A.

GIÅÏI THIÃÛU CHUNG

I. MUÛC ÂÊCH ÂÀÛT BAÍO VÃÛ
Trong hãû thäúng âiãûn, maïy biãún aïp laì mäüt trong nhæîng pháön tæí quan troüng nháút
liãn kãút hãû thäúng saín xuáút, truyãön taíi vaì phán phäúi. Vç váûy, viãûc nghiãn cæïu caïc tçnh
traûng laìm viãûc khäng bçnh thæåìng, sæû cäú... xaíy ra våïi MBA laì ráút cáön thiãút.
Âãø baío vãû cho MBA laìm viãûc an toaìn cáön phaíi tênh âáöy âuí caïc hæ hoíng bãn
trong MBA vaì caïc yãúu täú bãn ngoaìi aính hæåíng âãún sæû laìm viãûc bçnh thæåìng cuía maïy
biãún aïp. Tæì âoï âãö ra caïc phæång aïn baío vãû täút nháút, loaûi træì caïc hæ hoíng vaì ngàn ngæìa
caïc yãúu täú bãn ngoaìi aính hæåíng âãún sæû laìm viãûc cuía MBA.
II. CAÏC HÆ HOÍNG VAÌ TÇNH TRAÛNG LAÌM VIÃÛC KHÄNG BÇNH THÆÅÌNG XAÍY
RA VÅÏI MBA
II.1. Sæû cäú bãn trong MBA:
Sæû cäú bãn trong âæåüc chia laìm hai nhoïm sæû cäú træûc tiãúp vaì sæû cäú giaïn tiãúp.
− Sæû cäú træûc tiãúp laì ngàõn maûch caïc cuäün dáy, hæ hoíng caïch âiãûn laìm thay âäøi
âäüt ngäüt caïc thäng säú âiãûn.
− Sæû cäú giaïn tiãúp diãùn ra tæì tæì nhæng seî tråí thaình sæû cäú træûc tiãúp nãúu khäng
phaït hiãûn vaì xæí lyï këp thåìi (nhæ quaï nhiãût bãn trong MBA, aïp suáút dáöu tàng cao...).
Vç váûy yãu cáöu baío vãû sæû cäú træûc
tiãúp phaíi nhanh choïng caïch ly MBA bë sæû A B C A B C A C
cäú ra khoíi hãû thäúng âiãûn âãø giaím aính
hæåíng âãún hãû thäúng. Sæû cäú giaïn tiãúp
khäng âoìi hoíi phaíi caïch ly MBA nhæng
phaíi âæåüc phaït hiãûn, coï tên hiãûu baïo cho
nhán viãn váûn haình biãút âãø xæí lyï. Sau âáy
phán têch mäüt säú sæû cäú bãn trong thæåìng
gàûp.
II.1.1. Ngàõn maûch giæîa caïc pha trong
MBA ba pha:
Daûng ngàõn maûch naìy (hçnh 2.1) ráút a/ b/ c/
hiãúm khi xaíy ra, nhæng nãúu xaíy ra doìng Hình 2.1: Ngaén maïch nhieàu pha
ngàõn maûch seî ráút låïn so våïi doìng mäüt pha. trong cuoän daây MBA
II.1.2. Ngàõn maûch mäüt pha:
% cuûa doøng I1xmax
100
80 Doøng
chaïm I
60 Khoaûng
IS caùch töø
Ix
40 trung tính
Zñ ñeán ñieåm
IS Doøng sô
20 chaïm (%
caáp cuoän daây)

0 20 40 60 80 100
Hình 2.2: Ngaén maïch moät pha chaïm Hình 2.3: Doøng ñieän chaïm ñaát moät
ñaát pha cuûa MBA noái ñaát qua toång trôû

53
 Coï thãø laì chaûm voí hoàûc chaûm loîi theïp MBA. Doìng ngàõn maûch mäüt pha låïn
hay nhoí phuû thuäüc chãú âäü laìm viãûc cuía âiãøm trung tênh MBA âäúi våïi âáút vaì tyí lãû vaìo
khoaíng caïch tæì âiãøm chaûm âáút âãún âiãøm trung tênh.
Dæåïi âáy laì âäö thë quan hãû doìng âiãûn sæû cäú theo vë trê âiãøm ngàõn maûch (hçnh
2.3). Tæì âäö thë ta tháúy khi âiãøm sæû cäú dëch chuyãøn xa âiãøm trung tênh tåïi âáöu cæûc
MBA, doìng âiãûn sæû cäú caìng tàng.
II.1.3. Ngàõn maûch giæîa caïc voìng dáy cuía cuìng mäüt pha:
Khoaíng (70÷80)% hæ hoíng MBA laì tæì
chaûm cháûp giæîa caïc voìng dáy cuìng 1 pha bãn
trong MBA (hçnh 2.4).
Træåìng håüp naìy doìng âiãûn taûi chäø
ngàõn maûch ráút låïn vç mäüt säú voìng dáy bë näúi
ngàõn maûch, doìng âiãûn naìy phaït noïng âäút chaïy
caïch âiãûn cuäün dáy vaì dáöu biãún aïp, nhæng Hình 2.4: Ngaén maïch giöõa caùc
doìng âiãûn tæì nguäön tåïi maïy biãún aïp IS coï thãø voøng daây trong cuøng moät pha
váùn nhoí (vç tyí säú MBA ráút låïn so våïi säú êt
voìng dáy bë ngàõn maûch) khäng âuí cho baío vãû råle taïc âäüng.
Ngoaìi ra coìn coï caïc sæû cäú nhæ hæ thuìng dáöu, hæ sæï dáùn, hæ bäü pháûn âiãöu chènh
âáöu phán aïp ...
II.2. Doìng âiãûn tæì hoaï tàng voüt khi âoïng MBA khäng taíi:
Hiãûn tæåüng doìng âiãûn tæì hoaï tàng voüt coï thãø xuáút hiãûn vaìo thåìi âiãøm âoïng
MBA khäng taíi. Doìng âiãûn naìy chè xuáút hiãûn trong cuäün så cáúp MBA. Nhæng âáy
khäng phaíi laì doìng âiãûn ngàõn maûch do âoï yãu cáöu baío vãû khäng âæåüc taïc âäüng.
II.3. Sæû cäú bãn ngoaìi aính hæåíng âãún tçnh traûng laìm viãûc cuía MBA:
− Doìng âiãûn tàng cao do ngàõn maûch ngoaìi vaì quaï taíi.
− Mæïc dáöu bë haû tháúp do nhiãût âäü khäng khê xung quanh MBA giaím âäüt ngäüt.
− Quaï âiãûn aïp khi ngàõn maûch mäüt pha trong hãû thäúng âiãûn...
B. CAÏC LOAÛI BAÍO VÃÛ THÆÅÌNG SÆÍ DUÛNG ÂÃØ BAÍO VÃÛ MBA
I. BAÍO VÃÛ CHÄÚNG SÆÛ CÄÚ TRÆÛC TIÃÚP BÃN TRONG MBA
I.1. Baío vãû quaï doìng âiãûn:
I.1.1. Cáöu chç:
Våïi MBA phán phäúi nhoí thæåìng âæåüc baío vãû chè bàòng cáöu
chç (hçnh2.5). Trong træåìng håüp maïy càõt khäng âæåüc duìng thç cáöu CC
chç laìm nhiãûm vuû càõt sæû cäú tæû âäüng, cáöu chç laì pháön tæí baío vãû quaï
doìng âiãûn vaì chëu âæåüc doìng âiãûn laìm viãûc cæûc âaûi cuía MBA. Cáöu
chç khäng âæåüc âæït trong thåìi gian quaï taíi ngàõn nhæ âäüng cå khåíi
âäüng, doìng tæì hoaï nhaíy voüt khi âoïng MBA khäng taíi...
I.1.2. Råle quaï doìng âiãûn:
Maïy biãún aïp låïn våïi cäng suáút (1000-1600)KVA hai dáy
quáún, âiãûn aïp âãún 35KV, coï trang bë maïy càõt, baío vãû quaï doìng âiãûn Hình 2.5
âæåüc duìng laìm baío vãû chênh, MBA coï cäng suáút låïn hån baío vãû
quaï doìng âæåüc duìng laìm baío vãû dæû træî. Âãø náng cao âäü nhaûy cho baío vãû ngæåìi ta
duìng baío vãû quaï doìng coï kiãøm tra aïp (BVQIKU). Âäi khi baío vãû càõt nhanh coï thãø
âæåüc thãm vaìo vaì taûo thaình baío vãû quaï doìng coï hai cáúp (hçnh 2.6). Våïi MBA 2 cuäün
dáy duìng mäüt bäü baío vãû âàût phêa nguäön cung cáúp. Våïi MBA nhiãöu cuäün dáy thæåìng
mäùi phêa âàût mäüt bäü.

54
 IS
Ñeán rôle thöøa
+ haønh chung
+

RI RI RT

Hçnh 2.6: Så âäö nguyãn lyï baío vãû quaï doìng càõt nhanh vaì coï thåìi gian
I.2. Baío vãû so lãûch doüc:
Âäúi våïi MBA cäng suáút låïn laìm
viãûc åí læåïi cao aïp, baío vãû so lãûch (87T)
âæåüc duìng laìm baío vãû chênh. Nhiãûm vuû
chäúng ngàõn maûch trong caïc cuäün dáy vaì 87T
åí âáöu ra cuía MBA.
Baío vãû laìm viãûc dæûa trãn nguyãn tàõc so saïnh træûc tiãúp doìng âiãûn åí hai âáöu
pháön tæí âæåüc baío vãû. Baío vãû seî taïc âäüng âæa tên hiãûu âi càõt maïy càõt khi sæû cäú xaíy ra
trong vuìng baío vãû (vuìng baío vãû laì vuìng giåïi haûn giæîa caïc BI màõc vaìo maûch so lãûch).

+ Th
+
Ñeán rôle
RI RI RI
Rth thöøa haønh
chung

Hình 2.7: Sô ñoà nguyeân lí baûo veä so leäch MBA 2

cuoän daây
Khaïc våïi baío vãû so lãûch caïc pháön tæí khaïc (nhæ maïy phaït...), doìng âiãûn så cáúp
åí hai (hoàûc nhiãöu) phêa cuía MBA thæåìng khaïc nhau vãö trë säú (theo tyí säú biãún aïp) vaì
vãö goïc pha (theo täø âáúu dáy). Vç váûy tyí säú, så âäö BI âæåüc choün phaíi thêch håüp âãø cán
bàòng doìng thæï cáúp vaì buì sæû lãûch pha giæîa caïc doìng âiãûn åí caïc phêa MBA.
Doìng khäng cán bàòng chaûy trong baío vãû so lãûch MBA khi xaíy ra ngàõn maûch
ngoaìi låïn hån nhiãöu láön âäúi våïi baío vãû so lãûch caïc pháön tæí khaïc.
Caïc yãúu täú aính hæåíng nhiãöu âãún doìng khäng cán bàòng trong baío vãû so lãûch
MBA khi ngàõn maûch ngoaìi laì:
− Do sæû thay âäøi âáöu phán aïp MBA.
− Sæû khaïc nhau giæîa tyí säú MBA, tyí säú BI, náúc chènh råle.
− Sai säú khaïc nhau giæîa caïc BI åí caïc pha MBA.

55
 Vç váûy, baío vãû so lãûch MBA
thæåìng duìng råle thäng qua maïy biãún RI
doìng baîo hoaì trung gian (loaûi råle âiãûn
cå âiãøn hçnh nhæ råle PHT cuía Liãn Xä) IIS IIT W’N WN
hoàûc råle so lãûch taïc âäüng coï haîm (nhæ W lvS
WlvT
loaûi ДZT cuía Liãn Xä). W cbI

Hçnh 2.8 cho så âäö nguyãn lyï mäüt W cbII

pha cuía baío vãû so lãûch coï duìng maïy biãún

doìng baîo hoìa trung gian. Trong âoï maïy
biãún doìng baîo hoìa trung gian coï hai IIIS IIIT
nhiãûm vuû chênh:
− Cán bàòng caïc sæïc tæì âäüng do
doìng âiãûn trong caïc nhaïnh gáy nãn åí Hình 2.8: Sô ñoà nguyeân liù baûo veä so
tçnh traûng bçnh thæåìng vaì ngàõn maûch leäch coù duøng maùy bieán doøng baõo
ngoaìi theo phæång trçnh: hoøa trung gian
IIT(WcbI + WlvS) + IIIT(WcbII + WlvS) = 0
− Nhåì hiãûn tæåüng baîo hoìa cuía maûch tæì laìm giaím aính hæåíng cuía doìng âiãûn
khäng cán bàòng Ikcb (coï chæïa pháön låïn doìng khäng chu kyì).
I.3. Baío vãû MBA ba cuäün dáy duìng råle so lãûch coï haîm:
Nãúu MBA ba cuäün dáy chè âæåüc cung cáúp nguäön tæì mäüt phêa, hai phêa kia näúi
våïi taíi coï caïc cáúp âiãûn aïp khaïc nhau, råle so lãûch âæåüc duìng nhæ baío vãû MBA hai
cuäün dáy (hçnh 2.9a). Täøng doìng âiãûn thæï cáúp hai BI phêa taíi seî cán bàòng våïi doìng
âiãûn thæï cáúp BI phêa nguäön trong âiãöu kiãûn laìm viãûc bçnh thæåìng. Khi MBA coï
hån mäüt nguäön cung cáúp, råle so lãûch duìng hai cuäün haîm riãng biãût bäú trê nhæ hçnh
2.9b.
Nguoàn
coù theå
Nguoàn coù
taû c haõm nguoàn
i
c haõm
a/
c lvieäc 87 b/ c lvieäc 87

Hinh 2.9: Sô ñoà baûo veä so leäch coù haõm MBA ba

cuoän daây
I.4. Baío vãû chäúng chaûm âáút cuäün dáy MBA:
Âäúi våïi MBA coï trung tênh näúi âáút, âãø baío vãû chäúng chaûm âáút mäüt âiãøm trong
cuäün dáy MBA coï thãø âæåüc thæûc hiãûn båíi råle quaï doìng âiãûn hay so lãûch thæï tæû
khäng. Phæång aïn âæåüc choün tuyì thuäüc vaìo loaûi, cåî, täø âáúu dáy MBA.
Khi duìng baío vãû quaï doìng thæï tæû khäng baío vãû näúi vaìo BI âàût åí trung tênh
MBA, hoàûc bäü loüc doìng thæï tæû khäng gäöm ba BI âàût åí phêa âiãûn aïp coï trung tênh näúi
âáút træûc tiãúp (hçnh 2.10). Âäúi våïi træåìng håüp trung tênh cuäün dáy näúi sao näúi qua täøng
tråí näúi âáút baío vãû quaï doìng âiãûn thæåìng khäng âuí âäü nhaûy, khi âoï ngæåìi ta duìng råle
so lãûch nhæ hçnh 2.12a. Baío vãû naìy so saïnh doìng chaûy åí dáy näúi âáút IN vaì täøng doìng
âiãûn 3 pha (IO). Choün IN laì thaình pháön laìm viãûc vaì noï xuáút hiãûn khi coï chaûm âáút trong
vuìng baío vãû. Khi chaûm âáút ngoaìi vuìng baío vãû doìng thæï tæû khäng (IO täøng doìng caïc
pha) coï trë säú bàòng nhæng ngæåüc pha våïi doìng qua dáy trung tênh IN.

