Kinh nghim gii ton quang hnh hc KINH NGHIM GII TON QUANG HNH HC Bng 1: Mt s c !

!" c#$ n% t&' () t%*+ ,-n% % t. /TKHT0 c im ca nh Stt Khong cch t vt n thu Tht ha o knh(d) !"ng chi#u ha ng$%c chi#u &o v'i vt 1g$%c chi#u 1g$%c chi#u 1g$%c chi#u !"ng chi#u 1g$%c chi#u ('n h)n ha nh* h)n vt+

, 2 5 9 <

-t . /t 0a Tht thu knh d324 Tht d624 Tht d:4 ;o 4:d:24 Tht

1h* h)n 1h* h)n 78ng ('n h)n ('n h)n

Bng t1'ng s2c% g 2' ,%'$ /T1$ng11345GK 67t 8- 90 c im ca nh Stt Khong cch t vt n thu knh(d) !"ng chi#u ha ng$%c chi#u &o v'i vt 1g$%c chi#u 1g$%c chi#u 1g$%c chi#u !"ng chi#u 1g$%c chi#u khoa t$)ng ?i ('n h)n ha nh* h)n vt+

Tht ha o

-t . /t 0a Tht thu knh 2 d324 Tht 5 d624 Tht 9 d:4 ;o < 4:d:24 Tht N%7n :;t: 7ng t=ng h%> t/ong &ch gio thBm vCo t/$Dng h%> d624E Bng <: Mt s c !" c#$ n% t&' () , Khong cch t vt n thu Tht ha o knh(d)

1h* h)n 1h* h)n 78ng ('n h)n ('n h)n @ nh$ng khAng

t%*+ ,-n% =%>n ,? /TK@K0 c im ca nh !"ng chi#u ha ng$%c ('n h)n ha chi#u &o v'i nh* h)n vt vt !"ng chi#u !"ng chi#u 1h* h)n 1h* h)n ,

Stt

, 2

d:4 d64

;o ;o

Kinh nghim gii ton quang hnh hc 4:d:24 ;o !"ng chi#u 1h* h)n d624 ;o !"ng chi#u 1h* h)n d324 ;o !"ng chi#u 1h* h)n Lh@n nC t/ong &ch gio khoa khAng M> NngO tu nhiBn ?i v'i tng ?i t$%ng hPc &inh ta nBn M> Nng /Qi &au R t=ng h%> kin thScE Q+$ %$ (ng t1An t$ cB t%! 1Ct 1$ t%A" "t s 6*n D s$+: $10 E 6F t%*+ ,-n% % t.: T nh o MuAn cng chiu vC ln hn vt khi (d:4) vC t/ong khong nC nh M'n h)n vt khi vt tin cCng 0a thu knhE G n% t%7t: (uAn ng$%c chi#u M'n h)n vt khi (4:d:24) vC nh* h)n vt khi (d324)O nh cCng nh* khi vt cCng 0a thu knhE $<0 E 6F t%*+ ,-n% =%>n ,?: T (uAn cho nh o nh hn vt vC nh cCng M)n khi vt cCng 0a thu knhE (0 C2c (H t7= 8 An I+$n Jn , Jn t%Kc %?n% %Lc MNc M$ 6D cOng t%Kc ! 2= P.ng t1'ng "On 67t 8- =%Qn I+$ng %?n% %LcR @%Qn nHS g C= %Lc s n% nT" MNc "t s cOng t%Kc cU (n ! 2= P.ng 8H" (H t7= tV 8+7n %'c t1Tc ng% W" tV 8+7nR @%Qn nHS g 2' 6 An nAn t1?n% c% J+ D t Jt , W" t%X g $n t%A" =%Qn s n% ng c%' t Jt P&SR Y @%Qn tV 8+7n: BH 1:UVt thu knh hVi tW cR tiBu cX 4E t mVt vt I7 t/$'c thu knhO cho I7 vuAng gRc v'i t/Wc chnhO cch thu knh mVt khong HI 3 4E a) -Y nh IF7F ca vtE N) t HI 6 dO HIF6 dFE !hSng minh hai cAng thScZ
A[ B [ = AB [ vC , , , = + 4 [

