LêI NãI §ÇU

§øng tríc xu thÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ thÕ
giíi th× níc ViÖt Nam ta cßn lµ mét trong nh÷ng níc cã nÒn
kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, nghÌo nµn vµ l¹c hËu. C¬ së h¹ tÇng
thÊp kÐm, tr×nh ®é qu¶n lý l¹c hËu, khoa häc kü thuËt kÐm
ph¸t triÓn... h¬n n÷a n¹n thÊt nghiÖp, tham « l¹m ph¹t, «
nhiÔm m«i trêng... vÉn lu«n lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò bøc
xóc cha h¹n chÕ ®îc. Tuy vËy ta còng kh«ng thÓ mét sím mét
chiÒu mµ cã thÓ kh¾c phôc ®îc nh÷ng yÕu ®iÓm ®ã mµ ta
ph¶i dÇn dÇn kh¾c phôc. Song hµnh víi nã ta ph¶i liªn tôc
vËn dông nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt vµ kinh tÕ
®Ó ph¸t triÓn ®Êt níc.

§Êt níc ViÖt Nam ta ®ang ®øng tríc nh÷ng khã kh¨n lín
vÒ mäi mÆt nhÊt lµ trong ph¸t triÓn kinh tÕ, do ®ã chóng ta
cÇn ph¶i ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ thËt
thËn träng, khÈn tr¬ng vµ lµm sao ®Ó cã hiÖu qu¶ nhÊt.
ChÝnh v× vËy viÖc ¸p dông quy luËt gi¸ trÞ vµo viÖc ph¸t
triÓn kinh tÕ lµ rÊt quan träng. Chóng ta cÇn ph¶i thËt linh
ho¹t trong tõng vÊn ®Ò, tõng lÜnh vùc cña sù ph¸t triÓn kinh
tÕ. TiÓu luËn ®îc tr×nh bµy víi néi dung chÝnh lµ viÖc kh¼ng
®Þnh l¹i mét lÇn n÷a tÝnh tÊt yÕu trong qu¶n lý vµ ph¸t triÓn
kinh tÕ. Song do khu«n khæ cã h¹n nªn em kh«ng thÓ ®Ò
cËp tíi tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh cña vÊn ®Ò, em rÊt mong cã ®îc
sù ®ãng gãp ý kiÕn khoa häc cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ cña b¹n
®äc ®Ó cho bµi viÕt nµy ®îc thªm phÇn hoµn thiÖn h¬n.
 "Thc tr¹ng vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh
tÕ níc ta thêi gian qua vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ò ra nh»m
vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ Viªt Nam"
 ch¬ng 1

QUY LUËT GI¸ TRÞ VµVAI TRß CñA QUY LUËT GI¸ TRÞ TRONG
NÒN KINH TÕ HµNG HO¸ Mµ ®ØNH CAO Lµ KINH TÕ THI TR¦êNG

1.1. Quy luËt gi¸ trÞ

1.1.1Néi dung cua quy luËt gi¸ trÞ

TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña con ngêi ®Òu chÞu sù
t¸c ®éng cña quy luËt kinh tÕ nµo ®ã.Quy luËt gi¸ trÞ lµ mét
trong nh÷ng quy luËt kinh tÕ cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¸c ho¹t
®éng kinh tÕ cña con ngêi.Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt cña
nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸,biÓu hiÖn nhu cÇu kh¸ch quan cña
viÖc ®inh híng nÒn s¶n xuÊt vµ trao dæi theo c¸c quan hÖ tû
lÖ ph¶n ¸nh hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt.Gi¸ trÞ lµ h×nh
thøc biÓu hiÖn c¸c hao phÝ ®ã trªn c¬ së quy tÊt c¶ c¸ lo¹i
lao ®éng cô thÓ thµnh lao ®éng trõu tîng vµ quy lao ®éng
phøc t¹p thµnh lao ®éng gi¶n ®¬n .Gi¸ trÞ lµ ph¬ng thøc
®IÒu tiÕt c¸c mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng
ho¸ trong qu¸ tr×nh trao ®æi ho¹t ®éng.

Quy luËt gi¸ trÞ ho¹t ®éng trong c¸c h×nh th¸i x· héi kh¸c
nhau vµ trong hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ cña mæi h×nh
th¸i.Quy lu©t ®ã kh«ng thuéc vÒ quy luËt biÓu hiÖn b¶n
chÊt x· héi c¬ b¶n cña mét h×nh th¸I x· héi nµo ,c¸c biÓu
hiÖn cô thÓ cña nã phô thuéc vµo quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n
cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh.

Quy lu©t gi¸ trÞ lµ quy luËt cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi
hµng ho¸.S¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ ph¶I dùa trªn c¬ së
lîng gi¸ trÞ hµng ho¸ hay thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt.
 Quy luËt gi¸ trÞ quy ®Þnh viªc s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng
ho¸ ph¶I tiÕn hµnh trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi tÊt
yÕu.Cã nghÜa lµ gi¸ trÞ hµng ho¸ do lao ®éng trõu tîng cña
ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ t¹o nªn vµ lîng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ c¸
biÖt ph¶I phï hîp víi lîng lao ®éng x· héi tÊt yÕu ®Ó lµm ra
lo¹I hµng ho¸ ®ã.Trao ®æi ph¶I tiÕn hµnh trªn nguyªn t¾c
ngang gi¸.§ã lµ yªu cÇu cña quy lu©t gi¸ trÞ.

Quy luËt gi¸ trÞ vËn ®éng th«ng qua sù v©n ®éng cña
gi¸ c¶ hµng ho¸,chØ cã th«ng qua s vËn ®éng lªn xuèng cña
gi¸ c¶ thÞ trêng míi thÊy dîc sÞ ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸
trÞ.Gi¸ c¶ thÞ trêng lªn xuèng mét c¸ch tù ph¸t, xoay quanh
gi¸ trÞ,lµ s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ tù do c¹nh tranh,v«
chÝnh phñ vµ biÓu hiÖn sù t¸c ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ
trong ®IÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ tù nhiªn.

SùvËn ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ th«ng qua sù v©n ®éng
cña gi¸ c¶ hµng ho¸ v× gi¸ trÞ lµ c¬ së cña gi¸ c¶,nªn tríc hÕt
gi¸ c¶ phô thuéc vµo gi¸ trÞ. Hµng ho¸ nµo nhiÒu gi¸ trÞ th×
gi¸ c¶ cña nã sÏ cao vµ ngîc l¹i.Trªn thÞ tr¬ng ngoµI gi¸ trÞ,gi¸
c¶ con phô thuéc vµo c¸c nh©n tè nh c¹nh tranh,cung cÇu,søc
mua cña ®ång tiÒn.Sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè nµy lµm
cho gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ trêng t¸ch rêi víi gi¸ trÞ vµ lªn
xuèng xoay quanh trôc gi¸ trÞ cña nã.Sù vËn ®éng cña gi¸ c¶
thÞ trêngcña hµng ho¸ xoay quanh trôc gi¸ trÞ cña nã chÝnh
lµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ.Quy luËt gi¸ trÞ ph¸t
huy t¸c dông th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ têng.

Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt kinh tÕ quan träng nhÊt cña s¶n
xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸. Do ®ã ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ
trao ®æi hµng ho¸ th× ë ®ã cã sù xuÊt hiÖn vµ ho¹t ®éng
cña quy luËt gi¸ trÞ. Mäi ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÎ kinh tÕ
trong s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ ®Òu chÞu sù t¸c ®éng
vµ chi phèi cña quy luË nµy. Tu©n theo yªu cÇu cña quy luË
gi¸ trÞ th× míi cã lîi nhuËn, míi tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc, ngîc
l¹i sÏ bÞ thua lç vµ ph¸ s¶n.

