,
®Æt vµo ®ã chÕ ®é cai trÞ thùc d©n n¨m 1910, hä ®· cè
g¾ng ®ång hãa çc trêng ph¸i ®¹o PhËt víi çc trêng
ph¸i ë NhËt B¶n nhng ®· kh«ng thµnh c«ng vµ thËm
chÝ cßn lµm sèng dËy niÒm tin ë nh÷ng ngêi Hµn Quèc
theo ®¹o PhËt. Nh÷ng thËp kû tríc cã thÓ xem nh thêi
kú phôc hng cña ®¹o PhËt vµ ®· cã nhiÒu sù thay ®æi
®Ó thÝch øng víi x· héi hiÖn ®¹i. §a sè çc nhµ s ®Òu ë
165
l¹i trong vïng nói ®Ó tu hµnh, mét sè kh¸c ®i ®Õn çc

thµnh phè ®Ó truyÒn ®¹o. Cã rÊt nhiÒu nhµ s ®i theo con
®êng nghiªn cøu häc thuËt vÒ t«n gi¸o ë çc trêng ®¹i
häc trong vµ ngoµi Hµn Quèc. §¹o PhËt Hµn Quèc cã
xu híng Seon (thiÒn ®Þnh) ®· thu hót ®îc sù quan t©m
cña rÊt nhiÒu phËt tö trong ®ã cã nhiÒu ngêi níc ngoµi
qua çc bµi gi¶ng t¹i chïa Songwangsa n»m ë tØnh
Jeollanam- do vµ çc trung t©m Seon ë Seoul vµ nhiÒu
tØnh thµnh kh¸c.
§¹o Khæng
Khæng gi¸o lµ mét lo¹i h×nh tÝn ngìng vµ ®¹o ®øc du

nhËp tõ thÕ kû thø 6 tríc CN. VÒ c¬ b¶n, ®ã lµ hÖ thèng
çc ph¹m trï ®¹o ®øc - lßng nh©n tõ - sù trung thùc -
nghi lÔ - sù trÞ v× s¸ng suèt ®îc ®Æt ra nh nh÷ng
nguyªn t¾c ®Ó trÞ níc tÒ gia.
§¹o Khæng lµ mét t«n gi¸o kh«ng cã §Êng Tèi cao
gièng nh PhËt gi¸o thêi kú ®Çu. Cïng víi thêi gian,
nh÷ng tÝn ®å sau nµy ®· phong th¸nh nh÷ng m«n ®å
xuÊt s¾c.
§¹o Khæng ®îc truyÒn b¸ tríc hÕt b»ng nh÷ng tµi
liÖu ghi chÐp cña ngêi Trung Quèc vµo kho¶ng ®Çu
C«ng Nguyªn. Ba v¬ng quèc Goguryeo, Baekje, vµ
Silla ®Òu cßn lu gi÷ nh÷ng b¶n ghi chÐp cho thÊy sù tån
t¹i ¶nh hëng cña ®¹o Khæng tõ rÊt sím. ë v¬ng quèc
Goguryeo, mét trêng ®¹i häc cã tªn gäi Daehak thµnh
lËp n¨m 372 vµ mét sè trêng d¹y ®¹o Khæng t thôc
còng ®îc thµnh lËp. Baekje còng thµnh lËp nh÷ng
trêng häc t¬ng tù nh vËy thËm chÝ cßn sím h¬n.
Quèc gia thèng nhÊt Silla ®· göi mét nhãm çc häc
gi¶ sang triÒu nhµ §êng- Trung Quèc quan s¸t trùc tiÕp
viÖc d¹y häc vµ mang vÒ nh÷ng tËp ghi chÐp vÒ çc vÊn
®Ò nµy. §èi víi triÒu ®¹i Goryeo vµo thÕ kû thø 10, ®¹o
PhËt lµ quèc ®¹o cña níc nµy, vµ ®¹o Khæng lµ cèt lâi
166
Nghi lÔ Khæng gi¸o.
triÕt lý vµ c¬ cÊu cña ®Êt níc nµy. K× thi tuyÓn quan l¹i
ë Gwageo, ®îc ®a vµo ¸p dông sau hÖ thèng thi cö cña
Trung Quèc vµo thÕ kû thø 10, ®· cã t¸c ®éng khuyÕn
khÝch viÖc häc tËp ®¹o Khæng vµ kh¾c s©u vµo t tëng
cña ngêi Hµn Quèc nh÷ng gi¸ trÞ cña ®¹o Khæng.
TriÒu ®¹i Joseon, thµnh lËp tõ n¨m 1392, chÊp nhËn
®¹o Khæng lµ mét hÖ t tëng chÝnh thèng vµ rÊt chó träng
ph¸t triÓn hÖ thèng gi¸o dôc, nghi lÔ vµ viÖc cai trÞ d©n
chóng theo t tëng ®¹o Khæng. Khi Hµn Quèc bÞ çc
níc T©y ¢u x©m chiÕm, trong ®ã cã c¶ thùc d©n NhËt
vµo thÕ kû 19, nh÷ng ngêi theo ®¹o Khæng ®· tËp hîp lùc
lîng gäi lµ nghÜa qu©n ®øng lªn chiÕn ®Êu chèng l¹i
qu©n x©m lîc. §¹o Khæng còng ®îc ®æi míi cho phï
hîp víi sù thay ®æi cña çc ®iÒu kiÖn kh¸c cña thêi ®¹i.
Nh÷ng nhµ c¶i çch nµy tiÕp thu nÒn v¨n minh ch©u
¢u vµ cè g¾ng x©y dùng nªn mét chÝnh quyÒn ®éc lËp
hiÖn ®¹i. Trong suèt thêi kú Hµn Quèc chÞu ¸ch cai trÞ
cña thùc d©n NhËt, çc nhµ c¶i çch ®· khëi xíng rÊt
nhiÒu phong trµo ®ßi ®éc lËp, ®Êu tranh chèng l¹i thùc
d©n NhËt. Ngµy nay, tËp tôc thê cóng tæ tiªn cña ®¹o
Khæng vÉn rÊt phæ biÕn vµ ®îc ®Ò cao trong x· héi
Hµn Quèc hiÖn ®¹i.
167
§¹o Thiªn Chóa
Çc ho¹t ®éng truyÒn gi¸o cña ®¹o Thiªn Chóa vµo
Hµn Quèc b¾t ®Çu tõ thÕ kû 17, khi çc b¶n chÐp l¹i tµi
liÖu truyÒn gi¸o cña Matteo Ricci viÕt b»ng ch÷ H¸n do
ch hÇu ®i sø sang Trung Quèc hµng n¨m ®em vÒ. Cïng
víi çc ®¹o lý cña Thiªn Chóa gi¸o, çc tµi liÖu nµy cßn
®Ò cËp ®Õn nh÷ng tri thøc tõ ph¬ng T©y nh lÞch tÝnh
theo mÆt trêi (d¬ng lÞch) vµ nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c mµ çc
häc gi¶ nghiªn cøu Silhak hay trêng ph¸i häc thuËt
thùc hµnh triÒu ®¹i Joseon rÊt quan t©m.
Vµo thÕ kû 18, b¾t ®Çu cã thay ®æi trong trêng ph¸i
häc thuËt vµ trong gia ®×nh. Kh«ng cã linh môc nµo ®Õn
Hµn Quèc cho tíi n¨m 1794, khi linh môc Chu V¨n M¹t
ngêi Trung Quèc sang Hµn Quèc. Sè lîng nh÷ng
ngêi thay ®æi t«n gi¸o b¾t ®Çu t¨ng lªn, mÆc dï viÖc
truyÒn b¸ tÝn ngìng, t«n gi¸o níc ngoµi trªn ®Êt Hµn
Quèc vÉn bÞ coi lµ ®i ngîc l¹i luËt ph¸p nhng ®©u ®ã
vÉn cã hiÖn tîng nµy. §Õn n¨m 1865, kho¶ng h¬n mét
chôc linh môc ®· thu n¹p ®îc kho¶ng 23.000 tÝn ®å.
Cïng víi sù lªn ng«i n¨m 1863 cña Daewongun, mét
Hoµng th©n NhiÕp chÝnh theo chñ nghÜa bµi ngo¹i, sù
bµi trõ Thiªn chóa gi¸o b¾t ®Çu vµ tiÕp diÔn ®Õn tËn n¨m
1873. N¨m 1925, 79 ngêi Hµn Quèc tö v× ®¹o bÞ hµnh
quyÕt díi triÒu ®¹i Joseon ®· ®îc tuyªn phóc t¹i th¸nh
®êng Basilica cña th¸nh Peter ë Rome, vµ n¨m 1968 cã
thªm 24 tÝn ®å tö v× ®¹o n÷a còng ®îc tuyªn phóc nh
vËy.
Trong vµ sau thêi kú chiÕn tranh TriÒu Tiªn (1950-
1953), sè lîng çc tæ chøc Thiªn Chóa gi¸o vµ çc ®oµn
truyÒn gi¸o kh«ng ngõng t¨ng lªn. Nhµ thê Thiªn Chóa
gi¸o Hµn Quèc xuÊt hiÖn nhiÒu, vµ Gi¸o héi ®îc thµnh
lËp n¨m 1962. Nhµ thê Thiªn chóa gi¸o La M· ë Hµn
Quèc tæ chøc lÔ kØ niÖm hai tr¨m n¨m lÞch sö Thiªn Chóa
168
Buæi lµm lÔ t¹i nhµ thê Thiªn Chóa gi¸o Hµn Quèc.
gi¸o b»ng chuyÕn th¨m Seoul cña gi¸o hoµng John Paul
II vµ lÔ phong th¸nh cho 93 tÝn ®å tö v× ®¹o ngêi Hµn
Quèc vµ 10 tÝn ®å ngêi Ph¸p vµo n¨m 1984. §©y lµ lÇn
®Çu tiªn lÔ phong th¸nh ®îc cö hµnh ë bªn ngoµi
Vatican. Nhê ®ã Hµn Quèc ®· trë thµnh níc cã nhiÒu
th¸nh Thiªn Chóa thø t trªn toµn thÕ giíi, mÆc dï vËy tèc
®é ph¸t triÓn vµ qu¶ng b¸ ®¹o Thiªn chóa vÉn cßn chËm.
§¹o Tin Lµnh
N¨m 1884, Horace N. Allen, mét b¸c sÜ ngêi Mü vµ

lµ mét ngêi truyÒn gi¸o thuéc gi¸o héi Scotland ®· ®Õn
Hµn Quèc. Hai ngêi Mü lµ Horace G. Underwood
cïng gi¸o ph¸i vµ mét ngêi truyÒn ®¹o cña Héi gi¸o lý
thuéc nhµ thê T©n Gi¸o Henry G.Appenzeller còng ®Õn
Hµn Quèc mét n¨m sau ®ã. Sau hä cßn cã nhiÒu nhµ
truyÒn gi¸o thuéc çc gi¸o ph¸i cña ®¹o Tin Lµnh ®Õn
Hµn Quèc. Çc nhµ truyÒn gi¸o ®· ®ãng gãp cho x· héi
Hµn Quèc qua h×nh thøc ho¹t ®éng cung cÊp thuèc men
vµ gi¸o dôc nh»m truyÒn gi¶ng çc triÕt lý cña gi¸o ph¸i.
Nh÷ng tÝn ®å ®¹o Tin Lµnh Hµn Quèc nh gi¸o s Seo
jae-pil, Yi Sang-jae vµ Yun Chi-ho ®Òu lµ nh÷ng nhµ
169
LÔ ®êng trong mét nhµ thê Thiªn Chóa gi¸o.
l·nh ®¹o phong trµo ®éc lËp nguyÖn cèng hiÕn cho sù
nghiÖp chÝnh trÞ.
Çc trêng t thôc cña ®¹o Tin Lµnh, nh Yonhi vµ
Ewha ho¹t ®éng nh»m ph¸t huy t tëng d©n téc trong
céng ®ång. Gi¸o héi C¬ ®èc gi¸o thanh niªn Seoul
(YMCA) thµnh lËp n¨m 1903 cïng víi nhiÒu tæ chøc C¬
®èc gi¸o kh¸c. Çc tæ chøc nµy rÊt tÝch cùc trong çc
ho¹t ®éng x· héi chÝnh trÞ, khuyÕn khÝch thµnh lËp çc
tæ chøc t¬ng tù trong giíi trÎ Hµn Quèc. Çc nhãm
thanh niªn nµy kh«ng chØ theo ®uæi sù nghiÖp chÝnh trÞ,
gi¸o dôc mµ cßn thøc tØnh ý thøc x· héi chèng l¹i nh÷ng
th«ng lÖ mª tÝn vµ nh÷ng thãi quen xÊu, ®ång thêi thóc
®Èy sù b×nh ®¼ng giíi, xãa bá t×nh tr¹ng thª thiÕp, ®¬n
gi¶n hãa çc h×nh thøc nghi lÔ.
Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cha tõng cã cña çc nhµ thê
®¹o Tin Lµnh ë Hµn Quèc dÉn ®Õn çc héi nghÞ nghiªn
cøu kinh Th¸nh trªn quy m« lín n¨m 1905. Bèn n¨m sau
®ã, phong trµo TriÖu linh hån híng vÒ Chóa b¾t ®Çu
vµ ®· khuyÕn khÝch ®îc hµng ngµn tÝn ®å chuyÓn sang
®¹o Tin Lµnh. §¹o Tin Lµnh ®îc mäi ngêi chµo ®ãn
170
kh«ng chØ nh mét tÝn ngìng mµ cßn v× ý nghÜa chÝnh

trÞ, x· héi, gi¸o dôc vµ v¨n hãa cña ®¹o.
Cheondogyo
Khëi ®Çu, Cheondogyo lµ mét trµo lu x· héi vµ mang

tÝnh t×nh thÕ, nh»m chèng l¹i sù x©m lÊn trµn lan cña çc trµo
lu níc ngoµi vµo nh÷ng n¨m 60. Phong trµo nµy gäi lµ
Donghak (§«ng häc) ®èi lËp víi trµo lu T©y häc.
Nguyªn t¾c cña Cheondogyo lµ Innaecheon cã nghÜa
lµ con ngêi ®îc ®ång nhÊt víi Hanueullim, ®øc
Chóa cña Cheondogyo, nhng con ngêi kh«ng hoµn
toµn gièng nh Chóa. Mçi ngêi trong t©m tëng ®Òu cã
mang Haneullim, ®øc Chóa cña Cheondogyo. Vµ ®©y
lµ nguån gèc phÈm gi¸ cña mçi con ngêi, cßn sù tu
luyÖn vÒ tinh thÇn lµm cho con ngêi cã thÓ trë nªn
siªu phµm.
§¹o Håi
Nh÷ng ngêi Hµn Quèc ®Çu tiªn gia nhËp Håi gi¸o lµ
nh÷ng ngêi di c sang ®«ng b¾c Trung Quèc ®Çu thÕ kû
20, khi Hµn Quèc ®ang n»m díi ¸ch cai trÞ cña thùc d©n
NhËt. Mét sè Ýt ngêi c¶i ®¹o ®· quay l¹i Hµn Quèc sau thÕ
chiÕn II nhng hä kh«ng cã chç ®Ó tiÕp tôc theo ®uæi tÝn
ngìng cña m×nh cho ®Õn khi qu©n ®éi Thæ NhÜ Kú cïng
lùc lîng hoµ b×nh Liªn HiÖp Quèc tiÕn vµo Hµn Quèc
chÊm døt thêi kú chiÕn tranh TriÒu Tiªn (1950-1953) vµ ®Ó
hä gia nhËp lùc lîng nµy.
LÔ nhËp ®¹o cña çc tÝn ®å Hµn Quèc theo ®¹o Håi ®îc
tæ chøc vµo th¸ng 9-1955 sau khi mét gi¸o sÜ ngêi Hµn
Quèc cã tªn lµ Imam lÇn ®Çu tiªn tróng cö. Céng ®ång Håi
gi¸o ë Hµn Quèc ®îc më réng vµ ®îc tæ chøc l¹i thµnh
Liªn ®oµn Håi gi¸o Hµn Quèc n¨m 1967, nhµ thê Håi gi¸o
trung t©m ®Æt ë Seoul n¨m 1976.
171
ThÓ thao vµ gi¶i trÝ

Theo truyÒn thèng, ngêi Hµn Quèc cã rÊt nhiÒu
ho¹t ®éng thÓ thao vµ çc trß ch¬i gi¶i trÝ. Nh÷ng bíc
tiÕn Ên tîng trong kinh tÕ nh÷ng n¨m võa qua ®· gãp
phÇn t¨ng cêng sù quan t©m cña ngêi Hµn Quèc ®Õn
thÓ thao. Ngµy cµng cã nhiÒu ngêi Hµn Quèc luyÖn
tËp vµ thi ®Êu t¹i çc sù kiÖn thÓ thao.
N¨m 1982, Bé ThÓ thao Hµn Quèc ®îc thµnh lËp
nh»m thóc ®Èy çc ch¬ng tr×nh ®µo t¹o thÓ dôc thÓ
thao trªn c¶ níc, vµ hç trî cho ChÝnh phñ. Bé ThÓ
thao sau nµy s¸p nhËp víi Bé V¨n ho¸ vµ Du lÞch.
Thµnh tùu ®¸ng ghi nhí nhÊt trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y lµ viÖc Hµn Quèc ®¨ng cai thµnh c«ng §¹i héi thÓ
thao Olympics Seoul n¨m 1988 vµ ®ång ®¨ng cai vßng
chung kÕt World Cup 2002 cïng víi NhËt B¶n.
XÐt vÒ diÖn tÝch vµ quy m« d©n sè cña Hµn Quèc,
nh÷ng g× Hµn Quèc ®· thÓ hiÖn t¹i çc cuéc thi ®Êu
thÓ thao thÕ giíi thËt næi bËt. Hµn Quèc ®· s¸u lÇn lät
vµo vßng chung kÕt World Cup - mét thµnh tÝch cha
tõng cã ®èi víi mét níc Ch©u ¸.
ChÝnh phñ Hµn Quèc ®· ®Ò ra kÕ ho¹ch ph¸t triÓn thÓ
thao quèc gia trong giai ®o¹n 5 n¨m (1993-1997) vµ ®·
®Çu t 410 tØ won ®Ó x©y dùng 49 s©n vËn ®éng, 74
nhµ thi ®Êu ®iÒn kinh, 17 bÓ b¬i, vµ 1728 c¬ së thÓ
thao kh¸c. ChÝnh phñ ®· më réng çc trung t©m v¨n
hãa vµ thÓ thao t¹i 21 tØnh, thµnh mµ n«ng vµ ng
nghiÖp lµ ngµnh chÝnh.
Sau khi hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt, kÕ
ho¹ch lÇn thø hai ®îc thùc hiÖn ngay tõ n¨m 1998
®Õn 2002, víi ng©n s¸ch trÞ gi¸ 3 ngh×n tØ won.
Nh÷ng môc tiªu chÝnh cña kÕ ho¹ch lÇn nµy bao gåm
®Èy m¹nh phong trµo thÓ thao cho mäi ngêi trªn c¶
172
Çc vËn ®éng viªn Hµn Quèc giµnh huy ch¬ng vµng t¹i §¹i héi thÓ thao
mïa ®«ng 2002, Salt Lake, USA, th¸ng Hai 2002.
níc, ph¸t triÓn çc m«n thÓ thao thÕ m¹nh, sö dông
çc c«ng nghÖ vµ th«ng tin thÓ thao míi ®Ó ph¸t triÓn
çc m«n thÓ thao.
Nh»m hç trî çc môc tiªu kh¸c nhau ®ã, Häc viÖn khoa
häc thÓ thao Hµn Quèc ®ang biªn so¹n mét ch¬ng tr×nh
c¬ së d÷ liÖu ®îc m¸y tÝnh ho¸ gåm tÊt c¶ çc c¬ së thÓ
thao, çc ch¬ng tr×nh, ban huÊn luyÖn viªn vµ tØ lÖ c«ng
chóng tham gia vµo çc ho¹t ®éng thÓ thao.
Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng mµ chÝnh s¸ch thÓ
thao cña ChÝnh phñ ®· ®Ò cËp ®Õn lµ ®Èy m¹nh giao lu
víi CHDCND TriÒu Tiªn. ChÝnh phñ Hµn Quèc tõ l©u
®· ñng hé CHDCND TriÒu Tiªn tham gia çc sù kiÖn thÓ
thao, vµ tin tëng r»ng thÓ thao lµ mét trong nh÷ng c«ng
cô h÷u hiÖu ®Ó hßa gi¶i d©n téc bÞ chia c¾t. Ngoµi ra,
Hµn Quèc còng ñng hé CHDCND TriÒu Tiªn gia nhËp
çc tæ chøc thÓ thao quèc tÕ nh HiÖp héi leo nói thÕ
giíi, vµ liªn ®oµn quyÒn Anh toµn ch©u ¸.
173
Nh×n l¹i §¹i héi Olympic Seoul
§¹i héi thÓ thao mïa hÌ lÇn thø 24 kÐo dµi 16 ngµy
vµ ®îc tæ chøc ë Seoul, Hµn Quèc tõ ngµy 17-9 ®Õn
ngµy 2-10-1988, ®· thµnh c«ng rùc rì víi chñ ®Ò:
Hßa b×nh, Hßa hîp vµ TiÕn bé. §©y lµ ®¹i héi thÓ
thao lín nhÊt tõ tríc tíi giê, víi sù tham gia cña
13.000 vËn ®éng viªn vµ çc quan chøc tíi tõ 160
quèc gia, thÓ hiÖn ý nghÜa hßa b×nh vµ hßa hîp, vît
mäi rµo c¶n chia c¾t ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y,
phÝa B¾c vµ phÝa Nam. Lµ ®¹i héi thÓ thao kh«ng cã
sù tÈy chay ®Çu tiªn trong vßng 12 n¨m, ®¹i héi thÓ
thao Olympic Seoul ®· vît lªn trªn sù chia rÏ t
tëng vµ lîi Ých quèc gia. Thµnh c«ng cña ®¹i héi
Olympic Seoul lÇn nµy lµ kÕt qu¶ cña sù cè g¾ng hÕt
søc m×nh cña ngêi d©n Hµn Quèc nh»m t×m kiÕm sù
hoµ b×nh vµ hoµ hîp cho toµn thÓ loµi ngêi, tinh
thÇn kiªn cêng cña ñy ban Olympic quèc tÕ (IOC)
nh»m lµm sèng l¹i tinh thÇn Olympic vµ ®a chóng
trë thµnh nh÷ng ngµy héi thùc sù cho toµn nh©n lo¹i,
lµ kh¸t väng hßa b×nh chung cho tÊt c¶ çc d©n téc
trªn toµn cÇu.
Mét thµnh c«ng n÷a cña ®¹i héi thÓ thao Olympic
Seoul 1988 lµ Hµn Quèc giê ®©y ®· trë thµnh quèc gia
cã çc trang thiÕt bÞ thÓ thao ®¼ng cÊp quèc tÕ, tËp
trung ë Seoul vµ Busan - hai thµnh phè diÔn ra ®a sè
çc sù kiÖn thÓ thao. Khu liªn hîp thÓ thao Seoul, x©y
dùng trªn diÖn tÝch ®Êt 545.000 m2, bao gåm s©n vËn
®éng Olympic víi søc chøa 100.000 ghÕ, hai nhµ thi
®Êu phôc vô m«n bãng ræ vµ quyÒn Anh, bÓ b¬i trong
nhµ, mét s©n bãng nÐm vµ s©n khëi ®éng.
C«ng viªn Olympic (Olympic Park) réng kho¶ng
1,5 triÖu m2 n»m vÒ phÝa ®«ng nam Seoul, gåm
174
Ngän ®uèc Olympic t¹i ®¹i héi thÓ thao Olympics Seoul n¨m 1988.
cã mét trêng ®ua xe ®¹p víi 6.000 ghÕ kh¸n gi¶,

