C QUAN HP TC QUC T NHT BN

I HC QUC GIA TP. H CH MINH

D n Hp tc K thut Nng cao Nng lc trng i hc Bch Khoa Tng cng Lin kt gia Trng i hc v Cng ng (Giai on 2)

SUPREM - HCMUT

BO CO KH O ST NHU C U 2009

SUPREM - HCMUT 2009 BO CO KHO ST NHU CU

Mc lc
1. Bi cnh .................................................................................................................................... 1 2. Mc ch ca Kho st Nhu cu a phng............................................................................ 3 3. H thng hin ti ca Qu trnh thc hin Nghin cu Kho st Nhu cu cc tnh ............... 5 4. Phng php kho st ti HBK .............................................................................................. 8 5. Cc kt qu ca cuc kho st ................................................................................................... 9 5.1 Tnh Tin Giang ............................................................................................................. 9 (1) S liu Kinh t - X hi ................................................................................................... 9 (2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng ..................................................................... 10 T-1. Ci thin cng ngh chit xut v iu ch tinh du Trm ...................................... 10 T-2. Pht trin quy trnh ch bin s ri Barbados ............................................................ 11 T-3. Cng c b sng bng phng php ng ct b tng ............................................ 13 T-4. Pht trin cng ngh thch hp tinh lc, nn v tr biogas trong container ........ 14 T-5. Nghin cu tc ng ca dng chy v yu t mi trng ca b c ...................... 15 T-6. Nghin cu v tc ng ca dng chy sng/bin i vi ngh nui nhuyn th v tm cc gii php bo v khu vc nui trng ti tnh Ti n Giang .................. 16 5.2
Tnh An Giang.............................................................................................................. 18

(1) S liu Kinh t - X hi ................................................................................................. 18 (2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng ..................................................................... 19 A-1. Nghin cu v s dng than bn lm phn bn compost ....................................... 19 A-2. Xy dng h thng sy kh m hnh dnh cho ch bin thc phm truyn thng ................................................................................................................................. 20 A-3. Tm kim chui vi khun ph hp cho vic ch to phn bn t ph phm nng nghip ...................................................................................................................... 21 A-4. Ch bin v bo qun thch da da.................................................................... 22 A-5. Sn xut Gelatin t da c da trn ............................................................................ 23 A-6. o kh nng t lm sch ca sng Hu .................................................................. 24 5.3 Tnh ng Nai ............................................................................................................. 25 (1) S liu Kinh t - X hi ................................................................................................. 25 (2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng ..................................................................... 26 D-1. Ci thin sn lng nm auricularia spp bng vic cng c cht lng v s lng sn xut ......................................................................................................... 26 D-2. Cc cng ngh bo v mi trng trong qu trnh sn xut cao su......................... 28

5.4

Tnh Bnh Dng ......................................................................................................... 31

(1) S liu Kinh t - X hi ................................................................................................. 31 (2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng ..................................................................... 31 B-1. H thng my pht nng lng ng c t trong s dng nhin liu biogas trong chn nui heo ................................................................................................. 31 B-2. H thng x l nc thi cho h gia nh/khu dn c v i cng ngh chi ph ph hp v t tiu chun an ton mi trng quy nh .................................... 33 5.5 Tnh Lm ng ............................................................................................................ 35 (1) S liu Kinh t - X hi ................................................................................................. 35 (2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng ..................................................................... 36 L-1. Chit tch cht Taxol t l cy thng dng trong ngnh dc ........................... 36 L-2. Chit xut cc cht caffein v polyphenol t qu trnh ch bin tr........................ 37 L-3. X l bn trong qu trnh sn xut Alumin ........................................................ 38 L-4. Phng php x l nc thi nh my ch bin c ph nhn theo cng ngh t ........................................................................................................................... 39 L-5. Chit xut tho dc t tho mc cho ch bin nc gii kht............................... 41 L-6. Pht trin cng ngh ng gi tr tho mc ............................................................ 42 6. Hot ng trong thi gian ti .................................................................................................. 43

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

1. Bi cnh Vit Nam th c hin chng trnh c i cch gio dc sau i hc k t khi bt u cng cuc i Mi vo nhng nm 1980 v t c thnh cng ng k trong vic ci thin cht lng ln s lng ca gio dc sau i hc, gp phn vo qu trnh pht trin kinh t v x hi ca quc gia. K hoch pht trin kinh t - x hi 5 nm ca Chnh ph (2006-2010) vch ra vic a Vit Nam tr thnh nc cng nghip theo hng hin i ha vo nm 2020. Tuy nhin, di nh sng ca nhng s thay i nhanh chng ny, cc c s gio dc sau i hc ca Vit Nam vn cha kh nng p ng nhu cu kinh t x hi ca quc gia. B Gio dc o to (MOET) vo nm 2005 thng qua ngh quyt v Chng trnh Ci cch Gio dc sau i hc ca Vit Nam (2006-2010). S pht trin vng i h i nhng phn hi hiu qu v ng dng i vi cc vn ch c ti nhng a phng hoc khu vc nht nh, c bit l lnh vc k thut v cng ngh. i hc Bch Khoa, HQG Tp H Ch Minh (HCMUT) l c s gio dc hng u v gio dc v nghin cu k thut ti khu vc Nam b. HCMUT h tr v k thut i vi cc nhu cu pht trin a phng. Thng qua D n Hp tc K thut dnh cho Nng cao Nng lc ca i hc Bch Khoa Tng cng Lin kt gia i hc Cng ng Giai on 2 (SUPREM-HCMUT), HCMUT c mong mun s pht trin hn na nh l c s nghin cu v o to sau i hc hng u khu vc v k thut, v c th thit lp h thng c th tip tc cc hot ng nghin cu pht trin (R&D) ng gp cho x hi.

Khun kh D n SUPREM - HCMUT 1

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Cc kt qu d kin ca d n SUPREM-HCMUT nh sau: (1) Cc chng trnh Cao h c ca cc khoa m hnh t hnh thc hc trn ging ng c chuyn sang hnh thc nghin cu o to. (2) Cc kh nng Nghin cu v Pht trin (R&D) dnh cho lin kt i hc-cng ng c y mnh ti HCMUT. (3) HCMUT ng vai tr chnh trong vi c nng cao s hp tc gio dc trong lin kt i hc-cng ng gia cc c s gio dc sau i hc v nghin cu ti min Nam Vit Nam. (4) Cc hot ng ca HCMUT nhm nng cao s pht trin ca a phng ti min Nam Vit Nam c cng nhn.

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

2. Cc mc ch ca Kho st Nhu cu a phng Cc mc ch ca kho st nhu cu a phng do HCMUT tin hnh l: Tm hiu cc kh khn v cng ngh tn ti m a phng ang phi i mt Truyn t thng tin v cc kh khn ca tnh n cc khoa lin quan ln k hoch nghin cu gii quyt cc kh khn v cng ngh c th Gip thit lp v duy tr knh thng tin lin lc gia HCMUT v cc tnh

Vai tr chnh yu ca HCMUT, c s gio dc v nghin cu hng u min Nam Vit Nam, l o to ngun nhn lc cht lng lnh o tng lai ca t nc, v thng qua ph c v cho nhu cu x hi, c bit l cc ngnh cng nghip a phng, vi s pht trin ca cc cng ngh mi. Kho st nhu cu a phng l iu tt yu kt ni hai pha: i hc v x hi, hoc cng ng. Trong bi cnh ca cc hot ng lin kt i hc cng ng v nghin cu o to (RBE) ca HCMUT, kho st nhu cu a phng c xem nh l phng tin thu thp thng tin v cc kh khn hoc vn bc bch tn ti m cc tnh gp kh khn khi t tm gii php cho cc vn trn. Vo thi im kho st nhu cu a phng, nhm kho st c th ng gp mt s li khuyn v cng ngh n cc c s v chnh quyn a phng c lin quan ngay ti a im kho st. Cc kt qu ca kho st s c chuyn n cc thnh vin v nh nghin cu lnh vc lin quan thuc cc khoa iu chnh cc vn c xc nh tr thnh k hoch nghin cu nhm tm kim cc gii php cng ngh. iu ny rt hu ch i vi cc nh nghin cu trong vic tm kim ngn sch nghin cu t chnh ph v cc ngun khc. Kho st nhu cu a phng c th xut mt s ti tim nng cho lun vn thc s . Cc hot ng nghin cu s c cc hc vin cao hc thc hin di s hng dn ca cc thnh vin trong khoa hoc cc lnh o phng th nghim, v h s c c nhng kinh nghim thc hnh v c hi tip tc cng tc nghin cu o to ti HCMUT. Cn lu r ng cc vn kh khn i hi cc gii php trc tip c th khng c chn tr thnh ti nghin cu ca i hc. Cc ti nghin cu s c chn la vi quan im to ra ccti liu khoa hc v c tnh i mi cng vi s ph hp i vi nghin cu mc cao hc trong lnh vc k thut.

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Khi nim Kho st Nhu cu a phng iu quan trng l cc hot ng nghin cu do cc nh nghin cu ca HCMUT thc hin da trn kho st nhu cu a phng khng c ngh a l cc gi i php trc tip c th ng dng ngay i vi cc nhu cu cng ngh c th. Hn na, thng qua nghin cu chung gia cc nh nghin cu trng i hc v cc i tc a phng, cc kt qu v cc ht ng nghin cu ca HCMUT s gp phn vo s pht trin v cng ngh then cht tn ti di nhng vn cng ngh m cc tnh, v/hoc cc ngnh cng nghip v cc cng ng ti cc tnh thng gp phi.

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

3. H thng hin ti ca Qu trnh thc hin Nghin cu v Kho st Nhu cu ti cc Tnh Kho st Nhu cu Thng thng, tnh t chc hp trong khong thi gian t thng Hai thng Ba hng nm gia UBND tnh v cc S ban ngnh lin quan n cc nhu cu v vn k thut i hi cn phi nghin cu. Cc nhu cu ny c gi t cc huyn n cc S ban ngnh lin quan hoc UBND tnh (bao gm S Khoa hc Cng ngh, S Nng nghip v Pht trin Nng thn, S Ti Nguyn Mi trng) trong thi gian t thng Ba - thng T hng nm. Cc ti nh n t cc huyn s c gi n UBND tnh nh gi v chn la. S KHCN gi danh sch ring hng nm ca mnh vi khong 60 70 ti cn c nghin cu. Cc ti ny s c UBND tnh xp theo th t u tin sau khi cc S ngnh lin quan xem xt v xc nh. UBND tnh s c v thnh lp UB khoa hc, gm nhng chuyn gia ca cc lnh vc khc nhau, nh gi cc ti hoc cc xut qua nhiu vng tuyn chn bt u t thng Su (thng thng khong 2 vng: vng 1 vo cui thng Su v vng 2 khong cui thng By). Mi nm, S KHCN s np bo co cc hot ng nghin cu dnh cho nm ti n B KHCN. Quyt nh cui cng ca UB khoa hc s c gi n UBND tnh thng qua v cp quyt nh da vo s phn b ngn sch hng nm ca tnh dnh cho cc d n nghin cu do S Ti chnh chu trch nhim. Trung bnh, c khong 10 trong s 50 100 ti c chn la da trn cc nhu cu nghin cu u tin thc hin v nhng ti cn li s c xem xt nh l ti tim nng cho nhng nm ti. Vo cui thng Tm, tt c cc ti liu lin quan s c hon thin cng vi Quyt nh cp tnh, v cc cng tc chun b (bao gm mt b h s v cc c s vt cht cn thit) s bt u. i vi nhng ti yu cu ngn sch ln v/hoc cc gii php rt phc tp nm ngoi kh nng ca tnh, c th xin ngn sch ca quc gia thng qua B KHCN (MOST). Bnh qun mi tnh c th c c t 1 2 ti thc hin bng ngn sch quc gia hng nm. Cho nhng ti thc hin trong nm 2010, vo thng Nm nm 2009, B KHCN s thng bo v ku gi nhng t chc v c nhn ng k th c hin cc ti nghin cu c lp cp quc gia, v th tc s c thc hin theo Quyt nh s 10/2007/Q-BKHCN (11/5/2007) v Quyt nh s 11/2007/ Q-BKHCN (04/6/2007) ca B KHCN 1. Thm vo , nhng B ngnh khc, chng hn nh B Nng nghip v Pht trin Nng thn, c nhng d n nghin cu khoa hc cp b

http://www.most.gov.vn:8065/most/thongbao/mldocument.2009-05-11.6032030223/mlnews_view

