Professional Documents
Culture Documents
TRUNG TM O TO T XA
TI LIU HNG DN HC TP
LUT SO SNH
Lu hnh ni b
Nm 2010
Phn m u
Lut so snh bao gm: so snh cc h thng php lut khc nhau nhm tm ra
s tng ng v khc bit; s dng nhng s tng ng v khc bit tm ra
nhm gii thch ngun gc, nh gi cch gii quyt trong cc h thng php lut,
phn nhm cc h thng php lut hoc tm ra nhng vn ct li, c bn ca cc
h thng php lut v x l nhng vn mang tnh cht phng php ny sinh trong
qu trnh so snh lut, bao gm c nhng vn khi nghin cu lut nc ngoi 1.
Theo nh ngha nu trn, phm vi nghin cu ca mn hc lut so snh l rt
rng. V th, gii hn trong thi lng 30 tit l thuyt, chng trnh hc mn lut so
snh ca Khoa Lut- i hc Cn Th ch gii thiu cc vn c bn nh: i
tng ca lut hc so snh, phng php so snh, li ch ca vic so snh, cc h
thng php lut tiu biu trn th gii v mt s gii php c o trong lnh vc lut
dn s ca mt s h thng php lut tin tin trn th gii i vi ch nh chim
hu, giao kt hp ng
1. Gii thiu khi qut mn hc:
Mn hc ny gip sinh vin tip cn cc kin thc c bn v lut hc so snh
cng nh nhn thc c nhng nt c o ca cc nn lut hc tin tin trn th
gii qua vic tm hiu cc h thng php lut nh Anh, Php, Hoa K, c, Nht
Bn, Trung Quc v tm hiu mt s gii php c o ca cc h thng php lut
ny i vi cc ch nh chim hu, giao kt hp ng, trust trong lut ca Anh
2. Mc tiu mn hc:
Ngi hc c c kin thc c bn v cc h thng php lut tiu biu trn
th gii cng nh vn dng c cc phng php khoa hc c th so snh cc
ch nh php lut trong h thng php lut Vit Nam vi ch nh php lut tng
ng trong cc h thng php lut nc ngoi.
3. Yu cu mn hc:
Mn hc ny c ging dy cho sinh vin ngnh lut nm th t. Sinh vin
cn nm gi cc kin thc c bn v lut dn s trc khi hc mn ny. Bn cnh ti
liu ny, sinh vic bt buc phi c Gio trnh lut so snh ca Khoa Lut i hc
Cn Th do TS. Nguyn Ngc in bin son vo nm 2006.
4. Cu trc mn hc:
1
Lut so snh, GS. Michael Bogdan, i hc Tng hp Lund- Thy in, 1994
- Hiu r hn v lut trong nc: Vic nhn nhn phn tch lut trong nc
trong mi quan h so snh vi lut nc ngoi cho php hiu r hn v ngun gc,
bn cht ca nhng gii php ln to thnh nt c th ca lut trong nc.
- Gip hon thin h thng lut trong nc:Vic hiu bit lut nc ngoi cho
php ngi nghin cu lut trong nc c iu kin cn nhc, la chn cc phng
n thc y s hon thin ca lut trong nc, cc phng n c xy dng t cc
kt qu vn dng cc thnh tu ca lut nc ngoi.
- To iu kin pht trin quan h quc t: Vic so snh lut cho php hon
thin s hiu bit v lut nc ngoi v iu c bit c ch trong cc quan h
php lut c yu t nc ngoi v trong vic gii quyt cc xung t php l c v
lnh vc t php v cng php quc t.
- Hnh thnh mt l lun chung v php lut: Vic so snh lut thc y s
pht trin mt h thng php lut chung trong bi cnh hi nhp quc t hin nay, c
bit l trong lnh vc lut thng mi.
5. Phn loi cc nn lut hc
5.1. Li ch v tiu ch phn loi
Vic phn loi cc nn lut hc cho php hnh dung s tn ti ca nhng nhm
h thng php l c nhng im tng ng c bn, to thnh mt trng phi phn
bit vi cc trng phi khc. S khc bit gia cc h thng lut khng mang
ngha i lp m ch yu th hin tnh a dng ca vn ho php l v ca vn ho
ni chung.
Vic phn loi cc nn lut hc thng da vo cc nhm tiu ch ch yu sau
y:
-
5.2. Cch phn loi truyn thng: lut phng Ty v lut phng ng
5.2.1. Lut phng Ty
- S thng nht ca lut phng Ty: lut phng Ty bao gm cc nn lut
php da trn mt quan nim c th v trt t x hi v mt s nguyn tc c th
thit lp trn c s quan nim nh: nguyn tc tn vinh vai tr ca c nhn trong
Bi tp
Sinh vin chn phn tr li ng nht ca mi cu ghi vo bng di y (ch chn
mt trong bn kh nng: a, b, c, d).
