.Pht trin dch v ngn hng bn l, xu hng tt yu ca cc NHTM
Trong nn kinh t m, nhu cu v dch v ngn hng ngy cng cao, nht l dch v ngn hng bn l (NHBL). Mc tiu ca dch v NHBL l khch hng c nhn, nn cc dch v thng don gin, d thuc hin v thng xuyn, tp trung vo dch v tin gi v ti khon, vay vn, m th tn dng... Theo cc chuyn gia kinh t ca Hoc vin Cng ngh Chu AT, dch v NHBL l cung ng sn phm, dch v ngn hng ti tng c nhn ring l, cc doanh nghip va v nh thng qua mang li chi nhnh, khch hng c th tip cn truc tip vi sn phm v dch v ngn hng thng qua cc phong tin din t vin thng v cng ngh thng tin. Theo dnh ngha trn, dch v NHBL chi doc thuc hin nh cng ngh thng tin (CNTT), c th l: - CNTT l tin d quan trong d lu gi v x l co s d liu tp trung, cho php cc giao dch truc tuyn doc thuc hin; - CNTT h tro trin khai cc sn phm dch v NHBL tin tin nh chuyn tin tu dng, huy dng vn v cho vay dn c di nhiu hnh thc khc nhau; - Nh kh nng trao di thng tin tc thi, CNTT gp phn nng cao hiu qu ca vic qun tr ngn hng, tao diu kin thuc hin m hnh x l tp trung cc giao dch c tnh cht phn tn nh chuyn tin, giao dch th, tit gim dng k chi ph giao dch; - CNTT c tc dng tng cng kh nng qun tr trong ngn hng, h thng qun tr tp trung s cho php khai thc d liu mt cch nht qun, nhanh chng, chnh xc. T gic d kinh t x hi, dch v NHBL c tc dng dy nhanh qu trnh lun chuyn tin t, tn dng tim nng to ln v vn d pht trin kinh t, dng thi gip ci thin di sng dn c, han ch thanh ton tin mt, gp phn tit kim chi ph v thi gian cho c ngn hng v khch hng. Xt trn gic d ti chnh v qun tr ngn hng, NHBL mang lai ngun thu n dnh, chc chn, han ch ri ro tao bi cc nhn t bn ngoi v dy l lnh vuc t chu nh hng ca chu ky kinh t. Ngoi ra, NHBL gi vai tr quan trong trong vic m rng th trng, nng cao nng luc canh tranh, tao ngun vn trung v di han ch dao cho ngn hng, gp phn da dang ha hoat dng ngn hng. - i vi khch hng, dch v NHBL dem dn su thun tin, an ton, tit kim cho khch hng trong qu trnh thanh ton v s dng ngun thu nhp ca mnh. Tap ch Stephen Timewell cng nhn dnh: xu hng ngy nay th hin r rng, ngn hng no nm doc co hi m rng vic cung cp dch v NHBL cho mt long dn c khng l dang "di cc dch v ti chnh tai cc nn kinh t mi ni, s tr thnh nhng g khng l ton cu trong tong lai. - Hoat dng NHBL ngy cng chim v tr quan trong trong hoat dng ca cc NHTM trn th gii, cc NHBL ton cu s dng vai tr ch dao trong danh sch 20 ngn hng ton cu hng du theo xp hang ca tap ch The Banker vo nm 2015. - Cc NHTM Vit Nam d v dang pht trin dch v NHBL, dy l xu th tt yu, ph hop vi xu hng chung ca cc ngn hng trong khu vuc v trn th gii, phc v di tong khch hng c nhn v h kinh doanh nh, dm bo cho cc ngn hng qun l ri ro hu hiu, cung ng dch v cht long cao cho khch hng, dnh hng kinh doanh, th trng sn phm mc tiu, gip ngn hng dat hiu qu kinh doanh ti u. - Tai Vit Nam, kinh t tng trng lin tc, mi trng php l hon thin dn, nhu cu x hi ngy cng tng, th trng dch v NHBL cn nhiu tim nng pht trin. . Thuc trang pht trin dch v NHBL tai cc NHTM 1. Nhng thnh cng v han ch Trong nhng nm gn dy, di p luc canh tranh ngy cng tng do vic p dng l trnh ni lng cc quy dnh di vi cc t chc ti chnh nc ngoi, nht l v vic m chi nhnh v cc dim giao dch, vic d b han ch v huy dng tin gi bng VND, kh nng m rng dch v ngn hng v su pht trin bng n ca CNTT, cc NHTM Vit Nam d dat