§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ

Lêi nãi ®Çu

§¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI (12 – 1986) §¶ng
ta ®· ®Ò ra chñ tr¬ng ®æi míi nÒn kinh tÕ mét c¸ch toµn
diÖn, chuyÓn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung sang nÒn kinh
tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Lý luËn kinh
tÕ vÒ thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi lóc nµy ®· cã
nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n, sù tån t¹i kh¸ch quan cña n¨m
thµnh phÇn kinh tÕ ®îc thõa nhËn. Kinh tÕ quèc doanh nay
®îc gäi lµ khu vùc doanh nghiÖp Nhµ níc, ®ång thêi thõa
nhËn sù tån t¹i kh¸ch quan cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi
quèc doanh th× nhËn thøc vÒ vai trß cña khu vùc kinh tÕ
Nhµ níc còng ®îc ®æi míi.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu
thµnh phÇn, §¶ng ta lu«n kh¼ng ®Þnh thµnh phÇn kinh tÕ
Nhµ níc ®ãng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Lý luËn vÒ kinh tÕ nhµ níc lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò lý
luËn kinh tÕ trung t©m cña c¸c ®¶ng céng s¶n. NhÊt lµ
trong giai ®o¹n l·nh ®¹o ®Êt níc x©y dùng vµ ph¸t triÓn
kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. HiÖn nay
lý luËn ®ã vÉn mang ý nghÜa thêi sù cÊp b¸ch c¶ vÒ nhËn
thøc lý luËn vµ thùc tiÔn.
ë ViÖt Nam th× kinh tÕ nhµ níc lµ mét bé phËn cã vai
trß quyÕt ®Þnh trong c¬ cÊu kinh tÕ cña níc ta. Trong c¸c
bé phËn cÊu thµnh cña kinh tÕ nhµ níc th× khu vùc doanh
nghiÖp nhµ níc lµ bé phËn chñ yÕu cã vÞ trÝ ®Æc biÖt. Nh-
ng thùc tr¹ng cña khu vùc doanh nghiÖp nhµ níc cña níc ta
hiÖn nay th× cha thÓ hiÖn ®îc vai trß then chèt vµ chñ ®¹o
trong nÒn kinh tÕ, mét sè ngµnh, mét sè lÜnh vùc cña
doanh nghiÖp nhµ níc kh«ng n¨ng ®éng b»ng khu vùc kinh
tÕ t nh©n. Cã nhiÒu lý do dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn nhng
nguyªn nh©n chñ yÕu vÉn lµ do kh©u tæ chøc vµ vËn hµnh

1
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
doanh nghiÖp nhµ níc cha thËt hîp lý. VËy ®Ó doanh nghiÖp
nhµ níc cã thÓ thÓ hiÖn ®îc vai trß chñ ®¹o cña m×nh trong
nÒn kinh tÕ quèc d©n th× vÊn ®Ò tÊt yÕu lµ ta ph¶i tæ
chøc vµ s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp cho thËt hîp lý. Em
chän ®Ò tµi: "Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn DNNN ë
ViÖt Nam hiÖn nay" ®Ó viÕt bµi ®Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ.

CH¦¥NG I Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ

doanh nghiÖp nhµ níc

I / TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan

1. §Þnh nghÜa vÒ doanh nghiÖp nhµ níc ( DNNN )
Theo luËt doanh nghiÖp cña ViÖt Nam n¨m 1995 th×
DNNN lµ tæ chøc kinh tÕ do nhµ níc ®Çu t vèn, thµnh lËp
vµ tæ chøc qu¶n lý, ho¹t ®éng kinh doanh hoÆc c«ng Ých
nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi do nhµ níc giao.
DNNN cã t c¸ch ph¸p nh©n, cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô d©n
sù, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh
trong ph¹m vi doanh nghiÖp qu¶n lý. DNNN lµ bé phËn chñ
yÕu cña khu vùc kinh tÕ nhµ níc – mét lùc lîng vËt chÊt c¬
b¶n, ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x·
héi cña nhµ níc
2. C¸c bé phËn cÊu thµnh cña kinh tÕ nhµ níc
- XÐt theo lÜnh vùc ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng trùc tiÕp
trong s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ dÞch vô vµ ho¹t ®éng
kinh tÕ nh»m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi
- XÐt vÒ h×nh thøc tæ chøc: Khu vùc KTNN bao gåm
nhiÒu bé phËn ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc then chèt, thiÕt
yÕu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Mçi bé phËn cã chøc n¨ng,

2
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
nhiÖm vô kh¸c nhau, nhng ®Òu nh»m thùc hiÖn vai trß chñ
®¹o cña khu vùc KTNN ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh. Cô thÓ
nh sau:
Ng©n s¸ch nhµ níc:Thùc hiÖn chøc n¨ng thu chi ng©n
s¸ch vµ cã nhiÖm vô ®iÒu chØnh qu¶n lý, kiÓm so¹t c¸c ho¹t
®éng cña khu vùc KTNN vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c
theo môc tiªu kinh tÕ x· héi ®· ®Þnh. Cã t¸c dông ®iÒu
chØnh, qu¶n lý, kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng knh doanh tiÒn
tÖ, ®Æc biÖt lµ x©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
Kho b¹c nhµ níc: Víi chøc n¨ng qu¶n lý quü tiÒn tÖ tËp
trung cña nhµ níc ®ång thêi kiÓm so¸t qu¸ tr×nh thu chi
ng©n s¸ch
C¸c quü dù tr÷ quèc gia: lµ mét bé phËn cña khu vùc
KTNN, nh»m b¶o ®¶m cho khu vùc nµy ho¹t ®éng b×nh th-
êng trong mäi t×nh huèng, lµ lùc lîng vËt chÊt ®Ó nhµ níc
®iÒu tiÕt, qu¶n lý b×nh æn gi¸ thÞ trêng, ®¶m b¶o æn
®Þnh kinh tÕ x· héi
C¸c tæ chøc sù nghiÖp cã thu: Ho¹t ®éng gÇn gièng nh
DNNN trong cung øng mét sè dÞch vô c«ng, ®Æc biÖt trong
gi¸o dôc, y tÕ, dÞch vô hµnh chÝnh c«ng
HÖ thèng DNNN: §©y lµ bé phËn chñ yÕu then chèt cña
khu vùc KTNN. §Ó ®îc gäi lµ mét DNNN th× cÇn ph¶i cã ba
®iÒu kiÖn
Thø nhÊt: nhµ níc lµ cæ ®«ng chÝnh, cã thÓ nhµ níc së
h÷u 100% vèn, së h÷u cæ phÇn chi phèi ( trªn 51 % ) hoÆc
së h÷u cæ phÇn ®Æc biÖt ( cæ phÇn quy ®Þnh quyÒn
qu¶n lý cña nhµ níc )
Thø hai: doanh nghiÖp cã nhiÖm vô s¶n xuÊt ra hµng
ho¸ vµ dÞch vô ®Ó b¸n

3
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Thø ba: Cã ho¹ch to¸n lçi l·i
NÕu thiÕu ®iÒu kiÖn mét th× ®ã lµ doanh nghiÖp t
nh©n vµ thiÕu ®iÒu kiÖn hai vµ ba th× ®ã kh«ng ph¶i lµ
doanh nghiÖp mµ lµ c¬ quan nhµ níc
3. Sù cÇn thiÕt ph¶i cñng cè vµ ph¸t triÓn DNNN
3.1 Sù cÇn thiÕt cña DNNN
Nh×n l¹i qu¸ tr×nh lÞch sö, chóng ta ®i lªn tõ c¬ së
vËt chÊt, kü thuËt rÊt nghÌo nµn, l¹c hËu, nÒn kinh tÕ mÊt
c©n ®èi trÇm träng, lùc lîng thï ®Þch bao v©y cÊm vËn
kinh tÕ triÖt ®Ó. Trong hoµn c¶nh ®ã chóng ta ®· x©y
dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ b»ng biÖn ph¸p huy
®éng nguån lùc lín cña ®Êt níc vµ viÖn trî quèc tÕ ®Ó x©y
dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n díi
h×nh thøc DNNN lµm nßng cèt, cïng víi khu vùc kinh tÕ hîp
t¸c x· lµm nÒn t¶ng ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cña x· héi.
Thùc tiÔn ®· chøng minh trong kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n-
íc nÕu kh«ng ph¸t triÓn kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ hîp
t¸c x· ®Ó x©y dùng hËu ph¬ng v÷ng m¹nh, gi¶i quyÕt hËu
cÇn t¹i chç th× kh«ng thÓ huy ®éng tæng lùc cña d©n téc,
chi viÖn cho tiÒn tuyÕn ®Ó tiÕn tíi th¾ng lîi hoµn toµn. Sau
khi thèng nhÊt ®Êt níc nÒn kinh tÕ bÞ ¶nh hëng nÆng nÒ
bëi lÖnh bao v©y cÊm vËn kinh tÕ cña ®Õ quèc Mü, sù duy
tr× qu¸ l©u cña c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp trong
®iÒu x©y dùng hoµ b×nh vµ sau ®ã lµ sù tan r· cña hÖ
thèng XHCN. §¹i héi VI ®· ®Ò ra chñ tr¬ng ®æi míi vµ ph¸t
triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cã sù qu¶n lý cña
nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Tõ ®ã ®Õn nay
kiªn tr× víi chñ tr¬ng nµy nÒn kinh tÕ cña níc ta ®· ph¸t
triÓn kh¸ cao trong nhiÒu n¨m vµ tho¸t khái khñng ho¶ng
®¶m b¶o ®îc nh÷ng c©n ®èi lín, tõng bíc c¶i thiÖn ®êi
sèng nh©n d©n, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi t¹o thÕ
vµ lùc míi ®Ó tiÕp tôc ®a sù nghiÖp míi ®i lªn

4
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
NÕu nh×n hÖ thèng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt vµ nh÷ng
®ãng gãp cña DNNN hiÖn nay râ rµng lµ DNNN ®ãng mét
vai trß hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ níc ta, thÓ hiÖn
trªn nh÷ng nÐt chñ yÕu sau:
- DNNN ®ang n¾m gi÷ mét sè ngµnh, lÜnh vùc then
chèt, hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt quan träng nhÊt cho
c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, n¾m toµn bé hÖ
thèng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi cã tÝnh huyÕt m¹ch,
hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp lín lµ c¸c doanh nghiÖp trong c¸c
ngµnh x©y dùng ( vÒ giao th«ng, thuû lîi, c«ng nghiÖp vµ
d©n dông ), c¬ khÝ chÕ t¹o m¸y, luyÖn kim, xi m¨ng, ®iÖn
tö, ho¸ chÊt, ®iÖn dÇu khÝ, th«ng tin liªn l¹c, vËn t¶i ®êng
s¾t, ®êng biÓn, ®êng kh«ng, « t« ... , s¶n xuÊt hµng c«ng
nghÖ tiªu dïng, chÕ biÕn n«ng thuû, h¶i s¶n, n¾m gi÷ mét
tØ lÖ quan träng trong nh÷ng ngµnh kinh doanh dÞch vô, th-
¬ng m¹i nhËp khÈu chiÕm thÞ phÇn ¸p ®¶o trong huy ®äng
vèn vµ cho vay
PhÇn cña DNNN trong GDP chiÕm tû träng n¨m 1992 lµ
40.12%, n¨m 1996 lµ 39.9%, n¨m 1998 lµ 41.2%, n¨m 1999
lµ 40.2%, n¨m 2000 lµ 39.5%. CôthÓ träng phÇn DNNN trong
mét sè ngµnh nh: 80% c«ng nghÖ khai th¸c, trªn 60% c«ng
nghÖ chÕ biÕn, trªn 90%c«ng nghÖ ®iÖn – gas– dÇu khÝ –
cung cÊp níc, trªn 82% vËn chuyÓn hµng ho¸, 50% vËn
hµnh kh¸ch, chiÕm tû träng tuyÖt ®èi trong s¶n xuÊt ph©n
bãn ho¸ häc 99.8%, thuèc trõ s©u 93.6%, axÝt sunfuric vµ
xót 100%, lèp « t« 100%, lèp xe ®¹p 80%, pin 100%, chÕ t¹o
®éng c¬ ®iezel lo¹i nhá 100%, 85% n¨ng lùc kÐo sîi, 50%
n¨ng lùc dÖt thoi, 30% n¨ng lùc dÖt kim vµ kho¶ng díi 50%
n¨ng lùc may mÆc, giÇy dÐp, chiÕm tû träng 70% b¸n bu«n,
20% b¸n lÎ. HÖ thèng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh
chiÕm tû phÇn ¸p ®¶o trong huy ®éng vèn chiÕm 80% thÞ
phÇn vµ cho vay 74% thÞ phÇn ®èi víi nÒn kinh tÕ C¸c

5
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
DNNN ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc ®iÒu tiÕt quan hÖ
cung cÇu, æn ®Þnh gi¸ c¶, chèng l¹m ph¸p, æn ®Þnh tû gi¸,
kh¾c phôc mÆt tr¸i cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng
DNNN chiÕm mét phÇn rÊt quan träng trong xuÊt nhËp
khÈu, trong ®ã DNNN gi÷ tû träng tuyÖt ®èi trong nÒn kinh
tÕ xuÊt khÈu, riªng c«ng nghiÖp n¨m 1999 ®· xuÊt khÈu ®îc
6.17 tû USD ( chñ yÕu do c¸c DNNN ), chiÕm 54% tæng kim
ng¹ch xuÊt khÈu cña toµn bé nÒn kinh tÕ, tæng c«ng ty l¬ng
thùc miÒn nam xuÊt khÈu g¹o chiÕm 60-70% so víi c¶ níc.
§ãng gãp nguån thu nhËp lín vµ æn ®Þnh cho ng©n s¸ch
nhµ níc n¨m 1999 thuÕ thu tõ DNNN ( thuÕ VAT , thuÕ thu
nhËp doanh nghiÖp vµ tiÒn sö dông vèn ) chiÕm 39.25%,
riªng 17 TCT n¨m 1999 nép ng©n s¸ch nhµ níc 23478 tû
®ång, t¨ng 20.7% so víi n¨m 1998. N¨m 2000 DNNN chiÕm
39.2% tæng thu ng©n s¸ch c¶ níc
Trong khi nhµ níc kh«ng ®ñ vèn ng©n s¸ch, cÊp vèn lu
®éng cho kinh doanh cña DNNN theo quy ®Þnh th× nhiÒu
doanh nghiÖp ®· tiÕt kiÖm, h×nh thµnh vèn tù bæ xung,
n¨ng ®éng t×m vèn bªn ngoµi bao gåm vèn vay cña tæ
chøc tÝn dông vµ vay cña c«ng nh©n viªn trong doanh
nghiÖp. Vèn tù tÝch luü, tù bæ xung chiÕm 27.8% tæng vèn
nhµ níc cña DNNN ®Õn cuèi n¨m 2000, vèn tù bæ xung cña
17 TCT lµ 18038 tû ®ång, chiÕm 2205% tæng sè vèn nhµ n-
íc cña TCT 91
Trong lóc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cha v¬n lªn ®îc
th× DNNN lµ ®èi t¸c chÝnh trong liªn doanh, liªn kÕt víi bªn
ngoµi, ®ång thêi DNNN còng thùc hiÖn h¹ tÇng kü thuËt cÇn
thiÕt ®Ó thu hót c¸c doanh nghiÖp cã vèn trong níc vµ
ngoa× níc ®Çu t
DNNN ®· t¹o ra ®iÒu kiÖn vËt chÊt, kü thuËt, lµ mét
trong nh©n tè cã tÇm quan träng quyÕt ®Þnh ®èi víi sù
ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, hµng ho¸, chuyÓn tõ

