Professional Documents
Culture Documents
Nguyn nh Hnh
Ch 1: XT CP CHT TN TI HOC KHNG
TN TI TRONG CUNG MT HN HP
I- KIN THC CN NH
- Mt cp cht ch tn ti trong cung mt hn hp nu chung khng tac dng hoa hc ln nhau ( mi
cht vn giu nguyn la cht ban du ).
- Trong cung mt dung dich : cac cht cung tn ti khi chung khng mang cac phn tu di khang
( tuc la khng to khi, kt tua , cht khng bn . ).
V d 1: Cp cht CaCl
2
va Na
2
CO
3
khng cung tn ti vi xay ra phan ung
CaCl
2
Na
2
CO
3
CaCO
3
H
2
O
V d 2: Cp CaCl
2
va NaNO
3
dng thoi tn ti vi khng xay ra phan ung:
CaCl
2
NaNO
3
Ca(NO
3
)
2
NaCl.
V d 3: Cp cht khi H
2
va O
2
tn ti trong mt hn hp o nhit d thuong nhung khng tn ti o
nhit d cao. Vi :
2H
2
O
2
0
t
2H
2
O
( mt) ( mt)
` Ch mt s phan ng kh:
1) Phn ng chuyn i ha tr ca mui !"#
Mui Fe(II)
Cl ,Br
2 2
Fe,Cu
+
mui Fe(III)
V d : 2FeCl
2
Cl
2
2FeCl
3
6FeSO
4
3Cl
2
2FeCl
3
2Fe
2
(SO
4
)
3
2FeCl
3
Fe 3FeCl
2
Fe
2
(SO
4
)
3
Fe 3FeSO
4
$) %&ng ha tr ca nguy'n t tr(ng ()it* h(+c ,a-.:
Oxi ( H! h"# ) $ O
2
%xi ( H! &'% )
V d: 2SO
2
O
2
0
t ,xt
2SO
3
2FeO O
2
0
t
Fe
2
O
3
2Fe(OH)
2
O
2
H
2
O 2Fe(OH)
3
( n(u )* )
/) Chuyn i mui trung h0a 1 mui a)it:
Mui +ung h,'
2
oxitaxit +H O
d.d Bazo
mui 'xi
V d : Na
2
CO
3
CO
2
H
2
O 2NaHCO
3
NaHCO
3
NaOH Na
2
CO
3
H
2
O ( N'H-O
3
h. hi/n nh 'xi )
2) 3h n4ng n&ng ha tr ca !
$
* C5
$
* Br
$
SO
2
2H
2
O Br
2
H
2
SO
4
2HBr ( 0m m" mu dung d1&h 2+%m )
Na
2
SO
3
Cl
2
H
2
O Na
2
SO
4
2HCl
II- BI TAP P DJNG V NANG CAO
1) Cp cht nao tn ti hoc khng tn ti trong cung mt dung dich ? giai thich ?
a) Na
2
CO
3
va HCl ; c) AgNO
3
va NaCl ; e) CuSO
4
va NaOH
b) NaOH va BaCl
2
; d) CuSO
4
va MgCl
2
; g) NH
4
NO
3
va Ca(OH)
2
2) Hn hp nao sau dy khng tn ti khi cho vao nuoc:
a) Ba , Al ; b) Fe , Al ; c) ZnO va Na
2
O ; d) NaOH , NaHCO
3
e) NaHSO
4
, CaCO
3
; g) NaOH, CuO ; h) MgCO
3
, BaCl
2
3) Co th tn ti dng thoi hn hp gm cac cht sau dy duc khng ? vi sao ?
a) Na
2
CO
3
(r) , Ca(OH)
2
(r), NaCl(r), Ca(HSO
4
)
2
(r) ; b) SO
2
(k)
,
H
2
S(k)
,
Cl
2
(k)
c) NaHSO
4
(dd), KOH(dd), Na
2
SO
4
(dd) ; d) (NH
4
)
2
CO
3
(dd), NaHSO
4
(dd)
1
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
H34ng d5n :
a) Tn ti dng thoi vi cac cht rn khng phan ung voi nhau.
b) Khng tn ti vi xay ra cac phan ung hoa hc sau dy:
SO
2
2H
2
S 3S 2H
2
O
SO
2
Cl
2
SO
2
Cl
2
( -02 n(ng 6 07n m8& h9' +1 VI )
H
2
S Cl
2
2HCl S
H
2
O Cl
2
HCl HClO
SO
2
H
2
O H
2
SO
3
c) Khng tn ti vi xay ra phan ung:
2NaHSO
4
2KOH Na
2
SO
4
K
2
SO
4
2H
2
O.
(H%:& : N'H6O
;
$ <OH <N'6O
;
$ H
2
O )
d) khng tn ti vi xay ra phan ung:
2NaHSO
4
(NH
4
)
2
CO
3
Na
2
SO
4
(NH
4
)
2
SO
4
CO
2
H
2
O
4) Mt hn hp co th tn ti hoc khng tn ti o nhung diu kin khac nhau. Hy cho bit cac cp
cht khi sau dy co th tn ti diu kin nao ?
a) H
2
va O
2
, b) O
2
va Cl
2
; c) H
2
va Cl
2
; d) SO
2
va O
2
e) N
2
va O
2
; g) HBr va Cl
2
; h) CO
2
va HCl; i) NH
3
va Cl
2
H34ng d5n:
a) Tn ti o nhit d thp.
b) Tn ti o bt ky diu kin nao.
c) Tn ti o nhit d thp va khng co anh sang.
d) Tn ti o nhit d thp va khng co xuc tac.
e) Tn ti o nhit d thp.
g) Khng tn ti vi xay ra phan ung hoa hc:
Cl
2
2HBr 2HCl Br
2
h) Tn ti trong mi diu kin.
i) Khng tn ti vi xay ra phan ung hoa hc:
3Cl
2
2NH
3
6HCl N
2
5) Co th tn ti dng thoi trong dung dich cac cp cht sau dy khng ? Giai thich?
a) CaCl
2
va Na
2
CO
3
; b) HCl va NaHCO
3
; c) NaHCO
3
va Ca(OH)
2
d) NaOH va NH
4
Cl ; e) Na
2
SO
4
va KCl ; g) (NH
4
)
2
CO
3
va HNO
3
6) Khi trn dung dich Na
2
CO
3
va dung dich FeCl
3
vao cc thuy tinh thi thy xut hin kt tua mau
nu do va giai phong khi khng mau, lam dc nuoc vi. Nu ly kt tua dem nung nong hoan toan
thi thu duc cht rn mau nu do va khng sinh ra khi noi trn. Hy vit PTHH d giai thich.
H34ng d5n:
3Na
2
CO
3
2FeCl
3
Fe
2
(CO
3
)
3
6NaCl
Fe
2
(CO
3
)
3
bi nuoc phn tich ( phan ung nguc cua phan ung trung hoa):
Fe
2
(CO
3
)
3
3H
2
O 2Fe(OH)
3
3CO
2
( )= gi>n 34& H 2O ? @A #h>i )
Tng hp 2 phan ung trn ta co:
3Na
2
CO
3
2FeCl
3
3H
2
O 2Fe(OH)
3
3CO
2
6NaCl
2Fe(OH)
3
0
t
Fe
2
O
3
3H
2
O
7) Cac cp cht nao khng cung tn ti trong mt dung dich:
a) Fe va ddFeCl
3
; b) Cu va dd FeCl
2
; c) Zn va AgCl
d) CaO va dd FeCl
3
; e) SiO
2
va dd NaOH ; e) CuS va dd HCl
8) Co hin tung gi xay ra khi cho Cu vao mi dung dich sau dy:
a) dung dich long: NaNO
3
HCl ; b) dung dich CuCl
2
; c) dung dich Fe
2
(SO
4
)
3
d) dung dich HCl co O
2
hoa tan ; e) dung dich HNO
3
long ; g) dung dich NaHSO
4
.
H34ng d5n:
2
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
NaNO
3
HCl
NaCl HNO
3
(nAu BhCng &9 -u) (1)
Khi co mt Cu thi lung HNO
3
bi pu:
3Cu 8HNO
3
3Cu(NO
3
)
2
4H
2
O 2NO (2)
Tng hp (1) va (2) ta co:
8NaNO
3
8HCl 3Cu 8NaCl 3Cu(NO
3
)
2
4H
2
O 2NO ( BhCng mu)
NO O
2
NO
2
( h9' n(u +%ng BhCng Bh )
9) Cht bt A la Na
2
CO
3
, cht bt B la NaHCO
3
, co phan ung hoa hc gi xay ra khi:
a) Nung nong mi cht A va B
b) Hoa tan A va B bng H
2
SO
4
long
c) Cho CO
2
li qua dung dich A va dung dich B
d) Cho A va B tac dng voi dung dich KOH.
10) Khng dng thoi tn ti hn hp nao sau dy o diu kin thuong ? giai thich ?
a) Cu(NO
3
)
(r)
va NaOH(r) ; d) SiO
2
(r) , Na
2
O(r), H
2
O
(l)
b) BaCl
2
(r) va Na
2
CO
3
(dd) ; e) AgNO
3
(dd) va H
3
PO
4
(dd)
c) SiO
2
(r) va Na
2
O(r) ; g) MgCO
3
(r) va H
2
SO
4
(dd)
11) Co 3 dung dich : FeCl
2
( A) ; brom ( B) ; va NaOH ( C)
Co hin tung gi xay ra khi thuc hin cac thi nghim sau dy:
a) Cho (B) vao (C).
b) Cho (A) vao (C) ri d ngoai khng khi.
c) Cho (B) vao (A) ri d tip (C) vao.
H34ng d5n :
a) Dung dich Brom tu mau da cam chuyn thanh khng mau:
Br
2
NaOH NaBrO NaBr H
2
O
b) Xut hin kt tua trng xanh va tu tu hoa nu do trong dung dich:
FeCl
2
2NaOH Fe(OH)
2
( trng xanh) 2NaCl
2Fe(OH)
2
O
2
H
2
O 2Fe(OH)
3
( nu do)
c) Ban du mt mau da cam cua dung dich Brom, sau do xut hin kt tua nu do.
6FeCl
2
3Br
2
2FeCl
3
FeBr
3
FeCl
3
3NaOH Fe(OH)
3
3NaCl
FeBr
3
3NaOH Fe(OH)
3
3NaBr
12) Mi hn hp sau dy co th tn ti duc hay khng ? Nu co thi cho bit diu kin, nu khng
thi cho bit r nguyn nhn?
a) CH
4
va O
2
; b) SiO
2
va H
2
O ; c) Al va Fe
2
O
3
; d) SiO
2
va NaOH ; e) CO va hoi H
2
O.