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

ring v cng s ra thng bo ring 2. Thc hin nghin cu Di y l v d v cng ca thng bo dnh cho cc d n khoa hc cng ngh nm 2010 do tnh Tin Giang thc hin (theo thng tin t website 3 ca S KHCN). 1. Nghin cu s da trn Cn c ngh quyt i hi tnh ng b ln th VIII v chng trnh hnh ng ca y ban nhn dn tnh thc hin Ngh quyt tnh ng b nhim k 2005 2010. 2. Cc tiu ch la chn cc ti nghin cu s c ch trng nh sau: (1) ti phi c tnh kh thi cao; (2) Cc sn phm mong mun t nghin cu phi ng dng cho tnh; (3) C c quan ng dng hoc a ch ng dng c th. 3. Tp th, c nhn ang cng tc trong cc t chc khoa hc v cng ngh, c quan qun l nh nc, cc t chc chnh tr x hi, cc doanh nghip c th ng k thc hin ti, d n ngoi nhng d n ng k trong danh sch di y. Gim st tin nghin cu c thc hin 1 2 ln/nm: ln u l sau 6 thng v ln 2 l trc khi kt thc d n. i vi cng tc gim st, cc i din ca S KHCN s thm a im d n v trng nhm thc hin s phi np bo co. Trong qu trnh thc hin d n, nu c nhng vn pht sinh kh trnh khi, chng hn nh s bin ng gi hoc thay i nhn s, S KHCN s xem xt iu chnh ngn sch hoc khung thi gian thc hin. Di y l danh mc cc ti nghin cu c chn thc hin bt u t nm 2009 ca tnh Tin Giang.

2 3

http://www.most.gov.vn:8065/most/thongbao/mldocument.2009-06-18.8989098223/mlnews_view http://www.tiengiangdost.gov.vn/User/Index3.aspx?func=ndungtin&matin=2&ngay=2/24/2009

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Bng 1: Danh mc cc ti nghin cu nm 2009 (tnh Tin Giang)

Ngun: S Khoa hc Cng ngh tnh Tin Giang http://www.tiengiangdost.gov.vn/User/Index3.aspx?func=dsach_dtai_dan&ei=10&ma_dmuc=10

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

4. Phng php kho st ti HCMUT Ti HCMUT, Phng Quan h i ngoi v c bn chu trch nhim trong vic tin hnh kho st nhu cu a phng. Phng Quan h i ngoi thit lp t kho st gm (cc) cn b ca phng v i din ca cc khoa m hnh ca HCMUT. Kho st nhu cu a phng c tin hnh thng xuyn ti cc tnh i tc ca i hc, vo thi im thch hp cho c t kho st v cc i din ca tnh, l UBND tnh, S Khoa hc Cng ngh (DOST), S Cng Thng, v cc trng i hc trong tnh. (Lu : n v i din tnh c th khc nhau mi tnh ph thuc vo quyt nh v b tr ca chnh quyn tnh) Th tc kho st tng th bao gm: (1) Thnh lp t kho st; (2) Lin h cc tnh sp xp lch kho st; (3) Thm v lm vic vi i din cc tnh (v thm cc c s cng nghip khi c th); v (4) Gi cc kt qu kho st n cc khoa lin quan. Cc tnh cng t tin hnh cc kho st np n xin ngn sch nghin cu t B Khoa hc Cng ngh (MOST) v/hoc xin cp ngn sch ca tnh thc hin cc hot ng nghin cu thch hp. Trong cc trng hp ny, kho st nhu cu a phng ca HCMUT nn c kt hp vi cc hot ng ca tnh vic thc hin kho st t hiu qu. Trong thng 4 v 5 nm 2009, kho st nhu cu a phng trong nm th nht ca d n SUPREM-HCMUT c tin hnh. Cc thnh vin ca t kho st gm i din Phng Quan h i ngoi v Khoa Qun l Cng nghip thm v ti n hnh kho st ti 5 tnh. Trong thi gian ny, cc cn b v sinh vin cc khoa c ng tham gia kh o st nh l mt phn ca nghin cu c bn ban u chun b cho cc xut nghin cu sau ny. Cc kt qu ca kho st nhu cu a phng ti nm tnh mc tiu, l Tin Giang, An Giang, ng Nai, Bnh Dng v Lm ng, c tng kt trong chng sau.

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

5. Cc kt qu ca cuc kho st Cc s liu thng k c bn ca cc tnh i tc (2007) Tin Giang Dn s Mt dn s Din tch (km )
2

An Giang

ng Nai

Bnh Dng

Lm ng

1.724.800 694 2.484,2

70,9 4,3 153.135

2.231.000 631 3.536,8

79,3 4,2 310.189

2.253.300 382 5.903,9

49,0 30,4 31.656

1.022.700 379 2.696,2

75,8 4,6 4.592

1.198.800 123 9.776,1

28,3 63,7 4.329

DT t s dng (%) Nng nghip DT t s dng (%) Lm nghip Sn lng thy sn (tn)

Ngun: Trang web ca Tng Cc Thng k <http://www.gso.gov.vn> 5.1 Tnh Tin Giang

(1) S liu Kinh t - X hi Tnh Tin Giang nm trong vng t ph nhiu v pha Bc sng Tin, thuc Chu th sng M Kng, mi n Nam Vit Nam. Vi v tr thun li nn tnh Tin Giang rt phong ph chng loi cc mt hng nng v thy sn.

C cu Kinh t tnh theo GDP (%) Thnh phn kinh t Nng Lm nghip Cng nghip Xy dng Thng mi Dch v
Ngun: D liu do S KH-CN Tin Giang cung cp

Nm 2001 54,13 16,60 28,97

Nm 2005 50 20 30

Nm 2010 41,5 25,5 33,0

T l tng trng GDP ca mi thnh phn kinh t (%) Thnh phn kinh t Nng Lm nghip Cng nghip Xy dng Thng mi Dch v Trung bnh
Ngun: D liu do S KH-CN Tin Giang cung cp

2001 - 2005 4,6 18,7 13,5 9-10%

2006 -2010 4,2 14,2 11,0 8-9%

2001 - 2010 4,4 16,4 12,2 9%

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

K hoch pht trin c tnh Tin Giang lp ra nhm thu ht u t pht trin cho ton tnh: ch trng vo u t v nng cao tnh cnh tranh v hiu qu ca kinh t. Mc tiu ca k hoch ny l t ng vn u t t 48.500 t ng Vit Nam (tng ng 3,2 t la) trong giai on 2001 2010, tng t l u t tnh theo GDP t 30,5% nm 2000 ln 34 35% vo nm 2010. K hoch ny cn gip m rng v ci thin hiu qu kinh t i ngoi: to iu kin tt cho vic gia tng cc sn phm xut khu, v thu ht vn v cng ngh t nc ngoi; phn u lm tng doanh thu t xut khu t 132 triu la nm 2000 ln 249 triu la nm 2005 v hn 30 triu la vo nm 2010. Gi tr xut khu tnh trn u ngi s t 150 la. Trong k hoch pht trin cng nghip, tnh Tin Giang d tnh vic tn dng tt c cc ti nguyn thin nhin c ch, v tr a l thun li, ngun nguyn liu th phong ph v ngun nhn cng di do ch trng vo cc ngnh cng nghip c th mnh nh sau (th t tnh theo hiu qu v tim nng xut khu): (1) Ch bin sn phm t c: y l mt trong nhng li th hng u ca tnh, v ng thi c t l tng trng cao nht. C 11 doanh nghip hot ng trong lnh vc ny vi sn lng xut khu hng nm hn 55.000 tn. (2) Ch bin rau qu: Tin Giang c di n tch t trng cy n qu ln nht khu vc ng bng sng Cu Long vi hn 75.000 ha, trong tnh ch trng n vic xy dng cc vn cy n tri cht lng v cc thng hiu sn phm nh Xoi ct Ha Lc, V sa L Rn Vnh Kim, S ri G Cng. (3) Ch bin thc phm: y l lnh vc pht trin nhanh vi tng cng xut xay xt l 2,5 tri u tn/nm, sn xut bnh trng xut khu vi tng cng sut khong 3.000 tn/nm. (4) Ch bin thc n chn nui: Tin Giang l tnh c ngnh chn nui pht trin nht BSCL vi hn 6 tri u gia cm, 500.000 con heo v nui trng thy sn trn 200.000 ha. Tin Giang l tnh di do nguyn liu dng cho ch bin nn rt thun li pht trin. Hin nay, tng cng sut ch bin hn 576.000 tn/nm. (5) Khuyn khch u t Trng v ch bin cc loi cy tinh du, hng liu, m phm cho tiu dng v cho xut khu c hiu qu cao nh t, gng, tinh du trm. (6)Cng nghip may: Nhm tn dng ngun lao ng di do (2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng T-1. Ci thin cng ngh chit sut v iu ch tinh du Trm [1] S liu v cc vn tn ti: Chnh ph Vit Nam c k hoch pht trin t 5 triu ha rng vo nm 2010, trong BSCL l 300.000 ha, ch yu l rng trm . Rng trm c vai tr quan trng trong iu tit

10

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

ngun nc l hng nm, c ngun a dng sinh hc cao, ci thin mi trng kh hu v t, l cy c th pht trin trn t phn v chu ngp. Cy trm cong c th c s dng nh cht t, vt liu xy dng v tinh du vi tnh nng khng khun. Tuy nhin, cy trm cha c nghin cu ch bin, tiu th nn hiu qu kinh t thp; v vy ngi dn trng trm vn ngho li cng ngho kh hn. Huyn Tn Phc, tnh Tin Giang hin c hn 10.000 ha trm vi khong 5.000 h dn gm 25.000 ngi sinh sng. Nghin cu quy m phng th nghim c tin hnh trong khun kh d n JICA-HCMUT (giai on 1) cho thy tinh du trm c cht lng tt, l ngun nguyn liu dc phm tim nng. Ngoi ra, d n cn gp phn o to v tp hun kin thc cho nng dn v cc k s lin quan. Hin ti, vi s h tr ti chnh t pha JICA, tnh ang tin hnh xy dng xng thc nghim chit sut tinh du trm. Tnh cng hy vng rng cc nghin cu s tip tc tin hnh ci thin cng ngh chit sut v iu ch tinh du trm. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Phn ln din tch t ti BSCL, bao gm c tnh Tin Giang l t a xt sulfat to thnh do s bin i a l t thi k t hnh thnh do ph sa bi p (5.000 6.000 nm v trc), v y l im bt li nht i vi cc hot ng nng nghip trong vng. Vng t ny ch thch hp trng mt s loi cy trng nh da v trm. V kha cnh ny, rng trm c cho l c tim nng cao cho s pht trin ca tnh nhm y mnh cc hot ng nng nghip. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i:: S tin b v cng ngh d kin s gp phn vo s gn gi v gia tng tng din tch rng trm, h tr cc h dn ngho v cung cp vt liu cho cc ngnh cng nghip dc/ha cht v cc ngnh cng nghip ch to khc. Thm vo , cc tnh khc thuc khu vc BSCL cng c cng kh khn v t a xt sulfat nh trn, nn cc gii php k thut d kin s em li li ch khng ch cho tnh Tin Giang m cn cho cc tnh trong khu vc. Hin ti, nhu cu v tinh du trm trn th gii nhiu hn sn lng cung cp. Mt s cng ty ca Nht Bn by t s quan tm n sn phm tinh du trm v tinh khit t 95%. [4] Tc ng cng ngh mong i: Cng ngh pht trin mi s lm tng tinh khit ca tinh du, s gp phn lm tng gi tr ca n trn th trng quc t.