6
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
thiÕu sang ®¸p øng ®îc nhu cÇu c¬ b¶n n«ng s¶n, thùc
phÈm chÊt lîng ngµy mét cao cña nh©n d©n vµ cã phÇn
xuÊt khÈu, chñ yÕu th«ng qua viÖc x©y dùng c¸c c«ng
tr×nh thuû lîi cung cÊp ®iÖn, x©y dùng c¸c ®êng giao
th«ng huyÕt m¹ch, cung cÊp gièng c©y trång, con, chuyÓn
giao kü thuËt vµ bíc ®Çu ph¸t triÓn c«ng nghÖ chÕ biÕn.
Mét sè n«ng, l©m trêng ®· ph¸t huy ®îc vai trß trung t©m
kinh tÕ, v¨n ho¸, chuyÓn giao c«ng nghÖ trªn ®Þa bµn.
§iÓn h×nh nh trêng S«ng HËu tr¶ l¬ng cho 130 gi¸o viªn
vµ x©y dùng c¬ së trêng líp cho 3000 häc sinh tõ mÉu gi¸o
®Õn trung häc, c«ng ty chÌ Méc Ch©u hµng n¨m ®Çu t 100
triÖu ®Ó söa ch÷a vµ x©y míi trêng häc, nhµ trÎ, mÉu gi¸o,
c¶i t¹o 705 km ®êng giao th«ng liªn b¶n, tæng c«ng ty cµ
phª tõ n¨m 1996 ®Ðn nay d· ®µu t hµng 100 tû ®Ó x©y
dùng 100 km ®êng giao th«ng ( cã 25 km ®êng nhùa ), 150
km ®êng ®iÖn trung h¹ thÕ, 50000 m2 trêng häc, 20000 m2
nhµ trÎ mÉu gi¸o, lµm míi vµ n©ng cÊp 58 hå, ®Ëp
Hç trî cho sù ph¸t triÓn c¸c vïng miÒn nói vµ c¸c vïng xa,
vïng s©u. ë ®ã hiÖu qu¶ ®Çu t kinh doanh thÊp, thêi gian
thu håi vèn l©u, cã nhiÒu rñi ro kinh doanh nhng l¹i lµ vïng
cã ý nghÜa lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña quèc gia vµ thùc
hiÖn c¸c chÝnh s¸ch d©n téc cña ®¶ng
Khu vùc DNNN nhiÒu n¨m qua còng lµ n¬i tËp trung vµ
®µo luyÖn mét bé phËn quan träng trong ®éi ngò giai cÊp
c«ng nh©n vµ cung cÊp nhiÒu c¸n bé l·nh ®¹o u tó, trung
kiªn cho ®¶ng nhµ níc vµ qu©n ®éi
DNNN còng thøc sù ®i ®Çu trong viÖc thùc hiÖn c¸c chñ
tr¬ng: uèng níc nhí nguån, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, kh¾c phôc
hËu qu¶ c¶u nh÷ng vïng bÞ thiªn tai, cøu trî x· héi, tham gia
c¸c ho¹t ®éng nh©n ®¹o tõ thiÖn, nhêng c¬m xÎ ¸o
3.2 Sù cÇn ph¶i ph¸t triÓn DNNN

7
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
T¹i héi nghÞ thø ba ban chÊp hµnh trung ¬ng ®¶ng
kho¸ IX ®ång chÝ bÝ th N«ng §øc M¹nh ®· cã bµi ph¸t biÓu
bÕ n¹c héi nghÞ, trong ®ã ®ång chÝ tæng bÝ th ®· nªu lªn
t©m quan träng cña DNNN vµ sù ®æi míi DNNN trong t×nh
h×nh níc ta hiÖn nay.
T¹i héi nghÞ trung ong ®· dµnh phµn lín thêi gian ®Ó
th¶o luËn vµ th«ng qua nghÞ quyÕt: “ TiÕp tôc s¾p xÕp,
®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña DNNN”. §©y
lµ vÊn ®Ò rÊt lín, rÊt c¬ b¶n trong ®êng lèi kinh tÕ cña
®¶ng. Tæng kÕt 15 n¨m ®æi míi vµ x¸c ®Þnh ph¬ng híng
chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong thêi míi. §¹i héi lÇn
thø IX cña ®¶ng ®· kh¼ng ®Þnh “ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh
híng x· héi chñ nghÜa cã nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã KTNN cïng víi kinh tÕ tËp thÓ
ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c. KTNN ph¸t huy
vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ, lµ lùc lîng vËt chÊt quan
träng vµ lµ c«ng cô ®Ó nhµ níc ®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt vÜ
m« nÒn kinh tÕ. DNNN gi÷ vÞ trÝ then chèt, ®i ®Çu øng
dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, nªu g¬ng vÒ
n¨ng suÊt, chÊt lîng hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vµ chÊp hµnh
ph¸p luËt. Héi nghÞ trung ¬ng lÇn nµy bµn vµ ra nghÞ
quyÕt ®Ó thùc hiÖn nghÞ quyÕt ®¹i héi ®¶ng, b¶o ®¶m
DNNN cã vÞ trÝ then chèt gãp phÇn chñ yÕu ®Ó KTNN lµm
tèt vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa nh»m n©ng cao hiÖu qu¶, ®ñ søc c¹nh tranh
trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Èy m¹nh c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc trªn c¬ së ®Ò ¸n vµ tê
tr×nh cña Bé chÝnh trÞ, trung ¬ng ®· tËp trung th¶o luËn
vÒ ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña DNNN trong nh÷ng n¨m ®æi
míi, x¸c ®Þnh quan ®iÓm chØ ®¹o, môc tiªu, nhiÖm vô, gi¶i
ph¸p s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶
DNNN. Bé chÝnh trÞ ®· tr×nh bÇy ý kiÕn tiÕp thu nh÷ng

8
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
vÊn ®Ò mµ ®¹i ®a sè c¸c ®¹i biÓu ®· nªu. Trong qu¸ tr×nh
®æi míi ®¶ng ta chñ tr¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh
phÇn ®Ó gãp phÇn ph¸t huy søc m¹nh cña toµn d©n téc
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®Èy m¹nh cong nghiÖp ho¸, hiÖn
®¹i ho¸, x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc ViÖt Nam XHCN. §ã lµ
chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n, l©u dµi trong c¶ thêi kú qu¸ ®é ®i
lªn CNXH. §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch ®ã trung -
¬ng cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng ph¬ng híng, néi dung, gi¶i
ph¸p cô thÓ cña tõng thµnh phÇn kinh tÕ theo tinh thÇn
nghÞ quyÕt cña ®¹i héi ®¶ng. Trung ¬ng bµn viÖc tiÕp tôc
s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN
lµ ®Ó gãp phÇn b¶o ®¶m cho KTNN gi÷ v÷ng vai trß chñ
®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, mét vÊn ®Ò rÊt lín vµ c¬
b¶n trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn,
chø kh«ng hÒ coi nhÑ viÖc ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ kh¸c. Chóng ta ®· cã nhiÒu chñ tr¬ng t¹o thuËn lîi cho c¸c
lo¹i h×nh doanh nghiÖp ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong khu«n
khæ luËt ph¸p gióp c¸c doanh nghiÖp cã thªm ®iÒu kiÖn
tiÕp cËn thÞ trêng trong níc vµ thÕ giíi chuÈn bÞ cho viÖc
thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong qu¸ tr×nh chñ ®éng héi nhËp
cã hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc tÕ. S¾p tíi chóng ta sÏ tiÕp tôc
x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch nh»m ph¸t huy søc m¹nh cña c¸c
thµnh phÇn kt theo ®êng lèi cña ®¶ng
ViÖc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu
qu¶ DNNN lµ viÖc mµ ban chÊp hµnh trung ¬ng nhiÒu kho¸
®· quan t©m, ®îc tiÕn hµnh ngay tõ thêi kú ®æi míi vµ
nhÊt lµ trong 10 n¨m qua. §¸nh gi¸ nh÷ng viÖc lµm ®îc còng
nh cha lµm ®îc cßn cã nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau nhng chñ
yÕu lµ kh¸c nhau vÒ móc ®é v× trong thùc tÕ cßn cã nh÷ng
yÕu tè cha ®îc xem xÐt ®Çy ®ñ, tuy nhiªn khi ®¸nh gi¸ cÇn
dùa trªn quan ®iÓm lÞch sö, xÐt tíi bèi c¶nh thÕ giíi, trong
níc h¬n 10 n¨m qua vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ chÝnh trÞ, x· héi,

9
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
®Ó nh×n nhËn ®óng møc vai trß vµ sù ®ãng gãp cña DNNN
trong thêi kú ®æi míi. Trong thêi gian qua chóng ta ®· hoµn
thµnh khung ph¸p lý t¬ng ®èi c¬ b¶n ®Ó chuyÓn DNNN
sang kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña
nhµ níc, x¸c lËp dÇn quyÒn tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm
trong s¶n xuÊt kinh doanh xo¸ dÇn bao cÊp, b¶o ®¶m c¸c
chÝnh s¸ch x· héi trong qu¸ tr×nh s¾p xÕp ®æi míi, ph¸t
triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN. NhiÒu DNNN ®· ®øng
v÷ng tríc nh÷ng thö th¸ch to lín, tõng bíc ®îc s¾p xÕp, ®æi
míi, ph¸t triÓn ngµy cµng thÝch øng h¬n trong qu¸ tr×nh
chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa,
sè doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i, cã tÝch luü t¨ng lªn, nh×n
chung ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc c¶ vÒ vai trß c¬
cÊu n¨ng lùc vµ hiÖu qu¶. §ång thêi trung ¬ng còng ®· chØ
ra nh÷ng mÆt tån t¹i nh m«i trêng ph¸p lý cha hoµn thiÖn,
c¸c yÕu tè cuØa thÞ trêng h×nh thµnh cha ®ång bé, c¬ chÕ
qu¶n lý vÜ m« cßn nh÷ng ®iÓm cha phï hîp, DNNN cha thùc
sù tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm ®Çy ®ñ, thùc hiÖn ho¹ch
to¸n kinh doanh, cha sö lý tèt mèi quan hÖ vÒ lîi Ých cña
doanh nghiÖp, cha t¹o ®îc ®éng lùc m¹nh mÏ vµ x¸c ®Þnh
®éng lùc râ rµng ®Ó DNNN ho¹t ®éng n¨ng ®éng, cã hiÖu
qu¶ ngµy cµng cao, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cßn thÊp, cha t¬ng
xøng víi nguån lùc ®· cã vµ sù ®µu t cña nhµ níc, cån nhiÒu
DNNN thua lç, c«ng nî nÆng nÒ, phÇn lín c«ng nghÖ l¹c hËu,
lao ®éng d«i d cßn nhiÒu, vai trß l·nh ®¹o cña ®¶ng cha
ngang tÇm vµ cßn yÕu kÐm, sù yÕu kÐm cña kh«ng Ýt
DNNN do nhiÒu nguyªn nh©n, cã c¶ nguyªn nh©n chñ quan
vµ kh¸ch quan, nhËn râ nh÷ng yÕu kÐm lµ ®Ó quyÕt t©m
s¾p xÕp, ®æi míi, n©ng cao hiÖu qu¶ cña DNNN. Chóng ta
kh«ng thÓ chÊp nhËn quan ®iÓm coi träng DNNN th× “tÊt
yÕu dÉn tíi kÐm hiÖu qu¶” nh mét sè ý kiÕn nªu lªn ë n¬i
nµy n¬i kh¸c. Nh÷ng ý kiÕn nh thÕ xuÊt ph¸t tõ ®Þnh kiÕn,

10
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
thiÕu kh¸ch quan sÏ dÉn tíi h¹ thÊp vai trß cña DNNN, kh«ng
quan t©m tiÕp tôc s¾p xÕp ®æi míi, ph¸t triÓn n©ng cao
hiÖu qu¶ cña DNNN
Nh ®· tr×nh bµy ë trªn viÖc tiÕp tôc, ®æi míi, ph¸t triÓn,
n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN lµ vÊn ®Ò kinh tÕ nhng cã ý
nghÜa chÝnh trÞ rÊt lín. NghÞ quyÕt cã nhiÒu néi dung ®Ò
cËp c¸c vÊn ®Ò s¾p xÕp, hoµn thiÖn h¬n n÷a tæ chøc vµ
qu¶n lý, x¸c ®Þnh nh÷ng viÖc cÇn ph¶i lµm ®Ó t¹o ®éng
lùc míi cho DNNN, ®Èy m¹nh thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, coi
®©y lµ mét kh©u quan träng ®Ó tiÕp tôc ®æi míi vµ n©ng
cao hiÖu qu¶, søc c¹nh tranh cña DNNN. Mçi néi dung ®Òu
cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu, ph¬ng híng, nhiÖm vô ®· ghi trong
nghÞ quyÕt ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña ®¶ng;
nhng v× lµ vÊn ®Ò lín vÒ chÝnh trÞ cho nªn nghÞ quyÕt ®·
nªu nh÷ng quan ®iÓm chØ ®¹o. C¸c quan ®iÓm chØ ®¹o
®ã ph¶i ®îc qu¸n triÖt trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu,
nhiÖm vô vµ gi¶i ph¸p cô thÓ. Trung ¬ng kh¼ng ®Þnh t t-
ëng cña nghÞ quyÕt ®¹i héi IX, x¸c ®Þnh vai trß chñ ®¹o
cña KTNN, x¸c ®Þnh DNNN lµ lùc lîng nßng cèt cña KTNN,
gi÷ vÞ trÝ thªn chèt trong nÒn kinh tÕ, lµ c«ng cô vËt chÊt
quan träng ®Ó nhµ níc ®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn
kinh tÕ. KTNN, DNNN cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc gi÷
v÷ng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh
chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi cña ®Êt níc. V× vËy DNNN ph¶i
kh«ng ngõng ®îc s¾p xÕp, ®æimíi, ph¸t triÓn, cã tr×nh ®é
c«ng nghÖ vµ qu¶n lý tiªn tiÕn, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu
qu¶. Trªn c¬ së c¸c quan ®iÓm ®ã mµ thùc hiÖn viÖc ®iÒu
chØnh c¬ cÊu DNNN, chuyÓn c¸c DNNN sang thùc sù kinh
doanh theo c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, tù
chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm, c¹nh tranh vµ hîp t¸c víi c¸c doanh
nghiÖp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c

11
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
§· lµ doanh nghiÖp ph¶i tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh.
ViÖc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn c¸c DNNN ®Òu híng tíi
n©ng cao hiÖu qu¶, v× cã hiÖu qu¶ míi cã thÓ nªu g¬ng, h-
íng dÉn vµ gãp phÇn t¨ng tiÒm lùc KTNN ®Ó gi÷ v÷ng vai
trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vµ mét
nÒn kinh tÕ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ph¶i ®îc xem xÐt
®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi tæng thÓ híng tíi môc tiªu cña
CNXH
S¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶
DNNN lµ vÊn ®Ò rÊt hÖ träng trong ®êng lèi ph¸t triÓn kinh
tÕ, ®ång thêi rÊt nh¹y c¶m vÒ chÝnh trÞ, liªn quan tíi sù æn
®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. Qu¸ tr×nh
nhµ níc thùc hiÖn cã nhiÒu vÊn ®Ò míi ®Æt ra. Do ®ã võa
ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé, khÈn tr¬ng nhng vÉn ph¶i v÷ng
ch¾c, cã ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch cô thÓ, cã träng t©m,
träng ®iÓm, bíc ®i phï hîp, võa lµm võa t×m tßi, rót kinh
nghiÖm, bo¶ ®¶m æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. ViÖc g× ®· râ,
®· cã nghÞ quyÕt th× ph¶i triÓn khai thùc hiÖn kiªn quyÕt
khÈn tr¬ng. VÊn ®Ò g× cha ®ñ râ th× ph¶i tiÕp tôc nghiªn
cøu; tæ chøc lµm thÝ ®iÓm, võa lµm võa rót kinh nghiÖm
®Ó cã bíc ®i thÝch hîp, võa tÝch cùc võa v÷ng ch¾c, phï
hîp víi luËt ph¸p. §ã lµ tinh th©n cña c¸c gi¶i ph¸p trong
nghÞ quyÕt. V× lµ viÖc rÊt hÖ träng cho nªn c¸c cÊp uû
®¶ng ph¶i t¨ng cêng kiÓm tra viÖc tæ chøc thùc hiÖn, kÞp
thêi ph¸t huy ®iÓm, uèn n¾n c¸c lÖnh l¹c. Cïng víi c¸c qu¸
tr×nh trªn ph¶i nhanh chãng tæng kÕt kinh nghiÖm x©y
dùng m« h×nh tæ chøc ®¶ng, tæ chøc c«ng ®oµn vµ c¸c
®oµn thÓ chÝnh trÞ trong c¸c lo¹i h×nh DNNN. §Æc coi träng
viÖc båi dìng, rÌn luyÖn ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý
doanh nghiÖp giái, cã phÈm chÊt vµ n¨ng lùc, nghiÖp vô
v÷ng vµng; ®éi ngò c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n cã tay
nghÒ cao; chó trong ch¨m sãc ®êi sèng c«ng nh©n vµ ph¸t