56
 +
RI

+ +

RT RI

IN

Hçnh 2.10: Så âäö nguyãn lyï baío vãû chäúng chaûm âáút MBA
bàòng baío vãû quaï doìng âiãûn

Caïc âaûi læåüng laìm viãûc vaì haîm nhæ sau:

I lv = & IN (2-1)
I&h1 = I&N + I&o ; &
I h2 = &
IN − &
Io (2-2)
Caïc doìng âiãûn haîm âæåüc phäúi håüp våïi nhau vãö âäü låïn âãø taûo nãn taïc duûng haîm
theo quan hãû:
I h = k( &
IN − &
I0 − &
IN + &I0 ) (2-3)
Våïi I&N : doìng dáy näúi âáút; &
Io ≈ &
IA + &
IB + & I C; k: hàòng säú tyí lãû.
Khaío saït caïch laìm viãûc cuía råle so lãûch thæï tæû khäng:
− Khi chaûm âáút bãn ngoaìi:
&
I o ngæåüc pha våïi & I N vaì bàòng nhau vãö
& &
trë säú: I o = −I N .
Giaí thiãút choün k=1, luïc âoï &
I h2
I lv = &
IN ,Ih = & IN + &IN − & IN − &
IN = 2&IN , &
Io ∆I
H2
I h = 2I lv . &
I h1
&
I
− Khi chaûm âáút bãn trong, chè N
H1
&
coï thaình pháön qua trung tênh: I 0 = 0 ;
Cuoän &
I lv
& &
I lv = I N ; lvieäc
Hình 2.11: Sô ñoà nguyeân lyù baûo veä so
I h = I&N − 0 − I&N + 0 = 0. leächthöù töï khoâng coù haõm
Qua phán têch trãn ta tháúy, khi
chaûm âáút bãn trong thaình pháön haîm khäng xuáút hiãûn. Nhæ thãú chè cáön doìng chaûm âáút
nhoí xuáút hiãûn khi chaûm âáút trong vuìng baío vãû (vuìng giåïi haûn giæîa caïc BI), baío vãû seî
cho tên hiãûu taïc âäüng. Ngæåüc laûi khi chaûm âáút bãn ngoaìi taïc âäüng haîm ráút maûnh.
Nãúu cuäün sao MBA näúi âáút qua täøng tråí cao, råle so lãûch 87N coï thãø khäng âuí
âäü nhaûy taïc âäüng, ngæåìi ta coï thãø thay bàòng råle so lãûch chäúng chaûm âáút täøng tråí cao
64N (hçnh 2.12b). Råle so lãûch täøng tråí cao âæåüc màõc song song våïi âiãûn tråí R coï trë
säú khaï låïn.
Trong chãú âäü laìm viãûc bçnh thæåìng hay ngàõn maûch ngoaìi vuìng baío vãû (vuìng
giåïi haûn giæîa caïc BI), ta coï:
∆&Io = &
Io − &IN (2-4)
Nãúu boí qua sai säú cuía BI, ta coï doìng âiãûn thæï cáúp chaûy qua âiãûn tråí R bàòng
khäng vaì âiãûn aïp âàût lãn råle cuîng bàòng khäng, råle seî khäng taïc âäüng.

57
 Khi chaûm âáút trong vuìng baío vãû, luïc âoï I0 = 0 nãn ∆I0 = IN toaìn bäü doìng chaûm
âáút seî chaûy qua âiãûn tråí R taûo nãn âiãûn aïp ráút låïn âàût trãn råle, råle seî taïc âäüng.
IA
IB
IC IO IO 64N

IN Rôle so leäch IN R RL
thöù töï 87N
Zñ khoâng Zñ
a/ b/

Hình 2.12: Sô ñoà nguyeân lyù baûo veä so leäch thöù töï khoâng

I.5. Baío vãû MBA tæû ngáùu:

Baío vãû chênh MBA tæû ngáùu cuîng laì baío vãû so lãûch. Baío vãû dæûa trãn cå såí âënh
luáût Kirchoff, âoï laì täøng vectå doìng âiãûn vaìo ra caïc nhaïnh cuía âäúi tæåüng baío vãû
bàòng khäng (ngoaûi træì træåìng håüp sæû säú).

A
B
C
a
b
T
a/ 87
c
b/ 87 87
87

Hình 2.13: Baûo veä so leäch MBA töï ngaãu

Baío vãû so saïnh doìng âiãûn thuäüc hai nhoïm: nhoïm BI näúi vaìo âáöu cæûc MBA vaì
nhoïm BI näúi vaìo trung tênh MBA. Nãúu baío vãû chè duìng mäüt biãún doìng âàût åí trung
tênh MBA, caïc BI âàût åí âáöu cæûc MBA âæåüc näúi thaình bäü loüc thæï tæû khäng vaì näúi âãún
mäüt råle, khi âoï taûo thaình baío vãû so lãûch chäúng chaûm âáút bãn trong MBA tæû ngáùu
(hçnh 2.13a).
Trong træåìng håüp cuäün thæï ba (cuäün tam
giaïc) khäng näúi våïi taíi, maïy biãún aïp tæû ngáùu
duìng âãø liãn kãút hãû thäúng siãu cao aïp vaì cao aïp.
Så âäö baío vãû coï thãø thæûc hiãûn nhæ hçnh 13b, caïc
BI âæåüc phäúi håüp trãn mäùi pha gáön trung tênh 87T
(âiãøm cuäúi cuía cuäün dáy MBA) vaì duìng 3 råle,
luïc âoï baío vãû âaïp æïng chäúng ngàõn maûch nhiãöu
pha vaì mäüt pha bãn trong cuäün dáy chênh MBA Hình 2.14: Sô ñoà nguyeân lyù
tæû ngáùu. Så âäö naìy khäng âaïp æïng khi sæû cäú cuäün baûo veä so leäch MBA töï ngaãu
dáy thæï ba, âãø baío vãû cho cuäün dáy thæï ba trong
træåìng håüp naìy ngæåìi ta thæåìng duìng baío vãû quaï
doìng âiãûn.

58
 Baío vãû táút caí caïc cuäün dáy MBA tæû ngáùu tæång tæû nhæ baío vãû cho MBA ba
cuäün dáy (hçnh 2.14).
II. BAÍO VÃÛ CHÄÚNG SÆÛ CÄÚ GIAÏN TIÃÚP BÃN TRONG MBA
Coï caïc loaûi baío vãû sau:
− Råle khê (BUCHHOLZ).
− Baío vãû quaï nhiãût.
− Råle phaït hiãûn täúc âäü tàng, giaím aïp suáút dáöu.
− Baío vãû doìng dáöu bäü âiãöu aïp.
Sæí duûng loaûi naìo laì tuyì quan âiãøm cuía nhaì saín xuáút vaì tuyì tæìng cåî maïy.
Thæåìng âæåüc duìng phäø biãún laì råle khê (hçnh 2.15).
II.1. Råle khê Buchholz (96B):
Råle hoaût âäüng dæûa vaìo sæû bäúc håi cuía dáöu maïy biãún aïp khi bë sæû cäú vaì mæïc
âäü haû tháúp dáöu quaï mæïc cho pheïp.

Bçnh dáöu phuû

Phao 1

96B

Tæì thuìng Âãún bçnh Thuìng

dáöu MBA Phao 2 dáöu phuû MBA

b)
a)

Hçnh 2.15: Nguyãn lyï cáúu taûo (a) vaì vë trê bäú trê trãn MBA cuía råle håi
Råle khê âæåüc âàût trãn âoaûn äúng näúi tæì thuìng dáöu âãún bçnh daîn dáöu cuía
MBA. Råle coï hai cáúp taïc âäüng gäöm coï hai phao bàòng kim loaûi mang báöu thuyí tinh
coï tiãúp âiãøm thuyí ngán hay tiãúp âiãøm tæì. ÅÍ chãú âäü laìm viãûc bçnh thæåìng trong bçnh
âáöy dáöu, caïc phao näøi lå læíng trong dáöu, tiãúp âiãøm råle åí traûng thaïi håí. Khi khê bäúc ra
yãúu (vê duû vç dáöu noïng do quaï taíi), khê táûp trung lãn phêa trãn cuía bçnh råle âáøy phao
säú 1 xuäúng, råle gåíi tên hiãûu cáúp 1 caính baïo. Nãúu khê bäúc ra maûnh (chàóng haûn do
ngàõn maûch cuäün dáy MBA âàût trong thuìng dáöu) luäöng khê di chuyãøn tæì thuìng dáöu lãn
bçnh daîn dáöu âáøy phao säú 2 xuäúng gåíi tên hiãûu âi càõt maïy càõt cuía MBA.
Mäüt van thæí âæåüc làõp trãn råle: Khi thæí nghiãûm råle, làõp maïy båm khäng khê
neïn vaìo âáöu van thæí. Måí khoïa van, khäng khê neïn bãn trong råle cho âãún khi phao haû
xuäúng âoïng tiãúp âiãøm.
Mäüt nuït nháún thæí âãø kiãøm tra sæû laìm viãûc cuía 2 phao. Khi nháún nuït thæí âãún
næía haình trçnh, seî taïc âäüng cå khê cho phao trãn haû xuäúng (luïc naìy caí 2 phao âang
náng lãn vç råle chæïa âáöy dáöu) âoïng tiãúp âiãøm baïo hiãûu (cáúp 1) cuía phao trãn. Tiãúp
tuûc nháún nuït thæí âãún cuäúi haình trçnh, seî taïc âäüng cå khê cho phao dæåïi cuîng bë haû
xuäúng (do phao trãn âaî haû xuäúng räöi) âoïng tiãúp âiãøm måí maïy càõt (cáúp 2) cuía phao
dæåïi.

59
 Dæûa vaìo thaình pháön vaì khäúi læåüng håi sinh ra ngæåìi ta coï thãø xaïc âënh âæåüc
tênh cháút vaì mæïc âäü sæû cäú. Do âoï trãn råle håi coìn coï thãm van âãø láúy häùn håüp khê
sinh ra nhàòm phuûc vuû cho viãûc phán têch sæû cäú. Råle håi taïc âäüng cháûm thåìi gian laìm
viãûc täúi thiãøu laì 0,1s; trung bçnh laì 0,2s.
II.2. Råle baío vãû quaï nhiãût cuäün dáy MBA (26W):
Nhiãût âäü âënh mæïc maïy biãún aïp phuû thuäüc chuí yãúu vaìo doìng âiãûn taíi chaûy qua
cuäün dáy MBA vaì nhiãût âäü cuía mäi træåìng xung quanh. Tuyì theo tæìng loaûi cuîng nhæ
cäng suáút âënh mæïc cuía MBA maì daíi nhiãût âäü cho pheïp cuía chuïng coï thãø thay âäøi,
thäng thæåìng nhiãût âäü cuía cuäün dáy dæåïi 95oC âæåüc xem laì bçnh thæåìng.
Thiãút bë chè thë nhiãût âäü cuäün dáy âæåüc trçnh baìy nhæ hçnh 2.39 (tæång tæû thiãút
bë chè thë nhiãût âäü dáöu).
Âãø âo nhiãût âäü cuäün dáy MBA ngæåìi ta thæåìng duìng thiãút bë loaûi AKM 35,
âáy laì thiãút bë sæí duûng âiãûn tråí nhiãût coï pháön tæí âäút noïng âæåüc cáúp âiãûn tæì biãún doìng
phêa cao vaì haû maïy biãún aïp. Råle nhiãût âäü cuäün dáy gäöm bäún bäü tiãúp âiãøm (mäùi bäü coï
mäüt tiãúp âiãøm thæåìng måí, mäüt tiãúp âiãøm thæåìng âoïng våïi cæûc chung) làõp bãn trong
mäüt nhiãût kãú coï kim chè thë.

Thiãút bë chè thë nhiãût

âäü cuäün dáy

Hçnh 2.40: Thiãút bë chè thë nhiãût âäü cuäün dáy

Cå cáúu råle gäöm: chè thë quay âãø ghi säú âo, mäüt bäü pháûn caím biãún nhiãût, mäüt
äúng mao dáùn näúi bäü pháûn caím biãún nhiãût våïi cå cáúu chè thë. Bãn trong äúng mao dáùn laì
cháút loíng âæåüc neïn laûi. Sæû co giaîn cuía cháút loíng trong äúng mao dáùn thay âäøi theo
nhiãût âäü maì bäü caím biãún nháûn âæåüc, taïc âäüng lãn cå cáúu chè thë vaì bäún bäü tiãúp âiãøm.
Âäöng thåìi, taïc âäüng lãn cå cáúu chè thë vaì caïc tiãúp âiãøm, coìn coï mäüt âiãûn tråí âäút noïng.
Cuäün dáy thæï cáúp cuía mäüt maïy biãún doìng âiãûn âàût taûi chán sæï maïy biãún aïp âæåüc näúi
våïi âiãûn tråí âäút noïng. Âãø chènh âënh cho pháön tæí âäút noïng, ngæåìi ta sæí duûng mäüt biãún
tråí âàût åí tuí âiãöu khiãøn caûnh maïy biãún aïp. Taïc duûng cuía âiãûn tråí âäút noïng (tuìy theo
doìng âiãûn qua cuäün dáy maïy biãún aïp) vaì bäü caím biãún nhiãût lãn cå cáúu âo cuìng caïc bäü
tiãúp âiãøm seî tæång æïng våïi nhiãût âäü âiãøm noïng, nhiãût âäü cuía cuäün âáy.
Coï 4 vêt âiãöu chènh nhiãût âäü âãø âàût trë säú taïc âäüng cho 4 bäü tiãúp âiãøm. Tuìy
theo thiãút kãú, caïc tiãúp âiãøm råle nhiãût âäü coï thãø âæåüc näúi vaìo caïc maûch, baïo hiãûu sæû
cäú “nhiãût âäü cuäün dáy cao”, maûch tæû âäüng måí maïy càõt âãø cä láûp maïy biãún aïp, maûch
tæû âäüng khåíi âäüng vaì ngæìng caïc quaût laìm maït maïy biãún aïp.
Råle nhiãût âäü cuäün dáy hoaût âäüng åí 2 cáúp:
− Cáúp 1: Khi nhiãût âäü cuäün dáy MBA åí 115oC seî baïo âäüng bàòng tên hiãûu âeìn
coìi.
− Cáúp 2: Khi nhiãût âäü cuäün dáy MBA laì 120oC thç baïo âäüng bàòng tên hiãûu âeìn
coìi vaì taïc âäüng âi càõt maïy càõt cä láûp maïy biãún aïp ra khoíi læåïi.
Ngoaìi ra, råle nhiãût âäü cuäün dáy MBA coìn coï taïc duûng âæa caïc tên hiãûu âi
âiãöu khiãøn hãû thäúng laìm maït cho MBA. Vê duû âäúi våïi MBA laìm maït bàòng quaût thäøi

60
thç hãû thäúng quaût maït seî laìm viãûc khi nhiãût âäü cuäün dáy MBA âaût âãún mäüt trong caïc
giaï trë 750C åí cuäün cao, 800C åí cuäün haû vaì 600C âäúi våïi nhiãût âäü dáöu. Hãû thäúng naìy
seî dæìng khi nhiãût âäü cuäün dáy vaì dáöu MBA giaím 100C dæåïi caïc giaï trë khåíi âäüng
trãn.
II.3. Råle nhiãût âäü dáöu (26Q):
Âãø âo nhiãût âäü låïp dáöu trãn sæí duûng hai âäöng häö. Mäüt âäöng häö nhiãût âäü dáöu
baïo tên hiãûu åí 800C vaì mäüt âäöng häö nhiãût âäü dáöu taïc âäüng càõt maïy càõt åí 900C. Caïc
âäöng häö naìy sæí duûng nguyãn lyï caím æïng nhiãût âäü. Pháön tæí caím æïng nhiãût âæåüc boí
trong häüp nhoí vaì âæåüc âàût gáön âènh cuía thuìng dáöu cuía maïy biãún aïp.
Doìng
taíi

Âènh maïy biãún aïp Tên hiãûu ra

Pháön tæí sinh nhiãût Pháön tæí caím æïng nhiãût

Hçnh 2.38: Caïch làõp råle nhiãût âäü trong maïy biãún aïp

Råle nhiãût âäü dáöu gäöm coï cå cáúu chè thë quay âãø ghi säú âo, mäüt bäü pháûn caím
biãún nhiãût, mäüt äúng mao dáùn näúi bäü pháûn caím biãún nhiãût våïi cå cáúu chè thë. Bãn trong
äúng mao dáùn laì cháút loíng (dung dëch hæîu cå) âæåüc neïn laûi. Sæûû co giaîn cuía cháút loíng
(trong äúng mao dáùn) thay âäøi theo nhiãût âäü maì bäü pháûn caím biãún nhiãût nháûn âæåüc, seî
taïc âäüng cå cáúu chè thë vaì caïc tiãúp âiãøm. Caïc tiãúp âiãøm seî âäøi traûng thaïi ‘’måí‘’ thaình
‘’âoïng’’, ‘’âoïng’’ thaình ‘’måí ‘’ khi nhiãût âäü cao hån trë säú âàût træåïc. Bäü pháûn caím biãún
nhiãût âæåüc làõp trong läù truû boüc kên, åí phêa trãn nàõp maïy biãún aïp, bao quanh läù truû laì
dáöu, âãø âo nhiãût âäü låïp dáöu trãn cuìng cuía maïy biãún aïp. Thæåìng duìng nhiãût kãú coï 2
(hoàûc 4) vêt âiãöu chènh nhiãût âäü âãø coï thãø âàût sàôn 2 (hoàûc 4) trë säú taïc âäüng cho 2
(hoàûc 4) bäü tiãúp âiãøm riãng reî làõp trong nhiãût kãú. Khi nhiãût âäü cao hån trë säú làõp âàût
cáúp 1, råle seî âoïng tiãúp âiãøm cáúp 1 âãø baïo tên hiãûu sæû cäú ‘’nhiãût âäü dáöu cao‘’ cuía maïy
biãún aïp. Khi nhiãût âäü tiãúp tuûc cao hån trë säú cáúp 2, råle seî âoïng thãm tiãúp âiãøm cáúp 2
âãø tæû âäüng càõt maïy càõt, càõt âiãûn maïy biãún aïp, âäöng thåìi cuîng coï maûch âi baïo hiãûu sæû
cäú ‘’càõt do nhiãût âäü dáöu cao‘’ (Bäü pháûn chè thë nhiãût âäü nhæ hçnh 2.39).
Trong âoï:
− 1. Bäü pháûn caím biãún nhiãût.
− 2. Äúng mao dáùn (capillary tubo).
− 3. Kim chè thë nhiãût âäü .
− 4. Hai vêt âiãöu chènh nhiãût âäü hai bäü tiãúp âiãøm .
− 5. Hai bäü tiãúp âiãøm råle nhiãût âäü dáöu .
− Nhiãût âäü mäi træåìng sæí duûng : -100C âãún 700 C.
− Thang âo : -200C → 0 → +1300C.
− Thang âiãöu chènh : -200C → 0 → +1300C.
− Sai säú cuía trë säú âo âæåüc : + 30C.
− Khoaíng sai biãût taïc âäüng cuía tiãúp âiãøm : 10-14.

