KORE GERE

Spor Seul Olimpiyatlarna Bak Genel Olimpiyat Dereceleri 2002 Dnya Kupas Kore / Japonya Ulusal Spor Etkinlikleri Popler Sporlar Geleneksel Sporlar Bir Bakta Spor Turizm Seyahat nerileri Ulam Konaklama Koreyi Kefetme Alveri Bir Bakta Turizm Kore ve Tabiat Genel Bilgiler Corafya Halk Hkmet Ekomomi Ulusal Sembol klim ve Hava Topografya Sahiller Yeil Nehirler Projesi Sulak Alanlarn Korunmas ile lgili, Ramsar Anlamas Anayasa ve Hkmet Anayasa Yrtme Parlamento Yarg Bamsz Kurulular Yerel Ynetimler Bir Bakta Anayasa ve Hkmet Tarih Gojoseon Krallk ve Gaya Birleik Silla ve Balhae Goryeo Joseon Japon gali ve Korenin Bamszlk Hareketi Kore Cumhuriyetinin Kuruluu Bir Bakta Tarih
www.korea.net Kore Kltr ve Enformasyon Ajans

Kore Yaama Biimi Evler Giyim Yemekler Festivaller Dinler Bir Bakta Korenin Yaama Biimi Toplum Toplumsal Refah Eitim Medya Bir Bakta Toplum Kltr ve Sanat Koredeki UNESCO Kltr Merkezi Gzel Sanatlar Edebiyat Resim Mzik ve Dans Tiyatro ve Sinema Mzeler ve Gsteri Salonlar Bir Bakta Kltr ve Sanat Ekonomi Ekonomik Durum Endstriyel Deiim Bilim ve Teknoloji Enformasyon ve letiim Ekonomik Glkler Dorudan Yabanc Yatrm (FDI) Yatrmcya Ynelik Destek Sistemi Birinci Snf Lojistik Merkez Ekonomik Grnm G20 Seul Zirvesi ve Kore Bir Bakta Ekonomi Korenin Dnyadaki Yeri Uluslararas likiler Ekonomik likiler Uluslararas Bar ve birlii Kore Geliim birlii Gelecekte zlenecek Politika Kuzey-Gney Arasndaki likiler Tarihi Gemi ki Kore Arasnda Deiim Ve birlii Gaeseong Endstriyel Kompleksi Gney ve Kuzey Koredeki Paralanm Ailelerin Yeniden Bir Araya Gelmeleri Bir Bakta ki Kore Arasndaki likiler

Kapak Tasarm Bu kitabn kapak tasarmnda Kore alfabesi Hangln sessiz harfleri motif olarak kullanlmtr. Hangl, sesli ve sessiz harflerden oluan fonetik bir yazm sistemidir.

KORE GERE
2011 Basm Copyright (c) 1973 Kore Kltr ve Enformasyon Ajans Kore Kltr, Spor ve Turizm Bakanl tarafndan yaymlanmtr. eviren: Nana LEE / 15, Hyojaro, Jongno-gu, Seul, Kore Cumhuriyeti Telefon: (82-2) 398 1914-20 Fax: (82-2) 398 1882 / Btn haklar sakldr. ISBN 89-7375-156-3 03910 / Koreye ilikin daha fazla bilgi iin, aadaki internet sitesiyle iletiim kurabilirsiniz www.korea.net

KORE GERE

NDEKLER

Kore Yaama Biimi

Evler Giyim Yemekler Festivaller Dinler Bir Bakta Korenin Yaama Biimi

2002 Dnya Kupas Kore / Japonya Ulusal Spor Etkinlikleri Popler Sporlar Geleneksel Sporlar Bir Bakta Spor

Tarih
Gojoseon Krallk ve Gaya Birleik Silla ve Balhae Goryeo Joseon

174

Yatrmcya Ynelik Destek Sistemi Birinci Snf Lojistik Merkez Ekonomik Grnm G20 Seul Zirvesi ve Kore Bir Bakta Ekonomi

Turizm
Seyahat nerileri

122

Japon gali ve Korenin Bamszlk Hareketi Kore Cumhuriyetinin Kuruluu Bir Bakta Tarih

Korenin Dnyadaki Yeri

Uluslararas likiler Ekonomik likiler Uluslararas Bar ve birlii Kore Geliim birlii

232

Toplum
Toplumsal Refah Eitim Medya Bir Bakta Toplum

36

Ulam Konaklama Koreyi Kefetme Alveri Bir Bakta Turizm

Anayasa ve Hkmet
Anayasa Yrtme

190

Gelecekte zlenecek Politika

Kltr ve Sanat
Koredeki UNESCO Kltr Merkezi Gzel Sanatlar Edebiyat Resim Mzik ve Dans Tiyatro ve Sinema Mzeler ve Gsteri Salonlar Bir Bakta Kltr ve Sanat

56

Kore ve Tabiat
Genel Bilgiler Corafya Halk Hkmet Ekomomi Ulusal Sembol klim ve Hava Topografya Sahiller

160

Parlamento Yarg Bamsz Kurulular Yerel Ynetimler Bir Bakta Anayasa ve Hkmet

Kuzey-Gney Arasndaki likiler

Tarihi Gemi ki Kore Arasnda Deiim Ve birlii Gaeseong Endstriyel Kompleksi

246

Gney ve Kuzey Koredeki Paralanm Ailelerin Yeniden Bir Araya Gelmeleri

Ekonomi
Ekonomik Durum Endstriyel Deiim Bilim ve Teknoloji Enformasyon ve letiim Ekonomik Glkler Dorudan Yabanc Yatrm (FDI)

206

Bir Bakta ki Kore Arasndaki likiler

nternet Balantlar Fotoraf Kaynaklar

Spor
Seul Olimpiyatlarna Bak Genel Olimpiyat Dereceleri

104

Yeil Nehirler Projesi Sulak Alanlarn Korunmas ile lgili, Ramsar Anlamas

258 260

KORE GERE

1
Kore Yaama Biimi

Evler Giyim Yemekler Festivaller Dinler Bir Bakta Korenin Yaama Biimi

1
Kore Yaama Biimi

ular bulunmutur. Daha sonralar, apa, orak ve deirmen ta kullanarak iftilie yneldiler. Pirin tarm, Bronz ada balar ve genellikle Korede M. 400

yllarna kadar srd dnlr. nsanlar ukurlarda yaard ve lleri kullanlrd.

gmmek iin arlkl olarak tatan ya da aatan yaplm mezarlar Tarm bata gelen etkinlik olmaya balaynca, kyler kuruldu ve geni

Paleolitik insann 40,000-50,000 yl nce Kore Yarmadasnda yaamaya

yetkileri olan nderler ortaya kt. Topluluklar ynetmek iin yasalar gerekli olmaya balad. Gojoseon Dneminde (M. 2333-M. 108) sekiz maddeden oluan bir hukuk dzeni kuruldu, ama bugn bunlarn yalnzca biliniyor. zarar veren, karln tahl olarak deyecek. , bakasnn maln alan, kurbannn klesi olacak. Bunlar da: Bir, birini ldren hemen ldrlecek. ki, bir bakasnn bedenine

balad tahmin edilmektedir. Neolitik insan Kore yarmadasnda M. kantlar yarmada boyunca M. 3000 yllarnda bulunur. Neolitik insanlar,

4000 yllarnda grnmeye balar, ama onlarn kesin varln gsteren Korelilerin etnik atasn oluturur. Anakarann ilerine doru girmeden nce, deniz ya da rmak kylarnda yaamlardr. Deniz, temel besin kaynaklaryd. Denizden kabuklu rnler ve balk yakalamak iin a ve olta kullanmlardr. Yiyecek bulmann bir yolu da avclkt. Neolitik blgelerde ok ve mzrak

Evler

Hanok, geleneksel Kore evleri, Krallk dneminden Joseon Hanedanl

Koredeki ukur evler yerleim sitesi, Neolotik Dnem insanlarnn M. 4000-3000 sresince yaad yer olarak dnlmektedir.

Ondol Modern kullanmda her tip alttan stmaya ya da geleneksel olarak yerde yemek yenen ve uyunan odalara verilen isim

10

11

(1392-1910) dnemine kadar pek deimeden kald.

alt stma sistemi, yani ondol, ilk olarak kuzey blgelerde ve daha scak

Zeminin altndaki borulardan duman ve s geirerek evi stan deme

olan gney blgelerde ise ahap zeminle birlikte kullanlmtr. Geleneksel evlerin bata gelen malzemeleri, toprak ve aatr. atda kullanlan kara bakanlk konutuna, atsnda kullanlan mavi kiremitlerden dolay, Cheong Wa Dae yani Mavi Konut denir. oluklu kiremitler yani giwalar, genellikle kzl topraktan yaplr. Gnmzde

kullanlarak yaplrd. Yksek snftan kiilerin evleri, biri kadnlar ve

Geleneksel evler yani Hanoklar, madeni deil, yalnzca tahta iviler

ocuklar iin, biri ailenin erkekleri ve onlarn konuklar iin, biri de evin hizmetileri iin, hepsi bir duvarn iinde bulunan ayr blmlerden bir oda bulunurdu. Evin duvarlar dnda bir de nilfer havuzu olurdu. olumaktayd. Evin arkasnda atalardan kalan kutsal emanetlerin bulunduu Evin biimi souk kuzeyden lk gneye farkllk gsterirdi. Drt ke

bir zemin, bir mutfak ve iki tarafnda birer odas olan basit hanoklar nce gneyde L biiminde, sonra kuzeyde U biiminde, daha sonra da ortasnda bir avlusu olan kare biiminde bir eve dnt.

1 2 4 3

1-2. Seul Gahoe-dong Blgesindeki Bukchon (Kuzey Ky) 3-4. Im Jin Sunun Gyeonggi-do Blgesi Anseongtaki hanok stili evi.

12

13

apartmanlarn yaplmasyla hzla deimeye balad. 1970ten sonra da yksek apartmanlar lkenin her yannda oald. Ama ondol sistemi, stlm su borularnn yerini buhar borularnn almasyla poplerliini kaybetmitir.

1960larn sonlarndan balayarak, Korenin ev tasarmlar Bat usul

gelmi, iklim ve kltre ok iyi uyduu iin, jeogori ve imann boyu dnda deimeden kalmtr. Bat giyimi Koreye Kore sava srasnda (1950-1953) girdi. 1960 ve

1970lerdeki hzl sanayileme dolaysyla, Hanbokun kullanm, gnlk sevenler bu giysiyi canlandrmak iin abalara girimiler ve giyilmesi daha kolay olan yeni biimler gelitirmilerdir. Geleneksel Hanbok, ay takvimine gre, Yeni Yl tatili ve Chuseok

giyim iin uygun olmad dnlerek azald. Ama son zamanlarda Hanbok

Giyim

Koreliler kendir ve ararot kullanarak kuma dokuyup ipek bcei kullanarak ipek rettiler. Krallklar dneminde erkekler bir jeogori (ceket), baji (pantolon), ve durumagi (palto) giyer, apka, kemer takar ve ayakkab

giyerlerdi. Kadnlar, iki kurdelesi bulunan ve birbirine balannca otgoreum evresine sarlan bir etek, beoseon ile tamamlanan bir turumagi giyerlerdir.

(sonbahar dolunay da hasat enlii) ve 60. ya kutlamak iin yaplan hvangap aile trenleri gibi zel gnlerde giyilir.

dmn oluturan bir jeogori (ksa ceket), ima denen uzun ve bel Beyaz pamuklu oraplar ile ipek, kam ya da lastikten yaplan kayk

Yemekler

biiminde ayakkablar bu giysiyi tamamlardir. Korenin geleneksel giysisi olan Hanbok, yzyllardan bu yana kadn ve erkekler iin ayn biimiyle

Pirin hl temel beslenme esi olmay srdrmekte, ama daha gen olanlar sebzeler, orba, sulu yemek ve et bulunur.

arasnda Bat usul beslenme tercih edilmektedir. Pirincin yannda baharatl

Modac Lee Young-heenin kreasyonu (sol) Lie Sang Bong defilesinde Hangeul modasn tantrken (sa)

Geleneksel akam yemei

14

15

Kimi hazrlamaya giriirler. K iin hazrlanan Kimi byk kaplara konup tadn korusun diye karanlk yeralt odalarnda saklanrd. Gnmz Koresinde kadnlarn Kimi yapmaya zamanlar ve darda Kiminin saklanmasna ihtiyalar yoktur. Ama Kimi halen Kore yaam biiminin Kimi buzdolab reticileri bunda faal satlar yapmaktadrlar. esasl bir parasdr. irketler bu fermantasyonlu yiyecei hazrlarlar ve zel
Ev kadnlar kimi yaparken (sol) in lahanas kimi (sa)

Kasm sonlar ya da Aralk balarnda aileler uzun k mevsimi iin

lahanas, turp, taze soan ve salatalktan oluan kark turudur. Baz Kimi trleri krmz toz biber eklenmesiyle ac olurken, kimisine de biber eklenmez ama lezzetli bir sosa batrlr. Ancak lezzet versin diye sarmsak mutlaka eklenir.

Geleneksel bir Kore yemei, Kimi olmadan tamamlanmaz. Kimi, in

zelliiyle gnmz beslenme uzmanlarnn dikkatini ekmektedir. Koreliler

Kiminin yannda, dencang (soya fasulyesi salas) da kanser nleyici

dencang evde sar fasulyeyi kaynatp glgede kuruttuktan sonra tuzlu suya dencang almak varken, ancak ok az sayda aile dencang kendileri yapar.

koyup gne nda mayalandrarak yaparlar. Ama gnmzde fabrika rn Et yemekleri arasnda, baharatl bulgogi (genellikle sr eti) ve galbi

(sr ya da domuz pirzolas) hem Korelilerin hem de yabanclarn ok tuttuu yemeklerdendir.

Ssalbap (buharda piirilmi beyaz pirin): Beyaz pirin Koreliler

Making Baechu kimchi

1.  Kiminin malzemeleri ahanalarn

2.  in lahanalar dilimlenir ve tuzlu suda slatlr.

3.  in lahanalarn dip ksmlar temizlenir.

4.  Baharatlar tuzlu ve mayalanm balkla kartrlr.

5.  Baharatlar yapraklarn arasna eit olarak yaylr.

6.  in lahanalar btn olarak sarlr ve serin bir yerde saklanr.

Buharda Piirilmi Beyaz Pirin (Ssalbap) (sol) Fasulye suyu iinde makarna (Kongguksu) (sa)

16

17

arasnda en ok tketilen pirintir. Taze piirilmi beyaz pirin tek bana da tadn daha ok ortaya karr.

harika bir tada sahipken, garnitrlerle birlikte servis edildiinde, garnitrlerin Kore Lapas (Juk): Juk Korenin en eski yemeidir. Su ve tahl, 1e 5 ile

daha az suludur, Jeongol ise masa zerinde piirilen et ve sebze gvecidir.

sunulur. Pilav ve orba kaselerde, garnitrler ise kk tabaklarda ve

Kore Garnitrleri (Banan): Kore yemeklerinde olduka fazla garnitr

7 orannda kartrlarak uzun sre kaynatlr. Malzemelerine gre ok eitli trleri vardr. Juk mide iin yumuak bir yiyecektir, mideyi yormaz ve olduka

paylalmak zere masann ortasnda servis edilir. Korenin her blgesinde farkl yabani sebzeler ve malzemeler retildii iin yzlerce garnitr eidi mevcuttur. Geleneksel Kore Likr: Geleneksel Kore likr eitli fermante

besleyici olduundan hastalar iin idealdir. Gnmzn youn insanlar iin juk iyi bir kahvalt yerine geer. Kore Makarnas: talya spagettisi, Japon sobas ve Vietnam pirin

edilmi tahllardan yaplr. Fermantasyon aamas, ortaya kacak rnn tat ve kokusunu belirleyecei iin tm likr yapm srecinin en can alc ksmdr. retildii hava ve blgeye bal olarak geleneksel likrlerin fazlasyla eidi vardr. Tad arttrmak iin meyve ve ifal bitkiler eklenebilir. Makgeolli (Geleneksel Pirin kisi), Soju (Korenin en nl damtlm likr), Gwasilju (Meyve arab) isimli ikiler mevcuttur. Blgesel Kore Yemekleri: Kore taraftan denizlerle evrilmitir ve

makarnas gibi dnya genelindeki lkelerin kendilerine zg makarnalar zellikle kalguksu ve naengmyeon.

vardr. Ayn zamanda Korenin de ok eitli makarna yemei bulunmaktadr; Kore orbas, Yahni ve Gve: Kore orbalar, birok malzemenin

tencerede piirilmesiyle yaplr. Jjgae ve jeongol orbaya benzer ama jjgae

toplam alannn %70i dalktr. sk da sralar ve nehirlerle snrlandrlmtr.

Tang, Yahni ve Gve (sol) Makgeolli, Geleneksel Kore Likr (sa)

Kore Pirin Keki (Tteok) (sol) Omija ay, Schisandra Chinensis aacnn meyvesinden yaplr. (sa)

18

19

klim artlar bu blgeler arasnda deiiklik gsterir, ayn zamanda doal

rnlerde de olduka fazla eitlilik vardr. Blgeleri arasndaki fiziksel ve en nemli nedenlerdir.

iklimsel deiiklikler Korenin blge zellikli yemek kltrnn artmasnda Kore Pirin Keki (Tteok): Genel olarak pilav ana yemek olarak tketilir

fakat zel durumlarda pilav ayn zamanda pilav kekine dntrlr. Trensel durumlarda, ulusal bayramlarda ve doum gnlerinde ziyafet masasnda daima sunulur. ncelikli olarak beyaz pirin unundan yaplrken, farkl tatlar meydana getirmek iin misk otu, krmz fasulye, hnnap, fasulye ve kestane eklenir. Tatllar: Dagwasang denilen, ay ve kurabiye ya da Hangwadan oluan

Tteokguk Kore gelenei, ans getirmesi iin, doyurucu bir kase pirin keki orbasyla yeni yla balanmasn gerektirir.

tepsi genellikle yemeklerin sonunda sunulur. Misafirlere ikram ya da aperatif k ve ilkbaharda eitli kurabiyeler ve mevsimsel meyvelerden yaplan sular ve taze meyveler elik eder.

Festivaller

olarak da sunulabilir. ay ve kurabiyeler mevsimlere gre deiir. Sonbahar, biskviler scak ayla sunulur. Yazlar kurabiye ve biskvilere buz gibi meyve

Eski zamanlarda festivaller, gsterili dinsel trenlerdi. Birleik Krallklar Bunlar Buyoenun yeonggosu (ruhlar aran davullar), Goguryeonun

dneminde hasat dneminde kran enlikleri resmen yaplmaya baland. dongmaengi (kurucuya tapnma) ve Dongyenin mucheonu (Cennete Dans)

idi. Bu enlikler genellikle, yeonggonun dnda, ay takvimine gre onuncu

Sebae, Yeni Yl selamlamas olarak, genlerin sayg gsterme amacyla yallar nnde eilmesidir.

Chuseok iin songpyeon, yarm ay eklinde pirin keki, hazrlayan bir aile.

20

21

iftiler ile balklar ok rn almak iin dua eder; aileler de mevsimlik sebzelerle zel yiyecekler hazrlayarak iyi ans iin dilekte bulunurlar. Mays aynn beinci gn olan Danoda, iftiler, tohum ekme

dneminin simgesi olarak ortak bir elence iin bir gnlne ilerini

brakrlar; kadnlar da kt yazgy nleme umuduyla iris ieinin kaynatlm suyuyla salarn ykarlard. Eskiden Dano bata gelen bayramlardan biriydi ama imdi birka ilin dnda bu bayrama ilgi azalmtr.
Dol, ilk doumgn kutlamas.

gnmzde en ok sevilen enliktir. ayda, rn kaldrldktan sonra yaplrd. Sonbaharlarda hasat enlii yaparak yeni yl neeyle karlama

Austos aynn onbeinci gnndeki dolunayda kutlanan Chuseok, Otoyollarda araba kuyruklar oluur, hemen hemen btn kurumlar ve

gelenei, sonraki krallklar ve hanedanlklar dneminde de, her birinde eklenip karlsa da devam etti. Gnmzn hzl yaants dolaysyla, Kore geleneksel bayramlarnn

Bayramlar
1 Ocak Yeni Yl Bayram Yeni yln ilk gn tatildir. Seollal: Ay Yeni Yl 1 Mart Bamszlk Bayram Budann Doum gn (Ay takvimi) 5 Mays ocuk Bayram 6 Haziran ehitleri Anma Gn 15 Austos Kurtulu Bayram Chuseok: Kore kran Gn (Ay Takvimi) 3 Ekim 25 Aralk Ulusal Kurulu Bayram Noel Ay takvimine gre ilk ayn ilk gn: Bir nceki ve bir sonraki gnle birlikte toplam 3 gn tatildir. Japon igaline kar 1919da balatlan bamszlk hareketinin yldnm.  udist tapnaklarnda dinsel trenler yaplr. Seuln B merkezi Jongno, bir nceki Pazar gn fenerli geit trenleriyle klar ve insanlarla dolar. ocuklar iin kutlamalar yaplr.  avata lenler anlr. Anma trenleri Seuldeki Ulusal S Mezarlkta yaplr.  945 yl 15 Austosunda Kore 35 yllk Japon smrge 1 ynetiminden kurtuldu. Bu gn ayn zamanda Kore Cumhuriyeti Hkmetinin 1948deki kurulu gndr. En byk ulusal bayramlardan biri. Aileler evde ya da mezarlkta anma trenleri dzenlerler. Akam dolunay gzleyip bir dilekte bulunulur. lk Kore devletinin Tangun tarafndan M. 2333 ylnda kurulmas kutlanr.  atda olduu gibi Hristiyan olanlar ve olmayanlar bu B kutsal gn kutlarlar.

birounu yitirdi. Fakat baz bayramlar hala cokuyla kutlanmaktadr. Bunlardan biri, Bat takvimine gre Ocak sonu ya da ubat bana gelen,

Ay takvimine gre yln ilk gn olan Seoldr. Bugnde btn aile biraraya gelir. Aile Hanbok ya da en iyi giysilerini giyip eski kural ve trenleri uygular. Trenlerden sonra ailenin kkleri, aile byklerinin nlerinde saygyla eilirler. Baka bir bayram olan Daeboreumda, yani yln ilk dolunaynda,

Kore ay Seramonisi
Kore ay seramonisinin balca unsuru kolay kurallara uyarak ay hazrlamann kolaylk ve doallnn keyfine varmaktr. ay seramonileri, hzl kltrn iinde rahatlama ve uyumu yeniden canlandrmann yoludur.

22

23

dkkanlar gn kapaldr. Aile bireyleri bir araya gelerek atalarna sayg memleketlerine dnerler. Bunun iin aylar nceden uak ve trenlerde yer ayrtlr.

iin mezarlarn ziyaret ederler. Kentte yaayanlar, Chuseoku kutlamak iin

dinsel etkinliklerde dinginlik aramaya iterken, bir yandan da epey gerginlie

ve yabanclamaya yol amtr. Bunlarn sonucu olarak da, dinsel inanllarn arasna girmitir.

says belirgin biimde artarken, dinsel kurumlar da etkili toplumsal rgtler Anayasa Korede din zgrln gvenceye almtr. 2005te yaplan

Budann doumgn ve yalnz Hristiyanlarn deil, ou genlerin de kutlad Noelde vardr. Budann doumgnnde, Seuln merkezinde renkli fenerler aslr.

Kutlanan teki bayramlar arasnda, Nisan aynn sekizinci gnndeki

bir toplumsal istatistik aratrmasna gre, Korelilerin %53.1inin belli bir %20.6sn da Katolikler oluturur.

byk bir Budac geit treni yaplr ve belli bal caddelere nilfer biiminde Btn Koreliler iin nemli olan ve byk sevinle kutlanan aile

dinsel inanc vardr. nananlarn %43n Budistler, %34.5ini Protestanlar ve

Budizm
Budizm, yeniden dou araclyla kiisel kurtuluu ve sonsuz bir yeniden domalar dngsn vurgular. Budizm Quian Qin Hanedanl dneminde inden gelen Sundo

bayramlar da vardr. Bunlar arasnda begil, bir ocuun doumunun 100.

gn; dol, ilk doumgn, hvangap, 60. doumgn (bu sonuncusuna

zellikle nem verilir, nk kii Dou Burcunun 60 yllk dnemini tamamlamtr) vardr. Bebek lm oran yksek, yaam beklentisi ksa olduu iin, bu zel gnler cokuyla kutlanrd. Bu zel gnler en uzak akrabalarn bile arand enlikler olarak

adl bir kei tarafndan 372 ylnda Goguryeo Krall dneminde Koreye bir kei getirdi. Silla dneminde beinci yzyl ortalarna kadar Goguryeolu

getirildi. 384 ylnda inin Dou Jin Eyaletinden Pekeye Malananda adl

kutlanrd, ama aile bayramlar genellikle yakn aile bireyleriyle kutlanrd. yurtd gezileri gibi deiik elenme trlerine ynelmektedir.

Hegapta ise says gittike artan sayda yal Koreli, evde kutlamalar yerine

Dinler
2005 saym, nfusun yarsnn belli bir dine mensup olduunu gstermektedir. Bunlarn arasnda Budizm (%43.0), Protestanlk (%34.5) ve Katoliklik (%20.6) egemen dindir. Kalan %1.9luk ksm genel olarak Konfyslk, amanizm, slamiyet ve yresel bir din olan Chondogyo (Gksel Yol) mensubudur.
10,726,463 8,616,438 5,146,147 129,907 104,575 45,835 201,401

Dinler

Tek bir dinin baskn olduu kimi kltrlerden deiik olarak, Kore kltr insanlarn dnme ve yaama biimlerini dzenleyen ok sayda e ierir. Kore tarihinin erken dnemlerinde, dinsel ve siyasal ilevler bir iken daha sonra ayrlmtr.

Konfyslkn etkisinde kalmtr. Modern ada da Hristiyanlk

Tarihsel olarak Koreliler amanizm, Budizm, Taoculuk ya da

topluma nemli etkiler yaparak insanlarn manevi grntsn deitirecek nemli bir e olmutur. Batda yzyllar sren sanayilemenin bir ka onylda hzla gereklemesi, bir yanda Korelilerin ruh huzurunu alt st edip

Birim: Kii Kaynak: Kore statistik <www.kostat.go.kr>

24

25

Ado adl bir kei yayd. Budacln, Krallklarn yneticilerince tam desteklendii grlyor, nk tpk kraln tek otorite kayna olduu gibi, destek salyordu. Buda da tek dinsel kaynak olarak grld iin ynetim yapsna uygun bir Krallarn destei altnda pek ok tapnak ve manastr ina edildi ve

yol at. Daha sonra Budizm, tutumlu ve yaln bir yaant yoluyla evrensel doruyu bulmaya alan Seon (zen) tarikatn kurdu. Daha sonra gelen Goryeo Hanedannn hkmdarlar bu dinin

desteklenmesinde daha da istekli oldular. Goryeo dneminde, Budac sanatlar Tripitaka Koreana bu dnemde yaratld. Joseon Hanedannn kurucusu Yi Seong-gye, 1392 ylnda bir isyan karp kendini kral ilan ettikten sonra, ve grg alanlarnda Konfysn retilerini ilke ve rehber olarak ald.

Budacla inananlar srekli oald. Daha altnc yzyl dolmadan, keiler dinsel nesnelerle Japonyaya g etmeye balamlard.

ve mimari soylu kesimlerden gelen byk destekle gelimesini srdrd.

ve sanatlar, ilk Budizm kltrnn temelini oluturmak iin, elyazmalar ve Silla, 668 ylnda yarmaday birletirene kadar, Budizm bir devlet dini

hkmetten btn Budizm etkilerini uzaklatrd ve devlet ynetimi ile ahlak 500 yl sren Joseon dnemi boyunca Budist dncenin canlanmas iin klaryla karlat.

olarak benimsendi, ama lkenin hkmet sistemleri Konfys izgide geliti. Krallarn bu dnemde Budizmi yelemeleri, lkede grkemli Budac sanatlarn ve tapnak mimarisinin, Bulguksa Tapna ve Sillann bakenti

gsterilen btn abalar, Konfys bilim ve devlet adamlarnn kar 1910da Japonlar lkeyi ele geirip bir smrge ynetimi kurunca,

Gyeongjudaki teki yaptlar da dahil, bir iek gibi amasn salad.

Soylularn lks yaamlar, bir devlet dini olarak Budizmin de yozlamasna

Korenin Budist mezhepleriyle Japonyannkileri birletirme abasna

giritiler. Ama bu abalar baarsz kald. Hatta Koreliler arasnda yerel Budizme kar ilginin yeniden canlanmasn salad. Korede bugn Budizm bir yeniden dou sreci yayor ve gnmz toplumunun deimelerine kendini uyarlamak iin aba gsteriyor. Budac keilerin ou dalk blm kentlere inip Budizm inancnn yaygnlamas iin almaya alanlarda kalp kendini disipline alp derin dnmeyle urarken, bir baladlar. Kore iindeki ve dndaki niversitelerde dinin gemiini

incelemekle uraan ok sayda rahip bulunur. Seon (derin dnme) tabanl do Blgesindeki Songgwangsa Tapnanda, Seuldeki ve teki kentlerdeki ok yabanc bulunmaktadr.

Kore Budizminde dikkat ekici gelimeler meydana gelmektedir. JeollanamSeon merkezlerinde eitim grp saygn Koreli rahiplerin yolunu izleyen pek

Konfyslk
Nilfer iei Fener Festivali, Budann douunu, tarihinden (Ay takvimine gre 8 Nisan) nceki haftasonunda kutlamak iin dzenlenir. <www.llf.or.kr>

Konfyslk, M. 6. yzylda Konfys tarafndan kurulan bir ahlaksal ve dinsel inantr. Esas olarak doru ve yanl kurallar sistemidir, sevecenlik,

26

27

doruluk, grg, akll ynetim gibi ailenin ve toplumun iyi ynetilmesini tleyen bir retidir. Konfyslk tanrs olmayan bir dindi ama kutsallatrld. alar getike Konfys ve onun temel kurallar baz takipileri tarafndan Konfyslk, Hristiyanlk ann balarnda yazl in belgelerinin

omurgasn oluturuyordu. 10. yzyln sonuna doru in sisteminden incelenmesini byk oranda tevik ederek Kore dncesinde Konfys deerlerin yerlemesini salad.

benimsenen devlet memuru snav olan Gwageo, Konfys klasiklerinin

ilk rnekleriyle birlikte yarmadaya girdi. Krallktan, yani Goguryeo, gsteren belgeler kald. rnein, 372 ylnda Goguryeoda Daehak adl Konfys akademileri bulunuyordu. Baekje, benzer kurumlar daha nce de kurmutu. Birleik Silla saray, Konfys enstitlerinin almasn ilk elden

Baekje ve Silladan geriye Konfys retisinin etkisinin var olduunu Konfys bir devlet niversitesi kurulmutu ve bakent dnda da zel

olarak benimseyerek Konfys bir eitim, tren ve kamu ynetimi sistemi gelitirdi. Kore, 19. yzylda hem Japonya hem de Bat glerince igal edildiinde, Konfysler igalcilere kar bir hakllar ordusu topladlar.

1392de kurulan Joseon Hanedan, Konfyslk resmi ideoloji

uydurtmak iin yenilik abalar balad. Bu yenilikiler, Bat uygarln benimseyip ada ve bamsz bir hkmet kurma iine giritiler ve Koredeki Japon smrge ynetimi srasnda, Japon mparatorluuna kar savamak iin bamszlk yanls birok rgtle ortak altlar. Bugn byklere sayg nemli bir erdem olarak kabul edilmektedir.

Ayn zamanda, Konfyslk an deien koullarna ayak

renmek ve bu konuda ok miktarda yaz getirmek iin Tang Hanedannn hkm srd ine bilgin topluluklar yollad. 10. yzylda Goryeo iin Budizm devlet diniydi ama Konfyslk devletin felsefi ve yapsal

Konfys atalara sayg trenleri hala yaplmaktadr ve Kore toplumunda

Geleneksel giysileriyle Konfyslkn kutsal kitaplarn okuyan alimler.

Seuln merkezindeki Myeong-dong Katedrali <www.mdsd.or.kr>

28

29

Katoliklik
Hristiyanlarn misyonerlik almalar 17. yzylda Koreye ulat ve Katolik misyoner Matteo Riccinin ince yaptlarnn kopyalar, in imparatoruna her yl gnderilen elilik heyetince Beijingden getirildi. Bu kitaplar, dinsel takvim sistemi ve dier konularda Bat biliminin deiik ynlerini ieriyordu.

Onlar baka Protestan mezhep temsilcileri izledi. Bu misyonerler kendi

inanlarn yaymann bir arac olarak salk ve eitim hizmeti vererek Kore adl bamsz toplum nderleri de siyasal amalara adadlar.

toplumuna katkda bulundular. Dr. Seo Jae-pil, Yi Sang-jae ve Yun Chi-ho Yonhi ve Ewha gibi Protestan zel okullar halk arasnda ulusal

retinin yannda, Gndelik Bilgi Okulu Silhak, bilginlerinin dikkatini eken 18. yzyla doru bu bilginler ve onlarn aileleri arasnda Hristiyanlk

bilincin yaylmasnda etkili oldu. 1903te Seulde baka Hristiyan rgtlerle birlikte, Gen Hristiyanlar Birlii (YMCA) kuruldu. Bu rgtler, etkin rgtlenmeleri tevik ettiler. Bunlar yalnz siyasi ve eitim amalarnn tapnmadaki uygulamalarn sadelemesini savunarak kr inanlara ve kt alkanlklara kar toplumsal bilincin uyanmasna da katkda bulundular. toplumsal-siyasal programlar uygulayarak, gen Koreliler arasnda benzer dnda, ayn zamanda kadn-erkek eitliini, cariye sisteminin kalkmasn ve

kabul edenler ya da bu eilimi gsterenler vard. Fakat 1794e kadar Koreye hibir Hristiyan papaz girmedi. O yl bir in papaz olan Peder Zhou Wenmo teknik olarak yasaya aykr ve sada solda dinsel bask olarak grlyorsa da, Hristiyan olanlarn says artmaya devam etti. 1865e gelindiinde, yani sonra, lkede 12 Koreli Hristiyan papaz ve 23,000 Koreli Hristiyan vard.

Koreyi ziyaret etti. Yabanc dinlerin propagandas Kore topraklarnda hl

yabanc dman bir veliaht prens olan Daewongunun baa geliinden iki yl 1925te Joseon Hanedan dneminde ikence grp ehit olan 79

Yerli Dinler
Joseon Hanedannn ykl ve Japon igalinin gelii, birka yeni inancn ekillenmesini tevik etti.

Koreliye Roma St. Peters Basilicada azizlik nvan verildi ve 1968de 24 kii daha aziz ilan edildi. Kore Sava (1950-1953) srasnda ve sonrasnda Katolik yardm

rgtlerinin ve misyonerlerinin says artt. Kore Katolik Kilisesi abucak

byd ve 1962de kilise hiyerarisi kuruldu. Koredeki Katolik Kilisesi ikinci yzyln 1984 ylnda Papa John Paul IInin Seul ziyareti ve 93 Vatikan dnda ilk olarak ermilik treni yaplyordu. Katoliklikin saysal bakmndan drdnc sraya ykseldi. Koreli ve 10 Fransz misyoner ehide aziz nvan verilmesiyle kutlad. bymesi yava olmakla beraber Kore, dnyadaki Katolik ermi says

Protestanlk
1884te Horace N. Allen adl bir hekim ve Presbiteryen misyoner Koreye geldi. Sonraki yl ayn mezhepten Horace G. Underwood ve Metodist Episkopal misyoner Henry G. Appenzeller de Birleik Devletlerden geldi.
Yenilenmi bir Hristiyan kilisesinin adan

30

31

cennete ynlendirmek iin kurulmutur. Manevi eitim ve cesaret ile gerei anlaml gerek, aydnlanma ve reti kelimelerinin birlemesinden oluur. aydnlanma ve gyo gerei retmek anlamna gelir. Bu nedenle WonBudizm gerek aydnlanmaya ar yapan ve bilgiyi gnlk yaamda uygulamaya ynelik bir dindir.

Won Budizm, ac denizinde boulan tm bilinli varlklar sonsuz bir

aray zerine kurulu bir inantr. Won Budizm ismi, Korecede Wonbulgyo, Won tam bir ember anlamna gelir ve nihai gerei sembolize eder. Bul

ulusal bamszlk hareketinde kritik bir rol oynamtr.

Daejonggyo, Danguna tapnan milli din, 1910 ve 20li yllarda Kore

slamiyet
Goryeo Hanedan ve slam dnyas arasnda ticari ve diplomatik ilikiler olmu olmasna ramen, bu balantlar Joseon Hanedanl sresince kesilmitir. Mslmanla ynelen ilk Koreliler, Japonyann smrge siyaseti Bunlarn bir ksm II. Dnya Savandan sonra lkelerine dndler. Kore

toplumsal ve teknolojik bir akm olarak 1860larda balad. O dnemde

Cheondogyo, snrsz bir rekabet ortam ve yabanc mdahalesine kar

sonucu olarak 20. yzyln banda Kuzeydou ine g edenlerden kt. Sava srasnda Birlemi Milletler kuvvetleriyle birlikte Trk askerleri gelene kadar yeni inanlaryla yalnz yaadlar. Trkler inancn deitiren Korelileri beraber dua etmeye ardlar. Kore Mslmanlnn ilk dinsel treni 1955 Eyllnde yapld

bu akma, Batnn Bilgisine karlk olarak Donghak (Dounun Bilgisi) (Cheondogyonun Tanrs) ile ayndr, ama insan Tanr deildir, demektir. kaynadr. Ruhsal eitme yoluyla insan kutsal olanla birleir, bir olur.

deniyordu. andogyonun temel ilkesi olan Innaecheon, nsan, Haneullim Her insan kendi beyninde Haneullimi tar ve bu onun saygnlnn

ve bunu ilk Koreli imamn seilmesi izledi. Kore Mslmanlar Dernei geniledi ve 1967de Kore Mslman Federasyonu ad altnda yeniden rgtlendi. Daha sonra 1976da Seulde merkezi bir cami kuruldu.

Hannam-dongdaki Seul merkezi camii

32

33

Bir Bakta Korenin Yaama Biimi

Korenin Gzellii

Evler

Kore baheleri; tepeleri, nehirleri ve krlaryla doal grnm yeniden yaratma giriimindedir. Genellikle kk lekli olan baheler doann ve insann ideal uyumu iin uramaktadr. Esas dnce baheyi, doay mmkn olduunca az bozarak bytmektir. nk Kore dncesinde doa, zaten yenilenen, yaam devam ettiren mkemmel ve mutlak bir varlktr.

Giyim

Hanbok, binlerce yldan beri Korenin geleneksel kostmdr. 100 yl nce Bat giyim tarz henz kabul edilmemiken, Hanbok, gnlk elbiseydi. Erkekler jeogori (ceket) ve baji (pantolon) giyerken, kadnlar da jeogori ve ima (sarmalanan tip etek) giyerlerdi. Gnmzde Hanbok, kutlamalarda ya da dn, 60. ve ya 70. doumgnleri, Seollal ya da Chuseok gibi zel gnlerde giyilir.

Yemek

Kore yemekleri besleyicidir ve birok yemek ksmen mayaldr. Bu nedenle salkl ve kansere kar nleyici olarak nitelendirilir. Korenin en nl yemei olan kimi tuz ve lahanayla mayalanr. Hemen hemen her yemein yannda garnitr olarak sunulur. Vitamin ve mineral bakmndan zengindir. Batllarca en ok bilinen yemekler galbi ve bulgogidir.

34

35

2
Toplum

Toplumsal Refah Eitim Medya Bir Bakta Toplum

2
Toplum

deiikliklerden geti. Kore, dokuma ve ayakkab gibi emek-youn

1970lerin ikinci yarsnda Kore igc piyasas temel birtakm

sanayisiyle kresel piyasada rekabeti bir lke olarak ortaya kmt. 1970

ve 1980lerde hkmet, igc arz ve ekonomik byme sorumluluunda

eitime odakland. Ana politika olarak kalifiye igcnn eitilmesi ve

kalifiye olmayan alanlara i bulma hizmetleri, sanayilemeden kaynaklanan igc eksikliklerinin hafifletilmesi olarak belirlendi. Fakat, 1980lerin ikinci yarsndan itibaren, niceliksel bymeye nem vermek snflar arasnda

Toplumsal Refah
stihdam
Korenin istihdam yaps, 1960larn banda sanayilemenin balamasndan bu yana dikkat eken bir dnm gsterdi. 1963te tarm, ormanclk ve balklk sektrnde alanlar toplam igcnn %63n oluturuyordu. Ama bu rakam 2010 ylnda yalnzca %6.6ya dt. Tersine nc sektrn (hizmet sektrleri) arl 1963te toplam igcnn %28.3yken 2010da %76.4e kt.

Ar Sanayi eitim merkezi, yabanc mhendislere g istasyonu inaas ve ileyiiyle ilgili eitim verir.

Endstriyel stihdam durumu

Birincil 2010 %6.6 2009 %7.0 2008 %7.2 2000 %10.6 1990 %17.9 1980 %34.0 1970 %50.4 %17.0 %16.4 %17.4 %20.4 %27.6 %22.5 %14.3 ncl %76.4 %76.6 %75.4 %69.0 %54.5 %43.5 %35.3

stihdam Ynelimleri
Yl 15 ya ve st nfus 36,579 36,963 37,340 37,717 38,300 38,762 39,170 39,598 40,092 40,590 Toplam 22,471 22,921 22,957 23,417 23,743 23,978 24,216 24,347 24,394 24,748 alan Nfus Sahibi 21,572 22,169 22,139 22,557 22,856 23,151 23,433 23,577 23,506 23,829 siz 899 752 818 860 887 827 783 769 889 920 Ekonomik Etkinlie Katlm Oran 61.4 62.0 61.5 62.1 62.0 61.9 61.8 61.5 60.8 61.0 sizlik Oran 4.0 3.3 3.6 3.7 3.7 3.5 3.2 3.2 3.6 3.7

Kaynak: Kore statistik Not: Birincil dnem tarm, ormanclk ve balklk sektrlerini, ikincil dnem madencilik ve retim sektrlerini ve ncl dnem sosyal giderler iin genel harcamalar ve dier hizmet sektrlerini ifade etmektedir.

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Birim: Bin kii, % Kaynak: Kore statistik <www.kostat.go.kr>

38

39

eitsizlie sebep olmu ve blgeler arasnda probleme yol amtr. Politikann

zerinde durduu nokta bylece daha ok refah ve daha ok eitlik anlayna

araylarna tevik edilmek istenmitir.

kaym, bu da, Asgari cret Yasas (1986), Eit stihdam Yasas (1987), Engelliler iin stihdam Giriimi ve Mesleki Rehabilitasyon (1990) ve dier nlemlere zemin hazrlamtr. 1990larn banda, ekonomide yavalamaya neden olan isizlik

hkmet, mesleki yatrm eitimlerini azar azar artrmtr. Dk retkenlik ve yalanan i gc eilimine tepki olarak, kadnlarn istihdam orann arttrmak iin eitli nlemler uygulanmtr. stihdamda ayrmcln doumdan kaynaklanan calmaya ara verme gibi problemlerin stesinden

Ayn zamanda hayat boyu eitim iin artan taleplere karlk olarak

sorunuyla sistemli olarak baa kabilmek iin hkmet, stihdam Sigortas Yasas (1993), Temel stihdam Politikas Kanunu (1995) ve Mesleki Eitime Destek Kanunu (1997)nu ieren birka temel yasa onaylatm ve istihdam politikalar iin kurum oluturmutur.

azaltlmas, i ve aile hayat arasnda uzlamann desteklenmesi, hamilelik ve gelmek bu nlemlere dahildir. Alnan dier eitli nlemler ise yallarn istihdamnn geniletilmesi ve dengede tutulmas iin emeklilik yann nyarglarn en aza indirgenmesidir. uzatlmas, cret sistemlerinde reform, yatan kaynaklanan ayrmclk ve

yarm gn ve geici alanlar dahil olmak zere tm alanlar kapsayacak ekilde genileterek, isizlikle baa kabilmek iin sosyal gvenlik alarn glendirmitir.