1.1.2.C¸c h×nh thøc chuyÓn ho¸ cña quy luËt gi¸

trÞ

TiÒn tÖ lµ mét lo¹I hµng ho¸ ®¹c biÖt ®îc dïng ®Ó c¸c
hµng ho¸ kh¸c biÓu thÞ gi¸ trÞ cña m×nh.Gi¸ trÞ hµng ho¸ ®-
îc biÓu thÞ ra b»ng tiÒn gäi lµ gi¸ c¶ hµng ho¸.

Trong giai ®o¹n cao cña chñ nghÜa céng s¶n,s¶n xuÊt
hµng ho¸,quy lu©t gi¸ trÞ vµ tiÒn tÖ tiªu vong.

Trong giai ®o¹n chñ nghÜa t b¶n tù do c¹nh tranh,quy

luËt gi¸ trÞ chuyÓn ho¸ thµnh quy luËt gi¸ c¶ s¶n xuÊt

Trong giai ®o¹n chñ nghÜa t b¶n ®äc quyÒn,quy lu©t

gi¸ trÞ chuyÓn ho¸ thµnh quy lu©t gi¸ c¶ ®éc quyÒn cao.

1.2. Vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ trong viÖc ph¸t
triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸.

1.2.1.S¶n xuÊt hµng ho¸.

Sù t«n t¹I cña s¶n xuÊt hµng ho¸ do hai ®IÒu kiÖn
quyÕt ®Þnh,®ã lµ sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ sù ®a
d¹ng trong c¸c h×nh thøc së hu t liÖu s¶n xuÊt.

Ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµ viÖc ph©n chia ngêi s¶n
xuÊt vµo nh÷ng ngµnh nghÒ kh¸c nhau cña x· héi,hoÆc nãi
c¸ch kh¸c ®ã lµ chuyªn mon ho¸ s¶n xuÊt.Ph©n c«ng lao
®éng x· héi ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n
xuÊt.Lùc lîng s¶n xuÊt cµng ph¸t triÓn th× ph©n c«ng lao
®éng x· héi cµng cao.Nh vËy,s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ mét kiÓu
tæ chøc kinh tÕ mµ ë ®ã s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®¬c b¸n trªn
thÞ trêng.

1.2.2. Vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ.

Quy luËt gi¸ trÞ tån t¹i, ho¹t ®éng ë tÊt c¶ c¸c ph¬ng thøc
s¶n xuÊt. Cã s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t
®éng riªng tuú thuéc vµo quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ. Nã cã
t¸c dông chñ yÕu sau.

1.2.2.1.Quy luËt gi¸ trÞ ®IÒu tiÕt s¶n xuÊt vµ lu

th«ng hµng ho¸.

Trong s¶n xuÊt, quy luËt gi¸ trÞ ®iÒu tiÕt viÖc ph©n phèi
t liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt
th«ng qua sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸. Nh ®· nãi trªn,
do ¶nh hëng cña quan hÖ cung cÇu gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ
trêng lªn xuèng xoay quanh gi¸ trÞ cña nã. NÕu mét ngµnh
nµo ®ã, cung kh«ng ®¸p øng cÇu, gi¸ c¶ hµng ho¸ lªn cao
th× nh÷ng ngêi s¶n xuÊt sÏ më réng quy m« s¶n xuÊt. Nh÷ng
ngêi ®ang s¶n xuÊt hµng ho¸ sÏ thu hÑp quy m« s¶n xuÊt ®Ó
chuyÓn sang s¶n xuÊt lo¹i hµng ho¸ nµy. Nh vËy, t liÖu s¶n
xuÊt, søc lao ®éng vµ vèn ®îc chuyÓn vµo ngµnh nµy t¨ng
lªn, cung vÒ lo¹i hµng ho¸ nµy trªn thÞ trêng sÏ t¨ng cao. Ngîc
l¹i khi ngµnh ®ã thu hót qu¸ nhiÒu lao ®éng x· héi, cung vît
cÇu, gi¸ c¶ hµng ho¸ h¹ xuèng, th× ngêi s¶n xuÊt sÏ ph¶i
chuyÓn bít t liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng ra khái ngµnh nµy
®Ó ®Çu t vµo n¬i cã gi¸ c¶ hµng ho¸ cao. Nhê vËy mµ t liÖu
s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng ®îc ph©n phèi qua l¹i mét c¸ch tù
ph¸t vµo c¸c ngµnh nµy ®Ó d dÇu t vµo n¬i cã gi¸ c¶ hµng
ho¸ cao. Nhê vËy mµ t liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng ®îc
ph©n phèi qua l¹i mét c¸ch t ph¸t vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt
kh¸c nhau. ë ®©y ta thÊy r»ng sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ xung
quanh gi¸ trÞ kh«ng nh÷ng chØ râ sù biÕn ®éng vÒ kinh tÕ
mµ cßn cã t¸c ®éng ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ.

Ngoµi ra ta cßn thÊy quy luËt gi¸ trÞ còng ®iÒu tiÕt vµ lu
th«ng hµng ho¸. Hµng ho¸ bao giê còng vËn ®éng tõ n¬i gi¸
c¶ thÊp ®Õn n¬i gi¸ c¶ cao. Quy luË gi¸ trÞ cã t¸c dông ®iÒu
tiÕt sù vËn ®éng ®ã, ph©n phèi c¸c nguån hµng ho¸ mét
c¸ch hîp lý h¬n trong níc.

1.2.2.2.Quy luËt gi¸ trÞ kÝch thÝch c¶i tiÕn kÜ

thuËt,hîp lý ho¸ s¶n xuÊt nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao
®éng.

Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ nµo
còng mong cã nhiÒu l·i. Ngêi cã nhiÒu l·i h¬n lµ ngêi cã thêi
gian lao ®éng c¸ biÖt Ýt h¬n hoÆc b»ng thêi gian lao ®éng
x· héi cÇn thiÕt. Cßn nh÷ng ngêi cã thêi gian lao ®éng c¸
biÖt lín h¬n thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt th× sÏ bÞ lç
kh«ng thu vÒ ®îc toµn bé lao ®éng ®· hao phÝ. Muèn ®øng
v÷ng vµ th¾ng trong c¹nh tranh, mçi ngêi s¶n xuÊt ®Òu lu«n
lu«n t×m c¸ch rót xuèng ®Õn møc tèi thiÓu thêi gian lao
®éng c¸ biÖt. Muèn vËy, nh÷ng ngêi s¶n xuÊt ph¶i t×m mäi
c¸ch c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, sö dông
nh÷ng thµnh tùu míi cña khoa häc, kü thuËt, c¶i tiÕn tæ chøc
qu¶n lý cña s¶n xuÊt, thùc hiÖn tiÕt kiÖm chÆt chÏ. Sù c¹nh
tranh quyÕt liÖt cµng thóc ®Èy c¸c qu¸ tr×nh nµy diÔn ra
m¹nh mÏ h¬n, kÕt qu¶ l µ n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn nhanh
chãng. Ngoµi ra ®Ó cã thÓ thu ®îc nhiÒu l·i, ngêi s¶n xuÊt
hµng ho¸ cßn ph¶i thêng xuyªn c¶i tiÕn chÊt lîng, mÉu m·
hµng ho¸ cho phï hîp nhu cÇu, thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng, c¶i
tiÕn c¸c biÖn ph¸p lu th«ng, b¸n hµng ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ l-
u th«ng vµ tiªu thô s¶n phÈm nhanh. V× vËy quy luËt gi¸ trÞ
cã t¸c dông thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ
h¬n.

