www.xulynuoc.

net
Cng ty Cng ngh xanh c Pht Ti liu b t hoi ci tin
B T HOI CI TIN: GII PHP X L NC THI PHN TN Y HA HN
Mt trong nhng tc nhn gy nhim mi trng, c bit nhim ngun nc mt l do nc thi phn tn t cc khu
dn c, nh my, x nghip... Thng qua Tiu d n V sinh phn tn (DESA), cc nh khoa hc ca Trung tm K thut Mi trng
th v Khu cng nghip (CEETIA) thuc Trng i hc Xy dng H Ni. Khng ch nghin cu mt cch h thng v cc m
hnh qun l nc thi phn tn, m cn cung cp cc gii php cng ngh x l hu hiu, trong c b t hoi ci tin BAST v
BASTAF.
Mt trong nhng vn mi trng m Vit Nam ang phi i mt l s nhim ngun nc mt do hu ht nc thi
cha c x l tt, c bit ti cc khu dn c th v nng thn. Ch mt phn nc thi t cc khu v sinh c x l s b
bng b t hoi, cn li c thi trc tip vo h thng cng chung, knh mng, ao h t nhin. Vic xy dng cc h thng x
l nc thi tp trung mi ch c bt u mt cch chm chp cc th ln, ch yu do iu kin ti chnh hn hp. Do , t
nht trong 20-30 nm ti, x l nc thi sinh hot phn tn quy m h gia nh v cm dn c s gi vai tr quyt nh trong bo
v mi trng th, ven v nng thn.
Trong khun kh D n tng cng nng lc cho CEETIA, do Chnh ph Thy S ti tr, DESA c trin khai vi
mc tiu cung cp cc kin thc khoa hc v cc h thng x l nc thi phn tn, trong , tp trung vo xy dng cc gii php
cng ngh x l nc thi sinh hot ph hp, thay th b t hoi truyn thng - mt cng ngh ph bin Vit Nam. Cc nghin
cu c thc hin cng phu hn 5 nm trong phng th nghim, trc khi gn 20 h thng x l nc thi sinh hot cho h gia
nh hoc cm dn c c DESA thit k, lp t, quan trc v nh gi. DESA cng quan tm n cc kha cnh v qun l nc
thi phn tn. Mt s nghin cu v ang c thc hin, vi s hp tc ca cc i tc trong nc v quc t, xc nh tim
nng v hn ch ca cc m hnh qun l nc thi theo kha cnh th ch, t chc, ti chnh, tng cng nng lc - gio dc
truyn thng.
B t hoi ci tin vi vch ngn mng (baffled septic tank - BAST)
B t hoi truyn thng l mt cng ngh x l s b nc thi sinh hot
ph bin nht Vit Nam hin nay cng nh nhiu nc khc. Vi b t hoi
truyn thng, hai qu trnh ch yu (lng v phn hu k kh cn lng) ch cho php
t hiu sut x l ti a theo cn l lng l 50% v theo cht hu c COD l 30%.
Trn thc t, rt nhiu b t hoi truyn thng cho hiu sut x l thp hn nhiu, do
c thit k, xy dng v qun l khng ng quy cch. Nhm nghin cu tm
cch ci tin cc b t hoi truyn thng bng vic thay i cu to b, thm vo cc
vch ngn mng hng dng chy thng ng trong b.

M hnh x l nc thi trong phng th nghim c xy dng gm 2 m hnh: M hnh A: 6 ct nha, m phng cc
ngn c dng chy hng ln ca b t hoi ci tin; m hnh B: 2 ct nha, m phng 2 ct lng ca b t hoi truyn thng (hnh
1). Cc ct nha c chiu cao 1,5 m, ng knh 20 cm. Nc thi c bm lin tc vo cc m hnh. Lng kh sinh hc to
thnh c o bng cc b o kh t ng hin s lp vo m hnh. Cc vch ngn mng trong A bo m s tip xc trc tip ca
dng nc thi hng ln v lp bn y b - ni cha qun th cc vi khun k kh, cho php nng cao hiu sut x l.
Trong giai on thc nghim t 11.2004 n 5.2005, thi gian lu nc (HRT) c thay i trong khong 12 n 72 gi,
s vch ngn mng t 2 n 6 ngn. Nc thi toilet t khu ging ng Trng i hc Xy dng l ngun nc c s dng
trong nghin cu, vi hm lng COD c khng ch ~ 500 mg/l, SS nm trong khong 151-618 mg/l. Kt qu cho thy:
www.xulynuoc.net
Cng ty Cng ngh xanh c Pht Ti liu b t hoi ci tin
Hiu sut x l
i vi b BAST, hiu sut x l trung bnh theo CODts, CODlc v SS t c kh n nh, tng ng l 58 76%,
47 61% v 61 78%, tu thuc vo HRT v s ngn ca b. B t hoi truyn thng B lm vic trong iu kin ti u c hiu sut
x l CODt, CODl v SS thp hn nhiu, gi tr tng ng l 48 65%, 33 54% v 44 69%.
nh hng ca HRT

