You are on page 1of 50

Tích phân hàm vô tỉ: .....................................................................................................................

1
1/ ..............................................................................................................................................4
..................................................................................................................................................6
2/ ..............................................................................................................................................8
................................................................................................................................................10
3/ ............................................................................................................................................11
................................................................................................................................................13
................................................................................................................................................13
................................................................................................................................................14
4/ ............................................................................................................................................14
................................................................................................................................................16
5/ .............................................................................................................................................17
6/ ...............................................................................................................................19
...............................................................................................................................................20
................................................................................................................................................20
................................................................................................................................................21
................................................................................................................................................21
7/ ............................................................................................................................................22
................................................................................................................................................24
................................................................................................................................................25
................................................................................................................................................26
................................................................................................................................................26
9/ ................................................................................................................................27
* .................................................................................................................................28
10/ .........................................................................................................................................31
.................................................................................................................................................36
.................................................................................................................................................40
.................................................................................................................................................42
.................................................................................................................................................44
6/ ............................................................................................................................................47
7/ ............................................................................................................................................49
....................................................................................................................................................49

Tích phân hàm vô tỉ:

 ax + b  ax + b
a / ∫ R  x, n  dx doi bien : t = n
 cx + d  cx + d
ax + b
⇒ tn = ⇔ ax + b = t n .cx + t n .d
cx + d
t n .d − b
(
⇔ x a − c.t n
) = t .d − b ⇔ x =
n

( a − c.t n )
1
( )( ) ( )( ) dt
' '
t n .d − b a − c.t n − t n .d − b a − c.t n
⇒ dx =
( )
2
a − c.t n

=
( ) (
n.d.t n −1 a − c.t n − t n .d − b −n.c.t n −1 )( ) dt
( )
2
a − c.t n

a.n.d.t n −1 − b.n.c.t n −1 n.t n −1 ( ad − bc ) dt


= dt =
( )
n 2
( )
2
a − c.t a − c.t n

dx x + 1 dx
VD1: I = ∫ = ∫3 .
3 x −1 x +1 2 x − 1 ( x + 1)
( )( )
x +1 t3 + 1 −6t 2 .dt
Dat t = 3 ⇒x= , dx =
x −1
( )
3 2
t −1 t3 − 1

 t3 + 1  −6t 3 .dt  2t 3 
−6t 2 .dt
⇒ I = ∫t ÷ + 1 = ∫ ÷ 
( ) ( )
2  3  2  3 
3
t −1  t − 1  3
t −1  t − 1 

−6t 3 .dt  t 3 − 1  −3dt


=∫ . =∫
( )
2  3 
t 3 − 1  2t  t3 − 1

1
t3 − 1
=
1
( t − 1) ( t 2 + t + 1)
=
A
+
B.t + C
t −1 t2 + t + 1
( )
⇒ A t 2 + t + 1 + ( B.t + C ) ( t − 1) = 1

1
cho t = 0 ⇒ A + ( −1) ( B.t + C ) = 1
Cho t = 1 ⇒ 3A = 1 ⇒ A =
3
1 2 7 2 1
⇔ − C =1⇒ C = − cho t = 2 ⇒ 7A + 2B + C = 1 ⇒ + 2B − = 1 ⇒ B = −
3 3 3 3 3

2
1 1 t+2 −3dt −d ( t − 1) ( t + 2 ) dt
⇒ = − ⇒∫ =∫ +
t3 − 1 (
3 ( t − 1) 3 t 2 + t + 1
)
t3 − 1 ( t − 1) t2 + t + 1 ( )
1
= − ln t − 1 + ∫
2t + 4
dt = − ln t − 1 + ∫
2
1 d t + t +1 3
+ ∫
dt ( )
2 t2 + t + 1
( 2
) t2 + t + 1 2 t2 + t + 1
( ) ( )
1 3
= − ln t − 1 + ln t 2 + t + 1 + ∫( dt
. )
2 2 t2 + t + 1
( )
 1
d t + 
3 dt 3 3 2
 2  2t + 1 
2 ∫ t2 + t + 1 2 ∫ 
= = . arctg
( ) 2 
  t +  + 
1 3 
2 2 3
 

 3 

 2  2  
 
 dx 1 x
∫ 2 = arctg 
 x + a2 a a
1 2 1
(  2t + 1 
⇒ I = − ln ( t − 1) + ln t 2 + t + 1 + 3.arctg 
2 2  3 
 )
= ln
( t 2 + t + 1)
+
 2t + 1 
3.arctg  
( t − 1) 2  3 

 ax + b  ax + b
a / ∫ R  x, n  dx doi bien : t = n
 cx + d  cx + d
ax + b
⇒ tn = ⇔ ax + b = t n .cx + t n .d
cx + d
t n .d − b
(
⇔ x a − c.t n
) = t .d − b ⇔ x =
n

( a − c.t n )

3
( )( ) ( )( ) dt
' '
t n .d − b a − c.t n − t n .d − b a − c.t n
⇒ dx =
( )
2
a − c.t n

=
(
n.d.t n −1 a − c.t n − t n .d − b −n.c.t n −1) ( )( ) dt
( )
2
a − c.t n

a.n.d.t n −1 − b.n.c.t n −1 n.t n −1 ( ad − bc ) dt


= dt =
( n 2
) ( )
2
a − c.t a − c.t n

1 ax + b ax + b ax + b
a / I = ∫ .n dx doi bien : t = n ⇒ tn = ⇔ ax + b = t n .cx + t n .d
x cx + d cx + d cx + d
t n .d − b
(
⇔ x a − c.t n
) = t .d − b ⇔ x =
n

( a − c.t n )
( )( ) ( )( ) dt
n ' n n n '
t .d − b a − c.t − t .d − b a − c.t
⇒ dx =
( a − c.t n 2
)

=
(
n.d.t n −1 a − c.t n − t n .d − b −n.c.t n −1) ( )( ) dt
( )
2
a − c.t n

and.t n −1 − bnc.t n −1 n.t n −1 ( ad − bc ) dt


= dt =
( )
n 2
( )
2
a − c.t a − c.t n

⇒I=∫
( a − c.t n ) .t n.t n −1 ( ad − bc ) dt
=∫
n.t n ( ad − bc ) dt

( t .d − b ) ( a − c.t n )
n 2
( a − c.t n ) ( t n .d − b )
1 ax + b
1/ I = ∫ dx
x cx + d

4
 
t 2 dt M N
Give n = 2 ⇒ I = 2 ( ad − bc ) ∫ = 2 ( ad − bc ) ∫  +  dt
( )(
a − c.t 2 t 2 .d − b ) (
 a − c.t 2
 ) (
t 2 .d − b ) 


t2
=
M
+
N
( ) (
⇒ M t 2 .d − b + N a − c.t 2 = t 2 )
( a − c.t 2 ) ( t 2 .d − b ) ( a − c.t 2 ) ( t 2 .d − b)
 Mb
 Na − Mb = 0 ⇒ N = a a b
 ⇒M= N=
 Md − Nc = 1 ⇒ M  d − bc  = 1 ⇒ M  ad − bc  = 1 ad − bc ad − bc
    
  a   a 
 
a b
⇒ I = 2∫  +  dt
(
 a − c.t 2
 ) (
t 2 .d − b ) 

when a > 0, b > 0, c > 0, d > 0


a a
+t +t
adt a 1 adt c 1 a c
∫ =∫ = . .ln = . ln
(
a − c.t 2 
)
c
 a
2
 −t 
2
 c
2
a
c
a
c
−t
2 c a
c
−t
 c  
 
 dx 1 a+x 
∫ 2 = ln 
 a − x 2 2a a − x 
b b
+t +t
bdt − bdt b 1 d 1 b d
∫ =∫ =− . .ln =− . ln
( t 2 .d − b ) 
d
b
2
 −t 
2
 d
2
b
d
b
d
−t
2 d b
d
−t
 d  
 

 
t 2 dt a b
⇒ I = 2 ( ad − bc ) ∫ = 2∫  +  dt
(
a − c.t 2 t 2 .d − b )(  a − c.t

2
) (
t 2 .d − b ) ( ) 


 a b 
 + t + t 
 1 a c 1 b d 
= 2 . ln − . ln
2 c a 2 d b 
 − t − t 
 c d 

5
 a a + c.t b b + d.t 
I= ln − ln 
 c a − c.t d b − d.t 

 a ax + b b ax + b 
 + + 
1 ax + b a cx + d − b ln cx + d 
I=∫ dx =  ln c d
x cx + d  c a ax + b d b ax + b 
 − − 
 c cx + d d cx + d 
when a > 0, b > 0, c > 0, d > 0
b − t 2 .d
2
t =
a.x + b
c.x + d
2 2
(
⇔ t . ( c.x + d ) = a.x + b ⇔ x t .c − a = b − t .d ⇔ x =
2
)
t 2 .c − a

d b
when t → ±∞ ⇒ x → − , when t → 0 ⇒ x → −
c a
−d/c +∞  
1 ax + b a b
⇒J= ∫ dx = 2 ∫  +  dt
− b/a
x cx + d
0  a − c.t

2
(
t 2 .d − b ) ( ) 


+∞
 a b 
 a +t +t 
c b d a b
= ln − ln  = ln1 − ln1 = 0
 c a d b  c d
 −t −t 
 c d 0

−d/c
1 ax + b
* ∫ x cx + d
dx = 0
− b/a

Kiểm tra kết quả:


' '
 a ax + b   b ax + b 
 +   + 
a c cx + d  − b  ln d cx + d 
ln
c a ax + b  d b ax + b 
 −   − 
 c cx + d   d cx + d 
'
a  a ax + b   a ax + b  
=  ln  +  − ln  −  
c  c cx + d   c cx + d 
b  b ax + b   b ax + b  
−  ln  +  − ln  − 
d  d cx + d   d cx + d  

6
( ln a ( x ) + b ( x ) )
'
− ln a ( x ) − b ( x )

=
a ' ( x ) + b' ( x )

a ' ( x ) − b' ( x )
=
( a ' + b' ) ( a − b ) − ( a ' − b' ) ( a + b )
a ( x) + b( x) a ( x) − b( x) a 2 − b2

(= a'.a − a '.b + a.b' − b'.b ) − ( a'.a − b'.a + a'.b − b'.b ) = 2 ( a.b' − a '.b )
a 2 − b2 a 2 − b2

' −1
a ' ax + b '  ax + b   ax + b 
Put a = ⇒ a x = 0, b = ⇒bx =  . 2 
c cx + d  cx + d   cx + d 
 a ( cx + d ) − c ( ax + b )   ax + b  −1 −  ax + b 
−1
 ad bc 
=  . 2  = . 2 
 ( cx + d ) 2   cx + d   cx + d   cx + d 
 
a  ad − bc   ax + b −1
⇒ a.b' = .  . 2 
c  ( cx + d ) 2   cx + d 
 

'
a  a ax + b   a ax + b  
⇒ I1 =  ln  +  − ln  −  
c  c cx + d   c cx + d 
−1 −1
a ad − bc  ax + b   a ax + b 
=2 . . 2  . − 
c ( cx + d ) 2  cx + d   c cx + d 
−1
a ad − bc  cx + d   a ( cx + d ) − c ( ax + b ) 
= . .  
c ( cx + d ) 2  ax + b  c ( cx + d ) 

−1
a ad − bc  cx + d   ad − bc 
= . .  
c ( cx + d ) 2  ax + b  c ( cx + d ) 
a ad − bc  c ( cx + d )   cx + d  a
= . .  .  =
c ( cx + d ) 2  ad − bc   ax + b  cx + d. ax + b