ba nhµ thi ®Êu ®iÒn kinh, ®Êu kiÕm vµ cö t¹, bÓ b¬i
trong nhµ vµ s©n quÇn vît.
§Þa ®iÓm luyÖn tËp thÓ thao cña çc vËn ®éng viªn
lµ Lµng vËn ®éng viªn Taeneung, n»m ë ngo¹i « phÝa
®«ng Seoul. §îc x©y dùng trªn diÖn tÝch 17,1 ha gi÷a
khung c¶nh nói rõng t¬i ®Ñp, lµng cã s©n trît b¨ng
nghÖ thuËt, bÓ b¬i trong nhµ, phßng tËp b¾n, phßng thÓ
thao phôc vô çc m«n: ®Êu vËt, quyÒn Anh, cö t¹.
Çc sù kiÖn thÓ thao quèc tÕ
Hµn Quèc rÊt tÝch cùc tham gia vµo çc sù kiÖn thi
®Êu thÓ thao quèc tÕ. N¨m 1948, Hµn Quèc lÇn ®Çu
tiªn tham gia §¹i héi thÓ thao Olympic t¹i Lu©n §«n
díi mµu cê riªng. N¨m 1936, mét vËn ®éng viªn
marathon Hµn Quèc, Shon Kee-jeong, ®· giµnh huy
175
ch¬ng vµng t¹i Olympic Berlin, nhng vËn ®éng viªn

nµy l¹i thi ®Êu cho ®éi tuyÓn NhËt B¶n v× lóc ®ã Hµn
Quèc ®ang chÞu ¸ch thèng trÞ cña NhËt B¶n.
Çc vËn ®éng viªn Hµn Quèc tiÕp tôc tham gia nhiÒu
§¹i héi thÓ thao Olympic kh¸c. Trong §¹i héi thÓ thao
n¨m 1976 tæ chøc t¹i Montreal, Hµn Quèc ®øng thø 19
trong sè h¬n 100 níc tham gia. T¹i Olympic n¨m
1984 tæ chøc t¹i Los Angeles, Hµn Quèc ®øng thø 10
trong b¶ng tæng s¾p 140 níc, vµ ®Õn ®¹i héi thÓ thao
Olympic Seoul 1988, Hµn Quèc ®· v¬n lªn vÞ trÝ thø
t trong tæng sè 160 níc tham gia.
Hµn Quèc ®øng thø b¶y trong b¶ng xÕp h¹ng huy
ch¬ng t¹i Olympic Barcelona 1992. §©y lµ sù kiÖn thÓ
thao ®¸ng nhí ®èi víi ngêi d©n Hµn Quèc, ®Æc biÖt lµ
víi vËn ®éng viªn Hwang Young- jo, ngêi ®· giµnh
huy ch¬ng vµng m«n marathon. Anh lµ vËn ®éng viªn
marathon Hµn Quèc ®Çu tiªn giµnh huy ch¬ng vµng vÒ
cho quèc gia t¹i §¹i héi thÓ thao Olympic.
T¹i Olympic Barcelona 1992, Hµn Quèc ®øng thø
b¶y trong sè 172 níc tham gia víi 12 huy ch¬ng
vµng, 5 huy ch¬ng b¹c vµ 12 huy ch¬ng ®ång. §Õn
Olympic Atlanta 1996, Hµn Quèc xÕp thø 10 víi 7 huy
ch¬ng vµng, 15 huy ch¬ng b¹c vµ 5 huy ch¬ng
®ång. Bèn n¨m sau, t¹i Olympic Sydney 2000, Hµn
Quèc giµnh ®îc 8 huy ch¬ng vµng, 9 huy ch¬ng b¹c
vµ 11 huy ch¬ng ®ång.
World Cup 2002 Hµn Quèc/NhËt B¶n

Vßng chung kÕt FIFA World Cup 2002 do Hµn Quèc
vµ NhËt B¶n ®ång ®¨ng cai kÐo dµi mét th¸ng vµ kÕt
thóc ngµy 30-6-2002. World Cup ®Çu tiªn cña thÕ kû 21
gåm 64 trËn ®Êu ®· diÔn ra an toµn mµ kh«ng x¶y ra n¹n
h«-li-g©n hay khñng bè.
§éi tuyÓn bãng ®¸ quèc gia Hµn Quèc vµ NhËt
B¶n ®Òu lät qua giai ®o¹n mét cña vßng chung kÕt,
176
Thñ qu©n ®éi tuyÓn quèc gia Hµn Quèc sót bãng trong mét trËn ®Êu trong khu«n
khæ vßng chung kÕt World Cup FIFA 2002.
hä ®· thi ®Êu kiªn cêng, ®éi tuyÓn NhËt B¶n lät vµo
vßng 1/16, cßn ®éi tuyÓn Hµn Quèc ®· lät vµo ®Õn
trËn b¸n kÕt. §©y lµ thµnh c«ng lín nhÊt mµ mét ®éi
tuyÓn bãng ®¸ quèc gia ch©u ¸ ®¹t ®îc t¹i çc kú
World Cup tõ tríc tíi nay.
Lµ World Cup lÇn ®Çu tiªn ®îc ®ång tæ chøc t¹i
hai quèc gia trong lÞch sö FIFA, World Cup lÇn thø
17 ®· chøng kiÕn kÎ ngo¹i ®¹o Hµn Quèc tiÕn th¼ng
vµo b¸n kÕt tríc sù ng¹c nhiªn cña c¶ thÕ giíi. Mµn
tr×nh diÔn ngÉu høng g©y bÊt ngê cña ®éi tuyÓn quèc
gia Hµn Quèc ®· qu¶ng b¸ m¹nh mÏ cho h×nh ¶nh
§¹i Hµn D©n Quèc, in ®Ëm hai ch÷ Hµn Quèc
trong t©m trÝ b¹n bÌ quèc tÕ.
Vßng chung kÕt bãng ®¸ thÕ giíi 2002 mang l¹i mét
c¬ héi tuyÖt vêi ®Ó xãa ®i nh÷ng h×nh ¶nh tiªu cùc vÒ
Hµn Quèc, vèn g¾n liÒn víi chiÕn tranh, biÓu t×nh, chñ
nghÜa ®éc ®o¸n, vµ ®a Hµn Quèc ®øng vµo hµng
nh÷ng níc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi.
Tinh thÇn thi ®Êu kh«ng biÕt mÖt mái cña çc cÇu
177
§éi cæ ®éng viªn Hµn Quèc, Nh÷ng con quû ®á.
thñ Hµn Quèc ®· g©y Ên tîng m¹nh trong kh¸n gi¶

toµn cÇu vµ lµn sãng Nh÷ng con quû ®á trµn ngËp
®Êt níc cæ vò cho ®éi tuyÓn cña m×nh trong suèt thêi
gian diÔn ra World Cup ®· minh häa cho tinh thÇn
®oµn kÕt cña d©n téc Hµn Quèc.
TÝnh n¨ng ®éng Hµn Quèc ®îc thÓ hiÖn trªn nhiÒu
ph¬ng diÖn, trong vµ ngoµi s©n cá. Hµn Quèc ®ang ®øng
tríc ngìng cöa cña giai ®o¹n cÊt çnh míi trong kinh
tÕ. §©y lµ lóc ChÝnh phñ vµ khu vùc kinh tÕ t nh©n cïng
cÇn tËn dông tèt nhÊt thµnh tùu thÓ thao nµy vèn lµ nh÷ng
®éng lùc khã cã ®îc.
Tù hµo vÒ mµn tr×nh diÔn Ên tîng cña ®éi tuyÓn
Hµn Quèc, b¸o chÝ níc ngoµi nhËn ®Þnh Hµn Quèc lµ
mét trong nh÷ng ®éi bãng thµnh c«ng nhÊt t¹i gi¶i v«
®Þch bãng ®¸ thÕ giíi ®Çu thÕ kû. Ngêi Hµn Quèc
còng g©y Ên tîng cho nh÷ng ngêi kh¸ch níc ngoµi
vÒ mµn cæ vò trªn ®êng phè mét çch trËt tù vµ ®Çy
nhiÖt huyÕt, mµ theo çch nãi cña çc nhµ ph©n tÝch,
®©y lµ mét khu«n mÉu vÒ cæ ®éng cho toµn thÕ giíi.
Ngêi ta íc tÝnh lµ gÇn 22 triÖu ngêi ®· ®æ ra
178
®êng phè ë Hµn Quèc ®Ó cæ vò cho ®éi tuyÓn quèc

gia trong suèt b¶y trËn ®Êu.
Sè ngêi ra ®êng trong trËn Hµn Quèc- Italia lµ 4,2
triÖu cæ ®éng viªn, trong trËn tø kÕt víi T©y Ban Nha
lµ 5 triÖu ngêi, vµ trong trËn b¸n kÕt gÆp ®éi tuyÓn
§øc lµ 6,5 triÖu ngêi. Trong trËn ®Êu tranh huy
ch¬ng ®ång víi ®éi tuyÓn Thæ NhÜ Kú vµo ngµy 29-
6-2002 ®· cã 2,17 triÖu ngêi ®æ ra ®êng.
Tæng sè 10,48 triÖu ngêi ®· tËp trung trªn çc
®êng phè Seoul trong suèt b¶y trËn ®Êu, con sè nµy
t¬ng ®¬ng 88% d©n sè thñ ®« Seoul.
Tõ n¨m 1971, Hµn Quèc b¾t ®Çu tæ chøc çc cuéc thi
®Êu bãng ®¸ quèc tÕ hµng n¨m, ban ®Çu ®îc biÕt ®Õn
víi tªn gäi Cup Tæng thèng. Çc gi¶i ®Êu, tõ khi ®îc
®æi l¹i tªn thµnh Cup Hµn Quèc, ®· ®ãng gãp phÇn quan
träng vµo sù n©ng cao ®¸ng kÓ kü thuËt cña çc cÇu thñ
ë ch©u ¸ vµ ®· cñng cè sù hiÓu biÕt vµ t×nh h÷u nghÞ
gi÷a çc ®éi tuyÓn tham gia. Gi¶i ®Êu thêng thu hót çc
®éi bãng tõ ch©u ¸, ch©u ¢u, Mü Latin, ch©u Phi. N¨m
1983, Hµn Quèc ®· trë thµnh níc ch©u ¸ ®Çu tiªn cã
gi¶i bãng ®¸ chuyªn nghiÖp. N¨m 1994, gi¶i bãng ®¸
chuyªn nghiÖp ®îc ®æi tªn thµnh K-League. HiÖn nay,
cã mêi ®éi bãng ®ang thi ®Êu trong khu«n khæ gi¶i nµy.
Tõ mïa gi¶i n¨m 1996, çc cÇu thñ níc ngoµi ®îc
phÐp tham gia thi ®Êu trong khu«n khæ gi¶i.
Çc sù kiÖn thÓ thao quèc gia
§¹i héi thÓ thao quèc gia ®îc tæ chøc th¸ng Mêi
hµng n¨m gåm 39 m«n thÓ thao ®îc ®a vµo thi ®Êu
chÝnh thøc víi sù tham gia cña çc vËn ®éng viªn trªn
kh¾p c¶ níc. §¹i héi nµy ®îc tæ chøc lu©n phiªn
gi÷a çc thµnh phè lín, nh Seoul, Busan, Daegu,
Gwangju, vµ Incheon.
179
VËn ®éng viªn bãng chµy gèc Hµn Quèc Park Chan-ho thi ®Êu t¹i
gi¶i nhµ nghÒ Mü; vµ Pak Se- ri vµ chiÕc cóp v« ®Þch gi¶i LPGA.
§¹i héi thÓ thao thiÕu nhi toµn quèc còng ®îc tæ
chøc hµng n¨m cho løa tuæi häc sinh tiÓu häc vµ trung
häc c¬ së, thu hót h¬n 10.000 häc sinh trªn c¶ níc
tham gia. §¹i héi thÓ thao quèc gia mïa ®«ng, tæ chøc
vµo th¸ng Mét hµng n¨m, gåm çc m«n thi trît b¨ng
tèc ®é, trît b¨ng nghÖ thuËt, trît tuyÕt, khóc c«n
cÇu trªn b¨ng vµ v¸n trît.
Mét sù kiÖn thÓ thao kh¸c còng ®îc tæ chøc hµng
n¨m lµ ®¹i héi thÓ thao toµn quèc dµnh cho ngêi
khuyÕt tËt. Sù kiÖn nµy ®îc tæ chøc ®Òu ®Æn hµng n¨m
kÓ tõ n¨m 1981, ®Ó ®a ngêi khuyÕt tËt trong c¶ níc
xÝch l¹i gÇn nhau vµ thÓ hiÖn kü n¨ng thÓ thao.
Trît tuyÕt ®· nhanh chãng trë thµnh m«n thÓ thao
mïa ®«ng phæ biÕn trong giíi trÎ Hµn Quèc trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Mïa trît tuyÕt ë Hµn Quèc
thêng ng¾n, tõ cuèi th¸ng Mêi Hai ®Õn ®Çu th¸ng
Ba, trong thêi gian nµy nh÷ng chiÕc xe buýt ch¹y
tuyÕn gi÷a çc khu trît tuyÕt xa thµnh phè vµ Seoul.
Vµo th¸ng Hai hµng n¨m, §¹i héi trît tuyÕt dµnh cho
ngêi níc ngoµi ®îc tæ chøc ë khu trît
Yongpyeong. Hµng ngµn kh¸ch du lÞch tõ çc níc
§«ng Nam ¸ ®Õn th¨m Seoul vµo mïa ®«ng còng tíi
çc khu nµy ch¬i trît tuyÕt vµ trît b¨ng.
180
Çc m«n thÓ thao kh¸c

Ngêi Hµn Quèc cßn dÉn ®Çu trong mét sè m«n thÓ
thao kh¸c t¹i çc kú Olympic vµ çc cuéc thi ®Êu quèc
tÕ lín kh¸c, nh çc gi¶i bãng chµy, g«n, b¾n tªn, b¾n
sóng, bãng bµn, trît b¨ng tèc ®é vµ trît tuyÕt.
GÇn ®©y, çc ng«i sao bãng chµy cña Hµn Quèc ®·
b¾t ®Çu ghi danh trong çc gi¶i thi ®Êu ë Hoa Kú vµ
NhËt B¶n. Sau bíc khëi ®Çu vÊt v¶ t¹i gi¶i chuyªn
nghiÖp, Park Chan-ho hiÖn ®ang lµ cÇu thñ bãng chµy
ch¬i cho Texas Rangers vµ Kim Byung-hyun ®ang thi
®Êu cho Arizona Diamondbacks. Choi Hee-sup còng
lµ mét vËn ®éng viªn tiªn phong ®Çy triÓn väng ®ang
ch¬i trong khu«n khæ gi¶i Chicago Cubs, mét gi¶i nhµ
nghÒ cña Mü.
§èi víi m«n g«n, Hµn Quèc gÇn ®©y ®· cã nhiÒu vËn
®éng viªn cã ®¼ng cÊp quèc tÕ. §Æc biÖt, çc n÷ vËn
®éng viªn g«n Hµn Quèc nh Pak Seri, Kim Mi-hyun vµ
Grace Park ®· tù kh¼ng ®Þnh m×nh b»ng nh÷ng chiÕn
th¾ng t¹i gi¶i LPGA hay gi¶i Mü më réng. Choi Kyung-
ju ®· giµnh hai danh hiÖu t¹i gi¶i PGA n¨m 2002.
Trong lµng quÇn vît, Lee Hyung- taik ®· trë thµnh
vËn ®éng viªn Hµn Quèc ®Çu tiªn giµnh chiÕn th¾ng
t¹i cuéc thi quèc tÕ Addidas tæ chøc t¹i Sydney,
Australia vµo th¸ng 1-2003.
Çc m«n thÓ thao truyÒn thèng

