Professional Documents
Culture Documents
Công ty
Cà phê Trung Nguyên, cho biết: Sau 2 tuần gửi mẫu, công ty đã chính thức nhận được
đơn đặt hàng hơn 16 tấn cà phê hòa tan (G7) tại các nước: Mỹ, Úc, Hà Lan.
Riêng tại Mỹ, đợt giao hàng đầu tiên là 13 tấn và hứa hẹn rất nhiều triển vọng ở thị trường
đầy tiềm năng này. Hiện sản phẩm cà phê hòa tan G7 của Trung Nguyên cũng đang được
chào hàng và đánh giá cao tại Singapore, Thái Lan, Nhật Bản, Trung Quốc, các nước khối
EU và Canada.
Cuộc chiến” giữa hai nhãn hiệu G7 và Nescafe là một trường hợp đặc biệt thú vị, đã và
đang thu hút sự quan tâm bình luận của giới kinh doanh. Cục diện giằng co kéo dài từ
năm 2003, khởi đầu từ sự tuyên chiến “dám đối đầu trực diện và công khai” của G7 khi
nhãn hiệu này vừa chính thức xuất hiện trên thị trường. Mới đây, G7 lại phát động một
chiến dịch truyền thông mới, vẫn trên cơ sở so sánh trực tiếp với Nescafe nhằm khẳng
định những ưu điểm của sản phẩm và thuyết phục người tiêu dùng. Thêm một giai đoạn
căng thẳng giữa hai nhãn hiệu?
Cần nhắc lại lịch sử “cuộc chiến” này: Trước ngày 23/11/2003, trên thị trường cà phê hòa
tan Việt Nam, Nescafe là “kẻ thống trị” với thị phần chiếm gần 60% toàn thị trường. Đứng
sau Nescafe khi ấy là Vinacafe với 38,45% thị phần. 5,6 % thị phần còn lại là khoảng
trống dành cho các thương hiệu khác.
Ngày 23/11/2003, tập đoàn Trung Nguyên chính thức tung nhãn hiệu cà phê hòa tan G7.
Trung Nguyên từ lâu đã có triết lý kinh doanh “dân tộc tính” với khát khao khẳng
định sức mạnh của thương hiệu nội địa một cách công khai, mạnh mẽ - như lãnh đạo tập
đoàn này đã phát biểu và chia sẻ nhiều lần. Do vậy, khi tung G7 ra thị trường, Trung
Nguyên k đơn thuần dùng các hoạt động marketing bình thường để giới thiệu sản phẩm
mới, mà còn tự “gánh” vào mình sứ mệnh xác lập thế “đối đầu trực diện” với Nescafe –
một thương hiệu nước ngoài đang thống trị sân nhà. Trung Nguyên chấp nhận làm lính
tiên phong để khích lệ tâm thế mới cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc dám cạnh
tranh trực tiếp với các tập đoàn đa quốc gia – điều mà trước đó, trong môi trường kinh
doanh Việt Nam vẫn còn hiếm thấy.
Trong nhiều hoạt động truyền thông, Trung Nguyên không ngần ngại công khai thông
điệp này. Nhưng “sốc” nhất là việc Trung Nguyên đem “quân” vào tận tòa nhà nơi có
“tổng hành dinh” của Nescafe để mời người tiêu dùng uống thử, so sánh và “chấm điểm”
trực tiếp sản phẩm của cả hai bên. Tiếp đó, Trung Nguyên còn tổ chức những ngày hội cà
phê rất tưng bừng tại Dinh Thống Nhất và các địa điểm khác, kèm theo nhiều hoạt động
tác động sâu đến người tiêu dùng như cuộc thi ý tưởng kinh doanh, xây dựng thương hiệu
cho nông sản Việt Nam… Và sau các chương trình thử “mù” sản phẩm, tức mời người tiêu
dùng dùng thử các sản phẩm mẫu mà họ không được biết trước nhãn hiệu rồi phản hồi
cảm nhận, Trung Nguyên công bố thế thắng lợi tuyệt đối khi phần đa người tiêu dùng cho
biết thích hương vị G7 hơn. Sau đó, Trung Nguyên tiếp tục công bố rằng “chiếc bánh” của
thị trường cà phê hòa tan đã được chia lại và dẫn nguồn số liệu nghiên cứu của chương
trình Hàng Việt Nam chất lượng cao để minh chứng: Nescafe còn 44,05% thị phần,
Vinacafe còn 28,95%, G7 đã chiếm 21% và 5,2% còn lại cho các thương hiệu khác.