7
'
b  b ax + b   b ax + b  
⇒ I2 =  ln  +  − ln  −  
d  d cx + d   d cx + d 
−1 −1
b ad − bc  ax + b   b ax + b 
=2 . . 2  . − 
d ( cx + d ) 2  cx + d   d cx + d 
−1
b ad − bc  cx + d   b ( cx + d ) − d ( ax + b ) 
= . .  
d ( cx + d ) 2  ax + b  d ( cx + d ) 
−1
b ad − bc  cx + d   x ( bc − ad ) 
= . .  
d ( cx + d ) 2  ax + b   d ( cx + d ) 
b ad − bc  d ( cx + d )   cx + d  b  cx + d  b
= . .  .  =− . =−
d ( cx + d ) 2  x ( bc − ad )   ax + b  x ( cx + d )  ax + b  x ax + b. cx + d

a b
⇒ I = I1 − I 2 = +
( cx + d ) ax + b ( cx + d ) .x ax + b
ax + b ax + b
= =
x cx + d ax + b x cx + d

ax + b
1
2/ I = ∫ dx
x 2 cx + d
1 ax + b ax + b ax + b
2/ I=∫ . dx doi bien : t = ⇒ t2 =
x 2 cx + d cx + d cx + d
t 2 .d − b 2.t ( ad − bc ) dt
⇔x= ⇒ dx =
( a − c.t 2 ) ( a − c.t 2 2
)
⇒I=∫
( a − c.t ) .t . 2.t ( ad − bc ) dt = 2 ( ad − bc) t 2dt
2 2

∫ 2
( ) ( ) ( )
2 2 2 2 2
t .d − b a − c.t t .d − b

t2
⇒ ( M.t + N ) ( t 2 .d − b ) + P.t + Q = t 2
M.t + N P.t + Q
= +
( t 2
.d − b )
2
( t 2 .d − b )
( t 2
.d − b )
2

⇔ Md.t 3 + Nd.t 2 − Mb.t − Nb + P.t + Q = t 2

8
Md = 0, Nd = 1 M = 0, P = 0
 
⇒ P − Mb = 0 ⇒ 1 b
Q − Nb = 0 N = , Q = Nb =
  d d
 
2  
t dt dt b.dt
⇒ I = 2 ( ad − bc ) ∫ = 2 ( ad − bc )  ∫ +∫
2
( 2
t .d − b
2
) 


d t 2
.d − b (
d t .d − b 
2

) ( )
b
+t
dt 1 −dt −1 1 d 1 d b − d.t
∫ = ∫ = . ln = ln
(
d t 2 .d − b ) d2 

 b
2
 −t

2
d2 2 b
d
b
d
−t d 2 2 b b + d.t
 d  
 

b.dt b dt b
∫ = ∫ Dat a =
( )
2
d2

2 d
d t 2 .d − b  b 
2
t −
2
 
  d  

 
b dt b  t 1 a−x 
⇒M= ∫ =−  + ln
d2
( t2 − a2
2
)
d 2  2a 2 x 2 − a 2

4a 3 a + x ( ) 


 
 b 
−t 
b  t 1 d
=−  + .ln 
d2  2 b  t 2 − b   b
3 b
+t 
 d  
d  4  d 
  d  

2
b d 2 .t
 b 1 1 b − d.t
=− . −  . .ln
(
d 2 2b t 2 − b  d  d  b 3
4 
) b + d.t

 d
 
t d b − d.t
= −  + ln 
2
2 t −b
 ( 4d b )
b + d.t 

   
dx  x ( 2 − 1)   x 1 a−x 
∫ 2 2 2  2 2 2 2a 2 1   2 2 2 4a 3 a + x
= − + I = − + ln
(
x −a  )
 2a x − a 
 (
 2a x − a
 ) ( ) 

9
 
 dt b.dt 
⇒ I = 2 ( ad − bc )  ∫ +∫
2
(
 d t 2 .d − b

) (
d t .d − b 
2
)
  
 1 d b− d.t t d b − d.t  
= 2 ( ad − bc )  ln −  + ln
2
d 2 b

b+ 2
(
d.t  2 t − b 4d b
 ) b + d.t  

 
b − d.t  1  1 t
= 2 ( ad − bc )  ln  − − 


b + d.t 
2
 2
bd3 4 bd  2 t − b ( ) 

1 ax + b
⇒I=∫ . dx
x2 cx + d
 ax + b ax + b 
 b − d.  1 
cx + d 1  cx + d
= 2 ( ad − bc )  ln  − − 
  3 4 bd  ax + b 
 b + d.
ax + b  2 bd  2  − b 
 cx + d  cx + d 

1 x −1 x −1 + x +1  x −1 
* I=∫ .dx = ln − 2arctan  +C
x x +1 x −1 − x +1  x + 1 

( 1 + t2 ) ( 1 − t2 ) − ( 1 − t2 ) ( 1 + t2 )
' '
2
1 x −1 x − 1 1 + t
* I=∫ .dx dat t 2 = ⇒x= , dx = dt
x x +1 x +1
( 1 − t2 )
2 2
1− t

2t ( 1 − t 2 ) + 2t ( 1 + t 2 ) 4t.dt 4t 2 .dt
= dt = ⇒I=∫
( )
1 − t 2 2
( )
1 − t 2 2 ( 1 + t2 ) ( 1 − t2 )
4t 2
⇒ a ( 1 − t 2 ) + b ( 1 + t 2 ) = 4t 2
a b
dat = +
( 1 + t2 ) ( 1 − t2 ) ( 1 + t2 ) ( 1 − t2 )
⇔ a + b = 0, b − a = 4 ⇔ b = 2, a = −2

10
4t 2 .dt −2 2 t +1
⇒I=∫ =∫ +∫ = ln − 2arc tan t + C
( 1 + t2 ) ( 1 − t2 ) ( 1 + t2 ) ( 1 − t2 ) t −1

x −1
+1  x −1 
1 x −1 x +1
⇒I=∫ .dx = ln − 2arc tan  
x x +1 x −1  x +1 
−1
x +1
x −1 + x +1  x −1 
= ln − 2arc tan  +C
x −1 − x +1  x + 1 

dx 1 1 ( x − a) 2
 2x + a 
3/ I = ∫ 3 = ln − .arctan  +C
x − a 3 6a 2 x 2 + ax + a 2 a 2 3  a 3 

dx dx
1/ I = ∫ =∫
x3 − a 3 ( x − a ) ( x 2 + ax + a 2 )
1 m px + q
= +
( x − a ) ( x 2 + ax + a 2 ) (
( x − a ) x 2 + ax + a 2 )
( )
⇒ m x 2 + ax + a 2 + ( px + q ) ( x − a ) = 1

⇔ x 2 ( m + p ) + am.x + ma 2 − ap.x + q.x − aq = 1 ( 1)


1
( Wrong ) : Cho x = a ⇒ 3a 2 m = 1 ⇒ m =
3a 2

a2
Cho x = 0 ⇒ m a ( )2
+ q ( −a ) = 1 ⇒ −aq = 1 − ma = 1 − 2
3a 2
=
2
3
⇒q=−
2
3a
7 2
Cho x = 2a ⇒ 7a 2 m + ( 2ap + q ) a = 1 ⇒ + 2a 2 p − = 1
3 3
1
⇒ 7 + 6a 2 p − 2 = 3 ⇒ 6a 2 p = −2 ⇒ p = −
3a 2
( 1) ⇔ x 2 ( m + p ) + x ( am − ap + q ) + ma 2 − aq = 1

11

m + p = 0 ⇒ m = −p

 2
⇒ am − ap + q = 0 ⇒ 2am + q = 0 ⇒ q = −2am = −
 3a
 2 2 2 1 1
 ma − aq = 1 ⇒ ma + 2ma = 1 ⇒ m = , p = − m = −
 3a 2 3a 2
x 2
− −
dx 1 d( x − a) 3a 2 3a dx
⇒I=∫ = ∫ + ∫ 2
(
( x − a ) x 2 + ax + a 2 3a 2 x − a ) x + ax + a 2 ( )
ln x − a 1 ( x + 2a ) ln x − a 1 ( 2x + a + 3a ) dx
= − ∫ dx = − ∫
3a 2 3a 2 ( x 2 + ax + a 2 ) 3a 2 6a 2 ( x 2 + ax + a 2 )
ln x − a 1 ( x + 2a )
= − ∫ dx
3a 2
( x + ax + a )
3a 2 2 2

1  ( )
 2 2 ' 
ln x − a x + ax + a dx dx 
= −  ∫
6a 2  ( x 2 + ax + a 2 )
+ 3a ∫ 2 
3a 2

( x + ax + a 2
) 
 a
d x + 
ln x − a 1 1  2
= − ln x 2 + ax + a 2 − ∫
3a 2 6a 2 2a 
 a 
2 
a 3  
2
 x +  +   
 2  2  
 

2ln x − a − ln x 2 + ax + a 2 1 2  a 2 
= − . .arctg   x +  .
6a 2 2a a 3  2  a 3 
2
ln x − a − ln x 2 + ax + a 2 1  2x + a 
= − .arctg  
6a 2 a2 3  a 3 
dx 1 ( x − a)2 1  2x + a 
⇒I=∫ = ln − .arctg  
x3 − a3 6a 2 x 2 + ax + a 2 a2 3  a 3 

12
+∞
n c.n 2 dx −π
* lim ∑ 3
= ∫ 3 3
=
n →+∞ i =1 ( i.c ) − a
3
0 x −a a2 2 3
c→+∞
c
+∞  ( x − a) 2 
dx  1 1  2x + a  
⇒ I1 = ∫ = lim ln − .arctan  
3 3 c→+∞  2 2 2 2  
x − a 6a x + ax + a a 3 a 3
0  0
−1  2c + a  −π 1 c i.c
= lim arctan   = , Dat f ( x i ) = , x ∈ [ 0, c] , ∆x = , x i =
a 2 3 c→+∞  a 3  a2 2 3 x i3 − a 3 n n
n c.n 2 c n n3 c n 1
⇒ I2 = lim ∑
n →+∞ i =1 ( i.c ) 3 − a 3
= lim ∑ = lim ∑
n →+∞ n i =1 ( i.c ) 3 − a 3 n →+∞ n i =1  i.c 3 3
c→+∞ c→+∞ c→+∞   −a
n
n +∞
dx −π
I2 = lim ∑ f ( xi ) .∆x = ∫ 3 3
=
n →+∞ i =1 0 x −a a2 2 3

+∞ n −1 3n + 2
dx ±π −
* ∫ = .∏ ( 3i + 2 ) .a 3
( x3 ± a )
n +1 n
0 n!.3 .2 3 i =0

2
+∞ +∞ −
dx −π dx −π.a 3
∫ = , ⇒ I( a) = ∫ =
3 3 2 3 2 3
0 x −a a .2 3 0 x −a
5
 2  −3
+∞
( −1) .dx ( −1) . − π.a
 
⇒ I ( a) =
'  3
∫ =
( x − a)3 2 2 3
0

8
 2   5  −3
+∞
( −1 ) ( −2 ) .dx
( )  −  .  −  π.a
−1 .
I'' ( a ) = ∫ =  3  3

( )
3 2 3
0 x3 − a

3n + 2
( n) =
+∞
( −1) n .n!.dx n −1 ( −1) n +1
 −
⇒  I ( a )  ∫ 3 n +1 3n.2 3  ∏
= . .  ( 3i + 2 )  .π.a 3

(
0 x −a )
 i =0 

+∞ 3n + 2
dx  n −1  − −π
⇒ ∫ = .  ∏ ( 3i + 2 )  .a 3
n!.3 .2 3  i =0 
( )
n +1 n
0 x3 − a 

13
3n + 2
n c.n 3n + 2 ±1 n −
* lim ∑ = .∏ ( 3i + 2 ) .π.a 3
n →+∞ i =1  3 3  n +1 n!.3n.2 3 i =0
c→+∞  ( i.c

) ± ( n.a )  
1 c i.c
Dat f ( x i ) = , x ∈ [ 0, c] , ∆x = , xi =
( )
n +1 n n
x i3 − a 3
n c.n 3n + 2
⇒ lim In = lim ∑
n →+∞ n →+∞ i =1  3 3  n +1
c→+∞  ( i.c

) − ( n.a )  
c n n 3n +3 c n 1
= lim ∑ = lim ∑
n →+∞ n i =1 ( i.c ) 3 − ( n.a ) 3 n →+∞ n i =1  n +1
 i.c 
3 
c→+∞ c→+∞    − a3 
 n  
 
n +∞ n 3n + 2
dx −1 −
= lim ∑ f ( xi ) .∆x = ∫ = .∏ ( 3i + 2 ) .π.a 3
(x )
3 n +1
n →+∞ i =1 n
0 3
−a n!.3 .2 3 i =0

dx 1 1  ( x + a) 2
 2xa  
4/ I = ∫ 3 = ln + .  arctg  
x + a 3 6a 2 x 2 − ax + a 2 a 2 3   a 3 
dx dx
1/ I = ∫ =∫
x3 + a3 ( x + a ) x 2 − ax + a 2 ( )
1 m px + q
= +
( x + a ) ( x 2 − ax + a 2 ) (
( x + a ) x 2 − ax + a 2 )
( )
⇒ m x 2 − ax + a 2 + ( px + q ) ( x + a ) = 1