Çc tµi liÖu cßn lu gi÷ cho thÊy ngêi Hµn Quèc cæ
cã rÊt nhiÒu trß ch¬i thÓ thao truyÒn thèng, nh th¶ diÒu,
ch¬i kÐo co, ®¸nh ®u (geune), ®¸ cÇu (jegichai), bËp bªnh
(neolttwigi) vµ taekwondo vµ ssireum. Th¶ diÒu lµ mét
trong nh÷ng trß ch¬i phæ biÕn nhÊt vµo mïa ®«ng khi trêi
cã giã m¹nh. Theo truyÒn thèng, nh÷ng ngµy ®Çu N¨m
míi thêng lµ nh÷ng ngµy mµ mäi ngêi cïng nhau th¶
rÊt nhiÒu con diÒu cã h×nh d¸ng vµ mµu s¾c phong phó.
Trß ch¬i kÐo co cña ngêi Hµn Quèc thêng thu hót
181
Taekwondo, m«n ph¸i vâ thuËt tù vÖ cña Hµn Quèc, thu hót ®îc
nhiÒu ngêi trªn toµn thÕ giíi.
®îc nh÷ng nhãm ®«ng çc ngêi d©n trong lµng

cïng ch¬i, hä chia thµnh hai ®éi. Çc thµnh viªn cña
hai ®éi cïng n¾m vµo sîi d©y thõng dµi ®îc bÖn tõ
çc sîi r¬m, hä cè g¾ng kÐo thËt m¹nh sîi thõng, v×
hä tin r»ng bªn th¾ng cuéc trong trß ch¬i sÏ cã ®îc
mét vô mïa béi thu.
Geune còng lµ mét trß ch¬i phæ biÕn dµnh cho phô n÷,
vµ thêng ®îc ch¬i vµo ngµy Dano, TÕt §oan Ngä vµo
th¸ng N¨m hoÆc th¸ng S¸u trong n¨m. Cã rÊt nhiÒu kiÓu
ch¬i, ngêi ch¬i cã thÓ nhón nh¶y trªn chiÕc ®u ®¬n hoÆc
®u ®«i trªn 2 sîi d©y thõng treo tõ trªn cao.
Jegichagi, lµ trß ch¬i dµnh cho çc bÐ trai, thêng
®îc ch¬i vµo mïa ®«ng. Qu¶ cÇu ®îc lµm tõ nh÷ng
®ång xu cò cã mét lç ë gi÷a, sau ®ã ®îc bäc giÊy
hoÆc v¶i, l«ng ®îc c¾m xuyªn qua ®ã vµ vßng quanh
®ång xu theo h×nh trßn. Qu¶ cÇu ®îc ®¸ b»ng mét
ch©n hoÆc c¶ hai ch©n, vµ ngêi ®¸ cÇu ®îc l©u nhÊt
mµ kh«ng ®Ó qu¶ cÇu r¬i xuèng ®Êt sÏ giµnh chiÕn
th¾ng.
Neolttwigi gÇn gièng víi trß ch¬i bËp bªnh ë ch©u ¢u.
Trß ch¬i nµy sö dông mét v¸n dµi gäi lµ neol, mét tói ®Çy
182
thãc hoÆc lµ trén lÉn c¶ thãc vµ r¬m ®îc ®Æt ë gi÷a miÕng
v¸n. Hai bÐ g¸i mÆc trang phôc truyÒn thèng mµu s¾c rùc
rì ngåi ë hai ®Çu cña tÊm v¸n vµ lÇn lît lµm cho nhau
®îc n©ng lªn kh«ng trung.
Trong tÊt c¶ çc trß ch¬i truyÒn thèng cßn tån t¹i tíi
b©y giê, m«n vâ thuËt Taekwondo ®îc biÕt ®Õn nhiÒu
nhÊt trªn thÕ giíi, vµ lµ m«n thÓ thao quèc tÕ duy nhÊt
®îc chÝnh thøc c«ng nhËn lµ cã nguån gèc tõ Hµn
Quèc vµ ®îc nhiÒu ngêi trªn toµn thÕ giíi luyÖn tËp.
Taekwondo sö dông søc m¹nh toµn bé c¬ thÓ, ®Æc
biÖt lµ hai tay vµ ch©n, nhng ®ång thêi còng rÌn
luyÖn tÝnh çch qua nh÷ng bµi tËp thÓ lùc, cïng víi
nh÷ng kü thuËt ®¶m b¶o tÝnh kû luËt. M«n vâ thuËt tù
vÖ nµy ®· trë thµnh m«n thÓ thao quèc tÕ tõ bèn thÕ kû
nay víi kho¶ng 3000 huÊn luyÖn viªn ngêi Hµn
Quèc hiÖn ®ang d¹y Taekwondo t¹i h¬n 150 quèc gia.
B»ng chøng cho sù tån t¹i cña Taekwondo cïng
ph¬ng ph¸p phßng thñ cã hÖ thèng sö dông ph¶n x¹
b¶n n¨ng cña c¬ thÓ b¾t nguån tõ mét sè nghi lÔ ®îc
thùc hiÖn trong çc sù kiÖn cã tÝnh chÊt t«n gi¸o trong
kû nguyªn cña çc quèc gia cæ ®¹i.
Trong çc nghi lÔ t«n gi¸o nh Yeonggo,
Dongmaeng (mét kiÓu lÔ t¹ ¬n Trêi) hay Mucheon
(Thiªn vò), ngêi Hµn Quèc cæ thêng thùc hiÖn
nh÷ng ®éng t¸c ®Æc trng cho sù rÌn luyÖn thÓ chÊt vµ
nh÷ng ®éng t¸c nµy ®· dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn trêng
ph¸i Taekwondo.
ë Hµn Quèc, Liªn ®oµn Taekwondo cã 3,8 triÖu héi
viªn, vµ lµ tæ chøc thÓ thao ®«ng ®¶o nhÊt trong Uû
ban thÓ thao Hµn Quèc. Liªn ®oµn Taekwondo thÕ
giíi (WTF) cã trô së ®Æt t¹i Seoul, ®· chÝnh thøc ®îc
ñy ban Olympic quèc tÕ c«ng nhËn lµ c¬ quan qu¶n
lý cña m«n thÓ thao nµy tõ n¨m 1980. Taekwondo lµ
m«n thÓ thao tiªu biÓu trong ®¹i héi thÓ thao Olympic
Seoul 1988, ®iÒu nµy cho thÊy Taekwondo ®· ®îc
183
Ssireum, m«n vËt truyÒn thèng Hµn Quèc, hiÖn lµ mét m«n thÓ thao phæ biÕn.
phæ biÕn trªn toµn thÕ giíi.

Nã chÝnh thøc trë thµnh m«n thÓ thao thi ®Êu giµnh
huy ch¬ng tõ Olympic 2000 tæ chøc t¹i Sydney.
Ssireum, m«n vËt truyÒn thèng cña Hµn Quèc, còng
lµ mét m«n thÓ thao thi ®Êu d©n gian, trong ®ã hai
®Êu thñ n¾m vµo satba (d©y v¶i th¾t quanh lng vµ
b¾p ®ïi), sö dông toµn bé søc m¹nh vµ çc kü thuËt
cña m×nh ®Ó vËt ®èi thñ xuèng sµn ®Êu. LÞch sö m«n
vËt truyÒn thèng Ssireum b¾t ®Çu cïng thêi víi sù
h×nh thµnh sinh ho¹t céng ®ång. Trong x· héi cæ, con
ngêi ph¶i chiÕn ®Êu ®Ó chèng l¹i nh÷ng loµi thó
hoang, kh«ng ph¶i chØ ®Ó tù vÖ, mµ cßn ®Ó t×m thøc
¨n. Bªn c¹nh ®ã, çc céng ®ång nµy kh«ng thÓ tr¸nh
khái viÖc xung ®ét víi nh÷ng bé téc kh¸c. V× vËy, con
ngêi ph¶i luyÖn tËp nh÷ng h×nh thøc vâ thuËt kh¸c
nhau ®Ó b¶o vÖ chÝnh m×nh.
Ngêi th¾ng cuéc trong mçi gi¶i ®Êu Ssireum
theo tËp tôc sÏ ®îc tÆng thëng mét con bß, kh«ng
chØ lµ biÓu tîng cña søc m¹nh mµ cßn lµ mét vËt
cã gi¸ trÞ trong x· héi n«ng nghiÖp.
Trong x· héi Hµn Quèc hiÖn ®¹i, Ssireum vÉn
184
Kh¸n gi¶ Hµn Quèc theo dâi çc trËn ®Êu bãng chµy vµ bãng ræ chuyªn nghiÖp.
næi bËt nh mét m«n thÓ thao thu hót nhiÒu ngêi,
chø kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mét trß thi ®Êu d©n
gian ®îc tæ chøc vµo çc ngµy lÔ héi. HiÖp héi
Ssireum Hµn Quèc còng ®· rÊt thµnh c«ng trong
viÖc qu¶ng b¸ cho thÕ giíi biÕt ®Õn m«n vËt nµy
th«ng qua viÖc tæ chøc nh÷ng trËn thi ®Êu cã chÊt
lîng cao. Ssireum giê ®©y ®· næi tiÕng nh lµ mét
trong nh÷ng m«n thÓ thao quèc gia ®îc nhiÒu
ngêi yªu thÝch ®Õn nçi çc trËn ®Êu vËt ®Òu ®îc
têng thuËt trªn truyÒn h×nh ®Ó mäi kh¸n gi¶ ®Òu
cã thÓ theo dâi t¹i nhµ. Çc luËt ®Êu vµ nguyªn t¾c
®îc ®iÒu chØnh phï hîp h¬n, Ssireum kh«ng
ngõng ph¸t triÓn tõ mét m«n vËt truyÒn thèng kÕt
hîp víi çc ph¬ng ph¸p tù vÖ ®· trë thµnh mét
m«n thi ®Êu d©n gian ®îc nhiÒu ngêi yªu thÝch
vµ ®· trë thµnh mét phÇn trong cuéc sèng cña
ngêi Hµn Quèc ngµy nay.
185
Leo nói vµo mïa ®«ng.
Vui ch¬i gi¶i trÝ

C«ng nghiÖp vui ch¬i gi¶i trÝ lµ mét trong nh÷ng
ngµnh cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh nhÊt ë Hµn Quèc, v×
ngµy cµng cã nhiÒu ngêi tham gia vµo çc ho¹t ®éng
vui ch¬i gi¶i trÝ phong phó vµ v× møc sèng cña ngêi
d©n trªn c¶ níc ®îc n©ng cao. Ngêi Hµn Quèc,
vèn lµ nh÷ng ngêi thÝch ho¹t ®éng ngoµi trêi vµ hä
tham gia çc ho¹t ®éng gi¶i trÝ còng tÝch cùc nh lµ lóc
hä lµm viÖc. ë Hµn Quèc cã rÊt nhiÒu b¶o tµng, cung
®iÖn, chïa chiÒn, l¨ng tÈm, c«ng viªn, çc khu b¶o tån
lÞch sö vµ danh lam th¾ng c¶nh tr¶i däc ®Êt níc, ®ã
lµ nh÷ng ®iÓm ®Ó gia ®×nh ®i nghØ vµ ®i picnic rÊt lý
tëng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu ngêi dêng
nh ®· nhËn thÊy tËp thÓ dôc lµ çch sö dông thêi gian
rçi r·i rÊt h÷u Ých ®ång thêi l¹i t¨ng cêng ®îc søc
kháe.
QuÇn vît vµ ch¹y bé lµ hai bµi tËp thÓ dôc buæi s¸ng
phæ biÕn nhÊt. Nh÷ng ai cã khiÕu thÓ thao h¬n thêng
lËp thµnh çc ®éi vµ ch¬i ®¸ bãng vµo buæi s¸ng. Çc
m«n thÓ thao kh¸c ®îc nhiÒu ngêi lùa chän lµ b¬i,
®i bé ®êng dµi, g«n, trît tuyÕt, lít v¸n níc, c©u
186
ç níc mÆn vµ níc ngät, lít v¸n buåm vµ bãng nÐm.

Ngoµi ra cßn cã çc m«n thÓ thao thu hót ®îc nhiÒu
kh¸n gi¶ theo dâi nh bãng ®¸, bãng chµy, bãng
chuyÒn, quyÒn Anh vµ ssireum.
GÇn ®©y, ngµy cµng cã nhiÒu ngêi d©n thµnh thÞ
muèn ®îc nghØ ng¬i ë nh÷ng vïng xa nhµ. Ngµy
cµng cã nhiÒu gia ®×nh cã xe « t« riªng, nªn nhiÒu gia
®×nh cã thÓ ®i du lÞch ra ngoµi thµnh phè, ®Õn çc vïng
nói, hay çc b·i biÓn vµo ngµy nghØ cuèi tuÇn hay çc
dÞp lÔ TÕt. §ång thêi, viÖc theo dâi truyÒn h×nh, ch¬i
janggi (cê Hµn Quèc) hay baduk (cê v©y) còng vÉn lµ
nh÷ng çch sö dông thêi gian cuèi tuÇn phæ biÕn.
§Æc biÖt, hÇu hÕt mäi cuèi tuÇn, çc vïng ®åi nói ë
ngo¹i « çc thµnh phè thêng thu hót rÊt ®«ng nh÷ng
ngêi muèn ®i bé ®êng dµi hay leo nói. KÓ tõ khi
vËn ®éng viªn leo nói Hµn Quèc Ko Sang- do leo lªn
®îc ®Ønh Everest vµo th¸ng 9-1977, sè ngêi tham
gia leo nói vµ ®i bé ®êng dµi t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Trªn
thùc tÕ, 70% l·nh thæ Hµn Quèc lµ ®åi nói, vµ ngêi
Hµn Quèc vÒ b¶n chÊt l¹i rÊt yªu tù nhiªn, nªn rÊt
nhiÒu ngêi Hµn Quèc yªu thÝch m«n thÓ thao nµy.
187
Toµn c¶nh thµnh phè Seoul.
Du lÞch
Víi thiªn nhiªn t¬i ®Ñp, di s¶n v¨n hãa vµ lÞch sö
®éc ®¸o, Hµn Quèc ®em l¹i cho du kh¸ch quèc tÕ
nhiÒu ®iÒu thó vÞ. N»m trªn b¸n ®¶o TriÒu Tiªn, cã
khÝ hËu bèn mïa râ rÖt, Hµn Quèc lµ mét bøc tranh
phong c¶nh h÷u t×nh, cã nói non, thung lòng, nh÷ng
dßng s«ng vµ biÓn c¶. Xuyªn suèt ®Êt níc Hµn
Quèc cã hµng ngµn ®iÖn thê, miÕu thê cæ, cung ®iÖn,
nh÷ng bøc phï ®iªu, chïa chiÒn, khu kh¶o cæ, ph¸o
®µi, lµng d©n gian vµ çc b¶o tµng. GÇn ®©y du lÞch
gi÷a hai miÒn Nam vµ B¾c TriÒu Tiªn ®· ®îc nèi l¹i,
vµ nhiÒu ch¬ng tr×nh tham quan kh¸c díi sù b¶o
®¶m cña chÝnh quyÒn CHDCND TriÒu Tiªn còng sÏ
®îc thùc hiÖn trong thêi gian kh«ng l©u n÷a.
Ngoµi ra, do çc ph¬ng tiÖn vµ thiÕt bÞ chÊt lîng
cao, ®iÒu kiÖn ®Þa lý khÝ hËu thuËn lîi, Hµn Quèc gÇn
®©y trë nªn næi tiÕng lµ mét ®Þa ®iÓm tæ chøc thi ®Êu
çc m«n thÓ thao mïa ®«ng rÊt lý tëng, ®Æc biÖt lµ
çc gi¶i thi ®Êu trong khu vùc §«ng ¸. Hµn Quèc ®·
®¨ng cai tæ chøc thµnh c«ng Cuéc häp thîng ®Ønh
¸-¢u (ASEM) th¸ng 10-2000, phiªn häp toµn thÓ tæ
chøc du lÞch thÕ giíi (WTO) th¸ng 9-2001, vµ vßng
188
chung kÕt FIFA World Cup 2002 cïng NhËt B¶n.

Hµn Quèc hiÖn ®ang nç lùc ®Ó trë thµnh ®iÓm du lÞch
cña thÕ giíi.
Ngµnh du lÞch Hµn Quèc trong ba thËp kû qua ®·
cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn nh¶y vät. Sè lîng du
kh¸ch quèc tÕ t¨ng tõ 173.335 n¨m 1970 lªn 5,1
triÖu n¨m 2001. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch Hµn
Quèc lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña søc t¨ng trëng kinh tÕ
phi thêng, nhng sù ph©n bæ çc nguån lùc cßn lµ
yÕu tè quan träng h¬n. ChÝnh phñ Hµn Quèc ®· thùc
thi hµng lo¹t nh÷ng quy ®Þnh míi nh»m ph¸t triÓn
ngµnh du lÞch, nhê ®ã sè lît kh¸ch du lÞch ®· t¨ng
víi tèc ®é 5% trong thËp kû võa qua.
Hµn Quèc cã rÊt nhiÒu dù ¸n ph¸t triÓn çc nguån
lùc du lÞch vµ çc ph¬ng tiÖn vËt chÊt nh ®iÒu kiÖn
sinh ho¹t, m¹ng líi giao th«ng vËn t¶i, dÞch vô du
lÞch, çc vên quèc gia, b¶o tµng, s©n g«n, sßng b¹c.
Sè lîng híng dÉn viªn du lÞch ngµy cµng t¨ng,
thµnh th¹o tiÕng Anh, tiÕng NhËt, Trung còng nh
nhiÒu ng«n ng÷ kh¸c ®ang ®îc ®µo t¹o vµ khai th¸c.
HÇu hÕt çc ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn du lÞch vµ dù ¸n
ph¸t triÓn ngµnh nµy do Tæ chøc du lÞch quèc gia
Hµn Quèc (KNTO) ®iÒu hµnh.
Thµnh phÇn çc du kh¸ch tíi Hµn Quèc tõ kho¶ng
ba thËp kû qua ®· trë nªn rÊt phong phó, hä tíi tõ çc
quèc gia ch©u Mü vµ c¶ ch©u ¸. N¨m 1970, sè lîng
du kh¸ch ch©u Mü chiÕm 32% tæng sè du kh¸ch
quèc tÕ, du kh¸ch NhËt B¶n chiÕm tØ lÖ cao thø 2.
Vµo n¨m 2001, çc du kh¸ch ®Õn tõ NhËt B¶n chiÕm
46,2% tæng sè kh¸ch níc ngoµi, tiÕp theo lµ kh¸ch
du lÞch Trung Quèc chiÕm 9,4%, kh¸ch du lÞch ngêi
Mü chiÕm 8,3%.
189
S©n bay quèc tÕ Incheon.
§Õn víi Hµn Quèc

B»ng ®êng hµng kh«ng: Hµn Quèc cã chuyÕn
bay tíi hÇu hÕt çc thµnh phè lín trªn toµn thÕ giíi,
hoÆc lµ çc tuyÕn bay th¼ng hoÆc lµ çc chuyÕn bay
chuyÓn tõ çc s©n bay quèc tÕ lín ë §«ng ¸.
Kho¶ng 37 s©n bay quèc tÕ thêng xuyªn thùc hiÖn
h¬n 1500 chuyÕn bay ®Õn vµ ®i tõ Hµn Quèc mçi
tuÇn. Hµn Quèc cã bèn s©n bay quèc tÕ: s©n bay
quèc tÕ Incheon ë thµnh phè Incheon b¾t ®Çu ®i vµo
ho¹t ®éng tõ ngµy 29-03-2001, s©n bay Gimhae,
Jeju-do vµ Cheongju. Gimhae vµ Jeju cã chuyÕn bay
hai chiÒu trùc tiÕp sang Tokyo, Fukuoka, Nagoya vµ
Osaka ë NhËt B¶n.
Korean Air (KAL), lµ mét trong hai h·ng hµng
kh«ng quèc gia lín nhÊt, ®· më ®êng bay míi gi÷a
Seoul vµ çc s©n bay ch©u ¢u, Mü vµ Trung §«ng.
§iÓm ®ãn kh¸ch bay trong thµnh phè (KCAT) ®îc
®Æt gÇn trung t©m th¬ng m¹i quèc tÕ Hµn Quèc ë
Samseong-dong, n¬i lµm thñ tôc vµo s©n bay, kiÓm
tra hé chiÕu, thu thuÕ s©n bay. Çc tuyÕn xe buýt
190
Quang c¶nh nói Bukhansan.
ch¹y suèt nèi gi÷a s©n bay Incheo vµ KCAT cø 10