1.2.2.3.Quy luËt gi¸ trÞ ph©n ho¸ nh÷ng ngêi s¶n

xuÊt hµng ho¸ thµnh kÎ giµu ngêi nghÌo,lµm ph¸t sinh
vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa.

Trong cuéc c¹nh tranh ch¹y theo gi¸ trÞ, lao ®éng c¸ biÖt
cña mçi ngêi s¶n xuÊt cã thÓ kh«ng nhÊt trÝ víi lao ®éng x·
héi cÇn thiÕt. Nh÷ng ngêi lµm tèt, lµm giái cã n¨ng suÊt lao
®éng c¸ biÖt thÊp h¬n thêi gian lao ®éng x· h«Þ cÇn thiÕt vµ
nhê ®ã hä ph¸t tµi, lµm giµu, mua s¾m thªm t liÖu s¶n xuÊt,
më réng quy m« s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã nh÷ng ngêi lµm ¨n
kÐm, kh«ng may m¾n, thêi gian lao ®éng c¸ biÖt lín h¬n
thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt nªn hä bÞ lç vèn thËm chÝ
®i ®Õn ph¸ s¶n. Nh vËy, quy luËt gi¸ trÞ cã ý nghÜa b×nh
tuyÓn, ®¸nh gi¸ ngêi s¶n xuÊt, kÝch thÝch nh÷ng yÕu tè tÝch
cùc ph¸t triÓn vµ ®µo th¶i c¸c yÕu tè kÐm. Nã ®¶m b¶o sù
b×nh ®¼ng ®èi víi ngêi s¶n xuÊt.Sù ph©n ho¸ nµy lµ kÕt
qu¶ tù nhiªn s¶n xuÊt hµng ho¸ dùa trªn chÕ ®« t h÷u.

1.3. Kinh tÕ thÞ trêng.

 NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ta ®· vµ ®ang vËn hµnh theo c¬
chÕ thÞ trêng vËy chóng ta ph¶i hiÓu thÕ nµo lµ c¬ chÕ thÞ
trêng ta cã mét sè vÊn ®Ò sau:

1.3.1. Kinh tÕ thÞ trêng lµ g×?B¶n chÊt cña nÒn

kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam.

Kinh tÕ thÞ trêng lµ sù ph¸t triÓn cao h¬n cña kiÓu tæ

chøc kinh tÕ - x· héi mµ h×nh th¸i phæ biÕn cña s¶n xuÊt lµ
s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®Ó trao ®æi trªn thÞ trêng. Kinh tÕ
thÞ trêng lµ mét nÒn kinh tÕ kh¸ch quan do tr×nh ®é ph¸t
triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh, trong ®ã toµn bé
qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt tíi trao ®æi, ph©n phèi vµ tiªu dïng
®Òu thùc hiÖn th«ng qua thÞ trêng.

§Æc trng c¬ b¶n cña kinh tÕ thÞ trêng lµ c¸c chñ thÓ tù
do lùa chän c¸c h×nh thøc së h÷u, ph¬ng thøc kinh doanh,
ngµnh nghÒ mµ luËt ph¸p kh«ng cÊm. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ
®Òu diÔn ra theo quy luËt cña nã, s¶n xuÊt vµ b¸n hµng ho¸
theo yªu cÇu cña thÞ trêng, b¸n c¸i g× mµ thÞ trêng cÇn chø
kh«ng ph¶i b¸n c¸i m×nh cã, tiÒn tÖ ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ,
c¸c chñ thÓ ®îc theo ®uæi lîi Ých chÝnh ®¸ng cña m×nh.

M« h×nh kinh tÕ cña ViÖt Nam ®îc x¸c ®Þnh lµ nÒn kinh
tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn,vËn ®éng theo c¬ chÕ thi tr-
êng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc,®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.

Nãi ®Õn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã
nghÜa la nÒn kinh tÕ cña chóng ta kh«ng ph¶I lµ kinh tÕ
qu¶n lý theo kiÓu tËp trung quan liªu bao cÊp nh tríc ®©y
nhng ®ã còng kh«ng ph¶I lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng tù do
gièng nh c¸c níc t b¶n.Tøc lµ kh«ng ph¶I thÞ trêng t b¶n chñ
nghÜa,còng cha hoµn toµn lµ kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ
nghÜa.Chóng ta ®ang ë trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa
x· héi,cßn cã sù ®an xen vµ ®Êu tranh g÷a c¸i cò vµ c¸i
míi,võa cã,võa cha cã ®Çy ®ñ yÕu tè x· héi chñ nghÜa.

HiÖn nay,nÒn kinh tÕ thÞ trêng cña níc ta cßn ë t×nh

tr¹ng kÐm ph¸t triÓn,c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn l¹c hËu,
thÊp kÐm,nÒn kinh tÕ Ýt nhiÒu cßn mang tÝnh tù cÊp tù
tóc.Tuy nhiªn,níc ta kh«ng lÆp lai hoµn toµn qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn kinh tÕ cña c¸c níc ®I tríc:kinh tÕ hµng ho¸ gi¶n ®¬n
chuyÓn lªn kinh tÕ thÞ trêng tù do,råi tõ kinh tÕ thÞ tr¬ng tù
do chuyÓn lªn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i.Níc ta x©y dùng
nÒn kinh tÕ thÞ tr¬ng hiÖn ®¹I,®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
theo kiÓu rót ng¾n.§IÒu nµy cÝ nghÜa lµ ph¶I ®Èy m¹nh
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸ ®Ó ph¸t triÓn nhanh chãng
lùc lîng s¶n xuÊt,trong mét thêi gian t¬ng ®èi ng¾n x©y
dùng ®îc c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹I ®Ó nÒn kinh tÕ n-
íc ta b¾t kÞp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi,®ång
thêi ph¶I h×nh thµnh ®ånh bé c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n
lý cña nhµ níc.Nhµ níc cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong
viÖc qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« vµ thùc hiÖn ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa.

1.3.2. C¬ chÕ thÞ trêng.

C¬ chÕ thÞ trêng lµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ

hµng ho¸, ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸
theo yªu cÇu kh¸ch quan cña c¸c quy luËt vèn cã cña nã nh
quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu, quy
luËt lu th«ng tiÒn tÖ. Cã thÓ nãi c¬ chÕ thÞ trêng lµ tæng thÎ
c¸c nh©n tè kinh tÕ, cung cÇu, gi¸ c¶, hµng tiÒn. Trong ®ã
ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng t¸c ®éng lÉn nhau th«ng qua
thÞ trêng ®Ó x¸c ®Þnh 3 vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ s¶n xuÊt c¸i g×?
s¶n xuÊt nh thÕ nµo? s¶n xuÊt cho ai?

C¬ chÕ thÞ trêng lµ mét trËt tù kinh tÕ, kh«ng hÒ hçn

®én. Nã ho¹t ®éng nh mét bé m¸y tù ®éng kh«ng cã ý thøc,
nã phèi hîp rÊt nhÞp nhµng ho¹t ®éng cña ngêi tiªu dïng víi
c¸c nhµ s¶n xuÊt th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶ thÞ trêng. Kh«ng
mét ai t¹o a nã, nã tù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ra ®êi
vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸. Lîi nhuËn chÝnh lµ ®éng
lùc c¬ b¶n cña sù vËn ®éng nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Nã sÏ híng
nh÷ng ngêi s¶n xuÊt vµo lÜnh vùc mµ ngêi tiªu dïng cã nhu
cÇu nhiÒu vµ b¾t hä ph¶i bá nh÷ng lÜnh vùc cã Ýt nhu cÇu,
còng nh buéc bé sö dông nh÷ng c«ng nghÑ míi ®Ó cã ®îc
hiÖu qu¶ cao nhÊt.