1. C th so snh lut bng cc phng php nh l:
a. So snh bng khi nim
b. So snh t cc cn c lch s
c. So snh bng cch da vo cc yu t vn ha, x hi
d. Tt c u ng
2. Lut phng Ty bao gm cc nn lut php da trn mt quan nim c th v
trt t x hi vi cc nguyn tc sau:
a. Nguyn tc tn vinh vai tr ca c nhn, nguyn tc v tnh th tc ca i
sng php l v nguyn tc tn trng t do c nhn
b. Nguyn tc tn vinh vai tr ca gia nh v nguyn tc trung dung
c. Nguyn tc tun th tuyt i cc tn iu tn gio v cc nguyn tc da
trn c tin v tn gio
d. Tt c u ng
7
3. Phn loi cc nn lut hc bng cch tm hiu xem liu mt h thng php lut coi
lut vit hoc n l hoc tc l l nn tng ca lut l vic phn loi da trn:
a. Tiu ch gn lin vi quan nim v trt t x hi
b. Tiu ch gn lin vi quan nim v vai tr ca lut
c. Tiu ch gn lin vi quan nim v cc ngun ca lut
d. Tiu ch gn lin vi cch cu trc quy phm php lut
4. C th thy nh hng ca h thng php l Anh-M n h thng php l la tinh
qua du hiu:
a. Cc nc theo vn ho php l la tinh dnh cho n l mt v tr ngy cng
quan trng
b. Cc nc theo vn ha php l la tinh c xu hng vn dng cc thnh tu
ca lut Anh-M trong lnh vc thng mi
c. Cc nc theo vn ho php l la tinh ngy cng c xu hng php in ho
php lut ca mnh
d. a v b ng
Chng 2
3.1.2. Equity
Lut i trng ca common law. Trong trng hp xt thy cc phn quyt
ca to n common law l khng tho ng, ngi dn c quyn ku ni n tn nh
vua. Nh vua hoc Chng n (c nh vua Anh u quyn) trc tip th l v gii
quyt cc khiu ni . Trong qu trnh gii quyt cc khiu ni, Chng n, xy
dng cc quy tc c tnh cht khc phc cc nhc im ca common law. Tp hp
cc quy tc ny to thnh mt h thng lut gi l Equity.
S tn ti song song ca common law v equity. Equity dn dn tr thnh
mt h thng lut c lp b sung cho common law, thm ch tr thnh i trng ca
common law.
3.1.3. Lut vit
Cc o lut c ngun gc t ngh vin. Lut vit c gi tr cao hn common
law v equity; tuy nhin, ngi lm lut thng ch dng li vic cng c, hon
thin common law v equity, thay v chng li cc h thng lut ny.
Cc vn bn quy phm khc. Ngh vin c th u thc quyn lp php cho
cc b trng. Ngh vin cng c th a vo lut quc gia cc quy tc trong cc
cng c quc t hoc trong lut Chu u.
3.2. Lut t
3.2.1 Lut dn s.
- Lut v hnh vi tri php lut v lut hp ng.
+ Lut v hnh vi tri php lut (tort law) l c s ca trch nhim php l
trong cuc sng dn s ngoi hp ng. T tng ch o theo truyn thng l ngi
no c hnh vi xm phm mt quyn hoc tri vi o c th phi chu trch nhim;
tuy nhin, h thng trch nhim dn s hin i li da vo khi nim tc trch, c
hiu l s vi phm i vi ngha v c x thn trng, ng mc trong x hi cng
dn.
+ Lut hp ng gm cc quy tc phi phi quan h kt c. Mt trong nhng
iu kin c bn hp ng n gin c gi tr l s tn ti ca vt nh i
(consideration). Trong trng hp mt bn vi phm hp ng, bn kia c quyn yu
cu bi thng thit hi hoc yu cu thc hin ng hp ng.
- Lut ti sn. Ngi Anh khng phn bit gia quyn i vt v quyn i
nhn. Tha nhn s tn ti ca quyn s hu theo ngha ca lut la tinh, ngi Anh
ng thi cng tha nhn s tn ti cng mt lc ca nhiu quyn khc i vi cng
12
13
gi ca hnh vi chu trch nhim khi c li; tuy nhin, trong mt s trng hp, trch
nhim c th c quy kt m khng cn li.
- Lut kinh doanh. Lut kinh doanh ca Trung Quc va chu nh hng ca
lut phng Ty, va mang tnh c th Trung hoa.
2.2.3. Lut cng
- T chc nh nc. Nh nc Trung Quc l Nh nc XHCN, c trng
bi vai tr lnh o ca ng cng sn i vi ton b h thng chnh tr. T khi p
dng chnh sch i mi, Nh nc Trung Quc cng l mt nh nc php quyn,
c xy dng trn cc nguyn tc tn trng quyn con ngi v trn c s vn dng
c chn lc cc yu t ca hc thuyt phn quyn ph hp vi c im ca Trung
Quc.
+ C cu hnh chnh ca lnh th quc gia c xy dng theo m hnh Nh
nc n nht phi tp trung ho.
+ Cc thit ch quyn lc ng ch nht bao gm: Quc hi nhn dn, Quc
v vin, U ban qun s trung ng v Ch tch nc.
- T chc t php. H thng To n c t chc theo 4 cp: To n nhn dn
ti cao, to n tnh v cp tng ng, to n trung gian v to n a phng. Mi
to n c mt vin cng t, c quyn iu tra v truy t v kim st i vi lc lng
cnh st t php cng nh cc tri giam.
3. Lut ca Nht Bn
3.1 Lch s hnh thnh v pht trin
- Pht gio v cc tn iu ca Thn o truyn thng t c s cho vic
xy dng cc quy tc ng x trong cuc sng x hi. Ch qun ch c xa c
xy dng theo m hnh Trung Quc, cho php vic ban hnh cc b lut theo khun
mu Trung hoa, ngha l bao gm cc quy tc h khc, mang tnh trn p, bn cnh
cc iu rn i vi quan li trong qu trnh thc hin chc nng x hi ca mnh.
- T th k XII, x hi phong kin c t chc li theo mt h thng ng
cp cht ch, m ng u l cc v s o. Vi h thng ng cp , ngi thuc
tng lp di phc tng tuyt i ngi thuc tng lp trn. X hi ny khng c ch
cho lut php.
- n khi Minh Tr ln ngi, Nht mi bt u ci t x hi theo m hnh
phng Ty v iu cho php xy dng mt h thng php lut t c s cho vic
qun l x hi. Lc u, lut ca Nht Bn chu nh hng lut ca Php, nhng sau
ngi Nht hon thin h thng php lut ca mnh theo m hnh ca c.