doc nhng kt qu dng khch l v pht trin dch v NHBL. Nhn chung, cc ngn hng bt du quan tm v tp trung khai thc th trng bn l nh dy manh hin dai ha cng ngh ngn hng, pht trin cc loai hnh dch v mi, da tin ch v d doc x hi chp nhn nh my giao dch tu dng (ATM), internet banking, home banking, PC banking, mobile banking. Thuc t d d dnh du bc pht trin mi ca th trng dch v NHBL tai Vit Nam, lm co s cho vic pht trin dch v thanh ton khng dng tin mt, t trong ngun vn huy dng t dn c tng ln dng k v chim 35-40% tng vn huy dng. Hnh thc huy dng ngy cng da dang v linh hoat hon, long kiu hi qua cc ngn hng tng manh. Cc NHTM Vit Nam d c nhng ci thin dng k v nng luc ti chnh, cng ngh, qun tr diu hnh, co cu t chc v mang li knh phn phi, h thng sn phm dch v ngn hng, gp phn pht trin dch v NHBL, dem lai cho khch hng ngy cng nhiu tin ch mi v vn minh trong thanh ton. n cui nm 2006, hu ht cc NHTM d xy dung phn mm NHBL dua trn nn tng quy trnh x l nghip v thit k ca M vi mc tiu gii phng khch hng nhanh nht bng vic phn chia x l nghip v thnh hai b phn: B phn giao dch tai quy v b phn h tro x l nghip v. H thng ny d tao ra nhiu giao din rt tin ch, ti khon ca khch hng doc kt ni trn ton h thng, tao nn tng m rng thanh ton khng dng tin mt v da cc sn phm dch v NHBL dn tay ngi tiu dng. Tuy nhin, bn canh kt qu dat doc, dch v NHBL ca cc NHTM Vit Nam vn cn nhiu bt cp: - Tnh canh tranh cha cao, ch yu nh m rng mang li v canh tranh v gi c v li sut, canh tranh v cht long dch v v cng ngh cha ph bin, th trng dch v NHBL thiu n dnh, cha c su lin kt gia cc ngn hng trong vic pht hnh cc loai th v khai thc dch v mi, do cc ngn hng cha tm doc ting ni chung d di dn tho thun kt ni thng nht nhm chia s ha tng k thut, gy lng ph trong vic du t mua sm my mc v cha tao su thun loi cho khch hng trong vic s dng th; - Sn phm dch v ngn hng cn mang tnh truyn thng, ngho nn v chng loai, cht long dch v thp, tnh tin ch cha cao, cha dnh hng theo nhu cu khch hng; - Cha c chin loc tip th c th trong hoat dng NHBL, thiu di ng cn b chuyn nghip v tip th dch v NHBL, t l khch hng c nhn tip cn v s dng dch v ngn hng vn cn mc khim tn; - Knh phn phi khng da dang, hiu qu thp, phong thc giao dch v cung cp cc dch v ch yu vn l giao dch truc tip tai quy, cc hnh thc giao dch t xa dua trn nn tng CNTT cha ph bin. Dch v ngn hng din t cha doc trin khai rng ri, long khch hng s dng cn t, nhiu ngn hng mi chi hoat dng mc d th nghim, giao dch thanh ton thong mai din t cn han ch, cha ng dng doc hnh thc thanh ton qua din thoai di dng s dng ti khon ngn hng; - Cc dch v NHBL pht trin di mc tim nng. Sau 10 nm lm dch v pht hnh v thanh ton th, s ngi s dng th tai Ngn hng Ngoai thong chi dat trn 1 triu khch hng, phn ln ch th l thong nhn v nhng ngi sng cc d th ln, d no cho vay c nhn chi chim 5-9% tng d no; - Hiu qu ca chnh sch khch hng cn thp, cht long dch v cha cao, th tc giao dch cha thuc su thun tin, b my t chc cha theo dnh hng khch hng, thiu b phn nghin cu, thit k sn phm v pht trin dch v ngn hng c nhn, thiu h thng chi tiu dnh long v dnh gi hoat dng NHBL, mc d ng dng CNTT cha cao. 2. Nhng yu t han ch pht trin dch v NHBL tai Vit Nam Nt dc th ca dch v ngn hng bn l l nhm ti di tong khch hng c nhn, song ngi dn trong nc cha bit nhiu v dch v ngn hng ni chung v dch v NHBL ni ring. Do