H34ng d5n : 6iO
2
&hD h. hi/n nh %xi 'xi ? nhi/ )E &'%F
13) Nhung cp cht nao sau dy co th tn ti dng thoi trong mt hn hp o nhit d thuong:
a) HCl
(k)
va H
2
S
(k)
; b) H
2
S
(k)
va Cl
2
(k)
; c) SO
2
(k)
va O
2
(k)
; d) SO
2
(k)
va CO
2(k)
e) H
2
SO
4
(dc)
va NaCl
(r)
; g) H
2
SO
3
(dd)
va Na
2
CO
3
(r)
; h) SO
2
(k)
va O
3
(k)
H34ng d5n :
b) Khng tn ti vi xay ra phan ung : Cl
2
H
2
S S 2HCl ( th khi )
NAu +%ng dung d1&h h : ;-0
2
$ H
2
6
$ ;H
2
O H
2
6O
;
$ GH-0
e) Khng tn ti vi xay ra phan ung : NaCl
(r)
H
2
SO
4
(dc) NaHSO
4
HCl
g) Khng tn ti vi H
2
SO
3
mnh hon H
2
CO
3
nn co phan ung xay ra:
H
2
SO
3
Na
2
CO
3
Na
2
SO
3
H
2
O
CO
2
h) Khng tn ti vi co phan ung: SO
2
O
3
SO
3
O
2
( %H%n &9 nh %xi h9' &'% )
14) Cho cac cht : Na
2
CO
3
, dd NaOH, dd H
2
SO
4
, MgCO
3
, MgCl
2
, dd NH
3
, CuS, (NH
4
)
2
CO
3
, Fe
3
O
4
,
Al(OH)
3
, dd NaAlO
2
, dd (NH
4
)
2
SO
4
. Vit cac PTHH xay ra nu cho cac cht tac dng ln nhau theo
di mt.
----------------------------------------
3
Fe FeCl
3
Fe(NO
3
)
3
Fe(OH)
3
Fe
2
O
3
Fe
2
(SO
4
)
3
Fe(NO
3
)
2
Fe(NO
3
)
3
Fe(NO
3
)
3
Fe(NO
3
)
3
(1) (2)
(3) (4)
(7)
(6) (8)
(9)
(10)
Fe
(5)
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
Ch $: SO D PHAN NG
( Phn v co )
I- KIN THC CN NH
1/ Cc buc thc hin:
- Phn loi cac nguyn liu va san phm o mi mui tn.
- Chn cac phan ung thich hp d bin cac nguyn liu thanh cac san phm.
- Vit dy du cac phuong trinh hoa hc ( ghi )iIu Bi/n nAu &9 )F
J K3u L :
) Trong so d bin hoa : mi mui tn ch duc vit mt PTHH.
) Trong mi so d thi cac chu cai ging nhau la cac cht ging nhau ( dng b tuc pu )
2/Quan h bin di cc cht v co:
* Ch6 7 :
Ngoai ra con phai su dng cac phan ung khac : nhit phn, din phn, phan ung chuyn muc
hoa tri, tinh cht cua H
2
SO
4
dc va HNO
3
... va cac phan ung nng cao khac.
II- BI TAP P DJNG V NANG CAO:
1) Hoan thanh dy chuyn hoa sau dy ( ghi r diu kin nu co ):
2) Hoan thanh so d bin hoa sau dy ( ghi r diu kin nu co ):
a) Na NaCl NaOH NaNO
3
NO
2
NaNO
3
.
b) Na Na
2
O NaOH Na
2
CO
3
NaHCO
3
Na
2
CO
3
NaCl NaNO
3
.
c) FeS
2
SO
2
SO
3
H
2
SO
4
SO
2
H
2
SO
4
BaSO
4.
d) Al Al
2
O
3
Al NaAlO
2
Al(OH)
3
Al
2
O
3
Al
2
(SO
4
)
3
AlCl
3
Al.
e) Na
2
ZnO
2
Zn
ZnO Na
2
ZnO
2
ZnCl
2
Zn(OH)
2
ZnO.
g) N
2
NO NO
2
HNO
3
Cu(NO
3
)
2
CuCl
2
Cu(OH)
2
CuO Cu CuCl
2
.
h) X
2
O
n
(1)
X
(2)
Ca(XO
2
)
2n - 4
(3)
X(OH)
n
(4)
XCl
n
(5)
X(NO
3
)
n
(6)
X.
4
H
2
( 4` )
Phi kim
Oxit axit
Axit
M + H
2
M
M + H
2
O
Kim loi
Oxit bazo
Bazo
O
2
O
2
H
2
O
H
2
O
H
2
,
A
l
,
C
,
C
O
.
( 1 )
( 1`
)
( 2 ) ( 2`
)
( 3 )
( 3 )
( 3`
)
( 4 )
( 5 )
(5`)
Mui Mui
Kl , mui, axit, kim
H
2
O
Kim loi hot dng
HCl, H
2
SO
4
long
t
0
(tan)
(tan)
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
3) Hoan thanh so d chuyn hoa sau dy:
H34ng d5n :
-M& &h" NOP 21 BhQ 2?i -O n7n #h>i 0 &M& %xi ( m8& h%M +1 Fe R III) @ S #h>i 0 FeF
F @ T 0 &M& U>n #hVm &W' UX %xi h%M n7n #h>i 0 &M& %xiF
-hYn &M& &h" 0Zn 03[ 0 : Fe
3
O
;
O FeOO FeO Fe6O 6O
2
O 6O
3
O H
2
6O
;
F
4) Xac dinh cac chu cai trong so d phan ung va vit PTHH xay ra:
a) X
1
X
2
Br
2
MnBr
2
H
2
O
b) X
3
X
4
X
5
HCl H
2
SO
4
c) A
1
A
2
SO
2
H
2
O
d) B
1
B
2
NH
3
Ca(NO
3
)
2
H
2
O
e) D
1
D
2
D
3
Cl
2
MnSO
4
K
2
SO
4
Na
2
SO
4
H
2
O
H34ng d5n :
S h"y &h" \
1
O\
2
: MnO
2
@ HP+F
-h" \
3
\
]
: 6O
2
O H
2
O O -0
2F
-h" N
1
ON
2
: H
2
6 @ O
2
( h%:& 6 @ H
2
6O
;
):& )
-h" P
1
O P
2
: NH
;
NO
3
@ -'(OH)
2F
-h" S
1
O S
2
OS
3
: <MnO
;
O N'-0O H
2
6O
;
):&F
5) Hoan thanh so d phan ung sau dy :
SO
2
mui A
1
A A
3
Kt tua A
2
Bit A la hp cht v co , khi dt chay 2,4gam A thi thu duc 1,6 gam Fe
2
O
3
va 0,896 lit khi
sunIuro ( dktc).
H34ng d5n :
!+%ng 2O; g'm N &9 : 1O12 g'm Fe ^ 1O2G g'm 6 BhCng &9 %xi
\M& )1nh N : Fe6
2
( )3[& hi.u 3_ng )i 0 Fe6F 6 )
Cac phuong trinh phan ung :
4FeS
2
11O
2
0
t
2Fe
2
O
3
8SO
2
SO
2
2NaOH Na
2
SO
3
H
2
O
FeS
2
2HCl FeCl
2
H
2
S S ( xem FeS2 FeS.S )
Na
2
SO
3
S Na
2
S
2
O
3
( lam giam hoa tri cua luu huynh )
6) Hoan thanh so d phan ung sau dy:
SO
3
(4)
H
2
SO
4
a) FeS
2
(1)
SO
2
SO
2
(7)
S
NaHSO
3
(5)
Na
2
SO
3
NaH
2
PO
4
b) P P
2
O
5
H
3
PO
4
Na
2
HPO
4
Na
3
PO
4
c) BaCl
2
? KCl ? ( ] #h>n 8ng BhM& nh'u )
5
CO
t
0
CO
t
0
CO
t
0
S
t
0
O
2
t
0
O
2
t
0
,xt
H
2
O
E
H
G
G F E
F.
D
B Fe
2
O
3
A
(2)
(3)
(6)
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
7) Xac dinh cac cht ung voi cac chu cai A, B, C, D, E ... va vit phuong trinh phan ung.
a) A
0
t C
B CO
2
; B H
2
O C
C CO
2
A H
2
O
;
A H
2
O CO
2
D
D
0
t C
A H
2
O CO
2
b) FeS
2
O
2
A B ; G KOH H D
A O
2
C ; H Cu(NO
3
)
2
I K
C D axit E ; I E F A D
E Cu F A D ; G Cl
2
D E L
A D axit G
c) N
2
O
2
0
3000 C
A ; C CaCO
3
Ca(NO
3
)
2
H
2
O D
A O
2
B ; D Na
2
CO
3
H
2
O
0
t
E
B H
2
O C A ; E
0
t
Na
2
CO
3
H
2
O D
d)
( PiA ? U_ )` d : NOPO-OSOa 0 &M& h[# &h" BhM& nh'u &W' 03u hubnh )F
H34ng d5n :
(1) : H
2
S 2NaOH Na
2
S 2H
2
O
(2): Na
2
S FeCl
2
FeS 2NaCl
(3): FeS H
2
SO
4
FeSO
4
H
2
S
(4): 3FeSO
4
3
/2
Cl
2
Fe
2
(SO
4
)
3
FeCl
3
(5): Fe
2
(SO
4
)
3
3H
2
O
2Fe 3H
2
SO
4
3
/2
O
2
(6): H
2
SO
4
K
2
S K
2
SO
4
H
2
S
(7): FeS 2HCl FeCl
2
H
2
S
(8): H
2
SO
4
FeO FeSO
4
H
2
O
-9 h. gi>i 2cng &M& #h3_ng +nh #h>n 8ng BhM&F
8) Hoan thanh dy chuyn hoa sau :
a) CaCl
2
Ca Ca(OH)
2
CaCO
3
Ca(HCO
3
)
2
Clorua vi Ca(NO
3
)
2
b) KMnO
4
HCl +
Cl
2
NaClO NaCl NaOH Javel Cl
2
O
2
KClO
3
9) Xac dinh cac cht A,B,C,D,E ,G,X, va hoan thanh cac phuong trinh phan ung:
Fe A FeCl
2
B ; D NaOH E G
B C A ; G H
2
O X B C
FeCl
2
C D
10) Thay cac chu cai bng cac CTHH thich hp va hoan thanh phan ung sau:
A H
2
SO
4
B SO
2
H
2
O ; D H
2
0
t
A H
2
O
B NaOH C Na
2
SO
4 ;
A E Cu(NO
3
)
2
Ag
6
(1)
(2)
(3)
(4)
(8)
(5)
(6)
(7)
A
B
C
D E
H
2
S
Fe
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
C
0
t
D H
2
O
H34ng d5n : A: Cu ; B: CuSO
4
; C: Cu(OH)
2
; D: CuO ; E: AgNO
3
11) Hy chn 2 cht v co X khac nhau va xac dinh A,B,C,D,E,F thoa mn so d sau :
A
C
E
X X X X ( H34ng d5n : \ 0 &h" 21 nhi/ #h(n h%:& )i/n #h(n)
B
D
F
12) a) Hoan thanh so d phan ung sau ( mi chu cai la mt cht khac nhau, voi S la luu huynh )
S A
X ; S B
Y
Y A
X E ; X Y
S E
X D E
U V ; Y D E
U V
b) Cho tung khi X,Y trn tac dng voi dung dich Br
2
thi du lam mt mau dung dich brom. Vit
cac phuong trinh hoa hc xay ra.