16
- Sau chin tranh th gii th II, mt cuc cch mng chnh tr-x hi c
tin hnh di s bo tr ca M: cuc sng x hi c th tc ho, cc quyn c
bn ca c nhn c tha nhn, lut gia nh truyn thng c thay th bng h
thng php l v gia nh da trn nguyn tc bnh ng,
3.2. Lut t.
- Lut ti sn ca Nht c xy dng theo m hnh la tinh. Cc quyn i vt
c tha nhn; khi nim chim hu hnh thnh theo quan nim ca Savigny ngha
l theo cng mt trng phi vi ngi Php; vic xc lp quyn s hu cng chu
nh hng lut ca Php.
- Lut hp ng c xy dng ch yu da theo lut ca c.
- Trch nhim dn s c quy kt mt khi c ba iu kin: c li, c thit
hi i vi mt quyn no (nh hng lut ca c) v c mi lin h nhn qu.
Mt s trng hp trch nhim dn s c bit c quy kt theo ch ring, nh
trch nhim do hnh vi ca ngi tha hnh, trch nhim dn s do tc ng ca nh
ca, trch nhim dn s lin quan n vic s dng cc sn phm,
3.3. Lut cng.
Nht Bn theo ch quan ch lp hin. Nh vua, sau chin tranh th gii th
hai, ch cn l mt biu tng ca s on kt dn tc, ch khng c mt quyn lc
no. Quyn lp php thuc v Vin dn biu v Vin c vn. Th tng l ngi
ng u b my hnh php, c giao cc quyn hn rng ri c trong i ni v
i ngoi, chu trch nhim trc cc c quan lp php. To n ti cao l c quan
ng u h thng t php, c giao quyn bo hin, quyn ti phn ti cao v c
quyn qun l hnh chnh i vi b my t php. H thng to n c t chc theo
m hnh M, ngha l c thm quyn i vi mi v vic, k c vic bo hin.
Bi tp
Sinh vin chn phn tr li ng nht ca mi cu ghi vo bng di y (ch chn
mt trong bn kh nng: a, b, c, d).
1. Vic kim tra tnh hp hin ca cc o lut c thc hin bi Hi ng bo
hin- mt thit ch hon ton c lp vi tt c cc thit ch quyn lc khc. y l
gii php c tha nhn trong:
a. Lut ca Php
b. Lut ca c
c. Lut ca M
d. Lut ca Nht
2. Lut hp ng ca c chu nh hng t:
17
a. Lut La M
b. Lut ca Php
c. Lut ca Anh
d. Lut ca M
3. C quan qun l hnh chnh cao nht Trung Quc c gi l:
a. Quc v vin
b. Chnh ph
c. Ni cc
d. Tt c u sai
4. M hnh cng ty trch nhim hu hn c ngun gc t:
a. Lut ca c
b. Lut ca Php
c. Lut ca Anh
d. Lut ca M
5. Trong h thng t php Anh hin nay:
a. Vn cn s phn bit gia lut s t vn v lut s bo cha
b. Khng c s phn bit gia lut s t vn v lut s bo cha
c. Lut s t vn c th tham gia bo cha
d. a v c ng
6. Lut v hnh vi tri php lut ca M, trong quan nim truyn thng, c xp
thnh hai nhm ln:
a. Hnh vi tri php lut ca bn thn v hnh vi tri php lut thng qua vai
tr ca ngi khc
b. Hnh vi tri php lut c ch v hnh vi tri php lut c tnh cht gy
phin h cho lng ging
c. Hnh vi tri php lut c li c v hnh vi tri php lut c li v
d. Hnh vi tri php lut c li v hnh vi tri php lut khng c li
18
- iu 164 BLDS: Quyn s hu bao gm quyn chim hu, quyn s dng v quyn nh ot ti
sn ca ch s hu theo quy nh ca php lut.
- iu 182 BLDS: Quyn chim hu l quyn nm gi, qun l ti sn.
- iu 192 BLDS: Quyn s dng l quyn khai thc cng dng, hng hoa li, li tc t ti sn.
- iu 195 BLDS: Quyn nh ot l quyn chuyn giao quyn s hu ti sn hoc t b quyn s
hu .
19
20
1. Lut ca Php
1.1.Quan nim v chim hu
Do nh hng ca Lut La M, quan nim v chim hu trong lut ca Php
rt ging vi quan nim ca Savigny: ngi chim hu l ngi thc hin cc giao
dch vt cht tc ng ln ti sn theo cung cch ca mt ngi c quyn s hu;
ngi thc hin cc giao dch vt cht tc ng ln ti sn m mt ch s hu c
quyn thc hin, nhng li khng theo cung cch ca mt ngi c quyn s hu, l
ngi cm gi ti sn.
iu kin thit lp s chim hu. S chim hu ch coi l c thit lp mt
khi c cc yu t khch quan v ch quan. Ring yu t ch quan c suy on
cho ngi thc hin vic chim hu. V li, cc yu t khch quan hoc ch quan
phi hi cc iu kin: lin tc, khng da vo v lc, cng khai v khng mp
m.
1.2. Hiu lc
1.2.1 Bo v s chim hu
- Quyn kin yu cu bo v s chim hu: Trong lut thc nh Php, ngi
chim hu c bo v bng mt quyn khi kin c bit, gi l quyn yu cu bo
v s chim hu, chng li s quy nhiu ca ngi khc i vi s chim hu ca
mnh. Ngi chim hu c bo v vi t cch v thm phn ch c quyn xem
xt cc iu kin ca s chim hu m khng c tm hiu bit liu ngi chim
hu thc s l ngi c quyn i vi ti sn. Quyn yu cu bo v s chim hu,
trong chng mc , khc vi quyn yu cu bo v quyn s hu: mt ngi yu
cu bo v quyn s hu ca mnh phi chng minh c t cch ch s hu i vi
ti sn tranh chp.
- Ngi c bo v:
+ Trc lut 75-596 ngy 9/07/1975: ngi c corpus v animus, ngi c
animus.
+ T khi lut 75-596 ngy 9/07/1975 c hiu lc: ngi c corpus v animus,
ngi c animus v c ngi ch c corpus.
