Professional Documents
Culture Documents
Vt l hc thi Hy Lp ha:
1. Nguyn nhn xut hin thi Hy Lp ha
Alexandros i l Quc vng th 14 ca nh Argead Vng quc
Macedonia (336 323 TCN), v c xem l mt trong nhng v t lnh thnh
cng nht trong lch s, ngi chinh pht gn nh ton b th gii m ng
bit trc khi qua i; ng thng c xem l mt trong nhng nh chin
lc qun s v i nht trong lch s. Tip sau khi thng nht cc thnh bang
Hy Lp c i, Alexandros chinh phc ch Ba T, bao gm c Tiu ,
Syria, Phoenicia, Gaza, Ai Cp, Bactria v Lng H v m rng bin cng
ch ca ng n xa tn Punjab. Nhng cuc chinh pht ca ng m u cho
nhiu th k nh c v thng tr ca ngi Hy Lp trn nhiu vng t xa xi,
mt giai on c gi l thi k Hy Lp ha, thi k m cc quc gia xung
quanh a Trung Hi c t chc theo khun mu ca nn vn minh Hy Lp
c i.
2. Nn tng khoa hc cho thi Hy Lp ha
Nm 13 tui Alexandros i theo hc Aristotle, mt trit gia ni ting
ngi Hy Lp. Aristotle hun luyn Alexandros v mi mt nh thut hng
bin v vn hc v gi ln cc s thch ca cu ta trong khoa hc, y khoa v
trit hc. ng cho xy dng ti Alchxandria, mt thnh ph ln ca sng
Nin mt trung tm khoa hc ln vi mt th vin gm 70 vn cun sch chp
tay, i thin vn, vin bo tng cc b su tp ng thc vt. Cc nh khoa
hc c tr cp hon ton tp trung vo vic nghin cu. Hu nh tt c
cc nh khoa hc thi u c quan h trc tip hoc trao i th t vi
Alchxandria, ni tr thnh trung tm khoa hc th gii.
3. Nhng nhn vt tiu biu cho thi Hy Lp ha
a. Euclid (330 275 TCN), sinh Athena, c hong Ptolemy I mi v
lm vic Alexandria, mt trung tm khoa hc ln thi c trn b bin a
Trung Hi. ng c mnh danh l "cha ca Hnh hc". C th ni hu ht
kin thc hnh hc cp trung hc c s hin nay u c cp mt cch
c h thng, chnh xc trong b sch C s gm 13 cun do Euclid vit ra, v
cng l b sch c nh hng nht trong Lch s Ton hc. Ngoi ra ng
cn tham gia nghin cu v lut xa gn, ng c-nic, l thuyt s v tnh
chnh xc. Thi Euclid, nhng kin thc ton hc ca Hy Lp cn rt tn mn.
Euclid l ngi h thng ha nhng kin thc thnh mt b sch ton hc