You are on page 1of 8

Bi ging Cng ngh sn xut ng

Edited by Foxit Reader Copyright(C) by Foxit Corporation,2005-2009 For Evaluation Only.

PHN 1- NGUYN LIU MA V CC BIN I HA SINH HC TRONG QU TRNH SN XUT NG


I.C TNH MT S GING MA C TRNG NC TA.
Ma l nguyn liu quan trng ca ngnh cng nghip sn xut ng trn th gii v l ngun nguyn liu duy nht sn xut ng saccaroza nc ta. Ma c ngun gc t n , t mt loi cy hoang di nay tr thnh mt loi cy quan trng ca ngnh cng nghip ng. Cy ma thuc h ho tho- Graminae, ging Saccharum. Tn gi ca ging ma lai tothng ly tn ca ngi nghin cu hay tn ca a phng th nghim. Ma c trng nhiu nc trn gii, phn b phm vi t 35 v nam n 35 v bc. Cc nc trng nhiu ma nh:n , Cuba, Brazin, Mehic , Trung Quc... nc ta hin nay c 3 vng ma ln l : min Bc v khu bn c; duyn hi Min Trung v Ty nguyn; ng Nam b v ng bng Sng Cu long 1. Th no l mt ging ma tt? Ging ma tt ch l mt khi nim tng i. Mt ging ma c th c xem l tt ni ny nhng li khng thch hp ni khc v ngc li. Ging ma chu hn tt cha hn chu c ngp ng, chua phn; li c ging chn sm,ging chn mun; ging c t l ng cao nhng nng sut nng nhip li thp v ngc li. Hoc l c ging thch hp vi ch bin c gii nhng li khng thch hp vi iu kin ch bin th cng v.v.. Chnh v vy ngi ta i n nh ngha: Trong tng trng hp c th ca mt vng sinh thi, mt trnh sn xut v ch bin nht nh, mt ging ma no cho nng sut cao, phm cht tt (nhiu ng) v thch hp vi nhng iu kin sn xut v ch bin th l ging ma tt v ngc li. 2. ngha kinh t ca c cu ging ma sn xut: Trong thc t ca i sng, rt kh c th chn c ging ma gi l l tng, tho mn tt c nhng yu cu ca con ngi. Thng thng mt ging ma c c u im ny th li mc nhc im khc. Cy ma l nguyn liu ch bin ng, hiu qu kinh t ca mi x nghip cng nghip c tnh bng hiu sut tng thu hi v thi gian ma ch bin (di hay ngn). Chnh v vy: Trong sn xut, cc ging ma bao gi cng c b tr thnh mt c cu b sung cho nhau nhng u im v hn ch nhng nhc im, mang li hiu qu kinh t cao cho sn xut v ch bin. Mt c cu ging sn xut hp l mt vng sinh thi c th ti thiu cng phi c t 3 n 5 ging ma, bao gm: ging chn sm, ging chn mun, ging giu ng, ging c nng sut nng nghip cao ...v thch hp cc iu kin ma v sn xut, ch bin ca vng sao cho m bo cung cp nguyn liu cht lng v ri v ch bin. 3. Tiu chun chung cho mt ging ma sn xut: Nng sut nng nghip cao (ch ging ma c tc sinh trng nhanh) T l ng trn ma cao (ch ging ma chn sm hoc ging c t l ng cao u v ch bin) Kh nng gc tt (ti sinh mnh) Khng su bnh (cc loi su bnh hi quan trng) Thch hp vi iu kin ch bin cng nghip (c gii, bn c gii hoc th cng .) Khng hoc t ra hoa V mt s yu cu khc tu tng vng sinh thi.
GV L Th Thao Tin Bai Giang Cng ngh San Xut ng Ma Trang 1

http://www.ebook.edu.vn

Edited by Foxit Reader Copyright(C) by Foxit Corporation,2005-2009 For Evaluation Only.