- Hiu lc ca vic bo v: Ngi quy nhiu b buc phi ngng vic quy
nhiu. Ngi chim hu tip tc chim hu ti sn (Vic chim hu ny ch chm dt
khi no ngi quy nhiu thng kin trong mt v kin yu cu bo v quyn s hu
nu tht s chngminh c quyn s hu ti sn ca mnh).
1.2.2 Suy on c quyn.
22
24
Chuyn 2
V ch th
V ni dung ca hp ng
26
b. Lut ca Php
Tng t trong lut Anh- M.
c. Lut ca c
- V ch th: phi xc nh (tng t lut ca Php v Anh-M)
- V ni dung: iu kin v s xc nh khng quan trng i vi lut ca
c nh trong lut Anh-M. Rt nhiu tho thun c th b tuyn b v hiu trong
lut Anh-M do khng tho mn iu kin v s xc nh, c th c coi l c gi
tr trong lut ca c.
d. Lut ca Italia
Tng t trong lut Anh- M v Php.
2. ngh giao kt hp ng v chp nhn ngh giao kt hp
ng
2.1 ngh giao kt hp ng
a. Lut ca Anh- M
- Hnh thc: li ni, c ch, vn bn, to khung cnh
- Thi hn: phi xc nh trong li ngh hoc theo tp qun.
- Hiu lc: ngh giao kt hp ng c tnh rng buc i vi chnh ngi
a ra li ngh.
- Hu b ngh: Tt c cc ngh giao kt hp ng u c th b hu b
chng no cn cha c ngi i tc chp nhn. Lut Anh-M tha nhn
iu ny c trong trng hp ngh c ghi r thi hn v thi hn cha
kt thc.
b. Lut ca Php
- Hnh thc: tng t lut ca Anh- M
- Thi hn: tng t lut ca Anh- M
- Hiu lc: tng t lut ca Anh- M
- Hu b ngh: Nu ngh c ghi r thi hn, th ngi ngh khng th
rt li ngh trc khi ht thi hn . Nu ngh khng ghi r thi hn, th
ngi ngh ch c quyn rt li ngh sau mt thi hn hp l.
c. Lut ca c
- Hnh thc: tng t lut ca Anh- M v Php
27
c. Lut ca c
- Hnh thc: tng t lut ca Anh-M v Php.
- Thng bo: tng t lut ca Anh-M v Php tr trng hp chp nhn
bng th, vic chp nhn c coi l hon ho v c hiu lc vo thi im
th n a ch ca ngi ngh.
- Rt li chp nhn ngh giao kt hp ng: tng t lut ca Anh-M v
Php.
d. Lut ca Italia
- Hnh thc: tng t lut ca Anh-M, Php v c.
- Thng bo: tng t lut ca Anh-M v Php tr trng hp chp nhn
bng th th tng t vi lut ca c.
- Rt li chp nhn ngh giao kt hp ng: tng t lut ca Anh-M,
Php v c.
II. Mt s iu kin ring v giao kt
1. Lut Anh- M:
1.1. Vt nh i (valuable consideration)
1.1.1 Khi nim
Vt dng i ly vt khc trong mt giao dch c tnh kt c.
1.1.2 Ch php l
Vt nh i c gi tr phi p ng c 3 iu kin sau y :
- Vt nh i khng th gn vi mt chuyn ri.
- Vt nh i phi xut pht t ngi th hng li ha.
- Vt nh i phi nhng khng nht thit phi tho ng.
1.2. iu tri buc (estoppel)
1.2.1 Khi nim
iu tri buc l mt vt, mt vic c tc dng ngn cn ngi cam kt rt li
li ni ca mnh v gy thit hi cho ngi khc.
1.2.2 iu kin p dng
- Nu mt ngi, bng li ni hoc bng thi x s, a ra mt li cam kt
khin cho ngi khc hnh ng do c thi thc bi lng tin vo li cam kt ,
29
31
- Ngi cha thnh nin : Ngi cha thnh nin trong lut Anh-M l
ngi cha c 18 tui. Lut ni rng cc hp ng c thc hin nhm p
ng nhu cu thit yu c hiu lc php lut i vi ngi cha thnh nin. Song,
ngi ny, trong trng hp b buc thc hin ngha v tr tin cho vic p ng
nhng nhu cu , ch phi tr mt gi hp l (reasonable price) ch khng nht thit
phi tr theo gi tho thun. Tt c cc hp ng khc do ngi cha thnh nin
giao kt, trn nguyn tc, l khng c hiu lc php lut.
- Ngi mc bnh tm thn hoc ngi nghin ru : Ngi mc bnh tm
thn hoc ngi nghin ru phi chng minh rng mnh khng th chu trch nhim
v hnh vi ca mnh thi im xc lp hp ng v rng ngi i tc bit r iu
. Hp ng khi s v hiu, tr trng hp l hp ng giao kt nhm p
ng nhu cu thit yu: ngi mc bnh tm thn hoc nghin ru s phi tr gi mua
hoc tin cng theo mc hp l.
2.2 Lut ca Php
- Cng ty : v nguyn tc, tng t trong lut ca Anh.
- Ngi cha thnh nin (tc l cha c 18 tui) khng c nng lc hnh
vi xc lp hp ng, tr trng hp 16 tui v c thot quyn (mancip).
C bit, ngi cha thnh nin m khng c thot quyn c th xc lp cc hp
ng nhm p ng nhu cu sinh hot hng ngy, min l cc hp ng y khng
rng buc ngi ny vo cc iu kin bt bnh ng v gy thit hi cho ngi ny.
- Ngi thnh nin m khng c nng lc hnh vi ch c th t mnh thc
hin cc hp ng theo danh sch do thm phn lp. Ngi thnh nin b hn ch
nng lc hnh vi ch c th t mnh xc lp cc hp ng nhm phc v nhu cu
sinh hot hng ngy hoc lin quan n vic qun tr ti sn; cc hp ng mang tnh
cht nh ot ti sn phi c giao kt vi s h tr ca ngi i din.