H34ng d5n :
\ @ d 0 nheng &h" f% +' g 6 n7n &hD &9 h. : 6O2O H26 O mui Uunhu' Bim 0%fiO Uunhu' &'&2%nF
Nh3ng @ \ M& dng )3[& @4i d n7n #hi h[# nh" 0 : \ ( 6O2) @ d ( H26)F
Cac phuong trinh phan ung:
S O
2
o
t
SO
2
( X)
H
2
S O
2
o
t
SO
2
H
2
O ( E)
SO
2
Cl
2
2H
2
O
H
2
SO
4
2HCl ( U: H2SO4 va V : HCl )
S H
2
o
t
H
2
S ( Y)
SO
2
2H
2
S
3S 2H
2
O
H
2
S 4Cl
2
4H
2
O
H
2
SO
4
8HCl
13) Xac dinh cac cht A,B, ... M,X trong so d va vit PTHH d minh ha:
X A
! +
F
X B
" +
H
! +
F
X C
# +
K
$ +
H BaSO
4
X D
% +
X
" +
H
H34ng d5n : NOPO-OS #h>i 0 &M& &h" BhQ BhM& nh'uO \ 0 %xi &W' UjF
14) Vit PTHH d thuc hin so d chuyn hoa sau ( mi chu cai la mt cht khac nhau)
A
2 2
Ca(OH) +H O +
B
2
HCl + H O +
C
o
t
D
d&'
A
FeO +
D
HCl +
E
%( +
A
Bit trong hp cht oxit, nguyn t A co chim 52,94 v khi lung.
15) Hoan thanh so d chuyn hoa sau:
FeCl
2
Fe(NO
3
)
2
Fe(OH)
2
Fe Fe
2
O
3
Fe.
FeCl
3
Fe(NO
3
)
2
Fe(OH)
3
16) Cho so d phan ung sau dy :
NH
3
2
0
CO
t ,
A
1
2
H O +
A
2
2 4
H )O
3
*aOH
4
+ (,-. )
+ (,-. )
+
+
Bit A
1
gm cac nguyn t C,H,O,N voi ty l khi lung tuong ung 3:1:4:7 va trong phn tu A
1
co 2
nguyn tu nito.
a) Hy xac dinh CTHH cua A
1
, A
2
, A
3
va hoan thanh phuong trinh phan ung trn.
b) Chn cht thich hp d lam kh mi khi A
3
va A
4
.
H34ng d5n : g k U Bhi 03[ng -OHOOON m )3[& N
1
0 u+7 : -O(NH
2
)
2
-------------------------
7
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
Ch / : DIEU CH CC CHT V CO
I- KIN THC CN NH
1) Phuong php chung:
B
1
: Phn loi cac nguyn liu, cac san phm cn diu ch.
B
2
: Xac dinh cac quy lut pu thich hp d bin cac nguyn liu thanh san phm.
B
3
: Diu ch cht trung gian ( nu cn )
B
4
: Vit dy du cac PTHH xay ra.
2- Tm tt phuong php diu ch:
88
9(:i ch;t
c<n iu ch=
Ph>.ng ph?p iu ch= ( +X& iA#)
1 Kim loi
1) i @4i &M& Bim 0%fi mfnh ( g < N0):
Din phn nong chay mui clorua, bromua .
2RCl
x
&'
2R xCl
2
Din phn oxit: ( ring Al)
2Al
2
O
3
&'
4Al 3O
2
2) i @4i &M& Bim 0%fi !PO yAu ( g ln @I U'u):
) Khu cac oxit kim loi ( bng : H
2
, CO , C, CO, Al . )
) Kim loi mui mui moi kim loi moi.
) Din phn dung dich mui clorua, bromua .
2RCl
x
dd
2R xCl
2
( n34& BhCng h'm gi' #3 )
2 Oxit bao
1 ) <im 0%fi $ O
2
0
t
%xi 2'H_F
2) P'H_ <!
0
t
CaO CO
2
3 Oxit axit
1) mhi Bim $ O
2
0
t
%xi 'xiF
2) Nhi/ #h(n mE U mui : ni+'O &'&2%n'O Uunh' n
Vd: CaCO
3
0
t
CaO CO
2
3) <im 0%fi $ 'xi ( &9 nh %xh) : mui H! &'%
Vd: Zn 4HNO
3
Zn(NO
3
)
2
2H
2
O 2NO
2
;) <hQ mE U %xi Bim 0%fi ( ding -O -OO FFF)
C 2CuO
0
t
CO
2
2Cu
]) Sing &M& #h>n 8ng f% U>n #hVm BhCng 2In:
Vi d : CaCO
3
2HCl CaCl
2
H
2
O CO
2
4 Bao KT
) Mui kim mui moi Bao moi.
5
Bao tan
1 ) <im 0%fi $ n34& dd 2'H_ $ H
2
2) Oxi 2'H_ $ n34& dung d1&h 2'H_F
3 ) i/n #h(n dung d1&h mui &0+%+u'O 2+%mu'F
2NaCl 2H
2
O
dd
/.&
2NaOH H
2
Cl
2
8
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
;) Mui $ BiIm mui m4i $ P'H_ m4iF
6 Axit
1) mhi Bim $ H
2
h[# &h" Bh ('n o n34& 'xi)F
2) Oxi 'xi $ n34& 'xi 3_ng 8ngF
3) Nxi $ mui mui m4i $ 'xi m4iF
;) -0
2
O P+
2
n$ H
2
O ( h%:& &M& h[# &h" Bh @4i hi)+%)F
7 Mui
1) dd mui $ dd mui 2 mui m4iF
2) <im 0%fi $ mhi Bim muiF
3) dd mui $ BiIm mui m4i $ P'H_ m4iF
; ) Mui $ 'xi mui m4i $ Nxi m4iF
] ) Oxi 2'H_ $ 'xi mui $ N34&F
p) P'H_ $ 'xi mui $ n34&F
q) <im 0%fi $ Nxi mui $ H
2
( Bim 0%fi +34& H )F
G) <im 0%fi $ dd mui mui m4i $ <im 0%fi m4iF
r) Oxi 2'H_ $ %xi 'xi mui ( %xi 2'H_ #h>i 'n)F
1s) %xi 'xi $ dd 2'H_ mui $ n34&F
11) Mui Fe(II) $ -0
2
O P+
2
mui Fe(III)F
12) Mui Fe(III) $ <K( FeO -u) mui Fe(II)F
13) Mui 'xi $ BiIm mui +ung h% $ n34&F
1;) Mui !+Fh% $ 'xi 3_ng 8ng mui 'xiF
II- BI TAP P DJNG V NANG CAO
1) Tu Cu va cac cht tuy chn, em hy nu 2 phuong phap truc tip va 2 phuong phap gian tip
diu ch CuCl
2
? Vit cac phuong trinh phan ung xay ra ?
H34ng d5n:
C
1
: Cu Cl
2
o
t
CuCl
2
C
2
: Cu 2FeCl
3
FeCl
2
CuCl
2
C
3
: 2Cu O
2
o
t
2CuO
CuO 2HCl CuCl
2
H
2
O
C
4
: Cu 2H
2
SO
4
dc CuSO
4
2H
2
O SO
2
CuSO
4
BaCl
2
CuCl
2
BaSO
4
2) Tu cac nguyn liu la : Pyrit ( FeS
2
), mui n , nuoc va cac cht xuc tac. Em hy vit cac phuong
trinh diu ch ra : Fe
2
(SO
4
)
3
, Fe(OH)
3
va Fe(OH)
2
.
3) Tu CuCl
2
, dung dich NaOH, CO
2
. Vit phuong trinh hoa hc diu ch CaO, CaCO
3
.
4) Tu cac dung dich : CuSO
4
, NaOH , HCl, AgNO
3
co th diu ch duc nhung mui nao ? nhung
oxit bao nao ? Vit cac phuong trinh hoa hc d minh ha.
5) a) Tu cac cht : Al, O
2
, H
2
O, CuSO
4(r)
, Fe, ddHCl. Hy vit cac phuong trinh hoa hc diu ch:
Cu, Al
2
(SO
4
)
3
, AlCl
3
, FeCl
2
. ( Tt ca cac cht nguyn liu phai duc su dng).
b) Tu cac cht : Na
2
O, CuO, Fe
2
O
3
, H
2
O, H
2
SO
4
. Hy vit phuong trinh hoa hc diu ch :
NaOH, Fe(OH)
3
, Cu(OH)
2
.
6) Tu mi cht: Cu, C, S, O
2
, H
2
S, FeS
2
, H
2
SO
4
, Na
2
SO
3
, hy vit cac PTHH diu ch SO
2
7) Tu khng khi, nuoc, da vi, qung Pirit st, nuoc bin. Hy diu ch : Fe(OH)
3
, phn dm 2 la
NH
4
NO
3
, phn dm ur : (NH
2
)
2
CO
H34ng d5n :
KK long
C-0&( 'a1t -a2& oa3&
N
2
O
2
CaCO
3
0
t
CaO CO
2
2H
2
O
2H
2
O
2
9
4NH
3
5O
2
0
,t ,t
4NO 6H
2
O
NO O
2
NO
2
2NO
2
O
2
H
2
O 2HNO
3
HNO
3
NH
3
NH
4
NO
3
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
N
2
3H
2
0
,t ,t
2NH
3
2NH
3
CO
2
CO(NH
2
)
2
H
2
O
8) Tu hn hp MgCO
3
, K
2
CO
3
, BaCO
3
hy diu ch cac kim loi Mg, K va Ba tinh khit.