Hkmet, ayn zamanda 1999 Ekiminde istihdam sistemi kapsamn,

Konut
Tpk teki lkelerde olduu gibi, Korede de sanayileme ve kentleme birbirine paralel gitmitir. 1960ta nfusun yalnzca %27.7si kentlerde yaarken, bu 2000 ylnda %88.3e ykseldi. Fakat bu eilim gerilemi, 2005 ylnda ehirlerde yaayan nfus %81.5e dmtr. Kentsel blgelerde nfusun hzla artmas, konut skntsna ve arsa

hem yallar kapsayacak ekilde geniletilmi ve bylece daha aktif i

Bireysel Eylem Plan (IAPs), isizlik denei alclar iin, hem gen

fiyatlarnn byk oranda ykselmesine yol amtr. Konut sknts sorununu

Konut naas Durumu
2010 2009 2008 2006 2000 1990 433 750 212 115 387 382 371 470

Seulde bir apartman sitesi Modernleme sreci ve ekirdek ailenin ortaya kmasyla, apartman rahatlk yznden ehirde oturanlarn en tercih edilen konut tipi oldu.

1980 1970

Birim: Bin konut birim. Kaynak: Toprak, Ulam ve Denizcilik leri Bakanl <www.mltm.go.kr>

40

41

zmek ve ev maliyetlerini istikrara kavuturmak iin, konut ina etmede hkmetin bata gelen nceliklerinden biri olmutur.

kullanlacak arsa miktarn arttrma ve kk konut birimlerinin yaplmas, Bu amala, tekrar imar etme ve yeniden ina dzenlemeleri kolaylatrl-

tbbi hizmetlerle dorudan balantldr. 1985 ylnda ulusal salk giderleri kii bana 85,000 won iken, 2007 ylnda bu rakam 1,266,000 won olmutur. Tbbi sigorta ve tbbi destek eklindeki salk bakm ilk kez 1977

acaktr. Bogeumjari konutlamalarn destekleme plan 2008de kurularak 2018e kadar 1.5 milyon konut birim salanacaktr. Hkmet 2000 ve 2008 yllar arasnda, her yl 600 bin ile 700 bin konut

ylnda balam olmasna ramen 1980e kadar sigorta kapsam oran sadece balamtr, kalan %3.7lik oran ise direkt tbbi yardm alabilecek durumdadr.

%29.5 idi. 2007 Aralk itibariyle nfusun %96.3 salk sigortas kullanmaya Hastaneler ve tbbi personel tedarikleri srekli olarak artmtr. lkedeki

birim salamtr. Ykselen arsa fiyatlar ve modern yaam tarzndan yana kullanlan belirgin tercihlerle apartmanlarda yaayanlarn oran srekli art

hastane ve kliniklerin (Dou tbbi hastane ve klinikleri dahil) toplam says 19,588 olan lisansl doktor says da 2009 ylnda 116,693e ykseldi.

gstermitir. 1985te konutlarn sadece %13.5i apartman iken, 2005 ylnda apartmanlarn oran %52.5e ulamtr. Koredeki apartmanlarn ounda kat mulkiyeti yaygndr.

1975 ylnda 11,183 idi ve bu say 2007de 52,914e kt. Bu arada toplamda Kore; mide kanseri tedavisi, karacier nakli ve estetik ameliyatlar gibi

tbbi hizmetlerdeki sekin kalitesiyle vnr. Yksek ileri tbbi teknoloji ve

makul tbbi masraflarn birlemesinin sonucunda, tedavi amacyla Koreyi

Salk ve Tbbi Hizmetler

Korenin ekonomik geliimindeki baarsyla beraber, Korelilerin genel yaam sresi erkekler iin 51, kadnlar iin 54 idi. Bu rakamlar 2009da birlikte anne lm oranlar da bariz ekilde azalmtr. salklar geen krk ylda nemli bir ekilde gelimitir. 1960ta ortalama erkekler iin 77ye, kadnlar iin de 83.8e ykseldi. Bebek lm oranlar ile Bu gelimeler, beslenme biimindeki gelimeler ve mevcut salk ve

ziyaret eden yabanclarn saysnda belirgin bir art olmutur. Ayn zamanda hizmet almalarn mmkn klacak altyap binasna destek salad. Tbbi ar rahatszlklarn ve tedavide kasten veya kastsz olarak yaplan yanl veya hizmeti salamaktadr.

Kore hkmeti, yabanc hastalarn tbbi ar merkezi araclyla tek aamal merkezi, yabanc hastalarn Korede bulunduklar sre boyunca ikayetlerini, ihmalleri zmek iin 5 dilde 24 saat (Tel. No. 82-15777-129) tbbi danma

Kii Bana Den Lisansl Tbbi Personel Says

2005 2000 1995 1990 1985 144 191 228 433 314 450

Birim: Kii says Kaynak: Kore statistik <www.kostat.go.kr> Not: Tbbi personele doktorlar, diciler, Dou tbb doktorlar, lisansl eczaclar, ebeler ve hemiriler dahildir.

Yabanc bir vatanda medikal turizmin bir paras olarak check-up yaptrrken.

42

43

Sosyal Gvenlik
1980 sonlarndan beri deiik sosyal gvenlik sistemleri yrrle kondu. Bunlar, salk sigortasnn ve tbbi yardmn geniletilmesini ieren 1988 ylnda balatlan Ulusal Emeklilik Servisi ve 1995 ylnda balatlan sizlik Sigortas Sistemidir. Bylelikle hkmet insanlarn saln gvenceye alabilecek bir toplum kurmann temelini salam oldu. Korede ikamet eden 18-60 ya aras her birey kazanlar ne olursa olsun otomatik olarak Ulusal Emeklilik Servisine dahildir.

unlar iermektedir: Asgari cret dzeyinin altnda yaayan yallara

dorudan denceler salamak, taban ileri ya maann balatlmas, uygun geniletmek, yallar iin salk sistemlerini glendirmek ve uzun dnem

i alanlar ve i bulma merkezleri aarak yallar iin istihdam olanaklarn salk sigortas sisteminin balatlmas, yallar iin eitli sosyal tesisler

amak. Temel ileri ya maa sistemi Ocak 2008de balam ve 65 ya zeri dk gelir snfna dahil olanlar maa iin uygun bulunmutur. Yallar iin uzun dnem salk sigortas sistemi 2008 Temmuz aynda balatlan, yallarn genel saln gelitirmek ve mali ykleri azaltmak iin tasarlanm, sosyal zdrap ekenlerin bakmn garantilemektedir.

sknt durumunda minimum gvence salamak ise de, ekonomik ynden programlar temelde iki blmden oluur: temel giderler dentisi ve tbbi yardm.

Bu sistemin temel amac, ekonomik ynden etkin nfusa, ekonomik

etkin olmayanlara gvence salayan programlar da vardr. Bu kamu yardm

sigorta bak anlaysyla, yalln sebep olduu akl hastalklar ve felten Sosyal gvenlik nlemlerinin glendirilmesiyle, zrllerin

dolaysyla Korelilerin ortalama ya hzla ykseldi. Dolaysyla, yllar getike yallarn says da belirgin biimde artt. 1960ta 65 ve zerindeki yalarda olanlar Korenin toplam nfusunun %2.9unu olutururken, 2009un sonuna gelindiinde bu oran 10.7e ulamtr ve 2018 ylna kadar 14.3e ulamas beklenmektedir.

Ykselen yaam standartlar, salk ve tbbi hizmetlerdeki gelimeler

gereksinimleri konusunda bilinlenme artmaktadr. Engelliler artk 15 kategoride snflandrlmaktadr. Yalnzca 2008 ylnda 49 milyonluk toplam

nfusun 2.43 milyonu engelli olarak kaydedilmitir. Sakatlktan etkilenenler olarak, hkmet sakatlk denei oluturdu, ayrca engelli ocuklar denei de mmkn hale geldi.

iin devam eden mali sorumluluklarn eksiltilmesi abalarnn bir paras

Yallarn yaam niteliklerini ykseltmek iin uygulanan politikalar

biridir. Bu bakmdan, Engellilik Ayrmclk Yasa ve Doru Yardm yasas Nisan 2008de yrrle girmi ve Kore Asyada byle bir yasay yrrle koymu ikinci lke durumuna gelmitir.

Kore Birlemi Milletler Engelli Haklar Szlemesinin de taraflarndan

Drt Sosyal Sigorta Program

Program Ulusal Emeklilik Salk Sigortas sizlik Sigortas Sanayi Kazas Sigortas
Yallara sayg Kaynak: www.4insure.or.kr

Balad Yl 1988 1977 1995 1964

Temel Ama Gelir gvenlii Tbbi bakm sizlerin rahatlamas Sanayi kazalar iin tazminat

44

45

Kadnlar
Geleneksel Kore toplumunda kadnlarn rol byk oranda ev yaam ile ve annelie hazrlanmak iin boyun eme ve sabr gibi erdemler retilir, ileriyle snrlyd. snrlyd. Gen yalardan balayarak kadnlara gelecekteki rolleri olan elie erkekler gibi toplumsal faaliyetlere katlma frsat tannmazd. Rolleri ev 1948 ylnda Cumhuriyetin kurulmasyla birlikte kadnlar, eitim, i ve Mart 2005te, hkmet, kadn ve erkein eit olduu topluma doru

lke ocuklarnn %100 ilkokula girmitir. Kz ve erkek rencilerin ortaokul ve lise katlm yzdeleri hemen hemen ayn durumdayd. Lise mezunu erkek rencilerin toplamda %81.6s yksekokul ya da niversitelere giderken kz renciler iin bu oran %82.4tr. Bugn kz renciler erkek rencilere gre daha yksek niversitelileme oranna sahiptirler.

kamu yaantsnda anayasal haklarn almay baardlar.

37.2 olan oran 2010da 49.4e kmtr. Kadnlarn igc iindeki tipik yerlerine bakarsak, 1975 ylnda kadnlarn yalnzca %2si meslek ya da 2010a varldnda, kadnlarn %21i profesyonel ve ynetim pozisyonlarnda

Sanayileme, alan kadnlarn saysn srekli ykseltmitir, 1965te

byk adm atm ve kadnlara kar ayrmcln en byk rnei olan aile ve kadn erkek eitliine dayal yeni aile kltrnn temellerini kurmutur. eitim basamaklar da ykselmeye balad.

ynetim katmanlarnda yer alrken, %3.7si bro ilerinde alyordu. Fakat alrken, geri kalan %17.8i bro ilerinde almaktayd. Bugn Koreli nemli katklarda bulunmaktadrlar.

reislii sistemini kaldrmtr. Bu sistemin kaldrlmas, demokratik deerler Ekonomik gelime artp Korelilerin yaama koullar gelitike, kadnlarn Korede ilk ve orta okul renimi zorunlu ve paraszdr. 2005 itibariyle

kadnlar eitli alanlarda etkin olarak grev yapmakta ve bylece topluma Son zamanlarda kadnlar baz alanlarda, zellikle de devlet sektrnde

byk atlmlar yapmaktadrlar. rnein meclisin kadn yeleri olduka

Mart 2008 ylnda Gney Korenin ilk astronotu olan Yi So-yeon, uluslararas Uzay stasyonunda 11 gn geirdi.

Gwacheon Devlet Sitesindeki resmi atama treni iin bir araya gelmi kadn savclar.

46

47

art gstermitir. 16. Ulusal Meclis(2000-2004) te 16 (%5.9) olan kadn ye says, 18. Ulusal Meclis(2008-2012) te 43 (%14.4)e kmtr. En son yaplan baroya kabul snavndaki baarl adaylarn %41.5i kadnlardr. Yksek seviyeli devlet memurluu ve dileri hizmetleri snavn baaran

olarak ok nem verirler. ada okullar 1880lerde ald. 1948de Kore

Cumhuriyetinin kurulmasyla hkmet modern bir eitim sistemi kurmaya balad ve alt yllk ilkokul zorunlu oldu. Bugn Kore, dnyann okuma yazma oran en yksek lkeleri arasnda olmakla vnmektedir. Korenin mhendisler, uzmanlar yetitirmesinin ana kayna olarak ekonomisinin nemi zellikle belirtilir.

kadnlarn oran srasyla %47.7 ve %60a tekabl eder ve neredeyse hemen hepsi hakim, savc, mdr vekili dzeyinde memur ve diplomat olarak greve balamlardr.

geen krk yl iindeki hzl ekonomik bymesinin ve bilim insanlar,

Eitim

Okul Sistemi
Korenin okul sistemi 1-3 yllk anaokulu, 6 yllk ilkokul, 3 yllk ortaokul, 3 derecesine varan derslerden oluur. Ayrca master, yksek lisans ve doktora adaylar iin yksek lisans eitim programlar bulunur. Bunlarn dnda 2-3
Ortaokul Eitimi Yksek Eitim

Koreliler eitime eskiden beri kiisel doyum ve toplumsal ykselme arac

yllk lise ve 4 yllk niversite ya da yksekokul, ayrca niversitede doktora

Eitim Sistemi
Okul ncesi lkokul Eitimi

yllk nlisans okullar ve meslek okullar vardr. lkretim zorunludur ve

19~29

Ya 4~6

7~12
lkokul Belediye (Kent) Okulu zel Alan Okulu

13~15

15~18

Anaokulu

Yksek Lisans Okulu teki Okullar Teknoloji Enstits Hava ve Haberleme niversitesi ki Yllk Yksek Okul Eitim Enstits Endstri niversitesi Yksek Okul ve niversite Lise Hava ve Haberleme Lisesi irkete Bal Lise Ticaret Lisesi zel Alan Okulu teki Okullar

Ortaokul Belediye (Kent) Lisesi zel Alan Okulu teki Okullar lkokul rencileri, Korenin en doudaki topra Dokdonun resimlerini gsteriyorlar.

48

49

devam oran yaklak %100dr. 3 yllk ortaokul renimi de 2004 ylndan itibaren yurt apnda zorunlu hale getirilmitir. 2010 ylnda Korede 411 yksek renim kurumu, toplam 3.64 milyon

ve Sanat, Sosyal Bilimler, Uluslararas Kore Aratrmalar- 567 yksek lisans, 299 doktora sahibi yetitirmitir. Eitim sresi boyunca 220 Koreli ve yabanc renci yksekokulun yksek lisans ve doktora programlarna kaydolmutur. lkelerine geri dnerler.

ubat 2010da devlet yksekokullar, 4 dalda Beeri Bilimler, Kltr

renci ve 77,697 yksek retim eleman vardr.

Yabanc mezunlar, profesr ve Kore aratrmaclar olarak aktif olduklar Kore aratrmalar yurt dnda kltr adamlarnn gittike daha ok

Kore Aratrmalar
Kore aratrmalar terimi, 1945te ulusal bamszln kazanlmasndan hemen sonra, Korenin tarihi, kltr ve toplumsal-siyasal sistemi de iinde olmak zere Kore zerine aratrmalar gelitirmek iin akademisyenlerin abalaryla ortaya kt. 35 yl sren smrgelik dneminde yaplan akademik almalar bastrlm ya da Japon bak asnn basks altnda kalmt. Son yllarda gittike artan sayda yabanc aratrmacnn Kore

dikkatini ekmeye balamtr ve gnmzde in, Japonya, Amerika Birleik Devletleri, Rusya, Fransa, Almanya, Tayland,Vietnam, Polonya, Danimarka, dersler verilmektedir. svire, Ukrayna, Macaristan ve baka lkelerdeki 735 niversitede ilgili

zerinde incelemeler yapmasnn yannda, hkmet, 1978de kurulan Kore Aratrmalar Akademisi ve ondan iki yl sonra alan Kore Aratrmalar destekledi. Akademisi Mezuniyet Sonras Enstits araclyla i aratrmalar

Medya
Gazeteler ve Haber Ajanslar
Kore basn 100. yan am durumdadr. Korenin ilk modern gazetesi olan Dongnip Sinmun (Bamsz Gazete), 1896 ylnda Dr. Seo Jae-pil tarafndan

Kltr snflar yabanc rencilerin geleneksel mzikritmini renmelerinde yardmc olur.

Dongnip Sinmun (Bamsz Gazete) 7 Nisan 1896da yaymlanmaya baland. Korenin kiiye ait, tamam Hangeul olan (Kore alfabesi) ilk gazetesi.

50

51

kurulmutur. 4 kk sayfadan oluan bu iki dilli gazete, haftada kez yaynlanyordu. lk sayfas Korece, son sayfas da ngilizce olan 300 kopya baslyordu.

geniletilmitir.

halknn ulusal davalarn ykseltmede ve insanlarn gzlerini hzla deien dnyaya amakta buluyorlard. Gazeteler Japon smrge ynetimi srasnda (1910-1945) bamszlk hareketleri iin de nemli rol oynadlar.

Sonraki yllarda, Kore gazeteleri, en bata gelen amalarn, Kore

ve deiik elence trlerine kar istek artarken kablolu televizyona talep de alanda yayn yapan 120 kablolu kanal izleyebilmekteydi.

1990da kablolu televizyon deneme yaynlar balad. Toplumda bilgiye

geniledi. 2009 ylnn sonlarnda 15.2 milyon kablolu TV aboneleri, deiik IPTV (nternet Protokol Televizyonu)nun geliimi de, Korenin

de 1920de 1 Mart Bamszlk Hareketi sonrasnda kurulmutur ve bamsz genel politikalar ile kamuoyu zerindeki byk etkileriyle bilinirler. Kore gazeteleri son yllarda modern bask tesis ve ekipmanlar

Chosun lbo ile Dong-a lbo, Korenin en eski iki gazetesidir. Her ikisi

enformasyon ve teknoloji alanndaki liderlerden biri olmasna yol amtr. hizmeti abonesi 3.086 milyon olarak tahmin edilmitir.

Kore Komnikasyon Komisyonu (KCC)ye gre, 2010 yl sonuna gre IPTV

Radyo
Bugn Kore Cumhuriyetinde toplam 54 radyo istasyonu bulunmaktadr. artmaya devam etmektedir. Korede televizyona olan ilginin artmasna ramen, radyo dinleyicileri de hala

konusunda kayda deer yatrmlarda bulunmulardr. ok renkli matbaaclk en ok ulusal gnlk gazeteler kullanmaktadrlar.

kapasitesiyle bilgisayar donanml karakter dizgisi ve dzenleme sistemlerini Bunlarn yan sra Yonhap Haber Ajansnn Avrupa, Kuzey Amerika,

Ortadou, Gneydou Asya ve Gney Amerikada 49 denizar brosu vardr.

Balca Yabanc Gazeteler ve Alar

Medya Korea Times Korea Herald JoongAng Daily Arirang TV KBS worldnet (2011 ubat itibariyle) Dil ngilizce ngilizce ngilizce ngilizce, ince, Arapa ngilizce, ince, Japonca nternet Sayfas www.koreatimes.co.kr www.koreaherald.co.kr joongangdaily.joins.com www.arirang.co.kr www.kbsworld.net

Televizyon
Kore Cumhuriyetinde televizyon yayn 1956 ylnda Seulde zel mlkiyete ait ve ticari olarak yayn yapan bir istasyonun kurulmasyla balad. Ama bu ilk televizyon istasyonu 1959da bir yangnla yok oldu. Aralk 1961de KBS TV, Koredeki ilk tam yaynl televizyon hizmeti olarak Seulde hkmet Munhwa Yayn irketi, Austos 1969da Korenin nc televizyon bir ynetimle yayna balad.

tarafndan almtr. Dier irketi TBC TV, Aralk 1964te yayna balad. istasyonu olan MBC TVyi kurdu. SBS (Seul Yayn Sistemi), 1990da zel KBS, MBC, SBS ve EBS yayn istasyonlar ebekeleri, 2001in ikinci

yarsndan itibaren Seul metropolitan blgesinde dijital yayna balamtr. Bu hizmet 2002 ylnda Seulde daha byk bir alana ve evre blgelere kadar

52

53

Bir Bakta Toplum

Eitim Sevyelerine Gre almalar
Birim: Bin Kii Kaynak: Kore statistik, 2010 <www.kostat.go.kr>

Toplam Dourganlk Oran

Birim: kii Kaynak: Kore statistik, 2010 <www.kostat.go.kr>

Yurtdnda renim Gren Orta & Lise rencileri

Birim: kii Kaynak: Kore Eitimsel Geliim Enstits <www.kedi.re.kr>

Yksek Okul, niversite Mezunlar ve st

9,275
Lise Mezunlar

4.53

9,618 4,936

2.82 1.57 1.47

15,697 15,327 14,818 12,252 1.19 1.15 1.22 3,692 2,024

1995 2000 2005 2006 2007 2008 2009

Ortaokul Mezunlar ve Alt

9,749
2010da yeni evlilerin ya ortalamas erkekler iin 31.8, kadnlar iin 28.9dur. 2009 yl ortalama yaam sresi erkeklerde 77.0, kadnlarda 83.8dir.

1970

1980 1990 2000 2008 2009 2010

Koredeki anaokullar says 901den (1980) 8,388e (2010) kmtr. Lise rencilerinin Aktivitelerde Geirdikleri Ortalama Zaman
Kaynak: Kore statistik, 2009 <www.kostat.go.kr>
%14 Sosyal Yaam/ bo zaman deerlendirme %6.4 Dier

Ortalama Yaam Sresi

Birim: Yl Kaynak: OECD Salk Verisi, 2010

Liseye devam eden ortaokul mezunlarnn oran 2010da % 99.7 idi.

77.0 79.3
41.2% Ders alma

2009

83.8 86.1 80.4

Female

24 SAAT

2008 2007

38.2% Kiisel Zaman

75.3
Male

2007

54

55

3
Kltr ve Sanat

Koredeki UNESCO Kltr Merkezi Gzel Sanatlar Edebiyat Resim Mzik ve Dans Tiyatro ve Sinema Mzeler ve Gsteri Salonlar Bir Bakta Kltr ve Sanat
Kore geleneksel dansndan ilham alnarak oluturulmu modern dans eseri Birin bir sahnesi (Lee Jeong-yun, Kore Ulusal Dans Topluluunun ba Danss, Kim Joo-won, Kore Ulusal Bale Topluluunun ba danss)

3
Kltr ve Sanat

eklenmitir: Gochang, Hwasun ve Ganghwado Dolmen Siteleri ile saysz

kltr hazinesi ve tarihi sitenin itinayla korunduu eski Silla Krall (M. dnya tarihine tanklk eden Korenin volkanik adas olan Jeju-do Adas ve lava tplerini, olaanst gzelliin doal varl olarak adlandrmtr.

57-M.S 935)nn bakenti olan Gyeongju Tarihi Alanlar. 2007de UNESCO,

2009da Joseon Hanedannn 40 kraliyet mezar da listeye eklenmitir. Bu zerine kurulu kehanetin eski teorisine gre yaplmtr.

mezarlar, ngilizcede de ince ad feng shui olarak bilinen, topografya Korenin corafyas dnyann en byk ktasndan da doru km bir yarmada olmasndan dolay zgn Kore karakteristiinin gelimesinde olduka etkili olmutur. lkenin kltr ve sanatnn temelleri, kta ile ilgili zellikler ve ada insanlarnn bileimi olan Kore kimliidir. Binlerce yl kltrleriyle etkilemitir. lke, dier Asya blgelerindeki temel din ve dedii farkl ve belirgin bir kltr meydana getirmitir. Bulguksa Tapna ve Seokguram Maaras, Silla Krall dneminde

babakan Kim Dae-seong (701-774) tarafndan 751 ylnda yaplmaya

balam ve 23 ylda tamamlanmtr. Babakan Kimin, nceki hayatnda dul bir kadnn erdem sahibi olu olarak yaad iin, sadrazam olu olarak yeniden dnyaya geldii yazlmtr. Kendisi babakan olmu ve 750 ylnda, nceki hayattaki anne ve babasn onurlandrmak iin Seokguramn yapmn denetlemek amacyla istifa etmitir. Bulguksada halka ak ibadetler,

boyunca Kore, bulunduu utaki konumuna ramen, Asyann baskn ktasal geleneklere uyum salarken, bazlarnn Kore kltrnn merkeziyetilii Bu topografik etki altnda Kore halk, dingin ama evik, umutlu ama

bu hayattaki anne ve babasn onurlandrmak iin Bulguksann yapmn,

duygusal bir kltr yaratan bar bir dinamik kimlik gelitirmitir.

Koredeki UNESCO Kltr Merkezi

Dnya Miras
UNESCO, Korenin baz kltr hazinelerini Dnya Miras Listesine koyarak, Kore kltrnn esiz deeri ve belirgin karakterinin geerliliini kabul etmitir. 1995te UNESCO, her ikisi de Gyeongsangbuk-do Blgesindeki Gyeongjuda bulunan Bulguksa Tapna ve Seokguram Maarasn, korunduu Haeinsa Tapna Janggyeongpanjeonu, ve Seuldeki Jongmyo Kraliyet Soyu Mabedini listesine eklemitir. Gyeongsangnam-do Blgesindeki Tripitaka Koreana tahta kalplarnn

1997 ylnda listeye alnmtr. 2000 ylnda iki kltr hazinesi daha listeye

Seuldeki Changdeokgung Saray ve Suwondaki Hwaseong Kalesi

Gyeongjudak Bukguksa Tapnann Grkemli Girii. Tapnak 1995 ylnda UNESCO Dnya Miraslar Lstesine kaydedilmitir.

58

59

Seokguramda ise kraln zel ibadetleri gerekleiyordu.

Bulguksa, Tohamsan Dann ormanlk eteklerindeki kayalk blgenin

stste yerletirilmi ta katmanlarn zerine ina edilmi olan

oturan byk bir Buda heykeline elik eden 38 Bodhisattva (Budist dncede kendini tm duyarl canllarn Budala ulamasna yardmc olmaya adam kii)nn olduu kayaya oyulmu yapay bir maaradr. Maara, Bulguksa Tapnann evresindeki yontular gibi granitten yaplmtr.

Seokguram Maaras, geen srede bir ka kez restore edilmtir. inde,

organik bir parasym gibi grnr. Tapnak evleri Seokatap (Buda

pagodas) ve Dabotap (birok hazine pagodas) da merdivenler gibi

-Cheongungyo (Mavi Bulut Kprs), Baegungyo (Beyaz Bulut Kprs)

ve Chilbogyo (Yedi Hazine Kprs) simgesel olarak laik dnyadan Budann ruhsal dnyasna nclk ettikleri iin kpr olarak adlandrlrlar. zere daha bir ok olaanst hazine vardr. Tapnak arazisi iinde ve dnda, altn kaplama Buda heykelleri dahil olmak Daeungjeon (Ana Salon)un ald avluda Korenin en gzel

bir giri hol ile kubbe tavanl yuvarlak bir odadan oluur. Tek bir granit bir taht zerine bada kurmutur. Yz douya bakar, sessiz bir meditasyon iinde gzleri kapal, yznde sakin ve her eyi bilen bir ifade vardr. bilgilerinin bileimini temsil eder ve Korenin Budist aheserlerinden biridir.

Seokguram, bir koridorla birbirlerine balanm dikdrtgen biimindeki

kayadan yontulmu 3.5 metre yksekliindeki Buda lotus iei sslemeli

iki pagodas bulunur. 8.3 metre yksekliindeki Seokatap ile 10.5 metre yksekliindeki Dabotap yaklak 756 ylnda ina edilmilerdir. Seokatap erkeksi sadelik ve cmert arballkla karakterize edilmitir ve

Seokguram, Sillann mimari, matematik, geometri, fizik, din ve sanat Haeinsa tapnandaki iki muhafaza salonu olan Janggyeongpanjeon,

Sakyamuninin koyduu ruhsal kurallar simgeler. Sslemelerle dolu ve kadns izgiler tayan Dabotap ise dnyann karmakln simgelemektedir.

Budist kanunlarnn Goryeo Hanedan (918-1392) versiyonu, 81,258 tahta yazma kalbndan oluan Tripitaka Koreanann korunduu yerdir. Sahip olduu 52 milyondan fazla ince karakter, Tripitaka Koreanay bugn

Bulguksa Tapna Sitesindeki Seokguram Maarasnn ana Budas

Tripitaka Koreana tahta kalplar deposu olan Heinsa Tapna Janggyeong Pangeon

60

61

dnyadaki en eski ve en kapsaml Budist kanunlar haline getirir.

yl sonra 1395 ylnda, kral ve kralielerin mezarlar iin ayrlm bir yer tren mziinin elik ettii anma trenleri szl ve soyut insanlk mirasnn ilk Pazar gn yaplr.

Jongmyo Kraliyet Soyu Mabedi, Joseon Hanedan (1392-1910)ndan

olarak kurulmutur. zenle hazrlanm ve Jongmyo eryak adndaki zel bayaptlar olarak seilmitir. Joseon atalar iin anma trenleri her Maysn Changdeokgung Saray 1405 ylnda yaplm, 1592deki Japon igali

srasnda yaklm, daha sonra da restore edilmitir. Sarayn kendisi ok

grkemli bir yapttr ama zellikle ilgi ekici olan, sarayn yaratc izgileri ve gzelliiyle nl arka bahesi Huwon, ayn zamanda sr bahesi Biwon olarak da adlandrlr. Saraya dahil 405,636 metrekarelik alann neredeyse drtte n kaplayan bahe, gzel kulbeleri, salonlar, lotus iekli havuzlar, arasna dalm pnarlaryla geleneksel Kore bahesinin zelliklerini tar.

ilgin biimde kayalar, tatan kprleri, merdivenleri, su arklar, sk aalar Hwaseong Kalesi, Seuln gneyindeki Suwon kentinde 1796 ylnda

34 ayda ina edilmitir. Korenin en ileri askeri kalesini yaratmak iin en son

yapm teknolojisi, askeri savunma teorileri ve estetik ilkeler birletirilmitir. zerinde olan kalede drt byk ve yedi kk kap, karargahlar, gzlem duvarnn byk blm hala ayaktadr.

Kentsel merkezin evresindeki bir yayla boyunca uzanan ve dalk bir arazi kuleleri, mazgall siperler, sancaklar ve snaklar vardr. 5,743 metrelik evre

1 3 5

2 4

1.  Changdeokgung Saray, Joseon dneminde ina edilen Seul Jongno semtindeki saray. 2. Dolmen, Korede Tun ann balca mezar tipi. 3.  Suwondaki Hwaseong Kalesi, Hem Dou hem Batnn askeri mimarisinin birletirmesinin esiz rnek. 4. S  illa Kraliyet Mezarlar, Gyeongju Tarihi Alan iindeki Silla Hanedanndan kraliyet mezarlar. 5. J  ongmyo Mabedi, Joseon dneminin len krallarn ve kralielerin levhalarnn sakland konfys kraliyet mabedi .

62

63

do Blgesi Hwasun ve Ganghwa ile Incheon Dolmen Siteleri 2000 ylnda listeye eklenmitir. Gyeongju, binlerce yl boyunca Silla Krallnn bakenti olarak adlandrlmaktadr. idi ve bu alan tarihsel zelliklerinin zenginliinden dolay Duvarsz Mze Volkanik Jeju Adas ve Lava Tpleri 18,846 hektarlk alan oluturur.

Gyeongju Tarihi Alanlar ve Jeollabuk-do Blgesi Gochang, Jeollanam-

Bunlar; en iyi lav tp maaras olarak deerlendirilen, ok renkli karbonatl ve okyanustan ykselerek gelen Seongsan Ilchulbong krateri ve elaleleri,

tavan ve zemini, koyu renkli lav duvarlar ile Geomunoreum, kaleye benzeyen ok ekilli kaya oluumlar ve kk krater glleriyle Korenin en yksek gezegenin tarihine, zelliklerine ve dnyamz biimlendiren srece tanklk ederler.

da olan Hallasan Dadr. Bu muhteem gzellikteki alanlar ayn zamanda

bilinen, corafi kehanetlerin Kore versiyonu olan pungsuya ve o zamann ynetim ideolojisi Konfyslk prensiplerine bal kalnarak yaplmtr. Dier lke mezarlarnda kolaylkla bulunamayacak trdeki gzellikleriyle kullanm ile ta objelerin kullanm lsne ok iyi yansm doa ve evren

Joseon Hanedannn kraliyet mezarlar inde feng shui olarak

vnrler. Mezarlar; Joseon dnemi boyunca yerleim, mimari dizayn ve bak alarna ettikleri tanklk iin vlrler. Mezarlarn kltrel deeri, daha ileride, Joseon Hanedannn bugne ulaan uzun tarihi boyunca atalar anma trenleri geleneinin korumasyla grlebilir. Temmuz 2010da Dnya Miras Komisyonu Brezilyann bakenti

1 2 4 3

1.  Hahoe Ky, 2010 ylnda UNESCO Dnya Miraslari Listesine kaydedilen Korenin en eski tarihi airet ky. 2-3.  Jejudo Adas dnyann birok volkanik faaliyetler ve ekosistemler hakkndaki anlaylar gelitirmitir. Hallasan Dann gzel manzaras, biyo-eitlilii ve corafi zellikleri dnyann doa miras olarak olaanst evrensel deere sahiptir. 4. Joseon Hanedan Kraliyet Mezarlar, Gyeongneung (Kral Heonjong).

64

65

Brasiliadaki 34. genel toplantsnda, her ikisi de Gyeongsangbuk-do Blgesinde olan Hahoe ve Yangdong Kylerinin benzersiz kltrel deerlerinden dolay Dnya Miras sitesi olarak listeye alnmasn onaylamtr. ki kyn de, Joseon dnemindeki Konfysle ynelik merkezli sivil hayatn korunmas iin geerlilikleri kabul edilmitir.

den kaynaklanmtr. 1413 ylnda Joseonun kurucusu ve ilk hkmdar

Joseon Wangjo Sillok, her devrin tarihsel kaydn hazrlama gelenein-

olan Kral Taejonun vakayinamesiyle balam ve 1910da hanedanln

son buluuna kadar devam etmitir. Vakayinameler, Vakayiname Derleme

Memuriyet (Chunchungwan)indeki tarihiler tarafndan tasarlanm ve zel saklama yerlerinde muhafaza edilmitir.

gvenli korunmann salanmas iin nshalar lkenin farkl ksmlarndaki Buljo Jikjisimcheyojeol, 1372de Rahip Baegun (1298-1374) tarafndan

Dnyann Bellei
1997de UNESCO, sonsuza kadar kaybolma tehlikesinde olan miras niteliindeki belgelerin korunarak yaylmas amacyla Dnyann Bellei kaytlarn yapmaya balad. Bu listeye eklenen Kore miraslar; Hunminjeongeum (halk eitmek iin retilen sesil yazm sistemi), Joseon Wangjo Sillok (Joseon Hanedan vakayinamesi), Buljo Jikjisimcheyojeol

derlenmitir ve Zen Budizminin temel unsurlarn ierir. Baln anahtar

kelimeleri Jikjisimce, Zen uygulamalaryla aydnlanmaya ulama ile ilgili

nl deyimden alnmtr. En arka sayfasndaki amblem, kitabn 1377 ylnda Bu, Almanyada baslm Gutenberg ncilinden 80 yl ncesine denk gelir kitab olma unvann almtr.

(Budist bilgelerin retileri), Seungjeongwonilgi(kraliyet sekreterlii gnl), Tripitaka Koreana resimli tahta kalplar ve eitli Budist yazlar ve Prensip ve Uygulamalar) dr. Uigwe (Joseon Hanedan kraliyet tutanaklar), ve Donguibogam (Dou Tbb Hunminjeongeum, Joseon Hanedannn 4. Hkmdar Kral Byk

Heungdoksa Tapnanda oynatlabilir metal harflerle basldn gsterir. ve Buljo Jikjisimcheyojeolu dnyann hareketli metal harflerle baslm ilk Seungjeongwon, Joseon Hanedannn kraliyet sekreterlii, haned-

Sejong (1418-1450) tarafndan yaratlm Kore alfabesi Hangeuln kazand.

anln ilk kral Taejo (1392-1398)dan 27. ve son kral Sunjong (19071910)a kadar, gnlk olaylarn detayl kayd ve sarayn resmi i takvimi olan Seungjeongwonilgiyi tutmaktan sorumluydu. Fakat gnmzde sadece

retilmesinde balang kabul ediliyordu. Yeni alfabe 1446 ylnda resmiyet

3,243 gnlk mevcuttur. Seungjeongwon lgide en fazla saydaki gerek

Hunminjeongeum 1446 ylnda, Kral Sejongun 28inci yl, yaynlanm bu kitaptaHangeul (Kore Alfabesi)n ilkeleri kaydedilmitir.

Buljo Jikjisimcheyojeol 1377 ylnda baslm, oynatlabilir metal harflerle baslm dinyann en eski kitap.

Uigwe Joseon Hanedan Kraliyet Protokollar.

66

67

tarihi bilgi ve Joseon Hanedannn devlet srr kaytldr. Joseon Hanedan olarak vakayinamenin kendisinden ok daha stndr.

nsanln Manevi Kltrel Miras

1998de UNESCO nsanln Szl ve soyut Mirasnn Bayaptlar beyannamesini oluturdu. 2001deki ilk beyannameden beri Korenin ile Jongmyo-jeryeak (Kraliyet Soyundan Atalar iin Ayin Treni ve Tren vardr. 2010da orkestra eliinde sylenen ve geleneksel bir mzik olan kaytlara gemitir. soyut kltr miras bayapt olarak ilan edilmitir. Bunlar Jongmyo Jerye Mzii), Pansori (Destans arklar) ve Gangneung Danoje Festivali vb. Gagok, gnmzde mimara denk gelen Daemokjang ve Atmaca av ek olarak 2003 ylnda nsanln soyut Mirasn Koruma szlemesinin kabul

Vakayinamesi iin en ncelikli kaynak olarak kullanlmtr ancak deer Bugnk alimlerce Tripitaka Koreana olarak bilinen Goryeo

Daejanggyeong (Goryeo Hanedan Tripitaka), bir Tripitaka (budist yazlar)

koleksiyonudur. 13.yyda Goryeo Hanedan (918-1392)nn emriyle 81,258 Blgesindeki Haeinsa Tapnanda koruma altndadr.

resimli tahta kalbn zerine oyulmutur ve gnmzde Gyeongsangnam-do Miras niteliindeki kaytlarn zgn bir biimi olan Uigwe, 500 yllk

Joseon Hanedannn kraliyet tutanaklar koleksiyonudur. Resim ve yazlardan

oluan bu kapsaml ve sistematik koleksiyon, Joseon Sarayndaki tren ve baka hibir yerinde bulunamaz.

ayinler hakknda detayl aklamalar sunar. Bu zgn kayt miras dnyann Donguibogam (Dou Tbb Prensip ve Uygulamalar), 17.yyn

edilmesiyle, bayapt olarak aklanm btn paralar 2008de nsanln

soyut Kltrel Miras Temsil Listesinde birletirilmitir. 2009 ylnda be Namsadang Serseri Palyaolarn Oyunu, Akbaba Tepesi Ayinleri, Rzgar Tanralar iin Jeju Ayinleri ve Cheoyong Dansdr.

yeni eser listeye dahil olmutur. Bunlar; Ganggangsullae ember Dans,

balarnda Heo Jun (1539-1615) tarafndan derlenip dzenlenmi, kraliyet

sarayndan talimatlara gre toplu tbbi uzman ve aydnlar destekli, tbbi bilgi ve tedavi teknikleri ansiklopedisidir. alma Dou Asyadaki tp evrimini ve daha fazlasn anlatmaktadr. Salk hizmetleri sistemi asndan, 19.yya toplum salk hizmetleri fikirlerini gelitirmitir.

ruhlarnn ebedi istirahat iin ruhlarn temsil eden levhalarn konulduu

Jongmyo Jerye, atalarn ansna, Joseon dnemi kral ve kralielerin

kadar benzeri grlmemi koruyucu tp idealleri ve devlet tarafndan salanan

Jongmyo Mabedinde dzenlenir. Ayinler boyunca Jongmyo-jeryeaka ayin danslar, hanedan kurucularnn bireysel kahramanlklarn ven 11 paralk Botaepyeong (Byk Bar Koruma) ve askeri becerileri ven 15 paralk

Donguibogam 1610da Heo Jun (1539-1615) tarafndan tamamlanm olan, Kore tarihinde en baarl Dou tb kitab olan Donguibogam, Temmuz 2009da UNESCO Dnya Miraslar Listesine kaydedilmtir.

Jongmyo-jeryeak (Kraliyet ailesi atalar iin ayin mzii)

68

69

Jeongdaeeop (Byk Hanedanl Kurma) elik eder. Bu iki alma 1447de

bestelenmitir. Jongmyoakjang olarak bilinen ve daha sonra eklenen iki para bir ka yl sonra bestelenmitir. Yzlerce ayin yneticisi, mzisyen, dans ve grevli etkinliklerde yer almtr. Bu da Konfys ayinlerin ciddiyet eklinin korunmas sk rastlanan bir rnek deildir.

Gangwon-do Blgesindeki Gangneung Danoje Festivali Koredeki en byk geleneksel festivaldir ve ay takviminin drdnc ayndan beinci aynn bana kadar yaklak drt hafta devam eder. Festivalle birlemi mzik, dans,

ve ihtiamn yanstr. soyut bir kltrel bayaptn 500 yl boyunca orjinal Pansori, vokal ve eliindeki bir davulla sergilenen mzikal bir hikaye

edebiyat, tiyatro ve el sanatlar yksek sanatsal deere sahiptir. Bu gsteriler biimini sergilemektedir. Ayn zamanda Konfyslk, amanizm, Budizm ve Taoizm gibi Korenin dinsel geleneklerinin de dahil olduu festival seremoni ve gsterilerde eitlilik sunar. Ganggangsullae ember Dans geleneksel olarak, Seol (Yeni Yl),

tarihin izlerini ve halk tabakas olarak adlandrlan asl olmayan snfn yaam

anlatma trdr. Bu popler tek kiilik destan arklar, hem aristokratik hem

de folklor kltrn benimsemi etkileyici arkclk, stilize konuma ve takliti jestler olarak nitelendirilir. Pansori, pan (insanlarn bir araya geldii halk alan) ve sori (ark) kelimelerinin birlemesinden oluur. Erkek ya

Daeboreum (Byk dolunay, ay takvimine gre yln ilk dolunay), Dano Baekjung (Temmuz 15te llerin ruhlarn onurlandrmak iin dzenlenen Budist treni), Chuseok (Kore hasat festivali) ve Junggu (ay takvimine gre

da kadn vokalin, krsal lehe ve alimlerin edebi ifadelerini doalamayla kurgulama, karakterler ve durumlar Joseon dnemine dayanr.

(ay takviminde beinci ayn beinci gnne denk gelen bayram festivali),

birletirdikleri gsteriler 8 saate kadar devam edebilir. Pansoriyi oluturan Danoje, ay takvimindeki beinci ayn beinci gnne denk gelir. Hasatn

Eylln 9undaki festival) gibi mevsimsel bayram ve festivallerin bir paras olarak akamlar yaplrd. zellikle en byk Ganggangsullae ember Dans Chuseok nedeniyle gerekletirilirdi. Ganggangsullae ember Dans, ark, dans ve mziin birletii basit

iyi gemesi iin dzenlenir ayn zamanda arpa ve buday ekme mevsimi olan ilkbaharn bitiini gsterir. Geleneksel olarak, Seollal (Ay yeni yl) ve Chuseok (kran Gn) ile birlikte en nemli bayramdan biriydi.

bir sanat eklidir ve Kore halk arks dansna benzetilebilir. Ganggangsullae

Pansori, bir vokal ve eliindeki bir davulla sergilenen mzkal bir hikaye anlatma trdr.

Gangneung Danoje Festivalinden maske dans.