⇔ x 2 ( m + p ) − am.x + ma 2 + ap.x + q.x + aq = 1 ( 1)


( 1) ⇔ x 2 ( m + p ) + x ( −am + ap + q ) + ma 2 + aq = 1


m + p = 0 ⇒ m = −p

 2
⇒ −am + ap + q = 0 ⇒ −2am + q = 0 ⇒ q = 2am =
 3a
 2 2 2 1 1
 ma + aq = 1 ⇒ ma + 2ma = 1 ⇒ m = , p = − m = −
 3a 2 3a 2

14
x 2
− +
dx 1 d( x + a) 3a 2 3a
⇒I=∫ = ∫ +∫ dx
( x + a ) ( x 2 − ax + a 2 ) 3a 2 x+a
( 2
x − ax + a 2
)
ln x + a 1 ( x − 2a ) ln x + a 1 ( 2x − a − 3a ) dx
= − ∫ ∫dx = −
3a 2 ( x 2 − ax + a 2 )
3a 2 3a 2 6a 2 ( x 2 − ax + a 2 )

1  ( ) − 3a dx 
 2 2 ' 
ln x + a x − ax + a dx
= −  ∫
6a 2  ( x 2 − ax + a 2 )
∫ 2
3a 2

( x − ax + a 2 ) 

 a
d x − 
ln x − a 1 1  2
ln x 2 − ax + a 2 +
2a ∫ 
= −
3a 2 6a 2  a 
2 
a 3  
2
 x −  +   
 2  2  
 

2ln x + a − ln x 2 − ax + a 2 1 2  a 2 
= + . .arctg   x −  .
6a 2 2a a 3  2  a 3 
2
ln x + a − ln x 2 − ax + a 2 1  2x − a 
= + .arctg  
6a 2 a2 3  a 3 
dx 1 ( x + a) 2 1  2x − a 
⇒∫ = ln + .arctg  
x3 + a3 6a 2 x 2 − ax + a 2 a2 3  a 3 

dx 1 ( x − a) 2 1  2x + a 
* ∫ x3 − a3 =
6a 2
ln
x 2 + ax + a 2

a2 3
.arctg 
 a 3 

15
dx 1 ( x + a) 2 1  2x − a 
* ∫ x3 + a 3 = 6a 2 ln x 2 − ax + a 2
+
a2 3
.arctg 
 a 3 

dx dx 1 ( x − ( −a ) ) 2 1  2x + ( −a ) 
* ∫ x3 + a3 =∫ = ln − .arctg  
( )
x 3 − −a 3 6 ( −a )
2
x 2 + ( −a ) x + a 2 ( −a ) 2 3  ( −a ) 3


1 ( x + a) 2 1   2x − a  
= ln − .  −arctg  
6a 2 x 2 − ax + a 2 a2 3   a 3 

1 ( x + a) 2 1   2 xa  
= ln + .  arctg  
6a 2 x 2 − ax + a 2 a2 3   a 3 

+∞
n c.n 2 dx π
* lim ∑ 3
= ∫ 3 3
=
n →+∞ i =1 ( i.c ) + a
3
0 x +a a2 2 3
c→+∞
c
+∞  ( x − a)
2 
dx  1 1  2x + a  
⇒ I1 = ∫ = lim ln + .arctan  
3 3 c→+∞  2 2 2 2  a 3 
x + a 6a x + ax + a a 3
0  0
1  2c + a  π 1 c i.c
= lim arctan   = , Dat f ( x i ) = , x ∈ [ 0, c] , ∆x = , x i =
a 2 3 c→+∞  a 3  a2 2 3 x i3 − a 3 n n
n c.n 2
c n n3 c n 1
⇒ I2 = lim ∑ = lim ∑ = lim ∑
n →+∞ i =1 ( i.c ) 3 + a 3 n →+∞ n i =1 ( i.c ) 3 + a 3 n →+∞ n i =1  i.c 3 3
c→+∞ c→+∞ c→+∞   +a
n
n +∞
dx π
I2 = lim ∑ f ( xi ) .∆x = ∫ 3 3
=
n →+∞ i =1 0 x +a a2 2 3

dx dx d ( x − 1)
* I=∫ =∫ =∫
x3 − 1 ( x − 1) ( x 2 + x + 1) ( x − 1) ( x − 1) 2 + 3 ( x − 1) + 3
dt 1 ( t 2 + 3t + 3) − ( t 2 + 3t ) 1  dt ( t + 3) dt 
=∫ = ∫ dt =  ∫ − ∫ 
t ( t 2 + 3t + 3) 3 t ( t 2 + 3t + 3) 3 t t 2 + 3t + 3 
1  dt 1 ( 2t + 3) dt 3 dt  1  dt 1 d ( t 2 + 3t + 3) 3 dt 
= ∫ − ∫
3  t 2 t 2 + 3t + 3 2 t 2 + 3t + 3  3  ∫ t 2 ∫ t 2 + 3t + 3
− ∫
2∫
=  − − 
( )
2 3
 t+3 + 
 2 4
11 t2 2t + 3  1 x 2 − 2x + 1 1 2x + 1
=  ln − 3arctg  + c = ln
 − arctg +c
3  2 t 2 + 3t + 3 3  6 2
x + x +1 3 3

16
dx dx d ( x + 1)
* I3 = ∫ =∫ =∫
x 3 +1 ( x + 1) ( x 2 − x + 1) ( x + 1) ( x + 1) 2 − 3 ( x + 1) + 3
dt 1 ( t 2 − 3t + 3) − ( t 2 − 3t ) 1  dt ( t − 3) dt 
=∫ = ∫ dt =  ∫ − ∫ 
t ( t 2 − 3t + 3) 3 t ( t 2 − 3t + 3) 3 t t 2 − 3t + 3 
1  dt 1 ( 2t − 3) dt 3 dt  1  dt 1 d ( t 2 − 3t + 3) 3 dt 
= ∫ − ∫
3  t 2 t 2 − 3t + 3 2 ∫ t 2 − 3t + 3  3  ∫ t 2 ∫ t 2 − 3t + 3
+ =  − + ∫ 
( )
2 2 3
 t−3 + 
 2 4
11 t2 2t − 3  1 x 2 + 2x + 1 1 2x − 1
=  ln + 3arctg  + c = ln + arctg +c
3  2 t 2 − 3t + 3 3  6 2
x − x +1 3 3

dx 1 x−a 1 x
5/ I = ∫ 4 = ln − .arctg + C
x − a 4 4a 3 x + a 2a 3 a
dx dx
2/ I=∫ =∫
x4 − a4 ( )
x2 + a2 ( x + a ) ( x − a )
1 Ax + B C D
= + +
( x2 + a2 ) ( x + a ) ( x − a ) ( x2 + a2 ) ( x + a) ( x − a)
Dk : x ≠ a ⇒ ( Ax + B ) ( x 2 − a 2 ) + C ( x − a ) ( x 2 + a 2 ) + D ( x + a ) ( x 2 + a 2 ) = 1 ( 1)

1
ko the cho x = a ⇒ D.2a.2a 2 = 1 ⇒ D = ,
4a 3
1
cho x = −a ⇒ C ( −2a ) .2a 2 = 1 ⇒ C = −
4a 3
( wrong because x ≠ a )
 
1
=
Ax + B
+
C
+
D
⇒ 1 = x 4 − a 4 
Ax + B
(
+
C
) +
D =f x
( )
x4 − a4 (
x2 + a2 )
( x + a) ( x − a)  x2 + a 2
 (
( x + a) ( x − a) ) 

17
⇒ lim f ( x ) = lim
(
D x4 − a4 ) = lim 4x3.D ( qui tac L 'Hopital) = 4a3.D = 1 ⇒ D = 1
x →a x →a ( x − a) x →a 4a 3

lim f ( x ) = lim
(
C x4 − a4 )= lim 4x 3 .C = −4a 3 .C = 1 ⇒ C = −
1
x →−a x →−a ( x + a) x →−a 4a 3
( Ax + B ) ( x 4 − a 4 ) ( Ax + B ) .4x3
lim f ( x ) = lim = lim = lim ( Ax + B ) .2x 2
x →i.a x →i.a
( x2 + a2 ) x →i.a 2x x →i.a

( Ax + B ) ( x 4 − a 4 ) ( Ax + B ) .4x 3
= −2a 2
( Ai.a + B ) = 1 lim f ( x ) = lim = lim
x →−i.a x →−i.a
(x 2
+a 2
) x →−i.a 2x

1
= lim ( Ax + B ) .2x 2 = −2a 2 ( −Ai.a + B ) = 1 ⇒ A = 0, B=−
x →−i.a 2a 2

( 1) ⇔ Ax 3 + Bx 2 − a 2 Ax − a 2 B + C ( x 3 − ax 2 + a 2 x − a 3 ) + D ( x3 + ax 2 + a 2 x + a 3 ) = 1
(
⇔ x 3 ( A + C + D ) + x 2 ( B − aC + aD ) + x −a 2 A + a 2 C + a 2 D − a 2 B − a 3C + a 3 D = 1 )
 a 2 ( C + D − A ) = 0 ⇒ A = C + D 
 
A + C + D = 0  A + C + D = 0 ⇒ 2 ( C + D ) = 0 ⇒ C = − D, A = 0 
  
B − aC + aD = 0  
  B − aC + aD = 0 ⇒ B = a ( C − D ) , C = −D ⇒ B = 2aC 
⇔ a 2 ( C + D − A ) = 0
 2   
a ( −B − aC + aD ) = 1  a 2 ( −B − aC + aD ) = 1 ⇒ a 2 ( −2aC − aC − aC ) = 1 
a ≠ 0  
  ⇒ −4a 3C = 1 ⇒ C = − 1 
 3 
 4a 

1 1 1
⇒ A = 0, C = − , D= , B=−
4a 3 4a 3 2a 2
dx dx
⇒I=∫ =∫
x4 − a4 ( x2 + a2 ) ( x + a ) ( x − a )
1 dx 1 d( x + a) 1 d( x − a)
=− ∫ − ∫ ( x + a) + ∫ ( x − a)
2a 2 ( x2 + a2 ) 4a 3 4a 3

1 1 x ln x + a + ln x − a 1 x−a 1 x
=− . .arctg − = ln − .arctg + C
2a 2 a a 4a 3 4a 3 x + a 2a 3 a

18
dx dx
Cách 2 : I = ∫ =∫
x4 − a4 ( x2 − a2 ) ( x2 + a2 )
1 a1x + b1 a x + b2
= + 2
( x2 − a2 ) ( x2 + a2 ) ( ) ( x2 − a2 )x2 + a2

⇒ ( a1x + b1 ) ( x 2 + a 2 ) + ( a 2 x + b2 ) ( x 2 − a 2 ) = 1

⇔ x 3 ( a1 + a 2 ) + x 2 ( b1 + b 2 ) + x ( a1a 2 − a 2 a 2 ) + ( b1a 2 − b2 a 2 ) = 1