12
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
huy quyÒn lµm chñ cña c«ng nh©n trong c¸c doanh nghiÖp.
Trong qu¸ tr×nh s¾p xÕp, ®æi míi doanh nghiÖp, c¸c cÊp
uû ®¶ng ph¶i hÕt søc quan t©m gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò
x· héi ®Æt ra, kh«ng ®Ó khã kh¨n cho ngêi lao ®éng vµ
doanh nghiÖp
§éc lËp d©n téc vµ CNXH lµ môc tiªu ký táng cña ®¶ng
ta. Môc tiªu ®ã kh«ng chØ thÓ hiÖn trong ph¬ng híng c¬
b¶n mµ cßn thÓ hiÖn trong nh÷ng chñ tr¬ng, viÖc lµm cô
thÓ. §¹i héi IX cña ®¶ng ®· th«ng qua kÕ ho¹ch 5 n¨m,
chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 ®a níc ta ra khái t×nh
tr¹ng kÐm ph¸t triÓn vµ trong 20 n¨m vÒ c¬ b¶n ®a níc ta
trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp theo híng hiÖn ®¹i, v× môc
tiªu d©n giµu, níc m¹nh. x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n
minh
§êng lèi x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc XHCN trong
nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XXI ®· ®îc ®¹i héi x¸c ®Þnh.
Ban chÊp hµnh trung ¬ng ®îc ®¹i héi tÝn nhiÖm bÇu ra, cã
tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn tèt nhÊt nghÞ quyÕt ®¹i héi;
trªn c¬ së thèng nhÊt nhËn thøc ®Ó ®i ®Õn hµnh ®éng
thèng nhÊt, lêi nãi ®i ®«i víi viÖc lµm, kÕt hîp thùc hiÖn
nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n l©u dµi víi nh÷ng viÖc cô thÓ, tríc
m¾t giµnh th¾ng lîi cho tõng n¨m theo môc tiªu, nhiÖm vô
®¹i héi ®Ò ra. Tõ nay ®Õn cuèi n¨m ph¶i tËp trung hÕt søc
thùc hiÖn tèt nhiÖm vô kinh tÕ – x· héi n¨m 2001, n¨m më
®Çu thùc hiÖn nghÞ quyÕt ®¹i héi ®¶ng, v× bªn c¹nh
nh÷ng thuËn lîi ®ang cã kh«ng Ýt khã kh¨n vµ nhiÒu vÊn
®Ò míi ph¶i gi¶i quyÕt, ®ång thêi cÇn theo dâi chÆt chÏ,
quan t©m viÖc phßng chèng thiªn tai. TriÓn khai ngay viÖc
thùc hiÖn chØ thÞ cña Bé chÝnh trÞ vÒ tiÕp tôc ®Èy m¹nh
cuéc vËn ®éng x©y, chØnh ®èn ®¶ng g¾n liÒn víi c¶i c¸ch
hµnh chÝnh nhµ níc, triÓn khai vµ thùc hiÖn ®ång bé c¸c
gi¶i ph¸p chèng tham nhòng ®ang næi lªn víi tinh th©n

13
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
th¼ng th¾n, c«ng minh, ®Ó ngêi cã khuyÕt ®iÓm ph¶i ®îc
phª b×nh, chÞu kû luËt, ngêi cã téi ph¶i bÞ sö téi, bÊt kÓ hä
lµ ai; gi¶i quyÕt nh÷ng bøc xóc vÒ c¸c tÖ n¹n x· héi, c¸c s¶n
phÈm v¨n ho¸ ®åi truþ ®ang lan trµn ngoµi x· héi ... §ã lµ
nh÷ng viÖc tríc m¾t cÇn thùc hiÖn tèt, kinh tÕ – x· héi tiÕp
tôc ph¸t triÓn, ®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn, n¹n tham
nhòng vµ c¸c tÖ n¹n x· héi ®îc ®Èy lïi mét bíc ... sÏ t¹o ®µ
phÊn khëi trong x· héi, thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña ban chÊp
hµnh trung ¬ng ®èi víi toµn ®¶ng vµ toµn x· héi .
II. Vai trß then chèt cña DNNN
Lùc lîng DNNN hµng n¨m ®ãng gãp kho¶ng 40% trong
c¬ cÊu GDP cña níc ta, chiÕm gi÷ kho¶ng 70% vèn vµ tµi
s¶n cè ®Þnh cña nÒn kinh tÕ. DNNN ®ang lµ lùc lîng chñ
yÕu trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, trong ho¹t ®éng kinh
doanh xuÊt nhËp khÈu, trong lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng,
tÝn dông. Nh×n chung lùc lîng DNNN ®ang lµ lùc lîng then
chèt trong c¸c ngµnh kinh tÕ quan träng cña ®Êt níc, c¸ biÖt
cã mét sè ngµnh cã vÞ trÝ ®éc quyÒn kinh doanh. Tõ n¨m
1995 hµng n¨m DNNN ®ãng gãp tõ 26 – 28% nguån thu
thuÕ trong níc, nÕu tÝnh c¶ c¸c kho¶n thu thuÕ vµ phÝ ®îc
thu th«ngqua DNNN th× ®ãng gãp kháng 60% c¸c nguån
thu thuÕ vµ phÝ ®îc thu th«ng qua DNNN. DNNN ®ang sö
dông kho¶ng 15% lùc lîng lao ®éng trong c¸c ngµnh phi
n«ng nghiÖp. Møc t¨ng trëng hµng n¨m cña DNNN xÊp xØ
møc t¨ng trëng chung cña nÒn kinh tÕ còng xÊp xØ ngoµi
quèc doanh trong níc. Tãm l¹i: nÕu chØ xÐt vÒ quy m«, tµi
s¶n sù ®ãng gãp vµo GDP vµ tèc ®é t¨ng trëng chung cña
nÒn kinh tÕ, nguån thu ng©n s¸ch nhµ níc th× DNNN vÉn cã
vÞ trÝ quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ níc ta.

14
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ

CH¦¥NG II
Thùc tr¹ng DNNN ë níc ta hiÖn nay

I / Qu¸ tr×nh ®æi míi DNNN

ë níc ta, qu¸ tr×nh ®æi míi DNNN g¾n liÒn víi ®æi míi
kinh tÕ nãi chung vµ ®æi míi DNNN lu«n lµ kh©u trung t©m
cña ®æi míi kinh tÕ. §æi míi DNNN bao gåm hai mÆt: mÆt
thø nhÊt chñ gåm ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý ®èi víi DNNN
( quan hÖ qu¶n lý nhµ níc – doanh nghiÖp, møc ®é, h×nh
thøc ph©n quyÒn, giao quyÒn tù chñ cho doanh nghiÖp trªn
c¸c mÆt nh kÕ ho¹ch, tµi chÝnh, thÞ trêng, ®Çu t, sö dông
lao ®éng ...). MÆt thø hai liªn quan ®Õn s¾p xÕp tæ chøc
l¹i c¸c DNNN ( s¸p nhËp, chia, t¸ch, cæ phÇn ho¸, ®a d¹ng
hãa së h÷u, thµnh lËp tæng c«ng ty ... ). Trong c¸c ®ît, giai
®o¹n, thêi kú kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh ®æi míi, do c¸c yÕu
tè kh¸ch quan vµ chñ quan quy ®Þnh, viÖc ®æi míi DNNN
®îc tiÕn hµnh ®ång thêi kÕt hîp hai mÆt nªu trªn hoÆc
chØ thiªn vÒ mét mÆt nµo ®ã .
Tõ n¨m 1979, DNNN ë ViÖt nam míi thùc sù ®îc coi nh
mét ®èi tîng ®æi míi. Nh÷ng bíc tæ chøc s¾o xÕp, ph¸t
triÓn DNNN tríc n¨m 1979 vÒ c¬ b¶n chØ lµ nh÷ng biÖn
ph¸p cã tÝnh chÊt hµnh chÝnh trong bè trÝ, s¾p xÕp, ph©n
bæ c¸c DNNN gi÷a c¸c bé, c¸c ®Þa ph¬ng vµ c¸c liªn hiÖp
xÝ nghiÖp, do ®ã chóng chØ ®îc coi lµ nh÷ng biÖn ph¸p c¶i
tiÕn qu¶n lý trong m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung mang
tÝnh chÊt bao cÊp, thu ®ñ, chi ®ñ, phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n
lý vµ m« h×nh kinh tÕ cò. Do vËy qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ
ë níc ta cã thÓ chia thµnh ba giai ®o¹n

15
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
1. Giai ®o¹n 1980 – 1986
Giai ®o¹n ®æi míi nµy g¾n liÒn víi ®æi míi quan
®iÓm cña ®¶ng vµ nhµ níc vÒ qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ
DNNN nãi riªng. C¬ chÕ qu¶n lý cò ®· tá ra k×m h·m søc
s¶n xuÊt, triÖt tiªu ®éng c¬ ph¸t triÓn, hËu qu¶ lµ nÒn kinh
tÕ tr× trÖ, tôt dèc, khñng ho¶ng, ®êi sèng nh©n d©n xa
sót. C¸c DNNN ngµy cµng xa sót. Héi nghÞ ban chÊp hµnh
trung ¬ng lÇn thø s¸u kho¸ IV th¸ng 9 – 1979 ®· ra nghÞ
quyÕt vÒ t×nh h×nh vµ nhiÖm vô cÊp b¸ch ®¸nh gi¸ t×nh
h×nh thùc tiÔn vµ nh÷ng yªu cÇu bøc thiÕt cña x· héi, trong
®ã nhÊn m¹nh ph¶i “ c¶i tiÕn chÝnh s¸ch ph©n phèi, lu
th«ng ( gi¸, l¬ng, tµi chÝnh, ng©n hµng ). TiÕp ®ã ChÝnh
phñ ®· ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh cã liªn quan ®Ó ®iÒu
hµnh nÒn kinh tÕ nãi chung vµ c¸c DNNN nãi riªng nh quyÕt
®Þnh sè 25/CP th¸ng 1-1981 vÒ kÕ ho¹ch ba phÇn, quyÕt
®Þnh sè 26 /CP th¸ng 2-1981 vÒ ph©n phèi lu th«ng ...
NghÞ quyÕt trung ¬ng 6 kho¸ IV vµ quyÕt ®Þnh 25/CP lµ b-
íc tiÕn ®Çu tiªn trong viÖc c¬ chÕ qu¶n lý c¸c DNNN tõ c¬
chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng. Sau ®ã
lµ c¸c quyÕt ®Þnh quan träng nh quyÕt ®Þnh sè 146/H§BT
th¸ng 2-1982; nghÞ quyÕt 306 ( dù th¶o ) cña Bé ChÝnh trÞ
vµ quyÕt ®Þnh 16/H§BT th¸ng 6-1986 ®Òu ®a ra nh÷ng
quan ®iÓm vµ biÖn ph¸p ®æi míi qu¶n lý DNNN trong
®iÒu kiÖn c¶i tiÕn , c¬ chÕ qu¶n lý nãi chung.
C¸c biÖn ph¸p ®æi míi giai ®o¹n nµy chñ yÕu tËp trung
vµo th¸o gì nh÷ng víng m¾c, rµo c¶n v« lý cña c¬ chÕ cò,
do ®ã cã t¸c dông nh cëi trãi, gi¶i phãng n¨ng lùc s¶n xuÊt
cña c¸c DNNN vµ cïng víi c¸c biÖn ph¸p kho¸n trong n«ng
nghiÖp, c¶i c¸ch ph©n phèi lu th«ng ®· cã t¸c dông thóc
®Èy s¶n xuÊt nãi chung, ®a ®Êt níc tho¸t khái khñng
ho¶ng, tôt dèc. §èi víi c¸c DNNN, viÖc cho phÐp c¸c ®¬n vÞ
tù chñ bè trÝ c¸c nguån lùc s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch ba phÇn

16
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
®· cã ý nghÜa rÊt quan träng trong ph¸t huy s¸ng t¹o cña
c¬ së, tõng bíc ®a c¸c yÕu tè thÞ trêng vµo c¬ chÕ qu¶n lý
doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, c¸c biÖn ph¸p giai ®o¹n nµy vÉn
mang tÝnh nöa vêi, ch¾p v¸ ( biÓu hiÖn ë kÕ ho¹ch ba
phÇn, c¬ chÕ song trïng ) dÉn ®Õn hÖ qu¶ khã h¹ch to¸n,
khã kiÓm so¸t, khã ®¸nh gi¸, lîi dông sù rèi r¾m cña c¬ chÕ
qu¶n lý ®Ó trôc lîi, trong khi n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ søc s¸ng
t¹o vÉn cha thùc sù ®îc gi¶i phãng.
2. Giai ®o¹n 1986 – 1990
§¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI cña ®¶ng n¨m
986 ®¸nh dÊu bíc ngoÆt c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh ®æi míi
kinh tÕ nãi chung ët níc ta, trong ®ã cã ®æi míi DNNN. §¹i
héi chØ râ: “ ph¶i ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, b¶o ®¶m cho c¸c
®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh cã quyÒn tù chñ, thùc sù
chuyÓn sang h¹ch to¸n kinh doanh x· héi chñ nghÜa, lËp l¹i
trËt tù, kû c¬ng trong ho¹t ®éng kinh tÕ. S¾p xÕp l¹i s¶n
xuÊt, t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt – kü thuËt ®Ó n©ng cao
n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶. Trªn c¬ së ®ã, æn ®Þnh
vµ tõng bíc n©ng cao tiÒn l¬ng thùc tÕ cña c«ng nh©n, viªn
chøc, t¨ng tÝch luü cho xÝ nghiÖp vµ cho nhµ níc”. §¹i héi VI
vÉn tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh vai trß chñ ®¹o cña DNNN nhng
®· ®a ra quan ®iÓm coi chñ ®¹o kh«ng cã nghÜa lµ ph¶i
chiÕm tû träng lín trong mäi ngµnh, mäi ®Þa ph¬ng mµ thÓ
hiÖn ë “ n¨ng suÊt, chÊt lîng, hiÖu qu¶”
Sau ®¹i héi ®¶ng lÇn thø VI, ®æi míi DNNN thùc sù trë
thµnh néi dung trung t©m cña tiÕn tr×nh ®æi míi toµn bé
hÖ thèng kinh tÕ theo híng nhÊt qu¸n chuyÓn sang kinh tÕ
thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, gi¶i phãng søc s¶n
xuÊt x· héi. Th¸ng 11 – 1987 Héi ®ång Bé trëng ( nay lµ
ChÝnh phñ ) ban hµnh quyÕt ®Þnh 217/H§BT ®¸nh dÊu bíc
®æi míi c¬ b¶n DNNN theo híng ¸p dông c¬ chÕ míi. TiÕp
theo lµ c¸c nghÞ ®Þnh 50/H§BT(3-1988) bæ sung quyÕt