T-2. S pht trin ca vic ch bin s ri Barbados

11

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

[1] S liu v cc vn tn ti: Xut x t vng Ca-ri-b, s ri Barbados (c bit vi tn gi l acerola) l loi tri cy giu hm lng vitamin v khong cht t nhin c trng ti khu vc c kh hu nhit v cn nhit i. Tin Giang c din tch trng nhiu loi tri cy, trong c s ri Barbados l mt trong nhng loi tri cy c sn, ln nht khu vc BSCL (hn 75,000 ha). Nm 2008, din tch trng s ri Barbados trn ton tnh chim khong 800 ha, hu ht tp trung ti th x G Cng v huyn G Cng ng . C hai loi s ri Barbados c trng ti Tin Giang: loi chua v ngt, C hai loi s ri ny ch trng c Tin Giang v c cht lng tt nht, rt giu vitamin C (gp 78 ln so vi cam v qut). S ri Barbados c thu hoch ch yu vo ma ma (t thng 5 n thng 8), v sn lng thu hoch hng nm t 15,000 m3. Tuy nhin, s ri Barbados rt d b dp nt trong qu trnh vn chuyn v bo qun, kt qu l ngun cung khng hiu qu v gi c khng n nh. Hin ti, s ri Barbados c tiu th di hnh thc tri cy ti, ch mt s lng hn ch c xut khu di dng tri cy ng lnh hoc ch bin di dng bt. Cc sn phm cng nghip c sn xut t s ri Barbados vn cn hn ch do thiu cng ngh ch bin nn sn lng chit xut rt thp. ci thin tnh hnh tiu th s ri Barbados, chng ti mong rng cng ngh chit xut v ch bin s ri Barbados s c pht trin. In order to improve the consumption situation of Barbados cherry, it is expected that technology for extraction and processing of Barbados cherry be developed. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Ch bin hoa qu l lnh vc u tin hng u trong k hoch pht trin ca tnh. Thc vy, a dng ha cc sn phm t s ri Barbados bng vic pht trin cng ngh ch bin lad thch ng v ph hp vi k hoch pht trin ca tnh v cc chnh sch pht trin cng nghip. ng thi, UBND tnh Tin Giang c k hoch np n xin chng nhn chun quc gia v quc t v an ton v sinh thc phm cho cc mt hng nng nghip trng yu ca tnh (2009 2014), v s ri Barbados c xem nh mt trong nhng sn phm trng yu . [3] Tc ng kinh t - x hi mong i:: Hin ti, th trng trong nc i vi tri cy ti v cc sn phm t s ri Barbados cha
Barbados cherry

12

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

pht trin do s kh khn trong qu tr nh v n chuyn v bo qun cng vi s thiu ht cng ngh ch bin. Tc ng d kin t qu trnh nghin cu cch ch bin s bao gm vic nng cao kh nng tiu th s ri Barbados bng nhng sn phm cng nghip mi (nh ru, bt khuy, mt, v.v) c ng nh lm bnh n gi ca s ri, gp phn gip nng dn trng s ri ci thin cuc sng. [4] Tc ng cng ngh mong i: S pht trin cng ngh ci thin sn lng chit xut v cht lng sn phm trong qu trnh ch bin s ri Barbados s mang li nhiu li ch i vi qu trnh ch bin nc hoa qu khc. [5] Nhng vn khc: H thng phn phi cn c pht trin tiu th sn phm trn th trng. ng thi chings quyn tnh cn h tr v qung b v tip th i vi sn phm.

T-3. Cng c b sng bng phng php ng ct b tng [1] S liu v cc vn tn ti: Hu ht cc tnh thnh ca Vit Nam u nm trong khu vc Chu th sng Mekong pha Nam hoc Chu th sng Hng pha Bc. Ti nhng khu vc ny, chng ta thng tm thy t st mm vi dy ca tng t ny t khong 4 n 40 mt. Trong nhng nm gn y ti Tin Giang, dc ca ng l, b sng, p v b tn ph bi thin tai (i) nh p lc nc ngm lm h hi dc, s xi mn b sng do sng v dng n c; v do con ngi (ii) nh s rung ng ca cc my mc hoc giao thng ng sng, cng trnh xy dng, cc hot ng nng lm nghip cng nh hng n lng nc ngm vo t. Nhiu loi tng, tr, tng bao c s dng bo v s vng chc ca dc. Thc vy, hin nay chng ti ang tm ki m gii php cng ngh mi cho vic cng c b sng v s pht trin bn vng ca nhiu c s h tng trong khu vc xung quanh. Phng php cng c t, gi l phng php trn su, thng c p dng i vi nhng tng t mm trong khu vc ng bng do ph sa bi p nh l khu vc BSCL. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Sng ngi ng vai tr c t yu i vi giao thng ng thy v vng t dc
Banks of river with heavy water transportation

13

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

b sng cng c s dng nhiu lm ni canh tc nng nghip, sn xut thy sn cng nh l cc khu vc dn c. Xi mn b sng c th dn n thm ha m chng ta i mt trong nhiu nm. Cc bin php nhm gim thiu ri ro v cc thm ha tim tng hin nhin l u tin hng u ti tnh Tin Giang v y l khu vc b thit hi nng nu c thm ha v mi trng xy ra. Nhng bin php ny rt quan trng bo v v cng c b sng cc hot ng sn xut cng nghip ti khu vc ny c din ra sun s. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: Cng c b sng s gp phn vo s an ton ca giao thng thy v cc h dn sng dc b sng v gip nng chun kinh t - x hi ca ngi dn a phng. [4] Tc ng cng ngh mong i: Nghin cu ny s tm hiu s cng c dc ca sng bng phng php ct b tng; tm nghin cu l thuyt v ct b tng n v nhm ct b tng c ng xung theo phng ngang; m phng v phn tch bng phn mm v cc th nghim trong phng th nghim; xc nh chu k st l ca b sng v a ra xut v dc ca cc cng trnh h tng dc b sng; nghin cu v nh hng ca thy triu v mc nc sng cng c cc ct b tng. Cng ngh pht trin mi c th c p dng cho nhiu khu vc dc cc b sng thuc BSCL.

T-4. Pht trin cng ngh thch hp tinh lc, nn v tr kh biogas trong container [1] S liu v cc vn tn ti: Ngnh chn nui ca Tin Giang c nh gi l pht trin nht ti khu vc BSCL vi hn 6 triu gia cm v khong 600,000 con heo lai siu tht hng nm. Vi ngun cung di do, tn dng ph thi t chn nui s gip bo v mi trng v ng thi s to ra tc ng kinh t tch cc. Ngun cung cp in hn ch thng xuyn xy ra ti khu vc thnh th c th gii quyt bng cng ngh biogas. Ti Tin Giang, nhiu h gia nh s dng b biogas quy m nh nhm s dng cht thi t gia sc. Hin ti, biogas c s dng nh l nhin liu gia nh, l c th dng cho vic si m v nu n vi quy m gia nh cng nh ch y my pht
Container of bio gas at a household

14

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

in. Tuy nhin, vi cng ngh hin nay, chng ti cha th tr v nn biogas vo bnh vn chuyn n ni khc bn hoc s dng. Khi khng c s dng, kh gas s b thot v nguy him cho con ngi ln mi trng v n s gp phn to nn hiu ng nh knh. V n cha c tinh ch nn mi hng hc ca biogas cng l mt vn nghim trng. Mc tiu ca nghin cu, da trn nhng nghin cu trc y v nhng cng ngh sn c trn th gii, pht trin cng ngh ph hp tinh ch (lc), nn v tr kh biogas phc v cho sn xut nng nghip ti Tin Giang v nhng tnh ln cn trong khu vc BSCL. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Chnh sch pht trin hin hnh ca tnh ch trng vo m rng cc ngnh cng nghip, thng mi v dch v trong thc y s gia tng gi tr ca cc sn phm trn mt mu t nng nghip. Theo k hoch pht trin tnh, ngnh chn nui c khuyn khch m rng. Hn na, vic tn dng nng lng ti to c l mt trong nhng chnh sch c bn ca Chnh ph Vit Nam. Chnh ph ang dn quan tm n s s dng hiu qu ca biogas v s pht trin ngun nng lng l vn cp bch ca quc gia. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: Hu ht cc tri nui heo ti Tin Giang c duy tr quy m h gia nh, do cng ngh tinh lc v nn biogas mc ph hp s tc ng trc tip n kinh t h gia nh. Khuyn khch sn xut biogas c ng c th hn ch vic vt b cc cht thi t chn nui. [4] Tc ng cng ngh mong i: Cng ngh mi s gp phn lm tng vic s dng nng lng ti to c, v gim s nh hng ca nng lng ha thch. Khi c tinh lc, mi hi ca biogas s c loi b v vy biogas c th c s dng cho nhiu mc ch khc nhau. Thm vo , biogas tinh lc s tng thi gian s dng v s n nh ca my pht in.

T-5. Nghin cu v tc ng ca dng chy v yu t mi trng ca b c [1] S liu v cc vn tn ti: Ti n Giang c nhiu khu vc nh bt thy sn t nhin vi sn lng cao. Trong nhng nm gn y, tnh pht trin cc sn phm t c da trn, tm s v nhng loi thy sn c gi tr khc. Nui c bng b ni trn sng Tin c thit lp v pht trin hn 10 nm trc. Hin nay, a bn tnh Tin Giang c hn 1,300 b nui c vi tng th tch s dng khong 110,000m3, vi sn lng hng nm t t 10,000 n 15,000 tn. Nhng hot ng ny 15

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

mang li c hi vic lm cho hn 3,000 ngi nng dn lm vic cho cc b c ny v hn 10,000 cng nhn lm vic trong lnh vc dch v v hu cn. Tuy nhin, nhim mi trng trong khu vc nui trng ang gia tng l iu ng quan ngi v gy ra do cc cht thi cng nghip t cc khu cng nghip, h thng cng, giao thng v cc hot ng nui trng thy sn khc. Cc bnh v c tng ln do cc vn v mi trng v s gia tng mt b c. t c s pht trin n nh v bn vng cho khu vc, chng ti rt cn nhng nghin cu c bn v mi trng nui trng thy sn v a ra nhng bin php kh thi bo v mi trng nc trong khu vc theo h thng nng cao ngh nui c b mt cch chuyn su. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Nh nu trong k hoch pht trin tnh, ngh c l mt trong nhng ngnh ngh u tin hng u ca tnh Tin Giang v cc tnh khc trong khu vc BSCL. m bo s pht trin bn vng ca ngh c l nhu cu bc bch ca cng ng a phng. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: Nghin cu d kin s gp phn cng c s pht trin ca kinh t nui trng thy sn trong tnh v m bo c hi vic lm cho nhng lao ng lm vic trong lnh vc ny. Thm vo , sng MeeKong c s dng khng ch cho ng nghip m cho c nng nghip. Thc vy, cc bin php ngn chn/kim sot nhim ngun nc v gn gi ti nguyn nc qu gi s c nhng tc ng kinh t - x hi tch cc n cc thnh phn kinh t. [4] Tc ng cng ngh mong i: Nghin cu s tm hiu v mt nui c trong b v khong cch gia cc b trong mt khu vc nui nht nh.