5 9 <

7\J ]J;JZ $0Z[ n% A\B\ c#$ 67tR 7 J IF

GF K I G H 7F

SF

(0H$ t$" g 2c 6+Ong OA\B\ 6H OAB cB "t gBc n%Ln (]ng n%$+:
A [ B [ !A [ = = AB !A [

(,)

TS gic HI7J MC h^nh N^nh hCnh( v^ cR I7__HJO 7J__IH) cR mVt gRc vuAng MC gRc IO v MC h^nh ch` nhtO vC cho taZ HJ6I7E 2

Kinh nghim gii ton quang hnh hc Ta Mai cR tam gic vuAng GFIF7F Qng dang v'i tam gic GFHJ nBnZ

A [ B [ A [ B [ " [ A [ !A [ !" [ = = = (2) !# AB " [! " [!

T (,) vC (2) &u /aZ

A [ B [ !A [ !A [ !" [ = = AB !A !" [

bo RZ HIF E HGF6HIF E HI c HGF E HI HGFEHI 6 HIFEHI c HIFEHGF da Z 4d 6 dFd c dF4 d4 T dF4 6 ddF !hia c hai v >h$)ng t/^nh nC cho tch PP\^ ta $%cZ

$ + [$
da Z

[$ = [$

[ [$

, , , = + $ [
BH <:UVt thu knh hVi tW cR tiBu cX 4E t mVt vt I7 t/$'c thu knhO cho I7 vuAng gRc v'i t/Wc chnhO cch thu knh mVt khong HI : 4E a) -Y nh IF7F ca vtE N) t HI 6 dO HIF6 dFE !hSng minh hai cAng thScZ

A[ B [ = AB

vC

, , , = 4 [

7\J ]J;JZ a) -Y nh IF7F ca vtE 7F

7 5

Kinh nghim gii ton quang hnh hc K GF H I GG IF

N)eft c> tam gic Qng dang HIF7F vC HI7 cho taZ

A [ B [ !A [ = = AB !A

(,)

TS gic HI7J MC h^nh N^nh hCnh( v^ cR I7__HJO 7J__IH) cR mVt gRc vuAng MC gRc IO v MC h^nh ch` nhtO vC cho taZ HJ6I7E Ta Mai cR tam gic vuAng GFIF7F Qng dang v'i tam gic GFHJ nBnZ

A [ B [ A [ B [ " [ A [ !A [+ !" [ = = = (2) !# AB " [! " [!

T (,) vC (2) &u /aZ

A [ B [ !A [ !A [+ !" [ = = AB !A !" [

bo RZ HIF E HGF6HIF E HI T HGF E HI HGFEHI 6 HIFEHI T HIFEHGF da Z 4d 6 dFd T dF4 d4 gdF4 6 ddF !hia c hai v >h$)ng t/^nh nC cho tch PP\^ ta $%cZ

$ [$
da Z

[$ = [$

[ [$

, , , = $ [
BH _:UVt thu knh >hhn k^O cR tiBu cX 4E mVt vt &ng I7 t t/$'c thu knhO t/Bn t/Wc chnh vC vuAng gRc v'i thu knhO cch thu knh mVt khong HI6dE a) -Y nh ca vt tao N.i thu knhE 9

Kinh nghim gii ton quang hnh hc N) ]Pi dF6HIF MC khong cch t thu knh n nh IF7FE !hSng minh hai cAng thScZ

A[ B [ = AB
7\J ]J;JZ

, , , vC = 4 [

7 J 7F GF K H IF G I

N)eft c> tam gic Qng dang HIF7F vC HI7 cho taZ

A [ B [ !A [ = = AB !A

(,)

TS gic HI7J MC h^nh N^nh hCnh( v^ cR I7__HJO 7J__IH) cR mVt gRc vuAng MC gRc IO v MC h^nh ch` nhtO vC cho taZ HJ6I7E Ta Mai cR tam gic vuAng GFIF7F Qng dang v'i tam gic GFHJ nBnZ

