GIỚI THIỆU VỀ THIẾT KẾ LAN

Nhiệm vụ : Khảo sát, phân tích và thiết kế một mạng máy tính cụ thể. Báo cáo
kết quả.
Một LAN bao gồm :
- Phần cứng : các thiết bị đầu cuối, card mạng (NIC), đường truyền.
- Phần mềm : hệ điều hành mạng (Network Operating System - NOS) điều
khiển thiết bị đầu cuối. Trình điều khiển card mạng (NIC driver) làm nhiệm vụ
truyền thông giữa NOS và NIC.
Dạng hình học của một mạng LAN có thể là hình sao, tuyến tính (bus)- đây là
dạng phổ biến nhất, vòng.
Thiết kế một mạng LAN phải dựa vào sự phân tích đánh giá khối lượng thông
tin lưu thông trong mạng và khối lượng thông tin phải xử lí bởi các nút trong
mạng... từ đó xác định mô hình mạng, phần mềm và tập hợp các máy tính,
thiết bị, vật liệu xây dựng mạng.
Ta có sơ đồ sau :

1 Phân tích

2 Đánh giá lưu lượng truyền thông

3 Tính toán số lượng trạm làm việc

4 Ước lượng băng thông cần thiết

5 Dự thảo mô hình mạng

6 Đánh giá khả năng đáp ứng nhu cầu

7 Tính toán giá cả

8 Xây dựng bảng địa chỉ IP

9 Vẽ sơ đồ rải cáp

1. PHÂN TÍCH
Phân tích các chức năng nghiệp vụ, giao dịch của hệ thống. Chú y rằng một
mạng máy tính phải hoạt động được ở các giờ cao điểm và phải đứng vững
trong bất kỳ tình huống nào (một cách tương đối).
Xác định các số liệu sau :
- Tra (Traffic) : số lượng các giao dịch phải xử lí trong một ngày
- CBH (Concertration Ratio to Busy Hours) :độ tập trung truyền thông cao
điểm = số giờ truyền cao điểm/tổng số giờ truyền trong ngày
- ML (Message length Incoming/Outming) : độ dài đoạn tin truyền đi và gửi
về
- CPT (Center Processing Time) : thời gian xử lí đáp ứng yêu cầu tại server từ
các client
- RT (Response Time) : đòi hỏi thời gian chờ đợi lớn nhất cho việc xử lí một
giao tác
- THT (Terminal Hold Time) : tổng thời gian mà một giao dịch chiếm giữ một
terminal
- LHT (Line Hold Time) : tổng thời gian chiếm giữ đường truyền = thời gian
gửi + thời gian nhận + thời gian xử lí
- Số ngày làm việc trong một tháng
- Kiểu thủ tục truyền thông được sử dụng.

2. ĐÁNH GIÁ LƯU LƯỢNG TRUYỀN THÔNG

Dựa vào các thông tin sau :
- Lưu lượng truyền thông đòi hỏi bởi mỗi giao dịch
- Giờ cao điểm của các giao dịch
- Sự gia tăng dung lượng truyền thông trong tương lai
Công thức sau dùng để tính dung lượng truyền thông trong giờ cao điểm trong
tương lai :
Tn = DT . (TR/100) . (1 + a) . (1 + b)n

n : số năm kể từ thời điểm hiện tại

Tn : dung lượng truyền thông trong giờ cao điểm n năm sau
DT : dung lượng truyền thông hằng ngày tại thời điểm hiện tại
TR : độ tập trung truyền thông cao điểm
a : tỉ lệ gia tăng truyền thông vì sự tiện lợi
b : tỉ lệ gia tăng truyền thông hằng năm liên quan đến sự phát triển của
đơn vị
3. TÍNH TOÁN SỐ LƯỢNG TRẠM LÀM VIỆC
Có 2 cách tính :
- Tính số trạm làm việc cho mỗi người trong đơn vị (ước lượng được theo
số lượng người làm việc)
- Tính số trạm làm việc cần thiết để hoàn thành tất cả các giao dịch trong
mọi hoàn cảnh : số trạm làm việc cần thiết để hoàn thành tất cả các giao dịch
trong giờ cao điểm, số trạm làm việc cần thiết để hoàn thành tất cả các giao
dịch hàng ngày
Chú y thỏa mãn các điều kiện sau :
Số các trạm làm việc ≥ DT.TR.T/60
Số các trạm làm việc ≥ DT.T/W
trong đó T – thời gian tính bằng phút để hoàn thành một giao dịch. W –
thời gian tính bằng phút của một ngày làm việc.
Công thức tính toán số trạm quản lí (tối thiểu)
T ≥ (THT . BHT) / (3600 . TUR)
BHT = Traffic . CBH
(BHT – Busy Hours Traffic) : truyền thông giờ cao điểm
TUR = 0.7 ÷ 0.8 (tùy y)
(TUR - Terminal Utilization Rate) : Tỉ lệ sử dụng hữu ích trạm làm
việc