T-6. Nghin cu v tc ng ca dng chy sng/bin i vi ngh nui nhuyn th v tm cc gii php bo v khu vc nui trng ti tnh Tin Giang [1] S liu v cc vn tn ti: Nui nhuyn th trn cc n ct hoc bi bi b t u xut hin t hn 15 nm nay. Hin ti, c hn 2,300 ha dnh cho ngh ny vi sn lng hng nm t t 20,000 n 25,000 tn. V hn ch v con ging v c s h tng nn vn cn hn 3,000 ha tim nng cha c s dng nui. Ngnh nui trng ny to c hi vic lm cho ngi dn a phng: hn 2,000 lao ng trc tip v hn 10,000 nhn cng cho cc khu dch v v hu cn. Ngnh ny cn gp phn gim ngho cho nhng cng ng sinh sng dc khu 16

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

vc b bin, c bit l 2 huyn G Cng ng v Tn Ph ng. pht trin bn vng khu vc nui trng trong tng lai, chng ta cn c nhng nghin cu c bn v mi trng, dng chy sng/bin, bi lng v mt th nui. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Ngh nui trng thy sn l mt trong nhng ngnh cng nghip ch yu trong k hoch pht trin tnh. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: Bng cch nng cao s bo v khu vc nui trng, s pht trin kinh t thy sn ca tnh s c cng c v hy vng gii quyt vic lm cho hn 15.000 ngi. [4] Tc ng cng ngh mong i: Cng ngh mi s c pht trin to ra cc gii php bo v nhuyn th trong khu vc bin G Cng, v mi trng nc trong khu vc nui trng ca tnh s dng bn vng ngun li theo ng tiu chun cho php ca y ban Qun l Hng hi (MSC) (Tiu chun MSC l tiu chun m ngnh thy sn phi tha mn c cp php).

17

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

5.2

Tnh An Giang

(1) S liu Kinh t - X hi An Giang l tnh nm pha Ty Nam ca Vit Nam, trong khu vc BSCL gia hai con sng Ti n v Hu. y l i m u ca sng M Kong ti Vit Nam v c ng bin gii vi Cambodia di 95 km. Tng din tch t nhin ca tnh An Giang l 3.536 km2, chim 1,05% din tch Vi t Nam v 8,71% din tch vng BSCL. Dn s ca tnh l 2,210 triu ngi bao gm 50,99% ph n v 49,01% nam gi i; dn s thnh th chim 28,25% v nng thn chim 81,75%.

Mc tiu tng qut ca nh hng Pht trin n nm 2010 l ci thin nng sut ca lc lng lao ng bng vic thc hin cc ngnh cng nghip v ch bin cng ngh cao, to iu kin cho An Giang h i nhp vo nn kinh t th gii. C th ghi nhn rng s pht trin ca kinh t An Giang gn lin vi cc bin php bo v mi trng v ti nguyn thin nhin nhm thc y s pht tri n bn vng. Nhng kha cnh ch cht ca chnh sch pht trin cng nghip ca tnh An Giang nh sau: Quy hoch u t vo cc khu cng nghip v pht trin cc lng ngh truyn thng cng vi vic bo v mi trng. Thc y m rng sn xut nng nghip; khuyn khch cc cng ty va v nh tip nhn cc cng ngh mi ci thin cht lng sn phm; h tr c nhn v cc h gia nh pht trin bn vng, gii quyt vic lm v gim ngho i. Quy hoch vic nui trng thy sn chuyn dng bng cch ng dng cc phng thc cng nghip (nui trng thy sn cng nghip); xy dng h thng thy li cho vic nui c, bao gm: thit lp h thng cp nc v cng rnh m bo vic bo v mi trng and y mnh s pht trin bn vng; thc n cng nghip; pht trin c phm m bo tiu chun cht lng c xut khu. Ngn chn nhim mi trng, gi gn v ci thin mi trng ti cc khu vc b nh hng; thc hin cc d n ci thin mi trng v x l cht thi; x pht nghim khc cc x nghip v cng ty gy nhim mi trng nghim trng (nn kt ni vn ny vi cc d n bo v ti nguyn v mi trng) Nghin cu v pht trin cy trng v chn nui vi nng sut v cht lng cao v thuc tr su v bnh ph hp vi iu kin sinh thi ca tnh. Thc hin o to ngun nhn lc ngn v di hn ph hp vi s pht trin cng ngh.

Vi quy m hin nay ca cc hot ng cng nghip, vic ch bin cc sn phm nng thy sn t c s pht trin ch yu v xut khu v tng thu nhp ca tnh. Nm 2008, tng din tch dnh cho nui tr ng thy sn t 4.100 ha, bao gm 2.100 ha nui c. Nng sut t 400.000

18

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

tn vo nm 2008, bao gm 398.400 tn c. C da trn (c tra v basa) t tng cng khong 340.000 tn, tng 123.000 tn so vi nm ngoi v tng nhiu nht so vi nhng nm gn y. Do vic nui c con tng ln nn vic sn xut c ging cng tng ng k, c tnh khong 650 triu con c (chim 39.5%). Xut khu nm nay t 751 triu la M, bao gm go (461.000 tn vi gi tr251 triu la), Sn phm thy sn xut khu (190.000 tn vi gi tr 423 triu la), v rau qu xut khu (7.900 tn vi gi tr 7,1 triu la). (2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng A-1. Nghin cu v s dng bn lm phn bn compost [1] S liu v cc vn tn ti: Hin nay ti tnh An Giang, c khong 1.700 ha dnh cho khu vc nui trng thy sn (100 ao c v 14 nh my ch bin c da trn). Trong qu trnh nui trng, cc ao h ny thi mt lng ln bn (hoc bn c) t c da trn ra cc con sng, knh rch v ng rung, iu ny gy mi nguy v nhim mi trng. Cc cht thi t ao c s chy vo cc con sng v knh rch gy thit hi n mi trng xung quanh. D n JICA-HCMUT (giai on 1) thc hin tiu d n v x l nc thi, trong nguyn nhn gy ra nhim
Ao nui c

c phn tch v a ra cc bin php x l v cc cng ngh nh phng php x l sinh hc hiu kh v pht tri n thm mt s phng php khc. Tuy nhin, bn c t cc ao c vn cn l mi quan ngi v mi trng. Tht cn thit tm kim cc bin php tn dng bn c n y sn xut phn hu c dng cho nng nghip v cc hot ng chn nui. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: Nu bn thi t ao c c th chuyn ha thnh phn compost and bn cho nng dn, ngnh ngui trng thy sn cng c th thu li t hot ng ny. Tn dng nhng nguyn liu ny sn xut s to thu nhp v gim mi quan ngi v x l cht thi. Bin php hiu qu cho s nhim mi trng ny s h tr su pht trin ngnh thy sn trong tnh ni ring v khu vc BSCL ni chung. [4] Tc ng cng ngh mong i: 19

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Mong rng cng ngh s to ra phn bn hu c t bn c ca cc ao c s c pht trin.

A-2. Xy dng h thng sy kh m hnh dnh cho ch bin thc phm truyn thng [1] S liu v cc vn tn ti: C 29 lng ngh truyn thng ti tnh An Giang. Tnh cam kt h tr cho s pht trin bn vng ca cc sn phm truyn thng ti vng nng thn tnh An Giang nhm to vic lm v thu nhp n nh cho cng nhn. Mt s sn phm truyn thng ca An Giang: (1) Bnh phng np ti Th x Ph M, Huyn Ph Tn, vi quy m sn xut hin ti ca 250 h gia nh vo kho ng 50-80 kg np mi ngy; v (2) c kh ti Khan Bnh, huyn An Ph, khong 47 h gia nh s n xut khong 2 2,5 kg c nguyn liu. Nhng sn phm ny c bn ti cc ch trong tnh An Giang v nhng tnh ln cn trong khu vc BSCL. i vi c kh, Cambodia cng l mt th trng n nh cho sn phm ny. Tuy nhin, quy trnh sn xut cn ph thuc nhiu vo lao ng ph thng v sn xut ngoi tri, v iu ny nh hng n nng sut v tiu chun v sinh trong qu trnh ch bin thc phm. Thc vy, u t vo thit b sy cho bnh phng v c cung nh thit b ng gi s gp phn m bo v sinh an ton thc phm ca sn phm v hiu qu sn xut. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Tnh An Giang ti p nhn chnh sch pht trin v bo v cc lng ngh truyn thng, v y mnh vic chuyn i c cu kinh t theo hng cng nghip ha v hin i ha. Nhiu lng ngh c duy tr v pht trin, thu ht lc lng lao ng a phng v lc lng lao ng nng ng nghip theo thi v. Do , s pht trin h thng sy kh m hnh l ph hp vi k hoch pht trin ca tnh. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: y mnh hot ng cc lng ngh c th gp phn to vic lm cho dn ngho a phng v tng sc mua ca dn s, trong khi tn dng c ngun nguyn liu sn c ti a phng.
Sn xut c kh ti h gia nh

20

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Cc sn phm ti nhng lng ngh ny l c sn ca An Giang, v tng nng sut v mc v sinh thc phm s nng cao hn na tnh cnh tranh ca cc sn phm ny. [4] Tc ng cng ngh mong i: Thit b dnh cho quy m gia nh ho c nhm sn xut c hy vng s hin i ha qu trnh sy kh.

A-3. Tm kim chui vi khun ph hp cho vic ch to phn bn t ph phm nng nghip [1] S liu v cc vn tn ti: Canh tc nng nghip l mt trong nhng hot ng kinh t chnh yu ca tnh An Giang. Hng nm, ph phm t nng nghip hu ht b thi ra sng ngi v knh rch, kt qu l s nhim mi trng nghim trng, c bit l nhim ngun nc. Chnh quyn tnh dng mt s ngun ng k (ti chnh v nhn lc) gii quyt vn ny. Mc d nhng sn phm trn c gi tr kinh t cao i vi mt s lnh vc nh lm phn compost nhng ngi dn a phng khng c nhng k thut cn thit x l chng. Thc vy, cc p lc v bo v mi trng tnh ngy mt tng ln gy cn tr n s pht trin ca cng ng a phng ni chung. Cn phi tm cch thu li t cc sn phm ny cho ngi dn a phng v bo v mi trng. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Chnh quyn tnh An Giang tip nhn K hoch hnh ng v Mi trng hng nm, v pht trin phn bn hu c t cc ph phm nng nghip l ph hp vi K hoch hnh ng ny cng nh k hoch 5 nm ca tnh v bo v mi trng. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: Hin ti, nng dn a phng ch s dng cc loi phn ha hc cho canh tc. Hu ht nhng loi phn ny c nhp ngoi v gi c ngy cng tng. Phn hu c c gi thp hn v an ton vi sc khe ca con ngi hn, do n to ra tc ng kinh t - x hi mong mun. chng li cc vn nhim mi trng, cn phi nng cao s pht trin kinh t a phng. [4] Tc ng cng ngh mong i: M hnh sn xut phn bn compost s c pht trin, v nhn rng n cc ngng dn a phng. Vi khun ph hp nht cho qu trnh to phn compost bng ph phm s c pht hin v nng dn s s dng rng ri loi phn bn ny.