A [ B [ A [ B [ " [ A [ !" [ !A [ $ [ = = = = !# AB " [! " [! $

T (,) vC (2) &u /aZ

(2)

$ [ $

da Z dF4 6 d4 c ddF ddF 6 d4 c dF4 <

Kinh nghim gii ton quang hnh hc !hia c hai v >h$)ng t/^nh nC cho tch PP\^ ta $%cZ

$ = [$
da Z

$ [$

[$ [$

, , , = $ [
N%7n :;t: T` _ cOng t%Kc t%+ MNc %Lc s n% cB t%! tB" tTt MNc "t s n P+ng n%M s$+: Khong cch t vt (oai thu !ch tnh V Stt !Ang thSc n thu knh M'n ca nh knh(d) , d34 TKdT

, , , = + $ [

[=

E$ $ $E $

d:4

TKdT

, , , = $ [

[=

d34 d:4

TKLK

, , , = $ [

[=

E$ +$

Y @%Qn t1Tc ng% W": iua thjo dki vC &$u t@m mVt &? # thi t/lc nghimm t/ong kn thi th nghimm thXc hCnh ca S. gio dWc o Co tao Qng 1ai vC mVt &? # thi tAi th >h@n thu knh cR nhi#u NCi t> t/lc nghimm cR h^nh vY nh8m gip> hPc &inh dq t/Xc ruan h)nE -^ . rui mA nh* tAi chs $a /a mVt &? dang NCi tlc nghimm t tham kho $%c t/ong ru t/^nh ging da E C>+ 1: -t &ng I7 $%c t vuAng gRc v'i t/Wc chnh ca mVt thu knh hVi tWO Nan @u t cch thu knh mVt khong N8ng hai M@n tiBu cX 24E Thu knh &Y cho nh o t/ong t/$Dng h%> nCo &au h + !hPn chu t/ MDi pngZ IE T vu t/ Nan @uO duch vt mVt khong 4_2 Mai g@n thu knhE 7E T vu t/ Nan @uO duch thu knh mVt khong 54_2 /a 0a vtE !E T vu t/ Nan @uO duch vt mVt khong 4_2 /a 0a thu knhE bE T vu t/ Nan @uO duch thu knh mVt khong 54_2 Mai g@n vtE v

Kinh nghim gii ton quang hnh hc C>+ <: dt cho Nit chu nCo &au h MC &ai khi nRi v# tnh cht ca thu knh hVi tWE !hPn chu t/ MDi pngZ IE Tia t'i &ong &ong v'i t/Wc chnh th^ tia MR i rua tiBu imE 7E Tia t'i i rua tiBu im th^ tia MR t/u #n thwngE !E Tia t'i i rua tiBu im th^ tia MR t/u #n &ong &ong v'i t/Wc chnhE bE Tia t'i rua ruang thm th^ tia MR t/u #n thwngE C>+ _: !ho Nit S[ MC nh ca im &ng S rua thu knh hVi tWO mC [ MC t/Wc chnh ca thu knhE d*i thu knh >hi t . vu t/ nCo cho nh t/Bn+

!hPn chu t/ MDi pngZ IE t vuAng gRc v'i [ vC i rua im gi`a SS[E 7E -uAng gRc v'i !E -uAng gRc v'i bE -uAng gRc v'i [ vC i rua SE [ vC i rua S[E [ tai giao im ca SS[ v'i [E

C>+ a: Tnh cht nCo &au h MC tnh cht ca thu knh hVi tW+ !hPn chu t/ MDi pngZ IE !h"m tia t'i >hn 0a nga tai thu knhE 7E !h"m tia MR MC ch"m tia &ong &ongE !E !h"m tia MR Mmch 0a t/Wc chnhE bE !h"m tia MR Mmch g@n t/Wc chnhE C>+ b: T/$'c mVt thu knh hVi tWO ta t vt &ng I7 (I7 n8m t/ong tiBu cX)E dt chPn cch dXng nh pngE