17
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
®Þnh 217, nghÞ ®Þnh 27/H§BT ( 3-1989 ) ban hµnh ®iÒu lÖ
xÝ nghiÖp quèc doanh ( DNNN ) ... ®· thóc ®Èy tiÕp qu¸
tr×nh ®æi míi DNNN.
Giai ®o¹n nµy ®èi víi DNNN lÇ giai ®o¹n bíc ngoÆt ®a
c¸c DNNN chuyÓn h¼n sang h¹ch to¸n kinh doanh theo
nguyªn t¾c thÞ trêng hay gäi lµ qu¸ tr×nh th¬ng m¹i ho¸ cã
t¸c dông b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Þnh híng vµo
thÞ trêng, ®ång thêi t¨ng quyÒn tù chñ cña doanh nghiÖp
trong c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh. VÒ mÆt quan hÖ víi nhµ
níc, trong giai ®o¹n nµy hÖ thèng quan hÖ kÕ ho¹ch dÇn
dÇn chuyÓn tõ kÕ ho¹ch trùc tiÕp sang kÕ ho¹ch gi¸n tiÕp,
do ®ã c¸c DNNN tõ chç ph¶i ho¹t ®éng theo kÕ ho¹ch víi 9
chØ tiªu ph¸p lÖnh dÇn dÇn b·i bá chØ cßn 1 chØ tiªu nép
ng©n s¸ch, xo¸ bá bao cÊp tõ ng©n s¸ch nhµ níc, b·i bá chÕ
®é 2 gi¸, h¹ch to¸n kinh doanh theo gi¸ thÞ trêng. VÒ qu¶n
lý, quyÕt ®Þnh 217/H§BT trao quyÒn tù chñ rÊt réng r·i cho
doanh nghiÖp mµ hÇu nh kh«ng cã biÖn ph¸p kiÓm so¸t t-
¬ng øng. C¸c doanh nghiÖp l¹i trao quyÒn tù chñ cho c¸c bé
phËn, chi nh¸nh cña m×nh trong t×m kiÕm, ký hîp ®ång vµ
tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh víi c¸c kh¸ch hµng dÉn ®Õn
t×nh tr¹ng “tr¨m hoa ®ua në” rÊt s«i ®éng nhng còng rÊt
phøc t¹p, khã qu¶n lý vÒ mÆt nhµ níc .
§iÒu ®¸ng chó ý trong giai ®o¹n nµy lµ thùc hiÖn chñ
tr¬ng ph©n cÊp, nhµ níc, trung ¬ng giao quyÒn cho chÝnh
quyÒn c¸c ®Þa ph¬ng ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp c¸c DNNN.
V× vËy chØ trong vßng 4 n¨m sè lîng DNNN t¨ng lªn gÇn gÊp
2 lÇn, ®a sè DNNN cña ViÖt nam lªn 12084, trong ®ã ®Õn
60% lµ c¸c doanh nghiÖp do ®Þa ph¬ng qu¶n lý. RÊt nhiÒu
DNNN do chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng quyÕt ®Þnh thµnh lËp
hÇu nh kh«ng ®îc cÊp vèn, chñ yÕu ho¹t b»ng vèn vay
ng©n hµng.

18
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Nh×n chung, c¸c DNNN giai ®o¹n nµy ®· tõng bíc ®æi
míi. Mét bé phËn doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶, ngîc
l¹i mét bé phËn kh¸c kh«ng thÝch nghi ®îc víi thÞ trêng, thua
lç triÒn miªn, trë thµnh g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch nhµ níc.
VÒ tæng thÓ khu vùc DNNN vÉn ®îc gi÷ vai trß chñ ®¹o cña
m×nh, chiÕm trªn díi 35% GDP vµ 60% nép ng©n s¸ch nhµ
níc .
3. Giai ®o¹n 1990 ®Õn nay
TiÕp tôc ®êng lèi ®æi míi kinh tÕ, ®¹i héi toµn quèc
lÇn thø VII n¨m 1991 ®· chñ tr¬ng: “khÈn tr¬ng s¾p xÕp l¹i
vµ ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ quèc doanh, b¶o ®¶m kinh tÕ
quèc doanh ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶, n¾m v÷ng nh÷ng lÜnh
vùc vµ ngµnh then chèt ®Ó ph¸t huy vai trß chñ ®¹o trong
nÒn kinh tÕ. TËp trung lùc lîng cñng cè vµ ph¸t triÓn nh÷ng
c¬ së träng ®iÓm, nh÷ng c¬ së lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ cã ý
nghÜa ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. Cho thuª, chuyÓn
h×nh thøc së h÷u hoÆc gi¶i thÓ c¸c c¬ së thua lç kÐo dµi
vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng v¬n lªn. s¾p xÕp l¹i c¸c liªn hiÖp xÝ
nghiÖp, tæng c«ng ty phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh
doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng” vµ “khu vùc quèc doanh ph¶i
®îc s¾p xÕp l¹i, ®æi míi c«ng nghÖ vµ tæ chøc qu¶n lý,
kinh doanh cã hiÖu qu¶, liªn kÕt vµ hç trî c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c, thùc hiÖn vai trß chñ ®¹o vµ chøc n¨ng cña
mét c«ng cô qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc.
§¹i héi VIII cña ®¶ng n¨m 1996 tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh: “
tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ KTNN ®Ó lµm tèt
vai trß chñ ®¹o: lµm ®ßn bÈy ®Èy nhanh t¨ng trëng kinh tÕ
vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi, më ®êng, híng dÉn, hç
trî c¸c thµnh phÇn kh¸c cïng ph¸t triÓn, lµm lùc lîng vËt chÊt
®Ó nhµ níc thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý vÜ
m«, t¹o nÒn t¶ng cho chÕ ®é x· héi míi”.

19
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi cña ®¶ng, ChÝnh phñ ®· ra
hµng lo¹t quyÕt ®Þnh vÒ ®æi míi DNNN vµ trªn thùc tÕ ®·
tæ chøc thùc hiÖn hµng lo¹t biÖn ph¸p rÊt m¹nh trªn c¶ hai
m¶ng: s¾p xÕp tæ chøc l¹i vµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý
DNNN. §ã lµ quyÕt ®Þnh 315/H§BT(9-1990), nghÞ ®Þnh
388/H§BT (11-1991), c¸c quyÕt ®Þnh 90 vµ 91/TTg (3-1994),
luËt doanh nghiÖp nhµ níc (4-1995), chØ thÞ 500/TTg (8-
1995), nghÞ ®Þnh 28/CP (5-1996), nghÞ ®Þnh 56/CP ( 10-
1996), nghÞ ®Þnh 59/CP ( 10-1996), nghÞ ®Þnh 50/CP (8-
1996), chØ thÞ 20/TTg (4-1998) vµ nghÞ ®Þnh 44/CP (6-
1998); ®ång thêi tõng bíc lµm râ thªm quan hÖ qu¶n lý gi÷a
nhµ níc vµ doanh nghiÖp.
3.1 §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý DNNN
Theo quyÕt ®Þnh 315/H§BT c¸c doanh nghiÖp ph¶i rµ
so¸t l¹i chøc n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh, rµ so¸t l¹i c¸c yÕu
tè s¶n xuÊt kinh doanh nh: thÞ trêng, c«ng nghÖ, vèn, tæ
chøc lao ®éng, tæ chøc bé m¸y vµ c¸n bé, so¸t xÐt l¹i t×nh
h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp, chÊp hµnh kû luËt tµi chÝnh,
kÕ to¸n, thèng kª. Nh÷ng xÝ nghiÖp kh«ng tiªu thô ®îc s¶n
phÈm, kh«ng thùc hiÖn ®îc nhiÖm vô kinh doanh, liªn tiÕp
bÞ lç trong thêi gian dµi, kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ
kh«ng thÓ kh¾c phôc b»ng c¸c biÖn ph¸p nh chuyÓn híng
s¶n xuÊt, thay ®æi mÆt hµng, ®Çu t trang bÞ l¹i, còng nh
c¸c biÖn ph¸p vÒ chÊn chØnh vµ tæ chøc l¹i s¶n xuÊt kinh
doanh víi sù hç trî cña cÊp trªn ... cã thÓ bÞ tuyªn bè gi¶i
thÓ.
Theo nghÞ ®Þnh 388/H§BT, c¸c DNNN ph¶i ®îc thµnh
lËp l¹i, ®¨ng ký l¹i ®Ó lo¹i bá nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n
thua lç kÐo dµi. Nh vËy, nghÞ ®Þnh 388 nh mét gi¶i ph¸p
hîp ph¸p ho¸, chÝnh thøc ho¸ ®Ó c«ng nhËn c¸c DNNN tån
t¹i ®îc trong c¬ chÕ thÞ trêng; ®ång thêi lo¹i bá nh÷ng
doanh nghiÖp ®· bÞ thÞ trêng lo¹i bá trªn thùc tÕ nhng vÉn

20
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
tån t¹i trªn danh nghÜa. C¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph¬ng ®· khÈn
tr¬ng triÓn khai vµ coi ®©y lµ mét c«ng t¸c quan träng
nh»m thóc ®Èy tæ chøc vµ s¾p xÕp l¹i mét bíc ®Ó n©ng
cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña DNNN. §iÓm míi trong chñ tr-
¬ng nµy lµ lÇn ®Çu quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn tèi thiÓu vÒ
vèn ph¸p ®Þnh, ngµnh nghÒ kinh doanh, luËn chøng vÒ thÞ
trêng tiªu thô s¶n phÈm trong viÖc thµnh lËp DNNN. Thùc
hiÖn nghÞ ®Þnh 388/H§BT c¸c bé, ®Þa ph¬ng vµ tõng
doanh nghiÖp tiÕn hµnh rµ so¸t l¹i tæ chøc cña tõng ®¬n vÞ
®Ó tæ chøc theo ®óng chøc n¨ng, nhiÖm vô ®îc quy ®Þnh
võa ®¶m b¶o quyÒn tù ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp võa ®¶m b¶o sù kiÓm tra gi¸m s¸t cña nhµ níc
LuËt doanh nghiÖp nhµ níc ban hµnh th¸ng 4-1995 vµ
c¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh ®· t¹o ra c¬ së ph¸p lý tæng
qu¸t trong quan hÖ gi÷a
DNNN vµ nhµ níc.
VÒ c¸c néi dung cô thÓ cña c¬ chÕ, ®¸ng chó ý lµ hai
m¶ng: tµi chÝnh vµ lao ®éng. NghÞ ®Þnh 59/CP ( 1996), sau
®ã lµ nghÞ ®Þnh 27/CP (1999) bæ sung, söa ®æi nghÞ
®Þnh 59 nh»m x¸c lËp c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi DNNN. Theo
c¸c nghÞ ®Þnh nµy, mét lo¹t biÖn ph¸p ®îc ¸p dông: chuyÓn
chÕ ®é cÊp vèn sang chÕ ®é giao nhËn vèn, chuyÓn tõ
®Þnh møc vèn sang chÕ ®é x¸c ®Þnh vèn ®iÒu lÖ cho
doanh nghiÖp, t¨ng quyÒn tù chñ tµi chÝnh ®ång thêi g¾n
víi tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn, ¸p dông mét lo¹t h×nh thøc tµi
chÝnh míi nh b¸n tr¸i phiÕu, lËp c¸c quü dù tr÷ tµi chÝnh,
quü dù phßng mÊt viÖc lµm ... VÒ c¬ chÕ sö dông lao ®éng,
theo tinh thÇn bé luËt lao ®éng (12-1994) ®· cã mét lo¹t
quyÕt ®Þnh cho phÐp DNNN t¨ng quyÒn tù chñ trong sö
dông lao ®éng vµ tr¶ l¬ng: chuyÓn chÕ ®é biªn chÕ sang
hîp ®ång, ¸p dông c¬ chÕ qu¶n lý theo l¬ng tèi thiÓu, c¬
chÕ tuyÓn dông, th«i viÖc tho¶ íc tËp thÓ ...

21
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
3.2 S¾p xÕp l¹i DNNN
Trong giai ®o¹n 1991-1993 theo quyÕt ®Þnh 315/H§BT
th¸ng 9 n¨m 1990 vÒ gi¶i thÓ vµ tæ chøc l¹i nh÷ng DNNN
yÕu kÐm, nghÞ ®Þnh 388/H§BT th¸ng 11 n¨m 1991 vÒ
nguyªn t¾c vµ ®iÒu kiÖn lµ thµnh lËp l¹i DNNN, quyÕt ®Þnh
sè 202/CP ngµy 8 th¸ng 6 n¨m 1992 thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸
mét sè DNNN.
Trong giai ®o¹n 1994-1997, theo quyÕt ®Þnh sè 90/TTg
vµ 91/TTg vµ chØ thÞ 500/TTg vÒ s¾p xÕp c¸c DNNN gi¶i
thÓ nh÷ng liªn hiÖp xÝ nghiÖp, tæng c«ng ty tríc ®©y,
h×nh thµnh nh÷ng tæng c«ng ty cã quy m« lín( tæng c«ng
ty 91) va quy m« võa(tæng c«ng ty 90), nghÞ ®Þnh
28/CP( 5-1996) vÒ chuyÓn ®æi mét sè DNNN thµnh c«ng ty
cæ phÇn.
Tõ gi÷ nh÷ng n¨m 1998 ®Õn nay, theo chØ thÞ 20/CT-
TTg ( 4-1998), chØ thÞ 15/CT-TTg ( 5-1999) vµ nghÞ ®Þnh
44/CP vÒ cæ phÇn ho¸ kÕt hîp ph¬ng ¸n tæng thÓ s¾p xÕp
DNNN. Cã ba néi dung c¬ b¶n vÒ s¾p xÕp tæ chøc l¹i DNNN
®îc nhÊn m¹nh lµ: s¾p xÕp DNNN theo ph¬ng ¸n tæng thÓ
tõng vïng, ngµnh,tæ chøc l¹i tæng c«ng ty theo híng thÝ
®iÓm thµnh lËp tËp ®oµn kinh tÕ : cæ phÇn ho¸ DNNN.
NghÞ ®Þnh sè 103/1999/N§-CP vÒ giao , b¸n, kho¸n, cho
thuª DNNN cã vèn díi 1tû ®ång kinh doanh thua lç kÐo dµi
thuéc ngµnh nhµ níc kh«ng cÇn n¾m gi÷ cæ phÇn ®· ®îc
ban hµnh ngµy 10-9-1999 ®Ó cã c¬ s¾p xÕp c¸c DNNN
nhá, yÕu kÐm.
Gi÷a n¨m 2000 theo sè liÖu cña ban ®æi míi doanh
nghiÖp trung ¬ng, ®· gi¶m ®îc trªn mét nöa sè ®Çu mèi
DNNN, tæng sè tõ trªn 12000 doanh nghiÖp gi¶m xuèng cßn
5280 doanh nghiÖp, trong ®ã cã 732 doanh nghiÖp c«ng
Ých vµ 4548 doanh nghiÖp kinh doanh. Nh vËy sè DNNN ®·
gi¶m trªn mét nöa, trong ®ã 48% lµ s¸p nhËp vµo c¸c doanh