C¬ chÕ thÞ trêng lµ mét c¬ chÕ tinh vi ®îc ®iÒu tiÕt bëi
c¸c quy luËt cña thÞ trêng. §ã lµ c¬ chÕ "ph¹t vµ thëng",
"thua vµ ®îc", "lç vµ l·i" cña ho¹t ®éng kinh tÕ. Trong c¬ chÕ
thÞ trêng mäi vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nÒn s¶n xuÊt ®Òu ®îc gi¶i
quyÕt th«ng qua thÞ trêng vµ chÞu sù chi ph«Ý cña c¸c quy
luËt cña thÞ trêng. Do ®ã cã thÓ nãi c¬ chÕ thÞ trêng lµ
guång m¸y ho¹t ®éng vµ tù ®iÒu chØnh cña nÒn kinh tÕ
hµng ho¸ theo yªu cÇu cña cac quy luËt kinh tÕ vèn cã cña
nã. C¸c quy luËt nµy quan hÖ, t¸c ®éng lÉn nhau t¹o ra
nh÷ng nguyªn t¾c vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Nãi
tíi c¬ chÕ thÞ trêng, tríc hÕt ta ph¶i nãi tíi c¸c nh©n tè c¬
b¶n cÊu thµnh nã, ®ã lµ tiÒn vµ hµng, ngêi mua vµ ngêi b¸n
hµng ho¸. Tõ ®ã h×nh thµnh ra c¸c quan hÖ: hµng - tiÒn,
mua - b¸n, cung - cÇu vµ gi¸ c¶ hµng ho¸, h×nh thµnh m©u
thuÉn c¹nh tranh gi÷a c¸c thµnh viªn tham gia thÞ trêng mµ
®éng lùc thóc ®Èy hä lµ lîi nhuËn. V× vËy th«ng qua lç, l·i
mµ c¬ chÕ thÞ trêng quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ c¬
b¶n: s¶n xuÊt lµ g×? s¶n xuÊt nh thÕ nµo? vµ s¶n xuÊt cho
ai?

Nh ®· tr×nh bµy ë trªn c¬ chÕ thÞ trêng kh«ng nh÷ng

chØ cã nh÷ng u ®iÓm mµ cßn cã c¶ nh÷ng khuyÕt tËt kh«ng
thÓ tr¸nh khái. §ã lµ, g©y nªn sù ph©n ho¸ dÉn ®Õn ph¸ s¶n
cña ngêi s¶n xuÊt kinh doanh, g©y l·ng phÝ kinh tÕ, c¸c hiÖn
täng bu«n gian, b¸n lËn, ®Çu c¬, lµm hµng gi¶, ph¸ ho¹i m«i
sinh. V× vËy trong c¬ chÕ thÞ trêng Nhµ níc cÇn qu¶n lý,
®iÒu tiÕt theo ®Þnh híng môc tiªu ®· ®Þnh, h¹n chÕ c¸c
mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ trêng. Díi quyÒn chØ ®¹o cña
Nhµ níc th× nÌn kinh tÕ thÞ trêng sÏ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c
h¬n vµ viÖc vËn dông c¸c quy luËt vµo viÖc ph¸t triÓn kinh
tÕ sÏ trë nªn thÊu ®¸o h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n trong ph¸t triÓn
kinh tÕ.

1.3.3.TÝnh chÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt

Nam.

NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa x· héi
ë ViÖt Nam,mét mÆt võa cã nh÷ng tÝnh chÊt chung cña nÒn
kinh tÕ thÞ trêng,mÆt kh¸c kinh tÕ thÞ trênh ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam dùa trªn c¬ së vµ ®ùoc dÉn
d¾t,chi phèi bëi nguyªn t¾c vµ b¶n chÊt cña chñ nghÜa x·
héi.Do ®ã,kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa co
nh÷ng ®¹c trng riªng.

Thø nhÊt,vÒ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng.Muc

tiªu hµng ®µu cña níc ta lµgi¶I phãng søc s¶n xuÊt,®éng viªn
mäi nguån lùc trong nícvµ ngoµI níc ®Ó thc hiÖn c«ng nghiÖp
ho¸ ,hiªn ®¹I ho¸,x©y ding c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chñ
nghÜa x· héi ,n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi ,c¶I thiÖn
tõng bíc ®êi sèng nh©n d©n.

Thø hai,nÒn kinh tÕ thÞ trêng gåm nhiÒu thµnh

phÇn,trong ®ã kinh tÕ nha níc gi÷ vai trß chñ ®¹o.Trong nÒn
kinh tÕ níc ta t«n t¹I ba lo¹I h×nh së h÷u c¬ b¶n lµ së h÷u
toµn d©n,së h÷u tËp thÓ,së h÷u t nh©n.T ba lo¹I h×nh së
h÷u c¬ b¶n ®ã h×nh thµnh nªn n¨m thµnh phÇn kinh tÕ .§ã
lµ kinh tÕ nhµ níc,kinh tÕ tËp thÓ,kinh tÕ c¸ thÓ ,tiÓu
chñ,kinh tÕ t b¶n t nh©n,kinh tÕ t b¶n nhµ níc,kinh tÕ cã v«n
®Çu t níc ngoµi.Trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ
®¹o.ViÖc x¸c ®Þnh vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc lµ vÊn
®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c vµ lµ sù kh¸c biÖt cã tÝnh chÊt b¶n
chÊt gi÷a kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa víi
kinh tÕ thÞ trêng t b¶n chñ nghÜa.

Thø ba,trong nÒn kinh tÕ thÞ tr¬ng ®Þnh híng x· h«I chñ
nghÜa thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp,trong
®ã l©y ph©n phèi theo lao ®éng lµ chñ yÕu.

Thø t, c¬ chÕ vËn hµnh nÒn kinh tÕ lµ c¬ chÕ thÞ trêng

cã sù qu¶n lý cña nhµ níc x· héi chñ nghÜa.Vai trß qu¶n lý cña
nhµ níc x· héi chñ nghÜa lµ hÕt søc quan träng.Nã b¶o ®¶m
cho nÒn kinh tÕ t¨ng trëng æn ®Þnh,®¹t kÕt qu¶ cao,®¹c
biÖt lµ ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi.Kh«ng ai ngoµI nhµ níc cã
thÓ gi¶m bít ®îc sù chªnh lÖch gi÷a giµu vµ nghÌo,gi÷a
thµnh thÞ vµ n«ng th«n,gi÷a c¸c vïng cña ®Êt níc trong ®IÒu
kiÖn kinh tÕ thÞ trêng.

Thø n¨m,nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ

nghÜa cung lµ nÒn kinh tÕ më,héi nhËp .ChØ cã nh vËy míi
thu hót vèn,kü thuËt,c«ng nghÖ,kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn
cña c¸c níc ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña níc
ta,thùc hiÖn ph¸t huy néi lùc ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh
tÕ thÞ trêng hiªn ®¹I theo kiÓu rót ng¾n.
 Ch¬ng 2

THùC TR¹NG VËN DôNG QUY LUËT GI¸ TRÞ VµO NÒN KINH
TÕ N¦íc ta trong thêi gian qua vµ nh÷ng gi¶I ph¸p ®Ò ra
nh»m vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ viÖt nam

2.1. Thùc tr¹ng viÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo
nÒn kinh tÕ ViÖt Nam

2.1.1.ViÖc v©n dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nh÷ng

n¨m nÒn kinh tÕ bao cÊp.