Kinh nghim gii ton quang hnh hc

!hPn chu t/ MDi pngZ IE ! Na > n #u &aiE 7E d^nh cE !E d^nh NE bE d^nh aE C>+ c: !ho Nit S[ MC nh ca im &ang S rua thu knh hVi tWO mC 00[ MC t/Wc chnh ca thu knhE d*i thu knh >hi t . vu t/ nCo cho nh t/Bn+

!hPn chu t/ MDi pngZ IE t vuAng gRc v'i 00[ vC i rua S[E 7E t vuAng gRc v'i 00[ . khong gi`a SS[E !E t vuAng gRc v'i 00[ vC i rua SE bE t vuAng gRc v'i 00[ tai giao im ca SS[ v'i 00[E

Kinh nghim gii ton quang hnh hc C>+ 3: T/ong nh`ng t/$Dng h%> nCo d$'i h O vt I7 t t/$'c thu knh hVi tW &Y cho nh tht N8ng vt+

!hPn chu t/ MDi pngZ IE ! Na h^nh #u cho nh tht N8ng vtE 7E d^nh NE !E d^nh aE bE d^nh cE

C>+ d: -t I7 rua dWng cW ruang hPc cho nh I[7[E bWng cW ruang hPc . c"ng mVt NBn &o v'i I7 vC I[7[Edt cho Nit tnh cht nh I[7[ vC Moai dWng cW ruang hPc t/Bn MC Moai nCo+

!hPn chu t/ MDi pngZ IE I[7[ MC nh o ca I7O dWng cW ruang hPc t/Bn MC thu knh hVi tWE 7E I[7[ MC nh o ca I7O dWng cW ruang hPc t/Bn MC g$)ng c@u MQiE z

Kinh nghim gii ton quang hnh hc !E I[7[ MC nh o ca I7O dWng cW ruang hPc t/Bn MC g$)ng c@u MkmE bE I[7[ MC nh o ca I7O dWng cW ruang hPc t/Bn MC g$)ng >hwngE

C>+ 9: iuan &t h^nh vYO ht cho Nit h^nh nCo vY png+

!hPn chu t/ MDi pngZ IE d^nh NE 7E d^nh aE !E d^nh vY a vC N pngE bE d^nh cE C>+ 1e: -t &ng t t/$'c thu knh >hhn k^ &Y cho nh nh$ th nCo+ !hPn chu t/ MDi pngZ IE ;nh thtO c"ng chi#uO nh* h)n vtE 7E ;nh thtO c"ng chi#uO M'n h)n vtE !E ;nh oO ng$%c chi#uO nh* h)n vtE bE ;nh oO c"ng chi#uO nh* h)n vtE C>+ 11: Tia t'i &ong &ong v'i t/Wc chnh ca thu knh >hhn k^ cho tia MR nCo d$'i h + !hPn chu t/ MDi pngZ IE Tia MR clt t/Wc chnh tai mVt im nCo RE 7E Tia MR &ong &ong v'i t/Wc chnhE !E Tia MR i rua tiBu imE bE Tia MR cR $Dng kfo dCi i rua tiBu imE ,{

Kinh nghim gii ton quang hnh hc C>+ 1<: UVt vt I7 t mVt dWng cW ruang hPc ( MuAn MuAn cho nh o c"ng chi#u vC nh* h)n vtE d*i dWng cW ruang hPc R MC dWng cW nCo d$'i h +

!hPn chu t/ MDi pngZ IE ]$)ng >hwngE 7E Thu knh hVi tWE !E ]$)ng c@u MkmE bE Thu knh >hhn k^E C>+ 1_: !hiu mVt ch"m tia &ng i rua mVt thu knh >hhn k^O h^nh nCo vY png+

!hPn chu t/ MDi pngZ IE d^nh aE 7E d^nh cE !E ! Na h^nh #u pngE bE d^nh NE

,,

Kinh nghim gii ton quang hnh hc C>+ 1a: S[ MC nh ca S rua thu knh >hhn k^E T S vY thBm mVt tia &ng SJ n thu knh >hhn k^ th^ tia MR &Y MC tia nCo t/ong Na tia &au h +