61
 II.4. Cáúu taûo råle mæïc dáöu taûi maïy biãún aïp (33):

Thiãút bë chè thë Thiãút bë chè thë

mæïc dáöu bäü mæïc dáöu thán
âäøi náúc maïy

Äúng dáöu näúi dáöu

âãún bäü âäøi náúc

Äúng dáöu näúi âãún thán

maïy

Äúng thåí coï bçnh

silicagel
Hçnh 2.41: Vë trê làõp råle mæïc dáöu taûi maïy biãún aïp
Råle mæïc dáöu gäöm hai bäü tiãúp âiãøm làõp bãn trong thiãút bë chè thë mæïc dáöu, åí
maïy biãún aïp coï bäü âäøi náúc âiãûn aïp coï taíi (bäü âiãöu aïp dæåïi taíi) thç thuìng giaîn nåí dáöu
âæåüc chia laìm hai ngàn (hçnh 2.41). Ngàn coï thãø têch chiãúm pháön låïn thuìng giaîn nåí,
âæåüc näúi äúng liãn thäng dáöu qua råle håi âãún thuìng chênh maïy biãún aïp (âãø coï thãø têch
giaîn nåí dáöu cho maïy biãún aïp). Ngàn coï thãø têch chiãúm pháön nhoí hån nhiãöu cuía thuìng
giaîn nåí, seî âæåüc näúi äúng liãn dáöu âãún thuìng chæïa bäü âiãöu aïp dæåïi taíi. Thuìng chênh
maïy biãún aïp vaì thuìng bäü âäøi náúc âæåüc thiãút kãú riãng reî, khäng coï liãn thäng dáöu våïi
nhau. Vç váûy, coï hai thiãút bë chè mæïc dáöu làõp taûi hai âáöu thuìng giaín nåí âãø âo mæïc dáöu
cuía hai ngàn thiãút bë chè thë mæïc dáöu maïy biãún aïp vaì thiãút bë chè thë mæïc dáöu bäü âiãöu
aïp dæåïi taíi.
1
2

4
6
9

5
3
7

Hçnh 2.42: Cáúu taûo cuía thiãút bë chè thë mæïc dáöu
1. Voí maïy. 6. Kim chè thë.
2. Voìng âãûm . 7. Màût chè thë.
3. Phao. 8. Thanh quay.
4. Nam chám vénh cæíu. 9. Truûc quay.
5. Nam chám vénh cæíu.
Cå cáúu cuía thiãút bë chè thë mæïc dáöu gäöm hai bäü pháûn (hçnh 2.42): Bäü pháûn âiãöu
khiãøn vaì bäü pháûn chè thë. Bäü pháûn âiãöu khiãøn coï mäüt phao (3), thanh quay (8) truûc

62
quay (9) coï làõp nam chám vénh cæíu (4). Bäü pháûn âiãöu khiãøn làõp trãn voí maïy (âáöu
thuìng giaîn nåí) coï voìng âãûm. Bäü pháûn chè thë gäöm kim chè (6) làõp trãn truûc mang mäüt
nam chám vénh cæíu (5). Bäü pháûn chè thë âæåüc laìm bàòng nhäm âãø traïnh bë aính hæåíng
tæì træåìng nam chám vaì chäúng aính hæåíng cuía næåïc.
Khi mæïc dáöu náng haû thç phao (3) náng haû theo. Chuyãøn âäüng náng haû cuía
phao âæåüc chuyãøn thaình chuyãøn âäüng quay cuía truûc (9) nhåì thanh quay (8). Khi quay
tæì træåìng do nam chám (4) seî âiãöu khiãøn cho nam chám (5) quay sao cho hai cæûc
khaïc tãn (N vaì S) cuía hai nam chám âäúi diãûn nhau (hai cæûc cuìng tãn coï læûc âáøy, hai
cæûc khaïc tãn coï læûc huït nhau). Do váûy kim chè thë quay theo nam chám (5), ghi âæåüc
mæïc dáöu trãn màût chè thë. Bäü pháûn chè thë cuîng taïc âäüng âoïng måí caïc tiãúp âiãøm råle
mæïc dáöu âãø âæa tên hiãûu vaìo maûch baïo âäüng hoàûc maûch càõt tuìy theo tæìng thiãút kãú.
II.5. Baío vãû aïp suáút tàng cao trong maïy biãún aïp (63):
Råle baío vãû dæû phoìng cho maïy biãún thãú læûc, chè danh váûn haình laì R.63. Khi coï
sæû cäú trong maïy biãún aïp, häö quang âiãûn laìm dáöu säi vaì bäúc håi ngay, taûo nãn aïp suáút
ráút låïn trong maïy biãún aïp. Thiãút bë an toaìn aïp suáút làõp trãn nàõp thuìng chênh maïy biãún
aïp seî måí ráút nhanh (måí hãút van khoaíng 2ms) âãø thoaït khê dáöu tæì thuìng chênh MBA ra
mäi træåìng ngoaìi, aïp suáút trong thuìng chênh seî giaím. Trong thiãút bë an toaìn aïp suáút coï
gàõn råle aïp suáút.
∗ Så âäö khäúi cuía baío vãû R.63 taûi traûm:
Tên hiãûu tæì BI
Càõt maïy càõt
R.63 R.86

Hçnh 2.43: Så âäö khäúi baío vãû R.63

ÅÍ tçnh traûng laìm viãûc bçnh thæåìng, van âéa bë neïn båíi loì xo nãn laìm kên thuìng
chênh maïy biãún aïp. Khi coï sæû cäú bãn trong thuìng chênh maïy biãún aïp thç aïp suáút trong
thuìng chênh tàng cao seî låïn hån aïp læûc neïn cuía loì xo, van âéa seî chuyãøn âäüng thàóng
lãn, laìm håí thaình khe håí xung quanh chu vi van âéa. Khê seî thoaït ra taûi khe håí voìng
âãûm, laìm giaím aïp suáút trong thuìng. Khi van âéa di chuyãøn lãn thç cuîng taïc âäüng lãn
caïi chè thë cå khê bung lãn, âäöng thåìi taïc âäüng tiãúp âiãøm råle aïp suáút gåíi tên hiãûu tåïi
maûch baïo âäüng vaì tæû âäüng càõt maïy càõt cä láûp maïy biãún aïp ra khoíi læåïi âiãûn. Khi aïp
suáút tråí laûi bçnh thæåìng, muäún taïi láûp laûi MBA thç phaíi nháún caïi chè thë cå khê (âaî bë
bung lãn) vãö vë trê cuî, âäöng thåìi âàût laûi råle aïp suáút bàòng nuït nháún.
II.6. Baío vãû aïp suáút tàng cao trong bäü âäøi náúc maïy biãún aïp (R.63 OLTC):
Råle baío vãû taïc âäüng theo aïp suáút thuìng âiãöu aïp dæåïi taíi maïy biãún aïp læûc, laì
baío vãû dæû phoìng cho maïy biãún aïp. Chè danh váûn haình trãn så âäö baío vãû laì R.63
OLTC (On Load Tap Changer).
Cáúu taûo vaì nguyãn lyï váûn haình cuía råle tæång tæû nhæ R.63 âaî noïi åí trãn. Khi
coï sæû cäú bãn trong thuìng âäøi náúc maïy biãún aïp thç råle seî taïc âäüng vaì tæû âäüng càõt maïy
càõt cä láûp MBA ra khoíi læåïi âiãûn.
Så âäö khäúi cuía baío vãû R.63 OLTC taûi traûm:
Tên hiãûu tæì BI
Càõt maïy càõt
R.63
R.86
OLTC

Hçnh 2.44: Så âäö khäúi baío vãû R63 OLTC

63
 Muäún taïi láûp laûi MBA sau khi råle taïc âäüng phaíi âàût laûi Råle khoïa trung gian
R86.
II.7. Råle khoïa trung gian (86):
Råle khoïa trung gian R.86 thæåìng âæåüc duìng laì loaûi kiãøu MVAJ-21 nhaì chãú
taûo GEC ALSTOM.
Âàûc âiãøm vaì æïng duûng cuía råle nhæ sau:
− Thiãút bë naìy duìng âãø ngàõt maûch âiãûn våïi âäü an toaìn cao, âàûc biãût chuïng coï
thãø duìng âãø ngàõt maûch âiãûn hoàûc âiãöu khiãøn caïc hoaût âäüng âoïng ngàõt do tên hiãûu
âæåüc gåíi tåïi tæì caïc råle khaïc. Råle naìy coï thãø hoaût âäüng åí hai chãú âäü tæïc thåìi hoàûc coï
thåìi gian trç hoaîn.
− Råle MVAJ coï khaí nàng dáûp tàõt âæåüc sæû phoïng âiãûn do âiãûn dung.
− Råle MVAJ laì loaûi thiãút bë baío vãû duìng âãø giaïm saït sæû hoaût âäüng cuía caïc
loaûi råle baío vãû khaïc.
∗ Nguyãn tàõc hoaût âäüng:
Råle MVAJ-21 chè hoaût âäüng khi caïc råle khaïc (coï liãn quan) âaî laìm viãûc.
Khi råle baío vãû chênh cuía thiãút bë hoaût âäüng thç cuîng âäöng thåìi taïc âäüng råle R.86
laìm viãûc. R.86 hoaût âäüng seî cä láûp nguäön âiãöu khiãøn cuía caïc råle âiãöu khiãøn khaïc.
Muäún taïi láûp laûi sæû laìm viãûc bçnh thæåìng cuía maûch âiãöu khiãøn caïc thiãút bë thç phaíi âàût
laûi R.86.
III. BAÍO VÃÛ CHÄÚNG NGÀÕN MAÛCH NGOAÌI VAÌ QUAÏ TAÍI
III.1. Baío vãû quaï taíi (BVQT):
Coï chæïc nàng baïo tên hiãûu quaï taíi MBA. Duìng baío vãû quaï doìng âiãûn. ÅÍ MBA
hai dáy quáún baío vãû âæåüc bäú trê phêa nguäön (hçnh 2.17), maïy biãún aïp ba dáy quáún baío
vãû quaï taíi coï thãø bäú trê åí hai hoàûc caí ba dáy quáún. Baío vãû quaï taíi chè bäú trê åí mäüt pha
vaì âi baïo tên hiãûu sau mäüt thåìi gian âënh træåïc.
Tuy nhiãn råle doìng âiãûn khäng thãø phaín
aïnh âæåüc chãú âäü mang taíi cuía MBA træåïc khi Th
xaíy ra quaï taíi. Vç váûy âäúi våïi MBA cäng suáút låïn Nguoà + +
ngæåìi ta sæí duûng nguyãn lyï hçnh aính nhiãût âãø n RI RT
thæûc hiãûn baío vãû chäúng quaï taíi.
Baío vãû loaûi naìy phaín aính mæïc tàng nhiãût -
âäü åí nhæîng thåìi âiãøm kiãøm tra khaïc nhau trong
maïy biãún aïp vaì tuyì theo mæïc tàng nhiãût âäü maì coï
nhiãöu cáúp taïc âäüng khaïc nhau: caính baïo, khåíi
âäüng caïc mæïc laìm maït bàòng tàng täúc âäü tuáön
hoaìn cuía khäng khê hoàûc dáöu, giaím taíi maïy biãún
aïp.
Nãúu caïc cáúp taïc âäüng naìy khäng mang laûi Hình 2.17: Sô ñoà
nguyeân lyù baûo veä
hiãûu quaí vaì nhiãût âäü maïy biãún aïp váùn væåüt quaï quaù taûi
giåïi haûn cho pheïp vaì keïo daìi quaï thåìi gian quy
âënh thç maïy biãún aïp seî âæåüc càõt ra khoíi hãû thäúng.
III.2. Baío vãû doìng âiãûn tàng cao do ngàõn maûch ngoaìi:
Thäng thæåìng ngæåìi ta duìng baío vãû quaï doìng âiãûn. Vãö nguyãn tàõc våïi MBA
ba cuäün dáy khi åí caí ba cáúp âiãûn aïp âãöu coï thãø coï nguäön cung cáúp nãn âàût åí mäùi cáúp
âiãûn aïp mäüt bäü.