Trong thêi kú nµy chóng ta ®· cã c¸ch hiÓu kh«ng ®óng

vÒ viÖc thùc hiÖn môc tiªu t¨ng trëng kinh tÕ vµ thùc hiÖn
c«ng b»ng,b×nh ®¼ng x· héi,do ®o viÖc vËn dông quy luËt
gi¸ trÞ ®· cã nh÷ng thiÕu sãt,sai lÖch.HËu qu¶ lµ ®· lµm triÖt
tiªu nhng nh©n tè tÝch cùc ,n¨ng ®éng cña x· héi.NÒn kinh
tÕ r¬I vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ,kÐm ph¸t triÓn.

2.1.2ViÖc v©n dông quy luËt gi¸ trÞ thêi gian sau
®æi míi.

Kh«ng mét nÒn kinh tÕ nµo cã thÓ coi lµ hoµn thiÖn, lµ

ph¸t triÓn tèt tuyÖt ®èi cho dï ®ã cã lµ nÒn kinh tÕ cña mét
quèc gia ph¸t triÓn nhÊt thÕ gi¬Ý ®i n÷a. Lóc nµo nã còng
chøa nh÷ng mÆt tr¸i, nh÷ng mÆt cßn cha tèt, nh÷ng h¹n
chÕ cÇn ®îc tiÕp tôc kh¾c phôc. ViÖc ¸p dông c¸c quy luËt
kinh tÕ vµo viÖc vËn hµnh vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ cña mét
quèc gia lu«n lu«n tiÒm Èn nh÷ng nguy c¬ ®æ vì nÒn kinh
tÕ do vËn dông kh«ng ®óng c¸ch, kh«ng ®óng yªu cÇu thùc
tÕ. §ã vÉn lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò nan gi¶i cña rÊt nhiÒu
quèc gia trªn thÕ giíi, trong ®ã cã c¶ níc ViÖt Nam cña chóng
ta. VËy hiÖn nay, chóng ta cÇn ph¶i lµm g× vµ lµm nh thÕ
nµo ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ yÕu kÐm, l¹c hËu ®i lªn mét
nÒn kinh tÕ míi ph¸t triÓn h¬n, hoµn chØnh h¬n. Tríc khi xÐt
®iÒu ®ã ta sÏ ®i ph©n tÝch nÒn kinh tÕ níc ta trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y ®Ó thÊy ®îc thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ cña ®Êt
níc.

NÒn kinh tÕ cña mét quèc gia lu«n lu«n biÕn ®éng cïng
víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. §Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ th× vÊn ®Ò
tríc hÕt lµ ta ph¶i biÕt b¾t ®Çu tõ ®©u, ®· cã nh÷ng c¸i g×
vµ cha cã ®îc nh÷ng g×, c¸i g× ph¶i lµm tríc, c¸i g× nªn lµm
sau míi thùc hiÖn. ë phÇn nµy chóng ta sÏ ®îc rµ so¸t mét lît
nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®Ó cã thÓ
lu t©m v¹ch ra kÕ ho¹ch cho sù kh¾c phôc vµ ph¸t triÓn
nh÷ng yÕu tè ®ã.

Thø nhÊt, ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ th× chóng ta cÇn

ph¶i cã vèn, ®ã lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m hµng ®Çu cña n-
íc ta hiÖn nay. VËy mµ trªn thùc tÕ nh÷ng n¨m gÇn ®©y níc
ta lu«n trong t×nh tr¹ng thiÕu hôt nguån vèn v× tæng thu
ng©n s¸ch lu«n nhá h¬n tæng chi ng©n s¸ch.

Thø hai, lµ c¬ së vËt chÊt cña ®Êt níc. §iÒu kh«ng thÓ
kh«ng thõa nhËn lµ níc ta lµ c¬ së vËt chÊt kÐm ph¸t triÓn,
chËm ph¸t triÓn. C¸c khu c«ng nghiÖp Ýt, hÖ thèng m¸y níc
trang thiÕt bÞ l¹c hËu. C¬ së vËt chÊt kh«ng ®¸p øng ®ñ cho
viÖc thu hót vèn ®Çu t cña níc ngoµi. HÖ thèng giao th«ng
kh«ng thuén lîi, kÐm ph¸t triÓn, l¹i thªm sù ¶nh hëng cña
thiªn nhiªn vµ m«i trêng cµng lµm cho hÖ thèng c¬ së vËt
chÊt cña níc ta ngµy cµng bÞ sa sót nghiªm träng. ChÝnh s¸ch
®Çu t cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cßn cha ®îc quan t©m
thÝch ®¸ng. C¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn bÞ l·ng phÝ
hoÆc bÞ bá quªn cßn nhiÒu. Nh÷ng ®iÒu ®ã ®· g©y ¶nh h-
ëng kh«ng nhá tíi nÒn kinh tÕ quèc d©n.

Thø ba, lµ con ngêi. Tr×nh ®é v¨n ho¸ cña con ngêi thÊp
kÐm, kh¶ n¨ng øng dông m¸y níc, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i
trong ph¸t triÓn s¶n xuÊt kh«ng ®¹t yªu cÇu thùc tÕ. H¬n
n÷a nh÷ng ngêi cã tay nghÒ, kü thuËt cao chiÕm sè Ýt trong
lùc lîng lao ®éng cña ®Êt níc. Th¸i ®é lao ®éng cña nhiÒu
ngêi cßn kh«ng nghiªm tóc. Nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é, cã tri
thøc vËn dông tµi n¨ng cña m×nh ®Ó tham « tµi s¶n nhµ níc.
TÊt c¶ c¸c yÕu tè trªn ®· gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo viÖc
k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc.

Thø t, lµ vÊn ®Ò kü thuËt vµ c«ng nghÖ. Tr×nh ®é khoa

häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ cßn yÕu. Kh«ng cã thµnh tùu nµo
lµ ®¸ng kÓ trong nghiªn cøu khoa häc mµ chØ thõa hëng
nh÷ng c«ng nghÖ ®· l¹c hËu ë níc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi
chuyÓn giao l¹. §iÒu ®¸ng nãi lµ ngay c¶ viÖc gi¸m ®Þnh c¸c
c«ng nghÖ chuyÓn giao còng kh«ng cã. Nã ®· g©y l·ng phÝ
ng©n s¸ch Nhµ níc rÊt nhiÒu v× chóng ta ph¶i nhËn nh÷ng
m¸y mãc, c«ng nghÖ ®· qua sö dông víi gi¸ c¶ ngµng b»ng
gi¸ cña m¸y mãc, c«ng nghÖ míi. Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ do
Nhµ níc kh«ng cã chÝnh s¸ch ®Çu t thÝch ®¸ng cho nghiªn
cøu, øng dông triÓn khai c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi.

Thø n¨m, lµ c¬ cÊu kinh tÕ. Tuy nÒn kinh tÕ níc ta ®ang
vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng nhng c¬ cÊu kinh tÕ cña níc
ta vÉn cha chÆt chÏ, hîp lý, vÉn cßn nhiÒu kÏ hë lín, c¬ cÊu
ngµnh nghÒ cßn nhiÒu ®iÒu bÊt cËp. C¸c vïng kinh tÕ cha ®-
îc chó ý ph¸t triÓn ®ång ®Òu vÒ c¸c mÆt. Do ®ã sù ph¸t
triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vÉn vÞ k×m h·m.