4. ƯỚC LƯỢNG BĂNG THÔNG CẦN THIẾT

Căn cứ vào :
- Hiệu quả truyền thông H được tính bằng tỉ số giữa kích thước dữ liệu
(byte) trên tổng số byte của một khung dữ liệu.
- Tỷ lệ hữu ích của đường truyền R được khuyến cáo cho hai cơ chế truy
nhập truyền thông là CSMS/CD (0.2) và Token Ring (0.4)
Công thức :
Băng thông ≥ dung lượng truyền thông (tính theo byte/giờ) . 8 / (3600. H .
R)
Tốc độ đường truyền (Speed Line) :
V ≥ (ML .numbers of bits/byte) / ((RT - CPT) . LUR . TE . (1 - Re))
trong đó :
- LUR (Line Utilization Rate) : Tỉ lệ sử dụng hữu ích đường truyền
 - TE (Tramsmission Efficidency) : Hiệu suất truyền thông
- Re (Retransmission Rate) : Tỉ lệ lỗi đường truyền buộc phải truyền lại
thông tin (HDCL = 0.05 và ≠ là 0.15)
- TE = 0.9 với thủ tục truyền thông HDCL và = 0.8 với thủ tục truyền
thông cơ bản khác. (Chú y rằng TE = tổng số byte dữ liệu/tổng số byte của gói
tin)
Số lượng đường truyền :
N = (LHT . BHT) / (3600 . LUR)
LHT = [f(ML) . numbers of bit/byte] / [Speed Line . TE . (1 - Re)] + t
trong đó :
f(ML) = incoming time + outcoming time với ‘half duplex’
max(incoming time, out coming time) với ‘full duplex’
t = Ct với ‘half duplex’
0 với ‘full duplex’

5. DỰ THẢO MÔ HÌNH MẠNG

Khảo sát vị trí đặt các trạm làm việc, vị trí đi đường cáp mạng, ước tính độ
dài, vị trí có thể đặt các repeater...
- Lựa chọn công nghệ mạng :
có nhiều công nghệ mạng (FDDI, Token Ring, Ethernet...) nhưng trong bài
thực hành này ta sẽ lựa chọn công nghệ Ethernet
Layer 1 LAN topology :
- Chọn cáp : thường dùng cáp CAT5 UTP
- Chọn topo của mạng : thường chọn topo hình sao mở rộng
- Chọn chuẩn Ethernet : thông dụng nhất là 10Base-T và 100Base-TX (còn
gọi là Fast Ethernet). Nếu có điều kiện nên chọn 100Base-TX dùng cho toàn
bộ mạng. Nếu không thì dùng Fast Ethernet để kết nối điểm điều khiển trung
tâm của mạng đến các phân khu khác.
- Ngoài ra còn dùng các hub, transceiver cùng với các thiết bị Layer 1 khác
như plug, patch panel, jack.
- Kết thúc bước này ta thu được topo logic và topo vật lý của mạng.

Layer 2 LAN topology :