64
 Våïi MBA ba cuäün dáy vaì MBA tæû ngáùu mäüt trong caïc bäü baío vãû doìng âiãûn
cæûc âaûi thæåìng laì baío vãû coï hæåïng (âãø âaím baío tênh choün loüc giæîa caïc baío vãû). Âãø
náng cao âäü nhaûy ngæåìi ta duìng baío vãû doìng âiãûn thæï tæû nghëch (BVI2) keìm theo mäüt
råle doìng âiãûn coï kiãøm tra aïp. Caïc baío vãû chäúng doìng âiãûn tàng cao do ngàõn maûch
ngoaìi duìng laìm baío TA
vãû dæû træî cho baío vãû CA
chênh cuía MBA khi
RU +
ngàõn maûch nhiãöu pha Töø BU noái
åí MBA, noï coìn laìm vaøo thanh
goùp TA + + RT
baío vãû dæû træî cho baío +
vãû cuía caïc pháön tæí + RI RW -
lán cáûn nãúu âiãöu kiãûn
RI RW
âäü nhaûy cho pheïp.
Hçnh 2.18 cho LI2 LU2
så âäö nguyãn lyï baío
vãû chäúng ngàõn maûch
ngoaìi cho maïy biãún +
Töø BU noái vaøo
aïp tæû ngáùu. Trong âoï thanh goùp CA + +
råle âënh hæåïng cäng RT
RI RU RI
suáút (RW) chè taïc
-
âäüng khi hæåïng cäng
LI2
suáút ngàõn maûch
truyãön tæì maïy biãún Töø BU noái vaøo
thanh goùp TA
aïp âãún thanh goïp cao HA
aïp, coìn theo chiãöu
ngæåüc laûi thç khäng
Hình 2.18: Sô ñoà nguyeân lyù baûo veä choáng ngaén maïch
taïc âäüng. i

C. TÊNH TOAÏN BAÍO VÃÛ RÅLE CHO MBA

Cå såí tênh choün baío vãû råle cho MBA:
− Cáön phaíi biãút caïc thäng säú cuía MBA do nhaì chãú taûo cung cáúp trãn nhaîn
maïy hoàûc trong caïc catalogue:
Vê duû våïi MBA ba pha hai cuäün dáy:
Loaûi Coï âiãöu SBâm Thäng säú saín xuáút
MBA chènh Uñâm cuäün Un(%) ∆Pn ∆Po Io(%)
âiãûn aïp dáy
Uc Uh
− Doìng ngàõn maûch låïn nháút, nhoí nháút xuáút hiãûn trong caïc daûng ngàõn maûch.
− Caïc thäng säú, âàûc tênh cuía maïy biãún doìng âiãûn, biãún âiãûn aïp.
− Caïc yãu cáöu baío vãû råle cuía MBA.
I. BAÍO VÃÛ QUAÏ DOÌNG ÂIÃÛN
I.1. Cáöu chç:
Cáöu chç âæåüc choün theo âiãöu kiãûn sau:
Icc ≥ Kat.Iñâm (2-5)

65
 Våïi Iâm: doìng laìm viãûc âënh mæïc phêa âàût cáöu chç; Kat hãû säú an toaìn láúy bàòng 1,2.
Säú liãûu tham khaío âàût cáöu chç cho MBA åí cáúp âiãûn aïp 11 Kv
Cäng suáút MBA Cáöu chç
S (KVA) I (A) Iñmâ tcàõt (s)
100 5,25 16 3
200 10,5 25 3
300 15,8 36 10
500 26,2 50 20
1000 52,5 90 30
I.2. Baío vãû quaï doìng âiãûn: SHT
U1
Choün maïy biãún doìng âiãûn cho baío vãû.
− Âënh mæïc thæï cáúp cuía BI âæåüc tiãu chuáøn hoaï
laì 5A hoàûc 1A.
− BI âæåüc choün coï doìng âënh mæïc så cáúp bàòng 51 50
hay låïn hån doìng âënh mæïc cuäün dáy MBA maì noï âæåüc
âàût. Âäúi våïi MBA hai cuäün dáy doìng âënh mæïc så cáúp N2
vaì thæï cáúp MBA phuû thuäüc cäng suáút âënh mæïc cuía
MBA vaì tyí lãû nghëch våïi âiãûn aïp. Âäúi våïi MBA ba cuäün
dáy doìng âënh mæïc phuû thuäüc vaìo cuäün dáy tæång æïng.
SBñm
I lv ñm = (2-6)
3U Bñm
U2
N1
Våïi SBâm: cäng suáút âënh mæïc cuía maïy biãún aïp.
UBâm: âiãûn aïp âënh mæïc cuía MBA.
I.2.1. Baío vãû càõt nhanh:
− Xaïc âënh doìng ngàõn maûch så cáúp cæûc âaûi chaûy qua chäø âàût baío vãû khi ngàõn
maûch ngoaìi (INngmax) taûi âiãøm N1 trong hçnh.
U1
I Nngmax = I (3)
N1 = (2-7) xht
3(x B + x ht )

U N %.U2Bñm xB
Trong âoï: xB: âiãûn khaïng cuía MBA, x B =
100.SBñm
3)
xht: âiãûn khaïng cuía hãû thäúng. N1(
− Doìng âiãûn khåíi âäüng baío vãû:
I kñ = K at .I Nngmax (2-8)
våïi Kat laì hãû säú an toaìn, Kat = (1,3-1,4)
− Doìng khåíi âäüng thæï cáúp cuía råle :
(3)
K at .K sâ .I Nngmax
I kâR = (2-9)
nI

66
 K (3)
sñ : hãû säú kãø âãún så âäö näúi dáy cuía BI.
− Kiãøm tra âäü nhaûy cuía baío vãû æïng våïi tçnh traûng ngàõn maûch hai pha trãn cæûc
MBA åí phêa näúi våïi nguäön trong chãú âäü laìm viãûc cæûc tiãøu cuía hãû thäúng (âiãømN2).
I
K n = Nmin ≥ 2 (2-10)
I Kñ
− Thåìi gian baío vãû: t = 0sec.
I.2.2. Baío vãû quaï doìng coï thåìi gian:
− Xaïc âënh doìng khåíi âäüng cuía baío vãû:
K .K
I kñ = at mm .I lv max (2-11)
K tv
ÅÍ âáy doìng Ilv max doìng laìm viãûc max qua chäø âàût baío vãû. Trong træåìng håüp
khäng biãút coï thãø láúy Ilv max = IBâm . Våïi MBA ba cuäün dáy doìng Ilv max láúy tæång æïng
cuía tæìng cuäün.
Kat: hãû säú an toaìn (1,1 - 1,2).
Kmm: hãû säú måí maïy (1,3 - 1,8).
Ktv: hãû säú tråí vãö (0,85 - 0,9).
K (3)
sñ .I kñ
− Doìng khåíi âäüng cuía råle: I kñR = (2-12)
nI
I N1min
− Kiãøm tra âäü nhaûy cuía baío vãû: Kn = (2-13)
I kñ
Yãu cáöu K n ≥ 1,5 : khi laìm baío vãû chênh.
ÅÍ âáy IN1min doìng ngàõn maûch nhoí nháút qua baío vãû khi ngàõn maûch træûc tiãúp cuäúi
vuìng baío vãû (âiãøm N1). Daûng ngàõn maûch tiïnh toaïn laì daûng ngàõn maûch hai pha nãn:
U1
I (2)
N1 =
3.(x1Σ + x 2Σ )
Trong âoï:
- x1Σ :âiãûn khaïng thæï tæû thuáûn täøng âãún âiãøm ngàõn maûch, x1Σ = x1B + x1ht.
- x2Σ : âiãûn khaïng thæï tæû nghëch täøng âãún âiãøm ngàõn maûch, x2Σ = x2B + x2ht.
Yãu cáöu K n ≥ 1,2: khi laìm baío vãû dæû træî (ngàõn maûch åí cuäúi vuìng dæû træî). Nãúu
âäü nhaûy khäng âaût yãu cáöu, phaíi duìng baío vãû quaï doìng coï kiãøm tra aïp (BVQIKU). Luïc
âoï doìng khåíi âäüng cuía baío vãû âæåüc tênh:
K
I kñ = at .I lv max (2-14)
K tv
Khäng kãø âãún Kmm vç sau khi càõt ngàõn maûch ngoaìi caïc âäüng cå tæû khåíi âäüng
nhæng khäng laìm âiãûn aïp giaím nhiãöu vaì baío vãû khäng thãø taïc âäüng.
− Âiãûn aïp khåíi âäüng cuía RU< :
U
U kñ = lv min (2-15)
K at .K tv

67
 Kat =1,2, Ktv =1,15, Ulv min: âiãûn aïp taûi chäø âàût baío vãû trong âiãöu kiãûn tæû khåíi âäüng
cuía âäüng cå sau khi càõt ngàõn maûch ngoaìi. Thäng thæåìng coï thãø láúy (0,7-0,75) Uâm .
− Thåìi gian laìm viãûc thæåìng âæåüc phán thaình 2 cáúp:
Cáúp thæï nháút càõt maïy càõt thæï cáúp:
tc1 = t(2) + ∆t (2-16)
våïi - t(2): thåìi gian taïc âäüng låïn nháút cuía baío vãû kãö noï.
- ∆t: báûc choün loüc vãö thåìi gian (0,3 - 0,5)sec.
Cáúp thåìi gian thæï hai càõt táút caí caïc maïy càõt cuía MBA:
tc2 = tc1 + ∆t (2-17)
I.3. Baío vãû doìng thæï tæû nghëch:
Âãø tàng âäü nhaûy cho BVQIKU, ngæåìi ta sæí duûng kãút håüp våïi BVI2 (hçnh 2.19).
Khi âoï, baío vãû quaï doìng chè bäú trê åí mäüt pha âãø chäúng ngàõn maûch ba pha vaì âäü nhaûy
âæåüc kiãøm tra theo doìng ngàõn maûch ba pha thæï cáúp:
I (3)
K n = N1min ≥ 1.5 (2-18)
I kñ
− Doìng khåíi âäüng cuía BVI2:
K
I 2kñ = at .I Bñm . Våïi Kat = 1,2; Ktv = 0,85 (2-19)
K tv

1MC 2MC N1

Càõt 1 vaì 2 MC
+ + +
Càõt 2MC
RI RU RI RT

-
LI2
töø BU
thanh goùp

Hình 2.19: Sô ñoà nguyeân lí baûo veä quaù doøng coù kieåm tra aùp
keát hôïp BVI2 taùc ñoäng coù thôøi gian
II. BAÍO VÃÛ QUAÏ TAÍI
K at .I Bñm
− Doìng khåíi âäüng cuía baío vãû quaï taíi : I kñ = (2-20)
K tv
K (3) .I
− Doìng khåíi âäüng cuía råle : I kñR = sñ kñ (2-21)
nI
Kat = 1,05; Ktv = 0,85
IBâm: doìng âënh mæïc phêa âàût baío vãû tênh theo cäng suáút âënh mæïc MBA.
− Thåìi gian âàût cuía baío vãû:

68
 t = tbv max + ∆t (2-22)
tbv max : thåìi gian låïn nháút cuía baío vãû lán cáûn.
III. BAÍO VÃÛ DOÌNG THÆÏ TÆÛ KHÄNG (BVI0) CUÍA MBA TRONG MAÛNG COÏ
DOÌNG CHAÛM ÂÁÚT LÅÏN
III.1. Baío vãû I0 MBA mäüt phêa näúi âáút:
Doìng khåíi âäüng så cáúp BVIO âæåüc choün theo hai âiãöu kiãûn :
¾ Theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi doìng khäng cán bàòng khi ngàõn maûch
ngoaìi: I kâ > I kcbmax (2-23)
¾ Theo âiãöu kiãûn phäúi håüp vãö âäü nhaûy våïi caïc baío vãû âæåìng dáy näúi vaìo
thanh goïp cuía traûm:
I kñ ≥ K at .3I ott (2-24)
Trong âoï :
K at : hãû säú an toaìn khi phäúi håüp coï thãø choün Kat = (1,1-1,2).
I ott : doìng thæï tæû khäng (TTK) taûi chäø âàût
baío vãû, æïng våïi daûng ngàõn maûch naìo gáy ra doìng
TTK låïn nháút.
Khi choün I kñ theo âiãöu kiãûn (2-24) thç âiãöu U1
kiãûn (2-23) cuîng âæåüc thoaí maîn, vç váûy thæåìng chè
tênh theo âiãöu kiãûn (2-24).
Âäü nhaûy cuía baío vãû:
51N
− Khi laìm baío vãû chênh:
3I
K n = 0min ≥ 1,5 (2-25)
I Kñ N 1(n) U2
Láúy (3I0min ) khi ngàõn maûch trãn thanh goïp
cuía traûm. Hình 2.20: Sô ñoà nguyeân lyù
Khi laìm baío vãû dæû træî: Kn ≥ 1,2. Luïc âoï baûo veä choáng chaïm ñaát
MBA baèng baûo veä quaù
doìng 3I0min laì doìng beï nháút khi ngàõn maûch cuäúi doøng ñieän
vuìng dæû træî.
Âiãûn khaïng TTK cuía MBA
− Våïi MBA hai dáy quáún âiãûn khaïng thæï tæû thuáûn (TTT) bàòng âiãûn khaïng thæï
tæû nghëch (TTN) bàòng âiãûn khaïng thæï tæû khäng X1B = X2B = X0B .
− MBA ba pha ba dáy quáún näúi ∆/Yo/Y loaûi naìy thæåìng âæåüc sæí duûng våïi
cuäün ∆ näúi våïi maïy phaït âiãûn, cuäün Yo näúi våïi thanh caïi cao aïp, cuäün Y laì trung aïp
35KV thæåìng trung tênh khäng näúi âáút. Do váûy täøng tråí TTK cuía loaûi naìy bàòng täøng
tråí TTT cuía cuäün Yo. Nãúu täø näúi dáy ∆/Yo/Yo, våïi cuäün ∆ coï taíi, âiãûn khaïng TTK
cuía mäùi cuäün chênh bàòng TTT,
− MBA tæû ngáùu âiãûn khaïng TTK cuía mäùi cuäün chênh bàòng âiãûn khaïng TTT.
Up
I 1(n) = (2-26)
(x1 + z(n)
∆ )

69
 Daûng ngàõn maûch (n) Z∆n I n0
NM 1 pha(A) 1 x2 + x 0 I1
NM 2 pha chaûm âáút (B,C) 1,1 x 2 .x0 − x2
I1
x2 + x 0 x2 + x 0
Trong âoï:
- n: daûng ngàõn maûch. x1 x1
- Io: doìng âiãûn thæï tæû khäng.
- z(n)
∆
: Täøng tråí sæû cäú thãm vaìo. x2 x2 x0
- x1: âiãûn khaïng thæï tæû thuáûn tåïi âiãøm ngàõn maûch. x0
- x2: âiãûn khaïng thæï tæû nghëch tåïi âiãøm ngàõn N1(1,1)
maûch. N1(1)
- x0: âiãûn khaïng thæï tæû khäng tåïi âiãøm ngàõn maûch.
Vê duû ta coï så âäö thay thãú tênh toaïn MBA hai cuäün dáy cuía hçnh 2.20.
Xaïc âënh doìng thæï tæû khäng khi ngàõn maûch mäüt pha vaì doìng thæï tæû khäng khi
ngàõn maûch hai pha chaûm âáút trãn thanh goïp (âiãøm N1 khi baío vãû laìm nhiãûm vuû baío
vãû chênh). Choün giaï trë låïn hån laìm giaï trë tênh toaïn doìng khåíi âäüng, giaï trë nhoí hån
duìng âãø kiãøm tra âäü nhaûy cuía baío vãû. Khi baío vãû laìm nhiãûm vuû dæû træî doìng 3I0min
láúy åí cuäúi vuìng baío vãû (cuäúi âæåìng dáy daìi nháút näúi âãún thanh caïi MBA âàût baío vãû).
III.2. Baío vãû I0 maïy biãún aïp coï hai phêa näúi âáút duìng råle quaï doìng âiãûn:
ÅÍ MBA coï hai dáy quáún näúi âáút træûc tiãúp (hçnh 2.21), doìng 3I0 âi nhæ hçnh
veî. Trong âoï:
− IoN2(1-2): doìng 3Io do nguäön I cung cáúp khi ngàõn maûch chaûm âáút taûi N2.
− IoN1(2-1): doìng 3Io do nguäön II cung cáúp khi ngàõn maûch chaûm âáút taûi N1.
− IoN1(1-1): doìng thæï tæû khäng täøng cung cáúp âãún âiãøm ngàõn maûch N1.
− IoN2(2-2): doìng thæï tæû khäng täøng cung cáúp âãún âiãøm ngàõn maûch N2.
Vç thãú, cáön âàût BVI0 coï hæåïng, thæåìng coï 2-3 cáúp taïc âäüng.
Cáúp I: Laì BVI0 càõt nhanh, phäúi håüp våïi BVI0 âæåìng dáy näúi âãún thanh caïi
phêa âàût baío vãû: I kñ I = K atK fm I kñ Iñz max (2-27)
Trong âoï:
Kat: hãû säú an toaìn, Kat = 1,1.
I
Kfm: hãû säú phán maûch I0, K fm = 0 bveä.
I 0 daây
I0 bvãû: doìng I0 qua chäø âàût baío vãû.
I0 dáy: doìng I0 qua âæåìng dáy coï Ikâ Iâz max.
IkâIâz max: doìng chènh âënh cáúp 1 cuía BVI0 âæåìng dáy coï trë säú låïn nháút trong táút
caí caïc âæåìng dáy näúi âãún thanh caïi MBA âæåüc baío vãû.
Thåìi gian chènh âënh:
tI = tIâzmax+∆t (2-28)
tIâzmax: thåìi gian taïc âäüng cuía baío vãû âæåìng dáy coï Ikâ Iâz max.
Cáúp II: Choün phäúi håüp våïi cáúp 2 cuía BVI0 âæåìng dáy, tênh tæång tæû nhæ cáúp I
trãn, thay kyï hiãûu I bàòng kyï hiãûu II.