Thø s¸u lµ møc t¨ng d©n sè qu¸ nhanh. Tuy nh÷ng n¨m
gÇn ®©y tû lÖ t¨ng d©n sè cã gi¶m h¬n tríc nh÷ng vÊn ®Ò
cßn cao. Nã ®ång nghÜa víi viÖc sè lao ®éng ngµy cµng gia
t¨ng trong khi viÖc lµm th× ngµy cµng Ýt do sù ph¸t triÓn cña
khoa häc c«ng nghÖ. ChÝnh nh÷ng ngêi thÊt nghiÖp nµy lµ
nguy c¬ dÉn ®Õn sù gia t¨ng cña tÖ n¹n x· héi, anh minh
kh«ng ®îc b¶o ®¶m.

Cuèi cïng lµ thÕ chÕ chÝnh trÞ vµ qu¶n lý cña Nhµ níc.
§©y còng lµ nh©n tè quan träng nhÊt cã vai trß quyÕt ®Þnh
trong ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. Tuy r»ng níc ta cã mét
thÓ chÕ chÝnh trÞ æn ®Þnh vµ tiÕn bé nhng kh¶ n¨ng ®Þnh
híng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cßn nhiªï khuyÕt tËt, mµ lý do
chÝnh lµ sù ®iÒu tiÕt híng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ cßn ch-
a phï hîp, g©y « nhiÔm m«i trêng, lµm ph©n ho¸ giÇu nghÌo,
n¹n thÊt nghiÖp ngµy cµng gia t¨ng.

NhËn thøc vµ vËn dông quy lu¹t gi¸ trÞ thÓ hiÖn chñ yÕu
trong viÖc h×nh thµnh gi¸ c¶. Gi¸ c¶ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn
cña gi¸ trÞ, gi¸ c¶ ph¶i lÊy g¸i trÞ lµm c¬ së th× míi cã c¨n cø
kinh tÕ, míi cã t¸c dông kÝch thÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,
c¶i tiÕn kü thuËt, h¹ tÇng thµnh s¶n phÈm. Nhµ níc ph¶i chñ
®éng lîi dông c¬ chÕ ho¹t ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ
nghÜa lµ kh¶ n¨ng gi¸ c¶ t¸ch rêi gi¸ trÞ, vµ xu híng ®a gi¸ c¶
trë vÒ gi¸ trÞ. Th«ng qua chÝnh s¸ch gi¸ c¶, Nhµ níc vËn dông
quy luËt gi¸ trÞ nh»m;
 Thø nhÊt lµ kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. §èi víi xÝ
nghiÖp quèc doanh, chñ yÕu lµ x©y dùng mét hÖ thèng gi¸
b¸n bu«n ®Ó ®a chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ ®i vµo nÒn nÕp
vµ cã c¨n cø v÷ng ch¾c.

Thø hai lµ ®iÒu hoµ lu th«ng hµng tiªu dïng. Trong chÕ
®é kinh tÕ thÞ trêng, tæng khèi lîng va c¬ cÊu hµng tiªu dïng
do kÕ ho¹ch lu chuyÓn hµng ho¸ quyÕt ®Þnh c¨n cø vµo
tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, møc t¨ng thu nhËp
quèc d©n, vµ thu nhËp b»ng tiÒn cña nh©n d©n, nhu cÇu vÒ
hµng tiªu dïng trong ®iÒu kiÖn søc mua khong ®æi, nÕu gi¸
c¶ mét lo¹i hµng nµo ®ã gi¶m xuèng th× lîng hµng tiªu thô sÏ
t¨ng lªn vµ ngîc l¹i. Nhµ níc cã thÓ quy ®Þnh gi¸ c¶ cao hay
thÊp ®Ó ¶nh hëng ®Õn khèi lîng tiªu thô mét sè lo¹i hµng
nµo ®ã nh»m lµm cho nhu cÇu vµ møc t¨ng cña s¶n xuÊt vÒ
mét sè hµng tiªu dïng ¨n khíp víi kÕ ho¹ch lu chuyÓn hµng
ho¸ cña Nhµ níc.

Thø ba lµ ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n
th«ng qua chÝnh s¸ch gi¸ c¶, viÖc quy ®Þnh hîp lý c¸c tû gi¸,
Nhµ níc ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n gi÷a
c¸c ngµnh nh»m phôc vô cho yªu cÇu n¨ng cao ®åi sèng cña
nh©n d©n lao ®éng.

Cuèi cïng, nhËn thøc vµ vËn dông quy luËt gi¸ trÞ nãi réng
ra lµ biÕt sö dông c¸c ®ßn bÈy cña kinh tÕ hµng ho¸ nh tiÒn
l¬ng, gi¸ c¶, lîi nhuËn … dùa trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x·
héi cÇn thiÕt ®Ó tæ chøc vµ thùc hiÖn chÕ ®ä h¹ch to¸n
kinh tÕ.
 Tãm l¹i, nh÷ng ®iÒu tr×nh bµy trªn ®©y nãi lªn trong
kinh tÕ thÞ trêng cã sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i kÕt hîp kÕ
ho¹ch víi thÞ trêng, lÊy c¸i sau bæ xung cho c¸i tríc. Qu¸ tr×nh
kÕt hîp ®ã còng lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc
cña quy luËt gi¸ trÞ, lµ mét qu¸ tr×nh tù gi¸c vËn dông quy
luËt gi¸ trÞ vµ quan hÖ thÞ trêng nh lµ mét c«ng cô ®Ó x©y
dùng c¸c mÆt kinh tÕ, kÝch thÝch c¶i tiÕn kü thuËt, t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng, lµm cho gi¸ trÞ hµng ho¸ ngµy cµng h¹,
®¶m b¶o tèt h¬n cho nhu cÇu ®êi sèng, ®ång thêi t¨ng
thªm khèi lîng tÝch luü.

§i ®«i víi viÖc ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc cña quy luËt gi¸
trÞ ph¶i ®ång thêi ng¨n chÆn nh÷ng ¶nh hëng nh÷ng tiªu
cùc cña nã ®èi víi viÖc qu¶n lý kinh tÕ.

Quy luËt gi¸ trÞ tån t¹i mét c¸hc kh¸ch quan trong nÒn
kinh tÕ. Nhê n¾m v÷ng t¸c dông chñ ®¹o cña c¸c quy luËt
kinh tÕ, tù gi¸c sö dông t¸c dông tÝch cùc vµ h¹n chÕ c¸c t¸c
dông tiªu cùc cña quy luËt gi¸ trÞ. Nhµ níc ®· n¨ng cao dÇn
tr×nh ®é c«ng t¸c, kÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ. Trung ¬ng §¶ng ®·
nhÊn m¹nh: VÒ c¬ b¶n chóng ta ®· n¾m ®îc néi dung, tÝch
chÊt vµ t¸c dông cña quy luËt gi¸ trÞ ®èi víi c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c nhau trong hai lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi
kh¸c nhau vÒ tù liÖu s¶n xuÊt vµ t liÖu tiªu dïng vµ ®· vËn
dông nã phôc vô c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ vµ kinh tÕ cña §¶ng
vµ Nhµ níc trong tõng thêi kú; C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ c¶
còng ®· cã tiÕn bé, ph¹m vi ngµy cµng më réng, tr×nh ®é
nghiÖp vô còng ®îc n©ng lªn mét bíc.
 2.1.3.KÕt qu¶ cña viÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ
vµo níc ta