⇒ a1 = a 2 = 0, ( b1 + b 2 ) = 0 ⇒ b1 = −b2 , ( b1a 2 − b 2 a 2 ) = 1
1 1
⇒ 2b1a 2 = 1 ⇒ b1 = , b2 = −
2a 2 2a 2

dx 1 a.du arctgu 1 x dx 1 a−x


I1 = ∫ ∫ = = + C = arctg + C I2 = ∫ = ln
x2 + a2 a2 u2 + 1 x2 − a2
a a a 2a a + x
1 dx 1 dx 1 a−x 1 x
⇒I= ∫ − ∫ = ln −
2a 2 x 2 − a 2 2a 2 x 2 + a 2 4a 3 a + x 2a 3
arctg + C
a

dx ( Ax + B ) dx
∫ 2
, ∫ 2
đưa tam thức bậc 2 về dạng tổng hoặc hiệu bình phương
ax + bx + c ax + bx + c

dx 1  1  x2 − a2  1 x2 − x 2 + a2 
6/ I = ∫ 4 =  arctg  − ln +C
x +a 4 2 2
2a   x 2  2 2 2
x +x 2 +a  2 
 
dx 1 ( x2 + a2 ) − ( x2 − a2 ) 1  x2 + a2 x2 − a2 
I=∫
2∫ 2 ∫ 4 ∫
= dx =  dx − dx 
4 4 4 4
x +a 2a x +1 2a  x + 1 x +1 
 a 2 a2    2  a2  
 1+ 2 1−   d x − a  d x +  
1  2 1     
x x  x x 
2 ∫ 2
dx − ∫
2 ∫
= dx = −∫
2a a 4
a 4  2a 2 2 
 2 2  2
+  + ( 2)
x 2 a a 2
 − ( 2) 
 x +   x −
x2 x +
 x2    x   x  

1  1  x2 − a2  1 x2 − x 2 + a2 
=  arctg  − ln +C
2a 2  2  x 2  2 2 x 2 + x 2 + a 2 
 

19
n c.n 3 π
* lim ∑ 4
=−
n →+∞ i =1 ( i.c ) − a4 4a 3
c→+∞
+∞ c
dx  1 a−x 1 x 1 c π
I1 = ∫ = lim  ln − arctg  = − lim arctg = −
0 x −a
4 4 c→+∞
 4a 3 a + x 2a 3 a 0 2a 3 c→+∞ a 4a 3
1 c i.c
Dat f ( x i ) = , x i ∈ [ 0, c] , ∆x = , x i =
xi4 − a 4 n n
n c.n 3 c n 1
⇒ I2 = lim ∑ = lim ∑
n →+∞ i =1 ( i.c ) 4 − a 4 n →+∞ n i =1  i.c 4 4
c→+∞ c→+∞   −a
n
n c
dx π
= lim ∑ f ( xi ) .∆x = c→+∞
lim ∫
4 4
=−
n →+∞ i =1 0x −a 4a 3
c→+∞

n c.n 3 π
* lim ∑ 4
=
n →+∞ i =1 ( i.c ) + a4 4 2.a 2
c→+∞
+∞ c
dx 1  1  x2 − a2  1 x − x 2 + a2 
2
I= ∫ = lim  arctg  − ln 
x 4
+ a 4
2a 2 c→+∞  2  x 2  2 2 2
x +x 2 +a 2 
0    0
1  c2 − a 2  1 π π 1
= lim arctg  = . = , dat f ( x i ) = , x i ∈ [ 0,c]
2
2a . 2 c →+∞  c 2  2 2 2 4
xi + a 4
  2a . 2 4a 2
c i.c n c.n 3 c n n4
∆x = , x i = , ⇒ lim I n = lim ∑ = lim .∑
n n n →+∞ n →+∞ i =1 ( i.c ) 4 + ( n.a ) 4 n →+∞ n i =1 ( i.c ) 4 + ( n.a ) 4

+∞
c n 1 n dx π
= lim .∑ = lim ∑ f ( x i ) .∆x = ∫ =
n →+∞ n i =1  i.c  4 4 n →+∞ i =1 x 4 + a 4 4a 2 2
0
  +a
n

20
+∞ 4n +3
.dx  n −1  − ( −1) .π
* ∫ = .  ∏ ( 4i + 3)  .a 4
4n +1.n!  i =0 
( )
n +1
0 x4 − a 

+∞ +∞ 3
dx π −π − 4 dx
∫ x 4 − a 4 = − 4a 3 , ⇒ I ( a ) = ∫ x 4 − a = 4 .a
0 0
+∞ 7
( −1) dx ( −1)
 3 −
⇒ I' ( a ) = ∫ = .  −  π.a 4
( x4 − a )
2 4  4
0

+∞ 11
( −1) ( −2 ) dx ( −1)  3  7  −
I ( a) =
''
∫ = .  −  −  π.a 4
( x4 − a )
3 4  4  4 
0

4n +3
( n) =
+∞
( −1) n n!.dx ( −1) n +1 .π  n −1  −
⇒  I ( a )  ∫ = .  ∏ ( 4i + 3)  .a 4
 
( )
n +1
0 4
x −a 4n +1  i =0 

+∞ 4n +3
.dx  n −1  − ( −1) .π
⇒ ∫ = .  ∏ ( 4i + 3)  .a 4
4n +1.n!  i =0 
( )
n +1
0 x4 − a 

+∞ 2n +1
.dx  n −1  − .π
* ∫ = .  ∏ ( 2i + 1)  .a 2
n!.4 2.2n  i =0 
( )
n +1
0 x4 + a 

+∞ +∞ 1
dx π dx π −
∫ = , ⇒ I( a) = ∫ = .a 2
4 4 2 4 4 2
0 x +a 4a 2 0 x +a
+∞ 3
( −1) dx π  1  −2
⇒ I ( a) =
'
∫ =  . − .a

(x )
4 2 4 2  2
0 +a

+∞ 5
( −1) ( −2 ) dx  1  3  −
π
I'' ( a ) = ∫ = .  −  −  π.a 2
( x4 + a )
3 4 2  2  2 
0

21
+∞ 2n +1
( n) = ( −1) n n!.dx ( −1) n .π
 n −1  −
⇒  I ( a )  ∫ 4 n +1 = 4 2.2n . ∏ ( 2i + 1)  .a 2
0 x +a( )
 i =0 

+∞ 2n +1
.dx n −1  − .π
⇒ ∫ = .  ∏ ( 2i + 1)  .a 2
n!.4 2.2n  i =0 
( )
n +1
0 x4 + a 

I=∫
dx
=
1 
 ( x − a ) 2 x 2 − ax + a 2
ln
( ) 
7/
6
x −a 6 5
12a  ( x + a ) 2 x 2 + ax + a 2

( ) 

1   2x + a   2x − a  
−  arctg   + arctg   + C
5  a 3   a 3 
2a 3 
dx dx
I=∫ =∫
x6 − a6 x3 − a 3 x3 + a3 ( )( )
a x 2 + b1x + c1 a 2 x 2 + b 2 x + c2
1
= 1 +
( 3 3 3
x −a x +a 3
)(3
x −a 3
)
x3 + a 3 ( ) ( )
( )(
⇒ a1x 2 + b1x + c1 x 3 + a 3 + a 2 x 2 + b 2 x + c2 ) ( ) ( x3 − a 3 ) = 1
⇔ x 5 ( a1 + a 2 ) + x 4 ( b1 + b 2 ) + x3 ( c1 + c2 )

( ) (
+ x 2 a1a 3 − a 2 a 3 + x b1a 3 − b2 a 3 + c1a 3 − c2 a 3 = 1 )
⇒ a1 = a 2 = b1 = b2 = 0, c1 = −c2 , c1a 3 − c2 a 3 = 1 ⇒ 2c1a 3 = 1
1 1
⇒ c1 = , c2 = −
2a 3 2a 3
dx 1 dx 1 dx
⇒I=∫ = ∫ − ∫
(
x3 − a 3 x3 + a 3 )(
2a 3 x 3 − a 3 )
2a 3 x 3 + a 3 ( ) ( )
dx 1 ( x + a) 2 1  2x − a 
∫ x3 + a 3 = 6a 2 ln x 2 − ax + a 2
+
a2 3
.arctg 
 a 3 

dx 1 ( x − a) 2 1  2x + a 
∫ x3 − a3 = 6a 2 ln x 2 + ax + a 2

a2 3
.arctg 
 a 3 

22
dx 1 ( x − a) 2  2x + a 1 1 ( x + a) 2
⇒I=∫ = ln − .arctg   − ln
x 6 − a 6 12a 5 x 2 + ax + a 2 2a 5 3  a 3  12a 5 x 2 − ax + a 2


1  2x − a 
 2 2
1  ( x − a ) x − ax + a (2
) 
.arctg  =  ln
2a 5 3 (
 a 3  12a 5  ( x + a ) 2 x 2 + ax + a 2

) 
1   2x + a   2x − a  
−  arctg   + arctg   + C
2a 5 3   a 3   a 3 

x  x 3 
2
3a .arctg + arctg   
8/ dx a  a   1 x 2 − ax 3 + a 2
I=∫ = − ln +C
x6 + a6 6a 3 2a 3 x 2 + ax 3 + a 2
dx 1 ( x4 + a4 ) − ( x4 − a4 )
I6 = ∫ = ∫ dx
x6 + a6 2 x6 + a6
1 ( x 4 − x 2 + a 4 ) + x 2 − ( x 2 + a 2 ) ( x 2 − a 2 ) dx
2∫
=
( x2 + a2 ) ( x4 − x2 + a4 )
1 dx x 2 dx ( x 2 − a 2 ) dx 
= ∫
2  x 2 + a 2 ∫ x 6 + a 6 ∫ x 4 − x 2 + a 4 
+ − 

  a2  
1 − dx
d ( x3 )
  2 
1 dx 1  x  
= ∫ + ∫ −∫

( ) ( ) a  
2 x +a2 2 3 3 2 3 2 x 2 2
 x + a 2
a  +  − 1
  a 2 x 2  
 1  a2  
  x 3  1 d x +  
1 1 x 1 a  x  
= arctg + arctan    − ∫
2 a a 3a 3  a   a  x a  2 2
  +  − ( 3 ) 
 a x 

23
 x a 
  3 d +  
1 1 x 1 x 1 a x
=  arctg + arctan    − ∫ 
2 a a 3a 3  a   a  x a 2 2
  +  − ( 3) 
 a x 
x  x 3 
2
3a .arctg + arctg    x a
a  a   + − 3
1 a x
= − ln
6a 3 2a 3 x a
+ + 3
a x
x  x 3 
2
3a .arctg + arctg   
a  a   1 x 2 − ax 3 + a 2
= − ln +C
6a 3 2a 3 x 2 + ax 3 + a 2

n c.n 5 −π
* lim ∑ 6
=
n →+∞ i =1 ( i.c ) − a6 2a 5 3
c→+∞
c
  2 2
 1  ( x − a ) x − ax + a 
ln
2 
( 
 )
+∞
*I= ∫
6
dx

= lim 
6 c→+∞ 
12a 5


( x + a ) 2 2
x + ax + a 2 


( 


)
0 x −a  1   2x + a   2x − a   
 − 5  arctg   + arctg   
 2a 3   a 3   a 3  0
1   2c + a   2c − a   −π
=− lim  arctg   + arctg    =
2a 5 3 c→+∞   a 3   a 3   2a 5 3

1 c i.c
Dat f ( x i ) = , x i ∈ [ 0, c] , ∆x = , xi = ,
x i6 − a 6 n n
n c.n 5
c n 1
⇒ lim In = lim ∑ = lim ∑
n →+∞ n →+∞ i =1 ( i.c ) 6 − a 6 n →+∞ n i =1  i.c 6 6
c→+∞ c→+∞   −a
n
n c
dx −π
= lim ∑ f ( xi ) .∆x = c→+∞
lim ∫
6 6
=
n →+∞ i =1 0x −a 2a 5 3
c→+∞

24
n c.n 5  3a 2 + 1  π
* lim ∑ = .
n →+∞ i =1 ( i.c ) 6 + a 6  6a 3  2
c→+∞
c
 x x
3 
2
+∞  3a .arctg + arctg   
dx a  a  − 1 ln x 2 − ax 3 + a 2
* I1 = ∫ = lim  
6 6 c→+∞  
0 x +a 6a 3 2a 3 x 2 + ax 3 + a 2
 
  0
 c 
3
=
1
6a
2 c
lim 3a .arctg + arctg    =
3 c→+∞  a
1 π
3
 a   6a 2
( )
. . 3a 2 + 1

1 c i.c
Dat f ( x i ) = , x i ∈ [ 0, c] , ∆x = , x i = ,
xi6 + a 6 n n
n c.n 5 c n 1
⇒ I2 = lim ∑ = lim ∑
n →+∞ i =1 ( i.c ) 6 + a 6 n →+∞ n i =1  i.c 6 6
c→+∞ c→+∞   +a
n
n c  3a 2 + 1  π
dx
= lim ∑ f ( x i ) .∆x = lim ∫ = .
n →+∞ i =1 c→+∞ x 6 + a 6  6a 3  2
c→+∞ 0
c
 x x
3 
2
+∞  3a .arctg + arctg   
dx a  a  − 1 ln x 2 − ax 3 + a 2
* I1 = ∫ = lim  
6 6 c→+∞  
0 x +a 6a 3 2a 3 x 2 + ax 3 + a 2
 