4. Mt s ging ma c trng nc ta: a. Ging chn sm: * Ging Comus (Aramboo x Q813) Ngun gc c, nhp vo Vit Nam t nm 1960. Hin nay vn l ging ma trng ch yu vng ma Ty nam b. u im l thch hp vi nhng vng t phn, thp. Nhc im: chu hn km, d b su c thn tn cng c im hnh thi - Cy thn to, mc thng, dng hnh trng ni nhau hnh zig-zag. V mu xanh, n tm, khi ri nng c mu tm, sp ph dy. Mt mm hnh ng gic, cnh mm hp, rnh mm ngn - L phin rng, mu xanh thm, b l c t lng - Ra hoa mun, t l hoa thp c im nng nghip - Ma mc mm v nhnh sm, t l mc mm kh, sc nhnh trung bnh. - Nng sut c th t t 80 n trn 100 tn ma cy/ha c im cng nghip - Ma chn sm (10-11 thng tui); t l ng trn ma kh. * Ging VN84-4137 (Ja60-5 x lai hn hp) L ging ma Vit Nam do Vin nghin cu ma ng Bn ct lai to nm 1984. Nm 1991 c hi ng khoa hc v cng ngh B NN&PTNT cho php khu vc ho vng ma cc tnh pha nam v nm 1998 c cng nhn l ging ma quc gia. u im l chn sm, t l ng trn ma cao (giu ng); ma mc kho, nhiu cy, khng su bnh. Nhc im: thn cy c ln trung bnh. c im hnh thi - cy mc thng, ln trung bnh, dng hnh chu ngc. V mu xanh vng n tm, mt mm hnh trn khng c rnh mm . - l phin rng trung bnh, b l c nhiu lng - ra hoa t hoc khng ra hoa c im nng nghip - ma mc mm v nhnh sm,tp trung ; t l mc mm v sc nhnh kh; tc lm nhnh vng cao nhanh, kh nng gc tt. - Trong iu kin thm canh trn vng t cao nng sut c th t t 70,80 n trn 100 tn ma cy/ha c im cng nghip - ma chn sm t l ng trn ma rt cao (hn cc ging ma khc 1,2%) ngay u v ch bin ch ng t trn 10. b. Ging chn trung bnh * Ging ROC10 (ROC5 x F152) Ngun gc i loan, hin ang trng min Bc v mt s ni khc. u im : trong iu kin thm canh nng sut nng nghip t rt cao, t l ng trn ma kh. Nhc im: d b su c thn tn cng c im hnh thi - Cy thn to, mc thng, dng hnh ng ch. V mu xanh, nht sp ph dy, khi ri nng sp chy to thnh mu tro loang l. Mt mm hnh ng gic, khng c, rnh mm - L phin trung bnh mu xanh thm sp theo chiu xin, b l mu xang m cht thn, khng c lng v kh t bong, khng c tai l - ma ra hoa c im nng nghip
GV L Th Thao Tin Bai Giang Cng ngh San Xut ng Ma Trang 2

http://www.ebook.edu.vn

- Ma mc mm v nhnh sm tp trung, t l mc mm v sc nhnh kh - Ging ma ny i hi nhng loi t tt, ph nhiu cao. Trong diu kin thm canh v c ti, Roc 10 cho nng sut ma cy cao c im cng nghip - Ma chn trung bnh(11-12 thng tui); t l ng trn ma kh. Ging ma ny c th b tr vo c cu ging thu hoch vo gi v cui v ch bin * Ging VN84-196 (VN6628 x lai hn hp) L ging ma Vit Nam do vin nghin cu ma ng Bn ct lai to nm 1984. Nm 1995 c hi ng khoa hc v cng ngh B NN&PTNT cng nhn l ging ma mi, cho php khu vc ho vng ma cc tnh pha nam. u im l tc sinh trng nhanh, t l ng trn ma. Nhc im: chu hn km. c im hnh thi - Cy thn to mc thng, dng hnh tr ni nhau kiu zig-zag. V mu xanh, mt mm hnh trn khng c rnh mm . - L phin rng , b l mu xanh nht khng c lng v d bong - Ma khng hoc t ra hoa c im nng nghip - Ma mc mm v nhnh sm, tp trung ; t l mc mm v sc nhnh kh; tc sinh trng nhanh, gc tt. - Trong iu kin thm canh trn vng t cao nng sut c th t t 70,80 n trn 100 tn ma cy/ha. c im cng nghip - Ma chn trung bnh sm t l ng trn ma rt cao . C th b tr ging ny vo c cu cc ging thu hoch u v gia v ch bin. c. Ging chn mun: * Ging My 55-14 (CP34-79 x B45-181) Ngun gc Cu ba, nhp vo Vit Nam 1974. Hin nay trng ng nam b (Ty ninh, ng nai) v min Bc. u im l mc kho, tc sinh trung nhanh nn c th cho nng sut nng nghip rt cao. Nhc im: ra hoa mnh Nam b. c im hnh thi - Cy thn to, mc thng, dng hnh chu ngc. V mu tm, mt mm hnh trn, nh mm c mt chm lng nh - L phin trung bnh, mu xanh thm, b l mu xanh nht, c lng v khi gi b l t bong. - Nam b ra hoa mnh, min Bc ra hoa t hoc khng ra hoa. c im nng nghip - Ma mc mm v nhnh sm tp trung, t l mc mm v sc nhnh kh. - Trong iu kin thm canh vng t cao nng sut ma cy c th t t 80 n trn 100 tn /ha c im cng nghip - Ma chn trung bnh mun (12-14 thng tui); t l ng trn ma trung bnh kh. * Ging F157 (F146 x PT51-1) Ngun gc i loan nhp vo min Nam nm 1970 do phng Nng v Nh my ng Qung Ngi tuyn chn, ging ny c trng ph bin Qung Ngi. c im hnh thi - Thn to trung bnh, gc hi nh, lng hnh chp ct, vot mu xanh sng, hi tm . - Phin l to trung bnh, b khng c lng - ra hoa t
GV L Th Thao Tin Bai Giang Cng ngh San Xut ng Ma Trang 3