H34ng d5n :
t H% 'n hun h[# @% +%ng n34& h <
2
-O
3
'n &,n P'-O
3
@ -'-O
3
BhCng 'nF
t iIu &hA < g dung d1&h <
2
-O
3
:
<
2
-O
3
$ 2H-0 2<-0 $ H
2
O $ -O
2
2<-0
ie4& -a2& &'
2< $ -0
2
t iIu &hA Mg @ -' g #hZn BhCng 'n Mg-O
3
@ -'-O
3
J Nung hun h[# Mg-O
3
@ -'-O
3
:
0
2
+HCl
3 2 H O t
+HCl
3
2 2
CaCO %(O %(Cl %(
CaO,%(O
%(CO
dd Ca(OH) CaCl Ca
+
9) Phn dm 2 la NH
4
NO
3
, phn ur CO(NH
2
)
2
. Hy vit cac phuong trinh phan ung diu ch 2 loi
phn dm trn tu khng khi, nuoc va da vi.
H34ng d5n : !3_ng X nh3 2i q
10) Tu Fe nu 3 phuong phap diu ch FeCl
3
va nguc li. Vit phuong trinh phan ung xay ra.
11) Trinh bay 4 cach khac nhau d diu ch khi clo, 3 cach diu ch HCl ( khi).
12) Mt hn hp CuO va Fe
2
O
3
. Ch duc dung Al va dung dich HCl d diu ch Cu nguyn cht.
H34ng d5n :
-M&h 1: -h% hun h[# 'n +%ng dung d1&h H-0F -h% dung d1&h hu )3[& M& dng @4i
N0 0"y Bim 0%fi Uinh +' h% 'n iA# @% dung d1&h H-0 hu )3[& -u
-M&h 2: H% 'n N0 +%ng dung d1&h H-0 hu )3[& H
2
F <hQ hun h[# 2 %xi 2 Bim
0%fiF H% 'n Bim 0%fi +%ng dung d1&h H-0 hu )3[& -uF
-M&h 3: <hQ hun h[# 2cng N0O H% 'n U>n #hVm @% dung d1&h H-0 hu )3[& -u
13) Tu FeS , BaCl
2
, khng khi, nuoc : Vit cac phuong trinh phan ung diu ch BaSO
4
H34ng d5n:
!g Fe6 )iIu &hA H
2
6O
;
!g P'-0
2
@ H
2
6O
;
)iIu &hA P'6O
;
14) Co 5 cht : MnO
2
, H
2
SO
4
dc, NaCl, Na
2
SO
4
, CaCl
2
. Dung 2 hoc 3 cht nao co th diu ch
duc HCl , Cl
2
. Vit PTHH xay ra.
H34ng d5n: ). )iIu &hA H-0 h ding H
2
6O
;
):& @ N'-0 h%:& -'-0
2
F . )iIu &hA -0
2
h ding
H
2
6O
;
):& @ N'-0 @ MnO
2
H
2
SO
4
dc
NaCl
(r)
NaHSO
4
HCl
4HCl
dc
MnO
2
0
t
MnCl
2
2H
2
O Cl
2
15) Tu cac cht NaCl, CaCO
3
, H
2
O , hy vit phuong trinh hoa hc diu ch : vi sng, vi ti, xut,
x da, Javel, clorua vi, natri, canxi.
16) Trong cng nghip d diu ch CuSO
4
nguoi ta ngm Cu kim loi trong H
2
SO
4
long, sc O
2
lin tc, cach lam nay co li hon hoa tan Cu trong dung dich H
2
SO
4
dc nong hay khng ? Ti sao?
Nu mt s ung dng quan trng cua CuSO
4
trong thuc t doi sng, san xut.
H34ng d5n : ViA &M& m!HH &M&h 1 i7u n H
2
6O
;
h_n @ BhCng h%M 6O
2
( )E& )F
17) Bng cac phan ung hoa hc hy diu ch : Na tu Na
2
SO
4
; Mg tu MgCO
3
, Cu tu CuS ( cac cht
trung gian tu chn ).
18) Tu qung bxit (Al
2
O
3
. nH
2
O , co ln Fe
2
O
3
va SiO
2
) va cac cht : dd NaCl, CO
2
, hy nu
phuong phap diu ch Al. Vit phuong trinh hoa hc xay ra.
H34ng d5n : t!g dung d1&h N'-0 )i/n #h(n ). &9 N'OH
t H,' 'n vu:ng @% N'OH ):& n9ngO U& -O
2
@% dung d1&hO 0Y& BA W' N0(OH)
3
nung n9ngO 0"y N0
2
O
3
)i/n #h(n n9ng &h>yF
---------------------------
10
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
Ch 2: TCH RING - TINH CH - LM KH KHI
( Phn v co )
I- KIN THC CN NH
1/ So d tch cc cht ra khoi hn hp :
+
,
5
+ 6 ta&
+6 7 + ( ta8i ta3o ) +
Ho9& -:3
B B 7( t-u tr03' tie1 B)
@At B ch6 7 :
t i @4i hun h[# +jn : \ h3wng 0 dung d1&h ). h% 'n &h" NF
t i @4i hun h[# 0*ng ( h%:& dung d1&h ): \ h3wng 0 dung d1&h ). f% BA W' h%:& BhF
t i @4i hun h[# Bh : \ h3wng 0 &h" ). h"# h N ( gie 0fi +%ng dung d1&h)F
t !' &hD hu )3[& &h" inh BhiA nAu &h" )9 BhCng 05n &h" BhM& &ing +fng hMiF
2) Lm kh kh : Dung cac cht hut m d lam kh cac khi co ln hoi nuoc.
C %guy'n tDc : Cht dung lam kh co kha nng hut nuoc nhung khng phan ung hoc sinh ra cht
phan ung voi cht cn lam kh, khng lam thay di thanh phn cua cht cn lam kh.
Vi d : khng dung H
2
SO
4 d
d lam kh khi NH
3
vi NH
3
bi phan ung :
2NH
3
H
2
SO
4
(NH
4
)
2
SO
4
Khng dung CaO d lam kh khi CO
2
vi CO
2
bi CaO hp th :
CO
2
CaO CaO
C Ch;t h6t Em th>Fng GHng: Axit dc (nhu H
2
SO
4
dc ) ; P
2
O
5
(rn )
; CaO
(r)
; kim khan , mui khan
( nhu NaOH, KOH , Na
2
SO
4
, CuSO
4
, CaSO
4
. )
II- BI TAP P DJNG V NANG CAO
1) Tinh ch :
a) SiO
2
co ln FeO
b) Ag co ln Fe,Zn,Al
c) CO
2
co ln N
2
, H
2
H34ng d5n :
') H,' 'n +%ng dd H-0 d3 h FeO 'n hAO 6iO
2
BhCng 'n hu )3[& 6iO
2
2) H,' 'n @% dd H-0 d3 h%:& NgNO
3
d3 h FeOlnON0 'n hAO Ng BhCng 'n hu NgF
&) S5n hun h[# Bh @% dd -'(OH)
2
O 0Y& BA W' nung ? nhi/ )E &'% hu )3[& -O
2
F
$) !M&h +i7ng gng &h" +' Bh*i hun h[# g`m -uO N0O Fe ( 2cng #h3_ng #hM# h9' hY&)
H34ng d5n:
H,' 'n hun h[# @% dung d1&h N'OH ):& d3O h N0 'n &,n FeO -u BhCng 'nF
!g N'N0O
2
Mi f% N0 he% U_ )`: N'N0O
2
N0(OH)
3
N0
2
O
3
dpnc
criolit
N0F
H,' 'n FeO-u @% dung d1&h H-0 d3O hu )3[& -u @ BhCng 'nF
mhZn n34& 0Y& Mi f% 0"y Fe: Fe-0
2
Fe(OH)
2
FeO FeF
( nAu )I BhCng y7u &Zu gie nguy7n 03[ng 2'n )Zu h &9 h. ding N0 )Vy Fe Bh*i Fe-0
2
)
3) Bng phuong phap hoa hc, hy tach ring tung cht khoi hn hp gm CuO, Al
2
O
3
, SiO
2
.
H34ng d5n :
S h"y hun h[# g`m : 1 %xi 2'HO mE %xi 03xng nhO mE %xi 'xiF V @yy n7n ding dung
d1&h H-0 ). h,' 'nO hu )3[& 6iO
2
F
!M&h N0
2
O
3
@ -uO he% U_ )` U'u:
0
0
t
2 3 2 3
2 3
t
2
CO
2
NaOH
NaAlO Al(OH) Al O
CuCl ,AlCl
Cu(OH) CuO
+
+
6) Trinh bay phuong phap tach ring mi cht khoi hn hp: BaCl
2
, MgCl
2
, NH
4
Cl.
H34ng d5n :
t un n9ng hun h[# +`i 0m 0fnh h_i 2'y +' hu )3[& NH
;
-0
0
t
4 3 4
NH Cl NH + HCl NH Cl
t Hun h[# +jn &,n 0fi &9 &h8' P'-0
2
O Mg-0
2
&h% M& dng @4i dung d1&h P'(OH)
2
(d3)
2 2 2 2
MgCl + Ba(OH) BaCl + Mg(OH)
t KY& 0"y Mg(OH)
2
&h% M& dng @4i dung d1&h H-0 (d3)O +`i &C &fn hu )3[& Mg-0
2
F
2 2 2
Mg(OH) + 2HCl MgCl + 2H O
t -h% #hZn dung d1&h &9 &h8' P'-0
2
@ P'(OH)
2
d3 M& dng dd H-0F z`i &C &fn hu )3[& P'-0
2
F
2 2 2
Ba(OH) + 2HCl BaCl + 2H O
7) Mt loi mui n co ln cac tp cht CaCl
2
, MgCl
2
, Na
2
SO
4
, MgSO
4
, CaSO
4
. Hy trinh bay cach
loi bo cac tp cht d thu duc mui n tinh khit.
H34ng d5n : -h{ng ' #h>i 0%fi 2* -'O 6O
;
O Mg +' Bh*i mui |n.
t -h% P'-0
2
d3 ). BA W' h%n %n g& 6O
;
:
Na
2
SO
4
BaCl
2
BaSO
4
2NaCl
CaSO
4
BaCl
2
BaSO
4
CaCl
2
MgSO
4
BaCl
2
BaSO
4
MgCl
2
t P* BA W' @ &h% N'
2
-O
3
@% dung d1&h ). 0%fi Mg-0
2
O -'-0
2
O P'-0
2
d3F
Na
2
CO
3
MgCl
2
MgCO
3
2NaCl
Na
2
CO
3
CaCl
2
CaCO
3
2NaCl
Na
2
CO
3
BaCl
2
BaCO
3
2NaCl
t !h7m H-0 ). 0%fi 2* N'
2
-O
3
d3O &C &fn dung d1&h h )3[& N'-0 inh BhiAF
Na
2
CO
3
2HCl 2NaCl H
2
O CO
2
8) Tach ring mi cht ra khoi hn hp sau:
a) Bt Cu va bt Ag. ; e) Hn hp rn: AlCl
3
, FeCl
3
, BaCl
2
.
b) Khi H
2
, Cl
2
, CO
2.