®Õn 20 phót l¹i cã mét chuyÕn, Nh÷ng KCAT kh¸c
®îc më t¹i s©n bay quèc tÕ Gimpo.
Çc tuyÕn xe buýt ®Æc biÖt ra s©n bay hoÆc xe buýt
trong thµnh phè tõ çc ®iÓm ®ãn kh¸c nhau ë Seoul,
cø 15 phót cã mét chuyÕn, ho¹t ®éng tõ 5:00 giê
s¸ng ®Õn 10:30 tèi, tuyÕn xe nµy cã chi phÝ thÊp h¬n
so víi tuyÕn xe KAL nèi liÒn s©n bay quèc tÕ
Incheon víi 19 kh¸ch s¹n lín ë Seoul.
Tõ n¨m 1963, Seoul ®· cã tªn trong lÞch tr×nh bay
vßng quanh thÕ giíi do Liªn hiÖp vËn t¶i hµng kh«ng
quèc tÕ (IATA) th«ng qua. §iÒu nµy cho phÐp bÊt cø
mét kh¸ch du lÞch nµo cã vÐ ®i vßng quanh thÕ giíi
cã thÓ ®Õn th¨m Hµn Quèc mµ kh«ng mÊt thªm
chi phÝ.
§Õn Hµn Quèc b»ng tµu thñy: Cã nhiÒu chuyÕn
tµu h¬i níc cã dÞch vô ®a du kh¸ch ®Õn víi Hµn
Quèc. Trong sè çc chuyÕn tµu nµy xuÊt ph¸t tõ bê
biÓn miÒn T©y níc Mü cã chuyÕn Waterman
Steamship, American Pioneer, Pacific Far East,
191
Pacific Orient Express, State Marine vµ United

States Lines. Mét sè c«ng ty vËn t¶i biÓn nh
BuGwan Ferry, Korea Ferry vµ Korea Marine
Express còng cã dÞch vô tµu thêng xuyªn nèi liÒn
Busan vµ ®¶o Jeju-do víi çc c¶ng biÓn cña NhËt
B¶n ë Shimonoseki, Kobe vµ Hokada. Ngoµi ra cßn
cã nh÷ng tuyÕn tµu kh¸ch gi÷a Incheon vµ çc c¶ng
biÓn Trung Quèc ë Thiªn T©n vµ Weihai.
Çc lo¹i xe t nh©n chØ ®îc t¹m thêi vµo Hµn Quèc
nÕu çc du kh¸ch ®· ®Õn Hµn Quèc b»ng tµu, nÕu çc
l¸i xe ®· cã ®ñ nh÷ng giÊy tê hîp lÖ.
Th¸m hiÓm Hµn Quèc

Seoul
N»m bªn dßng s«ng Hµn, Seoul lµ thñ ®« cña Hµn
Quèc víi d©n sè trªn 11 triÖu ngêi. Seoul hiÖn võa
®îc b¶o tån võa ®îc x©y dùng l¹i trong suèt qu¸
tr×nh ®« thÞ hãa vµ c«ng nghiÖp hãa, thµnh phè thñ ®«
tiÕp tôc ®ãng vai trß mét trung t©m phån thÞnh vµ ph¸t
triÓn m¹nh c¶ vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa vµ gi¸o dôc.
Seoul lµ mét trong mêi thµnh phè lín nhÊt thÕ
giíi, nh÷ng nÐt ®Æc trng cho qu¸ khø vµ hiÖn t¹i cña
thµnh phè cïng tån t¹i ®an xen trong nhau. Nh÷ng
Insa-dong khu vùc ®îc nhiÒu du kh¸ch th¨m quan.

192
Vui ch¬i t¹i c«ng viªn Lotte World ë Seoul.
cung ®iÖn hµng tr¨m n¨m tuæi, nh÷ng cæng thµnh,

®Òn miÕu, vên hoa vµ nh÷ng bé su tËp nghÖ thuËt
v« gi¸ trong çc b¶o tµng minh ho¹ cho qu¸ khø hµo
hïng cña thµnh phè trung t©m nµy, ®ång thêi, nh÷ng
toµ nhµ cao chäc trêi s¸ng lÊp l¸nh vµ dßng xe cé hèi
h¶ l¹i thÓ hiÖn mét hiÖn t¹i ®Çy søc sèng m·nh liÖt.
Seoul cæ ®îc bao bäc xung quanh bëi bèn ngän
nói n»m bªn trong vµ bèn ngän nói phÝa bªn ngoµi.
Bèn ngän nói bªn trong gåm cã nói Bugaksan vÒ
phÝa b¾c, nói Naksan vÒ phÝa ®«ng, nói Inwangsan vÒ
phÝa t©y vµ nói Namsan vÒ phÝa nam, gîi cho ta nhí
®Õn bøc têng thµnh cæ bao bäc thµnh ®« cña triÒu
®¹i Joseon (1392-1920). Bèn ngän nói bªn ngoµi lµ
nói Bukhansan n»m vÒ phÝa b¾c, nói Yongmasan
n»m vÒ phÝa ®«ng, nói Deogyangsan n»m vÒ phÝa t©y
vµ nói Gwanaksan n»m vÒ phÝa nam. Mçi ngän nói
®Òu cã vÎ ®Ñp riªng, chóng lµm nªn vÎ ®Ñp thiªn
nhiªn ®éc ®¸o vµ ®øng trªn ®ã cã thÓ phãng tÇm nh×n
toµn c¶nh thµnh phè Seoul. Däc nh÷ng d·y nói nµy
cßn cã hµng tr¨m con suèi trong m¸t vµ s¹ch sÏ ®Ó
nh÷ng ®oµn ngêi ®i bé ®êng dµi hay leo nói cã thÓ
uèng vµ dõng l¹i nghØ ng¬i.
§Õn Seoul, kh«ng du kh¸ch nµo cã thÓ lµm ng¬
193
tríc sù cuèn hót cña bèn cung ®iÖn cæ cã

tõ triÒu Joseon: Gyeongbokgung, Deoksungung,
Changdeokgung, vµ Changgyeonggung. MiÕu thê
Jongmyo, miÕu thê tæ tiªn triÒu Joseon,
cïng víi Huwon (HËu viªn) n»m ngay c¹nh
Changdeokgung, næi bËt víi phong c¶nh vên
tuyÖt ®Ñp vµ lèi kiÕn tróc cæ ®iÓn. Mét trong nh÷ng
khu vùc næi tiÕng nhÊt ®èi víi kh¸ch du lÞch níc
ngoµi lµ Insa-dong, n»m gÇn trung t©m Seoul, víi
nh÷ng d·y cöa hµng b¸n ®å cæ, phßng trng bµy
nghÖ thuËt, phßng trµ truyÒn thèng, qu¸n ¨n vµ çc
cöa hµng s¸ch. §©y lµ n¬i cã thÓ tháa m·n yªu cÇu
cña c¶ nh÷ng du kh¸ch thÝch mua s¾m lÉn nh÷ng nhµ
su tÇm.
Kh¸ch du lÞch níc ngoµi cßn ®Æc biÖt quan t©m
®Õn B¶o tµng Quèc gia, Trung t©m biÓu diÔn nghÖ
thuËt truyÒn thèng Hµn Quèc, Trung t©m biÓu diÔn
nghÖ thuËt Sejong, Phßng triÓn l·m nghÖ thuËt
Ho-Am, Nhµ Hµn Quèc. B¶o tµng nghÖ thuËt ®¬ng
®¹i quèc gia t¹i Gwacheon, mét thµnh phè vÖ tinh
n»m vÒ phÝa nam, còng lµ mét trong nh÷ng ®Þa ®iÓm
®¸ng ®Ó tham quan.
Tõ c«ng viªn nói Namsan, n»m ë trung t©m Seoul,
Ph¸o ®µi Suwon, cã tªn trong danh s¸ch di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi cña UNESCO.
194
Lµng d©n gian Hµn Quèc ë Yongin.
du kh¸ch cã thÓ thëng thøc toµn c¶nh thµnh phè tõ

trªn Th¸p Seoul, hoÆc ng¾m phong c¶nh çc lµng
truyÒn thèng ®îc t¸i t¹o.
Trong vµ xung quanh thµnh phè Seoul cã v« sè çc
c«ng viªn nh Olympic Park, Seoul Grand Park,
Citizens Forest, n¬i du kh¸ch kh«ng chØ nghØ ng¬i
mµ cßn cã thÓ ®i bé, ®i xe ®¹p, thËm chÝ ®i xe m¸y.
Nh÷ng c«ng viªn nµy n»m trong nh÷ng di s¶n quý gi¸
nhng t¬ng ®èi khuÊt cña Seoul v× vËy ngêi d©n
Seoul thêng tËn dông nh÷ng n¬i nµy trong khi kh¸ch
du lÞch níc ngoµi l¹i thêng bá qua.
Du kh¸ch sÏ kh«ng thÓ c¶m thÊy mét chuyÕn ®i
th¨m Seoul hoµn h¶o nÕu kh«ng thëng thøc mét b÷a
c¬m Hµn Quèc ë nh÷ng nhµ hµng hiÖn ®¹i hoÆc trong
nh÷ng nhµ hµng nÊu theo kiÓu Hµn Quèc truyÒn
thèng. Nh÷ng ®Æc s¶n cña Trung Quèc vµ NhËt B¶n,
còng nh nh÷ng mãn ¨n Ph¸p, Italia, Mexico,
Pakistan hay bÊt k× v¨n hãa Èm thùc cña níc nµo
còng ®Òu cã thÓ t×m thÊy t¹i ®©y.
§êi sèng ban ®ªm ë Seoul còng thËt lµ nhén nhÞp
víi çc qu¸n bar, cafÐ, çc c©u l¹c bé ®ªm. Chóng ta
195
cã thÓ ng¾m c¶nh ban ®ªm tuyÖt ®Ñp cña Seoul b»ng
chuyÕn tµu ®i däc s«ng Hµn, con s«ng ch¶y qua tr¸i
tim cña thµnh phè.
Vïng phô cËn Seoul
TØnh Gyeonggi-do n»m ë trung t©m phÝa t©y cña
b¸n ®¶o TriÒu Tiªn, víi dßng s«ng Hµn ch¶y qua
trung t©m. Dßng s«ng chia tØnh thµnh hai vïng, vïng
nói phÝa b¾c vµ nh÷ng çnh ®ång phÝa nam. Trong
khi Seoul lu«n t¹o cho du kh¸ch c¶m gi¸c bËn rén v×
cã qu¸ nhiÒu thø hÊp dÉn, l«i cuèn muèn xem, muèn
ch¬i, th× khu vùc ngoµi thµnh phè l¹i t¹o cho du
kh¸ch nh÷ng thêi gian nghØ ng¬i th gi·n s¶ng kho¸i
vµ lÊy l¹i søc lùc.
D¶i ®Êt duyªn h¶i víi nh÷ng nÕp gÊp khóc khuûu
däc çc bê biÓn, t¹o nªn v« sè nh÷ng vòng, vÞnh, b¸n
®¶o vµ ®¶o. VÞnh Namyangman, vÞnh Asanman, b¸n
®¶o Gimpo, b¸n ®¶o Hwaseong, ®¶o Ganghwado,
®¶o Yeongjongdo ®Òu lµ nh÷ng ®Þa ®iÓm hÊp dÉn mµ
du kh¸ch kh«ng thÓ bá qua.
Çch Seoul chõng ba m¬i phót xe ch¹y vÒ phÝa
nam lµ lµng d©n gian Hµn Quèc. Lµng d©n gian t¸i
t¹o l¹i sinh ho¹t ®êi thêng cña ngêi Hµn Quèc tõ
Liªn hoan gèm sø Icheon tæ chøc vµo th¸ng ChÝn hµng n¨m.
196
xa xa. Lµng ®îc x©y dùng tõ n¨m 1973 vµ cã trng

bµy hÇu nh tÊt c¶ nh÷ng g× ®Æc trng cho v¨n hãa
truyÒn thèng cña Hµn Quèc. Nh÷ng ng«i nhµ ®iÓn
h×nh cho çc vïng miÒn kh¾p c¶ níc ®îc trng bµy
ë ®©y. Héi ®i cµ kheo, nghi lÔ ®¸m cíi vµ ®¸m tang,
héi thi th¶ diÒu, çc ®oµn móa d©n gian thêng
xuyªn ®îc tæ chøc t¹i ®©y. Trong çc xëng nghÒ,
du kh¸ch cã thÓ tham quan çc thî rÌn, thî méc, thî
gèm vµ nh÷ng nghÖ nh©n thñ c«ng lµm viÖc. Bªn
c¹nh Ph¸o ®µi Hwaseong lµ thµnh ®« cã têng bao
bäc tõ triÒu Joseon, gÇn ®©y ®· ®îc ®a vµo danh
s¸ch Di s¶n V¨n hãa thÕ giíi cña UNESCO.
Yongin Everland, khu liªn hîp vui ch¬i gi¶i trÝ
gåm çc ph¬ng tiÖn gi¶i trÝ víi nh÷ng thiÕt bÞ hiÖn
®¹i, nh c«ng viªn níc, suèi níc kho¸ng, lµ nh÷ng
®Þa ®iÓm vui ch¬i lý tëng trong mïa hÌ.
B¶o tµng nghÖ thuËt Ho-Am ®éc ®¸o trng bµy trªn
5000 t¸c phÈm nghÖ thuËt. Kho¶ng 80 lß nung tËp
trung trong khu vùc diÔn ra Liªn hoan gèm sø Icheon
tæ chøc vµo th¸ng ChÝn hµng n¨m. T¹i ®©y b¹n cã thÓ
thÊy nh÷ng mµu s¾c kú diÖu cña gèm tr¸ng men
ngäc bÝch vµ mµu tr¾ng thanh khiÕt cña nh÷ng s¶n
phÈm gèm Hµn Quèc.
§¶o Ganghwado n»m ë cöa s«ng Hµn, phÝa b¾c
c¶ng biÓn Incheon. §©y lµ hßn ®¶o lín thø n¨m cña
Hµn Quèc, cã bÒ dµy lÞch sö vµ thiªn nhiªn t¬i ®Ñp.
Nh÷ng ®µi kû niÖm lÞch sö lín ®Æt t¹i ®©y gåm mét
bµn thê t¬ng truyÒn lµ do Dangun-mét nh©n vËt
huyÒn tho¹i cña Hµn Quèc, dùng nªn, cïng çc ph¸o
®µi, çc thµnh cæ, lß luyÖn gèm tõ thêi Goryeo thÕ kû
thø 13 vµ Chïa Jeondeungsa.
Çch Seoul vÒ phÝa B¾c kho¶ng 56 km, lµ
Panmunjeom, hay Bµn M«n §iÕm, ng«i lµng ®×nh
chiÕn n¬i ®· diÔn ra lÔ kÝ kÕt hiÖp íc qu©n sù TriÒu
Tiªn ngµy 27-7-1953 nh»m kÕt thóc cuéc chiÕn TriÒu
Tiªn (1950-1953). Giê ®©y, lµng lµ khu vùc an ninh
197
Vên quèc gia Seoraksan thuéc tØnh Gangwon-do.
chung do lùc lîng Liªn HiÖp Quèc vµ CHDCND

TriÒu Tiªn cïng kiÓm so¸t. Du kh¸ch, víi sù gi¸m s¸t
vµ híng dÉn cña ngêi híng dÉn qu©n sù cã thÓ dÔ
dµng c¶m nhËn ®îc sù c¨ng th¼ng bao trïm lªn
ngêi vµ c¶nh n¬i ®©y.
Khu vùc phÝa §«ng
TØnh Gangwon-do thuéc khu vùc phÝa ®«ng cña
b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. Rõng bao phñ ®a phÇn diÖn tÝch
®Êt ®ai ë ®©y, t¹o cho khung c¶nh mét mµu xanh rËm
r¹p, d©n c tha thít h¬n çc vïng kh¸c. Däc nh÷ng
d·y nói, hÎm nói vµ nh÷ng thÞ trÊn nhá ven biÓn ®Òu
cã c¶nh ®Ñp hïng vÜ.
Víi nh÷ng u ®·i tõ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, Gangwon-
do lµ khu vùc lý tëng ®Ó tæ chøc ®¹i héi thÓ thao
mïa ®«ng ch©u ¸ lÇn thø 4 vµo th¸ng 1-1999. TriÓn
l·m du lÞch quèc tÕ 99 còng ®· ®îc tæ chøc t¹i ®©y
tõ ngµy 11-9 ®Õn ngµy 30-10-1999. H¬n hai triÖu
kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi níc ®· tham gia. TriÓn
l·m víi chñ ®Ò Con ngêi, Thiªn nhiªn, vµ Cuéc
sèng t¬ng lai ®· mang ®Õn nh÷ng th«ng tin h÷u
198
D·y nói Geumgangsan, ®îc mÖnh danh lµ nh÷ng ®Ønh nói kim c¬ng.
Ých, çc ch¬ng tr×nh giíi thiÖu vµ çc sù kiÖn thó vÞ

cho du kh¸ch tham quan.
§êng bê biÓn phÝa ®«ng tr¶i dµi 390km (234
dÆm) tõ Hwajinpo ®Õn Busan lëm chëm, cã nhiÒu
nói cao ®©m ngang t¹o cho c¶nh n¬i ®©y vÎ ®Ñp cña
sù m¹o hiÓm. Trît tuyÕt vµ çc lo¹i h×nh thÓ thao
mïa ®«ng kh¸c khiÕn n¬i ®©y trë thµnh khu nghØ
ng¬i vµ vui ch¬i gi¶i trÝ quanh n¨m. §Ó ®¸p øng nhu
cÇu cña hµng triÖu kh¸ch ch¬i trît tuyÕt mçi n¨m,
nhiÒu khu vui ch¬i ®· ®îc trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ
trît hiÖn ®¹i nªn thêi gian ho¹t ®éng cã thÓ kÐo dµi
tõ th¸ng Mêi hai ®Õn th¸ng Ba. Ngoµi ra, cßn cã çc
ho¹t ®éng gi¶i trÝ kh¸c nh b¬i vµo mïa hÌ, leo nói
vµo mïa thu. B·i biÓn trong vïng nµy ®îc xÕp vµo
diÖn ®Ñp nhÊt ë Hµn Quèc, víi nh÷ng con sãng hiÒn
hßa, b·i biÓn n«ng, níc trong.
Ngän nói Seoraksan, thuéc d·y nói Geumgang-san
cuèn hót du kh¸ch bëi vÎ ®Ñp hïng vÜ.
§©y lµ n¬i c tró cña loµi gÊu b¸n nguyÖt, loµi gÊu
®Æc trng cho vïng nói Gangwon vµ lµ mét trong
199
nh÷ng loµi ®ang cã

nguy c¬ tuyÖt chñng
trªn thÕ giíi. Nói
Seoraksan quanh n¨m
t¬i ®Ñp, mµu s¾c rùc
rì lµ n¬i du kh¸ch cã
thÓ tham quan.
Çc khu du lÞch
kh¸c lµ suèi níc
nãng Cheoksan, vµ
Th¸p canh thèng nhÊt,
n»m vÒ phÝa bê nam
cöa s«ng Hangang vµ
§éng Gosudonggul.
Imjingang, tõ ®©y du
kh¸ch cã thÓ quan s¸t
m¶nh ®Êt B¾c TriÒu Tiªn tiÕp gi¸p víi khu vùc Phi
qu©n sù (DMZ) däc con s«ng.
Chuncheon, thñ phñ tØnh Gangwon-do, n¬i diÔn
ra héi móa rèi Chuncheon vµo th¸ng T¸m hµng
n¨m víi sù tham gia cña çc ®oµn nghÖ thuËt rèi tõ
kh¾p thÕ giíi.
§¶o Ulleungdo, çch Pohang 268km (161 dÆm)
vÒ phÝa ®«ng b¾c, lµ ngän nói löa ®· t¾t, nh« lªn
tõ BiÓn §«ng. §¶o Dokdo ®iÓm cùc phÝa ®«ng
cña Hµn Quèc çch ®Êt liÒn 92km (55 dÆm) vÒ
phÝa ®«ng nam.
Nói Geumgangsan lµ mét trong nh÷ng danh lam
th¾ng c¶nh cña b¸n ®¶o TriÒu Tiªn vµ ®îc xem lµ
mét trong nh÷ng kú quan thiªn nhiªn cña thÕ giíi.
D·y nói nµy thuéc l·nh thæ CHDCND TriÒu
Tiªn, gÇn ranh giíi phÝa ®«ng cña khu vùc Phi
qu©n sù (DMZ), chia ®«i b¸n ®¶o TriÒu Tiªn.
Nh÷ng chiÕc du thuyÒn cã thÓ chë hµng ngh×n du
kh¸ch ®i tõ Donghae ë miÒn Nam ®Õn c¶ng
Jangjeon ë miÒn B¾c, t¹i ®©y, du kh¸ch cã thÓ ®i
tiÕp xe buýt lªn nói.
200
Vïng Trung t©m