2.3 Lut ca c
- Cng ty : v nguyn tc, tng t trong lut ca Anh v Php.
- Ngi cha thnh nin. Tui thnh nin trong lut ca c l 18, cng nh
trong lut ca Php. Ngi di 7 tui khng c nng lc t mnh giao kt hp ng;
ngi t 7 tui n 18 tui c th giao kt hp ng vi iu kin hp ng c
xc nhn bi ngi i din (thng l cha m). Ni chung, lut ca c (v ca
Php) c nhng bin php bo v ngi cha thnh nin tt hn lut Anh-M.
2.4 Lut ca Italia
- Cng ty : v nguyn tc, tng t trong lut ca Anh, Php v c.
33
- Ngi cha thnh nin. Tui thnh nin trong lut ca Italia l 18 tui trn
(BLDS Italia iu 2). Hp ng giao kt bi mt ngi cha thnh nin hoc mt
ngi mc bnh tm thn l hp ng v hiu. Tnh trng nghin ru hoc cht ma
tu cng c th khin cho hp ng v hiu trong nhng trng hp c php lut
d kin (iu 428).
Bi tp
Sinh vin chn phn tr li ng nht ca mi cu ghi vo bng di y (ch chn
mt trong bn kh nng: a, b, c, d).
1. Nu mt ngi, bng li ni hoc thi x s, a ra mt li cam kt khin cho
ngi khc hnh ng do c thi thc bi lng tin vo li cam kt th ngi
cam kt khng c chi b li cam kt ca mnh mc d ngi khc khng c
vt g nh i vi li cam kt . Theo lut Anh, y l t tng ch o ca:
a. L thuyt v vt nh i
b. L thuyt v iu tri buc
c. L thuyt v nguyn nhn ca ngha v
d. L thuyt v c s ca hp ng
2. Theo lut ca Php, nguyn nhn ca ngha v trong hp ng song v s c
xc nh bng cch:
a. Da vo ngha v i ng, ngha v ca bn ny s l nguyn nhn ca
ngha v bn kia
b. Da vo c s ca hp ng
c. Da vo l do, ng c giao kt hp ng
d. Da vo tnh hp php ca hp ng
3. Theo lut Anh, cc iu kin vt nh i c gi tr l:
a. Vt nh i phi khng gn vi mt vic qua
b. Vt nh i phi xut pht t ngi th hng quyn li c nh i
c. Vt nh i phi
d. Tt c u ng
4. Trong lut ca Italia, cng chng vin, khi chng nhn hp ng phi:
a. Chu trch nhim v ch k ca cc bn
b. Chu trch nhim v ch k ca cc bn v ni dung hp ng
c. Chu trch nhim v lai lch v nng lc ca cc bn
d. Chu trch nhim v lai lch v ch k ca cc bn
34
Chuyn 3
Tng quan
1. Lch s
Ti Anh, trust c tin thn t mt loi giao dch c bit khc gn lin vi t
ai, gi l uses, theo , mt ngi (gi l feoffor) chuyn giao cc quyn ca mnh
i vi t cho mt ngi th hai (gi l feoffee to use v gi tt l feoffee) v ngi
sau ny c ngha v khai thc t v li ch ca mt ngi th ba (gi l cestui que
use). Ngi th ba s chnh thc chim hu v khai thc t k t mt thi im
thch hp do ngi chuyn nhng n nh khi xc lp giao dch.
i vi Common law, ti sn m feoffor giao cho feoffee thuc quyn s hu
ca feoffee: nu feoffee quyt nh khng giao ti sn li cho cestui que use, th
feoffor cng khng lm g c. Trong thi k thp t chinh ch php l v uses
hnh thnh v hon thin nhm mc ch bo v quyn v li ch hp php ca
feoffor chng li feoffee to use gian ln. gip cho cc chin binh yn tm tham gia
chin tranh, vin B th ca nh vua ph trch cc hot ng t php (gi l
Chancellor) cho php cc feoffor hoc cestui que use vin dn cc uses yu cu
feoffee tn trng cc quyn li ca h. Cc hot ng ca Chancellor dn dn c
hnh dung nh hot ng ca mt nh ch ti phn c lp vi h thng To n
Common law v da trn cc quy tc php l c lp vi Comnon law, n c bit
di tn gi Equity law.
Ngay t khi uses c s dng, th t duy m trn uses c xy dng
cng ng thi t nn mng cho s ra i ca trust. Khc vi use, loi giao dch c
tc dng to ra feoffee nh mt nhn vt trung gian gia feoffor v cestui que use,
trust c hnh dung nh mt giao dch nhm chuyn giao ti sn cho mt ngi gi
l trustee km theo mt s mng m ngi sau ny phi thc hin, nh l iu kin
th hng cc ti sn c chuyn giao. Trustee c cc quyn ca ring mnh i
vi ti sn c chuyn giao, khc vi feoffee l ngi hoc ch thay mt feoffor
hoc ch thay mt cestui que use thc hin cc quyn ca h i vi ti sn.
Hin nay trust tr thnh mt loi giao dch c chp nhn nhiu nc
trn th gii. to iu kin thun li cho s pht trin ca loi giao dch ny cng
nh bo m tnh nht qun trong suy ngh ca cc dn tc khc nhau v trust,
Cng c La Haye v trust c thng qua ngy 01/7/1985. Cng c ny
c s ph chun ca hu ht cc nc cng nghip pht trin.
2. Khi nim
35
Trust l mt giao dch php l qua , mt ngi (gi l ngi lp trust hay
settlor) chuyn giao mt hoc nhiu ti sn ca mnh cho mt ngi khc (gi l
ngi nhn trust hay trustee) ngi sau ny s dng, nh ot v li ch ca mt
ngi khc na (gi l ngi th hng hay benificiary) hay v mt mc ch g
ph hp vi php lut, do ngi lp trust xc nh trc.