http://www.ebook.edu.vn

c im nng nghip - ny mm nhnh sm, vn cao nhanh, gc tt - nng sut trung bnh c im cng nghip - chn trung bnh mun, t l ng kh Cng vi nhng ging ma gii thiu trn trong sn xut ma ca ta hin nay mt s ni cn trng nhng ging ma khc nh: V79-177, R570, ROC9, ROC17, Qu ng, Qu dn tuyn... II. THNH PHN HO HC CA MA: 1. Bng thnh phn ho hc ca ma: Ma Phn rn Phn lng X ma Nc ma cenlulosa, pentosan, areban, linhin Cht kh Nc Cht khng ng saccaroza ng (CK) CK Khng CK Cha Cht mu: Cht v c: cha nit: SiO2, K2O, nit: Xantophin, Glucoza , Prtin, amit, Na2O, CaO, caroten, fructoza a.amin, NH3 ... P2O5, Cl... antoxian Thnh phn ho hc trung bnh khi ma chn dao ng trong khong sau y: Nc : 70-75% X : 9 -14% Saccaroza : 10 -16% Glucoza v Fructoza : 0,3 2% : 1 - 3% Cc cht phi ng khc Trong ng saccaroza l thnh phn quan trng nhtca cy ma v l sn phm ca qu trnh sn xut ng. 2. Tnh cht l ho ca mt s thnh phn quan trng: 2.1. ng saccaroza : Cng thc phn t C12H22O11 , cu to t hai loi ng n l glucoza v fructoza. Trng lng phn t 342,3 vC. - Tnh cht l hc: + Tn ti dng tinh th, trong sut, khng mu. +T trng 1,5879g/cm3, nhit nng chy 186-188oC + ho tan: * Tan tt trong nc, ho tan tng khi nhit tng. V d: Nhit (0C) ho tan (g/100g) 0 179,2 50 260,1 100 487,2 Trong dung dch ng khng tinh khit ho tan cn ph thuc vo nhng cht khng ng. Nu dung dch c KCl, NaCl,... th ho tan ca ng tng ln. V vy ng khng bao gi kt tinh hon ton v l nguyn nhn to thnh mt r. Ngc li nu c ng glucoza, fructoza, MgCl2, CaCl2 lm gim ho tan ca ng.
GV L Th Thao Tin Bai Giang Cng ngh San Xut ng Ma Trang 4