70
 Âäü nhaûy cáúp I vaì cáúp II: N1
I N2
3I 0min II
KnI = ≥ 1,5 (2-29)
I Kñ I
I0N1(1-1)
3I 0min I0N1(2-1)
K n II = ≥ 1,5 (2-30)
I Kñ II I0N2(2-2)
trong âoï 3I0min láúy våïi ngàõn maûch ngay trãn
thanh goïp cuía traûm.
Cáúp III: Laì baío vãû quaï doìng âiãûn vä III
hæåïng, tênh nhæ BVI0 cuía MBA coï mäüt phêa näúi Hình 2.21: Doøng ngaén maïch vôùi
ñaát ôû MBA coù hai daây quaán
âáút. noái ñaát
IV. TÊNH TOAÏN CAÏC BAÍO VÃÛ SO LÃÛCH
IV.1. Biãún doìng cho baío vãû so lãûch:
Nhæ âaî noïi åí trãn våïi baío vãû so lãûch MBA så âäö âáúu dáy BI âæåüc choün âãø coï
thãø buì sæû lãûch pha giæîa doìng âiãûn åí caïc phêa MBA do täø âáúu dáy MBA gáy ra. Vê duû
MBA coï täø âáúu dáy ∆/Y-11 thç doìng thæï cáúp lãûch 300 so våïi doìng så cáúp. Âãø doìng
âiãûn thæï cáúp MBA khäng lãûch pha nhau, ngæåìi ta näúi maûch thæï cáúp cuía BI ngæåüc laûi,
nghéa laì phêa näúi sao cuía MBA ngæåìi ta näúi BI theo kiãøu ∆ vaì ngæåüc laûi. Muûc âêch laì
traïnh doìng khäng cán bàòng quaï låïn chaûy qua baío vãû so lãûch trong traûng thaïi laìm viãûc
bçnh thæåìng cuîng nhæ khi ngàõn maûch ngoaìi coï thãø laìm cho baío vãû taïc âäüng nháöm. Så
âäö âáúu dáy BI theo caïc caïch âáúu caïc cuäün dáy MBA khaïc nhau nhæ hçnh 2.22.
* Vê duû caïch choün maïy biãún doìng: maïy biãún aïp hai cuäün dáy Sâm= 20 MVA,
Uâm =110 Kv/ 6 Kv, täø näúi dáy MBA Y/∆ -11.
+ Choün maïy biãún doìng cáúp âiãûn aïp 110 Kv, maûch thæï cáúp BI näúi ∆ nãn doìng
âiãûn cuäün dáy bàòng doìng âiãûn pha. Do váûy doìng âiãûn tênh toaïn âãø choün BI phêa cao
aïp bàòng:
3.S ñm 3.20.10 3
IsC = = = 181,8 A
3.U ñm 3.110
Choün loaûi biãún doìng 200/5 A.
+ Choün biãún doìng phêa haû 6 kV. Maûch thæï cáúp BI näúi sao. Doìng âiãûn tênh toaïn
âãø choün BI phêa haû aïp bàòng:
Sñm 20.103
I sH = = = 1937A
3.U ñm 3.6
Choün biãún doìng loaûi 2000/5 A.
Doìng âiãûn thæï cáúp BI åí hai phêa tæång æïng bàòng:
⎡I ⎤
I tC = ⎢ sC ⎥. 3 = 4,55A
⎣ nI ⎦
I sH
I tH = = 4,84A
nI
Âäü chãnh lãûch doìng âiãûn thæï cáúp hai phêa bàòng :
I tC − I tH 4,55− 4,84
.100 = .100 = 6.4%
I tC 4,55

71
 Gáön âáy, trong råle so lãûch hiãûn âaûi ngæåìi ta âaî thæûc hiãûn viãûc cán bàòng pha
vaì trë säú doìng âiãûn thæï cáúp åí caïc phêa cuía MBA ngay trong råle so lãûch.
∆/Y-1 ∆/Y-11
A a A a
B b B b

C c C c

A’ B’ C’ N A’ B’ C’ N a’ b’ c’
B a’ b’ c’
A 11 A
a/ c a b/ b
a
B B
C C c
b
Y/∆-1 Y/∆-11
A a A a
B b B b
C c C c

A’ B’ C’ A n a’ b’ c’ A’ B’ C’ n’ a’ b’
1
11 A c’

c/ c a d/ a
C B b
C B
b
c
Y/Y-0 Y/Y-6
A a a
B b b
C c C c

A’ B’ C’ A a’ b’ c’ A’ B’ C’ a’ b’ c’
A
a b c
e/ c B
f/
C b C B
a
Hình 2.22: Sô ñoà noái daây maïch thöù caáp maùy bieán doøng phuø hôïp vôùi toå noái
daây MBA:
A, B, C: vectô doøng ñieän sô caáp pha A, B, C cuûa MBA.
a, b, c: vectô doøng ñieän thöù caáp pha a, b, c cuûa MBA.

72
 IV.2. Baío vãû so lãûch doìng âiãûn coï sæí duûng biãún doìng baîo hoìa trung gian:(Loaûi
PHT)
Trçnh tæû tênh toaïn:
1. Xaïc âënh doìng så cáúp åí táút caí caïc phêa cuía MBA hoàûc biãún aïp tæû ngáùu âæåüc
baío vãû. Doìng naìy âæåüc xaïc âënh tæång æïng cäng suáút âënh mæïc (cäng suáút âënh mæïc
cuía cuäün dáy khoíe nháút) coìn âäúi våïi MBA tæû ngáùu thç tæång æïng våïi cäng suáút truyãön
qua cuía noï.
Xaïc âënh tyí säú biãún doìng dæûa vaìo doìng âiãûn så cáúp væìa tênh åí trãn. Theo caïc
tyí säú biãún âäøi cuía täø maïy biãún doìng tênh caïc doìng thæï cáúp tæång æïng trong caïc nhaïnh
cuía baío vãû : I IT , I IIT , I IIIT
Âäi khi ngæåìi ta choün tyí säú biãún doìng låïn hån giaï trë tênh toaïn cuía noï âãø coï thãø
choün säú voìng dáy cuía BIG gáön våïi giaï trë tênh toaïn cuía noï hån, do âoï laìm tàng âäü
nhaûy cuía baío vãû.
Láûp baíng giaï caïc trë tênh toaïn trãn:

STT Tãn goüi caïc âaûi læåüng Giaï trë bàòng säú cho phêa
UC UT UH
1 Doìng så cáúp caïc phêa cuía MBA
tæång æïng våïi cäng suáút âënh mæïc
2 Hãû säú biãún âäøi cuía BI
3 Täø näúi dáy cuía BI
4 Doìng thæï cáúp trong caïc nhaïnh cuía
baío vãû tæång æïng våïi cäng suáút âënh
mæïc
Choün phêa coï giaï trë doìng âiãûn så cáúp låïn nháút laìm phêa cå baín.
2. Xaïc âënh doìng ngàõn maûch så cáúp cæûc âaûi chaûy qua MBA khi ngàõn maûch
ngoaìi trong chãú âäü laìm viãûc cæûc âaûi åí táút caí caïc phêa cuía MBA.
3. Tênh toaïn doìng âiãûn khäng cán bàòng så cáúp chæa kãø âãún thaình pháön I "kcbtt
'

do choün säú voìng dáy khäng chênh xaïc gáy ra.

Doìng khäng cán bàòng så cáúp toaìn pháön tênh theo cäng thæïc sau:
I kcbtt = I 'kcbtt + I 'kcbtt
'
+ I "kcbtt
'
(2-31)
Våïi:
- I 'kcbtt : thaình pháön do sai säú cuía maïy biãún doìng gáy nãn:
I 'kcbtt = K kck .K ñn.fi .I Nng max (2-32)
Kkck: hãû säú kãø âãún thaình pháön khäng chu kyì trong quaï trçnh quaï âäü. Âäúi våïi
råle PHT coï maïy biãún doìng baîo hoìa våïi cuäün dáy ngàõn maûch, hãû säú naìy láúy bàòng 1.
Kân: hãû säú âäöng nháút cuía caïc maïy biãún doìng, âäúi våïi baío vãû MBA thæåìng láúy
bàòng 1.
fI: sai säú cæûc âaûi cho pheïp cuía BI, fI max= 10%.

73
 I Nngmax : thaình pháön chu kyì cuía doìng ngàõn maûch chaûy qua MBA khi ngàõn
maûch ba pha træûc tiãúp ngoaìi vuìng baío vãû.
I "kcbtt : thaình pháön do viãûc âiãöu chènh âiãûn aïp cuía MBA âæåüc baío vãû gáy nãn.
I 'kcbtt
'
= ∆Uα I αNng max + ∆Uβ I βNng max (2-33)
Trong ñoù :
∆Uα, ∆Uβ: sai soá töông ñoái do vieäc ñieàu chænh ñieän aùp ôû caùc phía
cuûa MBA ñöôïc baûo veä laáy baèng nöûa khoaûng ñieàu chænh cho töøng phía
töông öùng. Ñoàng thôøi khi tính soá voøng daây cuûa maùy bieán doøng baõo hoøa
trung gian phaûi laáy giaù trò trung bình cuûa ñieän aùp ôû phía coù ñieàu chænh.
I αNng max vaø IβNng max: thaønh phaàn chu kyø cuûa doøng chaïy qua phía coù
ñieàu chænh ñieän aùp cuûa MBA khi ngaén maïch ngoaøi tính toaùn.
I "kcbtt
'
: thaønh phaàn do vieäc choïn soá voøng daây ôû caùc phía khoâng cô
baûn khoâng phuø hôïp vôùi giaù trò tính toaùn cuûa chuùng gaây neân:
W − WI W − WII
I "kcbtt
'
= Itt .I INng max + IItt .I IINng max (2-34)
WItt WIItt
Trong âoï:
WItt, WIItt: säú voìng tênh toaïn cuía caïc cuäün dáy maïy biãún doìng baío hoìa trung
gian âäúi våïi caïc phêa khäng cå baín xaïc âënh theo yãu cáöu cán bàòng sæïc tæì âäüng khi
ngàõn maûch ngoaìi vaì laìm viãûc bçnh thæåìng.
I cbT.Wcb = I IT .WItt = I IIT .WIItt (2-35)
WI ,WII: caïc säú voìng âæåüc cháúp nháûn (säú nguyãn) cuía cuäün dáy maïy biãún doìng
baîo hoìa trung gian åí caïc phêa khäng cå baín tæång æïng .
Biãøu thæïc (2-33) vaì (2-34) viãút cho MBA ba pha vaì MBA tæû ngáùu. Âäúi våïi
MBA hai cuäün dáy cáön boí båït säú haûng thæï hai åí vãú phaíi cuía caïc biãøu thæïc naìy.
4. Xaïc âënh så bäü giaï trë doìng khåíi âäüng cuía baío vãû Ikâ chæa kãø âãún thaình
"'
pháön I kcbtt .
Theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi giaï trë tênh toaïn låïn nháút cuía doìng khäng cán
bàòng tênh toaïn:
I kñ ≥ K at .I kcbtt (2-36)
Våïi Kat: hãû säú an toaìn kãø âãún sai säú cuía råle vaì âäü dæû træî, coï thãø láúy bàòng 1,3.
Theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi giaï trë nhaíy voüt cuía doìng âiãûn tæì hoaï khi âoïng
MBA khäng taíi :
I kñ ≥ K.I ñmB (2-37)
Trong âoï: IâmB laì doìng âiãûn âënh mæïc tæång æïng våïi cäng suáút âënh mæïc cuía MBA
(cuía cuäün dáy coï cäng suáút låïn nháút) vaì våïi cäng suáút máùu cuía MBA tæû ngáùu chæa kãø
âãún hãû säú nhiãût âåïi hoaï, láúy theo phêa cå baín.
K: laì hãû säú chènh âënh choün trong khoaíng 1,0 - 1,3 khi tênh toaïn baío vãû maïy
biãún doìng baîo hoìa trung gian.
Theo hai âiãöu kiãûn (a) vaì (b) ta choün giaï trë låïn nháút laìm giaï trë tênh toaïn.
5. Så bäü kiãøm tra âäü nhaûy âãø coï thãø xaïc âënh xem coï thãø duìng råle PHT âæåüc
hay khäng hay phaíi duìng råle coï âàûc tênh haîm loaûi ДZT.

74
 Âãø så bäü kiãøm tra âäü nhaûy cáön xaïc âënh doìng ngàõn maûch træûc tiãúp khi hæ hoíng
xaíy ra trãn caïc cæûc MBA trong tçnh traûng tênh toaïn. Tçnh traûng tênh toaïn åí âáy cáön âãö
cáûp âãún caí chãú âäü laìm viãûc cuía MBA vaì caí chãú âäü laìm viãûc cuía hãû thäúng.
Hãû säú âäü nhaûy cuía baío vãû xaïc âënh theo cäng thæïc:
I
K n = RΣ (2-38)
I kñR
Trong âoï IRΣ laì doìng trong cuäün dáy råle. Doìng naìy phuû thuäüc vaìo doìng ngàõn maûch
vaì så âäö näúi dáy cuía maïy biãún doìng. Trãn hçnh 2.23 veî sæû phán bäú doìng âiãûn trong
maûch baío vãû so lãûch cuía MBA 3 cuäün dáy âäúi våïi mäüt säú træåìng håüp ngàõn maûch khaïc
nhau. Âãø âån giaín, hãû säú âäü nhaûy âæåüc xaïc âënh våïi giaí thiãút laì toaìn bäü doìng ngàõn
maûch chè chaûy tæì mäüt phêa âãún.
IkâR: doìng khåíi âäüng cuía råle tæång æïng våïi säú voìng åí phêa coï doìng IR chaûy
qua.
Nãúu hãû säú âäü nhaûy tênh âæåüc låïn hån 2 thç seî tiãúp tuûc tênh toaïn cho råle PHT
theo trçnh tæû tiãúp theo dæåïi âáy coìn khäng thç coï thãø khäng cáön tênh thaình pháön I”kcbtt
do âiãöu chènh âiãûn aïp gáy nãn våïi giaí thiãút laì khi thay âäøi âáöu phán aïp ta cuîng seî
thay âäøi âaûi læåüng âàût cuía baío vãû.
Trong nhæîng træåìng håüp khi âaî khäng tênh âãún thaình pháön I”kcbtt maì baío vãû
váùn khäng âaím baío âæåüc âäü nhaûy cáön thiãút hoàûc laì phaíi bàõt buäüc kãø âãún thaình pháön
khäng cán bàòng thç nãn duìng caïc baío vãû coï âàûc tênh haîm loaûi ДZT (xem muûc 3).
Âäúi våïi nhæîng træåìng håüp âoïng thæí MBA vaìo mäüt phêa âiãûn aïp naìo âoï hoàûc
khi MBA ba cuäün dáy (hay tæû ngáùu) laìm viãûc trong tçnh traûng mäüt maïy càõt åí phêa naìo
âoï âaî càõt ra thç coï thãø cho pheïp ta haû tháúp yãu cáöu vãö âäü nhaûy cuía baío vãû so lãûch.
Trong nhæîng træåìng håüp naìy nãúu baío vãû khäng âuí âäü nhaûy thç caïc baío vãû khaïc nhæ
baío vãû råle håi, hay baío vãû dæû træî cuía MBA seî taïc âäüng càõt MBA.
6. Xaïc âënh säú voìng cuäün cå baín cuía biãún doìng baîo hoìa trung gian, tæång æïng
våïi doìng khåíi âäüng cuía baío vãû (phêa cå baín laì phêa coï doìng âiãûn thæï cáúp BI låïn
nháút).
F
Wcbtt = kñR (2-39)
I kñRcb
Trong âoï: IkâRcb laì doìng khåíi âäüng cuía råle tênh qui âäøi vãö phêa cå baín. Noï bàòng tyí
säú giæîa doìng khåíi âäüng så cáúp våïi hãû säú biãún âäøi cuía BI åí phêa cå baín coï tênh âãún så
âäö näúi dáy, IkâRcb = Ksâ.(Ikâ / nI).
Giaï trë nI theo phêa cå baín.
FkâR: Sæïc tæì âäüng (A-Voìng) khåíi âäüng cuía råle
Loaûi PHT-562 FkâR = 60AV
Loaûi PHT-565 FkâR = 100AV
Vç doìng âiãûn åí phêa cå baín laì låïn nháút nãn säú voìng cuäün cå baín cuía biãún doìng
baîo hoìa trung gian laì beï nháút.
Chuï thêch hçnh 2.23: Så âäö phán bäú doìng trong MBA ba cuäün dáy vaì råle so lãûch khi:
a: ngàõn maûch 2 pha phêa nguäön.
b: ngàõn maûch 1 pha phêa nguäön.