Vi HRT = 12 48 gi, hiu sut x l theo
CODts, CODlc, SS ph thuc rt nhiu vo HRT. Hiu
sut x l tng khi HRT tng. Khi tng HRT ln trn 48 gi
th hiu sut x l theo c CODts, CODlc hay SS u
tng khng ng k. Vic tng HRT cng lm qu trnh x
l n nh hn, vi lch chun ca cc gi tr hiu sut
x l theo CODts, CODlc hay SS u gim (hnh 2).

Cc kt qu cho thy HRT = 48 gi l ti u nht i vi b BAST. Gi tr ny cng ph hp vi thng s thit k b t hoi
truyn thng ang c p dng trn ton th gii v s liu cng cho thy b t hoi ci tin c vch ngn mng c hiu sut x l
cao hn b t hoi truyn thng c cng dung tch.
Vai tr ca s ngn trong b BAST
Biu hnh 3 cho thy khi tng s ngn trong
b BAST hn 4 ngn, vi cng thi gian lu nc 48
gi, hiu sut x l cng tng khng ng k. Nu cn
nhc n c kha cnh kinh t v vn hnh, bo dng
th 2 4 ngn l s ngn c xut la chn cho
thit k b BAST.

B t hoi ci tin c vch ngn mng v
ngn lc k kh (BASTAF)
nghin cu nng cao hiu qu x l ca b BAST, nhm nghin cu thm mt ngn lc k kh vo v tr ngn cui
cng (b BASTAF - hnh 4b). Kt qu nghin cu cho thy ngn lc vi vt liu l than x hay cc qu cu ch to t nha ti ch
VABCO (kt qu mt cng trnh nghin cu khc ca PGS Nguyn Vit Anh v cc ng nghip) cho php nng cao hiu sut x l
ca b trung bnh ~ 10% theo COD v SS. Ngn lc k kh cn ng vai tr quan trng trong vic trnh ra tri cc cht rn ra khi
b.

Kt qu nghin cu ngoi hin trng
Nhm nghin cu lp t nhiu b BAST v BASTAF th
nghim (pilot) ngoi hin trng. Hnh 5 cho thy kt qu x l COD v
SS ca b BASTAF P-01, lp t ti mt h gia nh 5 ngi qun Hai B Trng, H Ni. Trong khong thi gian nghin cu t
2.2003 n 11.2005, mc d nc thi th t toilet c nng m c v dao ng (COD 1.500 4.800 mg/l), nhng hiu qu x
l cc cht hu c v cht rn l lng rt cao v n nh c ghi nhn: 77% (45,9 95,8%) i vi COD v 86,2% (69,1 97,3%)
i vi SS.

www.xulynuoc.net
Cng ty Cng ngh xanh c Pht Ti liu b t hoi ci tin
nc thi sinh hot cho khu nh chung c cao tng, trng hc, cm dn c (mt ng
t hiu sut x l theo COD, SS v cc ch tiu khc cao, vi
cht l
SA vi cng trnh nghin cu v cc m
hnh x
T nm 2002 n nay, 20 b
BAST v BASTAF c thit k, xy
dng ti cc khu vc ni thnh v ven
H Ni, H Ty, Bc Ninh, trong 14 b
a vo s dng. Cc b ny c xy
dng vi kch thc khc nhau, tu thuc
i tng s dng: T b x l nc en
cho cc h gia nh n l, n b x l
xm), lng ngh nu ru, ch bin nng
sn, hi sn Cc kt qu quan trc thu c t cc b BAST v BASTAF th nghim khc nhau, x l nc thi lng ngh nu
ru, ch bin nng sn thc phm, hay x l nc thi h gia nh u cho thy, y l cng ngh rt hiu qu x l nc thi,
cho php

ng u ra n nh, mc d s dao ng ca lu lng v nng
cht bn ca cc loi nc thi l rt ln. B BAST (bao gm mt ngn
lng v hai ngn c dng chy hng ln) c xut p dng cho cc
h gia nh c nc thi sau x l x ra cng thot nc cng cng; b
BASTAF vi ngn lc k kh cui b nn c p dng trong trng hp
nc thi sau x l thi ra mi trng. Ngn lc cn cho php tch cn
lng, trnh tc trong cc cng trnh x l nc thi phn tn tip theo nh
cc bi lc ngm, b lc ct...
Nhm nghin cu DE
l nc thi phn tn vi b t hoi ci tin vinh d c nhn
Cp mi trng Vit Nam ti Hi ch - Trin lm Quc t ln th I v Cng ngh mi trng, t chc ti H Ni 4.2006.