http://www.ebook.edu.vn

Do , vic tch ring mt rt quan trng, m nhnh phn mt long kp thi, ng lc, mt nguyn v mt long khng ln vo nhau, trnh lm bin ng tinh khit, khng c li trong vic khng ch tinh khit cng on nu ng. 5. Ngng my v x ng: - Sau khi ra hi xong ng van hi li, hm my v x ng. Ton b thi gian hon thnh qu trnh ly tm gi l chu k ly tm V. CC YU T NH HNG N QU TRNH LY TM: Trong qu trnh ly tm thit b ly tm l yu t c bn quyt nh hiu qu tch mt, ngoi ra cn c mt s yu t khc: 1. Cht lng ng non: Cht lng ng non l nhn t quan trng nh hng tc tch mt. Tc tch mt t l thun vi c ht tinh th v nht ca ng non hoc dnh ca mt ng. - C ht v cht lng ht: Ht tinh th ca ng non va phi v xp u n, khe h gia tinh th ln, tch mt d dng. Nu kch thc ht khng ng u, c bit c nhiu ngy tinh, khi phn mt d lm nght l li. Nu c hin tng dnh chm th kh c th tch c lp mt gia cc tinh th i vi ng A: kch thc tinh th 1 mm, ng C: 0.3-0.35 mm. - nht ca ng non: Thi gian tch mt t l thun vi dnh ca mt ng. Nu ng non c nht qu ln th ly tm rt kh. Do cn phi thc hin tt vic hm nng ng non c bit i vi ng non C. Hm nng bng cch cho nc nng i trong ng xon ca cc mng phn phi ng non trc khi ly tm hoc thc hin vic gia nhit b sung ng non sau tr tinh. Hoc dng lng nc v lng hi nhiu, ra lu do tinh khit mt ly tm cao, tng tn tht ng. Trong trng hp nht qu ln, kh ly tm c th gim gim thi gian ra hi, tng lng nc, ng thi cho hi vo v thng quay tng tc chy ca mt. C trng hp cn cho khng kh nng vo v thng y kn trnh ng b ngui v tng tc chy ca mt. 2. K thut thao tc ca cng nhn: - Phi Nm vng cht lng ng non dng thao tc tch mt ph hp khng ch. - Phn on mc tch mt: Trong khi tch mt nhn qua knh quan st ngi thao tc c th phn on mc tch mt ca ng. Ty theo mc tch mt ca tng loi ng non, bng s phn on ca mnh ngi thao tc ko di hay rt ngn thi gian ra nc hoc hi; hm my tho ng khi cn thit (v d nh ng non B dng lm ging, khng cn ly tm tht kh trnh kh d ng). i vi ng non C v mu mt thng m v nng li cao, lu ng km kh phn on qua knh quan st, ch yu da vo sng th phn on. - Phn on m ca ng ct: ng non sau khi tch mt phi thnh ng ct c hm lng nc nht nh, trc khi d ng phi khng ch m ca ng ct. m ca ng ph thuc vo c ht tinh th ca ng non. - Bit Pht huy y nng lc ca my ly tm: Trong iu kin cht lng ng non bnh thng, cn tnh lng y ng non vo mi mm trn nguyn tc khng tro ra ngoi mm. Khi thao tc tch mt cn tranh th rt ngn thi gian cc thao tc ph tr.

GV L Th Thao Tin Bai Giang Cng ngh San Xut ng Ma Trang 71

http://www.ebook.edu.vn

CHNG 10 SY KH NG - BO QUN NG I. MC CH SY KH NG: - ng ct sau khi li tm nu ra nc c m l 1.5-2%, nhit khong 60oC, trong trng hp ra hi m l 0.5-0.75% v nhit khong chng 800C. Vi m v nhit nh vy khng th ng bao v bo qun. - trnh ng ct kt thnh cc, bin cht, ng thi lm cho mu sc ng thnh phm c bng sng v ng kh cn thc hin vic sy ng a nhitt xung bng nhit mi trng v m ch cn 0.05% nhm m bo yu cu cht lng sn phm v an ton trong bo qun. - ngha ca vic lm kh ng ct: Nu hm lng nc trong ng khong 1%, th ng d b bin cht, nh hng rt ln n vic bo qun. Tnh cht bo qun ca ng ph thuc nhiu vo qu trnh lm kh, ngha l c lin quan n hm lng nc, ng thi ng (pol) cng c lin quan n bo qun. C th dng mt h s biu th gii hn bo qun ca ng - h s an ton f

Hsanto an (f )

Hamlng nc 100 %pol(chitq uang )