70

71

ember Dans gsterisi ember halinde el ele tutumu kadnlardan oluur. lerinden biri lider vokal (sori) iken dier kadnlar arknn bir sonraki dizesiyle ona karlk verirler. Bu sanat biimine zg halk oyunlarna buk (davul) ve janggu (kum saati eklindeki davul) gibi Korenin geleneksel enstrmanlaryla alnm folklor mzii elik eder. Jeju Chilmeoridang Yeongdeunggut (Rzgar Tanralar iin Jeju

Ayinleri), Jeju ehrindeki Geonip-dongda bulunan Chilmeoridang Adasnda kk bir kydr ve halk geimini balklk, deniz kabuu olarak kyller aman ayinlerini bar iin ve yarg tanrlarla deniz belirli zamanlarda Jeju-do Adasnn her yerinde, rzgar tanralarndan sakin deniz ve bereketli av dilemek iin dzenlenir. Bu bakmdan Jeju

Mabedinde ynetilen bir aman ayini (gut) dir. Geonip-dong Jeju-do toplamacl yaparak ve haenyeo (kadn dalglar) olarak salar. Geleneksel tanralarna bereketli hasat iin dua ettiklerinde uygulamlardr. Trenler

Chilmeoridang Yeongdeunggut olarak bilinen trenler Yeongdeunggut ile ve soyut deeri, haenyolar tarafndan ynetilen tek tren olmasna dayanr.

birletirilmi haenyeo inanc ve halk inancn ierir. Trenlerin benzersizlii Namsadangnori (Namsadang Serseri Palyaolarn Oyunu) genellikle, 40

ya da daha fazla erkek gstericiden oluan serseri topluluk Namsadangpaenin sahneledii performans anlatr. Sradan insanlara ynelmi olan Namsadangnori, krsal alanlarda ve kasabalarn d kesimlerinde oynanmtr. Baka bir deyile Namsadangnorinin kaynaklar sadece halk snfna

dayanmakla kalmaz, ama ayn zamanda oyunlar halk snfyla birlikte

1 4

2 3

1. Cheoyongmu(Cheoyong Dans), Cheoyong maskesi taklarak yaplan bir dans. 2.  Yeongsanjae, bir Budist ayini olup, genellikle len kiinin lmden 49 gn sonra ruhunun Nirvana (yce mutluluk)ya ulamasna yardm etmek iin dzenlenir. 3.  Jeju Chilmeoridang Yeongdeunggut, bir aman ayini olup, Jeju ehrindeki Geonip-dongdaki Chilmeoridang Mabedinde dzenlenir. 4.  Ganggangsulle ember Dans, ark, dans ve mziin birletii ilkel bir sanat ekli olup, Kore stili ballad dansna benzetilebilir.

72

73

hazrlanm ve onlarn nnde sergilenmitir. Bu gsteriler bask boyunduruu altnda eziyet eken halk neelendirmek iin sergilenmitir. Ayn zamanda sosyal mizah yoluyla, yangban (soylu snfn) ahlakszlklarn eletirmek iin buluma yeri olmu ve minjung (halk)un bilincinin gelimesine hizmet etmitir.

dansdr. Bu maske dans, Birleik Silla kral Kral Heongang (875-886) ile ilgili Cheoyong efsanesinden kaynaklanr. Cheoyong, kraln karsn ayartm kt ruhlar (bulac hastalk tanrlar) uzaklatrmak iin ark ve dansn kullanldn syler. Cheoyong Dans ayn zamanda Yin-yang ve Be Element teorilerindeki ktlkleri nlemeyi ifade eder. Canl ve renkli bir canllk hissi yaymaktadr.

len kiinin lmden 49 gn sonra ruhunun Nirvana (yce mutluluk) ya ulamasna yardm etmek iin dzenlenir. Sakyamuninin Hindistandaki Gdhrakua Danda ynettii ve Lotus Sutrann ikinci kez vaaz edildii

Yeongsanjae (Akbaba Tepesi Ayinleri) bir Budist ayinidir ve genellikle

hareketler eliindeki dinamik motifler, dansa ycelik ve maskelerle uyumlu Gagok bir ka enstrmann eliinde, alnan geleneksel bir vokal

trenden kan Yeongsanjae, Yeongsan hoesang (Akbaba Tepesindeki Sakyamuni Vaaz Toplants)nn yeniden oluumunu sembolize eder. Kore geleneksel kltrnn parlak bir rnei olan Yeongsanjae sadece llerin ruhlarna yardm etmeyi amalamaz, ayn zamanda hayatta olanlarn da

mziktir. Pansori (mzikal drama tarz), minyo (halk arks) ve japga (folklorik ark)dan farkl olarak Gagok, klasik mzik denen eski mzik geleneksel iir stili olan Sicolar ark sz olarak kullanlr. Bunun araclyla eski Korelilerin bilin ve sanat grleri anlalabilir. Gnmz Gagou gelimitir. tarzna girer. Choson dneminde oka sylenen Gagokda Korenin

tm dnyasal kayglarnn ortadan kaldrlmasna yardm eder ve bylece saland grkemli bir Budist gsterisi deildir.

lm Budann gereini aydnlatabilir. Bu etkinlik, insanlarn katlmnn Cheoyongmu (Cheoyong Dans), Cheoyong maskesi taklarak yaplan

ark syleyenin ve dinleyenlerin tamamnn elendii bir ark olarak Daemogjang, saray tapnak ev vb. nemli binalar inaa eden ustaba

bir danstr. nsan grnmndeki maskelerin taklarak yapld tek saray

marangozu ya da bu teknii ifade eder. Daemogjang denen geleneksel tabirin gnmzdeki mimara denk geldii dnlebilir. Daemogjang manevi

Namsadongnori, genellikle 40 ya da daha fazla erkek gstericiden oluan berdu topluluk Namsadangpaenin sahneledii perfomansdr.

Gagok, bir ka geleneksel enstrman eliinde yaplan bir eit Kore vokal mziidir.

74

75

kltrel miras olarak kaytlara geer ve bu konuda Korenin en maharetli olan Changdeokgung Saraynn yenilenmesi, yeni Gwanghwamunun srdrlmtr.

olmas asndan nemli bir anlama sahiptir. UNESCO Dnya Miras ve Sungnaemunun yenilenmesi Daemogjangn ncl altnda Atmaca Avnda atmaca ya da dier vahi hayvanlarn evcilletirilerek

6000-1000)a dayandn gsterir. Gneydou sahil eridindeki Ulsanda

bulunan Ban-gude isimli nehir kayalklarndaki oymalar, tarih ncesi sahiptir. Bu an estetik algs tarak ve gnlk kullanm iin yaplm

dnemden hayvanlar ve kayda deer sanatlarla ilgili canl tanmlamalara patlcan motifli anak mleklerde de bulunabilir. Tun Devri (M. 1000-

vahi yaamdaki avlarn avlanmas amalanmtr. nsanlk tarihinde en

300)nde aynalar, anlar ve kolyeler olmak zere eitli bronz nesneler korkuyu da vermek iin tasarlanmtr.

eski av yntemlerinden birisidir. Atmaca av manevi ve kltrel mirasa Moolistann dahil olduu 11 lkenin atmaca avlaryla ortak olarak kayt daha fazla bilgi iin, www.cha.go.kr adresini ziyaret edebilirsiniz.

retilmitir. ou otoriteyi gsterme ya da dini amaldr ve saygyla bereber Krallk dnemi boyunca, Goguryeo (M. 37- M.S 668), Baekje

gemitir. Bu Koreden balamak zere; Arap Emirlikleri, Belika, Fransa, edilmesi noktasnda manidardr. Koredeki UNESCO Dnya Mirasyla ilgili

(M. 18-M.S 660) ve Silla (M. 57-M.S 935) krallklarnn herbiri,

kendi corafi, politik ve sosyal durumlarna gre farkl gzel sanatlar gelitirmitir. Goguryeo mezarlarndaki duvar resimleri en ok Manurya ve Pyongyangdaki Jianda bulunmutur ve bu kralln sanat anlayn gzler nne sermektedir. Gmme odalarn drt duvar ve tavannda bulunan tarif edilmitir. Dnya zerindeki yaam ve sonraki yaamla ilgili fikirler resmedilmitir. resimlerdeki yz figrleri harikulade renkler, enerjik ve dinamik hareketlerle

Gzel Sanatlar

nsanlar Kore Yarmadasnda Paleolitik ada yaamaya balam olmasna

ramen, mevcut kalntlar gzel sanatlarn kkeninin Neolitik a (M.

yamacna yontulmu Budist l oyma takmnda grld gibi yzdeki glmsemelerle karakterize edilmitir. Arkeologlarn Silla mezarlarnda

Baekje sanat en iyi, yumuak yzey ilemeleri ve Sosanda bir tepenin

n ortaya kardklar talar, kpeler, kolyeler ve kemerlerden oluan altn aksesuarlar koleksiyonu, otoritenin gzle grnr bir anlatm niteliindedir. tanklk eden grkemli aksesuarlarla birlikte bulundu. Krallk dnemi sresinde, Budizmin resmi olarak tannmas Budist heykellerin yaplmasna nclk etmitir. Bunun en byk rnei parmaklar yanana deen ve
Daemokjang saray, tapnak ve ev vb. nemli binalar yapan ustaba marangozu ya da bu teknii ifade eder. (Sol) Atmaca Av, atmaca ya da dier vahi hayvanlarn evcilletirilip vahi yaamda avlarn yakalayacak ekilde altrlmasdr. Bu insanlk tarihindeki en eski avclk yntemlerinden birisidir. (Sa)

Altn iplik ve altn granller mezarlarda, bu kralln yksek sanat kabiliyetine

dnen Maitreya (Gelecein Budas)dr.

dei tokularla gl bir uluslararas tat douran cilal sanat kltrn gelitirdi. Yine de Budizm, Sillann kltrel geliiminin arkasndaki ynetici

Birleik Silla (676-935), inin Tang Hanedan (618-907) ile yapt

76

77

g olmutur. Birleik Silla gzel sanatlarnn en mkemmel rnei olan Seokguram Maaras; muhteem figrler, gereki ifadeler ve benzersiz zellii bakmndan rakipsiz bir bayapttr. Buna ek olarak Silla sanatlar tapnak anlar yapmnda da stndler.

Kral Seongdeokun 8. yyn sonlarnda retilmi lahi an gibi bronz anlar, zarif tasarmlar, dolgun sesleri ve etkileyici boyutlaryla nldr. Goryeo dnemi (918-1392) sanat, en iyi olarak seladon sanatnn
Goguryeo Krallndan Ssangyeongchong (ift kolonlu mezarlar)daki tavan boyamas

incelenmesiyle anlalr. Yeimta rengi, zarif tasarmlar ve ok fazla eidiyle Goryeo seladon, son derece gzeldir ve dier in seramiklerinden olduka farkldr. 12. yyn ilk yarsna kadar Goryeo seladon sanat saf rengiyle n yapmtr. Yzyln ikinci yarsnda tasarmlarn kile kaznmas karakteristik olmutur. ve oyuklarn siyah ya da beyaz izgilerle dolduruluu gze arpan ana Bu ada yaplm en eski mimari tasarm, Gyeongsangbuk-do

Blgesinin Yeongju kentindeki Buseoksa Tapnanda hala ayakta duran Muryangsujeon (Sonsuz Yaam Salonu)dur. 14. yyda ina edilmi olduu

sylenir. Bu dnemin ahap mimari tasarmlar temel olarak jusimpo (tavan arasna yerletirilmi oklu destek takm) olmak zere iki tiptedir. Dapo

destekleyen stunlar) ve dapo (st pervazda kolonlar ve temel direklerin

Silla Krall neminden Kral altn ta

Muryangsujeon, Koredeki en eski ahap yap

Dnen Bodhisattva Krallk Dnemi, 7. yy balar. Ulusal Hazine No. 83

Seongdeokun lahi an (8.yzyl sonlar), Koredeki benzerlerinin en bydr.

78

79

sistemi, zellikle byk ve geni apl yaplarn inas iin gelitirilmitir. Bu iki inaat biimi, Joseon Hanedanlna kadar en temel ahap mimari ekli olarak kalmtr.

tr olan Buncheong, Joseon Hanedanlnn porselen rnlerinden biridir. Seladon tip gri-mavi cila tabakasyla kapldr. Ayrca beyaz ve mavi-beyaz porselenler bu dnemin zelliklerindendir. Sradan halkn gnlk hayatnda

Gri kilden yaplm ve beyaz izgilerle sslenmi salam bir mlek

kullanlan Buncheong seramikleri, zgr motiflerle sslenmitir. Kvrmlar ve

hemen gze arpmayan incelikli renkler arasnda harika bir uyum sergileyen porselen yzeyin stne kobalt mavisi boya ile ilenmi resimsi desenler sayesinde, mavi-beyaz porselenler olduka parlak bir estetik duygusu sergilemeye balad.

beyaz porselen, gzelliin son noktasna rnektir. 15. yyn balarnda beyaz

aray iinde olmu geleneksel yap, geni bir eitlilik ve ok ynllkte ilerleme kaydetmitir. zellikle Seul ehir merkezindeki Sungnyemun

Joseon Hanedanl (1392-1910) boyunca tabiat manzarasyla uyum

Goryeo Hanedanndan kakmal bir seladon vazo

Kaplumbaa eklinde seladon srahi (Goryeo Hanedanl)

(Namdaemun olarak da bilinir), Joseon Hanedannn ilk dnemlerindeki saray geleneksel yntemlerle yeniden ina edilmi ya da restore edilegelmitir. Bat mimarisi Koreye ilk olarak 19. yyn sonlarna doru, Bat

mimari stilin ok deerli bir rneidir. Sungnyemun ile saysz tapnak ve

mimarlar ve mhendislerince kiliseler ve yabanc heyetler iin brolarn yaplmasyla girmitir. 1960lardan beri, Korenin sanayileme ve kentleme politikasnn

sonucu olarak, hkmetin, gelime planlarn uygulamaya koymasyla, birok eski ve gzel bina yklp yerlerine estetik olmayan yaplar dikildi. Son yllarda bu konuda yaygn tartmalar yaplrken, zamann snad

yaplarn doayla uyum iinde olmas kavram yeniden canlanmaktadr.

Edebiyat

Kore edebiyat, kronolojik olarak klasik ve modern dnemlere ayrlr.

Bambu ve am aac desenli mavi-beyaz porselen vazo, Joseon Hanedanl

akayk desenli Buncheong yass ie (Joseon Hanedanl)

80

81

Korenin klasik edebiyat, Kore halknn geleneksel inanlar zerine ykselmi; Taoculuktan, Konfyslkten ve Budizmden etkilenmitir. Bunlarn arasnda zellikle Budac etki en nemlisidir ve onu Joseon dneminde Konfyslkn byk etkisi izler.

daha ok kullanlmas, Hyanggann kaybolmas ve Joseon dnemine kadar szl edebiyat olarak aktarlan Goryeogayo (Goryeo trkleri)nun ortaya kmasdr.

kltr ile ilikisi sonucunda gelimitir. Batdan yalnz Hristiyanlk deil,

Ama Korede ada edebiyat, adalama akmyla birlikte gelen Bat

Kore edebiyat tarihinin dnm noktalarndan biri olmutur. Yongbieocheonga (Gklerde Uan Ejderlerin Trkleri) gibi akjanglar (mzik yazlar), Kore yazsyla yazlmtr. Sijo (gnlk ezgi), Joseon dnemi iirinin belirleyici biimine en iyi

Joseon dneminin balarnda Kore alfabesi Hangeuln yaratlmas,

deiik sanatsal akmlar ve eilimler de girmitir. Yeni Eitim ve Ulusal temsil eden in yaz sistemi, daha nceki toplumsal-kltrel ilevini yitirmitir.

Dil ve Edebiyat Akm gelitike, geleneksel olarak egemen snfn kltrn

rnektir. iirsel biimi Goryeo dneminde yerlemi, ama byk oranda Joseon dneminin nde gelen ideolojisi olan inin Song Hanedannn Yeni Konfysl altnda serpilip gelimitir. Joseon dnemi iirinin bir baka ahlaki uyarlarda iermektedir.

formunun balangcn gsteriyordu. Hyangga, Korecenin in karakterlerinin

Silla dneminin Hyangga iiri Kore edebiyatnda kendine zg bir iir

ses(m) ve anlamlar (hun) kullanlarak yazld hyangchal yazsyla Samgungnyusa ( Krallklarn Andalar)da korunup saklanmtr.

biimi olan gasa iir biimindedir ama ieriinde kiisel duygularn yannda Korede ilk klasik dzyaz olan Kim Si-seupun Geumosinhwas

yazlmtr. Hyangga teknii kullanlarak Silla dneminde yazlan ondrt iir Goryeo dnemi edebiyatnn belirleyici eleri, in harflerinin gittike

(Geumonun Masallar) in karakterleriyle, Heo Gyunun Honggildongjeonu yazs Hangeuln Kore toplumunda yaygn olarak kullanlmaya balanmas,

(Honggildongun Masallar) Hangeul ile yazlmtr. Zaman getike, Kore Kore dil ve edebiyat incelemelerinin gelimesini salamtr. ada Kore dncelerin aktarlmas temeli zerine ykselmitir. ada edebiyatn formlar olarak changga (yeni ark tr) ve sinchesi (yeni iir) ykselmeye balamtr.

Edebiyat, Joseon Hanedan feodal toplumunun kmesi ve Batdan yeni

Resim
Honggildongjeon Honggildongjeon (Honggildongun Masallar, Hangeulla baslm ilk roman), gayri meru ocuklara gsterilen ayrmc muamele ve zenginlik farklar gibi Joseonun adaletsizliklerine sert saldrlarda bulunan bir sosyal eletiri almasdr. Yongbieocheonga Dizeleri Joseon Hanedanlnn kurucu ailesi olan Yi sulaesinin atalarnn erdemlerini metheden almas; aileyi, derinlere kk salm bir aaca ve derin sularn kaynaklarna benzetir.

Kore ressamlar, Krallk dneminden elde ettikleri yeteneklerini kesin bir seviyede gstermilerdir. Resimlerin ou kt zerine izilmi olduundan kaybolmutur. Sonu olarak bu dnemden, mezar duvarlarndaki resimler gibi snrl sayda resmi deerlendirmek mmkndr. Goguryeo mezar

duvarlar resimlerine ek olarak Baekjenin manzaral kiremitleri ve Sillann

Uan Atnn resmi, Krallk dnemindeki resimlerin karakteristiklerini ve

82

83

Sansumunjeon

Baekje Krallndan rlyefli manzara ilemeli kiremit

kalitelerini dorulamak iin bir araya getirilmitir.

izgilerle, iyi dzenlenmi kompozisyonlar gsterir.

Bu almalar, dnemin farkl zellikleri olan hareketli ve cesur Birleik Silladan geriye az sayda resim kalmtr. Avatamsaka Sutra

retilerinin resim rnekleri, bu a resminin geliimine iaret eder. Zarif ve canl izgiler bu resimlerin ayrt edici zellikleridir. Hem dekoratif resimler hem de Budist resimleri, Goryeo Hanedan

dneminde zirveye ulamtr. Bu a boyunca olduka fazla resim retilmitir. Bu dnem almalarndan gnmze kadar dayanm olanlar ve ince kvrmlar da ieren bu almalarn ana zellii, bu an gelien Budizmini gsterir. genellikle 13. ve 14. yzyl Budist resimleridir. Giyimde zarif duruu, hassas

gelmitir. Eitimli profesyonel ressamlar ve aydn sanatlar resmin gelimesinde nc olmulardr. zellikle 18. yzyldaki ekonomik byme, politik istikrar ve ideolojik gelime, esiz Kore resim eklinin olumasnda

Kore resminde en byk ilerleme Joseon Hanedanlnda meydana

1 4

2 3

1.  Geumgangsan-do Joseon Hanedan Dnemi ressam Jeong Seonun Geumgangsan Dann Kubak Manzaras resmi 2. Halk resimlerinde kullanlan yaygn bir tema, Saksaan ve Kaplan 3. Joseon Hanedan ressam Kim Hong-donun Ssireum (Kore grei) resmi 4. Goguryeo dnemine ait Muyongchong (mezar) duvarlarndan figrler

84

85

hzlandrc rol oynamtr. Bu akm, gerek Kore sahnelerinin manzara resimlerinde ve dnyevi temalar ileyen tr resimlerinde grlebilir. Jeong Seon (1676-1758) ve Kim Hong-do (1745-1816), bu dnemin nc ressamlar tuvalini Kore dalarnn renkli manzara resimleriyle doldurmu ve farkl bir olarak kabul edilir. inin Gney Okulu resimlerine dayanan Jeong Seon, Kore stili yaratmtr. Zamannn aydn snf zevkinin gelimesinde en byk etkiye sahip ressam olmutur ve bu etki gnmze kadar gelmitir. En byk bayaptlarndan biri Geumgangsan Dann Kubak Manzarasdr. Bu arada Kim Hong-donun resimleri de iftilerin, el zanaat ustalarnn ve

yava, bu dnemde balayp daha sonra egemen hale gelen Bat yal boya tekniklerinin glgesinde kalmaya balad. 1945te Japon ynetiminden bamszlk kazanlnca, geleneksel Kore resmi birok sekin sanat Sujecheon (Gkler Kadar Sonsuz Uzun Hayat) Gsterisi zamanla Avrupada d dnya akmlarn tanmasnda yardmc olmutur.

tarafndan hayata dndrld. Ayn Milli Geleneksel Mzik Topluluu ve Birleik Devletlerde eitim grm ok sayda Kore sanats, lkelerinin 1950lerde bir hkmet kuruluu olan Ulusal Sergi Salonu, Kore

tccarlarn sradan yaantlarndan alnm grntlerinden dolay olduka deerliydi. Gereki fakat mizahi yaklamlar gze arpmtr. Joseon Hanedannn son zamanlarnda resim stilleri daha da genilemitir. Sradan insanlarn taleplerini karlamak zere halk resimlerinin aktif reticileri olarak

sanatnn ilerlemesinde nc rol oynamtr. Olduka biimci ve akademik eiliminde olmutur. Gen sanatlar, yaptlarnda yaratcl ne kararak

tutumlu olan Ulusal Sergi Salonu, daha ok gereki yaptlar seme yeni a ile ilikili bir sanat yelediler. 1960 sonlarndan balayarak, modern Kore resmi ynn geometrik soyutlamalara brakmaya balad. Dier duydular. sanatlar ise, insan ve doann isel birliini yanstan konulara derin ilgi 1980lerin Kore sanat, byk oranda 1970lerin modernizmine bir

eitilmemi ressamlar ortaya kmtr. Bu halk resimlerinin zellikleri, canl renkleri rahata kullanmalar, cesurca sadeletirilmi ayn zamanda slup kazanm tasarmlar olmalardr.

1910daki Japon istilasnn ardndan, geleneksel resim sluplar yava

tepkiydi. Bu dnemde sanatlar, sanatn yaanan toplumsal sorunlarla ilikili

Samulnori iin vurmal alglar

Kkwaenggwari

Janggu

nl video sanats Paik Nam-juneun ABD Haritas, Washington D.C. Smithsonianda sergilenirken

Samulnori drt farkl vurmal alg topluluudur: kkwaenggwari (kk metal gong), jing (byk metal gong), janggu (kum saati ekilli davul) ve buk (varil davul)

Soribuk

Jing

86

87

mesaj iermesi gerektiini dnyorlard. O zamandan beri, modernizm ve postmodernizm konular ok ilgi ekmekteydi. 1995te Uluslararas Kvangcu Bienali, Kvangcu ehrinde yapld. Bu

olay, modern Kore sanatlarnn uluslararas sanat dnyasnn bata gelen

kiileriyle bir araya gelmelerini salad. Paik Nam-juneun video sanat en dikkat eken sergilerden biriydi Gnmz Koresinde hem geleneksel hem de almalarndan birini yaratmaktadr. Birok Kore sanats, New York, Paris ve teki ada sanat merkezlerinde aktif olarak yer almaktadr. Bat tekniinde yaplan yalboya resim gelierek dnyann ok ynl sanat
Milli Geleneksel Mzik Topluluu Sujecheon (Gkler Kadar Sonsuz Uzun Hayat) Gsterisi

Mzik ve Dans

Korede mzik ve dans dinsel tapnmann arac olmutur ve bu gelenek Krallklar dnemi boyunca srmtr. Krallklar dneminde otuzdan fazla alg kullanlmtr. Bunlardan

kitab yazld. Kitap, sarayda alnacak mzii e ayryordu: tren mzii, in mzii ve halk trkleri. zellikle Kral Sejong dneminde ok sayda alg gelitirildi. Saray mziinin yannda, Dangak ve Hyangak gibi geleneksel din d mzikler de varln srdrd.

Bunlarn sonucu olarak 1493te, Akhakgwebeom adnda bir mzik

en dikkat ekici olan bir tanesi, Goguryeolu Wang San-akn, in Jin

Hanedan dneminin yedi telli zitheri zerinde deiiklik yaparak yaratt dneminde (M.S 42-562) kullanlan gayageum (Gaya zitheri) dr. 12 telli gayageum gnmz Koresinde hala kullanlmaktadr.

hyeonhakgeum (kara turna zither)dr. Yine dikkati eken bir alg, Gaya

ve kukla dans yannda ifti dans, aman dans ve kei dans gibi danslar da halk tarafndan sevildi. Dans, ark ve ykyle birletiren maskeli dans, amanistik eler ierdiinden halkn her kesiminin ilgisini ekiyordu. Sahne uygulanmasnda soylularla alay etmeyi ieren yergiler bulunmasndan dolay, halk tarafndan ok da tutuluyordu. Geleneksel halk oyunlarnda Konfys ve Budac etkiler ok

Joseonun ileri dnemlerinde, sandenori olarak bilinen maskeli dans

daha sonra farkl trler gelitirilmitir. Goryeoda tr mzik vard: inin Tang Hanedannn mzii anlamna gelen Dangak, ky mzii Hyangak ve saray mzii Aak. Goryeo mziinin bir ksm Joseon tarafndan benimsendi ve bugn hala trenlerde, zellikle atalara sayg trenlerinde kullanlmaktadr.

Goryeonun balang yllarnda Sillann mziksel gelenei izlenmi,

belirgindir. Konfys etkisinin genellikle baskc olduu sylenir. Ama birok gzel saray dansnda ve ller iin yaplan aman danslarnda grld gibi Budizm daha lml bir tutuma sahiptir.

Mzikte olduu gibi, Goryeo balangta Krallklarn dans geleneini de eklenmesiyle yeni trler retti.

benimsedi ama sonra inin Song Hanedannn saray ve din danslarnn da Joseon Hanedanl dnemi boyunca mzik, trenlerin nemli bir

1960-1970lerde grlen hzl sanayileme ve kentleme srasnda unutulup gitmitir. Ancak 1980lere gelindiinde, insanlar unutulan danslar yeniden tanesi bilinmektedir. canlandrmay istemilerdir. 56 zgn saray dansndan bugn yalnzca birka Bunlardan Silla dneminden Cheoyongmu (maskeli dans), Goryeo

ok sayda geleneksel dans, Japonlarn smrge ynetimi srasnda ve

unsuru olarak sayg grd. Balarda mzikle ilgilenecek iki blm kuruldu ve mziksel metinlerin dzenlenmesi iin aba gsterildi.

88

89

(baharda ten blbl dans) adl danslar, varlklarn srdrmeleri iin hkmet tarafndan dokunulmaz kltrel miras olarak adlandrlm ve bunlar yksek dl olan nsanln Kltrel Deerleri nvan verilmitir. uygulayan sanatlara, geleneksel sanatlar ve el sanat ustalarna verilen en Korede ilk modern dansn gelimesi, Japon smrge ynetimi

dneminden Hakchum (turna dans) ve Joseon dneminden Chunaengjeon

istei changgalarda dile getirilmitir. 1919 ylnda Hong Nan-pa, Bongseonhway (Dokunma Bana) changga formunda besteledi. 1945te bamszl kazandktan sonra Korenin ilk Bat biimli

orkestras Kore Senfoni Orkestras Dernei adyla kuruldu. Bugn Seul ve dier ehirlerde yaklak 50 byk orkestra bulunmaktadr.

dneminde ok etkin olan Jo Taek-won ve Choe Seung-hui gibi danslarn Seul Bale Topluluu kurulmutur. Bu topluluk bale ve modern dans sahneleyen ilk topluluk olmutur.

sayesinde olmutur. Korenin bamszla kavumasndan sonra 1946da

vgsn ve uluslararas saygn yarmalarda dller kazanan, gittike artan ls ef piyanisti Chung Myung-whun, viyolonsel sanats Chung Myungwha ve kemanist Chung kyung-whadr.

Gnmzde Kore dnda sanatn uygulayan, konser izleyicilerinin

sayda Koreli mzisyen vardr. Bunlar arasnda en dikkati ekenler, Chung

iitilmi ve 1904te okullarda retilmeye balanmtr. Bat ezgileriyle sylenen bir ark tr olan changga lkenin her yannda duyulmutur.

Bat mzii Korede ilk olarak 1893 ylnda bir Hristiyan ilahisiyle

gyong, uluslararas mzik ortamnda nemli yerler edinmilerdir. New York Metropolitan Operas ve baka nl sahnelerde ba rollerde oynamlar, dnyaca nl mzik irketleri iin plaklar yapmlardr.

arkclar arasnda, sopranolar Jo Su-mi, Shin Young-ok ve Hong Hye-

ynetiminin sonucu olarak ortaya kan kkl deiiklikleri yaarken,

Toplum, zorla Batya almann ve uzun sren Japon smrge

Korenin ulus sevgisi, bamszlk ruhu, yeni eitim ve kltrn yceltilmesi

son yllarn anlatan Son mparatorie mzikali New Yorkta sahnelendi ve

Austos 1997de Kore monarisinin ve mparatorie Myeongseongun

Rain, Popler arkc, dans, model ve aktr

Balerin Kang Sue-jin, Stuttgart Balesiyle

Vokalist Jo Su-mi

Orkestra efi, piyanist Chung Myung-whun

90

91

Amerikan basnndan byk vg toplad. Destans bir yk ieren mzikal, Kore tarihi ve kltrn yurt dnda tantmak iin altn deerinde bir frsat olarak yorumlanmtr.

Tiyatro ve Sinema

Kore tiyatrosu, kaynan, tarih ncesi dnemin dinsel trenlerinden alr ve

gelitirmek iin, 1951de Kore Geleneksel Sahne Sanatlar Ulusal Merkezi

Geleneksel Kore mziini ve sahne sanatn korumak ve daha da

btn geleneksel tiyatro gsterilerinde mzik ve dans nemli bir yer tutar.

Bu geleneksel tiyatro trnn bata gelen bir rnei olan sandenori, yergi ve glmece ile birlikte dans, ark ve yk ieren bir maskeli danstr. Bu dans bir blgeden dierine, konumalarda ve kostmlerde baz deiiklikler yaplarak, krsal kesimde yaayanlar arasnda 20. yzyln bana kadar devam etmitir. Pansori ve gut olarak bilinen aman ayinleri, dini tiyatronun halkn ilgisini eken dier trleridir. Btn bu sahne gsterileri, gnmzde hala sahnelenir.

kuruldu. lk Bat biimi konservatuar olan Kore Ulusal Sanatlar Enstits Mzik Okulu, gney Seuldeki Seul Gzel Sanatlar Merkezinde 1993 ylnda Kore geleneksel sanatlar blmleri vardr. Seul Sanat Merkezi ve LG Sanat kuruldu. Okulun mzik, tiyatro, dans, grsel sanatlar, film ve multimedya ve Merkezi gibi kamu ve zel sanat merkezleri Kore seyircilerine tm dnyadan Kore Ann yeleri, sahne sanatlaryla ilgili bilgi alverii yapm,

eitli gsterileri tantmtr. 2004ten bu yana Sahne Sanatlar Festivalleri festivalleri aratrm, yurtd gsterilerine birlikte davet edilmi ve sahne almalarn birlikte retmitir. 2005 ylnda kurulan Seul Sahne Sanatlar arenada etkili tantm iin bir platform olmutur. Pazar (PAMS), Kore sahne sanatlar irketlerinin yurt ii ve uluslararas

ongdong Tiyatrosu bulunmaktadr. Buras sahne sanat gsterileri sunan bir ka Kurulutan biridir. Tek bir yerde eitli sahne sanat gsterileri sunan bir ka kurulu vardr.

Seuln merkezinde geleneksel sanat, tiyatro ve mzik gsterileri sunan

Maskeli dans ve teki geleneksel tiyatro trlerinden ayr olan ingk (yeni

tiyatro), ilk olarak 1902nin Aralk aynda sahnelendi. Ama modern tiyatro,

Korenin ilk Bat tr tiyatrosunun 1908de Seulde almasndan sonra

Son mparatorie Kore monarisi ve mparatorie Myeongseongun trajik lmn anlatan mzikal

Break Dansya Ak Balerin Dinamik break dans performansyla Break Dansya Ak Balerin Off Broadway Tiyatro sahnesine kendisi iin yol amtr. Bu dialogsuz gsteri Dnya Break Dans yarmas birincileri ve 2007 Yln Mcadelesi ampiyonlar olaanst ekipinin etrafnda dner.

92

93

1910larda kk sald. Ad Vongaksa olan tiyatro 1909a kadar gsteri sundu.

rgtledii Hyeoksindan ve Munsuseong tiyatro topluluklar inpa (yeni dalga) adl tiyatro oyunlar sahnelediler. Sinpa, gupa (eski dalga) ya kar konular iledi, sonra polisiye ykler, melodramlar ve alatlar sahnelendi. olarak ne srlen bir kavramd. Sinpa oyunlar nce siyasal ve askeri Sinpa oyunlar gelip geici bir moda oldu, ama gerekten yeni bir

Japonyada tiyatro incelemesi yaptktan sonra yurda dnenlerin

geleneksel tiyatronun biim ve konularn inceleyip benimseyen bir gen sanatlar topluluu ortaya kt. Kore kltr ve Sanat Vakf (gnmzde enliini finansal olarak desteklemektedir. Kore Sanat Konseyi), tiyatro gsterilerini tevik etmek iin her yl bir tiyatro Gnmzde Seuln merkezindeki Daehangno Caddesindeki kk

tiyatrolar btn yl boyunca etkin olarak gldrden destana kadar her trden oyun sahnelerler. Kimi gsteriler ok baarl olur ve uzun sre sahnede kalr. lk Kore filmi 1919 ylnda halka gsterildi. Ad Hakl ntikam olan

tiyatro dalgasnn ncleri olan sanatlar Wongaksa evresinde toplanarak

yeni tiyatronun perdesini atlar. 1922de tiyatro sanatnn sekin kiilerinden oluan Tovolhe kuruldu ve tiyatro sanatna nclk edip lke apnda 87 tiyatro gsterisi sundular. Tiyatro 1930lara kadar ok tutuldu, ama daha sonra 1940 ve 1950lerin toplumsal-siyasal karklklar arasnda etkisi azald. yitirmitir. Sonraki on ylda sinema patlamas ve televizyonun ortaya kmasyla nemini 1970lerde maskeli dans oyunlar, aman trenleri ve pansoriler gibi

film, sahne gsterisiyle birletirilen bir kino-drama idi. lk konulu film olan Ayn Altndaki Yemin 1923 ylnda yapld. 1926da oyuncu-ynetmen Na Un-gyunun yapt ve Japon zulmne kar bir tepki olan klasik Arirang filmini halk cokuyla karlad.

on yl kadar byk i yapt. Ama sonraki yirmi ylda televizyonun hzla

1953te Kore Savandan sonra yerel film sanayisi zamanla gelierek

bymesi karsnda sanayi bir duraklama dnemine girdi. Ama 1980lerin

Kore Televizyon Dizileri

K Sonat (2002, KBS) K Sonat KBS TV dizi serisi Sonsuz Akn ikinci ksmdr. Japonyann NHK kanalnda yaynlanmasyla Japonya ve Asyay kasp kavurmu Hallyu (Kore pop kltr) dalgasn atelemitir.

Daejanggeum (2003, MBC) Joseon Hanedan vakayinamelerinde tasvir edilen tarihsel bir figr zerine kurulu dizi, Korenin ilk kadn saray hekimi Janggeuma odaklanr.

IRIS (2009, KBS) IRIS Korenin izlenme rekoru kran ve Kuzey Kore ile Gney Kore arasndaki ikinci bir sava nlemekle grevli ajanlarn hikayesini anlatan bir aksiyon casusluk dizisidir.

JUMP, Olaanst Dv Sanat Gsterisi Dinamik ov, Korenin ok eski dv sanat olan tekvando ile taekkyeon ve dier Asya dv sanatlarn kaynatrmtr. JUMP, Edinburgh Festival Fringe 2006da komedi dln kazanmtr ve ayn yl Prens Charles ve BBC iin Performans Royal Varietyde pasajlar sahnelemitir. <www.hijump.co.kr>

94

95

bandan itibaren sinema sanatnn eski kalplarn bir rpda kaldrp atan

birka gen atlgan yeni ynetmen sayesinde biraz canllk kazand. Bu ynetmenlerin abalar baarl oldu ve filmleri Cannes, Chicago, Berlin, Venedik, Londra, Tokyo, Moskova ve baka kentlerdeki uluslararas sinema

ardndan 2001 ylnda Ortak Gvenlik Alan Berlin Uluslararas Film Festivalinde yarmak iin seilmi ve Kim Ki-dukun bir baka filmi olan Bilinmeyen Adres, Venedik Uluslararas Film Festivalinde yarmtr.

festivallerinde gsterilip tantld. Daha fazla Koreli ynetmenin Kore deneyim ve zelliklerine dayanarak dnyadaki sinema izleyicilerini etkileyen filmler yapmasyla bu olumlu akm hzland. 2000 ylnda m Kvon-tekin ynettii Chunhyangjeon (Chunhyangn

Boy isimli filmiyle Byk Jri dln kazanmtr. Ayn zamanda 2005 Bangkok Uluslararas Film Festivalinde en iyi ynetmen dln almtr.

Ynetmen Park Chan-wook 2004 yl Cannes film festivalinde Old

ylnda yine Old Boy, 2006 ylnda da Bayan ntikama Sempati filmleriyle Halkn filmlere ilgisi ykselitedir ve bir ka uluslararas film

yks) filmi, Cannes Film Festivalinde yaran ilk Kore filmi oldu. Drt

ayr film daha yarma d kategorilerde gsterildi. Kim Ki-dukun ynettii

festivali yerel ynetimler ya da zel organizasyonlar tarafndan Korede

Seom (Ada) filmi Venedik Uluslararas Film Festivalinde yart. Bu filmlerin

dzenlenmitir. Bunlar Busan Uluslararas Film Festivali, Buon Uluslararas Fantastik Film Festivali, Concu Uluslararas Film Festivali ve Seuldeki Kadn Film Festivalidir.

ve izgi film endstrisinde dikkate deer bir gelime grlmektedir. Bu ykselite 200den fazla irket almalar retmektedir. Film, video, animasyon ve balant ierik sanayisi de ayn zamanda

Dier lkelerde olduu gibi Kore sinema camiasnda da animasyon

Korede art gstermekte ve yksek hzda internet balants sayesinde bu art krklenmektedir. 2007deki perde kota sisteminin ar azalmasn

takiben nceki yl, Korede 392 uzun metrajl film sahnelenmitir. Bu, 2003e gre %60lk art gstermi bir rakamdr. Bu filmlerin yaklak %30u, yani 112si Kore yapmdr.

Mzeler ve Gsteri Salonlar

Kore, insanlarn btn yl boyunca sergiledikleri ve sahne gsterilerini

Gizli Gne I (2007, Ynetmen Lee Chang-dong) Hikaye kocasnn ve ocuunun lmyle baa kmaya alan bir kadnn etrafnda dner. Jeon Do-yeon bu filmle 2007 Cannes Film Festivalinde en iyi kadn oyuncu dln ald. iir (2010, Ynetmen Lee Chang-dong) iir filmi, Mi-ja adl yal bir kadnn hikayesidir. Hayatnn son dnemlerini yaamaya hazrlanan ve torununun hareketleriyle zerine zor iler yklenen Mi-ja, teselliyi iir yazmakta bulur. Film, 23 Mays 2010 tarihinde 63. Cannes Film Festivalinde en iyi senaryo dln ald.

izledikleri her dzeyden ve her trden kltrel tesislerle doludur. Bu yerler Korenin gemiindeki ve gnmzdeki hem geleneksel hem modern Uluslararas nitelikteki geni kapsaml mzelerden, sanatlarla izleyicilerin eilimleri ve beenileri ieren kltrel ve sanatsal yaptlar sunan yerlerdir. yz yze iletiimle birbirlerine kart kk tiyatrolara kadar, hizmet edilen topluluklarn farkl ilgilerini ve isteklerini giderebilecek kapsam ve trde

96

97

sanat tesisleri vardr.

1.928 trilyon wonu bulmutur. Bylelikle 1 trilyon snr ilk kez almtr.

2009da gie haslas gelirleri istikrarl bir byme gstermi ve toplam On milyon kiinin izledii Haeundae ve 8 milyon biletin satld

yaamlarn harcadklar tarihsel yaptlarla doludur. Bu koleksiyonlar resimler, kitaplar, mobilyalar ile dini ve geleneksel nesnelerin el ilemelerine kadar uzanr. Son yllarda, Korenin simgesi olan kimiye (in lahanas ve turp turusu) zg bir mze gibi ilgin mzeler ortaya kmtr.

Gukga daepyo (Kalk) gibi gie rekoru kran filmlerdeki istikrarl aka rnein 2009 ylnda dk bteli bamsz film Ddongpari (Sessiz), 38.

ek olarak Kore film endstrisi daha dengeli geliim zellii gstermektedir. Rotterdam Uluslararas Film Festivalinde VPRO Tiger dln almtr. 2008 Locarno Uluslararas Film Festivalinde NETPAC dln kazanmtr.

Tiyatro, Seuln merkezinde, Namsan Dann eteklerinde yer alr. Amac geleneksel kltr ve ada gsteri sanatlarn korumak ve gelitirmek olan tiyatro, yarm yzyl boyunca zorluklar ve deiimlerden gemitir. imdi sunmasyla vnmektedir.

Korede 80 kadar ok amal tiyatro vardr. 1950de kurulan Ulusal

Ayrca bir baka dk bteli bamsz film olan Natsul (Gndz kisi), Korede 29u merkezi hkmet tarafndan finanse edilen ve iletilen

kendi iindeki drt yerleik tiyatro ve dzenli olarak ylda yaklak 35 yapm Drt yerleik tiyatro unlardr: Ulusal Tiyatro Topluluu, Ulusal

344 umumi mzesi bulunmaktadr. Temsili mzeler Seul ehir merkezindeki Sanat Mzesidir.

Kore Ulusal Mzesi ve Kore Ulusal Halk Kltr Mzesi ile Ulusal ada Ulusal mzeler ve halk mzelerinin yannda, niversite ve yksekokullarca

Changgeuk (Korenin mzikli tiyatrosu), Ulusal Dans Topluluu ve Ulusal Geleneksel Mzik Orkestras. Bu topluluklar yabanc lkelere ve Korenin her blgesine birok zel

kurulup iletilen 91 mze ve 336dan fazla zel mze vardr. Bu mzeler yurttalar, dinsel rgtler ya da zel giriimciler tarafndan kurulmutur. Mzelerdeki koleksiyonlar bunlar derleyenlerin belki de btn

yapm gtrrler. Bu drt topluluun yansra farkl topluluk da olduka

aktiftir. Bunlar: Ulusal Opera Topluluu, Ulusal Bale Topluluu ve Ulusal 2000 itibariyle Seul Sanat Merkezinde bulunurlar.

Korodur. Bunlar bamsz topluluklar olarak yeniden yaplanmtr ve ubat

Seul Grand Parktaki Ulusal Modern Sanatlar Mzesi <www.moca.go.kr>

Kore Ulusal Mzesi <www.museum.go.kr>

98

99

Ulusal Modern Sanat Mzesinde 20. yzyln Kore ve Bat sanatna ait her trl sanat yapt sergilenmektedir.