; g) Cu, Ag, S, Fe .
c) H
2
S, CO
2
, hoi H
2
O va N
2
. ; h) Na
2
CO
3
va CaSO
3
( rn).
d) Al
2
O
3
, CuO, FeS, K
2
SO
4
. ; i) Cu(NO
3
)
2
, AgNO
3
( rn).
H34ng d5n:
a)
2
dpdd
2 O HCl
CuCl Cu CuO
Cu, Ag
Ag
Ag
+ +
b)
2
dac
2 2 2 3(r ) 2
2 2
Ca(OH) H SO
2 2 4
H SO
2 4
H
H , Cl , CO CaCO CO
CaOCl Cl
+
+
12
Lam lnh
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
c)
0
0
t
3(r ) 2
2 2 2
2 2
(d.d) 2
2 2
t
2 4 2 2
Ca(OH)
2
Na SO (khan)
HCl 2 4
CaCO CO
H S, CO , N
H S, CO
CaS H S
H O, N
Na SO .10H O H O
+
+
+
d)
0
0
t
2 4 2 4(r )
2 3
t
2 3 2 3
2 4
2 3
2 3
H O
CO
2
2
NaOH
O
2
d.d K SO K SO
Al O , CuO, FeS
NaAlO Al(OH) Al O
K SO
Al O , CuO, FeS
CuO, FeS Fe O CuO
+
2
2 3
Na S
2
H
HCl
2
O
2
FeCl FeS
CuO , Fe O Cu, Fe
Cu CuO
+
+
+
+
Fe
2
O
3
3H
2
O
* TN
2
: trong dung dich thi Ba(HCO
3
)
2
co tinh kim Ba(OH)
2
. 2CO
2
Ba(HCO
3
)
2
ZnCl
2
Zn(OH)
2
BaCl
2
2CO
2
( #3 Bh9 )
6) Nu hin tung xay ra cho mi thi nghim va giai thich:
a) Cho SO
2
li chm qua dd Ba(OH)
2
, sau do thm nuoc vi trong vao dung dich thu duc.
b) Hoa tan Fe bng dd HCl va sc khi Cl
2
di qua hoc cho KOH vao dung dich, d lu ngoai
khng khi.
c) Cho AgNO
3
vao dung dich AlCl
3
, nho tip vai git qui tim va d ngoai anh sang.
d) Cho HCl dc tac dng voi KMnO
4
, sau do cho AgNO
3
vao dung dich thu duc.
e) Sc khi CO
2
di chm vao dung dich NaAlO
2
.
7) Khi trn dung dich AgNO
3
voi dung dich H
3
PO
4
thi khng thy kt tua xut hin. Nu thm dung
dich NaOH thi co kt tua mau vang, nu thm tip dung dich HCl thi kt tua mau vang chuyn thanh
kt tua mau trng. Giai thich cac hin tung bng phan ung hoa hc.
8) Tim mui X vua tac dng voi dung dich HCl vua tac dng voi dung dich NaOH thoa mn diu
kin sau dy:
a) Ca 2 phan ung du thoat khi.
b) Phan ung voi HCl khi, phan ung voi NaOH to tua.
c) Ca 2 phan ung du to kt tua.
H34ng d5n :
') \ #h>i 0 mui 'm%ni @ M& dng @4i BiIm &9 h%M BhF \ M& dng H-0 Uinh BhO n7n #h>i
m'ng g& 'xi d #h(n hWyF -hYn (NH
;
)
2
-O
3
2) \ 0 mui &'&2%n' @ f% BA W' @4i N'OH n7n #h>i 0 mui 'xi : -'(H-O
3
)
2
&) \ f% BA W' @4i H-0 \ &9 NgF -hYn NgNO
3
F
9) Hn hp A gm : Fe
3
O
4
, Al, Al
2
O
3
, Fe. Cho A tan trong dd NaOH du rn A
1
, dung dich B
1
va
khi C
1
. Cho khi C
1
du tac dng voi A nung nong thi duc rn A
2
. Cho A
2
tac dng voi H
2
SO
4
dc,
ngui duc dd B
2
. Cho B
2
tac dng voi dd BaCl
2
kt tua B
3
. Vit cac PTHH xay ra.
22
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
10) Co nhung thay di gi khi d lu ngay nhung binh ho ming chua cac dung dich sau dy: nuoc
clo, nuoc brom, nuoc H
2
S, nuoc vi trong, nuoc Javen ( NaCl, NaClO).
H34ng d5n: &M& &h" -0
2
O P+
2
M& dng @4i H
2
OF H
2
6 M& dng O
2
6 ( )&) $ H
2
OF -,n dung
d1&h N'-0O M& dng @4i -O
2
N'H-O
3
$ H-0OF
11) Cho Zn du vao dung dich H
2
SO
4
96 thi du tin co khi khng mau, mui xc bay ra, sau mt
thoi gian thy xut hin kt tua mau vang, sau do li co khi mui trung thi va sau cung co khi khng
mau, khng mui thoat ra. Hy giai thich va vit cac phuong trinh phan ung.
( ngu`n : P!K!!N -'% -X TiM& O N\PTS 2ss3 )
H34ng d5n:
Ban du H
2
SO
4
dc SO
2
(mui xc)
2H
2
SO
4
Zn ZnSO
4
2H
2
O SO
2
V sau do H
2
SO
4
bi pha long do tiu hao va do H
2
O sinh ra, nn to kt tua S ( mau vang)
4H
2
SO
4
3Zn 3ZnSO
4
4H
2
O S
Tip dn la : 5H
2
SO
4
4Zn 4ZnSO
4
4H
2
O H
2
S ( mui trung thi)
Khi nng d H
2
SO
4
du long thi H
2
:
H
2
SO
4
Zn ZnSO
4
H
2
12) D mt mu Na ngoai khng khi m, sau mt thoi gian thu duc rn A. Hoa tan rn A vao nuoc
thi thu duc dung dich B. Vit cac PTHH co th xay ra, xac dinh cac cht co trong A va B.
H34ng d5n: Trong khng khi m co H
2
O, CO
2
, O
2
4Na O
2
2Na
2
O
2Na 2H
2
O 2NaOH H
2
Na
2
O H
2
O 2NaOH
Na
2
O CO
2
Na
2
CO
3
2NaOH CO
2
Na
2
CO
3
H
2
O ( hoc NaHCO
3
).
Rn A : Na( du), Na
2
O, NaOH, Na
2
CO
3
, NaHCO
3
hoa tan vao nuoc s xay ra cac phan ung:
2Na 2H
2
O 2NaOH H
2
Na
2
O H
2
O 2NaOH
13) Khi cho mt mu kim loi Cu du vao trong dung dich HNO
3
dm dc thi du tin thy xut hin
khi X mau nu, sau do li thy co khi Y khng mau thoat ra va hoa nu trong khng khi. Dn khi X
di vao dung dich NaOH du thi thu duc mui A va mui B. Nung nong mui A li thu duc mui
B. Hy xac dinh cac cht X, Y, A, B va vit cac phuong trinh hoa hc xay ra.
H34ng d5n: Ban du HNO
3
dc NO
2
, sau do HNO
3
long dn NO
4HNO
3
Cu Cu(NO
3
)
2
2H
2
O 2NO
2
( khi X )
8HNO
3
3Cu 3Cu(NO
3
)
2
4H
2
O 2NO ( khi Y )
NO O
2
NO
2
NO
2
2NaOH NaNO
3
NaNO
2
H
2
O
NaNO
3
0
t
NaNO
2
O
2
(A) (B)
14) Hy dung cac phuong trinh hoa hc d giai thich vi sao khng duc bon chung cac loi phn
dm : dm 2 la NH
4
NO
3
, dm sunIat (NH
4
)
2
SO
4
va ur CO(NH
2
)
2
voi vi hoc tro bp ( chua
K
2
CO
3
). Bit rng trong nuoc ur chuyn hoa thanh amoni cacbonat (NH
4
)
2
CO
3
.( ngu`n : P!K!!N
-'% -X TiM& O N\PTS 2ss3 ).
H34ng d5n:
* Nu bon chung voi vi thi :
2NH
4
NO
3
Ca(OH)
2
Ca(NO
3
)
2
2NH
3
2H
2
O
(NH
4
)
2
SO
4
Ca(OH)
2
CaSO
4
2NH
3
2H
2
O
(NH
4
)
2
CO
3
Ca(OH)
2
CaCO
3
2NH
3
2H
2
O
23
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
* Nu chung voi tro bp ( chua K
2
CO
3
)
2NH
4
NO
3
K
2
CO
3
2KNO
3
H
2
O CO
2
2NH
3
(NH
4
)
2
SO
4
K
2
CO
3
K
2
SO
4
H
2
O CO
2
2NH
3
(NH
4
)
2
CO
3
K
2
CO
3
2KHCO
3
2NH
3
Nhu vy bon chung phn dm voi vi hoc tro bp thi lun bi tht thoat dm do giai phong NH
3
.
* %hn )Qt 1 mui am(ni: Khi tac dng voi cac dung dich mui co tinh kim ( nhu
Na
2
CO
3
, NaAlO
2
, NaClO . ) thi cac mui ammoni tac dng nhu axit tuong ung:
Trong cac phan ung nay, co th xem mui amoni la cac axit tuong ung ngm NH
3
, vi d:
NH
4
NO
3
HNO
3
.NH
3
( khi pu phn NH3 bi giai phong )
(NH
4
)
2
SO
4
H
2
SO
4
.2HN
3
NH
4
Cl HCl . NH
3
(NH
4
)
2
CO
3
H
2
CO
3
.NH
3
V d : NaAlO
2
NH
4
Cl H
2
O NaCl Al(OH)
3
NH
3
------------------
24
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
Ch R : XC DJNH CTHH CUA CHT DA VO KT QUA DJNH TINH.
( Da vo tnh cht l - ha )
I- KIN THC CN NH
- Phai nm vung tinh cht vt l, hoa hc, cac ung dng quan trng va phuong phap diu ch cac
cht. Cn cu vao cac hin tung m ta d bai d du doan CTHH cua cht va vit PTHH xay ra.
