1

o| Hoc o Nng - Iruong o| hoc 8och Khoo

Khoo |n - Nhom Chuyn mn |n Cng Ngh|p
G|oo trnh MAY IN 1
8|n soon: 8u| In Lo|





Chuong 15

ONG CO IN KHONG ONG 8O
0NG DbNG HIb 0NG MI NGOAI


15.1. AI CNG
Ta mong mun ng c khng ng b (K) co :
- Khi khi ng th mmen khi ng M
K
ln va dong khi ng I
K
nho.
- Luc lam vic bnh thng th hiu sut cua ng c cao.
Vi cac yu cu trn th ng c khng ng rto dy qun va rto lng soc,
loai nao ap ng c ?.
K rto dy qun : Thc hin c cac yu cu trn d dang.
K rto lng soc : phai nhn xet thm.
Nhn xet u khuyt im cua ng c khng ng b rto lng soc ranh
thng :
+ u im :
- Ch tao n gian
- Lam vic chc chn
- c tnh lam vic tt
+ Khuyt im :
- Dong khi ng I
K
ln
- Mmen khi ng M
K
nho
Nu dung vt liu ch tao R
2
ln th M
K
ln va giam.
khc phuc :
Ch tao ng c khng ng b rto lng soc ranh su va
Ch tao ng c khng ng b rto 2 lng soc.
2
15.2. NG C RTO RANH SU
ng c khng ng b rto lng soc ranh su li dung hin tng t thng
tan trong ranh rto gy nn hin tng hiu ng mt ngoai khi khi ng lam in
tr rto R
2
tng ln cai thin c tnh khi ng.

15.2.1. Cu too ronh rto












Hnh 15.2 cc I|nh cc khi khci ccng
b
h
Hnh 15.1 Su phcn Lc Iu Ihcng Icn vc
mcI cc ccng cien c rcIc khi khci ccng
x
J
s
m
s =1
M
s
0
1 2 3
s
m
1
Thng chiu cao cua ranh rto (hnh 15.1) h = 4060 mm va t s h/b =10
12 ln th in tr rto tng 34 ln khi khi ng. Vi R
2(1)
la in tr khi s = s
m
,
dong in phn b u (ng 1); R
2(2)
la in tr khi s = 1, dong tp trung trn
ming ranh (ng 2). Con ng 3 la ng biu din c tnh c thc t cua
ng c rto ranh su khi h s trc s thay i t 1 s
m
, khi o in tr R
2(2)

giam n v R
2(1)
.
15.2.2. Nguyn |y |om v|c
+ Khi khi ng : tc rto n = 0, h s trt s = 1 va f
2
= sf
1
= f
1
, t thng
tan tai thi im ny tp trung ay ranh (hnh 15.1), cang ln trn ming ranh t
thng cang t i do o in khang tan ay ranh ln, va pha ming ranh nho v
vy dong in tp trung ln pha trn ming ranh. Kt qua cua vic tp trung dong
in ln pha trn ming ranh c coi nh tit din cua dy dn b nho i in tr
rto tng ln lam M
K
tng ln.
+ Khi tc tng ln : luc ny f
2
giam, hiu ng mt ngoai giam i va dong
in dn dn phn b u lai va R
2
c coi nh nho lai va khi may lam vic bnh
thng f
2
= (2 3) Hz , hiu ng mt ngoai luc ny hu nh khng co, c tnh lam
vic ging nh ng c bnh thng.
3
15.2.3. Moch d|n thoy th
+ in tr cua rto :
in tr va in khang cua rto khi xet hiu ng mt ngoai :

' ' '
v r r
r r k r
2 2 2
+ =
' ' '
v r x
x x k x
2 2 2
+ =
trong o :
r : ky hiu nho ch ranh rto.
v : ky hiu nho ch vanh ngn mach.
r
k : h s tng in tr do hiu ng mt ngoai.
x
k : h s giam in khang tan do hiu ng mt ngoai.
H s k
r
va k
x
phu thuc chiu cao qui i :