Seuln gneyinde, Gwacheondaki gzel bir park alan iinde yer alan

ok sanat daln kapsayan sanat ve kltr merkezidir. 234,385 mlik bir arsa arasnda aamada almtr.

zerine ve 120,951 mlik toplam alana kurulmu olan merkez, 1988 ile 1993 Gzel mimarisiyle Opera Binas farkl salondan olumaktadr. 2,278

salonlar da oalmtr. Deiik byklkte ve nitelikteki salonlar Seuln merkezindeki nsadong, Kyeongbokgung Saray yanndaki Sagandong ve gney Seuldeki Cheongdamdong gibi blgelerde toplanmtr. Koredeki ok amal tiyatrolarn en by, Seuln merkezine

Son yllarda halkta gzel sanatlara kar ilginin artmasyla resim sergi

koltuklu Opera Salonu, byk opera, bale ve daha fazlasn arlamak iin

donanmldr. 669 koltuklu Towol Salonu; oyunlar, kk apl operalar ve deneysel ve yeniliki gsteriler iindir.

modern danslar iin orta lekli bir salondur. 350 kii kapasiteli Jayu Salonu 2,600 kiilik Konser Salonu tam orkestralar iin byk bir salon

kurulmu Sejong Gsteri Sanatlar Merkezidir. 1978de alan, belediyeye ait bu gsteri sanatlar merkezine bal olarak Seul Filarmoni Orkestras, Seul Geleneksel Mzik Kent Orkestras, Seul Metropolitan Korosu, Seul Seul Metropolitan Dans Topluluu, Seul Metropolitan Opera Topluluu,

iken, Resital Salonu solo veya oda orkestralar iin 380 koltuk kapasiteli bir salondur. Merkezde gzel sanatlar galerisi, el yazmalar salonu, sanat kitapl, bir ak hava tiyatrosu ve film arivi vardr. Tamamlanndan bu yana Seul Gzel Sanatlar Merkezinin, birka

Metropolitan Tiyatro Topluluu, Seul Metropolitan Mzikal Topluluu, Seul Metropolitan Erkekler ve Kzlar Korosu ve Seul Filarmonik Genlik Orkestras bulunmaktadr. Merkezin ana tiyatro salonu 3,800 kiiliktir ve tiyatronun orgu dnyann en iyi orglarndan biridir. Gney Seuldeki Seul Gzel Sanatlar Merkezi, Korenin ilk birden

eitimden sonra sanatlar tarafndan tevik, gelitirme ve yaratc gsteriler iin esiz bir yer olduu konusunda geerlilii kabul edilmitir. Dnya Kore kltrn bir sonraki yzyla tayc rol oynamaktadr. standartlarnda bir kurum olarak Seul Gzel Sanatlar Merkezi, gnmzde

Sejong Merkezi, Seul Merkez <www.sejongpac.or.kr>

Seul Gzel Sanatlar Merkezi, Opera Binas <www.sac.or.kr>

100

101

Bir Bakta Kltr ve Sanat

Hallyu: Kore Dalgas
Hallyu, Kore Dalgas, Asya, Avrupa, Orta Dou ve Amerikada Kore popler ve geleneksel kltrne kar byyen ilgiyi aklamaktadr.

Koreli Sanatlar Aktrler Aktrisler arkclar Sanatkarlar

Korenin Balca Film Festivalleri

Jang Dong-gun

Lee Young-ae

Rain

Sarah Chang

Busan Uluslararas Film Festivali Asya sinemasnn merkezi, Busan Film Festivali 2011 ylnda 16. Yln tamamlamtr. Bu festival;belgesel film, animasyon,reklam filmi, bamsz, dijital ve anolog film ayrmndaki engelleri krar ve Asyal ynetmen ve oyuncular Dnya kamuoyuna tantr. <www.biff.org>

Puchon Uluslararas Fantastik Film Festivali Festival her yl Temmuz aynda Gney Kore Buchonda dzenlenir. 1997de balayan festival, korku, gerilim, gizem filmlerine ve fantazi filmlerine younlar. Gney Kore ve dier Asya lkelerinin filmlerine belirgin ilgi gsterilir. <www.pifan.com>

Jeonju Uluslararas Film Festivali Jeonju Film Festivali dijital film olaslklarn tevik eder. Ayrca tm dnyada dzenlenmi eitli ksa metrajl filmler gsterilir. Organizatrler, her yl film yapmcsn, festivale zel dijital ksa metrajl film yapmalar iin 50 milyon Kore wonuyla dllendirirler. <www.jiff.or.kr>
Bae Yong Joon Jeon do-youn BoA

Rahmetli Paik Nam-june

102

103

4
Spor

Seul Olimpiyatlarna Bak Genel Olimpiyat Dereceleri 2002 Dnya Kupas Kore / Japonya Ulusal Spor Etkinlikleri Popler Sporlar Geleneksel Sporlar Bir Bakta Spor

104

4
Spor

Dnya Kupas ile birlikte dnyann en nemli spor organizasyonundan biri olan 2011 IAAF Dnya Atletik ampiyonasna ev sahibi olarak seilmitir. lkenin bykl ve nfusu dnlrse, Korenin uluslararas spor

karlamalarndaki baar oran ok yksektir. Kore, Asyada hi grlmemi biimde, Dnya Kupas finallerine 7 kez katlma hakkn elde etmitir.

Seul Olimpiyatlarna Bak

Koreliler geleneksel olarak ok eitli spor ve oyunla urarlar. Son yllarda

Bar, Uyum ve lerlemenin tema olarak kullanld 24. Olimpiyat Oyunlar sonunda noktaland. Dou ile Baty, Gney ile Kuzeyi ayran snrlar aarak, byk ibirlii ve bar lklerini ykseltmek iin toplanan 160 lkeden 13,000 sporcu ve grevlinin katld Seul Olimpiyatlar, o zamana

gelir dzeylerinin hzla ykselmesinden dolay, btn spor dallarna olan ilgi yarmalarna katlyor.

1988 ylnda 17 Eyll ile 2 Ekim arasnda onalt gn sren baarl bir alma

fazlasyla artmaktadr. Artk, daha ok sayda Koreli spor yapyor ve spor lke apnda son yllardaki en nemli baarlar, 1988de Seul Olimpiyat

Oyunlarnn ev sahiplii ile 2002 FIFA Dnya Kupasnn Japonya ile ortak

kadarki en byk olimpiyat oldu. Son on iki ylda boykot edilmeyen tek olimpiyat olarak ideolojik blnmelerin ve ulusal karlarn tesine geerek, Olimpiyat lksnn yeniden doru izgiye ekilmesini salad.

evsahiplii olmutur. Ayn zamanda Daegu ehri, Olimpiyat Oyunlar ve FIFA

Gney Korenin Yaz Olimpiyat Oyunlarnda Kazand Altn Madalya Says ve Sralama
Altn Madalyalarn Says Sralama

4. 7. 7. 10. 12. 8 9. 9 13

10.

12

12

6 19.

1 Berlin 1936

1 L.A. 1984 Seul 1988 Barcelona Atlanta 1992 1996 Sidney 2000 Atina 2004 Beijing 2008

Montreal 1976

1988 Seul Olimpiyatlar olimpiyat mealesi

Kaynak: Uluslararas Olimpiyat Komitesi <www.olympic.org> *1980 Moskova Olimpiyat atlanmtr.

106

107

ok spor tesisi vardr. Bunlar, olimpiyat oyunlarnn ounun oynand Seul kapasitesi olan Olimpiyat Stadyumu, basketbol ve boks iin iki spor salonu, bir kapal yzme havuzu, bir beyzbol stadyumu ve bir snma alanndan oluur.

1988 Seul Olimpiyatlarnn sonucu olarak Korede dnya apnda bir

havuzu, at poligonu ve gre, boks ve halter iin spor salonlar bulunur.

ve Busandadr. 545,000 mlik bir alanda yer alan tesis, 100,000 oturma

Genel Olimpiyat Dereceleri

Birok uluslararas yarmaya etkin olarak katlan Korenin ilk olarak kendi bayrayla katld olimpiyat, 1984teki Londra Olimpiyatlardr. 1936da Koreli maratoncu Sohn Kee-jeong, Berlinde bir altn madalya kazand ama Japon takmnn bir yesi olarak komutu.

Olimpiyat Parknda, 6,000 kiilik bir velodrom (bisiklet yar stadyumu), jimnastik, eskrim ve halter sporlar iin bir spor salonu, bir kapal yzme havuzu ve tenis kortlar vardr.

Gneydou Seulde 1.5 milyon metrekarelik geni bir alanda kurulan

Kore o dnemde Japonyann smrge ynetimi altnda olduu iin, sporcu, Koreli atletler olimpiyatlardaki baarlarn srekli olarak ykseltmeye

iin, bata gelen eitim tesislerindendir. Gzel, aal bir alann ortasnda 17.1 dnmlk bir yere ina edilen kyde, bir buz pateni alan, kapal yzme

Seuln dousundaki Taereung Atletler Ky, lkenin spor yarmaclar

devam etti. Kore, 1976 Montreal Oyunlarnda, katlan 100 lke arasnda 19., 160 lke arasnda 4. olmutur.

1984te Los Angelesta 140 lke arasnda 10., 1988 Seul Olimpiyatlarnda da Kore, 1992 Barselona Olimpiyatlarnda madalya says olarak 7.

olmutur. Hwang Young-jonun, Kore bayra altnda yarp birinci olan Koreli ilk maratoncu olmas dolaysyla, bu olimpiyat Koreliler iin ayr bir anlama sahiptir.

Kategorilerine Gre Yaz Olimpiyatlar Toplam Altn Madalya Says (1936-2008)

Okuluk Gre Judo Tekvando Badminton Boks Atclk Masa Tenisi Halter Hentbol Maraton Eskrim Yzme Beyzbol
16 10 9 9 6 3 3 3 3 2 2 1 1 1

Mo Tae-bum

Lee Sang-hwa

Lee Seung-hun

Lee Jeong-su

Kaynak: Uluslararas Olimpiyat Komitesi

2010 Vancouver K Olimpiyatlar hz pateni ve ksa mesafede altn madalya kazanan sporcular

108

109

altn, 5 gm ve 12 bronz madalyayla yedinci olmutur. 1996 Atlanta

1992 Barselona Olimpiyatlarnda Kore, 172 lke arasnda 12

sahipliinin ardndan 2010 dnya atletizm msabakalarn dzenlemitir. imdi ise, 2018de Pyeongchang K Olimpiyatlarnn ev sahibi olarak dnyadaki 4 byk ana spor etkinliine ev sahiplii yapmak anlamndaki Grand Slami elde etmi oldu.

Olimpiyatlarnda 7 altn, 15 gm, ve 5 bronz madalyayla onuncu ve drt onikinci olmutur. 2004 Atina Olimpiyatlarnda Kore 9 altn, 12 gm Olimpiyatlarnda Kore, 13 altn, 10 gm ve 8 bronz madalyayla yedinci

yl sonra Sidney Olimpiyatlarnda 8 altn, 9 gm ve 11 bronz madalyayla ve 9 bronz madalya alarak dokuzuncu sraya yerlemitir. 2008 Beijing olmutur. Bu ylki olimpiyatlarda Kore olaanst performans gstermitir.

2002 Dnya Kupas Kore / Japonya

2002 Kore / Japonya FIFA Dnya Kupasnn bir aylk destans kousu 30

Park Tae-hwan lkenin yzme dalndaki ilk altn madalyasn kazanm, beyzbol takm arka arkaya oynad 9 man hepsinde ald 9 galibiyetle altn madalya ve Jang Mi-ran halterde bayanlar 75 kiloda 5 dnya rekoru krmtr.

Haziran 2002de son bulmutur. 21. yzyln ilk dnya kupasnda toplam 64 ma oynanm ve herhangi bir holiganlk ya da terrist eylem olmakszn gvenle tamamlanmtr.

madalyayla beinci olmutur. Ksa mesafede kazanlan iki altn madalyann Kim Yu-nann bayanlar artistik patinajdaki tarihi zaferiyle tamamlanmtr.

Kore, 2010 Vancouver K Olimpiyatlarn 6 altn, 6 gm ve 2 bronz

takdire ayan bir performans gstermilerdir. Japon milli takm son 16ya

Kore ve Japonya milli takmlar, yarmann ilk turunu gemi ve

kalrken, Kore milli takm yar finale kadar karak tm dnyay artmtr. Bu baarlar, Asya lkelerinin dnya kupasnda bu turnuvaya kadar daha nce hi eriemedii baarlard. Korelilerin gsterdii dinamizm stadyumunun i ve dnda gze arpt.

yannda, Kore, altn madalyay da hz pateniyle almtr. Altn madalyalar Kore; 1988 Olimpiyat Oyunlarnn, 2002 Dnya kupasnn baarl ev

1997 ekonomik krizinde yaanm mcadeleden dolay bu, ulusun direncini

2018 Pyeongchang K Olimpiyatlar Organizasyonu u anki Uluslararas Olimpiyat Komitesi bakannn 6 Temmuz 2011deki (Gney Afrika yerel saatiyle) 2018 K Olimpiyatlarnn al ve organizasyon ehri olarak Pyeongchang aklamtr. Pyeongchangn K Olimpiyatlarna ev sahiplii yapmasyla Kore; talya, Almanya, Fransa, Japonya, Rusyann ardndan K ve Yaz Olimpiyatlar ile Dnya Kupas futbol msabakas, Dnya Atletizm Msabakas vb. dnyann 4 byk spor etkinliinin tamamn dzenleyen 6. lkesi oldu.

Koreliler, Kore milli takmnn yar finale kald 2002 FIFA Kore / Japonya Dnya Kupasnn zaferli anlarn halen daha anmsamaktan holanrlar (sol) 2002 FIFA Kore / Japonya Dnya Kupas boyunca Seul Belediye Meydannda milli takm destekleyen byk kalabalk (sa)

110

111

simgeleyen canlandrc bir baaryd. zel sektr gibi hkmet de bu zor kazanlm hareket gcnden yararlanmtr. Yabanc medya Koreyi 2002 FIFA Dnya Kupasnn en byk galibi

Ulusal Spor Etkinlikleri

Her Ekim aynda lkenin her yanndan sporcularn katld Ulusal Spor Festivalinde 39 ayr spor dalnda yarmalar dzenlenir. Festival, Seul, yaplr. Busan, Daegu, Gwangju ve Incheon gibi byk kentlerde dnml olarak Ulusal ocuk Spor Festivali, her yl ilkokul ve ortaokul rencileri iin

olarak vmtr. Kore taraftarlar, cokulu ve dzenli sokak tezahratlaryla seyircileri etkilemilerdir. lke genelinde yaklak 22 milyon kii sokaklara

karak Kore milli takmn desteklemitir. Saylar, son 16da talya karsnda 4.2 milyondan, eyrek finalde spanyaya kar 5 milyona ve yar finalde Almanyaya kar 6.5 milyona kadar bymtr. 29 Haziranda Trkiye ile oynanan nclk manda bile 2.17 milyon kii sokaklara biraraya gelmitir ve bu da bakent nfusunun %88ine eittir. dklmtr. Yedi ma boyunca Seulde 10 milyondan fazla insan sokaklarda 1983te Kore, profesyonel futbol liginin kurulduu ilk Asya lkesi

yaplr ve lkenin her yanndan 10,000 kz ve erkek ocuk bu organizasyona artistik patinaj, kayak, buz hokeyi ve biatlon yarmalar yaplr.

katlr. Her Ocak aynda yaplan Ulusal K Sporlar Festivalinde hz pateni, Her yl yaplan bir baka gsteri de zrller Ulusal Spor Festivalidir.

Festival, 1981den beri her yl yaplr ve lkenin her yanndan gelen izleyicilere spor yeteneklerini gsterme frsat salar.

olmutur. 1994te profesyonel futbol liginin ad Kore Ligi olmutur. Bugn, oyuncularn lige katlmna izin verilmektedir.

bu ligde 16 takm mcadele etmekte ve 1996 sezonundan beri yabanc

tutulan sporlar haline gelmitir. Korede kayak mevsimi ksadr, Aralk aynn

Kayak ve snowboard son yllarda Koreli genler arasnda hzla ok

sonundan Martn bana kadar srer. Bu sre iinde Seul ve Seul dndaki

FIFA 2010 Gney Afrika Dnya Kupasnda yenilemeyen Kore takm

Ulusal Sporlar Festivali

112

113

kayak merkezleri arasnda karlkl otobs ve tren bulunur. Her ubatta,

Yongpyong Kayak Merkezinde yabanclar Kayak Festivali yaplr ve Gneydou Asya lkelerinden gelen binlerce turist k boyunca Seul ziyaret edip lkenin her yanndaki kayak merkezlerinde kayak, snowboard ve buz pateni yaparak kn tadn karrlar.

yetitirmitir. Bu bakmdan, Se Ri Pak, Kim Mi-hyun ve Shin Ji-yainin ampiyonas prestijini kazanmtr. Kendi dallarnda, Choi Kyung-ju 2002 Hollanda Klasikini kazanmtr.

Kore ayn zamanda ok sayda dnya standartlarnda golf

de dahil olduu birka kadn golf LPGA ve ABD Kadnlar Ak Golf PGA turunda iki yarma kazanrken, Yang Yong-eun 2009da PGA Tur Teniste Lee Hyung-taik, Ocak 2003 Sidney Avustralyada dzenlenen

Popler Sporlar

Koreliler, olimpiyatlarda st dzey sporcularla iyi mcadelelerinin yannda;

beyzbol, golf, okuluk, atclk, masa tenisi, ksa mesafe hz pateni, artistik patinaj ve yzme gibi balca uluslararas organizasyonlarda da rekabet etmitir. Kore milli beyzbol takm 2008 Beijing Olimpiyat Oyunlarnda altn,

Adidas Uluslararas Tenis Turnuvasn kazandnda, balca uluslararas bir organizasyonu kazanan ilk Koreli erkek sporcu olmutur. ki gen Koreli yzme ve artistik patinajda kendileri ve lkeleri iin

isim yapmtr. Park Tae-hwan, iki yeni Asya rekoru krd Dohadaki Ayn zamanda 2007de Sidneyde dzenlenmi olan Dnya Su Sporlar

ve 2009 Dnya Beyzbol Klasii (WBC)nde gm madalya kazanmtr.

2006 Asya Oyunlarnda, altn, bir gm, bronz madalya kazand. ampiyonasnda 400 metre serbest stilde altn, 200 metre serbest stilde

Halen mesleklerini Birleik Devletler ve Japon profesyonel liglerinde oyuncudan da anlalaca gibi Kore beyzbolu ciddi ykselitedir.

srdren, Choo Shin-soo, Lim Chang-yong ve Kim Tae-kyun gibi ok sayda

bronz madalya kazanmtr. 2008 Beijing Olimpiyatlarnda, erkekler 400

metre serbest stilde altn madalya kazanan Park, yzmede Korenin ilk altn

Choi Kyung-ju PGA Turunda ampiyon Oyuncular dln kazand.

Shin Ji-yai LPGA Evian Masters ampiyonluk dln kazanan Ilk Koreli golf oldu.

114

115

madalyal sporcusu olmutur. Ayn zamanda erkekler 200 metre serbest stilde gm madalya kazanmtr. 2007 ve 2008 Dnya Artistik Patinaj ampiyonasnda bronz madalya

Geleneksel Sporlar

Eski Korelilerin birok geleneksel oyun oynad bilinmektedir: uurtma uurma, halat ekme, geune, egiagi, noltigi, ayrca tekvando ve irm gibi. Gnmzde yeniden canlandrlm geleneksel sporlar arasnda, dv

alm olan Kim Yu-na, 2009da Kanadann Vancouver ehrinde dzenlenen

Uluslararas Patinaj Birlii 4 Kta Artistik Patinaj ampiyonasnda altn

madalya kazanmtr. Ayn zamanda 2009 Martnda Los Angelesta dnya rekoru krarak krsnn en st noktasnda yerini almtr. Kim Yukazanm ve 228.56 puanla yeni bir dnya rekoruna da imzasn atmtr.

sanat tekvando, uluslararas alanda en ok tannan ve Koreden kaynakland resmen kabul edilmi ve btn dnyada yaplan tek spordur. Tekvandoda btn vcut, zellikle eller ve ayaklar kullanlr. nsann yalnzca bedensel

dzenlenen Dnya Artistik Patinaj ampiyonasnda, 207.71 puanla yeni bir na 2010 Vancouver K Olimpiyatlar artistik patinaj dalnda altn madalya Bunlara ek olarak, Kore Profesyonel Futbol Ligi (K-League), Kore

yapsn glendirmekle kalmaz, ayn zamanda fiziksel ve beyinsel eitim ve disiplin teknikleriyle kiilii de gelitirir. Bu, savunma dv sanat son fazla lkede 3,000 Koreli eitimci retmektedir. eyrek yzylda ok tutulan uluslararas bir spor olmutur. Bu sporu 150den Bedenin igdsel reflekslerini kullanan sistematik bir savunma yntemi

Beyzbol Organizasyonu (KBO), Kore Basketbol Ligi (KBL) ve Kore Voleybol Ligi (V-League) gibi yurtii spor ligleri, favori takmlarn izlemek iin stadyumlara akn eden taraftarlarla devam etmektedir.

olarak tekvandonun varlna ilikin kantlar, eski kabile devletlerindeki dinsel etkinlikler srasnda oynanan trensel oyunlara kadar dayanmaktadr.

Park Tae-hwan Dnya Yzme ampiyonasndaki dinamik srayn yapmak zereyken

Kim Yu-na 2010 Vancouver K Olimpiyatlar artistik patinajda altn madalya kazand.

116

117

Dans) gibi dinsel trenler srasnda, eski Koreliler bedenin eitimi iin zgn bir etkinlik uygularlard. Bu etkinlik Tekvandonun gelimesini salad. Korede 3.8 milyon yesi olan Tekvando Dernei, Kore Spor

Yeonggo, Dongmaeng (bir eit kran treni) ya da Mucheon (Cennete

Ssireumn tarihi, toplumlarn biimlenmeye balamasyla ayn dneme denk gelir. lkel toplumlarda, insanlar yalnzca kendilerini savunmak iin deil, ayn zamanda yiyecek elde etmek iin de yaban hayvanlaryla savamlardr. Ayrca byle topluluklarn baka kabilelerle atmaktan kanmalar olanakszd. Bu yzden, kendilerini korumak iin, deiik dv sanatlarn uygulamalar gerekiyordu.

Konseyinin en byk blmn oluturur. Merkezi Seulde olan Dnya bu sporun merkez organ olarak resmen onaylanmtr. Tekvandonun 1988

Tekvando Federasyonu (WTF) 1980de Uluslararas Olimpiyat Komitesince Seul Olimpiyatlarnda bir gsteri sporu olmas, onun dnya apndaki tannmln yanstyordu. 2000 Sidney Olimpiyatlarndan balayarak bu spor resmi olarak bir olimpiyat madalya sporu olmutur. Eski olimpiyat Olimpiyat Komitesi (IOC) sporcular komisyonuna ye olarak seilmitir.

olmasnn yannda, ayn zamanda tarm toplumunda deerli bir mald.

Ssireum kazanan, dl olarak bir boa alrd. Bu dl, bir g simgesi Ssireum, daha zahmetli yabanc kaynakl dv sporlarnn televizyonda

tekvando ampiyonu Moon Dae-sung, Beijing Olimpiyatlarnda, Uluslararas Ssireum geleneksel bir halk greidir. Bir satbaya (bele ve kalalara

tercih edilmesiyle poplaritesi gerilemi olsa da, profesyonel takmlarn bu spora olan ilginin artmas iin yeni kurallar ve esaslar gelitirmeye, ayrca bir ykseli kazandrarak onu yeniden canlandrmaya almaktadr.

dzenli turnuvalarda eletii bir spor halini almtr. Kore Ssireum Dernei, ulusal ampiyonalar dzenleyerek destekleme yolu ile Ssireume yurt apnda

balanan bez kuak) tutunan iki greinin glerini ve eitli teknikleri kullanarak birbirlerini yere drmeye altklar bir gre biimidir.

Gnmzde Tekvando uluslararas bir spor haline gelmitir.

Ssireum, geleneksel Kore grei

118

119

Bir Bakta Spor

Spor: Tm Dnyann Takip Ettii Ortak Bir Balant
Geleneksel olarak, Kore halk eitli spor aktivitelerinden ve oyunlarndan keyif almtr. Son yllardaki etkileyici ekonomik ilerleme, spora olan ilgiyi olduka byk bir lde arttrmtr. Artk, daha fazla sayda Koreli spor yapmakta ve organize edilen spor etkinliklerinde yarmaktadr.

Koreli Spor Yldzlar

Hentbol Beyzbol Yzme Golf

Atletik Triple Crown

Yun Kyung-shin

Choo Shin-soo

Park Tae-hwan

Shin Ji-yai

Artistik Patinaj
1988 Seul Olimpiyat Oyunlar 17 Eyll 2 Ekim 1988 tarihleri arasndaki Bar, Uyum ve lerleme temal 24. Seul Yaz Olimpiyat Oyunlar, 16 gnlk sresini baaryla tamamlamtr. 2002 FIFA Dnya Kupas, Kore / Japonya Kore, 2002 Dnya Kupas sresince yar finale ykselen tek Asya takm olmutur. 2011 Daegu IAAF Atletik Dnya ampiyonas Daegu, 2011 IAAF Atletik Dnya ampiyonas iin ev sahibi ehir olarak seilmitir.

Futbol

Kim Yu-na

Park Ji-sung

120

121

5
Turizm

Seyahat nerileri Ulam Konaklama Koreyi Kefetme Alveri Bir Bakta Turizm

Jeju Olle, Jeju-do Adasnda popler bir yry yeri

5
Turizm

ay arasnda deien daha uzun sreler iin vizesiz kalabilirler. Uzun dnemler iin Korede almay ya da ikamet etmeyi planlayanlar, girilerinden nce vize sahibi olmal ve varlarndan sonraki 90 gn iinde yerel bir gmenlik detayl bilgi iin linkler bulunmaktadr.)

brosundan yabanc kayt kart almaldrlar. (www.korea.net adresinde daha Para Birimi: Korenin para birimi wondur ve 1,000 (USD 0.86), 5,000,

10,000 ve 50,000 wonluk banknotlar ve 10, 50, 100 ve 500 wonluk madeni Kore ziyaretilerine doal gzellii, esiz kltrel ve tarihsel mirasn sunar. Drt mevsimin belirgin bir ekilde yaand yarmada lkesi olan Kore, resmedilmeye deer vadileri, dalar, rmaklar ve plajlaryla vnr. Bu kraliyet saraylar, heykeller, pagodalar, arkeolojik siteler, kaleler, geleneksel kyler ve mzeler bulunur. para halinde kar. Bankalar genellikle Pazartesiden Cumaya kadar 09:0016:00 saatleri arasnda aktr. Otomatik para ekme makineleri (ATM) gnn

24 saati kullanlabilir. Koredeki byk maazalarn, otellerin ve lokantalarn ounda, belli bal uluslararas kredi kartlar kullanlabilir. Bununla birlikte, daha kk kurulu ve dkkanlarn kredi kart ileme cihazlarna sahip olacaktr. olmamalar ihtimaline kar, bir miktar nakit para bulundurmak uygun

gzel doal grnmn her tarafnda ok eski saysz tapnak ve mabed,

Seyahat nerileri

Vize lemleri: ou lke, Koreyi, girite geri dn biletleri olmas artyla, 30 gnlk sre iin vizesiz ziyaret edebilir. Bir ok uyruktan ziyareti ise, Kore ve kendi hkmetleri arasndaki karlkl anlamalar altnda, bir ila alt

50,000 won

10,000 won

5,000 won

1,000 won

Gelen Ziyaretiler
2010 2009 2008 2007 2006 2005 2000 1995 1990 2,959 3,753 5,322 6,155 6,023 6,891 6,448 7,818 8,798

Milliyetlerine Gre Ziyaretiler (2010)

Japonya, %34.4 in, %21.3 Tayvan, %4.6

%25 Avrupa, %7.3 ABD, %7.4

Birim: Bin kii Kaynak: Kore Turizm Organizasyonu <www.visitkorea.or.kr>

Kore Seyahat Telefonu 1330: Yabanc turistler Korenin her yerinden 1330u arayarak anlk yardm alabilirler. Kaynak: Kore Turizm Organizasyonu <www.visitkorea.or.kr>

124

125

rnlerinin giri yaplan havalimanlarnda ve giri noktalarnda karantinaya alnmalar gerekir.

Hayvan ve Bitki Karantinas: Getirilen btn hayvan, bitki ve bunlarn

Seuldeki balca 20 oteli Incheon Uluslararas Havalimanna balayan KAL Limuzin Otobs hattna gre daha ucuz alternatiflerdir. Deniz Yoluyla Geli: Birok deniz yollar irketi, rnein Pukwan

Feribot, Kore Feribot ve Kore Ekspres Denizyolu gibi feribot irketleri,

Ulam
Koreye Geli
Havayollaryla Geli: Kore, havayoluyla, hemen hemen btn bakentlere direk uu ya da Dou Asyadaki ana uluslararas havalimanlarndaki balantl uularla baldr. 52 uluslararas havayolu irketi, haftada 1,876 sekiz uluslararas havaliman bulunur. Bunlar, Mart 2001de alan Incheon

Busandan Japonyann imonoseki, Fukuoka ve Hakata limanlarna dzenli Weihai limanlar arasnda srekli hizmet verir. kouluyla, geici giri izni verilir.

olarak seferler yapar. Bir baka feribot servisi de Incheon ile inin Tianjin ve Feribotla gelen otomobilli yolculara, srcnn gerekli belgeleri olmas

gidi ve geli seferleriyle dzenli hizmetlerini devam ettirmektedir. Korede Uluslararas Havaliman ve Seul iin Gimpo Havaliman; Busan, Jeju, Cheongju, Daegu, Yangyang, Muan ve Gimhae Havalimandr. Gimhae ve geli seferleri dzenlemektedir. Jeju, Japonya ehirleri olan Tokyo, Fukuoka, Nagoya ve Osakaya direk gidi Sabah 4:30 ve akam 10:30 saatleri arasnda Seuln eitli noktalarndan

Kore inde Yolculuk

Yurtii Uular: Birok yurtii var noktas Seule bir saatlik uu uzaklndadr. Seuln bats ve daha yeni olan Incheon Uluslararas Havalimannn arasnda bulunan Gimpo Havaliman, temel olarak yurtii

uular ile Japonya ve in gibi ksa mesafeli uu hatlar iin kullanlr. Kore yurtii uularn gerekletirir.

her 15~30 dakikada bir kalkan zel havaliman otobsleri ve ehir otobsleri,

Havayollar, Asiana Havayollar ve birka yurtii indirimli tayc firma tm

Incheon Uluslararas Havaliman

Bugwan Feribotu Seonghee, Busan ve Japonya imonoseki arasnda dzenli sefer yapmaktadr.

126

127

hemen her kesini birbirine balayan yaygn bir trenyolu a iinde tip

Demiryolu Hizmetleri: Kore Ulusal Demiryollar (KORAIL), lkenin

tren iletir; ok hzl (KTX), hzl (Saemaeul) ve yerel (Mugunhwa) trenler.

ekspres otobsleri, lkedeki btn kent ve kasabalar birbirine balar. Dzenli ehirleraras otobsler lkeyi gezmenin en ucuz yoludur fakat ok sk mola verirler. Otobs bilet cretleri 700 ile 1,800 won (USD 0.61~USD 1.56) arasnda deiir. Detayl bilgiler www.visitkorea.or.kr adresinde bulunabilir. Uzun mesafe ekspres otobsleri: Uzun mesafe ekspres otobsleri,

Yerel ve ehir otobs hizmetleri: Dzenli ehirleraras ve uzun mesafe

KTX trenleri Seul Daejeon, Dou Daegu, Busan, Gwangju, Mokpoya balar. lkede gidilecek en popler yerlere direk hat zerinden ya da tek aktarmayla ulalabilir. Kombine edilmi tren-feribot biletleri ve mevcut demiryolu gei kartlaryla ilgili bilgi iin Kore Demiryollarnn websitesini (www.korail.go.kr) ziyaret edebilirsiniz. (Not: Demiryolu gei kartlar sadece temin edilebilir.)

sadece bir ka saatte bir otobandaki dinlenme tesislerinde durarak var

gelen turistler iin geerlidir ve sadece Korailin yetkili yurtd bayilerinden

noktalarna direk olarak giderler. ki tip otobs lkedeki belli bal ehirleri birbirine balar. Dzenli otobsler bir srada drt koltukludur. Daha pahal olan lks otobslerin bir srasnda sadece koltuklar vardr, ayrca mobil ekspres otobsler bulunur. Seulde, lkenin eitli yerlerine hizmetler sunan ehirleraras otobs terminali bulunur: nc, yedinc ve dokucuncu

telefon ve VCR gibi konforlar da sunar. Kimi hatlarda gece ge saatlerde lks

metro hattnda ana Ekspres Otobs Terminali bulunmakta, Gangnamdaki metro nc hatta bulunan Nambu Otobs Terminali ve metro ikinci hat zerindeki Gangbyeon istasyonu Dou Seul Otobs Terminali. Busann
KTX (Kore Tren Ekspres) 2004 ylnda hizmetine giren yksek hzl tren servisi

Ekspres Otobs Terminali, kent merkezinin dousunda bulunur.

Airport Railroad (AREX)

AREX Kore Cumhuriyetinin en byk zel yatrm ve ilk kamu altyap zel demiryolu yatrm projesidir. Byyen hava trafii ve daha fazla ihtiya duyulan toplu tama seeneklerinden biridir. AREXle ilgili daha fazla bilgi iin www.arex. or.kr adresini ziyaret edebilirsiniz.
AREX Hatt Haritas (1. Faz) Incheon luslararas Havaliman Kargo Terminali

Daejeonda dolamann en etkin ve verimli yolu metrodur. Metro sistemi, gelierek bu ehirlerin ana ulam sistemi olmutur ve hzl, gvenli, rahat

Metro Hizmetleri: Seul, Busan, Daegu, Gwangju, Incheon ve

ulam salar. Seul metrosu, Seul evre blgelere ve uydu kentlere balar.

Incheon Uluslararas Havaliman

Gimpo Uluslararas Havaliman

128

Li Li ne ne 5 9

IR

Unseo

Geomam

Gyeyang

Seoul Metropolitan Metrosunun 1. hat 1974 ylnda faaliyete geti ve imdi dokuz hat faaliyet gstermektedir. Seulde metro sistemi en ok kullanlan umumi ulaim aracdr.

129

En az cret 1,000 wondur (USD 0.86) ve cretler gidilecek yere gre deiir. Yolcular T-Money olarak bilinen debit kart kullanarak, kolayca otobs ve metro cretlerini deyip, bedava aktarmalar yapabilirler.

460,000 won (USD 51.89~USD 397.82) arasnda deiebilir. Hz snr kent

Kiralama cretleri arabann trne bal olarak gnlk 60,000 won ile

cretler uzaklk ve sreye baldr. Siyah olan lks taksiler daha konforlu biraz daha yksektir. Neredeyse tm taksiler, yolcu ve srcnn iletiim ahs eviri sistemi donanmna sahiptir.

Taksi Hizmetleri: ki trl taksi vardr: sradan taksiler ve lks taksiler.

iindeki bir ok yolda 60 kilometre, otoyollarda 80-100 kilometredir. Alkoll cezalarla sonulanabilir.

ya da uyuturucu maddelerin etkisi altnda ara kullanmak ar sutur ve ar Tarifeli Gemi Seferleri: Koreyi grmenin en gzel yollarndan biridir.

olduklar ve daha iyi hizmet verdiklerinden, cretleri sradan taksilerinkinden zorluu yaamas durumunda cep telefonuyla ulalabilen cretsiz nc Otomobil Kiralama: Otomobil kullanmak Koreyi gezmenin heyecanl

Busan ile Jeju-do Adas, Mokpo ile Hong Adas ve Pohang ile Ulleungdo Adas arasnda dzenli seferler vardr. Busan ve Yeosu ile gney kylar arasnda ileyen deniz otobs yolda baka limanlara ve Hallyeo Maritime ve turizmle ilgili daha fazla bilgi edinilebilir.

ve etkili bir yolu olabilir. Yaygn bir karayolu ve otoyol a olduu iin lkenin her kesine kolayca gidilebilir. Srclerin u koullara uymas gerekir:

Milli Parkna da urar. Websitesi www.visitkorea.or.kra tklayarak, ulam

- Bir yllk srclk deneyimine sahip olmak - Uluslararas src ehliyetine sahip olmak - 21 ya zerinde olmak - Geerli bir pasaporta sahip olmak

Tapnak Konaklamas
Modern hayat hzl tempolu ve streslidir. Youn bir dnyada yaarken, insanlar hep bir yerlere yetimenin telandadr. Samhwasa Tapnann sunduu tip tapnak konaklama programlar, ada insanlara youn rutinlerinde mola frsat ayrca kentsel yaamda tanan tm yklerden arnm bir halde dinginlik ve derin dnce imkan vermektedir. Gnmzde lke apnda 109 tapnak bu programa katlmda bulunmaktadr. Tamam bir gecelik olan programlar, yarm gn program (3.5 saat) olarak sadeletirilebilir ya da 3-4 gne uzatlabilir. On bir tapnak bireysel katlmclara her zaman ak olmakla birlikte, gruplar tm yl boyunca rezervasyon yaptrabilirler. Programa katlan tapnaklarn ounluu iyi korunmu milli parklar ya da vilayet parklarnda bulunur. Bylelikle program, katlmclara, doann huzuru iinde rahatlamak, derin dnmek ve kendilerini yeniden canlandrmak adna muhteem bir frsat salar. Tapnak konaklama programyla ilgili daha fazla bilgi iin www.templestay.com adresi ziyaret edilebilir.

Taksiler

Sradan Taksi lk iki kilometre iin cretler 2,400 wondur ve eklenen her 144 metre iin fiyat 100er won artar. (Seul) ehrin iinde her yerden taksi arlr ve yolcular seri bir ekilde alnr.

Lks Taksi Lks taksiler siyah renktedir ve zerlerinde sar iaretleri vardr. Yksek kalitede hizmet sunarlar ve fiyatlandrmalar ilk kilometre iin 4,500 won, eklenen her 164 metre iin de 200 wondur.

Karavan Taksi Ayn zamanda sekiz kiilik karavan taksiler de mevcuttur.

130

131

Konaklama

Koreye gelen konuklar; otel, pansiyon, renci yurdu, zel ev, zel daire gibi ok eitli barnma biimleri seebilir. Her trl nitelikte otel bulunur. Otel cretleri, gecelii 80,000 wondan

Organizasyonunun tayin ettii gvenilir ve ekonomik konaklama hizmeti

Goodstay, Kore Kltr, Spor ve Turizm Bakanl ile Kore Turizm

sertifika markasdr. Uluslararas standartlarn uyguland motel ve pansiyonlar kaliteli ynetim ve hizmetlerini ispatlamlardr. Haftaileri 50,000 (USD 69.19) ile 100,000 (USD 86.48) arasnda deien uygun cretleri de vardr. Bugne kadar lke genelinde 277 kurulu Goodstay tasdik

(USD 69.19) balar ve ok lks otellerde 170,000 wondan (USD 147.02) balayarak ykselir. Bir ok otel konuklarna, yzme havuzu, sauna, kapal olanaklar sunar. Ayrca hem gndz hem gece elence sunan dans klpleri, araba kullanma alan, bowling salonu, salk klb gibi dinlenme ve elenme karaoke barlar, gazinolar ve elence odalar bulunur. Bunlarn yannda bulunabilir.

mhrn alm, srt antasn omzuna alm gezen kiilerden, i seyahatinde olanlara kadar herkese Korede keyifli konaklama konusunda gvenli olanaklar sunmaktadr.

heyecan ve elence dolu zel mevsimsel etkinlikler de btn yl boyunca Pansiyonlar (yeogwan) ve renci yurtlar ucuz konaklama tipleridir.

tesisleri, civar lokantalar ve marketleriyle rahatlk ve konfor salayan, apartman stilinde konaklardr. Bu zel evler genellikle kayak merkezleri, mehur dalar, parklarn ve plajlarn yaknnda bulunur, ayn zamanda sadece ye olanlara kiralanmakta, ye olmayanlar ise bu evleri sezon d deiim gstermekle birlikte, genel olarak gecelik 80,000 (USD 69.19) ile fiyatlar bir gece iin 200,000 wona kadar ykselir.

zel evler; zel yemek piirme tesisleri, seminer odalar, elence

Sade ve temiz barnma olanaklar salar. cretleri sunulan hizmetlere gre kadar kalnabilirken, pansiyonlarn gecelik creti 30,000~60,000 won (USD 25.94~USD 51.89)a kadar deiebilir.

deiir. Yurtlarda gecelii 10,000~22,000 won (USD 8.65~USD 19.03)a

olduka geni ve ferahtr. Bununla beraber zel evler, youn sezon boyunca dnemlerde kiralayabilmektedir. Fiyat farklar tesislere gre nemli lde 150,000 (USD 172.97) won arasndadr. Ama daha lks olan zel evlerde Pansiyonlar, Korede son zamanlarda ortaya kmaya balayan yeni bir

konaklama tipidir. Genellikle doal grnmn ve manzarann olduu turistik alanlarda bulunurlar. Avrupa stili evler ve kulbeler vardr, doal ortamda dinlenmek ve elenmek iin harika bir ortam salanr. Pansiyonlarn villadan pansiyonlar olduka popler hale gelmektedir. aa kulbesine kadar bir ok biimi vardr. iftler ve aileler arasnda bu Baz Koreli aileler, baka lkelerden arkadalar edinebilmek iin

olduka makul fiyatlara ya da cretsiz olarak evlerinde konaklama imkan sunarlar. Bu, Koreli arkada edinmek ve Kore aile yaamn dorudan tecrbe etmek iin iyi bir frsattr.
Gangwon-do Blgesindeki Pansyonlar

Hanok (Geleneksel Kore Evleri), binlerce yl boyunca yarmadada

132

133

gelien ev kltrn belirginletiren mimari cevherler ve kendi ilerinde gerek sanat eserleridir. Dahice tavan tasarm, zarif detaylar ve genelde sade ama kibar bir grnm Kore evlerinin ortak zelliidir. Korelilerin evlerde, bo alann kendi estetik dilini konumasna izin verilmitir ve bu uyumun her zaman her yerde olduunun gvencesini veren evlerdir. Geleneksel Kore evlerinin en nde gelen esas, kendini evreleyen

en konforlu otelleri bir araya getiren yeni anlayta bir otel zinciri markasdr. Son yllarda 44 otel lks ve daha alt seviyelerde derecelendirilerek konaklama salayarak orta ve dk fiyatl otellere daha ok i verebilmek arttrmay desteklemektir. BENIKEA, seyahat edenlere, Koredeki gezileri nerede olursa olsun en iyi konaklama imkanlarn sunar. BENIKEAya katlmtr. Bu otel zincirinin amac, uygun fiyatlarda kaliteli ve konaklama altyapsn gelitirerek Korenin turizmdeki rekabet gcn

olaanst grsel yeteneklerinin en iyi yansd yer, yaptklar evlerdir. Bu

doal ortamla sorunsuz uyum kabiliyeti ve iinde oturanlarn doayla birlikte, doann bir paras olarak yaamalarn salamasdr. phesiz ki Kore bir admdr. evlerinde geirilen her bir gn, yaamn sanatsal yolculuunda atlan baka Krsal blgede baz aileler, sezona ve kalitesine bal olarak 15,000

dahil olmak zere, Korenin en ok gezilmi ehir ve blgelerindedir. Ulama uygun olarak konumlanm otellerden, ehir turlar iin uygun olan merkezdeki otellere, havalimanna yakn otellere, okyanus manzaral sahil

BENIKEA katlmcs 44 otel, Seul, Busan, Gangwon-do ve Jeju

Daha fazla otelin katlmyla, bu zincirin kapsam daha da geniletilecektir.