  0
 c 
3
=
1
6a
2 c
lim 3a .arctg + arctg    =
3 c→+∞  a
1 π
3
 a   6a 2
( )
. . 3a 2 + 1

1 c i.c
Dat f ( x i ) = , x i ∈ [ 0, c] , ∆x = , x i = ,
xi6 + a 6 n n

n c.n 5 c n 1
⇒ I2 = lim ∑ = lim ∑
n →+∞ i =1 ( i.c ) 6 + a 6 n →+∞ n i =1  i.c 6 6
c→+∞ c→+∞   +a
n
n c  3a 2 + 1  π
dx
= lim ∑ f ( x i ) .∆x = lim ∫ = .
n →+∞ i =1 c→+∞ x 6 + a 6  6a 3  2
c→+∞ 0

25
+∞ 6n +5
dx  n −1  − π. ( −1)
* ∫ = .  ∏ ( 6i + 5 )  .a 6
2 3.6n.n!  i =0 
( )
n +1
0 x6 − a 

+∞ +∞ 5
dx −π dx −π −
* ∫ = ⇒ I( a) = ∫ = .a 6
6 6
0 x −a 2a 5 3 6
0 x −a
2 3
+∞ 11
( −1) dx π. ( −1)  5  − 6
⇒ I' ( a ) = ∫ = .  −  .a
( x6 − a )
2 2 3  6
0

+∞ 17
( −1) ( −2 ) .dx π. ( −1)  5   11  − 6
I ( a) =
''
∫ = .  −  .  −  .a
( x6 − a )
3 2 3  6  6 
0

+∞ n +1  n −1 6n +5
( n) = ( −1) n .n!.dx π. ( −1)
 −
⇒  I ( a )  ∫ 6 n +1 2 3.6n  ∏
= .  ( 6i + 5 )  .a 6

(
0 x −a )
 i =0 

+∞ 6n +5
dx  n −1  − π. ( −1)
⇒ ∫ = .  ∏ ( 6i + 5 )  .a 6
2 3.6n.n!  i =0 
( )
n +1
0 x6 − a 

+∞  6n +1 2n +1 
π  1  n −1
dx  − 1  n −1  −
* ∫ = .  ∏ 6i + 1 .a 6 + .  ∏ 2i + 1 .a 2 
2.n!  2.6  i =0  6.2  i =0 
( ) 
n +1 n n
0 x6 + a    
+∞
* ∫ 6 6
dx
=
1 π
6a 3 2
(
π 1
. . 3a 2 + 1 =  +
1 
)
2  2a 6a 3 
0 x +a
+∞ 1 1
π  1 −6 1 −2 
dx
⇒ I( a) = ∫ = .a + .a
6 2  2 6 
0 x +a  

( −1) dx π  1  1  − 6 1  1  − 2 
+∞ 7 3
⇒ I ( a) = ∫
'
= .  −  .a + .  −  .a
(
22  6
) 
2 6  2
6
0 x +a  

+∞  11 5
( −1) ( −2 ) dx π  1  1   7  − 6 1  1   3  −2 
I'' ( a ) = ∫ = .  −  .  −  .a + .  −  .  −  .a
( 
) 
3 2 2  6  6  6  2  2
0 x6 + a  

26
+∞
( n) = ( −1) n .n!.dx
⇒  I ( a )  ∫
( )
n +1
0 x6 + a

 n 6n +1 n  n −1 2n +1 
π  ( −1)  n −1  − ( − 1)  −
.  ∏ 6i + 1 .a 6 + 2i + 1 .a 2 
n ∏
= .
2  2.6n  i =0 
 6.2  i =0 


 
+∞  6n +1 2n +1 
dx π  1  n −1  − 1  n −1  −
⇒ ∫ = .  ∏ 6i + 1 .a 6 + .  ∏ 2i + 1 .a 2 
  6.2  i =0 
( )  
n +1 n
2.n! 2.6  i =0 n
0 x6 + a    

dx
9/ I = ∫ 8
x − a8
dx dx
I=∫ =∫
x8 − a8 (
x4 − a4 x4 + a4 )( )
1 a x 3 + b1x 2 + c1x + d1 a 2 x 3 + b 2 x 2 + c2 x + d 2
= 1 +
( x4 − a4 ) ( 4
x +a 4
) 4
x −a( 4
) x4 + a4 ( )
⇒ ( a1x 3 + b1x 2 + c1x + d1 ) ( x 4 + a 4 ) + ( a 2 x 3 + b 2 x 2 + c2 x + d 2 ) ( x 4 − a 4 ) = 1

⇔ x 7 ( a1 + a 2 ) + x 6 ( b1 + b2 ) + x 5 ( c1 + c2 ) + x 4 ( d1 + d 2 ) + x 3 ( a1a 4 − a 2 a 4 )

+ x 2 ( b1a 4 − b 2 a 4 ) + x ( c1a 4 − c2 a 4 ) + ( d1a 4 − d 2 a 4 ) = 1

⇒ a1 = a 2 = b1 = b2 = c1 = c2 = 0, ( d1 + d 2 ) = 0 ⇒ d1 = −d 2

( )
d1a 4 − d 2 a 4 = 1 ⇒ 2d1a 4 = 1 ⇒ d1 =
1
a4
, d2 = −
1
a4
dx dx 1 dx 1 dx
⇒I=∫ =∫ = ∫ − ∫
x8 − a8 (
x4 − a4 x4 + a4 )(
a4 x4 − a4 ) (
a4 ) ( x4 + a4 )

27
dx 1 x−a 1 x
I1 = ∫ = ln − .arctg + C
x4 − a4 4a 3 x + a 2a 3 a
dx 1  1 x2 − a2 1 x2 − x 2 + a2 
I2 = ∫  =
arctg − ln +C
x 4 + a 4 2a 2  2 x 2 2 2 x2 + x 2 + a2 

dx 1 dx 1 dx
⇒I=∫ = ∫ − ∫
x8 − a8 a 4 x 4 − a 4 (
a4 x4 + a4 ) ( )
1 x−a 1 x 1 x2 − a2 1 x2 − x 2 + a2
= ln − .arctg − .arctg + .ln +C
4a 7 x + a 2a 7 a 2 2a 6 x 2 4 2a 6 x2 + x 2 + a2

dx
* I=∫
1 + x8

I=∫
dx
=∫
(
1 + 2.x 2 + x 4 − 1 − 2.x 2 + x 4 ) dx =
1 + x8 2 2.x 2 . 1 + 2.x 2 + x 4  1 − 2.x 2 + x 4 
  
1 + 2.x 2 + x 4
=∫ dx
2 2.x 2 . 1 + 2.x 2 + x 4  1 − 2.x 2 + x 4 
  
1 − 2.x 2 + x 4
−∫ dx =
2 2.x 2 . 1 + 2.x 2 + x 4  1 − 2.x 2 + x 4 
  
dx dx
=∫ −∫ = Ja − J b
2  2 4 2  2 4
2 2.x . 1 − 2.x + x 2 2.x . 1 + 2.x + x
   

1 − 2.x 2 + x 4  + 2.x 2 − x 4
dx
Ja = ∫ =∫  dx =
2  2 4 2  2 4
2 2.x . 1 − 2.x + x 2 2.x . 1 − 2.x + x
   
dx dx x2
=∫ +∫ −∫ dx =
2 2.x 2 2. 1 − 2.x 2 + x 4  2 2. 1 − 2.x 2 + x 4 
   
1 1 x2 − 2 1 1
=− − .∫ dx = − − .K a
2.x 3 2 2 1 − 2.x 2 + x 4 2.x 3 2 2

28
x2 − 2 x2 − 1 + 1 − 2
Ka = ∫ dx = ∫ dx
2 4 2 4
1 − 2.x + x 1 − 2.x + x

( )1− 2  2
x2 − 1 + 
 2 
(
2
. x + 1 − x − 1 ( ))
=∫ dx =
2 4
1 − 2.x + x

( )1− 2  2
x2 − 1 − 
 2
. x − 1 + 
 
(
1− 2  2
2
. x + 1

) ( )
=∫ dx
2 4
1 − 2.x + x
1+ 2  2

 2 
(
 x −1 + 

)
1− 2  2
2 
. x + 1 ( )
=∫ dx =
2 4
1 − 2.x + x

1+ 2  x2 − 1 1− 2  x2 + 1
=  .∫ 2 4
dx +   .∫ 2 4
dx =
 2  1 − 2.x + x  2  1 − 2.x + x
1 1
1− 1+
1+ 2  x2 1− 2  x2
=  .∫ 1 dx +   .∫ 1 dx =
 2  2
+x − 2  2  +x − 22
2 2
x x
 1  1
d x +  d x − 
1+ 2   x 1− 2   x
= ∫.
2
dx +   .∫
2
dx
2 2
  1
x

 + x − 2+ 2


(  

) 1
x −  + 2− 2
x
( )
1 + 2.x 2 + x 4  − 2.x 2 − x 4
dx
Jb = ∫ =∫  dx =
2  2 4 2  2 4
2 2.x . 1 + 2.x + x 2 2.x . 1 + 2.x + x
   
dx dx x2
=∫ +∫ −∫ dx =
2 2.x 2 2. 1 + 2.x 2 + x 4  2 2. 1 + 2.x 2 + x 4 
   
1 1 x2 − 2 1 1
=− − .∫ dx = − − .K b
2.x 3 2 2 1 + 2.x 2 + x 4 2.x 3 2 2

29
x2 − 2 x2 − 1 + 1 − 2
Kb = ∫ dx = ∫ dx
2 4 2 4
1 + 2.x + x 1 + 2.x + x

( ) 1− 2  2
x2 − 1 + 
 2 
( 2
. x + 1 − x − 1 ( ))
=∫ dx
2 4
1 + 2.x + x

( ) 1− 2  2
x2 − 1 − 
 2
(
. x − 1 + 
 
)
1− 2  2
2
. x + 1

( )
=∫ dx
2 4
1 + 2.x + x
1+ 2  2

 2 
(
 x −1 + ) 1− 2  2
 2 
. x + 1 ( )
=∫ dx =
2 4
1 + 2.x + x

1+ 2  x2 − 1 1− 2  x2 + 1
=  .∫ 2 4
dx +   .∫ 2 4
dx
 2  1 + 2.x + x  2  1 + 2.x + x
1 1
1− 1+
1+ 2  x2 1− 2  x2
=  .∫ 1 dx +   .∫ 1 dx
 2  2
+x + 2  2  2
+x + 2
2 2
x x
 1  1
d x +  d x − 
1+ 2   x 1− 2   x
= ∫.
2
dx +   .∫
2
dx
2 2
  1
x

 + x − 2 − 2

( 
)  

1
x −  + 2+ 2
x
( )

30
dx
10/ I = ∫ ∀n ∈ ¥ *
2n
1+ x

wn = z z = r.eiθ w = p.eiϕ ⇒ p n .einϕ = r.eiθ ⇒ pn = r va nϕ = θ + k2π ( k ∈ Z )


 θ+ 2kπ 
i 
Vay can bac n cua z là n so phuc : w k = n r.e  n  , k = 0, 1, 2, 3...n − 1
With n r là can thuc duong duy nhat
 π+ 2kπ   ( 2k +1) π   ( 2k −1) π 
i  i  i 
 2n   2n   2n 
1 + x 2n = 0 ⇒ x = 2n −1 = eπi = e
2n
=e =e
2kπ − π 2kπ − π 2kπ − π 2kπ − π
x k = cos + i.sin x k = cos − i.sin
2n 2n 2n 2n
n
With k :1..n ( thay k tu 1 den n ) ⇒ 1 + x 2n
= ∏ ( x − xk ) x − xk ( )
k =1

n  A 1k + Bk 
Ta tim bieu thuc phan tich duoi dang sau : =  ∑ 
1 + x 2n k =1  x − x k x − x k 
n  x 2n + 1 x 2n + 1 
⇒1= ∑ Ak . x − x + Bk . 
x − x k 
k =1  k