Cu
r
s h

=
trong o : + s : h s trt.;
+ h
r
: chiu cao ranh.
+ ,
Cu
: in tr sut vt liu lam thanh dn va ng.
+Mach in thay th : (hnh 15.3)


x
m
' '
v r x
x x k
2 2
+
x
1
' '
v r r
r r k
2 2
+
r
m
r
1
1
U
&

1
I
&

'
2
I
&

0
I
&
) ' (
'
v r r
r r k
s
s
2 2
1
+

Hnh 15.3 Mcch cien Ihcy Ihe ccng cc rcIc rcnh :cu









Bi s dong va bi s mmen in ap nh mc :
6 5 , 4
I
I
m
k
= va 4 , 1 1
M
M
m
max
=
Hiu sut cua ng c ranh su khng khac ranh thng la bao, ch co cos hi
thp v in khang tan rto ranh su ln hn loai ranh thng. Cung v ly do o nn
M
max
cung nho hn. Pham vi cng sut loai ng c nay vao khoang 50200kW.

4
15.3. NG C RTO HAI LNG SOC
15.3.1. Cu too ronh rto
Ranh rto ch tao gm hai lng soc :
+ Lng soc ngoai : dung m may, ch tao vi tit din S nho, vt liu co
in tr sut ln, co in tr khi ng R
2k
ln.
+ Lng soc trong : goi la lng soc lam vic, ch tao vi tit din S ln, vt
liu co in tr sut nho, co in tr lam vic R
2lv
nho .


Hnh 15.4 cng cc khcng ccng Lc rcIc hci |cng :cc
c) Su phcn Lc Iu Ihcng Icn: L) Fhcn Lc mcI cc ccng khi khci ccng
J
x
0
s =1











15.3.2. Nguyn |y |om v|c
Khi m may th f
2
= f
1
, do hiu ng mt ngoai nn dong in tp trung lng
soc ngoai, ma R
2
ngoai lai ln na nn M
m
ln. Khi lam vic bnh thng, tn s f
2

nho ma R
2
trong cung nho na nn dong in ln va mmen chu yu do lng soc
ny tao ra.
15.3.3. Moch d|n thoy th [hnh 15.5}










x
m
x

2kv
x
1
x
2k
x
2lv
r
m
r
1
1
U
&

1
I
&

'
2
I
&

0
I
&
'
k 2
I
&
'
lv 2
I
&

r
2k
/s r
2lv
/s
Hnh 15.5 Mcch cien Ihcy Ihe ccng cc khcng ccng Lc
rcIc hci |cng :cc
5
Dong in :
'
lv
'
k
'
I I I
2 2 2
& & &
+ =
in khang tan:
x

2k
do t thng tan
tk
ng vi dong
'
k
I
2
&
x

2lv
do t thng tan
tlv
ng vi dong
'
lv
I
2
&
x

2kv
do t thng tan
tkv
ng vi dong
'
v k
I
2
&
Bi s dong in va mmen ng c rto hai lng soc nm trong khoang:
6 4 =
m
k
I
I
; 2 2 1 = ,
M
M
m
max

in khang tan rto ln
nn cos thp. So vi loai
rto ranh su th ng c
in loai nay dung nhiu
kim loai mau hn, nhng co
th thit k c tnh m
may linh hoat hn. Pham vi
cng sut loai ng c nay
vao khoang 301250kW
1.0
0.8
0.6
0.4.
0.2
0
2.0
1.8
1.6
1.4
1.2
1.0 0.8 0.6 0.4. 0.2
1
3
2
Hnh 15. cc I|nh M= f{:) cuc ccng cc
khcng ccng Lc rcIc |cng
s
m
M
M

Hnh 15.6 trnh bay c
tnh M = f(s) cua cac loai
ng c in thng
(ng 1), ng c in
ranh su (ng 2) va ng
c in rto lng soc kep
(ng 3).