(USD 12.97)~30,000 (USD 25.94) won arasnda deien ok uygun kiiye zg mtevaz yerler olduundan odalarn kendi banyolar bulunmaz

cretlerle, seyahat eden kiilere oda kiralarlar. Minbak denen bu yerler ve misafirler genellikte geleneksel Kore stili ile yerde yemek yer ve yerde uyurlar. Genelde salkl bir kahvalt da konaklamaya dahildir, zellikle lokantalarn bulunmad kk kasabalara uygun olan bir durumdur.

otellerine, kaplca ve kayak merkezlerine yakn otellere kadar BENIKEA, her zevke ve tercihe gre konaklama imkan sunmakta ve turistik yerlerin hepsinde bulunmaktadr.

Korede En yi Gece anlamna gelen BENIKEA, Koredeki en iyi ve

BENIKEA, tm zevk ve tercihlere gre konaklama imkan sunar ve turistlerin Gezdii yerlerde bulunur. <www.benikea.co.kr>

Teheran-ro Cadde, Seulde bulunan giriim frmas merkez

134

135

Koreyi Kefetme
Seul
Hangang Nehri zerinde bulunan, Korenin bakenti Seul, on milyonu aan nfusuyla kalabalk bir bakenttir. Kentleme ve sanayileme sreci iinde lkenin siyasal, ekonomik, kltrel ve eitimsel etkinliklerinin zengin ve gelien merkezi olarak bymesini srdrmektedir. ok byyen ve varln srdrrken ayn zamanda yeniden yaplanan kent,

Seul ehrinden de seyredilir. Ayn zamanda, daa trmananlarn dinlenme yerlerinde su iebilecekleri da pnarlar bulunur. Seulde, Joseon Hanedanlna kadar giden drt eski kral saray

mutlaka grlmelidir: Gyeongbokgung, Deoksugung, Changdeokgung ve

Changgyeonggung saraylar. Joseonun kraliyet mabedi olan Jongmyo ve Changdeokgung saraynn yanndaki Huwon (Gizli Bahe olarak da bilinen Arka Bahe) ok gzel dzenlenmi baheleri ve klasik yaplaryla dikkati eken yerlerdir. Yabanc turistlerin en ok tuttuklar yerler arasnda, kent merkezinde

olaanst uyumu grlmektedir. Binlerce yllk saraylar, byk kaplar, tapnaklar, baheler ve mzelerdeki deer biilmez sanat yaptlar, kentin

Dnyann onuncu byk ehri olan Seulde gemi ve gnmzn

grkemli gemiinin kantdr. Bunun yan sra, gkdelenlerin gz kamatrc lts ve durmak bilmeyen traf ile canlln yanstr. Eski Seul, drt ite, drt dta olmak zere etraf dala evriliydi. dalar olan kuzeyde

bulunan ve antika dkkanlar, sanat mzeleri, geleneksel ay evleri, lokantalar ve kitap dkkanlaryla dolu olan nsa-dong vardr. Buras hem gndelik alveriileri hem de ciddi koleksiyon merakllarn arlar.

Bugaksan Da, douda Naksan Da, batda Inwangsan Da ve gneyde Namsan Da, Joseon Hanedanlnn eski bakentinin kale duvarlarnn iinde yer alr. Drt d dalar ise kuzeyde Bukhansan Da, douda

Ulusal Kore Geleneksel Gsteri Sanatlar Merkezi, Sejong Gsteri Sanatlar

Yabanc konuklar iin en ok tercih edilen yerler arasnda Ulusal Mze,

Merkezi, Ho-Am Sanat Galerisi ve Kore Kona bulunur. Gneydeki uydu kent Gwacheonda yeni kurulan Ulusal ada Sanat Mzesinin de grlmesi tavsiye edilir.

Yongmasan Da, batda Deogyangsan Da ve gneyde Gwanaksan Dadr. Her dan kendine zg bir doal gzellii bulunur ve gz alc manzaralar

Konuklar, Seuln merkezindeki Namsan Da Parkndaki Seul

Gyeongbokgung Saray, bakentteki kukusuz en gzel ve geriye kalan be saray arasnda en muhteem olandr.

Seul ehir Turu Otobs Korenin bakentini ziyaret eden turistlere Seulun her yerini tantmaktadr <www.seoulcitybus.com>

136

137

Kulesinden hem geleneksel kyleri hem de btn ehri bir batan bir baa

seyredebilirler. Ziyaretiler, Olimpiyat Park, Seul Byk Park, Seul Orman ve Hangang Nehri Yolu gibi Seuln bir ok parknda dinlenebilir, yry Seulde yaayanlarn vazgeemedikleri gizli hazinelerindendir. yapp bisiklete binebilirler. Bu parklar, genellikle turistlerin kard ama Tabi ki karlmamas gereken bir baka deneyim de modern ya da saray

tarlalarla dolu bir gney blgesi olarak ikiye bler. Seul, ziyaretilerini grlecek ve yaplacak trl eylerle megul ederken, Seul dndaki bu blge onlar canlandracak ve glendirecek bir ortam salar.

bulunur. Namyang Krfezi, Asanman Krfezi, Gimpo Yarmadas, Hwanseong gzelliklerdir. Blgenin simgesel iei olan ve refah simgeleyen Altnan iei blgenin her yerinde yetiir.

Ky blgelerinin girinti ve kntlarnda saysz koy, yarmada ve ada

usul bir lokantada yenecek bir Kore yemeidir. ok gzel in ve Japon yemekleri yannda Fransz, talyan, Tayland, Pakistan ve dier lkelerin mutfaklarndan da rnekler bulunur.

Yarmadas, Ganghwado Adas ve Yeongjongdo Adas karlmamas gereken

yaants vardr. Seuln grkemli gece grnts, Seul ehir turu otobs ve yuvarlak izgilerle kentin merkezini dolaan Hangang Nehri boyunca yaplacak bir tekne gezintisi ile yakndan grlebilir.

Klpler, kafeler ve at gece klpleri ile Seulde ok canl bir gece

Geleneksel Ky, eski ky yaantsn canlandrr. Ky, 1973te kurulmutur ve gemi yanstan Koreye zg geleneklerden rnekler ieren deiik nikah ve cenaze trenleri, uurtma yarmalar, halk oyunu topluluklar blgelerden tipik evler bulunur. Kent meydannda ip zerinde yryenler, srekli olarak sergilenir. Demirci, marangoz, mleki ve her trl sanatn ve UNESCOnun Dnya Miras Listesine girmi olan Hwaseong Kalesi, Kore Geleneksel Kynn hemen yaknndadr.

Seuln gneyinde, otomobille elli dakika uzaklkta bulunan Kore

Seul evresi ve Gyeonggi-do Blgesi

Kore Yarmadasnn bat-orta blgesinde bulunan Gyeonggi-do Blgesinin ortasndan geen Hangang Nehri, blgeyi, dalk bir kuzey blgesi ile ak

ustalar dkkanlarnda almaktadr. Joseon Hanedanlnn surlu kenti olan

Incheon Uluslararas Havaliman ve Yeni Songdo Uluslararas Kentini birbirine balayan 18 kmlik Incheon Kprs.

Yongin Kore Geleneksel Ky 1 kmlik ky alannda ziyaretiler farkl blgelerden 270den fazla geleneksel evi doal ortam iinde grebilirler.

138

139

ve spalar da dahil olmak zere son model elence park tesislerine sahip kapsaml bir tatil kompleksidir. Incheon limannn kuzeyindeki Hangang Nehri aznda bulunan

Yongin Everland; yaz elencesi iin her ya grubuna uygun su park

Oyunlar iin en uygun blgedir. 1999 Uluslararas Gezi Konferans, ayn yl 11 Eyll-30 Ekim arasnda yine burada yaplmtr. Bu etkinlie lke iinden ve dndan iki milyonu akn konuk katlmtr. nsan, Doa ve Gelecekteki kapsayan gz alc gsterileri sundu. Hwajinpodan Busana 390 kmlik bir

Bu doa koullaryla Gangwon-do Blgesi, Ocak 1999da 4. Asya K

Korenin beinci byk adas olan Ganghwado Adas, tarihiyle ve doal gzellikleriyle nldr. Burada bulunan belli bal tarihsel antlar arasnda lkenin destansal kurucusu Tangun tarafndan yapldna inanlan kaleler, eski duvarlar, 13. yzyl Goryeo dneminden kald dnlen bir seramik frn ve Jeondeungsa Tapna bulunur.

Yaam temas altnda, bu etkinlik hem yararl bilgiler hem de geni bir alan alan kaplayan dou kys, soluk kesen grntleriyle dalk ve engebeli bir olmasn salar. Her yl bir milyondan fazla kayaknn gereksinimlerini

blgedir. Kayak ve baka k sporlar, blgenin k boyunca turist blgesi karlamak iin, bir ok kayak tesisinde kayak mevsimini Aralktan Marta

Panmuncom, Kore Savann iddetli atmalarn sona erdiren Kore Silah Brakma anlamasnn 27 Temmuz 1953te imzaland yerdir. Buras bir ortak gvenlik blgesidir. Konuklara askeri klavuzlarla elik edilerek bilgi verilir.

Seuln kuzeyinde, otobsle 56 km uzaklktaki bir atekes ky olan

kadar genileten kar retici makineler bulunur. Blgedeki popler dier elence etkinlikleri arasnda yazn yzme, sonbaharda daa trmanma vardr. Plajlar belki de Korenin en iyileridir ve burada s sular ve akntlar bulunur. Geumgangsan Dalar srasnn bir paras olan Soraksan Da, gzalc

Birlemi Milletler Komutanl ile Kuzey Kore askerlerinin denetimindeki

grntsyle birok turist eker. Tm yl boyunca etkileyici renkleri olan Asya siyah aysnn yaad yerdir.

Soraksan Da, Gangwon-do Blgesinin sembol ve nesli tkenmekte olan

Dou Blgesi
Gangwon-do Blgesi, Kore Yarmadasnn ortadou blgesinde bulunur. Topran ou, yerleim blgesinden ok, turistik amalara uygun olan sk buradaki kk ky kasabalar da arpc manzaralaryla nldr. ormanlarla kapldr. Sadece uzak ormanlarla kapl dalar ve uurumlar deil,

Atekes Ky Panmunjom Gyeonggi-do blgesindeki Paju ehrinde bulunan Panmunjeomda 1951den itibaren balayan; Kore Savann atekes anlamas ve 1953de imzalanan atekesinin bir semboldr ve imdiye kadar Gney-Kuzey Kore mzakerelerinin yaplmasnda bir yer rln yapmaktadr.

Kn En yi nerisi, Kore kayak merkezleri kayak severler iin gelimi imkanlarla donatlmtr.

140

141

ve Sorak Waterpia scak su kaplcalar ve Birleme Gzlemevi bulunur. olan Kuzey Kore toprann ok arpc grntsn izlemek mmkndr. btn lkelerden gelen kukla tiyatrosu topluluklarnn etkin katlmyla dzenlenen Chuncheon Kukla enlii izlenebilir. Pohangn 217 kilometre kuzeydousunda bulunan Ulleungdo Adas,

Soraksan Da ve evresindeki dier popler yerler Cheoksan, Osaek

deniz yaam iin gelien bir ideal ortam yaratr. Ayrca, Swinhoenun atal eitli ku trleri bulunur.

Gzlemevinden rmak boyunca Askerden Arndrlm Blgeye bitiik Gangwon-do Blgesinin bakenti olan Chuncheonda her Austos aynda,

kuyruklu frtna kuu, izgili yelkovan kuu ve siyah kuyruklu mart gibi Tm adacklar Doal Koruma Alan olarak belirlenmitir. Seodo

iskeleden grlebilir ya da esiz biimdeki talar ve martlarn gzlenmesi iin gezintiye klabilir. Dokdonun gzelliklerini grmek iin, ziyaretilerin nce Ulleungdo

Dou Denizinden dimdik ykselen etkin bir yanardadr. Korenin en dou bulunur.

Adasna gitmeleri gerekir. Adaya giden gemiler Gangwon-do Blgesi

ucu olan Dokdo Adas Ulleungdo Adasnn 87.4 kilometre gneydousunda Dou Denizinde yer alan ve Ulleungdo Adasnn 90 kilometre

Mukho Limanndan ya da Gyeongsangbuk-do Blgesi Pohangdan kalkar. uzaklktayken, Pohang 217 km ve 3 saat uzaklktadr.

Mukho Liman Ulleungdo Adasna 161 km ve gemiyle 2 saat 20 dakika * Tur Bilgisi: +82-54-790-6454 (Korece-ngilizce)

gneydousunda bulunan Dokdo Adas Ulleungdo Adasnn bir parasdr. Dongdo (Dou Adac) ve Seodo (Bat Adac)dan oluur ve 36 kk kaya adackla evrelenmitir. Dongdo ve Seodo 150 metrelik bir mesafeyle kar karyadr ve iki adacn arasndaki sularn derinlii ortalama 10 metredir. Dokdoda Hyeongjegul ve Cheonjanggul gibi bir ka deniz

Orta Blge
Chungcheongbuk-do ve Chungcheongnam-doyu kapsayan blge, yarmadann orta batsnda bulunur. Chungcheongbuk-do, denize kys olmayan tek blgedir. Daejeondaki hkmet tesisi ile Cheongjudaki yeni alan uluslararas havalimannn tamamlanmasyla, iki blge ulusal

maarasna sahiptir. Souk ve lk akntlar aday evreleyen denize karr ve

Soraksan Da Gzel manzaras ve nadir bitki trleriyle vnen Seoraksan Da, nl ve turistik bir trman yeridir

Dokdo Dongdo ve Seodo 150 metrelik bir mesafeyle kar karyadr ve iki adacn arasndaki sularn derinlii ortalama 10 metredir.

142

143

ekonominin stratejik bir merkezi haline gelmitir.

Busan ve Seul-Gwangju-Mokpo tren yolu hatlarnn nemli bir kesime

Seuln gneyinde otomobille yaklak iki saat sren Daejeon, Seul-

kefedilmeyi beklemektedir. Orta Korenin dalk blgesindeki Chungjuho

Gl eitli su sporlar olana sunmaktadr. Chungju ile Danyang arasnda

noktasdr ve Korenin nemli bilimsel ve teknolojik merkezlerinden biri ve halka ak bir bilim parkna dntrlmtr.

srekli alan gezi gemileri yolculara evreyi saran dalardan arpc grntler izleme olana vermektedir. Gosudonggul Maaras, eitli biim ve byklkleriyle prl prl parlayan sarkt ve dikitleriyle ziyaretilerin

olma adaydr. Daejeon Sergi 93n ald yer olan Sergi Park yenilenmi Baekje Krallnn (M. 18 M.S 660) son bakenti olan Buyoe,

gnln fetheder. Chungju Baheleri, Korenin en iyi nitelikte elmalarn reten ana kaynaklardan biridir. Sar ttn, blgenin zel rnlerinden biridir ve cinseng de dnya apnda ne kavumutur.

Baekje dneminden kalan 7,000 tarihsel kalntnn sergilendii Buyoe Ulusal Mzesinin byk bir koleksiyonuna sahiptir. Bu blgedeki, lkenin nl dalarndan biri olan Gyeryongsan Dann

Gneybat Blgesi
Korenin gneybats, Jeollabuk-do ve Jeollanam-do Blgelerini kapsar. Bu blge greceli olarak daha az dalktr ve geni pirin tarlalaryla kapldr. Keskin girinti ve kntlarla dolu kysnda birok kk liman meydana sular ve ok sayda adayla evrilmi olan verimli ve lman bir blgedir. dolay blgede okyanus ikliminin hava koullar da grnmektedir. gelmitir. Dou ve kuzeyde yksek dalarla, bat ve gneyde ise sakin Anakarann iklimsel etkisi ve byk blmnn okyanusa bitiik olmasndan Jeonju geleneksel olarak kark sebzeli pirin yemei bibimbap ve

yanndan Geumgang Nehri akar. Peke kltrnn zgn merkezi olarak, buras tarihsel yapt ve kalntlarla doludur. Sobaeksan Danda doruklarn ve dzlklerin salad doal gzel-

liklere ek olarak, birok ulusal hazine ve tarihi blgeler bulunur. Bunlar arasnda Youngdusa Tapnann yedi katl ta pagodas, Palsangjeon Tahta Pagodas, Sangdangsanseong Kalesi ve Amiral Yi Sun-sinin Chungnyeolsa Mabedi bulunur.

Ayrca nl tapnaklar, kaplcalar, ulusal parklar ve doal gzellikler de

Chungcheongbuk-do Blgesi Chungjudaki Namhangang Nehr

Ku Gzlemcilii Seosan ehri Seuln gneybatsndadr, Dou Asyann en iyi ku barnma alanlar, Cheonsu Krfezi ve yenilenmi Seosan glleri ve pirin tarlalar bulunur.

144

145

dut kad hanci ile nldr. Blgenin en nl hayvan ise, sevimli bir yedinci gecesinde, saksaanlar gagalarnda p ve akltalar tayp kez grebilen iki ak Gyeonu ve Jingnyeonn bulumalarn salarm.

sylencenin kayna olan saksaandr. Bu sylenceye gre, yedinci aynn Samanyolunun zerinde bir kpr ina ederek birbirlerini yalnzca ylda bir Namwon Jirisan Da Ulusal Parknn giri kapsdr ve Korenin

batm bir in ticaret gemisinden kurtarlm in seramiklerini barndrr.

merkezi olan Damyang bulunur. Damyang Bambu Mzesi, dnyadaki tmyle bambuya ayrlm ilk mzedir.

Gwangjunun 22 kilometre kuzeyinde bambu retim ve el sanat

en nl ulusal kadn kahramanlarndan olan Chunhyangn nl evidir. Chunhyangga, Korenin geleneksel bir destan olan (pansori) ve onun aktaki sadakatini anlatan, Korede en ok sevilen gsterilerden biridir. Korede do ve Gyeongsangnam-do Blgeleri boyunca uzanr. ikinci yksek da olan Jirisan Da ok genitir ve Jeollanam-do, JeollabukDeogyusan Da Ulusal Park, 30 kilometre uzunluundaki Mujucheon-

Hwasun Dolmen Siteleri ve Gangam Elyazs Mzesi gibi baka kltrel karakterini yanstr.

Hwangtohyeon Zafer Alan, Gochang-eupseong Kalesi, Gochang ve

ortamlar, tarihsel kalntlar ve mzeler de, blgenin tarihsel ve edebi Ziyaretiler, Seuln 350 kilometre gneyindeki Jindo Adasnda

Musann Mucizesinin Kore biimini grebilirler. Jindo Adasndaki ky

ky Hoedong-ri ile yaknndaki Modo Adac arasndaki deniz de, biri

dong Vadisinden badndrc bir grntye sahiptir. Vadide Muju Kayak Merkezi bulunur.

Mays banda biri de Temmuz ortasnda olmak zere, ylda iki kez ayrlarak

2.8 kilometre uzunluunda ve 40 metre geniliinde yrnebilir bir yol aar. cinsiyle nldr.

Gwangju Ulusal Mzesi, Sinan aklarndaki denizde yediyz yl nce

Jindo Adas, adaya zg, Ulusal Ant 53 olarak listelere gemi Jindo kpek

Jindo Adasnn gizemli suyolu festivali, Mart veya Nisan aynda denizin ayrlarak; bir saat kadar deniz yolunun ortaya knn izlenebildii bir festival olmas hasebinden, her sene bir milyondan fazla yurt iinden ve yurt dndan gelen turistlerce ziyaret edilmektedir. <www.miraclesea.jindo.go.kr>

Her yl Maysta gerekletirilen Boseong ay Festivalinde; yeil ay, mzik ve aelya iekleri elik ederler. <www.dahyang.boseong.go.kr>

146

147

Jeonju Bibimbap
Jeonju Bibimbap; doranm i dana eti, fasulye filizleri, spanak, ta papatya, ereltiotu, in aniei kk, su teresi, i yumurta ve shiitake mantarlarnn altnda servis edilen lk pilavdr. Malzemeler gochujang (ac biber ve soya faslyesi salas) ile kartrlr. Bu popler yemek, Jeolla-do Blgesinin mutfan, ahane tat ve renklerle temsil eder.

General Kim Yu-sinin mezar; ve Budac kalntlar, pagodalar ve tapnak kalntlaryla dolu olan Namsan Da. Gyeongju Ulusal Mzesinde Gyeongju ve evresinden elde edilen deerli tarihsel kalntlar bulunur.

uzaklktaki Bomun Gl Tatil Ky, bir ok birinci snf oteli ve eitli elence tesisleri ile nemli bir turist blgesidir. Haeinsa Tapna, 13. yzylda tahtalara oyulan Tripitaka Koreanann oyulduu 80,000 tahta kalbn bulunduu yer olmakla n kazanmtr. Bu tahta kalplar, Budac elyazmalarnn Dou Asyadaki en eksiksiz derlenen rnekleridir.

Kentin dou kylarnda bulunan ve kent merkezinden 6 kilometre

Gneydou Blgesi
Gyeongsangbuk-do ile Gyeongsangnam-doyu kapsayan, Korenin gneydou blgesi, eitli kltrel varlklar ve tarihsel blgeleriyle turistlerin en ok tercih ettii blgedir. Hallyeosudo Kanal, Jirisan ve Gayasan Dalar 57-M.S 935) eski bakenti olan Gyeongju, bir ak hava mzesidir. Kentin yazlar ve kale ykntlar bulunur ve bir ok deerli eski eya karlmtr.

Ulsanda bulunur. Pohang, POSCO elik irketinin, Ulsan ise Korenin bata gelen holdinglerinden Hyundainin sanayi merkezidir. Busan, Korenin bata gelen liman ve ikinci byk ehridir. Korenin

Tarihsel Gyeongju kenti yaknlarnda, gelien sanayi kentleri Pohang ile

blgedeki ok dikkat eken doal turizm kaynaklardr. Silla Krallnn (M. her yannda krallk trbeleri, eski talarla ina edilmi tapnaklar, Budac ta Gyeongjunun paha biilmez hazinelerinden ikisi Bulguksa Tapna

en nl pazarlarndan biri olan Jagalchi Balk Pazar, balk teknelerinin

alarn boalttklar iskelenin yaknlarndadr. Sabah erken saatlerde gnlk elencedir.

balklar almak iin alclarn grltl pazarl, turistler iin ilgi ekici bir

ve Seokguram Maarasdr. Her ikisi de 8. yzylda yaplm, sekin Budist sanatnn ok beenilen rnekleridir ve 1995 ylnda UNESCOnun Dnya Miras Listesine girmilerdir. Baka nemli tarihsel blgeler arasnda unlar bulunur: Dumuli Park, Oreung (Be Trbeler), Cheomseongdae (gzlemevi),

Seokguram Maaras antresindeki duvarlar ssleyen koruyucu tanrlar birlii kabartmas

Seokatap, katl Seokatap Pagodasnn iki temeli vardr ve geleneksel Kore stilindedir.

148

149

Gwangan Kprs, Busan Haeundae-guda bir asma kprdr. 7.42 km uzunluundaki bu yap, Korenin ilk iki katl deniz kprsdr.

Andongdaki Hahoe Ky-Hahoe Ky, Pungsan Ryu ailesi soyunun kydr ve Kore yaam tarzn korur. Hahoe, Temmuz 2010da Dnya Miras Listesine girmitir. (sol) ngiltere Kraliesi II. Elizabet, 1999da Hahoe Kyn ziyaret ederken. (sa)

gelenein hazinelerinden biridir. Andong yaknlarndaki bir ky olan Hahoe, zgn geleneksel maskeleri ve maskeli tiyatrosu Hahoe-talchum ile nldr. Zamannn en nl bilginlerinden biri olan Yi Hwang tarafndan 16. yzylda kurulan Dosanseowon (Konfys bir akademi) de buradadr. 2006 ylnda apta uluslararas tur ve dinlenme kompleksleri almtr. bat ve kuzey blgelerinde, modern dinlenme ve elence tesisleri ieren, geni

Andong, eski Korenin yaayan son kalntlarndan ve Konfys

Adasnda yar tropikal bir iklim vardr. Buras, ayn zamanda, 2000 farkl canl trnn doal yaama alandr. Bata gelen da olan 1950 metre

Anakaradan farkl bitkileriyle ve farkl doa grntsyle, Jejudo

yksekliindeki Hallasan Da, doruunda geni bir az bulunan snm bir yanardadr. Yzyllar nce bu yanardadan akan lavlar birok tnellere, kulelere ve abuk souyan bazaltn garip grntlerine yol amtr. Popler

tesislerinin dnda Jeju Elileri ve Doal Tarih Mzesi, Jungmun Tesisi, Cheonjiyeon elalesi ve Jeju Dler Bahesi ve Olle Patikas turistler tarafndan en ok ziyaret edilen yerlerdir. Jejudo Adas, ziyaretilerine, duvarlar lava kayalarndan bambu

Jejudo Adas Gney Ky Blgeleri

Seul, Busan ve Daegudan hava yoluyla bir saat yolculuk yaparak ziyaretiler, Koredeki en az yozlam doaya sahip olan Jeju-do Adasna, yani Korenin tek ada blgesine ularlar.

atl evler gibi adaya zg halk kltr rneklerini grme olana sunar. eliakl ve scak davranlaryla tannan ada halknn yaama biimini de tantr.

manzaras, kumlu plajlar, alayanlar ve yry yollaryla Kk Hawaii olarak bilinen ada, dnyann en ok turist arlayan yerlerinden biridir ve buraya her yl yedi milyonun zerinde turist gelir.

Ada, Korenin en popler balay yeridir. Yanardalar, resim gibi tropik

Bunlar, adann gl rzgarlarn estii doal evresini yanstmann yannda,

evreler. Honam ve Namhae otoyollarnn 1973te tamamlanmasyla bu resim

Anakaraya yakn 3,000den fazla ada gney ve bat sahil eridini

150

151

Geleneksel arlar
Geleneksel arlar, ziyaretilerin Korenin geleneksel alveri kltrn yaayabilecekleri yerlerdir. Bu arlarda, sadece tek katl dkkanlar ve zeri birok ilgin rnle dolu kk el arabalar bulunur. Bu geleneksel arlardan birinde alveri yaplrken rahat bir tempoda olunmas, sokak arabalarnda edilir. Ayrca bu arlarda dviz ve kredi kart kabul edilmediinden Kore
Krater gl bulunan Hallasan Da, Jeju-do Adasnn ortasnda bulunur

satlan attrmalklardan yenilmesi ve kltrn zmsenmesi tavsiye Wonu tanmas uygun olacaktr. Seulun en popler arlar Gyeongdong, Gwangjang ve Namdaemundur.

gzelliindeki ky otoyollarnda yolculuk daha da kolaylamtr. Jinhae, Tongyeong, Jinju ve Namhae evresindeki alanlar zellikle tavsiye edilen kk girintileriyle dzensiz bir izgi oluturur ve aklarnda bykl kkl adalar vardr. blgelerdir. Kore Yarmadasnn, ykseklii ok az olan gney kys koylar,

Alveri Merkezleri
Kore alveri merkezlerinde genellikle her mevsim indirimler olmaktadr. ounlukla her bir alveri merkezinin Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarnda iki haftalk indirim dnemleri vardr. nternet zerinden indirim

duyuru ve detaylar kontrol edilebilir. Ayn zamanda Kore Seyahat

Alveri

Gney Kore, her trl alveriin ok uygun fiyatlarla yapld bir yer

olduu iin alveriiler cenneti olarak n kazanmaktadr. Turistler Seulde ve lkenin her yanndaki belli bal kentlerde yzlerce alveri yerinden alabilirler. ve alveri arlarndan birok gereksinimlerini ve hediyelik eyalarn En sevilen alveri eleri arasnda mcevher, ginseng, krk, ipek,

antika kutular, seramik paralar, vernikli aa oyma ve tun ileme eyalar, nak ilemeler ve daha bir ok Koreye zg rnler bulunur.

Toptan Giyim arlar (Giyim Alveri Merkezleri)

Korede giyim alverii sz konusu olduunda, giyim toptanclarnn youn olarak bulunduu Dongdaemun, Korenin nc alveri merkezi haline gelir. ve moday takip eden birok gece alveriisini cezbeder. Modern tesislerde yer alan binlerce kk maaza gn aarana kadar aktr
Geleneksel Pazarlar Buralarda, indirimli byk maazalara nazaran uygun fiyatlarda rnler satn alnabilmekte olup; ademiyeti aan ortamn tad karlabilir.

152

153

Telefonu (KTO) (+82-2) 1330 aranarak indirim dnemlerinin kesin tarihleri renilebilir.

Myeong-dong
Myeong-dongda her trden eya satan byk alveri merkezleri, kk dkkanlar , hatta sokak satclar bile bulunur. Sabahtan akama kadar heyecanlarla dolu bir lunapark gibidir.

Byk ndirim Marketleri

Bu marketler, Koredeki alveri merkezleriyle benzer eitlerde rnleri indirimli fiyatlarla sunarlar. Tek fark bu marketlerin lks giyim markalar Homeplus (nceden Homever), Lotte Mart ve Kims Clubtr. bulundurmamalardr. Koredeki baz byk indirim marketleri E-Mart,

konusunda olduka geni seenekler sunar. Myeong-dong herhangi bir alveri blgesi olmamasna ramen ziyaretiler bir dakika bile sklmazlar. Buras phesiz alveri ihtiyalarnn hepsini tatmin etmeye yetecektir. (Seul Metrosu 2. hat)

Ayn zamanda yiyecek satan yerler, irin kafeteryalar ve sinemalar

* Myeong-dong stasyonu (Seul Metrosu 4. hat), Euljiro 1-ga stasyonu

Itaewon
Bir alveri semti olan taewonun kkleri 1960lara dayanr. Korede ikamet eden yabanclar iin bir alveri merkezi olan taewon zamanla herkesin srekli urad bir yer haline gelmitir. Itaewon, zellikle, buray yeni ve farkl rnler bulmak iin ziyaret eden Koreli moda tutkunlar tarafndan sevilir. Burada bulunan antika dkkanlar da gzden karlmamaldr.

Dongdaemun ve Namdaemun arlar

Dongdaemun ve Namdaemun arlar genellikle Seuln en kalabalk alanlardr. arlar, hem ziyaretiler hem de iyi pazarlk arayan yerli halkla dolar, burada giyimden suni ime kadar her ey bulunabilir.

Myeongdong, Seuln merkezinde olan bir al-veri mekandr. Burada, en son modal markalar nl markalar satn alnabilir. Myeongdong, yabanc turistlerin ilgi gsterdikleri mekanlardan birisidir.

nsa-dong, geleneksel kltr temsil eden bir mahalle olmasndan her zaman yabanclarla dopdoludur. Burada; galeriler, geleneksel el sanat rnlerinin satld dkkanlar, geleneksel ay evleri, restoranlar vb bulunmaktadr.

154

155

Alverite geirilen uzun bir gnden sonra dar sokaklarda sralanm yemek arabalarndan gelen mis gibi kokular ziyaretileri daha da acktrr. (Seul Metrosu 2, 4 ve 5. hat) * Dongdaemun ars: Dongdaemun Tarih&Kltr Park stasyonu *N  amdaemun ars: City Hall stasyonu (Seul Metrosu 1 ve 2. hat), Hoehyeon stasyonu (Seul Metrosu 4. hat)

Ewha Bayan niv., Hongik niv., Apgujeong-dong

Koredeki moda akmlarn belirleyenler sadece kkl tasarmclar deildir, ayn zamanda gen ve gz ileride olan sanatlar da bugnk modaya katkda bulunurlar. Ewha Bayan niversitesi, Hongik niversitesi ve Apgujeong blgelerinde gen tasarmclar sokakta arabalar zerinde kreasyonlarn satarken grlebilirler. Bu iddial giriimciler Korenin caddelerine hayat ve canllk katarlar ve Kore moda endstrisinde deiiklik yaratrlar.

Insa-dong
Insa-dong, geleneksel Korenin hissedilip yaanlaca bir yerdir. Sokaklar, Korenin benzersiz kltrnn rnei olan eitli sanat eserleri, geleneksel birok hediyelik eya dkkan bulunur.

* Ewha Bayan niversitesi stasyonu (Seul Metrosu 2. hat), Hongik k)

niversitesi (Seul Metrosu 2. hat), Apgujeong (Seul Metrosu 3. hat, 2.

ay evleri ve lokantalarla doludur. Ayn zamanda geleneksel eyalarn satld Jonggak syasyonu (Seul Metrosu 1. hat), Anguk stasyonu (Seul

Daha fazla bilgi iin

Seul Global Merkezi: 82-2-1688-0120 <global.seoul.go.kr> Seul Ekspres Otobs Terminali: 82-2-535-4151 Kore Demiryollar Bilgi Merkezi: 82-1544-7788 Incheon Uluslararas Havaliman: 82-1577-2600 Kore ehir Hava Terminali: 82-2-551-0077-8 Kore Havayollar: 82-1588-2001 Asiana Havayollar: 82-1588-8000, 82-2-2669-8000 Turist ikayet Merkezi: 82-2-735-0101

Metrosu 3. hat), Jongno 3 (sam)-ga stasyonu (Seul Metrosu 1, 3 ve 5. hat)

http://www.visitkorea.or.kr
Bu byk site, Kore Turizm Organizasyonu tarafndan iletilir ve oniki dilde bilgi sunar. Ziyaretilere bir aamalk hizmet ve yerel turizm, kltr, alveri, festivaller ve etkinlikler, rezervasyonlar sunmaktadr.

Hongdae Serbest Pazar, sadece el ilerinin alnp satld bir pazardr.

156

157

Bir Bakta Turizm

Kore Festivalleri
Kltr, Spor ve Turizm Bakanl, Kore genelinde kutlanan binlerce festivalden en sekin olanlarn, poplerliine ve esiz deneyimlerine dayanarak final listesine almtr. Koredeki imza sahibi festivaller listesinin en stnde Jinju Namgang Fener Festivali ve Gangjin Seladon Seramik Festivali vardr.

Chungcheongnam-do Blgesi 1.  Cheonan Heungtaryeong Dans Festivali  Tarih: 28 Eyll 3 Ekim, 2011 Yer: Cheonan Samgeori Ana Sahnesi, Arario Meydan, Cheonan 2.  Geumsan nsam Festivali (Geumsan Ginseng Festivali) Tarih: 3 12 Eyll, 2011 Yer: Geumsan Ginseng ve Otlar Soka ve Ginseng Sergi Meydan Gangwon-do Blgesi 3.  Hwacheon Sancheoneo (Alabalk) Buz Festivali Hwacheon Sancheoneo (Alabalk) Buz Festivali, 2006dan beri her yl bir milyondan fazla ziyaretiyi eken farkl bir k dnemi festivalidir. Festivalin ana etkinlikleri arasnda buz futbolu, buzda balk tutma, yemle balk avlama, kar heykelcilii, kzakla kayma, yaratc kzak yapma yarmas, buz trenleri, alabalk eklinde fenerleri sokaa asma vardr. Tarih: 15 30 Ocak, 2011 Yer: Hwacheon, Hwacheon Nehri Kys 4.  Chuncheon Uluslararas Pandomim Festivali Tarih: 22 29 Mays, 2011 Yer: Chuncheon 5. Yangyang am Aac Mantar Festivali Yangyang Korenin temsili am aac mantarlarnn bulunduu dalk bir yerdir. Festival sresinde mantar uzmanlar ziyaretilerle beraber, am aac mantarnn toplanmasna yardmc olurlar. Yangyangdaki kal sresince am aac ormanlarnn tertemiz havasnn ve muhteem doann tad karlabilir. Tarih: 29 Eyll 3 Ekim, 2011 Yer: Namdaecheon Nehir kys ve Yangyang Pazar

Gyeongsangnam-do Blgesi 6. Hadong Kltrel Yabani ay Festivali Tarih: 4 8 Mays, 2011 Yer: Hwagae-myeon ay Tarlas ve Hadong ay Kltr Merkezi 7. Jinju Namgang Fener Festivali Jnju Namgangdaki fener yzdrme oyunu, 1592deki Japon istilas dnemlerinden kalmadr. Ziyaretiler; dilek feneri takma, dnya geleneksel fener sergisi, fiek oyunlar vb. etkinliklerin tadn karabilirler. Tarih: 1 - 12 Ekim, 2011 Yer: Namgang Nehir kys, Jinju Jeollabuk-do Blgesi 8. Gimje Ufuk Festivali Tarih: 29 Eyll 3 Ekim, 2011 Yer: Byeokgolje Gwangjang (Plaza), Gimje Jeollanam-do Blgesi 9. Hampyeong Kelebek Festivali Tarih: 29 Nisan 10 Mays, 2011 Yer: Hampyeong Cheonsubyeon Park 10. Gangjin Seladon Festivali Denize yakn bir yerde yer alan Gangjin; iklimi, arazisi ve doal kaynaklar mlek yapmna uygun olduundan seladon kltrnn memleketi olarak yer almtr. 500 yllk tarihiyle vnen seladon kltr, Goryo dneminden itibaren yapla gelmitir. Gangjin Seladon Festivali, Goryo seladonu ve seladon kynnn tantmn yapmak adna 1996dan itibaren balatlmtr. Tarih: 30 Temmuz 7 Austos, 2011 Yer: Goryeo Seladon Doyoji Blgesi

3 4 5

2 1 2

3 9 10

8 6

Kore festivalleriyle ilgili daha fazla bilgi iin www.visitkorea.or.kr

10

158

159

6
Kore ve Tabiat

Genel Bilgiler Corafya Halk Hkmet Ekomomi Ulusal Sembol Iklim ve hava Topografya Sahiller Yeil Nehirler Projesi Sulak Alanlarn Korunmas ile lgili, Ramsar Anlamas

160

Sulak Alanlarn korunmas ile ilgili olarak Ramsar Anlamas

161

6
Kore ve Tabiat

Halk

Nfus: 48.87 milyon (Gney Kore, 2010) Ya Ortalamas: 38 ya (2010)

*kamet eden yabanclar (Ksa sreli ziyaretciler dahil): 1.2 milyon alan Nfus: 24.5 milyon (2010) Nfus Art Deeri: %0.26 (2010) Ortalama mr: Erkeklerde 77 ya, kadnlarda 83.8ya (2009)

Din: 2005 nfus saymna gore nfusun yars aktif olarak bir dinin

Genel Bilgiler

lke Ad: Kore Cumhuriyeti (Gney Kore) Bakent: Seul (10.4 milyon) (2010) Ulusal Bayrak: Taegeukg Ulusal iek: Aahatmi

uygulaycsdr. Bu gruplar arasnda 10,726,463 Budist, 8,616,438 Protestan ve 5,146,147 Katolik olmak zere egemen din vardr.

Hkmet

Para Birimi: Won (USD 1 = 1,156.3 won) (2010) Dil: Korece (Yaz dizgesi: Hangeul)

Politik Sistem: Be yllk dnem iin halk oyuyla seilen cumhurbakanl ulusal meclis) ve yarg. Seme Hakk : 19 ya

demokrasi. Ynetim iindeki g dalm: parlamento (tek blmden oluan Cumhurbakan: Lee Myung-bak (2008den beri) Seimler: Cumhurbakanl_Her 5 ylda bir Millet vekillii_Her 4 ylda bir Yerel Yonetim_Her 4 ylda bir

Corafya

Konum: Stratejik olarak, Kuzeydou Asyann kesime noktasnda Japonya, Rusyann uzakdou ksm ve in arasnda yer alr. Alan: Kore Yarmadas: 223,343 km Gney Kore: 100,210 km

En Yksek Dalar: Baekdusan Da 2,744 m, Hallasan Da 1,950 m km, Dumangang Nehri 521 km, Hangang Nehri 481.7 km Balca ehirler: Seul (10.4 milyon), Busan (3.6 milyon), Gwangju (1.4 milyon), Ulsan (1.1 milyon) (2010)

En Uzun Akarsular: Amnokgang Nehri 790 km, Nakdonggang Nehri 521.5

Ekonomi

Gayri Safi Yurtii Hasla: 1,014 milyar USD (2010)

Kii Bana Den Gayri Safi Milli Gelir: 20,759 USD (2010) Gayri Safi Yurtii Hasla Byme Oran: %6.2 (2010) Yabanc Dviz Rezervi: 291.5 milyar USD (2010) hracat: 441.5 milyar USD (2010) thalat: 400.6 milyar USD (2010)

Incheon (2.7 milyon), Daegu (2.5 milyon), Daejeon (1.5 milyon), klim: Ilman iklim yapsyla drt belirgin mevsime sahiptir.

Ana Endstriyel rnler: Yar iletkenler, otomobil, gemi, tketici maddeler.

elektronikleri, mobil telekomnikasyon ekipmanlar, elik ve kimyasal

162

163

Ulusal Sembol
Ulusal Bayrak
Kore Ulusal Bayrann ad Taegeukgdir. Dizayn Asya felsefesindeki yin stteki krmz blm yangn ileriye ynelik evrensel glerini, alttaki mavi kresel sonsuzluu tanmlayan devaml hareketlilik, denge ve armoni anlayn ve yang simgeler. Bayran ortasndaki ember iki eit paraya ayrlmtr. blm yinin cevap niteliinde olan evrensel glerini simgeler. Bu iki g
Hangeul, Koreye neredeyse %100lk okuma orann yakalamasnda yardmc olmutur. Bu sistematik alfabe ayn zamanda lkeye bilgisayar anda da stnlk salamtr.

drt evrensel elementten birini simgeler; gkyz, yeryz, ate ve su.

temsil eder. ember drt kedeki l izgilerle evrilidir. Herbir l izgi

Kore Alfabesi
Hangeulda on sesli ondrt sessiz harf bulunur. Sessizler
g, k n d, t r, l m b, p s ng j ch k t p h

Sesliler
Ulusal Bayrak, Taegeukg Ulusal iek, Aahatmi

ya

eo yeo

yo

yu

eu

Dil
Koreliler ayn dili konuur ve yazarlar. Bu, Korede gl bir ulusal kimliin gelimesinde nemli bir etken olmutur. Korecenin, Seul ve merkezi evrelerde kullanlan standart Korece de iinde olmak zere, deiik iveleri Jeju Adas ivesidir.