De tinh A k và Bk voi k :1..n, ta cho x → x k và x → x k , khi do :


x 2n + 1 −1  0 
lim = 2n.x 2n
k
'
 dang , dùng LHospital 
x →x k x − x k  0 
x 2n + 1
lim
x →x k x − x k
=0 ( do x k là ngiem cua x 2n + 1)
1 1
⇒ Ak = , Bk = voi k :1..n
2n −1 2n −1
2n.x k 2n x k ( )
Thế các hệ số vừa tìm được vào dạng phân tích, ta có:

31
1 n  A ( )
Bk  n  A k x − x k + Bk ( x − x k ) 
= ∑
k + = ∑
1 + x 2n k =1  x − x k x − x k  k =1  ( x − xk ) x − xk 
 ( )
(
n x ( A k + Bk ) − A k .x k + Bk .x k )
= ∑ 2kπ − π
k =1 x 2 − 2x.cos +1
2n
  2kπ − π   2kπ − π   2kπ − π   2kπ − π  
 x k = cos  2n  + i.sin  2n  x k = cos   − i.sin  
      2n   2n  
 2  2kπ − π  2 2  2kπ − π  2  2kπ − π  2  2kπ − π  
 x k .x k = cos  2n  − i .sin  2n  = cos  2n  + sin  2n  = 1
         

   
 1 1   xk xk 
x +  − +
−1 2n −1 −1 2n −1 


1
=∑
n 

2n.x 2n
k 2n x ( )
k 



2n.x 2n
k 2n x ( )
k 

1 + x 2n k =1 2kπ − π
x 2 − 2x.cos +1
2n
x ( 2k − 1) ( 2n − 1) π − 1 .cos  2k − 1 π ( 2k − 1) π + 1
n .cos ( )  n − x.cos
=∑ n 2n n =∑ 2n
2kπ − π 2kπ − π 
k =1 x 2 − 2x.cos +1 k =1 n.  x 2 − 2x.cos + 1
2n  2n 

eiθ1 .eiθ2 = ( cos θ1 + i sin θ1 ) ( cos θ2 + i sin θ2 )


= ( cos θ1 cos θ2 − sin θ1 sin θ2 ) + i ( sin θ1 cos θ2 + cos θ1 sin θ2 )

= cos ( θ1 + θ2 ) + i sin ( θ1 + θ2 ) = e ( 1 2 ) ⇒ z1.z 2 = r1.r2 .e ( 1 2 )


i θ +θ i θ +θ

z1 r1 eiθ1 .e−iθ2 r1 eiθ1 .e−iθ2 r1 i( θ1−θ2 ) 1 1


= . = . = .e = z −1 = e−iθ
z 2 r1 eiθ2 .e−iθ2 r1 e i0 r1 z r

( )
n
z n = r n .einθ Neu r = 1 ⇒ eiθ = einθ ⇔ ( cos θ + i sin θ ) = cos nθ + i sin nθ
n

32
 ( 2n − 1) ( 2kπ − π )   ( 2n − 1) ( 2kπ − π ) 
x k 2n −1 = cos   + i.sin  
 2n   2n 
1  ( 1 − 2n ) ( 2kπ − π )   ( 1 − 2n ) ( 2kπ − π ) 
⇒ = x k1−2n = cos   + i.sin  
x k 2n −1  2n   2n 
 ( 2n − 1) ( 2kπ − π )   ( 2n − 1) ( 2kπ − π ) 
= cos   − i.sin  
 2n   2n 
2n −1  ( 2n − 1) ( 2kπ − π )   ( 2n − 1) ( 2kπ − π ) 
xk = cos   − i.sin  
 2n   2n 
1 1− 2n  ( 1 − 2n ) ( 2kπ − π )   ( 1 − 2n ) ( 2kπ − π ) 
⇒ = xk = cos   − i.sin  
2n −1 2n 2n
xk    
 ( 2n − 1) ( 2kπ − π )   ( 2n − 1) ( 2kπ − π ) 
= cos   + i.sin  
 2n   2n 

1 1  ( 2n − 1) ( 2kπ − π ) 
⇒ + = 2 cos  
x k 2n −1 xk
2n −1
 2n 

1  1 1   ( 2n − 1) ( 2kπ − π )   2n ( 2kπ − π ) ( 2kπ − π ) 


⇒ + = cos   = cos  − 
2  x k 2n −1 x 2n −1   2n   2n 2n 
 k 
 2kπ − π   2kπ − π   2kπ − π 
= cos ( 2kπ − π ) .cos   + sin ( 2kπ − π ) .sin   = − cos  
 2n   2n   2n 
( cos ( 2kπ − π ) = −1, sin ( 2kπ − π ) = 0 )
 2kπ−π 
 2kπ − π   2kπ − π  i. 
cos   − i.sin    2n 
xk  2n   2n  e
= =
x 2n
k
−1  ( 2n − 1) ( 2kπ − π )   ( 2n − 1) ( 2kπ − π )   ( 2n −1)( 2kπ−π ) 
cos   + i.sin   i.
 2n


 2n   2n  e
 2kπ−π   2kπ−π 
i.  i.
 2n   2n 
e .e 1
= =
 ( 2n −1)( 2kπ−π )   2kπ−π   ( 2 n −1)( 2kπ−π ) 2kπ−π 
i.  i.  i + 
 2n   2n   2n 2n 
e .e e

33
1 1 −i( 2kπ−π )
= = =e
 2n ( 2kπ−π )  i( 2kπ−π )
i  e
 2n 
e
= cos ( −1) ( 2kπ − π )  + i.sin ( −1) ( 2kπ − π )  = cos ( 2kπ − π ) − i.sin ( 2kπ − π ) = −1 − 0
i.θ
e .ei.θ = ( cos θ − i.sin θ ) ( cos θ + i.sin θ ) = cos2 θ − i 2 .sin 2 θ = cos2 θ + sin 2 θ = 1

 2kπ−π 
 2kπ − π   2kπ − π  i. 
cos   + i.sin    2n 
xk  2n   2n  e
= =
2n −1  ( 2n − 1) ( 2kπ − π )   ( 2n − 1) ( 2kπ − π )   ( 2n −1)( 2kπ−π ) 
( )
xk cos 
2n
 − i.sin 
2n
 i.
 2n


    e

 2kπ−π  i. ( 2n −1)( 2kπ−π )   2kπ−π ( 2n −1)( 2kπ−π ) 


i.   2n

i +
 2n    
e .e  2n 2n 
= =e
 ( 2n −1)( 2kπ−π )   ( 2n −1)( 2kπ−π ) 
i.  i. 
 2n  2n
 
e .e
 2n ( 2kπ−π ) 
i 
 2n  i( 2kπ−π )
=e =e

 ( 2n −1)( 2kπ−π )   ( 2n −1)( 2kπ−π ) 


i.  i. 
 2n   2n 
= cos ( 2kπ − π ) + i.sin ( 2kπ − π ) = −1 e .e =1
 
xk xk 1  xk xk 
⇒ + = −1 − 1 = −2 ⇒ −  + =1
2n −1 2n −1 2n −1 2n −1 
xk xk ( ) 2  xk

xk 
 ( )
 n 
Do tổng xích ma  ∑ f ( x; k )  này hữu hạn nên ta có thể đem dấu nguyên hàm ( ∫ dx ) vào trong
 k =1 
dấu xích ma và được:

34
 ( 2k − 1) π 
 n − x.cos +1 
dx  2n  dx
2n ∫  ∑  2
I=∫ =
1+ x k =1 n. x − 2x.cos  2kπ − π  + 1

    
   2n   
 ( 2k − 1) π + 1 
n  − x.cos 
=∑ ∫  2n dx  =

k =1 n.  x 2 − 2x.cos  2kπ − π  + 1

     
   2n   
  2kπ − π  2  2kπ − π  2  2kπ − π  
n  − x.cos   + cos   − cos   + 1 
= ∑ ∫  2n   2n   2n  dx 
   2k π − π   
k =1
 n.  x 2 − 2x.cos   + 1 
   2n   

  2kπ − π   2kπ − π 
n  cos   2x − 2 cos  
=∑ −   2n 
.∫  2n 
dx
k =1  2n 2  2k π − π 
 x − 2x.cos   +1
  2n 

 2kπ − π  
sin 2   
 2n  dx 
+ .∫
n 2 
 2kπ − π  2  2kπ − π  
 x − cos  + sin  
 2n   2n  

'
 2kπ − π   2  2kπ − π  
2x − 2 cos    x − 2x.cos   + 1 dx
 2n  dx =   2n  
I1 = ∫ ∫ 2
 2kπ − π   2kπ − π 
x 2 − 2x.cos   + 1 x − 2x.cos   +1
 2n   2n 
 2kπ − π 
= ln x 2 − 2x.cos   +1
 2n 

35
 2kπ − π 
 x − cos 
dx 1  2n 
I2 = ∫ = .arctg
2kπ − π 
2  2k π − π   2kπ − π 
 2  2kπ − π  sin   sin  
 x − cos  + sin  
 2n   2n   2n   2n 
  2kπ − π 
n  cos  
⇒I=∫
dx
= ∑ −  2n  .ln x 2 − 2x.cos  2kπ − π  + 1 +
 
1 + x 2n k =1 2n  2n 


 2kπ − π   2kπ − π  
sin 2    x − cos 
 2n  . 1  2n  
.arctg 
n  2k π − π   2k π − π  
sin   sin   
 2n   2n  

n
dx 1  2i.kπ   2i.kπ 
n −1 ∑
*/ I = ∫ = exp  .ln x − a.exp  
xn − an n.a k =1  n   n 

 2 π+ 2kπ 
i 
dx  n 
x n − a n = 0 ⇒ x = a n .1 = a. e2πi = a.e
n n
I=∫
xn − an
 2kπ 
i 
 n   2kπ 2kπ 
= a.e ⇒ x k = a  cos + i.sin 
 n n 
n
With k :1..n ( replace k by 1 to n ) ⇒ 1 + x = ∏ ( x − x k )
n
k =1
w n = z, z = r.eiθ , w = p.eiϕ ⇒ p n .einϕ = r.e ⇒ p n = r va nϕ = θ + k2π ( k ∈ Z )

 θ+ 2kπ 
i 
So the nth root of z is the n complex values : w k = n r.e  n  , k = 0, 1, 2, 3...n − 1
With n r is the unique real root.