75
 c: ngàõn maûch 2 pha phêa cuäün sao.
d: ngàõn maûch 3 pha cuäün tam giaïc.
e: ngàõn maûch 2 pha phêa cuäün tam giaïc.

Nguoàn
B C
A
(2) (2)
IN IN
n BI nBI n BI
(2)
IN
(2)
IN (2)
wI IN nBI

3w I (2)
k= =1 2
IN (2)
IN
w III w II nBI nBI
w III
nBII

nBIII
a b c a b c a/
Nguoàn

A B C
I (1) I (1)
N
N
nBI

wI

(1)
wI = w II w II
IN
nBI
w III = 3w I
w III nBII

nBIII

a b c a b c b/

76
 Nguoàn

A B C
(2) (2)
IN IN
n BI nBI
nBI
(2)
IN

wI (2) (2) nBI

IN IN

wI = w II (2)
IN
(2)
IN
w II (2) (2) 2
w III = 3w I IN IN nBI nBI

w III
nBII

nBIII

a b c a b c
c/
Nguoàn

B C
A
(3) (3) (3)
IN IN IN
n BI nBI nBI n BI

(3)
3I N

wI (3) (3)
(3)
IN
nBI
IN IN

3w I (3)
k= =1 (3)
3I N (3)
3I N
w III IN (3)
IN
(3)
IN w II nBI nBI
3 3 3
w III
nBII

nBIII

a b c a b c d/
77
 Nguoàn

B C
A
(2) (2)
IN 2.IN IN
(2)

n BI = 3 nBI 3 nBI 3 nBI 3

(2) (2) (2) (2)

wI IN 2IN IN IN
3 3 3
3w I (2)
k= =1 (2) 2 .I N
(2) IN
w III IN (2)
IN w II
3 3
3
w III
(2)
IN
nBII

nBIII = 1

a b c a b c
e/

Hình 2.23: Sô ñoà phaân boá doøng trong MBA vaø maïch
thöù caáp BI khi xaûy ra ngaén maïch trong vuøng baûo
veä
7. Säú voìng cuía caïc cuäün dáy åí caïc phêa khaïc, xaïc âënh tæì âiãöu kiãûn cán bàòng
sæïc tæì âäüng trong maïy biãún doìng baîo hoìa trung gian khi MBA laìm viãûc bçnh thæåìng
vaì khi coï ngàõn maûch ngoaìi theo biãøu thæïc (2-35):
I cbT.Wcb = I IT .WItt = I IIT .WIItt
− Säú voìng tênh toaïn phêa I:
I
WItt = Wcb. cbT (2-40)
I IT
− Säú voìng tênh toaïn phêa II:
I
WII tt = Wcb. cbT (2-41)
I IIT
Wcb: säú voìng cuäün cå baín cuía BIG sau khi âaî láúy troìn (vãö phêa säú nguyãn
gáön nháút) tæång æïng våïi säú voìng tênh toaïn thæûc tãú coï âæåüc cuía BIG.
Nãúu säú voìng tênh toaïn WItt , WIItt tênh theo (2-40) vaì (2-41) ra nhæîng säú leí thç
láúy vãö säú nguyãn gáön nháút phêa låïn hån hoàûc beï hån, sao cho doìng âiãûn khäng cán
bàòng täøng Ikcb coï kãø âãún thaình pháön I "kcb
'
(do viãûc choün säú voìng dáy WI vaì WII khäng

78
phuì håüp våïi giaï trë tênh toaïn cuía chuïng gáy nãn) trong moüi træåìng håüp ngàõn maûch
ngoaìi seî khäng laìm cho baío vãû taïc âäüng nháöm.
Cáön chuï yï ràòng âäúi våïi loaûi råle FkâR= 100A thç sai säú do viãûc láúy troìn säú voìng
dáy gáy nãn (thaình pháön I "kcb '
) noïi chung seî beï hån laì âäúi våïi loaûi råle coï FkâR= 60A.
Âäúi våïi MBA ba cuäün dáy khi säú voìng cháúp nháûn cuía ba phêa khaïc nhau thç
phêa cå baín seî näúi vaìo cuäün dáy so lãûch cuía BIG coìn caïc phêa kia seî näúi vaìo cuäün
dáy cán bàòng.
Âäúi våïi MBA ba cuäün dáy khi säú voìng cháúp nháûn åí hai phêa naìo âoï giäúng
nhau vaì våïi MBA hai cuäün dáy thç phêa cå baín seî näúi vaìo mäüt cuäün dáy cán bàòng naìo
âoï (hoàûc mäüt pháön cuía cuäün dáy cán bàòng vaì mäüt pháön cuía cuäün dáy so lãûch) coìn
phêa kia seî näúi vaìo cuäün dáy cán bàòng coìn laûi. Caïch näúi naìy cho pheïp ta choün säú
voìng dáy åí phêa cå baín gáön våïi giaï trë tênh toaïn cuía noï hån.
8. Xaïc âënh giaï trë chênh xaïc cuía doìng khäng cán bàòng så cáúp cuía baío vãû coï kãø
âãún thaình pháön I "kcbtt
'
theo cäng thæïc (2-31) vaì (2-34):
WItt − WI W − WII
I "kcbtt
'
= .I INng max + IItt .I IINng max
WItt WIItt
I kcbtt = I 'kcbtt + I 'kcbtt
'
+ I "kcbtt
'

Cuoän caân baèng

21
1
28 14 7 0 Cuoän so leäch
0 1234
2 4
0 1234 3 2 1 0
8 16 24
3 12 20
Cuoän caân baèng
RI 6

II 11 12
5 7
RI

Hình 2.24.a: Sô ñoà noái daây rôle PHT – 565

ñeå thöïc hieän baûo veä so leäch MBA

Cuoän caân baèng

21
1
28 14 7 0 Cuoän so leäch
01 234
01234 2 4
3 2 1 0
8 16 24
3 Cuoän caân baèng 12 20 6
RI
II
11 12
5 7
RI

Hình 2.24.b: Sô ñoà noái daây rôle PHT – 565

ñeå thöïc hieän baûo veä so leäch MBA

79
 9. Xaïc âënh giaï trë chênh xaïc cuía doìng khåíi âäüng så cáúp cuía baío vãû theo giaï trë
chênh xaïc cuía doìng khäng cán bàòng, tênh theo biãøu thæïc (2-36). Tênh âäøi doìng khåíi
âäüng naìy sang phêa thæï cáúp cuía BI åí phêa cå baín.
Nãúu nhæ doìng tênh âäøi naìy låïn hån doìng khåíi âäüng cuía råle tæång æïng våïi säú
voìng âaî âæåüc cháúp nháûn åí phêa cå baín thç phaíi choün laûi säú voìng åí phêa cå baín vãö phêa
beï hån gáön nháút. Sau âoï laûi tênh laûi säú voìng cuía caïc cuäün dáy cuía BIG åí caïc phêa coìn
laûi tæång æïng våïi säú voìng åí phêa cå baín væìa âæåüc cháúp nháûn Wcb theo caïc cäng thæïc
(2-40), (2-41). Cæï nhæ váûy tênh cho âãún khi naìo doìng khåíi âäüng cuía baío vãû coï kãø âãún
thaình pháön I "kcbtt
'
bàòng hoàûc beï hån doìng khåíi âäüng cuía baío vãû âaî âæåüc cháúp nháûn
måïi thäi.
10. Xaïc âënh caïc doìng ngàõn maûch så cáúp vaì nhæîng doìng thæï cáúp tæång æïng
cuía BI, räöi tênh hãû säú âäü nhaûy theo cäng thæïc (2-38) hoàûc cäng thæïc sau:

Kn = ∑ R
I .W
(2-42)
Fkñ R
IR: doìng thæï cáúp åí mäùi phêa cuía baío vãû coï kãø âãún dáúu cuía noï åí daûng ngàõn
maûch âang khaío saït.
W: säú voìng cuía cuäün dáy BIG åí phêa tæång æïng.
Hãû säú âäü nhaûy Kn phaíi tênh cho táút caí caïc træåìng håüp laìm viãûc khaïc nhau cuía
MBA âæåüc baío vãû cuîng nhæ cuía hãû thäúng vaì maûng âiãûn cung cáúp, khi coï nhæîng daûng
ngàõn maûch khaïc nhau xaíy ra trãn cæûc MBA âæåüc baío vãû.
Khi duìng cäng thæïc (2-42) cáön phaíi tênh sæû phán bäú cuía doìng sæû cäú vaì doìng åí
caïc phêa cuía maûch baío vãû. Khi duìng cäng thæïc (2-38) cáön xaïc âënh doìng trong maïy
biãún doìng BIG cuía råle våïi giaí thiãút laì toaìn bäü doìng ngàõn maûch chè chaûy åí mäüt phêa
cung cáúp doìng sæû cäú låïn nháút åí daûng ngàõn maûch âang khaío saït. Nãúu tênh toaïn så bäü
thç duìng cäng thæïc (2-38) tiãûn hån.
Nãúu nhæ âäü nhaûy täúi thiãøu nháûn âæåüc trong tçnh traûng tênh toaïn beï hån giaï trë
cho pheïp, âäöng thåìi giaï trë tênh toaïn cuía doìng khåíi âäüng cuía baío vãû laûi choün theo
âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi doìng khäng cán bàòng khi ngàõn maûch ngoaìi thç phaíi tênh
toaïn laûi baío vãû våïi råle coï âàûc tênh haîm loaûi ДZT.
Baíng täøng håüp giaï trë tênh toaïn:
STT Tãn âaûi læåüng tênh toaïn Kyï hiãûu vaì cäng thæïc tênh Giaï trë
bàòng säú
1 Doìng khåíi âäüng cuía råle åí phêa I kñ
cå baín I kñRcb = K sñ (Ikâ khi chæa
n I
kãø âãún I "kcb
'
)
2 Säú voìng tênh toaïn cuía cuäün dáy FkñR
maïy biãún doìng baîo hoìa trung W cbtt = .
I kñRcb
gian åí phêa cå baín
3 Säú voìng åí phêa cå baín så bäü Wcb
âæåüc cháúp nháûn
4 Doìng khåíi âäüng cuía råle åí phêa I kñRcb = FkñR
cå baín tæång æïng Wcb

80
5 Säú voìng tênh toaïn cuía cuäün dáy I cbT
maïy biãún doìng baîo hoìa trung WItt = Wcb .
I IT
gian åí phêa I
6 Så bäü choün säú voìng phêa I WI
7 Säú voìng tênh toaïn cuía cuäün dáy I cbT
maïy biãún doìng baîo hoìa trung WIItt = Wcb .
I IIT
gian åí phêa II
8 Så bäü choün säú voìng phêa II WII
9 Thaình pháön doìng khäng cán WItt − WI
bàòng så cáúp do viãûc choün säú I "kcbtt
'
= .I INngmax
WItt
voìng phêa I khaïc våïi giaï trë tênh
toaïn cuía noï gáy nãn trong træåìng
håüp ngàõn maûch tênh toaïn
10 Doìng khäng cán bàòng tênh toaïn I kcbtt = I 'kcbtt + I 'kcbtt
'
åí phêa så cáúp coï kãø âãún thaình
"' + I "kcbtt
'
pháön I kcbtt
11 Giaï trë chênh xaïc doìng khåíi I
kñRcb ≥ K at .I kcbtt
âäüng cuía så cáúp cuía baío vãû
12 Giaï trë chênh xaïc doìng khåíi I kñ
âäüng cuía så cáúp cuía råle åí phêa I kñRcb = K sñ n
I
cå baín
13 Säú voìng cuía caïc cuäün dáy cuía Phêa cå baín Wcb
maïy biãún doìng baîo hoìa cuäúi Phêa I WI
cuìng âæåüc cháúp nháûn Phêa II WII
IV.3. Baío vãû so lãûch duìng BIG coï
âàûc tênh haîm ДZT: Flv (A-V)
1300
Chè dáùn chung:
1. Råle loaûi ДZT coï mäüt cuäün 1100
haîm nàòm trong maïy biãún doìng baîo Vuøng
900 khôûi ñoäng
hoaì trung gian cho pheïp ta haîm caïc
baío vãû bàòng doìng âiãûn láúy tæì maïy
biãún doìng âàût åí phêa naìo âoï. Âàûc 800
tênh khåíi âäüng cuía råle khi coï haîm
Flv = f(Fh) phuû thuäüc vaìo goïc giæîa 600
doìng laìm viãûc Ilv vaì doìng haîm Ih.
Trãn (hçnh 2.25) veî âàûc tênh giåïi haûn 400
Vuøng
tæång æïng cuía caïc giaï trë haîm låïn haõm
nháút vaì beï nháút. 200
2. Så âäö näúi caïc cuäün dáy
trong råle vaì så âäö baío vãû maïy biãún 0 200 400 600 800 Fh (A-V)
aïp hai vaì ba cuäün dáy bàòng råle loaûi
ДZT trçnh baìy trãn hçnh 2.26a, 2.26b Hình 2.25: Ñaëc tính khôûi ñoäng cuûa rôle
trong âoï cuäün haîm âæåüc näúi tåïi phêa loaïi ДZT
coï doìng ngàõn maûch låïn hån.

81
 3. Duìng råle so lãûch coï cuäün haîm cho pheïp ta khäng cáön chènh âënh doìng khåíi
âäüng theo doìng khäng cán bàòng khi ngàõn maûch ngoaìi. Khi âoï sæïc tæì âäüng do cuäün
haîm sinh ra seî âaím baío cho baío vãû råle khäng taïc âäüng. Vç thãú baío vãû duìng råle coï
cuäün haîm thæåìng coï âäü nhaûy cao hån so våïi caïc baío vãû khäng coï cuäün haîm (loaûi
PHT).
Baío vãû duìng råle ДZT -1 thæåìng duìng trong træåìng håüp sau âáy:
- Maïy biãún aïp hai hoàûc ba cuäün dáy coï maïy càõt trong maûch tæû duìng.
- Maïy biãún aïp hai hoàûc ba cuäün dáy (hay biãún aïp tæû ngáùu), näúi vaìo hãû thäúng coï
cäng suáút låïn qua hai maïy càõt.
- Maïy biãún aïp ba cuäün dáy trong âoï mäüt cuäün näúi våïi phêa khäng coï nguäön.