21

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

A-4. Ch bin v bo qun thch da da [1] S liu v cc vn tn ti: Da l mt trong nhng cy trng chnh gip xa i gim ngho ti khu vc BSCL vi tng din tch trng dnh cho loi cy ny l 22.500 ha v sn lng hng nm t 337.000 tn. Tuy nhin, vic ch bin da li khng n nh v hiu qu. Borassus flabellifer (Da Palmyra chu hoc da mt) l loi cy c sn sinh trng trong khu vc du lch i ni ca th x Chu c, tnh An Giang. Loi cy ny tp trung ch yu ti cc huyn Tnh Bin v Tri Tn vi s lng khong 10.000 cy v c ch yu khai thc sn xut ng tht nt v du da, nhng cm da cha c tn dng to ra cc gi tr kinh t v cng nghip. Hin ti, cm da c sn rt nhiu nhng khng c thit b sn xut cc sn phm t nguyn liu ny, v n ch c bn di hnh thc nguyn liu ti vi s lng t cho cc du khch. Do , a phng vn cn nhu cu m rng tiu th ngun nguyn liu da di do sn c ny v a dng ha cc sn phm ch bin t da to ra c sn mi cho th x du lch Chu c, tnh An Giang ni ring v cho Vit Nam ni chung. C ngh rng nn s dng da v da lm nn mt loi bnh c sn thng qua h thng ch bin hin i. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Pht trin sn phm mi nh l c sn ca tnh s ph hp vi k hoch pht trin tnh vi mc tiu tm ngun u t vo vic ch bin cc sn phm nng nghip y mnh xut khu v tiu th ti a phng. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: C mt s nhm dn tc thiu s sng trong khu vc trng da v vic phatr trin sn phm mi t cy c sn ny s ci thin i sng v gim ngho cho ngi dn trong khu vc ny. Nguyn liu th hin ang d tha s sn sng cho vic tiu th, do s gim ng k nhim mi trng. [4] Tc ng cng ngh mong i: Cc tc ng cng ngh d kin l: (1) xc nh cc gi tr v gic quan v b mt ca cm da khi ngm vo dung dch NaHSO 3 ; (2) xc nh s phn b cm da, cc gi tr v cc sn phm i vi nng ng; (3) xc nh t l gia cht carrageenan v pectin nh hng n cc gi tr b mt v gic quan ca thnh phm; (4) xc nh nhit nu v brix cui cng nh hng n b mt v cht lng ca thnh phm; v (5) xc nh phng thc tit trng v thi gian bo qun.

22

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

A-5. Sn xut Gelatin t da c da trn [1] S liu v cc vn tn ti: Sn lng da c da trn (tn khoa hc l Pangasius hypophthalmus hoc gi l c da trn) thi ra sau khi ch bin vo khong 300.000 tn mi nm ti khu vc BSCL. Hu ht chng c s dng lm thc n gia s c v x ut khu nh l nguyn liu th. Kt qu l gi tr kinh t ca n rt thp so vi mong mun. Tri li, gelatin c xem l mooth trong nhng ngun quan trng i vi thc phm v m phm. Tuy nhin, da cc hin c xut khu sang Trung Quc v Hng Cng vi gi rt thp trong khi gelatin li c nhp vo Vit Nam nh l sn phm nhp khu. Nu cng ngh c sn, vic ch bin c da trn ti Vit Nam s tng gi tr v tnh cnh tranh trn th trng quc t. Da c chim 1 0 % c th c v c hm lng protein rt cao (80%) bao gm c gelatin (chim 16% ca da). Ni cch khc, 1,6% ca c c th c s dng nh gelatin. Gelatin t da c c th c dng lm thc phm, m phm, dc phm v th y. Hin ti, chit sut gelatin t da c c cht lng cao hn i vi sn phm cng loi chit sut t tht. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: An Giang l nh cung ng c da trn ln nht nc, vi tng sn lng khong 600.000 tn mi nm. Vic m rng ngnh ch bin c d a trn vi cng ngh mi v chit sut gelatin lun song hnh trong k hoch pht trin ca tnh v pht trin ngnh c lun l u tin hng u. Thm vo , vic tn dng da c, ngnh cng nghip ny c th c gim thu cho vic gii quyt cht thi t c. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: Ca da trn c sn xut ch yu ti 5 tnh thuc khu vc BSCL. Cng ngh mi v chit sut gelatin s c tc ng ln n cc tnh ny ni chung. Tc ng d kin s bao gm tng trng v gi tr kinh t ca da c da trn, gim lng gelatin nhp khu, v gim thiu nhim mi trng.
Nh my ch bin c da trn

23

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

[4] Tc ng cng ngh mong i: S kt hp cc cng ngh khc nhau trong lnh v c ch bin c s c pht trin. Mong rng collagen t da v xng c da trn s c chit sut vi cng ngh s dng dung mi v/hoc chit sut siu ti hn v s c sn xut di dng nng lng.

A-6. o kh nng t lm sch ca sng Hu [1] S liu v cc vn tn ti: Sng Hu l ngun k sinh nhai ca ngi dn v ni cha cht thi chnh yu t nhiu ngun nh sinh hot, nng nghip, thy sn v cng nghip. T khi tnh cha c cc c s x l cht thi mc tp trung v phi tp trung, sng Hu hng chu s xung cp v mi trng trm trng. Kh nng t lm sch ca sng Hu cha c nghin cu v tm hiu. Kt qu l rt kh quy hoch cc hot ng trong khu vc vi s cn nhc v mi trng hp l. Phng php tip cn khoa hc trong vic quy hoch cc hot ng trn b sng ny cn thiu. Mt s tc ng tiu cc c theo di nh ng cha c nghin cu chi tit. Thc vy, chng ti ngh tin hnh nghin cu v kh nng t lm sch ca sng Hu i vi nhim nc, bng vic iu tra cc d liu c bn v cc ngun cht thi v cht lng nc sng, tin hnh cc th nghim ca vic t lm sch ngun nc trong phng th nghim, m hnh ha kh nng ca dng sng v xut cho vic quy hoch cc hot ng. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Chnh quyn a phng tnh An Giang thng qua K hoch Hnh ng v Mi tr ng hng nm. Nghin cu v c ch t lm sch ca sng Hu nm trong k hoch ny cng nh k hoch bo v mi trng 5 nm ca tnh. Thm vo , nghin cu s gip chnh quyn a phng iu chnh v xc nh k hoch pht trin tnh. Do , s l tc ng n c kinh t vi m v v m ca tnh An Giang v lu di. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: Nhiu hot ng ti tnh An Giang c lin quan n iu kin mi trng ca sng Hu. Tm hiu v kh nng ca dng sng s mang li li ch cho kinh t a phng. [4] Tc ng cng ngh mong i: Cc cng ngh s c nghin cu v pht trin tm hiu hn na v c ch t lm sch ca sng Hu bng cc mu nc th, qun l nc v cc th nghim v x l.

24

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

5.3

Tnh ng Nai

(1) S liu Kinh t - X hi

Tnh ng Nai nm trong khu vc ng Nam B, pha ng ca TP H Ch Minh, v l khu vc pht trin kinh t trng im ca min Nam Vit Nam. Tnh rt di do v ti nguyn rng, m granit, xy dng, t st, cao lanh, puzzolan, ct, si, v.v. v c cc nh u t ln ca nc ngoi ch v u t vo mt s lnh vc nh ng tu, ch bin thc phm v cc ngnh cng nghip ch to k t khi Vit Nam bt u m ca thu ht u t nc ngoi trong thp k 80.

GDP (theo gi tr hp l) Thnh phn cng nghip v xy dng Thnh phn dch v Nng, lm v thy sn Tng cng
Ngun: Website tnh ng Nai

n v: t ng 2007 24.833 (58%) 12.997 (30%) 5.206 (12%) 43.036 (100%) 2008 31.182 (58%) 16.964 (31%) 5.709 (11%) 53.855 (100%)

Vo nm 2010, tnh ng Nai t mc tiu tr thnh tnh cng nghip trong khu vc kinh t trng im pha Nam v tng gp i GDP tnh trn u ngi so vi nm 2000. Mt s thnh t trng yu ca k hoch pht trin nh sau. Tn dng tt c c hi, vt qua mi thch thc duy tr n nh chnh tr Pht trin cc ti nguyn mt cch ti a v nng cao tnh cnh tranh theo qu trnh hi nhp kinh t quc t v gp phn y mnh cng nghip ha v hin i ha t nc Ch trng n pht trin cng nghip v cc th mnh ca a phng, v ng dng cc thnh tu khoa hc cng ngh nhm tho mn cc nhu cu x hi v cng nghip m bo tng trng kinh t cao v bn vng thng qua vic lin kt pht trin kinh t vi cng bng x hi v bo v mi trng sinh thi. Thnh phn cng nghip 2008 Khi thc khong sn v vt liu xy dng Ch bin nng sn thc phm May mc v da giy 355,5 (6%) 1.448,7 (24%) 1.177,7 (20%) n v: t ng 2009 356,5 (6%) 1.459,8 (24%) 1.198,5 (20%)

25

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Ch bin g Sn xut giy v cc sn phm t giy Ha cht v cao su Ch to my in v in t Nng lng v nc

408,8 (7%) 168,4 (3%) 731,5 (12%) 834,9 (14%) 726,4 (12%) 105,4 (2%)

410,1 (7%) 176,2 (3%) 737,2 (12%) 853,5 (14%) 768,4 (12%) 110,2 (2%)

Tng cng 5.957,4 (100%) 6.070,4 (100%)

Ngun: TNG QUAN KINH T - X HI THNG 1/2009 Website tnh ng Nai

Gi tr c tnh ca sn xut cng nghip trong thng 1/2009 l 6.070,4 t ng (gi c nh nm 1994), chim 6,6% so vi k hoch v tng 1,9% so vi cng k nm ngoi. Cc chnh sch pht trin cng nghip ca ng Nai ch trng vo nhng kha cnh sau: Ch bin hng nng sn nh ht iu, cotton, ng ma, thuc l, thc n gia sc, v.v. Pht trin cng nghip c kh cho vic c gii ha nng nghip v nng thn Thc y sn xut cc sn phm xut khu, bao gm hng nng sn, thc phm v cc sn phm truyn thng khc Nm 2007, din tch t dnh cho nng nghip chim 363.195 ha vi hn 1,6 triu nng dn. Nng nghip tnh ng Nai pht trin theo khu vc chuyn canh, do sn xut khi lng ln hng nng sn. Thm vo , cc loi cy cng nghip nh c ph, cao su, ma ng, bng vi, sn, bp, u nnh, thuc l, iu, v cy n tri, v.v. tha mn nhu cu ca ch bin cng nghip.