Khu vùc nµy bao gåm Chungcheongbuk-do vµ
Chungcheongnam-do, thuéc trung t©m miÒn t©y cña
b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. Chungcheongbuk-do chØ lµ mét
tØnh hoµn toµn n»m trong ®Êt liÒn. Khi ChÝnh phñ Hµn
Quèc hoµn thµnh c«ng tr×nh khu liªn hîp Daejeon vµ
s©n bay quèc tÕ míi ë Cheongju, thñ phñ cña tØnh
Chungcheongbuk-do sÏ kh«ng chØ nhanh chãng trë
thµnh tr¸i tim cña nÒn kinh tÕ quèc gia mµ cßn lµ
çnh cæng vµo miÒn trung Hµn Quèc. Daejeong çch
Seoul kho¶ng hai giê xe ch¹y vÒ phÝa nam, hoÆc du
kh¸ch cã thÓ ®i theo tuyÕn ®êng s¾t Seoul-Busan,
vµ Seoul-Gwangju-Mokpo. Khu vùc nµy ®· nhanh
chãng ph¸t triÓn thµnh çc trung t©m nghiªn cøu
khoa häc lín cña c¶ níc. Expo Park, n¬i diÔn ra
Daejeon Expo 1993 ®· ®îc ®æi míi vµ trë thµnh
trung t©m khoa häc quèc gia.
Buyeo, thµnh ®« cuèi cïng cña v¬ng quèc Baekje
(n¨m 18 tr.CN - n¨m 660 sau CN), lµ n¬i tËp trung
®Çy ®ñ çc bé su tËp cña B¶o tµng quèc gia Buyeo
víi 7000 cæ vËt tõ thêi kú Baekje.
Nói Gyerongsan, lµ mét trong n¨m d·y nói phô
næi tiÕng c¶ níc thuéc tØnh ven s«ng Geumgang.
Nguyªn lµ trung t©m v¨n hãa cña Baekje, khu vùc
nµy cã nhiÒu ®å t¹o t¸c vµ çc cæ vËt lÞch sö rÊt
®éc ®¸o.
Bªn c¹nh nh÷ng c¶nh quan thiªn nhiªn hïng vÜ víi
nh÷ng ®Ønh nói ®åi n»m däc d·y Sobaeksan, khu
vùc cßn cã kho vµng vµ nhiÒu cung ®iÖn lÞch sö nh
chïa ®¸ b¶y tÇng, cét cê s¾t cña chïa Yongdusa,
chïa gç Palsangjeon, ph¸o ®µi Sangdangsanseong,
miÕu thê Hyeongchungsa vµ Yi Chungmugong
Chungnyeolsa vµ nhiÒu ®iÖn thê, tîng ®µi, c«ng
viªn quèc gia, suèi níc nãng kh¸c n÷a.
201
T¸c phÈm nghÖ thuËt cña Paik Nam- june trng bµy t¹i Gwangju Biennale.
Hå Chungjuho, n¬i cã thÓ ch¬i çc m«n thÓ thao

díi níc, còng n»m trong vïng nói miÒn trung Hµn
Quèc. Çc du thuyÒn ®i tõ Chungju vµ Danyang ®a
du kh¸ch ®i thëng ngo¹i khung c¶nh tuyÖt vêi cña
Dangyang-Palgyeong, ®îc coi lµ T¸m kú quan .
§éng Gosudonggul cuèn hót du kh¸ch bëi nh÷ng
th¹ch nhò s¸ng lÊp l¸nh, mu«n h×nh d¹ng vµ mµu
s¾c. Vên qu¶ Chungju lµ mét trong nh÷ng nguån
cung cÊp t¸o chÊt lîng tuyÖt h¶o cho c¶ níc.
Thuèc l¸ vµng còng lµ mét ®Æc s¶n cña vïng nµy bªn
c¹nh s©m vèn ®· næi tiÕng kh¾p thÕ giíi.
Khu vùc T©y Nam
Khu vùc T©y Nam Hµn Quèc bao gåm Jeololabuk-
do vµ Jeollanam-do, tríc ®©y vèn lµ nh÷ng miÒn ®Êt
chÝnh cña v¬ng quèc Baekje. §Þa h×nh ë ®©y t¬ng
®èi b»ng ph¼ng, víi nh÷ng çnh ®ång lóa tr¶i dµi, vµ
nh÷ng ®êng bê biÓn khóc khuûu t¹o nªn nhiÒu c¶ng
biÓn nhá. §Êt ®ai ph× nhiªu mµu mì cïng khÝ hËu Êm
¸p do ®îc sù che chë cña nh÷ng d·y nói cao vÒ phÝa
®«ng vµ b¾c vµ nhiÒu ®¶o ë phÝa t©y vµ nam. Do chÞu
t¸c ®éng cña c¶ khÝ hËu lôc ®Þa vµ khÝ hËu ®¹i d¬ng,
202
khu vùc nµy cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu rÊt phong phó.
Jeonju lµ vïng næi tiÕng víi mãn c¬m trén rau
truyÒn thèng bibimbap, vµ hanji, lo¹i giÊy lµm tõ d©u
t»m. Loµi chim thêng gÆp ë vïng nµy lµ chim ¸c,
loµi chim liªn quan ®Õn mét chuyÖn cæ tÝch buån.
Theo truyÒn thuyÕt nµy, vµo ®ªm cña ngµy thø b¶y
cña th¸ng thø b¶y tÝnh theo lÞch ©m, chim ¸c x©y cÇu
qua d¶i ng©n hµ b»ng çch c¾p nh÷ng que nhá vµ
nh÷ng hßn sái nhá trong má cña chóng ®Ó Ngu
Lang (Gyeonu) vµ Chøc N÷ (Jingnyeo), ®îc gÆp
nhau mét lÇn trong n¨m.
Namwon lµ cöa ngâ ®Ó vµo c«ng viªn quèc gia
Jirisan, vµ còng lµ quª h¬ng cña Chunhyang næi
tiÕng, mét trong nh÷ng vÞ anh hïng d©n téc cña Hµn
Quèc. Chunhyangga (pansori), sö thi truyÒn thèng
cña ngêi Hµn Quèc kÓ vÒ t×nh yªu thñy chung son
s¾t cña mét c« g¸i, lµ mét trong nh÷ng tiÕt môc nghÖ
thuËt ®îc nhiÒu ngêi yªu thÝch nhÊt ë Hµn Quèc.
Jirisan cßn cã ®Ønh nói cao thø hai ë Hµn Quèc.
D·y nói phô cña nã ch¹y xuyªn ba tØnh Jeollanam-
do, Jeollabuk-do vµ Gyeongsangnam-do.
C«ng viªn quèc gia Deogyusan cã thÓ nh×n sang
HiÖn tîng níc biÓn ph©n t¸ch ë gÇn ®¶o Jindo.

203
Gyeongju, næi tiÕng lµ mét viÖn b¶o tµng ngoµi trêi víi nhiÒu c¶nh quan thiªn nhiªn.
thung lòng ch¹y dµi 30km Mujugucheondong. Trong

thung lòng cã khu trît tuyÕt Muju lín nhÊt Hµn
Quèc. B¶o tµng quèc gia Gwangju lµ n¬i trng bµy
çc t¸c phÈm gèm sø Trung Quèc tõ çch ®©y 600
n¨m do tµu cña çc th¬ng nh©n Trung Quèc bÞ ®¾m
ë ngoµi biÓn Sinan. Damyang, çch Gwangju 22 km
vÒ phÝa b¾c, lµ trung t©m trång vµ s¶n xuÊt çc s¶n
phÈm thñ c«ng mü nghÖ tõ tre nøa. B¶o tµng tre nøa
Damyang lµ b¶o tµng ®Çu tiªn trªn thÕ giíi hoµn toµn
dµnh cho çc s¶n phÈm tõ tre nøa.
Khu vùc cßn cuèn hót du kh¸ch tíi çc di tÝch lÞch
sö, viÖn b¶o tµng kh¸c nh chiÕn trêng
Hwangtohyeon, ph¸o ®µi Gochangeupseong, b¶o
tµng th ph¸p Gangam.
Trªn ®¶o Jindo, çch Seoul 350km vÒ phÝa nam, du
kh¸ch cã thÓ tham quan ®iÒu k× diÖu cña phiªn b¶n
Hµn Quèc bøc tranh cña Moses. Vïng biÓn gi÷a lµng
duyªn h¶i Hoedong-ri trªn ®¶o Jindo vµ hßn ®¶o
Modo l©n cËn t¸ch ra lµm ®«i trong kho¶ng mét
giê vµo hai lÇn trong n¨m, lÇn thø nhÊt lµ ®Çu
th¸ng N¨m, vµ lÇn thø hai lµ gi÷a th¸ng B¶y, t¹o
ra mét lèi ë gi÷a cã thÓ ®i ®îc, dµi 2,8km vµ
réng 40 mÐt. §¶o Jindo cßn næi tiÕng víi gièng
204
Lµng Hahoe vÉn duy tr× lèi sinh ho¹t truyÒn thèng.
chã b¶n xø Hµn Quèc, Jindotgae ®îc ghi trong

danh môc di s¶n sè 53.
Khu vùc §«ng Nam

Khu vùc §«ng Nam Hµn Quèc gåm ®¶o
Gyeongsangbuk-do vµ Gyeongssangnam-do, cã lîi
thÕ ph¸t triÓn du lÞch nhê nh÷ng di s¶n v¨n hãa
phong phó vµ çc di tÝch lÞch sö. TuyÕn ®êng thñy
Hallyeosudo, vµ nói Jirisan vµ Gayasan còng lµ
nh÷ng ®iÓm khai th¸c du lÞch næi bËt trong vïng.
Gyeonju, vèn lµ thµnh ®« cña v¬ng quèc Silla tån
t¹i hµng ngh×n n¨m (n¨m 57 tr.CN - n¨m 935), giê
®©y lµ mét b¶o tµng ngoµi trêi cã mét kh«ng hai.
Nh÷ng l¨ng tÈm cña hoµng gia, ®Òn thê, nh÷ng ng«i
chïa x©y b»ng nh÷ng hßn ®¸ ®æi mµu theo thêi tiÕt
vµ nh÷ng tÕ vËt cña ®¹o PhËt vµ ph¸o ®µi bÞ ph¸ hñy
n»m kh¾p vïng. Çc l¨ng tÈm cña vua ®îc trang
hoµng víi nh÷ng cæ vËt quý gi¸ nh v¬ng miÖn
trang nh· b»ng vµng vµ çc ®å vËt kh¸c.
Hai kho b¸u cña Gyeonju lµ ®Òn Bulguksa vµ miÕu
thê Gortto Seokguram, c¶ hai ®Òu ®îc x©y dùng vµo
205
thÕ kû 18 vµ tîng trng cho nghÖ thuËt tao nh· theo

xu híng ®¹o PhËt ®îc t«n thê kh¾p khu vùc §«ng ¸.
§Þa danh nµy ®îc ®a vµo danh s¸ch Di s¶n v¨n hãa
thÕ giíi cña UNESCO n¨m 1995. Nh÷ng di tÝch lÞch
sö quan träng kh¸c lµ c«ng viªn Dumuli, Oreung
(chïm di tÝch n¨m l¨ng mé), Cheomseongdae (th¸p
canh), Mé cña tíng Kim Yu-sin, nói Namsan víi
nh÷ng pho tîng PhËt, chïa vµ ®Òn cßn tån t¹i tíi
ngµy nay. B¶o tµng quèc gia Gyeongju cã trng bµy
nh÷ng cæ vËt quý ®îc t×m thÊy ë Gyeongju vµ çc
vïng l©n cËn.
Th¾ng c¶nh hå Bomun, n»m ë ngo¹i « çch trung
t©m thµnh phè kho¶ng 6 km, lµ khu du lÞch víi kh¸ch
s¹n h¹ng nhÊt, nhiÒu ph¬ng tiÖn vui ch¬i gi¶i trÝ.
§Òn Haeinsa næi tiÕng víi 80.000 bøc in gç Bé kinh
PhËt Koreana, ®îc kh¾c tõ thÕ kû 13. Bé kinh PhËt
Koreana ®îc biÕt ®Õn nh lµ bé kinh PhËt hoµn
chØnh nhÊt ë §«ng ¸.
Kh«ng çch xa Gyeongju lÞch sö lµ nh÷ng thµnh
phè c«ng nghiÖp míi Pohang vµ Ulsan. Pohang lµ
quª h¬ng cña nhµ m¸y thÐp POSCO, cßn Ulsan lµ
c¬ së c«ng nghiÖp cña Hyundai, mét trong nh÷ng
tËp ®oµn lín nhÊt Hµn Quèc. Busan lµ thµnh phè
c¶ng chÝnh cña Hµn Quèc vµ còng lµ thµnh phè lín
thø hai. Chî ç Jagalchi n»m ngay bªn c¹nh nh÷ng
chiÕc cÇu n¬i mµ çc thuyÒn ®¸nh ç hµng ngµy trót
nh÷ng mÎ ç hä ®¸nh b¾t ®îc. Quang c¶nh b×nh
minh ë n¬i ®©y thËt lµ Ên tîng víi nh÷ng du kh¸ch
trong khi nh÷ng kh¸ch hµng vÉn bËn rén víi viÖc
mua b¸n ç.
Andong lµ mét trong nh÷ng di tÝch sèng cßn l¹i
cuèi cïng cña Hµn Quèc cæ, mét kho b¸u cña truyÒn
thèng ®¹o Khæng. Hahoe, mét lµng nhá gÇn
Andong, næi tiÕng víi nh÷ng chiÕc mÆt n¹ truyÒn
thèng ®éc ®¸o vµ çc ®iÖu móa mÆt n¹, Hahoe-
206
Bê biÓn ven ®¶o Jeju næi tiÕng ®Ñp vµ yªn tÜnh.
talchum. Dosansewon, trêng d¹y ®¹o Khæng do

mét trong nh÷ng häc gi¶ danh tiÕng nhÊt Hµn Quèc,
Yi Hwang s¸ng lËp vµo thÕ kû 16 còng n»m gÇn ®ã.
Çc hµnh tr×nh du lÞch quy m« réng vµ nh÷ng khu
liªn hîp vui ch¬i gi¶i trÝ sÏ ®îc hoµn thµnh vµo
n¨m 2006 ë khu phÝa t©y vµ phÝa b¾c, t¹o thªm vÎ
phong phó vµ ®a d¹ng vèn cã cña khu vùc nµy. Hµng
tr¨m ngµn du kh¸ch ®Õn ®©y th¨m quan hµng n¨m.
§¶o Jejudo vµ khu vùc duyªn h¶i phÝa nam

Sau mét giê bay tõ Seoul, Busan hay Daegu,
kh¸ch du lÞch sÏ ®Æt ch©n lªn miÒn ®Êt hoµn toµn
kh¸c biÖt, ®îc b¶o tån tèt nhÊt nªn c¶nh quan thiªn
nhiªn hÇu nh kh«ng bÞ thay ®æi, ®ã lµ ®¶o Jejudo,
tØnh ®¶o duy nhÊt cña Hµn Quèc.
§¶o Jeju lµ mét khu du lÞch næi tiÕng nhÊt vµ còng
lµ ®iÓm ®Õn ®îc lùa chän nhiÒu nhÊt cho tuÇn tr¨ng
mËt. Víi c¶nh s¾c nh nh÷ng vïng nói löa cËn nhiÖt
®íi, b·i çt ven biÓn, nh÷ng th¸c níc vµ nh÷ng
®êng mßn ®i bé, ®¶o ®îc vÝ nh Little Hawaii
(Hawaii nhá) vµ lµ mét trong mêi ®Þa danh thu hót
nhiÒu kh¸ch du lÞch nhÊt thÕ giíi. Mçi n¨m cã
207
Nói Hallasan tuyÕt phñ trªn ®¶o Jeju.
kho¶ng 4 triÖu kh¸ch du lÞch ®Õn ®©y.

Jejudo cã khÝ hËu cËn nhiÖt ®íi, th¶m thùc vËt vµ
quang c¶nh hoµn toµn kh¸c biÖt víi ®Êt liÒn. §¶o
còng lµ n¬i c tró cña h¬n 2000 loµi sinh vËt. Ngän
nói chÝnh trªn ®¶o lµ nói Hallasan cao 1950 mÐt,
mét ngän nói löa ®· t¾t víi miÖng nói réng. Dung
nham ch¶y tõ ngän nói nµy trong lÇn ho¹t ®éng cuèi
cïng lµ n¨m 1007, t¹o nªn nhiÒu dßng, cét vµ nh÷ng
h×nh thï k× l¹ kh¸c hîp thµnh tõ lo¹i ®Êt ba-zan.
§iÓm du lÞch trªn ®¶o bao gåm lµng thñ c«ng Jeju,
b¶o tµng lÞch sö tù nhiªn, khu nghØ Jungmun, th¸c
Cheongjiyeon, vên l¹ Jeju, vµ nh÷ng khu vên ®Æc
trng cho nhiÒu vên næi tiÕng trªn thÕ giíi.
§Õn víi ®¶o Jeju, du kh¸ch cßn cã dÞp thëng thøc
nÐt v¨n hãa d©n gian ®éc ®¸o, ®Æc biÖt thÓ hiÖn qua
nh÷ng ng«i nhµ m¸i lîp r¹. Chóng ph¶n ¸nh c¶ m«i
trêng tù nhiªn trªn ®¶o v× nh÷ng ®ît giã m¹nh, vµ
lèi sèng cña ngêi d©n ®¶o víi tÝnh çch qu¶ng ®¹i
vµ t×nh c¶m.
HÇu hÕt çc con s«ng ë Hµn Quèc ®Òu khëi
nguyªn tõ khu vùc phÝa b¾c vµ phÝa ®«ng, ch¶y vÒ
phÝa t©y vµ nam. Cã kho¶ng 3000 hßn ®¶o tËp trung
ë duyªn h¶i phÝa nam, t¹o cho vïng ven biÓn mét
208
khung c¶nh cña sù quÇn tô. §êng cao tèc Honam

vµ Namhae hoµn thµnh n¨m 1973 gióp cho du kh¸ch
®Õn víi ®¶o dÔ dµng h¬n.
Çc khu xung quanh Jinhae, Tongyeong, Jinju
vµ Namhae lµ nh÷ng ®iÓm du lÞch cña vïng.
Ranh giíi phÝa nam cña b¸n ®¶o TriÒu Tiªn lµ b·i
biÓn ngÇm t¹o nªn nhiÒu vòng, vÞnh víi nh÷ng
h×nh thï l¹ m¾t vµ h¬n 400 ®¶o ë ngoµi kh¬i. Bªn
c¹nh tuyÕn ®êng bé vµ ®êng s¾t, du kh¸ch cßn
cã thÓ ®i tµu tuyÕn Busan-Yeosu, ngõng ë
Seongpo, Tongyeong, Samcheonpo vµ Namhae.
T vÊn Du lÞch
Th«ng tin chung: Trung t©m th«ng tin du lÞch

(thuéc KNTO - Tæ chøc du lÞch quèc gia Hµn Quèc)
lu«n s½n sµng phôc vô du kh¸ch ë tÊt c¶ çc ®iÓm du
lÞch lín vµ çc s©n bay. Trung t©m nµy më cöa tõ 9
giê s¸ng ®Õn 6 giê chiÒu. (Th¸ng Mêi Mét ®Õn
th¸ng Hai, tõ 9 giê s¸ng ®Õn 5 giê chiÒu). KNTO cßn
cung cÊp th«ng tin du lÞch trªn m¹ng th«ng tin trùc
tuyÕn. Vµo çc ngµy lÔ TÕt truyÒn thèng, kho¶ng mét
phÇn t d©n sè Hµn Quèc sÏ vÒ th¨m quª h¬ng vµ
gia ®×nh, v× vËy du kh¸ch nªn t×m hiÓu, ®Æt hµnh tr×nh
vµ n¬i nghØ tríc Ýt nhÊt lµ ba th¸ng trong nh÷ng dÞp
nµy. DÞp bËn rén nhÊt ®èi víi du lÞch lµ TÕt Nguyªn
§¸n, k× nghØ hÌ (tuÇn cuèi cïng cña th¸ng B¶y cho tíi
tuÇn thø ba cña th¸ng T¸m), TÕt Chuseok (R»m trung
thu, ngµy 15-8 theo lÞch ©m).
Trong nh÷ng ngµy quèc lÔ, çc v¨n phßng vµ ng©n
hµng ®Òu ®ãng cöa, cßn çc cung ®iÖn, b¶o tµng,
nhµ hµng, siªu thÞ, cöa hµng b¸ch ho¸, r¹p chiÕu
phim vµ çc trung t©m vui ch¬i gi¶i trÝ l¹i lu«n më
cöa ®ãn du kh¸ch.
Hµng lo¹t çc sù kiÖn, lÔ héi, vµ çc ch¬ng tr×nh biÓu
diÔn ®Æc biÖt nh sandaenori (móa mÆt n¹) vµ nongak
(nh¹c ®ång quª) ®îc tæ chøc ë nhiÒu n¬i ®Ó chµo ®ãn
209
du kh¸ch quèc tÕ.