mc thu nhp ca phn ln dn c cn thp, thi quen s dng tin mt cn ph bin, nn kh nng pht trin v m rng dch v NHBL cn han ch. Mi trng php l v hoat dng ngn hng cha thuc su ph hop vi tnh hnh thuc t. Cc vn bn php quy v hoat dng ngn hng ch yu doc xy dung trn co s cc giao dch th cng vi nhiu loai giy t v quy trnh x l nghip v phc tap. Trong khi d, pht trin dch v NHBL di hi phi p dng cng ngh mi v quy trnh nghip v hin dai, nhanh chng. Vi tc d pht trin dch v nh hin nay, nhiu quy dnh php l d t ra bt cp v khng bao hm ht cc mt nghip v, gy kh khn cho cc NHTM khi mun trin khai dch v mi. V pha cc NHTM, cc ngn hng cha xy dung doc chin loc dng b v pht trin dch v NHBL, sn phm v dch v NHBL cn don diu, cha dp ng nhu cu khch hng, b my t chc cha xy dung theo dnh hng khch hng, cha c di ng cn b chuyn nghip v nghip v NHBL, mang li knh cung cp dch v cn mng, nn tng cng ngh v kh nng ng dng cng ngh mi cn han ch. . Mt s gii php pht trin dch v NHBL tai cc NHTM Vit Nam 1. Hon thin cc qui dnh php l v nghip v v dch v ngn hng Cc quy dnh php l diu chinh hoat dng ngn hng do nhiu cp v nhiu co quan ban hnh, diu ny di hi phi hon thin mi trng php l mt cch dy d, dng b v thng nht v cc loai hnh dch v theo hng don gin, d hiu, d ph cp, ph hop vi thng l v chun muc quc t, dng thi bo v loi ch chnh dng ca khch hng v ngn hng. 2. a dang ha cc knh phn phi v thuc hin phn phi c hiu qu Trong xu th hi nhp, canh tranh trn th trng NHBL ngy cng gay gt, pht trin dch v NHBL doc xc dnh l mt dnh hng chin loc quan trong ca cc NHTM Vit Nam. Trong d, vic pht trin cc knh phn phi l mt trong nhng gii php tin quyt, di hi phi tch cuc pht trin mang li cc chi nhnh cp v cp , ch trong m rng thm cc phng giao dch v tinh vi m hnh gon nhe. Bn canh vic duy tr v m rng cc knh phn phi truyn thng nh cc chi nhnh, cc phng giao dch, cc NHTM cn nghin cu v ng dng cc knh phn phi hin dai, dng thi tng cng qun l phn phi nhm ti da ha vai tr ca tng knh phn phi mt hiu qu, dp ng yu cu giao dch moi lc, moi noi nh: - Tng cng hiu qu v kh nng tu phc v ca h thng ATM nhm cung cp nhiu loai dch v khc nhau vi chi ph r hon, nng cp h thng ATM thnh nhng "ngn hng thu nh tri du khp cc tinh, thnh ph. ng thi, pht trin mang li cc dim chp nhn th (POS) v tng cng lin kt gia cc NHTM d nng cao hiu qu v m rng kh nng s dng th ATM v th POS; - Pht trin loai hnh ngn hng qua my tnh v ngn hng tai nh nhm tn dng su pht trin ca my tnh c nhn v kh nng kt ni internet. Trong d, cc NHTM cn sm da ra cc loai dch v mi d khch hng c th dt lnh, thuc hin thanh ton, truy vn s d v thng tin v cam kt gia ngn hng v khch hng, v.v; - Pht trin loai hnh ngn hng qua din thoai, dy l m hnh ph bin vi chi ph rt thp, tin loi cho c khch hng v ngn hng. Khch hng c th thuc hin giao dch tai bt c thi gian, da dim no; - M rng cc knh phn phi qua cc dai l nh, dai l chi tr kiu hi, dai l pht hnh th ATM, dai l thanh ton. Qu trnh pht trin v hon thin dch v NHBL phi doc thuc hin tng bc, vng chc, dng thi c bc dt ph d tao d pht trin nhanh chng trn co s gi vng th phn d c v m rng th trng, tao nhiu tin ch cho ngi s dng dch v, kt hop hi ho loi ch khch hng vi loi ch ca ngn hng v c loi cho nn kinh t. Cha kha ca Chin loc NHBL l pht trin CNTT, lm nn tng pht trin kinh doanh v m rng cc loai hnh dch v mi theo hng tng cng ng dng khoa hoc k thut v cng ngh tin tin, pht trin h thng giao dch truc tuyn v tng bc trin khai m hnh giao dch mt ca, hin dai ha tt c cc nghip v ngn hng, dm bo ha nhp vi cc ngn hng quc t trong moi lnh vuc. Tng cng x l tu dng trong tt c qui trnh tip nhn yu cu khch hng, thm dnh v x l thng tin, nng cao cht long dch v, dm bo tnh bo mt v an ton trong kinh doanh. 