Mt trong nhng chin lc pht trin ca tnh l GAP (quy trnh nng nghi p tt) nhm m bo an ton, v iu kin v mi trng sn xut cht lng. C ngha l cc iu kin sn xut ny nh tnh cht mt s tiu ch v thc phm an ton v sch m bo khng c thuc tr su cn st li trong sn phm trn th trng v khng gy tn hi n sc khe ngi tiu dng. GAP c tin hnh d trn cc yu t ca a im sn xut, loi t, phn bn, nc, v s dng thuc tr su, thu hoch, ng gi, tr, v sinh ng rung v vn chuyn trong qu trnh sn xut vi nhng mc ch c bn ca vic xy dng v pht tri n nng nghip bn vng. GAP hng n vic cung cp thc phm an ton cho ngi tiu dng, tin hnh cc quy nh san ton i vi nng dn/nh sn xut, v bo v mi trng. (2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng D-1. Ci thin sn lng nm auricularia spp bng vic cng c cht lng v s lng sn xut

26

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

[1] S liu v cc vn tn ti: Ti tnh ng Nai, c khong 25 lng v phng chuyn v trng nm, v c bit l loi nm c sn xut trn quy m rng. Sn xut nm t o nn nhiu vic lm v ci thin ng k i sng ca nng dn. Hn 20 nm trc, c khong 1.393 h gia nh trng nm (vi khong 9.000 nhn cng) trong 25 lng v phng nu trn v sn xut hn 30.000 tn nm ti (5.000 tn sn phm kh) hng nm, 80% trong s l nm auricularia dnh cho xut khu ch yu sang th trng Trung Quc, Nht Bn, Nga v M. D vi nhng s liu trn, tim nng v gi tr ca vic trng nm vn cha hon ton c pht trin v vn thc hin vi quy m gia nh nh l theo cc phng thc truyn thng. Quy m sn xut S h gia nh t hn 50,000 gi i vi mt v thu hoch Gia 50.000 n 200.000 gi i vi mt v thu hoch Hn 200.000 gi i vi mt v thu hoch TNG CNG
Ngun: D liu do S KHCN tnh ng Nai cung cp

Sn xut nm ti ng Nai

343 (43,4%) 436 (55,1%) 12 (1,5%) 791 (100%)

ng Nai c tim nng v trng cc loi nm nh auricularia spp. (thng c gi l nm Mc nh ), volvariella volvacea (nm rm), pleurotus spp. (Nm Bo ng), flammulina velutipes (nm Kim chm), v ganoderma spp. (nm Linh chi). Tuy nhin, cha c c s sn xut v qun l c th hng dn cch s dng ht nm trong sn xut thc tin. Nhng nm gn y, ngnh cng nghip ny b suy gim v sn lng nhng khng r l do v n nay vn cha khi phc c sn lng nh ban u. Ht nm dng cho sn xut hin nay c t thp k 80, v thc vy nhu cu pht trin loi ht mi c cht lng l rt cn thit. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Ch bin hng nng sn v thc phm l mt trong nhng ngnh cng nghip u tin ca tnh ng Nai, c bit vi quan im ca Quy trnh Nng nghip tt (GAP) ch trng v bn vng mi trng, knh t v x hi i vi cc quy trnh trn nng tri sn xut thc 27

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

phm cht lng v cc hng nng sn phi thc phm. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: K sinh nhai ca cc h dn trng nm s c cng c bng cng ngh mi ci thin nng sut. Xy dng trung tm pht trin ht nm ti tnh ng Nai v cc khu vc ln cn. Gim cc ht nm km cht lng ci thin sn lng thu hoch. Xy dng cc lng sn xut nm c quy hoch cng c th trng nm ngi nng dn sn xut nm c th ci thin cuc sng. Vi s pht trin kinh t - x hi hin nay, mt s siu th trong cc thnh ph quan tm cc mt hng t nm sy kh, p mui hoc ng gi vi mc gi khong t 50.000 n 150.000 ng / k, v vy y l sn phm a thch ca th trng ni a v xut khu. [4] Tc ng cng ngh mong i: Hy vng rng gii php cng ngh sinh hc, sn lng ca nm s c ci thin v cng c. Cht lng sau khi thu hoch hy vng s cao hn d s lng ht nm s dng ngang bng hoc t hn hin ti.

D-2. Cc cng ngh bo v mi trng trong qu trnh sn xut cao su [1] S liu v cc vn tn ti: Ngnh cng nghip cao su l mt trong nhng ngnh cng nghip trng im ca tnh ng Nai vi hn 15.000 cng nhn lm vic trn hn 40.000 ha n in cao su. Tuy nhin, nc thi v mi hi thi ra t cc nh my ch bin cao su gy ra cc vn nghim trng n ngi dn v mi trng xung quanh. Qu trnh ch bin cao su t nhin hi mt lng ln nc, cc ha cht hu c v ha hc. Mi tn cao su c sn xut s thi ra khong 20-30 m3 nc thi vi nhim cao (cha cc cht BOD, COD, NH 3 -N...). Vic thi ra ngun nc thi vi nng nitrogen cao gy ra cc vn mi trng lu di v nghim trng. ng thi, nc thi
Wastewater reservoir of a rubber factory

cha sulphate hm lng cao gy ra mi kh chu. Mi ny s lan ra trn din rng n cc

khu vc xung quanh nh my v nh hng nghim trng n cng ng dn c ln cn.

28

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Cng ty ch bin cao su hng u c tn gi DONARUCO (Cng ty Cao su ng Nai) c 4 nh my sn xut ti 3 huyn trong tnh, nhng phi gim 50% nng sut hot ng ca mt trong s nhng nh my trong 3,5 nm nay do s phn ng t pha cng ng dn c ln cn. Nh my ca DONARUCO ti huyn Long Thnh sn xut nha m v vng cao su vi tng cng sut khong 30 tn kh/m3 v 30 tn t/m3 hng ngy. T khi qu trnh ch bin s dng ha cht H 2 SO 4 , mt hp cht c th lm hng my v gy mi hi, gy ra nhng vn mi trng nghim trng. Cng ty u t kinh ph ln vo nh my x l nc thi do cng ty nc ngoi lp rp ti nh my ch bin ti nhng n nay vn cha c hiu qu trong qu trnh x l nc thi. C 2 vn : (1) mi t qu trnh c c t nhin ca nha m c v h hp to khi; v (2) x l nc thi t qu trnh sn xut vng m. V y l vn chung i vi ngnh cng nghip sn xut cao su Vit Nam m cn l vn i vi cc quc gia trong khu vc ng Nam khc nh Malaysia v Thi Lan, nn dy l tc ng ng k nu c th tm ra c gii php cho vn trn. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Cng nghip cao su l mt trong nhng ngnh cng nghip quan trng v c trin vng nht ca tnh ng Nai, gn nh ph hp vi k hoch pht trin ca tnh. [3] Tc ng kinh t - x hi mong i: Sn phm cao su nm trong s nhng mt hng xut khu hng u vi li nhun cao ca Vit Nam. Tc ng kinh t - x hi c th s lan rng khng ch ti tnh ng Nai m cn i nhng nhng tnh c ngun ngnh cng nghip da trn ngun nguyn liu ny. C tim nng to ln pht trin ngnh ny lm tng gi tr thng d. [4] Tc ng cng ngh mong i: Chng ti mong mun tm ra phng th c x l nc thi v kim sot mi hi hiu qu, 29

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

v lm cho nc thi c th c ti s dng cho mc ch ti tiu. [5] Cc vn khc: Bi v cc vn mi trng trong qu trnh sn xut cao su l vn lau di, nn cn thi gian di xc nh v tm ra cc gii php cng ngh ph hp. Chng ta c th xut thc hin nghin cu chung vi cc quc gia sn xut cao su nh Malaysia v Thi Lan.

30

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

5.4

Tnh Bnh Dng

(1) S liu kinh t x hi Tnh Bnh Dng th uc vng ng Nam Vit Nam, gip vi pha Bc Tp. H Ch Minh. t ai ca Bnh Dng ph h p vi sn xut nng nghip, mt trong nhng lnh vc pht trin quan trng ca tnh. Bn cnh , Bnh Dng cng l ni t lnh cho nhng cng ty sn xut ln. Bnh Dng c 13 khu cng nghip vi tng din tch hn 5700 hecta t khng dng (bao gm c nhng khu c quy hoch lm khu cng nghip), m nhng khu vc ny khng dnh cho sn xut nng nghip. Hin ti, Bnh Dng nhn c nhiu vn u t nc ngoi.

nh hng pht trin t nay n 2010 Hng chin lc pht trin ca tnh Bnh Dng chnh l tp trung khai thc li th v v tr a l, c s h tng cng nghip, v ngun lc u t nc ngoi. Mt s mc tiu ch yu t nay n nm 2010:

- Tc tng GDP - C cu GDP + Cng nghip - xy dng + Dch v + Nng-lm-thy sn Ngun ti nguyn ca a phng Gia cm: 2.058.000 con Gia sc: 10.000 (tru); 47.300 (b); 306.000 (heo)

11-12% 60% 30,8% 9,2 %

Rng: tng din tch rng cn 18.527 hecta; Khu vc c din tch ln nht l rng phng h ni Cu. Rng t nhin hin cn l rng ti sinh, phn b ri rc pha Bc tnh Bnh Dng.

Ti nguyn khong sn: C nhiu loi khong sn, c bit l khong sn phi kim loi, c ngun gc magma trm tch. y l ngun cung cp nguyn liu cho nhng ngnh cng nghip truyn thng v th mnh ca tnh nh gm s, vt liu xy dng, khai khong.

(2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng B-1. H thng my pht nng lng n g c t trong s dng nhin liu biogas trong chn nui heo

31

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

[1] Nhng vn tn ti: S gia tng s lng gia sc v gia cm Bnh Dng cng nh cc tnh pha Nam u c chung mt vn nn: gy nhim mi trng nghim trng ( nhim t, nc, v khng kh). Trn bnh din khc, cht thi trong chn nui gia sc v sn xut nng nghip c th c chuyn sang dng kh gas sinh hc, dng cho nhiu mc ch khc nhau. V d: kh gas sinh hc dng cho vic nu nng v chiu sng, l nhin liu sch cho ch bin tr, lu tr tri cy, p trng g. Kh gas sinh hc c s dng chy my pht in, cung cp in ngc li cho tri chn nui heo. C th ni, tn dng cht thi thu v kh gas sinh hc l mt vic nn c quan tm v y l h ng i thc tin gip hn ch nhim v s dng ngun nng lng ti to. Cng ngh kh gas sinh hc c bit n v pht trin Vit Nam t nhng nm 1960. Tt c cc m hnh s dng biogas v vic khai thc c kim chng; tuy nhin, m hnh c s dng rng ri li l m hnh biogas nh - kiu h gia nh, vi kch thc 1-50m3 cc vng nng thn. Bnh Dng, biogas c sn xut
Sn xut biogas ti tri chn nui heo

vi quy m ln tri nui ln, c s dng cho nu n v thp sng, nhng vic s dng biogas cho my pht nng lng l gii hn. Cng ty Gia Nam s dng biogas lm nhin liu vn hnh my pht in t nm 2007, vic lm ny gip cng ty ti t kim c gn 55 triu ng chi ph cho in mi nm, do vic chuyn i t nng lng in sang nng lng t biogas Cc vn thng gp ca th h in biogas (1) Bi v thnh phn ca biogas bao gm c hai thnh phn ha l, nn cc thit b lc v x l ca biogas cung cp nng lng cho h thng my pht nng lng c ci tin (2) nh hng ca thnh phn v thuc tnh biogas i vi hot ng ca ng c v cc tham s vn hnh cn phi c kim tra kho st. (3) Tn s u ra ca my pht in ng c t trong cn c nghin cu ngun in u ra n nh hn (khng ph thuc vo lng ti) Do , vic ci tin h thng my pht nng lng s dng biogas ph hp vi quy m nng tri ln l iu cn thit. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh:

32

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Theo k hoch nh hng pht trin chung ca tnh Bnh Dng cho t i nm 2020 c chnh ph chp thun nm 2007, t l sn phm chn nui s tng t 37% nm 2010 ln 42% vo nm 2015 v 46% vo nm 2020. Vi lng ln nng tri chn nui nh hin nay ti Bnh Dng, t nh c li th v tim lc khi kt hp pht trin kinh t v bo v mi trng. Vi cc nhn ny, pht trin h thng biogas c lin h su sc vi k hoch pht trin ca a phng. [3] Tc ng kinh t x hi mong i: Biogas l ngun nhin liu gn nh min ph v h thng c thit k hot ng bng cc nguyn vt liu c sn trong nc ti cc khu ch. H thng my pht in gp phn tit kim chi ph s dng cc loi nng lng khc, ng thi bo v mi trng khi vn nn nhim. iu ny s kch thch kinh t a phng, c bit l khu vc nng thn ca a phng, khng l thuc vo khon u t ln. [4] Tc ng cng ngh mong i: i vi thit b lc v x l, v y l b phn kh phc tp, nn vic x l thnh phn cht thi bng phng thc ha hc cn c p dng chn/kim sot kh c hi. Vt th cha biogas sch nn c lp t sao cho cung cp lng kh n nh vn hnh ng c my pht nng lng. Vic sa i h thng cung cp biogas c k vng s n nh H thng cung cp biogas sau khi iu chnh hy vng s cho tn s ng nht, to s n nh cho ng c, thit b in t ca my pht. Hn na, y l tim nng m rng vic s dng biogas cho cc trang tri ln v / hoc cc h gia nh nng thn bng cch s dng biogas nh mt nhin liu ti ch t cc cht thi.