Khi f>0.3333: ng ct b bin cht Khi 0.25<f<0.333: ng ct d b bin cht Khi f<0.25: bo qun ng bnh thng II. NGUYN L LM KH NG CT: - Qu trnh sy kh ng tng i d v tinh th saccar khng ngm nc, ch yu l tch m trn b mt tinh th, hn na m ban u ca ng nh. V vy thit b sy ng khng phc tp, nhng sy xong bt buc phi lm ngui n nhit phng to iu kin tt cho vic bo qun sau ny. - Tc nhn lm kh ng ct l khng kh c sy nng bng hi nc kh lng nc t i cn cha trong ng ct. II. CC PHNG PHP LM KH: 1. Lm kh t nhin: - Theo l thuyt tnh ton nhit ng ct trng phn ly ra t my ly tm t 800C tr ln, thng qua bng ti ng s tip xc trc tip vi khng kh xung quanh. Do chnh lch nhit gia khng kh v ng ct nng, qa trnh lm ngui t nhin xy ra, lng nc t ng ct bc hi c khng kh hp thu, n khi nhit v hm m ca ng ct v khng kh gn nh cn bng nhau. - Nhng lm kh t nhin c nhc im l thi gian lm kh tng i di, hm lng nc ca ng ct kh khng ch, cn phi c gng gim thp hm lng nc ca ng ct t my li tm, nng cao thch ng nhit ca ng ct, nu khng th v kh hu thay i hoc khi tch mt, ra hi khng n nh v ht tinh th ca ng ct khng u s nh hng n hiu qu lm kh. 2. Lm kh bng khng kh nng: - Trong thit b lm kh khng kh c sy nng gim hm m v tip xc trc tip v hp thu lng nc bc hi t ng ct, sn phm t c m yu cu.
GV L Th Thao Tin Bai Giang Cng ngh San Xut ng Ma Trang 72

http://www.ebook.edu.vn

Phng php ny, thi gian lm kh tng i ngn, c th rt ngn chiu di ca my lm kh, hm lng nc ca ng ct thnh phm d khng ch. 3. Thit b lm kh: - Lm kh t nhin, dng thit b lm kh kiu bng. - Lm kh bng khng kh nng : dng thit b lm kh kiu thng quay, kiu mng rung, kiu "si" - Cc loi thit b chnh: sy thng quay Sy bng ti Sy thp - Thit b ph tr: thit b thu hi ng bi b phn t nng khng kh V. VN CHUYN V BO QUN NG Sau khi sy v lm ngui, ng c vn chuyn bng h thng bng ti sang cc sng phn loi ri n cc phu cha ng. Sau ng bao 50 kg trn my ng bao. Dng bng ti hoc xe tay ch ng v o kho. Cng nh cc loi thc phm bo qun dng bao b, cc bao ng c xp thnh tng dy trong kho, c th xp cao 4-5mt. Kho kh ro m khng kh 60% th tt. Tng v nn kho lt nguyn liu cch m, c k xp bao ng. Cc hin tng c th xy ra khi bo qun ng: 1 . ng b m: Hin tng ny thng xy ra nht v quan trng nht trong qu trnh bo qun. Khng kh i vo kho s ngng t ln b mt tinh th ng lm cho ng b m. 2. ng ng bnh: Nguyn nhn ch yu l ng khi sy cha lm ngui ng bao. Khi gp nhit bn ngoi gim t ngt, lp nc bo ha quanh tinh th ng c th t n qu bo ha sinh ra cc tinh th mi, chng lin kt vi nhau dn dn to thnh tng mng ng. Cng c th do nhiu nguyn nhn khc na. 3. Thnh phn ng gim: Nguyn nhn cng do s m ng gy ra. V khi b m ng d b vi sinh vt xm nhp v c th gy nn hin tng chuyn ha ca ng. 4. ng bin cht: - Mt s vi sinh vt v mc lm bin cht ng thnh axit butiric v axit lactic, xitric, axtic... - Sau khi ng b m c nhiu nm men lm ng chuyn ha. Cc loi vi sinh vt ny c sn trong ma, trong qu trnh sn xut c th khng b tiu dit hon ton, khi gp nhit thp v mi trng thch hp chng li tr li hot ng, hoc do s xm nhp ca chng t mi trng bn ngoi. ngn chn hin tng ny, trong cng ngh ch lm sch cm ma, khng ko di thi gian lm sch v sy kh cc tinh th ng.

GV L Th Thao Tin Bai Giang Cng ngh San Xut ng Ma Trang 73

http://www.ebook.edu.vn

You might also like