3. c im
Do hiu lc ca trust, mt hoc nhiu ti sn c tch ra khi sn nghip ca
ngi lp trust c t di quyn s dng v nh ot ca ngi nhn trust m
li khng thuc v sn nghip ring ca ngi nhn trust. Ni cch khc, trust l mt
sn nghip c lp, c ti sn c v ti sn n ring trong quan h vi sn nghip ca
ngi lp trust cng nh ca ngi nhn trust.
4. Phn loi
4.1 Trust php nh (Statutory trust).
y l cc trust c thit lp theo quy nh ca lut trong cc trng hp
c lut d kin. Mt s v d trong lut ca Anh:
- Nu di sn c nhiu ngi tha k, th phi c vai tr ca trustee mi khi cn
bn mt bt ng sn thuc di sn;
- Ngi thi hnh di chc ng vai tr ca mt trustee mi khi tin hnh bn
mt ti sn no thuc di sn;
- Vic chuyn giao mt bt ng sn thuc di sn, trong tnh trng s hu
chung theo phn, cho nhng ngi ng tha k m trong c mt ngi cha
thnh nin, phi dn n vic thit lp mt trust c i tng l bt ng sn ,
nhm bo v quyn li ca ngi tha k cha thnh nin.
4.2 Trust r rng.
y l cc trusts c thip lp theo ch ca mt ngi c ti sn. V d:
mt ngi chuyn giao mt s tin cho em trai ca mnh ngi sau ny s dng
vo vic trang tri chi ph hc tp cho con ca ngi sau ny; mt ngi khng c
con lp di chc quyt nh chuyn giao ton b ti sn ca mnh sau khi cht cho
ngi v go v ngi sau ny c ton quyn s dng, nh ot cc ti sn y vi
iu kin chuyn giao tt c nhng g cn li, sau khi ngi sau ny cht, cho mt
trong nhng ngi chu trai ca ngi lp di chc;...
Tu theo c im ca ngi th hng, trust r rng cng c phn thnh
hai loi: trust t nhn v trust cng cng.
36
Ch php l
1. Trust r rng t nhn
1.1. Cc yu t c trng
1.1.1 ch
Trust t nhn r rng ch c th xut pht t ch ca ngi c ti sn. ch
c by t trong khun kh mt giao dch do mt ngi c nng lc hnh vi xc
lp. V hnh thc, giao dch c th c ghi nhn bng vn bn hay ch n gin
bng s th hin mt thi c x ca ngi c trust ti sn cho php ghi nhn mong
mun ca ngi v vic thit lp mt trust.
1.1.2 Ti sn
Trong quan h trust, chnh ti sn, ch khng phi ngi th hng, l ch
th. Trust m khng c ti sn l trust khng c gi tr. Gi l c ti sn, mt khi c
y cc cn c cho php xc nh c cc vt c th tham gia vo quan h
trust.Ti sn c th c xc nh bng con s c th, nhng cng c th c xc
nh thng qua cc tham s tru tng.
1.1.3 Ngi th hng.
37
- Chuyn giao ti sn cho trust. Chuyn giao ti sn cho trust l giao dch m
ngi lp trust phi thc hin xc nhn tnh nghim tc ca vic by t ch. Ti
sn l mt s tin c chuyn giao bng cch chuyn khon v vic chuyn giao
c hon tt khi ti khon ca ngi nhn trust nhn c s tin. Ti sn l mt
ng sn c chuyn giao bng cch giao nhn v phng din vt cht hoc coi
nh c chuyn giao do hiu lc ca mt cam kt chuyn giao n phng m
ngi chuyn giao khng c quyn hu b. Cc c phn c ghi tn c chuyn giao
bng cch sang tn trn s ng k c phn. Cc quyn i vi mt bt ng sn
c chuyn giao bng cch sang tn trn s ng k bt ng sn.
Cng c trng hp ngi lp trust ng thi l ngi nhn trust. Khi ta
ni rng ti sn khng cn c chuyn giao v phng din vt cht t mt ngi
ny sang mt ngi khc, nhng phi c chuyn giao v phng din php l:
trc y c t di quyn ca ch s hu, nay ti sn cng c t di quyn
ca ng con ngi , nhng li mang t cch ngi nhn trust.
- Tnh c lp ca trust. Mt khi ti sn c chuyn giao cho ngi nhn
trust, ngi lp trust khng c quyn hn g na i vi ti sn lin quan. Trust vn
hnh c lp vi ch ca ngi lp trust. Ngi nhn trust khng phi xin ch th
ca ngi lp trust mi khi xc lp cc giao dch lin quan n ti sn. Mun kim
sot hot ng ca trust, ngi lp trust phi d kin trc ( thi im thit lp
trust) kh nng can thip ca mnh trong qu trnh vn hnh ca trust.
1.2.2 Ngi th hng trust
a. Quyn li chnh
Trust c thit lp nhm chuyn quyn s hu ti sn cho ngi th hng
mt thi im thch hp: ngi th hng trong trng hp ny c nhng quyn i
vi ti sn ca trust theo Equity law cho n khi cc ti sn c chuyn giao hn
cho mnh. i khi, trust c lp ch nhm khai thc ti sn v li ch ca mt ngi
th hng trong sut cuc i ca ngi .
b. Quyn eo ui ca ngi th hng.
Equity law tha nhn rng ngi nhn trust khng c quyn lm dng trust
trc li cho mnh hoc cho ngi khc; nu lm tri li, c ngi nhn trust v ngi
thng ng vi ngi nhn trust phi chi trch nhim. Xut pht t nguyn tc
ca Equity m ngi th hng trust c th yu cu To n bo v quyn v li ch
hp php ca mnh lin quan n trust trong nhng trng hp cn thit. Di y l
nhng trng hp in hnh nht.