B-2. H thng x l nc thi cho h gia nh/khu dn c vi cng ngh chi ph ph hp v t tiu chun an ton mi trng quy nh u t mt nh my x l nc tp trung cho khu vc vng ven s km kh thi v ngun kinh ph hn hp, khng cho xy dng, lp t, vn hnh, bo dng, cng nh l o to ngi c tay ngh iu khin h thng. V vy, xut a ra l cn c m hnh x l gn nh vi cc nguyn vt liu sn c ti a phng v x l nc nhim vi chi ph thp. M hnh c th lp t h gia nh hoc cng ng (quy m 10 h gia nh). [2] K hoch pht trin thch hp ca a phng: Theo nh k hoch pht trin cng nghip v a bn ca tnh, vn mi trung ca Bnh Dung c xc nh l u tin hng u.

33

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

[3] Tc ng kinh t x hi mong i: Cng ngh phn cp x l nc thi vi chi ph thp s em li li ch cho cng ng a phng cng vi vic nng cao nhn thc v bo v mi trng. Do vic lm ny d kin s ng gp ci thin vic pht trin bn vng a phng. [4] Tc ng cng ngh mong i: H thng x l nc thi quy m nh s c pht trin vi chi ph thp, sn xut i tr, v c th tng thch vi nhiu cp nc thi.

34

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

5.5

Tnh Lm ng

(1) S liu kinh t x hi Lm ng l mt tnh thuc vng ni, ta lc khu vc pha Nam ca vng Cao nguyn Vit Nam. t ai v kh hu ca Lm ng rt thch hp cho trng trt sn xut nng nghip. t ai Lm ng c nhiu loi th nhng, trong t feralit vng nu chim t trng cao, l thnh phn quan trng ca cu to t, thch hp cho vic trng cy cng nghip lu nm. Sn phm nng nghip l ngun nguyn liu c bn cho pht trin cng nghip ch bin v dch v. Cy nng nghip ch lc ca tnh Lm ng bao gm c ph, ch, rau c, v hoa.

Tng sn phm trn a bn (theo gi thc t)

n v: triu ng So snh 2007/2006 (%) 124,0 124,4 126,4 124,8 Su thng u nm 2008 1.719.936 1.202.875 2.029.369 4.952.180

Ngnh
Nng nghip Lm nghip Thy sn Cng nghip Xy dng Dch v

Nm 2007 5.806.204 2.260.361 3.577.601 11.644.166

Tng cng

Din tch canh tc mt s cy ch lc

n v: hec-ta ( ha)

Cy trng C ph Tr Rau c Hoa

Din tch rng

Nm 2000 124359 21616 18879 962

Nm 2005 117,538 25,535 29,378 2,270

Nm 2007 124,262 26,039 -

n v: hec-ta (ha)

Rng t nhin Rng trng

Nm 2005 565797.6 56585.5

Nm 2007 558,221.6 64,096.7

S pht trin nhanh v hiu qu trong sn xut nng nghip v ang ng gp cho s pht trin n nh kinh t ca a phng, c bit l s pht trin nng nghip v lm nghip, tng t c cho s qu trnh cng nghip ha v hin i ha nng thn ca tnh. nh hng pht trin v lnh vc nng nghip ca a phng l s tp trung vo vic ng dng thnh tu khoa hc cng ngh nng cao nng sut v cht lng cy trng vt nui. Theo kt qu iu tra thm d, tnh Lm ng c 25 loi khong sn, trong c b -xt, betonite, cao lanh, diatomite v than bn v i tr lng ln, c kh nng khai thc quy m cng nghip. Bauxite mine Lm ng c tr lng khong 1.234 triu tn, cht lng qung kh tt

35

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

(hm lng Al2O3: 44 -45% Fe2O3: 22,7-23,6%, Si2O3: 2,1%, TiO2: 3,7%); Cao lanh

Lm

ng c tr lng khong 520 triu tn, cht lng tt; Bentonite c tr lng trn 4 triu tn, cht lng rt tt; Than bn Diatomite c pht hin ti nhiu im, nhng m i Lo (Bo Lc) l c kh nng khai thc cng nghip vi tr lng 8,5 triu m3.

Trn c s tim nng v nguyn liu, theo hng pht trin cng nghip ch bin nng-lm-khong sn, sn xut hng tiu dng v phc v du lch, tnh Lm ng tin hnh quy hoch 2 Khu cng nghip ti Ph Hi-c Trng v Lc Sn-Bo Lc nhm thu ht cc nh u t trong v ngoi nc n Lm ng.

(2) Nhu cu cng ngh hin ti a phng L-1. Chit tch cht Taxol t l cy thng dng trong ngnh dc [1] Nhng vn tn ti: Mt loi thng Taxus Wallichiana Zucc c tn thy rng thuc cao nguyn Lang Bian, tnh Lm ng. Taxus Wallichiana c nu tn trong Sch Th gii, l loi c nguy c b tuyt chng. Loi thng ny c ch a Taxol, mt loi cht c s dng trong iu tr bnh Ung th. Theo cc chuyn gia ca Trung tm Dc liu Lm ng ti Lt, c hai loi thng Vit Nam, mt loi min Bc v mt loi Lm ng. Loi thng Lm ng l loi cy kh nh, nhng hm lng Taxol cao (0.04%) so vi loi thng min Bc. Lm ng l mt trong vi khu vc t i ca chu cn loi thng ny. Loi cy tng t cng c tm thy Php v cht chit tch Taxol c thng mi ha, nhng loi cy trng ny Vit Nam ch mi c trng trong giai on th nghim. Trong phng php ha tr ung th
Canh tc cy thng Lm ng

hin nay, c hai loi thuc ph bin v s dng hiu

qu trong iu tr ung th bun trng, ung th v, ung th phi, dit t bo ung th; mt l Taxol c pht trin t phn t Paclitaxel hot ha ca Cng ty Bristol Myers Squibb (Hoa K), v Taxotere c pht trin t phn t Docetaxel hot ha ca Cng ty Sanofi-Aventis (Php). C hai loi cht ny u c chit xut t v cy v l cy thng

36

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

, mang v nhng ngun thu khng l cho cc hng sn xut. Ti Vit Nam, ch tnh ring Bnh vin Ung Bu, s tin chi mua bit dc t Paclitaxel v Docetaxel ln t i 19 t ng. Vi gi thuc nh hin nay, th hng sn xu thuc c cng gc l v cng cn thit, em li ngun li v cng to ln cho ngnh cng nghip dc phm. Thng thng, 1kg l thng chit xut c 20mg Taxol v gi 1mg Taxol trn th trng th gii hin nay l 4,87 la M. V vy, vic pht trin cng ngh chit xut Taxol t l cy thng trong giai on hin nay l cn thit ngnh dc c th sn xut c thuc tr ung th. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: S Lm nghip T. Lm ng ang trin khai bin php bo v ngun thng qu him. a phng c k hoch nng cao nhn thc ca ngi dn v loi thng v lp trm bo v rng, phng trnh cht ph lu rng. Nu nhng nghin cu chit tch Taxol thnh cng, a phng s cng c chnh sch v bin php bo v v pht trin vic canh tc rng thng . Hin ti, din tch thng ti Lm ng ch khong 200 ha, nhng y l loi cy d trng, c th nhn ging bng cch chit cnh hoc cy m. [3] Tc ng kinh t x hi mong i: Nu c th sn xut Taxol ti Vit Nam, chng ta c th mong i mt tc ng to ln v mt kinh t x hi, bao gm: (1) to hng i mi cho ngnh dc Vit Nam, (2) to thm vic lm v tng thu nhp cho ngi dn a phng c vng nguyn liu thng , v (3) tng che ph rng v gim t nn ph rng. [4] Tc ng cng ngh mong i: Cng ngh chit tch ph hp c pht trin, bao gm sn xut th nghim, iu chnh cho ph hp, la chn phng php v cch tip cn cng ngh chit xut ti u nht.

L-2. Chit xut cc cht c gi tr cao t cc ph phm ca qu trnh ch bin tr (caffein v Polyphenol) [1] Nhng vn tn ti: Qu trnh ch bin tr thnh phm tiu dng trong nc v xut khu hu ht tn thu c ht nhng li ch ca l tr mang li. Tuy nhin, trong qu trnh v l tr, c mt vi ha cht c tc dng tt ch o c th b loi b nh Polyphenol bao gm Flavanols (Catechine), Flavandiols, Flavonoids, v axit Phenolic. Theo mt s nghin cu, Polyphenols c coi l cht chng Oxy ha, s dng lm nguyn liu phc v cng

37

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

nghip dc phm, m phm v thc phm. Cng ngh hin nay ti Vit Nam cho php thu c 2.0-2.1% caffein v 7-8% Polyphenol t l ch ti. Cc nh my ch bin tr cn c cng ngh tin tin nhm chit tch c cc tinh cht c li ny t dch tr chy ra trong cng on v l tr; dch tr sau c th cung cp cho cc cng ty sn xut dc phm hoc ng dng trong ngnh ch bin thc phm. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Tnh Lm ng hin c ngun nguyn liu di do t cc nng trng trng tr Bo Lc v cc khu vc ln cn. [3] Tc ng kinh t x hi mong i: Thay v phi b i dch tr, cc c s ch bin s tn dng c ngun li ca n to ra thm c nhng sn phm c gi tr khc, tng thm doanh thu m ch cn u t vo cng ngh, khng tn chi ph cao cho u t my mc. Tc ng kinh t x hi mong i nht l gi tr cy ch c nng cao, ngi dn a phng chm lo pht trin cy ch, to thm cng n vic lm nng cao i sng. [4] Tc ng cng ngh mong i: Cng ngh ch bin, chit tch catechin v caffeine t l tr c ti u ha. [5] Nhng vn cn cn nhc: Vic chit tch dch tr cn c p dng th im trc xem xt phn ng t th trung tiu th trc khi a ra cc kin ngh v gii php cng ngh ph hp cho ngnh cng nghip ny.