Cuoän
2 haõm 6

1 3 5 7 9 11
Cuoän caân baèng
I
4
Cuoän so leäch
0 1 2 3
9 8
0 1 2 3 3210
8 16 24
1 12 20 3
Cuoän caân baèng RI
II 11 12
5 7
RI
Cuoän thöù caáp

Hình 2.26a: Sô ñoà noái daây rôle ДZT - 1

4. Âãø baío vãû khäng taïc âäüng khi ngàõn maûch ngoaìi trong træåìng håüp cuäün haîm
khäng laìm viãûc (vê duû maïy càõt näúi vaìo cuäün haîm âaî càõt ra) hoàûc khi âoïng MBA
khäng taíi, cáön phaíi choün doìng âiãûn khåíi âäüng theo caïc âiãöu kiãûn nhæ âäúi våïi baío vãû
PHT:
* Theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi doìng khäng cán bàòng tênh toaïn låïn nháút khi
ngàõn maûch ngoaìi:
I kñ ≥ K at .I kcbtt (2-43)
trong âoï: hãû säú an toaìn Kat = 1,5.
Doìng khäng cán bàòng tênh toaïn Ikcbtt âãø choün doìng khåíi âäüng Ikâmin âæåüc xaïc
âënh nhæ råle PHT.
I kcbtt = I 'kcbtt + I 'kcbtt
'
+ I"kcbtt
'

I 'kcbtt = K kck .K ñn.fi .I Nng max

I 'kcbtt
'
= ∆Uα I αNng max + ∆Uβ I βNng max

82
 WItt − WI W − WII
I "kcbtt
'
= .I INng max + IItt .I IINng max
WItt WIItt
* Theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi doìng tæì hoaï nhaíy voüt khi âoïng MBA khäng
taíi:
I kñ ≥ K.I ñmT (2-44)
trong âoï: hãû säú K = 1,2 -1,5
* Theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi doìng ngàõn maûch låïn nháút khi ngàõn maûch sau
MBA tæû duìng (hoàûc khaïng âiãûn tæû duìng). Nãúu trong maûch tæû duìng khäng âàût biãún
doìng cho baío vãû so lãûch. Thäng thæåìng âiãöu kiãûn naìy khäng phaíi laì âiãöu kiãûn tênh
toaïn.
Trong hai âiãöu kiãûn (a), (b) hãû säú an toaìn láúy cao hån âäúi våïi loaûi råle PHT vç
trong råle so lãûch loaûi ДZT khäng coï cuäün dáy ngàõn maûch, aính hæåíng cuía doìng quaï
âäü seî låïn hån.
5. Säú voìng cuía cuäün dáy laìm viãûc cuía maïy biãún doìng baîo hoìa (cuäün cán bàòng
vaì cuäün so lãûch) tæång æïng våïi doìng Ikâmin xaïc âënh tæång tæû nhæ âäúi våïi baío vãû duìng
råle PHT. Theo cäng thæïc (2-39), (2-40), vaì (2-41):
F I I
Wcbtt = kñR ; WItt = Wcb . cbT ; WIItt = Wcb . cbT
I kñRcb I IT I IIT
6. Cuäün haîm cuía råle ДZT nãn näúi vaìo täø maïy biãún doìng naìo âaím baío âæåüc
âäü nhaûy cuía baío vãû noïi chung cao nháút. Muäún váûy phaíi laìm sao cho:
− Doìng khåíi âäüng cuía baío vãû caìng beï caìng täút.
− Khi ngàõn maûch trong vuìng baío vãû (trong nhæîng træåìng håüp kiãøm tra âäü
nhaûy) taïc âäüng haîm caìng beï caìng täút.
− Thæûc tãú âãø choün âæåüc phêa näúi våïi cuäün haîm mäüt caïch håüp lyï cáön phaíi xem
xeït mäüt caïch cuû thãø.
Vê duû âäúi våïi caïc så âäö näúi våïi maïy tàng aïp (hçnh 2.27) coï thãø choün täø maïy
biãún doìng näúi våïi cuäün haîm nhæ sau:
II II
I I

a/ b/

Ñeán Ñeán
cuoä cuoä
III n III n
~ F TD haõm ~ F TD haõm

II II
I
I

Ñeán
Ñeán cuoä
cuoä n
n haõm
haõm 83

c/
 * Âäúi våïi maïy biãún aïp tàng aïp hai vaì ba cuäün dáy (hoàûc MBA tæû ngáùu) åí caïc
cáúp âiãûn aïp âãöu coï nguäön, trong maûch tæû duìng coï âàût maïy càõt coìn trong maûch maïy
phaït khäng âàût maïy càõt thç cuäün haîm cuía maïy biãún doìng nãn näúi vaìo täø maïy biãún
doìng âàût åí tæû duìng (hçnh 2.27a).
* Âäúi våïi MBA tàng aïp ba cuäün dáy åí caí ba cáúp âiãûn aïp âãöu coï nguäön cung
cáúp, trong maûch maïy phaït vaì maûch tæû duìng âãöu coï âàût maïy càõt thç cuäün haîm cuía råle
so lãûch nãn näúi vaìo täøng doìng âiãûn cuía hai nhaïnh maïy phaït vaì tæû duìng (hai täø maïy
biãún doìng cuía hai nhaïnh näúi song song) âãø khoíi phaíi chènh âënh doìng khåíi âäüng täúi
thiãøu cuía baío vãû theo doìng khäng cán bàòng khi hæ hoíng trong maïy phaït âiãûn (hçnh
2.27b).
* Âäúi våïi maïy biãún aïp tàng aïp hai hoàûc ba cuäün dáy näúi våïi hãû thäúng cäng
suáút låïn qua hai maïy càõt thç cuäün haîm cuía råle so lãûch nãn näúi vaìo täø maïy biãún doìng
âàût trong maûch cuía mäüt trong hai maïy càõt âoï ( hçnh 2.27c).
* Âäúi våïi MBA tàng aïp ba cuäün âáy laìm viãûc theo så âäö bäü, phêa âiãûn aïp
trung khäng coï nguäön cung cáúp, trong maûch tæû duìng vaì maûch maïy phaït khäng âàût
maïy càõt thç cuäün haîm cuía råle so lãûch nãn näúi vaìo täø maïy biãún doìng âàût åí phêa cáúp
âiãûn aïp trung (hçnh 2.27d).
Sau âáy chuïng ta khaío saït mäüt säú vê duû vãö caïch näúi cuäün haîm trong baío vãû cuía
maïy biãún aïp giaím aïp (hçnh 2.28):

II II
I
I

Ñeán
cuoä
Ñeán n
cuoä haõm
n
haõm
a/ b/

III III

I II II
I
I

Ñeán
cuoä
n
haõm
84
c/ d/ e/
Ñeán
 * Âäúi våïi caïc MBA giaím näúi våïi hãû thäúng coï cäng suáút låïn qua hai maïy càõt
thç cuäün haîm cuía råle so lãûch nãn näúi vaìo täø maïy biãún doìng âàût trong maûch cuía mäüt
trong hai maïy càõt âoï (hçnh 2.28a).
* Âäúi våïi caïc maïy biãún aïp giaím, ba cuäün dáy chè näúi våïi mäüt nguäön cung cáúp
(hçnh 2.28b) khi coï âiãöu aïp dæåïi taíi vaì doìng khåíi âäüng cuía baío vãû tênh theo âiãöu kiãûn
chènh âënh khoíi doìng khäng cán bàòng khi ngàõn maûch ngoaìi (åí caí hai phêa khäng coï
nguäön) låïn hån doìng khåíi âäüng tênh theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi doìng tæì hoaï nhaíy
voüt thç cuäün haîm cuía råle so lãûch nãn näúi vaìo täø maïy biãún doìng âàût trong maûch näúi
våïi nguäön.
Nãúu khi ngàõn maûch ngoaìi åí mäüt phêa naìo âoï doìng khäng cán bàòng ráút låïn vaì
doìng khåíi âäüng cuía baío vãû tênh theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi doìng khäng cán bàòng
åí phêa naìy låïn hån laì doìng khåíi âäüng cuía baío vãû tênh theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi
doìng tæì hoaï nhaíy voüt, coìn khi ngàõn maûch åí phêa kia doìng khåíi âäüng cuía baío vãû tênh
theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi doìng khäng cán bàòng beï hån doìng khåíi âäüng cuía baío
vãû tênh theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi doìng tæì hoaï nhaíy voüt thç cuäün haîm cuía råle so
lãûch nãn näúi vaìo täø maïy biãún doìng âàût åí phêa coï doìng khäng cán bàòng låïn hån. Caïch
näúi naìy cho pheïp ta choün doìng khåíi âäüng cuía baío vãû theo âiãöu kiãûn chènh âënh khoíi
doìng tæì hoaï nhaíy voüt.
* Âäúi våïi MBA tæû ngáùu giaím aïp näúi våïi hai nguäön cung cáúp (hçnh 2.28c) cuäün
haîm cuía råle so lãûch nãn näúi vaìo täø maïy biãún doìng âàût åí mäüt trong hai maûch näúi våïi
nguäön.
* Âäúi våïi MBA giaím ba cuäün dáy coï hai nguäön cung cáúp (hçnh 2.28d) khi
cuäün dáy âiãûn aïp trung hoàûc cuäün dáy âiãûn aïp tháúp coï âiãûn tråí bàòng khäng (r = 0) thç
cuäün haîm cuía råle so lãûch nãn näúi vaìo täø maïy biãún doìng âàût åí phêa coï âiãûn tråí bàòng
khäng. Tuy nhiãn trong træåìng håüp khi cäng suáút cuía nguäön åí phêa naìo âoï beï hån so
våïi phêa kia thç nãn choün caïch näúi cuäün haîm theo nhæîng chè dáùn åí muûc trãn.
* Âäúi våïi caïc MBA giaím hai cuäün dáy (hçnh 2.28e) cuäün haîm cuía råle so lãûch
nãn näúi vaìo täø maïy biãún doìng âàût åí phêa khäng nguäön cuía MBA. Caïch näúi naìy laìm
tàng âäü nhaûy cuía baío vãû khi coï ngàõn maûch trong MBA vç khi áúy cuäün haîm seî khäng
laìm viãûc.
Trong træåìng håüp chung âãø coï thãø choün caïch näúi cuäün haîm mäüt caïch håüp lyï coï
thãø laìm nhæ sau: Láön læåüt âàût cuäün haîm åí táút caí caïc phêa cuía MBA âæåüc baío vãû våïi
giaí thiãút laì maïy càõt âàût åí phêa naìy âaî càõt ra, xaïc âënh doìng khäng cán bàòng tênh toaïn
cæûc âaûi Ikcbttmax khi cuäün haîm khäng laìm viãûc vaì doìng khåíi âäüng täúi thiãøu tæång æïng
Ikâmin cuía baío vãû âäúi våïi táút caí caïc phæång aïn âàût cuäün haîm khaïc nhau.
Phæång aïn naìo coï doìng khåíi âäüng täúi thiãøu Ikâmin beï nháút seî âæåüc duìng vç khi
áúy âäü nhaûy cuía baío vãû seî cao nháút. Nãúu nhæ hai phæång aïn naìo âoï cho giaï trë Ikâmin

85
gáön nhæ nhau hoàûc hoaìn toaìn giäúng nhau (khi âiãöu kiãûn tênh toaïn laì âiãöu kiãûn chènh
âënh khoíi doìng tæì hoaï nhaíy voüt) thç nãn choün phæång aïn coï taïc âäüng haîm êt hån khi
ngàõn maûch trong vuìng baío vãû âãø tàng âäü nhaûy cuía baío vãû.
Cáön chuï yï ràòng coï thãø coï træåìng håüp nãúu näúi cuäün haîm våïi phêa maì khi ngàõn
maûch ngoaìi åí phêa âoï doìng khäng cán bàòng tênh toaïn khäng phaíi laì låïn nháút thç phaíi
choün säú voìng cuía cuäün haîm quaï låïn vaì khi ngàõn maûch trong vuìng baío vãû âäü nhaûy cuía
baío vãû quaï tháúp, trong nhæîng træåìng håüp nhæ váûy phaíi tênh toaïn laûi våïi phæång aïn näúi
cuäün haîm vaìo phêa khaïc.
7. Khi cuäün haîm laìm viãûc nãúu coï ngàõn maûch ngoaìi baío vãû seî khäng taïc âäüng.
Âãø kiãøm tra tênh khäng taïc âäüng cuía baío vãû (coï haîm) phaíi duìng âàûc tênh khåíi âäüng
tæång æïng våïi taïc âäüng haîm beï nháút (âæåìng cong II trãn hçnh 2.25)
Âãø tênh toaïn âæåüc âån giaín hån ngæåìi ta coï thãø thay thãú âæåìng cong bàòng tiãúp
tuyãún cuía noï âi qua gäúc toaû âäü, khi ta thay thãú nhæ váûy thç âäü dæû træî khäng taïc âäüng
cuía baío vãû khi ngàõn maûch ngoaìi seî cao hån.
Roî raìng ràòng baío vãû chàõc chàõn seî khäng taïc âäüng nãúu nhæ khi ngàõn maûch
ngoaìi, âiãøm biãøu diãùn quan hãû Flv, Fh nàòm tháúp hån âæåìng tiãúp tuyãún naìy, nghéa laì:
I .W
K at lvT lvtt ≤ tgα (2-45)
I hT .Wh
Trong âoï:
− IlvT vaì IhT: doìng laìm viãûc vaì haîm thæï cáúp tênh âäøi vãö phêa thæï cáúp cuía täø maïy
biãún doìng näúi våïi cuäün haîm cuía råle so lãûch.
− Wh: säú voìng cuía cuäün haîm âaî âæåüc sæí duûng.
− Wlvtt: säú voìng tênh toaïn cuía cuäün laìm viãûc åí phêa coï näúi våïi cuäün haîm.
− tgα: tg cuía goïc cuía âæåìng tiãúp tuyãún våïi âàûc tênh khåíi âäüng tháúp nháút qua
råle (theo säú liãûu cuía nhaì chãú taûo tgα ≈ 0,83)
− Kat: hãû säú an toaìn Kat = 1,5.
Màût khaïc ta laûi coï :
I lvT I lv
=
I hT Ih
Vaì khi ngàõn maûch ngoaìi I lv = I kcbtt nãn tæì (45) coï thãø tçm âæåüc säú voìng cáön
thiãút cuía cuäün haîm:
K at .I kcbtt Wlvtt
Wh ≥ . (2-46)
Ih tgα
Trong âoï: I kcbtt vaì Ih : doìng khäng cán bàòng så cáúp tênh toaïn xaïc âënh theo (2-31) vaì
doìng haîm så cáúp åí daûng ngàõn maûch tênh toaïn âãø choün säú voìng cuía cuäün haîm cuía råle
so lãûch.
Doìng ngàõn maûch tênh toaïn âãø choün säú voìng cuäün haîm theo biãøu thæïc (2-46) laì
ngàõn maûch ba pha xaíy ra trong chãú âäü khi ∆I låïn nháút:
K .I
∆ I = at kcbtt (2-47)
Ih
Âãø xaïc âënh giaï trë låïn nháút cuía ∆I cáön phaíi khaío saït nhæîng træåìng håüp ngàõn
maûch åí phêa do taïc âäüng cuía cuäün haîm baío vãû seî khäng laìm viãûc. Âäöng thåìi trong