- Mt s hin tung cn chu :
* Khi CO
2
, SO
2
lam dc nuoc vi ; khi H
2
S ( mui trung thi ), NH
3
( mui khai ) , khi NO
2
( nu),
khi SO
2
( mui xc), khi Cl
2
( vang lc, xc) .v.v.
* Dt cac kim loi kim hoc dung dich cua hp cht tuong ung ( dung dua Pt ) trn lua dn khi
thi cho ngn lua dc trung:
Kim loi Li Na K Ca Ba
Mau ngn lua do tia vang tim cam lc vang
* Nu 2 mui tac dng voi nhau co sinh khi 1 mui co tinh axit mnh, 1 mui cua axit yu :
Vi d : 2NaHSO
4
Na
2
CO
3
2Na
2
SO
4
H
2
O CO
2
* Nu mui tac dng voi kim ma co sinh khi mui tham gia la mui amoni ( NH
4
) :
Vi d : 2NH
4
Cl Ca(OH)
2
CaCl
2
2NH
3
2H
2
O
II- BI TAP P DJNG V NANG CAO
1) Mui X dt chay cho ngn lua mau vang. Dun nong MnO
2
voi hn hp mui X va H
2
SO
4
dm
dc thy to ra khi Y mau vang lc. Khi Y co th tac dng voi dd NaOH hoc vi ti bt d to ra 2
loi cht ty trng A va B.
a) Xac dinh X,Y va vit cac phuong trinh phan ung xay ra.
b) A va B ty trng nho tac dng cua CO
2
trong khi quyn. Hy vit phuong trinh phan ung.
c) Vit phuong trinh phan ung diu ch X tu KMnO
4
tac dng voi cht Z.
H34ng d5n:
a) Mui X dt cho lua vang mui X chua Na. Khi Y vang lc la khi Cl
2
.
Vy mui X la NaCl. Cht A va B la Javen va CaOCl
2
Cac phuong trinh phan ung :
2NaCl H
2
SO
4
dc NaHSO
4
HCl ( hoc to mui Na
2
SO
4
)
MnO
2
4HCl MnCl
2
2H
2
O Cl
2
Cl
2
2NaOH NaClO NaCl H
2
O
Cl
2
Ca(OH)
2
CaOCl
2
H
2
O
b) Tac dng ty trng cua CO
2
( do H2CO3 mnh hon HClO ).
NaClO CO
2
H
2
O NaHCO
3
HClO ( phn huy HCl O )
2CaOCl
2
2CO
2
H
2
O 2CaCO
3
2HCl Cl
2
O ( phn huy Cl2 O )
c) Cht Z la HCl.
KMnO
4
8HCl KCl MnCl
2
5
2
Cl
2
4H
2
O
2) Cac hp cht A,B,C du la nhung hp cht cua K. Bit A tac dng voi B to thanh C. Khi cho C
tac dng voi HCl thi co khi CO
2
bay ra. Tim cng thuc hoa hc cua cac cht A,B,C va vit cac
phuong trinh phan ung xay ra trong thi nghim.
Vit cac phuong trinh phan ung khi cho cac cht A,B,C ln lut tac dng voi CaCl
2
.
H34ng d5n:
C HCl khi C la mui cacbonat.
A B C A va B mt cht la mui axit , mt cht la kim.
Vy A, B,C ln lut la : KHCO
3
, KOH , K
2
CO
3
.
25
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
3) Co 3 khi A,B,C . Dt chay 1V khi A to ra 1V khi B va 2V khi C. Khi C duc sinh ra khi dun
nong S voi H
2
SO
4
dc. B la mt oxit co khi lung oxi gp 2,67 ln khi lung cua nguyn t to
oxit. Xac dinh cac cht A,B,C va vit cac phuong trinh phan ung khi cho mi khi B,C li qua dung
dich Na
2
CO
3
.
H34ng d5n:
H
2
SO
4
dc S nn khi C . Suy ra khi (C ) la SO
2
ptpu : 2H
2
SO
4
dc
S
0
t
3SO
2
2H
2
O
Dt cng thuc tng quat cua( B) la : R
2
O
x
ta co :
1;x
2,;7
2<
= R 3x
Ch co x 4 , R 12 la thoa mn. Vy (B) la khi CO
2
Theo d: 1(A) O
2
0
t
1CO
2
2SO
2
Suy ra 1 mol A co 1molC va 2mol S. Vy CTHH cua khi (A) la CS
2
Phan ung cua CO
2
va SO
2
khi li qua dung dich Na
2
CO
3
CO
2
H
2
O Na
2
CO
3
2NaHCO
3
SO
2
Na
2
CO
3
Na
2
SO
3
CO
2
4) Mui X mau trng tan trong nuoc. Dung dich X khng tac dng voi H
2
SO
4
long nhung tac dng
duc voi HCl to ra kt tua trng va mt dung dich. Khi cho Cu vao dung dich thu duc thi co khi
khng mau bay ra, hoa nu trong khng khi. Hy lp lun xac dinh CTHH cua cht X.
H34ng d5n:
Dung dich X khng pu voi H
2
SO
4
khng chua Ba, Pb.
Dung dich X to kt tua voi HCl X co chua Ag hoc Pb.
Dung dich Cu NO dung dich co chua gc - NO
3
Vy CTHH cua cht X la AgNO
3
.
5) Co 4 kim loi A,B,C,D . Tin cht cua 4 kim loi duc m ta qua bang sau dy:
<im
0%fi
!M& dng @4i dd
H-0
!M& dng @4i dd
NgNO
3
!M& dng @4i dd
N'OH
A Khng phan ung Khng phan ung Khng phan ung
B Co khi bay ra To ra cht moi Khng phan ung
C Khng phan ung To ra cht moi Khng phan ung
D Co khi bay ra To ra cht moi Co khi bay ra
a) Sp xp cac kim loi A,B,C,D theo chiu tng dn d hot dng.
b) Du doan cac kim loi A,B,C,D la nhung kim loi nao.
c) Thay A,B,C,D bng nhung kim loi c th va vit cac PTP xay ra.
H34ng d5n:
a) D thy A Ag C H B va D.
Nhu vy co 2 kha nng : A C H B D hoc : A C H D B.
b) D la Zn ( hoc Al), B la Fe hoc Mg , A la Ag , C la Cu.
6) Khi A khng mau co mui dc trung, nh hon khng khi, phan ung voi axit mnh B to ra mui C.
Dung dich mui C khng to kt tua voi BaCl
2
va AgNO
3
. Xac dinh A,B,C va vit PTHH xay ra.
H34ng d5n:
Khi A tac dng voi axit mnh mui, suy ra dd A co tinh bao ( NH
3
).
Mui C khng to kt tua voi BaCl
2
va AgNO
3
C khng chua: SO
4
, Cl.
Vy C la NH
4
NO
3
va B la HNO
3
7) Hp cht MX
2
la qung kha ph bin trong tu nhin. Nu hoa tan MX
2
trong dung dich HNO
3
dc
nong thu duc dung dich A va khi mau nu. Cho dung dich A tac dng voi BaCl
2
xut hin kt tua
trng. Nu cho A tac dng voi dung dich NH
3
du thy to kt tua nu do. Xac dinh CTHH cua hp
cht MX
2
. Vit cac phuong trinh hoa hc xay ra.
H34ng d5n :
26
X khng chua Pb
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
MX
2
HNO
3
dd A khi nu ( NO
2
)
A BaCl
2
kt tua trng : mui SO
4
; SO
3
; CO
3
; PO
4
(*)
Dung dich A dung dich NH
3
kt tua nu do : Fe(OH)
3
Vy trong A co Fe va mang gc SO
4
( vi cac gc con li khng tan ). Hp cht MX
2
la FeS
2
.
FeS
2
18HNO
3
Fe(NO
3
)
3
2H
2
SO
4
15NO
2
7H
2
O
H
2
SO
4
BaCl
2
BaSO
4
2HCl
Fe(NO
3
)
3
3NH
3
3H
2
O Fe(OH)
3
3NH
4
NO
3
8) Cht A tac dng voi B to ra khi mau vang lc mui xc, gy ho. Cht B khi tac dng voi PbO
2
hoc KMnO
4
cung sinh ta khi mau vang lc mui xc. Cht C va cht D tac dng voi nhau cung
sinh ra khi mau vang lc mui xc. Hy chn cac cht A, B,C,D thich hp va vit cac PTHH xay ra.
H34ng d5n:
B tac dng PbO
2
hoc KMnO
4
to khi mau vang lc ( Cl
2
) B la HCl.
A HCl Cl
2
A co tinh oxi hoa ( vi d : MnO
2
, K
2
Cr
2
O
7
...)
Cht C D Cl
2
vy C la mui clorua ( nhu NaCl) ; D la F
2
( co th chn cp khac )
Cac phuong trinh hoa hc kho:
F
2
2NaCl
(r)
2NaF Cl
2
( F2 ch dy cac phi kim khac ra khoi mui kh )
9) A,B,C la cac hp cht v co cua cung mt kim loi, khi dt nong bng lua dn khi thi cho lua
mau vang. A tac dng voi B to ra C. Nung nong B o nhit d cao cung thu duc rn C, hoi nuoc va
khi D. Bit D la hp cht cua cacbon, khi D tac dng voi A to ra B hoc C.
a) Xac dinh cac cht A, B,C,D va giai thich thi nghim bng phuong trinh hoa hc.
b) Vit PTHH xay ra khi cho A,B,C ln lut tac dng voi CaCl
2
. Cho C tac dng voi AlCl
3
.
H34ng d5n:
a) A,B,C du la cac hp cht cua Na.
Cht B
o
t
C H
2
O D
Khi D la hp cht cua cacbon D la : CO
2
, B la NaHCO
3
, va C la Na
2
CO
3
.
Mt khac : A NaHCO
3
Na
2
CO
3
nn suy ra A la NaOH.
b) Cac phuong trinh pu:
2NaOH CaCl
2
Ca(OH)
2
2NaCl ( dung dich dc )
Na
2
CO
3
CaCl
2
CaCO
3
2NaCl
3Na
2
CO
3
2AlCl
3
H
2
O 6NaCl 2Al(OH)
3
3CO
2
10) Co mt l hoa cht dang su dng do va d lu ngay trong PTN ma qun dy nut, nn trn nhn
l bi mo ch con li dung mt k hiu cn ban la: Na... . Bit rng hp cht trong l la mt trong
cac loi cht sau dy : hi)+% &'&2%n'O hi)+%xi O hi)+%Uunh' h%:& #h%#h' (Na
3
PO
4
). Mt hc sinh
d ly mu hoa cht do cho tac dng voi axit HCl va quan sat thy co khi CO
2
thoat ra. Dua vao co
so do bn hc sinh d kt lun cht trong l la NaHCO
3
.
a) Hy cho bit kt lun cua hc sinh trn co don tri khng ? hy giai thich va vit PTHH.
b) Hy ch ra cht nao trong s cac cht d bai cho la chc chn khng co trong l. Giai thich.