L-3. X l bn trong qu trnh sn xut Alumin [1] Background and existing problems: [1] Nhng vn tn ti: Bn l hn hp bao gm cc cht nh st, mangan... v mt lng nh xt d tha t qu trnh trung ha, tch qung Alumin. tch c 1 tn nhm t qung b-xt, lng bn c tnh kim thi ra mi trng vo khong 1,5 tn. y l mt loi cht thi c nguy c e da mi trng rt ln. Bn c kch thc rt nh, nh hn 1 m. Do m bn thi kh d pht bi vo khng kh, v gy nhim. Nu tip xc thng xuyn vi bi ny s mc phi mt s bnh v da v mt. Nc thi t bn tip xc vi da s gy tn thng da, n da, mt nhn, kh rt,

38

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

sn si, chai cng, nt n, au rt v.v. nhim ngun nc ngm cng l vn nghim trng khi mt lng ln bn c gi di lng t cho thi gian di. Bn s pht tn mi hi thi, v kh ha hc lm nhim v n mn cc vt liu V vy, nghin cu pht trin cng ngh x l bn , tm c phng php tn dng bn lm nguyn liu cho cc ngnh sn xut/ch bin khc. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: K hoch pht trin 5 nm ca Vit Nam (2006-2010) c cp n vic khai thc qung m v cng nghip ch bin, c th l u t khai thc hn hp qung b-xt nhm vi cng su 600.000 tn/nm phc v cho xut khu. B Ti Nguyn v Mi trung khng nh vic tip cn cc cng ngh mi bin bn t cht thi c hi thnh ngun nguyn liu cho cc ngnh cng nghip khc l mt hng i ng n cn thc hin ngay, v lm tht tt trn tinh thn sng to con nh ngho nhng hiu qu cao. [3] Tc ng kinh t x hi mong i: Nu cng ngh khai thc bn c pht trin, n s to cho ngnh cng nghip pht trin, ng thi gim tnh trng nhim mi trng khu vc chung quanh sn xu ch bin B-xt sn xut Nhm ti Lm ng, to ra nhng sn phm cng nghip mi v nng cao thu nhp. [4] Tc ng cng ngh mong i: Vi cng ngh x l ph hp, hiu qu bn sau khi x l s thn thin hn vi mi trng. [5] Nhng vn cn cn nhc: Vic khai thc v ch bin qung B-xt bt c ni u trn th gii cng phi i mt vi mt s vn v nhim. Cn c thi gian v chi ph ln gii quyt vn ny.

L-4. Phng php x l nc thi nh my ch bin c ph nhn theo cng ngh t [1] Nhng vn tn ti: Ch bin c ph theo cng ngh t i h i u t ln vi cng ngh phc tp cho ton b h thng x l nc thi. Nc thi ny khng nhng c tc ng v mi, m cht thi cn cha cc cht thi rn, hm lng cht hu c cao (v c ph b nt, lp nhy ht c ph b my nh tan), gy nhim c v thnh phn l ha ca nc (nc b mt v nc ngm).

39

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Quy trnh ch bin c ph theo cng ngh ny cn mt lng nc rt ln phc v tng cng on ch bin nh ra, phn loi, xt ti, nh nht, ra nht... Theo Tp on Thi H a, cng ty hng u v ch bin v xut khu c ph nhn, 85%-90% cht thi trong qu trnh sn xut c ph l v ht c ph, y l cht thi rn, c th chuyn thnh phn bn, v khong 10% cht thi cn li l nc bn. Hin ti, cng ty cn c th p ng ng tiu chun quy nh ca nh nc v mc nhim cho php, nhng v lu di, khi cng ty m rng sn xut, cn phi tnh n mt h thng x l nc thi tt hn. y l nhu cu pht trin h thng x l n c thi cho cng ngh ch bin dng t. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: iu kin kh hu v t ai Lm ng, vng Ty Nam cao nguyn Vit Nam rt thun li cho vic trng v ch bin c ph. Tnh c phng n nh hng pht trin cho n nm 2010 dnh cho pht trin nng nghip v cng nghip ch bin. Ngnh cng nghip ch bin khi pht trin cn phi kt hp thm vi mt s cng c bo v mi trng. V vy, vic pht trin h thng x l nc thi cho vic ch bin c phn l ph hp vi k hoch pht trin ca a phng. [3] Tc ng kinh t x hi mong i: Vic pht trin phng thc x l nc thi s gim thiu c tc hi ca ngun nc thi trong qu trnh sn xut ch bn c th, m bo mi trng sng cho khu dn c ln cn. [4] Tc ng cng ngh mong i: Nc thi trong qu trnh ch bin t sau khi qua x l s c tn dng cho ti tiu v lm phn bn phc v cho nng nghip.
Nh my ch bin c ph v b cha nc thi

40

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

L-5. Chit xut tho dc t tho mc cho ch bin nc gii kht [1] Nhng vn tn ti: Cy thu c hay tho dc l nhng nguyn liu tt cho sc khe, phng chng bnh tt v h tr iu tr bnh. Nhu cu v cc loi sn phm ny ngy cng cao v c xu hng gia tng. Mt khc, ngi tiu dng thch dng tr tho mc di dng tin dng nht: tr ti lc, tr ha tan u ng lin, vin si, vin nn vi hm lng m c hn, v ct gi c lu hn. T. Lm ng, c nhiu nh vn trng atis v kh hu v th nhng ca vng thch hp cho vic trng atiso. iu c bit hn l ti Lt, ngi nng dn Lt pht trin k thut trng v sn phm ca nng dn Lt c cht lng cao hn sn phm trng min Bc. Atis l cy thuc c truyn, c t rt lu trn th gii. Atis c th dng nu n, nhng v c v ng nn cy c dng lm tr tho dc, y l mt trong nhiu loi c sn ca Lt, Lm ng. Cng ty Thi Bo, mt trong s cc cng ty sn xut tr tho dc ti Lm ng, pht trin nhiu loi sn phm tr Atis vi nhiu dng khc nhau, dng bt, dng cht lng c c nhng vn gi c
Atis (trn) v tr ti lc Atis (di)

dc tnh ca Atis cng nh l mi thm v v c trng. Tuy nhin, vic chit tch cha thnh cng v sau qu trnh chit tch, v ca tho dc cng ng hn. V th, cng ty phi i mt vi vn k thut trong quy trnh ch bin, l pht trin cng ngh chit tch d c c sn phm tr tho dc tin dng v c ngi tiu dng a chung. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Tn dng li th v ngun tho dc ti tnh nh, kt hp vi k hoch pht trin ca a phng v xu hng pht trin nng nghip. [3] Tc ng kinh t x hi mong i:

41

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

Vi li th v kh hu, thuc khu vc cao nguyn vi ngun tho dc phong ph, a phng c tim nng pht trin v m rng mng li kinh doanh cc sn phm chm sc sc khe cho ngi tiu dng quan tm trong nc v quc t. Pht trin cng ngh s h tr kinh t a phng thc y m rng din tch trng v ch bin. [4] Tc ng cng ngh mong i: Cng ngh mi s gip gi li cng dng, mi v ban u v khng thay i tnh cht ca tho mc trong sut qu trnh sn xut. [5] Nhng vn cn cn nhc: Nhu cu th trng v lu di cn c kim chng, cn c sn phm vi thng hiu ph hp p ng nh cu th trng.

L-6. Pht trin cng ngh ng gi tr tho mc [1] Nhng vn tn ti: Hin ti, tr tho mc c tiu th ch yu dng th, hoc dng ti lc thng thng. Tr dng th c u im l gi c hng v t nhin, nguyn cht nhng li khng tin li, c bit l trong iu kin x hi cng nghip hin nay. Tr ti lc thng thng ch cha c mt lng nh, c bit kh khn i vi tho mc chng n cao sau khi ch ng gi khi lng 2g/ti. Packing is done with a packing machine, but the fault rate is quite high. In case of Thai Bao Company, the fault rate of packing machine is 5% with a person to watch and correct, or 20% if no person to watch. As a result, some of the bags do not meet the requirement on the weight of tea to be contained. V vy, nhu cu v mt thit b vi cng ngh ng gi nng cao kh nng cnh tranh ca sn phm khi tiu th th trng ni a v th trng xut khu. [2] K hoch pht trin thch hp ca tnh: Sn xut tr l mt trong nhng ngnh sn xut cng nghip ca tnh Lm ng, a
ng gi tr ti lc

nc. Loi nguyn liu ny phi thng qua ch bin mc nht nh, v thng ch

42

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

phng ni ting vi nhiu loi tho mc phong ph. Vic ci thin quy trnh ch bin vi cng ngh ng gi tin tin c tc ng n k hoch pht trin chung ca tnh. [3] Tc ng kinh t x hi mong i: Cng ngh ng gi mi s tha mn c nhu cu dng tr ti lc ci thin sc khe mt cch tha ng v chnh s tin dng s lm tng thm sn lung tiu th. Ngnh cng nghip ch bin tr s thay i c b mt vn c, cnh tranh c trn th trng th gii. [4] Tc ng cng ngh mong i: Tr tho mc ng gi va vn vi chun kch thc tr. Cn nhc v mt tin dng, ti tr dng thp s c pht trin, v khi lng tiu th tr ti lc dng ny s tng ln. Bao b ng gi s c chn la sao cho c th nhn thy c tr v tho mc trong ti tr. [5] Nhng vn cn cn nhc: Th trng tiu th cn c kim chng.

6. Hot ng trong thi gian ti Da vo nhng kinh nghim v kt qu ca Kho st Nhu cu thc hin nm 2009, cc hot ng sau c xut v do HCMUT thc hin vi Phng Quan h i ngoi ng vai tr iu phi trng yu, v vi s gip t Nhm d n JICA cho D n SUPREM-HCMUT. [1] Tin ca d n v lch nghin cu ca nm sau s c thng bo rng ri ti HCMUT - Sinh vin cao hc c th xut kin v tham gia vo cc d n mi a phng - Cn b ging dy ca trng c th t lin h trc tip vi a phng v xut cc d n sau ny da trn cc nhu cu k thut cng ngh ca a phng. ng thi, cc cn b ging dy mun tin hnh hp tc nghin cu trong nm ti phi hp vi Phng Quan h i ngoi ln k hoch kho st nhu cu tt hn. [2] T chc hi tho gii thiu cc hot ng ca d n - Cc hi tho trong khun kh d n s c t chc ti cc tnh nhm gii thiu cc hot ng ca d n n cc cn b v cng ty ti a phng v tho lun cc vn lin quan n d n. Tin ca hp tc nghin cu t 1 ( c chn trn c s kt qu kho st) s c thng bo v nhng nhu cu k thut cng ngh tn ti cung nh cc nhu cu nghin cu tim nng s c tho lun. Cc ngh t cc a phng s gip gii quyt v ng dng vo cc hot ng d n mt cch hu dng nht. - Cc hi tho ti trng i hc gia cc nhm hp tc nghin cu nn c t chc

43

BO CO KHO ST NHU CU A PHNG 2009

nhm tm hiu cch p dng m hnh nghin cu o to (RBE) mt cch hiu qu nht ti HCMUT. [3] Tip tc kho st nhu cu t cc tnh Tin Giang, An Giang, Bnh D ng, ng Nai v Lm ng cho cc ti hp tc nghin cu trong nm ti - Phng Quan h i ngoi s yu cu cc tnh nu trn cung cp danh mc cc vn k thut cng ngh cn c gii quyt. xc nh cc nhu cu nghin cu tim nng c th c tin hnh thc hin trong t 2 nm 2009/2010, kho st s b s bt u t thng 10 nm 2009 vi danh mc cc vn k thut cng ngh tn ti. - Phng Quan h i ngoi s thng bo cc vn trn n cc khoa lin quan v t chc cc chuyn kho st n cc tnh cho cc ging vin ca HCMUT, v cc vn trn s c tm hiu su hn v cc ging vin s a ra cc xut nghin cu. Theo ngh th tt nht nhm kho st nn bao gm cc cn b ca cc khoa lin quan. Nhm d n JICA s h tr Phng Quan h i ngoi trong qu trnh kho st. - Phng Quan h i ngoi s thit lp v duy tr lin h thng xuyn gia HCMUT v 5 tnh nu trn.

44