Sau 15 n¨m thùc hiÖn ®æi míi nÒn kinh tÕ,chñ yÕu nhê
c¸c biÖn ph¸p gi¶I phãng søc lao ®éng trong níc vµ më cöa
nÒn kinh tÕ,t©n dông nguån lùc bªn ngoµI,nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam ®· cã sù biÕn ®æi râ rÖt.Tõ n¨m 1991 nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam ®· ®îc t¨ng trëng víi tèc ®ä kh¸ cao,trung b×nh la 7,6%
hµng n¨m.Trong nh÷ng n¨m 1991-1999,møc kû lôc la
9,54%(1995);chØ sè gi¸ tiªu dïng gi¶m tõ 67,5%(1991) xuèng
cßn 0,1%(1999)

VÒ c¬ cÊu GDP theo ngµnh ®· cã chuyÓn dÞch tÝch cùc

theo híng gi¶m tû träng cña khu vùc n«ng-l©m-ng nghiÖp vµ
t¨ng tû träng cña khu vùc c«ng nghiÖp x©y dùng vµ dÞch
vô.Tuy nhiªn tèc ®é chuyÓn dÞch cßn chËm.Tèc ®é chuyÓn
dÞch c¬ cÊu lao ®éng trong ngµnh t¨ng0,99% vµ 1,03% ®èi
víi ngµnh x©y dùng.T×nh h×nh n¨m 2002 còng ph¶n ¸nh
tr¹ng th¸I vËn ®éng nhiÒu n¨m qua cña nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam lµ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cha t¹o ®îc sè viÖc lµm t¬ng
øng víi møc t¨ng trëng cña hai khu vùc nµy,khiÕn lùc lîng lao
®éng míi vÉn ph¶I t×m kiÕm viÖc lµm chñ yÕu trong khu vùc
n«ng nghiÖp vèn ®· d thõa qu¸ nhiÒu lao ®éng.

§èi víi n¨ng lùc c¹nh tranh dÞch vô cña níc ta trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y ®· dîc n©ng cao,song còng kh«ng Ýt nh÷ng
s¶n phÈm dÞch vô n¨ng lùc c¹nh tranh cßn thÊp.Nhãm c¸c s¶n
phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh chñ yÕu lµ s¶n phÈm n«ng
nghiÖp,kho¸ng s¶n cha qua chÕ biÕn ,tû lÖ gia t¨ng cßn
thÊp.Nh÷ng mÆt hµng c«ng nghiÖp qua chÕ biÕn lµ nh÷ng
mÆt hµng cã tû lÖ lao ®éng cao,dùa vµo lîi thÕ so s¸nh vÒ
sù khÐo lÐo,chi phÝ tiÒn c«ng lao ®éng thÊp.Tuy nhiªn c¸c
mÆt hµng nµy cha cã th¬ng hiÖu,cha cã kiÓu d¸ng riªng ,cha
t¹o ®îc c¬ së nguyªn liÖu,phô liÖu,c¬ së c«ng nghÖ vµ kü
thuËt cÇn thiÕt,gi¸ thµnh cßn cao.Hµng thñ c«ng mü nghÖ cã
kh¶ n¨ng c¹nh tranh t¬ng ®èi tèt song chÊt lîng thiÕu æn
®Þnh,n¨ng lùc h¹n chÕ,cha ®¸p øng ®îc c¸c ®¬n hµng lín.

VÒ vÊn ®Ò d©n sè,tû lÖ t¨ng d©n sè tù nhiªn gi¶m

nhiÒu.Tæng sè lao ®éng,viÖc lµm t¨ng,c¬ cÊu lao ®éng cã
nhiÒu thay ®æi.Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t thµnh tÝch cao.

2.2.Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m vËn dông quy luËt gi¸ trÞ
vµo n Òn kinh tÕ níc ta trong thêi gian tíi

2.2.1.§Çu t vµo viÖc nghiªn cøu,øng dông vµ triÓn

khai khoa häc c«ng nghÖ.

Trong t×nh tr¹ng níc ta cßn thiÕu thèn trÇm träng khoa
häc kü thuËt nh hiÖn nay,nø¬c ta cÇn ph¶I hç trî nhiÒu h¬n
n÷a kinh phÝ cho c¸c niÖn nghiªn cøu,c¸c ®Ò tµI nghiªn cøu
phôc vô trùc tiÕp cho viÖc chuyÓn ®æi c¬ c©ó kinh tÕ,c¬
cÊu s¶n xuÊt,thùc hiÖn c¬ chÕ ®Æt hµng trùc tiÕp gi÷a nhµ
níc,doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ së nghiªn cøu khoa häc,tr¸nh
t×nh tr¹ng bá phÝ vèn ®Çu t do t¸ch rêi gi÷a s¶n phÈm
nghiªn cøu vµ thùc tiÔn.T¨ng kinh phÝ ®µo t¹o,nhÊt lµ ®µo
t¹o míi vµ ®µo t¹o bæ sung ®éi ngò lao ®éng chÊt lîng
cao.§Æc biªt chó träng ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ ,giái
viÖc,lµm chñ ®îc nh÷ng c«ng nghÖ míi.
 TiÕp theo ph¶I n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ cho nguån
nh©n lùc,phÊn ®Êu phæ cËp phæ th«ng c¬ së vµ phæ th«ng
trung häc ®èi víi nh÷ng ®èi tîng vµ nh÷ng vïng cã ®IÒu
kiÖn nh»m t¹o ®IÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tiªp thu c¸c kiÕn
thøc trong ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt cho ngêi lao
®éng.Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph©n luång häc sinh sau khi tèt
nghiÖp trung häc c¬ së ®Ó t¹o ra c¬ cÊu ®µo t¹o hîp lý.

§Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt cho ngêi
lao ®éng.§Æc biªt lµ ®µo t¹o,båi dìng nghÒ cho ngêi lao
®éng ®Ó t¨ng tû lÖ ®îc ®µo t¹o lªn 30% n¨m 2005.CÇn ®îc
tiÕn hµnh th«ng qua biÖn ph¸p x· héi ho¸ ®µo t¹o,®a d¹ng
ho¸ h×nh thøc ®µo t¹o,båi dìng víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ
tham gia.Trang bÞ c¸c kiÕn thøc cÇn thiÕt kh¸c ®Ó cung c©p
nh©n lùc cho c¸c khu c«ng nghiªp míi ,c¸c doanh nghiÖp cã
vèn ®Çu t níc ngoµI còng nh ngay tai ®Þa ph¬ng.

N«ng th«n cÇn më réng h×nh thøc ®µo t¹o nghÒ g¾n
chÆt víi chuyÓn dao c«ng nghÖ míi,chuyÓn dao c¸c quy
tr×nh s¶n xuÊt,quy tr×nh canh t¸c...®Ó lµm c¬ së cho viÖc
chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.§µo t¹o chñ nhiÖm
hîp t¸c x·,huy ®éng lùc lîng tri thøc trÎ vÒ n«ng th«n ,vïng
s©u vïng xa ®Ó t¨ng thªm chÊt lîng nguån nh©n lùc lµm
nßng cèt cho viÖc thay ®æi c¸ch lµm ¨n t¹o thÕ vµ lùc míi
cho viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ

TiÕp tôc ®æi míi,®IÒu chØnh hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ

ph¸p luËt vÒ lao ®éng vµ thÞ trêng lao ®éng theo híng tiÕp
cËn gÇn víi c¸c th«ng lÖ vµ tiªu chuÈn quèc tÕ t¹o sù b×nh
®¼ng trong ph¸p luËt ®èi víi mäi ngêi lao ®éng.
 2.2.2.Lu th«ng hµng ho¸,t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh
hµng ho¸ cña ViÖt Nam.