- Bổ sung các switch để giảm phạm vi vùng xung đột và tắc nghẽn. Trong
tương lai chúng ta có thể sẽ thay thế các hub bằng các switch cũng như thay
thế các thiết bị của Layer 1 bằng các thiết bị thông minh hơn của tầng Layer 2.
Layer 3 LAN topology :
- Bổ sung các router vào bản thiết kế. Ta có thể dùng router để xây dựng các
liên mạng (các LAN lớn hơn nữa, các mạng WAN, mạng của các mạng), hoặc
để thiết đặt một kiến trúc logic cho mạng mà ta đang xây dựng, hoặc để phân
đoạn (router chia tách cả các miền xung đột và các miền quảng bá, điều này
hub, switch và bridge không làm được).
- Xác định vị trí đặt các file server, database, các tài nguyên để chia sẻ trên
mạng, đường link kết nối từ LAN vào WAN và vào Internet.
- Cuối cùng lập tài liệu về topo logic và vật lý của mạng đang thiết kế. Ghi rõ
cả những ý tưởng phát sinh, các vấn đề cần giải quyết, các chú ý hình thành
trong quá trình ra quyết định.
Tính toán diện tích mặt bằng lắp đặt LAN :
Diện tích phải phù hợp với qui mô của mạng LAN và các kiểu thiết bị dùng
trong mạng. Một mạng LAN nhỏ chỉ cần diện tích cỡ 1 cabin, trong khi mạng
LAN lớn hơn có thể yêu cầu toàn bộ căn phòng và hơn nữa. Nhiệt độ thích
hợp của không gian LAN hoạt động là xấp xỉ 21 độ C. Không được có nước
hoặc ống dẫn hơi nước đi qua ngoại trừ hệ thống bình phun dùng trong cứu hộ.
Độ ẩm không khí khoảng 30-40%, yêu cầu này có liên quan đến sự ăn mòn
dây cáp mạng (như UTP hay STP). Độ ăn mòn có ảnh hưởng đến hiệu quả
chức năng của mạng. Sàn nhà phải chịu được lực tải do sức nặng của máy móc
và các thiết bị khác, cả lực rung sinh ra khi toàn bộ chúng hoạt động.
Sau đây là một ví dụ về mặt bằng lắp đặt LAN
- Toà nhà có tất cả 71 nhân viên, như vậy sẽ có 71 workstation, 7 máy in
- Diện tích nhà là 668.9 m2 trên một mặt bằng đơn. Chiều dài là 36.6m x chiều
rộng là 18.3 m. Trần nhà cao 3.7 m.
- Việc sưởi ấm hay thoát nhiệt cho toà nhà do hệ thống điều hoà không khí
đảm nhiệm.
- Sàn nhà trải thảm công nghiệp.
- Trên hình vẽ các vị trí A, B, C, D, E, F, G, H, I, J là vị trí các phòng kỹ thuật
(tức là các buồng đi dây điện tại các toà building).
- Phòng nghỉ của nam giới ký hiệu MR, ngược lại phòng dành cho phụ nữ ký
hiệu bằng LR. Điện thoại của công ty ký hiệu POP. Các đường gạch đỏ là
đường ống nước chạy xuyên qua trần nhà, từ lò sưởi đến phòng nghỉ. Các
đường gạch xanh da trời là chỉ vị trí các đèn huỳnh quang. Các đường gạch
xanh lá cây là chỉ đường điện cao thế. Các đường gạch màu hồng là chỉ các
ống dẫn điều hoà không khí.
6. ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG ĐÁP ỨNG NHU CẦU
Xem bản thiết kế ở bước 5 có đáp ứng được nhu cầu của người sử dụng hay
không ? Quan trọng nhất là xác định thời gian trễ (delay time) và thời gian hồi
đáp của mạng (response time) vì thời gian trễ dài cũng có nghĩa là thời gian
hồi đáp lớn.
Tính toán ‘delay time’ bằng thực nghiệm (xây dựng một mạng thí nghiệm có
cấu hình tương tự như dự thảo. Rất tốn công sức và tỉ mỉ) hoặc mô phỏng
(dùng các công cụ mô phỏng để tính toán. Nếu vậy buộc phải có simulation
tool, chúng rất đắt tiền)
Công thức tính thời gian hồi đáp (Response Time Check)
- Actual Line Utilization Rate :
R = (LHT . BHT) / (3600 . number of line)
- Wait Time
W = [R / 2.(1 - R)] * LHT
- Actual Response Time :
RT = W + Transmission Time + CPT
Transmission Time = [8 . (incoming + outcoming)] / [speed .
Efficiency . (1 - Re)]
Chú y : Nếu thời gian hồi đáp không đáp ứng yêu cầu của bài toán đặt ra thì
buộc phải tăng số đường truyền lên
7. TÍNH TOÁN GIÁ
Dựa vào bản thiết kế để tính giá thành các thiết bị phụ kiện cần khi lắp đặt
mạng và giá nhân công thực hiện thi công.

8. XÂY DỰNG BẢNG ĐỊA CHỈ IP

- Bảng địa chỉ network cho mỗi subnet.
- Bảng địa chỉ IP cho từng trạm làm việc trong mỗi subnet.

9. VẼ SƠ ĐỒ RẢI CÁP
Vẽ chính xác sơ đồ đi cáp mạng để hướng dẫn công nhân trong quá trình lắp
đặt mạng và là tài liệu lưu trữ để phòng khi sửa chữa bảo hành sau này.