Sesli harfe bal olarak, Hangeuldaki heceler ya soldan saa doru () ya da yukardan aaya doru () yazlr. Bunlarn altna bir ya da iki sessiz daha gelebilir (, ) rnek)

vardr. Blgesel iveler arasnda en belirgin olan gney ky blgesindeki Hangeul, on sesli ile ondrt sessizden oluur. Bunlar kendi aralarnda
Useful Korean Phrases

birleerek ok sayda hece grubu olutururlar. Yaln ama ayn zamanda sistematik ve kapsaml olan Kore alfabesi, dnyadaki yaz sistemlerinin en
an nyong ha se yo

(Naslsnz?)

bilimsellerinden biri olarak kabul edilir. Hangeul renmek ve yazmak ok kolaydr; bu durumun Korenin yksek okur yazarlk oranna ve ileri kitap basma sanayisine byk katks olmutur.
gam sa ham ni da

164

165

klim ve Hava

Kore 38-33 derece Kuzey enlemleriyle; 126-132 derece Dou boylamlarnda yer alr. Korenin iklimi ktasal bir iklim olarak, klar ok souk ve kurak yazlar ok scak ve nemlidir. Kn Sibirya ve Moolistan platolarndan esen,

Topografya

Kore Dou Denizini geer, Japonya ile Sar Denizi araya alarak; in ile kar karya gelmektedir. Kuzeye doru DMZnin ald yerde Kuzey Kore yer almaktadr.

batl rzgarlarn etkisini almasnn aksine; yazn Pasifik Okyanusundan esen drt mevsim belirgindir; fakat lkbahar ile Sonbaharn ksalma eilimleri vardr. lkbahar Nisann balarndan itibaren balar Maysa kadar srer. ya sezonu, Haziran sonlarndan itibaren; Temmuz ortalarna kadar devam

nemli-scak rzgarlar yznden genelde okyanus iklimi gze arpar. Korede

Da Dizisi; Dou Denizini takip eder, Dou Denizi tarafna doru yaln doru kademeli ykseklikler oluturarak, byk nehirler bu blgeye kavisli ovalar yaylmaktadr. Korenin en yksek dalar genelde, Taebaeksan

Kore Yarmadasnn omurga kemii olarak adlandrlan, Taebaeksan

bir ykseklikte olmasna karlk, Bat Yakas ile Gney Yakas taraflarna akarlar. Bu nehirlerin orta ve kk akntl blgelerinde, nispeten geni Da Dizisinde bulunurlar. Bunlardan en mehur ve gzel olan, Seoraksan

Scak ve nemli yaz Haziranda balayarak, 4 aylk bir srede devam eder. Yaz eder. Yaz, Eylln sonlarnda biter; temiz Sonbahar havas Ekime kadar souk k girer; ubat sonuna kadar sre gider.

srer. Kasmdan itibaren havalar sour; Aralktan itibaren ise, ar derecede

Dadr. Taebaeksan Da Dizisinin bir kolu, Gney Kuzey ynnde yer alan Jirisan Dana kadar srer. Bu Sobaeksan Da Dizisidir. Gney Koredeki

Bonghwasan Danda ilkbahar (stte) Seoraksan Danda yaz (altta)

Gayasan Danda sonbahar (stte) Jirisan Danda k (altta)

166

167

Seulde Aylk Ortalama Scaklk ve Ya

24. 9 21.9 17.4 12.1 5. 2 -2.5 21.6 -0.3 23. 6 45. 8 77. 0 102.2 49. 3 53.0 133. 3 137. 6 0. 2 24. 9 327. 9 25. 4 348. 0 20. 8 14.4 6. 9

Kaynak: Kore Meteoroloji daresi <www.kma.go.kr>

en yksek da, Jeju Adas merkezinde bulunan, snm bir yanarda olan Halla Dadr. Gney Korenin temsili nehirleri olarak; Hangang Nehri, Gmgang

Nehri, Youngsangang Nehri, Seomjingang Nehri ve Nagdonggang Nehirleri nazaran 1.4 kat fazladr; fakat kii bana ya miktar ise, tm dnya

vardr. Korenin yllk ya miktar, 1,245mm ile tm dnya ortalamasna ortalamasnn 8/1ine anca ular. Korede su kaynaklar idaresinin yaplmas kolay deildir. Yllk ya miktarnn %60dan fazlas sel ya da ar yalardan tr akp gider ve kurak dnemlerde nehirlerin kurumasndan byledir. Daha da kts; nfus art, ekonomik kalknma, yaam tarzlarndaki deiimler vb.den tr suya rabet, dikkate deer llerde artmaktadr.

Kore Yarmadas

Sahiller

Ekstremum Noktas En Kuzey En Gney En Dou En Bat

Yerler Pungseo-ri, Hamgyeongbuk-do Blgesi Marado Adas, Jeju zerk Blgesi Dokdo Adas, Gyeongsangbuk-do Blgesi Bidanseom Adas, Pyeonganbuk-do Blgesi

Koordinatlar 430042N 330643N 1315222E 1241051E

Kore bir yarmada lkesidir. Batsna doru Sar Deniz, Dousuna

doru Dou Denizi ve Gneyine doru Gney Denizi vardr. Korenin en byk adas olan, Gney tarafnda Dou in Denizi vardr. Bat ve Gney sahillerinin eritleri byk olduundan, gelgit menzilleri arasndaki

Kaynak: Ulusal Corafi Enformasyon Enstits

168

169

blgedir. Yllk ya miktarnn takriben %70i Hazirandan itibaren Eylle kadar tedarik olunur. Burada %42si buharlamadan tr kaybolur; %31i denize akar gider. lke arazisinin %70i dalk blge olduundan, nehirlerin ykseklii tamamen derek yamur sular hzl bir ekilde denize dklr gider. Yine nehirlerin su miktarndaki deiimler ok ciddi olduundan, yazn gelir.

sel yaygndr ve kurak sezonlarda su yetersizlik fenomeni sk sk meydana Su yetersizlik indeksi (WPI)ne gre Kore, 29 OECD lkesi arasnda;

20. srada bulunur ve kii ba tatl su tedarik oran ise; tm dnyadaki

153 lke arasnda 129 srada kalmtr. Bu ise yeterli su kaynaklarnn bulunmasndaki zorunluluun aciliyetini gstermektedir. Bu sebeple 2008de 4 byk nehrin yaatlmas kampanyalar balatlmtr.
Geoje-si Gyeongsangnam-do Blgesi; Hallyeohaesang Ulusal Parkn ierir. Korenin ilk deniz parkdr. Ulusal bir park olarak, 1968de dizayn edilmitir. Topra; ok sayda ada, deniz tarafndan oluturlmu gzel manzaralar sayesinde, her yl 1 milyondan fazla ziyaretiyi kendine ekmektedir.

evreleyen ekolojik sistemin restoresi, orta-kk lekli barajlar ve su ele almaktadr. 2012ye kadar toplam 14 trilyon wona mal olaca ve bu i

4 byk nehrin yaatlmas projesi; su setlerinin gelitirilmesi, dereleri

deposu inaatlar, bisiklet yol kurulumlar, kanal inaatlar vbni hedef olarak sayesinde; yllk 1.3 trilyon litre suyun gvence altna alabilinecei eklinde hesaplanmaktadr. Sanayilemeden tr kirlenen nehir diplerinin ekskavatr tarama vastasyla; nehirlerin ekolojik dengelerinin tekrar yaatlmas hesaplanmaktadr. Yine 929 kmye ulaan ekolojik nehirler, 35 adet sulak

farklar byktr; nispeten dz yzey ekillerinden tr med-cezir blgesi ar derecede byktr. Bu tarz blgelerdeki adalar ok olduundan, oklu Adalar Denizi diye adlandrlr. Aksine, Dou sahil eritleri pek

olmadndan; su derinlii yksek ve med-cezir fark azdr. Sahil eritlerine gre, kum tepeleri ve glckler vardr; uzak Dou Denizinde snm yanarda adas olarak meydana gelen, Ulleungdo Adas ve Dokdo Adas vardr.

arazi park ve 24 adet balk yolunu kontrol altna alarak nehirlerin canl yaps ile ekolojik sistemini koruyup-destekleyen canl eitliliini gelitirme plan vardr. UN evre Planlama (UNEP) 4 byk nehri yaatma projesiyle ekolojik sistemini yenilemeye alan Korenin bu deneyimi muhteem denecek kadar iyidir eklinde ifade etmitir. klim deiikliklerinden tr kuraklk ve sel ok yaygn olunca; UNEP, ek su idare politikas gereklidir blge ekonomisinin canlanmasna katkda bulunacan hesaplamaktadr.

Yesil Nehrirler Projesi

4 byk nehir blgesi Han Nehri, Gm Nehri, Nakdong Nehri, Youngsan

Nehri Korenin merkezini oluturur ve toplam lke toprann %63.7sine karlk gelir. Ayrca toplam nfusun %62.0 n, GNPnin %67sini, toplam tarm arazisinin %53.7sini, potansiyel su kaynaklarnn %62.2sini idare eden

eklinde belirtmitir. UNEP, bu projenin su yetersizlik problemini zerek,

170

171

Sulak Alanlarn Korunmas ile lgili, Ramsar Anlamas

Sunchenman Krfezi
21. Yzyl evre adr. Tm dnyann evre katliamna kar durduu ve bunun zerinde mutabk kalan tm insanlar; evre ve ekolojiye daha fazla ilgi duymular ve bu nedenle srdrlebilir gelitirme denen konu gn getike daha da nemli bir hal almaktadr. Kore evre korumasna konsantre olmakta olan bir lkedir. Aslnda evre koruma lke kalknmasnda en nemli ksmdr. Boseong, Goheung, Yeosu, Suncheona bitiik olan Suncheonman; Sobaeksan Da Dizisinden ayrlarak Goheung Yarmadas ile Yeosu Yarmadasna uzanan, ucu eridindeki geli-gidiler ok kuvvetlidir. Krfezin toplam uzunluu 58.7 km olup; batarak meydana gelmi bir krfezdir. Cep eklinde oluan Suncheon Krfezinin sahil ap Kuzey-Gney 30 km, Dou-Bat 22 kmdir. Krfez az, Gneydou tarafna

doru alr; irili ufakl bir ok adalarla bloke edilmektedir. Suncheon Krfezi ilerine doru Isacheon, Okcheoncheon, Dongcheon, Beolgyocheon, Yeonhwacheon,ve okyanus tipli iklim zellii gsterir. Suncheonman Krfezi, sadece gzel manzaras Seonggicheon vb. dereleri ierir. Yllk ya miktar, 1,308 mm ile nispeten oktur; ile vnmez; Korenin byk apl sahil sulak arazileri arasnda, kusursuz bir ekilde korunmakta olan tek sulak arazidir. Nehir tatl suyu ile deniz suyunun bulutuu bu noktada, eitli hayvan ve nebatat bulunmaktadr. Balkl turnalar, Akbalkllar,

Upo Sulak Arazisi

Gyeongsangnam-do Blgesi Changnyeong-gunda yer alan Upo sulak arazisi,

Korenin en byk rmakl sulak arazisidir. Toplam yzlm 2.3 km olup, evre belirledii ve korumaya ald; Dikenli Lotuslar da dahil olmak zere, toplam 340

uzunluu 7.5 kmdir. Upo sulak arazisinde devlet, nesli tkenmekte olan cinslerden eit bitki, 62 eit ku cinsi, 28 eit balk cinsine burada ev sahiplii yapmaktadr. Upo sulak arazisi, uluslararas deeri olan sulak arazi (tarm arazisi) olarak onay almtr. 02. 03. 1998de Ramsar sulak arazisi olarak, kaytlara gemitir.

Tatlsu rdekleri, Kara bal martlar vb. Dahil olmak zere; yaklak 200 eit ku cinsi burada k geirir. Sucheonman uluslararas apta nemli bir sulak arazi olarak onaylanm ve 01. 2006da Ramsar sulak arazisi olarak kayda gemitir.

Upo Sulak Arazisi, 1998de Ramsar sulak arazisi olarak kayda geen, Upo sulak blgesi; Korenin en byk rmakl sulak arazisidir.

172

Sunchenman Krfezi, 2006da Ramsar sulak arazisi olarak kayda geirilen Suncheonmann ekosistemi iyi korunmakta olup; tm dnyada az bulunan trlere giren kular, burada k geirirler.

173

7
Tarih

Gojoseon Krallk ve Gaya Birleik Silla ve Balhae Goryeo Joseon Japon gali ve Korenin Bamszlk Hareketi Kore Cumhuriyetinin Kuruluu Bir Bakta Tarih

Aahatmi ve arka fonda Kore Yarmadas ekli verilmi bir ada. (Sonam Mal, Yongwol, Gangwon-do Blgesi)

7
Tarih

daha sonra bu kabileleri birletirerek Gojoseonu kurdu (M. 2333). Kurulu zamanda, Korelilere skntl zamanlarnda azimle devam etme gcn salayan gururun kaynadr.

tarihi, Kore tarihinin ne kadar eskiye dayandn gsterir. Bu miras ayn

Krallk ve Gaya

Eski a Koresi, kabile topluluklarnn birlemesiyle meydana gelen kentdevletlerinden olumutur. Bu kent-devletleri zamanla aralarnda birleerek

Gojoseon

nsanlar Kore Yarmadas ve evre blgelerinde 700,000 yl nce yaamaya baladlar. Neolitik a 8,000 yl nce balar. O dneme ait eski eserler Kore Yarmadasnn her tarafnda zellikle de ky blgelerinde ve byk akarsu kenarlarnda bulunmaktadr. Tun Devri, gnmz Moolistannda ve Kore Yarmadasnda M.

Krallk ve Gaya (5. yzyl)

1500-2000 yllar arasnda balar. Bu uygarlk ekillenirken, Manuryann Bu kabileler liderler tarafndan ynetiliyordu. Korelilerin kurucusu Tangun
Kore Yarmadasnda Tarih ncesi Dnem
Paleolitik a Neolitik a Bakr a

Liaoning Blgesi ve Korenin kuzeybatsnda saysz kabileler ortaya kt.

Goguryeo

Dnem Aletler Ekonomik Faaliyetler Yaam Alan Toplum Eski eserler

700,000 yl nce Cilal ta eyalar, yaplm aletler Avclk, toplayclk gebelik Maara ve barakalar

M. 8000 Cilal ta eyalar, anak, mlek Tarm, hayvanclk yerleik hayat Snaklar

M. 1000 Tun zel Mlkiyet Zemin seviyesinde evler

Sar Deniz

Pyongyang

Dou Deniz

Usan Dokdo Ungjin (Gongju) Sabi (Buyeo) Baekje Silla Gaya Geumseong (Gyeongju)

Grup halinde ve eitliki Kabile halinde ve eitliki Snfsal yap, zel toplum toplum mlkiyet geerlilii Jumok dokgi (el baltas), Bitsalmuni togi (izgi Minmuni togi (desensiz geulkkae (kenar kazyc) desenli mlek), toprak kap), bipahyong bbyeobanl (kemik ine) donggm (mandolin ekilli bakr kl)

Tamna

176

177

karmak siyasal yaplar olan kabile birlikleri kurmulardr. Bu birlikler daha sonra krallk halini alr. Kabile birlikleri arasnda, ilk olarak, Amnokgang dnmtr. Nehri (Yalu) ortalarnda bulunan Goguryeo (M. 37- M.S 668) kralla Byk Kral Gwanggaeto (391-413) ve Kral Jangsu (413-491)nun

zellikli ve zgn gen aristokrat savalarn belirgin olduu bir snflamay ieren, gelimi Budist dzeni zerine kurulmutu. Gaya (42-562), Nakdonggang Nehrinden gelen birka kabilenin

birliiyle ekillenmitir 6. yzyln ortalarna varncaya kadar Silla, kentdevletleri topluluu olan komu Gaya Krallklarnn hepsini denetimi altna almtr.

balatt zaferle sonulanan savalarn ardndan Goguryeo; Manurya ve Ve politik yaps donatlm bir krallk sistemi kurulmutur.

Kore Yarmadasnn byk bir parasn ieren geni topraklar igal etmitir. Baekje (M. 18 M.S 660), bugnk Seuln yaknndaki Hangang

Nehrinin gneyinde kurulmu, Goguryeoya benzer baka bir birleik merkezi devlet haline gelmitir.

Birleik Silla ve Balhae (8. yzyl)

krallktr. Kral Geunchogo (346-375)nun hkmdarl srasnda Baekje, Yarmadann gneydousunda konumlanm olan Silla (M. 57 M.S

935), krallk iinde en gsz ve en az gelimi olandr. Bununla birlikte, uygulamalara ve grlere daha akt. Silla toplumu, Hwarang ad verilen,

corafi olarak inin etkisinden uzak olduu iin, inden gelmeyen farkl
Balhae

Sanggyeong

Dou Deniz Pyongyang

Silla Sar Deniz Geumseong (Gyeongju) Zrh ve mifer Inmyeon munui wadang

Usan Dokdo

Gaya savalar tarafndan kullanlan zrh, birbirine ivilerle balanm uzun ve dikdrtgen elik plakalardan oluur.

Birleik Silla cazibesinin katld at kiremiti.

Tamna

178

179

Baekje ve 668 ylnda Goguryeoyu kontrol altna almay baard. Kore uratmasyla resmileir.

inin Tang Hanedan ile yapt ibirlii sayesinde, 660 ylnda

uzanan geni bir alan elinde bulunduruyordu. Ayrca Trklerle ve Japonlarla diplomatik ilikiler kurdu. Balhae, Khitan tarafndan ykld 926 ylna kadar varln srdrr. Arlkl olarak Goguryeo soyundan gelen Balhae asilzadelerinin ou gneye inerek ,yeni kurulmu olan Goryeo Hanedanna katlmtr.

Yarmadasnn birlemesi, 676 ylnda Sillann Tang Hanedann bozguna

Birleik Silla ve Balhae

Silla, 8. yzyln ortalarnda zenginliinin ve gcnn doruuna ulamtr. Tapnann inaas da Birleik Silla dneminde yaplmtr.

Mkemmel bir Budist lke kurulmasna giriilmitir. Grkemli Bulguksa 698de, Goguryeodan gelen mlteciler, Manuryann gney

Goryeo

Goryeo (918-1392)nun kurucu hkmdar Wang Geon, Sillann asi prensi

Gungyeye hizmet etmi bir generaldi. Songak (Kuzey Korede bulunan

merkezinde Balhae Kralln kurdular. Balhae olarak bilinen bu yeni krallk sadece Goguryeo mltecilerinden deil, ayn zamanda geni bir Mohe nfusundan da oluuyordu. Balhae, Goguryeonun ynetim yapsndan esinlenerek bir ynetim

bugnk Gaeseong) adndaki kendi kentini bakent seerek, Goguryeonun

Goryeo Hanedan (11. Yzyl)

sistemi meydana getirmitir. Ayrca gelimi kltr de Goguryeoya dayanmaktayd. Balhae, 9. yzyln ilk yarsnda gcnn doruklarndayken, kuzeyde

Amur Irmana, batda Manuryann gney merkezindeki Kaiyuana kadar

Seogyeong (Pyongyang)

Dou Deniz

Gaegyeong (Gaeseong) Namgyeong (Seoul) Sar Deniz Donggyeong (Gyeongju)

Usan Dokdo

Tamna

Goryeo dneminde onarlm gmsok hwalca (metal tanabilir basm harfleri)

180

181

kuzeydou inde kaybettii topraklar geri alma amacn ortaya koydu.

adn verdi. Goryeo Hanedanln kayp topraklarn geri kazanamam olsa

Wang Geon, krallna, bugnk Kore adnn kayna olan Goryeo

sistemi balatld. Bu snavlar o dnemdeki toplumsal deime ve dnsel etkinliin temelini oluturdu. Ama Konfyse dayanan toplum akademik bilgiye deer verirken, ticaret ve retimi ise kmsedi.

da, yarmadaya, Budist kltrnde Goryeo yeil seramiinin temsil ettii ince

zevkli bir kltr brakt . Dnemin bir baka nemli baars da, dnyanda ilk basmndan iki yzyl nce Goryeoda kefedilmesiydi . O dnemde Korenin kalifiye zanaatkrlar, btn Budist kutsal yazlarn geni tahta kalplara oyarak yazmlardr. Says 80,000den fazla olan bu tahta kalplar, Mool igalcilerinin geri

hareketli metal harflerle basm iinin 1234 ylnda, Alman Gutenbergnn ncil

Kore daha nce grlmedik bir kltr ve sanat gelimesi yaad. Kraln

Joseonun drdnc hkmdar Kral Sejongun dneminde (1418-1450),

desteiyle krallk akademisinin bilginleri Kore alfabesini yaratt. Hangeul alfabesi, o dnemde Hunmincangm halk eitmek iin en uygun sesil sistem olarak deerlendirildi.

pskrtlmesi iin Budadan yardm istemek amacyla oyulmutu. Tripikana Koreana denilen bu kalplar gnmzde tarihi Haeinsa Tananda saklanmaktadr.

Joseon Hanedan (15. yzyl)

Joseon

1392 ylnda General Yi Seong-gye Joseon adnda yeni bir hanedan kurdu. Joseonun ilk hkmdarlar, Goryeo dneminde yaygn olan Budist etkiyi azaltmak iin kralln temel felsefesi olarak Konfyslk desteklediler. Joseon hkmdarlar, lkeyi, dengeli bir siyasal sistemle ynettiler.
Pyeongan-do Pyongyang

Hamgil-do (Hamgyeong-do) Hamheung Dou Deniz

Devlet grevlisi bulmak iin kullanlacak bir devlet memuru giri snav

Hwanghae-do Gangwon-do Haeju Gyeonggi-do Sar Deniz Hanseong (Seoul) Wonju

Ulleungdo Dokdo

Chungcheong-do Gongju Gyeongsang-do Jeonju Daegu Jeolla-do

Gyeongguk daejeon - Joseon hkmetinin ynetim yaps ve ilevini tanmlayan (sol) Dnyann ilk zrhl sava gemisi saylan Gobukson izimleri. (sa)

Jejudo

182

183

istei zerine, gne saatleri, su saatleri, gksel kreler ve gkbilimsel haritalar yapld.

Kral Sejongun gkbilimine duyduu byk ilgi ve bu konulardaki

Japon gali ve Korenin Bamszlk Hareketi

19. yzylda Kore, Batllarn diplomatik, ticari iliki ve isteklerine iddetle kar kan bir da kapal krallk olarak kald. Zamanla birka Asya ve Avrupa lkesi emperyalist amalarla Kore Yarmadasn etkileri altna Japonya, Koreyi zor kullanarak kendi topraklarna katt ve 1910da smrge ynetimini balatt. Smrge ynetimi Koreliler arasnda milliyetilik akmnn

Kral Sejo (1455-1468), yasal bir sistemi devreye sokmu ve Gyeongguk

Joseonun ynetim yapsn kurma abalarnn bir paras olarak

Daejeon ad verilen ulusal bir ynetmelik balatmtr. Joseon Hanedannn zamannda tamamlanmasyla resmi olarak kurulmutur.

almak iin uratlar. in ve Rusyaya kar yapt savalar kazanan

ynetim yaps, Gyeongguk Daejeonun Kral Songjong (1469-1494) saltanat 1592 ylnda Japonya, ine yapaca basknlarn yolunu amak iin

yarmaday igal etti. Kore tarihindeki en saygdeer adlardan biri olan Yi Sun-sin (1545-1598), Japonlara kar dnyann ilk zrhl sava gemileri saylan gobuksonlarla (kaplumbaa gemiler) bir dizi baarl saldr dzenledi. 17. yzyln balarndan itibaren, ada bir ulus kurma yolu olarak

glenmesine neden oldu. Koreli aydnlar, Kore okullarnda Korece eitimini bile yasaklayan Japonyann bu resmi asimilasyon politikasna kar ktlar. 1 Mart 1919da, zgrle ar amal yaplan ve tm lke geneline yaylan protesto gsterileri dzenlendi. Japon yetkililer, gstericileri ve destekilerini insafszca bask altna alp binlercesini de katlettiler.

silhak (uygulamal bilimler) ne karan bir akm, ileri grl devlet grevlileri arasnda yaygnlk kazand. Bunlar bir yandan tarm ve sanayide yenilikler, bir yandan da toprak

gl bir ulusal kimlik ve yurtseverlik ba salayarak, angayda Geici

1 Mart Bamszlk Hareketi baarl olamad ama Korelilere ok

dalmnda kkl reformlar neriyorlard. Tutucu soylulardan oluan hkmet se byle kkten deiiklikleri benimsemeye hazr deildi.

Hkmetin kurulmasn ve Manuryada Japon smrge ynetimine kar

srekli olarak ekime ve hiziplemeler ne kt. Kral Yeongjo (1724-

Joseon dneminin ikinci yarsnda devlet ynetimi ile st snflar iinde

1776), bu istenmeyen siyasi durumu dzeltmek iin en sonunda bir yanszlk istikrar salamay baard.

politikas benimseyerek hem krallk otoritesini glendirmeyi hem de siyasal Kral Jeongjo (1776-1800) da yanszlk politikasn devam ettirdi.

Krallk belgelerinin ve kaytlarnn saklanmas iin bir Krallk Ktphanesi

(Gyujanggak) kurdurdu. Baka kltrel ve siyasal reformlar da balatt. Bu

dnemde ayn zamanda zgr dnceli bilginler ve resmi grevliler arasnda Silhakn (Gndelik Bilgi Okulu) ykselii dikkatleri ekti. Birok sekin bilgin, ilerici yazlar yazarak tarm ve sanayide kkl reformlar nerdiler fakat bunlarn grlerinin pek az hkmete benimsendi.

angaydaki Geici Kore Hkmeti bakan, Kim-Gu. (sol) angaydaki Geici Kore Hkmetinden yksek rtbeli memurlar, 1945. (sa)

184

185

rgtl bir silahl mcadelenin balamasn salad. Bamszlk Hareketi Koreliler arasnda halen 1 Martta ulusal bayram olarak kutlanmaktadr. Smrge ynetimi sresince Japonlarn Koreyi ekonomik istismarlar

ektii ekonomik geliimi olduka dikkat ekiciydi, yle ki 1970lerde buna Hangang Nehri zerindeki Mucize ad verildi. Daha sonra Seul, 1988de 24nc Olimpiyat Oyunlarna baaryla ev sahiplii yapt. 2002 ylnda

devam etti. Korelilerin hayatlar smrgeci yasalar altnda gittike ktleti ve bu durum 1945 ylnda II. Dnya Sava sona erene dek srd.

da Japonyayla FIFA Dnya Kupasnn evsahipliini paylat. Bu frsatlar ve sanat sevgisini de dnyaya ispatlamtr. 1950lerde, Kore en fakir lkeler arasnda yer alyordu. Bugn dnyann en byk 13. - 14. ekonomisidir konusunda azimlidir. ve halk yeni milenyumda kresel ekonomide daha da fazla lider olma Kore Cumhuriyeti, olgun demokrasinin yolunu durmadan takip

araclyla Kore, modern teknolojisinin yan sra, zengin kltrel mirasn

Kore Cumhuriyetinin Kuruluu

Koreliler II. Dnya Savanda Japonyann yenilgisini byk sevinle karladlar ama sevinleri uzun srmedi. zgrlk uruna o denli atmalarn ikiye bld bir lke ortaya kard. Korelilerin bamsz Sovyetler Birlii tarafndan igaliyle engellendi. arpmalar bamszl getirmedi. Bunun yerine souk sava, ideolojik bir hkmet kurma abalar, yarmadann gneyinin ABD, kuzeyinin ise Kasm 1947de, Birlemi Milletler (BM) Genel Kurulu, BM

etmi, politika ve ekonomide tam bir zgrle ulamtr. Souk sava kalntlar yarmadada halen etkili olmasna ve ekonomik kriz lkeyi sarsm olmasna ramen, Kore bugn, yeni bir ekonomik kalknma yapmak iin hazrdr. Gney Kore, ayn zamanda, snr boyundaki cephelemeye ramen yarmadada saglam bir barl yap ve Kuzey Kore ile ortak refah kurmak iin almaktadr.

Komisyonunun gzetimi altnda Korede bir genel seim ars kararn benimsedi. Ama Sovyetler Birlii, BM kararna uymay reddederek BM

Komisyonunun Korenin kuzey blgesine girmesine izin vermedi. BM Genel Kurulu, yeni bir karar benimseyerek BM Komisyonunun girebildii blgelerde seim yapma arsnda bulundu. Korede ilk seimler 38. paralelin gneyindeki blgede 10 Mays 1948de yapld. Bu paralel Kore Yarmadasn kuzey ve gney olarak ikiye bld.

Bu arada, 38. paralelin kuzeyinde Kim l-sungun ynetiminde komnist bir rejim kuruldu.

Syngman Rhee, 1948de Kore Cumhuriyetinin ilk bakan seildi.

bir igal hareketine girimesiyle balayan sava yl srd. Savaa ABD, in ve baka yabanc gler de katld. Btn yarmada bu atmalarn sonucunda yaklp ykld. Temmuz 1953te bir atekes antlamas imzaland. Korenin 1960lardan itibaren gsterdii byme odakl, ihracatn ba

25 Haziran 1950de Kuzey Korenin, Gneye kar hi nedensiz byk

lk Kore cumhurbakan, Syngman Rhee. (sol) Kore Cumhuriyeti Hkmetinin trenle greve gelii, 15 Austos 1948. (sa)

186

187

Bir Bakta Tarih

Kore Tarihi
Korenin tarihi Gojoseonla balar (M. 2333). 5000 yllk tarihi boyunca Kore, evresini saran daha byk uluslarla etkileimini srdrrken, gerek anlamda farkl bir kltr gelitirmitir.
Birleik Silla Krall (676-935) Joseon Hanedan (1392-1910)

G20 Seul Zirvesi Krallk Silla (M. 57-M.S 935) Baekje (M. 18-M.S 660) Goguryeo (M. 37-M.S 668)

Seokguram Maaras

Gojoseon Tun Devri

Birleik Samhan Krallklar ( Han Devletleri)

Goryeo Hanedan (918-1392) Dans Eden Figr Mezarlnda av sahnesi (kopya) Bu sahne at srtndaki savalarn geyik ve Tun Devri kaplan avlanmalarn gstermektedir. Avclk, Goguryeo Krall zamannda kent devletlerinin refah iin ok nemli bir faaliyetti. (M. 37- M.S 668) Balhae Krall (698-926)

Hunmincangm Hangeuln retilmesinde balang idi. Kore alfabesi Hangeul, Joseon Hanedan 4. kral Sejong tarafndan yaratlmtr. (1418-1450)

2002 FIFA Dnya Kupas Kore/Japonya

24. Olimpiyat Oyunlar Seul (1988) Kore Sava (1950-1953) Kore Cumhuriyetinin Kuruluu (1948) Dehan mparatorluu

Liao tip bronz haner Paleolitik a Neolitik a KORE M. N Tun a Zhou (1046-256) 5000 2000 1000 500 200 100 Demir a Buyeo

Gaya Krall (42-562)

Tripitaka Koreana Resimli Tahta Kalplar Tripitaka Koreana gnmzde var olan en eski ve en kapsaml Budist yazlar derlemesidir. Goryeo Hanedan zamannda (918-1392), 81,258 adet tahta kalp zerine oyulmutur.

M.S.

200

300

400

500

600

700

900

1000

1100

1200

1300

1400

1500

1800

1900

2000

Shang Hanedan (1600-1046)

Savaan Devletler a (475-221) Qin Hanedan (221-206) Bat Han Hanedan (. 206 .S 25)

Sui Hanedan (581-618) Nan Bei Chao Hanedanlar (420-589)

Tang Hanedanlar (618-907)

Song Hanedan (960-1279) Wu Dai Hanedan (907-960)

Ming Hanedan (1368-1644) Yuan Hanedan (1271-1368)

Qing Hanedan (1616-1911)

in Halk Cumhuriyetinin Kuruluu (1949)

lkbahar ve Sonbahar a (770-476) Dou Han Hanedan (25-220) BATI lk Mezopotamya Msr Krallklar Anglo-Saksonlarn Britanyaya yerlemesi (449) Hristiyanln Roma mparatorluunun resmi dini olarak kabul edilii (392) Roma mparatorluunun ikiye bln (395) Yunan Medeniyeti Romann kuruluu (735) Julius Caesar (101-44) Anglo-Saksonlarn Britanyaya yerlemesi (449) Muhammed (570 - 632) I. Hal Seferleri (1096-99) San Guo ( Krallk) a (220-280) Jin Hanedan (265-420)

Establishment of the the Republic of China (1912)

Marco Polo (1254-1324) Magna Carta (1215) Yzyl Sava (1344-1434) Gutenbergin Bask Makinesi(1455) Kolombun Amerikay Kefi (1492) Martin Lutherin Reform Hareketi (1517)

I. Dnya Sava (1914-1918) II. Dnya ava (1939-1945) Amerikan Sava (1861-65) Amerika Bamszlk Sava (1776) Fransz htilali (1789-1793) Otuzyl Sava (1618-1648)

Byk Charlesn, ilk Kutsal Roma mparatoruolarak ta giymesi (800) Hicret (622) ve slam a Balangc

Birinci Pun Sava (264-241) Sokrates (470- 399) kinci Pun Sava (219-201) Byk skender (356-323) nc Pun Sava (149-146)

188

189

8
Anayasa Ve Hkmet

Anayasa Yrtme Parlamento Yarg Bamsz Kurulular Yerel Ynetimler Bir Bakta Anayasa ve Hkmet

Gwangwhamun Plaza (Seul)

8
Anayasa ve Hkmet

nemli rol oynamtr.

blme ayrlmtr: Genel haklar, Yurttalarn Hak ve Grevleri, Ulusal Meclis, Yrtme Erki, Mahkemeler, Anayasa Mahkemesi, Seimlerin Dzenlenmesi, Yerel Ynetimler, Ekonomi ve Anayasa Deiiklikleri.

Anayasa; bir giri blm, 130 madde ve alt ek kuraldan oluur. On

Kuzey ve Gney Korenin bar iinde birletirilmesi, uluslararas bar

Kore Cumhuriyetinin temel ilkeleri; halkn egemenlii, erkler ayrl,

ve ibirlii, hukukun stnl ve devletin sosyal gvenceyi salamas

Anayasa

17 Temmuz 1948de Kore Cumhuriyetinin ilk Anayasas kabul edildi. Kore

sorumluluundan oluur.

halk, demokratik ilerlemenin salanmas srasnda siyasal atmalardan getii iin, Kore Anayasas, sonuncusu 29 Ekim 1987de olmak zere dokuz kez deitirildi. Gnmzdeki Anayasa tam demokratikleme yolunda ileri bir

Bakan ya da Ulusal Meclisin ounluu anayasal deiiklik iin neri

Anayasal deiiklikler, teki yasama ilerinden ayr bir sre gerektirir.

sunabilir. Deiiklik iin Ulusal Meclisin onaylamas yannda ulusal fazla yesinin oy destei gerekirken, referandum iin oy verme hakk olan semenlerin yardan fazlasnn katlmas ve degiiklii desteklemesi gerekir.

referandum da gereklidir. lki iin Ulusal Meclisin te iki ya da daha

admdr. Meru deiim srecinin dnda, birka esastan deiiklik de olmutur. Bunlar, Bakanlk yetkilerinin snrlandrlmas, yasama erkinin zellikle, yeni bamsz bir Anayasa Mahkemesinin kurulmas ve onun glendirilmesi ve insan haklarnn korunmas iin etkin nlemlere ilikindir. baarl ilemesi, Koreyi daha demokratik ve zgr bir toplum yapmada

Yrtme
Bakan
Yrtmenin banda, btn ulusa eit, dorudan ve gizli oyla seilen Kore Cumhuriyeti Bakan bulunur. Bakan, be yllk tek bir dnem iin seilir; ikinci kez seilme

hakk yoktur. Bu tek dnemlik seilme, bir tek kiinin, yrtme organnn

gcn uzun sre elinde tutmamas iin bir gvence olarak dnlmtr. uyelerinden biri , yasaya gre, geici olarak Bakanlk grevini yrtr.

Bakann hastal ya da lm durumunda, Babakan ya da Devlet Konseyi Gnmz siyasal sisteminde, Bakann be temel grevi vardr:

Birincisi, devletin ba olan Bakan, hkmet iinde ve d ilikilerde btn ulusu simgeler ve temsil eder. Yabanc diplomatlar kabul eder, her trl
Kore Cumhuriyeti ilk Anayasasnn el yazmas

devlet dln verir ve af yetkisi vardr.

Devletin bamszln, toprak btnln, devletin srekliliini

192

193

koruma ve Anayasay savunma grevinin yannda, Korenin bar iinde birlemesi gibi ok zel bir grevi de vardr. kinci olarak, Bakan, yrtme erkinin badr ve yasama ileminden

Kabine
Bakan, yrtme grevlerini, btn nemli devlet politikalarn karara balamaktan sorumlu olan ve devlet bakannn bakanlnda toplanan, yeleri 15 ile 30 arasnda deien Devlet Konseyi araclyla yrtr. Babakan, Bakann atamas ve Ulusal Meclisin onaylamasyla greve gelir. yneltmesiyle yrtme bakanlarn denetler. Babakann ayn zamanda bata katlma grevleri de bulunur. Yrtme ilerinde Bakann nde gelen yardmcs olan Babakan, onun gelen ulusal siyasetleri deerlendirme ve Ulusal Meclisin toplantlarna Kabine yeleri, Babakann tavsiyesi ile Bakanca atanr. Hepsinin

gemi yasalarn yrrle sokulmas iin ynetmelikler ve ynergeler

karlmasn salar. Devlet Konseyinin ve birok danma kurulu ile yrtme atama yetkisi vardr.

rgtnn bakandr. Babakan, daire bakanlarn ve baka grevlileri nc grevi, silahl kuvvetlerin bakomutandr; her trl askeri

harekt zerinde, sava ilan etmek de dahil olmak zere, geni yetkileri vardr.

Diplomatik grevlileri atar, yabanc lkelerle anlamalar imzalar.

Drdnc olarak, Bakan ba diplomat ve d siyasetin belirleyicisidir. Son olarak, Bakan, ba siyaset yapc ve yasa dzenleyicidir. Ulusal

b akanlklarn ynetme ve denetleme, bata gelen devlet sorunlar zerine

gr sunma, Bakan temsil etme ve Ulusal Meclisin toplantlarna katlp sadece Bakana kar sorumludurlar.

Meclise yasa tasarlar sunabilir ve yasama rgtne ahsen ya da yazyla Anayasaya kar sorumlu sayp hakknda soruturma amaya karar verebilir.

grlerini bildirme haklar vardr. Kabine yeleri topluca ve mnferit olarak Kabinenin yansra, Bakann altnda, ulusal politikalar belirleyip

grlerini bildirebilir. Bakan, Ulusal Meclisi datamaz, ama Meclis onu

uygulayacak baka daireler de vardr: Tefti ve nceleme Kurulu, Milli

Cheong Wa Dae (Cumhurbakanl Kk) <www.president.go.kr>

Bakan Lee Myung-bak ve ei Kim Yoon-ok

194

195

stihbarat Servisi ve Kore letiim Komisyonu. Bu rgtlerin bakanlar meclisin onayna baldr.

Bakan tarafndan atanr ama Tefti ve nceleme Kurulu Bakannn atanmas Tefti ve nceleme Kurulunun, merkezi ve yerel ynetim rgtleri

Parlamento

Yasama erki, tek blmden oluan Ulusal Meclisin yetkisindedir. Parlamentoda drt yllk sre iin seilen 299 ye bulunur. 299 yenin 245i yerlerini yerel semenlerin oyuyla, geriye kalan 54

ile hkmet kurulularnn ve ilgili dairelerin hesaplarn denetleme yetkisi

vardr. Kurulun ayn zamanda kamu ynetimindeki usulszlkleri ve kamu grevlilerinin grevlerindeki suistimalleri denetleme grevi de vardr. Kurul, edilen bulgular, hem Bakana hem de Ulusal Meclise rapor olarak sunulur. yalnzca yrtme erkinin bana kar sorumlu ise de, teftiler sonunda elde Milli stihbarat Servisi, uluslararas su etkinlikleri ile ykc

ye ise, geerli oylarn %3 ya da fazlasn alm olan partilere ayrlan ya

da yerel seim blgesinde be ya da daha fazla meclis yelii kazanan her

partiye verilen yerlerden oranl temsil sistemiyle elde ederler. Bu oranl temsil sisteminin amac, yasama erkinde yerel karlardan ok ulusal karlarn yer almasn salamaktr.

rgtlenmelerle ilgili lke iinde ve dnda bilgi toplamaktan sorumludur. Ayn zamanda hkmetin haberalma ve gvenlik almalarn planlayp dzenler. Kore letiim Komisyonu, komiteyi oy birlii ile yneten be srekli

blgesinden tek aday, oy ounluuna gre seilir. Bir Parlamento yesi,

Seilebilmek iin, adaylar en az 25 yanda olmaldr. Her seim

meclis salonunda ifade ettii grler ya da kulland oylarn nitelii iin meclis dnda sorumlu tutulamaz. Meclis grmeleri srasnda, meclis olmadan gzaltna alnamaz. yeleri, aka su ilemenin dnda tutuklanamaz ya da meclisin izni Herhangi bir meclis yesinin grmelerden nce tutuklanmas ya da

yeden oluur. Radyo-televizyon yayncl, haberleme, e zamanl internet yayn servisleri ya da IPTV sistemlerini kontrol eden en st dzey mercidir.

Cumhurbakan Lee Myung-bak tarafndan ynetilen kabine toplants

Parlamento Binas

196

197

gzaltna alnmas durumunda, meclisin istei zerine yenin grmeler sresince serbest braklmas gerekir. ki tr meclis grmesi vardr: olaan ve olaanst. Olaan

ilgili konular grp onaylamak, sava ilan karar almak, silahl konumlandrlmasna karar vermek, devlete ilikin kimi konular denetleyip soruturmak ve bakann yarglanmasna karar vermektir.

kuvvetlerin yurt dnda grev almasna ya da yabanc glerin lke iinde

grmeler, ylda bir kez Eyll ayndan Aralk ayna kadar yaplr. Olaanst

grmeler bakann ya da meclis yelerinin drtte birinin isteiyle olur. Olaan grmeler 100 gnle, olaanst grmeler 30 gnle snrldr. Eer gerekesini aka belirtmelidir. Bakan olaanst bir grme talebinde bulunursa, toplantnn sresini ve Meclis kararlarnn balayc olmas iin, Anayasa ya da yasada zellikle

yelerinin te birinin karar gerekir. Bu nerinin kabul edilmesi iin meclis yelerinin salt ounluu elde edilmelidir. Ama bakann yarglanmas te ikisi ya da daha fazlas uygun bulduu takdirde neri geerli olur.

Bir yenin yarglanmasnn oylamaya sunulmas iin Millet Meclisi

kararnn verilebilmesi iin, meclisin salt ounluu gerekmektedir. Meclisin Ulusal Meclis, ikier yllk sreyle grev yapan bir meclis bakan, iki

belirtilenin dnda, meclis yelerinin yarsndan bir fazlasnn oyu gereklidir. Oylar eit olursa, neri meclise reddedilmi saylr. Meclis toplantlar halka da meclis bakannn ulusal gvenlik asndan gerekli grd durumlarda bu kural gz nne alnmaz.

aktr fakat toplantya katlan yelerin yarsndan bir fazlasnn onayyla ya

de meclis bakan yardmcs seer. Bakan, meclisin tm yelerinin katld toplantlara bakanlk eder, yasama erkini temsil eder ve ynetiminden grev yaparlar. sorumludur. Meclis bakannn yardmclar bakann yokluunda onun yerine

yasa yapmak gelir. Meclisin teki grevleri; ulusal bteyi, d ilikilerle

Anayasa, ulusal meclise nemli grevler vermitir. Bunlarn banda

Yarg

Kore yarg erki; Yargtay, Yksek Mahkemeler, Blge Mahkemeleri, Patent Mahkemeler yurttalk, su, ynetim, seim ve baka yargsal konularda yarg alanlarna ilikin konularn st denetim makamdr.

Mahkemesi, Aile Mahkemesi, dari veYerel Mahkemelerden meydana gelir. grev yaparlar; ayrca, tanmaz mallarn tescili, aile kayd, teminat akesi ve Yargtay en yksek yarg organdr ve aa dzeydeki mahkemelerin

kararlar iin yaplan bavurular inceler. Mahkemenin bayargc, devlet

bakannca Ulusal Meclisin oyuyla atanr. Yargtayn dier yarglar,

bayargcn tavsiyesiyle devlet bakannca atanr. Bayargcn grev sresi alt yarglarn grev sreleri alt yldr, yasaya uygun olarak yeniden atanabilirler ve 65 yanda grevden ayrlmak zorundadrlar.
Ulusal Meclis olaan grmesi al protokol.

yldr, bir daha seilemez ve 70 yanda grevini brakmak zorundadr. Dier

aile mahkemelerinin kararlarna kar bavurulara ve yasann belirttii

Yksek Mahkemeler, idari, sivil ve su davalarnda blge, idare ve

198

199

zel davalara bakarlar. Patent Mahkemesi, ara temyiz organ olarak, patent brosunun kararlarn inceler. Patent davalarnn son yarg yeri Yargtaydr. Blge Mahkemeleri Seul ve u on ehirde bulunur: Incheon,

partilerin kapatlmas, yarg yeterliini tartmak ve anayasal yaknmalar incelenmesinde yetkilidir.