22
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
nghiÖp lín h¬n, hiÖu qu¶ h¬n, 52% gi¶i thÓ. MÆc dï vËy tû
träng DNNN trong tæng s¶n phÈm quèc néi vÉn t¨ng tõ
36.5% n¨m 1991 lªn 40.7% n¨m 1998, vµ tû lÖ nép ng©n
s¸ch nhµ níc , lîi nhuËn trªn vèn nhµ níc ®Òu t¨ng lªn ®¸ng
kÓ.
Nh vËy khu vùc DNNN nãi chung sau khi x¸c lËp c¬ chÕ
qu¶n lý míi vµ tæ chøc s¾p xÕp l¹i vÉn ph¸t triÓn kh¸. Trong
5 n¨m 1991-1995 tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m
cña kinh tÕ quèc doanh lµ 11.7%, gÇn gÊp rìi tèc ®é t¨ng tr-
ëng b×nh qu©n cña toµn bé nÒn kinh tÕ vµ gÊp ®«i kinh tÕ
ngoµi quèc doanh
ViÖc s¾p xÕp c¸c DNNN ®· gãp phÇn thay ®æi mét bíc
c¬ cÊu vèn vµ lao ®éng cña doanh nghiÖp, cã t¸c ®éng
nhÊt ®Þnh ®Õn qu¸ tr×nh tÝch luü vµ tËp trung. Vµ b»ng
nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî phï hîp chóng ta ®· gi¶i quyÕt ®îc
c¬ b¶n vÊn ®Ò trî cÊp vµ b¶o ®¶m chÝnh s¸ch cho 600000
c«ng nh©n gi¶m biªn chÕ trong hai ®ît s¾p xÕp; ®ång thêi
l¹i tuyÓn dông míi mét sè lîng gÇn t¬ng ®¬ng.
§Ó ®Èy m¹nh s¾p xÕp l¹i DNNN, theo tinh thÇn nghÞ
quyÕt héi nghÞ ban chÊp hµnh trung ¬ng lÇn thø t kho¸ VIII,
thñ tíng chÝnh phñ ®· ra chØ thÞ sè 20/1998/CT-TTg ngµy
21 th¸ng 4 n¨m 1998 th× vÊn ®Ò träng t©m lµ tæ chøc
ph©n lo¹i DNNN dùa trªn sù n¾m v÷ng vµ ph©n tÝch t×nh
h×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong ba n¨m gÇn
®©y nhÊt ®Ó tæ chøc l¹i s¶n xuÊt kinh doanh cho phï hîp víi
tõng lo¹i, DNNN ®îc ph©n thµnh ba nhãm: nhãm mét gåm
nh÷ng doanh nghiÖp quan träng, cÇn duy tr× ho¹t ®éng
theo luËt DNNN ®Ó ph¸t huy vai trß nßng cèt vµ dÉn d¾t
trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Nh÷ng
doanh nghiÖp thuéc lo¹i nµy duy tr× 100% vèn nhµ níc.
Nhãm hai gåm nh÷ng doanh nghiÖp cÇn chuyÓn ®æi c¬
cÊu së h÷u, lµ nh÷ng doanh nghiÖp kh«ng cÇn duy tr×

23
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
100% vèn nhµ níc. Nhãm ba gåm nh÷ng doanh nghiÖp bÞ
thua lç kÐo dµi cÇn ®îc sö lý thÝch hîp
Theo c¸c chñ tr¬ng, quyÕt ®Þnh, híng dÉn cña nhµ níc ph-
¬ng híng xö lý c¸c doanh nghiÖp sau khi ph©n lo¹i quy m«
lín vµ trunh b×nh nh sau:
- §èi víidoanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých: nh÷ng doanh
nghiÖp nµo cã ®ñ ®iÒu kiÖn h¹ch to¸ntheo quy m« doanh
nghiÖp th× tiÕp tôc duy tr× 100% së h÷u nhµ níc vµ thùc
hiÖn c¸c cÝnh s¸ch hç trî ®èi víi nh÷ng nhiÖm vô mµ nhµ n-
íc giao. Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn vµ ®îc
quyÒn huy ®éng thªm c¸c nguån vèn kh¸c theo quy ®Þnh
cña nhµ níc, ®îc trÝch lËp 3 quü trªn c¬ së hoµn thµnh
®Þnh møc chi phÝ do nhµ níc quy ®Þnh vµ thùc hiÖn c¬
chÕ qu¶n lý nh doanh nghiÖp. Cßn nh÷ng DNNN c«ng Ých
qu¸ nhá cã thÓ thùc hiÖn ph¬ng thøc giao kho¸n cho tËp
thÓ lao ®éng hoÆc cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Êu
thÇu qu¶n lý thùc hiÖn hîp ®ång cña nhµ níc.
- §èi víi c¸c DNNN ho¹t ®éng kinh doanh: trõ lÜnh vùc nhµ
níc ®éc quyÒn kinh doanh cÇn gi÷ së h÷u nhµ níc, cßn l¹i
c¸c doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ lín ®ang ho¹t ®éng cã
hiÖu qu¶ sÏ m¹nh d¹n cæ phÇn ho¸ vµ cho phÐp doanh
nghiÖp tù quyÕt ®Þnh c¬ cÊu së h÷u trong qu¸ tr×nh cæ
phÇn ho¸, kh«ng cÇn duy tr× tû lÖ cæ phÇn khèng chÕ cña
nhµ níc hoÆc duy tr× mét phÇn giai ®o¹n ®Çu råi cã thÓ
b¸n tiÕp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng sau khi chuyÓn thµnh
c«ng ty cæ phÇn.
- Nh÷ng DNNN kh«ng thuéc diÖn ®éc quyÒn nhµ níc, ®ang
bÞ thua lç vµ nh÷ng DNNN qu¸ nhá kh«ng thÓ cæ phÇn ho¸
®îc th× ¸p dông ph¬ng thøc giao, b¸n, kho¸n, cho thuª, ®Êu
thÇu doanh nghiÖp theo nh÷ng ®iÒu kiÖn quy ®Þnh cña
nhµ níc. §èi víi nh÷ng DNNN ®ang l©m vµo t×nh tr¹ng mÊt
kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n 2-3 n¨m liªn tôc, sau khi ®·

24
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc vÉn kh«ng cã chuyÓn
biÕn tÝch cùc th× kiªn quyÕt cho giai thÓ hoÆc ph¸ s¶n.
Thùc hiÖn cñ tr¬ng s¾p xÕp trªn, ®Õn gi÷a n¨m 2000,
c¸c bé, ®Þa ph¬ng vµ tæng c«ng ty ®· cã ®Ò ¸n tæng thÓ
s¾p xÕp l¹i DNNN. Theo tæng hîp s¬ bé cña ban ®æi míi
doanh nghiÖp, ph¬ng ¸n ®Ò ra cña c¸c bé, ®Þa ph¬ng nh
sau:
- Sè doanh nghiÖp cÇn duy tr× 100% vèn nhµ níc
chiÕm 49.68% tæng sè doanh nghiÖp
- Sè doanh nghiÖp cÇn chuyÓn ®æi c¬ cÊu së h÷u
chiÕm 42.10% tæng sè doanh nghiÖp
- Sè doanh nghiÖp bÞ thua lç kÐo dµi, liªn tôc tõ hai
n¨m trë lªn chiÕm8.22% tæng sè doanh nghiÖp
Tuy nhiªn trªn thùc tÕ viÖc s¾p xÕp l¹i DNNN gÆp rÊt
ngiÒu khã kh¨n vµ kh«ng thùc hiÖn ®óng nh ®Ò ¸n cña
chÝnh c¸c bé, ®Þa ph¬ng vµ tæng c«ng ty lËp nªn. Cho
®Õn cuèi n¨m 2000 míi chØ s¾p xÕp ®îc trªn 500 doanh
nghiÖp, chñ yÕu lµ cæ phÇn ho¸, ®¹t cha tíi 50% kÕ ho¹ch,
cßn c¸c h×nh thøc s¾p xÕp kh¸c nh giao, b¸n, kho¸n, ®Êu
thÇu, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n hÇu nh cha ®îc thùc hiÖn.
II/ KÕt qu¶ ®¹t ®îc vÒ qu¸ tr×nh ®æi míi DNNN trong
thêi gian qua
1. Nh÷ng thµnh tùu chñ yÕu
VÒ tæng thÓ, mÆc dï sè lîng DNNN gi¶m ®¸ng kÓ, sè
lîng c«ng nh©n ®iÒu chØnh m¹nh kho¶ng 600000 ngêi ra
khái DNNN, ®ång thêi còng bæ xung mét lùc lîng míi. Qu¸
tr×nh ®æi míi võa thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý, võa tæ chøc
s¾p xÕp l¹i nhiÒu ®ît trong ®iÒu kiÖn chuyÓn ®æi kinh tÕ,
nhng khu vùc DNNN vÉn cã tèc ®é t¨ng trëng cao vµ gi÷ vÞ
trÝ ®¸ng kÓ trong ®ãng gãp ng©n s¸ch vµ xuÊt khÈu.
Thµnh tùu t¨ng trëng cña khu vùc DNNN cµng cã ý nghÜa khi
®Æt trong tæng thÓ tèc ®é t¨ng trëng chung cña nÒn kinh

25
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
tÕ thêi kú 10 n¨m qua ë møc kh¸ cao ( GDP n¨m 2000 ®·
gÊp 2 lÇn GDP n¨m 1990). Nh vËy t¨ng trëng cña khu vùc
DNNN cao h¬n khu vùc d©n doanh , cao h¬n tèc ®é chung
cña nÒn kinh tÕ quèc d©n
§· thay ®æi c¬ b¶n c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi DNNN cã
t¸c dông xo¸ bá bao cÊp cho khu vùc nµy tõ ng©n s¸ch nhµ
níc. TÝnh chung cho c¶ yhêi kú 1988-1998 tû lÖ tµi trî trùc
tiÕp tõ ng©n s¸ch nhµ níc díi tÊt c¶ c¸c h×nh thøc: ®Çu t,
cÊp vèn lu ®éng, bï lç, bï gi¸ ®· gi¶m tõ møc 8.5% GDP
xuèng cßn 0.5%GDP. nh vËy vÒ c¬ b¶n c¸c DNNN ®· ®îc “
th¬ng m¹i ho¸” - mét qu¸ tr×nh kh«ng dÔ thùc hiÖn ë c¸c n-
íc chuyÓn ®æi. Do vËy chi ng©n s¸ch nhµ níc cã ®iÒu kiÖn
tËp tring cho c¸c môc tiªu kh¸c trong khi vÉn duy tr× ®îc
hiÖu qu¶, vai trß cña c¸c DNNN nh nh÷ng tæ chøc kinh tÕ
ho¹ch to¸n ®éc lËp
HiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña DNNN vÒ tæng
thÓ ®· ®îc n©ng lªn so víi tríc xÐt trªn ¸t c¶ c¸c mÆt. C¸c
chØ sè vÒ hiÖu suÊt vèn , l·i tuyÖt ®èi, sè nép ng©n s¸ch,
tû lÖ nép ng©n s¸ch nhµ níc trªn vèn mÆc dï thÊp h¬n
nhiÒu so víi c¸c khu vùc kh¸c nhng so víi thêi kú tríc ®æi míi
®· cã sù c¶i thiÖn ®¸ng kÓ
VÒ mÆt qu¶n lý bíc ®Çu ®· ph©n ®Þnh chøc n¨ng
qu¶n lý nhµ níc cña c¸c c¬ quan nhµ níc víi chøc n¨ng s¶n
xuÊt kinh doanh cña c¸c DNNN. Cô thÓ lµ lµm râ c¸c quan
hÖ: ai lµ chñ së h÷u vèn; møc ®é tù chñ cña doanh nghiÖp
®Õn ®©u, quan hÖ víi c¬ quan chñ qu¶n. Nhê x¸c ®Þnh râ
quyÒn tù chñ cña DNNN nªn trong viÖc thùc hiÖn chñ trëng
liªn doanh, liªn kÕt víi níc ngoµi qua ho¹t ®éng ®Çu t quèc
tÕ, c¸c DNNN ( chiÕm 96% sè dù ¸n ) ®· chñ ®éng, tÝch cùc
vµ thùc hiÖn kh¸ thµnh c«ng, gãp phÇn thu hót, ®Èy m¹nh
vèn ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt nam h¬n 10 n¨m qua.

26
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Trong ®æi míi tæ chøc qu¶n lý, m« h×nh tæng c«ng ty
( chñ yÕu lµ c¸c tæng c«ng ty 91 ) ®· bíc ®Çu ph¸t huy t¸c
dông lµ nh÷ng DNNN nßng cèt cña kinh tÕ nhµ níc ( hiÖn
nay 17 tæng c«ng ty 91 vµ 76 tæng c«ng ty 90, céng chung
lµ 93 tæng c«ng ty víi 1534 doanh nghiÖp thµnh viªn n¾m
gi÷ 66% vèn, 55% lao ®éng, trªn 90% kim ng¹ch xuÊt khÈu,
80% nép ng©n s¸ch cña khu vùc DNNN; c¸c tæng c«ng ty
s¶n xuÊt 94% s¶n lîng ®iÖn, 97% than, 64% thÐp, 59% xi
m¨ng, 50% giÊy …) MÆc dï cßn nhiÒu vÊn ®Ò trong tæ chøc
m« h×nh tæng c«ng ty nh ®· x¸c lËp ®îc trªn thùc tÕ nhiÒu
tæng c«ng ty m¹nh, cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t
lín, c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi
Trong thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ së hò: cæ phÇn ho¸, t
nh©n ho¸, giao kho¸n, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n; mÆc dï tiÕn hµnh
chËm nhng sau 6 n¨m thÝ ®iÓm , t×m tßi, tranh luËn ®Õn
n¨m 1998-1999 chóng ta ®· t¬nh ®èi thèng nhÊt vÒ quan
®iÓm vµ triÓn khai m¹nh c¸c gi¶i ph¸p chuyÓn ®æi së h÷u,
®Æc biÖt lµ cæ phÇn ho¸ ®Òu chøng tá tÝnh hiÖu qu¶ cña
gi¶i ph¸p. Râ rµng kÕt qu¶ cæ phÇn ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸
h×nh thøc së h÷u thêi kú võa qua võa cã t¸c dông, ý nghÜa
kh¼ng ®Þnh híng tæ chøc s¾p xÕp l¹i DNNN, võa cã t¸c
dông tËp dît m« h×nh vµ c¸ch lµm ®Ó tiÕn hµnh ë quy m«
réng h¬n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp khã kh¨n h¬n ë giai
®o¹n sau n¨m 2000
2. Nh÷ng yÕu kÐm chñ yÕu cña c¸c DNNN hiÖn nay
2.1 VÒ hiÖu qu¶ kinh doanh
MÆc dï ®· ®îc ®Çu t vµ u ®·i nhiÒu tõ phi¸ nhµ níc, sau
nhiÒu lÇn s¾p xÕp tæ chøc l¹i vµ ®æi míi c¬ chÕ, nhng c¸c
DNNN vÉn cha chøng tá ®îc tÝnh hiÖu qu¶ cña m×nh so víi
khu vùc d©n doanh, cha ®¸p øng ®îc mong muèn cña
®¶ng vµ nhµ níc, cha t¬ng xøng víi tiÒm lùc vµ u ®·i do nhµ
níc dµnh cho

27
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Mét DNNN kinh doanh cã hiÖu qu¶ theo c¸c tiªu chÝ
hiÖn hµnh do bé tµi chÝnh quy ®Þnh, ph¶i ®¹t c¸c tiªu
chuÈn: b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®îc vèn, ph¶i trÝch ®ñ khÊu
hao tµi s¶n cè ®Þnh; l¬ng b×nh qu©n ph¶i b»ng hoÆc vît
møc b×nh qu©n cña doanh nghiÖp cïng ngµnh nghÒ trªn
®Þa bµn; tr¶ ®Çy ®ñ c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n, nép ®ñ c¸c
kho¶n thuÕ theo luËt ®Þnh; cã l·i, nép ®ñ tiÒn sö dông vèn
vµ lËp ®ñ c¸c quü doanh nghiÖp nh: dù phßng tµi chÝnh, trî
cÊp mÊt viÖc lµm, ®Çu t ph¸t triÓn, khen thëng, phóc lîi. Nh-
ng theo sè liÖu n¨m 1997 cña bé tµi chÝnh, trong tæng sè
5429 DNNN th× sè kinh doanh cã hiÖu qu¶ chØ chiÕm
40.44%. Sè liÖu nµy thèng nhÊt víi sè liÖu cña ban ®æi míi
doanh nghiÖp trung ¬ng th¸ng 2-2000: sè doanh nghiÖp cã
l·i thùc sù chiÕm 40%, sè doanh nghiÖp bÞ thua lç chiÕm
20% ( nÕu tÝnh ®ñ khÊu hao gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh th×
doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç cßn lín h¬n ), sè doanh nghiÖp
cßn l¹i n»m trong t×nh tr¹ng kh«ng æn ®Þnh, khi lç, khi l·i
vµ l·i còng kh«ng lín. VÒ tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n cña
DNNN: sau mét thêi gian dµi ®¹t liªn tôc t¨ng 13%/n¨m,
®Õn n¨m 1998 vµ ®Çu n¨m 1999 tèc ®é t¨ng cßn 8-9%.
HiÖu qu¶ sö dông vèn gi¶m; n¨m 1995, mét ®ång vèn t¹o ra
®îc 3.46 ®ång doanh thu vµ 0.19 ®ång lîi nhuËn; ®Õn n¨m
1998 c¸c con sè t¬ng øng chØ cßn 2.9 vµ 0.14; n¨m1998
trong ngµnh c«ng nghiÖp, mét ®ång vèn chØ lµm ra ®îc
0.024 ®ång lîi nhuËn; sè doanh nghiÖp bÞ lç trong ngµnh th-
¬ng m¹i, dÞch vô, du lÞch, kh¸ch s¹n chiÕm tíi 41%. C«ng nî
trong DNNN hiÖn qu¸ lín: nî ph¶i thu chiÕm tíi trªn 60% vµ nî
ph¶i tr¶ b»ng 124% vèn nhµ níc trong doanh nghiÖp, trong
®ã tû lÖ qu¸ h¹n hoÆc khã ®ßi chiÕm tûlÖ lín. Sè nµy ®Æc
biÖt nhiÒu trong c¸c DNNN do ®Þa ph¬ng qu¶n lý. Do t×nh
h×nh tµi chÝnh nh vËy, nhµ nícvÉn ph¶i thêng xuyªn dµnh
tiÒn hç trî cho DNNN: trong 3 n¨m 1997-1999 ng©n s¸ch