36
1 Ak  n  n  xn − an 
We find the expression in form : = ∑  ⇒ 1 = ∑ Ak . 
x n − a n k =1 x − x k  
k =1  x − x k 
For calculating A k with k :1..n, we regard x → x k and then:
xn − an  0 
lim = n.x nk −1 '
 form , using LHospital 
x →x k x − x k  0 
n  xn − an  1
n −1
⇒ lim ∑  A k .  = A k .n.x k = 1 ⇒ A k = voi k :1..n
x → x k k =1  x − x k  n.x nk −1
The other coefficients = 0 because x k is the solution of equation x n − a n = 0
Sustituing the cofficients into the expression, we get:
Thế các hệ số vào biểu thức, ta có
n  A n  
1
= ∑ k = 1   2kπ   2kπ  
 ∑   x k = a cos   + i.sin  
x n + a n k =1 x − x k  k =1 n.x nk −1 ( x − x k )    n   n 

1   ( 1 − n ) ( 2kπ )   ( 1 − n ) ( 2kπ )  
⇒ = x k1−n = a1−n  cos   + i.sin  
x k n −1   n   n  
  ( n − 1) ( 2kπ )   ( n − 1) ( 2kπ ) 
= a1−n  cos   − i.sin  
  n   n  

 2kπ ( n − 1)   n2kπ 2kπ 


cos   = cos  − 
 n   n n 
 2kπ   2kπ   2kπ 
= cos ( 2kπ ) .cos   + sin ( 2kπ ) .sin   = cos  
 n   n   n 
( cos ( 2kπ) = 1, sin ( 2kπ ) = 0 )
 2kπ ( n − 1)   n2kπ 2kπ 
sin   = sin  − 
 n   n n 
 2kπ   2kπ   2kπ 
= sin ( 2kπ ) .cos   − cos ( 2kπ ) .sin   = − sin  
 n   n   n 

37
1   2kπ   2kπ  
⇒ = a1−n  cos   + i.sin  
x k n −1   n   n 
 1− n   2kπ   2kπ   
n   n  a cos
  n  + i.sin   
1 1
= ∑     n  
⇒ = ∑
x n − a n k =1 n.x nk −1 ( x − x k )  k =1    2kπ   2kπ    
 
n x − a cos
  n  + i.sin    
      n    

 2i.kπ  
exp 
n  
dx 1  n  
n −1 ∫ ∑ 
⇒∫ =  dx
n
x −a n
n.a 
k =1 x − a.exp 
2i.k π  
 
  n 

n 
1  2kπ   2kπ     2kπ   2kπ  
n −1 ∑ 
= cos   + i.sin   .ln x − a cos   + i.sin  
n.a k =1   n   n    n   n 
n
1  2i.kπ   2i.kπ 
n −1 ∑
= exp  .ln x − a.exp  
n.a k =1  n   n 

dx
With n = 3: I = ∫
x3 − a 3
a −2 3   2kπ   2kπ     2kπ   2kπ  
= ∑ cos 
3 k =1   3 
 + i.sin 
 3 
 .ln x − a  cos   + i.sin  
  3   3 
i.2 π i.4 π
 2π   2π   4π   4π   6π   6π 
cos   + i.sin   = e 3 , cos   + i.sin   = e 3 , cos   + i.sin   = 1
 3   3   3   3   3   3 
 i.2π  i.2π  i.4 π  i.4π  
dx 1  3
⇒I=∫ = e .ln  x − a.e 3  + e 3 .ln  x − ae 3  + 1.ln ( x − a )  zs = es ln z
x 3 − a 3 3a 2      
     

eiθ1 .eiθ2 = ( cos θ1 + i sin θ1 ) ( cos θ2 + i sin θ2 )


= ( cos θ1 cos θ2 − sin θ1 sin θ2 ) + i ( sin θ1 cos θ2 + cos θ1 sin θ2 )

= cos ( θ1 + θ2 ) + i sin ( θ1 + θ2 ) = e ( 1 2 ) ⇒ z1.z 2 = r1.r2 .e ( 1 2 )


i θ +θ i θ +θ

z1 r1 eiθ1 .e−iθ2 r1 eiθ1 .e−iθ2 r1 i( θ1−θ2 ) 1 1


= . = . = .e = z −1 = e−iθ
z 2 r1 eiθ2 .e−iθ2 r1 e i0 r1 z r

( )
n
z n = r n .einθ Neu r = 1 ⇒ eiθ = einθ ⇔ ( cos θ + i sin θ ) = cos nθ + i sin nθ
n

38
 m  2i.kπ  
m
x .dx 1 n  x .exp   
 n  dx
n −1 ∫ ∑ 
* I=∫ = 
xn − an n.a k =1 x − a.exp 
2i.kπ  
 
  n 

 2 π+ 2kπ 
m i 
x .dx  n 
x n − a n = 0 ⇒ x = a n .1 = a. e 2 πi = a.e
n n
I=∫
n n
x −a
 2kπ 
i 
 n   2kπ 2kπ 
= a.e ⇒ x k = a  cos + i.sin 
 n n 
n
With k :1..n ( replace k by 1 to n ) ⇒ 1 + x n = ∏ ( x − x k )
k =1
wn = z z = r.eiθ w = p.eiϕ ⇒ p n .einϕ = r.e ⇒ p n = r va nϕ = θ + k2π ( k ∈ Z )

 θ+ 2kπ 
i 
So the nth root of z is the n complex values : w k = n r.e  n  , k = 0, 1, 2, 3...n − 1
With n r is the unique real root.

xm Ak n   n  xn − an 
We find the expression in form : = ∑  ⇒ x = ∑ Ak .
m

x n − a n k =1 x − x k  k =1  x − x k 

For calculating A k with k :1..n, we regard x → x k and then:


xn − an  0 
lim = n.x nk −1 '
 form , using LHospital 
x →x k x − x k  0 
n 
xn − an  n −1 xm
⇒ lim ∑  A k . m
 = A k .n.x k = x ⇒ A k = with k :1..n
x → x k k =1  x − x k  n.x nk −1
The other coefficients = 0 because x k is the solution of equation x n − a n = 0
Sustituing the cofficients into the expression, we get:
Thế các hệ số vào biểu thức, ta có

39
xm Ak n   n  xm    2kπ   2kπ  
= ∑  = ∑   x k = a cos   + i.sin  
x n + a n k =1 x − x k  k =1 n.x nk −1 ( x − x k ) 
   n   n 

1   ( 1 − n ) ( 2kπ )   ( 1 − n ) ( 2kπ ) 
⇒ = x k1−n = a1−n  cos   + i.sin  
x k n −1   n   n  
  2kπ   2kπ  
= a1−n  cos   + i.sin  
  n   n 

 m 1−n   2kπ   2kπ   


 x .a  cos   + i.sin   
xm n  xm  n
   n   n   
⇒ = ∑ = ∑
 n −1   
k =1 n.x k ( x − x k )  k =1 n  x − a  cos  2kπ  + i.sin  2kπ    
n n
x −a
    n 
  
  
 n    
 
 m  2i.kπ  
m
x .dx 1 n  x .exp   
 n  dx
⇒I=∫
xn − an
=
n.a n −1
∫ ∑  2i.kπ  
k =1 x − a.exp  

  n 

a
a n +1. ( ln a − 1) n +1 a n +1
* I n = ∫ ln x − a .x = n
− ∑
0
n +1 i = 2 i. ( n + 1)
Solution:
a
Im = ∫ ln x − a .x m .dx Put u = x m ⇒ du = m.x m −1.dx, dv = ln x − a .dx
0
⇒ v = ∫ ln x − a .dx = ( x − a ) . ( ln x − a − 1)
a a a
⇒ Im = ∫ ln x − a .x .dx =  x m . ( x − a ) . ( ln x − a − 1)  − m ∫ ( x − a ) . ( ln x − a − 1) .x m −1.dx
m
 0
0 0
a a
= −m ∫ ( ln x − a − 1) .x .dx + a.m ∫ ( ln x − a − 1) .x m −1.dx
m

0 0

40
a a a a
m −1
m m
= −m ∫ ln x − a .x .dx + m ∫ x .dx + a.m ∫ ln x + a .x .dx − am ∫ x m −1.dx
0 0 0 0
a
 m.x m +1  m.a m +1
= −m.I m + a.m.I m −1 +  m
− a.x  = −m.Im + a.m.Im −1 + − a m +1
 m + 1  0 m +1

a m +1 a.m ( m + 1) Im −1 − a m +1
⇒ Im = −m.Im + a.m.Im −1 − ⇒ ( m + 1) Im =
m +1 m +1
a
m a.m ( m + 1) Im −1 − a m +1
⇒ Im = ∫ ln x − a .x .dx =
0 ( m + 1) 2
'
( ln x )
lim x.ln x = lim
x →0
ln x
= lim
x →0 ( 1 / x ) x →0 ( 1 / x ) '
= lim
1
x →0 x
−x 2 = 0 ( )
a
a
I0 = ∫ ln x − a .dx = ( x − a ) . ( ln x − a − 1)  = − ( −a ) . ( ln a − 1) = a ( ln a − 1)
0
0
a.2!.I0 − a 2 a.3!.I1 − a 3 a.3!  a.2!.I0 − a 2  a 3
I1 = , I2 = =  −
22 32 32  22  32

a 2 .2!.3!.I0 a 3 .3! a3 a 2 .I0 a 3 a 3
= − − = − −
( 3!) 2 ( )
3!
2
32 3 3! 32

a.3.4.I 2 − a 4 a.3  a 2 .I0 a 3 a 3  a 4 a 3 .I0 a 4 a 4 a 4


I3 = = . − − − = − − −
42 4  3 3! 32  42 4 2.4 3.4 42

a.4.5.I3 − a 5 a.4  a 3 .I0 a 4 a 4 a 4  a 5 a 4 .I0 a 5 a 5 a 5 a 5


I4 = =  − − − − = − − − −
52 5  4 2.4 3.4 42  52 5 2.5 3.5 4.5 52
a
a n .I0 n +1 a n +1 a n +1. ( ln a − 1) n +1 a n +1
⇒ In = ∫ ln x − a .x = −∑
n
= −∑
n + 1 i =2 i. ( n + 1) n +1 i = 2 i. ( n + 1)
0

41
a. ( n + 2 ) ( n + 1) .In − a n + 2 a. ( n + 1) .In a n+2
In +1 = = −
( n + 2) 2 ( n + 2) ( n + 2) 2
a. ( n + 1)  a n +1. ( ln a − 1) n +1 a n +1  a n+2
=  −∑ −
( n + 2 )  n +1 i = 2 i. ( n + 1)
 ( n + 2) 2

a n + 2 . ( ln a − 1) n +1 a n + 2 a n+2 a n + 2 . ( ln a − 1) n+2 a n+2
=
n+2
− ∑ i. ( n + 2 ) − =
n+2
− ∑ i.( n + 2 )
i=2 ( n + 2) 2 i=2

a m .I0 m a i .M m −i
* I m = ∫ ln ( x − a ) .x .dx = m
+∑ ,
m + 1 i =0 m + 1
I0 = ∫ ln ( x − a ) .dx = ( x − a ) ( ln ( x − a ) − 1)

( m − i ) .x m−i +1 − a. ( m − i ) .x m−i − a.x m−i


M m −i = x m −i
. ( x − a ) . ( ln x − a − 1) +
m − i +1
Solution:
Im = ∫ ln x − a .x m .dx Put u = x m ⇒ du = m.x m −1.dx, dv = ln x − a .dx
⇒ v = ∫ ln x − a .dx = ( x − a ) . ( ln x − a − 1)

⇒ Im = ∫ ln x − a .x m .dx = x m . ( x − a ) . ( ln x − a − 1) − m ∫ ( x − a ) . ( ln x − a − 1) .x m −1.dx

( Put M1 = x m .( x − a ) .( ln x − a − 1) )
= M1 − m ∫ ( ln x − a − 1) .x m .dx + a.m ∫ ( ln x − a − 1) .x m −1.dx

= M1 − m ∫ ln x − a .x m .dx + a.m ∫ ln x − a .x m −1.dx + m.∫ x m .dx − a.m ∫ x m −1.dx

m.x m +1
= M1 − m.Im + a.m.Im −1 + − a.x m
m +1
m.x m +1 − a.m.x m − a.x m
= M1 − m.Im + a.m.Im −1 +
m +1

42
m.x m +1 − a.m.x m − a.x m
Put M m = x m . ( x − a ) . ( ln x − a − 1) +
m +1
⇒ Im = ∫ ln x − a .x m .dx = M − m.I m + a.m.I m −1
M m + a.m.Im −1
⇒ ( m + 1) Im = M + a.m.I m −1 ⇒ I m =
m +1
M1 + a.I0 M 2 + a.2I1 2a M1 + a.I0 M 2 a 2 .I0 a.M1 M 2
⇒ I1 = , I2 = = . + = + +
2 3 3 2 3 3 3 3
a.3I 2 + M3 3a  a 2 .I0 a.M1 M 2  M3 a 3 .I0 a 2 .M1 a.M 2 M3
I3 = =  + + + = + + +
4 4  3 3 3  4 4 4 4 4

a m .I0 m a i .M m −i
⇒ Im = ∫ ln ( x − a ) .x .dx = m
+∑ ,
m + 1 i =0 m + 1
I0 = ∫ ln ( x − a ) .dx = ( x − a ) ( ln ( x − a ) − 1)

( m − i ) .x m−i +1 − a. ( m − i ) .x m−i − a.x m−i


M m −i = x m −i
. ( x − a ) . ( ln x − a − 1) +
m − i +1

a m +1
x .dx dx
* I=∫ , Put u = x m ⇒ du = m.x m −1.dx, dv = ⇒ v = ln x − a
x−a x−a
0
a a
⇒ I =  x m .ln x − a  − m ∫ ln x − a .x m .dx
 0
0