Anayasa Mahkemesi, yarglamayla ilgili kararlar vermek, siyasi

Uijeongbu, Suwon, Chuncheon, Daejeon, Cheongju, Daegu, Busan, Changwon, Ulsan, Gwangju, Jeonju, Jeju. Aile Mahkemesi, evlilik, ocuklarla ve baka aile konularyla ilgili davalara bakar.

iin, Anayasann deerlendirilmesi ve anayasal olarak tm ynetmeliklerin Mahkemede alt yllk yenilenebilir dnem iin seilen dokuz yarg

dndaki Blge Mahkemeleri kendi blgelerinde dari Mahkeme olarak grev grevlilerinin yargland Askeri Mahkemeler vardr.

dare Mahkemesi, yalnzca kamu ynetimiyle ilgili davalar grr. Seul

bulunur. Mahkeme Seulde, Kore Mimari dln kazanm be katl ve kubbeli bir binada grev yapmaktadr.

yaparlar. Bu mahkemelerin yannda, Silahl Kuvvetler yelerinin ve sivil

Ulusal Seim Komisyonu

Ulusal Seim Komisyonu, Anayasann 114. maddesindeki hkme gre, uyumlu, bamsz bir merci olarak, seim ve halk oylamalarnn adil ynetimi iin kurulmutur. Ayn zamanda siyasi parti ve siyasi fonlara ilikin idari ilere de bakar. Ulusal Meclis, hkmet, mahkemeler ve Kore Anayasa Mahkemesiyle

Bamsz Kurulular
Anayasa Mahkemesi
Anayasa Mahkemesi, Eyll 1988de anayasal sistemin kilit ta olarak kurulmutur. Korelilerin demokrasiye olan byk gayretleriyle kurulmu Mahkemesini, hkm verme ve anayasal konularda zel hkmler oluturarak insanlarn temel haklarn korumak adna kabul etmitir. olan 6. Cumhuriyet Anayasas, yeni yargsal inceleme sistemi olan Anayasa

gibi tam anlamyla garanti altna alnmtr. Herhangi bir d engele maruz altndadrlar.

Her bir Seim Delegesinin dnem ve mevkisi Anayasada ngrld

kalmadan grevlerini adil bir ekilde yerine getirme konusunda garanti

Ulusal nsan Haklar Komisyonu

Komisyon, 2001 ylnda, insan haklarnn korunmas iin ulusal bir yasal savunma kurumu olarak kurulmutur. Korenin de imza sahibi olduu uluslararas insan haklar szleme ve antlamalarnda belirtildii gibi, her insann saygnlk, deer ve zgrlk de dahil olmak zere, haklarnn daha geni kapsamda anlalarak yerine getirilmesine sz vermitir.
Yargtay Binas Korenin en yksek yarg mahkemesi ve bugnk Koreyi meydana getiren toplum dzeni ile demokratiklemenin semboldr.

delegeden oluur. Bu 11 delegenin 4 Millet Meclisi tarafndan seilir. 4 Cumhurbakan tarafndan atanr ve 3nn de atamas Cumhurbakannn onayyla Yargtay Bahakimi tarafndan yaplr.

Komisyon; bakan, 3 daimi ve 7 geici olmak zere toplam 11

200

201

Yerel Ynetimler

Yerel Ynetimler ve Blgeler

7 Busan Bykehir Ynetimi Ofis Yeri: Jungang-ro Nfus: 3.54 milyon Alan: 766 km www.busan.go.kr

Kore Cumhuriyeti Anayasasnn 117. maddesi yle der: Yerel ynetimler

yurttalarn huzuruna ilikin konularla uraacak, mlkn ynetecek, yasalar ynetmelikler hazrlayacaktr.

ve mahkeme kararlarna uygun olarak yerel zerklie ilikin kurallar ve Yerel ynetimin bakanlar, yasada ayrca belirtilmedii srece,
2

Blgeler
8 11

kendi kent, kasaba ya da birimlerini ynetir ve denetler. Yerel ynetim yetkileri arasnda, merkezi ynetimin devrettikleri, rnein kamu mallarnn iletilmesi, eitli hizmetler iin yerel vergilerin ve dentilerin belirlenip toplatlmas vardr. arac rol oynar.

10 3 14

8 Gyeonggi-do Blge Ynetimi Ofis Yeri: Suwon Nfus: 11.46 milyon Alan: 10,186 km www.gg.go.kr 9 Gangwon-do Blge Ynetimi Ofis Yeri: Chuncheon Nfus: 1.51 milyon Alan: 20,569 km www.provin.gangwon.kr 10 Chungcheongnam-do Blge Ynetimi Ofis Yeri: Daejeon Nfus: 2.04 milyon Alan: 8,601 km www.chungnam.net 11 Chungcheongbuk Blge Ynetimi Ofis Yeri: Cheongju Nfus: 1.53 milyon Alan: 7,432 km www.cb21.net 12 Jeollabuk-do Blge Ynetimi Ofis Yeri: Jeonju Nfus: 1.85 milyon Alan: 8,061 km www.jeonbuk.go.kr 13 Jeollanam-do Blge Ynetimi Ofis Yeri: Muan Nfus: 1.91 milyon Alan: 12,249 km www.jeonnam.go.kr 14 Gyeongsangbuk-do Blge Ynetimi Ofis Yeri: Daegu Nfus: 2.67 milyon Alan: 19,026 km www.gyeongbuk.go.kr 15 Gyeongsangnam-do Blge Ynetimi Ofis Yeri: Changwon Nfus: 3.25 milyon Alan: 10,533 km www.gsnd.net 16 Jeju zerk Blge Ynetimi Ofis Yeri: Jeju Nfus: 0.56 milyon Alan: 1,848 km www.jeju.go.kr

5 12 6 15 4 13 7

Blgesel ynetimler, merkezi ynetim ve belediye ynetimleri arasnda Belediye ynetimleri, o blgede oturanlara ynetimsel blge (eup,

16

myeon ve dong) sistemi araclyla hizmet sunarlar. Her belediye ynetimi, o blgede oturanlarn gereksinimlerini karlamak iin yerel brolar kurar. Eup, ve hizmet yerleridir. myeon ve dong brolar, genellikle sradan, basit ynetimsel, toplumsal ilev

Byk ehirler
1 Seul Bykehir Ynetimi Ofis Yeri: Sejong-daero Nfs: 10.21 milyon Alan: 605 km www.seoul.go.kr 2 Incheon Bykehir Ynetimi Ofis Yeri: Guwol-dong Nfus: 2.71 milyon Alan: 1,007 km www.incheon.go.kr 3 Daejeon Bykehir Ynetimi Ofis Yeri: Hyangchon-gil Nfus: 1.48 milyon Alan: 540 km www.daejeon.kr 4 Gwangju Bykehir Ynetimi Ofis Yeri: Naebang-ro Nfus: 1.43 milyon Alan: 501 km www.gwangju.go.kr 5 Daegu Bykehir Ynetimi Ofis Yeri: Gongpyeong-ro Nfus: 2.49 milyon Alan: 884 km www.daegu.go.kr 6 Ulsan Bykehir Ynetimi Ofis Yeri: Jungang-ro Nfus: 1.11 milyon Alan: 1, 057 km www.ulsan.go.kr

202

203

Bir Bakta Anayasa ve Hkmet

Hkmet Yaps
Parlamento Yrtme Yarg Anayasa Mahkemesi

Kore Cumhuriyeti Devlet Bakanlar

President

Devlet Bakan Tefti ve nceleme Kurulu Milli stihbarat Servis

Kore letiim Komisyonu

Syngman Rhee 1., 2. ve 3. Bakan (1948-1960)

Yun Bo-seon 4. Bakan (1960-1962)

Park Chung-hee 5., 6., 7., 8. ve 9. Bakan (1963-1979)

Choi Kyu-hah 10. Bakan (1979-1980)

Babakan

zel likiler Dairesi Hkmet Kanunu Bakanl Vatansever ve Gazi likileri Bakanl

Adil Ticaret Komisyonu Finansal Hizmetler Komisyonu  Yolsuzlukla Mcadele ve Sivl Haklar Komisyonu

Strateji ve Finans Bakanl

Eitim, Bilim ve Teknoloji Bakanl

D likiler ve Ticaret Bakanl

Birletirme Bakanl

Chun Doo-hwan 11., 12. Bakan (1980-1988)

Roh Tae-woo 13. Bakan (1988-1993)

Kim Young-sam 14. Bakan (1993-1998)

Kim Dae-jung 15. Bakan (1998-2003)

Adalet Bakanl

Milli Savunma Bakanl

Kamu Ynetimi ve Gvenlik Bakanl

Kltr, Spor ve Turizm Bakanl

Gda, Tarm, Orman ve Su rnleri Bakanl

Bilgi ve Ekonomi Bakanl

Salk ve Refah Bakanl

evre Bakanl

ve i Bakanl

Kadn Erkek Eitlii ve Aile Bakanl

Arazi, Ulam ve Denizcilik Bakanl

Roh Moo-hyun 16. Bakan (2003-2008)

Lee Myung-bak 17. Bakan (2008 - )

204

205

9
Ekonomi

Ekonomik Durum Endstriyel Deiim Bilim ve Teknoloji Enformasyon ve letiim Ekonomik Glkler Dorudan Yabanc Yatrm (FDI) Yatrmcya Ynelik Destek Sistemi Birinci Snf Lojistik Merkez Ekonomik Grnm G20 Seul Zirvesi Bir Bakta Ekonomi

9
Ekonomi

abalarn kuvvetlendirmektedir.

dnce hkmet finans sahas ve istihdam destek program, ayrca hizmet alannda gelime plan kurarak iyerlerinin olumasnda destek salayarak yalnz ksa vadeli iyerleri deil uzun vadeli iyerlerini oluturalm dsturuyla aba sarfetmektedir. Ayrca dk gelir seviyesindekilerin desteklenmesi iin eya fiyatlarnda istikrar, sorumluluu mmkn ev salama mikro kredisinin hayata geirilmesi, ok zayf kademedekilerin hayatlarn garanti altna almak

Finans oran, ekonomik bunalmdan nceki seviyesinden aaya

Ekonomik Durum

Kore hkmeti, dnyadaki ekonomik skntnn stesinden gelmeyi temel alarak, uzun vadeli geliimin kuvvetlendirilmesi ve gerek ekonominin desteklenmesi iin srekli aba sarfedegeldi.

vb iler yapmaktadr.

%6.2lik gelime oranna ulamtr. Bu, geen 8 yllk sredeki gelime

Hkmet bu tarz siyasetle baar elde etmi ve Kore ekonomisi 2010da

siyasetini esnek yntemle idare etmektedir. Yine yurtii ve yurtdndaki denemektedir. Yurtii ekonomisi d etkilere maruz kalmayacak ekilde aile

Hkmet, ekonomik iyilemeyi srdrmek iin makro ekonomi

orannda en st seviyedir. Byle bir ekonomik geliimi getiren i sektr idi. zellikle zel tketim ve donanm yatrmlar kabaran vergiler meydana getirdi.

endie faktrn izleyerek skntnn tekrar olumasn nleyecek reeteler btesi irket finans pazar ve d dviz pazarndaki risklerden kanmak iin

Kore mallarnn rekabet gc artarak ihracatta da art olmutur. Kore rakamna 2 yl boyunca srekli ulamtr.

Tm dnyadaki ekonomik iyileme yurtdndaki arz ve talebi artmtr.

dnyadaki 7. ihracat lkesi olarak zplaya gemitir. 40 milyar USD ticaret

Gayrsafi Yurtii Hasla Art/Kiibana Den Gayrsafi Milli Gelir

(Birim: Milyar USD)
2010 2009 2008 2007 2000 1990 1980 64 8 264 512 834 931 1,049 1,014 2010 2009 2008 2007 2000 1990 1980 1970 1,645 254 6,147 10,841 17,175 19,231 21,695

(Birim: Amerikan USD)

20,759

Hangang Nehri Mucizesi Hangang Nehri Mucizesi, Kore Savan takiben Gney Korede meydana gelmi olan hzl konomik byme dnemini aklamak iin kullanlan bir yerleik szdr.

1970

Kaynak: Kore Bankas

208

209

olarak, zel sektr liderliinde 323,000 iyeri meydana km, dzenli istihdam artarak istihdamdaki kalite de ekillenmitir. Yine Kore 2010 G20 zirvesine baaryla evsahiplii yaparak devlet

yerlerinin oluturulmas iin hkmetin aba gstermesinin sonucu

te birini kaybetmitir. Uluslararas Para Fonu (IMF)nun Asya ve Pasifik

Blgesel Ofisi direktr, Korenin gelimi ekonomik temellerinden dolay abuk iyileme gstereceini tahmin etmitir. Global arenada itibar kazanm temel sanayileri Korenin ekonomik bymesini destekler. Kore, dnyann en altnc ve otomobilde beincidir.

sonraki uzlamalara katkda bulunarak G20 zirvesinde nemli bir rol stlendi.

olarak ilk kez G20de bakanlk yapmtr. Kore nsiyatifini nererek, bundan Yine gelimi ve gelimekte olan lkeler arasnda kpr rol oynayarak

imajn gelitirmitir. Bir Asya lkesi olan Kore, G8 yesi olmayan bir lke

byk ikinci gemi yapmcsdr. Ayrca. mobil telefon alannda ikinci, elikte Korenin gemi yapm sektrnde liderliini devam ettirmekte, byk

diplomatik kapasitesini ve liderliini sergilemi, yeni bir uluslararas nizamn elde edilmesine liderlik etmitir.

tonajl gemi yapmnda dnyada birinci, yeni ve birikmi siparilerde de siparilerinin %34nden sorumludur.

ikinci sradadr. Korenin gemi yapm sektr dnyadaki toplam gemi yapm nemli bir otomobil reticisi olarak Kore, ylda 4.2 milyondan fazla

Endstriyel Deiim

Dnyann 15. byk ekonomisi olarak Kore, pek ok ynden bir baar dolar bulmu ve en byk ihracat lke sralamasnda dokuzuncu srada

ara retmektedir. lk olarak araba ihra etmeye balad 1976 ylndan

hikayesi ortaya karmtr. 2010da Korenin ticaret hacmi tutar 892 milyar yer almtr. Kore ayn zamanda dnyann en byk yedinci d rezervine sahiptir. Dier lkelerde olduu gibi Kore ekonomisi de kresel ekonomik dten etkilenmitir. Buna ramen Kore Wonu 2008de deerinin yaklak

beri lkenin otomotiv endstrisi dikkate deer bir hzla gelimitir. Korenin nde gelen otomobil irketleri, retim faaliyetlerini yurtdna konumlandrmaya baladlar. Yaklak %13lik kresel pazar payyla Korenin yar iletken sektr,

Kore otomobillerinin dnya genelinde artan poplaritesine bal olarak

zellikle tanabilir bellek ve dinamik eriimli hafza (DRAM) asndan

Ticaretin leri Gelenleri, 2009

2,661 2,208 2,064 1,133 1,045 943 834 819 722 687

Bat sahilinde en byk oaln nchonda ihracat iin gemilere yklenmeyi bekleyen otomobiller

Birim: Milyar USD Kaynak: Dnya Ticaret rgt

210

211

endstrinin n srasnda yer alr. Korenin en byk iki yar iletken reticisi Toplamda iki dev, kresel pazarn %50sine sahiptir.

Samsung Elektronik ve Hynix, 2010da dnya birinci ve ikincisi oldular. Geliimine bakldnda, Korenin endstriyel politikasnn yn,

Endstriler de daha fazla deiime yol amak iin Kore, byk irketlerle iletme dostu politikay da tevik etmitir.

kk ve orta lekli iletmelerin ibirliini arttrc politikalar olduu kadar, Korenin esas olarak zerinde durduu nokta, lkenin byme hz ve

ekonomiyi daha aydnlk ve daha zengin bir gelecee ynlendirmek iin, itibaren Kore, ilgili yasa ve dzenlemeleri kanunlatrp, ihracata ynelik

yaklak her on ylda bir nemli derecede deiiklik gstermitir. 1960lardan geliim planlar kurarak ihracat desteklemeye balamtr. 1970lerde ar kimyasal sanayi, lkenin endstriyel politikasnn merkezindeydi yaplandrlma, kk ve orta lekli iletmeleri tevik etmeyi amalyordu. ve 1980lerde ekonomide yeniden yaplandrlmaya gidildi. Bu yeniden 1990larda pazar alm ve serbestletirmesi dikkat ekti. 1997deki

endstriyel yapsn gelitirmeyi kamlamaktr. Bunu gerekletirebilmek iin, Kore, komponent ve materyal sektrnde daha te gelimeler ve bilgi tabanl hizmet sektr hedeflemektedir.

ticaret ortaklaryla baka karlkl yarar salayan anlamalar hedeflemektedir.

ABD ve AB ile baarl bir serbest ticaret anlamasna ulaan Kore,

Bilim ve Teknoloji

Asya mali krizinde Kore, hzl iyileme salayabilmek iin cesur reformlar stlendi. Kore iletmeleri, istihdam kolaylatrma politikalar uygulamaya ynelik ilk admlarn attlar. konurken, effafln artmas ve kresel standartlarn karlanabilmesine 2000 ylndan beri, deiim, ulusal gndemin en st srasndayd.

leri bilim ve teknolojinin yeniden canlandrlmas iin hkmet, srasyla

1966 ve 1967 yllarnda Kore Bilim ve Teknoloji Enstits (KIST) ile Bilim kaynaklarna dayal tarmn, bilimin ve teknolojinin ykselmesine bal Teknoloji Bakanl (MEST)n kurmutur.

ve Teknoloji Bakanl (MOST)n kurmutur. lkenin geleceinin insan olduu dncesine dayanarak, hkmet 29 ubat 2008de Eitim, Bilim ve

Korenin Balca retimleri

Yl 1997 elik retimi (bin) Otomobil retimi (1000 Kompanse gros/ton) Gemi Siparileri (1000 metrik/ton)

1999 2000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

2,818 2,843 3,115 3,148 3,178 3,469 3,699 3,840 4,086 3,827 3,513 4,272

5,124 5,430 9,808 6,701 15,960 15,560 13,023 21,496 32,853 18,410 3,778 11,999

42,554 41,042 43,107 45,390 46,310 47,521 47,820 48,455 51,517 53,625 48,572 58,362
Global olarak tannan bir Kore markas Samsungun The Galaxy S II akll telefonu ve Galaxy Tab 10.1 tablet bilgisayar teknolojisi tantlmaktadr.

Kaynak: Bilgi ve Ekonomi Bakanl <www.mke.go.kr>

212

213

Komitesi (NSTC) ulusal bilim ve teknolojinin temel planlarn kurmaya politikasn dzenlemekte ve bu ikisini birbirine balamaktadr.

2011 yl Nisan aynda faaliyete geen Ulusal Bilim & Teknoloji

yetkilidir, buna dayanarak hkmet ve bakanlklar arasnda bilim, teknoloji Balangta Korenin ulusal bilim ve teknoloji politikas, yabanc

dolard ve bu rakam gayr safi milli haslann %3.57sini kapsamaktadr. insanln refahn salayacak kresel konulara ilgisini srdrecektir.

2009 sonu itibariyle, Korenin toplam Ar-Ge yatrm 29.7 milyon Ayrca Kore; evrenin korunmas, sabit gda temini, enerji, salk gibi

teknolojilerin balatlmas, benimsenmesi ve uygulanmasna dayanyordu. Aratrma ve Gelitirme (Ar-Ge) projelerinin planlanp yrtlmesine doru

Ama 1980lerde hedef, bilimsel ve teknolojik becerilerin gelimesi iin ulusal kayd. Bu deiiklik, hem kamu hem zel sektrn Ar-Ge proje yatrmlarnn artrlmas ve yksek becerili Ar-Ge igcnn gelitirilmesi programlarn ierdi.

Enformasyon ve letiim

Korenin enformasyon ve iletiim asndan etkin g olduu, geni aptaki

Bilim ve Biliim Teknolojisi (ICT) rnleri, ihracatlar, dnya ncs cihazlarnn yaygn kullanmyla kantlanmtr. Bilgisayar ipleri ve mobil fazlasna tekabl eder. Hemen her Korelinin en az bir mobil telefonu

teknoloji geliimi ve ayn zamanda lke iinde internet ve tanabilir iletiim telefonlar gibi ICT endstrisi rnleri Korenin toplam ihracatnn %33dan bulunmaktadr. Dahas, neredeyse her bir hane genibant eriimine sahiptir. Gda servis sektrnden toplu tama sistemlerine kadar toplumun her ksm bilgisayarlar ve ICTye ar derecede baldr.

temel bilimler alanndaki aratrmalar desteklemek, Ar-Ge kaynaklarnn verimli datlp kullanlmasn salamak ve uluslararas ibirliini geniletmek. Bu abalar Korenin teknolojik rekabet gcn artrmaya yneliktir

1990 balarndan beri, hkmet zellikle alana arlk vermektedir:

nternet Kullanm

2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 3,870

17,224 16,349 15,060 14,710 14,043 12,191 11,921 11,178 10,405 7,806 19,040

37,010 36,580 36,190 34,820 34,120 33,010 31,580 29,220 26,270 24,380

Birim: 1000 Kii Kaynak: Kore letiim Komisyonu <www.kcc.go.kr>

Saemangeum Dalgakran (insan yapm en uzun dalgakran)nn, yeil enerji gelitirme merkezi olarak yapmna devam edilmektedir.

214

215

dier rnleri, yksek kalitelerinden dolay kendi alanlarnda dnyann en ileri ve en ok satanlar haline gelmilerdir. ICT ile ilgili istatistiklere ve 2001-2010 arasnda Kore toplumunda

Bugn, Kore yar iletkenleri, mobil telefonlari, TFT-LCD ekranlari ve

kendi kendine ayakta kalamayan firmalar firma yapsal ayar araclyla

ayaa kaldrlmaldr. Finansal kurumlarn aile ve irketleriniflas ihtimaline edebilecek ani sermaye hareketlerini sezmek iin finans pazarn dikkatli reete oluturmay planlamaktadr.

kar salamlklarn gelitirmelidir. Kore hkmeti ekonomiye engeltekil bir ekilde izlemesinin yannda, d dviz pazarndaki al ve gelime iin i snf yaam seviyesinin srekli gelimekte olduu sylense de halen

oluan deiimlere bakldnda, genibant internet eriimine sahip abonelerin 24.38 milyondan 37.01 milyona kmtr. Ayrca e-ticaret ilemleri says da 2001-2010 arasnda ykselme gstermi ve 108.9 trilyon won (84.4 milyar dolar)dan 746.3 trilyon won (645.5 milyar dolar)a kmtr.

says 7.81 milyondan, 17.22 milyona, internet kullanclarnn says da

daha tatmin edici seviyelere ulalmamtr. Buna gre hkmet ekonomik iyilemenin kazanmlarn dk gelirli tabakayada yeterince datmak iin abalarn arttrmay planlamaktadr. Yine zel sektrde istihdam destei, lekli irketlerin rekabet gcn arttrma ve destekleme vb. araclyla zayf tabakay hedef alarak eitim vemesleki eitimsalama, orta ve kk eit geliimde kat esaslar gerekli grmesinin yannda, yaam masraflarnn azalmas reetesiyle iinin desteklenmesi ve zayf tabakann korunmas iin gayret gsterecektir.

Ekonomik Glkler

Korenin dnya ekonomisine liderlik eden bir lke olmak iin makro ekonominin salam idaresi, vatandalarnn hayat gvenlii ve gelecekteki risklerden kanma gereksinimi vardr.

siyaseti uygulayarak eya fiyatlarndaki istikrarnve zel sektrde gelime araclyla uzun vadede ekonomik iyilemenin srdrlmesi gereklidir. Finans devrimi Korenin ulamas gereken en nemli hedeftir, bu

ncelikle, d etkileri sindirebilmek iin esnek bir makro ekonomi

ile kar karya kalan Kore, yap ayarlamas araclyla gelecein gelime dinamiinin retkenliini ilerletmek zorundadr. Bunun iin hkmet engelleri mmkn olduu kadar kaldrmaya alyor. Ayrca bireysel destek gelitirme ve istihdam potansiyel gc byk hizmet snfnn nndeki ve geliim sistemini gelitirerek ii pazarnn esnekliini gelitirerek insan

Azalmasndan tr ekonomik byme oranlarnda dme tehdidi

tarzdaki bir finansal devrim aile btesi, firma ve finansal kurumlara uymaldr. Aile borlar salam bir seviyede srdrlmelidir, daha fazla

Dviz Rezervi
2010 2009 2008 2007 1990 1980 1970 6.6 0.6 14.8 96.2 201.2 269.9 291.5

kaynaklarn enyksek seviyede verimlekullanmay planlamaktadr. Kore, Yeil R&Dye destei arttrmak, finansal destekve vergi insiyatifini ieren pazar ama reetesiyle retkenlii arttrmak gereklidir.

evreye duyarl yeil sanayi iin gelecein gelime dinamiini arttrmakadna sanayi destek sistemini gelitirmek zorundadr. Bununla beraber FTA gibi Daha da tesi Kore, yal toplumu ve iklim deiiklii gibi gelecein

risklerinden kanmak zorundadr. Hkmet uzun vadedeki finans geleceine

Birim: Milyar Dolar Kaynak: Kore Bankas

dayanarak, finansal salaml ilerleterek yal toplum ile Kuzey-Gney Kore ilikilerindeki deiim vb. problemi uygun bir ekilde ele alarak ileridede

216

217

elinden gelenin en iyisini yapacaktr. Yine nfus deiimine gre arz talep deikenlerini gz nne alarak eitim, salk ve barnmaya dair sistemi ayarlamak zorundadr. Dier taraftan iklim deiiklii problemini baarl bir ekilde ele almak iin enerji tasarrufu aktif bir ekilde tedarik edilerek yeni dnml enerji kaynaklar gelitirilmek zorundadr.

bu yasaya gre yabanc yatrmclar vergide ncelik,nakit destei, araziye dair dzenleme sisteminde iyiletirmeler vb insiyatifler elde ettiler. Hkmet Korenin daha da byk bir sanayi lkesi olmas iin yabanc

yatrm ortamn iyiletirmede 3 yllk plan ele almtr. Bilgi ve ekonomi uygulanmasna nclk etmektedirler.

bakanl 11 farkl devlet kurumu ve 8 hkmet kurumu ortaklaa bu plann Kore, 2008den beri 2010a kadar FDIe dair saysz baary elde

Dorudan Yabanc Yatrm (FDI)

Dorudan Yabanc Yatrm (FDI) Kore ekonomisinin ana konusudur. Koredeki yabanc-yatrmc irket says 1997de 2000in altndayken 2010da 14,000e km ve geen 10 yllk srede ciddi ekildeartmtr. ihracatta %12 ve toplam istihdamda %6ya haizdir.

etti. Kurumlar vergisi azaltlm, fikri mlkiyet haklarnn daha da etkili bir ekilde korunduu sistem getirilmitir. dare prosedr basitletirilerek eit kurulum daha da kolaylamtr, zorunluluk grevi olmayan dviz ticaret

imdi bu irketler retici irketler sahasnda olup satta %13, toplam 1997de finansal krizin meydana gelmesiyle Kore hkmeti yabanc

snr yukarlara ekilmitir, uluslararas muhasebe standartlar getirilmitir. Bunlar iin eitim ve salk donanmnn says artrlm, Korede ikamet eden ya da Koreyi ziyaret eden yabanc iadamlar iin gmrk prosedr basitletirilmitir, ngilizce sunulan hizmetler oaltlmtr. ok sayda yabanc yatrm irketi, Kore ekonomisi ile uyum

Yine; yabanc iadamlar yaam ortamlar da iyi bir ekilde yaplmtr.

yatrmclar iin aktif aba gsteregeldi. 1998de dzenlenen yabanc yatrmc destek yasas bu abay daha da hzlandrd. Yabancyatrmc

destek yasas toplam sanayinin %99.8inde yabanc yatrm ilerleterek yatrmclarn kazanmnst seviyede koruyacak ekilde dzenlenmitir. Yine

gsteren bir yne doru ilerini yapmaktadrlar. ngilterenin perakende

Dorudan Yabanc Yatrm (FDI)

2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 6.5 9.1 11.3 10.5 11.2 11.6 12.8 11.5 11.7 13.1

Paris niversitesi siyasal bilimci olan Prof. Guy Sorman, Temmuz 2010 ylnda Seul Kresel Forumunda konuma yapt.

Birim: Milyar Dolar Kaynak: Bilgi ve Ekonomi Bakanl <www.mke.go.kr>

218

219

datm irketi olan, Tesco, Korede zerinde durmaya deer bir baar

gstermitir. Tesconun Kore ierisindeki ileri, yurtd toplam satn 3te Chartered Bank (SC) Jeil Bankas gsterilebilir. 30 milyar USDa ulatktan

sahasna bykilgi gstermektedirler.

1ine karlk gelmektedir. Yine baka FDI baar rnei olarak, Standart sonra 2005 Ocakta Kore pazarna ilk kez ayan atan SC Jeil Bankas

Kore Dou Asyada stratejikbir konuma sahiptir. Dou Asya Blgesinde tm dnya nfusunun 3te 2si yaamaktadr, tm dnya rnlerinin 5te 1i retilmekte olup, ok yksek ekonomik byme oran gstermektedir.

Kore, FDIhedef alm bir lke olarak bir ka eit alternatife sahiptir.

imdilerde, Korenin finans sahasnda en byk boyuttaki yabanc yatrmc olarak yer almtr. SC Jeil Bankas, Standart Chartered Grup sabit sermaye yatrmnn 5te 1ine karlk gelmektedir. 2005ten sonra 900 milyar USD Standart Chartered Grup irketleri arasnda CEOya dorudan rapor edilen nadir birbanka olmas gereinde de grlmektedir. Ama bu rnekler, birbuzdann paras dahi deildir.

Ayrca bu blge dnyann en byk pazar ve retim merkezi olmasndan dolay, dnya ekonomisinin nemli byme motoru olarak yer elde edecei stnde olan 61den fazla byk ehir yer almaktadr. Bu sebeple Kore, hesaplanmaktadr. Seule saatlikuumesafesinde, nfusu bir milyonun

ek olarak SC Jeil Bankasna katlm oldu. SC Jeil Bankasnn nemi,

Dou Asyada gelecek vaad eden, yatrm hedef lkelerine alan bir ana kap saylr. Firmalar Koreyi bir eit snav alan olarak kullandktan fazlasKorede bulunmaktadr. sonra yurtd pazarna kolayca alabilir. Fortune 500 irketinin yardan Kore; araba, elik, gemi yapm, yariletkenler, monitr, IT vb. tm

milyar USDa 2010da 13.1 milyar USDa ykselmitir, 2011de 1.5 milyar

Korenin elde ettii dorudan yabanc yatrm miktar 2009da 11.5

USD hedef olarak almaktadr. Yatrmclar arasnda R&D donanm, datm Yine yedek para ve materyal irketleri Korenin gelimi elektronik sanayi

merkezi ve eitli lke irketlerinin blgesel merkezi olarak ilgi grmektedir.

dnyada baarl olan sanayi kollarna sahiptir. Sadece bu deil, Korenin

inaat irketleri yurtdnda byk bir baar elde etmektedirler. Asya blgesini takip edenler, Kore drama ve popler arklarna ilgi gsteriyorlar. Yine, Korenin on-line oyun sanayii dnyadaki ikinci byk olmasyla yapmas belirgin bir gelecek iin akllca bir tercihtir.

Aratrmac Says
13.2

vnmektedir. Korenin gelimi sanayi ile hzl byme sanayisine yatrm

9.2 7.5 6.1 4.3 130 4.9 160 179 6.2 190 6.6 198 6.7 210 235 8.3 289 257

9.7 300 323

1998

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Kaynak: Eitim, Bilim ve Teknoloji Bakanl <www.mest.go.kr>

Seul Global Merkez, Ocak 2008de, i gmenlii ve gnlk yaam iin ok dilli idari destek salamak amacyla kurulmutur.

220

221

bir ekilde oluturmaktadr. Kore, Amerika ile FTA anlamasn imzalamtr veiki lke yasama meclisinin onayn beklemektedir. Avrupa Birlii ile FTA onay tamamlanm durumdadr, in ve

Kore, byk ekonomik haklar ve serbest ticaret anlamasn (FTA) aktif

yatrmclarn tek aamal hizmet ve tek biimli bir ulusal ilem grmelerini salayacaktr. Dorudan yabanc yatrmn desteklenmesi iin vergi ayrcal

Japonya ile anlama grmeleri balamak zeredir. Bu aktif hareketler Kore ierisindeki yabanc yatrmclarn dnya pazarnda daha da etkili olmalarnakatk salamaktadr. en nemli alternatiflerdir.

ve indirimleri gibi eitli tevik nlemleri hazrlanmtr. rnek vermek gerekirse, yksek teknoloji sektr gibi zel olarak hedeflenen kimi i alanlarnda 7 yllk bir sre iin gelir vergileri aaya ekilmi veya kaldrlmtr. Hkmetin mlkiyetindeki mlkler yabanc yatrm firmalarna verilecektir. Ayrca byk miktarda dorudan yabanc yatrm iin bir serbest ticaret yatrm blgesi kurulmutur. Hkmet, gmrk vergisine bal olan birimleri azaltarak gmrk snrlamalarn yava yava kaldrmaktadr. Hizmet Sektr: Korenin hizmet sektrnn liberallemesi, i hizmet 50 yl iin uygun bedellerle ya da kimi durumlarda karlksz olarak kiraya

Gelimi insan kaynaklar ve iyi sanayi ortam Korenin sahip olduu Korelilerin eitim evki tm dnyada mehurdur. Kore, bilim ve

mhendislik alanlarnda ylda 100,000 kiiyi aan mezun vermektedir. vnmektedir.

Yine her yerde snrsz olan dnyadaki en yksek internet dalm oranyla Devletin istikbali iin yatrm nemlidir gereinin bilincinde olan

sanayisinin greceli olarak gelimemi durumu nedeniyle daha g olmutur. Yine de hkmet bu sektrn btnyle liberallemesi iin tek tarafl artk btnyle aktr. nlemler almtr. rnek olarak, yaam sigortas piyasas yabanc yatrmlara Yabanc bankalar, ulusal bankalarla eit ilem grmektedir. Yabanclarn

Kore hkmeti, yatrmclara duyulan ihtiyac tatmin etmek iin elinden geleni yapacana kanidir. Buna gre yabanc yatrmclar iin i ortamn gelitirme amacylaaba sarfetmektedir. nvest Korea Plaza (IKP) bu abay gsteren temsili bir rnektir. IKP, yabanc yatrmclar iin ilk kompleks inkbe

donanmdr. 21 yzyln i ihtiyalarn karlamak iin kurulan IKPde sadece eitli malzemelere sahip ofisler ve ileri teknoloji toplant odalar bulunmakla kalmamakta, nvest Korea (IK) ve bunun dndaki saysz devlet kurumu

perakende ve toptan sat alanlarnda yatrmlar da liberallemi, ama belirli alanlarda hala kimi snrlamalar bulunmaktadr. Reklam piyasas, yabanc

temsilcileri iin yatrm danmanlk hizmetlerinden balamak zere, Korenin i kltr ve gndelik yaamna dair bilgileri ieren karlama programlarna tamam dinamik ve uluslararas bir i evresinde salanmaktadr. varncaya kadar kapsaml ve yerinde hizmet sunmaktadrlar. Bu hizmetlerin

Yatrmcya Ynelik Destek Sistemi

Dorudan yabanc yatrma ilikin btn yasa ve ynetmelikler, 1988 Kasmnda yrrle giren yeni Yabanc Yatrm Destekleme Yasas (FIPA) ile yalnlatrlm ve tek bir yasal ereve iine alnmtr. Bu yasa, yabanc

Yabanc yatrm irketi istihdam tantm sergisinde, i arayan kii ile grmekte olan yabanc irket eleman

222

223

yatrmlarn ancak aznlk olarak ortak giriimlerine ak iken, imdi bu piyasa btnyle yabanclara ak hale gelmitir. Fikri Mlkiyet Haklar: Hkmet, fikri mlkiyet haklarnn salam

piyasasn daha ak duruma getirmek iin aba gstermektedir. Bu abalar, srdrlmektedir.

Kore tarm sektrnn daha rekabeti olmas iin hkmet desteiyle Hkmet, 1988 Aralknda bir komisyon kurarak 1991e kadar tarmsal

biimde korunmasnn, Korenin teknolojik ilerlemeleri ve belli bal ticaret ortaklaryla dengeli ekonomik ilikileri iin gerekli olduunu kabul eder. Bunun iin de 1987den beri fikri mlkiyetin korunmasn glendirecek temel reformlar yapmtr.

dalmn liberallemesi programn yeniden gzden geirmitir. Deitirilen planlar liberallemenin hzlanmas ve kapsamnn genilemesine yardmc olmutur.

kapsaml olarak korunmasn ngrr. Telif hakk yasas, yazar hakkn,

Korenin yeni telif haklar yasas, hem yabanc hem ulusal yaptlarn

yazarn lmnden sonra 50 yl daha gvenceye alr. Ayrca, fikri mlkiyetin ihlal edilmesi karsndaki gvenceler, zel yasalar araclyla bilgisayar yazlmlarn da kapsamtr.

Birinci Snf Lojistik Merkez

2001 Mart aynda alm olan Incheon Uluslararas Havaliman, teknik bilimler imkanlaryla donanmldr ve mterilerine gelimi bir trafik a salar. Yeni bir havaliman, elverili konumuyla Kuzeydou Asyann

ok geni alanlara yaylan toplumsal ve siyasal etkilerle altst olmu durumdadr. Bu da tarm sektrn, liberallemesi g bir sektr haline getirmektedir.

Tarm Piyasas: Birok lkede olduu gibi Korede de tarm politikas

lojistik ve ulam merkezi olmaya hazrdr. Havaliman alan iin gelime kapsamaktadr.

planlar; ikinci yolcu terminali, serbest ticaret blgesi, uluslararas i alan da ncheon Uluslararas Havaalan, tm dnyadan 1,700 tane havayolu

ilenebilir toprak orannn Amerika Birleik Devletlerinin yalnz 57de biri olmasndan kaynaklanmaktadr. Bu da Kore iftilerinin ABDli iftiler kadar verimli olamamalarna yol amaktadr. Yine de, Kore hkmeti, tarm

Tarm konusunda Korenin duyarll,bir ynyle ifti bana den

irketinin yesi olduu; Uluslararas Havaalanlar Birliinin (ACI) yln Dnya Havaalanlar Hizmet Deerlendirmesinde (ASQ) 6 yl st ste birinci olmutur.

Incheon Uluslararas Havaliman, 2001 yl Mart ay alndan itibaren

KOTRAnn dzenledii Yabanc Yatrm forumunda, KOTRAnn sunumunu dinleyen yabanc irket yetkilileri

Gwangyang Liman, Korenin gneybatsndaki Kuzey Asya lojistik merkezi

224

225

kargo hacminde srekli art grmtr. 2010da 2.7 milyon ton tayarak, uluslararas hava tamacl hacmi asndan ikinci lider havaliman olmutur. Konteyner gemileri Koreden Gney ve Kuzey Amerika, Avrupa,

Ekonomik Grnm

2011de Kore ekomomisi yllk %5 orannda byme beklenmektedir. Bu oran dnya ekonomisinin dzelmesinden kayanklanan ihracat art, yurt ii ve yurt d finansal piyasann istikrar, i alma ve gelir ykselmesinden kaynaklanan kiisel tketimin artmas, yatrmn devaml olarak ykseleceini gz nnde tutularak ortya konulmutur. Ayrca zel sektrn liderliindeki

Avustralya, Orta Dou ve Afrika limanlarna uluslararas deniz yollarn kargo gemileri Kore limanlarn sk ziyaret ederler.

kullanrlar. Ayn zamanda yabanc transatlantikler, kruvaziyerler, yolcu ve Ayn zamanda liman kargo hacmi de durmadan trmanm ve 2002deki

11.89 milyon TEU dan 2009da 16.34 milyon TEUya ulamtr. Bunda

Busan, Gwangyang ve Incheon Limanlarnn imkanlarnn geniletilmesinin pay vardr.

ve ilerlemi kargo tamaclk kapasitesi araclyla verimin arttrlmasnn zellikle Busan Liman 2007 ylnda 13.26 milyonluk TEU

kapasitesiyle, arka arkaya 4 yl boyunca konteynr kapasitesinde dnya beincisi olmutur.

Songdo Uluslararas Blgesi (IBD) Songdo IBD, Incheonun ky arsas boyunca 1500 dnmlk geri arazi zerinde gelitirilen bir uluslararas i merkezi ana plandr. Seuln 60 mil gneyinde olan Songdo IBD, Incheon Uluslararas Havalimanna 11 km uzunluunda bir otoyol kpr ile balanacaktr.

Liman Kargosu Hacmi ve Deniz Nakliyat Oranlar

Kargo Hacmi Deniz Nakliyat Oran (%)
35.4 31.1 14.52 15.22 15.95 17.48 34.9 35.5

Cargo Volume and Trans-shipment Rate at Incheon International Airport

Kargo Hacmi Deniz Nakliyat Oran (%)

36.3

35.5

35.1

34.5 17.93

35

34.3 19.37

46.7

46.2

46.4

46.2

44.2

48.1

50.1

49.2

47.2

43.8 2.67

16.34 1.70 1.18 1.84

26.9 9.12 9.99 11.89

2.13

2.15

2.34

2.56

2.42

2.31

13.19

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Birim: milyon TEU Kaynak: Kara Ulam ve Denizcilik leri Bakanl <www.mltm.go.kr>

Birim: milyon ton Kaynak: Toprak, Ulam ve Denizcilik leri Bakanl

226

227

yeni ie alnanlar says yaklak 280,000 olarak tahmin edilmektedir.

ykselmesi, Japonya depremi, Avrupa finansal krizinin devam etmesi gibi d yakndan izlemekte hem de ekomoni dzelmesi ve fiyat istikrarn devam ettirme abasna devam edecektir.

Ancak Ortadou blgesinin huzursuzluu, uluslararas mal fiyatnn

yaplmasna uygun konu listesinin ele alnmas, uluslararas ibirlii sisteminin ele alnmas, G20 yesi ve yesi olmayan lkeler arasnda ibirliinin kuvvetlendirilmesi vb konular tartld. Zirvenin ynetici lkesi olan Kore, ekonomik gelimesini ve krizden

etkilemenin belirsizlii mevcuttur. Kore hkmeti, hem ekonomi durumlarn

kma tecrbesine dayanarak gelimi lkeler ile yeni sanayileen lkeler

arasnda kpr grevini stlendi. Gelimi lke ekonomisi odakl konularn

ele alnmas iin Kore kresel finans gvenlik a, dnya finans sisteminde dair konulara arlk verdi.

G20 Seul Zirvesi

11-12 Kasm 2010 tarihlerinde Kriz Sonras Ortak Byme konu balyla,

devrim vegelime sreci vb. yeni sanayileen ekonomik lkeleri anlamaya G20 zirvesindekiler Seulde gerekletirilen eitli tartmalar

Seul G20 zirvesi dzenlendi. 2008 ekonomik krizinin neden olduu finansal tkankln tm dnyada stesinden gelinmekte olduu bir noktada Korenin evsahiplii yapt bir etkinlikti. Bir Asya lkesi, ayrca G7 yesi olmayan uluslararas ekonomik problemin zmne yardmc olabilecek konulara Zirvesinde uzlalan konularn hayata geirilmesi, G20 zirvesinde dzenli bir lke olmasna ramen Korenin ilk kez dzenledii G20 zirvesinde odaklanld. Genelde G20 sisteminin ayarlanmas, 2009 Petersburg G20

araclyla Seul Deklarasyonunu kabul ettiler. Bu deklarasyona gre,

zirveye katlanlar dviz oranlar ve dnyadaki ticaret dengesizlii problemlerini zmek iin 2011in son eyreine kadar pazarda etkili dviz oran sistemi ve somut carihesap prensiplerini salamada anlatlar.

sistemi, uluslararas finans aralarnda devrim ve global finansta gvenlik finansal yabanclama yaayan tabakaya tolerans, enerji, iklim deiiklikleri lkelerin katlmnn oaltlmas vb konular dahildi.