28
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
nhµ níc ®· ®Çu t trùc tiÕp cho doanh nghiÖp gÇn 8000 tû
®ång trong ®ã cã 6482 tû ®ång cÊp bæ sung cho doanh
nghiÖp. Ngoµi ra nhµ níc cßn miÔn gi¶m thuÕ 2288 tû
®ång, xo¸ nî 1088 tû ®ång, khoanh nî 3392 tû ®ång , gi·n
nî 540 tû ®ång, cho vay vèn tÝn dông u ®·i 8685 tû ®ång.
Nhng ®¸ng chó ý lµ viÖc hç trî nµy kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶
t¬ng øng, sè nép vµo ng©n s¸ch nhµ níc Ýt h¬n phÇn nhµ n-
íc hç trî cho doanh nghiÖp. T×nh tr¹ng kh«ng hiÖu qu¶ cña
DNNN trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay cã nguy c¬ ®e do¹
tÝnh an toµn cña toµn bé hÖ thèng tµi chÝnh bëi v× c¸c
DNNN lµ c¸c kh¸ch hµng vay chñ yÕu cña 4 ng©n hµng th-
¬ng m¹i quèc doanh ( chiÕm 57-60% vay vèn néi tÖ, trªn
90% vay ngo¹i tÖ tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i
quèc doanh )
2.2 VÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh
C¸c DNNN rÊt yÕu kÐm vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Cã nhiÒu
ngµnh, s¶n phÈm cña DNNN ®ang ®îc b¶o hé tuyÖt ®èi
hoÆc b¶o hé qua hµng rµo thuÕ quan, trî cÊp ( qua u ®·i tÝn
dông vµ bï lç, miÔn thuÕ …) nhng c¸c DNNN vÉn cha chøng
tá kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, thËm chÝ nhiÒu doanh
nghiÖp l¹i cè g¾ng luËn chøng ®Ó nhµ níc t¨ng cêng c¸c
biÖn ph¸p b¶o hé m¹nh h¬n ®Ó duy tr× viÖc lµm vµ thÞ
phÇn. Theo mét sè sè liÖu nghiªm cøu gÇn ®©y cña bé kÕ
ho¹ch vµ ®Çu t, n¨m 2000 cho thÊy c¸c mÆt hµng nh thÐp,
xi m¨ng, ph©n bãn, ®å ®iÖn d©n dông, kÝnh x©y dùng, sø
x©y dùng, xe ®¹p, ®éng c¬ næ …®Òu ®îc b¶o hé b»ng c¶
c«ng cô thuÕ quan vµ phi thuÕ quan dÉn ®Õn gi¸ c¶ thÞ tr-
êng ViÖt nam cao h¬n gi¸ quèc tÕ 10-50% tuú mÆt hµng.
Kh¶ n¨ngc¹nh tranh kÐm cña c¸c DNNN thÓ hiÖn ngay trªn
thÞ trêng néi ®Þa: ë nh÷ng ngµnh cã kh¶ n¨ng sinh lîi, thÞ
phÇn cña c¸ccã xu híng gi¶m sót nhêng chç cho khu vùc
®Çu t níc ngoµi vµ khu vùc d©n doanh … Kh¶ n¨ng c¹nh

29
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
tranh kÐm cña c¸c DNNN trong ®iÒu kiÖn ViÖt nam ®ang
vµ sÏ thùc hiÖn c¸c cam kÕt héi nhËp quèc tÕ cã nguy c¬
dÉn ®Õn t×nh h×nh ®Êt níc sÏ ph¶i chÞu chi phÝ rÊt lín
trong t¬ng lai ®Ó trî cÊp, duy tr× c¸c DNNN
2.3 VÒ c¬ cÊu DNNN
Khu vùc DNNN cã c¬ cÊu cßn bÊt hîp lý. C¬ cÊu ngµnh,
vïng, quy m« cßn bÊt hîp lý ®Òu cha ®îc chuyÓn dÞch theo
híng s¾p xÕp l¹i. Tríc hÕt tû träng DNNN ( xÐt vÒ sè lîng ë
khu n«ng nghiÖp ( 25%) vµ th¬ng m¹i, dÞch vô (40%) lµ qu¸
lín trong khi mét c¬ cÊu hîp lý ®ßi hái DNNN, ®Æc biÖt lµ
c«ng nghiÖp chÕ biÕn, chÕ t¹o. C¬ cÊu cÊp qu¶n lý còng bÊt
hîp lý ë chç tû träng doanh nghiÖp thuéc ®Þa ph¬ng qu¶n lý
qua cao ( trªn 60% vÒ sè lîng ). VÒ quy m«, tÝnh ®Õn 1-9-
1999 sè doanh nghiÖp cã quy m« díi 5 tû ®ång chiÕm 65%,
trong ®ã gÇn 3/4 lµ doanh nghiÖp ®Þa ph¬ng, cßn cã ®Õn
1314 doanh nghiÖp (23%) cã vèn díi 1 tû ®ång. Sè doanh
nghiÖp cã vèn trªn 10 tû ®ång chØ chiÕm 21%. Víi c¬ cÊu
bÊt hîp lý nªu trªn DNNN khã cã thÓ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c
chøc n¨ng vµ kú väng vÒ vai trß mµ ®¶ng vµ nhµ níc mong
®îi.
3. Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù yÕu kÐm cña c¸c
DNNN
3.1 §Çu t sai
Trong x©y dùng míi vµ c¶i t¹o c¸c DNNN kh«ng tÝnh
®Õn sù biÕn ®éng cña thÞ trêng. §Çu t sai b¾t nguån tõ
nh÷ng quyÕt ®Þnh tõ thêi bao cÊp, vÝ dô c«ng ty gang thÐp
Th¸i Nguyªn, c«ng ty d©u t¬ t¨m, mét sè má vµ nhµ m¸y
ho¸ chÊt … Tuy nhiªn sau nhiÒu n¨m ®æi míi theo c¬ chÕ
thÞ trêng viÖc ®Çu t sai vÉn tiÕp diÔn. Sù qu¶n lý cña nhµ
níc kh«ng ®ñ hiÖu lùc ®Ó ng¨n chÆn t×nh tr¹ng ®Çu t
kh«ng tÝnh ®Õn thÞ trêng, kh«ng c©n ®èi víi nguyªn liÖu,
còng kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ thµnh. Cã nh÷ng ngµnh hoÆc

30
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
®Þa ph¬ng vÉn muèn tranh thñ cµng nhiÒu vèn nhµ níc
cµng tèt ®Ó x©y dùng cho ®îc nh÷ng doanh nghiÖp kh«ng
thËt cÇn thiÕt cña ngµnh m×nh, ®Þa ph¬ng m×nh, cã khi
v× môc ®Ých ngoµi kinh tÕ. T×nh tr¹ng ®Çu t sai, kh«ng
tÝnh ®Õn thÞ trêng mét phÇn b¾t nguån tõ c«ng t¸c quy
ho¹ch. Trong kh¸ nhiÒu trêng hîp, quy ho¹ch thêng xuÊt ph¸t
tõ ý muèn chñ quan, nãi lµ tËp trung mòi nhän, nhng råi
ngµnh nµo còng ®Çu t, ®Þa ph¬ng nµo còng muèn tù tóc,
tù cÊp, cã ®ñ “ c¬ cÊu kinh tÕ ” theo híng “c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ”, bá qua nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña
c«ng t¸c nµy. Chñ tr¬ng ®Çu t ®· sai ngay tõ ®Çu, c«ng
viÖc x©y dùng l¹i giao cho mét ban qu¶n lý dù ¸n kÐm n¨ng
lùc vµ kh«ng cã tr¸ch nhiÖm , g©y ra chÊt lîng x©y dùng
thÊp, vèn ®Çu t thÊt tho¸t kh«ng nhá. TÊt c¶ dån gi¸ thµnh
c«ng tr×nh lµm cho kh«ng cã gi¸m ®èc nµo cã thÓ tµi giái
®Õn møc kh¾c phôc ®îc hËu qu¶ kÐm hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc
c¹nh tranh.
3.2 T×nh tr¹ng thiÕu vèn phæ biÕn
Doanh nghiÖp do nhµ níc quyÕt ®Þnh thµnh lËp, nhng
kh«ng cÊp ®ñ vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh buéc ph¶i ®i
vay víi l·i suÊt ng©n hµng. Nh×n chung vèn nhµ níc thêng
chØ chiÕm kho¶ng 60% tæng sè vèn kinh doanh cña doanh
nghiÖp, trong ®ã t¹i tæng c«ng ty 91 lµ 75%, t¹i c¸c doanh
nghiÖp do bé, ngµnh qu¶n lý lµ 45% vµ do c¸c ®Þa ph¬ng
qu¶n lý lµ 50%. XÐt vÒ sè tuyÖt ®èi n¨m 1998 vèn Nhµ níc
b×nh qu©n cña mét tæng c«ng ty 91 lµ 3661 tû ®ång ( t-
¬ng ®¬ng 240 triÖu USD ), nhng l¹i cã ®Õn 14/17 tæng
c«ng ty 91 cã vèn díi møc b×nh qu©n ®ã. Vèn cña tæng
c«ng ty 90 cßn thÊp h¬n nhiÒu: b×nh qu©n mét tæng c«ng
ty 90 chØ cã 280 tû ®ång, trong ®ã 80% sè tæng c«ng ty
90 cã møc vèn thÊp h¬n møc b×nh qu©n, 35% sè tæng
c«ng ty 90 cã vèn Nhµ níc díi 100 tû ®ång. Kh¶ n¨ng trÝch

31
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
lîi nhuËn ®Ó lËp quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt rÊt thÊp; sè vèn lu
®éng hiÖn cã còng chØ huy ®éng cho kinh doanh ®îc
kho¶ng 50%, sè cßn l¹i n»m ë vËt t mÊt m¸t, kÐm phÈm
chÊt, c«ng nî kh«ng thu håi ®îc… 70-90% vèn lu ®éng cña
DNNN ph¶i ®i vay ng©n hµng.
3.3 Tr×nh ®é kü thuËt , c«ng nghÖ l¹c hËu
PhÇn lín c¸c DNNN ®îc trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ tõ
nhiÒu nguån kh¸c nhau, cã nh÷ng thiÕt bÞ l¹c hËu, giµ cçi,
s¶n xuÊt tõ nh÷ng n¨m 50,60. Theo ®iÒu tra cña viÖn b¶o
hé lao ®éng gi÷a n¨m 1999 th× trªn 70% ®· hÕt khÊu hao,
gÇn 50% ®· ®îc t©n trang; theo b¸o c¸o cña bé khoa häc,
c«ng nghÖ vµ m«i trêng th× c«ng nghÖ cña ta l¹c hËu so víi
thÕ giíi tõ 10-20 n¨m; møc ®é hao mßn h÷u h×nh tõ 30-
50%, thËm chÝ 38% trong sè nµy ë d¹ng thanh lý.
3.4 Sè lao ®éng d thõa ®ang rÊt lín
Theo b¸o c¸o cña ban ®æi míi doanh nghiÖp trung ¬ng
th¸ng 2-2000 ®a ra con sè lµ 4% tæng sè lao ®éng d thõa.
Cã mét sè ®Þa ph¬ng, ngµnh sè lao ®éng d«i d kh¸ lín nh:
H¶i D¬ng 33%, Nam §Þnh 27%, NghÖ An 16%, H¶i Phßng
15%, Thanh Ho¸ 10%, tæng c«ng ty thÐp 12%, bé thuû s¶n
14% lao ®éng d«i d
3.5 Doanh nghiÖp kh«ng ®îc tù chñ vÒ tµi chÝnh
Cã thÓ coi ®©y lµ trë ng¹i rÊt quan träng khiÕn doanh
nghiÖp kh«ng thÓ tù chñ kinh doanh. §¹i diÖn chñ së h÷u
cña tµi s¶n nhµ níc t¹i doanh nghiÖp lµ ai cho ®Õn nay vÉn
kh«ng râ, g©y ra nhiÒu lóng tóng, khã kh¨n trong viÖc sö
dông tµi s¶n ®ã. C¬ quan chøc n¨ng qu¶n lý tµi s¶n cña
DNNN vÒ c¬ b¶n vÉn ®ang thùc hiÖn quyÒn qu¶n lý theo
kiÓu cò. C¬ chÕ tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n cña DNNN bÞ nh÷ng
rµng buéc v« lý trãi chÆt tõ nhiÒu n¨m mµ vÉn kh«ng ®îc
söa ®æi. NhiÒu doanh nghiÖp cho r»ng tõ nghÞ ®Þnh 59/CP
®Õn nghÞ ®Þnh 27/1999 vÒ qu¶n lý tµi chÝnh DNNN, sù

32
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
®æi míi kh«g nhiÒu, vÉn nh÷ng rµng buéc vÒ c¸c kho¶n chi
phÝ, nh÷ng bÊt hîp lý ®· râ nh kho¶n thu vÒ sö dông vèn
trong ®ã kÓ c¶ nh÷ng tµi s¶n do doanh nghiÖp tù ®Çu t tõ
nguån tÝch luü hoÆc vay ng©n hµng ®Ó x©y dùng, nay
®Òu bÞ coi lµ tµi s¶n cña nhµ níc vµ buéc doanh nghiÖp
chÞu thuÕ vèn. Doanh nghiÖp muèn khÊu hao nhanh còng
kh«ng ®îc, ph¶i theo khung thêi gian khÊu hao
3.6 Kh«ng ®îc chñ ®éng vÒ nh©n sù vµ tiÒn l¬ng
Cho ®Õn nay DNNN vÉn kh«ng chñ ®éng trong viÖc s¾p
xÕp l¹i sè lao ®éng, gi¶m bít ngêi kh«ng phï hîp, tuyÓn ngêi
míi, v× nhµ níc cha cã ®ñ c¸c chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó gi¶i
quyÕt c«ng ¨m viÖc lµm vµ ®êi sèng cña sè lao ®éng d
thõa. ChÕ ®é tiÒn l¬ng, c¸c thang l¬ng, bËc l¬ng trong
DNNN cßn nhiÒu bÊt hîp lý gi÷a khu vùc kinh doanh víi khu
vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp, gi÷a doanh nghiÖp c¸c ngµnh
nghÒ kh¸c nhau vµ ngay trong néi bä doanh nghiÖp.
3.7 Tæ chøc qu¶n lý kh«ng phï hîp
MÆc dï ®· cã chñ tr¬ng xo¸ bá chñ quan nhng hiÖn
®ang cã qu¶ nhiÒu cÊp, nhiÒu ngµnh trùc tiÕp can thiÖp
c«ng viÖc kinh doanh hµng ngµy cña doanh nghiÖp. T×nh
tr¹ng ph©n c¸p trªn díi, ngang däc cha râ rµng ®· g©y ra
t×nh tr¹ng doanh nghiÖp chÞu nhiÒu cÊp, nhiÒu ngµnh cngf
ra søc “ t¨ng cêng qu¶n lý”, c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra
chång chÐo, g©y phiÒm hµ cho DNNN ho¹t ®éng, §Æc biÖt
lµ c¬ chÕ “bé chñ qu¶n”, cÊp chñ qu¶n” ®ang g©y nhiÒu
khã kh¨n cho doanh nghiÖp. ViÖc ph©n chia “ quèc doanh
trung ¬ng”, “quèc doanh ®Þa ph¬ng” ®· t¹o ra nhiÒu bÊt
hîp lý, ph©n biÖt ®èi sö, ¶nh hëng ®Õn kinh doanh cña mçi
doanh nghiÖp.
MÊy n¨m gÇn ®©y, nhiÒu DNNN ®· ®îc s¾p xÕp l¹i trong
c¬ cÊu tæng c«ng ty 90, 9. ThÕ nhng cã nh÷ng tæng c«ng
ty ®îc tæ chøc theo lèi hµnh chÝnh, b»ng sè céng ®¬n