86
træåìng håüp chung tiãún haình tênh toaïn cho nhæîng phæång aïn laìm viãûc khaïc nhau cuía
MBA vaì cuía hãû thäúng âiãûn.
Khi sæïc tæì âäüng laìm viãûc do doìng khäng cán bàòng gáy nãn låïn hån 100A coï thãø
duìng biãøu thæïc (2-46) vaì thay âæåìng âàûc tuyãún khåíi âäüng bàòng tiãúp tuyãún cuía noï (tgα
= 0,85). Khi sæïc tæì âäüng beï hån 100A âàûc tuyãún khåíi âäüng thæûc tãú khaïc nhiãöu so våïi
âæåìng tiãúp tuyãún cuía noï, vç váûy nãúu tênh theo âæåìng tiãúp tuyãún thç säú voìng cuäün haîm
nháûn âæåüc seî cao hån giaï trë cáön thiãút cuía noï. Màût khaïc viãûc xaïc âënh tçnh traûng tênh
toaïn âãø sæí duûng âæåìng cong thæûc tãú seî gàûp khoï khàn vç khi tàng tè säú ∆I theo (2-47)
âäúi våïi âàûc tênh thæûc tãú thç tgα cuîng tàng theo.
8. Âäü nhaûy cuía baío vãû khi hæ hoíng xaíy ra trong vuìng baío vãû trong nhæîng chãú
âäü khi cuäün haîm khäng laìm viãûc coï thãø âàûc træng bàòng hãû säú âäü nhaûy tênh theo caïc
cäng thæïc:
IR
Kn = ∑
I kñR

hoàûc Kn = ∑ I R .W
Fkñ R
Caïc chãú âäü laìm viãûc vaì daûng ngàõn maûch tênh toaïn cuîng nhæ hãû säú âäü nhaûy täúi
thiãøu cho pheïp cuîng choün tæång tæû nhæ laì âäúi våïi caïc baío vãû råle PHT.
9. Âäü nhaûy cuía baío vãû trong nhæîng træåìng håüp cuäün haîm laìm viãûc (coï doìng
chaûy qua cuäün haîm) hãû säú âäü nhaûy trong træåìng håüp naìy tênh theo cäng thæïc:
Flv
Kn = (2-48)
Flvkñ.R
Trong âoï :
− Flv: sæïc tæì âäüng laìm viãûc cuía råle khi ngàõn maûch træûc tiãúp.
− FlvkâR: sæïc tæì âäüng laìm viãûc khåíi âäüng cuía råle trong âiãöu kiãûn khi baío vãû åí
giåïi haûn cuía miãön khåíi âäüng trong træåìng håüp ngàõn maûch khaío saït, nhæng khäng phaíi
ngàõn maûch træûc tiãúp maì qua âiãûn tråí quaï âäü.
Sæïc tæì âäüng laìm viãûc cuía råle so lãûch xaïc âënh theo biãøu thæïc :
Flv = ∑ I lvT .Wlv (2-49)
Trong âoï:
− IlvT: doìng thæï cáúp åí caïc phêa khaïc nhau coï kãø âãún dáúu cuía chuïng åí daûng
ngàõn maûch træûc tiãúp khaío saït.
− Wlv: säú voìng cuía cuäün laìm viãûc åí tæìng phêa tæång æïng.
Khi coï mäüt nguäön cung cáúp, hoàûc âãø tênh toaïn âån giaín ngay caí khi coï nhiãöu
nguäön cung cáúp coï thãø xaïc âënh sæïc tæì âäüng laìm viãûc theo biãøu thæïc sau:
Flv = I lvT ∑ .Wlvc (2-50)
Trong âoï :
- IlvT: doìng trong cuäün laìm viãûc cuía råle khi ngàõn maûch træûc tiãúp (nãúu coï nhiãöu
nguäön cung cáúp thç giaí thiãút doìng chè chaûy theo phêa cung cáúp chuí yãúu).
- Wlvc: säú voìng cuäün laìm viãûc cuía råle so lãûch åí phêa coï nguäön cung cáúp (khi
coï nhiãöu nguäön cung cáúp láúy phêa coï nguäön cung cáúp chuí yãúu).
Caïc doìng trong caïc cuäün laìm viãûc IlvT vaì IlvTΣ trong caïc biãøu thæïc (2-49)
vaì (2-50) cáön phaíi xaïc âënh coï kãø âãún daûng ngàõn maûch vaì så âäö näúi maïy biãún doìng

87
cuía baío vãû. Sæïc tæì âäüng laìm viãûc khåíi âäüng cuía råle FlvkR trong biãøu thæïc (2-48)
xaïc âënh theo âàûc tênh khåíi âäüng cuía råle khi taïc âäüng haîm låïn nháút theo trçnh tæû
sau:
Xaïc âënh sæïc tæì âäüng haîm cuía råle so lãûch Fh khi ngàõn maûch theo biãøu thæïc:
Fh = I hT .Wh (2-51)
Trong âoï:
− IhT: doìng trong cuäün haîm cuía råle so lãûch åí daûng ngàõn maûch âang khaío saït
coï kãø âãún så âäö näúi dáy cuía BI.
− Wh: säú voìng dáy cuía cuäün haîm.
Trãn màût phàóng Flv, Fh veî âiãøm biãøu diãùn tæång æïng våïi Flv, tênh theo (2-49) vaì
(2-50) vaì Fh tênh theo (2-51) cho træåìng håüp ngàõn maûch khaío saït.
Veî âæåìng thàóng OA, Flv (A-V)
âæåìng thàóng naìy laì quyî têch 1300
nhæîng âiãøm tæång æïng våïi daûng 1100
ngàõn maûch khaío saït qua caïc âiãûn Vuøng taùc
tråí trung gian khaïc nhau, båíi vç 900 ñoäng
khi ngàõn våïi nhæîng âiãûn tråí trung
gian khaïc nhau sæû phán bäú doìng 800
âiãûn vaì quan hãû giæîa caïc doìng Flvtt
laìm viãûc vaì haîm seî khäng thay 600
âäøi. Âiãøm càõt nhau giæîa âæåìng A
thàóng naìy våïi âæåìng cong khåíi 400
Vuøng
âäüng cuía råle tæång æïng våïi taïc haõm
âäüng haîm låïn nháút (âiãøm A trãn 200
hçnh 2.29) seî laì âiãøm biãøu diãùn Flh
FlvkñR
giåïi haûn taïc âäüng cuía råle, do âoï 0
sæïc tæì âäüng laìm viãûc tæång æïng 200 400 600 800 (A-V)
våïi âiãøm naìy seî laì âiãøm laìm viãûc Hình 2.29: Xaùc ñònh söùc töø ñoäng laøm
khåíi âäüng FlvkâR åí daûng ngàõn vieäc khôûi ñoäng cuûa rôle theo ñaëc tính khôûi
maûch âang khaío saït coï âiãûn tråí ñoäng khi ñoä haõm lôùn nhaát.
trung gian.
Âãø xaïc âënh âäü nhaûy cuía baío vãû cáön phaíi choün âuïng tçnh traûng laìm viãûc cuía hãû
thäúng, cuía nhaì maïy âiãûn hoàûc traûm vaì cuía baín thán maïy biãún aïp âæåüc baío vãû sao cho
doìng âiãûn qua cuäün haîm laì låïn nháút.
Hãû säú âäü nhaûy täúi thiãøu Kn(haîmmin = 2.
Âäúi våïi træåìng håüp âoïng thæí MBA hoàûc khi MBA ba cuäün dáy (hay tæû ngáùu)
laìm viãûc trong tçnh traûng mäüt maïy càõt åí phêa naìo âoï âaî càõt ra thç hãû säú âäü nhaûy täúi
thiãøu coï thãø cho pheïp láúy tháúp hån. Cáön chuï yï ràòng khi xaïc âënh âäü nhaûy cuía baío vãû
nãn kãø âãún sai säú cuía råle vaì âãø baío vãû coï thãø taïc âäüng chàõc chàõn âiãøm laìm viãûc
tæång æïng våïi daûng ngàõn maûch khaío saït phaíi nàòm cao hån âæåìng âàûc tênh khåíi âäüng
êt nháút laì 10% so våïi tung âäü cuía noï.
IV.4. Maïy biãún doìng phuû cho baío vãû so lãûch:
Ngoaìi BI chênh ngæåìi ta coï thãø duìng BI phuû âãø buì lãûch pha, vaì hiãûu chènh
doìng khäng cán bàòng vaìo råle do caïc âáöu phán aïp do khaïc tè säú biãún âäøi giæîa MBA
vaì BI chênh. Âäúi våïi MBA hai cuäün dáy maïy biãún doìng phuû âæåüc phäúi håüp våïi âiãöu
kiãûn doìng phuû taíi låïn nháút cuía MBA (hçnh 2.30). Våïi MBA ba cuäün dáy, choün BI
theo cuäün dáy coï cäng suáút âënh mæïc låïn nháút (hçnh 2.31).

88
 Vê duû: Cho baíng voìng dáy theo âáöu näúi vaì så âäö âáúu dáy maïy biãún doìng phuû
cuía råle so lãûch MBA cuía haîng GEC. Haîy choün tè säú BI phuû, säú voìng dáy cuía cuäün
BI phuû trong baío vãû so lãûch MBA.
Maïy biãún aïp 3 pha: S = 30MV, 11/66KV, ∆/Y.
Âáöu näúi 1-2 2-3 3-4 4-5 5-6 x-7 7-8 8-9 S1-S2
Säú Tè säú biãún 5 5 5 5 125 25 25 25 215
voìng âäøi 1 /1 A

Bieán
doøng phuï
C.haõm

87

87
C.laøm vieäc

Hình 2.30: Baûo veä so leäch coù duøng BI

phuï

Sô caáp BI phuï

P1 P2
Bieán
doøng
phuï
4 5 x
3
Bieán
doøng
phuï C.haõ
m

87 C.laøm vieäc

S1 S2
87 ñaàu ra tôùi rôle
89

87
 Giaíi:
30.103
Doìng âënh mæïc phêa 11 KV: = 1574,6A
3.11
Cuäün dáy MBA phêa 11KV näúi∆, BI näúi Y, doìng thæï cáúp vaìo råle (choün BI
chênh 1600 /1):
1574,6.1
I TI = = 0,984A
1600
30.103
Doìng âënh mæïc phêa 66 KV: = 262,4 A
3.66
Cuäün dáy MBA phêa 66KV näúi Y, BI näúi Y, doìng thæï cáúp âæa vaìo råle (choün
BI chênh 300 /1):
262,43.1
I TII = = 0,875A
300
Âãø buì lãûch pha BU phuû âáúu Y/∆.
Tè säú (66KV / 11KV) = 0,875 / 0,984 = 0,899.
Cuäün dáy thæï cáúp S1-S2 laì 215 voìng.
Säú voìng cuía cuäün så cáúp BI phuû nI âæåüc tênh:
0,984.215 0,984.215
0,875.n1 = ; ⇒ n1 = = 139,6 ≈ 140 voøn
3 3.0,875
Choün hai âáöu näúi cuäün så cáúp BI phuû laì 2 vaì 6 (5 + 5 + 5 + 125) = 140 voìng.
Kãút håüp baío vãû so lãûch vaì baío vãû chaûm âáút cuäün dáy MBA:
Coï thãø liãn kãút baío vãû so lãûch thæï Iñm (%)
tæû khäng cuäün dáy MBA vaì baío vãû so
100
lãûch doüc MBA. Tæì hçnh 2.32 ta tháúy nãúu
trung tênh cuäün sao näúi âáút qua âiãûn tråí 80
1 âån vë tæång âäúi, hãû thäúng baío vãû so Baûo veä chaïm
ñaát
lãûch doüc coï trë säú âàût 20% seî phaït hiãûn 60
chaûm chè 42% cuäün dáy tênh tæì âáöu
âæåìng dáy. Yãu cáöu så âäö cuía hai bäü BI
cho hai hãû thäúng so lãûch khaïc nhau, BI 40
cuía baío vãû so lãûch TTK näúi sao, trong B.veä so % Cuoän
20 daây
khi âoï BI cuía hãû thäúng baío vãû so lãûch leäch ñöôïc
doüc thç näúi ∆ åí phêa cuäün dáy näúi sao 0
baûo veä
MBA, duìng hai bäü BI thç täún keïm, coï 80 60 40 20 0
100
thãø duìng mäüt bäü BI cho hai hãû thäúng so Hình 2.32: Vuøng baûo veä cuoän
lãûch theo caïc caïch sau: daây MBA theo doøng khôûi ñoäng sô
− Duìng maïy biãún doìng phuû täøng. caáp

90
 − Duìng maïy biãún doìng phuû Y/∆.
Phæång phaïp sau âæåüc duìng räüng raîi hån vç coï thãø âiãöu chènh doìng khäng cán
bàòng cho baío vãû so lãûch doüc.
a) Så âäö BI phuû täøng:
BI phuï toång coù boán cuoän daây sô caáp gioáng nhau noái tôùi caùc BI chính
nhö hình 2.33. Caùc BI noái ∆ ñoái vôùi heä thoáng so leäch doïc, doøng ñöa vaøo
rôle so leäch doïc laø hieäu doøng hai pha. Ñoái vôùi BI phuï toång doøng vaøo rôle
vaãn laø doøng töøng pha, toång caùc doøng laø 0 khi ñieàu kieän caân baèng cuoän
thöù tö cuûa BI phuï laø doøng töø trung tính MBA, rôle ñaët ôû cuoän thöù BI phuï
seõ baûo veä chaïm ñaát cuoän daây noái sao MBA, nhö theá sô ñoà naøy baûo
veä so leäch doïc vaø baûo veä so leäch thöù töï khoâng laøm vieäc theo ñaëc tính
rieâng cuûa mình.
b) Så âäö BI phuû Y/∆:
Khi BI chênh näúi Y åí phêa cuäün cao MBA thç täø BI phuû näúi Y/∆ âãø hiãûu chènh
goïc pha nhæ hçnh 2.34. Råle chäúng chaûm âáút âæåüc näúi tæì phêa så BI phuû. Læu yï trong
caïc så âäö kãút håüp trãn âãø råle laìm viãûc âuïng, khi choün BI chênh phaíi tênh âãún taíi cuía
BI chênh, BI phuû vaì caïc råle.
V. BAÍO VÃÛ SO LÃÛCH KHI COÏ DOÌNG TÆÌ HOAÏ NHAÍY VOÜT, HIÃÛN TÆÅÜNG QUAÏ
KÊCH TÆÌ MBA
Khi âoïng MBA khäng taíi doìng âiãûn tæì hoaï nhaíy voüt phêa nguäön, täøng caïc
doìng naìy khäng phán biãût våïi doìng ngàõn maûch bãn trong MBA. Âãø traïnh taïc âäüng
nháöm trong træåìng håüp naìy coï caïc phæång phaïp sau:
− Taïc âäüng cháûm: Doìng tæì hoaï laì doìng quaï âäü, tàõt nhanh nãn coï thãø traïnh
bàòng caïch cho råle taïc âäüng coï thåìi gian.
Våïi caïc baío vãû hiãûn âaûi ngæåìi ta thæûc hiãûc biãûn phaïp haîm hoaû táön báûc 2. Doìng
âiãûn tæì hoaï coï thãø phán têch ra caïc thaình pháön báûc 2, 3, 4, ... nhæng trong âoï thaình
pháön báûc 2 låïn hån caí. Hån næîa trong doìng âiãûn ngàõn maûch doìng âiãûn báûc 2 khäng
coï nãn thaình pháön báûc 2 âæåüc sæí duûng âãø äøn âënh baío vãû chäúng laûi hiãûn tæåüng quaï
xung kêch tæì hoïa khi âoïng MBA khäng taíi, khi thaình pháön báûc 2 låïn hån giaï trë âàût,
baío vãû seî bë khoaï.
Coìn khi xuáút hiãûn quaï kêch tæì MBA, coï thaình pháön soïng haìi báûc 5 chiãúm pháön
låïn, thaình pháön báûc 5 naìy âæåüc duìng cho muûc âêch äøn âënh baío vãû. Baío vãû seî bë khoaï
khi thaình pháön soïng haìi báûc 5 låïn hån giaï trë âàût.

64
C.haõm

87
C.laøm
vieäc
87

Hình 2.33: Sô ñoà so91leäch duøng BI phuï

t å
 VI. MÄÜT SÄÚ SÅ ÂÄÖ BAÍO VÃÛ TIÃU BIÃØU CHO MBA
Caïc kyï hiãûu trãn så âäö:
50/51: Baío vãû quaï doìng âiãûn 2 cáúp 50/51N: Baío vãû quaï doìng thæï tæû khäng 2 cáúp
51N : Baío vãû quaï doìng thæï tæû khäng 27 : Baío vãû âiãûn aïp tháúp
81 : Råle tæû âäüng sa thaíi phuû taíi 96B: Baío vãû håi cuía doìng dáöu MBA
74 : Råle kiãøm tra cuäün càõt maïy càõt 96P : Baío vãû håi cuía doìng dáöu cuía bäü ÂCÂA
26Q: Baío vãû nhiãût âäü dáöu MBA tàng cao 2 cáúp 66 : Baío vãû aïp suáút tàng cao trong MBA
26W : Baío vãû nhiãût âäü cuäün dáy MBA - 2 cáúp 66 OLTC: Baío vãû aïp suáút tàng cao trong bäü ÂA
33 : Baío vãû mæïc dáöu MBA giaím tháúp - 2 cáúp A, V : Ampemet, Vänmet
Wh : Maïy âãúm âiãûn nàng taïc duûng W: Oatmet
Varh : Maïy âãúm âiãûn nàng phaín khaïng Var :Varmet
ÂDK 110kV N-01
TBA 500Kv Âaì Nàông

74

50/51 WH VARH A
T1 87

96B 12 96P 1 63

26Q 12 26W 12 63 OLTC

51N 33 1 1
2 2

90 VAR V

WH VARH W

74
F-24kV
50A

81 27
92
93