Mét trong nh÷ng yÕu tè then chèt ®Ó n©ng cao kh¶

n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam lµ c¬ c©u l¹I vµ t¨ng
cêng n¨ng lùc c¹nh tranh cña khu vc doanh nghiÖp,trong ®ã
cã vai trß quan träng cña khu vùc nhµ níc v× khu vc nµy n¾m
gi÷ phÇn lín tµI s¶n quèc gia,nguån lao ®éng kü thuËt,tµI
nguyªn vµ gi÷ vai trß chñ ®¹o trong c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ.Khu cùc doanh nghiÖp cÇn x©y dùng ®îc ch¬ng tr×nh
c¾t gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt trong tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt víi
tõng s¶n phÈm.Nhµ níc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch
nghiªn cøu ¸p dông ®æi míi c«ng nghÖ,®Çu t ®æi míi thiÕt
bÞ s¶n xuÊt.T¹o m«I trêng kinh doanh lµnh m¹nh,x©y dùng
khu«n khæ chÝnh s¸ch t¹o ®IÒu kiÖn cho doanh nghiÖp tiÕn
hµnh c¬ cÊu l¹I s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶,t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh.Híng dÉn thùc hiÖn ph¸p lÖnh gi¸ nh»m thùc hiÖn kiÓm
so¸t chi phÝ,kiÓm so¸t ®éc quyÒn.H¹n chÕ ®éc quúªn cña
c¸c doanh nghiÖp ,nhµ níc chØ thùc hiÖn trî gi¸ nh÷ng mÆt
hµng thiÕt yÕu quan träng vµ mét sè mÆt hµng n«ng s¶n
xuÊt khÈu.

Thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî cã ®IÒu kiÖn trong mét

kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó dÇn dÇn t¨ng n¨ng lùc c¹nh
tranh cña mét sè s¶n phÈm,më réng thÞ trêng trong níc vµ
xuÊt khÈu.B»ng c¸ch më réng quan hÖ víi c¸c quèc gia,c¸c
nø¬c,hç trî xóc tiÕn th¬ng m¹I ë c¸c thÞ trêng giµu tiÒm
n¨ng.T¨ng cßng ®µu t vµo ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng,hç
trî doanh nghiÖp ®Çu t ra níc ngoµi.
 Hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu lùc cña chÝnh s¸ch khuyÕn
khÝch ®Çu t s¶n xuÊt,®¹c biªt lµ hµng xuÊt khÈu,c¸c vïng khã
kh¨n.ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu ®Ó gi¶m chi
phÝ s¶n xuÊt.

Gi¶I ph¸p ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ph¶I ®îc ®Æc biÖt
coi träng.Trong thêi gian tíi cÇn ®Çu t cho ®µo t¹o vµ ®µo
t¹o l¹I, n©ng cao tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn trªn 30% sè
lao ®éng hiÖn cã,trong ®ã chó träng ®µo t¹o nghÒ c«ng
nghÖ cao.

KÕt luËn

Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt kinh tÕ quan träng nhÊt cña
s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. Sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña
quy luËt nµy g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. ë
®©u cã s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ th× ë ®ã cã sù ho¹t
®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. C¬ chÕ ®iÒu tiÐt s¶n xuÊt vµ lu
th«ng hµng ho¸ chÝnh lµ sù ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ sù
ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ ®îc biÓu hiÖn thong qua c¬
chÕ gi¸ c¶. Th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ trêng ta sÏ
thÊy ®îc sù ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. Gi¸ c¶ thÞ trêng
ta sÏ lªn xuèng xung quanh gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ trë thµnh c¬
chÕ t¸c ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. C¬ chÕ t¸c ®éng cña quy
luËt gi¸ trÞ ph¸t sinh khi t¸c dông lªn thÞ

trêng th«ng qua c¹nh tranh, cung - cÇu, søc mua cña ®ång
t×en. §iÒu nµy c¾t nghÜa t¹i sao khi tr×nh bµy quy luËt kinh
tÕ chi phèi ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt, lu th«ng hµng ho¸ vµ t¸c
®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ
thÞ trêng ë ViÖt Nam, ta chØ tr×nh bµy quy luËt gi¸ trÞ, mét
quy luËt bao qu¸t chung ®îc c¶ b¶n chÊt, c¸c nh©n tè cÊu
thµnh vµ c¬ chÕ t¸c ®éng cña nã ®èi víi kinh tÕ thÞ trêng ë
ViÖt Nam.
Tµi liÖu tham kh¶o

1. S¸ch kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin, Trêng §¹i häc Kinh
tÕ quèc d©n Hµ Néi 1999.

2. S¸ch Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin, NXB ChÝnh trÞ quèc
gia, Hµ Néi 2000.

3. S¸ch Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin, NXB Gi¸o dôc, Hµ

Néi 2000.

4. S¸ch Kinh tÕ chÝnh trÞ, NXB §¹i häc vµ trung häc

chuyÓn nghiÖp, Hµ Néi 1974.

5. S¸ch kinh tÕ chÝnh trÞ, Trung häc kinh tÕ, Hµ Néi

2000.
 Môc lôc
Lêi më ®Çu 1
Ch¬ng 1: Quy luËt gi¸ trÞ vµ vai trß cña quy luËt 2
gi¸ trÞ trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ mµ ®Ønh cao
lµ kinh tÕ thÞ trêng
1.1. Quy luËt gi¸ trÞ. 2
1.1.1. Néi dung cña quy luËt gi¸ trÞ 2
1.1.2. C¸c h×nh thøc chuyÓn ho¸ cña quy luËt gi¸ trÞ 3
1.2. Vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ trong viÖc ph¸t triÓn 4
s¶n xuÊt hµng ho¸
1.2. 1.S¶n xuÊt hµng ho¸ 4
1.2.2.Vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ 4
1.2.2.1.Quy luËt gi¸ trÞ ®IÒu tiÕt s¶n xuÊt vµ lu th«ng 4
hµng ho¸
1.2.2.2.Quy luËt gi¸ trÞ kÝch thÝch c¶i tiÕnkinh tÕ, hîp 5
lý ho¸ s¶n xuÊt nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng
1.2.2.3.Quy luËt gi¸ trÞ ph©n ho¸ nh÷ng ngêi s¶n xuÊt 6
hµng ho¸ thµnh kÎ giµu ngêi nghÌo,lµm ph¸t sinh vµ
ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ TBCN
1.3.Kinh tÕ thi trêng. 6
1.3.1.Kinh tÕ thÞ trêng lµ g×?B¶n chÊt cña nÒn kinh tÕ 6
thÞ trêng ë ViÖt Nam
1.3.2.C¬ chÕ thÞ trßng 8
1.3.3.TÝnh chÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt 9
Nam
Ch¬ng 2:Thc tr¹ng vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo 11
nÒn kinh tÕ níc ta thêi gian qua vµ nh÷ng gi¶i
ph¸p ®Ò ra nh»m vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo
nÒn kinh tÕ Viªt Nam
2.1. Thùc tr¹ng viÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn 11
kinh tÕ ViÖt Nam
2.1.1. ViÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nh÷ng n¨m nÒn 11
kinh tÕ bao cÊp
2.1.2. ViÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ thêi gian sau ®æi 11
míi
2.1.3. KÕt qu¶ cña viÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo 15
níc ta
2.2. Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m vËn dông quy luËt gi¸ trÞ 16
vµo nÒn kinh tÕ níc ta trong thêi gian tíi
2.2.1. §Çu t vµo viÖc nghiªn cøu, øng dông vµ triÓn 16
khai khoa häc c«ng nghÖ
2.2.2.1. Lu th«ng hµng ho¸, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh 18
hµng ho¸ cña ViÖt Nam
KÕt luËn 19
Tµi liÖu tham kh¶o 20