Seul deklarasyonuna dengeli geliim iin gl ve istikrarl ibirlii

ann salanmas, finansal dzenlemelerde devrim, ticaret ve geliim, ve yeil ilerleme, bozulmay nleme, G20 i zirvesi, yeni sanayileen Yine Seul deklarasyonu ana konu dnda Ortak Byme iin, Seul

Gelitirme Mutabakat, Uzun Vadeli Gelimede Hareket Plan , Bozulmaya Destekleyici Dkmanlar iermektedir.

Kar Hareket Plan ek maddesi ile G20 ye lkeler Siyasetinde Seul G20 zirvesi, uluslararas toplumun, Korenin liderliini

onayladn gstermitir. Bu zirveyi dzenlemekle Korenin uluslararas a genilemi ve tecrbe kazanarak manevi bir mlk edinmitir. Kore, G20 zirvesine baarl ev sahiplii yapmasnn ardndan evrensel

finans sisteminin tekrar oluturulmas srecinde lider bir rol stlenmek iin
2010 Seul G20 Zirvesinde hatra fotoraf ekiminde G20 yelerin el sallarken

abalayacaktr.

228

229

Bir Bakta Ekonomi

Geen krk ylda Korenin etkileyici ekonomik bymesi, Dou Asya Mucizesi tanmnn bir paras olmutur.

2010 Ana hracat rnleri

50.7
Yariletken

49.1
Gemi

Ticaret Hacmi
Birim: Milyar Dolar Kaynak: Bilgi ve Ekonomi Bakanl <www.mke.go.kr>

857

892

35.4
Otomobil

32.6 728 687

Petrol rnleri Dz ekran ve sensr

31.5

27.6
Kablosuz letiim Aralar

333

Otomobil paralar

19.0

17.1
Sentetik reine

113 11
1974 1988 2000 2007 2008 2009 2010

elik rulo sa rnleri

16.6

9.1
Bilgisayar

Birim: Milyar Dolar Kaynak: Bilgi ve Ekonomi Bakanl <www.mke.go.kr>

230

231

10
Korenin Dnyadaki Yeri

Uluslararas likiler Ekonomik likiler Uluslararas Bar ve birlii Kore Geliim birlii Gelecekte zlenecek Politika

Nepalda haftasonunu geiren COPION (yurtd yardm kurumu) gnllleti ile Katmandulu renciler

10
Korenin Dnyadaki Yeri

balarn glendirmesine katkda bulundu. Sovyetler Birlii ve in gibi ou lkelerle ilikiler ksa zamanda normale dnerek Korenin d ilikilerinin Milletlere 1991 Eyllnde ayn anda ye olmas Kuzey Diplomasisinin baarsn talandrd. Ayrca, Bar, Saldrmazlk, Karlkl Deiim, ve birlii Antlamas gerekten kresel olmasn salad. Gney ve Kuzey Korenin Birlemi

(Temel Gney-Kuzey Szlemesi) ve Kore Yarmadasnn Nkleer

Silahlardan Arndrlmas Ortak Bildirgesi ile birlikte Gney Kore ve Kuzey

Uluslararas likiler

1948 ylda kurulmasndan itibaren, Kore Cumhuriyeti demokrasi ve serbest

Korenin bar iinde bir arada yaamasnn temeli 1991 Aralk aynda atld. Blnm bir ulusun bar iinde birlemesi yolunda nemli bir adm simgeleyen bu tarihi belgeler sadece yarmadada deil, tm Kuzeydou Asyada barn tohumlarn atmtr.

piyasa ekonomisi kavramlarna bal kalm, fakat d ilikileri nemli deiikliklere uramtr. Dou-Bat atmas, Amerika Birleik Devletleri zerinde younlap 2. Dnya Savandan sonra Sovyetler Birlii bir souk sava devleti olmaya ynelince, Kore Cumhuriyeti d ilikilerinde, demokrasi yanls Bat lkeleriyle uyumlu bir d siyaset izlemitir.

Ekonomik likiler

Cumhuriyeti, Bat blokunun bir yesi olarak, geleneksel mttefikleriyle balarn glendirmenin yannda nc dnya lkeleriyle de ibirlii Kore Cumhuriyetinin diplomasisi Kore Yarmadasnn bamsz ve bar biimde birlemesine ynelik olmutur. Kore Cumhuriyeti ayn zamanda mttefikleriyle balarn sklatrm ve uluslararas rgtlerde etkin yer almtr. Diplomatik temelini salam biimde kurduktan sonra Kore Cumhuriyeti, kurmaya girierek d ilikilerini geniletmeye balad. 1970den bu yana,

Souk sava srasnda Dou-Bat atmas keskinletike, Kore

Souk savan balarnda belirgin bir blgecilik akm ortaya kt. Dsatm

yoluyla byme yolunu semi Kore Cumhuriyeti gibi lkeler, eskisinden

1980ler boyunca dnyann btn lkeleriyle ibirliine dayanan ilikisini srdrd. 1980lerin sonu ve 1990larn banda Dou Avrupa ve Sovyetler Birliindeki byk deiimler souk sava sona erdirirken, Kuzey Kore durumdan hzla yararlanarak etkin biimde Kuzey Diplomasisi nerdi.
Bakan Lee Myungbak, 23 Eyll 2009da New Yorkta dzenlenen 64. BM Genel Meclis Oturumunun al konumasn yapyor.

lkelerle daha nce ideolojik ve yapsal ayrmlar nedeniyle zayflam olan

Korenin etkin biimde srdrd bu diplomasi, nceki sosyalist

234

235

daha farkl bir uluslararas ekonomik ortamla yzyze geldiler.

Birlii yesi lkeler gibi gelimi lkelerle ticaret yapyordu. Bu da ticaret dengesinde srtmelere yol ayordu. Ama Kore gelimekte olan lkelerle ticaretini arttrdka, ticaret oran srekli olarak ykseldi. Kore Cumhuriyetinin gelimi lkelerle ve Dou Avrupa lkeleriyle

Kore esas olarak Amerika Birleik Devletleri, Japonya ve Avrupa

beklemektedir.

Yeni Zelanda ve Trkiye ile de FTA mzakereleri halen devam etmektedir. ve 6 Orta Amerika lkeler (Panama, Kostarika, Guatemala, Honduras, hazrlama almalar yapmaktadr.

Avustralya, Kanada, Kolombiya, Krfez birlii Konseyi, Meksika,

Kore ayn zamanda Japonya, in, Latin Amerika Ortak Pazar, srail ,Vietnam Dominik Cumhuriyeti, El Salbador Cumhuryeti) ile grmeler iin altyap

olan ticareti, Korenin ekonomisinin ve ticaretinin bymesi, lkenin youn

teknolojik sanayi yapsna odaklanma srecini arttrmaya devam edecektir. gzederek hzlandrmay, uluslararas ekonomik ilerlemeye daha byk katklarda bulunmay amalanmtr. Kore, endstriyel, tarmsal ve hizmet sektrlerinin karlkl olarak

Kore sanayisinin gelimi lkelerle olan ibirliini stnlk ve farkllk

Uluslararas Bar ve birlii

1991 Eyllnde Kore Cumhuriyeti Birlemi Milletlere katld. Bu tarihten itibaren beri ok yanl diplomatik etkinliklerde hem blgesel ynetici hem de etkili bir uluslararas katlmc olarak aktif rol oynad. 1996-1997de Kore, Gvenlik Konseyinin geici yesi olarak

almasyla sadece ticarette deil ayn zamanda bilim ve teknoloji alannda da ok nemli i ortaklar olan gelimi lkelerle anlamazlklar en aza indirgemeye alacaktr.

her yanndaki insanlar iin yeni sorunlar olarak oluturmaktadr. Bu sorunlar karsnda Bakan Lee Myung-bak, 2008de Dk Karbon, Artan Yeili ulusal geliim vizyonu olarak aklad. Kore, artan yeile, eko- verimlilii

klim deiiklikleri, ormanlarn azalmas gibi evresel konular dnyann

arttrrken aksi evresel etkileri mmkn olduunca azaltan yeil teknoloji ve yeil sanayi yolu ile ulaan dk karbon toplumu olmay hedefledi. abalara olumlu katks bulunmaktadr. Kore Cumhuriyeti ayn zamanda iklim deiikliiyle savamak iin kresel Kore Cumhuriyeti, serbest kresel ticareti destekleyerek kendi

pazarlarn ilerletmekte ve 2001 ylnda balayan Doha Kalknma Gndemi mzakerelerinde faaliyetlerde bulunmaktadr. 1 Ocak 2011 itibariyle Kore, ili, Singapur, Avrupa Serbest Ticaret
Kore-BM FTA Ticaret Bakan Kim Jong-hoon ve Avrupa Birlii meslekta Catherine Ashton, 15 Ekim 2009da Brkseldeki Avrupa Komisyonu merkezinde, Kore-BM Serbest Ticaret Anlamas metnini paraf ettiler.

Birlii, Gneydou Asya Uluslar Birlii ve Hindistandan oluan 16 lkeyle 5 Serbest Ticaret Anlamas (FTAs) imzalamtr. Kore ayn zamanda ABD, Avrupa Birlii ve Peru ile de FIAsn imzalayp parlamento onaynamasn

236

237

hizmet vermitir. Bu srede Kore, silahl atmalarda yakalanan sivillerin

korunmasn savunmada nemli rol oynad. Kore 2001 ylnda 56. Genel

Komisyonunun kurucu yesi olarak, Komisyonun, insan haklar ihlallerini

Kurul Bakanlk Oturumunu dzenlerken, 2006 ylnda da nceki Kore olarak seildi.

zamannda ve etkili bir tutumla karlayabilecek adil ve etkili kurulu roln glendirmeye katkda bulunmak iin abalamaktadr. Ayrca Kore, yedi ana uluslararas insan haklar kongresinin taraf devleti olarak insan haklar kendini adamtr.

Dileri Bakan olan Ban Ki-moon, Birlemi Milletlerin 8. Genel Sekreteri Bar koruma operasyonlar, Birlemi Milletler iin savala ayrlm

koruma ve gelitirmek iin uluslararas topluluunun abalarna btnyle stelik Kore, demokrasiyi desteklemeye kesin sz vermitir. Kore,

lkelere yardm etmekte hayati ve gl aralar olarak belirmitir. ncelikle

uluslaras bar ve gvenliin nemi birinci olarak kabul edip, Kore Lbnan ve Haiti dahil olmak zere Birlemi Milletlerin 11 bar operasyonunda atekes gzetimi ve gven inas abalaryla aktif olarak grev almtr. Kore ayn zamanda yerel topluluklara tbbi hizmet salanmas ve yerel giriimlerine katld. ina projelerine destek vererek iyiletirme teebbslerine yardm etme nsan haklarnn gl bir savunucusu olan Kore, uluslararas insan

global ve blgesel dzeyde demokrasi topluluklar dahil Bali Demokrasi 2010da Kore CumhurBakan Lee Myung-bak, Endonezya bakan Susilo

Forumu, Asya-Pasifk Demokrasi Ortaklna aktif olarak katlmtr. Aralk,

Birlemi Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon

Birlemi Milletler 8. Genel Sekreteri Kore Cumhuriyetinden Ban Kimoon, 37 yl boyunca hkmet ve dnya sahnesinde hizmet verdi. Genel Sekreter olarak seildii srada Korenin Dileri ve Ticaret Bakan idi. Genel sekreter Ban Ki-moon ikinci kez seilmeye hak kazanarak 1 Ocak 2012 ylndan sonra 5 yllk ikinci grev dnemine balayacak. Kalbim, beni buraya hizmet etmek iin gndermi lkeme ve insanlarma kar kranla dolup tayor. Savan paralanml ve Korenin sefaleti iinde geen genliimden, bu krs ve bu harika sorumluluklara kadar gelmek uzun bir yolculuktu. Bu yolculuu gerekletirebildim nk en karanlk gnlerimizde Birlemi Milletler halkmzn yanndayd. Bize umut ve gda, gven ve itibar verdi.Bize daha iyi bir yol gsterdi. Bu nedenle bugn, yllarca ve kilometreler boyunca seyahat etmeme ramen, kendimi evimde hissediyorum. (Genel Sekreter Bann, Birlemi Milletlerin nnde yapt kabul konumasndan alnt.)

haklar szlemelerinde taraftr. Kore, 2006 yl Ocakta kurulan nsan Haklar

Dr. Lee Jong-wook (1945~2006) nceki Dnya Salk rgt Genel Direktr Dr. Lee, iki byk uluslararas salk ve gelime sorunu olan tberkloz ve ayla nlenebilir ocuk hastalklarna kar savam bir dnya lideriydi.

238

239

Bambang Yudhoyono ile ebakan olarak nc Bali Demokrasi Forumuna katlm, bar ve istkrarn inasnda demokrasinin nemini vurgulayarak Korenin demoktatikleme tecrbesini tantmtr.

bulunma kararllndadr.

nleme rejimlerini kuvvetlendirmedeki global abalarda aktif oyuncu olmutur. Jeju Process denilen, 2002 ylndan beri yardmc ev sahipliini Kore ve BM Silahszlanma leri Ofisinin yapt yllk uluslararas alanlarndaki muhtelif konularda mzakere giriimleri iin anlaml bir platform salad. Korenin 2009da Nkleer Yaylmaya Kar Gvenlik nlemek iin kresel abalarda yer alma istekliliini gstermektedir. Kore,

Kore ayn zamanda silahszlanma ve nkleer silahlarn yaylmasn

bar ve ibirliine katkda bulunmak iin yabanc lkelerle karlkl kltrel deiim uygulamasn da srdrmektedir. lkemiz ayrca Korenin sanat ve kltrnn yurt dnda tannmas iin almakta ve yurtdndaki Kore programlarn desteklemektedir. 1991de kurulan Kore Vakf, uluslararas kltrel deiim programlarn rgtleyip desteklemektedir. dili incelemelerini ve ok sayda akademik toplantlar ve spor deiim

Kore Cumhuriyeti karlkl dostluk ve anlay gelitirmek ve kresel

konferans, silahszlanma ve nkleer silahlarn yaylmasn nleme

Giriimi (PSI)ne katlmas, kitle imha silahlarnn yaylmasn ve tanmasn PSI aktivite ve organizasyonlarna katlarak ve Nkleer Yaylmaya Kar

bir kresel mali ve ekonomik krizin ortasnda, Kore aktif bir rol oynam ve Lee Myung-bak, Washington zirvesinde kabul edilen ve Nisan 2009 Londra zirvesinde yeniden onaylanan yerli sanayi koruma politikasnn ykseliini

G20nin Kasm 2008de balamasndan itibaren daha nce grlmemi

uluslararas ekonomik ibirlii iin ilk oturum roln stlenmitir. Bakan

Gvenlik Giriimi, silahlanmann nlenmesi ann glendirilmesine katkda

nlemek iin, ticaret ve yatrm snrlandrmalarnn kaldrlmasn tavsiye

etti. Bunun yansra 1990larn sonunda srekli devam eden Asya mali krizinde Kore, G20nin gelecekte bu tip krizlerin tekrarlamasn nlemek iin izlenmesi gereken yolu salamada temel rol oynad. Sonu olarak Kore, 11liderliini tandklarn yanstan G20 Seul Zirvesine bakanlk etmektedir. 12 Kasm 2010daki, uluslararas topluluklarn Korenin abalarn ve kresel

Kore Geliim birlii

1945ten 1990larn bana kadar Kore, uluslararas topluluklardan eitli

biimlerde resmi kalknma yardm almtr. Bu yardmlar, Korenin

olaanst ekonomik geliiminde deerli kaynaklar olmutur. Kore,

Uluslararas toplulua katksnda bulunmak iin kalknma ibirliine byk Hedeflerini karlamaya yardm etmek iin mcadele etmekte ve bu amala

nem vermektedir Kore zellikle, BMin hazrlad Binyl Kalknma ODA (Resmi Kalknma Yardm)n gittike geniletmeyi planlamaktadr.
2010 ylnda Washington D.C.de toplanan Birinci Nkleer Gvenlik Zirvesi. Seul, Mart 2012 ylnda gerekleecek olan zirve toplantsnnn ev sahibi ehri olarak seildi.

2008 ylnda Kore, ODAya toplam 802 milyon Amerikan dolar harcam ve bu hacmi 2012de gayr safi milli gelirinin %0.15ine, 2015te de %0.25ine

240

241

karmay planlamaktadr. Buna ek olarak 2009 ylnda Kore, baarl bir ekilde Uluslararas Ekonomik birlii ve Kalknma Tekilat (OECD)nn itibaren faaliyetlerine balamtr. Kalknma Yardmlar Komitesi (DAC)ne katlm ve 1 Ocak 2010dan Kore Resmi Kalknma Yardm Kurumunun ynetim sistemi, ift ynl

Maliye Bakanlnn denetimi altnda, Kore thalat-hracat Bankas(Korea ynetilir.

EXIM Bank)nn programlad Ekonomik Gelime birlii Fonu (EDCF) ile Kore hkmetin dier faaliyetleri de gda gvensizlii, doal afetler,

ve ok ynl yardmlar ierir. ift ynl yardm, deneklere ve imtiyazl olan denekler, Kore Uluslararas

iddetli atmalar gibi kresel bazda insancl konulardr. Kore bundan dolay her yl yardm katklarn arttrmak iin daha etkili ve dzenli insancl yardm ve koruma abalarn salamaya uramaktadr. Kore, gelimekte olan lkelerde yl iinde (2009-2011) acil gda yardm ve tarmsal

krediler diye kye ayrlr. Teknik ibirlii programlar ve balardan olumu birlii Ajans (KOICA) tarafndan, D leri ve Ticaret Bakanl

(MOFAT)nn hazrlad ynerge politikasna uygun olarak yerine getirilmitir. Ba yardm programlar yalnzca KOICA tarafndan uygulanrken, baz teknik ibirlii programlar hkmetin iletme ajans ve organizasyonlar tarafndan yrtlmtr. mtiyazl krediler, Strateji ve

gelime ibirlii iin 100 milyon dolar harcamaya ve en sonunda kresel gda gvenliini arttrma araylarna kendini adamtr. Kore ayn zamanda 2010 milyon dolardan fazla acil kurtarma yardm teklif etmitir. ylnda Haiti, ili ve Pakistan gibi afet ve atmadan etkilenen 20 lkeye 9 Kore hkmeti Eyll 2007de Kresel Yoksullukla Mcadele Katks

olarak bilinen uak bileti dayanma payn tantt. Uak bilet fiyatlarna kaynaklarn harekete geiren uluslararas bir giriim olmutur.

kk katk meblalar ekleyen bu dnce gelime iin yeniliki yolunda Kresel Yoksullukla Mcadele Katks esas olarak Afrikadaki HIV/

AIDS, tberkloz ve stmayla savaa para harcamaktadr. Katk, Uluslararas la Satnalma Tesisi (UNITAID)ni desteklemekte ve Kore gelime sivil desteklemektedir. toplum rgtleri Afrikadaki en az gelimi lkelerinde ilgili projeleri Kore, uluslararas insancl yardmlarn etkili ve yapc vastalarla

arttrmay hedeflemektedir.

Gelecekte zlenecek Politika

Kresel Kore vizyonunun izgisinde Kore Cumhuriyeti uluslararas toplumlaryla aktif ibirlii diplomasisini yrtmektetir. Kore, rk, din, zenginlik farkllklarn aarak tm milletler ve insanlarla

KOICAnn Kore Yurtd Gnllleri Gnll olarak sanat retmenlii yapan bir bayan el basks snfnn ardndan rencileriyle neeli anlarn tadn karrken.

dostluk balarn tevik eder. Demokrasi ve pazar ekonomisinin evrensel deerlerine sayg duyarak, ayn zamanda uluslararas topluluklarn bar ve

242

243

ortak refah abalarnda her zaman yerini alacaktr.

zorluklarn ele alnmasnda da Amerika ve dier komu lkelerle olan ilikilerini glendirmek iin aba sarfetmektedir. Dk Karbon Artan gvenceye alma mcadelesinde, Kore iklim deiiklikleriyle mcadelede ulusal abalarda nc rol oynayacaktr.

Kore Hkmeti, sadece ift tarafl konularda deil, ortak global

ulamak isteyen abalara srekli katlacaktr.

ekonomik boyut ve kresel konumunu yanstan ulusal bar ve insan

Kore Cumhuriyeti uluslararas topluluun sorumlu bir yesi olarak,

Yeil politikasn tevik ederek gvenli, sabit kaynak ve enerji desteini

haklar gibi evrensel deerleri tantacak ve koruyacaktr. Bu amala Kore Resmi Kalknma Yardmn (ODA) geniletecektir.

Cumhuriyeti, BM bar koruma operasyonlarna aktif katlmda bulunacak ve

ekonomik krizi ama srecinde liderliini gsterdii onaylanmtr. G20 al azaltma planna katkda bulunmasnn yannda, gelimi lkeler ile bakan lkesi olarak Kore; gl, istikrarl ve dengeli ekonomik bymeye

Kasm 2010da, beinci G20 zirvesine evsahiplii yapmasyla Korenin

Korenin Blgelere Gre ift Ynl Resmi Kalknda Yardm (ODA) (2009)
, %11.2 Okyanusya, %0.3 Asya, %55.4

zirvesinde Kore, evrensel finansta gvenlik a kurulmas ve tm dnyadaki gelimekte olan lkeler arasnda kpr grevi stlenmitir. 2010 zirvesinin

Afrika, %15.8 Amerika, %9.3

Avrupa, %7.9

Kaynak: Uluslararas Gelime statistikleri Online DB, OECD

KOICA (Kore Uluslararas birlii Ajans) yoksulluk zmn vurgulamak ve srdrlebilir sosyoekonomik gelime, gelimekte olan lkelerde ilerlemi ynetim gibi uluslararas gelime hedeflerini baarma ve global sorunlar zme abalarna aktif olarak katlmaktadr.

244

245

11
Kuzey-Gney Arasndaki likiler

Tarihi Gemi ki Kore Arasnda Deiim Ve birlii Gaeseong Endstriyel Kompleksi Gney ve Kuzey Koredeki Paralanm Ailelerin Yeniden Bir Araya Gelmeleri Bir Bakta ki Kore Arasndaki likiler

Blnm lkenin acsn hatrlatma, Gney ve Kuzey Koreyi balayan zgrlk Kprs

11
Kuzey-Gney Arasndaki likiler

souk sava anlamazl devam etti. Gney Kore, demokratik sistem altnda aksine, Kuzey Kore de, Kore Yarmadasnn tamamn komnistletirme maksadn gtmtr.

iki Koreyi birletirme maksatl Kuzey Kore politikasn benimsedi. Bunun

Uluslararas toplumda ortaya kmaya balayan bar havasndan destek Kore 7 Nisan 1972de Gney-Kuzey Ortak Bildirisini aklad. Daha sonra

1970 balarnda dou-bat dmanl yava yava yumuamaya balad.

alarak, Gney-Kuzey Kore ilikilerinin dzelmesi iin admlar atld. ki

Tarihi Gemi

II. Dnya Sava bitince Kore Yarmadasnda 35 yllk Japonyann

Gney-Kuzey Koordinat Komisyonu ile Kzlha Dernei araclyla GneyAma iki Kore son 20 ylda ykselen itimatszlk duvarnn kolayca stesinden gelemediler. Gney-Kuzey Kore hzl bir ekilde deien uluslararas ortamdan

smrgeci ynetimi de bitti. Birden iddetlenen souk sava dalgasna kaplan Kore, 38. Paralele gre ikiye blnd; Gney ve Kuzey Kore olarak iki ayr hkmet olutu. Korenin blnmesi, 25 Haziran 1950de Kuzey Korenin 38. Paraleli geip Gney Koreyi istila etmesiyle Kore Savana neden oldu. Savan ardndan geici blnme kalc bir hal ald ve Kore yarmadas halen blnm bir durumdadr.

Kuzey Kore arasnda grmeler yapld ve karlkl alverite bulunuldu.

etkilenerek, srekli bir alkantya girmilerdir. Belirsizlik ve karmaa reform ve aklk deklaresiyle yeni bir safhaya girdi

ierisindeki Gney-Kuzey ilikileri 1980 ortalarnda komunist lkelerin Dnyann asayiindeki hzl deiimlere ramen Gney-Kuzey Kore

1953de atekes anlamas imzalandktan sonra da, Kore Yarmadasnda

Washington D.Cdeki Kore Sava Gazileri Ant

Cheorwon yaknndaki askerden arndrlm blge snr hattndaki askerler.

248

249

hkmetleri uygun nlemleri alarak, benzeri olmayan zor problemlerin

stesinden geldiler. Eyll 1989da Gney-Kuzey Kore birlemesini salamak forml zellikle bamszl, demokrasiyi ve bar gelitirme erevesi altnda kuruldu. Gney Kore hkmeti karlkl alveri ve ibirlii araclyla ulusal birlemeyi gerekletirmek iin giriimde bulundu. Gney Kore hkmeti, yeni bir forml benimsedikten ksa bir zaman

ibirlii giriimlerinde bulunmutur; siyaset ve ekonomi birbirinden farkldr dsturu altnda Kuzey Koreye insani desteini artrmtr. 15 Haziran 2000de Gney-Kuzey Korenin liderleri ilk kez zirve grmesi yaparak Gney-Kuzey Kore deiimi ile ibirliini hzlandrmak iin, bir vesile Blgesini kurmular, Gyeongui hatt ve Dou Denizi hatt demir yolu inaa 390,000 kiiden fazla Gney-Kuzey Kore vatanda atekes hattn getiler yardmn ap 2.9 milyar USDa ulamtr.

iin yeni bir forml olan Kore Ulusal Topululuk Forml akland. Bu

meydana getirdiler. Buna gre; Gney-Kuzey Kore, Gaesong Endstri edilmi, Gmgang Da Turizm Projesine balanmtr. ubat 2011e kadar ve Gney-Kuzey Kore arasnda ticaret 14.8 milyar USDa ulamtr. nsani Fakat gelien Gney-Kuzey Kore ilikileri, Ekim 2006da Kuzey

sonra Gney-Kuzey Kore Alveri ve birlii Yasasn kartarak Gney-

Kuzey Kore birlii Fonunu oluturdu Austos 1991de Gney-Kuzey Gney ve Kuzeyin uzlama midi de ykselmi oldu.

Korenin Birlemi Milletlere ayn anda katlmalaryla 1990 balarnda Ancak, uzlama havas 1993te Kuzey Korenin Nkleer Silahlarn

Yaylmasn nleme Antlamasndan ekilmesiyle; ilk nkleer kriz gelip

Korenin nkleer denemelerinden tr soumu, Kuzey Kore siyasetinin etkinliine dair ok ciddi eletiriler alnmtr.

att ve bu ortam hemen kayboldu. O zamanlarda iki Kore arasnda, GneyKuzey Kore zirve grmelerinin 1994de almas grlmekteydi. Ama zirve grme mitleri Gim il Seongun ani lm ile ortadan kalkt.

Kore grme zirvesi gerekleti, fakat Gney-Kuzey Kore nkleer sorunu zemeyerek vatandalarnn endiesine yol amlardr. 2008de Lee Myung-bak hkmeti kurulmu ve Vizyon 3000:

Kuzey Kore nkleer denemelerden bir yl sonra, 2. Gney-Kuzey

ve bu krdm hali sonraki bir ka ylda da devam etti. Bu sre zarfnda sknts ile yz yze geldiler.

Ardndan, birka yl boyunca Gney-Kuzey Kore ilikileri hzla soudu

Kuzey Kore ciddi ekonomik sorunlarla karlat ve vatandalar ise geim 1990 sonlarnda, Gney Kore devleti; Kuzey Kore ile bir ok deiim-

Nkleersiz ve Ak Kapl adl yeni bir siyaset giriimini aklad. Lee

Myung-bak hkmeti, Gney-Kuzey Kore dialogunu ve ibirliini en politaksn sundu. Bu politaknn en esasl maksad, Kore Yarmadasna

ncelikle ele alma gerekliliine dayanan, birlikte yaama ve mterek refah yeni bir bar yapsn salamak, Kuzey Korenin nkleer sorununu zmek, Kuzey Kore ekonomisinin dzelmesine yardm etmek ve iki Korenin insani sorunlarn zmekle Korelilerin mutluluk ve gvenlik uralarn hedeflemektir.

karlkl yararl ekonomi ibirlii yoluyla ortak ekonomik topluluu kurmak,

grmelerini kesmi ve Koreye kar askeri provokasyonu tercih etmitir.

1991deki yksek dzey grmelerinin beinci turu.

Fakat Kuzey Kore, ibirliini reddederek Gney-Kuzey Kore

Kore hkmeti ise Kuzey Kore hkmetine hesap sordu ve asl politikalara sadk kalma gayretini gstermitir.

250

251

ki Kore Arasnda Deiim Ve birlii

7 Temmuz 1988 tarihli Ulusal Onur ve Birleme kbali iin Cumhurbakanl zel Deklerasyonu (7 Temmuz Beyannamesi) aklanarak, Gney-Kuzey Kore arasndaki deiim ve ibirlii resmi olarak duyuruldu. Mart 1993te Kuzey Korenin Nkleer Silahlarn Yaylmasnn nlenmesi Antlamasndan ekilmesiyle, Gney-Kuzey Kore arasndaki deiim ve ibirlii bir sre kesildi; ama sonrasndaki faaliyetlerle bugne kadar sregelmektedir.

Gney Kuzey Kore al verilerinin bir ksm donmu gibiydi. Cheonan Devriye Gemisinin, Kuzey Kore tarafndan batrldna dairki aratrma denen tedbirleri harekete geirdi. Kore hkmeti Gaesong Endstriyel sonucu aklandktan hemen sonra, Cumhurbakan Lee, 24 Mays nlemleri Kompleksi iletmesi ve insani adan Kuzey Korenin vatandalarna yardm hari olmak zere, bir ksm Gney-Kuzey Kore deiim ve ibirliklerini kesmitir. 23 Kasm 2010da Kuzey Kore askeri, Kuzey Snr Hatt yaknlarndaki,

Cheonan Devriye Gemisi olayyla, iki Kore arasndaki ilikiler soumu;

snr aanlarn says artmaktadr ve mevcut say 130,000 kiiye ulamtr.

1989a kadar atekes snrlarn geen 1 kii oldu; ama zaman getike

ki Kore aras ticaretin boyutu, 1989da 19 milyon USDdan 2010da 1.9

milyar USDa ykselmitir. Ayrca 1995ten itibaren, 2010 ylnn sonuna kadar salanan insani yardmlarn toplam miktar yaklak 2.9 milyar USDdr. Ama, 26 Mart 2010da Sar Denizde, Cheonan Devriye Gemisi batarak

Gney Kore topra olan, Youngpyoungdo Adas askeri tesisleri ile sivil

blgeyi hedef alarak yaklak 170 el top ve roket frlatmtr. Bundan tr, Kore askerinden 2 kii lm; 15 kii yaralanm, sivil vatandalardan da 2 zarara uramtr. Youngpyoungdo Adas olayyla Kore Yarmadasndaki kii lmtr. Ayrca Youngpyoungdo Adas blgesi geni apta byk bir gerginlik daha da artm ve uluslararas toplum Kuzey Korenin bu hareketini

46 kiilik Kore mrettebat ld ve Kore Yarmadasndaki gerginlik tekrar kabarmaya balad. Kuzey Korenin Cheonan Devriye Gemisi olayna

kartn reddetmesine ramen, ok uluslu birok aratrma birlii Kuzey Kore denizaltsnn Cheonan Devriye Gemisine torpido ile saldrd sonucuna vardlar.

knamtr. Birlemi Milletler Youngpyoungdo Adas olayn, Kore Sava

Gaeseong Endstriyel Kompleksindeki retim ve alan Says

46,284 41,987 38,931 29,489 22,538 15,584 7,621 3,657 0.7 10.89 17.38 8,879 11,189 77.31 46.90 107.27 118.87 132.56 323.32

230.56

An inter-Korean friendly soccer game (2002)

2005. 6 2005. 12 2006.6 2006.12 2007.6 2007.12 2008.6 2008.12 2009.12 2010.12

Kaynak: Birletirme Bakanl <www.unikorea.go.kr>

252

253

sonrasnda meydana gelen en iddetli olay olarak duyurmutur.

ulamtr. Kore hkmeti, Gney-Kuzey Kore arasndaki anlamaya gre abay sarfetmektedir.

yaplan Gaesong Endstriyel Kompleksini srdrmek iin elinden gelen

Gaeseong Endstriyel Kompleksi

Gaesong Endstriyel Kompleksi; atekes hattna yakn bir ehir olan, Hwanhaebukdo Blgesi Gaesongda bulunan Gney-Kuzey Korenin ortaklaa yaptklar bir ekonomik ibirlii projesidir. Gney-Kuzey Kore araclyla 22 Austos 2000de ortak inaat balam ve bu Haziran 2003te tamamlanmtr. Haziran 2004ten itibaren Gaesong Endstriyel Kompleksine kadar, 21 tane irket; Gaesong Endstriyel Kompleksinde iletilmektedir. tanan 15 kadar irket iletilmeye balanmtr. ubat 2010dan gnmze Gaesong Endstriyel Kompleksi, Gney Korenin sermayesi ve

resmi grmeleri ve Hyundai Asan ile Kuzey Kore arasndaki anlamalar

G ney ve Kuzey Koredeki Paralanm Ailelerin Yeniden Bir Araya Gelmeleri

2000den itibaren Gney-Kuzey Koredeki paralanm ailelerin yz yze bir sonras, bir haber alnamayanlarla tekrar buluan kiilerin says 21,000 kiiye ulamtr.

araya gelmeleri ve video yoluyla grmeleri 18 sefer yaplarak Kore Sava

teknolojik gc ile Kuzey Korenin i gc ve topra birletirilerek, Gneykarmaann hakim olduu Gaesong, endstriyel kompleksi araclyla bar 300 adet vasta ile 500 kiilik Gney Koreli iiler her gn atekes hattn miktar, 323 milyon USD olmutur; ihracaat boyutu ise, 36 milyon USDa

tek tarafl olarak kesti; ama 2009 ve 2010da balatlan Gney-Kuzey bulumalarn, kran gnnde tekrar balatmaya karar verdiler.

2008de Kuzey Kore, Gney-Kuzey Kore Kzlha arasndaki diyalogu

Kuzey Korenin ortak karlar iin inaa edilmitir. Bir zamanlar endie ve ve ibirlii blgesi olarak giderek grnmn deitirmektedir. Yaklak, gemektedirler. 2010da Gaesong Endstriyel Kompleksindeki yllk retim

Kore Kzlha konferanslarnda Gney-Kuzey Kore paralanm ailelerin Kasm 2010da ayrlan ailelerin bulumas sorununu ele alarak, biraraya

gelme trenlerinin dzenli bir hal almasna ynelik grmelerin yaplmas

iin bir kez daha Gney-Kuzey Kore Kzlha konferansnn alma plan

vard; ama Kuzey Korenin Youngpyongdo Adas saldrsndan tr GneyKuzey Kore bulumas yarda kalm bir durumdadr. Kore hkmeti 2008de kurulan Gmgangsan Da ayrlan ailelerin buluma merkezinde dzenli olarak buluma faaliyetlerini balatmak iin abalamaktadr. Yine Kore hkmeti, paralanm ailelerden byk ounluunun yllar getike daha da sorununun ivedilikle zlmesi gereken acil bir konu olduunun bilincindedir.

yalanmakta olmasndan ya da vefat edenlerin olmasndan; paralanan aileler Buna gre paralanan ailelerin mektup al-verii yapabilecekleri ve durumlarn da kapsayan kiisel detay rapor ve belgelerini derleyerek liste haline getirmektedir.
Gaeseong Endstriyel Kompleksindeki Kuzey Koreli iiler

memleketlerini ziyaret edebilecekleri iin aile bireylerinin l ya da diri

254

255

Bir Bakta ki Kore Arasndaki likiler

Kore Sava 25 Haziran 1950de, Kuzey Korenin Gneye saldrmasyla balad. 1953te atekes antlamas imzaland. Gney Korenin 1960tan itibaren artc ekonomik geliimi iki Kore arasndaki ilikileri etkiledi. Gl ekonomik altyapsyla Gney Kore, Kuzeye dialog ve ticaret tekliflerinde bulunabilmitir. 13-15 Haziran 2000 ki Kore Arasnda lk Zirve 15 Eyll 2000 ki Korenin Sidney Olimpiyatlar Al Seramonisine Birlikte Girii 30 Haziran 2003 Gaeseong Endstriyel Kompleksi Temel Atma Treni

25 Haziran 1950 Kore Savann Balamas

27 Temmuz 1953 Atekes Antlamasnn mzalanmas.

4 Temmuz 1972 4 Temmuz Gney-Kuzey Ortak Bildirisinin Aklan

19 Eyll 2005 Kore Yarmadasnn Nkleer Silahlardan Arndrlmasna Ortak ary reten 4.tur Altl Grmeler

2007, October 2~4 Second inter-Korean summit

5 Aralk 2007 Kuzeyin tarihi ehri Gaeseonga Gney Kore paket turlar balad

30 Kasm 1972 Gney Kuzey Dzenleme Komitesi

20-23 Eyll 1985 Blnm Ailelerin lk Bulumas

18 Kasm 1998 Kuzey Koredeki Geumgangsan Dana Gney Koreli Turistler iin Dzenlenen Paket Turlar

11 Aralk 2007 ki Kore Arasnda GyeonguiDonghae hatlar ald. (Munsan ve Bongdong aras nakliye hizmetleri)

30 Ekim-5 Kasm 2010 Kuzey Koredeki Geumgangsan Danda Ayrlan Ailelerin Bulumas

256

257

nternet Balantlar

Koreye Giri Kaps Kore Kltr ve Enformasyon Ajans http://www.korea.net Kore Turizm Organizasyonu http://www.visitkorea.or.kr Kore Ticaret-Yatrm Tantm Ajans http://www.kotra.or.kr Kore Kltrel Enformasyon Kore Kltrel Merkezi, in http://china.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, anghay http://shanghai.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Osaka http://osaka.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Tokyo http://www.koreanculture.jp Kore Kltrel Merkezi, Vietnam http://vietnam.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, New York http://www.koreanculture.org Kore Kltrel Merkezi, Los Angeles http://www.kccla.org Kore Kltrel Merkezi, Birleik Krallk http://london.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Almanya http://germany.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Paris http://www.coree-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Arjantin http://argentina.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Nijerya http://ngr.korean-culture.org

Kore Kltrel Merkezi, Polonya http://pl.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Kazakistan http://kaz.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Sydney http://koreanculture.org.au Kore Kltrel Merkezi, Rusya http://russia.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, spanya http://www.spain.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Endonezya http://id.korean-culture.org Kore Kltrel Merkezi, Filipinler http://phil.korean-culture.org Kltrel Miras daresi http://www.cha.go.kr Kore Geleneksel Gsteri Sanatlar Ulusal Merkezi http://www.ncktpa.go.kr Ulusal Kore Dili Enstits http://www.korean.go.kr Kore Ulusal Halk Kltr Mzesi http://www.nfm.go.kr Kore Ulusal Ktphanesi http://www.nl.go.kr Kore Ulusal Mzesi http://www.museum.go.kr Kore Ulusal Modern Sanatlar Mzesi http://www.moca.go.kr Yrtme Organ Bakanlk Makam http://www.president.go.kr

Babakanlk Makam http://www.pmo.go.kr Denetleme ve Tefti Kurulu http://www.bai.go.kr Ulusal stihbarat rgt http://whois.nis.go.kr Kore letiim Komisyonu http://www.kcc.go.kr Yasama Bakanl http://www.moleg.go.kr Yurtseverler ve Gaziler Bakanl http://www.mpva.go.kr Kore Adil Ticaret Komisyonu http://www.ftc.go.kr Finansal Hizmetler Komisyonu http://www.fsc.go.kr Sivil Haklar Komisyonu http://www.acrc.go.kr Strateji ve Finans Bakanl http://mosf.go.kr Eitim, Bilim ve TeknolojiBakanl http://www.mest.go.kr D likiler ve Ticaret Bakanl http://www.mofat.go.kr Birletirme Bakanl http://www.unikorea.go.kr Adalet Bakanl http://www.moj.go.kr Milli Savunma Bakanl http://www.mnd.go.kr Kamu Ynetimi ve Gvenlik Bakanl http://www.mopas.go.kr Kltr, Spor ve Turizm Bakanl http://www.mcst.go.kr

Gda, Tarm, Orman ve Su rnleri Bakanl http://www.maf.go.kr Bilgi ve Ekonomi Bakanl http://www.mke.go.kr Salk ve Refah Bakanl http://www.mw.go.kr evre Bakanl http://www.me.go.kr i Bakanl http://www.molab.go.kr Kadn Erkek Eitlii ve Aile Bakanl http://www.mogef.go.kr Arazi, Ulam ve Denizcilik Bakanl http://www.mltm.go.kr Bamsz Organizasyonlar Anayasa Mahkemesi http://www.ccourt.go.kr Milli Seim Komisyonu http://www.nec.go.kr Milli nsan Haklar Komisyonu http://www.humanrights.go.kr Parlamento Kore Cumhuriyeti Milli Meclisi http://www.assembly.go.kr Yarg Yargtay http://www.scourt.go.kr

258

259

Fotoraf Kaynaklar

(ARIUL) Samangeum Gelitirme Komisyonu Amsa Tarih ncesi Yerleim Sitesi Anseong Belediye Namsadang Baudeogi Pungmuldan Kore Bankas BoA-S.M. ENTERTAINMENT Co., Ltd Busan Sergi ve Kongre Merkezi Buyeo Ulusal Mzesi Cheong Wa Dae Cheongju lk Matbaaclk Mzesi Cheoyongmu Toplum Koruma Kltrel Miras daresi Goryeong-Gun Gwangyang Liman Gyeongju Ulusal Mzesi Haenam-gun Hampyeong-gun Hwacheon-gun Nara Festival Organize Komitesi Hyundai Ar Sanayi Hyundai, Kia Motor irketi Incheon Kprs Incheon Uluslararas Havaliman IRIS-TAEWON Entertainment Co., Ltd Jeonju Uluslararas Film Festivali Kore Budizmi Jogye Kurallar KBS Kimchi Mzesi KOCIS (Kore Kltr ve Enformasyon Servisi) Korail Havaliman Demiryolu Kore Uluslararas birlii Ajans Kore Milli Park Kore Ssireum Organizasyonu Kore Turizm Organizasyonu Kore niversitesi Mzesi Kukkiwon

Leeum, Samsung Sanat Mzesi LG la LG Elektronik  Masion de Lee Young Hee (Fotoraflar: Kim Jung-man) MBC Kltr, Spor ve Turizm Bakanl Eitim ve Bilim Teknolojisi Bakanl D leri ve Ticaret Bakanl Milli Savunma Bakanl Myeongdong Chongdong Vakf, Inc Ulusal Kore Geleneksel Gsteri Sanatlar Merkezi Ulusal Corafi Enformasyon Enstits Kore, Ulusal Modern Sanatlar Mzesi Haber Bankas maj POSCO Puchon Uluslararas Fantastik Film Festivali Pulmuone Kimchi Mzesi Busan Uluslararas Film Festivali RAIN-J. TUNE ENTERTAINMENT Co., Ltd RTM Samsung Elektronik  Seul niversitesi Korece Eitimi Kyujanggak Enstits  Seul Belediyesi  Songdo Uluslararas Mahali  Soongsil niversitesi Kore Hristiyan Mzesi  Suh Jae-sik  Kore Demiryollar  Sunam Suk nchul  Sabah Sakinlii Bahesi  Dnya Siber Oyunlar  Yegam Inc.  Yonhap Haber  MIRAE N Kltr Grubu Ortaokul Mzik Kitab

260