3. a dang ha sn phm v dch v a dang ha sn phm l dim manh v mi nhon d pht trin dch v ngn hng c nhn, hnh thnh b phn nghin cu chuyn trch pht trin sn phm. Trong d, tp trung vo nhng sn phm c hm long cng ngh cao, c dc dim ni tri trn th trng nhm tao su khc bit trong canh tranh, tn dng cc knh phn phi mi d da dang ha sn phm, m rng v pht trin tn dng tiu dng. Pht trin v m rng cc sn phm dch v thanh ton khng dng tin mt nhm pht huy hiu qu v tnh nng k thut ca cng ngh mi, gp phn han ch giao dch tin mt bt hop php, nhanh chng nng cao tnh thanh khon ca VND v hiu qu s dng vn trong nn kinh t. y manh cc dch v ti khon tin gi vi th tc don gin, an ton nhm thu ht ngun vn ca c nhn trong thanh ton v pht trin dch v thanh ton th, sc thanh ton c nhn, dy manh huy dng vn qua ti khon tit kim. Cc NHTM cng cn tng cng hop tc vi cc t chc v doanh nghip c cc khon thanh ton dch v thng xuyn, n dnh s long khch hng, tr long nh bu din, hng khng, din luc, cp thot nc, kinh doanh xng du. NHNN cn sm ban hnh v hon thin cc vn bn php quy v thanh ton vi co ch khuyn khch hon l ngn cm nh cho php thu ph giao dch tin mt cao hon giao dch chuyn khon, hin dai ha h thng thanh ton din t lin ngn hng nhm hnh thnh h thng thanh ton quc gia thng nht v an ton. Pht trin cc sn phm, dch v khc nh tng cng thu ht ngun kiu hi trn co s phi hop vi cc cng ty xut khu lao dng, cc cng ty dch v kiu hi, t chc chuyn tin nc ngoi, cc ngn hng dai l nc ngoi. C chnh sch khai thc v tao diu kin thun loi pht trin dch v chuyn tin kiu hi qua h thng ngn hng. Trin khai dch v qun l ti sn, y thc du t, cung cp thng tin v t vn cho khch hng. Tng cng bn cho sn phm dch v gia ngn hng v bo him, v c ti 50% khch hng s dng mt sn phm duy nht l ti khon nhn long. 4. Tng cng hoat dng tip th v chm sc khch hng Do phn ln di tong phc v ca dch v NHBL l cc c nhn, vic qung b, tip th cc sn phm dch v dng vai tr cuc ky quan trong, c loi cho c ngn hng v khch hng. Tng cng chuyn ti thng tin ti cng chng nhm gip khch hng c thng tin cp nht v nng luc v uy tn ca ngn hng, hiu bit co bn v dch v NHBL, nm doc cch thc s dng v loi ch ca cc sn phm dch v ngn hng. 5. Cc gii php khc - NHNN v cc NHTM cn phi hop vi Tng cc Thng k trong vic xy dung danh mc dch v NHBL theo chun muc quc t, lm co s d xy dung h thng bo co dnh ky v cc loai hnh dch v c th, gp phn nng cao cht long qun tr, diu hnh. - Xy dung h thng chm dim khch hng c nhn nhm gim nhe ri ro, c th ra quyt dnh cho vay mt cch nhanh chng, chnh xc. Xy dung b phn qun l v phn loai khch hng nhm xc dnh mc chi ph v loi nhun ca tng phn doan khch hng, thuc hin tt chnh sch khch hng, trin khai m hnh t chc kinh doanh theo dnh hng khch hng v ch dng tm dn khch hng, xc dnh nhu cu ca tng nhm khch hng, t d da ra cc loai sn phm v dch v ph hop. - Mi NHTM cn thnh lp b my diu hnh, nghin cu v thuc thi vic pht trin dch v NHBL, nng cao cht long dch v ngn hng v ch trong nng cao trnh d qun l v chuyn mn nghip v v hoat dng NHBL. XT-VPNHNN