Những người quan sát đều thấy sau giai đoạn chạy đua khẳng định “chất Việt Nam”, gần
đây, G7 và Nescafe đang giáp chiến xung quanh tính từ “mạnh”. Trung Nguyên: “Giúp
suy nghĩ mạnh hơn”, Nescafe:”Ngon hơn, vị cà phê mạnh hơn”. Trung Nguyên: “Vị cà phê
cực mạnh”, Nescafe: “Bạn đã đủ mạnh để thử chưa?”…
Trước đây, cuộc cạnh tranh diễn ra trên phân khúc sản phẩm “ba trong một” (cà phê,
đường, sữa), thì nay, phân khúc “hai trong một” đang giằng co từ mặt trận truyền thông
đến từng đại lý bán lẻ. Với “G7 2in1”, Trung Nguyên khẳng định lợi thế của thương hiệu
hàng đầu Việt Nam, mang đến một giải pháp mới, tiết kiệm thời gian cho người tiêu dùng,
có thể thay thế tương đối ly cà phê pha phin của nhãn hiệu này. Nescafe đang bám đuổi
quyết liệt, khiến G7 phải ra đòn chống trả và tạo một “chiến cuộc” mới được dự đoán sẽ
rất quyết liệt khi chính G7 tuyên bố: “Cuộc chiến này sẽ còn tiếp diễn và sẽ ngày càng
được đẩy lên cao trào, bởi trước sự nở rộng của thỉ phần cà phê hòa tan, giữa một bên
đang ra sức bảo vệ thị phần và một bên đang từng bước giành lấy thị phần”.
Cách thức “tuyên chiến” lâu nay của G7 – Trung Nguyên, có người ủng hộ, có người
không, song hầu hết đều công nhận rằng đơn vị này đã tạo nên một trường hợp lý thú
trong tiếp thị và kinh doanh. Cũng theo đánh giá chung, trong diễn biến như đã và đang
có, Nescafe – một thương hiệu quốc tế đã bị cuốn theo “lối đá” của đối phương – một
thương hiệu địa phương, còn G7 mới chính là người dẫn dắt “trận đấu”. Triết lý cốt lõi lâu
nay của G7 là “chiến đấu vì thương hiệu Việt”, kêu gọi sự ủng hộ, đồng thuận của người
tiêu dùng đồng bào cho một thương hiệu nội địa. Tuy nhiên, sức thuyết phục từ thông
điệp này đang giảm dần, người tiêu dùng đang trông chờ một G7 mới mẻ, mang tính quốc
tế hơn và chinh phục người tiêu dùng bằng những lợi thế mạnh mẽ, rõ ràng trên nhiều
phương diện, chứ không chỉ được nhấn mạnh ở yếu tố cảm tính như “tình yêu nước” hay
“lòng tự hào dân tộc”. Trên hết, người tiêu dùng đang mong chờ một Trung Nguyên ở tầm
vóc mới thể hiện qua những hành động và kết quả cụ thể. Một Trung Nguyên ở vai trò
tướng lĩnh cho những tâm thế và trào lưu xây dựng thương hiệu Việt, chứ đừng chỉ ở tư
duy “nếu thất bại, có thể làm viên đá lót đường”.
Bên cạnh đó, giá cà phê còn phụ thuộc vào cán cân cung - cầu. Năm nay, cà phê của chúng ta được mùa, trong
khi Colombia, nước xuất khẩu cà phê lớn lại mất mùa. Do đó, vào đầu vụ, thị trường thế giới thiếu hụt cà phê
chất lượng cao, người ta tìm mua cà phê của Việt Nam. Khi người ta thu mua đã đủ để dự trữ, người ta có cơ hội
để đầu cơ.
PV: Chúng ta có tới 146 DN thu mua cà phê, trong khi chỉ có 12 nhà nhập khẩu cà phê nước ngoài đóng tại Việt
Nam. Thưa ông, có phải do DN Việt Nam thiếu sự liên kết nên chúng ta mất lợi thế, để cho 12 DN nước ngoài chi
phối thị trường?
Ông Đoàn Triệu Nhạn: Chúng ta có 146 DN xuất khẩu cà phê trong nước nhưng chỉ có 20 DN có tên tuổi, còn
lại là những DN nhỏ yếu về năng lực tài chính và thiếu kinh nghiệm. 20 DN xuất khẩu cà phê lớn cũng chưa biết
liên kết với nhau để trao đổi, phân tích, xử lý thông tin, đưa ra những quyết định đúng đắn, trong khi các DN
nước ngoài biết liên kết với nhau nên người ta có thể thao túng thị trường.
PV: Thưa ông, những đại lý thu mua cà phê hiện nay chủ yếu mua dưới hình thức mua sô (nhiều loại) sau đó về
phân loại, điều này có ảnh hưởng tới chất lượng cà phê?