H34ng d5n:
a) Kt lun trn la don tri ( chua chinh xac) vi cht trong l co th la NaOH bi bin di trong
khng khi thanh NaHCO
3
hoc Na
2
CO
3
.
CO
2
NaOH Na
2
CO
3
H
2
O
Hoc : CO
2
NaOH NaHCO
3
Vi th: NaHCO
3
HCl NaCl H
2
O CO
2
Na
2
CO
3
2HCl 2NaCl H
2
O CO
2
b) Cht chc chn khng co trong l la NaHSO
4
vi no co mi truong axit khng bi bin di boi
CO
2
, con NaHCO
3
, NaOH, Na
3
PO
4
la nhung dung dich co tinh bao nn du co th to mui
cacbonat nho tac dng cua CO
2
.
------------------
27
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
Ch S: CC PHUONG PHP NANG CAO VE CAN BNG PHAN NG
I- KIN THC:
* Cac phuong phap cn bng quen thuc nhu : phuong phap chn-l, phuong phap BCNN,
phuong phap suy lun cho nhn, cn bng thp phn ... ch co hiu qua tt khi cn bng mt s phan
ung hoa hc don gian.
V d :
- Ph>.ng ph?p Buy 5un ch( C nhn:
R
x
O
y
CO
o
t
R CO
2
Ta thy : 1CO nhn 1O ( do oxit nhuong ) 1CO
2
Vi vy, h s CO lun bng ch s Oxi trong oxit.
Phuong trinh : R
x
O
y
yCO
o
t
xR yCO
2
- Ph>.ng ph?p chTn C5U:
FeS
2
O
2
o
t
Fe
2
O
3
SO
2
Ta phat hin : nguyn tu Oxi co s nguyn tu mt bn chn, mt bn l: 2Fe
2
O
3
Ko theo anh huong dn cac nguyn t khac : 4FeS
2
8SO
2
11O
2
Phuong trinh: 4FeS
2
11O
2
o
t
2Fe
2
O
3
8SO
2
* D cn bng cac phan ung kho nhiu khi phai dung toi cac phuong phap dc bit. Vi d nhu:
phuong phap thng bng hoa tri, phuong phap di s.
1) Ph>.ng ph?p c&n ,Vng :i B ( thuong ap dng di voi cac pu voi ch s dng chu )
B
1
: Dt cac h a,b,c.d va thit lp cac dng thuc toan d bao toan s nguyn tu mi nguyn t.
( &9 h. &(n 2cng nhVm +34& )An Bhi h"y Bh9 m4i ): Vn &h% &M& h/ U &,n 0fi )
B
2
: Chn nghim tu do cho 1 h s bt ky cac h s khac.
B
3
: Khu mu, nu cac h s dng phn s.
V d 1: aFeS
2
bO
2
o
t
cFe
2
O
3
dSO
2
Ta co : a 2c , 2a d , 2b 3c 2d
Chn : c 1 a 2 ; d 4 ; b
11
2
c 2 ; a 4 ; d 8 ; b 11
V d 2: C
x
H
y
O
O
2
o
t
CO
2
H
2
O
Cn bng nhm di voi C,H va dt h s O
2
la t
C
x
H
y
O
t O
2
o
t
xCO
2
y
2
H
2
O
Ta co : 2t 2x
y
2
t (
y
4
x + )
$) Ph>.ng ph?p th4ng ,Vng ha tr:
Phuong phap nay co hiu qua khi gp cac pu cua kim loi, mt s phi kim tac dng voi axit
HNO
3
va H
2
SO
4
dc ( khng giai phong H
2
).
B
1
: Xac dinh nguyn t tng va nguyn t giam hoa tri ( quy uoc: hoa tri trong don cht la 0 )
B
2
: Thng bng tng giam: Ly U h9' +1 gi>m lam h s nguyn t tng, ly U h9' +1 |ng lam
h s nguyn t giam.
B
3
: Cng thm s nhom thua o vua phai cho v trai ( h3wng g:# nh9m NO
3
@ 6O
;
).
V d:
( )
0 5 2 2
3 3 2
2
Cu HNO Cu NO H O NO + + +
Vi Cu : tng 2
N: giam 3
28
; suy ra h s tm thoi la :
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
( )
3 3 2
2
3Cu 2HNO 3Cu NO H O 2NO + + +
Bu thm 6(NO
3
) cho v trai, va cn bng H
2
O ta duc:
( )
3 3 2
2
3Cu 8HNO 3Cu NO 4H O 2NO + + +
II- BI TAP P DJNG V NANG CAO:
1) Cn bng cac phan ung sau ( khng duc thay di cac ch s x, y, , t , n, m)
a) C
x
H
y
O
N
t
O
2
CO
2
H
2
O N
2
b) Fe
x
O
y
CO Fe
n
O
m
CO
2
c) Zn H
2
SO
4
dc nong ZnSO
4
H
2
O SO
2
d) Zn HNO
3
long Zn(NO
3
)
2
H
2
O NO
e) Zn HNO
3
dc Zn(NO
3
)
2
H
2
O NO
2
g) FeO HNO
3
Fe(NO
3
)
3
H
2
O NO
2) Cn bng cac phan ung hoa hc sau dy ( khng duc thay di cac ch s x,y )
a) P HNO
3
H
2
O H
3
PO
4
NO
b) Mg HNO
3
Mg(NO
3
)
2
H
2
O N
2
c) FeS HNO
3
long Fe(NO
3
)
3
H
2
SO
4
H
2
O NO ( FeS co hoa tri S la - 2 )
d) Fe
3
O
4
HNO
3
dc Fe(NO
3
)
3
H
2
O NO
2
e) Fe
3
O
4
H
2
SO
4
dc nong Fe
2
(SO
4
)
3
H
2
O SO
2
g) Fe
x
O
y
HNO
3
long Fe(NO
3
)
3
H
2
O NO
3) Cho so d phan ung sau dy :
CuSO
4
Na
2
CO
3
H
2
O Cu
x
(CO
3
)
y
(OH)
Na
2
SO
4
CO
2
a) Cn bng phan ung trn.
b) Cho bit thanh phn cac hp phn to nn kt tua la : 57,66 Cu ; 27,03 CO
3
; 15,31 OH
( theo khi lung ). Hy xac dinh CTPT don gian cua kt tua.
c) Tinh th tich dung dich Na
2
CO
3
0,5M du d tac dng voi 300ml dung dich CuSO
4
0,4M theo
phan ung trn.
H34ng d5n:
C
1
: Dt cac h s ln lut la a,b,c,d,e,g.
Ta co :
a e b dx dy g
2c d
3b c 3dy d 2g
= = = = +
+ = + +
chn a 2x
e b 2x
d 2
c ; g 2x - 2y
= =
PTHH la:
2xCuSO
4
2xNa
2
CO
3
H
2
O Cu
x
(CO
3
)
y
(OH)
xNa
2
SO
4
2(x-y) CO
2
C
2
: Cn bng nhm cac phn : Na, Cu, SO
4
, H ( vi cac phn nay khng bi phn tan nhiu ch)
Dt t la h s cua CO
2
.
xCuSO
4
xNa
2
CO
3
2
H
2
O Cu
x
(CO
3
)
y
(OH)
xNa
2
SO
4
t CO
2
D bao toan s nguyn tu cacbon ta co : x y t t (x y ).
4) Cn bng cac phan ung sau dy :
a) Fe
x
O
y
HNO
3
dc Fe(NO
3
)
3
H
2
O NO
2
b) FeS H
2
SO
4
dc Fe
2
(SO
4
)
3
H
2
O SO
2
( trong FeS : hoa tri S la -2 )
c) Al HNO
3
Al(NO
3
)
3
N
2
O H
2
O
d) Fe H
2
SO
4
dc nong Fe
2
(SO
4
)
3
H
2
O SO
2
e) Al HNO
3
Al(NO
3
)
3
H
2
O NH
4
NO
3
( xem N trong NH4NO3 co hoa tri I )
g) Fe
x
O
y
H
2
SO
4
dc nong Fe
2
(SO
4
)
3
H
2
O SO
2
29
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
h) Fe
x
Cu
y
S
O
2
o
t
Fe
2
O
3
CuO SO
2
30
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
H34ng d5n cu 4b:
2 2
Fe S
+
( )
3
4
3 2
Fe SO
4
2
SO
( tng 7 )
6
2 4
H SO
4
2
SO
( giam 2)
Tng hp ta co : 2FeS 7H
2
SO
4
Fe
2
(SO
4
)
3
9SO
2
Bu 3(SO
4
) cho v trai va cn bng H
2
O ta duc:
2FeS 10H
2
SO
4
Fe
2
(SO
4
)
3
9SO
2
10H
2
O
5) Hoa tan a gam mt oxit st Fe
x
O
y
vao trong dung dich H
2
SO
4
dc nong du thi thu duc khi SO
2
duy nht.Mt khac, nu khu hoan toan a gam oxit st trn bng khi CO, hoa tan lung st to thanh
trong dung dich H
2
SO
4
dc nong (du) thu duc lung SO
2
gp 9 ln lung SO
2
o thi nghim trn.
a) Vit cac phuong trinh phan ung xay ra trong hai thi nghim trn.
b) Xac dinh dinh cng thuc hoa hc cua oxit st.
H34ng d5n :
2Fe
x
O
y
(6x -2y )H
2
SO
4
( dc)
0
t
xFe
2
(SO
4
)
3
(3x-2y) SO
2
(6x -2y )H
2
O (1)
a (mol)
( ) a 3x 2y
2
(mol)
Fe
x
O
y
yH
2
0
t
xFe yH
2
O (2)
a (mol) ax (mol)
2Fe 6H
2
SO
4
( dc)
0
t
Fe
2
(SO
4
)
3
3SO
2
6H
2
O (3)
ax (mol) 1,5 ax ( mol)
Theo d bai :
2 2
SO SO
n (3) 9 n (1) =
nn ta co :
1, 5ax
2 9
a(3x 2y)
=
x 18 3
y 24 4
= =
CTPT cua oxit st la : Fe
3
O
4
.