33
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
thuÇn kh«ng dùa trªn tÝnh tÊt yÕu vÒ kinh tÕ, ®· kh«ng
mang l¹i kÕt qu¶ mong muèn; kh«ng nh÷ng thÕ mét sè
tæng c«ng ty trë thµnh vËt c¶n ®èi víi c«ng ty thµnh viªn
trong kinh doanh.
3.8 M«i tr¬ng kinh doanh cha hoµn chØnh
M«i trêng kinh doanh ë níc ta ®ang cßn nhiÒu bÊt cËp.
§iÓm h×nh lµ hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng, gi¸ c¶ cha
thËt sù ®îc x©y dùng theo kinh tÕ thÞ trêng. VÉn cßn
nh÷ng t×nh tr¹ng buéc ng©n hµng cho vay theo lÖnh, ng©n
hµng thô ®éng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hiÖu qu¶ vèn
cho vay vµ thu håi nî; khi gÆp nî khã ®ßi th× buéc ng©n
hµng ph¶i khoanh nî, gi·n nî hoÆc cho vay míi ®Ó tr¶ nî cò.
Còng cha cã hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy ®Ó khuyÕn khÝch
c¹nh tranh hîp ph¸p vµ kiÓm so¸t ®éc quyÒn. C¸c thÞ trêng
yÕu tè s¶n xuÊt cha hoµn chØnh. §ã lµ kh«ng kÓ nh÷ng thñ
tôc hµnh chÝnh, c¬ chÕ xin- cho vµ nh÷ng hµnh vi nhòng
nhiÔu cña kh«ng Ýt c«ng chøc ®ang g©y khã kh¨n cho
doanh nghiÖp. DNNN cßn ph¶i tham gia c¸c nhiÖm vô x· héi
mµ ®¸ng lÏ kh«ng thuéc tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp,
ph¶i ®ãng gãp nhiÒu kho¶n cho phêng, x·, cho c¸c tæ chøc,
®oµn thÓ ®ia ph¬n, tuy mang danh nghÜa tù nguyÖn nhng
thøc chÊt lµ ¸p ®Æt nhiÒu khi qu¸ søc chÞu ®ùng cña
doanh nghiÖp.
CH¦¥NG III: Ph¬ng híng vµ c¸c gi¶i ph¸p ®æi míi DNNN
trong thêi gian tíi
I/ ph¬ng híng ®æi míi c¸c DNNN trong thêi gian qua
KTNN cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc gi÷ v÷ng
®Þnh híng x· héi chñ nghÜa , æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh
tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña ®Êt níc. DNNN ph¶i kh«ng ngõng
®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶, gi÷ vÞ trÝ then
chèt trong nÒn kinh tÕ, lµm c«ng cô vËt chÊt quan träng ®Ó
nhµ níc ®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m«, lµm lùc lîng nßng

34
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
cèt, gãp phÇn chñ yÕu ®Ó kinh tÕ nhµ níc thùc hiÖn vai trß
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, lµ
chñ lùc trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
Kiªn quyÕt ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Ó DNNN cã c¬ cÊu hîp
lý, tËp ytung vµo nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc then chèt vµ ®Þa
bµn quan träng, chiÕm thÞ phÇn ®ñ lín ®èi víi c¸c s¶n phÈm
vµ dÞch vô chñ yÕu; kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i gi÷ tû träng lín
trong tÊt c¶ c¸c ngµnh, lÜnh vùc, s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ.
§¹i bé phËn DNNN ph¶i cã quy m« võa vµ lín, c«ng nghÖ tiªn
tiÕn; mét bé phËn cÇn cã quy m« nhá ®Ó kinh doanh nh÷ng
s¶n phÈm, dÞch vô thiÕt yÕu, nhÊt lµ ë vïng n«ng th«n,
miÒn nói, vïng s©u, vïng xa.
TiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý ®Ó DNNN kinh doanh tù
chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm, hîp t¸c vµ c¹nh tranh b×nh ®¼ng
víi doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c theo
ph¸p luËt. B¶o hé cÇ thiÕt, cã ®iÒu kiÖn ®èi víi nh÷ng
ngµnh, lÜnh vùc, s¶n phÈm quan träng. Thùc hiÖn ®éc
quyÒn nhµ níc trong lÜnh vùc cÇn thiÕt, nhng kh«ng biÕn
®éc quyÒn nhµ níc thµnh ®éc quyÒn doanh nghiÖp. Xo¸
bao cÊp, ®ång thêi cã chÝnh s¸ch ®Çu t ®óng ®¾n vµ hç
trî phï hîp ®èi víi nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc, s¶n phÈm cÇn u
tiªn ph¸t triÓn.
ViÖc tiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao
hiÖu qu¶ DNNN lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch vµ còng lµ nhiÖm vô
chiÕn lî, l©u dµi víi nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p. míi mÎ. §èi víi
nh÷ng vÊn ®Ò ®· râ, ®· cã nghÞ quyÕt th× phait khÈn tr-
¬ng, kiªn quyÕt triÓn khai thùc hiÖn; nh÷ng vÊn ®Ò cha
®ñ râ th× ph¶i tæ chøc thÝ ®iÓm, võa lµm võa rót kinh
nghiÖm, kÞp thêi uèn n¾n c¸c sai sãt, lÖch l¹c ®Ó cã bíc ®i
thÝch hîp tÝch cùc nhng v÷ng ch¾c.
T¨ng cêng sù l·nh ®¹o cña ®¶ng ë tÊt c¶ c¸c cÊp, c¸c
ngµnh ®èi víi viÖc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng

35
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
cao hiÖu qu¶ DNNN. §æi míi ph¬ng thøc l·nh ®¹o cña tæ
chøc c¬ së ®¶ng, ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña ngêi lao
®éng vµ vai trß cña c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng t¹i doanh
nghiÖp.
II / Gi¶i ph¸p tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn DNNN
1.§Þnh híng s¾p xÕp, ph¸t triÓn DNNN ho¹t ®éng
kinh doanh vµ ho¹t ®éng c«ng Ých
1.1 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh
Nhµ níc gi÷ 100% vèn ®èi víi c¬ chÕ thÞ trêng doanh
nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®éc quyÒn nhµ níc, bao
gåm: vËt liÖu næ, ho¸ chÊt ®éc, chÊt phãng x¹, hÖ thèng
truyÒn t¶i ®iÖn quèc gia, m¹ng trôc th«ng tin quèc gia vµ
quèc tÕ, s¶n xuÊt thuèc l¸ ®iÕu.
Nhµ níc gi÷ cæ phÇn chi phèi hoÆc gi÷ 100% vèn ®èi víi
DNNN ho¹t ®éng kinh doanh trong c¸c ngµnh vµ lÜnh
vùc:b¸n bu«n l¬ng thùc, b¸n bu«n x¨ng dÇu, s¶n xuÊt ®iÖn,
khai th¸c c¸c kho¸ng s¶n quan träng ... Nh÷ng doanh nghiÖp
ho¹t ®éng kinh doanh b¶o ®¶m nhu cÇu thiÕt yÕu cho ph¸t
triÓn s¶n xuÊt vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña
®ång bµo n«ng th«n, ®ång bµo c¸c d©n téc ë m×n nói,
vïng s©u, vïng xa.
ChuyÓn c¸c doanh nghiÖp mµ nhµ níc gi÷ 100% vèn sang
h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét chñ së h÷u lµ
nhµ níc hoÆc c«ng ty cæ phÇn gåm c¸c cæ ®«ng lµ c¸c
DNNN. Tõ ®ã ChÝnh phñ chØ ®¹o rµ so¸t, phª duyÖt ph©n
lo¹i cô thÓ c¸c DNNN hiÖn cã ®Ó triÓn khai thùc hiÖnvµ
tõng thêi kú xem xÐt ®iÌu chØnh ®Þnh híng ph©n lo¹i
doanh nghiÖp cho phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ – x·
héi
ViÖt thµnh lËp míi DNNN ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu
sÏ thùc hiÖn díi h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn. ChØ thµnh lËp
míi doanh nghiÖp 100% vèn nhµ níc ®èi víi nh÷ng ngµnh vµ

36
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
lÜnh vùc mµ nhµ níc cÇn gi÷ ®éc quyÒn, hoÆc c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng muèn hay kh«ng cã kh¶ n¨ng tham
gia.
1.2 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých
Nhµ níc gi÷ 100% vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp c«ng
Ých ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc:in b¹c vµ chøng chØ cã
gi¸; ®iÒu hµnh bay;b¶o ®¶m hµng h¶i; kiÓm so¸t vµ ph©n
phèi tÇn sè v« tuyÕn ®iÖn; s¶n xuÊt, söa ch÷a vò khÝ, khÝ
tµi, trang bÞ chuyªn dïng cho quèc phßng, an ninh; doanh
nghiÖp ®îc giao thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phßng ®Æc biÖt
vµ c¸c doanh nghiÖp t¹i c¸c ®Þa bµn chiÕn lîc quan träng
kÕt hîp kinh tÕ víi quèc phßng theo quyÕt ®Þnh cña chÝnh
phñ.
Nhµ níc gi÷ 100% vèn hoÆc cæ phÇn chi phèi ®èi víi
nh÷ng doanh nghiÖp c«ng Ých ®ang ho¹t ®éng trong c¸c
lÜnh vùc: kiÓm ®Þnh kü thuËt ph¬ng tiÖn giao th«ng c¬ giíi
lín; xuÊt b¶n s¸ch gi¸o khoa, s¸ch b¸o chÝnh trÞ, phim thêi sù
vµ tµi liÖu; qu¶n lý, b¶o tr× hÖ thèng ®êng s¾t quèc gia,
s©n bay; qu¶n lý thuû n«ng ®Çu nguån; trång vµ b¶o vÖ
rõng ®Çu nguån; tho¸t níc ë ®« thÞ lín; ¸nh s¸ng ®êng phè;
qu¶n lý, b¶o tr× hÖ thèng ®êng bé, bÕn xe, ®êng thuû
quan träng; s¶n xuÊt sane phÈm vµ cung øng dÞch vô kh¸c
theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých hiÖn cã,
ChÝnh phñ c¨n cø vµo ®Þnh híng trªn ®©y chØ ®¹o rµ so¸t
vµ phª duyÖt ph©n lo¹i cô thÓ ®Ó triÓn khai thùc hiÖn.
Nh÷ng doanh nghiÖp c«ng Ých ®ang ho¹t ®éng kh«ng
thuéc diÖn nªu trªn sÏ ®îc s¾p xÕp l¹i. ViÖc thµnh lËp míi
DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých ph¶i ®îc xem xÐt chÆt chÏ, ®óng
®Þnh híng, cã yªu cÇu c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt . khuyÕn
khÝch nh©n d©n vµ doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn

37
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
kinh tÕ s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô c«ng Ých mµ x·
héi cÇn vµ ph¸p luËt kh«ng cÊm.
2. Söa ®æi, bæ sung c¬ chÕ, chÝnh s¸ch
2.1 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh
Doanh nghiÖp tù chñ quyÕt ®Þnh kinh doanh theo quan
hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng phï hîp víi môc tiªu thµnh lËp vµ
®iªï lÖ ho¹t ®éng. Xo¸ bá bao cÊp ®èi víi doanh nghiÖp.
Thùc hiÖn chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi c¸c ngµnh, vïng, c¸c s¶n
phÈm vµ dÞch vô cÇn u tiªn hoÆc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn,
kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ. Ban hµnh luËt c¹nh
tranh ®Ó b¶o vÖ vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thuéc
mäi thµnh phÇn kinh tÕ c¹nh tranh, hîp t¸c b×nh ®¼ng
trong khu«n khæ ph¸p luËt chung. §èi víi DNNN ho¹t ®éng
trong lÜnh vùc ®éc quyÒn cÇn cã quy ®Þnh kiÓm so¸t gi¸
vµ ®iÒu tiÕt lîi nhuËn vµ cÇn tæ chøc mét sè DNNN cïng
c¹nh tranh b×nh ®¼ng.Vµ ®æi míi chÕ ®é kÕ to¸n , kiÓm
to¸n, chÕ ®é b¸o c¸o, th«ng tin, thùc hiÖn c«ng khai ho¹t
®éng kinh doanh vµ tµi chÝnh doanh nghiÖp
- - VÒ vèn:Doanh nghiÖp ®îc tiÕp cËn vµ thu hót c¸c
nguån vèn trªn thÞ trêng ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh ; ®-
îc chñ ®éng sö lý c¸c tµi s¶n d thõa, vËt t, hµng ho¸ ø
®äng. Doanh nghiÖp ®îc tù chñ trong viÖc ph©n phèi
vµ trÝch lËp c¸c quü tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i theo khung quy
®Þnh chung. nhµ níc cã chÝnh s¸ch ®èi víi nh÷ng tµi
s¶n do doanh nghiÖp ®Çu t b»ng vèn vay vµ ®· tr¶ hÕt
nî b»ng nguån khÊu hao c¬ b¶n vµ lîi nhuËn do chÝnh
ta× s¶n ®ã lµm ra theo híng thùc hiÖn hµi hoµ c¸c lîi
Ých, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng ngµnh nghÒ, lÜmh
vùc cô thÓ, khuyÕn khÝch doanh nghiÖp tiÕp tôc t¸i
®Çu t ph¸t triÓn .