Ông Đoàn Triệu Nhạn: Nói đến chất lượng cà phê, đầu tiên phải là khâu nguyên liệu. Chúng ta có 540.000 hộ
gia đình nông dân trồng cà phê, như vậy sẽ có từ 1 - 2 triệu nông dân sống nhờ cà phê. Những hộ trồng cà phê
thường huy động lao động trong gia đình. Nhiều khi sợ bị mất trộm, hay thiếu lao động, có hộ trồng cà phê hái cả
quả xanh lẫn quả chín, do đó chất lượng chưa cao. Những nhà thu mua cà phê phải mua sô, sau đó mới tái chế
để xuất khẩu. Đây là tập quán đã có từ lâu, đã đến lúc chúng ta phải thay đổi để nâng cao chất lượng cà phê.
PV: Người nông dân nói chung và người trồng cà phê nói riêng gặp rất nhiều rủi ro trong sản xuất, kinh doanh,
theo ông, làm thế nào để giảm rủi ro cho họ?
Ông Đoàn Triệu Nhạn: Có rất nhiều cách để giảm rủi ro cho người trồng cà phê. Ví dụ như, DN liên kết với
người trồng cà phê. DN hỗ trợ giống, vốn, khoa học kỹ thuật, còn người trồng bán sản phẩm cho DN, khi có biến
động về giá, DN có thể chia sẻ với người trồng cà phê. Hay người trồng cà phê mua bảo hiểm chống rủi ro, tạo
ra quỹ bảo hiểm chống rủi ro...
PV: Thưa ông, làm thế nào để gia tăng sức mạnh cho ngành cà phê Việt Nam?
Ông Đoàn Triệu Nhạn: Phải tổ chức tốt các mối liên kết. Đối với người trồng cà phê, nếu tổ chức được các HTX
kiểu mới cho họ thì rất tốt. Bên cạnh đó, các DN cũng phải liên kết với nhau. Hiện các DN không muốn bắt tay
nhau, thường giấu thông tin, sợ lộ thị trường, chính vì vậy nhiều khi bỏ mất cơ hội làm ăn lớn, ví dụ như có DN
nhận được đơn hàng lớn không lo được cũng không báo cho DN khác. Và cuối cùng là thắt chặt mối liên kết
giữa nông dân và DN. Hiệp hội Cà phê cách đây hàng chục năm đã tổ chức CLB những nhà xuất khẩu cà phê
hàng đầu nhưng CLB này hoạt động không hiệu quả. Mới đây, chúng tôi đã tổ chức CLB của 20 nhà xuất khẩu
cà phê hàng đầu để tăng sức mạnh cho DN Việt Nam. Hiệp hội đang phối hợp với Cục Trồng trọt nghiên cứu đề
ra chương trình tổ chức liên minh giữa các DN với người nông dân.
** Ông Nguyễn Minh Tú, Vụ trưởng Vụ Hợp tác xã, Bộ KH-ĐT: Tạo điều kiện cho các HTX phát triển
Điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của Việt Nam rất thuận lợi cho phát triển cây cà phê, đặc biệt là vùng đất đỏ
bazan khu vực Tây Nguyên và Đông Nam bộ. Tuy nhiên, lượng cà phê có chất lượng hiện chiếm tỉ trọng nhỏ,
điều này bắt đầu từ khâu nguyên liệu. 90% cơ sở sản xuất cà phê là nhỏ lẻ, manh mún, mỗi hộ chỉ có từ 1 – 2 ha
và các hộ sản xuất khép kín, chưa có sự hợp tác. Ngành cà phê đang chiếm 3% GDP, với 2 triệu lao động. Nếu
chúng ta thúc đẩy sự hợp tác tốt hơn giữa các nhà sản xuất với các nhà chế biến, phân phối sẽ tạo ra sự phát
triển mới cho ngành cà phê.
Hiện nay, Vụ Hợp tác xã đang giúp lãnh đạo Bộ NN&PTNT phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng đề
án trình Bộ Chính trị để sửa đổi, hoàn thiện khung pháp lý cho mô hình HTX kiểu mới ra đời, đồng thời, phối hợp
cùng với các bộ, ngành xây dựng Luật HTX. Khi đã có khung pháp lý, các HTX sẽ hoạt động thuận lợi hơn.
** Ông Dave’haeze, Đại diện trưởng Châu Á - Thái Bình Dương tại Hà Nội: Mô hình hợp tác nông dân -
phương thức quản lý hữu hiệu nhất
Qua khảo sát thực tế tại một số tỉnh như: Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng, tôi thấy cà phê chủ yếu trồng trước năm
1975 đã bị thoái hóa, bên cạnh đó, cà phê Việt Nam phải đối mặt với nạn ve sầu, vì thế năng suất, chất lượng
của cà phê Việt Nam không ổn định. Các hộ trồng cà phê Việt Nam vốn ít, đầu vụ thường phải vay mượn tiền để
sản xuất nên khi thu hoạch phải bán sớm cho các đại lý để trả nợ, vì vậy, nhiều khi người ta chỉ quan tâm đến số
lượng mà không quan tâm đến chất lượng.