Du kh¸ch cã thÓ ®Æt phßng kh¸ch s¹n ë çc
tØnh thµnh kh¸c tõ Seoul qua çc c«ng ty du lÞch.
Du kh¸ch níc ngoµi cã thÓ ®îc hç trî nhanh
qua ®êng d©y nãng 1330 ë bÊt k× n¬i ®©u trªn
®Êt níc Hµn Quèc.
Cã nhiÒu c«ng ty du lÞch cung cÊp dÞch vô
híng dÉn du lÞch vßng quanh Seoul vµ çc di
tÝch lÞch sö. Cã nhiÒu lo¹i h×nh hµnh tr×nh, khëi
hµnh tõ buæi s¸ng, buæi chiÒu thËm chÝ ban ®ªm,
còng nh çc hµnh tr×nh xuyªn ®Êt níc trong
mét tuÇn hay l©u h¬n.
TiÒn tÖ: §ång tiÒn cña Hµn Quèc lµ ®ång won, tiÒn
giÊy cã lo¹i 1.000, 5.000, vµ 10.000 won, cßn tiÒn xu
cã lo¹i 10 won, 50 won, 100 won vµ 500 won. Nãi
chung, çc ng©n hµng ë Hµn Quèc thêng më cöa tõ
09:30 s¸ng 16:30 chiÒu, tõ thø Hai ®Õn thø S¸u.
Çc m¸y rót tiÒn tù ®éng ho¹t ®éng 24 giê trong ngµy.
HÇu hÕt çc cöa hµng lín, çc kh¸ch s¹n vµ nhµ hµng
ë Hµn Quèc ®Òu chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ tÝn
dông quèc tÕ. Tuy nhiªn, du kh¸ch nªn mang theo tiÒn
mÆt, v× cã nhiÒu cöa hµng nhá h¬n cã thÓ kh«ng chÊp
nhËn bÊt cø lo¹i thÎ tÝn dông nµo.
Visa: Du kh¸ch cã thÓ ®Õn Hµn Quèc trong 15 ngµy
mµ kh«ng cÇn ph¶i xin visa, nhng cÇn cã b»ng chøng
x¸c nhËn viÖc ®Æt chç m¸y bay. Trong mét sè trêng
hîp cô thÓ, cã mét sè quèc gia mµ kh¸ch du lÞch tõ çc
níc nµy cã thÓ kh«ng cÇn visa vµ cã thÓ ë l¹i Hµn
Quèc ba th¸ng; mét sè kh¸ch cã thÓ ®îc phÐp ë l¹i
Hµn Quèc 1 hoÆc 2 th¸ng víi ®iÒu kiÖn nh÷ng ngêi
nµy tham gia nh÷ng ho¹t ®éng h÷u Ých t¹i Hµn Quèc.
Trong trêng hîp cã visa dµi h¹n ®Æc biÖt, kh¸ch du
lÞch sÏ ph¶i xin ®¨ng kÝ c tró ®èi víi ngêi níc
ngoµi t¹i v¨n phßng nhËp c trong vßng 90 ngµy kÓ tõ
ngµy ®Õn Hµn Quèc.
KiÓm dÞch ®éng thùc vËt: TÊt c¶ çc loµi ®éng,
thùc vËt vµ çc s¶n phÈm tõ ®éng thùc vËt nhËp khÈu
210
vµo Hµn Quèc ®Òu ph¶i kiÓm dÞch ë s©n bay, c¶ng vµo
thêi ®iÓm ®Õn.
§iÒu kiÖn sinh ho¹t

Du kh¸ch ®Õn Hµn Quèc cã thÓ lùa chän tõ rÊt
nhiÒu ®iÒu kiÖn sinh ho¹t, tõ kh¸ch s¹n, nhµ trä, ë
cïng ngêi b¶n xø, tíi çc khu ®iÒu dìng. §èi víi
kh¸ch s¹n, du kh¸ch còng cã thÓ lùa chän: lo¹i kh¸ch
s¹n cùc kú sang träng, sang träng, h¹ng nhÊt, h¹ng
nh× hoÆc h¹ng ba. Gi¸ thuª tõ 46.000 won mét ®ªm
cho tíi 170.000 won mét ®ªm t¹i çc kh¸ch s¹n cùc
kú sang träng.
Ngµy cµng cã nhiÒu kh¸ch s¹n phôc vô çc dÞch vô
gi¶i trÝ nh bÓ b¬i, m¸t-xa, ®¹p xe trong nhµ, bowl-
ing, vµ çc dÞch vô ch¨m sãc søc kháe cho du kh¸ch.
Ngoµi ra cßn cã sµn nh¶y disco, qu¸n bar vµ karaoke,
sßng b¹c, phßng gi¶i trÝ cung cÊp çc ho¹t ®éng vui
ch¬i suèt ngµy ®ªm. §ång thêi, çc ho¹t ®éng vµ çc
ch¬ng tr×nh vui ch¬i trän gãi tæ chøc theo mïa diÔn
ra quanh n¨m.
Çc nhµ kh¸ch vµ nhµ trä lµ nh÷ng n¬i ë Ýt tèn
kÐm. Chç ë trong nh÷ng n¬i nµy ®¬n gi¶n, s¹ch sÏ.
Gi¸ thuª cã thÓ xª dÞch cïng víi çc dÞch vô vµ
nh÷ng h×nh thøc vui ch¬i gi¶i trÝ kÌm theo. NghØ t¹i
nhµ trä cã thÓ chØ mÊt tõ 6.000 ®Õn 22.000 won mét
®ªm, cßn ë nhµ kh¸ch mÊt tõ 30.000 ®Õn 60.000 won
mét ®ªm.
Sèng cïng gia ®×nh b¶n xø kh«ng chØ Ýt tèn kÐm,
thËm chÝ ®«i khi kh«ng mÊt tiÒn mµ cßn t¹o c¬ héi
tèt ®Ó kÕt b¹n víi çc gia ®×nh Hµn Quèc vµ ®îc
sèng theo lèi sèng cña ngêi Hµn Quèc.
Khu chung c du lÞch thêng lµ nh÷ng dÞch vô tù
phôc vô, vµ thêng cã trong nh÷ng thµnh phè ®«ng
kh¸ch du lÞch. Çc nhµ trong khu ®îc trang bÞ ®Çy
®ñ bÕp, phßng ngñ, phßng t¾m vµ nhiÒu ®å dïng
kh¸c, vµ còng cã thÓ dµnh cho nh÷ng ngêi kh«ng
ph¶i lµ thµnh viªn trong mét thêi gian ng¾n.
211
Du lÞch vßng quanh Hµn Quèc nh thÕ nµo?

Çc chuyÕn bay néi ®Þa: Korean Air vµ Asiana
Airlines cung cÊp çc dÞch vô bay trong níc, nèi liÒn
Seoul víi çc thµnh phè lín kh¸c, chØ sau mét giê
®ång hå. Hai h·ng hµng kh«ng nµy cßn cã chuyÕn bay
tõ ®¶o Jejudo çc thµnh phè lín trong Hµn Quèc.
S©n bay Gimpo chØ cã çc chuyÕn bay néi ®Þa, cßn
s©n bay quèc tÕ Incheon ®îc xem nh cöa ngâ cña
çc chuyÕn bay quèc tÕ.
DÞch vô ®êng s¾t: §êng s¾t quèc gia Hµn Quèc
vËn hµnh çc chuyÕn tµu tèc hµnh, tµu nhanh, vµ çc
chuyÕn tµu néi ®Þa däc çc tuyÕn ®i hÇu hÕt çc tØnh
thµnh trong c¶ níc. Tµu tèc hµnh nèi Seoul víi
Busan, Mokpo, Gyeongju, Gwangju vµ Yeosu. §Ó tíi
nh÷ng ®Þa danh phæ biÕn nhÊt cã thÓ du kh¸ch chØ ph¶i
chuyÓn tµu mét lÇn. Tµu tèc hµnh vµ tµu nhanh thêng
cã c¶ toa ¨n trªn tµu, phôc vô nh÷ng chuyÕn ®i qua
®ªm. Çc chuyÕn tµu néi ®Þa dõng l¹i thêng xuyªn t¹i
çc ga trªn ®êng ®i.
DÞch vô xe buýt: M¹ng líi xe liªn thµnh phè nèi
liÒn çc thµnh phè lín vµ çc tØnh trong c¶ níc, v×
vËy ®i du lÞch b»ng xe buýt lµ mét trong nh÷ng çch
tiÕt kiÖm chi phÝ nhÊt. Lµn ®êng dµnh riªng cho xe
buýt ch¹y ban ngµy cµng gióp cho viÖc ®i xe buýt tiÕt
kiÖm ®îc thêi gian. Gi¸ vÐ xe buýt ®i çc tØnh thµnh
xª dÞch tõ 500 won ®Õn 1.400 won. Xe buýt trong
thµnh phè ®îc ®¸nh sè theo tuyÕn ch¹y, nhng v× çc
biÓn xe thêng ®îc viÕt b»ng tiÕng Hµn vµ çc lÞch
xe ch¹y còng kh«ng cã b»ng tiÕng Anh nªn du kh¸ch
nªn t×m hiÓu sè xe tríc.
Xe buýt tèc hµnh ®êng dµi: Hai dÞch vô - xe buýt
tèc hµnh thêng xuyªn vµ xe buýt tèc hµnh chÊt lîng
cao cung cÊp dÞch vô xe ®i tÊt c¶ çc thµnh phè trong
c¶ níc. Xe buýt chÊt lîng cao cã chç ngåi réng r·i
vµ cã nhiÒu tiÖn nghi nh ®iÖn tho¹i di ®éng vµ ®Çu
m¸y video. Ngoµi ra cßn cã xe buýt tèc hµnh chÊt
212
lîng cao ch¹y ®ªm ®i mét sè tuyÕn. BÕn xe buýt tèc

hµnh Seoul lµ hai bÕn xe ®«ng nhÊt trong thµnh phè,
®Òu n»m ë trung t©m. BÕn xe buýt tèc hµnh Busan
n»m vÒ phÝa ®«ng trung t©m.
Xe ®iÖn ngÇm: Xe ®iÖn ngÇm lµ çch ®i vßng
quanh Seoul, Busan vµ Daegu thuËn tiÖn vµ hiÖu qu¶
nhÊt. HÖ thèng xe ®iÖn ngÇm ®· ®îc ph¸t triÓn thµnh
hÖ thèng giao th«ng chÝnh trong çc thµnh phè vµ tiÕp
tôc ®îc n©ng cao chÊt lîng ®Ó trë thµnh mét ph¬ng
tiÖn võa nhanh, an toµn vµ tho¶i m¸i. ë Seoul, xe ®iÖn
ngÇm nèi liÒn tÊt c¶ çc khu vùc l©n cËn víi çc vïng
xa trung t©m vµ çc thµnh phè vÖ tinh. HÖ thèng xe
®iÖn ngÇm liªn thµnh phè, cø 2,5 ®Õn 3 phót cã mét
chuyÕn vµo buæi s¸ng vµ giê tan tÇm buæi chiÒu, vµ
çch tõ 4 ®Õn 6 phót cã mét chuyÕn vµo nh÷ng giê
kh¸c. Gi¸ vÐ thay ®æi tuú bÕn ®Õn dùa trªn gi¸ vÐ c¬
b¶n lµ 700 won.
DÞch vô Taxi: Cã hai lo¹i xe taxi, taxi thêng vµ
taxi sang träng. Gi¸ vÐ ®îc tÝnh dùa trªn kho¶ng çch
vµ thêi gian. Gi¸ vÐ ®èi víi xe taxi sang träng thêng
cao h¬n lo¹i taxi th«ng thêng, nhng hÇu nh mäi xe
taxi ®Òu ®îc trang bÞ hÖ thèng dÞch thuËt cã thÓ sö
dông qua ®iÖn tho¹i di ®éng.
Thuª xe « t«: L¸i xe ë Hµn Quèc còng cã thÓ xem
lµ mét çch ®Ó ®i ch¬i rÊt thó vÞ. HÖ thèng ®êng quèc
lé vµ çc ®êng kh¸c réng r·i, nªn du kh¸ch cã thÓ ®i
ch¬i bÊt cø n¬i nµo trªn ®Êt níc Hµn Quèc b»ng xe
do chÝnh b¹n ®iÒu khiÓn. Sè ®êng vµ çc ®iÓm dõng
®Òu ®îc ghi râ trªn çc biÓn b¸o ë ®êng. Ngêi l¸i
xe nªn tu©n thñ nghiªm tóc nh÷ng yªu cÇu sau: cã
mét n¨m kinh nghiÖm l¸i xe, cã b»ng l¸i xe quèc tÕ
cßn gi¸ trÞ hiÖu lùc trªn mét n¨m, tèi thiÓu lµ 21 tuæi,
vµ hé chiÕu cßn gi¸ trÞ hiÖu lùc.
Gi¸ thuª xe dao ®éng m¹nh tõ 68.000 won ®Õn
265.000 won mét ngµy, tuú thuéc vµo lo¹i xe du
kh¸ch chän thuª. Tèc ®é giíi h¹n lµ 60km/h trªn
hÇu hÕt çc ®êng trong thµnh phè vµ tõ 80km/h
213
Khu th¬ng m¹i Myeong- dong ë trung t©m Seoul.
®Õn 100 km/h trªn ®êng quèc lé bao gåm c¶

®êng cao tèc Olympic. §iÒu khiÓn xe khi ®ang
say rîu sÏ bÞ ph¹t rÊt nÆng.
DÞch vô ®êng thñy: Lo¹i h×nh dÞch vô nµy lµ mét
trong nh÷ng çch ng¾m c¶nh Hµn Quèc tuyÖt vêi
nhÊt. Cã tµu ch¹y gi÷a Busan vµ ®¶o Jejudo, Mokpo
vµ ®¶o Hongdo, Pohang vµ ®¶o Ullengdo. Tµu çnh
ngÇm ch¹y tõ Busan ®Õn Yeosu trªn bê biÓn phÝa nam,
ghÐ qua mét sè c¶ng nhá ë däc ®êng.
Mua s¾m
Hµn Quèc næi tiÕng lµ mét ®iÓm hÊp dÉn ®Ó mua
b¸n víi hµng ho¸ ®a d¹ng vµ gi¸ c¶ hîp lý. Du kh¸ch
cã thÓ mua çc s¶n phÈm thiÕt yÕu, ®å lu niÖm trong
vµ ngoµi níc s¶n xuÊt miÔn thuÕ ë hµng tr¨m cöa
hµng vµ chî ë Seoul còng nh çc thµnh phè lín kh¸c
kh¾p c¶ níc.
Nh÷ng s¶n phÈm thêng ®îc ngêi mua s¾m lùa
chän lµ n÷ trang, ¸o l«ng, lôa, hép ®ùng trang søc,
214
®å gèm, ®å s¬n
mµi, ®å ®ång, ®å
thªu ren, m¸y tÝnh
ç nh©n, video vµ
b¨ng cassette, quÇn
¸o thÓ thao, ¸o
kho¸c mïa ®«ng,
çc s¶n phÈm da vµ
da l¬n, s©m vµ bóp
bª. Nh÷ng cöa hµng
lín n»m ë trung
t©m Seoul nh
Shinsegae, Lotte,
Midopa, Samsumg
Plaza vµ Hyundai.
Ngoµi ra cßn cã
nhiÒu cöa hµng Chî Gyeongdong thu hót kh¸ch mua ®«ng
tæng hîp nh¸nh ë dîc vµ çc nguyªn liÖu dîc.
çc khu vùc kh¸c,
thêng gÇn nhµ ga tµu ®iÖn ngÇm.
Mét hÖ thèng chî ngÇm tr¶i dµi ra tËn Myeong-
dong, khu th¬ng m¹i vµ vui ch¬i gi¶i trÝ næi tiÕng
nhÊt ë Seoul. Cã nhiÒu ®êng ngÇm vµ çc lèi ®i
dÉn ®Õn khu chî sÇm uÊt víi nhiÒu cöa hµng cho
kh¸ch hµng th¬ng lîng vµ mua b¸n. Trong tÊt c¶
çc khu th¬ng m¹i ë Seoul, Itaewon n»m ë gÇn
khu vùc ®ãng qu©n cña lùc lîng qu©n sù Hoa Kú,
thêng xuyªn tÊp nËp víi çc du kh¸ch tõ níc
ngoµi. Insa-dong, cßn gäi lµ ngâ Mary, tËp trung
nhiÒu cöa hµng b¸n ®å cæ ®¾t gi¸ vµ çc ®å mü nghÖ.
Víi hµng ngµn cöa hµng lín nhá, nh÷ng khu vùc
riªng biÖt ®îc chia theo h¹ng môc hµng hãa, chî
Namdaemun vµ Dongdaemun lµ nh÷ng chî b¸n bu«n
lín nhÊt ë Hµn Quèc. Çc chî nµy næi tiÕng víi
nh÷ng hµng hãa võa kh«ng ®¾t, l¹i võa ®a d¹ng. Du
kh¸ch sÏ dÔ dµng t×m thÊy bÊt k× lo¹i s¶n phÈm nµo
hä cÇn mua ë nh÷ng chî nµy, hîp víi mäi thÞ hiÕu vµ
tói tiÒn. Tõ kho¶ng nöa ®ªm ®Õn 4 giê s¸ng, nh÷ng
215
ngêi b¸n lÎ tõ kh¾p c¶ níc ®Õn ®©y ®Ó t×m kiÕm

hµng hãa, t¹o nªn mét quang c¶nh n¸o nhiÖt cña mét
khu chî b¸n bu«n ban ®ªm.
Cã nhiÒu chî ®Æc s¶n kh¸c ë Seoul, nh chî
Gyeongdong - chî chuyªn vÒ ®«ng dîc vµ nguyªn
liÖu dîc hoÆc chî ®å ®iÖn tö lín nhÊt ë ch©u ¸- chî
Yongsan. MÆc dï hÇu hÕt çc chî ngoµi trêi ë Hµn
Quèc ®Òu ®ãng cöa vµo Chñ nhËt, nhng çc cöa
hµng gi¶m gi¸ vµ çc cöa hµng tæng hîp vÉn ho¹t
®éng b×nh thêng vµo cuèi tuÇn.
Th«ng tin tham kh¶o:

• §iÖn tho¹i du lÞch Hµn Quèc:
m· khu vùc + 1330
• Trung t©m th«ng tin Seoul: (02)731-6337
• Tæ chøc du lÞch quèc gia Hµn Quèc: (02)757-0086
http://www.knto.or.kr
• Gäi taxi: (02)414-0150/5
• BÕn xe buýt tèc hµnh Seoul: (02)535-4151
• Trung t©m th«ng tin ®êng s¾t: (02)735-5678
• S©n bay quèc tÕ Incheon: (032)741-0104
• C¶ng hµng kh«ng thµnh phè Hµn Quèc: (02)551-0077
• Korean Air: (02)656-2000
• Asiana Airlines: (02)669-4000
• Trung t©m khiÕu n¹i du lÞch: (02)735-0101
§Õn víi trang th«ng tin chÝnh thøc cña chÝnh phñ Hµn Quèc
...korea.net, bÊt k× khi nµo b¹n cÇn:
• CËp nhËt tin tøc ®ang diÔn ra t¹i Hµn Quèc
• Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ kinh tÕ, lÞch sö, nghÖ thuËt vµ v¨n ho¸
...Hµn Quèc
• Th«ng tin míi nhÊt tõ chÝnh phñ Hµn Quèc
• Danh môc çc trang th«ng tin ®iÖn tö liªn quan vÒ
Hµn Quèc.
Korea.net cung cÊp cho ngêi sö dông nh÷ng th«ng tin
...chÝnh x¸c nhÊt, kÞp thêi nhÊt vµ toµn diÖn nhÊt vÒ Hµn Quèc.
20 §Æc trng V¨n hãa Hµn Quèc
Hanbok- ¸o truyÒn thèng Hµn Quèc

¸o hanbok cña phô n÷ gåm cã mét v¸y dµi
chima vµ mét ¸o vÐt theo kiÓu b«lªr«
Jeogori. ¸o cña ®µn «ng gåm cã mét
¸o kho¸c ng¾n Jeogori vµ quÇn baji.
C¶ hai bé hanbok nµy ®Òu cã thÓ mÆc
víi mét ¸o choµng dµi theo kiÓu t¬ng
tù gäi lµ durumagi. Ngµy nay, ngêi
Hµn Quèc chñ yÕu mÆc hanbok vµo çc
dÞp lÔ tÕt hoÆc çc lÔ kû niÖm nh ngµy
cíi hoÆc tang lÔ.
Kimchi vµ Bulgogi: Thùc phÈm cã lîi cho søc khoÎ
Bulgogi, cã nghÜa lµ thÞt níng, lµ mãn ¨n
phæ biÕn cña ngêi Hµn Quèc vµ kimchi-
mãn rau c¶i th¶o muèi cã vÞ cay. Bulgogi
®îc lµm tõ bÊt k× lo¹i thÞt nµo, mÆc dï
thÞt bß vµ thÞt lîn lµ lo¹i thÞt thêng ®îc
dïng nhiÒu nhÊt.
Gia vÞ lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh sù
thµnh c«ng cña mãn cña bulgogi còng
nh kimchi. Kimchi cã thÓ ®îc lµm tõ
nhiÒu lo¹i rau kh¸c nhau, trong ®ã ®îc
sö dông nhiÒu nhÊt lµ c¶i th¶o vµ cñ c¶i.
Çc lo¹i rau ®îc ng©m níc muèi vµ röa
s¹ch. Sau khi ®Ó r¸o níc, ngêi ta trén
gia vÞ vµo c¶i th¶o vµ cñ c¶i. Kimchi cung
cÊp Ýt calo vµ cholesterol nhng l¹i giµu
chÊt x¬. Kimchi thËm chÝ cßn cung cÊp
nhiÒu vitamin h¬n c¶ t¸o. V× vËy, ngêi ta
thêng nãi r»ng ¨n kimchi mçi ngµy
khái cÇn ®Õn b¸c sÜ.
217
Hangeul: B¶ng ch÷ çi tiÕng Hµn Quèc
B¶ng ch÷ çi Hangeul ®îc x©y dùng tõ
thÕ kû 15 bëi vÞ vua anh minh triÒu ®¹i
Joseon - vua Sejong. B¶ng ch÷ çi gåm 14
phô ©m vµ 10 nguyªn ©m. Sù kÕt hîp gi÷a
phô ©m vµ nguyªn ©m h×nh thµnh nªn ©m
tiÕt, do vËy b¶ng ch÷ Hangeul cã thÓ t¹o
thµnh hµng ngh×n ch÷ vµ thÓ hiÖn bÊt k× ©m
®iÖu nµo. V× t¬ng ®èi ®¬n gi¶n vµ cã sè
lîng giíi h¹n, Hangeul rÊt dÔ häc. N¹n
mï ch÷ hÇu nh kh«ng tån t¹i ë Hµn Quèc
nhê b¶ng ch÷ çi dÔ sö dông nµy.
Jongmyo Jeryeak: Nh¹c tÕ lÔ Jongmyo
Vµo ngµy Chñ nhËt ®Çu tiªn cña th¸ng
N¨m trong n¨m, hËu duÖ cña dßng téc
Jeonju Yi, hoµng téc thêi Joseon (1392-
1910), lµm lÔ thê cóng tæ tiªn t¹i ®Òn
Jongmyo ë trung t©m Seoul.
MÆc dï nghi lÔ nµy ®îc cö hµnh theo
mét nghi thøc ng¾n gän rÊt nhiÒu so víi
tríc, nhng cã tíi 19 lo¹i nh¹c cô cæ
®iÓn, bao gåm chïm chu«ng ®¸, chu«ng
®ång, çc lo¹i trèng, hßa nªn ©m thanh
®Æc biÖt cho buæi lÔ truyÒn thèng.
MÆt n¹ vµ móa mÆt n¹
MÆt n¹, thêng ®îc gäi lµ tal
trong tiÕng Hµn Quèc, ®îc lµm tõ
giÊy, gç, qu¶ bÇu kh«, vµ l«ng. HÇu
hÕt çc lo¹i mÆt n¹ ®Òu ph¶n ¸nh s¾c
th¸i vµ cÊu tróc x¬ng cña g¬ng mÆt
ngêi Hµn nhng còng cã mét sè lo¹i
mÆt n¹ thÓ hiÖn khu«n mÆt cña çc vÞ
thÇn vµ con vËt, bao gåm c¶ t¶ thùc vµ
tëng tîng. H×nh d¸ng cña çc lo¹i
mÆt n¹ thêng k× l¹ vµ ®· ®îc çch
®iÖu, v× talchum - lo¹i h×nh móa mÆt
n¹ - thêng ®îc biÓu diÔn vµo ®ªm
díi ¸nh s¸ng cña çc ®èng löa.
218
Móa mÆt n¹ vÒ c¬ b¶n lµ lo¹i h×nh nghÖ

thuËt d©n gian ph¸t triÓn tù nhiªn trong
nh©n d©n thêi kú Joseon, thêi kú mµ cã Ýt sù
ph©n biÖt gi÷a giai cÊp thèng trÞ vµ thîng
lu trong x· héi víi ngêi d©n thêng.
Çc nghÖ sÜ diÔn viªn vµ kh¸n gi¶ cïng
hoµ nhËp vµo çc ®iÖu móa tng bõng ë
cuèi mçi buæi biÓu diÔn.
Nh©n s©m Hµn Quèc
Nh©n s©m ®îc trång réng r·i ë Hµn
Quèc v× ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ ®Êt ®ai ë ®©y
rÊt thÝch hîp. §Ó ph©n biÖt nh©n s©m
trång t¹i Hµn Quèc víi s¶n phÈm cã xuÊt
xø kh¸c trªn thÕ giíi, nh©n s©m Hµn
Quèc ®îc ®Æt tªn lµ Goryeong ginseng
(nh©n s©m Goryeong) theo tªn triÒu ®¹i
Goryeo - triÒu ®¹i ®· h×nh thµnh tªn Hµn
Quèc trong tiÕng Anh lµ Korea.
Nh©n s©m ®îc sö dông nh lµ liÒu thuèc
t¨ng cêng sinh lùc vµ phôc håi søc khoÎ.
Ngêi ta tin r»ng nh©n s©m gióp t¨ng cêng
chøc n¨ng cña çc c¬ quan quan träng trong
c¬ thÓ, æn ®Þnh tim, b¶o vÖ d¹ dµy, t¨ng
cêng søc chÞu ®ùng vµ sù æn ®Þnh cña hÖ
thÇn kinh. Nh©n s©m lµ mét yÕu tè cèt lâi
trong §«ng Y, nhng ngêi Hµn Quèc
thêng dïng nh©n s©m theo çch ®¬n gi¶n
h¬n lµ uèng trµ hay rîu.
§Òn Bulguksa vµ Seokguram Grotto
Bulguksa, lµ mét trong nh÷ng ng«i §Òn PhËt
gi¸o lín nhÊt vµ ®Ñp nhÊt Hµn Quèc, n»m ë
Gyeongju, tríc ®©y lµ thñ phñ cña v¬ng
quèc Silla (57 tríc CN - 935 sau CN).
Bulguksa ban ®Çu lµ mét ng«i ®Òn nhá mµ
nhµ vua Beop-heung (514 - 540) triÒu ®¹i
Silla ®Çu tiªn sïng tÝn PhËt gi¸o, ®· x©y
dùng ®Ó cÇu mong phån thÞnh vµ an b×nh
cho v¬ng quèc cña m×nh.
KiÕn tróc hiÖn nay cña ng«i ®Òn cã tõ n¨m
751 khi nã ®îc ®îc x©y dùng l¹i. Tríc
kia, ®Òn gåm cã 80 toµ nhµ, nhiÒu gÊp mêi
219
lÇn sè lîng cßn l¹i cho tíi b©y giê. §Òn

n»m trªn nói cao, phÝa sau lng lµ
Seokguram, ®éng b»ng ®¸ nh©n t¹o ®îc
biÕt ®Õn nh lµ mét trong nh÷ng ®éng ®Ñp
nhÊt cña ®¹o PhËt.
Seokguram bao gåm mét tiÒn s¶nh h×nh ch÷
nhËt, vµ mét lÔ ®êng h×nh trßn víi vßm trÇn
nèi liÒn víi hµnh lang còng x©y theo h×nh
ch÷ nhËt. Seokguram vµ Bulguksa ®· ®îc
®a vµo danh s¸ch Di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi
cña UNESCO tõ n¨m 1995.
Nói Seoraksan
B¸n ®¶o TriÒu Tiªn cã hai ngän nói ®Ñp lµ
nói Seoraksan ë Hµn Quèc vµ nói
Geumgangsan ë CHDCND TriÒu Tiªn.
Seoraksan lµ rÆng nói kÐo dµi theo híng
nam cña nói Geumgangsan, thêng ®îc
biÕt ®Õn víi tªn gäi nói Kim C¬ng thuéc
CHDCND TriÒu Tiªn.
Rõng cña nói Seoraksan víi ®Ønh cao nhÊt
lµ 1708 mÐt so víi mùc níc biÓn, lµ khu
rõng hçn hîp gåm çc lo¹i c©y t¸n réng víi
nhiÒu lo¹i c©y xuÊt xø tõ vïng nói Alp¬ vµ
nh÷ng c©y qu¶ h×nh nãn, lµ n¬i c tró cña
939 loµi thùc vËt vµ 25 loµi thó, 90 loµi chim,
11 loµi bß s¸t, 9 loµi ®éng vËt lìng c, 360
loµi c«n trïng vµ 40 loµi ç níc ngät.
NghÖ thuËt Hµn Quèc

Ngêi Hµn Quèc thÓ hiÖn tµi n¨ng cña
m×nh trong lÜnh vùc ©m nh¹c vµ nghÖ thuËt.
NghÖ sÜ violin Sarah Chang ®· ra album
®Çu tiªn khi míi chÝn tuæi.
Mét nghÖ sÜ violin næi danh kh¸c ngêi Hµn
Quèc lµ Chung Kyung-wha ®ang gi÷ danh
hiÖu mét trong nh÷ng nh¹c sÜ ®ang ®îc
chµo ®ãn nhÊt trªn sµn diÔn quèc tÕ trong
suèt 25 n¨m nay.
NghÖ sÜ Soprano Jo Su-mi ®îc chØ huy dµn
nh¹c tµi ba Herbert von Karajan ph¸t hiÖn
220
vµ theo nhËn ®Þnh cña chØ huy dµn nh¹c

Herbert th× chÞ cã giäng h¸t trêi cho.
NhiÒu ngêi h¼n sÏ ng¹c nhiªn v× Paik
Nam-june, ngêi gèc Hµn Quèc, ®îc
mÖnh danh lµ cha ®Î cña nghÖ thuËt
video, ®· b¾t ®Çu sù nghiÖp víi t çch lµ
nh¹c sÜ vµ nhµ so¹n nh¹c.
N¨m 1963, «ng trë thµnh ngêi ®Çu tiªn
triÓn l·m thiÕt bÞ truyÒn h×nh. KÓ tõ ®ã,
Paik ®· cã ¶nh hëng víi nghÖ thuËt
®¬ng ®¹i, video vµ truyÒn h×nh qua
nh÷ng t¸c phÈm nèi liÒn thÕ giíi nghÖ
thuËt, b¸o chÝ, c«ng nghÖ, v¨n ho¸ nh¹c
pop vµ nh÷ng thÓ lo¹i nghÖ thuËt míi.
Di s¶n in
NghÖ thuËt in trªn phiÕn gç b¾t ®Çu tõ thÕ kû
thø 8 ë Hµn Quèc. Bé ch÷ in kim lo¹i
®Çu tiªn cña thÕ giíi ®îc ngêi Hµn
Quèc ph¸t triÓn tríc ph¸t minh cña
Gutenberg (§øc) h¬n 200 n¨m.Thêng
d©n triÒu ®¹i Goryeo (918-1392) ®· lµm
ra Bé kinh PhËt Koreana tõ thÕ kû 13, vµ
®îc c«ng nhËn lµ b¶n kh¾c gç kinh PhËt
cßn tån t¹i l©u ®êi nhÊt. Bé kinh PhËt
Koreanan ®· ®îc xÕp vµo di s¶n v¨n hãa
cña UNESCO n¨m 1995.
Nh¹c cô truyÒn thèng
Cã kho¶ng 60 nh¹c cô truyÒn thèng cña
ngêi Hµn Quèc ®· ®îc truyÒn l¹i qua
nhiÒu thÕ hÖ. Bao gåm lo¹i ®µn 12 d©y
gayageum vµ ®µn 6 d©y geomungo, c¶
hai lo¹i nh¹c cô nµy ®Òu ®îc x¸c ®Þnh lµ
xuÊt hiÖn tõ thÕ kû thø 6.
Nh¹c cô truyÒn thèng Hµn Quèc ®îc chia
ra thµnh ba nhãm ®µn d©y, ®µn giã vµ bé
gâ. §oµn nghÖ thuËt tø tÊu Samullori Kim
Duk-soo rÊt næi tiÕng trong vµ ngoµi níc
v× sù s¸ng t¹o trong kÕt hîp giai ®iÖu truyÒn
thèng vµ hiÖn ®¹i t¹o nªn mét thÓ lo¹i nh¹c
rÊt ®éc ®¸o.
221
Dangcheong: H×nh trang trÝ trªn çc toµ nhµ

Dangcheong lµ h×nh trang trÝ mµu s¾c theo
kiÓu Hµn Quèc trªn nãc çc tßa nhµ vµ nh÷ng
h×nh trang trÝ thÓ hiÖn vÎ ®Ñp vµ gi¸ trÞ nghÖ
thuËt ®Ých thùc.
Dangcheong gåm cã n¨m mµu: ®á, xanh,
vµng, ®en vµ tr¾ng. Bªn c¹nh chøc n¨ng trang
trÝ, dangcheong cßn ®îc dïng vµo nh÷ng
môc ®Ých thùc tÕ.
Dangcheong ®îc dïng ®Ó b¶o vÖ bÒ mÆt tßa
nhµ vµ che ®i nh÷ng vÕt th« r¸p trong chÊt liÖu
®îc sö dông, ®ång thêi nhÊn m¹nh ®Æc ®iÓm
vµ thÓ hiÖn phÈm cÊp cña tßa nhµ hay ®èi
tîng nµo ®ã. Dancheongcã ë hÇu hÕt mäi tßa
nhµ truyÒn thèng, bao gåm c¶ ®Òn chïa bÊt kÓ
chóng n»m ë Seoul hay çc tØnh kh¸c.
Hoa v¨n
Çc hoa v¨n häa tiÕt thêng b¾t nguån tõ
nh÷ng ch÷ viÕt cæ. Ban ®Çu chóng lµ c«ng
cô ®Ó thÓ hiÖn nh÷ng nhu cÇu t×nh c¶m vÒ
m«i trêng xung quanh con ngêi, sau ®ã
®îc ph¸t triÓn thµnh mét h×nh mÉu trang
trÝ nghÖ thuËt.
Trong sè çc hoa v¨n thêng thÊy ®îc
sö dông mét çch truyÒn thèng ë Hµn
Quèc cã h×nh con rång vµ con phîng
hoµng, vµ taegeuk dïng trong quèc kú
Hµn Quèc Taegeuki, gåm cã hai h×nh ®èi
lËp tîng trng cho ©m vµ d¬ng, tîng
trng cho hai søc m¹nh cña vò trô, cho
tÜnh vµ ®éng, cho thÕ yÕu vµ thÕ m¹nh,
bãng tèi vµ ¸nh s¸ng, nam vµ n÷.
Ngoµi ra cßn cã nh÷ng häa tiÕt tîng trng
cho sù trêng tån, nh ®¸, nói, níc, m©y, c©y
th«ng, con rïa, con h¬u, con sÕu, vµ mÆt trêi.
Jasu: NghÖ thuËt thªu
Thªu ®îc thùc hiÖn trªn vËt liÖu v¶i vµ
çc ®å trang trÝ nh b×nh phong gÊp. Thªu
còng ®îc dïng ®Ó trang trÝ nhiÒu vËt
phÈm trong nhµ, nh gèi, bao kÝnh, rÌm vµ
tói ®ùng thuèc l¸, th×a vµ ®òa, bµn ch¶i.
222
Thêi xa, thêng d©n kh«ng ®îc mÆc v¶i cã

h×nh thªu, trõ çc bé lÔ phôc mÆc vµo ngµy
thµnh h«n. Kh«ng gièng nh nghÖ thuËt thªu
phôc vô môc ®Ých trang trÝ ®¬n thuÇn, jasu
PhËt gi¸o trang trÝ ®Òn chïa, tîng, chØ dµnh
riªng cho t«n gi¸o.
NghÖ thuËt gÊp giÊy thñ c«ng
Ngêi Hµn Quèc cã truyÒn thèng l©u ®êi
trong nghÖ thuËt gÊp giÊy thñ c«ng vµ
còng ®· tõ l©u sö dông nh÷ng lo¹i giÊy
chÊt lîng tèt ®Ó gÊp nªn nh÷ng chiÕc hép,
chiÕc b¸t cã n¾p ®Ëy, nh÷ng chiÕc b¸t lín,
giá, tói líi, b×nh vµ g¹t tµn.
Nh÷ng s¶n phÈm giÊy thñ c«ng kh¸c du
kh¸ch tham quan thêng gÆp lµ ®å v¨n
phßng phÈm, th¶m ch©n, ®Öm, rÌm, bao
®ùng èng tªn, b¸t mµi mùc, hép thuèc sóng,
giµy dÐp, chËu röa, Êm trµ. HÇu hÕt çc s¶n
phÈm lµm tõ giÊy ®Òu ®îc s¬n bãng trªn bÒ
mÆt lµm t¨ng tÝnh thÈm mü vµ ®é bÒn ®ång
thêi lµm cho chóng cã kh¶ n¨ng chèng thÊm.
Lo¹i s¬n phñ thêng ®îc dïng lµ hçn hîp
níc qu¶ hång xanh vµ hå g¹o vµ dÇu tÝa t«.
Bojagi: V¶i bäc
Bojagi lµ m¶nh v¶i h×nh vu«ng cã viÒn
xung quanh víi çc kÝch cì, mµu s¾c, häa
tiÕt trang trÝ kh¸c nhau, ngêi Hµn Quèc
thêng dïng ®Ó bäc, gãi çc ®å vËt.
Bojagi ngµy nay vÉn ®îc sö dông tuy
kh«ng phæ biÕn b»ng tríc ®©y. MÆc dï
vËy chóng vÉn ®îc lµm ®Ó phôc vô cuéc
sèng thêng nhËt, bojagi lµm t¨ng tÝnh
®éc ®¸o vµ kiÓu çch cña çc nghi lÔ.
ThÈm mü cña d©n téc Hµn Quèc ®îc ®Æc
biÖt ph¶n ¸nh râ nÐt qua nh÷ng m¶nh
bojagi ®îc bµn tay çc bµ néi trî ch¾p l¹i
víi nhau ®Ó tiÕt kiÖm nh÷ng m¶nh v¶i
thõa, v¶i vôn. Çc h×nh thªu vµ çc häa
tiÕt kh¸c lµm cho bojagi thªm duyªn d¸ng.
Khi kh«ng sö dông, cã thÓ gÊp bojagi
gièng nh mét chiÕc kh¨n mïi xoa nhá.
223
Tranh d©n gian