38
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
- VÒ ®Çu t: T¨ng thªm quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña DNNN
trong quyÕt ®Þnh ®Çu t trªn c¬ së chiÕn lîc, quy ho¹ch
ph¸t triÓn ®îc phª duyÖt.
- VÒ ®æi míi, hiÖn ®aÞ ho¸ c«ng nghÖ: Doanh
nghiÖp ®îc ¸p dông chÕ ®é u ®·i ®èi víi ngêi cã ®ãng gãp
vµo ®æi míi c«ng nghÖ mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho
doanh nghiÖp: chi phÝ nµy ®îc h¹ch to¸n vµo gi¸ thµnh
phÈm. nhµ níc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî doanh
nghiÖp ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ.
- VÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng: Doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh
viÖc tuyÓn chän lao ®éngvµ chÞu tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt
chÕ ®é ®èi víi ngêi lao ®ddoanh nghiÖp m×nh tuyÓn dông
kh«ng cã viÖc lµm b»ng c¸c nguån kinh phÝ cña doanh
nghiÖp; ®îc tù chñ trong viÖc tr¶ tiÒn l¬ng vµ tiÒn thëng
trªmn c¬ së n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
- VÒ c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp: Doanh nghiÖp chñ
®éng lùa chän vµ bè trÝ c¸n bé qu¶n lý theo híng chñ yÕu lµ
thi tuyÓn; c¬ quan nhµ níc vµ tæ chøc cã thÈm quyÒn ra
quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm c¸n bé chñ chèt cña doanh nghiÖp.
nhµ níc cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch vËt chÊt, tinh thÇn, ®ång
thêi n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé qu¶n lý doanh
nghiÖp.
- VÒ thanh tra, kiÓm tra: Hµng n¨m doanh nghiÖp
ph¶i ®îc kiÓm to¸n, kÕt qu¶ kiÓm to¸n lµ c¨n cø ph¸p lý vÒ
t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. C¸c c¬ quan qu¶n
lý nhµ níc ph¶i cã ch¬ng tr×nh thanh tra, kiÓm tra ®Þnh kú
®èi víi doanh nghiÖp vµ th«ng b¸o cho doanh nghiÖp.
2.2 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých
ChuyÓn tõ c¬ chÕ cÊp vèn, giao nhiÖm vô sang c¬ chÕ
®Æt hµng hoÆc ®Êu thÇu thùc hiÖn s¶n phÈm, dÞch vô
c«ng Ých. nhµ níc cã chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi c¸c s¶n phÈm

39
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
vµ dÞch vô c«ng Ých, kh«ng ph©n biÖt lo¹i h×nh doanh
nghiÖp, thµnh phÇn kinh tÕ. nhµ níc cÊp ®ñ vèn ®iÒu lÖ
cho DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých. Thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý
lao ®éng, tiÒn l¬ng vµ thu nhËp trªn c¬ së khèi lîng, chÊt l-
îng s¶n phÈm, dÞch vô mµ nhµ níc giao hoÆc ®Æt hµng.
doanh nghiÖp c«ng Ých còng ph¶i thùc hiÖn h¹ch to¸n.
2.3 Gi¶i quyÕt lao ®éng d«i d vµ nî kh«ng thanh
to¸n ®îc
Bæ sung c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®èi víi lao ®éng d«i d trong
s¾p xÕp, c¬ cÊu l¹i DNNN. doanh nghiÖp ph¶i rµ so¸t vµ
x©y dùng ®óng ®Þnh møc ®Ó x¸c ®Þnh sè lao ®éng cÇn
thiÕt. Lao ®«ng d«i d ®îc doanh nghiÖp t¹o ®iÒu kiÖn ®µo
t¹o l¹i hoÆc nghØ viÖc hëng nguyªn l¬ng mét thêi gian ®Ó
t×m viÖc; nÕu kh«ng t×m ®îc viÖc th× ®îc nghØ chÕ ®é
mÊt viÖc theo quy ®Þnh cña Bé luËt lao ®éng.
Xö lý nî kh«ng thanh to¸n ®îc: ChÝnh phñ quy ®Þnh biÖn
ph¸p gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c kho¶n nî kh«ng cã kh¶ n¨ng
thanh to¸ncña doanh nghiÖp ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc vµ
ng©n hµng, ®ång thêi cã gi¶i ph¶p ®Ó ng¨n ngõa sù t¸i
ph¸t.
3. §æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c
tæng c«ng ty nhµ níc; h×nh thµnh mét sè tËp ®oµn
kinh tÕ m¹nh
3.1 Tæng c«ng ty nhµ níc ph¶i cã vèn ®iÒu lÖ ®ñ lín, cã
thÓ huy ®éng vèn tõ nhiÒu nguån, trong ®ã vèn nhµ níc lµ
chñ yÕu; thùc hiÖn kinh doanh ®a ngµnh, cã ngµnh chÝnh
chuyªn s©u; cã liªn kÕt gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vÒ s¶n
xuÊt, tµi chÝnh, thÞ trêng...; cã tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ
qu¶n lý tiªn tiÕn, n¨ng suÊt lao ®éng cao, chÊt lîng s¶n
phÈm tèt, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng trong níc vµ
quèc tÕ .

40
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Hoµn thµnh viÖc s¾p xÕp c¸c tæng c«ng ty nhµ níc hiÖn
cã nh»m tËp trung h¬n n÷a nguån lùc ®Ó chi phèi ®îc
nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc then chèt cña nÒn kinh tÕ; lµm lùc l-
îng chñ lùc trong viÖc b¶o ®¶m c¸c c©n ®èi lín vµ æn
®Þnh kinh tÕ vÜ m«; cung øng nh÷ng s¶n phÈm träng yÕu
cho nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ xuÊt khÈu, ®ãng gãp lín cho
ng©n s¸ch; lµm nßng cèt thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vµ chñ
®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶.
3.2 H×nh thµnh mét sè tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh trªn c¬ së
c¸c tæng c«ng ty nhµ níc ,cã sù tham gia cña c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ, kinh doanh ®a ngµnh, trong ®ã cã ngµnh
kinh doanh chÝnh chuyªn m«n ho¸ cao vµ gi÷ vai trß chi
phèi lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, cã quy m« rÊt lín vÒ
vèn, ho¹t ®éng c¶ trong vµ ngoµi níc, cã tr×nh ®é c«ng
nghÖ cao vµ qu¶n lý hiÖn ®¹i, cã sù g¾n kÕt trùc tiÕp, chÆt
chÏ gi÷a khoa häc c«ng nghÖ, ®µo t¹o, nghiªn cøu triÓn khai
víi s¶n xuÊt kinh doanh.
4. §Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ DNNN
Môc tiªu cæ phÇn ho¸ DNNN lµ nh»m: t¹o ra lo¹i h×nh
doanh nghiÖp cã nhiÒu chñ së h÷u, trong ®ã cã ®«ng ®¶o
ngêi lao ®éng, ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ vèn, tµi s¶n cña nhµ
níc vµ huy ®éng thªm vèn x· héi vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt,
kinh doanh; t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ vµ c¬ chÕ qu¶n lý n¨ng
®éng, cã hiÖu qu¶ cho DNNN; ph¸t huy vai trß lµm chñ thùc
sù cña ngêi lao ®éng, cña cæ ®«ng vµ t¨ng cêng sù gi¸m
s¸t cña x· héi ®èi víi doanh nghiÖp; b¶o ®¶m hµi hoµ lîi Ých
cña nhµ níc, doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng. Cæ phÇn ho¸
DNNN kh«ng ®îc biÕn thµnh t nh©n ho¸ DNNN.
Nhµ níc cã chÝnh s¸ch ®Ó gi¶m bít t×nh tr¹ng chªnh lÖch
vÒ cæ phÇn u ®·i cho ngêi lao ®éng gi÷a c¸c doanh nghiÖp
thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. Cã quy ®Þnh ®Ó ngêi lao ®éng
gi÷ ®îc cæ phÇn u ®·i trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Söa

41
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
®æi, bæ sung c¬ chÕ u tiªn b¸n cæ phÇn cho ngêi lao ®éng
trong doanh nghiÖp ®Ó g¾n bã ngêi lao ®éng víi doanh
nghiÖp; dµnh mét tû lÖ cæ phÇn thÝch hîp b¸n ra ngoµi
doanh nghiÖp.
Söa ®æi ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp
theo híng g¾n víi thÞ trêng; nghiªn cøu ®a gi¸ trÞ quyÒn sö
dông ®Êt vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp, thÝ ®iÓm ®Êu thÇu b¸n
cæ phiÕu vµ b¸n cæ phiÕu qua c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh
trung gian. nhµ níc ban hµnh c¬ chÕ, chÝnh s¸ch phï hîp ®èi
víi DNNN ®· chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn. Söa ®æi chÝnh
s¸ch u ®·i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ theo híng -
u ®·i h¬n ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp khi cæ phÇn ho¸ cã
khã kh¨n.
5. Thùc hiÖn giao, b¸n, kho¸n kinh doanh, cho thuª,
s¸p nhËp, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n DNNN
§èi víi doanh nghiÖp quy m« nhá cã vèn nhµ níc díi 5 tû
®ång, nhµ níc kh«ng cÇn n¾m gi÷ vµ kh«ng cæ phÇn ho¸
®îc, tuú thùc tÕ cña tõng doanh nghiÖp, c¬ quan nhµ níc cã
thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh mét trong c¸c h×nh thøc: giao,
b¸n, kho¸n kinh doanh , cho thuª. KhuyÕn khÝch DNNN ®·
giao, b¸n ®îc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn cña ngêi lao
®éng. S¸p nhËp, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n nh÷ng DNNN ho¹t ®éng
kh«ng hiÖu qu¶, nhng kh«ng thùc hiÖn ®îc c¸c h×nh thøc
nãi trªn.
Söa ®æi, bæ sung luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp theo híng
ngêi quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp cã quyÒn ®Ò
nghÞ tuyªn bè ph¸ s¶n. §Èy m¹nh tuyªn truyÒn, n©ng cao
nhËn thøc, hiÓu biÕt cña ngêi lao ®éng vµ toµn x· héi ®èi
víi chñ tr¬ng cæ phÇn ho¸, giao, b¸n, kho¸n kinh doanh, cho
thuª, s¸p nhËp, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n DNNN .

42
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ

kÕt luËn

Tæng kÕt 15 n¨m ®æi míi vµ x¸c ®Þnh ph¬ng hín, chiÕn
lîc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi trong thêi kú míi, ®¹i héi lÇn
thø IX cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh: “ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh
híng x· héi chñ nghÜa cã nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã KTNN gi÷ vai trß chñ ®¹o;
KTTN cïng víi kinh tÕ tËp thÓngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng
v÷ng ch¾c”, “KTNN ph¸t huy vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh
tÕ, lµ lùc lîng vËt chÊt quan träng vµ lµ c«ng cô ®Ó nhµ níc
®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. DNNN gi÷ vÞ
trÝ then chèt, ®i ®Çu øng dông tiÕn bé khoa häc vµ c«ng
nghÖ; nªu g¬ng vÒ n¨ng suÊt, chÊt lîng, hiÖu qu¶ kinh tÕ –

43
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
x· héi vµ chÊp hµnh ph¸p luËt”. Héi nghÞ trung ¬ng lÇn nµy
bµn vµ ra nghÞ quyÕt ®Ó thùc hiÖn nghÞ quyÕt ®¹i héi
®¶ng, b¶o ®¶m DNNN cã vÞ trÝ then chèt gãp phÇn chñ
yÕu ®Ó KTNN lµm tèt vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa nh»m n©ng cao hiÖu qu¶,
®ñ søc c¹nh tranh trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc
tÕ, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc
Qua ba ch¬ng võa nªu trªn, chóng ta cã thÓ kh¼ng
®Þnh ®îc r»ng: Vai trß cña DNNN lµ then chèt trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta.
DNNN võa hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn võa
gãp phÇn gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ – x· héi. DNNN lµ
c¸nh cöa më ra cho chóng ta nÒn kinh tÕ thÞ trêng x· héi
chñ nghÜa, më ra mét triÓn väng x· héi x· héi chñ nghÜa
d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh.
Do ®ã tiÕp tôc qu¸ tr×nh ®æi míi DNNN ë níc ta lµ mét tÊt
yÕu kh¸ch quan trong thêi kú hiÖn nay.
Dï ®· rÊt cè g¾ng, song trong khu«n khæ tµi liÖu
còng nh thêi gian vµ kh¶ n¨ng cã h¹n, ®Ò ¸n cña em vÉn
cha thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét c¸ch triÖt ®Ó vµ toµn
diÖn. Tuy vËy, em vÉn mong thÇy c« gi¸o xem xÐt vµ
ch©m chíc cho b¶n ®Ò ¸n cña em.Vµ em xin c¶m ¬n sù
gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy c« rÊt nhiÒu.

Sinh viªn
Vò ThÞ H¬ng Lan

tµi liÖu tham kh¶o

1- V¨n kiÖn ®¹i héi ®¶ng lÇn thø VII, VIII, IX

44
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
2- §¶ng céng s¶n : “NghÞ quyÕt héi nghÞ Ban chÊp hµnh
Trung ¬ng 3 kho¸ IX vÒ ®æi míi vµ ph¸t triÓn DNNN”
3- N«ng §øc M¹nh : “ viÖc s¾p xÕp, ®æi míi DNNN ph¶i h-
íng tíi hiÖu qu¶ cao ®Ó KTNN gi÷ vai trß chñ ®¹o trong
kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn”- T¹p chÝ céng s¶n sè 13
th¸ng 9/2001
4- PGS.TS. Ng« Quang Minh : “KTNN vµ qu¸ tr×nh ®æi míi
DNNN”-NXB chÝnh trÞ quèc gia n¨m 2001
5- Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 6/2003

45
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Môc lôc

lêi nãi
®Çu....................................................................
.....................1
ch¬ng i / mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ dnnn...2
I/ TÝnh tÊt yÕu kh¸ch
quan.........................................................................2
1. §Þnh nghÜa vÒ
DNNN...........................................................................2
2. C¸c bé phËn cÊu thµnh cña
KTNN......................................................2
3. Sù cÇn thiÕt ph¶i cñng cè vµ ph¸t triÓn
DNNN ....................................3
3.1 Sù cÇn thiÕt cña DNNN ..............................................3
3.2 Sù cÇn ph¶i ph¸t triÓn DNNN .....................................5
II/ Vai trß then chèt cña DNNN .........................................11
Ch¬ng II/ Thùc tr¹ng DNNN ë níc ta hiÖn nay
............................................................................
12
I/ Qu¸ tr×nh ®æi míi DNNN ............................................12
1. Giai ®o¹n 1980-1986....................................................12
2. Giai ®o¹n 1986-1990....................................................13
3. Giai ®o¹n 1990 ®Õn nay .............................................15
3.1 §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý DNNN ....................................15
3.2 S¾p xÕp l¹i DNNN ......................................................17
II/ KÕt qu¶ ®¹t ®îc vÒ qu¸ tr×nh ®æi míi DNNN trong thêi
gian qua............................................................................20
1. Nh÷ng thµnh tùu chñ yÕu............................................20
2. Nh÷ng yÕu kÐm chñ yÕu cña c¸c DNNN hiÖn nay.......21
2.1 VÒ hiÖu qu¶ kinh doanh ............................................21
2.2 VÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh..............................................22

46
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
2.3 VÒ c¬ cÊu DNNN .......................................................23
3. Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù yÕu kÐm cña c¸c
DNNN ...............................................................................23
3.1 §Çu t sai......................................................................23
3.2 T×nh tr¹ng thiÕu vèn phæ biÕn..................................24
3.3 Tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ l¹c hËu.......................25
3.4 Sè lao ®éng d thõa ®ang rÊt lín.................................25
3.5 Doanh nghiÖp kh«ng ®îc tù chñ vÒ tµi chÝnh ...........25
3.6 Kh«ng ®îc tù chñ vÒ nh©n sù vµ tiÒn l¬ng...............25
3.7 Tæ chøc qu¶n lý kh«ng phï hîp ..................................26
3.8 M«i trêng kinh doanh cha hoµn chØnh.......................26
Ch¬ng III ph¬ng híng vµ c¸c gi¶i ph¸p ®æi míi DNNN
trong thêi gian tíi
............................................................................
27
I/ Ph¬ng híng ®æi míi c¸c DNNN trong thêi gian qua ......27
II/ Gi¶i ph¸p tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn DNNN ...........28
1. §Þnh híng s¾p xÕp, ph¸t triÓn DNNN ho¹t ®éng kinh
doanh vµ ho¹t ®éng c«ng Ých ........................................28
1.1 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh ..............28
1.2 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých...................28
2. Söa ®æi, bæ sung c¬ chÕ, chÝnh s¸ch .......................29
2.1 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh ..............29
2.2 §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých ..................30
2.3 Gi¶i quyÕt lao ®éng d«i d vµ nî kh«ng thanh to¸n ®îc
.........................................................................................31
3. §æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c tæng c«ng ty nhµ
níc; h×nh thµnh mét sè tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh ..............31
4. §Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ DNNN ......................................32
5. Thùc hiÖn giao, b¸n, kho¸n kinh doanh, cho thuª, s¸p
nhËp, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n DNNN ..........................................32
kÕt luËn

47
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
............................................................................
33

48