!hPn chu t/ MDi pngZ IE Tia 2E 7E Tia 5E !E Tia ,E bE ! Na h^nh #u &aiE C>+ 1b: !R mVt thu knh ruang thm HO t/Wc chnh (K) tao nh I[7[ ca mVt vt I7 nh$ h^nh vYE ;nh I[7[ MuAn cR vu t/ khAng /a ngoCi oan GHE

!R th kt Mun nh$ nCo v# thu knh+ !hPn chu t/ MDi pngZ IE Thu knh cR th MC thu knh hVi tW hoc >hhn k^ t" thjo vu t/ ca vtE 7E Thu knh MC thu knh hVi tWE !E KhAng u t? kt Mun v# Moai thu knhE bE Thu knh MC thu knh >hhn k^E C>+ 1c: t vt &ng I7 vuAng gRc v'i t/Wc chnh ca mVt thu knh hVi tW cR tiBu cX 46,vcmE !R th thu $%c nh nh* h)n vt tao N.i thu knh nC khi t vt cch thu knh Nao nhiBu+ !hPn chu t/ MDi pngZ IE 9y cmE ,2

Kinh nghim gii ton quang hnh hc

7E ,v cmE !E y cmE bE 52 cmE C>+ 13: iua thu knh hVi tWO vt I7 cR nh MC I[7[ cR V M'n N8ng vtE d*i tiBu cX ca thu knh t/Bn N8ng Nao nhiBu+ Nit /8ng nh I[7[ cch thu knh mVt khong d[ 6 y cmE

!hPn chu t/ MDi pngZ IE 4 6 y cmE 7E 4 6 5 cmE !E 4 6 , cmE bE 4 6 9 cmE C>+ 1d: UVt vt I7 cao 2 cm $%c t t/$'c mVt thu knh hVi tWE Thu knh nC cho mVt nh tht M'n h)n vt hai M@n vC cch thu knh 5{ cmE d*i tiBu cX ca thu knh hVi tW MC Nao nhiBu+ !hPn chu t/ MDi pngZ IE ,< cmE 7E ,{ cmE !E 5{ cmE bE < cmE C>+ 19: 1g$Di ta t mVt vt I7 cch mVt NSc mCn <m vC mu?n chiu MBn mCn mVt nh tht M'n h)n vt N?n M@nE d*i >hi t mVt thu knh hVi tW cch mCn Nao nhiBu+ !hPn chu t/ MDi pngZ IE 2mE ,5

Kinh nghim gii ton quang hnh hc 7E vmE !E 9mE bE ymE C>+ <e: UVt vt I7 t t/$'c mVt thu knh >hhn k^ cho mVt nh nh* h)n vt Na M@n vC cch thu knh ,{ cmE d*i vt t cch thu knh Nao nhiBu+

!hPn chu t/ MDi pngZ IE v{ cmE 7E 9{ cmE !E 2{ cmE bE 5{ cmE 1hn 0ftZ Sau khi hPc &inh MCm 0ong cc NCi t/lc nghimm t/BnO mVt &? jm ch$a at im t?i a v^ dang NCi nC chs dCnh cho hPc &inh kh gi*iO tu nhiBn rua &|a NCi th^ a &? hPc &inh t $%c An t> vC c}ng c? kin thSc ca m^nh mVt cch v`ng vCng h)nE IZR KfT QUE iua cch da thjo nVi dung vC >h$)ng >h> nh$ t/Bn tAi th a &? hPc &inh nlm $%c kin thSc c) NnO khi ch$a da thjo nVi dung t/Bn th^ tng NCi hPc &inh >hi t^m /a cc tam gic Qng dang /Qi $a /a t~ Mm /t t?n thDi gianO mVt &? hPc &inh > dWng $%c cAng thSc
, , , = + nh$ng khi $%c h*i tai &ao 4 [