Tranh d©n gian gåm nh÷ng t¸c phÈm mµ
thêng d©n Hµn Quèc thêi xa thêng dïng
®Ó trang trÝ nhµ ë hoÆc ®Ó thÓ hiÖn nh÷ng mong
íc cña hä vÒ ®êi sèng h¹nh phóc bÒn l©u.
Kh«ng gièng nh nh÷ng t¸c phÈm héi ho¹ cæ
®iÓn cao sang thêng tËp trung m« t¶ phong
c¶nh, hoa vµ chim, tranh d©n gian thêng thÓ
hiÖn nh÷ng ý tëng hµi híc, ®¬n gi¶n vµ ý
nghÜ chÊt ph¸c vÒ cuéc sèng b×nh d©n vµ vÒ
thÕ giíi.
Tranh d©n gian lµ nh÷ng s¸ng t¸c cña çc häa
sÜ thuéc tÇng líp h¹ lu trong x· héi cò,
nhng çc bøc tranh cña hä l¹i ®îc tÊt c¶
mäi giai cÊp trong x· héi, tõ hoµng gia vµ çc
®Òn thê cho ®Õn n«ng d©n ë nh÷ng lµng quª
hÎo l¸nh trng bµy. Çc t¸c phÈm tranh d©n
gian thêng pha trén t¸o b¹o, thÓ hiÖn phong
çch riªng cña ngêi ho¹ sÜ vµ sö dông nh÷ng
gam mµu m¹nh.
Sesi: TËp qu¸n truyÒn thèng
TËp qu¸n Sesi bao gåm çc nghi lÔ ®îc cö
hµnh vµo thêi ®iÓm giao mïa trong n¨m vµ
ngµy TÕt Nguyªn §¸n. VÝ dô, vµo ngµy TÕt
n¨m míi, ngêi Hµn Quèc cÊt bµi vÞ tæ tiªn vµ
thùc hiÖn çc nghi lÔ tëng niÖm víi çc ®å ¨n
vµ ®å uèng. Sau nghi lÔ nµy, cã lÔ sebae hay
lµ quú l¹y nh÷ng ngêi cao tuæi trong gia ®×nh.
Vµo ®ªm ngµy 15 th¸ng Giªng - ngµy tr¨ng trßn
®Çu tiªn trong n¨m, gäi lµ daeboreum, mét
h×nh ném lµm b»ng r¬m sÏ ®îc nÐm xuèng
s«ng. NhiÒu n¬i trong c¶ níc ®· cã tËp tôc nµy,
nhng viÖc chuÈn bÞ vµ thëng thøc çc mãn ¨n
víi nh÷ng lo¹i rau ®a d¹ng theo mïa vÉn ®îc
thùc hiÖn ë kh¾p n¬i. Ngµy 15-8 ©m lÞch lµ ngµy
lÔ Chuseok, mét d¹ng lÔ t¹ ¬n Trêi cho vô mïa
béi thu, trong ngµy nµy, mäi ngêi còng thêng
®i th¨m viÕng mé tæ tiªn. Mét trong nh÷ng mãn
¨n ®Æc biÖt ®îc chuÈn bÞ cho ngµy lÔ nµy lµ
songpyeon, b¸nh cã h×nh tr¨ng khuyÕt lµm tõ
bét nÕp trong cã võng, ®Ëu xanh h¹t dÎ vµ çc
lo¹i ngò cèc kh¸c.
224
Çc nghi lÔ trëng thµnh

ë Hµn Quèc, nh÷ng giai ®o¹n mµ mçi ngêi
ph¶i tr¶i qua trong cuéc ®êi vµ ®¸nh dÊu nh÷ng
thay ®æi c¬ b¶n thêng ®îc gäi chung lµ
Gwanhongsangje (Quan-H«n-Tang-TÕ), bao
gåm lÔ trëng thµnh, lÔ thµnh h«n, tang lÔ, vµ tÕ
lÔ tæ tiªn. LÔ trëng thµnh thêng rÊt ®¬n gi¶n.
Çc chµng trai trëng thµnh cuén m¸i tãc dµi
thµnh bói trªn ®Ønh ®Çu vµ ®îc tÆng mét chiÕc
mò truyÒn thèng cña d©n téc Hµn Quèc lµm tõ
®u«i ngùa. Çc c« g¸i trëng thµnh tÕt tãc thµnh
hai bÝm vµ cµi vµo tãc ®å trang søc ®îc gäi lµ
binyeo. LÔ thµnh h«n ®îc tæ chøc t¹i gia ®×nh
c« d©u vµ vî chång míi cíi thêng nghØ hai
hay ba ngµy t¹i gia ®×nh c« d©u tríc khi trë
vÒ nhµ chó rÓ.
Tang lÔ ®îc cö hµnh theo nghi thøc truyÒn
thèng Hµn Quèc rÊt cÇu kú. Tang lÔ kÐo dµi
trong hai n¨m, sau çc nghi lÔ cÇu khÊn. Bªn
c¹nh nh÷ng nghi thøc tang lÔ cÇu kú, ngêi
Hµn Quèc cßn thùc hiÖn nhiÒu nghi lÔ thê
cóng kh¸c liªn quan gi÷a sù sèng vµ çi chÕt.
Vên c¶nh
Nh÷ng kh¸i niÖm cÇn thiÕt phÝa sau nghÖ
thuËt vên Hµn Quèc lµ lµm cho khung c¶nh
khu vên tù nhiªn h¬n c¶ chÝnh b¶n th©n nã lóc
ban ®Çu. Trong nhiÒu trêng hîp, nhiÒu khu
vên tr«ng hoµn toµn gièng nh mét t¸c phÈm
cña tù nhiªn, ®ã lµ nç lùc rÊt lín cña çc nghÖ sÜ.
Mét trong nh÷ng c¶nh quan ®îc b¶o tån tèt
nhÊt trong çc khu vên thîng uyÓn lµ hå
Anapji ë Gyeongju, Gyeongsangbuk-do.
Vµ còng kh«ng cã g× cã thÓ so s¸nh víi vÎ ®Ñp
cña vên thîng uyÓn cña Cung ®iÖn
Changdeokgung ë Seoul, réng 300.000 m2
trªn tæng diÖn tÝch 405.636 m2 diÖn tÝch
cung ®iÖn. Khu vên ®îc bè trÝ nhiÒu vên,
s¶nh, ao sen, cÇu ®¸, bËc tam cÊp, m¸ng
níc vµ nh÷ng dßng suèi nhá uèn lîn
gi÷a khu rõng c©y rËm r¹p vµ tÊt c¶ nh÷ng
yÕu tè kh¸c cña mét khu vên theo truyÒn
thèng Hµn Quèc.
225
C¬ quan Hµnh ph¸p
V¨n phßng Tæng thèng Bé LËp ph¸p

http://www.cwd.go.kr http://www.moleg.go.kr
V¨n phßng Thñ tíng C¬ quan Th«ng tin ChÝnh phñ

http://www.opm.go.kr http://www.allim.go.kr
Ban KiÓm to¸n vµ Thanh tra C¬ quan Th«ng tin H¶i ngo¹i
http://www.bai.go.kr Hµn Quèc
C¬ quan T×nh b¸o Quèc gia
http://www.nis.go.kr C¬ quan Qu¶n lý nh÷ng
Ngêi yªu níc vµ
Bé B×nh ®¼ng Giíi Cùu chiÕn binh
http://moge.go.kr http://www.bohun.go.kr
Héi ®ång Cè vÊn cho Tæng Bé Tµi chÝnh vµ Kinh tÕ

thèng vÒ Khoa häc vµ http://www.mofe.go.kr
C«ng nghÖ
http://www.pacst.go.kr Côc ThuÕ Quèc gia
http://www.nts.go.kr
Uû ban Héi chî Th¬ng m¹i
http://www.ftc.go.kr Côc H¶i quan Hµn Quèc
http://www.customs.go.kr
Uû ban Gi¸m s¸t Tµi chÝnh
http://www.fsc.go.kr C¬ quan Thu mua C«ng
http://www.pps.go.kr
C¬ quan Thanh tra Hµn Quèc
http://www.ombudsman.go.kr V¨n phßng Thèng kª
Nhµ níc
Uû ban B¶o vÖ Thanh niªn http://www.nso.go.kr
http://www.youth.go.kr
Bé Thèng nhÊt
Bé KÕ ho¹ch vµ Ng©n s¸ch http://www.unikorea.go.kr
http://www.mpb.go.kr
226
Bé Ngo¹i giao vµ Th¬ng m¹i Côc KiÓm l©m

http://www.mofat.go.kr http://www.foa.go.kr
Bé T ph¸p Bé Th¬ng m¹i, C«ng nghiÖp

http://www.moj.go.kr vµ N¨ng lîng
http://www.mocie.go.kr
V¨n phßng C«ng tè Tèi cao
http://www.sppo.go.kr Côc Qu¶n lý Doanh nghiÖp
võa vµ nhá
Bé Quèc phßng http://www.smba.go.kr
http://www.mnd.go.kr
Côc Së h÷u TrÝ tuÖ
Côc Qu©n lùc http://www.kipo.go.kr
http://www.mma.go.kr
Bé Th«ng tin vµ TruyÒn th«ng
Bé Qu¶n lý ChÝnh phñ http://www.mic.go.kr
vµ Néi vô
Bé Y tÕ vµ Phóc lîi
http://www.mogaha.go.kr
http://www.mohw.go.kr
C¬ quan C¶nh s¸t Quèc gia
Côc Thùc phÈm vµ Dîc phÈm
http://www.npa.go.kr
http://www.kfda.go.kr
Bé Gi¸o dôc vµ Ph¸t triÓn Bé M«i trêng
Nh©n lùc http://www.me.go.kr
http://www.moe.go.kr
Bé Lao ®éng
Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ http://www.molab.go.kr
http://www.most.go.kr
Bé X©y dùng vµ Giao th«ng
Côc KhÝ tîng http://www.moct.go.kr
http://www.kma.go.kr
Côc §êng s¾t Quèc gia
Bé V¨n hãa vµ Du lÞch http://www.korail.go.kr
http://www.mct.go.kr
Bé Hµng h¶i vµ Ng nghiÖp
Bé N«ng L©m nghiÖp http://www.momaf.go.kr
http://www.maf.go.kr
C¬ quan C¶nh s¸t Hµng h¶i
Côc Ph¸t triÓn N«ng th«n Quèc gia
http://www.rda.go.kr http://www.nmpa.go.kr
227
C¬ quan LËp ph¸p
Quèc héi §¹i Hµn D©n Quèc

http://www.assembly.go.kr
ChÝnh quyÒn §Þa ph¬ng
ChÝnh quyÒn TØnh Gyeonggi-do

thµnh phè Seoul http://www.kg21.net
http://www.metro.seoul.kr
TØnh Gangwon-do
ChÝnh quyÒn http://www.provin.gangwon.kr
thµnh phè Busan
http://www.metro.busan.kr TØnh Chungcheongbuk-do
http://www.cb21.net
ChÝnh quyÒn
TØnh Chungcheongnam-do
thµnh phè Daegu
http://www.daegu.go.kr http://www.chungnam.net
TØnh Jeollabuk-do
ChÝnh quyÒn
http://www.provin.jeonbuk.kr
thµnh phè Incheon
http://www.inpia.net TØnh Jeollanam-do
http://www.jeonnam.go.kr
ChÝnh quyÒn
thµnh phè Gwangju TØnh Gyeongsangbuk-do
http://www.metro.gwangju.go.kr http://www.gyeongbuk.go.kr
ChÝnh quyÒn TØnh Gyeongsangnam-do

thµnh phè Daejeon http://www.provin.gyeongnam.kr
http://www.metro.daejeon.kr
TØnh Jeju-do
ChÝnh quyÒn http://www.jeju.go.kr
thµnh phè Ulsan
http://www.ulsan.go.kr

Tìm hiểu về Hàn Quốc

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tìm hiểu về Hàn Quốc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Hµn Quèc

§Êt n­íc - Con ng­êi

B¶n quyÒn 1973

C¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm néi dung:

ThiÕt kÕ vµ chÕ b¶n t¹i:

§Ó cã th«ng tin tham kh¶o mêi b¹n ®Õn:

C¬ quan th«ng tin H¶i ngo¹i Hµn Quèc

Phóc lîi x· héi

Giao th«ng vµ liªn l¹c

C¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng

V¨n hãa vµ nghÖ thuËt

ThÓ thao vµ gi¶i trÝ

20 ®Æc tr­ng v¨n hãa Hµn Quèc 216

Hµn Quèc cã bèn mïa râ rÖt. Mïa xu©n vµ mïa thu

Con ng­êi vµ d©n sè

häc cña Hµn Quèc lµ d©n sè ®ang giµ ®i theo tõng

TÊt c¶ ng­êi Hµn Quèc ®Òu nãi chung mét

B¶ng ch÷ c¸i tiÕng Hµn

B¶ng niªn ®¹i

ngµy nay ®· tõng lµ n¬i ®ãng ®« cña mét v­¬ng quèc

Silla thèng nhÊt vµ Balhae

Vµo gi÷a thÕ kû thø 6, V­¬ng quèc Silla ®· x©m

cÊu hµnh chÝnh cña

TriÒu ®¹i Goryeo (ThÕ kû 11) Goryeo

Nh÷ng phiÕn gç kh¾c bé kinh PhËt Koreana t¹i §Òn Haeinsa

N¨m 1392, T­íng Yi Seong-gye ®· lËp nªn mét

B¶n vÏ Geobukseon, ®­îc cho lµ chiÕc thuyÒn chiÕn

nhiÒu nghÖ nh©n vµ kü thuËt viªn kÓ c¶ phu khu©n

Thêi kú chiÕm ®ãng cña thùc d©n NhËt vµ phong

Thµnh lËp n­íc §¹i Hµn D©n Quèc

Ng­êi Hµn Quèc vui mõng khi NhËt bÞ ®¸nh b¹i

Quèc kú Hµn Quèc

§iÒu 37 quy ®Þnh kh«ng ®­îc sao nh·ng c¸c

§iÒu næi bËt trong hÖ thèng hiÕn ph¸p hiÖn

Tæng thèng Hµn Quèc - ®­îc bÇu d­íi h×nh thøc bá

D­íi hÖ thèng chÝnh trÞ hiÖn nay, Tæng thèng gi÷

Ngµnh hµnh ph¸p

D­íi chÕ ®é Tæng thèng cña Hµn Quèc, Tæng thèng

C¬ cÊu chÝnh phñ cña §¹i Hµn D©n Quèc

Khu liªn hîp ChÝnh phñ trung ­¬ng t¹i Sejongno

biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó phßng chèng tham nhòng: ®Ò ra vµ

Ngµnh lËp ph¸p

QuyÒn lËp ph¸p ®­îc trao cho Quèc héi, c¬ quan

12 vµ phiªn häp ®Æc biÖt cã thÓ ®­îc tæ chøc theo yªu

ñy ban th­êng trùc

Tßa ¸n tèi cao lµ tßa ¸n t­ ph¸p cao nhÊt. Tßa ¸n xÐt

Tßa ¸n hiÕn ph¸p

Tßa ¸n hiÕn ph¸p ®­îc thµnh lËp th¸ng 8-1988 vµ

§Õn ngµy 31-12-2001, tßa ¸n ®· xÐt xö 7.389 tr­êng

ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng

ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng

Thµnh phè Seoul TØnh Gangwon-do

Thµnh phè Busan TØnh Chungcheongbuk-do

Thµnh phè Daegu TØnh Chungcheongnam-do

Thµnh phè Incheon TØnh Jeollabuk-do

Thµnh phè Gwangju TØnh Jeollanam-do

Thµnh phè Daejeon TØnh Gyeongsangbuk-do

Thµnh phè Ulsan TØnh Gyeongsangnam-do

Thµnh phè Gyeonggi-do TØnh Jeju-do

Mèi quan hÖ liªn TriÒu

Bèi c¶nh lÞch sö

ChÝnh s¸ch ¸nh d­¬ng, n¨m 2000 Tæng thèng Kim

Trao ®æi vµ hîp t¸c liªn TriÒu

Th­¬ng m¹i Liªn TriÒu (1998-2002)

§Êt níc - Con ngêi

C¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng

20 ®Æc trng v¨n hãa Hµn Quèc 216

Con ngêi vµ d©n sè

TÊt c¶ ngêi Hµn Quèc ®Òu nãi chung mét

ngµy nay ®· tõng lµ n¬i ®ãng ®« cña mét v¬ng quèc

Vµo gi÷a thÕ kû thø 6, V¬ng quèc Silla ®· x©m

N¨m 1392, Tíng Yi Seong-gye ®· lËp nªn mét

B¶n vÏ Geobukseon, ®îc cho lµ chiÕc thuyÒn chiÕn

Thµnh lËp níc §¹i Hµn D©n Quèc

Ngêi Hµn Quèc vui mõng khi NhËt bÞ ®¸nh b¹i

§iÒu 37 quy ®Þnh kh«ng ®îc sao nh·ng c¸c

Tæng thèng Hµn Quèc - ®îc bÇu díi h×nh thøc bá

Díi hÖ thèng chÝnh trÞ hiÖn nay, Tæng thèng gi÷

Díi chÕ ®é Tæng thèng cña Hµn Quèc, Tæng thèng

Khu liªn hîp ChÝnh phñ trung ¬ng t¹i Sejongno

QuyÒn lËp ph¸p ®îc trao cho Quèc héi, c¬ quan

12 vµ phiªn häp ®Æc biÖt cã thÓ ®îc tæ chøc theo yªu

ñy ban thêng trùc

Tßa ¸n tèi cao lµ tßa ¸n t ph¸p cao nhÊt. Tßa ¸n xÐt

Tßa ¸n hiÕn ph¸p ®îc thµnh lËp th¸ng 8-1988 vµ

§Õn ngµy 31-12-2001, tßa ¸n ®· xÐt xö 7.389 trêng

ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng

ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng

ChÝnh s¸ch ¸nh d¬ng, n¨m 2000 Tæng thèng Kim

Th¬ng m¹i Liªn TriÒu (1998-2002)

ChÝnh phñ sÏ tæ chøc thêng xuyªn c¸c cuéc héi

Ngay sau cuéc ChiÕn tranh l¹nh, mét khuynh híng

nh cö c¸c b¸c sü y khoa, chuyªn gia kü thuËt, huÊn luyÖn

ChÝnh s¸ch v× Hßa b×nh vµ ThÞnh vîng ë §«ng

T¨ng trëng kinh tÕ

trªn chiÕn lîc nµy, nhiÒu ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn ®·

nguån lùc nµy lµ sè d©n 1,5 tû ngêi, tµi nguyªn thiªn

ho¹ch rau xanh cho ®Êt níc.

vµ C«ng nghÖ cho Tæng thèng (PACST) ®· ®îc thµnh

Cuèi n¨m 2001, tæng ®Çu t cho nghiªn cøu vµ ph¸t

§Ó ®¹t ®îc sù ®ång thuËn chung vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn

M«i trêng ®Çu t níc ngoµi

§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI)

<Nguån: Bé Th¬ng m¹i, C«ng nghiÖp vµ N¨ng lîng>

Tù do hãa thÞ trêng vèn

Nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi ®îc phÐp

HÖ thèng hç trî híng vÒ nhµ ®Çu t