43
1 n 1
*
n
= ∑
i≤ n 
k =1
∏ ( x − xi )  ∏ ( x k − xi )  ( x − x k )
i =1  i =1, i ≠ k 
 
 n 
n  A n
 ∏ ( x − x )
i 
1   
= ∑ k
 ⇒ 1 = ∑  A k . i =1
n
=  x − xk  = x − xk 
∏ ( x − xi ) k 1 k 1  
i =1
 

De tinh A k voi k :1..n, ta cho x → x k khi do :


n
∏ ( x − xi ) n
 0 
lim i =1 = ∏ ( x k − xi ) '
 dang , dùng LHospital 
x →x k x − x k i =1, i ≠ k  0 
 n 
n
 ∏ ( x − x )
i  n
 = 
⇒ lim ∑  A k . i 1 = A k . ∏ ( x k − xi ) = 1
x → x k k =1 x − xk  i =1, i ≠ k
 
 

1
⇒ Ak = voi k = 1..n
i≤n
∏ ( x k − xi )
i =1, i ≠ k
 n   n   n 
n
 ∏ ( x − xi )   ∏ ( x − xi )   ∏ ( x − xi ) 
     
lim ∑  A k . i =1 = lim A . i =1 + lim A . i =1 + ...
x − x k  x →x k  x − x1  x →x k  x − x2 
1 2
x → x k k =1
     
     
 n   n   n 
 ∏( x − x i)   ∏( x − x i)   ∏( x − x i) 
     
+ lim  A k . i =1  + ... + lim  A n . i =1  = lim  A k . i =1
x →x k x − xk x →x k x − xn x →x k x − xk 
     
     

n
= ∏ ( x k − xi )
i≠k
n
Các hê sô khác = 0 because x k là nghiêm cua pt ∏ ( x − xi ) = 0 k = 1, n
i =1

44
 2 
2 2
 ∏ ( x − xi ) 
1 ak  
=∑ ⇒ ∑  a k . i =1  =1
k =1 ( x − x k ) ( x − xk )
2
k =1  
∏ ( x − x i )  
i =1  
1
ak = voi k = 1..n
2
∏ ( x k − xi )
i =1, i ≠ k
1 1
⇒ a1 = , a2 =
( x1 − x 2 ) ( x 2 − x1 )
2 a 1 1
∑ ( x −kx ) = ( x − x ) ( x − x ) + ( x − x ) ( x − x )
k =1 k 1 2 1 2 1 2

1  1 1  1  ( x − x 2 ) − ( x − x1 ) 
=  −  =  
( x1 − x 2 )
 ( x − x1 ) ( x − x 2 )  ( x1 − x 2 )  ( x − x1 ) ( x − x 2 ) 
1 ( x1 − x 2 ) 1
= . = .
( x1 − x 2 ) ( x − x1 ) ( x − x 2 ) ( x − x1 ) ( x − x 2 )
2 2 ( −1) k +1
1 1 1
∑ i≤ 2
=
( x1 − x 2 ) k∑=1 ( x − x k ) 2
. =
k =1 x − x
( k) ∏ ( x k − xi ) ∏ ( x − xk )
i≠k k =1

 3 
3 3
 ∏ ( x − xi ) 
1 ak  
=∑ ⇒ ∑  a k . i =1  =1
3 ( x − x k ) k =1 ( x − xk ) 
∏ ( x − x i ) k =1  
i =1  
1
ak = voi k = 1..n
3
∏ ( x k − xi )
i =1, i ≠ k
1 1 1
⇒ a1 = , a2 = , a3 =
( x1 − x 2 ) ( x1 − x3 ) ( x 2 − x1 ) ( x 2 − x 3 ) ( x3 − x1 ) ( x 3 − x 2 )

45
3 a 1 1
∑ ( x −kx ) = ( x − x ) ( x − x ) ( x − x ) + ( x − x ) ( x − x ) ( x − x )
k =1 k 1 2 1 3 1 2 1 2 3 2

1 3 1
+ =∑
( x 3 − x1 ) ( x 3 − x 2 ) ( x − x3 ) k =1 i ≤3
(x−x k) ∏ ( x k − xi )
i≠k

3
a k .∏ ( x − x k )
3
k =1 ( x − x1 ) ( x − x 2 ) ( x − x3 ) ( x − x1 ) ( x − x 2 ) ( x − x3 )
∑ ( x − xk )
= +
( x1 − x 2 ) ( x1 − x 3 ) ( x − x1 ) ( x 2 − x1 ) ( x 2 − x3 ) ( x − x 2 )
k =1
( x − x1 ) ( x − x 2 ) ( x − x3 )
+
( x 3 − x1 ) ( x 3 − x 2 ) ( x − x3 )
( x − x 2 ) ( x − x3 ) ( x − x1 ) ( x − x3 ) ( x − x1 ) ( x − x 2 )
= + + =1
( x1 − x 2 ) ( x1 − x 3 ) ( x 2 − x1 ) ( x 2 − x 3 ) ( x 3 − x1 ) ( x3 − x 2 )
3 a a a a 1
∑ ( x −kx ) = ( x −1x ) + ( x −2x ) + ( x −3x ) = ( x − x ) ( x − x ) ( x − x )
k =1 k 1 2 3 1 2 3
⇔ a1 ( x − x 2 ) ( x − x 3 ) + a 2 ( x − x1 ) ( x − x 3 ) + a 3 ( x − x1 ) ( x − x 2 ) = 1
⇔ a1 + a 2 + a 3 = 0, ( −1) a1. ( x 2 + x 3 ) + a 2 . ( x1 + x 3 ) + a 3 . ( x1 + x 2 )  .x = 0
a1.x 2 .x 3 + a 2 .x1.x 3 + a 3 .x1.x 2 = 1
⇒ a 3 = − ( a1 + a 2 ) , a1. ( x 2 + x 3 ) + a 2 . ( x1 + x 3 ) − ( a1 + a 2 ) . ( x1 + x 2 ) = 0
⇔ a1. ( x 2 + x 3 − x1 − x 2 ) + a 2 . ( x1 + x 3 − x1 − x 2 ) = 0
−a1 ( x 3 − x1 )
⇔ a1. ( x 3 − x1 ) + a 2 . ( x 3 − x 2 ) = 0 ⇔ a 2 = ,
( x3 − x 2 )
 a ( x − x1 )  a1 ( x 3 − x1 ) − a1 ( x 3 − x 2 ) a ( x − x1 )
a 3 = − ( a1 + a 2 ) = −  a1 − 1 3  = = 1 2
 ( x − x ) ( x3 − x 2 ) ( x3 − x 2 )
 3 2 

46
a1.x 2 .x 3 + a 2 .x1.x 3 + a 3 .x1.x 2 = 1
a ( x − x1 ) x1.x 3 a1 ( x 2 − x1 ) x1.x 2
⇒ a1.x 2 .x 3 − 1 3 + =1
( x3 − x 2 ) ( x3 − x 2 )
a ( x − x 2 ) x 2 .x 3 − a1 ( x 3 − x1 ) x1.x 3 + a1 ( x 2 − x1 ) x1.x 2
⇔ 1 3 =1
( x3 − x 2 )

⇔ a1. 
( 3 1 ) ( 3 3 1 2 1 ) (
 ( x ) 2 .x − ( x ) 2 .x + ( x ) 2 .x − ( x ) 2 .x + ( x ) 2 .x − ( x ) 2 .x
 3 2 2 1 2 )  = 1

 ( x3 − x 2 ) 
 

 3
⇔ a1. 
2 2 3 1 3 2 1 2 3(
 ( x − x ) .x .x + ( x ) 2 . ( x − x ) + x ( x ) 2 − ( x ) 2 
 )
 =1
 ( x 3 − x 2 ) 
 

 ( x − x ) .x .x + ( x ) 2 . ( x − x ) − x ( x − x ) ( x + x ) 
⇔ a1.  3 2 2 3 1 3 2 1 3 2 3 2 
=1


( x3 − x 2 ) 

⇔ a1. 
2 3 (
 ( x − x ) . x .x + ( x ) 2 − x .x − x .x 
 3 2 1 1 3 1 2  )
 =1
 ( x 3 − x 2 ) 
 
1
⇔ a1. ( x 3 ( x 2 − x1 ) − x1. ( x 2 − x1 ) ) = 1 ⇒ a1 = .
( x 3 − x1 ) ( x 2 − x1 )
dx
6/ I = ∫
ax 2 + bx + c

dx dx dx
I=∫ =∫ =∫
ax 2 + bx + c 
a  x2 +
bx c 
+ 
 b 
2
c b2 
 a a a  x +  + − 
 2a  a 4a 2 
 
dx  b  4ac − b 2
=∫ dat  x +  = y ⇒ dy = dx, M =
 b 
2
4ac − b2   2a  4a 2
a  x +  + 
 2a  4a 2 
 

( ) ( )
dx 2 2
=∫ If a > 0 ⇒ a = a ,M >0⇒M = M
(
a y +M 2
)

47
dx 1 y
⇒I=∫ = .arctg

( )
2 a. M M
a  y2 + M 
 
 b 
x+
dx 1  2a  4ac − b2
⇒I=∫ = .arctg   M=
2
ax + bx + c a. M  M  4a 2
 

4ac − b 2 b 2 − 4ac
( a) ( )
2 2
If a > 0 ⇒ a = ,M<0⇒M =− M ,M= <0⇒ M = >0
4a 2 4a 2

( )
2
ln y + y2 − M
dx
⇒I=∫ =

( )
2 a
a  y2 − M 
 
2
 b   b  b 2 − 4ac
ln  x +  +  x +  −
 2a   2a  4a 2
=
a

 b  ax 2 + bx + c
ln  x +  +
dx  2a  a
⇒I=∫ =
2 a
ax + bx + c
dx 1 a x
∫ = − ln tg  .arcsin  = ln x + x 2 − a 2 + C = −i.arcsin
x2 − a2 2 x a

( ) ( )
2 2
If a < 0 ⇒ a = − a ,M >0⇒M = M

−i.ln y + y 2 + M 2
dx dx
⇒I=∫ =∫ =
( a) ( ) ( )
2 2 2 2 a
− y + M  i. a y2 + M
 
dx dx −i.dx
I=∫ =∫ =∫ = −i.ln x + x 2 + a 2
−x 2 − a 2 i x2 + a2 x2 + a2
1 i.a  i.x 1 x π
= ln tg  .arcsin  = − arcsin = −i.ln tg  .arctg + 
2 x  a 2 a 4

48
( a) ( )
2 2
If a < 0 ⇒ a = − ,M<0⇒M =− M
dx dx 1 y
⇒I=∫ =∫ = arcsin
( ) ( ) ( )
2 2 2 2 a M
− a y − M  a M − y2
 
dx x 1 a
∫ = arcsin = i.ln tg  .arcsin  = ln i.x + a 2 − x 2
a2 − x2 a 2 x

7/
I=∫
( mx + n ) dx  mb  (
m ax + bx + c 2
dx
2
)
a
=
+ n −

 ∫
2a  ax 2 + bx + c
ax 2 + bx + c
mb
n −
( mx + n ) dx mx + n m 2a
I=∫ Ta có : = +
ax 2 + bx + c 2ax + b 2a 2ax + b
m ( 2ax + b ) mb
⇒ mx + n = +n−
2a 2a
 m ( 2ax + b ) mb 
( )
+n− '
  dx ax 2 + bx + c dx
 2a 2a  m  mb  dx
⇒I=∫
2a ∫ 2a  ∫ ax 2 + bx + c
= +n − 
ax 2 + bx + c ax 2 + bx + c 

1
( ) ( )

2 .d ax 2 + bx + c +  n − mb 
m 2 dx
2a ∫ 2a  ∫ ax 2 + bx + c
= ax + bx + c  

1
( 2
m ax + bx + c 2 )  mb  dx
=
1
+ n − ∫ .
2a.  2a  ax 2 + bx + c
2

x −1
* I=∫ dx
2
1 − 4x − x

* I=∫
x −1
dx = ∫

1
2
( −2x − 4 ) − 3 1
dx = − ∫
d 1 − 4x − x 2
− 3∫
d ( x + 2)( )
1 − 4x − x 2 1 − 4x − x 2 2 1 − 4x − x 2 2
− ( x + 2) + 5
3 x+2
= − 1 − 4x − x 2 − arcsin +C
5 5

49
50

You might also like