39
2. Trust t thin
nh ngha. Trust t thin c thit lp nhm mc ch em li cc li ch
cho nhng ngi km may mn hoc chi ph cho vic xy dng, bo qun, khi
phc cc cng trnh c tnh cht phc li chung. Trust t thin c coi nh mt ph
cch i vi ch php l chung v trust: ngi th hng khng c xc nh r;
trong trng hp ngi nhn trust vi phm ngha v, th ngi c quyn khi kin l
chng l; thi hn ca trust t thin c th khng cn c xc nh. Do c nhiu
c im ring nn trust t thin chu s chi phi ca cc quy nh php l khc vi
trust t nhn.
2.1 Mc ch t thin ca trust
- Trust nhm h tr cho ngi ngho, nhng ngi sng thiu thn, ngi gi
yu hoc tt nguyn.
- Trust c lp nhm h tr cho vic gio dc, qung b kin thc cho cng
chng: trust xy dng trng hc, vin nghin cu, th vin.
- Trust c mc ch tn gio, nhng loi trust ny ch c coi l trust t thin
khi mang li li ch cho cng ng hoc t nht l mt b phn ca cng ng.
- Trust c thit lp nhm mang li li ch cho cng ng.
- Trust phc v cho cc phc li vui chi, gii tr, th gin ca cng chng,
vi iu kin cc phng tin y thc s mang tnh cht ca cng trnh phc li x
hi.
2.2 c im ring ca nhng yu cu ca lut i vi trust t thin
Tnh cht t thin thun tu. Trust t thin ch c gi tr mt khi c lp
ch vi mc ch t thin.
Cng c th c coi l hon ton c tnh cht t thin, nu trust ch yu
nhm vo mc ch t thin, trong khi mc ch khng t thin ch mang tnh cht
ph v nhm phc v cho vic t c mc ch ch yu. V d : Trust nhm lp
mt qu h tr y t cng ng km theo mt iu khon v tr tin n cho nhng
ngi qun tr.
2.3. Qun l trust t thin
Khng c ngi th hng c ch nh r theo di s vn hnh ca trust,
vic qun l trust t thin c giao cho cc nh chc trch cng cng trn c s cc
quy nh ca o lut Charities nm 1960.
- Nhng ngi qun l v kim sot u tin l nhng ngi nhn trust c
ngi lp trust ch nh. Chnh nhng ngi ny phi tin hnh ng k trust t thin
44
v gi s sch k ton ca trust. Cng ging nh trong trust t nhn, ngi nhn trust
t thin, trn nguyn tc, phi t mnh thc hin cc nhim v lin quan n trust;
song, vic u nhim cho ngi khc c chp nhn trong trust t thin vi nhng
iu kin d dng hn so vi trust t nhn. Mt khc, cc quyt nh lin quan n
trust t nhn i hi s nht tr ca nhng ngi nhn trust, trong khi cc quyt nh
lin quan n trust t thin c ly theo a s.
- C quan c bit c nng lc m nhn cc nhim v ca ngi nhn trust t
thin: the Official custodian for Charities. T chc ny c th tip nhn cc trusts t
thin do s ch nh trc tip ca ngi lp trust. S gim st t php i vi vic
thc hin chc nng ngi nhn trust ca t chc ny khng c t ra. To n cng
c th trao cho t chc ny nhng trust t thin trc c t nhn qun l, trong
trng hp ngi nhn trust trc b cch chc.
- Vic kim sot hot ng ca ngi nhn trust thuc thm quyn ca Vng
triu, c i din bi Tng Chng l (Attorney general). Ngoi ra, cn c mt s
thanh tra (visitors) do Chnh ph Hong gia ch nh cng c quyn kim sot vic s
dng cc ngn qu ca trust t thin.
Bi tp
Sinh vin chn phn tr li ng nht ca mi cu ghi vo bng di y (ch chn
mt trong bn kh nng: a, b, c, d).
1. X- ngi nhn trust thng ng vi Y bn r cho Y mt ti sn thuc trust m X
khng c php bn. Theo lut Anh, nu Y khng tr li ti sn cho trust th Y s
phi tr thnh ngi nhn trust bt c d theo
a. Mt trust mp m ch thc
b. Mt trust din dch
c. Mt trust r rng t nhn
d. Mt trust h qu
2. Theo lut Anh, ngi th hng ca trust t nhn c cc quyn:
a. Quyn th hng trust
b. Quyn eo ui i vi ti sn ca trust
c. Quyn kin co ph tr
d. Tt c u ng
3. Theo lut Anh, c quan qun l trust t thin (the Official Custodian for Charities)
c th tip nhn cc trust t thin:
a. Do s ch nh trc tip ca ngi lp trust
b. Do s ch nh ca Ta n trong trng hp ngi nhn trust trc b
cch chc
c. Do s ch nh ca nhng ngi th hng
45
d. a v b ng