Phương thức hữu hiệu nhất về lâu dài là tổ chức mô hình hợp tác nông dân. Khi nông dân tập hợp vào một tổ
chức thì phần nào quản lý được rủi ro, vì họ sẽ buôn bán trực tiếp cho các DN thu mua lớn và các DN có thể hỗ
trợ lại cho họ khi có biến động về giá
Theo kế hoạch, G7 Mart sẽ bắt đầu hoạt động từ tháng 4 năm nay với 500 điểm bán lẻ tiện lợi và
5.000 cửa hiệu thành viên mang tên G7 trên cả nước, cung cấp các mặt hàng tiêu dùng. Sau 5 năm,
G7 Mart sẽ phát triển lên 10 nghìn cửa hiệu các loại, 18 kho bán sỉ và 7 trung tâm thương mại...
Tổng vốn đầu tư giai đoạn đầu cho hệ thống này lên đến 395 triệu USD. Hệ thống phân phối G7
Mart sẽ phát triển, mở rộng trên cơ sở thành lập mới những cửa hiệu và tập hợp các nhà phân phối
bán buôn và bán lẻ, các đại lý, cửa hàng hiện có trên thị trường. Các cửa hiệu nhỏ lẻ, phát triển tự
phát và được quản lý một cách không chuyên nghiệp sẽ được tập hợp vào hệ thống G7 Mart và chủ
nhân các cửa hiệu này sẽ được chuyển giao công nghệ quản lý, tiếp thị, quảng cáo, đào tạo và trên
hết là hoạt động chuyên nghiệp bảo đảm cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Ngoài ra, G7
cũng sẽ xây dựng những siêu thị và đại siêu thị tại nước ngoài mang tên "Việt Town".
- Đang rất thành công trong lĩnh vực cà phê, vì sao nay ông lại nhảy vào lĩnh vực phân phối ?
- Quả thực, đây là nỗi bức xúc của nhiều người chứ không chỉ riêng tôi đâu. Các nước giàu, các tập
đoàn hùng mạnh trên thế giới thường người ta nắm hết 2 đầu: nghiên cứu, thiết kế thương hiệu và
phân phối. Đoạn giữa là sản xuất lại thảy cho các nước đang phát triển. Như vậy, vấn đề chính là
phân phối chứ không phải là sản xuất. Nếu ta chỉ sản xuất thì khó mà "công nghiệp hoá, hiện đại hoá"
vì sản xuất phụ thuộc vào phân phối. Các doanh nghiệp trong nước không kiểm soát được hệ thống
phân phối mà sắp tới đây khi các nhà phân phối nước ngoài nhảy vào thì giống như chỉ đi làm công
cho người ta. Tôi nghĩ đã đến lúc phải liên kết với nhau.
- Chúng tôi đang thực hiện chiến dịch "45 ngày đêm" để có thể ra mắt vào đầu tháng 4. Thông tin mới
nhất, chúng tôi sẽ làm luôn hệ thống các kho bán sỉ với hình thức giống như Metro, nhưng nhỏ hơn,
chứ không chờ đợi nữa. Mọi việc đang diễn ra rất thuận lợi.
Chỉ trong vòng 10 năm, từ một hãng cà phê nhỏ bé nằm giữa thủ phủ cà phê Buôn Mê Thuột, Trung
Nguyên đã trỗi dậy thành một tập đoàn hùng mạnh với 6 công ty thành viên: Công ty Cổ phần Trung
Nguyên, Công ty Cổ phần Cà phê hòa tan Trung Nguyên, Công ty TNHH Cà phê Trung Nguyên, Công
ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ G7 và Công ty Liên doanh Vietnam Global Gateway (VGG), với
các ngành nghề chính bao gồm: sản xuất, chế biến, kinh doanh trà, cà phê; nhượng quyền thương
hiệu và dịch vụ phân phối, bán lẻ hiện đại.
Đi tiên phong trong việc áp dụng mô hình kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam, hiện nay, Trung
Nguyên đã có một mạng lưới gần 1.000 quán cà phê nhượng quyền trên cả nước và 8 quán ở nước
ngoài như: Mĩ, Nhật, Singapore, Thái Lan, Trung Quốc, Campuchia, Ba Lan, Ukraina.
Sản phẩm cà phê Trung Nguyên và cà phê hòa tan G7 đã được xuất khẩu đến 43 quốc gia trên thế
giới với các thị trường trọng điểm như Mĩ, Trung Quốc. Bên cạnh đó, Trung Nguyên cũng đã xây
dựng được một hệ thống hơn 1.000 cửa hàng tiện lợi và trung tâm phân phối G7Mart trên toàn quốc.