Mai cR cAng thSc t/Bn th^ khAng Nit chSng minhO i#u nC khAng h%> ME T/$'c khi $a nVi dung t/Bn vCo ging da O tAi th chs cR hPc &inh khO gi*i m'i cR th MCm $%cE dimn na O mVt jm hPc &inh cR hPc MXc t/ung N^nh c}ng cR th tX tin > dWng cc cAng thSc t/Bn gii NCi t>E TRm MaiO da hPc thjo nh`ng nVi dung t/Bn tAi th thu $%c cc kt ru nh$ &auZ T dPc &inh nlm $%c kin thSc c) Nn mVt cch chlc chlnE T > dWng $%c cho mPi ?i t$%ng hPc &inhE T Tit kimm thDi gianE T !ht M$%ng $%c nhng caoE YBng s 8 W+ t%ng ,A ,% c%M$ 2= P.ng 6H ,% g 2= P.ng c2c , Jn t%Kc t1An 6H' g ng P&S ) c2c 8F= cB "Kc %Lc t1+ng (?n%R ,9

Kinh nghim gii ton quang hnh hc ('> z_9 nm hPc 2{,{g2{,, ( im kim t/a >h@n rung hPc) im S &? b$'i T7 T~ Mm T/Bn T7 T~ Mm 5x ,< 9{E, 22 <zE9 ('> z_2 nm hPc 2{,,g2{,2 ( im kim t/a >h@n rung hPc) im S &? b$'i T7 T~ Mm T/Bn T7 T~ Mm 9, x ,x 59 y5 1hn 0ftZ 1h$ v rua ru t/^nh > dWng cc kin thS t/Bn vCo thXc t ging da . cc M'> cR mSc hPc t/ung N^nh th^ t~ Mm hPc &inh d$'i t/ung N^nh gim vC t~ Mm t/Bn t/ung N^nh tng MBnE IZR KfT hUiN Zj KHUkfN NGHl 1R KJt 8+7n cho hPc &inh nlm v`ng $%c nVi dung kin thSc vC > dWng vCo thXc t MCm NCi t> MC mVt i#u t$)ng ?i khR ?i v'i cc M'> hPc cR ?i t$%ng hPc &inh cR hPc MXc ch u MC t/ung N^nh vC uE 1g$Di gio viBn >hi tch cXc t^m ti h)n n`a gip> cho hPc &inh at kt ru cao t/ong hPc t> N8ng cch $a /a nh`ng vn # hPc &inh > dWng MCm NCi t> mVt cch nhanh nhtE 1Vi dung ca &ng kin kinh nghimm 0oa ruanh Na vn #Z T T=ng h%> kin thSc v# cc c im ca nh tao N.i thu knhE T $a /a cc dang NCi t> chSng minh vC $a /a cAng thSc > dWngE T !ho NCi t> > dWng hPc &inh /n Mu mn cng c? kin thScE

,<

Kinh nghim gii ton quang hnh hc <R K%+SJn ng%m T -^ MC mVt gio viBn t/O kinh nghimm ch$a nhi#u nBn khi d"ng t &ng kin kinh nghimm tAi th khAng h%> MO # nghu hVi Qng NV mAn 0jm 0ftE T T/ong ngCnh c@n t/in khai vC th?ng nht cch MCm &ng kin kinh nghimm v^ rua tham kho tAi th mi th@ cAO mi NV mAnO mi v"ng th^ cR cch vit khc nhauE T !@n cR mVt &? th@ cA cR kinh nghimm h$'ng dn cho cc gio viBn t/E ZR TjI hIU THAM KHO Lh@n m#m >oj/>ointE 7V a th nghimm vt M chSng minh dCnh cho >h= thAng t/ung hPc !h$)ng JJJZ iuang dPc c UAn vt M z Sch gio viBn M zE_E nC NHiN CoA Tp CHUkqN MrN %&n 'h() ng*+ ,- thng ., n/m ,.01 Ts t1M)ng TAi 0in cam oan h MC SKK1 ca m^nh vitO khAng &ao chf> nVi dung ca ng$Di khcE NgMX 6 Jt

Zt EKc uMUng

,v