6) Hoa tan mt lung oxit st Fe
x
O
y
vao dung dich HNO
3
long, du thi thu duc mt dung dich A va
khi NO duy nht. Mt khac nu khu lung oxit st trn bng lung CO du ri ly toan b kim loi
sinh ra hoa tan hoan toan trong dung dich HNO
3
dc, nong thi thu duc dung dich B va khi NO
2
duy
nht. Bit th tich khi NO
2
sinh ra gp 9 ln th tich khi NO sinh ra ( cung nhit d, ap sut).
a) Vit cac phuong trinh hoa hc.
b) Xac dinh cng thuc hoa hc cua oxit st.
H34ng d5n :
Di voi pu (1) : xFe : tng (3x 2y ) ( la phn HT tng cua x ng.tu Fe )
N: giam 3
-h{ L:
0 III
3 3
Fe Fe(NO )
hoa tri Fe tng thm : 3
2y
x
3x 2y
x
3Fe
x
O
y
(12x -2y )HNO
3
3xFe(NO
3
)
3
(3x - 2y)NO (6x-y) H
2
O (1)
a (mol)
(3x 2y) a
3
(mol)
Fe
x
O
y
yCO
0
t
xFe yCO
2
(2)
a (mol) ax (mol)
Fe 6HNO
3
0
t
Fe(NO
3
)
3
3NO
2
3H
2
O (3)
ax (mol) 3ax ( mol)
Theo d bai ta co :
(3x 2y) a
3ax 9 x y
3
= Vy CTPT cua oxit st la: FeO.
31
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
--------------------------------
32
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
Ch W: BIJN LUAN KHA NNG XA RA CUA PHAN NG
I- KIN THC CN NH
1) %guy'n tDc :
- D bai thuong cho cac lung cht dng chu (a,b,c...) va yu cu tim quan h toan hc giua cac
du kin d phan ung xay ra theo nhiu kha nng khac nhau. Thuong gp cac dng sau:
* Oxit axit ( hoc da axit ) tac dng voi kim to mui khac nhau.
* Mui cua kim loi lung tinh tac dng voi kim to kt tua min hoc m'x khac nhau.
* Mt kim loi tac dng voi dd chua nhiu mui ( hoc mt dung dich mui tac dng voi
hn hp kim loi ) thu duc s lung mui va kim loi khac nhau.
* Mui aluminat( gc : AlO
2
), incat (gc : ZnO
2
) tac dng voi axit ( HCl, H
2
SO
4
. )
to kt tua min hoc max khac nhau.
$) C?c 1 GX:
V d 1 : Cho tu tu dd chua x ( mol ) HCl vao dung dich chua ( mol ) NaAlO
2
thi:
- Du tin, HCl thiu nn co kt tua Al(OH)
3
va cuc di khi NaAlO
2
ht ( x mol )
NaAlO
2
HCl H
2
O NaCl Al(OH)
3
(1)
- Sau do, HCl bt du tac dng voi Al(OH)
3
lam tan kt tua
Al(OH)
3
3HCl AlCl
3
3H
2
O (1)
NaAlO
2
4HCl NaCl AlCl
3
2H
2
O (2)
Vy khi cho NaAlO
2
tac dng voi dd HCl thi co th xay ra ( 1) hoc (2) hoc dng thoi ca hai.
Dt
2
HCl
*a+lO
& x
= >
& ?
=
thi kt qua to san phm nhu sau:
) Nu T 1 (x y) ch xay ra (1) : vua du ( kt tua max).
) Nu T 1 (x y) ch xay ra (1) : du NaAlO2 .
) Nu T 4 (x 4y) ch xay ra ( 2) : vua du ( kt tua tan hoan toan ).
) Nu T 4 (x 4y) ch xay ra ( 2 ) : HCl du ( kt tua tan hoan toan ).
) Nu 1 T 4 (y x 4y) xay ra (1), (2) : vua du ( kt tua chua cuc di ).
V d 2: Cho a (mol) Mg vao dd chua b (mol) Cu(NO
3
)
2
va b (mol) Al(NO
3
)
3
thi thu tu xay ra
cac phan ung sau:
Mg Cu(NO
3
)
2
Mg(NO
3
)
2
Cu (1)
3Mg 2Al(NO
3
)
3
3Mg(NO
3
)
2
2Al (2)
) Nu a b thi ch xay ra (1) sau pu co : 3 mui la Mg(NO
3
)
2
; Al(NO
3
)
3
, Cu(NO
3
)
2
va 1
kim loi la Cu.
) Nu a b thi ch xay ra (1) sau pu co : 2 mui Mg(NO
3
)
2
; Al(NO
3
)
3
va 1 kim loi Cu.
) Nu b a b 1,5c thi (1) d kt thuc, (2) chua kt thuc sau pu co : 2 mui Mg(NO
3
)
2
,
Al(NO
3
)
3
va 2 kim loi.
) Nu a b 1,5c thi vua du xay ra (1) va (2) sau pu co : 1 mui la Mg(
NO
3
)
2
va 2 kim loi
la Cu, Al.
) Nu a b 1,5c thi d xay ra (1) va (2) sau pu co 1 mui Mg(NO
3
)
2
va 3 kim loi.
II- BI TAP P DJNG V NANG CAO
1) Cho a mol CO
2
tac dng voi dung dich chua b (mol) Ca(OH)
2
. Hy lp lun xac dinh tuong quan
giua a va b d sau phan ung thu duc 1 mui , hai mui. ( Lam tuong tu di voi b mol NaOH.).
H34ng d5n :
Cac phuong trinh hoa hc co th xay ra:
Ca(OH)
2
CO
2
CaCO
3
H
2
O (1)
33
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
Ca(OH)
2
2CO
2
Ca(HCO
3
)
2
(2)
Dt T
CO
2
Ca(OH)
2
n
a
n b
=
- Nu to mui CaCO
3
thi T 1 a b.
- Nu to mui Ca(HCO
3
)
2
thi T 1 b
a
2
a 2b.
- Nu to ra ca 2 mui thi : 1 T 2
a
2
b a ( hay a a 2b ).
2) Cho dung dich chua a (mol) NaOH tac dng voi b (mol) P
2
O
5
. Hy lun lun xac dinh mui to
thanh theo su tuong quan giua a va b. p dng khi a 0,2 mol , b 0,15 mol.
H34ng d5n :
Cac phan ung xay ra :
P
2
O
5
3H
2
O 2H
3
PO
4
(1)
.b 2b (m%0)
H
3
PO
4
3NaOH Na
3
PO
4
3H
2
O (2)
H
3
PO
4
2NaOH Na
2
HPO
4
2H
2
O (3)
H
3
PO
4
NaOH NaH
2
PO
4
H
2
O (4)
Dt T
NaOH
H PO
3 4
n a
n 2b
=
J K3u L : ). f% mui 'xi h BhCng d3 BiIm @ ). f% mui +ung h,' h BhCng d3 'xiF
- Nu to mui Na
3
PO
4
thi T 3
a
2b
3 a 6b.
- Nu to ra mui Na
2
HPO
4
thi T 2
a
2b
2 a 4b.
- Nu to ra mui 2 mui Na
2
HPO
4
va Na
3
PO
4
thi: 2 T 3 4b a 6b.
- Nu to ra mui NaH
2
PO
4
thi T 1
a
2b
1 a 2b.
- Nu to ra 2 mui axit NaH
2
PO
4
va Na
2
HPO
4
thi : 1 T 2 2b a 4b.
3) Dung dich A chua a mol CuSO
4
va b mol FeSO
4
-Thi nghim 1: Cho c mol Mg vao A ,sau khi phan ung kt thuc, dung dich thu duc co 3 mui.
-Thi nghim 2: Cho 2c mol Mg vao A, sau khi phan ung kt thuc, dung dich thu duc co 2 mui.
-Thi nghim 3: Cho 3c mol Mg vao A, sau khi phan ung kt thuc, dung dich thu duc co 1 mui.
Tim mi quan h giua a,b, va c trong mi thi nghim.
H34ng d5n:
* Cch 1: Vi Mg Fe Cu nn cac phan ung xay ra theo trinh tu nhu sau :
Mg CuSO
4
MgSO
4
Cu
a a
Mg FeSO
4
MgSO
4
Fe
b b
!N 1 : Nu sau phan ung co 3 mui thi cac mui la MgSO
4
, FeSO
4
,CuSO
4
CuSO
4
chua ht.
4
%( Cu)O
& @&
c a
!N 2: Sau phan ung co 2 mui thi cac mui la : MgSO
4
va FeSO
4
CuSO
4
d ht va FeSO
4
chua ht .
+
4 4 4
Cu)O %( Cu)O Fe)O
& & @& &
a 2c a b
!N 3: Sau phan ung ch co 1 mui MgSO
4
thi ca hai mui ban du d phan ung ht .
34
Bi tp nh tnh
Nguyn nh Hnh
+
4 4
%( Cu)O Fe)O
& & &
3c ab
* Cch 2:
TN 1: Vi dung dich thu duc co 3 mui. Vy co cac ptpu
Mg CuSO
4
Cu MgSO
4
c a ( ta co: a c )
TN 2: Dung dich thu duc gm 2 mui .Vy ta co cac PTHH:
Mg CuSO
4
Cu MgSO
4
a a
Mg FeSO
4
Fe MgSO
4
(2c a) b (mol)
Ta co : 2c a va b 2c a vy : a 2c a b
TN 3: Dung dich thu duc co mt mui. Vy thu tu cac PTHH :
Mg CuSO
4
Cu MgSO
4
a a
Mg FeSO
4
Fe MgSO
4
(3c a) b (mol)
Ta co : 3c a b
4) Cho x (mol) NaAlO
2
tac dng voi dung dich chua (mol) HCl.
a) Vit phuong trinh hoa hc co th xay ra.
b) Hy lp ty l
x
y
d sau phan ung thu duc kt tua ? hoc khng co kt tua? Hoc kt tua cuc di.
H34ng d5n:
a) Cac phuong trinh phan ung xay ra:
NaAlO
2
HCl H
2
O Al(OH)
3
NaCl (1)
Sau do ( nu du HCl )
Al(OH)
3
3HCl AlCl
3
3H
2
O (1)
Tng hp (1) va (1) ta co pu ( khi kt tua tan hoan toan )
NaAlO
2
4HCl AlCl
3
NaCl 2H
2
O (2)
Vy khi cho NaAlO
2
tac dng voi HCl thi hoc xay ra (1),(2) hoc ca hai.
Dt T
2
HCl
NaAlO
y
x
n
n
=
, theo cac pu (1) va (2) ta co :
- Nu khng co kt tua xut hin thi T 4 hay
y
x
4
x 1
y 4