4. A lp trust nhm xy dng mt th vin cho thnh ph X. y l trust t thin
bi v mc ch ca trust l:
a. Gip ngi ngho
b. Pht trin gio dc, qung b kin thc
c. Phc v li ch cng ng
d. Phc v cho hot ng gii tr
46
PH LC
Phn loi cc h thng php lut trn th gii (theo thng tin trn trang web ca Khoa
Lut- i hc Ottawa- Canada, a ch: http://www.juriglobe.ca/eng/sys-juri/indexsyst.php)
CIVIL LAW MONOSYSTEMS
ALBANIA
ANGOLA
ARGENTINA
ARMENIA
ARUBA (NL)
AUSTRIA
AZERBAIJAN
AZORES (PG)
BELARUS
BELGIUM
BENIN
BOLIVIA
BOSNIA and HERZEGOVINA
BRAZIL
BULGARIA
CAMBODIA
CANARY ISLANDS (SP)
CAPE VERDE
CENTRAL AFRICAN REPUBLIC
CHILE
COLOMBIA
COSTA RICA
CROATIA
CUBA
CZECH REPUBLIC
DENMARK (DK)
DOMINICAN REPUBLIC
ECUADOR
EL SALVADOR
ESTONIA
FAROE ISLANDS (DK)
FINLAND
FRANCE (FR)
FRENCH GUYANA (FR)
FRENCH POLYNESIA (FR)
FRENCH SOUTHERN AND
ANTARCTIC LANDS (FR)
GEORGIA
GERMANY
GREECE
GREENLAND (DK)
GUADELOUPE (FR)
GUATEMALA
HAITI
HONDURAS
HUNGARY
LAOS
LATVIA
LIECHTENSTEIN
LITHUANIA
LUXEMBOURG
MACAU (CN)
MACEDONIA (FYROM)
MADEIRA (PG)
MARTINIQUE (FR)
MAYOTTE ISLAND (FR)
MEXICO
MOLDOVA
MONACO
MONTENEGRO
NETHERLANDS (NL)
NETHERLANDS ANTILLES (NL)
NICARAGUA
NEW CALEDONIA (FR)
NORWAY
PANAMA
PARAGUAY
PERU
POLAND
PORTUGAL (PG)
REUNION ISLAND (FR)
ROMANIA
RUSSIA
SAINT-BARTHELEMY (FR)
SAINT-MAARTEN (FR)
SAN MARINO
SAINT PIERRE AND MIQUELON (FR)
SERBIA
SLOVAKIA
SLOVENIA
SPAIN (SP)
SWEDEN
SWITZERLAND
SURINAME
TAJIKISTAN
THAILAND
TURKEY
TURKMENISTAN
UKRAINE
URUGUAY
UZBEKISTAN
VATICAN
47
ICELAND
ITALY
KAZAKHSTAN
KYRGYZSTAN
VENEZUELA
VIETNAM
MONTSERRAT (UK)
NAURU
NEW ZEALAND (NZ)
NIUE ISLAND (NZ)
NORFOLK ISLAND (AU)
NORTHERN IRELAND (UK)
PALAU
PITCAIRN (UK)
SAINT HELENA (UK)
SAINT KITTS AND NEVIS
SAINT VINCENT AND THE
GRANADINES
SAMOA, AMERICAN (USA)
SOUTH GEORGIA AND SANDWICH
ISLANDS (UK)
TOKELAU (NZ)
TONGA
TRINIDAD AND TOBAGO
TURKS AND CAICOS (UK)
TUVALU
UNITED KINGDOM (UK) (minus
SCOTLAND, GUERNESEY, JERSEY)
UNITED STATES OF AMERICA (USA)
(minus LOUISIANA)
VIRGIN ISLANDS (UK)
SAUDI ARABIA
JERSEY (UK)
ANGUILLA (UK)
ANTIGUA AND BARBUDA
AUSTRALIA (AU)
BRITISH INDIAN OCEAN
TERRITORY (UK)
BRITISH TERRITORIES OF
ANTARTICA (UK)
BAHAMAS
BARBADOS
BELIZE
BERMUDA (UK)
CANADA (CD) (minus QUEBEC)
CAYMANS (UK)
COOK ISLANDS (NZ)
DOMINICA
FIJI ISLANDS
GIBRALTAR (UK)
GRENADA
GUAM (USA)
HAWAII (USA)
IRELAND
JAMAICA
KIRIBATI
MALOUINES/FALKLAND ISLES (UK)
MAN ISLE OF (UK)
MARIANA (USA)
MARSHALL ISLANDS
AFGHANISTAN
MALDIVES ISLANDS
ANDORRA
GUERNSEY (UK)
SOUTH AFRICA
BOTSWANA
CYPRUS
SCOTLAND (UK)
GUYANA
MAURITIUS
NAMIBIA
PHILIPPINES
PORTO RICO (ASS. USA)
QUEBEC (CD)
48
LOUISIANA (USA)
SAINT LUCIA
MALTA
SEYCHELLES
BURKINA FASO
BURUNDI
CHAD
CHINA (CN) (minus H-K and MACAU)
CONGO
CONGO, DEMOCRATIC REPUBLIC
OF
COTE D'IVOIRE
ETHIOPIA
EQUATORIAL GUINEA
GABON
GUINEA
GUINEA-BISSAU
JAPAN
KOREA SOUTH
KOREA NORTH
MADAGASCAR
MALI
MONGOLIA
MOZAMBIQUE
NIGER
RWANDA
SAO TOM AND PRINCIPE
SENEGAL
SWAZILAND
TAIWAN
TOGO
ALGERIA
COMOROS ISLANDS
EGYPT
IRAN
IRAQ
LIBYA
MAURITANIA
MOROCCO
PALESTINE
SYRIA
LEBANON
TUNISIA
DJIBOUTI
ERITREA
INDONESIA
JORDAN
KUWAIT
OMAN
TIMOR LESTE
CAMEROUN
LESOTHO
SRI LANKA
VANUATU
ZIMBABWE
BAHRAIN
SOMALIA
QATAR
YEMEN
MIXED SYSTEM OF CIVIL LAW, COMMON LAW, JEWISH LAW AND MUSLIM LAW
49
ISRAEL
BANGLADESH
SINGAPORE
PAKISTAN
SUDAN
BHUTAN
GHANA
HONG KONG (CN)
LIBERIA
MALAWI
MICRONESIA
MYANMAR
NEPAL
ZAMBIA
BRUNEI
GAMBIA
KENYA
MALAYSIA
INDIA
NIGERIA
50
HNG DN GII BI TP
Cu hi
Bi 1- Phn
Bi 2- Phn
Chuyn
Chuyn
Chuyn
1- Phn II
2- Phn II
3- Phn II
51
52
MC LC
Trang
Phn m u .. ..01
53